ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ ՄԱՏԵԱՆ ՀԻՆ ԵՒ ՆՈՐ ԿՏԱԿԱՐԱՆԱՑ

Հ. Յովհաննու Զօհրապեան վարդապետ

ՄԱՐԳԱՐԷՈՒԹԻՒՆ ԵՍԱՅԱՅ[9587]

1
Գլուխ Ա

1 Տեսիլ Եսայայ որդւոյ Ամովսայ. զոր ետես ՚ի վերայ Հրէաստանի, եւ ՚ի վերայ Երուսաղեմի։ ՚Ի թագաւորութեանն Ոզիայ՝ եւ Յովաթամայ՝ եւ Աքազու՝ եւ Եզեկիայ, որք թագաւորեցին Հրէաստանի[9588]։

Ա 2 Լո՜ւր երկին եւ ո՛ւնկն դիր երկիր՝ զի Տէր խօսեցաւ. Որդիս ծնայ եւ բարձրացուցի, եւ նոքա զիս անարգեցի՛ն։ 3 Ծանեաւ եզն զստացիչ իւր, եւ էշ զմսուր տեառն իւրոյ. եւ Իսրայէլ զիս ո՛չ ծանեաւ, եւ ժողովուրդ իմ զիս ՚ի միտ ո՛չ առ[9589]։ 4 Վա՛յ ազգին մեղաւորի. ժողովուրդ որ լի՛ է մեղօք, սե՛րմն ժանտ, որդիք անօրէ՛նք. թողէք զՏէր եւ բարկացուցէք զՍուրբն Իսրայէլի. օտարացա՛ն եւ յետս կացին[9590]. 5 զի՞ եւս յաւելուք վէրս յանօրէնութիւնս։ Ամենայն գլուխ ՚ի ցաւս, եւ ամենայն սիրտ ՚ի տրտմութիւն[9591]։ 6 Յոտից մինչեւ ցգլուխ՝ չի՛ք ՚ի նմա առողջութիւն. ո՛չ վէրք՝ ո՛չ այտումն, ո՛չ հարուածք խխայթեալք. չի՛ք սպեղանի ՚ի վերայ դնել, ո՛չ ձէթ՝ եւ ո՛չ պատանս[9592]։ 7 Երկիր ձեր՝ աւերակ. քաղաքք ձեր՝ հրձիգք. զաշխարհն ձեր առաջի ձեր օտա՛րք կերիցեն, աւերեալ եւ կործանեալ յազգաց օտարաց։ 8 Լքեա՛լ թողցի դուստր Սիովնի իբրեւ զտաղաւար յայգւոջ, եւ իբրեւ զհովանի մրգապահաց ՚ի մէջ սեխենեաց. եւ իբրեւ զքաղա՛ք պաշարեալ[9593]։ 9 Եւ եթէ ոչ Տեառն զօրութեանց թողեալ էր մեզ զաւակ՝ իբրեւ զՍոդոմ լինէաք, եւ Գոմորա՛յ նմանէաք։ 10 Լուարո՛ւք զբան Տեառն իշխանք Սոդոմացւոց. ո՛ւնկն դիք օրինաց Աստուծոյ ժողովուրդք Գոմորացւոց։ 11 Զի՞ կայ՝ ի՛մ եւ յաճախելոյ զոհիցդ ձերոց՝ ասէ Տէր. յագեա՛լ եմ ողջակիզօք խոյոց ձերոց. եւ զճարպս գառանց, եւ զարիւն ցլուց եւ նոխազաց ո՛չ կամիմ[9594]. 12 եւ ո՛չ թէ գայցէք յանդիմա՛ն լինել ինձ։ Ո՞վ իսկ խնդրեաց զայդ ՚ի ձեռաց ձերոց. կոխել զգաւիթս իմ մի՛ յաճախէք[9595]։ 13 Եթէ մատուցանիցէք ինձ նաշիհ՝ զո՛ւր է. եւ խունկք ձեր պի՛ղծ են ինձ. զգլուխս ամսոց ձերոց՝ եւ զշաբաթս՝ եւ զօրն մեծ՝ ո՛չ առնում յանձն. 14 զպահս եւ զդատարկութիւնս, եւ զամսագլուխս ձեր, եւ զտօնս ձեր ատեա՛ց անձն իմ։ Յագեալ եմ ձեւք, ո՛չ եւս ներեցից մեղաց ձերոց։ 15 Յորժամ համբառնայցէք զձեռս ձեր՝ դարձուցի՛ց զերեսս իմ ՚ի ձէնջ. եւ եթէ յաճախիցէք յաղօթս՝ ո՛չ լուայց ձեզ. զի ձեռք ձեր լի՛ են արեամբ։ 16 Լուացարո՛ւք, սրբեցարո՛ւք. ընկեցէ՛ք զչարիս ձեր յանձանց ձերոց առաջի աչաց իմոց. դադարեցէ՛ք ՚ի չարեաց ձերոց. 17 ուսարո՛ւք զբարիս գործել. խնդրեցէ՛ք զիրաւունս. փրկեցէ՛ք զզրկեալն. դա՛տ արարէք որբոյն, եւ տո՛ւք իրաւունս այրւոյն։ 18 Եւ եկայք խօսեցարուք ընդ միմեանս՝ ասէ Տէր. եւ եթէ իցեն մեղք ձեր իբրեւ զձանձախարիթ՝ իբրեւ զձիւն սպիտա՛կ արարից. եւ եթէ իցեն իբրեւ զորդան կարմիր՝ իբրեւ զա՛սր սուրբ արարից[9596]։ 19 Եւ եթէ ախորժեսջիք եւ լուիջիք ինձ՝ զբարութի՛ւնս երկրի կերիջիք. 20 ապա թէ ոչ կամիցիք լսել ինձ, սո՛ւր կերիցէ զձեզ. քանզի բերան Տեառն խօսեցաւ զայս։ 21 Զիա՞րդ եղեւ պոռնիկ քաղաքն հաւատարիմ Սիոն, լի՛ հաւատովքն՝ յորում արդարութիւն հանգուցեալ էր, եւ արդ՝ սպանօղք են։ 22 Արծաթ ձեր անփորձ. վաճառականք ձեր խառնե՛ն ջուր ընդ գինի. 23 իշխանք ձեր ապստամբք, գողակի՛ցք են գողոց, սիրե՛ն զկաշառս, վրիժագործք. որբոց իրաւունս ո՛չ առնեն, եւ դատաստանի այրեաց՝ ունկն ո՛չ դնեն[9597]։ 24 Վասն այդորիկ ա՛յսպէս ասէ Տէր Տէր զօրութեանց Հզօրն Իսրայէլի. Վա՛յ ձեզ հզօրքդ Իսրայէլի, զի ո՛չ եւս դադարեսցէ բարկութիւն իմ ՚ի հակառակորդաց իմոց. եւ դատաստանօք դատեցայց զթշնամիս իմ[9598]։ 25 Եւ արկից զձեռն իմ ՚ի վերայ քո. եւ ածից քեզ եռա՛նդն ՚ի սրբութիւն ապստամբացդ, եւ զապստամբսդ կորուսից. եւ բարձից ՚ի քէն զամենայն անօրէնս. եւ զամենայն ամբարտաւանս խոնարհեցուցի՛ց[9599]։ 26 Եւ կացուցից ՚ի վերայ քո դատաւորս իբրեւ զառաջինն, եւ զխորհրդականս քո որպէս իսկզբանէ՛ն. եւ ապա կոչեսջիր դու քաղաք արդարութեան՝ մա՛յր քաղաքաց հաւատարիմ Սիովն։ 27 Զի իրաւամբք եւ արդարութեամբ փրկեսցի գերութիւն նորա, եւ ողորմութեամբ[9600]։ 28 Եւ խորտակեսցի՛ն անօրէնք եւ մեղաւորք ՚ի միասին. եւ ոյք թողին զՏէր՝ վախճանեսցին ՚ի միասին։ 29 Քանզի արդ՝ ամաչեսցեն ՚ի կուռս իւրեանց ընդ որս ինքեանք հաճեալ էին. եւ զգեցցին զամօթ ՚ի դրօշեալս իւրեանց զորս ինքեանքն արարին. եւ ամաչեսցեն ՚ի պարտէզս իւրեանց որոց ցանկացան։ 30 Զի եղիցին իբրեւ զբեւեկնի՛ տերեւաթափ, եւ իբրեւ զդրախտ որոյ ո՛չ գուցէ ջուր[9601]։ 31 Եւ եղիցի զօրութիւն նոցա իբրեւ զծեծա՛ծ վշոյ. եւ գործք նոցա իբրեւ զկայծակունս հրոյ. եւ այրեսցին անօրէնք եւ մեղաւորք ՚ի միասին. եւ ո՛չ ոք իցէ որ շիջուցանիցէ։

2
Գլուխ Բ

1 Բանն որ եղեւ առ Եսայի որդի Ամովսայ՝ ՚ի վերայ Հրէաստանի եւ ՚ի վերայ Երուսաղեմի։

Բ 2 Զի եղիցի յաւուրս յետինս յայտնի՛ լեառն Տեառն. եւ տուն Աստուծոյ ՚ի վերայ գլխոց լերանց. եւ բարձրասցի ՚ի վերայ բլրոց. եւ եկեսցե՛ն ՚ի նա ամենայն հեթանոսք[9602]։ 3 Եւ երթիցեն ժողովուրդք բազումք, եւ ասասցեն. Եկա՛յք ելցուք ՚ի լեառն Տեառն եւ ՚ի տուն Աստուծոյ Յակովբայ. եւ պատմեսցէ մեզ զճանապարհս իւր, եւ գնասցուք ընդ նա։ Զի ՚ի Սիոնէ ելցեն օրէնք, եւ բան Տեառն յԵրուսաղեմէ[9603]. 4 եւ դատեսցի ՚ի մէջ հեթանոսաց, եւ յանդիմանեսցէ զժողովուրդս բազումս։ Եւ ձուլեսցեն զսուսերս իւրեանց ՚ի խոփս, եւ զսուինս իւրեանց ՚ի մանգաղս. եւ ո՛չ առնուցու ազգ յազգի վերայ սուր. եւ ո՛չ եւս ուսանիցին տալ պատերազմ[9604]։

Գ 5 Եւ արդ դու տուն Յակոբու՝ եկա՛յք երթիցուք ՚ի լո՛յս Տեառն։ 6 Քանզի եթող նա զժողովուրդ իւր զտունն Յակովբայ. զի լցա՛ւ իբրեւ զառաջինն աշխարհ նոցա հմայիւք իբրեւ զայլազգեաց, եւ որդիք բազումք՝ այլազգիք ծնան նոցա։ 7 Լցա՛ւ աշխարհ նոցա ոսկւով եւ արծաթով՝ եւ ո՛չ էր թիւ գանձուց նոցա. լցա՛ւ երկիր նոցա երիվարօք՝ եւ ո՛չ էր թիւ կառաց նոցա։ 8 Լցա՛ւ երկիր նոցա գարշելեօք գործոց ձեռաց իւրեանց, եւ երկի՛ր պագին որոց արարին մատունք նոցա։ 9 Խոնարհեցաւ մարդ, եւ յերկի՛ր կործանեցաւ այր. եւ ո՛չ ներեցից նոցա։ 10 Եւ արդ երթայք մտէ՛ք ընդ վիմօք, եւ թաքերո՛ւք յերկրի յերեսաց ահի Տեառն, եւ ՚ի փառաց զօրութեան նորա. յորժամ յարիցէ վանել զերկիր[9605]։ 11 Զի աչք Տեառն բարձո՛ւնք են, եւ մարդ տառապեալ. եւ խոնարհեսցի՛ բարձրութիւն մարդկան, եւ բարձրասցի Տէր միայն յաւուր յայնմիկ։ 12 Զի օ՛ր Տեառն զօրութեանց ՚ի վերայ ամենայն հպարտից եւ ամբարտաւանից, եւ ՚ի վերայ ամենայն բարձրացելոց եւ վերացելոց, եւ խոնարհեսցին։ 13 Եւ ՚ի վերայ ամենայն մայրից Լիբանանու բարձրացելոց եւ վերացելոյ. եւ ՚ի վերայ ամենայն ծառոց կաղնեաց Բասանու[9606]. 14 եւ ՚ի վերայ ամենայն լերանց բարձանց. եւ ՚ի վերայ ամենայն բլրոց բարձրացելոց։ 15 Եւ ՚ի վերայ ամենայն աշտարակաց բարձրացելոց. եւ ՚ի վերայ ամենայն պարսպաց բարձրացելոց. 16 եւ ՚ի վերայ ամենայն նաւաց ծովու. եւ ՚ի վերայ ամենայն հանդիսի գեղեցկութեան նաւաց[9607]։ 17 Եւ խոնարհեսցի՛ ամենայն մարդ, եւ անկցի՛ հպարտութիւն մարդկան. եւ բարձրասցի Տէր միայն յաւուր յայնմիկ։ 18 Եւ զձեռագործս իւրեանց զամենայն տարցին 19 թաքուսցեն յայրս եւ ՚ի ծերպս վիմաց՝ եւ ՚ի սորս երկրի, յերեսաց ահի Տեառն եւ ՚ի փառաց զօրութեան նորա, յորժամ յարիցէ վանել զերկիր։ 20 Զի յաւուր յայնմիկ հանցէ մարդ զգարշելիս իւր զարծաթեղէնս եւ զոսկեղէնս զոր արարին, երկի՛ր պագանել սնոտեաց եւ չղջիկանաց. 21 մտանե՛լ ՚ի ծակս վիմի հաստատնոյ՝ եւ ՚ի ծերպս վիմաց. յերեսաց ահի Տեառն՝ եւ ՚ի փառաց զօրութեան նորա, յորժամ յարիցէ վանել զերկիր։ 22 Լռե՛լ ձեզ ՚ի մարդոյն յորում գոյ շունչ յռընգունս նորա. զի ընդ ո՞ւմ ումեք համարեսցի նա[9608]։

3
Գլուխ Գ

1 Ահաւասիկ Տէր Տէր զօրութեանց բարձցէ՛ ՚ի Հրէաստանէ եւ յԵրուսաղեմէ զայր հզօր՝ եւ զկին զօրաւոր, զզօրութիւն հացի, եւ զզօրութիւն ջրոյ. 2 զհսկայն եւ զզօրաւորն, եւ զայր պատերազմօղ, եւ զդատաւոր, եւ զմարգարէ, եւ զքննիչ, եւ զծեր[9609]. 3 եւ զյիսնապետ, եւ զսքանչելի խորհրդական, եւ զիմաստուն ճարտարապետ, եւ զհանճարե՛ղն զունկնդիր[9610]։ 4 Եւ կացուցից ՚ի վերայ նոցա մանկո՛ւնս իշխանս. եւ խաբեբա՛յք տիրեսցեն նոցա։ 5 Եւ անկցի՛ ժողովուրդն՝ այր ընդ այր, եւ այր ընդ ընկերի իւրում. ընդհարցի մանուկն ընդ ծերոյն, եւ անարգն ընդ պատուականին։ 6 Զի բուռն հարկանիցէ այր զեղբօրէ իւրմէ, կամ զընտանւոյ հօր իւրոյ, եւ ասիցէ. Հանդերձք գո՛ն քո, լե՛ր մեր իշխան. եւ կերակուր մեր ընդ քե՛զ լիցի։ 7 Տացէ՛ պատասխանի յաւուր յայնմիկ՝ եւ ասասցէ. Ո՛չ եղէց իշխան, զի ո՛չ գոյ ՚ի տա՛ն իմում հաց՝ եւ ո՛չ հանդերձ. եւ ո՛չ եղէց իշխան ժողովրդեանս ա՛յսմիկ[9611]։ 8 Զի լքա՛ւ Երուսաղէմ, եւ Հրէաստան կործանեցա՛ւ. եւ լեզուք նոցա անօրէնութեամբ ՚ի Տեառնէ ապստամբեցին։ 9 Վասն որոյ խոնարհեցա՛ն փառք նոցա, եւ ամօթ երեսաց նոցա ծածկեա՛ց զնոսա. զի զամպ փառաց նորա թշնամանեցին. եւ զմեղս իւրեանց իբրեւ զՍոդոմացւոցն պատմեցին եւ յա՛յտ արարին։ Վա՞յ անձանց նոցա զի խորհեցան խորհուրդ չար առանձինն[9612]՝ 10 եւ ասեն. Կապեսցո՛ւք զարդարն՝ զի դժպհի՛ եղեւ մեզ։ Այսուհետեւ զարդիւնս գործոց իւրեանց կերիցեն։ 11 Վա՛յ անօրինին. չարիք ըստ գործոց ձեռաց իւրոց անցցեն ընդ նա[9613]։ 12 Ժողովո՛ւրդ իմ՝ հարկահանք ձեր ճռաքա՛ղ առնեն զձեզ, եւ պահանջօղք տիրե՛ն ձեզ. ժողովուրդ իմ որ երանենդ ձեզ՝ խաբե՛ն զձեզ, եւ զշաւիղս ոտից ձերոց խռովեցուցանե՛ն։ 13 Այլ արդ հասցէ՛ Տէր ՚ի դատաստան, եւ կացուսցէ յայտնի զժողովուրդ իւր[9614]. 14 ինքնի՛ն Տէր ՚ի դա՛տ եկեսցէ ընդ ծերս ժողովրդեան իւրոյ՝ եւ ընդ իշխանս նոցա. դուք զի՞ հրկէ՛զ արարէք զայգի իմ, եւ յափշտակութիւն տնանկի՛ն է ՚ի տունս ձեր[9615]։ 15 Դուք զի՞ զրկէք զժողովուրդ իմ, եւ զերեսս տնանկաց լի՛ առնէք ամօթով, ասէ Տէր Տէր զօրութեանց։

Դ 16 Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Փոխանակ զի հպարտացան դստերք Սիովնի, եւ գնացին ՚ի բա՛րձր պարանոց. յօնիւքն ակնարկէին, եւ ՚ի գնացս իւրեանց քարշէին զստորոտս իւրեանց, եւ ոտիւքն կաքաւէին[9616]։ 17 Եւ խոնարհեցուսցէ Աստուած զիշխանս դստեր Սիոնի, եւ մերկասցէ՛ Տէր զզարդ նոցա 18 յաւուր յայնմիկ. եւ հանցէ Տէր զփառս հանդերձից նոցա, եւ զպատմուճանս նոցա[9617]. 19 եւ զհեւսս, զծամակալս, եւ զպսակակալս, 20 եւ զմահիկս, եւ զզարդ երեսաց նոցա, եւ զպատճուճանս զարդու փառաց նոցա, եւ զքօղէս, եւ զապարանջանս, եւ զմեհեւանդս, եւ զգինդս[9618], 21 եւ զմատանիս, եւ զկշտապանակս նոցա, զդիպակս, եւ զճեղանակս[9619]։ 22 Զեզրածիրանին, եւ զմիջնածիրանին, զառտնին արկանելի, եւ զերեւելի լակոնացին[9620]. 23 զբեհեզն, եւ զերկնագոյն, եւ զկարմիր շղաշատեռն, եւ զճամկաւորն, եւ զոսկեճամուկն, եւ զոսկէտտուն։ 24 Եւ եղիցի փոխանակ հոտոցն անուշից՝ փոշի՛. եւ փոխանակ կամարացն՝ չուա՛ն գօտի. եւ փոխանակ ոսկեզարդո՛ւ գլխոյն կնդութիւն՝ վասն գործոց քոց. եւ փոխանակ ոսկեհուռ դիպակին՝ քո՛ւրձ զգեցցիս[9621]։ 25 Եւ որդիդ քո սիրելի զոր սիրես՝ սրո՛վ մեռցի. եւ իշխանք ձեր սրո՛վ անկցին[9622]. 26 եւ թշուառասցին, եւ սո՛ւգ զգեցցին սապատք զարդուց ձերոց. եւ մնասջիր միայն, եւ յերկի՛ր կործանեսջիր։

4
Գլուխ Դ

1 Եւ բուռն հարկանիցեն եւթն կին զառնէ՛ միոջէ՝ եւ ասիցեն. Հաց՝ զմե՛ր կերիցուք՝ եւ հանդերձ՝ զմե՛ր զգեցցուք. բայց միայն անո՛ւն քո կոչեսցի ՚ի վերայ մեր. բա՛րձ ՚ի մէնջ զնախատինս մեր[9623]։ 2 Յաւուր յայնմիկ ծագեսցէ Աստուած խորհրդովք փառօք իւրովք յերկիր, բարձրացուցանե՛լ եւ փառաւո՛ր առնել զմնացորդս Իսրայէլի[9624]։ 3 Եւ մնացորդքն Սիովնի, եւ մնացորդքն Երուսաղեմի սո՛ւրբ կոչեսցին՝ ամենեքեան որ գրեցան յԵրուսաղէմ ՚ի կեանս[9625]։ 4 Զի լուասցէ Տէր զաղտն ուստերաց եւ դստերաց Սիոնի եւ զԵրուսաղեմի. եւ զարիւնն ՚ի բաց սրբեսցէ ՚ի միջոյ նոցա հոգւով դատաստանաց, եւ հոգւով այրման։ 5 Եւ եկեսցէ եւ հասցէ Տէր, եւ եղիցի ամենայն տեղի լերինն Սիոնի, եւ ամենայն որ շուրջ զնովաւ իցէ՝ հովանի՛ ամպոյ ՚ի տուէ. իբրեւ զծուխ եւ զլոյս հրոյ բորբոքելոյ ՚ի գիշերի. ամենայն փառօք ծածկեսցի[9626]։ 6 Եւ եղիցի հովանի՛ ՚ի տօթոյ, եւ յա՛րկ ծածկութեան ՚ի խստութենէ անձրեւոյ[9627]։

5
Գլուխ Ե

1 Երգեցից սիրեւլոյ այգւոյ իմոյ զերգս սիրելւոյ նորա։

Ե Այգի՛ եղեւ սիրելւոյն յանկեան. ՚ի տեղւոջ պարարտութեան[9628]։ 2 Ցանգով փակեցի՝ ամրութեամբ պարսպեցի ձողաբա՛րձ զարդարեցի. եւ տնկեցի որթ սորէկ. աշտարակ շինեցի ՚ի միջի նորա. եւ գո՛ւբ հնծան փորեցի ՚ի նմա. եւ մնացի զի բերցէ խաղող, եւ եբեր փո՛ւշ[9629]։ 3 Եւ այժմ ա՛րք Յուդայ եւ բնակիչք Երուսաղեմի. դա՛տ արարէք ընդ իս եւ ընդ այգի իմ։ 4 Զի՞նչ ինչ առնե՛լ էր այգւոյ իմում, եւ ես ո՛չ արարի նմա. մնացի զի բերցէ խաղող՝ եւ եբեր փո՛ւշ[9630]։ 5 Եւ արդ՝ ես ինձէ՛ն պատմեցից զինչ արարից ընդ այգի իմ. քակեցի՛ց զցանգ նորա, եւ եղիցի յափշտակութիւն. կործանեցից զպարիսպս նորա, եւ եղիցի ՚ի կոխո՛ւմն։ 6 Եւ թողի՛ց զայգի իմ. եւ մի՛ յատցի, եւ մի՛ բրեսցի. եւ բուսցի ՚ի նմա փո՛ւշ իբրեւ ՚ի խոպանի. եւ պատուէ՛ր տաց ամպոց իմոց զի մի՛ տեղասցեն յայգի իմ[9631]։ 7 Զի այգի Տեառն զօրութեանց՝ տունն Իսրայէլի է. եւ մարդն Յուդայ նորատո՛ւնկ սիրելի. մնացի զի արասցէ իրաւունս՝ եւ արա՛ր անիրաւութիւն, եւ ո՛չ արդարութիւն՝ այլ աղաղա՛կ։

Զ 8 Վա՛յ այնոցիկ որ յարեն տուն ՚ի տուն, եւ ագարակ առ ագարա՛կ մերձեցուսցեն, զի զընկերին հանիցեն. միթէ միա՞յն բնակելոց իցէք յերկրի[9632]։ 9 Նա աւանիկ ա՛զդ եղեւ յականջս Տեառն զօրութեանց այդ ամենայն։ Զի եթէ եղիցին տունք բազումք, սակայն յաւե՛ր դարձցին. եւ եթէ մեծամեծք եւ գեղեցիկք իցեն, ո՛չ ոք իցէ որ բնակիցէ ՚ի նոսա[9633]։ 10 Զի ուր գործիցեն տա՛սն լուծք եզանց, եղիցի անդ սափո՛ր մի. եւ որ սերմանիցէ արդո՛ւս վեց, ժողովեսցէ գրի՛ւս երիս[9634]։ 11 Վա՛յ այնոցիկ որ յառնեն ընդ առաւօտս՝ եւ զհե՛տ լինին ցքւոյն. որ երեկանա՛ն ՚ի նմին. զի գինին իսկ անդէն զնոսին այրէ՛[9635]։ 12 Փողովք եւ թմբկաւ եւ քնարաւ, եւ երգովք զգինին ըմպեն. եւ ՚ի գործս Տեառն ո՛չ հային, եւ զգործս ձեռաց նորա ո՛չ առնուն ՚ի միտ։ 13 Այսուհետեւ ՚ի գերութի՛ւն մատնեցաւ ժողովուրդ իմ, վասն չճանաչելոյ նոցա զՏէր. եւ բազո՛ւմ եղեն դիակունք նոցա վասն սովոյ հացի եւ ծարաւոյ ջրոյ[9636]։ 14 Եւ լայնեցի՛ն դժոխք զանձինս իւրեանց՝ եւ բացին զբերանս իւրեանց՝ զի մի՛ դադարեսցեն. եւ իջցե՛ն փառաւորք՝ եւ մեծամեծք, եւ մեծատունք եւ ժանտագործք նոցա, եւ զուարճացեալն ՚ի նմա[9637]։ 15 Եւ խոնարհեսցի՛ մարդ, եւ անարգեսցի՛ այր. եւ աչք ամբարտաւանք խոնարհեսցին. 16 եւ բարձրասցի Տէր զօրութեանց իրաւամբք, եւ Սուրբն փառաւորեսցի արդարութեամբ[9638]։ 17 Եւ արածեսցի՛ն յափշտակեալքն իբրեւ ցուլք. եւ զաւերակս մնացելոցն գառի՛նք կերիցեն։ 18 Վա՛յ այնոցիկ ոյք ձգեն զմեղս իւրեանց իբրեւ երկա՛յն պարանաւ. եւ իբրեւ փոկով լծոյ երնջոց զանօրէնութիւնս[9639]։ 19 Ոյք ասեն թէ վաղվաղակի մերձեսցի զոր առնելո՛ցն իցէ՝ զի տեսցո՛ւք. եւ եկեսցէ խորհուրդ Սրբոյն Իսրայէլի՝ զի գիտասցո՛ւք։ 20 Վա՛յ այնոցիկ ոյք ասիցեն զչա՛րն բարի, եւ զբարի՛ն չար. ոյք դնիցեն զլոյսն խաւար, եւ զխաւար լոյս. ոյք դնիցեն զդառն քաղցր, եւ զքաղցրն դառն։ 21 Վա՛յ այնոցիկ որ զանձինս առ իմաստո՛ւնս ունիցին, եւ յաչս անձանց իւրեանց խորհրդականս[9640]։ 22 Վա՛յ հզօրաց ձերոց որ ըմպեն զգինին, եւ իշխանացդ որ խառնեն զցքին. 23 որ արդարացուցանե՛ն զամպարիշտն վասն կաշառոց, եւ զիրաւունս գողանա՛ն զարդարոյն[9641]։ 24 Վասն այնորիկ որպէս վառի եղէգն ՚ի կայծականց հրոյ, ա՛յնպէս այրեսցին ՚ի բորբոքեալ բոցոյ. եւ արմա՛տ նոցա իբրեւ զմղեղ եղիցի. եւ ծաղիկ նոցա իբրեւ զփոշի՛ ելանիցէ. զի ո՛չ կամեցան զօրէնս Տեառն զօրութեանց, այլ գրգռեցի՛ն եւս զբանս Սրբոյն Իսրայէլի[9642]։ 25 Եւ բարկացա՛ւ սրտմտութեամբ Տեառն զօրութեանց ՚ի վերայ ժողովրդեան իւրոյ, եւ արկ զձեռն իւր ՚ի վերայ նոցա՝ եւ սատակեաց զնոսա. բարկացա՛ւ ՚ի վերայ լերանց, եւ եղեն դիակունք նոցա իբրեւ աղբ զճանապարհաւ։ ՚Ի վերայ այսր ամենայնի ո՛չ դարձաւ սրտմտութիւն նորա, այլ տակաւին ձեռն իւր բարձրացեա՛լ է[9643]։

Է 26 Այսուհետեւ ամբարձցէ՛ նշան յազգս հեռաւորս, եւ ածցէ զնոսա ՚ի ծագաց երկրի. եւ ահա վաղվաղակի արա՛գս ընթասցին, եւ թեթեւ՛ս հասանիցեն[9644]։ 27 Ո՛չ քաղցիցեն, եւ ո՛չ վաստակեսցեն, եւ ո՛չ նիրհեսցեն, եւ ո՛չ ննջեսցեն, եւ ո՛չ լուծցեն զգօտիս ՚ի միջոյ իւրեանց, եւ ո՛չ հատցին խրացք կօշկաց նոցա։ 28 Որոց նե՛տք իւրեանց սրեալ են, եւ աղեղունք լարեալ. սմբա՛կք երիվարաց նոցա իբրեւ զվէմ հաստատուն համարեցան. անի՛ւք կառաց նոցա իբրեւ զմրրիկ։ 29 Դիմեսցե՛ն իբրեւ զառիւծունս, եւ հասցեն իբրեւ զկորիւնս առիւծուց. գոչեսցեն՝ եւ յարձակեսցին, եւ հատցեն գազանաբար. եւ ո՛չ ոք իցէ որ փրկիցէ զնոսա[9645]։ 30 Աղաղա՛կ արասցեն վասն նոցա յաւուր յայնմիկ, իբրեւ զձայն ծովու ամբոխելոյ ալեօք։ Հայեսցին յերկինս ՚ի վեր՝ եւ յերկիր ՚ի խոնարհ, եւ ահա խաւա՛ր խստութեան ՚ի տարակուսանս նոցա։

6
Գլուխ Զ

Ը 1 Եւ եղեւ յամին յորում մեռաւ Ոզիա արքայ, տեսի՛ զՏէր նստեալ յաթոռ բարձրութեան եւ վերացելոյ. եւ լի՛ էր տունն փառօք նորա[9646]։ 2 Եւ սրոբէք կային շո՛ւրջ զնովաւ. վե՛ց թեւք միոյ՝ եւ վե՛ց թեւք միոյ. երկուքն ծածկէին զերեսս իւրեանց, եւ երկուքն ծածկէին զոտս իւրեանց, եւ երկուքն թռուցեալ։ 3 Աղաղակէի՛ն մի առ մի՝ եւ ասէին. Սո՛ւրբ, սո՛ւրբ, սո՛ւրբ. Տէր զօրութեանց՝ լի՛ է ամենայն երկիր փառօք նորա։ 4 Եւ վերացաւ դրանդն ՚ի ձայնէն զոր աղաղակէին, եւ տունն լի՛ եղեւ ծխով։ 5 Եւ ասեմ. Վա՛յ է ինձ՝ ես ա՛յր տառապեալ զիա՞րդ կա՛մս, հիացեալ. զի մարդ եմ՝ եւ պի՛ղծ շրթունս ունիմ, եւ ՚ի մէջ պղծաշուրթն ժողովրդեան բնակեալ եմ ես. եւ զՏէր զօրութեանց տեսի աչօք իմովք։ 6 Եւ առաքեցաւ առ իս մի ՚ի սրովբէից անտի, եւ ՚ի ձեռին իւրում ունէր կայծակն. զոր առեալ ունելեօք ՚ի սեղանոյ անտի, եբե՛ր[9647] 7 մերձեցո՛յց ՚ի բերան իմ, եւ ասէ. Ահաւասիկ մերձեցաւ ա՛յդ ՚ի շրթունս քո, եւ հանցէ զանօրէնութիւնս քո, եւ զմեղս քո սրբեսցէ՛ ՚ի քէն[9648]։ 8 Եւ լուայ զբարբառ Տեառն որ ասէր. Զո՞ առաքեցից եւ կամ ո՞վ երթիցէ առ այն ժողովուրդ։ Եւ ասեմ. Ահաւասիկ ես՝ առաքեա՛ զիս[9649]։ 9 Եւ ասէ. Ե՛րթ եւ ասա՛ ցժողովուրդն ցայն. Լսելով լուիջիք՝ եւ մի՛ իմասջիք, եւ տեսանելով տեսջիք՝ եւ մի՛ գիտասջիք։ 10 Զի թանձրացա՛ւ սիրտ ժողովրդեանդ այդորիկ, եւ ակընջօք իւրեանց ծանունս լուան. եւ զաչս իւրեանց կափուցի՛ն զի մի՛ երբէք տեսանիցեն աչօք, եւ լուիցեն ակընջօք, եւ իմանայցեն սրտիւք, եւ դարձցին՝ եւ բժշկեցից զնոսա[9650]։ 11 Եւ ասեմ. Մինչեւ յե՞րբ Տէր։ Եւ ասէ. Մինչեւ աւերեսցին քաղաքք ՚ի բնակչաց, եւ տունք առ ՚ի չգոյէ՛ մարդկան. եւ մնասցէ երկիրդ աւերա՛կ։ 12 Եւ յետ այսորիկ յերկարեսցէ Աստուած մարդկան, եւ բազմասցին մնացեալքն յերկրի[9651]։ 13 Սակայն եւ ՚ի նմանէ՛ տասանորդեսցեն. եւ դարձեալ եղիցին ՚ի գերութի՛ւն եւ յափշտակութիւն, իբրեւ զբեւեկնի տերեւաթափ, եւ իբրեւ զկաղին թօթափեալ յիւրաքանչիւր պատենից զաւակն սուրբ արձանութիւն նորա[9652]։

7
Գլուխ Է

Թ 1 Եւ եղեւ յաւուրս Աքազու Յովաթամայ որդւոյ Ոզիայ՝ թագաւորին Հրէաստանի. ե՛լ Հռասիմ արքայ Արամայ, եւ Փակէէ որդի Հռովմելայ արքայի Իսրայէլի ՚ի վերայ Երուսաղեմի, տա՛լ ընդ նմա պատերազմ. եւ ո՛չ կարացին պաշարե՛լ զնա։ 2 Ա՛զդ եղեւ ՚ի տուն Դաւթի՝ եւ ասէ. Միաբանեաց Արամ ընդ Եփրեմայ. եւ զարհուրեցա՛ւ անձն նորա, եւ անձն ժողովրդեան նորա, զոր օրինակ շարժեսցի յանտառի ծա՛ռ մի ՚ի հողմոյ[9653]։ 3 Եւ ասէ Տէր ցԵսայի. Ե՛լ ընդ առաջ Աքազու՝ դու եւ մնացեալ որդին քո Յասուբ, հանդէ՛պ աւազանին վերին ճանապարհի ագարակին թափչի. 4 եւ ասասցե՛ս ցնա. Զգո՛յշ լեր՝ հանդարտեա՛, եւ մի՛ երկնչիր. եւ մի՛ զարհուրեսցի անձն քո յերկուց փայտից խանձողացն ծխելոց. զի յորժամ հասանիցէ բարկութիւն սրտմտութեան իմոյ, դարձեա՛լ բժշկեցից. եւ որդին Արամայ՝ եւ որդին Ռովմելայ. 5 զի խորհեցան խորհուրդ չար Եփրեմ եւ որդին Ռովմելայ զքէն՝ եւ ասեն. 6 Ելցո՛ւք ՚ի Հրէաստան՝ խօսեսցո՛ւք ընդ նոսա, դարձուսցո՛ւք զնոսա առ մեզ. եւ կացուսցուք նոցա թագաւոր զորդին Տաբելայ։ 7 Ա՛յսպէս ասէ Տէր զօրութեանց. Մի՛ կացցէ խորհուրդն այն, եւ մի՛ եղիցի. 8 այլ գլուխ Արամայ Դամասկոս, եւ գլուխ Դամասկոսի Հռասիմ. եւ ա՛յլ եւս վաթսուն եւ հինգ ամ, եւ պակասեսցէ թագաւորութիւնն Եփրեմի ՚ի ժողովրդենէ անտի[9654]։ 9 Եւ գլուխ Եփրեմայ Սոմորովն, եւ գլուխ Սոմորովնի որդին Ռովմելայ. եւ եթէ ո՛չ հաւատայցէք, եւ ո՛չ ՚ի միտ առնուցուք[9655]։ 10 Եւ յաւել Տէր խօսե՛լ ընդ Աքազու՝ եւ ասէ. 11 Խնդրեա՛ դու քեզ նշա՛ն ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ ՚ի խորութեան կամ ՚ի բարձրութեան։ 12 Եւ ասէ Աքազ. Ո՛չ խնդրեցից՝ եւ ո՛չ փորձեցից զՏէր։ 13 Եւ ասէ. Արդ լուարո՛ւք, տուն Դաւթի. Թեթե՞ւ ինչ թուիցի ձեզ աշխատութիւն հասուցանել մարդկան, եւ զիա՞րդ հասուցանէք աշխատութիւն Տեառն։ 14 Վասն այդորիկ տացէ՛ ձեզ Տէր ինքնին նշան. Ահա կո՛յսն յղասցի՝ եւ ծնցի որդի, եւ կոչեսցեն զանուն նորա Ե՛մմանուէլ[9656]։ 15 Եւղ եւ մեղր կերիցէ. մինչչեւ՛ ինչ իցէ ծանուցեալ նորա. կամ ախորժեալ յառաջագոյն զչարութիւն, ընտրեսցէ՛ զբարին։ 16 Վասն այնորիկ մինչչեւ՛ ծանուցեալ իցէ մանկանն զբարի կամ զչար, անարգեսցէ՛ զչարն՝ եւ ընտրեսցէ զբարին. եւ մնասցէ երկիրդ՝ յորմէ դուդ կասկածես յերեսա՛ց երկուց թագաւորացն[9657]։ 17 Այլ ածցէ՛ Աստուած ՚ի վերայ քո, եւ ՚ի վերայ ժողովրդեան քոյ, եւ ՚ի վերայ տան հօր քոյ աւուրս՝ որ չեւ՛ եւս են եկեալ, յորմէ օրէ եհա՛ն Եփրեմ ՚ի Հրէաստանէ զարքայն Ասորեստանեայց։ 18 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ շարժեսցէ՛ Տէր զճանճիւռնն որ տիրեսցէ յայնկոյս գետոյն Եգիպտացւոց, եւ զձիաստացն որ է յերկրին Ասորեստանեայց[9658]։ 19 Եւ եկեսցեն ամենեքեան, եւ հանգիցեն ՚ի ձորս երկրիդ, եւ ՚ի ծերպս վիմաց, եւ յայրս, եւ յամենայն փապարս, եւ յամենայն փայտս։ 20 Յաւուր յայնմիկ գերծցէ՛ Տէր սրովն մեծաւ եւ արբեցելով, յա՛յնկոյս գետոյն թագաւորին Ասորեստանեայց, զգլո՛ւխ եւ զմա՛զ ոտից, եւ զմօրուսն սրբեսցէ[9659]։ 21 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ բուծցէ՛ մարդ երինջ մի յարջառոց, եւ մաքիս երկուս. 22 եւ եղիցի ՚ի բազմութենէ կաթինն՝ կերիցէ եւղ. զի եւղ եւ մեղր կերիցէ ամենայն որ մնացեալ իցէ յերկրին։ 23 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ ամենայն տեղի՝ ուր իցէ հազա՛ր որթ՝ հազա՛ր կշռոյ սկեղ. խոպանասցի՛ եւ ՚ի փուշ դարձցի[9660]. 24 նետողք եւ աղեղնաւորք մտանիցեն անդր։ Զի խոպանացեալ եւ փշաբեր եղիցի ամենայն երկիր, 25 եւ ամենայն լեառնն արօրադի՛ր ակօսաբե՛կ լիցի. եւ մի՛ հասցէ անդր երկեւղ. զի եղիցի ՚ի խոպանէն եւ ՚ի փշոյ՝ յարօտ գառին եւ ՚ի կոխան եզին[9661]։

