ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ ՄԱՏԵԱՆ ՀԻՆ ԵՒ ՆՈՐ ԿՏԱԿԱՐԱՆԱՑ

Հ. Յովհաննու Զօհրապեան վարդապետ

ՅՈՒԴԻԹ Է ԳԻՐՔՍ[5317]

1
Գլուխ Ա

1 Յամին երկոտասաներորդի թագաւորութեանն Նաբուքոդոնոսորայ որ թագաւորեա՛ց Ասորեստանեայցն՝ ՚ի Նինուէի մեծի քաղաքի. յաւուրս Արփաքսադայ որ թագաւորեացն Մարաց՝ յԵկբատանացւոց երկրին[5318]. 2 շինեա՛ց նա անդ քաղաք, եւ ա՛ծ շուրջ զԵկբատանացւովքն պարիսպս կոփածոյ քարանց, ՚ի լայնութիւն կանգնոց երից, եւ յերկայնութիւն ՚ի վեց կանգնոյ. եւ արա՛ր բարձրութիւն պարսպին եւթանասուն կանգուն[5319]. 3 եւ զաշտարակս նորա հաստատեաց հիմամբք յայսկոյս եւ յայնկոյս դրանցն, կանգունս հարիւր յերկայնութիւն, եւ զլայնութիւն նորա ՚ի հիմանէն հաստատեաց վաթսուն կանգուն։ 4 Եւ արար զդրունս նորա անդրէն. եւ բարձրութիւն նորա կանգունք եւթանասուն, եւ լայնութիւն նորա ՚ի քառասուն կանգնոյ. յե՛լս զօրութեանց զօրավարաց զօրաց նորա, եւ ՚ի կարգս հրամանի հետեւակա՛ց նորա[5320]։ 5 Եւ արա՛ր պատերազմ յաւուրսն յայնոսիկ Նաբուքոդոնոսոր արքայ ընդ արքային Արփաքսադայ ՚ի դաշտին մեծի, որ է ՚ի սահմանս Հռագաւայ[5321]։ 6 Եւ ժողովեցան գումարեցան առ նա բնակիչք լեռնակողմանն, եւ ամենայն որ բնակեալ էին զգետովն Եփրատայ, եւ զԴկղաթաւ, եւ զՀիւդասպ գետով, եւ զդաշտն Արիովքայ արքային Եղ՚իմացւոց. եւ ժողովեցան ազգք բազումք յոյժ պատերա՛զմ տալ ընդ որդիսն Քիղ՚ովթայ[5322]։ 7 Եւ առաքեաց Նաբուքոդոնոսոր արքայ Ասորւոց առ բնակի՛չս Պարսից, եւ առ բնակիչսն արեւմտեայց, զբնակիչսն Կիւլիկեցւոց եւ զԴամասկոսի եւ զԼիբանանու, եւ զամենայն բնակիչսն որ բնակեալ էին դէ՛մ յանդիման ծովեզերեայցն[5323]. 8 եւ որք յազգէն Կարմեղ՚ացւոց են, եւ զԳաղաադ, եւ զվերին Գալիլեա, եւ զմեծ դաշտն Յեզրայէլ. 9 եւ զամենայն Շամրին, եւ որ ՚ի քաղաքս նորա էին. եւ յա՛յնկոյս Յորդանան գետոյ մինչեւ յԵրուսաղէմ. եւ ՚ի Բետանն, եւ ՚ի Քեղ՚ուս, եւ ՚ի Կադէս. եւ ՚ի գետոյն Եգիպտացւոց, եւ ՚ի Տափնաս, եւ զՌամեսսէն. 10 եւ զամենայն երկիրն Գերսեմ, մինչեւ ՚ի գալ ՚ի Մեմփա. եւ ՚ի Տանեա, եւ զամենայն բնակիչս Եգիպտացւոց, մինչեւ ՚ի սահմանս Եթւովպացւոց[5324]։ 11 Եւ ստահակեալ ապա՛խտ արարին զբանսն Նաբուքոդոնոսորայ արքային Ասորեստանեայց, ամենայն բնակիչք երկրին. եւ ո՛չ հաւանեցան ընդ նմա՛ երթալ ՚ի պատերազմ. քանզի ո՛չ երկեան ՚ի նմանէ. եւ էին առաջի նոցա հրեշտակք վատթարեալք եւ անարգեալք յոյժ[5325]։ 12 Եւ բարկացաւ Նաբուքոդոնոսոր ՚ի վերայ երկրին յոյժ. եւ երդուաւ յի՛ւր թագաւորութիւնն եւ յաթոռն իւր եթէ՝ Խնդրեցի՛ց ես, ասէ, վրէժ ՚ի լերանց անտի, Կիւլիկեցւոց, եւ Դամասկացւոց, եւ Ասորւոց, սպառե՛լ զամենեսին սրով իմով, զբնակիչսն Մովաբու, եւ զորդիսն Ամոնայ. եւ զամենայն զՀրէաստան, եւ զամենայն Եգիպտացիս, մինչեւ ՚ի սահմանս երկուց ծովուցն։ 13 Եւ պատրաստեցաւ եւ ճակատեցաւ ամենայն զօրութեամբ իւրով ՚ի վերայ Արփաքսադայ արքայի, յամի եւթն եւ տասներերդի. եւ զօրացաւ ՚ի պատերազմին իւրում, եւ դարձո՛յց առ իւր զամենայն զօրութիւնս Արփաքսադայ, եւ զամենայն երիվարս նոցա, եւ զամենայն զէնս եւ զկառս նոցա[5326]. 14 եւ տիրեաց ՚ի վերայ քաղաքաց նորա։ Եւ չոգաւ մինչեւ յԵկբատանս, եւ կալաւ զաշտարակս նորա. եւ քանդէր եւ աւա՛ր հարկանէր զհրապարակս նորա. եւ զզա՛րդ նորա դնէր ՚ի նախատինս նորուն։ 15 Եւ ա՛ռ նա զԱրփաքսադ ՚ի սահմանս Հռագուայ. եւ սպա՛ն սատակեաց զնա սրով իւրով[5327]։ 16 Եւ դարձո՛յց անդրէն զզօրս իւր որ եկեալ էին ընդ նմա յայլազգեաց անտի բազմութիւն յոյժ։ Եւ է՛ր անդ յանհոգութեան եւ յուրախութեան, ի՛նքն եւ ամենայն զօրք իւր զաւուրս հարիւր քսան։

2
Գլուխ Բ

1 Յամին ութ եւ տասներորդի, յաւուրն երկոտասաներորդի՝ ամսո՛յն առաջնոյ՝ հանդէ՛ս առնէր զօրաց իւրոց, եւ խորհէ՛ր ընդ նոսա զի խնդրեսցէ զվրէժ յամենայն երկրէ, 2 եւ կոչեաց նա զամենայն մեծամեծս իւր, եւ զկուսակալս իւր. 3 եւ ասէ ցնոսա զխորհուրդս կամաց իւրոց. եւ կատարեաց զամենայն չարիս երկրին ՚ի բերանոյ իւրմէ յականջս զօրացն։ 4 Եւ նոցա պատասխանի՛ տուեալ ասեն. Սատակեսցի՛ ամենայն մարդ դիմակացք թագաւորի, եւ որ ո՛չ հնազանդեսցի բանի հրամանաց նորա[5328]։ 5 Եւ եղեւ իբրեւ կատարեաց զխորհուրդս զայս, կոչեաց Նաբուքոդոնոսոր արքայ Ասորեստանեայց զՀողեփեռնէս զսպարապետ ամենայն զօրաց իւրոց՝ եւ ասէ ցնա. Ա՛յսպէս ասէ արքայ մեծ՝ տէ՛ր ՚ի վերայ ամենայն երկրիս. ահաւասիկ դու ելանիցես առաջի երեսաց իմոց, եւ ընտրեսցես առցես դու ընդ քեզ որք յուսացեալ են ՚ի զօրութիւնս իւրեանց, հետեւակս հազարս հարիւր քսան. եւ բազմութիւն յոյժ հեծելոց բեւրս երկոտասան. եւ ելցես դու ընդ կողմն արեւմտից. քանզի ապա՛խտ արարին զբանիւք հրամանաց իմոց։ Եւ պատուիրեսցես նոցա, զի պատրաստեսցեն զերկիրն եւ զջուրսն. զի ելանե՛մ ես բարկութեամբ իմով ՚ի վերայ նոցա, եւ ծածկե՛մ զերեսս ամենայն երկրի, եւ առնեմ կոխա՛ն ոտից զօրութեամբ իմով, եւ մատնեցից զնոսա ՚ի յափշտակութիւն ամենայն զօրաց իմոց. եւ վիրաւորք նոցա լցցեն զձորս եւ զծործորս իւրեանց, եւ գե՛տք խաղասցեն յարենէ նոցա. եւ ածի՛ց ես զգերութիւն ՚ի վերայ նոցա ՚ի ծագաց երկրէ։ Եւ դու ելանիցես պատիցե՛ս պաշարիցե՛ս ինձ զսահմանս նոցա. եւ ապա մատնիցեն քեզ զանձինս իւրեանց. եւ պահիցես ինձ զնոսա յաւուր նեղութեան եւ կշտամբանա՛ց նոցա[5329]։ 6 Եւ ո՛չ անխայեսցէ ակն իմ ՚ի վերայ այնոցիկ որ ապա՛խտ արարին զիս՝ տա՛լ զնոսա ՚ի մահ եւ յափշտակութիւն յամենայն երկրի քում. զի կենդանի՛ եմ ես զօրութեամբ թագաւորութեամբ իմով. խօսեցա՛յ՝ եւ առնե՛մ զամենայն զկամս իմ. եւ դու մի՛ զանց առնիցես, եւ մի՛ զմիով բանիւ զոր ետու քեզ հրաման. այլ կատարելով կատարեսցե՛ս զամենայն որպէս եւ ասացի քեզ. եւ ո՛չ յերկարեսցես առնել զայդ։ 7 Եւ ե՛լ Հողոփեռն յերեսաց տեառն իւրոյ. եւ կոչեա՛ց առ ինքն զամենայն իշխանս եւ զզօրագլուխս Ասորւոց, եւ ընտրէ՛ր ՚ի նոցանէ եւ թուէ՛ր արս ՚ի պատերազմ. որպէս եւ հրաման ետ նմա տէրն իւր՝ բեւրս երկոտասան. եւ զհեծելազօրս աղեղնաւորս՝ բեւրս երկոտասան[5330]. 8 եւ կարգէ՛ր կազմէ՛ր զնոսա ճակատեալս ՚ի պատերազմ։ Եւ ա՛ռ նա ո՛ւղտս եւ գրաստս բազումս յոյժ, բառնա՛լ զկահ եւ զկարասի, եւ խաշն՝ եւ արջառս, եւ երամակս այծից ՚ի դարմանս իւրեանց, որոց ո՛չ գոյր թիւ. 9 եւ տայր ամենայնի նոցա թոշա՛կ ՚ի ճանապարհ, 10 ոսկի եւ արծաթ ՚ի տանէ՛ թագաւորին բազում յոյժ։ 11 Ե՛լ ինքն եւ ամենայն զօրքն ընդ նմա ՚ի պատերազմ, զի պատրաստեսցէ թագաւորին՝ ելանել ծածկել զերեսս ամենայն երկրին արեւմտեայց՝ զինու կառօք եւ երիվարօք, եւ ընտիր ընտի՛ր հետեւակօք, եւ որ այլեւս խառնեալ էին ՚ի նոսա իբրեւ զբազմութիւն մարախոյ, եւ իբրեւ զաւազ երկրի. զի ո՛չ գոյր թիւ բազմութեան նոցա[5331]։ 12 Եւ գնացին նոքա ՚ի Նինուէ քաղաքէ՝ գնա՛ց երից աւուրց ՚ի դաշտն Բեկեղիթայ, եւ բանակեցան նոքա մե՛րձ առ լերինն ՚ի ձախակողմն վերին Կիլիկիայ. եւ ա՛ռ զամենայն զօրս իւր՝ զհեծեալս եւ զհետեւակս, եւ զէնս եւ զկառս, եւ գնա՛ց նա անտի ՚ի լեռնակողմն. 13 եւ եհար նա զՓուդ, եւ զՂ՚ուդ. քանդէր եւ աւար հարկանէր զամենայն որդիսն Հռամասեայ եւ զԻսմայելի, որ բնակեալ էին ընդ երեսս անապատին, ընդ հարաւակողմն Քեղ՚ովնեայ։ 14 Եւ անց ընդ Եփրատ գետ, եւ շրջեցաւ նա ընդ Միջագետս, եւ եհար վանեաց զամենայն քաղաքս բարձունս որ ՚ի վերայ ձորոյն Նաբովրայ էին, մինչեւ ՚ի սահմանս ծովուն[5332]. 15 եւ հասանէր ունէր զսահմանս Կիլիկեցւոց, եւ հարկանէր սատակէր զամենայն դիմադարձս իւր։ Եւ եկն մինչեւ ՚ի սահմանս Յափեթայ ՚ի հարաւակողմն, որ է՛ դէմ յանդիման Արաբիայ. 16 եւ արգելեալ փակեաց զամենայն որդիսն Մադիամու, եւ հրձի՛գ արար զամենայն յարկս եւ զխորանս նորա, եւ աւերէր քանդէր զամենայն գոմս խաշանց նոցա։ 17 Եւ է՛ջ նա ՚ի դաշտն Դամասկոսի յաւուրս հնձոց ցորենոյ, եւ հրձի՛գ արար զամենայն զանդս եւ զագարակս նոցա, եւ զհօտս եւ զանդեա՛յս նոցա արա՛ր յապականութիւն. եւ զքաղաքս նոցա աւա՛ր հարկանէր, եւ զմանկունս նոցա ջարդէր. եւ հարկանէ՛ր սատակէր զերիտասարդս նոցա ՚ի բերան սրոյ։ 18 Եւ անկաւ ա՛հ եւ երկեւղ ՚ի վերայ բնակչաց ծովեզերեայց՝ Տիւրոսի եւ Սիդոնի, եւ ՚ի վերայ բնակչացն Սիւրիայ, եւ Իւկինեայ. զամենայն բնակիչսն յԵմնանու։ Եւ որք բնակեալ էին յԱզովտոս, եւ յԱսկաղ՚ոն՝ երկեա՛ն յոյժ ՚ի նմանէ[5333]։

3
Գլուխ Գ

1 Եւ առաքեցին առ նա՝ խօսել ընդ նմա բանիւք խաղաղութեան, եւ ասեն. 2 Ահաւասիկ մեք ծառա՛յք Նաբուքոդոնոսորայ եմք, եւ կացեալ եմք առաջի քո, արա՛ ընդ մեզ՝ որպէս եւ հաճոյ թուի քեզ[5334]։ 3 Զի ահա տունք մեր, եւ ամենայն դաշտք ցորենոյ, եւ հօտք եւ անդեայք՝ եւ ամենայն գոմք խաշանց մերոց՝ առաջի աչաց քոց, արա՛ որպէս եւ բարի՛ թուի քեզ. զի ահա եւ քաղաքք մեր՝ եւ բնակիչք նոցա ծառա՛յք քո եմք, ե՛կ մո՛ւտ ՚ի սոսա, որպէս եւ բարի թուի՛ քեզ[5335]։ 6 Եւ եկին արք հրեշտակք առ Հողափեռնէս, եւ պատմեցին նմա ըստ բանիցս ըստ այսոցիկ. 7 եւ էջ ՚ի ծովեզրն ի՛նքն եւ զօրք իւր, եւ պահապա՛նս կացուցանէր ՚ի քաղաքս բարձունս։ Եւ ա՛ռ նա ՚ի քաղաքաց անտի ա՛րս ընտիրս պատերազմակիցս իւր։ 9 Եւ ելին ընդ առաջ նորա քաղաքքն այնոքիկ 10 երգովք եւ պսակօք՝ եւ ծնծղայիւք եւ թմբկօք։ 11 Եւ փորեաց նա զսահմանս նոցա. եւ ՚ի բա՛ց ընկէց զամենայն զանտառ նոցա[5336]։ 12 Եւ էր հրամա՛ն տուեալ նմա սատակե՛լ զաստուածս երկրին. 13 զի միայն Նաբուքոդոնոսորա՛յ պաշտօն տարցին ամենայն ազգք եւ ազինք. կարդասցեն զնա Աստուած։ 14 Եւ եկն նա դէմ յանդիման Եզրայելոմեայ, որ մե՛րձ էր առ բնակիչսն, որ է դէմ յանդիման սարոյն մեծի՛ Հրէաստանի[5337]։ 15 Եւ բանակեցա՛ւ նա ՚ի մէջ Գայեայ եւ Բիշանու. եւ եղեւ անդ՝ ամիս մի ժողովե՛լ ռոճիկս եւ դարմանս զօրաց իւրոց[5338]։

