ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ ՄԱՏԵԱՆ ՀԻՆ ԵՒ ՆՈՐ ԿՏԱԿԱՐԱՆԱՑ

Հ. Յովհաննու Զօհրապեան վարդապետ

ԱՌ ԿՈՂՈՍԱՑԻՍ ԹՈՒՂԹ[4477]

1
Գլուխ Ա

աբ 1 Պաւղոս առաքեա՛լ Յիսուսի Քրիստոսի, կամօքն Աստուծոյ, եւ Տիմոթէոս եղբայր. 2 առ Կողոսացիս սո՛ւրբս եւ հաւատացեալս եղբարս ՚ի Քրիստոս[4478]։ 3 Շնո՛րհք ընդ ձեզ եւ խաղաղութիւն յԱստուծոյ Հօրէ մերմէ։

Ա Գոհանա՛մ զԱստուծոյ եւ զՀօրէ Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, յամենայն ժամ վասն ձեր աղօ՛թս առնեմ[4479]. 4 իբրեւ լուաք զհաւատսն ձեր՝ որ ՚ի Քրիստոս Յիսուս Տէր մեր, եւ զսէ՛րն որ ընդ ամենայն սուրբս ունիք[4480]. 5 վասն յուսոյն որ պահի ձեզ յերկինս. զորմէ լուարուք բանիւն ճշմարտութեան՝ աւետարանին[4481]. 6 որ եհաս առ ձեզ. որպէս ընդ ամենայն աշխարհ աճէ՛ եւ պտղաբերէ՛, որպէս եւ ՚ի ձերում միջի. յօրէ յորմէ լուարուք եւ ծանեա՛յք զշնորհսն Աստուծոյ ճշմարտութեամբ[4482]. 7 որպէս եւ ուսարուք յԵպափրեայ սիրելւոյ, ծառայակցէ մերմէ, որ է հաւատարի՛մ վասն ձեր՝ պաշտօնեայ Յիսուսի[4483]. 8 որ եւ պատմեաց մեզ զձեր սէրն Հոգւով[4484]։

Բ 9 Վասն այնորիկ եւ մեք յօրէ յորմէ լուաք, ո՛չ դադարեմք վասն ձեր աղօթս առնել, եւ խնդրուա՛ծս մատուցանել. զի լնուցո՛ւք զգիտութիւն կամաց նորա, ամենայն իմաստութեամբ եւ հոգեւոր հանճարով[4485]. 10 գնա՛լ ձեզ արժանի Տեառն յամենայն հաճութեան, յամենայն գործս բարութեան, պտղաբերք եւ աճեցո՛ւնք գիտութեամբն Աստուծոյ[4486]. 11 ամենայն զօրութեամբ զօրացեալք ըստ զօրութեան փառաց նորա. յամենայն համբերութիւն եւ երկայնմտութիւն. ուրախութեա՛մբ[4487] ագ 12 գոհանալ զՀօրէ, որ կոչեացն զմեզ ՚ի մասն վիճակի սրբոցն ՚ի լոյս[4488]. 13 որ փրկեացն զմեզ յիշխանութենէ խաւարի, եւ փոխեաց զմեզ յարքայութիւն Որդւո՛յն իւրոյ սիրելւոյ. 14 որով ունիմք զփրկութիւն արեա՛մբն նորա, եւ զթողութիւն մեղաց մարմնո՛վն նորա։