8
Գլուխ Ը

1 Եւ ասէ ցիս Տէր. Ա՛ռ դու քեզ տոմս մի նո՛ր մեծ. եւ գրեսցես ՚ի նմա՝ գրչաւ առն ճարտարի. Արագարա՛գ զաւար հարկանել՝ եւ վաղվաղակի՛ զապուռ ժողովել. քանզի հասեալ է[9662]։ 2 Եւ վկա՛յս կացուսցես ինձ արս հաւատարիմս, զՈւրիա քահանայ՝ եւ զԶաքարիա որդի Բարաքեայ։ 3 Եւ մերձեցայ առ կինն իմ մարգարէ, եւ յղացաւ եւ ծնաւ որդի. եւ ասէ ցիս Տէր. Կոչեա՛ զանուն նորա Արագարա՛գ կապտեսջիր՝ եւ վաղվաղակի աւա՛ր հարկանիջիր. 4 քանզի մինչչեւ ծանուցեալ իցէ մանկանն կոչել զհայր կամ զմայր, առցէ զզօրութիւն Դամասկոսի, եւ զաւար Սամարեայ, յանդիման թագաւորին Ասորեստանեայց[9663]։ 5 Եւ յաւե՛լ եւս խօսել ընդ իս Տէր՝ եւ ասէ[9664]. 6 Փոխանակ զի ո՛չ ախորժեաց ժողովուրդդ այդ զջուրն Սելովայ՝ որ գնայ խաղաղ. այլ կամեցան առնել իւրեանց թագաւորս զՌասիմ զորդին Ռոմելայ[9665]։ 7 Վասն այդորիկ ահաւադիկ ածցէ Տէր ՚ի վերայ ձեր զջուր Գետոյն զհզօրն եւ զյորդ՝ զարքայն Ասորեստանի եւ զփառս նորա։ Եւ եկեսցէ՛ եւ հասցէ՛ յամենայն ձորս ձեր, եւ ճեմեսցի՛ ՚ի վերայ պարսպաց ձերոց[9666]։ 8 Եւ հանցէ յերկրէդ Հրէաստանէ զայր որ կարօ՛ղ իցէ ամբառնալ զգլուխ իւր, եւ զզօրաւորն որ կարիցէ գործել ինչ. եւ եղիցի բանակ նորա լնուլ զլայնութիւն երկրիդ քո[9667]։ 9 Ընդ մե՛զ Աստուած՝ գիտացէ՛ք հեթանոսք՝ եւ պարտեցարո՛ւք. լսելի՛ արարէք մինչեւ ՚ի ծագս երկրի. հզօրացեա՛լքդ պարտեցարուք։ Զի թէպէտ եւ դարձեալ զօրանայցէք՝ դարձեալ ՚ի պարտութի՛ւն մատնեսջիք[9668]։ 10 Եւ զոր խորհուրդ եւ խորհիցիք՝ ցրուեսցէ՛ Տէր. եւ զոր բան եւ խօսիցիք՝ մի՛ հաստատեսցի առ ձեզ. քանզի ընդ մե՛զ Տէր Աստուած[9669]։ 11 Ա՛յսպէս ասէ Տէր առ այնոսիկ որ զօրութեամբ ձեռին նորա ընդդէ՛մ դառնան ըստ գնացից ճանապարհի ժողովրդեանս այսորիկ, եւ ասեն[9670] 12 թէ ո՛չ երբէք խօսիցին խստութիւն. զի ամենայն զոր ինչ խօսի ժողովուրդդ այդ՝ խստութի՛ւն է. եւ յերկիւղէ նոցա մի՛ երկնչիցիք, եւ մի՛ խռովիջիք[9671]։ 13 ԶՏէր զօրութեանց զնո՛յն սուրբ արարէք, եւ նա՛ եղիցի ձեզ յերկեւղ. եւ եթէ ՚ի նա յուսացեալ իցես[9672], 14 եղիցի քեզ ՚ի սրբութիւն. եւ ոտն քո զքարի ո՛չ հարկանիցի, եւ գայթագղութիւն քեզ ո՛չ պատահիցէ։ Բայց տուն Յակովբու յորոգա՛յթ եւ ՚ի ծործո՛րս դարանակալաց Երուսաղեմի. 15 վասն այնորիկ տկարասցին ՚ի նմա բազումք. անկցին եւ խորտակեսցին. եւ մերձեսցին ՚ի պաշարումն մարդիկ որ ՚ի շինութեան իցեն[9673]։ 16 Յայնմ ժամանակի յայտնեսցին որ կնքիցեն զօրէնս, զի մի՛ ոք ուսանիցի, 17 եւ ասիցէ. Կացից մնացից Աստուծոյ որ դարձոյց զերեսս իւր ՚ի տանէն Յակովբու, եւ եղէ՛ց յուսացեալ ՚ի նա։ 18 Ահաւասիկ ե՛ս եւ մանկունք իմ զոր ետ ինձ Աստուած. եւ եղիցին նշանք եւ արուեստք ՚ի վերայ տանն Իսրայէլի, ՚ի Սաբաւովթ Տեառնէ՝ որ բնակեալ է ՚ի լերին Սիովնի։ 19 Եւ եթէ ասիցեն ցձեզ. Խնդրեցէ՛ք զվհուկս եւ զգետնակոչս եւ զրախօսս, եւ զորովայնակոչս. ո՛չ իբրեւ զազգ ոք որ յԱստուծոյ իւրմէ խնդրիցէ։ Զի՞նչ խնդրիցեն վասն կենդանեաց ՚ի մեռելոց անտի. 20 զի զօրէնս յօգնականութիւն ետ. զի ասիցեն թէ ո՛չ իբրեւ զբանս զայս, վասն որոյ չի՛ք կաշառս տալ վասն նորա[9674]։ 21 Եւ եկեսցէ ՚ի վերայ ձեր սո՛վ խստութեամբ. եւ եղիցի իբրեւ քաղցիցէք՝ տրտմեսջիք, եւ հայհոյեսջիք զիշխանս եւ զաշխարհ։ Եւ ամբարձցեն զաչս իւրեանց յերկինս ՚ի վեր[9675]՝ 22 եւ հայեսցին յերկիր ՚ի խոնարհ, եւ ահա կարօտութիւն՝ եւ տառապանք՝ եւ խաւար, նեղութիւն եւ անձկութիւն եւ մութ. զի ո՛չ ոք կարիցէ տեսանել. եւ որ իցէ ՚ի նեղութեանն՝ մի՛ նուազեսցի մինչեւ ՚ի ժամանակն[9676]։

9
Գլուխ Թ

Ժ 1 Հա՛պա նախ զայդ ա՛րբ, վաղվաղակի հե՛տ արա. երկիր Զաբուղովնի՝ եւ երկիր Նեփթաղեմի՝ ճանապարհ ծովու. եւ ա՛յլք որ բնակեալ էք զծովեզերբդ, եւ յա՛յն կոյս Յորդանանու. Գալիլեա հեթանոսաց, կողմանք Հրէաստանի[9677]։ 2 Ժողովուրդ որ գնայր ընդ խաւար՝ ետես լոյս մեծ. եւ որ բնակեալ էք յաշխարհի եւ ՚ի ստուերս մահու, լո՛յս ծագեսցէ ձեզ[9678]։ 3 Զմե՛ծ մասն ժողովրդեանդ զոր իջուցեր յուրախութիւն քո. եւ ուրա՛խ եղիցին առաջի քո որպէս ուրախ լինիցին ՚ի հունձս, եւ որպէս որ բաժանիցենն զաւար[9679]. 4 զի վերացա՛ւ ՚ի նոցանէ լո՛ւծն՝ որ կայր ՚ի վերայ, եւ գաւազանն որ ՚ի վերայ պարանոցի՛ նոցա։ Զի զգաւազանն պահանջողաց մերժեաց՝ որպէս եւ յաւուրն Մադիամու[9680]. 5 զի զամենայն պատմուճան եւ զհանդերձ ժողովեալ նենգութեամբ, տուգանօ՛ք տուժեսցին։ Այլ նոքա կամէին թէ հրձի՛գ լեալ էին։ 6 Զի մանուկ ծնա՛ւ մեր, որդի՛ տուաւ մեզ. որոյ իշխանութիւն իւր եղեւ ՚ի վերայ ուսոց իւրոց. եւ անուն կոչեցաւ նմա Հրեշտա՛կ մեծի՛ խորհրդոյ. Սքանչելի խորհրդակից, Աստուած հզօր. Իշխան. Հա՛յր հանդերձելոյ աշխարհին[9681]։ 7 Եւ ես ածից զխաղաղութիւն ՚ի վերայ իշխանաց նորա, եւ առողջութիւն նմա. մե՛ծ է իշխանութիւն նորա, եւ խաղաղութեան նորա չի՛ք սահման։ Յաթոռն Դաւթի նստցի, եւ զարքայութիւն նորա յաջողեսցէ. եւ զօրացուսցէ զնա իրաւամբք եւ արդարութեամբ, յայսմհետէ եւ յաւիտեա՛նս ժամանակաց. նախա՛նձ Տեառն զօրութեանց արասցէ զայս։ 8 Մա՛հ արձակեաց Տէր ՚ի վերայ Յակվոբայ, եկն եհաս ՚ի վերայ Իսրայէլի։ 9 Եւ ծանիցե՛ն ամենայն ժողովուրդն Եփրեմեան՝ եւ որ նստինն ՚ի Սամարիա, որ հպարտութեամբ եւ ամբարտաւանութեամբ սրտից խօսեցան՝ եւ ասեն[9682]. 10 Աղիւսք անկան, այլ եկայք վէ՛մս տաշեսցուք. զմա՛յրս եւ զեղեւնափայտս հարցուք, եւ շինեսցուք մեզ աշտարա՛կ[9683]։ 11 Եւ կործանեսցէ Աստուած զյարուցեալսն ՚ի վերայ լերին Սիովնի, եւ զթշնամիս Յուդայ ցրուեսցէ[9684]. 12 զԱսորեստան յելիցն արեւու, եւ զՅոյնս ՚ի մտիցն արեւու. ոյք ուտէին զԻսրայէլ բերանալիր ամենայն բերանով։ ՚Ի վերայ այսր ամենայնի ո՛չ դարձաւ բարկութիւն նորա, այլ տակաւին ձեռն իւր բարձրացեալ է[9685]։ 13 Եւ ժողովուրդն ո՛չ դարձաւ՝ մինչեւ վիրաւորեցաւ. եւ զՏէր զօրութեանց ո՛չ խնդրեցին։ 14 Եւ բարձ Տէր յԻսրայէլէ զգլուխն եւ զվերջն, զմեծն եւ զփոքր ՚ի միում աւուր[9686]։ 15 Զծերն եւ զակնառուն՝ այն առա՛ջն է. եւ զմարգարէն որ զանօրէնութիւնն ուսուցանէր՝ այն վե՛րջն է[9687]։ 16 Եւ եղիցի որ երանիցեն ժողովրդեանս այսմիկ՝ մոլորեալք եւ մոլորեցուցանիցեն. որպէս զի կլանիցեն զդոսա եւ ապա յայտնեսցին[9688]։ 17 Վասն այսորիկ ՚ի վերայ երիտասարդաց նոցա ո՛չ եղիցի ուրախ Աստուած, եւ որբո՛ց նոցա եւ այրեաց մի՛ ողորմեսցի. զի ամենեքին անօրէ՛նք են եւ չա՛րք, եւ ամենայն բերան խօսի զանիրաւութիւն։ ՚Ի վերայ այսր ամենայնի ո՛չ դարձաւ բարկութիւնն, այլ տակաւին ձեռն իւր բարձրացեալ է[9689]։ 18 Եւ վառեսցի՛ իբրեւ զհուր անօրէնութիւն, եւ իբրեւ զսէզ չորացեալ այրեսցի՛ ՚ի հրոյ, եւ վառեսցի յանտառս մայրեաց. եւ շուրջ զամենայն բլրովք նոցա հո՛ւր ճարակեսցի[9690]։ 19 Վասն սրտմտութեան բարկութեան Տեառն հրձիգ լիցի երկիրն ամենայն. եւ եղիցի ժողովուրդն այրեցեա՛լ իբրեւ ՚ի հրոյ։ Այր՝ եղբօր իւրում մի՛ ողորմեսցի. 20 այլ խոտորեսցի յաջակողմն իւր առ քաղցի, եւ կերիցէ զձախակողմն իւր, եւ մի՛ յագեսցի մարդ՝ ուտելով զմարմինս բազկաց իւրոց. զի կերիցէ Մանասէ զԵփրեմ, եւ Եփրեմ զՄանասէ. 21 եւ ՚ի միասին պաշարեսցեն զՅուդայ։ ՚Ի վերայ այսր ամենայնի ո՛չ դարձաւ բարկութիւնն, այլ տակաւի՛ն ձեռն իւր բարձրացեալ է[9691]։

10
Գլուխ Ժ

1 Վա՛յ այնոցիկ որ գրեն զչարիս, գրելո՛վ գրեն զչարիս իւրեանց. 2 խոտորե՛ն զդատաստանս աղքատաց, եւ զիրաւունս տնանկաց ժողովրդեան իմոյ յափշտակեն. զի լինիցի նոցա՝ այրին ՚ի յափշտակութիւն, եւ որբն յաւար. 3 եւ զի՞նչ գործեսցեն յաւուրն այցելութեան։ Զի նեղութիւն ձեր ՚ի հեռաստանէ՛ եկեսցէ. եւ առ ո՞ փախստեայ անկանիցիք ՚ի յօգնականութիւն. եւ ո՞ւր թողուցուք զփառսն ձեր. 4 եթէ ո՛չ մատնեսցի ՚ի գերութիւն. եւ ՚ի ներքոյ սպանելոցն մտանիցեն։ ՚Ի վերայ այսր ամենայնի ո՛չ դարձաւ բարկութիւնն, այլ տակաւին ձեռն իւր բարձրացեալ է[9692]։

ԺԱ 5 Վա՛յ Ասորեստանեայցն, գաւազա՛ն բարկութեան եւ սրտմտութեան իմոյ ՚ի ձեռս նոցա[9693]. 6 զի զբարկութիւն իմ յա՛զգ անօրէն արձակեցից. եւ իմում ժողովրդեան կարգեցից առնել զաւար եւ զյափշտակութիւն. կոխա՛ն առնել զքաղաքս, եւ դնել զնոսա ՚ի փոշի՛։ 7 Իսկ նա ո՛չ այսպէս ած զմտաւ, եւ ո՛չ այսպէս համարեցաւ յանձին. այլ դարձո՛յց զմիտս իւր սատակել զազգս ո՛չ սակաւս։ 8 Եւ եթէ ասիցեն ցնա. Դու միա՞յն իցես իշխան. ասիցէ[9694]. 9 Ո՞չ առի զաշխարհն որ ՚ի վե՛ր է քան զԲաբելովն, եւ զՔաղանէ ուր աշտարակն շինեցաւ։ Առի՛ եւ զԱրաբիա, եւ զԴամասկոս, եւ զՍամարիա։ 10 Որպէս զնոսայն առի ձեռամբ իմով, նո՛յնպէս առից եւ զամենայն իշխանութիւնս։ Ողբացէ՛ք դրօշեալք որ յԵրուսաղէմ եւ ՚ի Սամարիա. 11 զի զոր օրինակ արարի՛ ընդ Սամարիա՝ եւ ընդ ձեռագործս իւր, նո՛յնպէս արարից ընդ Երուսաղէմ՝ եւ ընդ կո՛ւռս իւր։ 12 Եւ եղիցի յորժամ կատարեսցէ Տէր առնե՛լ զամենայն ինչ ՚ի լերին Սիոնի եւ յԵրուսաղէմ, ածցէ՛ ՚ի վերայ մեծամտին բարկութիւն. ՚ի վերայ իշխանին Ասորեստանեայց, եւ ՚ի վերայ հպարտացեալ փառաւորաց աչաց նորա[9695]։ 13 Քանզի ասաց թէ զօրութեամբ իմով արարից, եւ իմաստութեամբ խորհրդոց իմոց բարձի՛ց զսահմանս ազգաց. եւ առից աւար զզօրութիւն նոցա. շարժեցից զքաղաքս բնակեալս[9696]. 14 հասի՛ց ՚ի վերայ ամենայն տիեզերաց ձեռամբ իմով իբրեւ ՚ի վերայ բունոյ, եւ բարձից իբրեւ զձուս մնացեալս. եւ ո՛չ ոք իցէ որ ապրիցէ յինէն, եւ ո՛չ որ ընդդէմ դառնայցէ ինձ , եւ բանայցէ զբերան իւր՝ եւ ճի՛կ հանիցէ[9697]։ 15 Այսպէս ասէ Տէր. Միթէ վերանայցէ՞ փայտատ առանց փայտահարի, կամ բարձրանայցէ՞ սղոց առանց ուրուք ձգելոյ. նո՛յնպէս թէ զգաւազան ոք կամ զփայտ ինչ առնուցու. նա եւ ո՛չ այնպէս[9698]։ 16 Այլ առաքեսցէ Տէր զօրութեանց ՚ի պատիւ քո անարգանս, եւ ՚ի փառս քո հո՛ւր վառեալ բորբոքեսցի։ 17 Եւ եղիցի Լոյսն Իսրայէլի ՚ի հուր. եւ սրբեսցէ զնոսա հրով բորբոքելով, եւ կերիցէ՛ իբրեւ զխոտ զանտառն։ Յաւուր յայնմիկ[9699] 18 շիջցին լերինք եւ բլուրք եւ անտառք. եւ կերիցէ ՚ի շնչոյ մինչեւ ՚ի մարմին. եւ եղիցի ապրեալն իբրեւ զայն որ ապրեալն իցէ ՚ի բորբոքեալ բոցոյ[9700]։ 19 Եւ մնացեալքն ՚ի նոցանէ թուո՛վ եղիցին, եւ մանուկ տղայ գրեսցէ զնոսա։

ԺԲ 20 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ ո՛չ եւս յաւելցին մնացորդքն Իսրայէլի եւ ապրեալքն Յակովբայ, եւ ո՛չ եւս ապաստան լինիցին ՚ի զրկիչսն իւրեանց. այլ եղիցին ապաստա՛ն յԱստուած Սուրբն Իսրայէլի ճշմարտութեամբ[9701]։ 21 Եւ եղիցին մնացեալքն Յակովբայ յԱստուած զօրացեալ։ 22 Եւ եթէ եղիցի ժողովուրդն իբրեւ զաւազ ծովու, սակա՛ւ ինչ մնացորդք մնասցեն ՚ի նոցանէ. զի բան մի հակիրճ եւ համառօտ արդարութեամբ[9702], 23 զբանն համառօտ արասցէ Տէր զօրութեանց ընդ ամենայն տիեզերս։ 24 Վասն այսորիկ ա՛յսպէս ասէ Տէր՝ Տէր զօրութեանց. Մի՛ երկնչիր ժողովուրդ իմ որ բնակեալդ ես ՚ի Սիովն՝ յԱսորեստանեայց. զի եթէ հարկանիցէ զքեզ գաւազանաւ, քանզի ե՛ս ածեմ ՚ի վերայ քո զհարուածսն, ճանաչել քեզ զճանապարհն Եգիպտացւոց[9703]. 25 զի փոքր մի եւս դադարեսցէ բարկութիւնն. բայց սրտմտութիւն իմ ՚ի վերայ խորհրդո՛ց նոցա[9704]։ 26 Եւ յարուսցէ Տէր Աստուած ՚ի վերայ նոցա զհարուածս ըստ հարուածոցն Մադիամու ՚ի տեղի՛ն չարչարանաց. եւ սրտմտութիւն նորա ըստ ճանապարհի ծովուն որ յելիցն Եգիպտացւոց։ 27 Եւ եղիցի յաւուր յայնմ բարձցի երկեւղ նորա ՚ի քէն, եւ լուծ նորա ՚ի պարանոցէ քումմէ. եւ խորտակեսցի՛ լուծն յուսոց ձերոց[9705]։ 28 Քանզի հասցէ ՚ի քաղաքն Անգէ, եւ անցցէ ՚ի Մակեդով. եւ ՚ի Մաքմաս դիցէ զկազմած իւր։ 29 Եւ անցցէ ընդ ձորս, եւ հասցէ ՚ի վերայ Գաբաւոնացւոց. ա՛հ առցէ զՀռամա զքաղաքն Սաւուղի. փախիցէ դուստր Գաղ՚իմայ[9706]։ 30 Խխնջեա՛ ձայնիւ քով. լո՛ւր լիցի ՚ի Լաիս, լո՛ւր լիցի յԱնաթովթ[9707]. 31 զարհուրեսցի՛ Մադեբանա, եւ որ բնակեալ են ՚ի Գեբիմ. մխիթարեսցի[9708] 32 այսօր ագանել ՚ի ճանապարհին. մխիթարեսցէ ձեռամբ լեառն դուստր Սիովնի, եւ բլուրքն որ յԵրուսաղէմ[9709]։ 33 Զի ահաւասիկ Տէր, Տէր զօրութեանց խռովեցուսցէ զփառաւորեալսն զօրութեամբ. եւ բարձրացեալքն ամբարտաւանութեամբ՝ խորտակեսցին[9710]։ 34 Եւ անկցին բարձունքն սրով. եւ Լիբանան բարձամբք իւրովք կործանեսցի՛։

11
Գլուխ ԺԱ

ԺԳ 1 Եւ բղխեսցէ՛ գաւազան յարմատոյն Յեսսեայ. եւ ելցէ ծաղի՛կ յարմատոյ անտի[9711]։ 2 Եւ հանգիցէ ՚ի վերայ նորա Հոգի՛ Աստուծոյ. Հոգի իմաստութեան եւ հանճարոյ. Հոգի խորհրդո՛յ եւ զօրութեան. Հոգի գիտութեան եւ աստուածպաշտութեան. 3 եւ լցցէ՛ զնա Հոգի երկիւղի Աստուծոյ։ Ո՛չ ՚ի կարծ դատեսցի, եւ ո՛չ ըստ խօսից յանդիմանեսցէ[9712]։ 4 Այլ արասցէ իրաւունս տնանկին, եւ յանդիմանեսցէ՛ զխոնարհս երկրի. եւ հարցէ զերկիր բանի՛ւ բերանոյ իւրոյ. եւ հոգւով շրթանց իւրոց սատակեսցէ զամպարիշտս։ 5 Եւ եղիցի արդարութիւն ածեալ ընդ մէջ իւր, եւ ճշմարտութեամբ պատեալ զկողս իւր։ 6 Եւ ճարակեսցէ՛ գայլ ընդ գառին. եւ ինծ՝ առ ուլո՛ւ մակաղեսցի. եւ որթ, եւ ցուլ, եւ առեւծ՝ ՚ի միասի՛ն ճարակեսցին, եւ մանուկ մատաղ՝ ածցէ՛ զնոսա[9713]։ 7 Եզն եւ արջ ՚ի միասին ճարակեսցին. եւ որդեակք նոցա խա՛ռն շրջեսցին. եւ առեւծ իբրեւ զե՛զն յարդ կերիցէ։ 8 Եւ մանուկ մատաղ ՚ի ծակ իժից եւ ՚ի բոյն կորեա՛նց իժից արկցէ՛ զձեռն իւր. 9 եւ ո՛չ մեղիցեն, եւ ո՛չ կարասցեն հարկանել զոք ՚ի լերին սրբութեան իմոյ. զի լցա՛ւ երկիր ամենայն՝ գիտութեամբ Տեառն՝ իբրեւ զջուրս բազումս որ ծածկեն զծովս[9714]։ 10 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ արմատն Յեսսեայ, եւ որ կանգնելոցն է՝ իշխա՛ն հեթանոսաց. եւ ՚ի նա հեթանոսք յուսասցին. եւ եղիցի հանգի՛ստ նորա պատուով[9715]։ 11 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ, յաւելցէ Տէր ցուցանել զձեռն իւր. նախանձելի՛ս առնել զմնացորդս ժողովրդեան իւրոյ որ մնացեալ իցեն յԱսորեստանեայց՝ եւ յԵգիպտացւոց՝ եւ ՚ի Բաբելացւոց՝ եւ յԵթւովպացւոց՝ եւ յԵլամացւոց՝ եւ յելիցն արեւու՝ եւ յԱրաբացւոց , եւ ՚ի կղզեաց ծովու[9716]։ 12 Եւ բարձրացուսցէ՛ նշան ՚ի հեթանոսս, եւ ժողովեսցէ՛ զկորուսեալսն Իսրայէլի. եւ զցրուեալսն Յուդայ ժողովեսցէ ՚ի չորից անկեանց երկրի[9717]։ 13 Եւ բարձցի՛ նախանձն Եփրեմի. եւ թշնամիքն Յուդայ կորիցե՛ն. Եփրեմ ո՛չ նախանձեսցի ընդ Յուդայ, եւ Յուդայ՝ ո՛չ նախանձեսցի ընդ Եփրեմայ։ 14 Եւ թռիցեն նաւք այլազգեաց. եւ առցեն աւար միանգամայն զծովակողմն եւ զարեւելեայսն, եւ զԵդովմայեցիսն. արկցեն զձեռս իւրեանց նախ ՚ի Մովաբ. եւ որդիքն Ամովնայ յառաջագոյն հնազանդեսցին[9718]։ 15 Եւ փլուսցէ՛ Տէր զծովն Եգիպտացւոց. եւ արկցէ զձեռն իւր ՚ի վերայ գետոյն հոգւով սաստկութեամբ, եւ հարցէ՛ զեւթնաձորն. զի համարձակ լիցի գնալ ընդ նա եւ ագելոյն[9719]։ 16 Եւ եղիցի անց մնացելոց ժողովրդեան իմոյ որ յԵգիպտոս. եւ եղիցի Իսրայէլ որպէս յաւուրսն յորում ե՛լ յերկրէն Եգիպտացւոց[9720]։

12
Գլուխ ԺԲ

1 Եւ ասասցես յաւո՛ւր յայնմիկ. Օրհնեցի՛ց զքեզ Տէր. զի բարկացա՛ր ինձ, եւ դարձուցեր զսրտմտութիւն քո յինէն, եւ ողորմեցա՛ր ինձ[9721]։ 2 Ահաւասիկ Աստուած իմ՝ փրկի՛չ իմ Տէր, եւ յուսացեա՛լ եղէց ՚ի նա՝ եւ ո՛չ երկեայց. զի փա՛ռք իմ եւ օրհնութիւն իմ Տէր, եւ եղեւ ինձ ՚ի փրկութիւն[9722]։ 3 Եւ առէ՛ք ջուր ուրախութեան յաղբիւրացն փրկութեան։ 4 Եւ ասասցես յաւուր յայնմիկ. Օրհնեցէ՛ք զՏէր. հնչեցէ՛ք զանուն նորա. պատմեցէ՛ք ՚ի հեթանոսս զփա՛ռս նորա. յիշեցէ՛ք զի բարձրացա՛ւ անուն նորա։ 5 Օրհնեցէ՛ք զանուն Տեառն զի մեծամեծս արար. պատմեցէ՛ք զայս ամենայն երկիր[9723]։ 6 Ցնծացէ՛ք եւ ուրա՛խ լերուք բնակիչք Սիովնի, զի բարձրացաւ Սուրբն Իսրայէլի ՚ի մէջ նորա[9724]։

13
Գլուխ ԺԳ

1 Տեսիլ Բաբելացւոց. Զոր ետես Եսայի որդի Ամովսայ։

ԺԴ 2 ՚Ի վերայ լերինն դաշտականի առէ՛ք նշան. բարձրացուցէ՛ք զբարբառ ձեր ՚ի վերայ նոցա. մի՛ երկնչիք կոչեցէ՛ք ձեռամբ. բացէ՛ք, իշխանք[9725], 3 եւ ե՛ս տաց հրաման։ Նուիրեալք են՝ եւ ես ածից զնոսա. դիմեա՛լ գան սկայք յագեցուցանել զսրտմտութիւն իմ. խնդա՛ն՝ գա՛ն միանգամայն, եւ թշնամանեն։ 4 Ձա՛յն ազգաց բազմաց ՚ի վերայ լերանց՝ ՚ի նմանութիւն ազգաց բազմաց. ձա՛յն թագաւորաց եւ ազանց միահամուռ ժողովելոց։ Տէր զօրութեանց հրամա՛ն ետ ազգաց սպառազինաց[9726], 5 գա՛լ յերկրէ հեռաստանէ ՚ի ծագա՛ց հիմանց երկնից։ Հասեա՛լ է Տէր իւրովք սպառազինօք սատակե՛լ զամենայն տիեզերս։ 6 Ողբացէ՛ք զի մերձ է օր Տեառն, եւ բեկումն յԱստուծոյ հասեալ է։ 7 Վասն այսորիկ ամենայն ձեռք լքցի՛ն, եւ ամենայն անձն մարդոյ դողասցէ՛։ 8 Խռովեսցի՛ն հրեշտակք, եւ երկո՛ւնք կալցին զնոսա իբրեւ զկանայս ծննդականս. փռընկայցե՛ն այր ընդ ընկերի՝ եւ զայրասցին. եւ զդէմս իւրեանց ՚ի բոցագոյն դարձուսցեն[9727]։ 9 Զի ահաւասիկ Տէր զօրութեանց հասեալ է անհնարին լի բարկութեամբ՝ ոխակալութեամբ սրտմտութեամբ. առնել զտիեզերս անապատ, եւ զմեղաւորս սատակե՛լ ՚ի նմանէ[9728]։ 10 Զի աստեղք երկնից Հայկի՛ւն հանդերձ, եւ ամենայն զարդուն երկնից լոյս մի՛ տացեն. եւ խաւարեսցի արեգակն ՚ի ծագել իւրում, եւ լուսին մի՛ տացէ զլոյս իւր[9729]։ 11 Եւ հրամա՛ն տաց ընդ ամենայն տիեզերս զչարիս, եւ ամպարշտաց զմե՛ղս իւրեանց. եւ կորուսի՛ց զհպարտութիւն զանօրինաց, եւ զբարձրութիւն ամբարտաւանից խոնարհեցուցի՛ց։ 12 Եւ եղիցին մնացեալքն պատուականք առաւե՛լ քան զոսկի անհուր. եւ մարդն պատուակա՛ն եղիցի քան զականս Սովփերայ[9730]։ 13 Զի երկինք զայրասցի՛ն, եւ երկիր սասանեսցի՛ ՚ի հիմանց իւրոց, վասն սրտմտութեան բարկութեան Տեառն զօրութեանց. յաւուր յորում հասեալ իցէ սրտմտութիւն նորա։ 14 Եւ եղիցին մնացեալքն իբրեւ զայծեա՛մն փախուցեալ, եւ իբրեւ զոչխա՛րս մոլորեալ. եւ ո՛չ ոք իցէ որ ժողովիցէ. զի մարդն անդրէն ՚ի ժողովուրդ իւր դարձցի, եւ ա՛յր իւրաքանչիւր յերկի՛ր իւր հալածեսցի[9731]։ 15 Զի որ ըմբռնեսցի՝ ՚ի պարտութի՛ւն մատնեսցի, եւ ժողովեալքն ՚ի սո՛ւր անկցին։ 16 Եւ զորդիս նոցա՝ առաջի նոցա սատակեսցեն, եւ զտունս նոցա աւա՛ր հարկանիցեն, եւ զկանայս նոցա խայտառակեսցե՛ն։ 17 Ահաւասիկ յարուցանեմ ՚ի վերայ ձեր զՄա՛րս՝ որ ո՛չ ինչ համարին զարծա՛թ եւ զոսկի։ 18 Զաղեղունս երիտասարդաց խորտակեսցեն, եւ որդւոցն ձերոց մի՛ ողորմեսցին, եւ ՚ի մանկունս ձեր ո՛չ խնայեսցէ ակն նոցա։ 19 Եւ եղիցի Բաբելովն որ փառաւորն կոչի ՚ի թագաւորէն Քաղդէացւոց. որպէս կործանեա՛ց Աստուած զՍոդո՛մ եւ զԳոմոր։ 20 Եւ ո՛չ բնակեսցէ յաւիտեանս ժամանակաց. եւ մի՛ մտցեն ՚ի նմա յազգս բազումս, եւ մի՛ եւս անցցեն ընդ նա Արաբացիք. եւ հովիւք մի՛ հանգիցեն ՚ի նմա[9732]։ 21 Այլ անդ հանգիցեն գազա՛նք վայրենիք. եւ լցցի՛ն տունք նոցա աղաղակաւ. եւ ա՛նդ հանգիցեն համբարուք, եւ անդ դեւ՛ք կաքաւեսցեն. 22 եւ յուշկապարի՛կք բնակեսցեն ՚ի նմա, եւ ոզնիք ձա՛գս հանցեն յապարանս նորա։

14
Գլուխ ԺԴ

1 Վաղվաղակի հասեա՛լ եւ գայ, եւ ո՛չ անագանեսցի. եւ աւուրք նորա մի՛ յերկարեսցին։ Եւ ողորմեսցի Տէր Յակովբայ, եւ ընտրեսցէ միւսանգամ զԻսրայէլ. եւ հանգիցե՛ն յերկրի իւրեանց. եւ յաւելցի՛ պանդուխտն ՚ի տունն Յակովբայ[9733]։ 2 Ընկալցի՛ն զնոսա հեթանոսք, եւ ածցեն ՚ի տեղիս իւրեանց՝ եւ ժառանգեսցեն. եւ բազմասցի՛ն յերկրին Աստուծոյ ՚ի ծառայս եւ յաղախնայս. եւ եղիցին գերիք գերեվարք նոցա, եւ անկցի՛ն ՚ի ծառայութիւն որ տիրէին նոցա։ 3 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ, հանգուսցէ՛ զքեզ Տէր ՚ի ցաւոց եւ ՚ի սրտմտութենէ քումմէ. եւ ՚ի ծառայութենէ խստութեան զոր ծառայեցեր նոցա[9734]։ 4 Եւ առցես զողբս զայս ՚ի վերայ թագաւորին Բաբելացւոց, եւ ասասցես յաւուր յայնմիկ. Զիա՞րդ դադարեալ կայ պահանջօղն, հանգեա՛ւ տագնապողն։ 5 Զի խորտակեա՛ց Տէր զլուծ մեղաւորացն՝ զլո՛ւծ իշխանացն. 6 սատակեաց զազգսն սրտմտութեամբ. անհնարին հարուածովք բարկութեամբ յանխնա՛յ[9735]։ 7 Հանգեա՛ւ յուսով երկիր ամենայն, եւ գոչէ՛ ուրախութեամբ։ 8 Եւ փայտքն Լիբանանու ոտնահա՛ր եղեն քեզ. եւ մայրքն Լիբանանու ասեն. թէ յորմէ հետէ դու դադարեցեր՝ ո՛չ ելին ՚ի մեզ փայտահարք[9736]։ 9 Դժոխք ՚ի ներքուստ դառնացա՛ն ՚ի պատահելն քեզ. կանգնեցա՛ն միանգամայն հսկայքն ամենայն որ լեալ էին իշխանք երկրի. որ յարուցին յաթոռոց իւրեանց զամենայն թագաւորս ազգաց[9737]։ 10 Ամենեքեան պատասխանի՛ տացեն քեզ՝ եւ ասասցեն. Եւ դո՛ւ իբրեւ զմեզ ըմբռնեցար, եւ ընդ մե՛զ համարեցար։ 11 Իջի՛ն ՚ի դժոխս փառք քո, եւ բազում ուրախութիւնն քո. ՚ի ներքոյ քոյ մէ՛ցս տարածեսցեն, եւ ՚ի վերայ քո ո՛րդն յարկցի[9738]։ 12 Զիա՞րդ անկաւ յերկնից Արուսեակն՝ որ ընդ առաւօտն ծագէր. անկա՛ւ յերկիր, խորտակեցա՛ւ՝ որ առաքէր առ ամենայն ազգս։ 13 Դու ասէիր ՚ի մտի քում. Ելի՛ց յերկինս, ՚ի վերոյ քան զաստեղս երկնից արկի՛ց զաթոռ իմ. նստա՛յց ՚ի լերինն բարձու, ՚ի վերայ լերանց բարձանց հիւսւսոյ[9739]. 14 ելից ՚ի վե՛ր քան զամպս, եղէ՛ց նմանօղ Բարձրելոյն։ 15 Արդ՝ ահաւադիկ ՚ի դժո՛խս իջցես եւ ՚ի հիմունս երկրի[9740]։ 16 Որք տեսանիցեն զքեզ՝ զարմասցին ՚ի վերայ քո եւ ասասցեն. Այս այն ա՛յր է որ զայրացուցանէր զերկիր, շարժէր զթագաւորս. 17 որ առնէր զամենայն տիեզերս աւերակ, եւ քակէ՛ր զքաղաքս նոցա. գերեաց գերեդարձ ո՛չ արար։ 18 Ամենայն թագաւորք ազգաց ննջեցին պատուո՛վ. այր իւրաքանչիւր ՚ի տան իւրում. 19 եւ դու անկցի՛ս ՚ի վերայ լերանց իբրեւ զմեռեալ. գարշելի՛ ՚ի մէջ բազում դիականց կոտորելոց սրով՝ իջելոց ՚ի դժոխս։ Իբրեւ զձորձս արեամբ թաթաւեալ որ ո՛չ իցէ սուրբ[9741]. 20 նո՛յնպէս եւ դու ո՛չ սրբեսցիս. զի ապականեցե՛ր զերկիր իմ, եւ զժողովուրդ իմ կոտորեցեր. մի՛ մնասցես յաւիտեանս ժամանակաց։ Զաւա՛կ չար 21 պատրաստեա՛ զորդիս քո ՚ի սպանումն վասն մեղաց հարց իւրեանց. զի մի՛ յարիցեն եւ ժառանգեսցեն զերկիր, եւ լցցեն զերկիր պատերազմօք[9742]։ 22 Յարեա՛յց ՚ի վերայ նոցա ասէ Տէր Սաբաւովթ. եւ կորուսից զանուանս նոցա՝ եւ զզա՛րմ եւ զզաւակ։ Ա՛յսպէս ասէ Տէր զօրութեանց. Արարից զԲաբելովն աւերակ[9743], 23 զի բնակեսցեն ՚ի նմա ոզնի՛ք. եւ եղիցի յոչի՛նչ. եւ արարից զնա խորխորատ տղմոյ ՚ի կորուստ։ Ա՛յսպէս ասէ Տէր զօրութեանց[9744]. 24 Զոր օրինակ ասացի՝ ա՛յնպէս եղիցի. եւ որպէս խորհեալ եմ[9745]՝ 25 ա՛յն կացցէ. սատակել զԱսորեստանեայս յերկրի իմում եւ ՚ի վերայ լերանց իմոց. եւ եղիցին ՚ի կոխո՛ւմն. եւ բարձցի՛ ՚ի ձէնջ լուծ նոցա, եւ գոռոզութիւն նոցա ՚ի պարանոցէ ձերմէ վերասցի՛[9746]։ 26 Ա՛յս խորհուրդ է զոր խորհեցաւ Տէր ՚ի վերայ ամենայն տիեզերաց. եւ ա՛յս ձեռն բարձրացեալ ՚ի վերայ ամենայն ազգաց։ 27 Զի զոր սուրբն Աստուած խորհեցաւ, ո՞վ իցէ որ զայն ցրիցէ. եւ զբարձրացեալ ձեռն նորա՝ ո՞վ իցէ որ դարձուցանիցէ։ 28 Յամին յորում մեռաւ Աքազ արքայ, եղեւ պատգամս այս ՚ի վերայ այլազգեացն[9747]։

ԺԵ 29 Մի՛ ուրախ լինիք ամենայն այլազգիք, եթէ խորտակեցաւ լուծ հարկանողացն ձերոց. զի ՚ի զաւակէ օձին ելցեն ծնունդք իժից, եւ ՚ի նոցա ծննդոց ելցեն օձք թեւաւորք[9748]։ 30 Եւ բուծցի՛ն աղքատք նովաւ, եւ տկար մարդիկ ՚ի խաղաղութեան բնակեսցեն. եւ սատակեսցեն ՚ի սովոյ զզաւակ քո, եւ զմնացորդս քո սատակեսցէ[9749]։ 31 Ողբացէ՛ք դրունք քաղաքաց. ձա՛յնս արկցեն քաղաքք խռովեալք ամենայն այլազգիք. ծո՛ւխ ել ՚ի հիւսւսոյ, եւ ո՛չ եւս գտանիցի[9750]։ 32 Եւ զի՞նչ տայցեն պատասխանի թագաւորք ազգաց. զի Տէր հաստատեաց զհիմունս Սիովնի, եւ նովա՛ւ փրկեսցին խոնարհք ժողովրդեանն[9751]։

15
Գլուխ ԺԵ

1 Պատգամ ՚ի վերայ Մովաբացւոց։

ԺԶ Գիշերի՛ սատակեսցի Մովաբացին. գիշերի՛ կործանեսցի պարիսպ Մովաբացւոյն[9752]։ 2 Սո՛ւգ առէք յանձինս, զի կորեաւ Գեդեբոն՝ տեղի մեհենին ձերոյ. ա՛նդր ելանիցէք լալ ՚ի Նաբա՛ւ Մովաբացւոց։ Ողբացէ՛ք զի ամենայն գլուխ ՚ի կնդութիւն, եւ ամենայն բազուկք խորտակեալք[9753]։ 3 ՚Ի հրապարակս նորա քո՛ւրձ զգեցարուք, եւ ՚ի վերայ տանեաց նորա կոծեցարո՛ւք, եւ ՚ի փողոցս նորա ողբացէ՛ք լալով[9754]։ 4 Զի գուժեաց Եսեբոն, եւ Ելէիլա. մինչեւ Յասա լսելի՛ եղեն ձայնք նոցա. վասն այսորիկ երկար Մովաբացւոյն գոչէ, եւ անձն իւր ծանիցէ[9755]. 5 սիրտ Մովաբացւոյն գոչէ յանձն իւր մինչեւ ՚ի Սեգովր. քանզի երինջ երեմեա՛ն է։ Եւ ընդ ելսն Ղ՚ովիթայ լալո՛վ ելցեն առ քեզ. ՚ի ճանապարհին Արոնիիմ, գոչէ բեկումն եւ շարժումն. 6 ջուրն Նեմերիմայ պակասեսցէ եւ ցամաքեսցի. եւ խոտ նորա նուազեսցէ. եւ դեղ դալար՝ անդ մի՛ գտցի։ 7 Միթէ եւ ա՛յնպէս ապրելո՞ց իցէ։ Քանզի ածից ՚ի վերայ ձորոց զԱրաբացիս, եւ առցեն զնա. 8 զի կցեցաւ բողոք սահմանաց Մովաբացւոյն ընդ բողոքս Գաղ՚իմացւոյն. եւ ողբումն նորա մինչեւ ՚ի ջրհորն Ելիմ՝ ողբումն նորա[9756]։ 9 Եւ ջուրն Ռեմովնայ լցցի՛ արեամբ. զի ածի՛ց ՚ի վերայ Ռեմովնայ զԱրաբացիս, եւ բարձից զզաւակն Մովաբու, եւ զԱրիէլ, եւ զմնացորդսն Ադեմայ, առաքեցից իբրեւ սողո՛ւնս ընդ երկիր[9757]։