4
Գլուխ Դ

1 Իբրեւ զա՛յն լուան որդիքն Իսրայէլի եւ բնակիչքն Հրէաստանի, զոր արար Հողոփեռնէս ընդ ազգս եւ ընդ հեթանոսս, եւ զօրագլուխք արքային Ասորեստանեայց. եւ ո՞րպէս քանդեաց զամենայն մեհեանս նոցա, եւ արա՛ր զնոսա յապականութիւն. 2 եւ երկեան նոքա յոյժ յերեսաց նորա. եւ վասն Երուսաղեմի՝ եւ տանն Աստուծոյ իւրեանց խռովեցան. զի ընդ ա՛յն ժամանակս էին դարձեալ ՚ի գերութենէ անտի իւրեանց. եւ իբրեւ նո՛րք էին ժողովեալք ՚ի Հրէաստան. եւ զսեղանն Տեառն Աստուծոյ իւրեանց՝ եւ զսպասսն եւ զտունն ՚ի պղծութենէ անտի դե՛ռեւս էին սրբեալ[5339]։ 3 Եւ առաքեցին նոքա յամենայն սահմանս Շամրնի, եւ ՚ի Կոնոբեթորովն, եւ ՚ի Բեղ՚մային, եւ յԵրեքով, եւ ՚ի Քովքա, եւ ՚ի Սովմայն, եւ ՚ի հովիտսն Շաղիմայ[5340]. 4 եւ հասին կալան զամենայն գլուխս լերանց բարձանց, եւ պարսպեցին զգեօղս որ էին ՚ի նոսա. եւ կազմեցին եւ եդին անդ զդարմանս ՚ի գործ պատերազմի. զի ընդ ա՛յն ժամանակս էին հնձեալ զանդս նոցա։ 5 Եւ գրեա՛ց Յովակիմ քահանայ մեծ՝ որ էր յաւուրսն յայնոսիկ յԵրուսաղէմ, բնակչաց Բատիղուայ, եւ Բետոմեսթեայ, որ է ընդդէմ Եզրոմելայ, ընդդէմ դաշտին՝ որ է մերձ առ Դովթայիմ. 6 եւ ասէ. Ելէ՛ք կալէ՛ք զանցս լեռնային կողմանն։ Զի ընդ ա՛յն էին մուտք ՚ի Հրէաստան. եւ էր դիւրին նոցա արգելուլ զնոսա, քանզի նե՛ղ էին անցք կրճից՝ զոր կարէին պահել ա՛րք երկու[5341]։ 7 Եւ արարին որդիքն Իսրայէլի՝ որպէս եւ հրամայեաց նոցա Յովակի՛մ քահանայ մեծ, եւ ծերակոյտք ժողովրդեանն Իսրայէլի որ նստէին յԵրուսաղէմ։ 8 Եւ կարդացին առ Տէր ամենայն այր Իսրայէլի՝ յամենայն սրտէ իւրեանց. եւ խոնարհեցուցին զանձինս իւրեանց՝ ինքեա՛նք եւ կանա՛յք իւրեանց[5342]. 9 եւ ամենայն պանդուխտք եւ վարձկանք՝ հանդերձ անասնօք իւրեանց պաշարեցան, եւ արծաթագին ծառայք նոցա արկին քո՛ւրձ զմիջովք իւրեանց[5343]։ 10 Եւ ամենայն այր Իսրայէլի կանամբք եւ մանկամբք իւրեանց որ բնակեալ էին յԵրուսաղէմ, ՚ի գո՛ւճս իջեալ առաջի տաճարին Տեառն աղաչէին, եւ արկին մոխիր զգլխովք իւրեանց, եւ թօթափէին զքուրձն առաջի Տեառն, եւ զսրբութեան սեղանօքն քո՛ւրձ արկանէին. եւ կարդացին նոքա առ Աստուած Իսրայէլի ՚ի միասին յամենայն սրտէ, զի մի՛ մատնեսցէ ՚ի յափշտակութիւն զտղայս նոցա յաւար, եւ զկանայս նոցա յաւար, եւ զքաղաքս ժառանգութեան նոցա յապականութիւն, եւ զսրբութիւնն ՚ի պղծութիւն եւ ՚ի նախատինս՝ եւ յայպն հեթանոսաց։ Եւ լուաւ Տէր ձայնի՛ նոցա, եւ ետես զնեղութիւնս նոցա. եւ էր ժողովուրդն ՚ի պահս բազումս ընդ ամենայն Հրէաստան եւ յԵրուսաղէմ առաջի սրբութեանցն Տեառն ամենակալի[5344]։ 16 Եւ Յովակիմ քահանայ մեծ՝ եւ ամենեքեան որ կային առաջի Տեառն՝ քահանայք եւ պաշտօնեայքն Տեառն քո՛ւրձ զգեցեալ էին, եւ մատուցանէին զողջակէզս հանապազորդս եւ զաղօթս, եւ զկամա՛ւ յօժարութեանն, եւ զպատարագս ժողովրդեանն[5345]։ 17 Եւ էր մոխիրն ՚ի վերայ վարշամակաց նոցա որ կայր ՚ի վերայ գլխոց նոցա. եւ գոչէին առ Տէր յամենայն սրտէ իւրեանց, յայցելութիւն եւ ՚ի բարիս առնել տանն Իսրայէլի։

5
Գլուխ Ե

1 Եւ պատմեցին Հողոփեռնեայ զօրագլխի զօրացն Ասուր, եթէ որդիքն Իսրայէլի պատրաստեցան ՚ի պատերազմ, եւ զանցս լեռնային կողմանցն փակեցին, եւ պարսպեցին զամենայն գլուխս լերանց բարձանց, եւ թաքուցին ՚ի դաշտս որոգայթս[5346]։ 2 Եւ բարկացաւ յոյժ Հողոփեռնէս բարկութեամբ մեծաւ. եւ կոչեաց նա զամենայն իշխանսն Մովաբայ, եւ զզօրագլուխսն Ամովնայ, եւ զամենայն նախարարս ծովեզերեայս. 3 եւ ասէ ցնոսա. Պատմեցէ՛ք դուք ինձ որդիք Քանանու, ո՞վ են ժողովուրդս այս որ նստին ՚ի լեռնակողմանս. եւ զի՞նչ քաղաքք են յորում բնակեալ են սոքա՝ եւ կամ բազմութիւն զօրա՞ց նոցա. եւ ի՞ւ է ոյժ նոցա եւ կամ զօրութիւն. կամ ո՛վ է թագաւոր նոցա եւ առաջնորդ զօրաց նոցա[5347]։ 4 Եւ ընդէ՞ր թիւրեցին զմիտս իւրեանց, զի մի՛ եկեսցեն ընդ առա՛ջ իմ. այլ հպարտացան քան զամենայն բնակիչս արեւմտեայցս։ 5 Եւ ասէ ցնա Աքիովր առաջնորդ ամենայն որդւոցն Ամոնայ. Լուիցէ տէր բանից ծառայի քոյ, եւ պատմեցից քեզ զճշմարիտն՝ վասն ժողովրդեանդ որ բնակեալ են ՚ի լեռնակողմանդ յայդմ որ մերձ առ քե՛զս է. եւ ո՛չ ինչ ելանէ ստութիւն ՚ի բերանոյ ծառայի քոյ[5348]։ 6 Ժողովուրդս այս են յազգէ՛ Քաղդեացւոց. 7 եւ պանդխտեցան զառաջինն ՚ի Միջագետս. զի ո՛չ կամեցան պաշտել զդիս հարց իւրեանց յերկրին Քաղդեացւոց. 8 եւ ելին նոքա ՚ի հայրենի երկրէն իւրեանց. եւ երկի՛ր պագին Աստուծոյ երկնաւորի զոր ճշմարտեալ ծանեան։ Եւ եկեալ գնացին նոքա ՚ի Միջագետս՝ եւ պանդխտեցան անդ աւուրս բազումս. եւ ասէ ցնոսա Աստուածն նոցա՝ ելանե՛լ նոցա ՚ի պանդխտութենէն եւ գալ յերկիրս Քանանու. եւ բնակեցին անդ, եւ մեծացան ոսկւով եւ արծաթով՝ եւ անասնով բազմով[5349]։ 9 Եւ իջին նոքա յԵգիպտոս, քանզի եղեւ սով յերկրին Քանանացւոց, եւ պանդխտեցան անդ մինչեւ սնան, եւ եղեն անդ բազում յոյժ. եւ ո՛չ էր թիւ ազգի նոցա։ 10 Եւ յարեաւ ՚ի վերայ նոցա արքայն Եգիպտացւոց չարչարե՛լ զնոսա ցաւովք, եւ աղիւսովք, եւ արկին զնոսա ՚ի ծառայութիւն։ 11 Եւ կարդացին նոքա առ Աստուած իւրեանց, եւ եհա՛ր նա զերկիրն Եգիպտացւոց հարուածովք անբժշկութեան. եւ հալածեցին հանին զնոսա Եգիպտացիքն յերեսաց իւրեանց. 12 Եւ ցամաքեցո՛յց Աստուած զծովն Կարմիր առաջի նոցա, 13 եւ ած զնոսա ՚ի ճանապարհն Սինայ, եւ ՚ի Կադէսբառնեայ. եւ հանին զամենայն բնակիչս անապատին[5350]. 14 եւ բնակեցուցին յերկրին Ամովրհացւոց. եւ զամենայն զԵսեբովնացիս սատակեցին զօրութեամբ իւրեանց։ Եւ անցին նոքա ընդ Յորդանան, եւ ժառանգեցին զամենայն երկիրն[5351]. 20 եւ մերժեցին հանին յերեսաց իւրեանց զՔանանացին, եւ զՓերեզացին, եւ զՅեբուսացին, եւ զՍիւքեմ, եւ զամենայն Գերգեսացիս, եւ բնակեցին յերկրին աւուրս բազումս։ 21 Եւ մինչ ո՛չ մեղանչէին առաջի Աստուծոյն իւրեանց՝ է՛ր ընդ նոսա ամենայն բարութիւն. զի Աստուած որ ատեայ զանիրաւութիւն՝ է՛ր ընդ նոսա։ 22 Եւ յորժամ ՚ի բա՛ց մերժեցին յիւրեանց զճանապարհս ուխտին Աստուծոյ, սատակեցա՛ն ՚ի պատերազմունս բազումս յոյժ. եւ գերեցան յերկիր օտար որ ո՛չ իւրեանց էր. եւ տաճարն Աստուծոյ իւրեանց եղեւ ՚ի կործանումն. եւ քաղաքք նոցա մատնեցան ՚ի ձեռս թշնամեաց նոցա[5352]։ 23 Եւ այժմ դարձա՛ն առ Տէր Աստուած իւրեանց՝ եւ ժողովեցան ՚ի գերութենէ իւրեանց ուր էին ցրուեալք, եւ կալան զքաղաքն զԵրուսաղէմ ուր էր սրբութիւնն. եւ բնակեցին ՚ի լեռնակողմանն, զի էր աւերակ։ 24 Եւ արդ այժմ տէր, եթէ անգիտութիւն ինչ լինի ՚ի ժողովրդեան նոցա, եւ մեղանչիցեն Աստուծոյ իւրեանց, ակնկալեալ սպասեսցուք այսմիկ, զի ա՛յս է նոցա գայթագղութիւն. եւ ապա գումարեսցուք ՚ի վերայ նոցա, եւ տացուք ՚ի վերայ նոցա պատերազմ։ 25 Ապա թէ չիցէ՛ ինչ նոցա անիրաւութիւն առ Աստուածն իւրեանց՝ զա՛նց արասցուք առ նոքօք տէր. գուցէ պաշտպանիցէ նոցա Տէր Աստուածն իւրեանց, եւ լինիցիմք մեք յամօ՛թ նախատանաց ամենայն երկրի։ 26 Եւ եղեւ իբրեւ դադարեաց Աքիովր ՚ի խօսելոյ զբանս զայս, տրտնջեաց ամենայն բանակն որ շուրջ զխորանաւն[5353]։ 27 Եւ ասեն իշխանքն ցՀողոփեռն, եւ որ բնակիչքն էին ծովեզերեայց եւ Մովաբացւոց, զի պատուհասեսցէ զԱքիովր. Զի ո՛չինչ երկնչիմք մեք յորդւոցն Իսրայէլի. ժողովուրդ որ ո՛չ ունի կա՛ր ինչ զօրութեան պատերազմի[5354]։ 28 Արդ՝ ելցո՛ւք մեք, եւ լիցին նոքա կերակուր ամենայն զօրաց քոց տէր Հողոփեռն[5355]։