Գ 15 Որ է պատկեր աներեւութին Աստուծոյ, անդրանի՛կ ամենայն արարածոց. 16 զի նովա՛ւ հաստատեցաւ ամենայն, որ ինչ յերկինս՝ եւ որ ինչ յերկրի, որ երեւին՝ եւ որ ո՛չն երեւին. եթէ աթոռք, եթէ տէրութիւնք, եթէ պետութիւնք, եթէ իշխանութիւնք. ամենայն ինչ նովաւ՝ եւ ՚ի նո՛յն հաստատեցաւ. 17 եւ նա՛ է յառա՛ջ քան զամենայն, եւ ամենայն ինչ նովա՛ւ եկաց բովանդակ։ 18 Եւ նա է գլուխ մարմնոյ եկեղեցւոյ. որ է սկիզբն, անդրանի՛կ ՚ի մեռելոց. զի եղիցի ինքն յամենայնի յառաջացեա՛լ[4489]. 19 զի ՚ի նմա՛ հաճեցաւ ամենայն լրումն աստուածութեանն բնակել. 20 եւ նովա՛ւ հաշտեցուցանել զամենայն ՚ի նոյն, արար խաղաղութի՛ւն արեամբ խաչին իւրոյ, որ ինչ յերկրի՝ եւ որ ինչ յերկինս[4490]։

Դ 21 Եւ զձեզ՝ որ երբեմն օտարացեալքն էիք, եւ թշնամի՛ք խորհրդովք ՚ի գործսն չարութեան[4491]. 22 այժմ աւադիկ հաշտեցո՛յց անդամովք մարմնոյ իւրոյ, ՚ի ձեռն մահուան իւրոյ յանդիման կացուցանել զձեզ սուրբս՝ եւ անբիծս՝ եւ անարա՛տս առաջի նորա[4492]. 23 եթէ կայցէք ՚ի հաւատսն արմատացեալք, եւ հաստատեալք, եւ անշարժք ՚ի յուսոյ աւետարանին, զոր լուարուք քարոզելոյ ընդ ամենայն արարածս ՚ի ներքոյ երկնից. որոյ եղէ ես Պաւղոս պաշտօնեայ։

Ե ադ 24 Եւ արդ՝ ուրա՛խ եմ ՚ի չարչարա՛նս իմ վասն ձեր. եւ լնո՛ւմ զպակասութիւն նեղութեանցն Քրիստոսի ՚ի մարմնի իմում, վասն մարմնո՛յ նորա, որ է եկեղեցի[4493]. 25 որոյ եղէ ես Պաւղոս պաշտօնեայ, ըստ տնտեսութեանն Աստուծոյ որ տուեա՛լ է ինձ ՚ի ձեզ, կատարել զբանն Աստուծոյ[4494]. 26 զխորհուրդն որ ծածկեա՛լ էր ՚ի յաւիտեա՛նցն եւ յազգաց. որ ա՛յժմ յայտնեցաւ սրբոց իւրոց[4495]։ 27 Որոց կամեցաւ Աստուած ցուցանե՛լ, թէ զի՞նչ է մեծութիւն փառաց խորհրդո՛յն նորա ՚ի հեթանոսս. որ է Քրիստոս ՚ի ձեզ, յո՛յսն փառաց[4496]. 28 զոր մե՛քն քարոզեմք. եւ խրատեմք զամենայն մարդ, եւ ուսուցանեմք զամենայն մարդ ամենայն հոգեւո՛ր իմաստութեամբ. զի կացուսցուք զամենայն մարդ կատարեա՛լ ՚ի Քրիստոս Յիսուս[4497]. 29 յոր եւ աշխատի՛մ պատերազմեալ ըստ աջողութեան նորա, որ աջողեա՛լ է յիս զօրութեամբ[4498]։