16
Գլուխ ԺԶ

1 Միթէ ապառա՞ժ աւերա՛կ իցէ լեառն դստեր Սիոնի։ 2 Եւ եղիցի իբրեւ հաւու թռուցելոյ ձա՛գ մնացեալ դուստր Մովաբացւոց[9758]։ 3 Բայց ապա եւ դո՛ւ Առնովն աւելի՛ ինչ խորհեաց առնել յա՛րկս սգոյն նոցա. հանապա՛զ ՚ի միջօրէի իբրեւ ընդ խաւա՛ր փախիցեն։ 4 Զարհուրեցան, եւ ո՛չ վարեսցիս. զի պանդխտեսցին առ քեզ փախստականքն Մովաբու. եղիցին ձեզ ապաւէն յերեսաց հալածչի. զի բարձաւ ընկեր մարտին քոյ, եւ իշխանն կորեաւ որ կոխէր զերկիր[9759]։

ԺԷ 5 Եւ ուղղեսցի ողորմութեամբ աթոռ, եւ նստցի ՚ի վերայ նորա ճշմարտութեամբ ՚ի յարկսն Դաւթի. դատեսցի՝ եւ խնդրեսցէ զիրաւունս, եւ փութասցի՛ առնել զարդարութիւն։ 6 Լուա՛ք զամբարտաւանութիւնն Մովաբու՝ զի հպարտացեալ էր յոյժ. հպարտութիւն նորա եւ ոխակալութիւն՝ եւ զամբարտաւանութիւնն քո բարձի՛ ՚ի քէն։ Ոչ այնպէս որպէս դիւթութիւնն քո[9760]. 7 եւ ո՛չ այնպէս որպէս ըղձա՛նն ՚ի Մովաբ։ Զի ՚ի Մովաբ ողբասցեն ամենեքեան զայնոսիկ՝ որ բնակեալ են ՚ի Դեսեթ. մրմնջեսցեն՝ եւ ո՛չ պատկառեսցեն[9761]։ 8 Դաշտքն Եսեբոնայ սո՛ւգ առցեն, եւ այգիքն Սեբիմայ որ կլանէին զազգս. կոխեցէ՛ք զայգիս նորա մինչեւ Յազեր՝ եւ մի՛ հասջիք. մոլորեցայք յանապատի. առաքեալք նորա լքան, քանզի անցին ընդ ծովն[9762]։ 9 Վասն այսորիկ լացուցի՛ց իբրեւ զլալիւնն Յազերայ զայգիս Սեբիմայ. եւ զծառատունկն քո կոտորեաց Եսեբոն եւ Ելիլայ. զի զհունձս քո եւ զկութս քո կոխեցի՛ց, եւ ամենեքեան կործանեսցին[9763]։ 10 Եւ բարձցի ուրախութիւն եւ ցնծութիւն յայգեաց, եւ յայգեստանի քում ուրախութիւն մի՛ լիցի. եւ մի՛ կոխեսցեն գինի ՚ի հնծանս քո, քանզի պակասեաց։ 11 Վասն այսորիկ որովայն իմ ՚ի վերայ Մովաբու իբրեւ զքնա՛ր հնչեսցէ. եւ զփոր իմ իբրեւ զպարիսպ նորոգեցեր[9764]։ 12 Եւ եղիցի քեզ այն յամօ՛թ. զի աշխատեցաւ Մովաբ ՚ի մեհեանս իւր, եւ մտցէ ուխտաւոր ՚ի ձեռագործս իւր. եւ մի՛ կարասցեն փրկել զնոսա[9765]։ 13 Ա՛յս բան է զոր խօսեցաւ Տէր երբեմն ՚ի վերայ Մովաբու։ 14 Եւ այժմ դարձեալ խօսեցաւ եւ ասէ. Յերի՛ս ամս ըստ ամաց վարձանի անարգեսցին փառքն Մովաբու յամենայն ՚ի բազում մեծութեան իւրում, եւ մնասցէ սակաւաւո՛ր եւ ո՛չ պատուական[9766]։

17
Գլուխ ԺԷ

1 Պատգամ ՚ի վերայ Դամասկոսի։

ԺԸ Ահաւասիկ Դամասկոս բարձցի՛ ՚ի քաղաքաց, եւ եղիցի ՚ի կործանո՛ւմն. 2 լքեա՛լ յաւիտեան. ՚ի մակաղատե՛ղս հօտից, եւ ՚ի հանգրուա՛նս անդւոց. եւ ո՛չ ոք իցէ որ հալածիցէ[9767]։ 3 Եւ ո՛չ եւս եղիցի ամուր ապաստանի Եփրեմի. եւ ո՛չ եւս կացցէ թագաւորութիւն ՚ի Դամասկոս, եւ ո՛չ մնասցեն մնացորդք Ասորւոց. զի ո՛չ դու լա՛ւ ես քան զորդիսն Իսրայէլի եւ զփառս նոցա։ Այսպէս ասէ Տէր զօրութեանց. 4 եղիցի յաւուր յայնմիկ պակասութիւն փառացն Յակովբայ, եւ յաճախութիւն փառաց նորա շարժեսցի։ 5 Եւ եղիցի որպէս ոք զի ժողովէ որա՛յ կանգուն ՚ի գիրկս իւր, եւ շրջիցի հասկաքաղ զկնի նորա. եւ եղիցի որպէս քաղիցէ ոք հա՛սկ ՚ի ձորն հաստատութեան[9768]. 6 եւ մնասցէ ՚ի նմա խոզա՛ն. եւ կամ իբրեւ զպտուղս ձիթենւոյ երկո՛ւս կամ երի՛ս ՚ի բարձրութեան ծայրիցն, կամ չո՛րք կամ հի՛նգ յոստսն մնայցեն։ Ա՛յսպէս ասէ Տէր Աստուած Իսրայէլի[9769]. 7 Յաւուր յայնմիկ յուսացեալ եղիցի մարդն յԱրարիչ իւր. եւ աչք նորա ՚ի Սուրբն Իսրայէլի հայեսցին[9770]։ 8 Եւ մի՛ եւս յուսացեալ եղիցին ՚ի մեհեանս, եւ մի՛ ՚ի գործս ձեռաց իւրեանց զոր արարին մատունք նոցա. այլ եղիցին յուսացեալ ՚ի Սուրբն Իսրայէլի. եւ ո՛չ եւս հայեսցին յանտառս իւրեանց, եւ ո՛չ ՚ի գարշելիսն իւրեանց[9771]։ 9 Յաւուր յայնմիկ եղիցին քաղաքք քո լքեալք. զոր օրինակ լքա՛ն Ամուրհացիքն եւ Խեւացիքն յերեսաց որդւոցն Իսրայէլի, եւ եղիցին աւերա՛կք. 10 փոխանակ զի թողեր զԱստուած զփրկիչ քո, եւ զՏէր զօգնական քո ո՛չ յիշեցեր. վասն այսորիկ տնկեսցես տունկ անհաւատ, եւ սերմն անհաւատ[9772]. 11 յաւուր յորում տնկեսցես, վրիպեսցիս։ Ընդ առաւօտս եթէ սերմանեսցես, ծաղկեսցէ յամառն. յաւուր յորում ժառանգեցուսցես՝ որպէս հա՛յր զի թողուցու զժառանգութիւն որդւոց իւրոց[9773]։ 12 Վա՛յ բազմութեան ազգաց բազմաց. իբրեւ զծո՛վ ալեօք կուտակեալ ա՛յնպէս խռովեսջիք. եւ մկանունք ազգաց բազմաց իբրեւ զջուր գոչեսցեն։ 13 Իբրեւ զջուրս բազումս ազգք բազումք. իբրեւ ջուրց բազմաց բռնութիւն հոսանաց. եւ վտտեսցէ՛ զնոսա, եւ բացուստ ՚ի բա՛ց հալածեսցէ։ Իբրեւ զունգ յարդի հոսեալ յերեսաց հողմոյ, եւ իբրեւ զփոշի՛ անուոյ ՚ի փոթորկէ՛ մրրկեալ[9774]։ 14 Ընդ երեկոյս սո՛ւգ առցեն. յառաջ քան զառաւօտն՝ եւ այլ ո՛չ եւս իցեն. ա՛յս է բաժին աւարառուացն ձերոց, եւ ժառանգութիւն որ զձեզն ժառանգէին։

18
Գլուխ ԺԸ

1 Վա՛յ երկրին ՚ի թեւս նաւացն յայնկոյս գետոյն Եթւովպացւոց։ 2 Որ առաքէր պատարագս ընդ ծով, եւ թուղթս մագաղաթեայս ՚ի վերայ ջուրցն մկանանց. զի երթիցեն հրեշտակք երագունք յազգ հպարտացեալ՝ յազգ օտար եւ ՚ի չար. զի ո՛չ եւս ոք իցէ քան զնա անդր, յա՛զգ անյոյս եւ ՚ի կոխեալ[9775]։ 3 Եւ այժմ գետք ամենայն երկրին իբրեւ զաշխարհ բնակեալ. բնակեսցէ աշխարհ նոցա՝ իբրեւ զնշա՛ն ՚ի լեռնէ բարձցի, եւ իբրեւ զձայն փողոյ լսելի՛ եղիցի։ 4 Զի ա՛յսպէս ասաց ցիս Տէր. Զգուշութիւն եղիցի յիմո՛ւմ քաղաքի՝ իբրեւ զլոյս տօթագին ՚ի միջօրէի, եւ իբրեւ զա՛մպ ցօղագին յաւուրս ամարայնոյ[9776]։ 5 Յառա՛ջ քան զհունձս յորժամ բովանդակեսցի ծաղիկն. եւ ազոխն ծաղկեսցէ ծաղիկն ազոխացեալ. եւ հատանիցէ զմանր մանր ողկուզոցն մանգաղաւ, եւ զուռսն կտրիցէ եւ ՚ի բա՛ց հատանիցէ[9777]։ 6 Եւ թողուցու միանգամայն թռչնոց երկնից եւ գազանաց երկրի. եւ ժողովեսցին ՚ի վերայ նոցա թռչունք երկնից, եւ ամենայն գազանք երկրի հասանիցեն ՚ի վերայ նոցա[9778]։ 7 ՚Ի ժամանակի յայնմիկ մատչիցին պատարա՛գք Տեառն զօրութեանց ՚ի նեղեալ եւ ՚ի խոնարհ ժողովրդենէ. եւ ՚ի մեծէ ժողովրդենէ յայնմհետէ եւ յաւիտեա՛նս ժամանակաց. ա՛զգ յուսացեալ եւ կոխեալ՝ որ է ՚ի կողմն գետոյ աշխարհի նոցա, ՚ի տեղւոջ ուր անուն Տեառն զօրութեանց կոչեցաւ ՚ի վերայ լերինն Սիովնի[9779]։

19
Գլուխ ԺԹ

1 Տեսիլ Եգիպտացւոց։

ԺԹ Ահաւասիկ Տէր նստեալ ՚ի վերայ թեթեւ՛ ամպոյ, եկեսցէ՛ յԵգիպտոս. եւ շարժեսցի՛ն ձեռագործք Եգիպտացւոց յերեսաց նորա. եւ սիրտք նոցա լքցին ՚ի նոսա։ 2 Եւ յարիցեն Եգիպտացիքն ՚ի վերայ Եգիպտացւոցն, եւ տայցեն պատերազմ այր ընդ եղբօր, եւ այր ընդ ընկերի. քաղաք ընդ քաղաքի, եւ օրէնք ընդ օրէնս։ 3 Եւ խռովեսցին ոգիք Եգիպտացւոցն յանձինս իւրեանց. եւ զխորհուրդ նոցա ցրեցի՛ց. եւ հարցանիցեն զդիսն իւրեանց եւ զպատկերս իւրեանց, եւ զգետնակոչս՝ եւ զվհուկս[9780]։ 4 Եւ մատնեցից զԵգիպտացիս ՚ի ձեռս արանց տերա՛նց խստասրտաց, եւ թագաւորք խստասիրտք տիրեսցեն նոցա։ Ա՛յսպէս ասէ Տէր Սաբաւովթ[9781]։ 5 Եւ արբցեն Եգիպտացիքն զջրշեղջսն ծովափնեայս. քանզի գետն նուազեսցէ, եւ ցամաքեսցի՛։ 6 Եւ պակասեսցեն գետքն եւ ջրադարձք գետոյն, եւ ցամաքեսցին ամենայն ժողովք ջուրցն. եւ յամենայն մարգագետինս, եւ յամենայն ամուրս եղեգան եւ պրտուոյ եւ ՚ի լաւռամարգս[9782]։ 7 Ամենայն կանաչ որ շուրջ զգետովն իցէ, եւ ամենայն արտավարք որ ընդ գետոյն ջրով վարեալ իցեն խորշակահա՛ր ցամաքեսցին[9783]։ 8 Եւ տրտմեսցին ձկնորսքն, եւ յոգո՛ց հանիցեն ամենայն կարթընկէցք գետոյն. եւ ցանցորդքն եւ ուռկանաւորքն սո՛ւգ առցեն։ 9 Ամաչեսցե՛ն եւ կտաւագործքն բարակամանք, եւ որ գործեն զբեհեզն։ 10 Եւ եղիցին ճարտարքն ամենայն լի՛ տրտմութեամբ. եւ ամենայն տարազագործք նոցա տրտմեսցին, եւ ցաւեսցին սիրտք իւրեանց։ 11 Եւ յիմարեսցին իշխանքն Տայանու իմաստունք խորհրդականք թագաւորին. եւ յիմարեսցի՛ն խորհուրդք նոցա. զիա՞րդ ասիցէք ցարքայն՝ թէ որդիք իմաստնո՛ց եմք մեք, եւ որդիք թագաւորաց որ իսկզբանէն էին[9784]։ 12 Արդ՝ ո՞ւր են իմաստունքն քո. պատմեսցե՛ն քեզ եւ ասասցեն զի՞նչ խորհուրդ խորհեցաւ Տէր զօրութեանց ՚ի վերայ Եգիպտոսի։ 13 Յիմարեցան իշխանք Տայանու, եւ բարձրացան իշխանքն Մեմփացւոց. եւ մոլորեցուսցեն զԵգիպտացիս ըստ ազգաց ազգաց իւրեանց[9785]։ 14 Քանզի Տէր խառնեաց նոցա ոգի մոլորութեան, եւ մոլորեցուցին զԵգիպտոս յամենայն ՚ի գործս իւրեանց. որպէս մոլորիցի արբեալ՝ եւ որ փսխիցէն[9786]։ 15 Եւ մի՛ եւս եղիցի Եգիպտացւոցն գործ՝ մի՛ յետս եւ մի՛ յառաջ, մի՛ իսկզբանն եւ մի՛ ՚ի կատարածի։ 16 Յաւուր յայնմիկ եղիցին Եգիպտացիք իբրեւ զկանա՛յս դողացեալք եւ զարհուրեալք յերեսաց ձեռին Տեառն զօրութեանց՝ զոր արկցէ ինքնին ՚ի վերայ նոցա։ 17 Եւ եղիցի երկիրն Հրէաստանի ՚ի խրտուի՛լ Եգիպտացւոցն. եւ ամենայն որ անուանեսցէ զանուն երկրին առ նոսա, զարհուրեսցին վասն խորհրդին զոր խորհեցաւ Տէր զօրութեանց ՚ի վերայ նորա[9787]։ 18 Յաւուր յայնմիկ եղիցին հինգ քաղաք յերկրին Եգիպտացւոց՝ որ խօսիցին զՔանանացւոց լեզուն, եւ երդնուցուն յանուն Տեառն զօրութեանց. քաղաք Ասեդե՛կ կոչեսցի մի քաղաք[9788]։ 19 Յաւուր յայնմիկ եղիցի սեղան Տեառն յերկրին Եգիպտացւոց, եւ արձա՛ն կանգնեալ Տեառն ՚ի սահմանս նորա. 20 եւ եղիցի ՚ի նշա՛ն յաւիտենից Տեառն յերկրին Եգիպտացւոց։ Զի աղաղակեսցեն առ Տէր վասն նեղութեան իւրեանց. եւ առաքեսցէ նոցա Տէր ա՛յր մի որ փրկեսցէ զնոսա, եւ դատաստանա՛ւ փրկեսցէ զնոսա։ 21 Եւ ծանիցի՛ Տէր Եգիպտացւոցն. եւ ծանիցեն Եգիպտացիքն զՏէր յաւուր յայնմիկ. եւ մատուսցեն զոհս եւ պատարագս, եւ դիցեն ուխտս Տեառն՝ եւ կատարեսցեն։ 22 Եւ հարցէ Տէր զԵգիպտացիսն մեծամե՛ծ հարուածովք, եւ բժշկելով բժշկեսցէ զնոսա. եւ դարձցի՛ն առ Տէր՝ եւ լուիցէ՛ նոցա՝ եւ բժշկեսցէ՛ զնոսա։ 23 Յաւուր յայնմիկ եղիցին ճանապա՛րհ Եգիպտացւոցն առ Ասորեստանեայս. եւ մտցեն Ասորեստանեայքն յԵգիպտոս, եւ Եգիպտացիքն երթիցեն առ Ասորեստանեայս. եւ ծառայեսցեն Եգիպտացիքն Ասորեստանեայցն[9789]։ 24 Յաւուր յայնմիկ եղիցի երրո՛րդ Իսրայէլ ՚ի մէջ Եգիպտացւոցն եւ ՚ի մէջ Ասորեստանեայցն. օրհնեալ յերկրին[9790] 25 զոր օրհնեա՛ց Տէր զօրութեանց, եւ ասէ. Օրհնեա՛լ եղիցի ժողովուրդ իմ որ յԵգիպտոս, եւ որ յԱսորեստանեայսն, եւ ժառանգութիւն իմ Իսրայէլ[9791]։

20
Գլուխ Ի

1 Յաւուր յորում ե՛կն Տանաթան յԱզովտոս՝ ՚ի ժամանակին իբրեւ արձակեցաւ յԱռանայ արքայէ Ասորեստանեայց. եւ ետ պատերազմ ընդ Ազովտայ, եւ առ զնա[9792]։ 2 Յայնժամ խօսեցա՛ւ Տէր ընդ Եսայայ որդւոյ Ամովսայ՝ եւ ասէ.

Ի Ե՛րթ եւ ՚ի բա՛ց հան զքուրձդ ՚ի միջոյ քումմէ. եւ լո՛յծ զհողաթափս յոտից քոց. եւ արա՛ր այնպէս. եւ գնայր մե՛րկ եւ բոկ։ 3 Եւ ասէ Տէր. Զոր օրինակ գնայ ծառայ իմ Եսայի մերկ եւ բոկ, ա՛յդպէս զերիս ամս եղիցին նշանք եւ արուեստք Եգիպտացւոցն, եւ Եթեովպացւոց։ 4 Եւ ՚ի մի՛տ առցեն՝ թէ այդպէս տարցի արքայն Ասորեստանեայց ՚ի գերութեան զԵգիպտացիսն՝ եւ զԵթւովպացիսն, զերիտասարդս եւ զծերս՝ մերկս եւ բոկս խայտառակեալ զամօթ Եգիպտացւոցն[9793]։ 5 Եւ ամաչեսցեն ՚ի պարտութիւն մատնեալ Եգիպտացիքն ՚ի վերայ Եթւովպացւոցն, յորս յուսացեալ էին Եգիպտացիքն, որք էին նոցա փա՛ռք[9794]։ 6 Եւ ասասցեն բնակիչք կղզւոյդ այդորիկ յաւուր յայնմիկ. Ահաւասիկ մեք յուսացեալ էաք ապաստա՛ն լինել ՚ի սոսա յօգնականութիւն. եւ սոքա ո՛չ կարացին ապրեցուցանել՝ եւ ո՛չ զանձինս իւրեանց յարքայէն Ասորեստանեայց. եւ մեք զիա՞րդ ապրեսցուք[9795]։

21
Գլուխ ԻԱ

1 Տեսիլ անապատին ՚ի ծովու։

ԻԱ Իբրեւ մրրիկ ընդ անապա՛տ անցցէ, յանապատէ եկեալ յերկրէ։ Ահագի՛ն է տեսիլն[9796], 2 եւ խստութիւն պատմեցաւ ինձ. որ արհամարհելոցն է՝ արհամարհէ, եւ որ անօրինելոցն է՝ անօրինէ։ ՚Ի վերայ իմ հասին Ելամացիք, եւ հրեշտակք Պարսից գա՛ն ՚ի վերայ իմ. արդ հեծեծից՝ եւ մխիթարեցի՛ց զանձն իմ[9797]։ 3 Վասն այսորիկ լցա՛ւ մէ՛ջ իմ դողութեամբ, եւ երկունք կալա՛ն զիս իբրեւ զծննդական. պնդեցայ՝ զի մի՛ լուայց, փութացայ՝ զի մի՛ տեսից[9798]։ 4 Սիրտ իմ դարձաւ ՚ի մոլորութիւն, եւ անօրէնութիւն դեռ ընկղմէր զիս. անձն իմ եկաց ՚ի դողութեան. դիտեա՛ զդիտաւորութիւն քո[9799]. 5 պատրաստեա՛ սեղան, կե՛ր արբ. արի՛ք իշխանք պատրաստեցէ՛ք վահանս[9800]։ 6 Զի ա՛յսպէս ասաց ցիս Տէր. Գնա՛ դու անձամբ անձին դէ՛տ լինիջիր, եւ զոր ինչ տեսանիցես պատմեսջի՛ր[9801]։ 7 Եւ տեսի հեծեալս երկուս. հեծեալ մի իշոյ, եւ հեծեալ մի ուղտու. լսել լուր բազում ունկնդրութեան։ Եւ կոչեա՛ զՈւրիա ՚ի դիտանոցդ, ասէ Տէր։ 8 Եւ կացի զտիւն ողջոյն՝ եւ զգիշերն ամենայն ՚ի վերայ բանակին. 9 եւ տեսի զի գայր նո՛յն հեծեալ երկձի. պատասխանի՛ ետ եւ ասէ. Անկա՛ւ կործանեցաւ Բաբելովն, եւ ամենայն պատկերք նորա եւ ձեռագործք իւր կործանեցա՛ն յերկրի[9802]։ 10 Լուարո՛ւք մնացորդք եւ ցաւագնեալք. լուարո՛ւք զոր լուայ ՚ի Տեառնէ զօրութեանց, զոր Աստուած Իսրայէլի պատմեաց մեզ։

ԻԲ 11 Տեսիլ Եդովմայեցւոցն։ Առ ի՛ս կոչեա՛ ՚ի Սէիր լեռնէ. Պահեցէ՛ք զմահարձանս[9803]. 12 պահեցի՛ց ըստ առաւօտն եւ զցայգ. եթէ խնդրիցես, խնդրեսջիր եւ առ ի՛ս բնակեսջիր[9804]։

13 Առած ՚ի վերայ Արաբացւոց։ Ընդ երեկո՛յս ննջեսցես յանտառի ճանապարհին Դովդանիմ[9805]։ 14 Բերէ՛ք ջուր ընդ առաջ ծարաւեաց բնակիչք Թեմանու։ Հացի՛ւ ընդ առաջ ելէք փախստէից։ 15 Վասն բազմութեան սպանելոցն, եւ վասն բազմութեան մոլորելոցն, եւ վասն բազմութեան սրոյն, եւ վասն բազմութեան աղեղանցն լարելոց, եւ վասն բազմութեան անկելոցն ՚ի պատերազմի[9806]։ 16 Զի ա՛յսպէս ասաց ցիս Տէր. Ա՛մ մի եւս իբրեւ զտարի վարձանի, եւ պակասեսցեն փառք որդւոցն Կեդարու[9807]։ 17 Եւ մնացորդք աղեղնաւորաց զօրաւորաց որդւոցն Կեդարու եղիցին սակաւաւո՛րք. զի Տէր Աստուած Իսրայէլի խօսեցաւ[9808]։

22
Գլուխ ԻԲ

1 Պատգամ ձորոյն Սիովնի։

Զի՞ դու. զի՞ ընդ քեզ. զի՞ ելէք դուք այժմ ամենեքեան ՚ի տանի՛ս նանրութեան[9809]։ 2 Լցա՛ւ քաղաքդ գուժկանօք, քաղաքդ պերճացեալ. վիրաւո՛րք քո ո՛չ վիրաւորք սուսերի, եւ ո՛չ դիակունք քո՝ դիակունք պատերազմաց։ 3 Ամենայն իշխանք քո փախստեայք, եւ կալանաւորք քո կապեալք սաստկութեամբ. եւ հզօրք քո առ հասարակ կապեցան, բացէ՛ ՚ի բաց փախստականք։ 4 Վասն այսորիկ ասացի. Թո՛յլ տուք ինձ լացի՛ց դառնապէս. մի՛ բռնադատէք մխիթարել զիս ՚ի վերայ բեկման դստեր ազգի իմոյ։ 5 Զի օր խռովութեան եւ կորստեան եւ կոխման եւ մոլորութեան ՚ի Տեառնէ զօրութեանց ՚ի ձորն Սիովնի. մե՛ծ եւ փոքր առ հասարակ մոլորեալք դանդաչեն ՚ի վերայ լերանց[9810]։ 6 Իսկ Ելամացւոց առեալ զկապարճս, հեծեալք յերիվարս. եւ գունդք ճակատելոց[9811]. 7 եւ ընտիր ընտիր ձորք քո լցցին կառօք, եւ հեծեալք երիվարօք խցցե՛ն զդրունս քո։ 8 Եւ կործանեսցեն զդրունս Յուդայ. եւ տեսցեն յաւուր յայնմիկ զընտի՛ր ընտիր ապարանս քաղաքին. 9 եւ յայտնեսցեն զծածուկս ապարանից բարձանցն Դաւթի։ Եւ տեսին զի բազումք էին. եւ զի դարձուցին զհին ջրմուղն ՚ի քաղաքն. 10 եւ զի քակեցին զապարանսն Երուսաղեմի յամրութիւն պարսպաց քաղաքին։ 11 Եւ հանէք ձեզ ջուր ՚ի մէջ երկուց պարսպաց, ներքսագոյն քան զհին ջրմուղն. եւ ո՛չ հայեցարուք յայն որ արարն զնա իսկզբանէ, եւ զհաստիչ նորա ՚ի հեռուստ ո՛չ ծաներուք[9812]։ 12 Եւ կոչեաց Տէր Սաբաւովթ յաւուր յայնմիկ լալո՛ւմն եւ կոծումն եւ աշխարումն եւ գերծումն, եւ զգածումն քրձի[9813]։ 13 Եւ նոքա արարին ուրախութիւն եւ ցնծութիւն. սպանանէին զուարակս եւ զենուին ոչխարս, զի կերիցեն միս՝ եւ արբցեն գինի. եւ ասասցեն. Կերիցո՛ւք եւ արբցո՛ւք՝ քանզի վաղիւ մեռանիմք։ 14 Եւ այն յայտնեալ կայ յականջս Տեառն զօրութեանց. Զի ո՛չ թողցուն ձեզ մեղքդ այդոքիկ՝ մինչեւ մեռանիցիք ասէ Տէր զօրութեանց[9814]։ 15 Ա՛յսպէս ասէ Տէր Տէր Սաբաւովթ. Գնա՛ դու եւ մո՛ւտ ՚ի դիւա՛ն անդր առ Սոմնաս հանդերձապետ, եւ ասասցես ցնա[9815]. 16 Զի՞ եկեալ ես այսր. եւ զի՞նչ խնդիր է քո աստ. զի փորեցեր դու քեզ աստ գերեզման, եւ արարեր քեզ յա՛րկ ՚ի վիմիդ[9816]։ 17 Ահաւասիկ Տէր զօրութեանց հանցէ՛ եւ սատակեսցէ զքեզ ա՛յր դու, եւ հանցէ՛ զպատմուճան քո[9817]. 18 եւ զպսակդ փառաց քոց. եւ ընկեսցէ՛ զքեզ յերկիրն մեծ եւ յանչափ, եւ ա՛նդ մեռանիցիս. եւ արասցէ զկառսն քո զգեղեցիկս յանարգութիւն, եւ զտուն իշխանութեան քոյ ՚ի կոխումն։ 19 Եւ մերժեսջի՛ր ՚ի պետութենէ քումմէ, եւ ՚ի հաստատութենէ քումմէ[9818]։ 20 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ՝ կոչեցից զծառա՛յ իմ զԵղիակիմ Քեղկեայ, 21 եւ զգեցուցից նմա զպատմուճանդ քո, եւ տա՛ց նմա զպսակդ քո ճոխութեամբ, եւ տաց ՚ի ձեռս նորա զհազարապետութիւնդ քո. եւ եղիցի իբրեւ հա՛յր բնակչացդ Երուսաղեմի եւ բնակչացդ Յուդայ[9819]։ 22 Եւ տա՛ց զփականս Դաւթի նմա. իշխեսցէ, եւ ո՛չ ոք իցէ որ նմա ընդդէմ դառնայցէ։ 23 Եւ կացուցից զնա իշխան ՚ի հաւատարիմ տեղւոջ, եւ նստցի յաթո՛ռ փառաց տան հօր իւրոյ[9820]։ 24 Եւ եղիցին ՚ի նա՛ յուսացեալք ամենայն փառաւորք տան հօր իւրոյ, ՚ի փոքրկանց մինչեւ ՚ի մեծամեծս. եւ զամենայն անօթս ՚ի փոքուէ մինչեւ յանօթս ագանովթայ. բացցէ՝ եւ ո՛չ ոք իցէ որ փակիցէ, եւ փակիցէ՝ եւ ո՛չ ոք իցէ որ բանայցէ. եւ եղիցին կախեալ զնմանէ[9821], 25 յաւուր յայնմիկ։ Ա՛յսպէս ասէ Տէր զօրութեանց. Շարժեսցի մարդ հաստատուն ՚ի հաւատարիմ տեղւոջէ. անկցի եւ կործանեսցի. եւ բարձցի՛ն փառք նորա ՚ի նմանէն. զի Տէր խօսեցաւ[9822]։

23
Գլուխ ԻԳ

1 Պատգամ Տիւրոսի։

ԻԳ Ողբացէ՛ք նաւք Կարքեդովնացւոց, զի կորեա՛ն եւ ո՛չ եւս գայցեն յերկրէն Կիտացւոց. վարեցան ՚ի գերութեան[9823]։ 2 Ո՞ւմ նմանեցան բնակիչք կղզոյդ այդորիկ. վաճառականք Փիւնիկեցւոց որ անցանեն ընդ ծով, ընդ ջուրս բազումս. 3 զաւակ գնողիցն իբրեւ զարդիւնս ամարայնոյ ամփոփելոյ վաճառականք ազգացն[9824]։ 4 Յամօ՛թ լեր Սիդոն՝ ասէ ծով. եւ զօրութիւն ծովու ասասցէ. Ո՞չ երկնեցի, եւ ո՞չ ծնայ, եւ ո՞չ սնուցի երիտասարդս, եւ ո՞չ բարձրացուցի կուսանս։ 5 Իսկ յորժամ լո՛ւր լիցի, յերկիրն Եգիպտացւոց, ցա՛ւք կալցին զնա վասն Տիւրոսի[9825]։ 6 Երթա՛յք ՚ի Կարքեդոն. ողբացէ՛ք բնակիչք կղզւոյդ այդորիկ։ 7 Ո՞չ ա՛յդ իսկ էր ամբարտաւանութիւն ձեր իսկզբանէ, մինչչեւ՛ մատնեալ էր նորա. եւ վարեսցի՛ նա յոտից իւրոց ՚ի պանդխտութիւն հեռաւոր։ 8 Իսկ ո՞ խորհեցաւ զայս ՚ի վերայ Տիւրոսի. միթէ ՚ի վա՞յր ինչ ոք էր՝ կամ տկա՞ր ոք. նա՝ վաճառականք նորա փառաւորք Քանանացւոց, եւ առգնօղք նորա իշխանք երկրի։ 9 Տէր զօրութեանց խորհեցաւ քակե՛լ զամենայն ամբարտաւանութիւն փառաւորաց. եւ անարգե՛լ զամենայն պատուական ՚ի վերայ երեսաց երկրի։ 10 Գործեա՛ զերկիր քո, զի այսուհետեւ ո՛չ եւս գան նաւք ՚ի Կարքեդոնայ. 11 եւ ձեռն քո ո՛չ եւս զօրասցի ՚ի վերայ ծովու. որ զայրացուցանէիր զթագաւորս։ Տէր զօրութեանց հրամայեաց վասն Քանանու՝ կորուսանել զզօրութիւն նորա[9826]։ 12 Եւ ասասցեն՝ եթէ այսուհետեւ մի՛ եւս յաւելուցուք թշնամանել եւ զրկել զկոյս դուստր Սիովնի. այլ յո՛տն կաց՝ եւ ա՛նց ընդ ծով. եւ թէպէտ եւ դիմեսցես ՚ի Կիտիիս, եւ ո՛չ անդ լիցի քեզ հանգիստ[9827]։ 13 Եւ եթէ յերկիրն Քաղդէացւոց. սակայն եւ ա՛յն աւերեալ է յԱսորեստանեայց. եւ անդ դո՛ւլ եւ դադար քեզ ո՛չ գտանիցի։ Արկ զհիմն նորա Սիհիմ. կանգնեաց զմահարձանս նորա, եւ յարոյց զաշտարակս նորա. արդ անկա՛ւ կործանեցաւ պարիսպ նորա։ 14 Ողբացէ՛ք նաւք Կարքեդոնացւոց, զի կորեա՛ւ ամրութիւն ձեր։ 15 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ, լքեա՛լ լիցի Տիւրոս ամս եւթանասուն իբրեւ զժամանակ թագաւորի միոյ, եւ իբրեւ զժամանակ կենաց մարդոյ միոյ. եւ յետ ամացն եւթանասնից եղիցի Տիւրոս իբրեւ ե՛րգ պոռնկի միոջ[9828]։ 16 Ա՛ռ քնար, յածեա՛ց, կոծեա՛ց լքեալ քաղաք պոռնկութեան, քա՛ջ հար. յաճախեա՛ երգել՝ զի քո՛ յիշատակ մնասցէ[9829]։ 17 Եւ եղիցի յետ ամացն եւթանասնից, ա՛յց արասցէ Տէր Տիւրոսի. եւ միւսանգամ անդրէն ՚ի նոյն յառաջի՛ն կարգն հաստատեսցի. եւ եղիցի ՚ի նմա վաճա՛ռ ամենայն թագաւորաց տիեզերաց ընդ ամենայն երեսս երկրի[9830]։ 18 Եւ եղիցի վարձ վաճառի նորա Տեառն նուիրեալ. ո՛չ անձանց ինչ ժողովեսցեն, այլ բնակելոցն առաջի Տեառն եղիցին ամենայն վաճառք նորա, ուտել ըմպել՝ եւ ուրա՛խ լինել ՚ի նշան յիշատակաց առաջի Տեառն[9831]։

24
Գլուխ ԻԴ

ԻԴ 1 Ահաւադիկ Տէր ապականեսցէ՛ զտիեզերս. եւ աւերեսցէ՛ զնա, եւ տապալեսցէ՛ զատակս նորա. եւ ցրուեսցէ՛ զբնակեալսն ՚ի նմա[9832]։ 2 Եւ եղիցի ժողովուրդն իբրեւ զքահանայն, եւ ծառայն իբրեւ զտէրն, եւ աղախինն իբրեւ զտիկինն. եւ եղիցի գնօղն իբրեւ զվաճառականն, եւ փոխատուն իբրեւ զփոխառուն, եւ պարտապանն իբրեւ զպարտատէ՛րն։ 3 Ապականելով ապականեսցի՛ երկիր , եւ յափշտակութեամբ յափշտակեսցի՛ երկիր. զի բերա՛ն Տեառն խօսեցաւ զայս։ 4 Սո՛ւգ առ՝ կործանեցաւ երկիր , կործանեցան եւ ապականեցան տիեզերք. սո՛ւգ առին բարձունք երկրի[9833]։ 5 Քանզի երկիր անօրինեցաւ բնակչօք իւրովք. վասն զի անցին զօրինօքն Տեառն, եւ կոխեցին զհրամանս նորա , եւ ցրեցին զուխտն յաւիտենից[9834]։ 6 Վասն այսորիկ նզո՛վք կերիցեն զերկիր. զի մեղան բնակիչք նորա. վասն այսորիկ տնա՛նկք եղիցին բնակիչք նորա, եւ մնասցեն մարդք սակաւաւորք[9835]։ 7 Սո՛ւգ առցէ գինի, սո՛ւգ առցէ այգի. յոգո՛ց հանցեն ամենայն խրախճանք յանձինս իւրեանց։ 8 Լռեցի՛ն ուրախութիւնք թմբկաց, լռեցին հպարտութիւնք եւ մեծութիւնք ամպարշտաց. լռեցին ձայնք քնարաց. 9 յամօ՛թ եղեն եւ ո՛չ ըմպէին գինի. դառնացաւ ցքի ըմպելեաց։ 10 Աւերեցա՛ն ամենայն քաղաքք. դրունք ապարանից կարկեցա՛ն, զի ո՛չ ոք էր որ մտանէր[9836]։ 11 Ողբացէ՛ք ՚ի վերայ գինւոյ ընդ ամենայն տեղիս. լռեա՛ց ամենայն ուրախութիւն. պարտեցա՛ւ ուրախութիւն երկրի[9837]։ 12 Լքցի՛ն քաղաքք աւերակք, եւ ապարանք մնացեալք կորիցե՛ն։ 13 Ա՛յս ամենայն եղիցի յերկրի ՚ի մէջ հեթանոսաց։ Զոր օրինակ եթէ ճռաքա՛ղ ոք առնիցէ զձիթենի, ա՛յնպէս ճռաքա՛ղ առնիցեն զնոսա. եւ եթէ դադարեսցեն կութք[9838], 14 նոքա մեծաձա՛յն աղաղակեսցեն։ Բայց մնացեալքն յերկրի՝ ուրա՛խ լինիցին միանգամայն փառօքն Տեառն, եւ խռովեսցի՛ն ջուրք ծովու[9839]։ 15 Վասն այսորիկ փառք Տեառն ՚ի կղզիս ծովու, եւ անուն Տեառն փառաւոր եղիցի։ Տէր Աստուած Իսրայէլի[9840]. 16 ՚ի ծագաց երկրի արուեստս լուաք. յո՛յս բարեպաշտին, եւ ասիցեն խորհուրդ իմ ինձ. խորհուրդ իմ ի՛նձ եւ իմոցն. վա՛յ արհամարհողաց որ արհամարհեն, եւ արհամարհանօք արհամարհիցեն զօրէնս[9841]։ 17 Ահ, գուբ, եւ որոգայթ ՚ի վերայ ձեր բնակիչք երկրի։ 18 Եւ եղիցի որ փախիցէ յահէ անտի՝ անկցի՛ ՚ի գուբն. եւ որ ելանիցէ ՚ի գբոյն, ըմբռնեսցի՛ յորոգայթն։ Զի պատուհանք բացա՛ն յերկնից, եւ շարժեսցին հիմունք երկրի[9842]։ 19 Խռովութեամբ խռովեսցի՛ երկիր, եւ տարակուսելո՛վ տարակուսեսցի երկիր. խոնարհեցաւ[9843]։ 20 Շարժելով շարժեսցի՛ երկիր, իբրեւ զտաղաւար մրգապահաց. իբրեւ զարբեալն եւ զսխալակ, գլորեսցի եւ մի՛ կարասցէ կանգնել. զի սաստկացաւ ՚ի վերայ նորա անօրէնութիւն[9844]։ 21 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ, ածցէ՛ Աստուած ՚ի վերայ զարդուն երկնից զձեռն իւր. եւ ՚ի վերայ թագաւորաց երկրի՝ որ ՚ի վերայ երկրի։ 22 Եւ ժողովեսցեն զժողովս նորա ՚ի կապանս, եւ պաշարեսցեն յամուրս. եւ յետ բազո՛ւմ ազգաց այցելութիւն եղիցի նոցա[9845]։ 23 Եւ հալեսցի՛ աղիւսն, եւ կործանեսցի՛ պարիսպն. զի թագաւորեսցէ Տէր ՚ի լերին Սիովնի եւ յԵրուսաղէմ, եւ առաջի ծերոց փառաւորեսցի՛։