6
Գլուխ Զ

1 Եւ յորժամ դադարեցին ՚ի խօսելոյ իւրեանց, որ շուրջ էին զխորանաւն իւրեանց. եւ ասէ Հողոփեռնէս զօրագլուխ զօրացն Ասուր՝ ցԱքիովր, առաջի ամենայն զօրացն այլացգեաց. Ո՞վ ե՛ս դու Աքիովր, որ դիմակա՛ց ես ժողովրդեանն այլազգեաց ամենեցուն՝ եւ առ որդիս Մովաբայ, եւ որ վարձկանքս են յԵփրեմայ[5356]. 2 զի մարգարէացար մեզ որպէս եւ օրս այս, եւ ասես եթէ մի՛ տացուք պատերազմ ընդ որդիսն Իսրայէլի. զի Աստուածն նոցա պաշտպանէ նոցա. եւ ո՞վ է Աստուած բաց ՚ի Նաբուքոդոնոսորայ։ Նա՛ առաքէ զզօրութիւն իւր, եւ սատակէ զնոսա յերկրէ. եւ ո՛չ փրկէ զնոսա Աստուածն նոցա[5357]։ 3 Այլ մեք ծառայք նորա վանե՛մք զնոսա իբրեւ զայր մի. եւ ո՛չ կարասցեն կա՛լ ընդդէմ հեծելազօր երիվարաց մերոց, եւ ջնջեսցո՛ւք զնոսա նոքօք. եւ զլերինս նոցա արբուցանե՛մք յարենէ նոցա. եւ դաշտք նոցա լցցի՛ն դիակամբք նոցա. եւ ո՛չ եւս կարասցեն կալ առաջի մեր, այլ կորնչելով կորնչիցին[5358]. 4 ասէ արքայ Նաբուքոդոնոսոր տէ՛ր ամենայն երկրի. քանզի ասաց՝ եւ ո՛չ ընդունայնացան բանք բերանոյ նորա։ 5 Այլ դու Աքիովր վարձկան Ամոնայ՝ եւ խօսեցար զբանս զայս յանիրաւութեան քում. եւ ո՛չ եւս յաւելցես տեսանել զերեսս իմ յօրէս յայսմանէ մինչեւ խնդրեցից վրէ՛ժ յազգէն որ յԵգիպտոսէն ելին. եւ ապա՛ անցցէ սուր զօրաց իմոց ընդ կողս քո[5359]. 6 եւ կործանեսցիս ընդ վիրաւորս բազումս յորժամ դարձայց։ Այլ այժմ դարձուսցեն զքեզ ծառայք իմ ՚ի լեռնակողմն՝ եւ պահեսցեն զքեզ յանցս քաղաքի միոյ որ յանցս ճանապարհացն է, եւ մի՛ կորնչիցիս մինչեւ սատակեսցիս նոքօք հանդերձ. եւ եթէ յուսաս սրտիւ քով եթէ ո՛չ մատնին՝ յայդ ինչ մի՛ վստա՛հ լինիցիս. զի խօսեցայ՝ եւ ո՛չ անցանէ բան մի ՚ի բանից իմոց[5360]։ 7 Եւ ե՛տ հրաման Հողոփեռնէս ծառայից իւրոց որ կային առաջի նորա, կապե՛լ զԱքիովր, եւ տանել զնա ՚ի Բետիուղա, եւ մատնել զնա ՚ի ձեռս որդւոցն Իսրայէլի[5361]։ 8 Եւ կալան զնա ծառայք նորա, եւ ածին զնա արտաքոյ բանակին ՚ի դաշտ անդր, եւ գնացին նոքա ՚ի դաշտէ անտի, եւ եկին ՚ի լեռնակողմն աղբերցն ՚ի ներքոյ Բետիուղայ, որ է Շամրին։ Եւ իբրեւ տեսին զնոսա արք քաղաքին ՚ի վերայ գլխոյ լերինն, առին նոքա զզէնս իւրեանց եւ յարձակեցան ՚ի վերայ նոցա ՚ի գլուխ լերինն. եւ ամենայն այր պարսաւոր կալան զելս նոցա եւ քարաձի՛գ արարին ՚ի վերայ նոցա[5362]։ 9 Եւ մտին նոքա ընդ լեռնոտամբն, եւ կապեցին զԱքիովր, եւ ընկեցին զնա առ լեռնոտինն. եւ նոքա գնացին դարձան առ տէրն իւրեանց։ 10 Եւ իջին որդիքն Իսրայէլի ՚ի քաղաքէ անտի եւ հասին ՚ի վերայ նորա՝ եւ լուծին զնա, եւ տարան ՚ի Բետուղա. եւ կացուցին զնա ընդ իշխանս քաղաքին իւրեանց 11 որք էին յաւուրսն յայնոսիկ՝ Ոզիա որդի Միքեայ յազգէ Շմաւոնի, եւ Քարմի որդի Եղ՚քիէլի[5363]։ 12 Եւ ժողովեցին զամենայն զծերս քաղաքին՝ եւ զամենայն երիտասարդս, եւ զամենայն կանայս յեկեղեցին. եւ կոչեցին զԱքիովր ՚ի մէջ ամենայն ժողովրդեանն. եւ հարցանէ՛ր զնա Ոզիա, եթէ՝ Վասն է՞ր եղեւ ընդ քեզ ա՛յդ անցք։ Եւ նա տա՛յր պատասխանի, եւ պատմէր զբանս խորհրդոյն Հողոփեռնեայ. եւ զամենայն բանսն զոր խօսեցաւ ինքն ՚ի մէջ իշխանացն որդւոցն Ասուր[5364]. 13 զոր ինչ միանգամ մեծաբանեալ խօսեցաւ Հողոփեռնէս վասն տանն Իսրայէլի։ 14 Եւ ՚ի գո՛ւճս իջեալ ամենայն ժողովուրդն երկրին երկի՛ր պագանէին Աստուծոյ, աղաղակէին եւ ասէին. 15 Տէր Աստուած երկնից՝ տե՛ս զամբարտաւանութիւն նոցա, եւ ողորմեա՛ց խոնարհութեան ազգիս մերում, եւ նայեա՛ց ՚ի սրբութիւն քո Տէր յաւուրս յայսմիկ։ 16 Եւ աղաչեցին։ Եւ մխիթարեցին զԱքիովր, եւ գովեցի՛ն յոյժ զնա։ 19 Եւ ա՛ռ զնա Ոզիա յեկեղեցւոյ անտի եւ տարա՛ւ ՚ի տուն իւր. 20 եւ արար նմա կոչունս ծերոցն եւ քահանայիցն։ Եւ կարդացին զգիշերն զայն ամենայն առ Տէր Աստուած Իսրայէլի[5365]։

7
Գլուխ Է

1 Եւ ՚ի վաղիւ անդր պատուիրեաց Հողոփեռն զօրաց իւրոց, եւ ժողովեցան որ եկեալն էին նմա յօգնականութիւն, չուել գնա՛լ ՚ի Բետիղուա, եւ ՚ի վերայ ելից լեռնակողմանն, եւ հասանե՛լ տալ պատերազմ ընդ որդիսն Իսրայէլի։ 2 Եւ կազմեցան պատրաստեցան՝ գնացին յաւուրն յայնմիկ, ամենայն այր պատերազմի, եւ ամենայն հետեւակազօր պատերազմողացն հարիւր եւթանասուն հազար, եւ հեծելազօրքն վառեալք երկոտասան հազար. թող զայլ ռամիկն ամենայն, եւ զկա՛հ եւ զկարասի բազում սաստիկ յոյժ։ 3 Եւ բանակեցան նոքա ՚ի հովիտն որ մե՛րձ էր ՚ի Բետիուղա ՚ի վերայ աղբերն. եւ հանին զառաջս բանակացն ընդ հարաւակողմն ՚ի լայնութիւն մինչեւ ՚ի Դովթայիմ, մինչեւ ՚ի Բեղ՚բեմ. եւ յերկայնութիւն ՚ի Բետիղուա մինչեւ ՚ի Կիամ, որ է ընդդէմ Յեզրայելովմայ, ա՛յս ինքն է Յեզրայէլ[5366]։ 4 Եւ որդիքն Իսրայէլի իբրեւ տեսին զա՛յնչափ բազմութիւնն խռովեցան յոյժ, եւ ասեն ա՛յր ցընկեր իւր. Այժմ լիզո՛ւն նոքա զամենայն երեսս երկրի, եւ ո՛չ լերինք բարձունք, եւ ո՛չ ձորք եւ բլուրք կարասցեն կա՛լ առաջի զօրութեան դոցա[5367]։ 5 Եւ առին որդիքն Իսրայէլի ա՛յր իւրաքանչիւր զզէն իւր, եւ լուցանէին ջահս ՚ի վերայ աշտարակացն քաղաքին, եւ կային պահէին զամենայն գիշերն զայն[5368]։ 6 Եւ յաւուրն երկրորդի եհան Հողոփեռնէս զամենայն զհեծելազօրն դէմ յանդիման որդւոցն Իսրայէլի որ էին ՚ի Բետիղուա, եւ հաս նա ՚ի վերայ ելից քաղաքին նոցա, եւ զաղբերս ջրոցն քննեաց, եւ աճապարէր պաշարել զնոսա. եւ հարկանէր ՚ի վերայ նոցա բանակս բանակս յարա՛նց պատերազմողաց. եւ ինքն չուէր գնայր անդրէն ՚ի բանակն իւր[5369]։ 8 Եւ մատեան առ նա ամենայն որդիքն Ամովնայ, եւ ամենայն ժողովք եւ առաջնորդք որդւոցն Մովաբու, եւ զօրագլուխք ծովեզերեայցն՝ եւ ասեն[5370]. 9 Լուիցէ՛ բանից ծառայից իւրոց Տէր մեր, զի մի՛ լիցին հարուածք զօրաց քոց. զի ժողովուրդ որդւոցս Իսրայէլի ո՛չ են յուսացեալ ՚ի նիզակս իւրեանց, եւ ո՛չ ՚ի զէնս, այլ ՚ի վերայ լերանց բարձանց իւրեանց յորում բնակեալ են ՚ի նոսա. ո՛չ իսկ հնա՛ր է հասանել ՚ի նոսա։ Եւ արդ Տէր՝ մի՛ տար դու ընդ նոսա մարտ պատերազմի՝ որպէս եւ լինի պատերազմ. եւ ո՛չ անկցի մի այր ՚ի զօրաց քոց. այլ հանդարտեա՛ եւ մնա՛ դու ՚ի բանակիս քում, եւ ապրեցուսցես դու զզօրս քո. այլ կալցին ծառայք քո զաղբերս ջուրցն որ ելանէ ՚ի լեռնոտանէ անտի. քանզի անտի՛ ըմպեն ամենայն բնակիչք քաղաքիդ. եւ սատակին նոքա ՚ի ծարաւոյ, եւ ապա ինքեա՛նք իսկ մատնեսցեն զքաղաքն ՚ի ձեռս քո. եւ ամենայն զօրավարօք մերովք ելանեմք ՚ի վերայ լերանց բարձանց որ մերձաւորքս իցեն, եւ բանակեսցուք ՚ի վերայ նոցա իբրեւ զայր մի. քանզի սպառեսցին նոքա ՚ի սովոյ եւ ծարաւոյ, ինքեանք եւ կանայք իւրեանց եւ որդիք իւրեանց մինչչե՛ւ եկեալ իցէ ՚ի վերայ նոցա սուր. տապա՛ստ անկցին ՚ի հրապարակս քաղաքին իւրեանց, եւ հատուսցես նոցա զհատուցումն չարութեան նոցա. փոխանակ զի ՚ի կռի՛ւ կացին եւ ո՛չ հնազանդեցան քեզ խաղաղութեամբ[5371]։ 10 Եւ հաճո՛յ թուեցաւ խորհուրդն՝ Հողոփեռնեայ եւ ամենայն ծառայից նորա, եւ հրամա՛ն ետ առնել որպէս եւ խօսեցանն։ Եւ գնաց բանակ որդւոցն Ամոնայ, եւ ընդ նոսա հազարք հինգ յորդւոցն Ասուր, եւ բանակեցան նոքա ՚ի ձոր հովտին, եւ հասին կալան նոքա զաղբերս ջուրցն զորդւոցն Իսրայէլի։ Եւ ելին որդիքն Եսաւայ, եւ որդիքն Ամոնայ, եւ բանակեցան ընդ կողմն լերինն ընդդէ՛մ Դովթայիմայ. եւ առաքեցին ՚ի նոցանէն ՚ի հարաւակողմն կոյս՝ եւ ընդ հիւսւսի ընդդէ՛մ Եգրեբիղ՚այ՝ որ է մերձ ընդ Քուշ, որ է ՚ի վերայ ձորոյն Քումուրայ։ Եւ այլ զօրք Ասորեստանեայցն բանակեցան ՚ի դաշտին՝ եւ ծածկեցին զամենայն երեսս երկրին։ Եւ այլ ռամիկքն՝ կահիւ եւ կարասով եւ խորանօք հանդերձ բանակեցան անդէ՛ն բազում մեծութեամբ։ Եւ որդիքն Իսրայէլի գոչեցին առ Տէր Աստուած իւրեանց, զի զահի հարեալ սպառեալ էին ոգիք նոցա. քանզի պատեալ պաշարեալ էր զնոսա թշնամեաց նոցա. եւ ո՛չ ինչ էր հնար նոցա ելանել ՚ի միջոյ նոցա. եւ կացին պաշարեցին զնոսա զօրքն Ասուրայ զինու կառօք եւ երիվարօք իւրեանց զաւուրս երեսուն եւ չորս[5372]։ 11 Եւ լքան պարտասեցան ամենայն բնակիչք Բետիղուայ. եւ ամենայն ամանք նոցա սպառեալ էին ՚ի ջրոյ, եւ գուբք սպառեալ թափեալ էին. եւ ո՛չ գոյր ըմպելի միում աւուր, եւ զոր ըմպէին չափով եւ կշռով ըմպէին։ 12 Եւ ՚ի վարանի եւ ՚ի տարակուսի կային կանայք եւ մանկունք նոցա. եւ երիտասարդք նոցա լքեալ էին ՚ի ծարաւոյ, եւ գլորեալք կային ընդ հրապարակս քաղաքին, եւ ընդ անցս դրանցն. եւ ո՛չ ուստեք էր նոցա մխիթարութիւն։ Եւ ժողովեցան ամենայն ժողովուրդն ՚ի վերայ Ոզիայ՝ եւ ՚ի վերայ իշխանաց քաղաքին, երիտասարդք եւ կանայք եւ մանկտին, եւ լացին նոքա ձայնիւ մեծաւ, եւ ասեն առաջի ամենայն ծերոց ժողովրդեանն. 13 Դա՛տ արասցէ Աստուած ՚ի մէջ մեր եւ ՚ի մէջ ձեր, զի արարէք առ մեզ իրս անիրաւութեան, առ ՚ի չխօսելոյ ձեր ՚ի խաղաղութիւն ընդ որդիսն Ասուր[5373]։ 14 Եւ արդ՝ ո՛չ ոք է որ օգնէ մեզ, այլ մատնեաց զմեզ Աստուած ՚ի ձեռս նոցա, զի տապա՛ստ անկցուք մեք առաջի նոցա, եւ ՚ի կորուստ մեծի ծարաւոյ[5374]։ 15 Արդ այժմ աղաչեցէ՛ք դուք զնոսա, եւ տո՛ւք յաւար նոցա զքաղաքս ամենայն։ 16 Զի լա՛ւ է մեզ լինել ՚ի յափշտակութիւն նոցա եւ ՚ի ծառայութիւն՝ եւ կեցցեն անձինք մեր. քանզի ո՛չ կարեմք տեսանել զմահ տղայոց եւ զկանանց աչօք մերովք, զի պակասեալ սպառեալ են ոգիք նոցա։ 17 Արդ վկայե՛մք ձեզ առաջի երկնից եւ երկրի, եւ Աստուծոյ հարցն մերոց որ խնդրէ զվրէժ անձանց մերոց, եւ ըստ մեղաց հարցն մերոց. զի մի՛ արասցէ ըստ բանիցս այսոցիկ յաւուրս յայսոսիկ[5375]։ 18 Եւ եղեւ լալումն եւ ողբումն մե՛ծ ՚ի վերայ եկեղեցւոյն ամենեցուն ՚ի միասին, եւ գոչեցին նոքա առ Տէր Աստուած ձայնիւ մեծաւ[5376]։ 23 Եւ ասէ ցնոսա Ոզիա. Քաջալերեցարո՛ւք եղբարք, եւ համբերեցէ՛ք աւուրս եւս հինգ, յորում աւուր առաքէ Տէր զողորմութիւն իւր ՚ի վերայ մեր. 24 զի ո՛չ թողու նա զմեզ ՚ի սպառ. 25 եւ յորժամ անցանիցեն ա՛յս աւուրք, եւ ո՛չ եկեսցէ ՚ի վերայ մեր օգնութիւն՝ արարի՛ց ձեզ ըստ բանիցս այսոցիկ։ Եւ արձակեաց զժողովուրդս ՚ի տունս իւրեանց. եւ յաշտարակս եւ ՚ի պարիսպս քաղաքին զգուշանալ ՚ի թշնամեացն։ Եւ էին ՚ի վարանս եւ ՚ի մեծ տարակուսանս[5377]։