2
Գլուխ Բ

Զ 1 Կամիմ զի գիտիցէ՛ք դուք՝ ո՛րպիսի ճգնութիւնս ունիմ յանձին վասն ձեր՝ եւ վասն Լաւոդիկեցւոցն, եւ որոց չիցէ՛ տեսեալ զերեսս իմ մարմնով[4499]. 2 զի մխիթարեսցի՛ն սիրտք նոցա՝ տեղեկացեալք սիրով. եւ յամենայն մեծութիւն լրութեան իմաստութեան՝ ՚ի գիտութիւն խորհրդոյն Աստուծոյ ՚ի Քրիստոս Յիսուս[4500]. 3 յորում ամենայն գա՛նձք իմաստութեան եւ գիտութեան ծածկեալ կան[4501]։ 4 Այլ զայս ասեմ, զի մի՛ ոք զձեզ զառանցուսցէ պատիր բանիւք[4502]։ 5 Զի թէպէտ եւ մարմնով հեռի եմ, այլ հոգւով ընդ ձե՛զ եմ. խնդա՛մ՝ իբրեւ տեսանեմ զկարգն ձեր, եւ զհաստատութիւն հաւատոցն ձերոց որ ՚ի Քրիստոս Յիսուս[4503]։ 6 Արդ՝ որպէս ընկալարուք զՔրիստոս Յիսուս զՏէր, նովի՛ն գնասջի՛ք[4504], 7 արմատացեա՛լք՝ եւ շինեալք ՚ի նա, եւ հաստատեալք ՚ի հաւատս, որպէս ուսարուքն՝ առաւելեա՛լք ՚ի նմին գոհութեամբ։ վջ 8 Զգո՛յշ լերուք, մի՛ ոք իցէ որ զձեզ կողոպտիցէ ճարտարմտութեամբ՝ եւ սնոտի խաբէութեամբ, որք ըստ մարդկան աւանդութեան՝ եւ ըստ տարերց աշխարհիս, եւ ո՛չ ըստ Յիսուսի Քրիստոսի[4505]. 9 զի ՚ի նմա՛ բնակէ ամենայն լրումն աստուածութեանն մարմնապէս։ 10 Եւ էք դուք նովա՛ւ լցեալք. որ է գլուխ ամենայն իշխանութեան եւ պետութեան[4506]։

Է 11 Որով թլփատեցարուք հաւատովք զանձեռագործ թլփատութիւնն, ՚ի մերկանալ զանդամս մարմնոյ թլփատութեամբն Քրիստոսի. 12 թաղեա՛լք ընդ նմին ՚ի մկրտութեանն, որով եւ ընդ նմին յարեա՛յք հաւատովք՝ Աստուծոյ ազդեցութեանն, որ յարոյց զնա ՚ի մեռելոց[4507]։ 13 Եւ զձեզ որ երբեմն մեռեա՛լն էիք ՚ի մեղս՝ եւ յանթլփատութիւն մարմնոյ ձերոյ, կենդանացո՛յց յանձին իւրում. շնորհեաց մեզ զամենայն յանցանս մեր[4508]. 14 եւ ջնջեա՛ց զձեռագիր մերոյ հակառակութեանն հրամանօքն իւրովք. որ կայր մեզ հակառակ, եբարձ զայն ՚ի միջոյ՝ եւ բեւեռեա՛ց ընդ խաչափայտին[4509]. 15 մերկեա՛ց զիշխանութիւնս եւ զպետութիւնս. յայտ յանդիմա՛ն խայտառակեաց նշաւակեալ զնոսա յանձին իւրում ՚ի յարութեան իւրում[4510]։ 16 Մի՛ ոք այսուհետեւ զձեզ դատեսցի՝ ուտելով կամ ըմպելով, կամ մասա՛մբք տօնից, կամ ամսամտիւք կամ շաբաթուք[4511]. 17 որ են ստուե՛րք հանդերձելոցն. այլ մարմին Քրիստոս է։

Ը 18 Մի՛ ոք զձեզ խաբեսցէ, որ կամիցի խոնարհութեամբ եւ կրօնիւք հրեշտակաց, զոր չիցէ՛ տեսեալ զրահետ վարել՝ տարապարտ հպարտացեալ ՚ի մտաց մարմնոյ իւրոյ[4512]. 19 եւ ո՛չ ունիցի զգլուխն Քրիստոս, ուստի ամենայն մարմինն յօդիւք եւ խաղալեօք տարաբերեալ եւ խառնեալ՝ աճէ զաճումն Աստուծոյ[4513]։ 20 Եթէ մեռարուք ընդ Քրիստոսի ՚ի տարերց աշխարհիս, զի՞ եւս իբրեւ զկենդանիս աստէն յաշխարհի կրօնաւորիք. 21 մի՛ մերձենար, մի՛ ճաշակեր, մի՛ հուպ լինիր. 22 որ է ամենայն ինչ ՚ի պէ՛տս ապականութեան, ըստ պատուիրանաց եւ վարդապետութեան մարդկան[4514]. 23 որ յիմաստութի՛ւն իմն համարէ, ինքնակա՛մ կրօնիւք, եւ խոնարհութեամբ, եւ անխայութեամբ մարմնոյ. եւ ո՛չ ՚ի պատիւ ինչ լրութեան մարմնոյ[4515]։