25
Գլուխ ԻԵ

1 Տէր Աստուած իմ փառաւո՛ր արարից զքեզ. օրհնեցի՛ց զանուն քո, զի արարեր սքանչելի՛ իրս, զխորհուրդն առաջին զճշմարիտ։ 2 Այո՛ Տէր. զի եդիր զքաղաքս ՚ի հողաբլուրս, եւ զքաղաքս ամուրս ՚ի կործանումն հիմանց նոցա. քաղաքք ամպարշտաց յաւիտենից մի՛ շինեսցի[9846]։ 3 Վասն այսորիկ օրհնեսցէ՛ զքեզ ժողովուրդ աղքատ, եւ քաղաքք մարդկան զրկելոց օրհնեսցե՛ն զքեզ[9847]. 4 զի եղեր ամենայն քաղաքի խոնարհի օգնական, եւ տրտմելոց վասն կարօտութեան՝ յա՛րկ ապաւինի. ՚ի մարդոց չարաց փրկեցեր զնոսա։ 5 Ապաւէն ծարաւեաց եւ ոգի մարդկան զրկելոց. իբրեւ մարդոց թալկացելոց՝ ծարաւեաց ՚ի Սիովն. ՚ի մարդոց ամպարշտաց որոց մատնեցե՛ր զմեզ։ 6 Եւ արասցէ Տէր Սաբաւովթ ամենայն հեթանոսաց ՚ի լերինս յայսմիկ. արբցե՛ն ուրախութիւն, արբցե՛ն գինի. օծցի՛ն իւղով ՚ի մրրոյ պարզելոյ[9848], 7 եւ ընկլցին ՚ի լերինս յայսմիկ։ Պատմեա՛ զայս ամենայն հեթանոսաց. զի ա՛յս խորհուրդ է ՚ի վերայ ամենայն ազգաց[9849]։ 8 Զօրացա՛ւ մահ եւ եկո՛ւլ. եւ դարձեալ եհատ Աստուած զամենայն արտօսր յամենայն երեսաց, եւ զնախատինս ժողովրդեանն եբա՛րձ յամենայն երկրէ. զի բերան Տեառն խօսեցաւ. զտապն հովանեա՛ւ ամպոյ, եւ զբազուկս հզօրաց խոնարհեցուսցէ[9850]։ 9 Եւ ասասցեն յաւուր յայնմիկ. Ահաւասիկ Տէր Աստուած մեր յոր յուսացեալ էաք, եւ ապրեցուսցէ՛ զմեզ. զի սա՛ է Տէր, եւ սպասէա՛ք սմա. եւ ցնծասցուք՝ եւ ուրա՛խ եղիցուք ՚ի փրկութեան մերում։ 10 Եւ տացէ մեզ հանգիստ Աստուած ՚ի լերինս յայսմիկ. եւ լիցի կոխա՛ն Մովաբացին, զոր օրինակ կոխիցէ ոք զկա՛լ կամնասայլիւք. 11 եւ հանգուցանիցէ զձեռս իւր. նոյնպէս եւ նա՛ չուառեցոյց զնոսա ՚ի կորուսանել. եւ խոնարհեցուսցէ՛ զբարձրութիւն նորա, յոր արկանէր զձեռս իւր[9851]։ 12 Եւ զբարձրութիւն ապաստանի պարսպաց քոց խոնարհեցուսցէ՛. եւ իջցե՛ն մինչեւ ՚ի յատակս[9852]։

26
Գլուխ ԻԶ

1 Յաւուր յայնմիկ երգեսցեն զերգս զայս յերկրին Հրէաստանի. թէ ահա՛ւասիկ քաղաք զօրացեալ եւ փրկութիւն մեր. կանգնեսցէ պարիսպ եւ պատուարս[9853]։ 2 Բացէ՛ք զդրունս ձեր, եւ մտցէ ժողովուրդ որ պահէ զարդարութիւն. 3 եւ պահէ զճշմարտութիւն. վերակացո՛ւ ճշմարտութեան. եւ պահէ զխաղաղութիւն. խաղաղութիւն[9854]։ 4 Զի ՚ի քե՛զ յուսով յուսացաք Տէր մինչեւ յաւիտեան[9855]։ 5 Որ խոնարհեցուցեր իջուցե՛ր զբնակիչս բարձանց. զքաղաքս հզօրս կործանեսցես, եւ իջուսցե՛ս զնոսա մինչեւ ՚ի յատակս[9856]։ 6 Կոխեսցեն զնոսա ոտք հեզոց եւ խոնարհաց, գնացք տնանկաց։ 7 ճանապարհք բարեպաշտաց ուղի՛ղ են. դիւրեալ եւ պատրաստեալ են ճանապարհք աստուածապաշտաց[9857]։ 8 Զի ճանապարհք Տեառն իրաւո՛ւնք են. յուսացա՛ք յանուն քո՝ եւ ՚ի յիշատակս ցանկութեամբ ոգւոց որում ցանկացա՛ւ անձն մեր։ 9 Գիշերա՛ց կանխէ հոգի իմ առ քեզ Աստուած, զի լո՛յս են հրամանք քո ՚ի վերայ երկրի. զարդարութիւն ուսարուք բնակիչք երկրի[9858]. 10 զի կարկեցա՛ւ ամպարիշտն. եւ ամենայն որ ո՛չ ուսանի զարդարութիւն յերկրի, ո՛չ արասցէ ճշմարտութիւն. բարձցի՛ ամպարիշտն, զի մի՛ տեսցէ զփառս Տեառն[9859]։ 11 Տէր բազուկ քո բարձր, եւ ո՛չ ծանեան. ծանիցեն՝ եւ ամաչեսցեն, եւ նախա՛նձ առցէ զժողովուրդն անխրատ. եւ այժմ հո՛ւր զհակառակորդս կերիցէ։ 12 Տէր Աստուած մեր տո՛ւր մեզ զխաղաղութիւն. զամենայն ինչ հատուցեր մեզ։ 13 Տէր Աստուած մեր ստացի՛ր զմեզ. Տէր՝ բա՛ց ՚ի քէն զայլ ոք ո՛չ գիտեմք, եւ զանուն քո անուանեմք։ 14 Իսկ մեռեալք՝ զկեանս ո՛չ տեսանիցեն, եւ բժիշկք ո՛չ յարուսցեն։ Վասն այսորիկ ածե՛ր սատակեցե՛ր եւ կորուսե՛ր զամենայն արո՛ւ նոցա[9860]։ 15 Յաւե՛լ նոցա Տէր չարիս, յաւե՛լ չարիս ՚ի վերայ փառաւորաց երկրի. յերկարեցեր ամենայն ծագաց երկրի։ 16 Տէր ՚ի նեղութեա՛ն յիշեցաք զքեզ, զի փո՛քր նեղութիւն է խրատ քո մեզ[9861]. 17 եւ որպէս որ երկնիցէն մե՛րձ ՚ի ծնանել, եւ առ ցաւս իւր ճչիցէ. ա՛յնպէս եղեաք սիրելւոյն քում։ Վասն երկիւղի քոյ Տէր, 18 յղացաք՝ երկնեցաք՝ եւ ծնաք զհոգի փրկութեան քոյ. արարա՛ք ՚ի վերայ երկրի։ Ո՛չ եւս կործանեսցուք մեք, այլ կործանեսցին բնակիչք երկրի։ 19 Յարիցեն մեռեալք՝ եւ կանգնեսցի՛ն որ իցեն ՚ի գերեզմանս, եւ ուրա՛խ եղիցին յերկրի, զի ցօղդ որ ՚ի քէ՛ն է՝ բժշկութիւն է նոցա. բայց երկիր ամպարշտաց կործանեսցի՛[9862]։ 20 Գնա՛ ժողովուրդ իմ՝ մո՛ւտ ՚ի շտեմարանս քո, փակեա՛ զդուրս քո. թաքի՛ր առ ժամանակ մի, մինչեւ անցցէ՛ բարկութիւն Տեառն[9863]։ 21 Զի ահաւասիկ Տէր ՚ի սրբութենէ իւրմէ ածցէ բարկութիւն ՚ի վերայ բնակչաց երկրի. եւ յայտնեսցէ՛ երկիր զարիւն իւր, եւ ո՛չ ծածկեսցէ զսպանեալսն։

27
Գլուխ ԻԷ

ԻԵ 1 Յաւուր յայնմիկ ածցէ՛ Տէր զսուրն սուրբ եւ զմեծ եւ զհզօր ՚ի վերայ վիշապ օձին փախուցելոյ, եւ ՚ի վերայ վիշապ օձին կամակորի. եւ սպանցէ՛ զվիշապն ՚ի մէջ ծովուն[9864] 2 յաւուր յայնմիկ։ Այգի՛ վայելուչ ցանկալի տիրել ՚ի վերայ նորա։ 3 Ե՛ս քաղաք ամո՛ւր. քաղաք զո՛ւր պաշարեալ. արբուցի՛ց զնա զի առցի՛ ՚ի գիշերի, եւ ՚ի տուէ կործանեսցի պարիսպ նորա[9865]։ 4 Զի չէ՛ր որ ո՛չ ձեռնամուխ լինէր ՚ի նա. ո՞ դիցէ զիս պահել զո՛ճ արտոյ յագարակի. վասն այսր պատերազմողի անարգեցի՛ զնա այսուհետեւ։ Վասն այսորիկ արա՛ր Տէր զամենայն ինչ զոր կարգեաց. Այրեցա՛ք ասէ[9866]. 5 բողոքեսցեն բնակիչք նորա. արասցուք ընդ նմա խաղաղութի՛ւն։ 6 Ժողովեալք որդիք Յակոբայ նորատո՛ւնկ բղխեսցեն։ Ծաղկեսցէ Իսրայէլ, եւ լցցին տիեզերք պտղով նորա։ 7 Միթէ որպէս նա՛յն եհար, սա այնպէս վիրաւորեսցի՞. կամ որպէս նա՛յն սպան, այնպէս սատակեսցի՞[9867]։ 8 Պատերազմաւ եւ նախատանօք արձակեսցէ զնոսա. ո՞չ դու էիր որ խորհէիր խստացեալ մտօք սպանանել զնոսա ոգւո՛վ բարկութեամբ[9868]։ 9 Վասն այսորիկ բարձցի՛ անօրէնութիւն Յակոբայ. եւ ա՛յս է օրհնութիւն նորա, յորժամ բարձի՛ց ՚ի նմանէ զմեղս նորա. ՚ի ժամանակի յորում մանրեսցես իբրեւ զփոշի մանր զամենայն քարինս մեհենաց քոց. եւ մի՛ եւս մնասցեն գործք պաշտամանցն նոցա[9869]։ 10 Այլ կոտորեսցեն իբրեւ զմայր ՚ի փայտահարաց։ Եւ որ շէնն մնասցէ՝ եղիցի իբրեւ զհօ՛տ մակաղեալ, եւ իբրեւ զխա՛շն լքեալ. եւ եղիցի բազում ժամանակս յարօտս երէոց. եւ ա՛նդ հանգիցեն[9870]. 11 եւ յետ բազում ժամանակաց ո՛չ գտցի ՚ի նմա դե՛ղ դալար, զի ցամաքեցաւ։ Կանայք՝ որ դիմեալ գայք ՚ի հանդիսէ յառա՛ջ մատիք. զի ո՛չ եթէ ժողովուրդ է՝ յորում գո՛յ իմաստութիւն. վասն այնորիկ մի՛ գթասցի ՚ի նոսա Աստուած որ արա՛րն զնոսա. մի՛ որ ստեղծն զնոսա ողորմեսցի նոցա[9871]։ 12 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ, արգե՛լ արկցէ Տէր ՚ի փոսոյ Գետոյն մինչեւ ՚ի կողմանս Ռինոյ Կորուրայ. բայց դուք մի մի ժողովեցէ՛ք զորդիսն Իսրայէլի[9872]։ 13 Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ՝ հարցեն փո՛ղ աւագափող. եւ եկեսցեն ցրուեալքն յերկրէն Ասորեստանեայց, եւ կորուսեալք յերկիրն Եգիպտացւոց. եւ երկի՛ր պագցեն Տեառն ՚ի վերայ լերին սրբոյ յԵրուսաղէմ[9873]։

28
Գլուխ ԻԸ

1 Վա՛յ ՚ի պսակդ հպարտութեան վարձկանացդ Եփրեմի. ծաղի՛կ թօթափեալ ՚ի փառաց ՚ի վերայ գլխոյ լերինդ թանձրացելոյ, որ արբեալդ էք եւ ո՛չ ՚ի գինւոյ[9874]։ 2 Ահաւասիկ սաստի՛կ եւ խիստ բարկութիւն Տեառն, իբրեւ զկարկո՛ւտ իջեալ՝ եւ ո՛չ գուցէ յարկ. եւ իբրեւ զբռնութիւն հեղեղաց ջուրց բազմաց որ ողողէ զերկիր. եւ արասցէ հանգիստ երկրի ձեռօք[9875]։ 3 Եւ կոխա՛ն լիցի պսակն հպարտութեան վարձկանացդ Եփրեմի[9876]։ 4 Եւ եղիցի ծաղիկն յուսոյ թօթափեալ ՚ի փառաց անտի՝ ՚ի վերայ գլխոյ լերինն բարձու, իբրեւ զվաղահասուկն թզոյ. զոր տեսեալ ուրուք՝ մինչչեւ՛ ՚ի ձեռն առեալ՝ կամիցի կլանել[9877]։ 5 Յաւուր յայնմիկ եղիցի Տէր զօրութեանց՝ պսակ յուսոյ գործեալ ՚ի փառս մնացելոց ժողովրդեանն, 6 զի մնասցեն ոգւով դատաստանի. եւ դատաստանա՛ւ եւ զօրութեամբ արգելուցու ՚ի ծուլութենէ։ 7 Զի նոքա գինւո՛վ մոլորեալ են, մոլորեցան վասն ցքւոյն. քահանայն եւ մարգարէ յիմարեցա՛ն վասն ցքւոյ, ընկղմեցա՛ն վասն գինւոյ. դանդաչեցի՛ն յարբեցութենէ ցքոյն. մոլորեցան՝ զի ա՛յն ինքն է յիմարութիւն[9878]։ 8 Նզո՛վք կերիցեն զխորհուրդն զայն. զի ա՛յն խորհուրդ ՚ի յագահութենէ՛ է[9879]։ 9 Ո՞ւմ պատմեսցուք զչարիսն, ո՞ւմ գոյժ տացուք. անջատելո՞ցն ՚ի կաթանէ, հատուցելո՞ցն ՚ի ստենէ[9880]։ 10 Նեղութիւնք ՚ի վերայ նեղութեանց. ընկա՛լ, ընկա՛լ կասկածանս ՚ի վերայ կասկածանաց։ Փոքր մեւս եւս. փոքր մեւս եւս վասն անզգամութեան շրթանց, 11 յօտար լեզուս խօսիցին ընդ ժողովրդեանդ ընդ այդմիկ[9881]. 12 եւ ասիցեն ցդոսա. թէ ա՛յն է հանգիստ քաղցելոյն, եւ սոյն բեկումն. եւ ո՛չ կամեցան լսել[9882]։ 13 Եւ եղիցի նոցա բանն Տեառն՝ նեղութիւնք ՚ի վերայ նեղութեանց. ընկա՛լ, ընկա՛լ կասկածանս ՚ի վերայ կասկածանաց։ Փո՛քր մեւս եւս. փոքր մեւս եւս՝ մինչ գնասցեն, եւ յետս ընդդէ՛մ կործանեսցին. եւ խորտակեսցին եւ չարչարեսցին եւ սատակեսցին[9883]։

ԻԶ 14 Վասն այսորիկ լուարո՛ւք զբան Տեառն ա՛րք նեղեալք, իշխանք ժողովրդեանդ այդորիկ յԵրուսաղէմ[9884]։ 15 Զի ասացէք. Եդաք ո՛ւխտ ընդ դժոխս, եւ ընդ մահու դաշի՛նս կռեցաք. մրրիկ փոթորկեալ եթէ յարիցէ՝ ո՛չ եկեսցէ ՚ի վերայ մեր. զի եդաք սուտ զյոյսն մեր, եւ ստութեամբ ծածկեսցուք[9885]։ 16 Վասն այնորիկ ա՛յսպէս ասէ Տէր Տէր. Ահաւասիկ ես դնեմ ՚ի հիմունս Սիովնի վէմ բազմապատիկ, զընտիր զգլուխ անկեան, զպատուականն ՚ի հիմունս նորա. եւ որ հաւատասցէ ՚ի նա՝ մի՛ ամաչեսցէ[9886]։ 17 Եւ եդից զիրաւունս ՚ի յո՛յս, եւ զողորմութիւն իմ ՚ի կշի՛ռս. եւ ոյք յուսացեալ իցեն զո՛ւր ՚ի ստութիւն, թէ ո՛չ հասցէ առ մեզ մրրիկն[9887]. 18 եւ ո՛չ բարձցէ զուխտն մեր՝ որ ընդ մահուն է։ Յոյսն ձեր որ ՚ի դժոխս է մի՛ հաստատեսցի. զի մրրիկ փոթորկեալ եթէ գայցէ ՚ի վերայ, եղիջիք նմա ՚ի կոխո՛ւմն[9888]։ 19 Զի յորժամ անցանիցէ՝ առցէ՛ զձեզ. յառաւօտէ յառաւօ՛տ անցցէ, ՚ի տուէ եւ ՚ի գիշերի եղիցի կասկած չարեաց։ Ուսարո՛ւք լսել նեղեալքդ. 20 մարտնչել եւս ո՛չ կարեմք. քանզի տկարացաք ՚ի ժողովելն մերում 21 իբրեւ զլեառն ամպարշտաց։ Յարիցէ Տէր իբրեւ ՚ի ձո՛րն Գաբաւոնացւոց լի՛ բարկութեամբ. գործիցէ զգործ իւր գո՛րծ դառնութեան. զի սրտմտութիւն նորա օտարաբար դատեսցի, եւ դառնութիւն նորա օտարաբար հասցէ[9889]։ 22 Եւ դուք մի՛ ցնծայք, եւ մի՛ զօրասցին կապանք ձեր. զի ի՛րս հաստատեալս եւ համառօտս լուայ ՚ի Տեառնէ. Տէր զօրութեանց զոր առնելո՛ց է ՚ի վերայ ամենայն երկրի[9890]։ 23 Ո՛ւնկն դիք եւ լուարո՛ւք բարբառոյ իմոյ. անսացէք եւ լուարո՛ւք բանից իմոց. 24 միթէ զօրն ամենա՞յն հերկիցէ որ հերկէն, կամ թէ սերմն յառաջագոյն ցանիցէ՞, մինչչեւ զերկիրն գործեալ իցէ։ 25 Ո՞չ ապաքէն նախ կակղէ զերեսս նորա՝ եւ ապա սերմանէ փոքր մի արջնդեղ եւ չաման. եւ ապա սերմանեսցէ ցորեան եւ գարի՝ կորեա՛կ եւ հաճա՛ր ՚ի սահմանս իւր[9891]։ 26 Եւ խրատեսցիս դու իրաւամբք Աստուծոյ քոյ, եւ ուրա՛խ եղիցես։ 27 Զի ո՛չ եթէ խստի՛ւ ինչ սրբի արջնդեղն, եւ ո՛չ զանիւ կամնասայլին ածեն ՚ի վերայ չամանոյն. այլ գաւազանաւ թափի արջնդեղն[9892], 28 եւ չամանն հացի՛ւ ուտի։ Զի ո՛չ եթէ յաւիտեան բարկանայցեմ ձեզ, եւ ո՛չ ձայն դառնութեան իմոյ կոխիցէ զձեզ։ 29 Եւ ա՛յս նշանք ելին ՚ի Սաբաւովթ Տեառնէ. արդ խորհեցարո՛ւք՝ բարձէ՛ք ՚ի ձէնջ զընդունայն մխիթարութիւնն ձեր։

29
Գլուխ ԻԹ

1 Վա՛յ քեզ Արիէլ քաղաք. Արիէլ զոր Դաւիթն պաշարեաց, զի տօնքն ամբոխեսցին. ժողովեցէ՛ք արմտիս եւ կերա՛յք ամ յամէ. եւ կերիջիք Մովաբաւ հանդերձ[9893]։ 2 Զի նեղեցի՛ց զԱրիէլ, եւ եղիցի զօրութիւն եւ մեծութիւն նորա ի՛նձ. 3 եւ պաշարեցից զքեզ՝ որպէս եւ Դաւիթն, եւ ածի՛ց զքեւ պատնէշ. եւ կանգնեցից շուրջ զքեւ աշտարա՛կս։ 4 Եւ խոնարհեսցին յերկիր բանք քո, եւ պատգամք քո ընդ գետի՛ն մտցեն. եւ եղիցի իբրեւ գետնաձայնաց բարբառ քո, եւ ՚ի յատակս բարբառն քո տկարասցի՛[9894]։ 5 Եւ եղիցի իբրեւ զփոշի՛ անուոյ մեծութիւն ամպարշտաց. եւ իբրեւ զունգ մաղեալ բազմութիւն զրկողացն քոց[9895]։ 6 Եւ եղիցի որչափ յական թօթափել ՚ի Սաբաւովթ Տեառնէ՝ այցելութիւն շարժմամբ եւ որոտմամբ եւ մեծաձայն բարբառով, մրրիկ փոթորկեալ եւ բոց հրոյ որ ուտիցէ։ 7 Եւ եղիցի՝ որպէս ոք զի տեսանիցէ երա՛զ ՚ի տեսլեան գիշերոյ, մեծութիւն ամենայն հեթանոսաց յարձակելոց ՚ի վերայ Երուսաղեմի. եւ ամենայն ժողովելոցն ՚ի վերայ նորա, եւ որ նեղեցինն զնա[9896]։ 8 Եւ եղիցին որպէս որք յերազի քաղցեալ իցեն՝ եւ ուտիցեն. եւ իբրեւ յառնիցեն՝ զո՛ւր է տեսիլն. եւ զոր օրինակ ծարաւի՛ ոք իցէ յերազի եւ ըմպիցէ. եւ յառնիցէ՝ եւ դարձեալ ծարաւիցի, ՚ի զո՛ւր յուսացաւ անձն նորա. ա՛յնպէս եղիցի մեծութիւն ամենայն հեթանոսաց, որ զօրաժողո՛վ եղեն ՚ի վերայ Երուսաղեմի՝ եւ ՚ի վերայ լերին Սիովնի։ 9 Զարմացարո՛ւք. յիմարեցարո՛ւք. թմբրեցարո՛ւք, եւ առաւե՛լ թմբրեցարուք. արբեցարո՛ւք ո՛չ ՚ի գինւոյ եւ ո՛չ ՚ի ցքւոյ[9897]։ 10 Զի արբո՛յց ձեզ Տէր ոգի՛ յիմարութեան. եւ խցցէ զաչս ձեր՝ եւ զմարգարէից ձերոց, եւ զիշխանաց ձերոց, եւ զծածկատեսա՛ցն ձերոց[9898]։ 11 Եւ եղիցին ձեզ պատգամքս այս ամենայն իբրեւ զբան թղթոյ կնքելոյ. զոր իբրեւ տայցեն ցայր մի գրագէտ՝ եւ ասիցեն ցնա. Ընթերցի՛ր զայդ։ Եւ ասիցէ. Ո՛չ կարեմ ընթեռնուլ զի կնքեալ է[9899]։ 12 Եւ տացի նո՛յն գիր ՚ի ձեռս առն՝ որ ո՛չ գիտիցէ գիրս, եւ ասասցեն ցնա. Ընթերցի՛ր զայդ։ Եւ ասիցէ. Ո՛չ գիտեմ դպրութիւն[9900]։ 13 Եւ ասէ Տէր. Մե՛րձ է առ իս ժողովուրդս այս բերանով իւրով, եւ շրթամբք իւրեանց պատուեն զիս. եւ սրտիւք իւրեանց հեռացեալ մեկուսի՛ են յինէն. զո՛ւր պաշտեն զիս, ուսուցանեն զպատուէրս մարդկան՝ եւ զվարդապետութիւնս[9901]։ 14 Վասն այնորիկ ահաւադիկ ես յաւելից փոփոխե՛լ զժողովուրդդ զա՛յդ. եւ փոփոխեցի՛ց զդոսա. եւ կորուսի՛ց զիմաստութիւն իմաստնոց, եւ զխորհուրդս խորհրդականաց արհամարհեցից[9902]։ 15 Վա՛յ այնոցիկ՝ որ խորհին խորհուրդս խորինս՝ եւ ո՛չ Տերամբ. վա՛յ այնոցիկ որ խորհին խորհուրդս ծածուկս. եւ եղիցին ընդ խաւար գործք նոցա, եւ ասիցեն թէ ո՞ տեսանիցէ զմեզ, եւ ո՞ գիտասցէ զինչ գործեմք[9903]։ 16 Ո՞չ ապաքէն իբրեւ զկաւ բրտի՞ համարեալ իցէք. միթէ ասիցէ՞ ստեղծուածն ցստեղծիչն իւր, թէ ո՛չ դու զիս ստեղծեր. կամ արարածն ցարարիչն թէ ոչ իմաստութեամբ արարեր զիս[9904]։

ԻԷ 17 Ոչ եւս յետ սակաւ ժամանակի, եւ եղիցի Լիբանան իբրեւ զլեա՛ռն Քերմէլ. եւ Քերմէլ յանտա՛ռ համարեսցի[9905]։ 18 Եւ լուիցեն յաւուր յայնմիկ խուլք զբանս գրոյն այնորիկ. եւ որք ՚ի խաւարին եւ ՚ի միգին իցեն, տեսցեն աչք կուրացելոցն։ 19 Եւ ցնծասցե՛ն աղքատք յաղագս Տեառն ուրախութեամբ, եւ անյոյսքն ՚ի մարդկանէ լցցի՛ն ուրախութեամբ[9906]։ 20 Պակասեաց անօրէնն, եւ կորեաւ ամբարտաւանն. եւ սատակեցան անօրէնք ՚ի չարիս, 21 եւ ոյք առնեն մեղանչել մարդկան բանիւք. ամենայն յանդիմանչացն դնէին ՚ի դրունս զգայթագղութիւն, եւ խոտորէին անիրաւութեամբ զիրաւունս։ 22 Վասն այսորիկ ա՛յսպէս ասէ Տէր ՚ի վերայ տանն Յակովբայ զոր ընտրեացն յԱբրահամէ. Ո՛չ այժմ ինչ ամաչեսցէ Յակովբ, եւ ո՛չ այժմ զերեսս այլագունեսցէ Իսրայէլ. 23 այլ յորժամ տեսցեն որդիք նորա զգործս իմ. վասն իմ սուրբ արասցեն զանուն իմ, եւ սուրբ արասցեն զՍուրբն Յակովբայ, եւ երկիցեն յԱստուծոյն Իսրայէլի[9907]։ 24 Եւ ծանիցեն մոլորեալք հոգւով զիմաստութիւն. եւ տրտնջօղք ուսցին զհնազանդութիւն. եւ լեզուք թոթովախօսք ուսցին խօսել զխաղաղութիւն։

30
Գլուխ Լ

ԻԸ 1 Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Վա՛յ ձեզ որդիք ապստամբք, զի խորհեցարուք խորհուրդ եւ ո՛չ ինեւ, եւ դաշինս կռեցէք՝ եւ ո՛չ իմով Հոգւով. յաւելուլ մե՛ղս ՚ի վերայ մեղաց[9908]։ 2 Որ գնայիք իջանել յերկիրն Եգիպտացւոց, եւ զիս ո՛չ հարցանէիք. գտանե՛լ օգնականութիւն ՚ի փարաւոնէ, եւ թիկո՛ւնս առնել զԵգիպտացին[9909]։ 3 Եւ եղիցի ձեզ թիկունք փարաւոն յամօթ, եւ յուսացելոց յԵգիպտացիսն նախատինք[9910]։ 4 Զի են յերկրին Տայանու իշխանք հրեշտակք չա՛րք. 5 զո՛ւր ջանան առ ժողովուրդն՝ որ ո՛չ լինի դոցա շահ յօգնականութիւն. ո՛չ յօգուտ, այլ յամօթ եւ ՚ի նախատինս[9911]։

6 Տեսիլ չորքոտանեաց յանապատի, ՚ի նեղութեան եւ յանձկութեան։ Առեւծ, եւ կորիւն առիւծու. եւ ՚ի նոցանէն իժք, եւ կորիւնք իժից. թռչունք ամբարձեալ բերեն իշոց զգանձս իւրեանց, եւ լցեալ ուղտուց զմեծութիւն իւրեանց. առ ազգ մի՝ որ ո՛չինչ օգուտ լինիցի նոցա յօգնականութիւն, այլ յամօթ եւ ՚ի նախատինս[9912]։ 7 Եգիպտացիքն որ զո՛ւր եւ տարապարտ օգնիցեն ձեզ. պատմեա՛ նոցա եթէ ՚ի զո՛ւր է այդ մխիթարութիւն ձեր[9913]։ 8 Արդ նի՛ստ՝ եւ գրեա՛ ՚ի տախտակի եւ ՚ի գիրս. զի եղիցի այդ յաւուր իւրում եւ ՚ի ժամանակս յաւիտենից[9914]. 9 թէ ժողովուրդ անհաւա՛ն է, եւ որդիք սո՛ւտք. եւ ո՛չ կամեցան լսել զօրէնս Աստուծոյ[9915]։ 10 Որք ասէին ցմարգարէսն՝ թէ մի՛ պատմէք մեզ. այլ խօսեցարո՛ւք ընդ մեզ, եւ պատմեցէ՛ք մեզ ա՛յլ մոլորութիւն[9916]. 11 եւ դարձուցէ՛ք զմեզ ՚ի ճանապարհէդ յայդմանէ, եւ ՚ի բա՛ց արարէք ՚ի մէնջ զշաւիղդ զայդ. եւ հանէ՛ք ՚ի մէնջ զօրէնս Աստուծոյ Իսրայէլի։ 12 Վասն այսորիկ ա՛յսպէս ասէ Տէր՝ Սուրբն Իսրայէլի. Փոխանակ զի անարգեցէք դուք զբանսդ զայդոսիկ, եւ յուսացարուք ՚ի ստութիւն սնոտի. եւ զի տրտնջեցէք՝ եւ յուսացարուք ՚ի բանդ յայդ[9917]։ 13 Վասն այնորիկ եղիցին ձեզ մեղքդ այդոքիկ ՚ի նզովս՝ իբրեւ զպարիսպ կործանեալ առժամայն ամո՛ւր քաղաքի առելոյ, որում յանկարծակի՛ հասանիցէ կործանումն[9918]։ 14 Եւ կործանումն նորա եղիցի իբրեւ զբեկումն խեցեղէն անօթոյ բրտի՝ մա՛նր խորտակելոյ, զի մի՛ ոք գտանիցէ ՚ի նմանէ որով հուր բառնայցէ՝ կամ որով մարթիցէ՛ առնուլ սակաւ մի ջուր[9919]։ 15 Զի ա՛յսպէս ասէ Տէր Տէր Սուրբն Իսրայէլի. Յորժամ դարձցիս եւ յոգոց հանիցես, յայնժամ կեցցես, եւ գիտասցես՝ թէ ո՛ւր իցես։ Զի յուսացեալ էիր դու ՚ի սնոտիսն, սնոտի՛ եղեւ եւ զօրութիւն ձեր. եւ ո՛չ կամէիք լսել[9920]. 16 այլ ասէիք. Երիվարօ՛ք մերովք փախիցո՛ւք. վասն այսորիկ փախստակա՛նք լինիցիք. եւ ասիցէք. Երագ երիվարօ՛ք մերովք փախիցուք. վասն այնորիկ երագագո՛յնք քան զձեզ եղիցին որ հալածենն զձեզ[9921]։ 17 Զի ՚ի միոջէ՛ բարբառոյ հազա՛րք փախիցեն, եւ ՚ի բարբառո՛յ հնգից բազո՛ւմք փախիցեն. մինչեւ մնասջիք իբրեւ զձո՛ղ ցցեալ ՚ի վերայ լերին, եւ իբրեւ զկոթո՛ղ կանգնեալ ՚ի վերայ բլրոց[9922]։ 18 Եւ դարձեալ կանխեսցէ Աստուած գթալ ՚ի ձեզ, եւ վասն այսորիկ բարձրասցի ողորմել ձեզ. զի դատաւոր Տէր Աստուած մե՛ր է։ Երանի՛ ամենեցուն ոյք սպասեն նմա[9923]։ 19 Զի ժողովուրդ սուրբ ՚ի Սիոն բնակեսցէ. եւ Երուսաղէմ լալով ելաց՝ եթէ ողորմեա՛ց ինձ. ողորմեսցի՛ քեզ. ձայնի աղաղակի քում իբրեւ ետես՝ եւ լուաւ քեզ[9924]։ 20 Եւ տացէ քեզ Տէր հա՛ց նեղութեան՝ եւ ջուր կարօտանաց. եւ ո՛չ եւս մերձեսցին ՚ի քեզ որ մոլորեցուցանէին զքեզ. զի աչք քո տեսցեն ՚ի մոլորեցուցիչսն քո[9925], 21 եւ ականջք քո լուիցեն բանս զհետ մոլորեցուցչացն քոց. որք ասէին եթէ այս է ճանապարհ, եւ գնասցո՛ւք ընդ սա, կամ թէ յա՛ջ կամ թէ յահեակ։ 22 Եւ գարշեցուսցես զկուռսն զարծաթապատս եւ զոսկիապատս. մանրեսցե՛ս զնոսա եւ հոսեսցես իբրեւ զջուր դաշտանաց, եւ իբրեւ զա՛ղբ մերժեսցես զնոսա[9926]։ 23 Յայնժամ եղիցի անձրեւ սերմանեաց երկրին քում, եւ հա՛ց արդեանց երկրի քոյ եղիցի յագո՛ւրդ եւ ՚ի պարա՛ր. եւ ճարակեսցին խաշինք քո յաւուր յայնմիկ ՚ի տեղւոջ պարարտութեան եւ յանդորրու[9927]. 24 զուարակք ձեր եւ եզի՛նք որ գործեն զերկիր՝ կերիցեն յա՛րդ խառնեալ ընդ գարի, հոսեալ ՚ի կալոյ։ 25 Եւ եղիցի ՚ի վերայ ամենայն լերանց բարձանց, եւ ՚ի վերայ ամենայն բլրոց բարձուանդակաց ջուր բղխեալ յաւուր յայնմիկ. յորժամ կորիցեն բազումք, եւ կործանեսցին աշտարակք[9928]։ 26 Եւ եղիցի լոյսն լուսնի իբրեւ զլոյս արեգական, եւ լոյսն արեգական եւթնպատի՛կ եղիցի՝ իբրեւ զլոյս աւուրցն եւթանց։ Յաւուր յայնմիկ բժշկեսցէ Տէր զբեկումն ժողովրդեան իւրոյ, եւ զցաւս վիրաց քոց բժշկեսցէ՛[9929]։ 27 Ահաւասիկ անուն Տեառն գա՛յ յամայր ամս, յետ բազում ժամանակաց. վառեալ բարկութեամբ՝ եւ լի՛ փառօք. բանք շրթանց նորա, եւ բանք բերանոյ նորա լի՛ բարկութեամբ. եւ բարկութիւն սրտմտութեան նորա իբրեւ զհո՛ւր կերիցէ. 28 եւ հոգի նորա իբրեւ զջուր ձորալիր պարանոցաթա՛ղ յորդեսցէ։ Եւ բաժանեսցի խռովեցուցանել զազգս վասն սնոտի մոլորութեանն. եւ հալածեսցէ զնոսա մոլորութիւնն, եւ հասցէ նոցա յանդիմա՛ն նոցին[9930]։ 29 Միթէ հանապա՞զ պա՛րտ իցէ ձեզ ուրախութեամբ մտանել ՚ի սրբութիւնս իմ. յամենայն ժամ տօնիւք եւ ուրախութեամբ եւ փողո՞վք մտանել ՚ի լեառն Տեառն՝ առ Աստուած Սուրբն Իսրայէլի։ 30 Եւ լսելի՞ արասցէ զփառս բարբառոյ իւրոյ, եւ զսրտմտութիւն բազկի իւրոյ ցուցցէ՞ բարկութեամբ՝ եւ սրտմտութեամբ եւ բոցո՛վ որ ուտիցէ. եւ սաստիկ բարկութեամբ հրացանից, եւ ջրով, եւ կարկտիւ միանգամայն հոսելով բռնութեամբ։ 31 Զի ՚ի բարբառոյ Տեառն ընկճեսցին Ասորեստանեայք. հարուածովքն զոր հարկանիցէ զնոսա։ 32 Եւ եկեսցէ՛ նմա շուրջ յօգնականաց իւրոց՝ յոր կողմ եւ յուսացեալ իցէ. զի նոքա փողո՛վք եւ թմբկաւ՝ եւ պէսպէս պատերազմաւ փոխփոխ մարտիցեն ընդ նմա. եւ դու ո՛չ յառաջագոյն քան զաւուրսն պահանջիցին[9931]։ 33 Իսկ արդ եւ քե՛զ պատրաստեալ իցէ թագաւորել ՚ի վերայ ձորոյն խորոյ. փայտ դիզեալ, հուր եւ փայտակոյտ բազում վառեալ. սրտմտութիւն Տեառն իբրեւ զձոր, լի՛ ծծմբով բորբոքեալ։

31
Գլուխ ԼԱ

1 Վա՛յ ոյք իջանեն յԵգիպտոս վասն օգնականութեան. որ ՚ի հեծեալս եւ ՚ի կառս յուսացեալ իցեն՝ թէ բազումք են, եւ բազմութիւն երիվարաց յոյժ. եւ ո՛չ էին յուսացեալ ՚ի Սուրբն Իսրայէլի, եւ զԱստուած ո՛չ խնդրեցին[9932]։ 2 Եւ նա իմաստո՛ւն էր՝ եւ ածէ՛ր ՚ի վերայ նոցա չարիս. եւ բան նորա ո՛չ անարգեսցի. եւ յարիցէ ՚ի վերայ տանց մարդոց չարաց, եւ ՚ի վերայ սնոտի յուսոյն նոցա[9933]։ 3 Յա՛յր Եգիպտացի՝ եւ ո՛չ յԱստուած. ՚ի մարմինս երիվարաց՝ եւ ո՛չ գոյր օգնականութիւն. այլ Տէր արկցէ՛ ՚ի վերայ նոցա զձեռն իւր, եւ տաժանեսցին օգնականքն, եւ կործանեսցին օգնեալքն ՚ի նոցանէն. եւ առ հասարա՛կ ամենեքեան սատակեսցին[9934]։ 4 Զի ա՛յսպէս ասաց ցիս Տէր. թէ զոր օրինակ գոչեսցէ առեւծ՝ եւ կորիւն առիւծու յո՛րս յոր հասանիցէ, կաւշեսցէ ՚ի վերայ՝ եւ լցցէ զլերինս բարբառով իւրով. եւ ՚ի պարտութիւն մատնեսցին, եւ ՚ի սաստկութենէ սրտմտութեան նորա հալեսցին։ Ա՛յնպէս իջցէ Տէր զօրութեանց ՚ի լեառն Սիովն, եւ ՚ի վերայ լերանց դորա[9935]. 5 իբրեւ զթռչո՛ւնս թռուցեալս, ա՛յնպէս հովանի լիցի Տէր զօրութեանց ՚ի վերայ Երուսաղեմի. ՚ի թիկունս իջցէ. օգնեսցէ եւ փրկեսցէ եւ կեցուսցէ՛[9936]։ 6 Դարձարո՛ւք ոյք խորհիք խորհուրդս խորինս եւ զանօրէնս՝ որդիք Իսրայէլի։ 7 Զի յաւուր յայնմիկ բարձցե՛ն մարդիկ զձեռագործս իւրեանց զարծաթեղէնս եւ զոսկեղէնս՝ զոր արարին ձեռք նոցա մեղս[9937]։ 8 Եւ անկցի՛ Ասորեստանեայն, ո՛չ սրով առն, եւ ո՛չ սուր մարդոյ կերիցէ զնա. եւ ՚ի փախո՛ւստ դարձցի՝ ո՛չ յերեսաց սուսերի. եւ երիտասարդք նորա ՚ի պարտութիւն մատնեսցին։ 9 Եւ եղիցին վիմարգելք իբրեւ զորմարգելս. եւ ՚ի պարտութիւն մատնեսցին. եւ որ փախիցէն, ըմբռնեսցի՛։

ԻԹ Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Երանի՛ որ ունիցի զաւա՛կ ՚ի Սիովն, եւ ընտանեա՛կք իցեն նորա յԵրուսաղէմ[9938]։