8
Գլուխ Ը

1 Եւ լուաւ յաւուր յայնմիկ Յուդիթ դուստր Մերարեայ. որդւոյ Ոքոզեայ. որդւոյ Յովսեփու. որդւոյ Ոզիելեայ. որդւոյ Եղ՚կիեայ. որդւոյ Եղ՚իեսու. որդւոյ Քեղկեայ. որդւոյ Եղիաբու. որդւոյ Նաթանայելի. որդւոյ Սամամիեղեայ. որդւոյ Սարա Սադդէ. որդւոյ Իսրայէլի[5378]։ 2 Եւ այր նորա Մանասէ՝ յազգէ նորուն, եւ ՚ի հայրենեաց նորա։ Եւ մեռա՛ւ այր նորա յաւուրս հնձոց գարեաց[5379]. 3 զի կա՛յր նա ՚ի վերայ հնձողաց իւրոց ՚ի դաշտին. զի յընթանալ խորշակին եւ գա՛լ հասանել ՚ի վերայ գլխոյ նորա. յորմէ եւ մեռաւ իսկ ՚ի Բետիղուա ՚ի քաղաքի իւրում. եւ թաղեցաւ նա առ հարս իւր յագարակին որ մե՛րձ էր առ Դովթայիմն, եւ ՚ի Բաղսովն[5380]։ 4 Եւ նստէր Յուդիթ այրի՛ ՚ի տան իւրում ա՛մս երիս եւ ամիսս չորս։ 5 Եւ արար նա տաղաւար ՚ի տանիս տանն իւրոյ. եւ ած քուրձ ՚ի վերայ միջոյ իւրում. եւ է՛ր արկեալ զիւրեւ հանդերձ այրութեան[5381]. 6 եւ պահէր նա՝ զամենայն աւուրս այրութեանն իւրոյ. բայց միայն զօր շաբաթուն եւ զամսամտից եւ զտարեկանացն, եւ զուրախութեան տանն Իսրայէլի։ 7 Եւ է՛ր նա գեղեցիկ յոյժ տեսանելով. եւ եթող նմա Մանասէ այր նորա ոսկի եւ արծաթ, ծառայս եւ աղախնայս, եւ ա՛նդս եւ ագարակս, եւ անասուն. եւ ինքն Յուդիթ դարմանէ՛ր զայն։ 8 Եւ ո՛չ ոք ինչ ասէր վասն նորա բա՛ն չարութեան. զի երկիւղա՛ծ էր նա յոյժ ՚ի Տեառնէ։ 9 Եւ իբրեւ լուաւ նա զբանն ժողովրդեանն զոր խօսեցան ապիրատութեամբ ընդ իշխանին. զի պակասեալ էին նոքա ՚ի ծարաւոյ. եւ լուաւ Յուդիթ զբանսն Ոզիայ զոր խօսեցաւ ընդ ժողովուրդսն, եւ որպէս վկայեա՛ց նոցա՝ մատնել զքաղաքն յետ հինգ աւուրն ՚ի ձեռս Ասորեստանեացն։ Եւ առաքեաց զնաժիշտն իւր՝ որ էր ՚ի վերայ ամենայն ընչից իւրոց, եւ կոչեաց զՈզիայ, եւ զՔաբրին, եւ զՔարմին, եւ զծերս ամենայն քաղաքին իւրոյ[5382]. 10 եւ եկին առ նա։ Եւ ասէ ցնոսա. Լուարուք ինձ բնակիչք Բետիղուայ, զի ո՛չ ուղիղ են բանք ձեր զոր խօսեցարուք առաջի ժողովրդեանդ յաւուրս յայսմիկ. եւ երդմամբ հաստատեցէք զոր խօսեցարուքն առաջի Աստուծոյ ՚ի միջի ձերում, եւ ասացէք մատնել զքաղաքս ՚ի ձեռս թշնամեաց մերոց, եւ եթէ ո՛չ Տէր առաքէ զօգնականութիւն մեզ։ 11 Եւ արդ դուք որ փորձէքդ զԱստուած յաւուրս յայսմիկ. արդ հաստատեալ կայ այդ ՚ի մէջ որդւոց մարդկան[5383]։ 12 Եւ ահա այժմ զՏէր զամենակալ ո՛չ հարցէք, եւ ո՛չ ինչ գիտացէք[5384]. 13 զի խորութիւն սրտի մարդոյ ո՛չ գտանի, եւ բանից սրտից նոցա ո՛չ հասանէք. զիա՞րդ զԱստուած որ արա՛ր զայս ամենայն քննել մարթիցէք, եւ զկամս նորա գիտիցէք, եւ կամ ՚ի խորհուրդս նորա հայիցիք. քա՛ւ լիցի ձեզ եղբարք. մի՛ բարկացուցանիցէք զՏէր Աստուած մեր[5385]։ 14 Եթէ ո՛չ կամիցի յաւուրս հինգ օգնել մեզ. նա ունի զիշխանութիւնն. յորս կամի պաշտպա՛ն լինի մեզ յորում եւ իցէ, եւ կամ սատակե՛լ զմեզ առաջի թշնամեաց մերոց[5386]։ 15 Այլ դուք մի՛ գրաւէք ՚ի ձեզ զխորհուրդս Տեառն Աստուծոյ ձերոյ. զի ո՛չ որպէս մարդո՛յ է Աստուծոյ սպառնալիք, եւ ո՛չ որպէս որդւոյ մարդոյ զի տանջէ։ 16 Այլ այժմ կացեալ ա՛կնկալցուք գտանե՛լ ՚ի նմանէ զողորմութիւն, աղաչեսցո՛ւք եւ կարդասցուք առ նա յօգնականութիւն մեզ. եւ լուիցէ՛ ձայնի աղօթից մերոց՝ եթէ իցէ նմա հաճոյ[5387]։ 17 Զի ո՛չ երբէք յարուցեալ է այդպիսի ՚ի վերայ ազգիս մերոյ, եւ ո՛չ լեա՛լ է այդպիսի մինչեւ ցայսօր, ո՛չ յազգիս մերում, եւ ո՛չ ՚ի տոհմի մերում, եւ ո՛չ ՚ի ժողովրդեան մերում, եւ ո՛չ ՚ի քաղաքս մեր։ Ո՛չ պագանեն երկիր ձեռագործաց[5388] 18 որպէս եղեւ յաւուրսն առաջինս. վասն որոյ մատնեցան ՚ի սո՛ւր եւ ՚ի յափշտակութիւն հարքն մեր, եւ կործանեցան կործանումն մե՛ծ առաջի թշնամեաց իւրեանց[5389]։ 19 Այլ մեք զա՛յլ Աստուած ո՛չ գիտացաք բա՛ց ՚ի նմանէ յոր յուսամքն զի ո՛չ անտես առնէ զմեզ. 20 եւ ո՛չ զազգս մեր մատնել այսպէս՝ որպէս եւ ուխտեցէք դուք. եւ կամ աւա՛ր հարկանել զսրբութիւնս մեր. եւ կամ թէ չխնդրիցէ զվրէժ անարգանաց թշնամեաց սրբութեանս, եւ զմա՛հ զեղբարցս մերոց, եւ զգերութիւն երկրիս, եւ զաւերումն ժառանգութեանս մերոյ դարձուցանէ ՚ի գլուխս մեր, յամենայն հեթանոսս՝ ուր եւ ծառայիցեմք նոցա. եւ եղիցուք յամօթ եւ ՚ի նախատինս առաջի այնոցիկ որոց ստացեալն իցէ զմեզ։ Զի ո՛չ ուղղեսցի ծառայութիւնս մեր նոցա յուրախութիւն, այլ յանարգութիւն եւ ՚ի կործանումն նոցա արասցէ զմեզ Տէր Աստուած մեր[5390]։ 21 Եւ արդ եղբարք՝ ցուցցո՛ւք մեք եղբարց մեր, զի ՚ի մե՛զ կան կախեալ ոգիք նոցա, եւ սրբութիւնքն եւ սեղանն՝ եւ տաճարն հաստատեալ կայ ՚ի մեզ։ Եւ արդ՝ ՚ի վերայ ամենայնի այսորիկ գոհացարուք զԱստուծոյ մերմէ, որ փորձէն զմեզ, որպէս եւ զհարսն մեր[5391]։ 22 Յիշեցէ՛ք՝ ո՞րչափ արար ընդ Աբրահամուն, եւ ո՞րպէս արար ընդ Սահակայ, եւ կամ ընդ Յակոբայ ՚ի Միջագետս Ասորւոց, ՚ի հովուել նորա խաշանցն Ղ՚աբանու եղբօր մօր իւրոյ[5392]։ 23 Զի ո՛չ եթէ որպէս զնոսայն փորձեաց առ ՚ի ճանաչել զխորհուրդս սրտից նոցա, եւ զմեր մեղս ո՛չ խնդրեսցէ. այլ ՚ի խրատե՛լ եւ ուսուցանե՛լ տանջէ Տէր զմերձաւորս իւր։ 28 Եւ ասէ ցնա Ոզիա. Զամենայն զոր ինչ ասացերդ՝ ՚ի լրութենէ սրտի եւ ՚ի բարւոք մտէ խօսեցար, եւ ո՛չ ոք է որ ընդդէմ դառնայ բանից քոց. զի ո՛չ միայն այսօր յայտնեցաւ իմաստութիւնդ քո, այլ յաւուրցն առաջնոց գիտաց ամենայն ժողովուրդդ զհանճարդ քո. վասն զի բարւոք են ստեղծուածք սրտի քոյ։ Այլ ժողովուրդս ծարաւեաց յոյժ, եւ հա՛րկ եղեւ մեզ առնել՝ որպէս եւ խօսեցաք ընդ դոսա. եւ ածել ՚ի վերայ մեր զերդումն զորով ո՛չ կարեմք անցանել[5393]։ 29 Արդ աղաչեա՛ դու խնդրուածովք զԱստուած, զի կին արդա՛ր ես դու, եւ առաքեսցէ՛ Տէր զանձրեւ՝ եւ լցցին գուբքս, եւ ո՛չ եւս պակասեսցուք[5394]։ 30 Եւ ասէ ցնոսա Յուդիթ. Լուարո՛ւք դուք ինձ. եւ արարից ես իրս մի, որ պատմեսցի ազգաց մինչեւ յազգս, եւ որդւոց մինչեւ յորդիս[5395]։ 32 Դուք կացջի՛ք առ դրան քաղաքիս՝ զգիշերս զայս, եւ ելից ես նաժշտաւս իմով. եւ յաւուրս յայս յոր ուխտեցէք մատնել զքաղաքս զայս ՚ի ձեռս թշնամեաց մերոց, այցելո՛ւ լիցի Տէր Աստուած ՚ի ձեռն իմ։ 33 Եւ դուք մի՛ քննէք զգործսն իմ զոր գործելոց եմ. քանզի ո՛չ իսկ ասացից ձեզ, մինչեւ կատարեսցի այն զոր ե՛սն առնեմ։ 34 Եւ ասէ Ոզիա՝ իշխանօքն հանդերձ ցնա. Գնա՛ դու ՚ի խաղաղութիւն. եւ Տէր Աստուած Իսրայէլի եղիցի ընդ քեզ խնդրե՛լ զվրէժ ՚ի թշնամեաց մերոց։ Եւ նոքա դարձան ՚ի տաղաւարէ անտի Յուդթայ յիւրաքանչիւր տեղիս պահպանութեան պարսպացն[5396]։

9
Գլուխ Թ

1 Եւ անկաւ Յուդիթ ՚ի վերայ երեսաց իւրոց. եւ ՚ի բա՛ց առ զքուրձն որ զգեցեալ էր ինքեան, եւ ցանեաց մոխիր ՚ի վերայ գլխոյ իւրոյ։ Եւ էին ՚ի նմին ժամու խունկք մատուցեալք երեկոյինք յԵրուսաղէմ ՚ի տաճարին Տեառն։ Եւ կարդաց նա ձայնիւ մեծաւ առ Տէր Աստուած. եւ ասէ Յուդիթ[5397]. 2 Տէր Աստուած հօրն իմոյ Շմաւոնի, որում ետո՛ւր զսուրն ՚ի ձեռն խնդրել զվրէժն յայլազգեաց, 3 որք լուծին զարգանդ կուսին ՚ի պղծութիւն, եւ մերկացուցին զանդամս ՚ի նախատինս, եւ խայտառակեցին զկուսութիւնն ՚ի թշնամանս. որ ո՛չ եղեն հաճոյ առաջի քո. վասն որոյ ետուր իսկ զիշխանս նոցա հանդերձ անկողնովքն որով դատապարտեցանն յարիւն. եւ սատակեցեր զծառայսն հանդերձ տերամբք իւրեանց, եւ զհարսն ՚ի վերայ աթոռոց իւրեանց. եւ ետուր զկանայս նոցա յաւար, եւ զդստերս նոցա ՚ի գերութիւն. եւ զամենայն զաւարն ՚ի բաժինս որդւոց սիրելեաց քոց որ նախանձեցան զնախանձ քո. եւ գարշանս համարեցան զպղծութիւն քեռն իւրեանց, եւ կարդացին զքեզ յօգնականութիւն։ Եւ արդ Տէր Աստուած իմ, լո՛ւր ձայնի աղախնոյ քոյ, եւ նայեաց ՚ի խնդրուածս այրւոյս. 4 զի դո՛ւ արարեր զայն յառաջ ընդ նոսա, եւ յետ այնորիկ, եւ այժմ, եւ որ գալոցն է զայն դո՛ւ խորհեցար. եւ որ եղեւ որպէս եւ կամեցար, եւ յանդիմա՛ն եղեն քեզ որպէս եւ խորհեցար[5398]։ 5 Եւ ասացին. Ահաւասիկ մեք. զի ամենայն ճանապարհք քո պատրա՛ստ են, եւ դատաստանք քո կանխագէ՛տք են։ 6 Զի ահաւասիկ Ասորեստանեայն ելից զօրօք իւրովք զերկիրս. եւ բարձրացան հեծելովք երիվարացն, եւ հպարտացեալ մեծամտեաց ՚ի բազուկ հետեւակացն բազմութեան, եւ յուսացան ՚ի նիզակս եւ ՚ի սպառազինութիւնս, եւ ՚ի կորովս աղեղնաւորացն եւ պարսաւորացն. եւ ո՛չ գիտացին թէ դո՛ւ Տէր ես որ խորտակես զպատերազմունս, եւ Տէր է անուն քո։ Փրկեա՛ զմեզ ՚ի նեղութենէս։ 11 Եւ ցրուեա՛ զզօրութիւնս նոցա Տէր ամենակալ. եւ խորտակեա՛ ընկեա՛ զզօրութիւնս նոցա բարկութեամբ քով. զի կամեցան պղծել զսրբութիւնս քո եւ զյարկս անուան բնակութեան փառաց քոց, եւ կործանել երկաթով զեղջերս սեղանոյ սրբոյ քոյ[5399]։ 12 Նայեա՛ց եւ տես զամբարտաւանութիւնս նոցա, եւ առաքեա՛ զբարկութիւնս քո ՚ի վերայ գլխոց նոցա. եւ տո՛ւր ձեռն աղախնոյ քոյ, եւ այրւոյս զօրութիւն՝ զոր խորհեցայս առնել. 15 եւ հա՛ր կործանեա՛ զծառայն խաբանօք շրթանց իմոց, եւ զիշխանն ծառայիւքն իւրովք. եւ խորտակեա՛ զսաստկութիւն նոցա ՚ի ձեռն կնոջս։ 16 Զի ո՛չ եթէ ՚ի բազմութենէ է քո զօրութիւնդ. եւ ո՛չ կարըդ քո յայնս է որ հզօրքն են. այլ խոնարհա՛ց ես Տէր Աստուած, եւ կարօտելո՛ց ես օգնական, տկարա՛ց ես ընդունելութիւն, կարօտելո՛ց ես խնդրակ, անյուսի՛ց ես փրկիչ[5400]։ 17 Այո՛ Աստուած հօրն իմոյ, եւ Աստուած ժառանգութեանն Իսրայէլի. Տէր երկնից եւ երկրի, արարի՛չ ջուրց. թագաւո՛ր ամենայն ստացուածոց քոց դո՛ւ ես[5401]։ 18 Լո՛ւր աղօթից աղախնոյ քոյ. տո՛ւր ինձ բանս զի խօսեցա՛յց զնոսա ՚ի կործանումն նոցին՝ որ եկեալ են ՚ի վերայ կտակարանաց քոց, եւ ՚ի վերայ տա՛ն քոյ՝ եւ բարձունս Սիոնի, եւ ՚ի վերայ բնակութեան որդւոց քոց, զի խորհեցան զխորհուրդս խի՛ստս[5402]. 19 եւ ծանո՛ զբարձր բազուկ քո ժառանգութեան քոյ, եթէ դո՛ւ ես Աստուած՝ որ տիրես ամենայն զօրութեանց եւ իշխանութեանց. զի ո՛չ ոք է որ պաշտպա՛ն լինի ազգիս Իսրայէլի բա՛ց ՚ի քէն Տէր[5403]։