3
Գլուխ Գ

1 Եթէ յարերուք ընդ Քրիստոսի, ապա զվերի՛նն խնդրեցէ՛ք, ուր Քրիստոսն նստի ընդ աջմէ Աստուծոյ[4516]. 2 զվերի՛նն խորհեցարո՛ւք, մի՛ զայս որ յերկրի աստ է։ 3 Քանզի մեռարուք, եւ կեանքն ձեր ծածկեալ են ընդ Քրիստոսի յԱստուած[4517]։ 4 Իսկ յորժամ Քրիստոս յայտնեսցի կեանքն ձեր, յայնժամ եւ դո՛ւք ընդ նմա յայտնեսջիք փառօք։

Թ 5 Սպանէ՛ք այսուհետեւ զանդամս ձեր զերկրաւորս. ՚ի բա՛ց ընկեցէք զպոռնկութիւն, զպղծութիւն, զբիծ, զցանկութիւն չարեաց, եւ զագահութիւն՝ որ է կռապաշտութիւն[4518]. 6 վասն որոյ գա՛յ բարկութիւն Աստուծոյ ՚ի վերայ որդւոցն անհաւանութեան[4519], 7 որովք եւ դուք երբեմն գնայիք՝ մինչ կենդանիքն էիք ՚ի նոսա[4520]։ 8 Արդ՝ ՚ի բա՛ց թօթափեցէք եւ դուք զայն ամենայն, զբարկութիւն, զսրտմտութիւն, զչարութիւն, զհայհոյութիւն, զխեղկատակութիւն ՚ի բերանոց ձերոց։ 9 Մի՛ ստէք միմեանց. մերկացարո՛ւք զհին մարդն գործովքն իւրովք[4521]. 10 եւ զգեցարո՛ւք զնո՛րն նորոգեալ ՚ի գիտութիւն, ըստ պատկերի Արարչին իւրոյ[4522]. 11 ուր ո՛չ է Հրեայ, եւ ո՛չ հեթանոս, թլփատութիւն, եւ անթլփատութիւն, խուժ, դուժ, Սկիւթացի, ծառայ, ազատ. այլ ամենայն եւ յամենայնի Քրիստոս[4523]։ 12 Զգեցարո՛ւք այսուհետեւ իբրեւ ընտրեալք Աստուծոյ՝ սուրբք եւ սիրեցեալք, զգո՛ւթ, զողորմութիւն, զքաղցրութիւն, զխոնարհութիւն, զհեզութիւն, զերկայնմտութիւն, 13 ներե՛լ միմեանց, շնորհե՛լ իրերաց, եթէ ուրուք զումեքէ տրտունջ ինչ իցէ. որպէս Աստուած Քրիստոսի՛ւ շնորհեաց ձեզ, նոյնպէս եւ դուք[4524]։ 14 Եւ ՚ի վերայ ամենայնի զսէ՛րն, որ է զօդ կատարմանն[4525]. 15 եւ խաղաղութիւնն Քրիստոսի հաստատեսցի ՚ի սիրտս ձեր, յոր եւ կոչեցարուքն միով մարմնով։ Եւ գոհացօ՛ղք լինիջիք[4526]. աե 16 զի բանն Քրիստոսի բնակեսցէր՛ ՚ի ձեզ առատապէս. ամենայն իմաստութեամբ ուսուցանել եւ խրատե՛լ զմիմեանս. սաղմոսիւք եւ օրհնութեամբք, եւ երգովք հոգեւորօք՝ եւ շնորհօք օրհնե՛լ ՚ի սիրտս ձեր զԱստուած[4527]։ 17 Եւ զամենայն զոր եւ առնիցէք բանի՛ւք եւ արդեամբք, զամենայն յանո՛ւն Տեառն Յիսուսի արասջիք. գոհացօ՛ղք լինիջի՛ք զԱստուծոյ եւ զՀօրէ նովաւ[4528]։