32
Գլուխ ԼԲ

1 Զի ահաւասիկ թագաւոր արդա՛ր թագաւորեսցէ, եւ իշխանք իրաւա՛մբք տիրեսցեն։ 2 Եւ եղիցի մարդն որ թաքուցանիցէ զբանս իւր, թաքիցէ՛ իբրեւ ՚ի ջուրցն սաստկութենէ։ Եւ եղիցի Սիոն իբրեւ զգե՛տ յորդեալ փառաւոր ՚ի ծարաւուտ երկրի[9939]։ 3 Եւ ո՛չ եւս եղիցին յուսացեալ ՚ի մարդիկ. այլ տացեն զականջս առ ՚ի լսել[9940], 4 եւ սիրտք տկարաց անսայցեն ՚ի լսել. եւ լեզուք թոթովք՝ արագարա՛գ ուսցին խօսել զխաղաղութիւն[9941]։ 5 Եւ ո՛չ եւս ասասցեն ցյիմարն լինել նոցա իշխան. եւ ո՛չ եւս ասասցեն պաշտօնեայք քո՝ թէ լո՛ւռ լեր։ 6 Քանզի յիմարն յիմարութիւն խօսեսցի, եւ սիրտ նորա զնանրութիւն խորհեսցի. կատարել զանօրէնութիւն, եւ խօսել առ Աստուած զհայհոյութիւն. ցրուել զանձինս քաղցեալս, եւ զանձինս ծարաւեալս՝ ունա՛յնս արձակել[9942]։ 7 Զի խորհուրդք չարաց՝ անօրէ՛նս խորհին. ապականե՛լ զխոնարհս բանիւք անիրաւութեամբ, եւ ցրուել զբանս տնանկաց ՚ի դատաստանի[9943]. 8 իսկ ուղիղք իմաստո՛ւնս խորհեցան, եւ խորհուրդն այն կայ՝ մնայ[9944]։ 9 Կանայք մեծատունք, արի՛ք եւ լուարո՛ւք բարբառոյ իմոյ. եւ դստերք կասկածանօք լուարո՛ւք զբանս իմ։ 10 Յո՛ւշ լիցին ձեզ աւուրքն տարեկանաց ցաւովք եւ կասկածանօք. նուաղեցա՛ն կութք. դադարեցին սերմանք, եւ այլ ո՛չ եւս եկեսցեն։ 11 Զարհուրեցարո՛ւք բարեկեցիկք. տրտմեցարո՛ւք յանձնապաստանքդ. մերկացարո՛ւք՝ կողոպտեցարո՛ւք՝ քրձազգա՛ծք եղերուք։ 12 Կոծեցարո՛ւք ՚ի վերայ արդեանց, վասն անդոցն ցանկալեաց, եւ վասն այգեացն բերոց[9945]։ 13 Յերկիր ժողովրդեան իմոյ փո՛ւշ եւ խո՛տ բուսցի. եւ յամենայն ապարանից ուրախութիւն բարձցի՛. քաղաքիդ մեծացելոյ[9946] 14 ապարանք լքեալք. զմեծութիւն քաղաքիդ լքցե՛ն եւ զտունս ցանկալիս. եւ եղիցին աւանք քո ա՛յրք յաւիտենից. ուրախութիւն ցռո՛ւց եւ ճարակք հօտից։ 15 Մինչեւ եկեսցէ ՚ի վերայ ձեր Հոգի՛ ՚ի բարձանց. եւ եղիցի յանապա՛տ Քերմէլ, եւ Քերմէլ յանտա՛ռ համարեսցի[9947]. 16 եւ հանգիցեն իրաւունք յանապատի, եւ արդարութիւն ՚ի Քերմէլ բնակեսցէ։ 17 Եւ եղիցին գործք արդարութեան խաղաղութեամբ. եւ կալցի արդարութիւն զհանգի՛ստ. եւ յուսացեալքն եղիցին մինչեւ յաւիտեան[9948]։ 18 Եւ բնակեսցէ ժողովուրդ իմ ՚ի քաղաքին խաղաղութեան, եւ բնակեսցէ յուսով, եւ հանգիցեն մեծութեամբ. 19 այլ կարկուտ եթէ իջանիցէ, ո՛չ ՚ի ձեր վերայ եկեսցէ։ Եւ եղիցի որ բնակեալ իցեն յանտառին, յանհո՛գս իբրեւ զայնոսիկ ոյք իցենն ՚ի դաշտի[9949]։ 20 Երանի՛ որ սերմանիցեն ընդ ամենայն ջրով ուր ե՛զն եւ էշ կոխիցեն։

33
Գլուխ ԼԳ

1 Վա՛յ այնոցիկ որ թշուառացուցանենն զձեզ. բայց զձեզ ո՛չ ոք կարէ թշուառացուցանել. եւ որ արհամարհէն՝ ո՛չ զձեզ արհամարհեաց. զի մատնեսցին ՚ի պարտութիւն որ զձեզն արհամարհեն. եւ իբրեւ զցեց ՚ի վերայ ձորձոց՝ ա՛յնպէս մատնեսցին ՚ի պարտութիւն[9950]։

Լ 2 Տէր ողորմեա՛ց մեզ՝ զի ՚ի քե՛զ յուսացաք. եղեւ զաւակ անհաւատիցն ՚ի կորո՛ւստ. այլ մեր փրկութիւն ՚ի քէ՛ն է ՚ի ժամանակի նեղութեան։ 3 Վասն բարբառոյ ահի քոյ յիմարեցա՛ն ժողովուրդք. եւ յերկիւղէ քումմէ ցրուեցա՛ն հեթանոսք։ 4 Եւ արդ ժողովեսցի կապուտն ձեր մեծի՛ եւ փոքու. որպէս ոք զի ժողովեսցէ զմարա՛խ իբրեւ ՚ի գբոյ, ա՛յնպէս այպն առնիցեն զձեզ[9951]։ 5 Սո՛ւրբ է Տէր Աստուած մեր որ բնակեալն է ՚ի բարձունս. լցա՛ւ Սիոն իրաւամբք եւ արդարութեամբ։ 6 Օրինօք մատնեսցին, եւ գանձուք եղիցի փրկութիւնն մեր. եհաս իմաստութիւն եւ հանճար եւ աստուածպաշտութիւն Տեառն. այս են գանձք արդարութեան[9952]։ 7 Ահաւադիկ յահէդ ձերմէ երկիցեն. յորոց երկնչէիքն՝ երկիցե՛ն ՚ի ձէնջ. հրեշտա՛կս արձակեսցեն որ լայցեն դառնապէս՝ եւ խնդրեսցեն զխաղաղութիւն[9953]. 8 զի հատա՛ն ճանապարհք նոցա. հանդարտեա՛ց ահն հեթանոսաց, եւ բարձա՛ւ ուխտն որ ընդ նոսա. եւ մի՛ եւս համարիցիք զնոսա ՚ի մարդիկ։ 9 Սուգ առ՝ եւ տկարացաւ երկիր. յամօթ եղեւ Լիբանան, ՚ի դա՛շտ մարգագետին համարեցաւ Սարոն. յայտնի՛ եղեւ Գալիլեա եւ Կարմելոս։ 10 Արդ՝ յարեա՛յց ասէ Տէր. արդ՝ փառաւորեցա՛յց. արդ՝ բարձրացա՛յց. 11 արդ՝ տեսջի՛ք. արդ՝ յամօ՛թ լիջիք. ընդունա՛յն լիցի զօրութիւն ոգւոց ձերոց, եւ հո՛ւր կերիցէ զձեզ։ 12 Եւ եղիցին հեթանոսք խարշեալք իբրեւ զփո՛ւշ ագարակի՝ այրեցեալ եւ ընկեցեալ[9954]։ 13 Լուիցե՛ն հեթանոսք զոր արարի. ծանիցեն մերձաւորք զզօրութիւն իմ[9955]։ 14 Մերժեցա՛ն ՚ի Սիովնէ անօրէնք. դողո՛ւմն կալցի զամպարիշտս։ Իսկ արդ ո՞ պատմեսցէ ձեզ եթէ հուր բորբոքեալ կայ. կամ ո՞ պատմեսցէ ձեզ զտեղւոյն յաւիտենից[9956]։ 15 Որ գնայ արդարութեամբ, խօսի զուղիղ ճանապարհէ. ատեայ զանօրէնութիւն եւ զանիրաւութիւն, թօթափէ զձեռս իւր ՚ի կաշառոց. ծանրացուցանէ զականջս առ ՚ի չլսելոյ զդատաստան արեան, խնո՛ւ զաչս իւր զի մի՛ տեսցէ զանիրաւութիւն[9957]։ 16 Նա՛ բնակեսցէ ՚ի բարձր այրի վիմի հաստատնոյ. հա՛ց տացի նմա՝ եւ ջուր նորա հաւատարի՛մ[9958]։ 17 Զթագաւորն փառաց տեսջիք. եւ աչք ձեր տեսցեն զերկիրն ՚ի հեռուստ[9959]. 18 եւ անձինք ձեր խոկասցե՛ն յերկեւղ Տեառն։ Ո՞ւր են դպիրքն. ո՞ւր են խրատտուքն. ո՞ւր է որ ունի զհամար պահակերաց զմեծի եւ զփոքու[9960]՝ 19 ժողովրդեանն, ընդ որում ո՛չ ինչ խորհեցաւ. զի չէ՛ր տեղեակ ծանրաձայնին վասն չլսելոյ։ Ժողովուրդ յոռացեալ, եւ ո՛չ գոյ լսողին ՚ի միտ առնուլ[9961]։

ԼԱ 20 Ահաւասիկ Սիոն քաղաք փրկութեան մերոյ. աչք ձեր տեսցեն զԵրուսաղէմ քաղաք մեծացեալ, խորանք որ ո՛չ շարժեսցին. եւ մի՛ շարժեսցին ցիցք խորանի նորա յաւիտեանս ժամանակաց, եւ մի՛ խզեսցին ապաւանդակք նորա. 21 զի անուն Տեառն մեծ է ՚ի ձեզ։ Ձե՛զ լիցի տեղին յորում գետքն եւ ջրադարձք լայնք եւ ընդարձակք. ո՛չ երթիցես ընդ այն ճանապարհ, եւ մի՛ գնասցեն նաւք քո վարեալք. զի Աստուած իմ մե՛ծ է, եւ ո՛չ արասցէ զա՛նց զինեւ[9962]։ 22 Տէր հայր մեր. Տէր դատաւոր մեր. Տէր իշխան մեր. Տէր թագաւոր մեր. Տէր փրկիչ մեր՝ եւ նա՛ փրկեսցէ զմեզ։ 23 Խզեցա՛ն պարանք քո զի ո՛չ հանդարտեցին. նո՛յնպէս եւ կայմն խոնարհեցաւ՝ եւ ո՛չ պարզեսցէ զառագաստն, եւ ո՛չ արձակեսցէ զնշանն մինչեւ մատնեսցի ՚ի կորուստ։ Այսուհետեւ բազում կաղք աւար առնուցուն. 24 եւ մի՛ ասասցեն թէ վաստակեցաք, ժողովուրդն որ բնակեալ իցէ ՚ի նոսա. զի թողա՛ն մեղք նոցա։

34
Գլուխ ԼԴ

ԼԲ 1 Մատերուք հեթանոսք եւ լուարո՛ւք. ո՛ւնկն դիք իշխանք. լուիցէ՛ երկիր եւ որ ՚ի նմա տիեզերք, եւ ժողովուրդք որ ՚ի նմա[9963]։ 2 Զի սրտմտութիւն Տեառն ՚ի վերայ ամենայն ազգաց, եւ բարկութիւն ՚ի վերայ ամենայն թուոց նոցա. սատակել զնոսա՝ եւ մատնել զնոսա ՚ի սպանումն։ 3 Եւ վիրաւորք նոցա դի՛ տապա՛ստ անկցին, եւ ելցէ հոտ նոցա. եւ թացցին լերինք յարենէ նոցա։ 4 Եւ հալեսցին ամենայն զօրութիւնք երկնից. եւ գալարեսցին երկինք իբրեւ զմագաղաթ, եւ ամենայն աստեղք թօթափեսցին իբրեւ զտերեւ յորթոյ՝ եւ որպէս անկանի տերեւ ՚ի թզենւոյ։ 5 Զի արբեցա՛ւ սուր իմ յերկինս. արդ՝ ՚ի վերայ Եդովմայեցւոցն իջցէ, եւ ՚ի վերայ կորստական ժողովրդեանն դատաստանօք։ 6 Սո՛ւր Տեառն լցաւ արեամբ. ուռուցաւ ճարպով գառանց, եւ ճարպով ցլուց եւ խոյոց։ Զի զոհ Տեառն է ՚ի Բոսոր, եւ սպա՛նդ մեծ յերկրին Եդովմայեցւոց[9964]։ 7 Եւ ընկճեսցին մեծամեծք ընդ նոսա՝ եւ խոյք եւ ցուլք. եւ արբեսցի երկիրն յարենէ նոցա. եւ հող նոցա ՚ի ճարպոյ նոցա լցցի[9965]։ 8 Զի օր դատաստանի Տեառն է, եւ տարեկան հատուցման դատաստանի Սիովնի։ 9 Եւ դարձցին ձորք նորա ՚ի ձիւթ, եւ երկիր նորա ՚ի ծծումբ. եւ եղիցի երկիր նորա իբրեւ զձիւթ վառեալ[9966] 10 ՚ի տուէ եւ ՚ի գիշերի. եւ մի՛ շիջցի յաւիտեանս ժամանակաց։ Եւ բարձրասցի ծուխ նորա ՚ի վեր, եւ աւերեսցի յազգս ազգաց. եւ ՚ի բազում ժամանակս աւերեսցի, եւ ո՛չ ոք իցէ որ անցանիցէ ընդ նա[9967]։ 11 Եւ բնակեսցեն ՚ի նմա թռչունք եւ ոզնիք, եւ ցինք եւ ագռաւք. եւ անկցին ՚ի նմա լարաբաժինք աւերակի. եւ յուշկապարիկք բնակեսցեն ՚ի նմա[9968]։ 12 Եւ եղիցին իշխանք նորա իբրեւ չեղեալք, եւ թագաւորք նորա եւ մեծամեծք եղիցին ՚ի կորուստ[9969]. 13 եւ բուսցի՛ ՚ի քաղաքս նորա եւ յամուրս փա՛յտ փշաբեր։ Եւ եղիցի բնակութիւն համբարեաց եւ հանգիստ ջայլամանց[9970]. 14 եւ պատահեսցեն դեւք յուշկապարկաց, եւ տայցեն ձայն միմեանց։ Ա՛նդ հանգիցեն յուշկապարիկք, զի գտին իւրեանց հանգիստ. 15 ա՛նդ եհան ձագս ոզնի, եւ սնոյց երկիր զձագս նորա զգուշութեամբ։ Ա՛նդ պատահեցին միմեանց եղջերուք, տեսին զերեսս իրերաց[9971]. 16 թուով անցին, եւ մի ՚ի նոցանէ ո՛չ վրիպեաց. ընկեր զընկեր ո՛չ խնդրեցին։ Զի Տէր հրամայեաց նոցա, եւ ոգի նորա ժողովեաց զնոսա[9972]. 17 եւ նոյն վիճակեցոյց զնոսա. եւ ձեռն նորա բաժանեաց նոցա ճարակս՝ յաւիտեանս ժամանակաց. Ժառանգեսցեն ազգաց յազգս, եւ հանգիցե՛ն ՚ի նմա[9973]։

35
Գլուխ ԼԵ

1 Ուրա՛խ լեր անապատ ծարաւի. ցնծասցէ անապատն եւ ծաղկեսցէ՛ իբրեւ զշուշան։ 2 Եւ ծաղկեսցէ եւ ցնծասցէ անապատն Յորդանանու. եւ փառքն Լիբանանու տացի նմա, եւ պատիւն Կարմելայ. եւ ժողովուրդ իմ տեսցէ զփա՛ռս Տեառն, եւ զբարձրութիւն Աստուծոյ մերոյ[9974]։ 3 Զօրացարո՛ւք ձեռք լքեալք՝ եւ ծունկք կթուցեալք. 4 մխիթարեցարո՛ւք կարճամիտք սրտիւք. զօրացարո՛ւք եւ մի՛ երկնչիք։ Ահաւասիկ Աստուած մեր հատուցանէ դատաստան՝ եւ հատուսցէ. ինքնի՛ն եկեսցէ՝ եւ փրկեսցէ զմեզ։ 5 Յայնժամ աչք կուրաց բացցին՝ եւ ականջք խլից լուիցե՛ն։ 6 Յայնժամ վազեսցէ կաղն իբրեւ զեղջերու, եւ պա՛րզ լիցի լեզու ծանրախօսաց։ Զի ջուր բղխեաց յանապատի, եւ գե՛տ ՚ի ծարաւուտ երկրի։ 7 Եւ եղիցի անջուրն յեղտեւրս եւ աղբեւր ջուրց ՚ի ծարաւո՛ւտ երկրի։ Ա՛նդ եղիցի ուրախութիւն հաւուց, եւ մակաղատեղք խաշանց. ա՛նդ մարգագետինք եւ խաղք[9975]։ 8 Անդ եղիցին ճանապարհ մաքրեալ, եւ ճանապարհ սո՛ւրբ կոչեսցի. մի՛ անցցէ ընդ նա պիղծ, եւ մի՛ եղիցի անդ ճանապարհ պղծոյ. այլ ցրուեալքն գնասցեն ընդ նա՝ եւ մի՛ մոլորեսցին[9976]։ 9 Մի՛ եղիցի անդ առեւծ, եւ մի՛ ՚ի գազանաց չարաց ընդ այն մի՛ անցանիցէ. եւ մի՛ ամենեւին գտցի ՚ի նմա. այլ ընդ նա գնասցեն փրկեալքն եւ ժողովեալքն վասն Տեառն։ 10 Դարձցին՝ եւ եկեսցեն ՚ի Սիովն ցնծութեամբ՝ եւ ուրախութիւն յաւիտենից ՚ի վերայ գլխոց նոցա. զի ՚ի վերայ գլխոց նոցա օրհնութիւն եւ ցնծութիւն, եւ ուրախութիւն հասցէ նոցա. մերժեցան ցա՛ւք՝ եւ տրտմութիւնք եւ հեծութիւնք[9977]։

36
Գլուխ ԼԶ

ԼԳ 1 Եւ եղեւ ՚ի չորեքտասաներորդի ամի թագաւորութեանն Եզեկիայ, ել Սենեքերիմ արքայ Ասորեստանեայց ՚ի վերայ ամուր քաղաքաց Հրէաստանի, եւ ա՛ռ զնոսա։ 2 Եւ առաքեաց արքայն Ասորեստանեայց զՌափսակ ՚ի Լաքիսայ յԵրուսաղէմ առ արքայն Եզեկիայ զօրօք բազմօք. եւ եկն եկաց ՚ի վերայ ջրմղի վերնոյ աւազանին ՚ի ճանապարհի ագարակին թափչաց[9978]։ 3 Եւ ելի՛ն առ նա Եղիակիմ Քեղկեայ որ հազարապե՛տն էր, եւ Սովմնաս՝ հրովարտակաց դպիր, եւ Յովաք Ասափայ՝ յիշատակաց դպիր։ 4 Եւ ասէ ցնոսա Ռափսակ. Երթա՛յք ասացէ՛ք ցԵզեկիա. Ա՛յսպէս ասէ մեծ արքայն Ասորեստանեայց. Յո՞ յուսացեալ իցես. 5 միթէ խորհրդո՛վ կամ բանիւ շրթանց պատերա՞զմ վճարիցի. իսկ արդ՝ յո՞ յուսացեալ իցես զի ո՛չ հնազանդիս ինձ[9979]։ 6 Ահաւասիկ յուսացեալ ես ՚ի ցո՛ւպն եղեգնեայ՝ ՚ի ջախջա՛խ յԵգիպտացին. յոր թէ յենուցու ոք՝ խորտակի եւ ընդ ձեռս ելանէ. ա՛յնպէս է փարաւոն արքայն Եգիպտացւոց, եւ ամենեքեան որ յուսացեալ են ՚ի նա[9980]։ 7 Իսկ եթէ ասիցէք, եթէ ՚ի Տէր Աստուած մեր յուսացեալ եմք. ո՞չ ապաքէն նա է՝ վասն որոյ քակեաց Եզեկիա զբարձունս եւ զսեղանս նոցա. եւ պատուէր ետ Հրէաստանի՝ եւ Երուսաղեմի, առաջի նորա սեղանոյն միայն երկի՛ր պագանել։ 8 Այլ արդ՝ եկա՛յք խառնեցարո՛ւք ընդ տեառն իմում արքային Ասորեստանեայց. եւ տա՛ց ձեզ երկուս հազարս երիվարաց, եթէ կարիցէք տալ հեծեալս ՚ի վերայ նոցա[9981]։ 9 Եւ զիա՞րդ կարիցէք ՚ի դիմի՛ հարկանել միո՛ւմ յաշխարհակալաց ծառայից տեառն իմոյ, որք յուսացեալ էք յԵգիպտոս ՚ի հեծեալս եւ յերիվարս նոցա[9982]։ 10 Իսկ արդ մեք առանց Տեա՞ռն եկեալ իցեմք յերկիրս յայս տա՛լ ընդ սմա պատերազմ. Տէր ասաց ցիս. Ել յերկիրն յայն, եւ ապականեա՛ զնա։ 11 Եւ ասէ ցնա Եղիակիմ, եւ Սովմնաս, եւ Յովաք. Խօսեա՛ց ընդ ծառայս քո Ասորերէն՝ զի լսեմք, եւ մի՛ խօսիր ընդ մեզ Հրէարէն. եւ ընդէ՞ր խօսիս յականջս մարդկանս որ անկեալ կան զպարսպաւս[9983]։ 12 Ասէ ցնոսա Ռափսակ. Միթէ առ տէ՞րն ձեր՝ կամ առ ձե՞զ առաքեաց զիս տէր իմ խօսել զբանս զայսոսիկ. ո՞չ ապաքէն առ մարդիկդ որ նստին ՚ի վերայ պարսպիդ. զի մի՛ ուտիցեն զաղբ եւ ըմպիցեն զմէ՛զս իւրեանց ձեւք հանդերձ։ 13 Յո՛տն եկա՛ց Ռափսակ՝ եւ աղաղակեաց ՚ի ձայն մեծ Հրէարէն՝ եւ ասէ. Լուարո՛ւք զպատգամս թագաւորին մեծի արքային Ասորեստանեայց։ 14 Ա՛յսպէս ասէ արքայ. Մի՛ պատրեսցէ զձեզ Եզեկիա բանիւք՝ որովք ո՛չ կարէ փրկել զձեզ։ 15 Եւ մի՛ խաբեսցէ զձեզ Եզեկիա՝ թէ Աստուած փրկեսցէ զձեզ, եւ ո՛չ մատնիցի քաղաքս ՚ի ձեռս թագաւորին Ասորեստանեայց[9984]. 16 մի՛ անսայք Եզեկիայ։ Ա՛յսպէս ասէ արքայն Ասորեստանեայց. Եթէ կամիցիք դիւրե՛լ անձանց, եկայք ելէ՛ք առ իս. եւ կերիջի՛ք իւրաքանչիւր զայգի իւր եւ զթզենի, եւ արբջիք ջուր ՚ի ջրհորոց ձերոց[9985]. 17 մինչեւ եկից եւ տարա՛յց զձեզ յերկիրն՝ որ իբրեւ զերկիրս ձեր է. երկիր ցորենոյ եւ գինւոյ, հացաւետ եւ գինաւետ[9986]։ 18 Մի՛ խաբեսցէ զձեզ Եզեկիա՝ եւ ասասցէ թէ Աստուած փրկէ զձեզ. միթէ փրկեցի՞ն աստուածք ազգացն զիւրաքանչիւր երկիր ՚ի ձեռաց արքային Ասորեստանեայց[9987]։ 19 Ո՞ւր է աստուած Եմաթայն՝ եւ Արփաթայ. եւ ո՞ւր է աստուած քաղաքին Սեփարուիմ. միթէ կարացի՞ն փրկել զՍամարիա ՚ի ձեռաց իմոց[9988]։ 20 Ո՞ ոք յաստուածոց ամենայն ազգացն այնոցիկ կարաց փրկել զերկի՛ր իւր ՚ի ձեռաց իմոց, զի եւ ձեր Աստուածդ փրկեսցէ զԵրուսաղէմ ՚ի ձեռաց իմոց[9989]։ 21 Լո՛ւռ եղեն եւ ո՛չինչ ետուն պատասխանի, վասն հրամանի թագաւորին չտալ պատասխանի[9990]։ 22 Եւ եմո՛ւտ Եղիակիմ Քեղկեայ որ հազարապետն էր՝ եւ Սովմնաս հրովարտակաց դպիր՝ եւ Յովաք Ասափայ յիշատակաց դպիր առ Եզեկիա՝ զօձիս պատառեալ, եւ պատմեցին նմա զբանս Ռափսակայ։

37
Գլուխ ԼԷ

1 Եւ եղեւ իբրեւ լուաւ Եզեկիա արքայ, պատառեա՛ց զպատմուճան իւր՝ եւ քո՛ւրձ զգեցաւ, եւ ել ՚ի տուն Տեառն։ 2 Եւ առաքեաց զԵղիակիմ հազարապետն, եւ զՍովմնաս հրովարտակաց դպիր, եւ զծերս ՚ի քահանայից անտի քրձազգածս առ Եսայի մարգարէ որդի Ամովսայ[9991]։ 3 Եւ ասէ ցնա. Ա՛յսպէս ասէ Եզեկիա. Ա՛յսօր է օր նեղութեան եւ նախատանաց, եւ կշտամբութեան եւ բարկութեան. յորում աւուր հասեալ են երկունք ծննդականի՝ եւ ո՛չ կարէ ծնանել[9992]։ 4 Լուիցէ՛ Տէր Աստուած քո զբանս Ռափսակայ, զոր առաքեաց արքայն Ասորեստանեայց տէրն նորա նախատել զԱստուած կենդանի. եւ նախատել բանի՛ւք զորս լուաւ Տէր Աստուած քո. եւ արդ խնդրեսցե՛ս ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ քումմէ վասն մնացելոցս այսոցիկ[9993]։ 5 Եւ եկին ծառայքն Եզեկիայի արքայի առ Եսայի[9994]։ 6 Եւ ասէ ցնոսա Եսայի. Զա՛յս ասասջիք ցտէրն ձեր. Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Ո՛չ երկիցես ՚ի բանիցն զոր լուար, որովք նախատեցին զիս հրեշտակք արքային Ասորեստանեայց։ 7 Ահաւասիկ ես արկանե՛մ ՚ի նա ոգի խռովութեան. եւ լուեալ համբաւ դարձցի յաշխարհ իւր, եւ անկցի ՚ի սո՛ւր յերկրի իւրում[9995]։ 8 Եւ դարձեալ անդրէն Ռափսակայ եհա՛ս առ արքայն Ասորեստանեայց, զի պաշարեալ էր զՂոբնան. եւ լուաւ թէ արքայն Ասորեստանեայց չուեա՛ց ՚ի Լաքիսայ[9996]։ 9 Եւ ել Թարակ արքայ Եթւովպացւոց պաշարե՛լ զնա. եւ դարձաւ անդրէն։ Եւ առաքեաց հրեշտակս առ Եզեկիա՝ եւ ասէ[9997]. 10 Ա՛յսպէս ասացէ՛ք ցԵզեկիա արքայ Հրէաստանի. Մի՛ խաբեսցէ զքեզ Աստուած՝ յոր դու յուսացեալ ես. եւ ասիցէ՝ թէ ո՛չ մատնեսցի Երուսաղէմ ՚ի ձեռս արքային Ասորեստանեայց։ 11 Արդ՝ ահա չիցէ՞ լուեալ քո զոր ինչ արարին թագաւորք Ասորեստանեայց ընդ ամենայն երկիր, որպէս սատակեցին զնոսա. իսկ արդ դու ապրելո՞ց իցես։ 12 Միթէ ապրեցուցի՞ն աստուածք ազգացն զայնոսիկ զորս կորուսին հարքն իմ, զԳովզան եւ զԽառան եւ զՀռափեթ, որ են յերկիրն Եմաթայ[9998]։ 13 Ո՞ւր են թագաւորք Եմաթայն եւ Արփաթայ. եւ ո՞ւր են թագաւորք քաղաքին Սեփարուիմ, Անայն եւ Գաւայ[9999]։ 14 Եւ ա՛ռ Եզեկիա զհրովարտակն ՚ի ձեռաց հրեշտակացն, ընթերցաւ, եւ եմուտ ՚ի տուն Տեառն, եւ տարածեա՛ց առաջի Տեառն։ 15 Եւ եկաց յաղօթս Եզեկիա առ Տէր՝ եւ ասէ. 16 Տէր Սաբաւովթ. Աստուած Իսրայէլի՝ որ նստիս ՚ի քրովբէս. դո՛ւ ես Աստուած միայն՝ ամենայն թագաւորութեանց տիեզերաց. դո՛ւ արարեր զերկինս եւ զերկիր[10000]։ 17 Խոնարհեցո՛ Տէր զունկն քո՝ եւ լո՛ւր. բա՛ց Տէր զաչս քո, նայեա՛ց Տէր. լո՛ւր Տէր, եւ տե՛ս զպատգամս զոր առաքեաց Սենեքերիմ արքայ Ասորեստանեայց նախատե՛լ զԱստուած կենդանի։ 18 Եւ արդարեւ աւերեցին թագաւորքն Ասորեստանի զաշխարհս ամենայն եւ զերկիր նոցա. 19 եւ հրձի՛գ արարին զկուռս նոցա. քանզի չէին աստուածք, այլ ձեռագործք մարդկան, փայտեղէնք եւ քարեղէնք, եւ կորուսին զնոսա[10001]։ 20 Բայց արդ Տէր Աստուած մեր՝ ապրեցո՛ զմեզ ՚ի ձեռաց նորա. զի ծանիցեն ամենայն թագաւորութիւնք երկրի՝ թէ դո՛ւ միայն ես Աստուած։ 21 Եւ առաքեցաւ Եսայի որդի Ամովսայ առ Եզեկիա՝ եւ ասէ ցնա. Ա՛յսպէս ասէ Տէր Աստուած Իսրայէլի. Լուա՛յ աղօթիցն զոր աղաչեցեր առ իս՝ վասն Սենեքերիմայ արքային Ասորեստանեայց[10002]. 22 արդ ա՛յս բան է զոր խօսեցաւ վասն նորա Աստուած. Անգոսնեա՞ց արհամարհեա՞ց զքեզ դուստր Սիովնի. գլո՞ւխ շարժեաց ՚ի վերայ դո՛ւստր Երուսաղեմի[10003]։ 23 Զո՞ նախատեցեր եւ գրգռեցեր, եւ առ ո՞ բարձրացուցեր զբարբառ քո. եւ ո՛չ ամբարձեր զաչս ՚ի բարձունս ՚ի Սուրբն Իսրայէլի[10004]. 24 զի՞ ՚ի ձեռն հրեշտակաց նախատեցեր զՏէր։ Դու ասէիր թէ բազմութեամբ կառաց իմոց ելից ՚ի բարձրութիւն լերանց, եւ ՚ի ծագս Լիբանանու. եւ կոտորեցից զբարձրութիւն մայրից նորա, եւ զգեղեցկութիւն նոճից նորա. եւ մտի ՚ի բարձրութիւն կողմանց անտառին[10005]. 25 եւ արկից կամուրջ, եւ աւերեցից զջուրսն եւ զամենայն ժողովս ջուրցն։ 26 Չիցէ՞ լուեալ քո զոր յառաջագոյն արարի ես յաւուրցն առաջնոց. զոր կարգեցի եւ այժմ յայտնեցի՛ աւերել զհեթանոսս յամուրս իւրեանց[10006], 27 եւ զբնակիչս քաղաքաց յիւրաքանչիւր ամրոցաց, թողի՛ ՚ի ձեռաց՝ եւ ցամաքեցան. եւ եղեն իբրեւ զխո՛տ ցամաքեալ ՚ի վերայ տանեաց՝ եւ իբրեւ զսէզ չորացեալ։ 28 Արդ զկայս հանգստեան քոյ, եւ զել եւ զմուտ ճանապարհաց քոց ես ինձէ՛ն գիտեմ. 29 եւ սրտմտութիւն քո զոր սրտմտեցեր, եւ դառնութիւն քո ե՛լ առաջի իմ. եւ արկից վարապան ՚ի ցռուկք քո, եւ դանդանաւանդ ՚ի կզակս քո. եւ դարձուցից զքեզ ընդ նո՛յն ճանապարհ ընդ որ եկիր[10007]։ 30 Այլ քեզ ա՛յս եղիցի նշան. կերիցես ա՛յս ամ զսերմանեալդ, եւ յամէ եւս կերիցես զմնացորդսն. եւ յամին երրորդում սերմանեսջիք եւ հնձեսջի՛ք, տնկեսջի՛ք այգիս՝ եւ կերիջի՛ք զպտուղ նորա[10008]։ 31 Եւ եղիցին մնացորդքն Հրէաստանի արձակել արմատս ՚ի խոնարհ, եւ տալ պտուղ ՚ի վեր[10009]։ 32 Զի յԵրուսաղէմ եղիցին մնացեալք, եւ ՚ի լերին Սիովնի ապրեալք. զի նախանձ Տեառն զօրութեանց արար զայս։ 33 Վասն այսորիկ ա՛յսպէս ասէ Տէր ՚ի վերայ թագաւորին Ասորեստանեայց. Մի՛ մտցէ ՚ի քաղաքս յայս, եւ մի՛ նետս արկցէ ՚ի վերայ դորա. եւ մի՛ փակեսցէ զդա վահանօք, եւ մի՛ պաշարեսցէ զդա պատնիշօք[10010]. 34 այլ ճանապարհ ընդ որ եկն ընդ նո՛յն դարձցի, եւ ՚ի քաղաքն յայն մի՛ մտցէ։ Ա՛յսպէս ասէ Տէր[10011]. 35 Վերակացո՛ւ եղէց քաղաքիդ այդմիկ ապրեցուցանե՛լ զդա, վասն իմ եւ վասն Դաւթի ծառայի իմոյ։ 36 Եւ ել հրեշտակ Տեառն, եւ սատակեաց ՚ի բանակէ անտի Ասորեստանեայցն՝ հարեւր ութսուն եւ հինգ հազար. եւ յարեան ընդ առաւօտն՝ գտին զայն ամենայն մարմին մեռեալ[10012]։ 37 Եւ դա՛րձաւ անդրէն՝ գնաց Սենեքերիմ արքայն Ասորեստանեայց, բնակեալ ՚ի Նինուէ[10013]։ 38 Եւ մինչդեռ երկի՛ր պագանէր ՚ի տան իւրում Նասրաքայ կռո՛ց իւրոց, Ադրամելէք եւ Սարասար որդիք նորա սպանին զնա սրով, եւ ինքեանք գնացին փախստակա՛ն ՚ի Հայս. եւ թագաւորեաց Ասորդան որդի նորա ընդ նորա[10014]։

38
Գլուխ ԼԸ

1 Եւ եղեւ ՚ի ժամանակին յայնմիկ հիւանդանա՛լ Եզեկիայ մինչեւ ՚ի մահ. եւ ե՛կն առ նա Եսայի որդի Ամովսայ՝ եւ ասէ ցնա. Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Հրաման տուր վասն տան քոյ՝ զի մեռանիս եւ ո՛չ կեաս։ 2 Եւ դարձոյց Եզեկիա զերես իւր յորմն անդր, յաղօթս եկաց[10015] 3 եւ ասէ. Ո՛ Տէր. յիշեա՛ զիս Տէր զի գնացի առաջի քո արդարութեամբ եւ ճշմարտութեամբ սրտիւ, եւ զհաճոյս առաջի քո արարի։ Եւ ելաց Եզեկիա լալի՛ւն մեծ[10016]։ 4 Եւ եղեւ բան Տեառն առ Եսայի՝ եւ ասէ. 5 Երթ՝ եւ ասա՛ ցԵզեկիա. Ա՛յսպէս ասէ Տէր Աստուած Դաւթի հօր քո. Լուայ բարբառոյ աղօթից քոց, եւ տեսի զարտասուս քո. ահաւադիկ յաւելո՛ւմ ՚ի ժամանակս քո ա՛մս հինգետասան[10017]. 6 եւ ՚ի ձեռաց արքային Ասորեստանեայց ապրեցուցի՛ց զքեզ եւ զքաղաքդ զայդ. եւ վերակացո՛ւ եղէց քաղաքիդ այդմիկ։ 7 Եւ ա՛յս քեզ նշան ՚ի Տեառնէ, թէ առնիցէ Աստուած զբանդ զայդ զոր խօսեցաւ. 8 Ահաւասիկ ես դարձուցանեմ զստուեր աշտիճանացդ, ընդ որ իջեալ է շողդ, զտասն աշտիճանաւ տան քոյ. եւ դարձուցից զշողդ զտասնեքումք աշտիճանօքդ։ Եւ ել շողն զտասնեքումք աստիճանօք՝ ընդ որ իջեալ էր ստուերին[10018]։

9 Աղօթք Եզեկիայ արքայի Հրէաստանի ՚ի ժամանակի յորում հիւանդացաւ՝ եւ յարեա՛ւ ՚ի հիւանդութենէ իւրմէ[10019]։ 10 Ես ասացի. ՚Ի վերանալ աւուրց իմոց գնացի՛ց ՚ի դրունս դժոխոց։ Թողի՛ զմնացորդս ամաց իմոց[10020]։ 11 Ասացի թէ ո՛չ եւս տեսից զփրկութիւն Աստուծոյ ՚ի վերայ երկրի, եւ ո՛չ եւս տեսից զմարդն բնակչօք իւրովք։ 12 Պակասեցա՛յ ես յազգատոհմէ իմմէ. թողի զմնացորդս կենաց իմոց. ելին եւ գնացին յինէն՝ որպէս որ քակէ զտաղաւար կանգնեալ. եղեւ հոգի իմ առ յինէն իբրեւ ոստայն սատարա՛ց մե՛րձ ՚ի հատանել[10021]։ 13 Յաւուր յայնմիկ մատնեցա՛յ մինչեւ յառաւօտ. իբրեւ զառեւծ ա՛յնպէս խորտակեաց զոսկերս իմ, զի ՚ի տունջենէ մինչեւ ՚ի գիշեր մատնեցայ[10022]։ 14 Իբրեւ զծիծառն ա՛յնպէս ճչեցի, եւ իբրեւ զաղաւնի ա՛յնպէս մնչեցի. զի նուաղեցան աչք իմ ՚ի հայելոյ ՚ի բարձունս երկնից առ Տէր որ փրկեացն զիս, եւ փարատեցոյց զցաւս անձին իմոյ[10023]. 15 եւ ինքն կարգեաց զամենայն ամս իմ ՚ի դառնութիւն անձին իմոյ։ 16 Տէր վասն այսորիկ պատմեցաւ քեզ, զարթուցեր զհոգի իմ, մխիթարեցայ՝ եւ կեցի[10024]։ 17 Ահաւասիկ ՚ի խաղաղութիւն դարձաւ դառնութիւն իմ. փրկեցեր զանձն իմ զի մի՛ կորեայց, եւ ընկեցեր յետո՛յ իմ զամենայն զմեղս իմ[10025]։ 18 Զի ո՛չ թէ որ ՚ի դժոխս են՝ խոստովան առնիցին առ քեզ. եւ ո՛չ մեռեալք օրհնեսցեն զքեզ, եւ ո՛չ յուսասցին յողորմութիւնս քո՝ ոյք իջանեն ՚ի գուբ[10026]։ 19 Այլ կենդանի՛ք օրհնեսցեն զքեզ. որպէս եւ եսս այսուհետեւ մանկունս ծնայց, որ պատմեսցեն զարդարութիւն քո[10027], 20 Տէր փրկութեան իմոյ։ Եւ ո՛չ դադարեցից օրհնել զքեզ սաղմոսարանաւ զամենայն աւուրս կենաց իմոց, յանդիման տաճարիդ Աստուծոյ։ 21 Եւ ասէ Եսայի ցԵզեկիա. Ա՛ռ դու պաղատիտս թզոյ՝ մանրեա՛ եւ դի՛ր ՚ի վերայ վիրիդ՝ եւ ողջասցի՛ս[10028]։ 22 Եւ ասէ. Ա՛յդ եղիցի նշան եթէ ելանիցեմ ՚ի տունն Աստուծոյ[10029]։