10
Գլուխ Ժ

1 Եւ իբրեւ դադարեաց Յուդիթ յաղօթից իւրոց, եւ կատարեաց զբանս զայս. եւ յո՛տն եկաց յերեսացն խոնարհելոց. 2 եւ կոչեաց զնաժիշտն իւր, եւ էջ ՚ի տուն իւր նա ուր կատարէր զաւուրս շաբաթուց, եւ զաւուրս տօնիցն։ 3 Մերկացա՛ւ յիւրմէ զքուրձն զոր զգեցեալն էր, եւ ՚ի բա՛ց եհան զհանդերձն այրութեան իւրոյ, եւ լուաց զմարմինս իւր ջրով, եւ օծա՛ւ իւղով անուշիւ. եւ եհիւս զհեր գլխոյ իւրոյ, եւ կապեաց զապարաւշն ՚ի ճակատ իւր. եւ զգեցա՛ւ զհանդերձ ուրախութեան իւրոյ, զոր զգենոյր առ կենդանութեամբ առն իւրոյ Մանասէի. 4 եւ ագանէր կօշիկս ոսկեզօծս. եւ արկանէր ապարանջանս ՚ի ձեռս իւր, եւ արկանէր քայռս յականց պատուականաց ընդելուզեալս մարգարտով ՚ի պարանո՛ց իւր, եւ մատանիս ՚ի մատունս իւր, եւ զգորշապահանգս ՚ի գլուխ իւր. եւ յօրինէր կազմէր ամենայն զարդու իւրով, եւ պայծառանայր առաւել յոյժ առ ՚ի խաբել եւ պատրել զամենեսին ՚ի գեղ երեսաց իւրոց՝ որ տեսանիցենն զնա[5404]։ 5 Եւ ետ ցաղախինն իւր զմախաղն. եւ ելից զնա փոխնդով եւ պաղատակօք եւ հացիւք սրբովք. եւ զհադաղակն գինւոյ, եւ զսրուակն իւղոյ. եւ սրբէր կազմէր զամենայն ըստ օրինին իւրեանց, եւ տա՛յր ցաղախինն իւր[5405]։ 6 Եւ ելի՛ն նոքա ընդ դուռն քաղաքին Բետիղուայ. եւ տեսին անդ զՈզիա զի կա՛յր առ դրանն՝ եւ զա՛յլ քահանայս քաղաքին ընդ նմա, եւ զՔարբին, եւ զՔարմին։ 7 Եւ իբրեւ տեսին նոքա զՅուդիթ՝ զի էր փոխեալ նորա զգեղ երեսաց իւրոց՝ եւ զգեստ հանդերձին իւրոյ, զարմացան նոքա ընդ գեղ նորա յոյժ[5406]։ 8 Եւ ասեն ցնա. Աստուած Աստուած հարցն մերոց տացէ՛ քեզ շնորհս, եւ կատարեսցէ՛ զկամս սրտի քոյ ՚ի ցնծութիւն եւ յուրախութիւն որդւոցն Իսրայէլի, եւ ՚ի բարութիւն Երուսաղեմի։ Եւ երկի՛ր պագին Աստուծոյ։ 9 Եւ ասէ ցնոսա Յուդիթ. Հրամայեցէ՛ք ինձ բանա՛լ զդրունս քաղաքիս, զի ելից ես՝ կատարե՛լ զբանս զոր խօսեցայք ընդ իս։ Եւ հրամայեցին դռնապանացն բանա՛լ, որպէս եւ խօսեցանն՝ եւ արարին ա՛յնպէս։ 10 Եւ ել Յուդիթ ի՛նքն եւ աղախինն իւր ընդ նմա։ Եւ մի՛տ դնէին նմա արք քաղաքին յերթալն նորա, մինչեւ եղեւ նա ընդ լերամբն, մինչեւ անց նա ընդ ծործոր հովտին. եւ ապա ո՛չ եւս տեսին զնա։ 11 Եւ ե՛րթային նոքա ընդ ծործոր հովտին ուղի՛ղ ընդ ճանապարհն։ Եւ պատահեցին նոցա պահապանքն Ասորեստանեայցն, 12 եւ կալան զնոսա. հարցին եւ ասեն. Ո՞յր ես դու՝ եւ ուստի՛ գաս, կամ յո՞ երթաս։ Եւ ասէ ցնոսա Յուդիթ. Դո՛ւստր եմ ես Եբրայեցւոց, եւ փախուցեալ եմ ես յերեսաց նոցա, զի մատնելո՛ց են նոքա ՚ի կերակուր ձեզ[5407]. 13 եւ ես եկի կա՛լ առաջի Հողոփեռնեայ իշխանի զօրաց ձերոց՝ պատմել նմա զբանս ճշմարտութեան, եւ ցուցանե՛լ նմա զճանապարհն ընդ որ երթայցէ, եւ տիրեսցէ ամենայն լեռնային կողմանցն. եւ ո՛չ միում ումեք լիցի վնա՛ս ՚ի զօրաց դորա[5408]։ 14 Եւ իբրեւ լուան արքն զբանսս Յուդթայ, եւ նայեցա՛ն նոքա յերեսս նորա, եւ էր առաջի նոցա գեղեցկութիւն յոյժ. եւ ասեն ցնա[5409]. 15 Ապրեցուցեր դու զանձն քո այսօր. արդ փութա՛ դու իջանել տեսանե՛լ զերեսս տեառն մերոյ, եւ մատիցե՛ս դու առ խորան նորա մեւք հանդերձ, եւ տացուք զքեզ ՚ի ձեռս նորա[5410]։ 16 Եւ յորժամ կացցես առաջի նորա, մի՛ երկնչիցիս ՚ի սրտի քում, այլ պատմեսցե՛ս դու նմա ըստ բանիցդ այդոցիկ. եւ բարի՛ արասցէ քեզ։ Եւ ընտրեցին յիւրեանց արս հարիւր՝ եւ յղեցին ընդ նմա։ Եւ ածին զնոսա ՚ի խորանն Հողոփեռնեայ. եւ պատմեցին զգեղեցկութիւն նորա, եւ զգալն՝ յամենայն բանակին. եւ գային ՚ի տեսանել զնա մինչդեռ կա՛յր արտաքոյ խորանին Հողոփեռնեայ, մինչդեռ պատմէին Հողոփեռնեայ. 17 եւ զարմանային յոյժ ընդ գեղեցկութիւն նորա, եւ ընդ ամենայն որդւոցն Իսրայէլի։ 18 Եւ ասեն այր ցընկեր իւր. Իսկ արդ ո՞ կարէ չար ինչ խորհել ՚ի վերայ ազգիս այսորիկ որք ունին զայդպիսի գեղեցկութիւն կանայք նոցա։ Արդ՝ ո՛չ պարտին ապրել արք նոցա, զի եղիցին դստերք նոցա մեզ կնութեան. զի թէ ապրեն՝ վնա՛ս են նոքա ամենայն երկրի։ Եւ ելին սպասաւորքն Հողոփեռնեայ եւ ամենայն ծառայք նորա, եւ տարան զնա ՚ի խորանն[5411]։ 19 Եւ Հողոփեռն նստէր ՚ի գահոյսն իւր. եւ էր փակեալ զնա վարագուրօք շուրջանակի. զորս էր ընդելուզեալ ոսկւով եւ մարգարտով՝ եւ ակամբք պատուականօք։ Եւ իբրեւ լուա՛ւ նա զՅուդթայ, ե՛լ նա արտաքս ՚ի սրա՛հ խորանին ջահիւք եւ լապտերօք արծաթեօք, քանզի գիշե՛ր էր[5412]։ 20 Եւ իբրեւ ետես զնա Հողոփեռնէս, զարմացա՛ւ ընդ տեսիլ գեղոյ նորա։ Եւ անկեալ ՚ի խոնարհ երկի՛ր պագանէր Յուդիթ Հողոփեռնեայ. եւ կանգնեցին զնա ծառայք նորա։

11
Գլուխ ԺԱ

1 Եւ ասէ ցնա Հողոփեռնէս. Համարձակեա՛ց կին դու, եւ մի՛ երկնչիր. զի ես ո՛չ չարչարեմ զմարդ որ կամի ծառայել Նաբուքոդոնոսորայ արքայի որ տիրէ ամենայն երկրիս։ 2 Եւ արդ՝ ժողովուրդ քո այդ՝ որ բնակեալդ է ՚ի լեռնակողմանդ, եթէ ո՛չ էր ապստամբեալ դոցա յինէն, ո՛չ էր իմ առեալ զնիզակ իմ ՚ի վերայ դոցա. այլ դոքա ինքեա՛նք արարին անձանց իւրեանց զայս։ 3 Արդ՝ ասա՛ դու ինձ, վասն որո՞յ ես դու փախուցեալ ՚ի նոցանէն, եւ եկեալ ես առ մեզ. քաջալերեա՛ց զի ՚ի փրկութիւն եկեալ ես, զի կենդանի՛ ես ՚ի գիշերիս յայսմիկ, եւ զամենայն աւուրս քո, եւ ո՛չ ոք է որ վնասէ՛ քեզ. այլ բարի՛ լիցի քեզ, որպէս եւ լինի ծառայից տեառն իմոյ Նաբուքոդոնոսորայ[5413]։ 4 Եւ ասէ ցնա Յուդիթ. Ընկա՛լ զբանս աղախնոյ քոյ, եւ խօսեսցի աղախին քո առաջի քո. եւ ո՛չ ինչ ստութիւն պատմեմ տեառն իմում ՚ի գիշերիս յայսմիկ։ Եթէ զհետ եկեսցես եւ լուիցես բանից աղախնոյ քոյ, գործ կատարեալ գործէ ընդ քեզ Աստուած, եւ ո՛չ անկցի բա՛ն քո ընդունայն[5414]. 5 զի կենդանի՛ է Նաբուքոդոնոսոր արքայ ամենայն երկրի, եւ կենդանի՛ է զօրութիւն նորա որ առաքեաց զքեզ յուղղութիւն ամենայն մարդոյ. զի ո՛չ եթէ մարդիկս միայն ծառայեն նմա ՚ի ձեռն քո, այլ եւ գազանք վայրի, եւ անասունք՝ եւ թռչունք երկնից քե՛ւ կեցցեն Նաբուքոդոնոսոր եւ ամենայն տուն նորա[5415]։ 6 Վասն զի լուա՛ք զիմաստութիւն եւ զհանճար անձին քոյ որ եւ պատմեալ իսկ է յամենայն երկրի, զի դու միայն ես բարերար յամենայն ՚ի թագաւորութեան նորա, եւ հզօ՛ր ես բանիւք, եւ սքանչելի՛ ես ՚ի մէջ պատերազմօղ զօրացս։ 7 Արդ զբանսն զոր խօսեցաւ Աքիովր ՚ի խորհրդեան սենեկի քում, լուա՛ք եւ մեք. եւ զի խնայեցին ՚ի նա արք Բետիուղուայ՝ եւ նա պատմեաց զամենայն որպէս եւ խօսեցաւ ընդ քեզ։ Եւ արդ՝ այժմ տէր՝ մի՛ անցաներ զբանիւք նորա, այլ հաստատեա՛ զնոսա ՚ի սրտի քում. քանզի ճշմարիտ են։ 8 Զի ո՛չ ոք կարէ չարչարել զազգս մեր, եւ ո՛չ սուր թշնամւոյ վնասէ մեզ. բայց յորժամ մեղանչիցեն Աստուծոյ իւրեանց[5416]։ 9 Եւ արդ մի՛ վնասիցիս տէր իմ, դու եւ զօրք քո. քանզի հասեալ իսկ է ժամանակ մահու նոցա՝ վասն մեղացն զոր մեղան Աստուծոյն իւրեանց. քանզի արարին նոքա մեղս մե՛ծ անօրէնութեան։ 10 Զի պակասեցին նոցա ջուրք եւ կերակուր, 11 խորհեցան նոքա եւ արկին զձեռս իւրեանց յանասունս զոր ո՛չ էր հրամայեալ ուտել՝ Աստուծոյն իւրեանց. 12 եւ զպտուղ ցորենոյ՝ եւ զտասանորդս գինւոյ եւ իւղոյ որ էր սրբեալ քահանայիցն որ պաշտօնեայքն են յԵրուսաղէմ, առաջի Աստուծոյն մերոյ. սկսան ուտել զայն՝ զոր ո՛չ էր օրէն ուտել նոցա՝ բայց միայն քահանայիցն։ Եւ առաքեցին յԵրուսաղէմ, զի որք անդն իցեն՝ արասցեն ա՛յնպէս. վասն որոյ լինէր նոցա թողութիւն յԱստուծոյ ՚ի ձեռն քահանայիցն։ Եւ արդ յորժամ արարին զայս մեղս, եւ մատնին ՚ի սատակումն[5417]։ 13 Արդ՝ ե՛ս աղախին քո՝ յորժամ գիտացի զայս՝ փախեայ ՚ի նոցանէն։ Եւ առաքեաց զիս առնել ընդ քեզ գո՛րծ մեծ՝ զորմէ զարմասցի ամենայն երկիրս որ միանգամ լուիցեն զայն[5418]։ 14 Զի աղախին քո աստուածապա՛շտ է, եւ աղաչեմ զցայգ եւ զցերեկ զՏէր Աստուած երկնից։ Եւ արդ մնացի՛ց ես առ քեզ տէր իմ. եւ ելցէ աղախին քո ՚ի գիշերիս յայսմիկ ՚ի ծործորն հովտին, եւ կացից յաղօթս առ Տէր Աստուած իմ. եւ պատմէ՛ ինձ յորժամ մեղանա՛ն նմա[5419]. 17 եւ ես գա՛մ եւ պատմեմ քեզ. եւ դու ելցես ամենայն զօրօք քովք հանդերձ, եւ ո՛չ իցէ ՚ի նոցանէն որ ապրիցէ ՚ի քէն. եւ տարա՛յց զքեզ ընդ մէջ Հրէաստանի, մինչեւ տարայց զքեզ յԵրուսաղէմ, եւ արկցես զաթոռ քո ՚ի միջի նորա, եւ ժողովեսցես զնոսա որպէս զհօտ՝ որոց ո՛չ իցէ հովիւ. եւ ո՛չ հաջեսցէ շո՛ւն մի լեզուաւ իւրով ընդդէ՛մ քո։ Եւ ինձ պատմեցա՛ւ այս լինել յԱստուծոյ, եւ եկի՛ ցուցանել քեզ[5420]։ 18 Եւ հաճո՛յ թուեցան բանք նորա առաջի Հողոփեռնեայ՝ եւ առաջի ամենայն ծառայից նորա, եւ զարմանային ընդ իմաստութիւն նորա, եւ ասեն[5421]. 19 Ո՛չ գտանի կի՛ն գեղեցիկ համեմա՛տ սմա, ՚ի ծագաց երկրի մինչեւ ՚ի ծագս՝ իմաստութեամբ բանիւք եւ գեղեցկութեամբ երեսաց իւրոց։ 20 Եւ ասէ ցնա Հողոփեռնէս. Բարի՛ արար Աստուած զի առաքեա՛ց զքեզ առաջնորդել ժողովրդեանս. զի լիցի հզօրացեալ տէրութիւնս մեր՝ եւ որք ապստամբեցին ՚ի մէնջ կորիցե՛ն։ Եւ արդ տեսանե՛մ զքեզ կայտա՛ռ տեսլեամբ, եւ բարի՛ զամենայն բանս քո. 21 զի թէ արասցէ որպէս խօսեցար՝ Աստուածն քո եղիցի՛ նա եւ ի՛մ Աստուած. եւ դու ՚ի տան Նաբուքոդոնոսորայ նստցիս, եւ եղիցիս անուանի քան զամենայն երկիր[5422]։