Ժ 18 Կա՛նայք՝ հնազա՛նդ լերուք արանց ձերոց. որպէս եւ վայել է ՚ի Տէր[4529]։ 19 Ա՛րք՝ սիրեցէ՛ք զկանայս ձեր, եւ մի՛ դառնացուցանէք զնոսա։ 20 Ո՛րդիք՝ հնազա՛նդ լերուք ծնողաց ձերոց յամենայնի, զի ա՛յն է հաճոյ առաջի Տեառն։ 21 Հա՛րք՝ մի՛ զայրացուցանէք զորդիս ձեր, զի մի՛ տրտմեսցին[4530]։ 22 Ծա՛ռայք՝ հնազա՛նդ լերուք տերանց ձերոց յամենայնի. մի՛ առականէ՛ ծառայութեամբ իբրեւ մարդահաճոյք. այլ միամտութեամբ սրտի երկնչե՛լ ՚ի Տեառնէ[4531]. 23 զոր ինչ առնիցէք՝ սրտի մտօ՛ք գործեսջի՛ք իբրեւ Տեառն, եւ ո՛չ իբրեւ մարդկան[4532]։ 24 Գիտասջի՛ք զի ՚ի Տեառնէ՛ առնուցուք զհատուցումն ժառանգութեան ձերոյ. քանզի Տեառն Քրիստոսի ծառայէք[4533]։ 25 Իսկ ապիրատն ընկալցի՛ ըստ իւրում ապիրատութեանն. զի չի՛ք ակնառութիւն առաջի Աստուծոյ[4534]։