39
Գլուխ ԼԹ

1 ՚Ի ժամանակին յայնմիկ առաքեաց Մարովդաք Բաղդան որդի Բաղդանայ՝ արքայ Բաբելացւոց, հրեշտակս հրովարտակօք՝ եւ պատարագս Եզեկիայ. քանզի լուաւ թէ հիւանդացաւ մե՛րձ ՚ի մահ՝ եւ յարեաւ[10030]։ 2 Եւ ուրա՛խ եղեւ Եզեկիա ՚ի նոսա, եւ եցոյց նոցա զտունս գանձուց, եւ զխնկոց, եւ զիւղոց, եւ զոսկւոյ, եւ զարծաթոյ. եւ զամենայն տունս անօթոյ գանձու, եւ զամենայն ինչ որ էր ՚ի գանձս իւր. եւ ո՛չ ինչ էր զոր ո՛չ եցոյց նոցա Եզեկիա ՚ի տա՛ն իւրում, յամենայն իշխանութեան իւրում[10031]։ 3 Եւ եկն Եսայի մարգարէ առ արքայն Եզեկիա եւ ասէ ցնա. Զի՞նչ ասեն արքդ այդոքիկ, եւ ուստի՞ եկեալ են առ քեզ։ Եւ ասէ Եզեկիա. Յերկրէ հեռաստանէ եկի՛ն առ իս ՚ի Բաբելոնէ։ 4 Եւ ասէ Եսայի. Զի՞նչ տեսին ՚ի տան քում։ Եւ ասէ Եզեկիա. Զամենայն ինչ որ ՚ի տան իմում էր՝ տեսին, եւ ո՛չ ինչ էր ՚ի տան իմում զոր ո՛չ տեսին. այլ եւ զգա՛նձս եւս զիմ։ 5 Եւ ասէ ցնա Եսայի. Արդ՝ լո՛ւր զպատգամս Տեառն զօրութեանց. 6 Ահա եկեսցեն աւուրք, եւ առնուցո՛ւն զամենայն ինչ՝ որ ՚ի տա՛ն քում է, եւ զոր ինչ միանգամ ժողովեցին հարքն քո մինչեւ ցայսօր. տարցի՛ն ՚ի Բաբելովն, եւ մի՛ ինչ ամենեւին թողուցուն[10032]։ 7 Այլ ասաց Աստուած, թէ՝ եւ յորդւոց քոց որ ելանիցեն ՚ի քէն՝ զորս դո՛ւն ծնանիցիս, տարցին եւ արասցեն ներքինի՛ս ՚ի տան թագաւորին Բաբելացւոց։ 8 Եւ ասէ Եզեկիա ցԵսայի. Բարի՛ է բանդ Տեառն զոր խօսեցաւ. եղիցի արդարութիւն եւ խաղաղութիւն յաւուրս իմ։

40
Գլուխ Խ

ԼԴ 1 Մխիթարեցէ՛ք, մխիթարեցէ՛ք զժողովուրդ իմ, ասէ Աստուած. 2 քահանայքդ խօսեցարո՛ւք ՚ի սիրտ Երուսաղեմի՝ եւ մխիթարեցէ՛ք զդա, զի լի՛ եղեւ տառապանօք։ Թողեա՛լ լիցին դմա մեղք իւր, զի ընկալաւ ՚ի ձեռանէ Տեառն կրկին զհատուցումն մեղաց իւրոց։ 3 Ձա՛յն բարբառոյ յանապատի. պատրա՛ստ արարէք զճանապարհս Տեառն, եւ ուղի՛ղ արարէք զշաւիղս Աստուծոյ մերոյ։ 4 Ամենայն ձորք լցցին, եւ ամենայն լերինք եւ բլուրք խոնարհեսցին. եւ եղիցին ամենայն դժուարինք ՚ի դիւրինս, եւ առապարքն ՚ի դաշտս։ 5 Եւ երեւեսցին փառքն Տեառն. եւ տեսցէ ամենայն մարմին զփրկութիւն Աստուծոյ, զի Տէր խօսեցաւ։ 6 Ձա՛յն որ ասէ. Գոչեա՛։ Եւ ասեմ. Զի՞նչ գոչեցից։ Գոգջիր. Ամենայն մարմին խո՛տ է, եւ ամենայն փառք մարդոյ իբրեւ զծաղիկ խոտոյ[10033]։ 7 Ցամաքեցա՛ւ խոտն, եւ թօթափեցաւ ծաղիկ նորա. զի ոգի Տեառն շնչեաց ՚ի նա. արդարեւ խո՛տ է ժողովուրդս այս։ 8 Ցամաքեցաւ խոտն, եւ թօթափեցաւ ծաղիկն. եւ բա՛ն Տեառն մնայ յաւիտեան։

ԼԵ 9 Ե՛լ ՚ի վերայ լերինդ բարձու՝ աւետարանիչդ Սիոնի. բարձրացո՛ զօրութեամբ զբարբառ քո աւետարանիչդ Երուսաղեմի. բարձրացուցէ՛ք, մի՛ երկնչիք. ասա՛ ցքաղաքդ Յուդայ[10034]. 10 Ահաւասիկ Աստուած ձեր՝ ահաւասիկ Տէր, Տէր գա՛յ զօրութեամբ եւ բազուկն տէրութեամբ իւրով. ահաւասիկ վարձք իւր ընդ իւր, եւ գո՛րծք առաջի նորա[10035]։ 11 Իբրեւ հովի՛ւ մի հովուեսցէ զխաշինս իւր. եւ բազկաւ իւրով ժողովեսցէ՛ զգառինս, եւ ՚ի ծո՛ց իւր կրեսցէ զնոսա, եւ մխիթա՛ր լիցի յղեաց։ 12 Ո՞ չափեաց ափով իւրով զջուրս, եւ զերկինս թզաւ, եւ զերկիր ամենայն՝ քլա՛ւ. ո՞ կշռեաց զլերինս կշռով, եւ զդաշտս կշռորդօք։ 13 Ո՞ գիտաց զմիտս Տեառն, եւ ո՞ եղեւ նմա խորհրդակից՝ եթէ խելամո՛ւտ արասցէ զնա. 14 կամ ընդ ո՞ւմ խորհեցաւ՝ եւ արար զնա խելամուտ. կամ ո՞ եցոյց նմա զդատաստան՝ եւ զճանապարհ իմաստութեան. կամ ո՞ ետ նմա փոխ յառաջագոյն՝ եւ հատուցանիցէ նմա[10036]։ 15 Եթէ ամենայն հեթանոսք իբրեւ զկաթիլ մի ՚ի դուլէ են, եւ իբրեւ զմէտ մի ՚ի կշռոց համարեցան, եւ իբրեւ շիթք ՚ի բերանոյ համարեսցին։ 16 Եթէ Լիբանան՝ չէ՛ բաւական յայրումն, եւ ամենայն չորքոտանիք չե՛ն բաւական յողջակէզս. 17 եւ ամենայն հեթանոսք ոչի՛նչ են, եւ յոչի՛նչ համարեցան նմա։ 18 Արդ ո՞ւմ նմանեցուցէք զՏէր, եւ որո՞ւմ նմանութեան նմանեցուցէք զնա։ 19 Միթէ պատկե՞ր կոփեաց զնա հեւսն, կամ ոսկերի՞չ ձուլեաց զնա ոսկի՝ եւ պատեաց զնա ոսկւով, ՚ի նմանութիւն պատկերի կերպարանեաց զնա[10037]։ 20 Զփայտ անփուտ ընտրեաց հեւսն, եւ իմաստութեամբ հնարս խնդրէ զիա՞րդ կանգնեսցէ զնա զի մի՛ շարժեսցի։ 21 Ո՞չ լսէք եւ ո՞չ իմանայք, եւ ո՞չ պատմեցաւ ձեզ իսկզբանէ. ո՞չ գիտացէք թէ ո՛ հաստատեաց զհիմունս երկրի։ 22 Որ ունի զծի՛ր երկրի, եւ բնակիչք նորա իբրեւ զմարա՛խ. որ կանգնեաց զերկինս իբրեւ զկամար, եւ ձգեա՛ց իբրեւ զխորան. եւ հաստատեաց զերկիր բնակել ՚ի նմա[10038]։ 23 Որ տայ զիշխանս յոչի՛նչ իշխանութիւն, եւ զերկիր իբրեւ զոչի՛նչ արար։ 24 Զի ո՛չ սերմանեսցեն՝ եւ ո՛չ տնկեսցեն, եւ ո՛չ հաստատեսցի յերկրի արմատ նոցա. շնչեաց ՚ի նոսա՝ եւ ցամաքեցան. եւ փոթրիկ իբրեւ զխռի՛ւ առցէ զնոսա[10039]։ 25 Արդ՝ ո՞ւմ նմանեցուցէք զիս, եւ զուգեցայց ասէ Սուրբն Իսրայէլի[10040]։ 26 Համբարձէ՛ք ՚ի բարձունս զաչս ձեր, եւ տես՛էք ո՛ հաստատեաց զայս ամենայն. ո՞ հանէ զզարդ նոցա, եւ զամենեսեան յանուանէ՛ կոչէ. բազում փառօք եւ սաստկութեամբ զօրութեան, եւ մի ինչ՝ ո՛չ ծածկեցաւ ՚ի քէն[10041]։ 27 Մի՛ ասիցես Յակոբ, եւ զի՞նչ խօսեցար Իսրայէլ. թէ ծածկեցան ճանապարհք իմ յԱստուծոյ, եւ Աստուած իմ եբարձ զիրաւունս իմ, եւ մեկնեցան. 28 նա եւ այժմ ո՛չ ծանեար։ Եթէ չէ՛ր լուեալ՝ Աստուած յաւիտենական. Աստուած որ հաստատեաց զծագս երկրի. ո՛չ քաղցիցէ, եւ ո՛չ վաստակեսցի. եւ չի՛ք քննութիւն իմաստութեան նորա[10042]։ 29 Տա՛յ քաղցելոց զօրութիւն, եւ անցաւաց զտրտմութիւն։ 30 Քաղցիցե՛ն երիտասարդք, եւ վաստակեսցին մանկունք. եւ ընտիրք անզօ՛րք եղիցին։ 31 Բայց որ սպասեն Տեառն, նորոգեսցի՛ն զօրութեամբ. նորափետո՛ւր զարդարեսցին իբրեւ զարծուիս. ընթասցին, եւ մի՛ վաստակեսցին. գնասցեն՝ եւ մի՛ քաղցիցեն[10043]։

41
Գլուխ ԽԱ

1 Նորոգեցարո՛ւք առ իս կղզիք. զի իշխանք նորոգեսցին զօրութեամբ. մերձեսցին՝ խօսեսցին միանգամայն, եւ ապա զիրաւունս պատմեսցեն։ 2 Ո՞ զարթոյց յարեւելից զարդարութիւն, եւ կոչեա՛ց զնա զհետ իւր. երթիցէ եւ տացէ հատուցումն յանդիման հեթանոսաց. զարհուրեցուսցէ զթագաւորս, եւ տացէ հողոյ զսուրս նոցա. եւ իբրեւ զխռիւ մերժեսցէ զնետս նոցա։ 3 Եւ արասցէ զնոսա փախստականս. եւ անցցէ խաղաղութեամբ զճանապարհս ոտից իւրոց։ Արդ՝ ասիցէ՞ք թէ ո՛չ գայցէ. 4 ո՞ ազդեաց՝ եւ արար զայս ամենայն. կոչեաց զնա՝ որ կոչէրն յազգացն առաջնոց։ Ե՛ս Տէր առաջին, եւ ես նո՛յն եմ առ յապա։ 5 Տեսի՛ն զիս հեթանոսք՝ եւ երկեա՛ն. եւ սարսեցին ամենայն ծագք երկրի. մերձեցան եւ եկի՛ն ՚ի միասին. 6 եդին ՚ի մտի իւրաքանչիւր ընդ ընկերի եւ ընդ եղբօր օգնակա՛ն լինել. եւ ասիցեն[10044]. 7 Քաջալերեսցէ հեւսն զդարբին, կռել կոփել ո՛ւռն հարկանել. եւ ասիցէ նպաստ բարի եղեւ ինձ։ Եւ բեւեռեցին զնոսա բեւեռօք, եւ դիցեն ՚ի գետնի, եւ ո՛չ շարժեսցին[10045]։ 8 Բայց դո՛ւ Իսրայէլ ծառայ իմ, Յակովբ՝ զոր ընտրեցի. զաւակդ Աբրահամու՝ զոր սիրեցի. 9 որում օգնական եղէ ՚ի ծագաց երկրի. եւ ՚ի գիտաց նորա կոչեցի զքեզ, եւ ասացի թէ ծառա՛յ իմ ես դու եւ ընտրեցի զքեզ, եւ ո՛չ թողից զքեզ[10046]։ 10 Մի՛ երկնչիր՝ զի ընդ քեզ եմ. մի՛ խաբիր՝ զի ես եմ Աստուած քո, որ զօրացուցի զքեզ. եւ օգնեցի քեզ, եւ զգուշացայ քեզ աջով արդարութեան իմոյ։ 11 Ահաւադիկ ամաչեսցեն՝ եւ պատկառեսցեն ամենայն հակառակորդք քո, եւ եղիցին նոքա իբրեւ զչեղեալս. եւ կորիցեն ամենայն դատախազք քո։ 12 Խնդրեսցես զնոսա, եւ ո՛չ գտցես զմարդսն որ թշնամանիցեն զքեզ. եւ եղիցին իբրեւ զչեղեալս պատերազմողքն քո[10047]։ 13 Զի ես եմ Տէր Աստուած քո, որ ունիմ զաջոյ ձեռանէ քումմէ, որ ասեմ ցքեզ՝ թէ մի՛ երկնչիր. ես օգնեցից քեզ[10048]։ 14 Մի՛ երկնչիր, որդնդ Յակոբեան զածածդ Իսրայէլեան. ե՛ս օգնեցի քեզ ասէ Աստուած՝ որ փրկելոցն է զքեզ Սուրբն Իսրայէլի[10049]։

ԼԶ 15 Ահաւասիկ արարի զքեզ իբրեւ զանիւս նո՛րս սղոցաձեւ կամնասայլից. կասեսցես զլերինս, եւ մանրեսցես զբլուրս. եւ արասցես զնոսա իբրեւ զփոշի[10050], 16 եւ հոսեսցես. հո՛ղմք առցեն զնոսա, եւ մրրիկք ցրուեսցեն։ Բայց դու ուրա՛խ լիցիս ՚ի Տէր՝ ՚ի Սրբութիւնս Իսրայէլի[10051]։ 17 Եւ ցնծասցեն տնանկք եւ կարօտեալք որ խնդրէին ջուր, եւ ո՛չ գտանէին. եւ լեզուք նոցա ՚ի ծարաւոյ ցամաքէին. ես Տէր Աստուած լուայց նոցա, Աստուած Իսրայէլի, եւ ո՛չ թողից զնոսա[10052]։ 18 Այլ բացից գետս ՚ի վերայ լերանց, եւ ՚ի մէջ դաշտաց աղբեւրս. արարից զանապատն ՚ի ճահիճս ջուրց, եւ զերկիրն ծարաւուտ ՚ի վտակս։ 19 Եւ բղխեցուցից յանջուր երկրին զմայրն, եւ զտաւսախն, զմուրտն, եւ զնոճն, եւ զսաւսն. զսարդն, եւ զսարոյն, եւ զկաղամախն, զգին, եւ զփայտն իւղոյ։ 20 Զի տեսցեն եւ գիտասցեն եւ ծանիցեն եւ իմասցի՛ն ՚ի միասին՝ թէ ձեռն Տեառն արա՛ր զայս ամենայն, եւ Սուրբն Իսրայէլի հաստատեաց։ 21 Մերձեա՛լ են իրաւունք ձեր՝ ասէ Տէր Աստուած. մերձեա՛լ են իրաւունք ձեր՝ ասէ Թագաւորն Յակովբայ։ 22 Մերձեսցին եւ պատմեսցեն ձեզ որ ինչ անցք անցանելոց իցեն։ Եւ կամ զառաջինսն թէ զի՛նչ են՝ ասացէ՛ք. ՚ի մտի դիցուք, եւ գիտասցուք զի՞նչ առաջին կամ զի՞նչ առ յապա[10053]։ 23 Ասացէ՛ք մեզ. պատմեցէ՛ք մեզ որ ինչ ՚ի վախճանի լինիցի, եւ գիտասցուք. եթէ աստուածք իցէք՝ բարի՛ արարէք, չա՛ր արարէք. զի տեսցուք միանգամայն եւ զարմասցուք՝ թէ ուստի իցէք դուք[10054], 24 եւ ուստի՞ գործած ձեր. զի յերկրէ պիղծս ընտրեցին զձեզ[10055]։ 25 Բայց ես զարթուցից զհիւսիսայինն, եւ զարեւելեայն. կոչեսցին յանուն իմ. եկեսցեն իշխանք. եւ իբրեւ զկաւ բրտի զոր բրուտն կոխէ՝ ա՛յնպէս կոխիցիք[10056]։ 26 Ո՞ պատմեսցէ զայն՝ որ իսկզբանէ՛ն է, զի գիտասցուք. եւ զեւ՛ս յառաջագոյնսն, եւ ասասցուք, թէ ճշմարի՛տ է. չի՛ք որ ասէ յառաջագոյն, եւ ո՛չ որ լսէ զբանս ձեր[10057]։ 27 Սկի՛զբն արարից զՍիովն, եւ զԵրուսաղէմ մխիթարեցի՛ց ՚ի ճանապարհի. 28 զի ՚ի հեթանոսաց աւադիկ ո՛չ ոք է, եւ ՚ի կռոց նոցա ո՛չ ոք է որ պատմէ. եւ եթէ հարցի՛ց եւս զնոսա թէ ուստի՛ էք, ո՛չ տացեն ինձ պատասխանի[10058]։ 29 Զի ընդունա՛յն են որ առնեն զձեզ, եւ սնոտի՛ են որ ստեղծանեն զձեզ։

42
Գլուխ ԽԲ

ԼԷ 1 Յակովբ ծառա՛յ իմ, օգնակա՛ն եղէց նմա. Իսրայէլ ընտրեալ իմ զոր ընկալա՛ւ անձն իմ. ետու զՈգի իմ ՚ի վերայ նորա, եւ իրաւունս հեթանոսաց հանցէ[10059]։ 2 Մի՛ աղաղակեսցէ եւ մի՛ վիճեսցի, եւ մի՛ ոք լուիցէ արտաքոյ զբարբառ նորա։ 3 Զեղէգն ջախջախեալ մի՛ բեկցէ, եւ զպատրոյկն առկայծեալ մի՛ շիջուսցէ։ 4 Այլ հանցէ ՚ի ճշմարտութիւն զիրաւունս. ծագեսցէ՝ եւ մի՛ խորտակեսցի. մինչեւ դիցէ յերկիր զդատաստան, եւ յանուն նորա հեթանոսք յուսասցին[10060]։ 5 Ա՛յսպէս ասէ Տէր Աստուած՝ որ արա՛ր զերկինս եւ կանգնեաց զնա, որ հաստատեաց զերկիր եւ որ ՚ի նմա. որ ետ շունչ մարդկան որ ՚ի վերայ նորա. ոգի ամենեցուն որ կոխեն զնա[10061]։ 6 Ես Տէր Աստուած կոչեցի զքեզ արդարութեամբ. կալայ զաջոյ ձեռանէ քումմէ՝ եւ զօրացուցի զքեզ, եւ ետու զքեզ յուխտ ազգին՝ եւ ՚ի լոյս հեթանոսաց[10062]. 7 բանալ զաչս կուրաց. հանել զկապեալս ՚ի բանտէ եւ ՚ի տանէ կապանաց որ նստէին ՚ի խաւարի։ 8 Ես Տէր Աստուած՝ ա՛յս է անուն իմ. զփառս իմ այլում ո՛չ տաց, եւ ո՛չ զքաջութիւնս իմ դրօշելոց։ 9 Որ ինչ իսկզբանէ՛ն էր, այն եկն եհաս, եւ զնորս ե՛ս պատմեցից ձեզ. եւ մինչչեւ պատմեալ՝ ցուցաւ ձեզ։ 10 Օրհնեցէ՛ք զԱստուած յօրհնութիւն նոր, զի իշխանութիւն նորա ՚ի բարձունս փառաւորի, եւ անուն նորա ՚ի ծագաց երկրի. ոյք իջանէին ՚ի ծով նաւօք, կղզիք եւ բնակիչք նոցա[10063]։ 11 Ուրա՛խ եղիցի անապատն եւ աւանք նորա՝ բանակք եւ բնակիչք Կեդարու. ուրա՛խ եղիցին բնակիչք Վիմին. ՚ի գլխոց լերանց գոչեսցեն[10064]՝ 12 տացեն զփառս Աստուծոյ. եւ զքաջութիւն նորա կղզիք պատմեսցեն։ 13 Տէր Աստուած զօրութեանց եկեսցէ, եւ հարցէ զպատերազմ. յարուսցէ զնախանձ, եւ գոչեսցէ ՚ի վերայ թշնամեաց իւրոց զօրութեամբ։ 14 Լո՛ւռ եղէ իսկզբանէ, միթէ մի՞շտ լռիցեմ եւ անսայցեմ. ժուժկալեցի՛ իբրեւ զծնընդական. արդ զարհուրեցուցի՛ց եւ ցամաքեցուցի՛ց միանգամայն[10065]։ 15 Զլերինս եւ զբլուրս յատակեցից, եւ զամենայն խոտ նոցա ցամաքեցուցից. եդից զգետս ՚ի կղզիս, եւ զխաղս ցամաքեցուցից։ 16 Առաջնորդեցի՛ց կուրաց ընդ ճանապարհ զոր ո՛չ գիտիցեն. եւ ընդ շաւիղս՝ զոր ո՛չ ճանաչէին՝ գնացուցից զնոսա. արարից նոցա զխաւարն ՚ի լոյս, եւ զդժուարինն՝ ՚ի դիւրինս։ Զայս բանս արարից առ նոսա, եւ ո՛չ թողից զնոսա[10066]։ 17 Բայց նոքա դարձան յինէն յետս։

ԼԸ Ամաչեցէ՛ք զամօթ մեծ՝ ոյք յուսացեալդ էք ՚ի դրօշեալս. եւ ասէք ցձուլածոյս, թէ աստուածք մեր էք դուք[10067]։ 18 Խո՛ւլք՝ լուարո՛ւք, եւ կո՛յրք, հայեցարո՛ւք տեսանել։ 19 Եւ ո՞վ է կոյրն՝ եթէ ոչ ծառայն իմ. եւ ո՞վ են խուլքն՝ եթէ ո՛չ որ տիրենն նոցա։ Ո՞վ է կոյրն՝ եթէ ո՛չ հեռացեալն. եւ կուրացան ծառայքն Աստուծոյ։ 20 Տեսէք բազում անգամ, եւ ո՛չ զգուշացարուք. բա՛ց էին աչք ձեր՝ եւ ո՛չ լուարուք[10068]։ 21 Տէր Աստուած կամէր՝ զի արդարասցի՝ եւ բարձրացուսցէ զօրհնութիւն[10069]։ 22 Եւ տեսի զի եղեւ ժողովուրդն յափշտակեալ եւ յաւար մատնեալ. յամենայն ՚ի շտեմարանս որոգայթք, եւ յամենայն ապարանս միանգամայն՝ ուր եւ թաքուցին զնոսա. եղեն ՚ի յափշտակութիւն, եւ ո՛չ ոք էր որ փրկէր զնոսա. յաւար՝ եւ ո՛չ ոք էր որ ասէր թէ տո՛ւր ՚ի դուրս։ 23 Ո՞վ է ՚ի ձէնջ որ ունկնդիր լինիցի այսմ ամենայնի. եւ ՚ի մի՛տ առնուցու որ ինչ յապայն գալոց իցէ։ 24 Ո՞վ ետ յափշտակութիւն զՅակովբ, եւ զԻսրայէլ աւարառուաց, ո՞չ ապաքէն ե՞ս Աստուած՝ որում մեղանն, եւ ո՛չ կամեցան գնալ ընդ ճանապարհս նորա, եւ ո՛չ լսել օրինաց նորա[10070]։ 25 Եւ ած ՚ի վերայ նոցա զսրտմտութիւն բարկութեան իւրոյ. եւ պատեաց զնոսա պատերազմ, եւ շուրջ զնոքօք հրձի՛գք. եւ ո՛չ գիտացին իւրաքանչիւրոք ՚ի նոցանէն, եւ ո՛չ եդին ՚ի մտի[10071]։

43
Գլուխ ԽԳ

ԼԹ 1 Եւ արդ՝ ա՛յսպէս ասէ Տէր Աստուած որ արա՛ր զքեզ Յակովբ, եւ որ ստեղծ զքեզ Իսրայէլ. Մի՛ երկնչիր զի փրկեցի՛ զքեզ, եւ կոչեցի քեզ զանո՛ւն քո՝ թէ իմ ես Աստուծոյ[10072]։ 2 Եւ եթէ անցանիցես ընդ ջուրս՝ ընդ քե՛զ եմ, եւ գետք՝ զքեզ մի՛ ողողեսցեն. եւ եթէ անցանիցես ընդ հուր՝ մի՛ այրեսցիս, եւ բո՛ց նորա՝ զքեզ մի՛ կիզցէ։ 3 Զի ե՛ս եմ Տէր Աստուած քո Սուրբն Իսրայէլի որ փրկեմ զքեզ. արարի փոխանակ քո զԵգիպտոս եւ զԵթւովպիա. եւ զՍուհէն քեզ փոխանակեցի[10073]։ 4 Ուստի եւ պատուական իսկ եղեր, եւ առաջի իմ փառաւորեցար. եւ ես սիրեցի զքեզ. եւ տաց զմարդիկ փոխանակ քո, եւ զիշխանս փոխանակ գլխոյ քոյ։ 5 Մի՛ երկնչիր՝ զի ընդ քեզ եմ. յարեւելի՛ց ածից զզաւակ քո, եւ յարեւմտից ժողովեցի՛ց զքեզ։ 6 Ասացից հիւսւսոյ՝ Ա՛ծ. եւ հարաւոյ՝ թէ մի՛ արգելուր. ածէ՛ք զորդիս իմ ՚ի հեռաստանէ, եւ զդստերս իմ ՚ի ծագաց երկրէ[10074]. 7 եւ զամենեսեան որ միանգամ կոչեցեալ են յանուն իմ։ Զի փառօք իմովք հաստատեցի զնա, եւ ստեղծի զնա, եւ արարի զնա։ 8 Եւ հանի զժողովուրդն կոյր. եւ թէպէտ եւ աչք են, սակայն նո՛յնպէս կուրացեալ են, եւ խցեալ են ականջք իւրեանց[10075]։ 9 Ամենայն ազգք ժողովեցան ՚ի միասին, եւ իշխանք ժողովեսցին ՚ի նոցանէ. ո՞ պատմեսցէ զայս. եւ կամ որ ինչ իսկզբանէ՛ն էր, ո՞ ազդ արասցէ ձեզ. ածցեն զվկայս իւրեանց՝ եւ արդարասցին. լուիցեն եւ ասասցեն զճշմարիտն[10076]։ 10 Եղերո՛ւք ինձ վկայք, եւ ես ձե՛զ վկայ՝ ասէ Տէր Աստուած. եւ ծառայ իմ զոր ընտրեցի. զի գիտասջիք եւ հաւատասջի՛ք ինձ. եւ ՚ի միտ առնուցուք՝ թէ ե՛ս եմ։ Յառա՛ջ քան զիս ո՛չ եղեւ այլ Աստուած, եւ յետ իմ ո՛չ եղիցի։ 11 Ե՛ս եմ Աստուած՝ եւ չի՛ք ոք բա՛ց յինէն որ փրկիցէ։ 12 Պատմեցի եւ փրկեցի. նախատեցի՝ եւ ո՛չ ոք էր ՚ի միջի ձերում օտար. դուք ինքնի՛ն իսկ վկայէք ինձ. 13 եւ ես Տէր Աստուած իսկզբանէ, եւ եւս. եւ ո՛չ ոք իցէ որ ՚ի ձեռաց իմոց հանիցէ. եւ արարից, եւ ո՛չ ոք իցէ որ դարձուցանիցէ[10077]։ 14 Ա՛յսպէս ասէ Տէր Աստուած, որ փրկելո՛ցն է զձեզ՝ Սուրբն Իսրայէլի. Վասն ձեր առաքեցի՛ց ՚ի Բաբելովն, եւ ընդոստուցի՛ց փախստական զամենեսեան. եւ Քաղդեացիքն նաւուք պաշարեսցին[10078]. 15 ե՛ս Տէր Աստուած Սուրբն ձեր, որ յա՛յտ արարի ձեզ զթագաւորն Իսրայէլի։ 16 Ա՛յսպէս ասէ Տէր որ արար ճանապարհ ընդ ծով, եւ ՚ի ջո՛ւրս սաստիկս շաւիղս. 17 որ հանէ՛ զկառս եւ զերիվարս, եւ բազում զօրս սաստիկս. այլ ննջեցին եւ ո՛չ յարիցեն. շիջա՛ն իբրեւ զպատրոյկ շիջեալ։ 18 Մի՛ յիշէք զառաջինսն, եւ զհինն մի՛ ածէ՛ք զմտաւ. 19 զի ես աւասիկ նո՛ր գործեմ, որ այժմ յայտնեսցի եւ ծանիջի՛ք. եւ արարից ճանապարհ ընդ անապատ, եւ յերկիր անջրդի գետս բղխեցուցից[10079]։ 20 Օրհնեսցե՛ն զիս գազանք անապատի. համբարուք եւ դստերք ջայլամանց. զի ետո՛ւ ես ջուր յանապատ, եւ գե՛տ յերկիր անջրդի. արբուցանել զազգն իմ ընտրեալ[10080]. 21 եւ զժողովուրդն իմ զոր ստացայ, պատմե՛լ զքաջութիւնս իմ։ 22 Ոչ այժմ ինչ կոչեցի զքեզ Յակովբ եւ ո՛չ աշխա՛տ արարի զքեզ Իսրայէլ. 23 ո՛չ մատուցեր ինձ խաշինս ողջակիզաց քոց, եւ ո՛չ զոհիւք քովք փառաւորեցեր զիս. ո՛չ ծառայեցեր ինձ պատարագօք քովք, եւ ո՛չ աշխատ արարի զքեզ ՚ի ծախս կնդրկաց քոց[10081]։ 24 Ո՛չ գնեցեր ինձ խունկս արծաթոյ, եւ ո՛չ ցանկացայ ճարպոյ զոհից քոց. այլ ՚ի մեղս քո եւ յանօրէնութիւնս քո վերակացու եղէց քեզ[10082]։ 25 Ե՛ս եմ. ե՛ս եմ նոյն որ ջնջեմ զանօրէնութիւնս քո վասն իմ, եւ զմեղս քո այլ ո՛չ եւս յիշեցից։ 26 Բայց քեզ յո՛ւշ լիցի քեզ՝ եւ ընդ միմեանս դատեսցուք. ասա՛ դու նախ զանօրէնութիւնս քո՝ զի արդարասցիս[10083]։ 27 Հարքն ձեր նա՛խ մեղան, եւ իշխանքն ձեր անօրինեցա՛ն յիս. 28 եւ պղծեցին իշխանքն զսրբութիւնս իմ. եւ մատնեցի ՚ի կորո՛ւստ զՅակովբ, եւ զԻսրայէլ ՚ի նախատինս։

44
Գլուխ ԽԴ

1 Բայց արդ լո՛ւր Յակովբ ծառայ իմ, եւ Իսրայէլ զոր ընտրեցիդ։ 2 Ա՛յսպէս ասէ Տէր Աստուած որ արար զքեզ, եւ որ ստեղծ զքեզ յորովայնէ, եւ տակաւին օգնականութի՛ւն գտցես։ Մի՛ երկնչիր ծառայ իմ Յակոբ՝ եւ սիրեցեալդ իմ Իսրայէլ զոր ընտրեցի[10084]. 3 զի ես տաց ջո՛ւր ՚ի ծարաւ՝ որոց գնա՛ն յանջրդւոջ. եդից զՈգի իմ ՚ի վերայ զաւակի քո՝ եւ զօրհնութիւնս իմ ՚ի վերայ որդւոց քոց[10085]։ 4 Եւ զուարճասցին իբրեւ զխո՛տ ջրարբի, եւ որպէս զուռ ՚ի մէջ ջրոց գնացից[10086]։ 5 Մին ասասցէ. Աստուծոյ եմ ես. եւ մեւսն խրախո՛յս բարձցէ յանուն Աստուծոյ Յակովբայ. եւ մեւսն գի՛ր հանցէ ձեռամբ իւրով՝ թէ Աստուծոյ եմ ես, եւ յանուն Իսրայէլի խրախո՛յս բարձցէ[10087]։

Խ 6 Ա՛յսպէս ասէ Աստուած Թագաւորն Իսրայէլի, եւ որ փրկեացն զնա Աստուած զօրութեանց. Ես առաջին՝ եւ ե՛ս առ յապայ. բա՛ց յինէն այլ ո՛չ գոյ Աստուած։ 7 Ո՞վ է իբրեւ զիս, յառա՛ջ կացցէ, ձա՛յն տացէ. պատմեսցէ եւ պատրաստեսցի՛ ինձ՝ յորմէ հետէ արարի զմարդն յաւիտեան. եւ որ ինչ գալոցն իցէ, մինչչեւ եկեալ իցէ պատմեսցեն ձեզ[10088]։ 8 Մի՛ զարմանայք եւ մի՛ պատկառէք. ոչ ապաքէն իսկզբանէ՞ լուարուք՝ եւ պատմեցի ձեզ. դուք ձեզէ՛ն իսկ վկայէ՛ք ինձ, թէ գուցէ՞ այլ Աստուած բա՛ց յինէն։ Եւ յայնժամ իսկ ո՛չ ինչ էին ամենեքեան. 9 որ ստեղծանէին եւ դրօշէին զսնոտիսն. որ առնէին ըստ ցանկութեան իւրեանց, որք ո՛չ օգնիցեն նոցա. եւ վկայք դո՛ւք էք նոցա, զի ո՛չ տեսանեն եւ ո՛չ իմանան։ Զի ամաչեսցէ 10 որ ստեղծանէ զստեղծուածն, եւ ձուլէ զդրօշեալն յանօգո՛ւտ. 11 եւ ամենեքին որ հաղորդեսցին նմա։ Այլ ամաչեսցեն ամենեքեան որ ստեղծանեն կուռս, եւ դրօշեն զանօգուտսն. եւ ամենեքեան ուստի եղենն՝ ցամաքեցան, խլացեալք ՚ի մարդկանէ. ժողովեսցի՛ն ամենեքեան՝ յանդիմա՛ն կացցեն ՚ի միասին. ամաչեսցեն եւ յամօ՛թ լիցին առ հասարակ[10089]։ 12 Զի թեքեաց հեւսն զգործի իւր. ուրա՛գ սրեաց, եւ կոփեաց նովաւ. դրով գործեա՛ց եւ դրօշեաց զնա, եւ զօրութեամբ բազկի իւրոյ կանգնեաց զնա. քաղցիցէ եւ տկարասցի, եւ ո՛չ արբցէ ջուր[10090]։ 13 Ընտրեաց հեւսն փայտ. չափո՛վ կշռեաց զնա՝ եւ դրօշեաց ՚ի նմանութիւն պատկերի. դրով կարգեաց զնա, եւ մածոյց զնա սոսնձով, եւ արար ՚ի պատկեր առն, եւ ՚ի զարդ գեղոյ երեսաց մարդոյ. հաստատեա՛ց զնա ՚ի տան իւրում[10091]։ 14 Զա՛յն փայտ զոր եհատն. զսարոյն՝ կամ զսաւսն, զկաղնին կամ զթեղաւշն. զոր տնկեաց Տէր՝ եւ աճեցոյց անձրեւ, 15 զի իցէ մարդկան այրելի. առեալ ՚ի նմանէ այրեաց եւ ջեռաւ. եւ ՚ի կիսոյն արար հա՛ց, եւ զկէսն արար պատկեր. եւ երկի՛ր եպագ նոցա. եւ զոր իւրովի՛ն պատկեր գործեաց, անկեալ առաջի այնմ երկի՛ր պագանէ[10092]։ 16 Զորոյ զկէսն այրեաց ՚ի խարուկի, եւ եփեա՛ց կայծակամբք նորա հաց՝ եւ խորովեաց միս. կերաւ եւ յագեցաւ եւ ջեռաւ, եւ ասէ. Վա՛շ ինձ զի ջեռայ՝ եւ տեսի զկրակ։ 17 Եւ զկէսն արար յԱստուա՛ծ դրօշեալ, եւ խոնարհեալ երկի՛ր եպագ նմա. յաղօթս կայ առ նա՝ եւ ասէ. Փրկեա՛ զիս զի աստուած իմ ես դու[10093]։ 18 Ո՛չ առին ՚ի միտ իմանալ, զի շլացա՛ն տեսանել աչօք իւրեանց, եւ իմանալ սրտիւք իւրեանց[10094]։ 19 Եւ ո՛չ ածին զմտաւ, զի ո՛չ ծանեան խորհրդովք՝ թէ զկէս փայտին այրեցին ՚ի հուր, եւ ՚ի վերայ կայծականց նորա հա՛ց արարին, եւ միս խորովեցին՝ եւ կերան. եւ զկէսն ՚ի նմանէ արարին պատկեր՝ եւ երկի՛ր պագանեն նմա։ 20 Գիտասջիր զի մոխի՛ր է սիրտ նոցա, եւ մոլորեալ են. եւ ո՛չ ոք ՚ի նոցանէ կարէ փրկել զանձինս նոցա. տեսէք եւ ո՛չ ասացէք՝ թէ խաբէութիւն է ՚ի ձեռս ձեր[10095]։ 21 Յո՛ւշ լիցի քե՛զ այդ Յակովբ, եւ Իսրայէլ զի ծառայ իմ ես դու. ինձ ստեղծի զքեզ ՚ի ծառայութիւն. եւ Իսրայէլ՝ մի՛ մոռանար զիս. 22 զի ահաւասիկ ջնջեցից իբրեւ զամպ զանօրէնութիւնս քո, եւ իբրեւ զմէգ զմեղս քո. դա՛րձ առ իս՝ եւ փրկեցից զքեզ[10096]։ 23 Ուրա՛խ եղիցին երկինք՝ զի ողորմեցաւ Աստուած Իսրայէլի. փո՛ղ հարէք հիմունք երկրի. գոչեցէ՛ք լերինք զուրախութիւն, բլուրք եւ ամենայն ծառք որ ՚ի նոսա. զի փրկեաց Աստուած զՅակովբ, եւ Իսրայէլ փառաւորեսցի[10097]։ 24 Ա՛յսպէս ասէ Տէր որ փրկեացն զքեզ, եւ ստեղծ զքեզ յորովայնէ. Ե՛ս եմ Տէր որ առնեմ, կատարե՛մ զամենայն. ձգեցի զերկինս միա՛յն, եւ հաստատեցի զերկիր[10098]։ 25 Ո՞ այլ ոք ցրեաց զնշանս վոհկաց, եւ զըղձութիւնս ՚ի սրտից. ո՞ դարձուցանէ զիմաստունս յետս, եւ զխորհուրդս նոցա յիմարեցուցանէ[10099]. 26 եւ հաստատէ զբանս ծառայից իւրոց. եւ զխորհուրդս հրեշտակաց իւրոց արդարացուցանէ։ Ե՛ս եմ որ ասեմ ցԵրուսաղէմ թէ բնակեսջիր. եւ ցքաղաքս Հրէաստանի՝ թէ շինեսջիք վերստին, եւ զաւերակս նորա կանգնեցի՛ց[10100]։ 27 Որ ասեմ ցանդունդս թէ աւերեսջիր, եւ զգետս նորա ցամաքեցուցի՛ց[10101]. 28 որ ասեմ ցԿիւրոս թէ իմաստնասջիր, եւ զամենայն կամս իմ արասցե՛ս. որ ասեմ ցԵրուսաղէմ թէ շինեսջիր, եւ զտաճարն իմ սուրբ՝ հաստատեցի՛ց։