12
Գլուխ ԺԲ

1 Եւ հրամայեաց տանե՛լ զնա ՚ի տուն գանձին։ Եւ հրամայեա՛ց նմա ռոճիկս յիւրո՛ց խորտկացն, եւ ՚ի գինւոյ անտի զոր ինքն ըմպէր։ 2 Եւ ասէ Յուդիթ. Ո՛չ կերայց ես ՚ի դոցանէն, զի մի՛ լինիցին ինձ ՚ի գայթագղութիւն, այլ տացե՛ս ինձ հրաման՝ ուտե՛լ ինձ անտի զոր բերին ինձ ՚ի քաղաքէ անտի[5423]։ 3 Եւ ասէ ցնա Հողոփեռնէս. Եթէ պակասեսցէ այն՝ ուստի՞ տացուք քեզ նմա՛ն նոցա. զի ո՛չ ոք է ընդ մեզ յազգէդ քումմէ։ 4 Եւ ասէ ցնա Յուդիթ. Կենդանի՛ է անձն քո տէ՛ր իմ, եթէ ո՛չ ծախէ աղախին քո զկերակուրն որ եկեալն է ընդ իս՝ մինչեւ արասցէ ՚ի ձեռն իմ զոր խօսեցաւն։ Եւ ածի՛ն զնա ծառայքն Հողոփեռնեայ ՚ի խորան անդր. եւ ննջեա՛ց նա անդ մինչեւ ՚ի մէ՛ջ գիշեր։ Եւ յարեաւ Յուդիթ յառաւօտին պահուն[5424]. 5 եւ առաքեաց առ Հողոփեռնէս եւ ասէ. Հրամայեսցէ՛ տէր իմ թողուլ զաղախին իւր ելանե՛լ կա՛լ յաղօթս։ 6 Եւ հրամայեաց Հողոփեռնէս պահապանացն՝ մի՛ արգելուլ զնա։ Եւ եղեւ նա ՚ի բանակի անդ՝ աւուրս երիս։ 7 Եւ ելանէր նա ՚ի գիշերին ՚ի ձո՛րն Բետիղուայ. եւ մկրտէր ՚ի բանակի անդ՝ յաղբեւրս ջուրցն ըստ օրինի Հրէիցն[5425]։ 8 Եւ իբրեւ մկրտէր՝ կայր յաղօթս առ Տէր Աստուած Իսրայէլի զի յաջողեսցէ զճանապարհս նորա, ՚ի փրկութիւն որդւոց ժողովրդեան իւրոյ։ 9 Եւ նա մտանէր սրբեալ. եւ լինէ՛ր ՚ի խորանին՝ մինչեւ առնոյր տանէր զիւր կերակուրսն առ ինքն ընդ երեկս։ 10 Եւ եղեւ յաւուրն չորրորդի, արար Հողոփեռնէս կոչունս ծառայիցն իւրոց միայն. եւ կոչեա՛ց ՚ի կոչունսն եւ ո՛չ զմի ոք յօտարա՛ց անտի։ Եւ ասէ ցԲագու ցներքինին իւր, որ էր հազարապետ հաւատարիմ ՚ի վերայ ամենայն ընչից նորա. Ե՛րթ հաւանեցո՛ դու ասէ զկինն Հեբրայեցի որ է՛ առ քեզ, ուտե՛լ եւ ըմպե՛լ ընդ մեզ[5426]։ 11 Եւ զի՞նչ է այդ այպն կատականաց, թողուլ մեզ զայդպիսի կին, եւ ո՛չ բնաւ խօսել ընդ նմա. արդ եթէ ո՛չ առցուք զմարդդ եւ մերձեցուսցուք առ մեզ, գուցէ ծա՛ղր ինչ առնիցէ զմեզ։ 12 Եւ ել Բագու յերեսաց Հողոփեռնեայ. եւ եմո՛ւտ առ նա եւ ասէ ցնա. Մի՛ դանդաղեսցի աղախինդ գեղեցիկ գա՛լ առ տէր իմ՝ եւ փառաւորել ՚ի նմանէն. եւ ըմպել ընդ նմա զգինի ուրախութեանն մեւք հանդերձ. եւ եղիցիս դու այսօր իբրեւ զդո՛ւստր մի յորդւոց Ասուրայ, որք կա՛ն ՚ի սպասու Նաբուքոդոնոսորայ արքայի։ 13 Եւ ասէ ցնա Յուդիթ. Եւ ո՞վ ոք եմ ես որ ընդդէմ դառնամ տեառն իմում։ 14 Զի զամենայն որ ինչ հաճո՛յ է առաջի աչաց քոց փութալո՛վ առնեմ. եւ եղիցի ինձ ՚ի ցնծութիւն մինչեւ յօր մահուան իմոյ[5427]։ 15 Եւ յարեա՛ւ զարդարեցաւ զարդու իւրով՝ ըստ զարդու կանանց։ Եւ մատեաւ նաժիշտ իւր, եւ արկ նմա բազմական ՚ի գետնի դէմ յանդիման Հողոփեռնեայ զակումբն մաշկեայ, զոր ա՛ռ նա ՚ի Բագուայ ՚ի հանապազորդ սպաս նմա. եւ բազմեցաւ Յուդիթ ՚ի վերայ նորա[5428]։ 16 Եւ յիմարեցաւ Հողոփեռնէս ՚ի գութ երեսաց նորա, եւ խռովեցաւ անձն նորա. եւ է՛ր ՚ի ցանկութեան մեծի լինել ընդ նմա. եւ խնդրէր Հողոփեռնէս խաբե՛լ զնա յօրէն յայնմանէ յորմէ ետես զնա[5429]։ 17 Եւ ասէ ցնա Հողոփեռնէս. Ա՛րբ դու եւ լե՛ր առ մեզ ուրախ։ Եւ ասէ Յուդիթ. Այո՛ տէր, զի մեծացան յիս կեանք իմ այսօր՝ քան զամենայն աւուրս ՚ի ծննդենէ իմմէ[5430]։ 18 Եւ ա՛ռ կերաւ եւ արբ առաջի նորա զոր պատրաստեաց նմա աղախինն իւր։ 19 Եւ ուրա՛խ եղեւ Հողոփեռնէս ՚ի վերայ նորա. եւ արբ նա գինի սաստիկ յոյժ. որչափ ո՛չ էր արբեալ նորա այնչափ յաւուրս իւրում, յօրէ ծննդենէ իւրմէ։

13
Գլուխ ԺԳ

1 Եւ իբրեւ երեկո՛յ եղեւ փութացո՛յց զծառայսն իւր գնա՛լ արտաքս. եւ Բագու փակեաց զդուրս խորանին։ Եւ գնացին նոքա յիւրաքանչիւր անկողինս իւրեանց արտաքո՛յ քան զխորանն. 2 քանզի էին ամենեքեան խո՛նջք եւ վաստակք ՚ի բազում գիներբուաց անտի։ 3 Եւ մնացին Յուդի՛թ եւ Հողոփեռնէս միա՛յն ՚ի խորանին։ 4 Եւ Հողոփեռնէս մտեալ ՚ի գահոյս իւր ՚ի քո՛ւն եղեւ, եւ էր թմբրեալ յոյժ ՚ի գինւոյ անտի։ 5 Եւ ասէ Յուդիթ ցաղախինն իւր, զի կացցէ արտաքոյ խորանին եւ սպասեսցէ նմա՝ յորժամ ելանիցէ արտաքս որպէս եւ յա՛յլ աւուրսն. զի ասաց նմա թէ երթամ կալ յաղօթս ըստ սովորութեանն. եւ ընդ Բագուայ խօսեցաւ ըստ բանիցս այսոցիկ[5431]։ 6 Եւ գնացին ամենեքեան ՚ի սենեկէ անտի, եւ ո՛չ ոք մնաց ամենեւին անդ։ Եւ եկաց Յուդիթ առ գահոյս նորա՝ եւ ասէ. Տէր Աստուած զօրութեանց՝ նայեա՛ց ՚ի ժամուս յայսմիկ ՚ի գործս ձեռաց իմոց՝ եւ ՚ի բարձրութիւն Երուսաղեմի[5432]. 7 զի ա՛յժմ է ժամանակ ա՛յց առնել քեզ ժառանգութեան քում, եւ առնել զգործս զայս ՚ի ձեռս իմ, ՚ի սատակումն թշնամեաց մերոց որք յարուցեալ են ՚ի վերայ մեր։ 8 Եւ մատեա՛ւ առ քանուն գահոյիցն, որ էր ընդ սնարսն Հողոփեռնեայ, եւ եհան զդաշոյն նորա յազդերէ՛ նորա. 9 եւ կալա՛ւ զհերաց նորա՝ եւ ասէ. Զօրացո՛ զիս Աստուած Իսրայէլի յաւուրս յայսմիկ։ 10 Եւ եհա՛ր ՚ի պարանոցի նորա երկիցս զօրութեամբ իւրով։ Եւ հատեալ եբարձ զգլուխ նորա. 11 եւ թաւալեցոյց ընկէ՛ց զմարմին նորա ՚ի գահոյից անտի։ Եւ յետ ժամու միոջ՝ ել եւ ետ նաժշտին իւրում զգլուխն Հողոփեռնեայ[5433]. 12 եւ ընկէց ՚ի մախաղ կերակրոյն իւրոյ։ Եւ ելին երկոքին ՚ի միասին ըստ սովորութեանն իւրեանց, եւ անցին նոքա ըստ բանակն, եւ շրջեցան եկին ընդ ձորն. եւ ելին նոքա ՚ի լեառնն Բետիղուայ. 13 եւ եկին նոքա ՚ի դրունս քաղաքին։ Եւ ասէ Յուդիթ ՚ի հեռաստանէ ցպահապանս դրանցն. Բացէ՛ք բացէ՛ք արդ զդրունսդ, զի ընդ մե՛զ է Տէր Աստուած մեր, արասցէ՛ եւս զօրութիւն յԻսրայէլի, եւ ՚ի բեկումն թշնամեաց մերոց. որպէս եւ արա՛ր այսօր[5434]։ 14 Եւ եղեւ իբրեւ լուան արք քաղաքին նորա զձայն նորա, փութացա՛ն իջանել ՚ի դրունս քաղաքին իւրեանց. եւ կարդացին նոքա զքահանայսն եւ զծերս ժողովրդեանն։ 15 Եւ ժողովեցան ՚ի փոքուէ մինչեւ ցմեծամեծս, քանզի զարմացեալ էին նոքա յոյժ ընդ գնալն նորա։ Եւ բացի՛ն զդուռն քաղաքին, եւ առին զնոսա ՚ի ներքս[5435]. 16 եւ լուցին զլապտերս իւրեանց, եւ կացի՛ն շուրջ զնոքօք։ 17 Եւ ասէ Յուդիթ բարձրաձա՛յն բարբառով. Ո՛րդիք Իսրայէլի օրհնեցէ՛ք զԱստուած, 18 որ ո՛չ մերժեաց զողորմութիւն իւր ՚ի տանէս Իսրայէլի. այլ եհար վանեաց զթշնամիս մեր ՚ի ձեռն իմ ՚ի գիշերիս յայսմիկ[5436]։ 19 Եւ եհան զգլուխն ՚ի մախաղէն եւ եցոյց նոցա. եւ ասէ ցնոսա. Ահաւասիկ գլուխն Հողոփեռնեայ զօրագլխի զօրացն Ասուրայ. եւ ահա վարագո՛յրքն պատուականք ընդ որով անկեալ դնէր յարբեցութեան իւրում՝ եւ սատակեաց զնա Տէր Աստուած ՚ի ձեռն կնոջս։ 20 Կենդանի՛ է Տէր որ պահեաց զիս ՚ի ճանապարհին յայնմիկ յորում գնացին. զի խաբեաց զնա տեսիլ երեսաց իմոց ՚ի կորո՛ւստ նմին, եւ ո՛չ արար նա ընդ իս պղծութիւն ՚ի նախատինս անձին իմոյ։ 22 Եւ գոհացան ամենայն ժողովուրդքն, եւ խոնարհեալ երկի՛ր պագին Աստուծոյ. եւ ասեն միաձայն ամենեքին. Օրհնեա՛լ ես դու Տէր Աստուած մեր, որ յամօ՛թ արարեր այսօր զթշնամիս ժողովրդեան քոյ։ 23 Եւ ասէ Ոզիա ցՅուդիթ. Օրհնեալ ես դու դուստր՝ յԱստուծոյ բարձրելոյ, քան զամենայն կանայս որ ՚ի վերայ երկրի[5437]. 24 եւ օրհնեալ Տէր Աստուած որ արար զերկինս եւ զերկիր. որ յաջողեացն քեզ ՚ի վերայ գլխոյ իշխանիդ այդորիկ թշնամւոյ մերոյ։ 25 Եւ ո՛չ պակասեսցէ անունդ քո ՚ի մարդկանէ, առ ՚ի յիշելոյ զքեզ առաջի Աստուծոյ մինչեւ յաւիտեան. եւ արասցէ զքեզ Տէր Աստուած իմ ՚ի բարձրութիւն անձին քո. եւ այցելո՛ւ լիցի քեզ ՚ի բարիս. փոխանակ զի ո՛չ խնայեցեր դու յանձն քո վասն տառապանաց ազգի մերոյ. այլ խնդրեցեր զվրէժ կործանման հարուածոցս մեր. գնացեալ քո ուղիղ զճանապարհս առաջի Տեառն մերոյ[5438]։ 26 Եւ ասէ ամենայն ժողովուրդն. Եղիցի՛ եղիցի։

14
Գլուխ ԺԴ

1 Եւ ասէ Յուդիթ ցնոսա. Լուարո՛ւք դուք ինձ եղբարք զոր ասեմս ձեզ. եւ առէ՛ք զգլուխս զայս, եւ կախեցէ՛ք զսա առաջի մահարձանաց պարսպաց քաղաքիս։ 2 Եւ եղիցի յորժամ մերկասցի առաւօտն եւ ծագեսցէ արեգակն յերկիր, վառեցարո՛ւք ամենայն արք զօրաւորք պատերազմի, եւ կացուցանիցէք ՚ի վերայ ձեր զօրավարս, եւ ելանիցէք արտաքոյ քաղաքիս, իբրեւ թէ իջանիցէք ՚ի դաշտ անդր ՚ի թեւ մի պարսկապանա՛ց որդւոցն Ասուր. եւ անդր մի՛ իջանիցէք[5439]. 3 այլ խռո՛վ հարկանիցէք նոցա. եւ նոքա առցեն զզէնս իւրեանց, եւ գնասցեն ՚ի բո՛ւն բանակն իւրեանց, եւ յարուցանիցեն զզօրագլուխսն Ասուր. եւ ժողովեալք դիմեսցեն ՚ի խորանն Հողոփեռնեայ, եւ զնա ո՛չ գտանիցեն. 4 եւ անկանիցի ՚ի վերայ նոցա ա՛հ, եւ ՚ի փախուստ դարձցին նոքա յերեսաց ձերոց։ 5 Եւ դուք զկնի՛ մտեալ, եւ ամենայն բնակիչք սահմանացս Իսրայէլի՝ տապա՛ստ արկեալ վանիջիք զնոսա յամենայն ճանապարհս նոցա։ Եւ արդ մինչչե՛ւ արարեալ զայս, կոչեցէ՛ք առ իս զԱքիովր Ամոնացի, զի տեսցէ՛ զայս որ ընդ ո՛տն եհար զտունս Իսրայէլի. որ կապեացն զնա, եւ ե՛տ ածել այսր ՚ի մահ։ Եւ կարդացին զԱքիովր ՚ի տանէն Ոզիայ։ Եւ իբրեւ եկն ետե՛ս նա զգլուխն Հողոփեռնեայ ՚ի ձեռն ա՛ռն միոջ ՚ի ժողովրդեանն, անկա՛ւ ՚ի վերայ երեսաց իւրոց՝ եւ թաւալեցաւ։ Եւ իբրեւ անդրէ՛ն զօրացաւ, անկեալ առ ոտս Յուդթայ՝ երկի՛ր եպագ նմա՝ եւ ասէ. Օրհնեա՛լ ես դու յամենայն բնակութիւնս Յուդայ. եւ ընդ ազգս ամենայն ուր եւ լսիցեն զանուն քո զարմասցին. եւ արդ՝ պատմեա՛ դու ինձ, ո՞րպէս արարեր յաւուր յայսմիկ։ Եւ պատմեաց նմա Յուդիթ առաջի ամենայն ժողովրդեանն իւրոյ, զոր էր նորա արարեալ յօրէ յայնմանէ յորում ել նա մինչեւ ցա՛յն ժամ։ Եւ իբրեւ դադարեա՛ց Յուդիթ ՚ի խօսից իւրոց, աղաղակեաց ժողովուրդն մեծաձայն փառաւորե՛լ զԱստուած ՚ի քաղաքին իւրեանց[5440]։ 6 Եւ իբրեւ ետես Աքիովր զայն ամենայն զոր արար Աստուածն Իսրայէլի, հաւատա՛ց յԱստուած ամենայն սրտիւ իւրով. եւ թլփատէր ՚ի մարմին անթլփատութեան իւրոյ, եւ յաւելաւ նա ՚ի տունն Իսրայէլի մինչեւ ցա՛յս օր։ 7 Եւ յորժամ ծագեաց առաւօտն, կախեցին զգլուխն Հողոփեռնեայ ՚ի պարսպէ՛ անտի. եւ վառեցաւ ամենայն այր զզէն իւր. եւ ելին նոքա առնել զայն ընդ անցս կողմանն ՚ի վերայ լերինն։ Եւ որդիքն Ասուր իբրեւ տեսին զնոսա՝ ա՛զդ արարին նոքա առ առաջնորդս իւրեանց, եւ եկին նոքա առ զօրագլուխս եւ առ իշխանս եւ առ հազարապետս նոցա[5441]. 8 եւ դիմեցին նոքա ՚ի խորանն Հողոփեռնեայ, եւ ասեն ցսենեկապետ նորա. Արդ մուտ յարո՛ զտէրդ մեր. զի իշխեցին ծառայքն ՚ի վերայ մեր ՚ի պատերազմ. զի սատակեսցուք զնոսա ՚ի սպառ։ 13 Եւ եմուտ Բագու եւ բախեա՛ց զդուրս սենեկին. քանզի կարծէր թէ ՚ի քո՛ւն իցէ հանդերձ Յուդթաւ։ 14 Իբրեւ ո՛չ ոք ետ նմա պատասխանի, քաջալերեալ եմուտ ՚ի ներքս ՚ի սենեակն, եւ ետես զի անկեա՛լ կայր ՚ի վերայ գետնոյն մե՛րկ, եւ գլուխն իւր բարձեալ էր ՚ի նմանէն։ Եւ գոչեաց Բագու ձայնիւ մեծաւ, եւ լալո՛վ եւ ողբմամբ յոյժ, եւ պատառեա՛ց նա զպատմուճան իւր[5442]. 15 եւ եմուտ նա ՚ի սենեակն Յուդթեայ՝ եւ ո՛չ եգիտ զնա. եւ ել ընթացա՛ւ նա առ զօրսն եւ ասէ[5443]. 16 Ապստամբեցին ծառայքն, զի արար ամօթ նախատանաց կի՛ն մի Հեբրայեցի տան արքայի Նաբուքոդոնոսորայ, զի ահաւասիկ Հողոփեռն յերկի՛ր կործանեալ, եւ գլուխ իւր չէ՛ առ նմա։ 17 Եւ իբրեւ լուան զայս բանս իշխանք զօրացն Ասուրայ, պատառեցին ամենեքեան զպատմուճանս իւրեանց եւ երկեա՛ն յոյժ[5444]. 18 եւ գոչեցին նոքա ՚ի մէջ բանակին։