4
Գլուխ Դ

1 Տեա՛րք՝ զիրաւունս եւ զհաւասարութիւն ծառայից ձերոց շնորհեցէ՛ք. գիտասջի՛ք զի եւ ձեր Տէր գոյ յերկինս։ 2 Աղօթից ստէ՛պ կացէք. տքնե՛լ ՚ի նմին գոհութեամբ[4535]։ 3 Աղօ՛թս արարէք միանգամայն եւ վասն մեր. զի Աստուած բացցէ՛ մեզ դուռն բանին, խօսել զխորհուրդն Քրիստոսի, վասն որոյ եւ կապեա՛լս կամ[4536]. 4 զի յայտնի՛ արարից զնա որպէս արժա՛ն իցէ ինձ խօսել[4537]։ ազ 5 Իմաստութեա՛մբ գնասջիք առ արտաքինսն, գնոց առեալ զժամանակս[4538]։ 6 Եւ բանն ձեր յամենայն ժամ լի՛ շնորհօք Տեառն, իբրեւ աղիւ համեմեա՛լ լիցի. գիտե՛լ որպէս արժան իցէ ձեզ իւրաքանչիւր ումեք՝ տալ պատասխանի[4539]։ 7 Այլ որ ինչ զինէն իցէ, ցուցցէ՛ ձեզ զամենայն Տիւքիկո՛ս սիրելի եղբայր՝ եւ հաւատարիմ պաշտօնեայ՝ եւ ծառայակից ՚ի Տէր[4540]. 8 զոր առաքեցի առ ձեզ դմի՛ն իրի, զի գիտասջիք վասն մեր. եւ մխիթարեսցէ՛ զսիրտս ձեր. 9 Ոնեսեմա՛ւ հանդերձ եղբարբ հաւատարմաւ եւ սիրելեաւ՝ որ է ՚ի ձէնջ. զամենայն ինչ ցուցցէ ձեզ՝ որ ինչ աստ է[4541]։ 10 Ողջո՛յն տայ ձեզ Արիստարքոս գերեկից իմ, եւ Մարկոս եղբօրորդի՛ Բառնաբայ. վասն որոյ առէք պատուէր, եթէ եկեսցէ առ ձեզ՝ ընկալջի՛ք զնա[4542]. 11 եւ Յիսո՛ւս որ անուանեալն է Յուստոս, որք են ՚ի թլփատութենէ անտի. զի դոքա՛ միայն գործակից եղեն ինձ յարքայութեանն Աստուծոյ, որք եւ եղեն իսկ ինձ մխիթարութիւն[4543]։ 12 Ողջո՛յն տայ ձեզ Եպափրաս՝ որ ՚ի ձէնջ ծառայ Յիսուսի Քրիստոսի է. յամենայն ժամ պատերազմեալ վասն ձեր յաղօթս, զի կայցէք կատարեա՛լք եւ լցեա՛լք յամենայն կամս Աստուծոյ[4544]։ 13 Վկայեմ նմա, զի բազո՛ւմ աշխատութիւն ունի վասն ձեր, եւ վասն Լաւոդիկեցւոցն, եւ վասն այնոցիկ՝ որ յԵրապաւլի՛սն իցեն[4545]։ 14 Ողջո՛յն տայ ձեզ Ղուկաս բժիշկ՝ եւ սիրելի, եւ Դեմաս[4546]։ 15 Ողջո՛յն տաջիք եղբարց՝ որ են ՚ի Լաւոդիկեայ, եւ Նիմփայ, եւ որ առտնին եկեղեցին է նորա[4547]։ 16 Եւ յորժամ ընթեռնուցու առ ձեզ թուղթդ, արասջի՛ք զի եւ ՚ի Լաւոդիկեցւո՛ց եկեղեցւոջն ընթերցցի. եւ զառ ՚ի Լաւոդիկեցւոցն՝ զի եւ դուք ընթեռնուցուք[4548]։ 17 Եւ ասասջի՛ք ցԱրքիպպոս. Զգո՛յշ լեր սպասաւորութեանդ, զոր ընկալար ՚ի Տէր, զի զայդ կատարեսցե՛ս[4549]։ 18 Ողջոյնդ՝ ձեռի՛ն իմոյ Պաւղոսի է. յո՛ւշ լիցին ձեզ կապանքս իմ։ Շնո՛րհք ընդ ձեզ[4550]։

Առ Կողոսացիս՝ գրեցաւ ՚ի Հռովմէ ՚ի ձեռն Տիւքիկոսի եւ Ոնեսիմայ։ Տունք մը̃[4551]։

[4477] ՚Ի վերնագրիս՝ ոմանք. Թուղթ առ Կողոսացիս։

[4478] Ոմանք. Հաւատացեալ եղբարս ՚ի Տէր։

[4479] Ոմանք յաւելուն. Հօրէ մերմէ. եւ ՚ի Տեառնէ Յիսուսէ Քրիստոսէ. գոհանամ։ Ոմանք. Գոհանամք զԱստուծոյ... աղօթս առնել։ Իսկ Ոսկան. Առնելով։

[4480] Ոմանք. Ձեր ՚ի Տէր մեր Քրիստոս Յիսուս։

[4481] Ոմանք. Զորմէ յառաջագոյն լուարուք... ճշմարտութեան աւետարանաւն։

[4482] Ոմանք. Զշնորհն Աստուծոյ։

[4483] Ոմանք. Եւ ծառայակցէ։

[4484] Ոմանք. Մեզ զսէրն ձեր։

[4485] Ոմանք. Վասն այսորիկ եւ մեք... կամացն նորա։

[4486] Յօրինակին պակասէր. Տեառն յամենայն հաճութեան, յամենայն գոր՛՛։ Ոմանք. Յամենայն հաճութիւն, կամ՝ ամենայն հաճութեամբ, եւ յամենայն գործս բա՛՛։

[4487] Ոսկան. Յամենայն համբերութեան եւ երկայնմտութեան ուրա՛՛։ Ոմանք. Եղբարք՝ ուրախութեամբ (12) գոհացարո՛ւք զՀօրէ. եւ ոմանք. գոհանալով զՀօրէ։ Ուր Ոսկան յաւելու. զԱստուծոյ Հօրէ։