45
Գլուխ ԽԵ

1 Ա՛յսպէս ասէ Տէր Աստուած ցօծեալն իմ ցԿիւրոս, զորոյ կալայ զաջոյ ձեռանէ նորա հնազանդեցուցանել առաջի նորա զազգս, եւ զզօրութիւն թագաւորաց խորտակեցից, եւ բացից առաջի նորա զդրունս, եւ քաղաքք մի՛ փակեսցին[10102]։ 2 Ես երթայց առաջի քո. զլերինս հարթեցի՛ց. զդրունս պղնձիս խորտակեցի՛ց, եւ զնիգս երկաթիս փշրեցի՛ց[10103]։ 3 Եւ տա՛ց քեզ զգանձս խաւարինս, եւ զաւանդս աներեւոյթս բացի՛ց քեզ. զի ծանիցես թէ ե՛ս եմ Տէր Աստուած, որ կոչեցի զանուն քո՝ Աստուած Իսրայէլի։ 4 Վասն Յակոբայ ծառայի իմոյ, եւ Իսրայէլի ընտրելոյ իմոյ. ես կոչեցից քեզ զանուն քո՝ եւ ընկալայց զքեզ. եւ դու զիս ո՛չ ծանեար[10104]՝ 5 եթէ ես Տէր Աստուած, եւ չի՛ք այլ ոք[10105]. 6 եւ ծանիցեն յարեւելից եւ յարեւմտից թէ չի՛ք ոք բա՛ց յինէն[10106]։ 7 Ե՛ս եմ որ հաստատեցի զլոյս՝ եւ արարի զխաւար. ես եմ որ առնեմ զխաղաղութիւն՝ եւ հաստատեմ զչար. ես եմ Տէր Աստուած՝ որ առնեմ զայս ամենայն։ 8 Ուրա՛խ եղիցին երկինք ՚ի վերուստ, եւ ամպք ցօղեսցեն զարդարութիւն. բղխեսցէ երկիր զողորմութիւն, եւ զարդարութիւն առ հասարա՛կ բղխեսցէ։ Ե՛ս եմ Տէր որ հաստատեցի զքեզ իբրեւ զլա՛ւ իմն[10107]. 9 Ստեղծի զքեզ իբրեւ զկա՛ւ բրտի. միթէ զօ՞րն ամենայն հերկիցէ որ հերկէն զերկիր. միթէ ասիցէ՞ կաւն ցբրուտն. Զի՞ կաս՝ զի՞ ո՛չ գործես, չիք քո ձեռք։ Միթէ ասիցէ՞ ստեղծուածն ցստեղծիչն իւր թէ ընդէ՛ր այսպէս ստեղծեր զիս[10108]։ 10 Վա՛յ որ ասիցէ ցհայր իւր թէ ընդէ՞ր ծնար զիս, եւ ցմայր իւր՝ թէ ընդէ՞ր երկնեցեր զիս[10109]։ 11 Զի ա՛յսպէս ասէ Տէր Աստուած Սուրբն Իսրայէլի, որ արար զայնս որ յապա՛յն գալոց են. Հարցէ՛ք զիս վասն որդւոցն իմոց եւ դստերաց. եւ վասն գործոց ձեռաց իմոց պատուէր տուք ինձ։ 12 Ե՛ս արարի զերկիր եւ զմարդն ՚ի վերայ նորա. ե՛ս ձեռամբ իմով հաստատեցի զերկինս. ես ամենայն աստեղաց ետո՛ւ հրաման։ 13 Ես յարուցի զնա արդարութեամբ թագաւոր, եւ ամենայն ճանապարհք նորա ուղի՛ղ են. նա՛ շինեսցէ զքաղաքն իմ, եւ զգերութիւն ժողովրդեան իմոյ դարձուսցէ. ո՛չ կաշառօք եւ ո՛չ պատարագօք՝ ասէ Տէր զօրութեանց[10110]։ 14 Ա՛յսպէս ասէ Տէր զօրութեանց. Վաստա՛կ եղեւ երկիրն Եգիպտացւոց. եւ վաճառք Եթւովպացւոց. եւ Սաբաեցիքն արք մեծամեծք առ քե՛զ անցցեն, եւ քե՛զ ծառայեսցեն, եւ զկնի՛ քո շրջեսցին՝ կապեալք ձեռակապօք եւ առ քե՛զ ելցեն, եւ քե՛զ երկի՛ր պագանիցեն, եւ ՚ի քե՛զ ուխտադիր լինիցին. զի ՚ի քեզ Աստուած գոյ. եւ ասասցեն թէ ո՛չ գոյ ա՛յլ Աստուած բա՛ց ՚ի քէն[10111]. 15 զի դո՛ւ ես Աստուած՝ եւ մեք ո՛չ գիտէաք. Աստուած Իսրայէլի փրկիչ[10112]։ 16 Ամաչեսցե՛ն՝ եւ յամօ՛թ լիցին ամենայն հակառակորդք քո. եւ գնասցեն ամօթով։ Նորոգեցարո՛ւք առ իս, կղզիք[10113]. 17 զի Իսրայէլ փրկելոց է զփրկութիւն յաւիտենից. մի՛ ամաչեսցեն՝ եւ մի՛ եւս յամօթ լիցին մինչեւ յաւիտեանս[10114]։ 18 Զի ա՛յսպէս ասէ Տէր որ արար զերկինս. Աստուած՝ որ հաստատեաց զերկիր եւ արար զնա. նա՛ է որ սահմանեաց զնա. եւ ՚ի զուր ինչ ո՛չ արար զնա, այլ ՚ի բնակութի՛ւն ստեղծ զնա. Ես եմ Տէր՝ եւ չի՛ք այլ ոք[10115]։ 19 Ո՛չ ՚ի ծածուկ ինչ խօսեցայ՝ եւ ո՛չ ՚ի տեղւոջ խաւարին երկրի. չասացի ցզաւակն Յակոբայ թէ սնոտիս խնդրեսջիք. ե՛ս եմ. ե՛ս եմ Տէր որ խօսիմ զարդարութիւն՝ եւ պատմեմ զճշմարտութիւն։ 20 Ժողովեցարո՛ւք եւ եկա՛յք՝ խորհեցարո՛ւք ՚ի միասին ապրեալքդ ՚ի հեթանոսաց. ո՛չ ծանեան որ բարձեալ բերէին զփայտն դրօշեալ. եւ կային յաղօթս առ աստուածս որ ո՛չ փրկէին զնոսա[10116]։ 21 Եթէ պատմեսցեն՝ ա՛ղէ մերձեսցին զի գիտասցե՛ն ՚ի միասին. ո՞ լսելի արար զայս ամենայն իսկզբանէ. եւ յայսմհետէ պատմեցա՛ւ ձեզ։ Ե՛ս եմ Աստուած՝ եւ չի՛ք այլ ոք բա՛ց յինէն. արդարեւ փրկի՛չ, եւ չի՛ք ոք բա՛ց յինէն[10117]։ 22 Դարձարո՛ւք առ իս՝ եւ ապրեսջիք որ եկեալդ էք ՚ի ծագաց երկրէ։ Ե՛ս եմ Աստուած՝ եւ չի՛ք այլ ոք։ 23 Յանձն իմ երդնում, եթէ որ ինչ ելանէ ՚ի բերանոյ իմոյ՝ արդարութիւն է. եւ բանք իմ մի՛ եղծցին[10118]։ 24 Զի ի՛նձ կրկնեսցի ամենայն ծունր. եւ խոստովա՛ն լիցի ամենայն լեզու Աստուծոյ. 25 եւ ասասցէ՝ թէ արդարութիւն եւ փառք՝ առ նա՛ եկեսցեն։ Եւ ամաչեսցեն ամենեքեան՝ որ որոշեն զանձինս իւրեանց ՚ի Տեառնէ։ 26 Արդարասցի՛ն՝ եւ Աստուծով փառաւորեսցի ամենայն զաւակ որդւոցն Իսրայէլի[10119]։

46
Գլուխ ԽԶ

1 Անկա՛ւ Բէլ. խորտակեցաւ Դագովն. եղեն դրօշեալք նոցա ՚ի գազանս եւ յանասունս. բարձէ՛ք զնոսա կապեալս իբրեւ զբեռն աշխատելոյն եւ քաղցելոյն[10120], 2 լքելոյ եւ կարօտելոյ ՚ի միասին, որք ո՛չ կարացին ապրել ՚ի պատերազմէ. եւ նոքա ՚ի գերութեան վարեցան[10121]։ 3 Լուարո՛ւք ինձ տունդ Յակովբայ, եւ ամենայն մնացեալքդ Իսրայէլի. ընտրեալքդ յորովայնէ՝ եւ խրատեալք ՚ի մանկութենէ 4 մինչեւ ցծերութիւն, թէ ե՛ս եմ. եւ մինչեւ կարի՛ իսկ ծերասջիք՝ սակայն ե՛ս եմ. ե՛ս համբերեմ ձեզ. ես արարի, եւ ե՛ս անսացից. ե՛ս ընկալայց՝ եւ ապրեցուցի՛ց զձեզ։ 5 Ո՞ւմ նմանեցուցէք զիս. տեսէք հնարեցարո՛ւք մոլորեալքդ. 6 որ արկանէք ոսկի՛ հանգանակ ՚ի քսակէ, եւ կշռէք զարծաթ ՚ի կշիռս, եւ ՚ի վարձո՛ւ ունիք զոսկերիչս գործել կուռս ձեռագործս. եւ խոնարհեալ երկի՛ր պագանէք նմա[10122]։ 7 Բարձեալ բերէք ՚ի վերայ ուսոց. եւ եթէ դնիցէք ՚ի գետնի, անդէ՛ն ՚ի տեղւոջ մնան, եւ ո՛չ շարժեսցին. եւ եթէ ոք կարդասցէ առ նա՝ ո՛չ լսէ. եւ ՚ի չարեաց ո՛չ փրկեսցէ զնա[10123]։ 8 Յիշեցէ՛ք զայս եւ յոգո՛ց հանէք. ապաշաւեցէ՛ք մոլորեալքդ. դարձարո՛ւք սրտիւք[10124], 9 եւ յիշեցէ՛ք զառաջին գործսն յաւիտենից. զի ե՛ս եմ Աստուած, եւ չի՛ք այլ ոք բա՛ց յինէն, 10 որ պատմիցէ յառաջագոյն զվերջինսն՝ մինչչեւ՛ եղեալ իցեն, եւ միանգամայն կատարեսցին. եւ ասացի թէ ամենայն խորհուրդք իմ հաստատեսցին, եւ զամենայն զոր կամիմ արարի՛ց[10125]։ 11 Կոչե՛լ յարեւելից թռչունս, եւ յերկրէ հեռաստանէ՝ վասն որոյ խորհեցայն, խօսեցայ եւ ածի, հաստատեցի եւ արարի. ածի զնա՝ եւ յաջողեցի զճանապարհս նորա։ 12 Լուարո՛ւք ինձ կորուսեալքդ սրտիւք՝ հեռացեալքդ յարդարութենէն. 13 մերձեցուցից զարդարութիւն իմ եւ այլ ո՛չ հեռասցի. եւ զճշմարտութիւն եւ զփրկութիւն իմ ո՛չ յամեցուցից. ետո՛ւ ՚ի Սիոն զփրկութիւն Իսրայէլի ՚ի փառաւորութիւն[10126]։

47
Գլուխ ԽԷ

ԽԱ 1 Է՛ջ նիստ յերկրի օրիորդ դուստր Բաբելացւոց. նի՛ստ ՚ի գետնի, զի չի՛ք աթոռ. մո՛ւտ ՚ի խաւար դուստր Քաղդեացւոց. եւ ո՛չ եւս յաւելուցուս կոչել գի՛րգ եւ փափուկ[10127]։ 2 Ա՛ռ երկան, աղա՛ ալեւր. ընկեա՛ զքօղ քո, քարշեա՛ զալիս քո, բա՛ց զսրունս քո, ա՛նց ընդ գետ։ 3 Յայտնեսցի՛ ամօթ քո, եւ երեւեսցին նախատինք քո. զի բարձի՛ց ՚ի քէն զիրաւունս քո։ Ո՛չ եւս մատնեսցէ զքեզ մարդկան. 4 որ փրկեացն զքեզ, Տէր Սաբաւովթ անուն է նորա Սուրբն Իսրայէլի։ 5 Նի՛ստ թախծեալ՝ զղջացեալ. մո՛ւտ ՚ի խաւար դուստր Քաղդեացւոց. ո՛չ եւս կոչեսցիս զօրութիւն թագաւորաց։ 6 Ես բարկացեալ էի ՚ի վերայ ժողովրդեան իմոյ, զի պղծեցին զժառանգութիւն իմ. ես մատնեցի զնա ՚ի ձեռս քո, եւ դու ո՛չ արարեր ՚ի վերայ նորա ողորմութիւն։ Ծանրացուցեր զլուծ ծերոց յոյժ[10128]. 7 եւ ասացեր. Յաւիտեա՛ն կացից իշխան. ո՛չ եդիր երբէք զայս ՚ի մտի քում, եւ ո՛չ յիշեցեր զվախճան[10129]։ 8 Եւ արդ լո՛ւր զայս փափուկդ, որ նստէիր յանձնապաստան. եւ ասէիր ՚ի սրտի քում թէ ե՛ս եմ, եւ չի՛ք ոք իմ ընկեր. ո՛չ նստայց յայրութեան, եւ ո՛չ ծանեայց զորբութիւն[10130]։ 9 Եւ արդ հասցեն յանկարծակի ՚ի վերայ քո երկոքեան սոքա ՚ի միում աւուր. այրութիւն, եւ անզաւակութիւն. եկեսցէ յանկարծակի ՚ի վերայ քո՝ վասն դիւթութեանցդ քոց, եւ վասն զօրացեալ կախարդութեանցդ քոց. 10 եւ վասն վստահութեան չարութեանց քոց. զի ասէիր՝ թէ ես եմ, եւ չի՛ք ոք իմ ընկեր. զա՛յս գիտասջիր, զի առնուցո՛ւս զայդ ՚ի միտ. եւ պոռնկութիւնն քո յամօթ լիցի քեզ. զի ասացեր ՚ի սրտի քում. Ե՛ս եմ, եւ չի՛ք ոք իմ ընկեր[10131]։ 11 Եւ հասցէ ՚ի վերայ քո կորուստ՝ զոր ո՛չ գիտիցես, եւ խորխորատ՝ եւ անկցիս ՚ի նա. եւ եկեսցէ ՚ի վերայ քո թշուառութիւն, եւ ո՛չ կարասցես սուրբ լինել. եւ եկեսցէ ՚ի վերայ քո յանկարծակի կորուստ, եւ ո՛չ ծանիցես։ 12 Աղէ՝ կա՛ց դու այժմ ՚ի դիւթութիւնս քո, եւ ՚ի բազում կախարդութեան քում, զոր ուսար ՚ի մանկութենէ քումմէ. եթէ կարասցե՞ն ինչ օգտել[10132]. 13 եթէ կարասցե՞ն կազդուրել. զի աշխատեցար ՚ի խորհուրդս քո։ Յարիցեն եւ ապրեցուսցեն զքեզ աստեղագէտքն որ նշմարեն զաստեղս երկնից. պատմեսցե՛ն քեզ զինչ գալոց է ՚ի վերայ քո[10133]։ 14 Ահաւասիկ ամենեքեան իբրեւ զխռի՛ւ ՚ի հուր այրեսցին, եւ մի՛ ապրեցուսցեն զանձինս իւրեանց ՚ի բոցոյ անտի. զի նստիս ՚ի վերայ կայծականց հրոյ, նոքա՛ եղիցին քեզ յօգնականութիւն[10134]։ 15 Վաստակ եղեն ՚ի վաճառս քո ՚ի մանկութենէ իւրեանց. այր ըստ առնէ՛ մոլորեցան. եւ քեզ ո՛չ եղիցի փրկութիւն[10135]։

48
Գլուխ ԽԸ

1 Լուարո՛ւք զայս տունդ Յակովբայ՝ անուանեալդ յանուն Իսրայէլի. ծնեալդ ՚ի զաւակէ Յուդայ, որ երդնուք յանուն Տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի, որ յիշատակէքդ ո՛չ ճշմարտութեամբ՝ եւ ո՛չ արդարութեամբ[10136]։ 2 Որ խրախուսէք յանուն քաղաքին սրբոյ, եւ հաստատեալ համարիք յանուն Աստուծոյ Իսրայէլի։ Տէր Սաբաւովթ անուն է նորա։ 3 Զառաջինսն տակաւին պատմե՛մ. ե՛լ ՚ի բերանոյ իմմէ, եւ լսելի՛ եղեւ. յանկարծակի՛ արարի՝ եւ եկն եհաս[10137]։ 4 Գիտեմ զի խի՛ստ ես, եւ ջիլք երկաթի՛ք պարանոց քո, եւ ճակատ քո պղնձի՛։ 5 Պատմեցա՛ւ քեզ առաջինն, եւ մինչչեւ՛ հասեալ էր առ քեզ լսելի՛ արարի քեզ. մի՛ երբէք ասիցես թէ կուռքն իմ արարին, եւ մի՛ ասիցես թէ դրօշեալքն եւ ձուլածոյքն պատմեցին ինձ[10138]։ 6 Լուարուք զամենայն՝ եւ ո՛չ առէք ՚ի միտ, այլ եւ լսելի՛ արարի քեզ զնորն՝ որ յայսմհետէ լինելոց է. 7 եւ ո՛չ ասացեր թէ այժմ լինի, եւ ո՛չ ՚ի վաղուց հետէ յաւուրցն առաջնոց. եւ ո՛չ եղեր ունկնդիր այնմիկ։ Մի՛ ասիցես, թէ այո՛ գիտեմ զայդ. 8 զի ո՛չ գիտես՝ եւ ո՛չ իմանաս, եւ ոչ իսկզբանէ բացեր զականջս քո. զի գիտացի թէ արհամարհելո՛վ արհամարհեսցես, եւ անօրէն անդստին յորովայնէ կոչեսցիս[10139]։ 9 Վասն անուան իմոյ ցուցի՛ քեզ զբարկութիւն իմ եւ զփառաւորութիւնս իմ, զոր ածի ՚ի վերայ քո զի մի՛ սատակեցից զքեզ[10140]։ 10 Ահաւասիկ վաճառեցի զքեզ ո՛չ վասն արծաթոյ, եւ զերծուցի՛ զքեզ ՚ի հնոցէ աղքատութեան[10141]. 11 վասն ի՛մ արարի քեզ զայդ, զի մի՛ անուն իմ հայհոյեսցի. եւ զփառս իմ այլում ո՛չ տաց[10142]։ 12 Լո՛ւր ինձ Յակովբ, եւ Իսրայէլ զոր եսդ կոչեմ. ե՛ս եմ առաջին, եւ ե՛ս եմ յաւիտեան։ 13 Ձե՛ռն իմ արկ հիմունս երկրի, եւ ա՛ջ իմ հաստատեաց զերկինս. կոչեցից զամենեսեան զնոսա, եւ կայցեն ՚ի միասին[10143]. 14 ժողովեսցին ամենեքեան եւ լուիցեն՝ թէ ո՞ պատմեաց նոցա զայն։ Առ սէ՛ր քո արարի զկամս քո ՚ի վերայ Բաբելովնի, բառնա՛լ զզաւակն Քաղդեացւոց[10144]. 15 ե՛ս կոչեցի եւ ե՛ս խօսեցայ. ածի՛ զնա՝ եւ յաջողեցի զճանապարհս նորա։ 16 Մատերո՛ւք առ իս՝ եւ լուարո՛ւք զայս. ո՛չ իսկզբանէ ՚ի ծածուկ ինչ խօսեցայ, եւ ո՛չ ՚ի տեղւոջ խաւարին երկրի. յորժամ լինէրն իսկ՝ ես ա՛նդ էի։ Եւ արդ՝ Տէր Տէր առաքեաց զիս, եւ Հոգի նորա։ 17 Ա՛յսպէս ասէ Տէր՝ որ փրկեացն զքեզ Սուրբն Իսրայէլի. Ե՛ս եմ Աստուած քո, ցուցի՛ քեզ գտանել ճանապարհ ընդ որ գնայցես[10145]։ 18 Եւ եթէ լուեալ էր քո պատուիրանաց իմոց՝ լինէր քեզ իբրեւ զգե՛տ խաղաղութիւն քո, եւ արդարութիւն քո իբրեւ զալիս ծովու։ 19 Եւ լինէր իբրեւ զաւազ զաւակ քո, եւ ծնունդք որովայնի քոյ իբրեւ զհո՛ղ երկրի. սակայն եւ արդ՝ ո՛չ սատակեսցիս, եւ ո՛չ կորիցէ անուն քո առաջի իմ։ 20 Ելէ՛ք ՚ի Բաբելովնէ. փախերո՛ւք ՚ի Քաղդեացւոց. ձա՛յն ուրախութեան պատմեցէ՛ք, եւ լսելի՛ եղիցի. պատմեցէ՛ք մինչեւ ՚ի ծագս երկրի՝ զոր ասէքդ՝ թէ փրկեաց Տէր զծառայս իւր զՅակովբ[10146]։ 21 Եւ եթէ ծարաւեսցեն յանապատին, հանցէ՛ նոցա ջուր ՚ի վիմէ. վէ՛մ պատառեսցի, ջուրք բղխեսցեն, եւ արբցէ՛ ժողովուրդ իմ։ Ոչ գոյ ուրախութիւն ամպարշտաց, ասէ Տէր[10147]։

49
Գլուխ ԽԹ

1 Լուարո՛ւք ինձ կղզիք, եւ ո՛ւնկն դիք հեթանոսք. յետ բազում ժամանակաց հաստատեսցի՛ այդ ասէ Տէր։ Յարգանդէ կոչեաց զիս, եւ յորովայնէ մօր իմոյ կարդաց զանուն իմ. 2 եդ զբերան իմ իբրեւ զսուսեր սուր. եւ ընդ հովանեաւ ձեռին իւրոյ թաքո՛յց զիս. եւ եդ զիս իբրեւ զնետ մի ընտիր, եւ ՚ի կապարճս իւր թաքոյց զիս. 3 եւ ասէ ցիս. Ծառա՛յ իմ ես դու Իսրայէլ, եւ ՚ի քե՛զ փառաւորեցայց։ 4 Եւ ասեմ. Զո՛ւր ուրեմն վաստակէի տարապարտուց, յոչի՛նչ ետու զզօրութիւն իմ. վասն այսորիկ իրաւունք իմ ՚ի Տեառնէ, եւ վաստա՛կ իմ առաջի Աստուծոյ իմոյ[10148]։ 5 Եւ արդ՝ ա՛յսպէս ասէ Տէր որ ստեղծ զիս յորովայնէ ծառայ իւր, ժողովել զՅակովբ եւ զԻսրայէլ առ ինքն. եւ ժողովեցայց եւ փառաւորեցայց առաջի Տեառն, եւ Աստուած իմ է ինձ զօրութիւն։ 6 Եւ ասէ ցիս. Մե՛ծ է քեզ այդ, կոչել զքեզ ծառայ իմ. հաստատել զազգսն Յակովբայ՝ եւ զցրուեալսն Իսրայէլի դարձուցանել։ Ահաւասիկ եդի զքեզ յուխտ ազգի եւ ՚ի լոյս հեթանոսաց, լինել փրկութիւն մինչեւ ՚ի ծագս երկրի[10149]։ 7 Ա՛յսպէս ասէ Տէր որ փրկեացն զքեզ Աստուած Իսրայէլի. Սրբեցէ՛ք զայն որ խոտէն զանձն իւր, զաղարտեալն յազգաց ՚ի ծառայիցն իշխանաց. թագաւորք տեսցեն զնա՝ եւ յո՛տն կացցեն. իշխանք՝ եւ երկի՛ր պագցեն նմա վասն Տեառն. զի հաւատարի՛մ է Սուրբն Իսրայէլի՝ եւ որ ընտրեաց զքեզ[10150]։ 8 Այսպէս ասէ Տէր ցԻսրայէլ. ՚Ի ժամանակի ընդունելութեան լուա՛յ քեզ, եւ յաւուր փրկութեան օգնեցի քեզ. եւ ստեղծի զքեզ, եւ ետու զքեզ յո՛ւխտ հեթանոսաց հաստատել զերկիր, եւ ժառանգեցուցանել զժառանգութիւնս աւերակ[10151]. 9 ասել կապելոց՝ թէ ելէ՛ք, եւ որ ՚ի խաւարին իցեն՝ թէ յայտնեցարո՛ւք։ Յամենայն ճանապարհս արածեսցին, եւ յամենայն շաւիղս ճարակք նոցա։ 10 Ո՛չ քաղցիցեն եւ ո՛չ ծարաւեսցին, եւ ո՛չ խորշակահար լիցին յարեւու. այլ որ ողորմելոցն է մխիթարեսցէ զնոսա, եւ ընդ աղբիւրակո՛ւնս ածցէ զնոսա[10152]։ 11 Եւ եդից զամենայն լերինս ՚ի ճանապարհ, եւ զամենայն շաւիղս յարօտս նոցա[10153]։ 12 Ահաւասիկ ոմանք եկեսցե՛ն ՚ի հեռաստանէ, ոմանք ՚ի հիւսւսոյ եւ ՚ի ծովէ, եւ ոմանք յերկրէ՛ Պարսից։ 13 Ուրա՛խ լերուք երկինք՝ եւ ցնծասցէ երկիր. գոչեսցե՛ն լերինք զցնծութիւն, եւ բլուրք զարդարութիւն. զի ողորմեցաւ Աստուած ժողովրդեան իւրում, եւ զխոնարհս ժողովրդեան իւրոյ մխիթարեա՛ց[10154]։ 14 Բայց Սիովն ասաց. Եթո՛ղ զիս Տէր եւ մոռացաւ զիս Աստուած։ 15 Միթէ մոռանայցէ՞ կին զմանուկ իւր, կամ թէ ո՞չ գթասցի ՚ի ծնունդս որովայնի իւրոյ. եւ եթէ մոռանայցէ զայն կին՝ սակայն ես ո՛չ մոռացայց զքեզ ասէ Տէր[10155]։ 16 Ահաւասիկ ՚ի վերայ ձեռաց իմոց նկարեցի զպարիսպ քո. եւ առաջի՛ իմ ես դու յամենայն ժամ[10156]. 17 եւ արա՛գ շինեսջիր յայնցանէ որ քակեցին զքեզ, եւ որ աւերեցինն զքեզ՝ ՚ի քէն ՚ի բա՛ց մերժեսցին։ 18 Ամբա՛րձ շուրջ զքեւ զաչս քո, եւ տե՛ս զամենեսին. զի ահաւասիկ ժողովեցան եւ եկի՛ն առ քեզ. Կենդանի՛ եմ ես ասէ Տէր. զի զամենեսին զնոսա իբրեւ զպատմուճա՛ն զգեցցիս, եւ արկցես զնոսա զքեւ իբրեւ զզարդ հարսին[10157]։ 19 Զի աւերակքն եւ ապականեալքն՝ եւ կործանեալքն քո, արդ նեղեսցի՛ն ՚ի բնակչացն իւրեանց, եւ հեռասցի՛ն ՚ի քէն՝ որ կլանէինն զքեզ[10158]։ 20 Զի ասասցեն յականջս քո որդիքն քո զորս կորուսեր. Նե՛ղ է մեզ տեղիս, ընդարձակեա՛ մեզ զի բնակեսցուք[10159]։ 21 Եւ ասասցես ՚ի սրտի քում. Ո՞ ծնաւ ինձ զսոսա. զի ես անզաւա՛կ եւ այրի էի , պանդուխտ եւ արգելական. եւ զսոսա ինձ ո՞ սնոյց, զի ես միայն մնացեալ էի, եւ սոքա ո՞ւր էին։ 22 Այսպէս ասէ Տէ՛ր Տէր. Ահաւադիկ ամբարձից զձեռս իմ ՚ի վերայ ազգաց, եւ ՚ի կղզի՛ս կանգնեցից զնշան իմ. եւ ածցեն զորդիս քո ՚ի ծոցս իւրեանց, եւ զդստերս քո ՚ի վերայ ուսոց իւրեանց բարձեալ բերիցեն։ 23 Եւ եղիցին թագաւորք դայեակք քո, եւ կանայք նոցա մանկակա՛լք քո. ՚ի վերայ երեսաց երկրի երկի՛ր պագանիցեն քեզ, եւ զհող ոտից քոց լիզեսցեն. եւ ծանիցես թէ ե՛ս եմ Տէր. եւ ո՛չ ամաչեսցեն ոյք սպասեն ինձ[10160]։ 24 Միթէ հանիցէ՞ ոք զկողոպտած սկայի. կամ վարիցէ՞ ոք տարապարտուց գերի՝ եւ ապրիցի՞[10161]։ 25 Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Եթէ ոք վարիցէ զսկայ գերի, առցէ զաւա՛ր նորա. եւ քաջ ապրէ՝ որ առնուցու զաւար սկայի։ Այլ ես զդատաստա՛ն իմ դատեցայց, եւ զորդիս իմ փրկեցի՛ց[10162]։ 26 Եւ կերիցեն նեղիչք քո զմարմինս իւրեանց, եւ արբցեն իբրեւ զգինի նո՛ր զարիւնս իւրեանց՝ եւ արբեսցին. եւ ծանիցէ ամենայն մարմին եթէ ե՛ս եմ Տէր՝ որ փրկեցի զքեզ, եւ օգնեցի՛ քեզ եւ զօրացուցի զՅակովբ[10163]։

50
Գլուխ Ծ

1 Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Ո՞ւր է թուղթն ապահարզանի որով արձակեցի զմայրն ձեր. կամ ո՞ւր է գրաւական վաճառականացն, որով վաճառեցի զձեզ. այլ ՚ի մեղս ձեր վաճառեցայք. եւ վասն անօրէնութեանց ձերոց արձակեցի զմայրն ձեր։ 2 Զի եկի, եւ ո՛չ գոյր մարդ. կոչեցի՝ եւ ո՛չ ոք էր որ լսէր. միթէ ո՞չ կարէ փրկել ձեռն իմ. կամ ո՞չ զօրեմ ապրեցուցանել. ահա կշտամբութեամբ իմով աւերեցի զծով, եւ զգետս ապականեցից. եւ ցամաքեսցի՛ն ձկունք նոցա ՚ի ջուրցն պակասութենէ. եւ մեռցին ՚ի ծարաւոյ[10164]։ 3 Զգեցուցի՛ց զերկինս խաւարաւ, եւ իբրեւ զքո՛ւրձ արարից զհանդերձ նոցա։ 4 Տէր Տէր տա՛յ ինձ լեզու խրատու, զի գիտացից խօսե՛լ ՚ի ժամու զբանն. պատրաստեաց զիս ընդ առաւօտս. յաւե՛լ ինձ ունկն ՚ի լսել. 5 եւ խրատ Տեառն բանայ զականջս իմ. եւ ես ո՛չ խստանամ եւ ո՛չ ընդդէմ դառնամ։ 6 Զթիկունս իմ ետո՛ւ ՚ի հարուածս, եւ զծնօտս իմ յապտակս. եւ զերեսս իմ ո՛չ դարձուցի յամօթոյ ընդ երեսս թքանելոյ[10165]։ 7 Եւ Տէր Տէր եղեւ իմ օգնական. վասն այնորիկ ո՛չ ամաչեցի, այլ արարի զդէմս իմ իբրեւ զվէ՛մ հաստատուն։ Եւ գիտացի թէ ո՛չ ամաչեցից[10166]. 8 զի մե՛րձ է որ արդարացուցանէ զիս. ո՞վ է ոսոխն իմ, եկեսցէ եւ կացցէ՛ ՚ի մէջ. եւ ո՞վ է որ դատին զիս, մերձեսցի առ իս։ 9 Զի ահաւասիկ Տէր Տէր օգնակա՛ն է ինձ, ո՞վ է որ չարչարիցէն զիս։ Ահաւադիկ դուք ամենեքեան իբրեւ զձորձս հնասջիք, եւ ցեց մեցամէ՛ս կերիցէ զձեզ[10167]։ 10 Ո՞վ իցէ ՚ի ձէնջ որ երկնչի ՚ի Տեառնէ, լուիցէ՛ զձայն ծառայի նորա. որ գնային ընդ խաւար՝ եւ ո՛չ գոյր նոցա լոյս. յուսացեալք յանուն Տեառն եւ խրախուսեալք յԱստուած[10168]։ 11 Ահաւադիկ դուք ամենեքեան հո՛ւրբ վառեալ պարտեսջիք իբրեւ ՚ի բոցոյ. գնասջիք ՚ի լոյս հրո՛յ ձերոյ, եւ բորբոքեսջիք բոցով. վասն ի՛մ եղեւ ձեզ այդ, եւ ՚ի տրտմութեան ննջեսջիք[10169]։

51
Գլուխ ԾԱ

1 Լուարո՛ւք ինձ որ հալածէքդ զիրաւունս՝ եւ խնդրէք զՏէր։ Նայեցարո՛ւք ՚ի վէմն հաստատուն յորմէ կոփեցարուք, եւ ՚ի գո՛ւբ հորոյն յորմէ փորեցարուք[10170]։ 2 Նայեցարո՛ւք յԱբրահամ հայրն ձեր, եւ ՚ի Սառա որ երկնեացն զձեզ. զի մի էր՝ եւ կոչեցի զնա. եւ օրհնեցի՛ զնա, եւ սիրեցի զնա եւ բազմացուցի զնա[10171]։ 3 Եւ արդ մխիթարեցի՛ց զքեզ Սիովն, եւ մխիթարեցից զամենայն զաւերակս նորա. եւ արարից զամենայն աւերակս նորա իբրեւ զդրախտ, եւ զկողմն արեւմտից իբրեւ զդրախտ Տեառն. ուրախութի՛ւն եւ ցնծութիւն գտցեն ՚ի նմա, խոստովանութիւն եւ ձա՛յն օրհնութեան[10172]։

ԽԲ 4 Լուարո՛ւք ինձ՝ լուարո՛ւք ինձ ժողովուրդ, եւ թագաւորք ունկնդի՛ր լերուք ինձ. զի օրէնք յինէ՛ն ելցեն, եւ դատաստան իմ ՚ի լո՛յս հեթանոսաց[10173]։ 5 Արագ արա՛գ մերձեսցի արդարութիւն իմ, եւ ելցէ իբրեւ զլո՛յս փրկութիւն իմ. ՚ի բազո՛ւկ իմ հեթանոսք յուսասցին. ի՛նձ կղզիք սպասեալ մնան, եւ ՚ի բազուկ իմ յուսասցին։ 6 Ամբարձէ՛ք յերկինս զաչս ձեր, եւ հայեցարո՛ւք յերկիր ՚ի խոնարհ. զի երկինք իբրեւ զծո՛ւխ հաստատեալ են, եւ երկիր իբրեւ զձո՛րձս մաշեսցի. եւ բնակիչք նորա իբրեւ զնո՛յնս կորիցեն. այլ փրկութիւն իմ յաւիտեա՛ն կացցէ, եւ արդարութիւն իմ մի՛ պակասեսցէ[10174]։ 7 Լուարո՛ւք ինձ որ գիտէք զիրաւունս, ժողովուրդ իմ՝ որոց օրէնք իմ ՚ի սիրտս ձեր։ Մի՛ երկնչիք ՚ի նախատանաց մարդկան. եւ բամբասանք նոցա զձեզ յամօթ մի՛ արասցեն[10175]. 8 զի իբրեւ ձորձք ընդ ժամանակա՛ւ մաշեսցին, եւ իբրեւ զասր որ ուտիցի ՚ի ցեցոյ. բայց արդարութիւն իմ յաւիտեա՛ն կացցէ, եւ փրկութիւն ազգա՛ց յազգս[10176]։ 9 Զարթի՛ր զարթի՛ր Երուսաղէմ, եւ զգեցի՛ր զզօրութիւն բազկի քոյ. զարթի՛ր իբրեւ յաւուրցն իսկզբանէ, իբրեւ յազգացն յաւիտենից։ Ո՞չ դու այն ես որ տաշեցեր զլայնութիւնն, վանեցեր զվիշապն. 10 ո՞չ դու ա՛յն ես որ աւերեցեր զծովն, զբազմութիւն ջուրցն անդնդոց. որ արարեր զխորս ծովուն ճանապարհ անցից փրկելոցն եւ ապրելոց։ 11 Զի ՚ի Տեառնէ եղիցի դարձ, եւ եկեսցեն ՚ի Սիովն ցնծութեամբ եւ ուրախութեամբ յաւիտենից. զի ՚ի վերայ գլխոց նոցա օրհնութիւն, եւ ուրախութի՛ւն հասցէ նոցա. մերժեցան ցաւք եւ տրտմութիւնք եւ հեծութիւնք։ 12 Ե՛ս եմ, ե՛ս եմ նոյն որ մխիթարեցի զքեզ։ Ծանի՛ր զինչ ոք էիր. եւ երկեար ՚ի մահկանացո՛ւ մարդոց, եւ յորդւոյ մարդոյ որ իբրեւ զխո՛տ ցամաքեցան[10177]։ 13 Եւ մոռացա՞ր զԱստուած զարարիչ քո, որ արար զերկինս եւ հաստատեաց զերկիր. եւ երկնչէիր միշտ զամենայն աւուրս յերեսաց սրտմտութեան նեղչին քոյ՝ որպէս խորհեցաւ ջնջել զքեզ։ Եւ արդ՝ ո՞ւր է սրտմտութիւն նեղչին քոյ[10178]. 14 զի ՚ի փրկութեանն քում ո՛չ կարասցէ կեալ. եւ ո՛չ յամեսցէ, եւ ո՛չ սպանցէ զքեզ յապականութիւն, եւ ո՛չ պակասեսցէ հացն քո[10179]։ 15 Ե՛ս եմ Տէր Աստուած քո՝ որ խռովեմ զծով, եւ գոչեցուցանեմ զալիս նորա. Տէր Սաբաւովթ անուն է իմ[10180]։ 16 Եդի՛ց զբանս իմ ՚ի բերանս քո, եւ ընդ հովանեա՛ւ ձեռին իմոյ ծածկեցից զքեզ. որով կանգնեցի զերկինս, եւ արկի զհիմունս երկրի. եւ ասացի ցՍիովն. Ժողովո՛ւրդ իմ ես դու։ 17 Զարթի՛ր զարթի՛ր արի՛ կա՛ց Երուսաղէմ, որ արբեր ՚ի ձեռանէ Տեառն զբաժակն բարկութեան նորա. զբաժակն կործանման, զբաժակն սրտմտութեան, զոր արբերն՝ եւ սթափեցեր[10181]։ 18 Եւ ո՛չ ոք էր որ մխիթարէր զքեզ յամենայն որդւոցն քոց զոր ծնար. եւ ո՛չ ոք էր որ ձեռնտո՛ւ լինէր քեզ յամենայն որդւոցն քոց զորս բարձրացուցեր[10182]։ 19 Երկո՛ւ ինչ հակառա՛կ կան քեզ. եւ ո՞վ է որ տրտմակից լինիցի քեզ. կործանո՛ւմն եւ բեկումն, սո՛վ եւ սուր. եւ ո՞ է որ մխիթարիցէ զքեզ[10183]։ 20 Որդիքն քո տարակուսեալք՝ որ ննջեն ՚ի կիցս ամենայն ճանապարհաց, իբրեւ զճակնդեղ կիսեփեաց, լի՛ էին ՚ի բարկութենէ Տեառն. լուծեալք ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ[10184]։ 21 Վասն այնորիկ լո՛ւր տառապեալդ՝ որ արբեալդ ես եւ ո՛չ ՚ի գինւոյ[10185]։ 22 Ա՛յսպէս ասէ Տէր Աստուած որ դատի զժողովուրդ իւր. Ահաւասիկ ՚ի բա՛ց արարի ՚ի ձեռանէ քումմէ զբաժակն կործանման, զբաժակն սրտմտութեան իմոյ եւ ո՛չ եւս յաւելցես ըմպել զնա[10186]։ 23 Եւ տա՛ց ՚ի ձեռս վնասակարացն քոց, եւ ՚ի ձեռս այնոցիկ որ տառապեցուցինն զքեզ. որք ասէինն ցանձն քո. Խոնարհեա՛ց՝ թո՛ղ անցցուք։ Եւ եդին հաւասա՛ր երկրի զմէջ քո, արտաքոյ անցաւորաց քոց[10187]։

52
Գլուխ ԾԲ

1 Զարթի՛ր զարթի՛ր Սիովն. զգեցի՛ր զզօրութիւն քո Սիովն. եւ դու զգեցի՛ր զփառս քո Երուսաղէմ քաղաքդ սուրբ. զի ո՛չ եւս յաւելցեն անցանել ընդ քեզ պիղծք եւ անթլփատք[10188]։ 2 Թօթափեա՛ զփոշիդ, յո՛տն կաց եւ նի՛ստ Երուսաղէմ. լո՛յծ զկապ պարանոցի քոյ գերիդ դուստր Սիովնի։ 3 Զի ա՛յսպէս ասէ Տէր. Ձրի՛ վաճառեցայք, եւ ո՛չ արծաթով փրկեսջիք։ 4 Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Յերկի՛րն Եգիպտացւոց էջ ժողովուրդ իմ զառաջինն՝ բնակել անդ նժդեհութեամբ. եւ յԱսորեստան բռնութեամբ վարեցան[10189]. 5 եւ արդ՝ ընդէ՞ր էք աստ։ Ա՛յսպէս ասէ Տէր. զի՞ վարեցաւ ժողովուրդն իմ ձրի. զարմացեա՛լ էին եւ լային։ Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Վասն ձե՛ր անուն իմ հանապազ հայհոյի ՚ի մէջ հեթանոսաց[10190]։ 6 Վասն այնորիկ ծանիցէ՛ ժողովուրդ իմ զանուն իմ յաւուր յայնմիկ. թէ ես նո՛յն եմ որ խօսէին, եւ արդ եկի հասի՛[10191]։