15
Գլուխ ԺԵ

1 Եւ իբրեւ լուան որք ՚ի վրանսն էին, յիմարեցան վասն իրացն որ եղեն։ 2 Եւ անկաւ ՚ի վերայ նոցա ա՛հ եւ դողումն յոյժ. եւ ապա ո՛չ մնացին ամենեւին ա՛յր ընկերի իւրում։ 3 Եւ հեղեալք զբաղեալք առ հասարակ ՚ի փախո՛ւստ դարձան ՚ի դաշտակողմանն եւ ՚ի լեռնակողմանն 4 շուրջ զԲետիղուա. եւ դարձեալ անտի փախստեայք լինէին։ Եւ ապա ամենայն այր պատերազմօղ որդւոցն Իսրայէլի յարձակեցան ՚ի վերայ նոցա։ 5 Եւ առաքեաց Ոզիա ՚ի Բետմեսթե՛մ, եւ ՚ի Քոբա, եւ ՚ի Կովլա, եւ յամենայն սահմանս Իսրայէլի աւետաւորս վասն իրացն որ եղեն. զի ամենեքին առ հասարակ ժողովեսցին եւ մտցեն զհետ նոցա սատակե՛լ զնոսա[5445]։ 6 Եւ իբրեւ լուան որդիքն Իսրայէլի, ամենեքեան առ հասարակ յարձակէին անկանէին ՚ի վերայ նոցա, եւ կոտորէին հարկանէին զնոսա մինչեւ ՚ի Քոբա. սոյնպէս եւ Երուսաղէմացիքն առնէին։ Եւ ամենեքեան որք ՚ի լեռնակողմանցն եկեալ էին՝ պատմեցին նոցա որ եղեւ ՚ի բանակին. եւ որք ՚ի Գաղաադն էին, եւ որք ՚ի Գալիլեայ, հասանէին հարկանէին վանէին զնոսա, մինչեւ անցուցանէին զնոսա ընդ Դամասկոս եւ ընդ սահմանս նորա։ 7 Եւ այլ բնակիչքն Բետիղուայ ելանէին անկանէին ՚ի վերայ բնակչացն բնադրացն Ասուրայ, աւա՛ր հարկանել՝ ժողովել զառ զապուռ բանակացն, յորս յղփացան լցան մեծացա՛ն յոյժ բնակիչքն Բետիղուայ[5446]։ 8 Եւ որդիքն Իսրայէլի դարձա՛ն ՚ի կոտորածէ անտի. եւ սկսանէին ժողովել զկապուտ կողոպուտ զանկելոցն։ Եւ գեօղքն եւ ագարակքն լեռնակողմանցն եւ դաշտականացն եկեալ առնուին զմնացորդս յոյժ աւարացն[5447]։ 9 Եւ Յովակիմ քահանա՛յ մեծ՝ եւ ծերակոյտ որդւոցն Իսրայէլի որք բնակեալ էին յԵրուսաղէմ, եկին տեսանել զբարութիւնսն զոր արար Տէր Աստուած Իսրայէլի, եւ տեսանել զՅուդիթ՝ եւ խօսել ընդ նմա զխաղաղութիւն։ 10 Եւ իբրեւ մտեալ տեսին զնա՝ օրհնեցին զնա ամենեքեան միաբան՝ եւ ասե՛ն ցնա. Դո՛ւ բարձրութիւն Երուսաղեմի. դո՛ւ ցնծութիւն Իսրայէլի. դո՛ւ պարծանք ազգիս մերոյ. 11 զի արարեր զայս ամենայն բարութիւնս ձեռօք քովք Իսրայէլի. եւ հաճեցա՛ւ ընդ նոսա Աստուած. եւ օրհնեա՛լ եղիջիր դու յամենակալէն Աստուծոյ մինչեւ յաւիտեան[5448]։ 12 Եւ ասէ ամենայն ժողովուրդն. Եղիցի՛։ 13 Եւ ժողովուրդն կրէին զաւար բանակին զաւուրս երեսուն։ Եւ ետուն Յուդթայ զխորանն Հողոփեռնեայ, եւ զամենայն զարծաթ խորանին՝ եւ զգահոյսն. եւ զամենայն զսպասսն զոսկւոյ եւ զարծաթոյ նորա։ Եւ նորա առեալ կուտէ՛ր զայն ՚ի սայլս իւր, եւ ՚ի վերայ գրաստուց իւրոց եւ բերէր ՚ի ներքս ՚ի քաղաքն[5449]։ 14 Եւ եկին առ նա ամենայն կանայք որդւոցն Իսրայէլի տեսանե՛լ զնա. եւ օրհնեցին զնա. եւ նուագէին նմա ե՛րգս պարուք։ Եւ առեալ նորա ո՛ստս արմաւենեաց եւ ձիթենեաց ծաղկօք հանդերձ, եւ տա՛յր նոցա։ 15 Եւ ա՛յլ եւս կանայք մեծամեծք տեղեացն գային գունդագունդք՝ գովե՛լ զնա։ Եւ ամենայն Իսրայէլ զկնի՛ երթային նոցա վառեալք եւ կազմեալք՝ պսա՛կս գունակս գունակս ՚ի գլուխս իւրեանց. եւ օրհնութիւնք ամենեցուն ՚ի բերանս իւրեանց փառաւորե՛լ զԱստուած։

16
Գլուխ ԺԶ

1 Եւ սկսաւ Յուդիթ օրհնել զօրհնութիւնս զայս. եւ ամենայն Իսրայէլ նուագէի՛ն ընդ նմա։ 2 Եւ ասէ Յուդիթ. Երգեցէ՛ք Տեառն թըմբկօք, եւ օրհնեցէ՛ք զնա ծնծղայիւք. եւ ուղղեցէ՛ք նմա երգս եւ օրհնութիւնս։ Բա՛րձր արարէք զնա եւ կարդացէ՛ք զանուն նորա։ 3 Զի Աստուած խորտակէ զպատերազմունս Տէր. 4 եւ զբանակս նորա ՚ի մէջ ժողովրդոց. փրկեաց զիս ՚ի ձեռաց հալածչաց իմոց։ 5 Ե՛կն Ասուր ՚ի լերանցն հիւսւսոյ. ե՛կն ՚ի բիւրաւորս զօրօք իւրովք, որոց բազմութիւնն ծածկեաց զձորս. եւ բազմութիւն երիվարաց նորա ծածկեաց զբլուրս։ 6 Եւ ասաց հրձի՛գ առնել զսահմանս իմ, եւ զերիտասարդս իմ ընդաթո՛ւր հարկանել. եւ զտղայս իմ աւա՛ր հարկանել. եւ զկուսանս իմ վարե՛լ ՚ի գերութեան։ 7 Տէր Աստուած ամենակալ կործանեա՛ց զնոսա ՚ի ձեռն կնոջ։ 8 Զի ո՛չ անկաւ հզօրն նոցա յերիտասարդաց, եւ ո՛չ որդիք տիտանացւոց սատակեցին զնա, եւ ո՛չ բարձունք հսկայք յարեան ՚ի վերայ նորա. այլ Յուդիթ դուստր Մերարեայ, գեղեցկութիւն երեսաց յո՛յժ խաբեաց զնա[5450]։ 9 Զի մերկացաւ զհանդերձն այրութեան իւրոյ՝ ՚ի բարձրութիւն այնոցիկ որք կռփեալք էին յԻսրայէլի։ 10 Եւ օծ զերեսս իւր յանոյշ իւղոց. եւ յօրինեաց զգլուխ իւր զարդու իւրով. եւ ա՛ռ զշղաշատեռն ՚ի խաբէութիւն նորա[5451]. 11 եւ ՚ի գեղ ոտից կօշկաց նորա մոլորեցաւ սիրտ նորա. եւ գեղեցկութիւն նորա գերեա՛ց զանձն նորա. եւ էա՛նց դաշոյնն ընդ փողս նորա։ 12 Դողացա՛ն Պարսիկք ՚ի քաջասրտութենէ նորա. եւ Մա՛րք ՚ի քաջութենէ նորա խռովեցան։ 13 Յա՛յս ժամ աղաղակեցին տառապեալքն իմ, եւ գոչեցին հիւանդքն իմ, եւ յաղթեցա՛ն. բարձրացուցին զձայնս իւրեանց եւ լքան[5452]։ 14 Որդիք աղջկանց խոցոտեցին զնոսա. եւ որպէս զորդիս տնանկաց պանդխտաց կոտորէին. եւ կորեա՛ն ՚ի պատերազմէ Տեառն իմոյ։ 15 Օրհնեցից զՏէր Աստուած իմ յօրհնութիւն նոր[5453]։ 16 Տէր մե՛ծ ես դու եւ փառաւորեալ. սքանչելի՛ ես զօրութեամբ անպակաս։ 17 Քե՛զ ծառայեսցեն ամենայն ստացուածքս քո. զի ասացե՛ր եւ եղեն. առաքեցեր զհոգի՛դ քո՝ եւ ստացան եւ շինեցա՛ն, եւ ո՛չ ոք է որ ընդդէ՛մ կայ ձայնի քոյ[5454]։ 18 Քանզի լերինք ՚ի հիմանէ ջրովքն հանդերձ սասանեցան. եւ վէմք առաջի երեսաց քոց իբրեւ զմոմ հալեցան. եւ երկիւղածա՛ց քոց քաւիչ լինիս դու նոցա։ Եւ ամենայն սակաւիկ զոհ ՚ի հո՛տ անուշութեան, եւ չնչի՛ն ճարպն՝ քեզ յողջակէզս է[5455]։ 19 Այլ որ երկիւղածն է՝ նա մե՛ծ է յաւիտեան։ 20 Վա՛յ ազգացն այնոցիկ որք յարուցեալ են ՚ի վերայ ազգիս մերոյ. եւ Տէր ամենակալն խնդրեսցէ վրէ՛ժ ՚ի նոցանէ յաւուրն դատաստանի։ 21 Եւ տայ հուր եւ զորդունս ՚ի մարմինս նոցա, եւ լացցեն նոքա ՚ի սգման մինչեւ յաւիտեան[5456]։ 22 Եւ իբրեւ չոգա՛ն նոքա յԵրուսաղէմ, երկի՛ր պագին Աստուծոյ. եւ յորժամ սրբեցաւ ժողովուրդն, հանի՛ն զողջակէզսն իւրեանց, եւ զկամայականսն եւ զպատարագս իւրեանց։ 23 Եւ եհան նուիրեա՛ց Յուդիթ զամենայն զկահն եւ զկարասին Հողոփեռնեայ, եւ ե՛տ զայն ՚ի նուէրս Տեառն Աստուծոյ։ 24 Եւ ուրա՛խ լինէր ժողովուրդն յԵրուսաղէմ դէ՛մ յանդիման սրբոցն զամիսս երիս։ Եւ Յուդիթ մնա՛յր ընդ նոսա։ 25 Եւ յետ աւուրցս այսոցիկ՝ չուեցին գնացին իւրաքանչիւր ՚ի ժառանգութիւնս իւրեանց։ Եւ Յուդիթ գնաց ՚ի Բետիղուա, եւ դարմանէ՛ր զտուն իւր։ 26 Եւ եղեւ ՚ի ժամանակէ անտի յայնմանէ փառաւորէր անուն նորա ընդ ամենայն երկիր։ 27 Եւ բազումք ցանկացան նմա զամենայն աւուրս կենաց նորա, յորմէ հետէ մեռաւ Մանասէ այրն նորա եւ յաւելաւ ՚ի ժողովուրդ իւր։ 28 Եւ լինէր Յուդիթ մեծացեալ եւ պատուեալ օր քան զօր։ Եւ ծերացա՛ւ նա անդէն ՚ի տան առնն իւրոյ ամս հարիւր հինգ. եւ ազատեաց նա զնաժիշտն իւր։ Եւ մեռաւ նա ՚ի Բետիղուա. եւ թաղեցին զնա ՚ի շիրմի առն իւրոյ Մանասէի։ 29 Եւ սո՛ւգ առին ՚ի վերայ նորա ամենայն տունն Իսրայէլի զաւուրս եւթն։ Եւ բաժանեա՛ց նա զինչս իւր՝ մինչչեւ՛ մեռեալ էր ինքն՝ ամենեցուն որ ազգականք էին Մանասէի առն նորա, եւ ամենեցուն որք մերձաւորք էին իւր, սո՛յնպէս բաժանեաց[5457]։ 30 Եւ ո՛չ ոք էր որ զարհուրեցուցանէր զորդիսն Իսրայէլի յաւուրս Յուդթայ, եւ յե՛տ մեռանելոյ նորա զաւուրս բազումս։

Կատարեցաւ Յուդիթ[5458]:

[5317] Ոմանք ունին վերնագիր գրոցս՝ Յուդիթ է գիրքս այս. եւ օրինակ մի լոկ՝ Յուդիթ։

[5318] Ոմանք. ՚Ի Նինուէի մեծ քաղաքի. եւ ոմանք. ՚ի Նինուէ ՚ի քաղաքի մեծի։

[5319] Յօրինակին. Շուրջ զԲեկտանացւովքն պարիսպս։ Ոմանք յաւելուն. Եւթանասուն կանգուն, եւ զլայնութիւնն յիսուն կանգուն։

[5320] Այլք. Զդրունս նորա անդէն։

[5321] Ոմանք. Որ ՚ի սահմանս Հռագուայ։

[5322] Ոմանք. Եւ զՀիւդիպասպ գե՛՛... ընդ որդիսն Թեղովթայ։

[5323] Ոմանք. Դէմ յանդիման ծովեզերայսն։

[5324] Ոմանք. ՚Ի գալ Մեմփայ։

[5325] Այլք. Հրեշտակքն վատթ՛՛։

[5326] Ոմանք. Յամի հնգետասներորդի... եւ զկառս նորա։

[5327] Ոմանք. ՚Ի սահմանս Հռագաւայ։

[5328] Ոմանք. Դիմադարձք թագաւորի. եւ որ ո՛չ հնազանդեցան բանի։

[5329] Ոմանք. ԶՀողեփեռնէս զասպարապետ։ ՚Ի գիրս յայս՝ որպէս եւ ՚ի նախակարգեալն Եսթերայ՝ գրեթէ ըստ ամենայն գրչագրաց մերոց այլ եւ այլ եղանակաւ գրին յատուկ անուանք ինչ. որպէս՝ Հողոփեռնէսն. եւ՝ Հողեփեռնէս. եւ Հողափեռնէս, Հողոփեռն, եւ Հողեփեռնէ։ Նոյնպէս եւ Բետիղուայն, Բետիուղա. Բետուղա. եւ Բետիուղուա. զորս ըստ իւրաքանչիւր տեղեացն համեմատեցաք օրինակի մերում։