[4488] Բազումք. Որ կոչեացն զձեզ ՚ի մա՛՛։

[4489] Ոմանք. Եւ անդրանիկ մեռելոց։

[4490] Ոմանք. Որ ինչ յերկինս... յերկրի։

[4491] Ոմանք. Օտարացեալն էիք։

[4492] Ոմանք. Այժմ աւասիկ հաշ՛՛... ՚ի ձեռն մահուն իւրոյ... առաջի նորա սիրով։

[4493] Ոմանք. Իմ որ վասն ձեր։ Ոսկան. Նեղութեանն Քրիստոսի։

[4494] Ոմանք. Տնտեսութեան Աստուծոյ, որ տուեալ են ինձ։

[4495] Ոմանք. Էր յաւիտեանց եւ։

[4496] Ոմանք. Եթէ զինչ է... խորրդոց նորա։

[4497] Ոմանք. Զի կեցուսցուք զամենայն։

[4498] Ոմանք. Ըստ յաջողութեանն նորա որ յաջողեալն է։

[4499] Բազումք. Ճգնութիւն ունիմ։ Ոմանք. Ոչ իցէ. կամ՝ չիցեն տեսեալ։

[4500] Ոմանք. Տեղեկացեալ սիրով ամենայն մեծութիւն լրութեան իմաստութեանն, ՚ի գիտութիւն խորհրդոցն Աստուծոյ ՚ի Քրիստոս։ Ոսկան. ՚Ի գիտութիւն խորհրդոյ Աստուծոյ Հօր ՚ի Քրիստոս Յիսուս։

[4501] Օրինակ մի. Յորում ամենեցուն գանձ։ Յօրինակին պակասէր. Իմաստութեան եւ գիտութեան ծած՛՛։

[4502] Ոմանք. Զառանցեցուսցէ։

[4503] Ոմանք. Զի ես թէպէտ... հեռի եմ ՚ի ձէնջ, հոգւով մերձ եմ ՚ի ձեզ. կամ՝ ընդ ձեզ։

[4504] Ոմանք. ԶՏէր Յիսուս Քրիստոս։

[4505] Ոմանք. Ըստ Քրիստոսի Յիսուսի։

[4506] Ոմանք. Ամենայն իշխանութեանց եւ պետութեանց։

[4507] Ոմանք. Ընդ նմին մկրտութեանն. եւ ոմանք. մկրտութեամբն ՚ի մահն... ընդ նմին յարեաք հաւատովք Աստուծոյ ազդեցութեամբն։

[4508] Ոմանք. Մեռեալքն էիք ՚ի մեղս եւ յանթլփատութեան։

[4509] Ոմանք. Եւ բեւեռեաց զնա ընդ խաչա՛՛։

[4510] Ոմանք. Մերկաց զիշ՛՛... խայտառակեալ նշաւակեաց... ՚ի յարութեանն իւ՛՛։

[4511] Ոմանք. Մի ոք զձեզ դատիցի... կամ ըմպելովք... կամ ամսամտօք կամ շաբաթիւք։

[4512] Ոմանք. Որ կամեսցի... զրահետ վարեալ։

[4513] Ոմանք. Զգլուխն զՔրիստոս... եւ խաղալիւք։ Ոսկան. Տարբերեալ եւ խառ՛՛։

[4514] Ոմանք. Ըստ պատուիրանի եւ վար՛՛։

[4515] Ոմանք. Որ յիմաստութիւն իմն համարեալ են։ Օրինակ մի. Յիմաստութիւն իմն հաւասարէ... եւ անխնայութեամբ մարմ՛՛։ Յոմանս պակասի. Լրութեան մարմնոյ։