[5330] ՚Ի լուս՛՛. Աղեղնաւորս երկոտասան հազար։ Ուր ոմանք ունին ՚ի բնաբանի. բիւրս երկուս հազարս։

[5331] Ոմանք. Ելանել ծածկել զամենայն երկիրն։ Եւ ոմանք. Զամենայն երեսս երկրին։

[5332] Այլք. ՚Ի վերայ ձորոյն Նաբրովնա։

[5333] Ոմանք. Բնակչաց Սիւրայ... յԱզովտոս եւ յԱսկաղոնի։

[5334] ՚Ի լուս՛՛. Որպէս եւ հաճոյ թուի առաջի քո։

[5335] Ոմանք. Առաջի աչաց քոց են... որպէս եւ բարւոք թուի քեզ։ Ուր Ոսկան յաւելու համար 4, 5, 6. *Եղիցին մերայինք ամենայնք ՚ի ներքոյ օրինի քո։ Մեք եւս եւ որդիք մեր ծառայք քո եմք։ Եկ առ մեզ խաղաղարար Տէր, եւ կառավարեա՛ զծառայութիւնս մեր, որպէս հաճոյասցի քեզ։ Եւ եկին։

[5336] Ոմանք. Զամենայն զանտառս նոցա։

[5337] Ոմանք. Եզրայելովեայ։

[5338] Ոմանք. ՚Ի մէջ Գայեայ եւ Բաշանու։ Ուր Ոսկան. Բասանու։

[5339] Ոմանք. Եւ տանն Տեառն Աստուծոյ իւրեանց... նորք էին ժողովեալ Հրէաստան։ Այլք. Դեռ եւս էր սրբեալ։ Ուր Ոսկան. եւ սեղանն... եւ սպասքն եւ տունն ՚ի պղ՛՛։

[5340] Ոմանք. Կոնբեթրովն... եւ յԵրիքով։

[5341] Ոմանք. Զի էին նեղք անցք։

[5342] Ոմանք. Եւ կարդային առ Տէր։

[5343] Ոմանք. Եւ վարձկանք իւրեանց։

[5344] Ոմանք. ՚Ի գուճս իջեալ առաջի Տեառն... եւ թօթափեցին զքուրձն։ Ոսկան. Զտղայս նոցա եւ զկանայս նոցա յաւար։

[5345] Ոմանք. Եւ ամենեքեան որ կացին առաջի։

[5346] Ոմանք. ՚Ի դաշտ որո՛՛։ Ոսկան. ՚ի դաշտի։

[5347] Ոմանք. Բնակեալ են նոքա... եւ կամ ո՞վ է թա՛՛։

[5348] Ոսկան. ՚Ի կողմանդ յայդմ։

[5349] Ոսկան. Եւ անասնով բազմաւ։

[5350] Բազումք. ՚Ի ճանապարհ Սինեայ ՚ի Կադէսբառնեայ։

[5351] Ոմանք. Եւ ժառանգեցին նոքա զամենայն եր՛՛։

[5352] Ոմանք. Որ ո՛չ էր իւրեանց։

[5353] Ոմանք. Որ շուրջ էին զխորա՛՛։

[5354] Ոմանք. Ոչ ունին ինչ կարի զօրութիւն ՚ի պատերազմի։

[5355] Ոմանք. Եւ լինիցին նոքա... զօրաց մերոց։

[5356] Ոմանք. Եւ յորժամ դադարեցին ՚ի խռովել իւրեանց. որ էին շուրջ զխորա՛՛։

[5357] Ոմանք. Եւ սատակէ զնոսա յերեսաց երկրէ։

[5358] Ոմանք. Եւ ո՛չ եւս կարիցեն կալ... այլ կորնչելով կորիցեն։

[5359] Այլք. Որ խօսեցար զբանս... սուր զօրացս իմոց։

[5360] Ոմանք. Քաղաքի միում... մի՛ վստահասցիս. զի խօսեցայ եւ ո՛չ անցցէ բան մի։

[5361] Ոմանք. Որք կացին առաջի նորա, ունել եւ կապել զԱ՛՛։

[5362] Ոսկան. Եւ քարձիգ արարին։

[5363] Ոմանք. Եւ Քարմի որդի Մեղքիէլի։

[5364] Ոմանք. Եւ հարցանէր ցնա... զբանս խորհրդոցն։

[5365] Ոմանք. Եւ արար նա կոչունս։

[5366] Ոմանք. ՚Ի հովտին որ է... որ էր ընդդէմ... այսինքն Յեզրայէլ։ Այլք. Եւ հարին զառէջս բանակացն։

[5367] Ոմանք. Այժմ լեզուն նոքա։

[5368] Ոսկան. Եւ կային եւ պահէին զայն։

[5369] Ոմանք. Եւ զաղբիւր ջուրցն քննեաց։

[5370] Յօրինակին պակասէր. Եւ ամենայն ժողովք եւ առաջնորդք։

[5371] Ոմանք. Ընդ նոսա պատերազմ մարտի, եւ ո՛չ անկցի մի այր ՚ի զօրաց քոց։ Այլք. Եւ ապրեցուցանես դու։ Ոմանք. Զհատուցումն չարութեան իւրեանց։

[5372] Ոսկան. Եւ գնացին յորդւոցն Ամմօնայ, եւ ընդ նոսա հա՛՛։ Ոմանք. Մերձ ՚ի Քուշ, որ է ՚ի վերայ ձորոյն Քումարայ։ Յօրինակին պակասէր. Կառօք եւ երիվարօք իւրեանց։

[5373] Ոմանք. ՚Ի մէջ մերում եւ ՚ի մէջ ձեր։

[5374] Ոմանք. Առաջի նորա, եւ ՚ի կոր՛՛։ Ոսկան. ՚Ի կորուստ մեծ ՚ի ծարաւոյ։

[5375] Ոմանք. Յաւուրս յայսմիկ։

[5376] Ոմանք. Եւ ողբումն մեծ յեկեղեցւոյն։

[5377] Այլք. Եւ ո՛չ եկեսցեն ՚ի վերայ մեր... եւ արձակեաց զժողովուրդն։ Ուր Ոսկան. ՚Ի վերայ մեր օգնութիւնք՝ արա՛՛։

[5378] Ոսկան յաւելու. Որդւոյ Եղ՚կիայ, որդւոյ Անանիայ, որդւոյ Գեդէօնի, որդւոյ Ռափայի. որդւոյ Եղիեսու։

[5379] Այլք. Եւ այրն նորա։

[5380] Յօրինակին պակասէր. Զի կայր նա ՚ի վերայ։

[5381] Ոմանք. ՚Ի վերայ միջոյ իւրոյ։

[5382] Այլք. Զբանս ժողովրդեանն։ Ոմանք. Զոր խօսեցաւ նա ընդ ժողովուրդսն յետ հինգ աւուր։ Յօրինակին ընդ այլոց գրչագրաց յայսմ վայրի դնի վրիպակաւ. Եւ զՔաբրին եւ զՔամրին։

[5383] Ոմանք. Որ փորձեցէքդ զԱստուած։

[5384] Ոմանք. ԶՏէր զամենակալ հարցէք, եւ ո՛՛։

[5385] Ոմանք. ՚Ի սրտի մարդոյ ո՛չ գտանի... ո՛չ հասանիցէք։

[5386] Բազումք. Օգնել ձեզ... պաշտպան լինել մեզ։

[5387] Այլք. Արդ այժմ կացեալ։

[5388] Այլք. Եւ ո՛չ եղեալ է այդպիսի։ Ոմանք. Ոչ պագան երկիր ձեռա՛՛։

[5389] Ոսկան. ՚Ի կործանումն մեծ։

[5390] Ոմանք. Մատնել՝ որպէս եւ ուխտե՛՛։ Բազումք. Եւ եղիցուք մեք յամօթ։

[5391] Ոմանք. Ցուցցուք մեք եղբարց մերոց... գոհասցուք զԱստուծոյ մերմէ։

[5392] Ոմանք. Ընդ Աբրահամու։ Յօրինակին այսպէս գրի. Ո՞րպէս արար ըն Սահակ՛՛։ Ուր ընդօրինակողն ՚ի լուս՛՛. նշանակէ ՚ի ներքս բերել՝ դ. եւ առնել՝ ընդ։

[5393] Ոմանք. Զամենայն ինչ զոր ա՛՛։ Ոսկան. Եւ ՚ի բարւոք մտաց խօ՛՛։ Այլք. Եւ խօսեցաք ընդ նոսա։

[5394] Յօրինակին. Եւ ո՛չ եւ պակասեսցուք։

[5395] Ոմանք. Եւ որդւոց մինչեւ յորդւոց որդիս։

[5396] Ոմանք. Եւ ասէ ցնա Ոզիա իշ՛՛։

[5397] Ոմանք. Զգեցեալ էր յինքեան։ Բազումք. Մատուցեալք երեկորինք։

[5398] Այլք. Եւ եղեւ որպէս եւ կամեցար։

[5399] Ոմանք. Զեղջիւրս սեղանոյ։

[5400] Ոսկան. Եւ ո՛չ կարգդ քո յայնս է։ Ոմանք. Որք հզօրագոյնքն են... անյուսաց ես փրկիչ։

[5401] Յօրինակին՝ Արարիչ ջուրց, կարմրադեղով նշանակի։ Ոմանք. Թագաւոր ամենայն ստեղծուածոց քոց։

[5402] Բազումք. Եւ բարձուն Սիովնի։ Եւ օրինակ մի. Եւ ՚ի բարձուն Սի՛՛։

[5403] Ոմանք. Զբարձր բազուկ ժառան՛՛։

[5404] Ոմանք. Եւ արկանէր քառս... եւ զգարչապարհանգս ՚ի գլ՛՛... որ տեսանիցեն զնա։

[5405] Ոմանք. Եւ ետ ցաղախինն զմախաղ իւր... եւ պաղատկօք... եւ զհանդաղակն գինւոյ... ըստ օրինի իւր՛՛... եւ տայր յաղախինն իւր։

[5406] Ոմանք. Հանդերձին նորա, եւ զար՛՛։

[5407] Ոմանք. Եւ կամ ուստի՛ գաս։

[5408] Ոմանք. Ընդ որ գնայցէ եւ տիրես՛՛։

[5409] Ոմանք. Եւ նայեցան ընդ երեսս նորա։

[5410] Ոսկան. Դու ՚ի խորան նորա մեօք հան՛՛։

[5411] Ոմանք. Որ ունին զայսպիսի գե՛՛։ Յօրինակին. Եւ ելին պարսաւորք Հողոփեռ՛՛։

[5412] Ոմանք. Ընդելուզեալ մարկւով եւ մարգարտով եւ ակ՛՛։ Ոսկան. Եւ լապտերօք արծաթեղինօք։

[5413] Ոմանք. Որ վնասէ ՚ի քեզ։

[5414] Ոմանք. Պատմէ տեառն իմում... բանից աղախնոյ քում։

[5415] Ոմանք. Այլ եւ գազանք վայրենի։

[5416] Ոմանք. Վնասէ զմեզ։

[5417] Ոմանք. Եւ իւղոյ զոր էր սրբեալ քա՛՛։ Այլք. Զի որք անդ իցեն՝ արասցեն այսպէս։

[5418] Ոսկան. Եւ առաքեաց զիս Տէր առնել։

[5419] Ոմանք. Եւ պատմէ ինձ յորժամ մեղանն նմա։

[5420] Ոմանք. Զնոսա իբրեւ զհօտ որոյ ո՛չ գուցէ հովիւ։

[5421] Այլք. Եւ ասէին. Ո՛չ գտանի։

[5422] Ոսկան. Զի թէ արասցես որպէս խօսեցար։

[5423] Ոսկան. Զոր բերի ՚ի քաղաքէ։

[5424] Յօրինակին պակասէր. Եւ ննջեաց նա անդ մինչեւ։ Ոմանք. Յառաւօտուն պահու։

[5425] Յօրինակին պակասէր. Եւ ելանէր նա ՚ի գիշերին։ Ոմանք. Եւ մկրտէր նա ՚ի բանա՛՛։

[5426] Անունս Բագու՝ ՚ի գիրս յայս գրեթէ յամենայն օրինակս մեր աղաւաղեալ ՚ի գրչաց դնի պէսպէս եղանակաւ. զի ըստ մեծի մասին գրի՝ Բադու. եւ երբեմն Դաբու. նաեւ մերթ առ ոմանս Աբուդ. որ ՚ի մէնջ ըստ պատշաճի ամենայն ուրեք միապէս եդաւ համեմատ բնագրին՝ Բագու։

[5427] Ոմանք. Զի զամենայն ինչ որ հաճոյ է... մինչեւ յօր մահուն իմոյ։

[5428] Ոմանք. Զոր ա՛ռ նա ՚ի Գաբաւուայ ՚ի հանա՛՛։

[5429] ՚Ի բազումս պակասի. Երեսաց նորա, եւ խռովեցաւ անձն նորա։

[5430] Ոմանք. Եւ լե՛ր ընդ մեզ ուրախ։

[5431] Այլք. Եթէ երթամ կալ յա՛՛։

[5432] Ոմանք յաւելուն. Եւ եկաց Յուդիթ յաղօթս առ գահոյս նորա։

[5433] Ոմանք. Եւ յետ ժամու միոյ... նաժշտին իւրոյ զգլ՛՛։

[5434] Այլք. Զօրութիւնս յԻսրայէլի։

[5435] Ոմանք. Մինչեւ ՚ի մեծամեծս։ Բազումք. Նոքա յոյժ ընդ գալն նորա։

[5436] Ոմանք. Վանեաց զթշնամիս ձեր։

[5437] Ոմանք. Կանայս ՚ի վերայ երկրի։

[5438] Այլք. Զի ո՛չ պակասեսցէ ա՛՛։ Ոմանք. Ազգի մերում. այլ խնդրեցեր դու զվրէժ... հարուածոցս մերոց, գնացեալքս ուղիղ։

[5439] Յօրինակին. Իբրեւ թէ իջանիցէ ՚ի։

[5440] Ոմանք. Եւ իբրեւ եկն եւ ետես նա... ՚ի ձեռին առն։

[5441] Ոսկան. Եւ վառեցաւ ամենայն այր ՚ի զէն իւր։ Ոմանք. Ազդ արարին նոքա յառաջնորդս իւ՛՛։

[5442] Այլք. Եւ լալով եւ ողբմամբ մեծաւ յոյժ։

[5443] Ոսկան. Նա առ զիւրսն եւ ասէ։

[5444] Ոմանք. Լուան զայն բանս։

[5445] Ոմանք. Եւ ՚ի Քոբա, եւ ՚ի Կովա, եւ յամենայն։

[5446] Ոսկան. Զառ եւ զապուր բանակացն... լցան եւ մեծացան։

[5447] Ոսկան. Զկապուտն եւ զկողոպուտ անկելոցն... եւ դաշտականաց. եւ եկեալ առ՛՛։

[5448] Ոմանք. Օրհնեալ լիջիր դու յամե՛՛։

[5449] Ոմանք. Եւ ՚ի վերայ գրաստուց իւր՝ եւ բերին ՚ի ներքս։

[5450] Ոմանք. Դուստր Մերարայի։ Ոսկան. Գեղեցկութեամբ երեսաց։

[5451] Ոմանք. Յանոյշ իւղոյ... զարդու իւղով. եւ ա՛ռ նա զշղաշատեռն։

[5452] Ոսկան. Յայնժամ աղաղակե՛՛։

[5453] Ոմանք. Յօրհնութիւն ՚ի նոր։

[5454] Յօրինակին. Զհոգիդ քո. կարմրադեղով նշանակի։

[5455] Բազումք. Զի ամենայն սակաւիկ զոհ։

[5456] Օրինակ մի. Եւ լացցեն նոքա ՚ի սքումն։

[5457] Ոմանք. Մերձաւորքն էին իւրոյ։ Ոմանք. Այնպէս բաժանեաց։

[5458] ՚Ի վախճանի, ոմանք. Կատարեցաւ Յուդիթ գիրքս։

Ցանկ

Նախորդ էջ Ցանկ Հաջորդ էջ