[4516] Ոսկան. Եթէ յարեայք ընդ Քրիստոսի։

[4517] Ոմանք. Ընդ Քրիստոսիւ յԱստուած։

[4518] Ոմանք. Զպոռնկութիւնս եւ զպղծութիւն եւ զբիծ, եւ զցանկութիւն։

[4519] Օրինակ մի. ՚Ի վերայ որդւոց անհաւատութեան։

[4520] Ոմանք. Որով եւ դուք. կենդանիք էիք։

[4521] Ոմանք. Մերկասցուք զհին։

[4522] Ոմանք. Նորոգել ՚ի գիտութիւն։

[4523] Ոմանք. Որ ո՛չ է Հրէայ, եւ։

[4524] Ոմանք. Եթէ ոք զումեքէ տրտունջ ինչ ունիցի, որպէս եւ Աստուած Քրիստոսիւ շնորհեաց մեզ։

[4525] Բազումք. Եւ ՚ի վերայ այս ամենայնի։ Ոմանք. Որ է զարդ կատարման։

[4526] Ոմանք. Եւ խաղաղութիւնն Աստուծոյ հաստա՛՛... կոչեցարուք միով։

[4527] Ոմանք. Եւ օրհնութեամբ եւ եր՛՛... օրհնել զԱստուած ՚ի սիրտս։

[4528] Ոմանք. Բանիւք եւ գործովք, զամենայն։

[4529] Ոմանք. Տերանց ձերոց, որպէս վայե՛լ է ՚ի Տէր։

[4530] Ոմանք. Զի մի՛ տրտմիցին։

[4531] Ոմանք. Առականէ ծառայել իբրեւ... սրտիւ. կամ՝ սրտիւք, երկնչել։

[4532] Ոմանք. Եւ ո՛չ որպէս մարդկան։

[4533] Ոմանք. Քանզի Տեառն Յիսուսի ծառա՛յ էք։

[4534] Ոմանք. Ըստ իւրումն ապիրատութեան, քանզի չի՛ք։

[4535] Ոմանք. Տքնեալք ՚ի նոյն գոհ՛՛։

[4536] Ոմանք. Դուռն բանի խօսել մեզ զխորհ՛՛։

[4537] Ոմանք. Զի յայտնեալ արարից զնա, որպէս եւ արժան իցէ ինձ խօ՛՛։

[4538] Բազումք. Գնոյ առեալ զժամա՛՛։

[4539] Ոմանք. Եւ բան ձեր... լի շնորհօքն՝ իբրեւ... գիտել եւ որպէս արժա՛ն է։

[4540] Ոմանք. Զինէն է, ցուցցէ։

[4541] Ոմանք. Որ ՚ի ձէնջ. եւ զամենայն ինչ ցուցցեն ձեզ՝ զոր ինչ աստ։

[4542] Ոմանք. Եթէ գայցէ առ ձեզ. ըն՛՛։

[4543] Ոմանք. Եւ Յեսուս, որ ան՛՛... Յոստոս... զի նոքա միայն եղեն ինձ գործա՛՛. յարքայութիւնն Աստուծոյ։ Ոսկան. Անուանեցաւ Յոս՛՛։

[4544] Ոմանք. Եպափրեայ, որ է ՚ի ձէնջ ծառայ Քրիստոսի Յիսուսի... յամենայն կամսն։

[4545] Բազումք. ՅԵրապաւլիսն են։

[4546] Ոմանք. Բժիշկ. եւ սիրելի Դեմաս։

[4547] Ոմանք. Որ են ՚ի Լաւոդիկիա եւ Նինփրա... եկեղեցի է նոցա։

[4548] Ամենայն գրչագիրք համաձայն մերումս ՚ի լուս՛՛. այսր համարոյ նշանակեն. Զառաջնոյ թղթին. կամ՝ թղթոյն որ առ Տիմոթէոս ասէ։

[4549] Ոմանք. ՑԱրքիպպաս։

[4550] Ոմանք յաւելուն. Շնորհք ընդ ձեզ. ամէն։

[4551] ՚Ի վախճանի՝ ոմանք. ՚Ի ձեռն Տիքիկոսի եւ Ոնեսիմեայ։

Ցանկ

Նախորդ էջ Ցանկ Հաջորդ էջ