ԽԳ 7 Իբրեւ զի գեղեցի՛կ են ՚ի վերայ լերանց ոտք աւետարանչի համբաւուն խաղաղութեան, իբրեւ աւետարանչի՛ բարութեանց. զի լսելի՛ արարից զփրկութիւն քո, ասել ցՍիոն թէ թագաւորեսցէ քեզ Աստուած[10192]։ 8 Զի ձայն պահապանաց քոց բարձրացաւ, եւ ՚ի նո՛յն բարբառ առ հասարա՛կ ցնծասցեն. զի դէմ յանդիմա՛ն տեսցեն զժամանակ յորում ողորմեսցի Տէր Սիովնի։ 9 Լերինք գոչեսցեն աւերակօքն հանդերձ Երուսաղեմի զցնծութիւն. զի ողորմեցա՛ւ նմա Տէր, եւ փրկեաց զԵրուսաղէմ[10193]։ 10 Եւ յայտնի արասցէ Տէր զբազուկ իւր սուրբ առաջի ամենայն ազգաց. եւ տեսցեն ամենայն ծագք երկրի զփրկութիւն Աստուծոյ մերոյ[10194]։ 11 ՚Ի բա՛ց կացէք, ՚ի բա՛ց կացէք. ելէ՛ք այտի, եւ ՚ի պիղծս մի՛ մերձենայք. ելէ՛ք ՚ի միջոյ նոցա, եւ մեկնեցարո՛ւք՝ որ բարձեալ բերէք զսպաս Տեառն[10195]։ 12 Զի ո՛չ խռովութեամբ ելջիք, եւ ո՛չ փախստեամբ գնասջիք. զի առաջի ձեր Տէր ինքնի՛ն գնասցէ, եւ որ ժողովէն զձեզ Աստուած Իսրայէլի[10196]։

ԽԴ 13 Ահաւադիկ ՚ի մի՛տ առցէ մանուկ իմ. վերասցի՛ եւ բարձրասցի եւ փառաւորեսցի՛ յոյժ[10197]։ 14 Զոր օրինակ զարմասցին բազումք ՚ի վերայ քո, ա՛յնպէս անշքեսցի տեսիլ քո ՚ի մարդկանէ, եւ փառք քո յորդւոց ՚ի մարդկանէ[10198]։ 15 Ա՛յնպէս զարմասցին ազգք բազումք ՚ի վերայ քո, եւ կարկեսցե՛ն թագաւորք զբերանս իւրեանց. զի որոց ո՛չ պատմեցաւ վասն նորա՝ տեսցեն, եւ որոց չիցէ՛ լուեալ ՚ի մի՛տ առցեն[10199]։

53
Գլուխ ԾԳ

1 Տէր ո՞ հաւատաց լրոյ մերում, եւ բազուկ Տեառն ո՛ւմ յայտնեցաւ։ 2 Պատմեցաք առաջի նորա իբրեւ զմանուկ, իբրեւ զարմատ ՚ի ծարաւո՛ւտ երկրէ. ո՛չ գոյր նորա տեսիլ՝ եւ ո՛չ փառք. տեսա՛ք մեք զնա՝ եւ ո՛չ գոյր նորա տեսիլ՝ եւ ո՛չ գեղեցկութիւն. 3 այլ տեսիլ նորա անա՛րգ՝ նուազեալ քան զամենայն որդւոց մարդկան։ Ա՛յր մի ՚ի հարուածս, եւ գիտէ համբերել ցաւոց. զի դարձուցեալ զերեսս իւր անարգեցաւ, եւ ո՛չ ինչ համարեցաւ[10200]։ 4 Նա զմեղս մեր բառնայ՝ եւ վասն մեր չարչարի՛. եւ մեք համարեցաք զնա ՚ի ցաւս եւ ՚ի հարուածս եւ ՚ի չարչարանս իբրեւ յԱստուծոյ[10201]։ 5 Բայց նա վիրաւորեցա՛ւ վասն մեղաց մերոց, եւ պատժեցա՛ւ վասն մերոց անօրէնութեանց. խրատ խաղաղութեան մերոյ ՚ի նմա, եւ նորա վիրօքն բժշկեցաք[10202]։ 6 Ամենեքեան իբրեւ ոչխարք մոլորեալք. այր ՚ի ճանապարհի իւրում մոլորեցաւ, եւ Տէր մատնեաց զնա առ մեղս մեր. 7 եւ նա առ վշտին ո՛չ բանայ զբերան իւր։ Իբրեւ ոչխա՛ր ՚ի սպանդ վարեցաւ. իբրեւ որոջ առաջի կտրչի անմռունչ կայ. այնպէս ո՛չ բանայ զբերան իւր[10203]։ 8 Առ խոնարհութեան նորա դատաստան նորա բարձաւ. եւ զազգատոհմն նորա ո՞ պատմեսցէ. զի բառնան յերկրէ կեանք նորա. յանօրէնութեանց ժողովրդեան իմոյ ՚ի մա՛հ վարեցաւ։ 9 Եւ տաց զչարս փոխանակ գերեզմանի նորա, եւ զմեծամեծս փոխանակ մահու նորա. զի անօրէնութիւն ո՛չ գործեաց, եւ ո՛չ գտաւ նենգութիւն ՚ի բերան նորա[10204]. 10 եւ Տէր կամի սրբե՛լ զնա ՚ի վիրաց անտի։ Եթէ տաջիք զվասն մեղացն, անձինք ձեր տեսցեն զզաւակ երկայնակեաց. եւ կամի Տէր ՚ի ձեռս նորա բառնալ ՚ի ցաւոց անձին նորա[10205]. 11 ցուցանել նմա լոյս՝ եւ ստեղծուլ իմաստութեամբ. արդարացուցանել զարդարն՝ որ մտադեւրն ծառայեաց բազմաց, եւ զմեղս նոցա նա՛ վերացուսցէ։ 12 Վասն այնորիկ նա՛ ժառանգեսցէ զբազումս, եւ զաւար հզօրաց բաշխեսցէ. փոխանակ զի ՚ի մա՛հ մատնեցաւ անձն նորա, եւ ընդ անօրէնս համարեցաւ. եւ նա զմեղս բազմաց վերացո՛յց՝ եւ վասն անօրէնութեանց նոցա մատնեցաւ[10206]։

54
Գլուխ ԾԴ

ԽԵ 1 Ուրա՛խ լեր ամուլ որ ո՛չ ծնանէիր. գոչեա՛ եւ աղաղակեա՛ որ ո՛չդ երկնէիր. զի բազում են որդիք սկնդկիդ՝ առաւե՛լ քան զարամբւոյն։ Քանզի ասաց Տէր. 2 Ընդարձակեա՛ զտեղի խորանաց քոց, եւ զսրահից քոց. կանգնեա՛, եւ մի՛ խնայեար. երկայնեա՛ զապաւանդակս քո. հաստատեա՛ զցիցս քո[10207]. 3 յաջ եւ յահեակ թռուսջիր, եւ զաւակ քո զհեթանոսս ժառանգեսցէ. եւ զքաղաքս աւերեալս շինեսցես[10208]։ 4 Մի՛ երկնչիցիս զի յամօթ արարին զքեզ. մի՛ պատկառեսցես զի նախատեցին զքեզ. զի զամօթն յաւիտենից մոռասցիս, եւ նախատինք այրութեան քոյ ո՛չ եւս յուշ լիցին քեզ։ 5 Զի Տէր է որ առնէ քեզ զայդ. Տէր Սաբաւովթ անուն է նորա. եւ որ փրկեացն զքեզ նո՛յն Աստուած Իսրայէլի ամենայն երկրի կոչեսցի։ 6 Ո՛չ եթէ իբրեւ զկին մի լքեալ տարակուսեալ կոչեաց զքեզ Տէր. եւ ո՛չ իբրեւ զկին մի ատեցեալ ՚ի մանկութենէ. այլ ասաց Աստուած. 7 Առ ժամանակ մի թողի զքեզ, եւ ողորմութեամբ մեծաւ ողորմեցայց քեզ։ 8 Առ փոքր մի սրտմտութեան դարձուցի զերեսս իմ ՚ի քէն, եւ ողորմութեամբ յաւիտենից ողորմեցայց քեզ. ասա՛ց որ փրկեացն զքեզ Տէր։ 9 Եւ ՚ի ջուրցն հեղեղէ առ Նոյիւ՝ ա՛յս է ինձ, եւ որպէս երդուայն նմա ՚ի ժամանակին յայնմիկ չբարկանա՛լ երկրի, նո՛յնպէս եւ ո՛չ քեզ[10209]։ 10 Եւ ո՛չ սպառնալեօք իմովք շարժել զլերինս, եւ փոփոխել զբլուրս. ո՛չ ողորմութիւն իմ պակասեսցէ ՚ի քէն, եւ ո՛չ ուխտ խաղաղութեան քոյ անցցէ։ Ասա՛ց Տէր[10210]. 11 Հաշտեա՛լ եմ ընդ քեզ տառապեալդ եւ խախտեալ, մինչեւ մխիթարեսցիս. ահաւասիկ պատրաստեալ եմ կարկեհան զքարի՛նս քո, եւ զհիմունս քո շափիղա[10211]։ 12 Եւ կանգնեցից զաշտարակս քո յասպիս, եւ զդրունս քո յականց վանեայց. եւ ածից շուրջ զքեւ պարիսպ յընտիր ընտիր ականց պատուականաց. 13 եւ զամենայն որդիս քո փրկեալս յԱստուծոյ, եւ ՚ի բազում խաղաղութեան մանկունք քո[10212]. 14 եւ արդարութեամբ շինեսջիր։ ՚Ի բա՛ց լեր յանիրաւէ անտի, եւ ո՛չ երկիցես. եւ դողումն ՚ի քեզ ո՛չ մերձեսցի[10213]. 15 զի ահաւասիկ եկք՝ առ քեզ վասն իմ մերձեսցին. եւ առ քեզ պանդխտեսցին, եւ զքե՛զ ապաստան արասցեն[10214]։ 16 Ահաւասիկ՝ ես հաստատեցի զքեզ. ո՛չ որպէս դարբին մի որ փքովք կայծակունս արծարծանէ եւ յառաջ բերէ անօթս ՚ի գործ, այլ ես հաստատեցի զքեզ ո՛չ ՚ի կորուստ ապականութեան[10215]։ 17 Ամենայն անօթ վնասակար ՚ի քեզ ո՛չ աջողեսցի. եւ զամենայն բարբառ որ յարիցէ ՚ի վերայ քո ՚ի դատաստան, պարտեսցե՛ս. եւ ամենայն դատախազք քո ՚ի նմին։ Զի գո՛յ ժառանգութիւն պաշտօնէից Տեառն. եւ դուք եղիցիք ինձ իրաւացիք՝ ասէ Տէր[10216]։

55
Գլուխ ԾԵ

1 Ո՛ որ ծարաւիդ էք՝ երթա՛յք ՚ի ջուր. եւ որ միանգամ ո՛չ ունիք արծաթ, երթա՛յք գնեցէ՛ք. եւ կերիջի՛ք առանց արծաթոյ՝ եւ գնոց գինւոյ[10217]. 2 եւ զճարպ բնաւ ընդէ՞ր իսկ գնէք արծաթոյ՝ եւ ոչ հացի. եւ զվաստակս ձեր ո՛չ ՚ի յագուրդ։ Լուարո՛ւք ինձ՝ եւ կերիջի՛ք զբարութիւնս. եւ վայելեսցեն ՚ի բարութեան անձինք ձեր[10218]։ 3 Ունկնդիր լերուք լսելեօք ձերովք՝ զհե՛տ եկայք ճանապարհաց իմոց։ Լուարո՛ւք ինձ, եւ կեցցեն ՚ի բարութեան անձինք ձեր. եւ եդից ընդ ձեզ ո՛ւխտ յաւիտենական զսրբութիւնսն Դաւթի զհաւատարիմս[10219]։ 4 Ահաւասիկ ՚ի վկայութիւն հեթանոսաց ետու զնա. իշխա՛ն եւ հրամանատար ազգաց[10220]։ 5 Ազգք որ ո՛չ գիտիցեն, կարդասցե՛ն առ քեզ. եւ ժողովուրդք որ զքեզ ո՛չ ճանաչէին՝ ապաստա՛ն արասցեն զքեզ. վասն Տեառն Աստուծոյ քո Սրբոյն Իսրայէլի. զի փառաւո՛ր արար զքեզ[10221]։ 6 Խնդրեցէ՛ք զՏէր. եւ յորժամ գտանիցէք զնա, կարդացէ՛ք առ նա. եւ իբրեւ մերձեսցի առ ձեզ, 7 թողցէ՛ ամպարիշտն զճանապարհս իւր, եւ այր անօրէն զխորհուրդս իւր. եւ դարձցի՛ առ Տէր եւ գտցէ զողորմութիւն. եւ առ Աստուած մեր՝ զի բազմապատիկ թողցէ զանօրէնութիւնս ձեր։ 8 Զի ո՛չ են խորհուրդք իմ իբրեւ զխորհուրդս ձեր, եւ ո՛չ ճանապարհք իմ իբրեւ զճանապարհս ձեր՝ ասէ Տէր։ 9 Այլ որպէս հեռի՛ են երկինք յերկրէ. ա՛յնպէս հեռի՛ են ճանապարհք իմ ՚ի ճանապարհաց ձերոց, եւ խորհուրդք իմ ՚ի խորհրդոց ձերոց։ 10 Զոր օրինակ եթէ իջանիցէ անձրեւ կամ ձիւն յերկնից, եւ անդրէն ո՛չ դառնայ մինչեւ արբուսցէ զերկիր, ծնցի եւ բղխեսցէ. եւ տացէ սերմն սերմանողի՝ եւ հաց ՚ի կերակուր։ 11 Ա՛յնպէս եղիցի բանն իմ, որ ելանէ ՚ի բերանոյ իմմէ. մի՛ դարձցի դատարկ՝ մինչեւ կատարեսցէ զոր ինչ կամիցիմ. եւ դիւրեցից զճանապարհս քո, եւ զճանապարհս իմ պահեսցե՛ս։ 12 Զի ուրախութեամբ ելջիք, եւ ցնծութեամբ ուսանիջիք. զի լերինք եւ բլուրք կայտռեսցե՛ն ընդունել ուրախութեամբ. եւ ամենայն ծառք անտառի ծա՛փս հարցեն ոստօք իւրեանց[10222]։ 13 Եւ փոխանակ ցրդւոյն նո՛ճ բուսցի, եւ փոխանակ դժնկին՝ մո՛ւրտ ելցէ. եւ եղիցի Տեառն յանուն եւ ՚ի նշա՛ն յաւիտենից, եւ մի՛ պակասեսցէ[10223]։

56
Գլուխ ԾԶ

1 Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Զգո՛յշ կացէք իրաւանց՝ եւ գործեցէ՛ք զարդարութիւն. զի եկեալ հասեալ է փրկութիւն իմ, եւ յայտնելո՛ց է ողորմութիւն իմ։ 2 Երանի՛ առն որ առնիցէ զայն, եւ մարդոյ որ կայցէ ՚ի նմին. եւ պահիցէ զշաբաթս իմ եւ ո՛չ պղծիցէ, եւ պահիցէ զձեռս իւր յառնելոյ զանիրաւութիւն[10224]։ 3 Մի՛ ասիցէ օտարազգին որ եկեալ յեցեալ իցէ ՚ի Տէր, եթէ մերժելով մերժէ զիս Տէր ՚ի ժողովրդենէ իւրմէ. եւ մի՛ ասիցէ ներքինին՝ թէ ե՛ս եմ փայտ չոր[10225]։ 4 Ա՛յսպէս ասէ Տէր ցներքինիսն որ պահիցեն զպահպանութիւնս իմ, եւ ընտրեսցեն զոր կամիմ, եւ կայցեն յուխտին իմում. 5 տա՛ց նոցա ՚ի տա՛ն իմում, եւ ընդ յարկաւ իմով տեղի՛ անուանի, առաւե՛լ քան զուստերաց եւ զդստերաց. եւ անուն յաւիտենակա՛ն տաց նոցա՝ եւ մի՛ պակասեսցէ[10226]։ 6 Եւ զայլազգիսն որ եկեալ յեցեալ իցեն ՚ի Տէր՝ ծառայել նմա, եւ սիրել զանուն նորա, լինե՛լ նմա ՚ի ծառայս եւ յաղախնայս. եւ զամենայն ոյք պահիցեն զշաբաթս իմ՝ եւ ո՛չ պղծիցեն, եւ կայցեն յուխտին իմում[10227]։ 7 Տարա՛յց զնոսա ՚ի լեառն սրբութեան իմոյ. եւ ուրա՛խ արարից զնոսա ՚ի տան աղօթից իմոց. ողջակէզք նոցա եւ պատարագք նոցա ընդունելի՛ եղիցին ՚ի վերայ սեղանոյ իմոյ. զի տուն իմ տո՛ւն աղօթից կոչեսցի ամենայն հեթանոսաց[10228]։ 8 Ասաց Տէր Տէր, որ ժողովէ զցրուեալսն Իսրայէլի, եթէ ժողովեցից ՚ի վերայ նորա ժողովս ամենայն գազանաց անապատի[10229]։ 9 Եկա՛յք կերա՛յք ամենայն գազանք անապատի[10230]։ 10 Տեսէ՛ք զի կուրացան ամենեքին, եւ ո՛չ գիտեն զհանճար. ամենեքին իբրեւ շունք համրացեալք որ ո՛չ կարիցեն հաջել. յերազանան յանկողինս իւրեանց. սիրեն զնիրհել[10231]։ 11 Իբրեւ շո՛ւնք լիրբք եղեն յանձինս իւրեանց՝ որ ո՛չ գիտեն զյագուրդ. եւ են չարք՝ եւ ո՛չ ճանաչեն զհանճար. ամենեքին ըստ իւրաքանչիւր ճանապարհաց իւրեանց գնացին ։ 12 Եկա՛յք առցո՛ւք գինի, եւ գինեհարեսցո՛ւք արբեցութեամբ. եւ եղիցի այնպիսի օրն մեզ զո՛հ մեծ առաւել յոյժ[10232]։

57
Գլուխ ԾԷ

1 Տեսէ՞ք զիարդ կորեաւ արդարն, եւ չիք ոք որ անսայ սրտիւ. եւ արք արդարք բառնան, եւ ո՛չ ոք հայի. զի յերեսաց անիրաւութեան բառնայ արդար։ 2 Եղիցի խաղաղութեա՛մբ գերեզման նորա, զի բարձաւ ՚ի միջւոյ[10233]։ 3 Բայց մատի՛ք յառաջ՝ որդիք անօրէնք. որդիք պոռնկորդիք. որդիք շնութեան[10234]. 4 ի՞ւ պերճացարուք, կամ յո՞յր վերայ բացէք զբերանս ձեր, կամ առ ո՞ արձակեցէք զլեզուս ձեր. ո՞չ դուք որդիք կորստեան էք՝ զաւակ անօրէնութեան. 5 որ անկեալ աղաչէիք զկուռսն ձեր ՚ի ներքոյ անտառախիտ ծառոց. զոհէիք զուստերս ձեր ՚ի խորաձորս ՚ի մէջ գլխոց վիմաց[10235], 6 եւ ՚ի կողմանս ձորոցն։ Ա՛յն է բաժին քո՝ եւ նոյն վիճակ քո. նոցա՛ հեղեր նուէրս, եւ նոցին մատուցեր զոհս. ՚ի վերայ այսր ամենայնի ո՞չ բարկանայցեմ ասէ Տէր[10236]։ 7 ՚Ի լերինն մեծի եւ բարձու՝ ա՛նդ է անկողին քո. եւ ա՛նդր ելեր զոհել զոհս[10237]։ 8 Եւ յետոյ դրանդեաց դրանց քոց հաստատեցեր զյիշատակս քո. կարծէիր եթէ յինէն ՚ի բաց կայցես՝ աւելի՛ ինչ գտանիցես։ Լայնեցեր զանկողինս քո, եւ տարածեցեր զքեզ առ նոքօք. սիրեցեր զհոմանիս քո[10238], 9 եւ բազմացուցեր զպոռնկութիւնս քո առ նոսա. եւ զբազումս ՚ի հեռաւորաց արարեր քեզ, եւ առաքեցեր զհրեշտակս արտաքոյ սահմանաց քոց։ Նկո՛ւն եղեր եւ իջեր ՚ի դժոխս. 10 աշխատեցար ՚ի բազում ճանապարհորդութիւնս քո. եւ ո՛չ ասէիր թէ արդ հանգեայց, զի զայն առ ուժի գործէիր. վասն այնորիկ ո՛չ հնազանդեցար ինձ[10239]։ 11 Յումէ՞ զանգիտեալ զարհուրեցար. զի ստեցեր ինձ՝ եւ ո՛չ յիշեցեր զիս՝ եւ ո՛չ ածեր զմտաւ՝ եւ ո՛չ եդիր ՚ի սրտի քում. եւ ես տեսի զքեզ՝ եւ անտե՛ս արարի։ Ես ա՛յն եմ որ յաւիտենիցն եմ, եւ դու յինէն ո՛չ զանգիտեցեր։ 12 Արդ ես պատմեցից զարդարութիւն իմ՝ եւ զչարիսն քո, որք ո՛չ օգնեսցեն քեզ[10240] 13 յորժամ աղաղակիցես. եւ ո՛չ ապրեցուսցեն զքեզ ՚ի նեղութենէ քումմէ. զի զամենեսեան զնոսա հո՛ղմք առցեն եւ մրրի՛կք բաժանեսցեն։ Իսկ որ յիսն յուսացեալ են՝ ստասցին զերկիր, եւ ժառանգեսցեն զլեառն սրբութեան իմոյ. 14 եւ ասասցեն. Հորդեցէ՛ք առաջի նորա զճանապարհս, եւ ՚ի բա՛ց արարէք զխոչ եւ զխութ ՚ի ճանապարհէ ժողովրդեան իմոյ։ 15 Ա՛յսպէս ասէ Բարձրեալն՝ որ ՚ի բարձունս բնակեալ է յաւիտեան, Սուրբն ՚ի մէջ սրբոց. որոյ անունն Բարձրեալ է՝ եւ ՚ի սուրբս հանգուցեալ. որ տա՛յ երկայնմտութիւն տարակուսելոց, եւ կեանս այնոցիկ՝ որ մաշեալ են սրտիւք. 16 եւ ո՛չ յաւիտեան խնդրեցից վրէժս ՚ի ձէնջ, եւ ո՛չ ցանգ բարկացայց ձեզ. զի հոգի յինէն ելցէ, եւ զամենայն շունչ ես արարի[10241]։ 17 Վասն մեղաց առ սակաւ մի տրտմեցուցի՛ զնա, հարի՛ զնա՝ եւ դարձուցի զերեսս իմ ՚ի նմանէ. եւ տրտմեցաւ եւ գնաց թախծեալ առաջի իմ զճանապարհս իւր[10242]։ 18 Զճանապարհս սրտի նորա տեսի, եւ բժշկեցի զնա. մխիթարեցի զնա, եւ ետո՛ւ նմա մխիթարութիւն ճշմարտութեան. եւ սգաւորաց նորա[10243] 19 հաստատեցի՛ պտուղ. խաղաղութիւն ՚ի վերայ խաղաղութեան՝ հեռաւորաց եւ մերձաւորաց, ասէ Տէր, եւ ես բժշկեցի՛ց զնոսա[10244]։ 20 Այլ անօրէնք իբրեւ զծո՛վ ծփեսցին, եւ հանգիստ մի՛ գտցեն. եւ կորիցէ ջուր նորա ՚ի կոխո՛ւմն եւ ՚ի կաւ։ 21 Ո՛չ գոյ խաղաղութիւն ամպարշտաց՝ ասէ Տէր։

58
Գլուխ ԾԸ

1 Գոչեա՛ զօրութեամբ, եւ մի՛ խնայեար. բարձրացո՛ իբրեւ զփողոյ զբարբառ քո. պատմեա՛ ժողովրդեան իմում զմեղս նոցա, եւ տանն Յակովբայ զանօրէնութիւնս նոցա[10245]։ 2 Զիս օր ըստ օրէ խնդրեն՝ եւ ճանաչել զճանապարհս իմ ցանկան, իբրեւ ժողովրդեան որոյ զարդարութիւն գործեալ իցէ, եւ զիրաւունս Աստուծոյ իւրոյ չիցէ՛ թողեալ. արդ եկեալ խնդրեն զիրաւունս արդարութեան։ Կարօտին մերձենա՛լ առ Աստուած, 3 եւ ասեն. Զի՞ է զի պահեցաք մեք՝ եւ դու ո՛չ տեսեր. խոնարհեցուցաք զանձինս մեր՝ եւ դու ո՛չ գիտացեր։ Զի յաւուրս պահոց ձերոց գտանին կամք ձեր կատարեալ. եւ կսկծեցուցանէք զամենեսեան որ ընդ ձեռամբ ձերով են[10246]։ 4 ՚Ի հակառակութիւնս եւ ՚ի կռի՛ւս պահէք, եւ կռփէք զանաւագն. իսկ զի՞նչ պիտոյ է ինձ այնպիսւոյ աւուր պահք. գալ բողոքել ձեր առ իս, եւ ինձ ո՛չ լսել ձեզ[10247]. 5 ո՛չ զայդպիսի պահս ընտրեցի, եւ ո՛չ զօրն յորում կարկամեցուցանէ մարդ զանձն իւր։ Զի եթէ կորացուսցես իբրեւ զանուր զպարանոց քո, եւ քուրձ եւ մոխիր ՚ի ներքոյ տարածանիցես. սակայն եւ ո՛չ զայն կոչեցի պահս՝ եւ օր ընդունելի[10248]. 6 ո՛չ զայնպիսի պահս ընտրեցի՝ ասէ Տէր։ Այլ լո՛յծ զկնճիռն անիրաւութեան. քակեա՛ զխարդախութիւն բռնութեան վաճառաց քոց. արձակեա՛ զնեղեալս թողութեամբ, եւ զամենայն մուրհակս անիրաւութեան պատառեա՛[10249]։ 7 Բրդեա՛ քաղցելոց զհաց քո, եւ զաղքատս անյարկս տա՛ր ՚ի տուն քո. եթէ տեսանիցես զմերկս՝ զգեցուցանիջի՛ր, եւ յընտանեաց զաւակի քոյ՝ զակն մի՛ արկանիցես[10250]։ 8 Յայնժամ ծաւալեսցի կանուխ լոյս քո, եւ բժշկութի՛ւն քեզ վաղվաղակի հասցէ. եւ գնասցէ առաջի քո արդարութիւն քո, եւ փա՛ռքն Աստուծոյ զքեւ փակեսցին։ 9 Յայնժամ կարդասցես, եւ Աստուած լուիցէ քեզ. եւ մինչդեռ խօսիցիս, ասասցէ թէ ահաւասիկ հասեալ կամ։ Եւ եթէ մերժեսցես դու ՚ի քէն զկնճիռն եւ զձեռնարձակութիւն՝ եւ զբանս տրտնջման[10251]. 10 եւ տացե՛ս քաղցելոց զհաց քո սրտի մտօք, եւ զանձինս կարօտեալս յագեցուսցես։ Յա՛յնժամ ծագեսցէ ՚ի խաւարի լոյս քո, եւ խաւարն քո իբրեւ զմիջօրեայ. 11 եւ եղիցի Աստուած քո ընդ քե՛զ յամենայն ժամ. եւ լցցի՛ ըստ ցանկութեան անձին քո, եւ ոսկերք քո պարարեսցին. եւ եղիցես իբրեւ զպարտէզ ջրալից, եւ իբրեւ զաղբեւր ուստի ջուր ո՛չ պակասեսցէ[10252]։ 12 Եւ շինեսցին աւերակք քո յաւիտենից, եւ եղիցին հիմունք քո մշտնջենաւորք ազգաց յազգս. կանգնեսջիր եւ կոչեսջիր խրամակարկատ ցանգոյ, եւ զընդմիջնաշաւիղս նոցա դադարեցուսցե՛ս[10253]։ 13 Եթէ դարձուսցես զոտն քո չառնե՛լ զկամս քո յաւուրն սրբութեան. եւ կոչեսցեն զշաբաթսն փափուկս նուիրեալս Աստուծոյ, եւ փառաւորեալս, եւ ո՛չ փոխեսցես զոտն քո ՚ի գործ, եւ ո՛չ խօսեսցիս բա՛ն ինչ բարկութեան բերանով քով[10254]. 14 եւ եղիցես յուսացեալ ՚ի Տէր։ Եւ տարցի զքեզ ՚ի բարութիւնս երկրին, եւ ջամբեսցէ քեզ զժառանգութիւն Յակովբայ հօր քոյ. զի բերան Տեառն խօսեցաւ զայս։

59
Գլուխ ԾԹ

1 Միթէ ո՞չ իցէ կարօղ ձեռն Տեառն փրկել. կամ ծանրացո՛յց ինչ զունկն իւր՝ զի մի՞ լուիցէ[10255]։ 2 Այլ մեղք ձեր որոշեն ՚ի մէջ ձեր՝ եւ ՚ի մէջ Աստուծոյ. եւ վասն անօրէնութեանց ձերոց դարձոյց զերեսս իւր ՚ի ձէնջ՝ զի մի՛ ողորմեսցի[10256]։ 3 Զի ձեռք ձեր պղծեալ են արեամբ. եւ մատունք ձեր ՚ի մե՛ղս. շրթունք ձեր խօսեցա՛ն զանօրէնութիւն, եւ լեզուք ձեր խոկա՛ն զանիրաւութիւն[10257]։ 4 Չի՛ք ոք որ խօսի զարդարութիւն, եւ ո՛չ գոն իրաւունք ճշմարտութեան. յուսացեա՛լ են ՚ի սնոտիս, եւ խօսին զունայնութիւն. զի յղանան զցաւս, եւ ծնանին զանօրէնութիւն[10258]։ 5 Զձուս քարբից ծակեցին, եւ զոստայնս սարդից անկանէին. եւ որ կամիցի ուտե՛լ ՚ի նոցանէն, ծակեա՛ց բա՛ց՝ եւ եգիտ ջուր, եւ ՚ի նմին քա՛րբ[10259]։ 6 Ոստայնք նոցա ո՛չ ձորձեսցին, եւ ո՛չ զգեցցին ՚ի գործոց ձեռաց իւրեանց. քանզի գործք նոցա գո՛րծք անօրէնութեան են, եւ գործք անօրէնութեան ՚ի ձեռս նոցա[10260]։ 7 Ոտք նոցա ՚ի չարիս ընթանան, վաղվաղեն հեղուլ զարիւն անպարտ. խորհուրդք նոցա՝ խորհուրդք անզգամաց. բեկումն եւ թշուառութիւն ՚ի ճանապարհս նոցա. 8 եւ զճանապարհս խաղաղութեան ո՛չ ծանեան, եւ ո՛չ գոն իրաւունք ՚ի ճանապարհս նոցա. զի շաւիղք նոցա ընդ որ գնան խոտորեալք են, եւ ո՛չ ծանեան զխաղաղութիւն[10261]։ 9 Վասն այնորիկ հեռացա՛ն ՚ի նոցանէ իրաւունք, եւ մի՛ հասցէ առ նոսա արդարութիւն. մինչդեռ ա՛կն ունէին լուսոյ՝ եղեւ նոցա խաւար. եւ մինչդեռ սպասէին նմա, ընդ մո՛ւթ շրջեցան. 10 շօշափեսցեն զորմս իբրեւ կոյրք, եւ իբրեւ զաչացո՛ւ խարխափեսցեն. եւ գլորեսցին ՚ի միջօրէի իբրեւ ՚ի հասարակ գիշերի. եւ իբրեւ օրհասականք ընդ ոգիս ջանա՛յցեն[10262]. 11 եւ իբրեւ զարջ եւ իբրեւ զաղաւնիս առ հասարա՛կ սահեսցին։ Կացա՛ք մնացաք իրաւանց՝ եւ ո՛չ էր. փրկութեան՝ եւ հեռացաւ ՚ի մէնջ[10263]։ 12 Զի բազո՛ւմ են անօրէնութիւնք մեր առաջի քո, եւ մեղք մեր հակառա՛կ կացին մեզ. զի անօրէնութիւնք մեր ՚ի մե՛զ են, եւ զանիրաւութիւնս մեր՝ մեք մեզէ՛ն գիտեմք։ 13 Ամպարշտեցաք եւ ստեցաք Տեառն, եւ դարձա՛ք յետս յԱստուծոյ մերմէ. խօսեցաք զանիրաւութիւն՝ եւ հեստեցաք. յղացաք՝ եւ որոճացաք ՚ի սիրտս մեր զբանս անիրաւութեան[10264]։ 14 Յե՛տս հարաք զիրաւունս, եւ արդարութիւն հեռացա՛ւ ՚ի մէնջ։ Զի սպառեցաւ ՚ի ճանապարհաց նոցա ճշմարտութիւն, եւ ընդ ուղորդն ո՛չ կարացին գնալ. 15 եւ արդարութիւն բարձա՛ւ ՚ի նոցանէ. մերժեցին զսիրտս իւրեանց յիմանալոյ։ Ետե՛ս Տէր՝ եւ ո՛չ հաճեցաւ, զի ո՛չ գոյին իրաւունք։ 16 Հայեցաւ՝ եւ ո՛չ գոյր մարդ. ետես՝ եւ ո՛չ գոյր որ օգնակա՛ն լինէր. եւ հատոյց նոցա բազկաւ իւրով, եւ ըստ ողորմութեան իւրում հաստատեաց։ 17 Եւ զգեցաւ իբրեւ զրա՛հս զարդարութիւն. եւ ե՛դ ՚ի գլուխ իւր իբրեւ զսաղաւարտ զփրկութիւն, եւ արկաւ զիւրեւ հանդերձ եւ պատմուճան վրէժխնդրութեան՝ հատուցանել զհատուցումն[10265]. 18 եւ նախատինս հակառակորդաց եւ կղզեաց հատուսցէ զհատուցումն։ 19 Եւ երկիցեն յարեւմուտս յանուանէ Տեառն, եւ յարեւելս ՚ի փառաւորեալ անուանէ նորա. զի եկեսցէ իբրեւ զգետ բռնութեամբ բարկութիւն ՚ի Տեառնէ. հասցէ՛ սրտմտութեամբ։ 20 Եկեսցէ ՚ի Սիովնէ փրկիչ, եւ դարձուսցէ զամպարշտութիւնս Յակովբայ՝ ասէ Տէր[10266]։ 21 Եւ ա՛յս նոցա որ յինէն ուխտ՝ ասէ Տէր. Հոգին իմ որ է ՚ի քեզ, եւ բանք զոր ետու ՚ի բերան քո, մի՛ պակասեսցէ ՚ի բերանոյ քումմէ, եւ ՚ի բերանոյ զաւակի քոյ. եւ ՚ի բերանոյ զաւակէ զաւակի՛ քոյ՝ ասէ Տէր, յայսմհետէ մինչեւ յաւիտեան[10267]։

60
Գլուխ Կ

1 Լուսաւորեա՛ց՝ լուսաւորեա՛ց Երուսաղէմ, զի հասեալ է լոյս քո, եւ փառք Տեառն ՚ի վերայ քո ծագեսցեն։ 2 Զի ահա խաւա՛ր ծածկեաց զերկիր, եւ մառախուղ զհեթանոսս. բայց ՚ի քեզ Տէ՛ր յայտնեսցի, եւ փառք նորա ՚ի քե՛զ երեւեսցին։ 3 Եւ գնասցեն թագաւորք ՚ի լոյս քո, եւ հեթանոսք ՚ի ծագել լուսոյ քոյ։ 4 Համբա՛րձ շուրջ զքեւ զաչս քո, եւ տե՛ս ժողովեալ առ քեզ զամենայն մանկունս քո. զի եկին հասին ՚ի հեռաստանէ որդիք քո, եւ դստերք քո ՚ի վերայ ուսոց նոցա բարձեալ բերիցին[10268]։ 5 Յա՛յնժամ տեսցես՝ եւ խնդասցես. երկիցե՛ս եւ զարհուրեսցիս ՚ի սրտի քում. զի փոխեսցի ՚ի քեզ մեծութիւն ծովու, եւ ազգաց՝ եւ ժողովրդոց։ 6 Եկեսցեն ՚ի քեզ երամակք ուղտուց, եւ ծածկեսցեն զքեզ ուղտերամակքն Մադիամու եւ Գեփայ. ամենեքեան ՚ի Սաբա՛յ եկեսցեն, բերել ոսկի՛ եւ կնդրուկ՝ եւ ականս պատուականս. եւ զփրկութեան Տեառն առցեն զաւետիս[10269]։ 7 Եւ ամենայն խաշինքն Կեդարու ժողովեսցին առ քեզ, եւ խոյքն Նաբէովթայ ածցին եւ մատուսցին ընդունելի պատարագ ՚ի վերայ սեղանոյ իմոյ. եւ տուն աղօթից իմոց փառաւորեսցի՛[10270]։ 8 Ո՜վ են սոքա որ իբրեւ զամպս թռուցեալ են, եւ իբրեւ զաղաւնիս ձագախա՛ռն երամովին գան առ իս[10271]։ 9 Ինձ ակն ունին կղզիք եւ նաւք Թարսսի, յառաջագոյն ածել զորդիս քո ՚ի հեռաստանէ. զարծաթն եւ զոսկի ընդ իւրեանս՝ վասն անուան Տեառն սրբոյն, եւ վասն Սրբո՛յն Իսրայէլի փառաւորելոյ[10272]։ 10 Եւ շինեսցեն որդիք այլազգեաց զպարիսպ քո, եւ թագաւորք նոցա ընծայեսցին քեզ. զի վասն բարկութեան իմոյ հարի զքեզ, եւ վասն ողորմութեան իմոյ սիրեցի՛ զքեզ[10273]։ 11 Եւ բացցի՛ն դրունք քո հանապազորդք ՚ի տուէ եւ ՚ի գիշերի. եւ մի՛ փակեսցին, կրել ՚ի քեզ զզօրութիւն ազգաց. եւ զթագաւորս իւրեանց ածիցեն առ քեզ[10274]։ 12 Զի ազգք եւ թագաւորք որ քեզ ո՛չ ծառայիցեն՝ կորիցեն, եւ ազգքն աւերելո՛վ աւերեսցին։ 13 Եւ փա՛ռքն Լիբանանու առ քե՛զ եկեսցեն. սարդիւն եւ սաւսիւ, եւ նոճով եւ մայրիւ՝ առ հասարակ փառաւո՛ր առնել զտեղի սրբութեան իմոյ . եւ զտեղի ոտից իմոց փառաւորեցի՛ց[10275]։ 14 Եւ եկեսցեն առ քեզ զարհուրեալք որդիք նեղչացն քոց՝ եւ զայրացուցչաց, երկի՛ր պագցեն հետոյ ոտից քոց, ամենեքին որ զարհուրեցուցանէինն զքեզ. եւ կոչեսջիր քաղա՛ք Տեառն Սրբոյն Իսրայէլի[10276]։ 15 Վասն զի եղեր դու լքեալ եւ ատեցեալ, եւ ոչ ոք էր որ օգնէր քեզ. եւ արարից զքեզ յուրախութիւն յաւիտենական. ցնծութիւն ազգաց յազգս[10277]։ 16 Եւ դիեսցես զկաթն հեթանոսաց, եւ զմեծութիւն թագաւորաց կերիցես. եւ ծանիցես թէ ես եմ Տէր, որ ապրեցուցանեմ եւ փրկեմ զքեզ Աստուած Իսրայէլի։ 17 Եւ փոխանակ պղնձոյն՝ բերից քեզ ոսկի, եւ փոխանակ երկաթոյն՝ բերից քեզ արծաթ, եւ փոխանակ փայտի՝ բերից քեզ պղի՛նձ, եւ փոխանակ քարի՝ տա՛ց քեզ երկաթ. եւ տաց զիշխանս քո ՚ի խաղաղութիւն՝ եւ զայցելուս քո յարդարութիւն։ 18 Եւ ո՛չ եւս լիցի անիրաւութիւն յերկրի քում, եւ ո՛չ բեկումն եւ թշուառութիւն ՚ի սահմանս քո. այլ կոչեսցին ՚ի փրկութիւն պարիսպք քո, եւ դրունք քո ցնծութիւն[10278]։ 19 Եւ ո՛չ եւս եղիցի քեզ արեգակն ՚ի լոյս տունջեան, եւ ո՛չ ծագումն լուսնի տացէ քեզ լոյս ՚ի գիշերի. այլ եղիցի քեզ Տէր լոյս յաւիտենական, եւ փառք քո Աստուած։ 20 Ո՛չ մտցէ քեզ արեգակն, եւ լուսին ՚ի քէն ո՛չ պակասեսցէ. զի եղիցի քեզ Տէր լո՛յս յաւիտենական։ Եւ կատարեսցի՛ն աւուրք սգոյ քոյ[10279]. 21 եւ ժողովուրդ քո ամենեւին արդար, եւ յաւիտեանս ժառանգեսցեն զերկիր. եւ պահել զնորատունկ գործոց ձեռաց իւրեանց ՚ի փառս[10280]։ 22 Սակաւաւորն հազարաւո՛ր եղիցի, եւ կրտսերն յազգ մեծ. զի ես Տէր ընդ ժամանակս ժամանակս ժողովեցից զնոսա։

61
Գլուխ ԿԱ

ԽԶ 1 Հոգի՛ Տեառն ՚ի վերայ իմ, վասն որոյ եւ օ՛ծ իսկ զիս. աւետարանե՛լ աղքատաց առաքեաց զիս. բժշկել զբեկեալս սրտիւք. քարոզել գերեաց զթողութիւն, եւ կուրաց տեսանել. 2 կոչել ա՛մ Տեառն ընդունելի եւ օր հատուցման Աստուծոյ մերոյ։ Մխիթարել զամենայն սգաւորս. 3 տա՛լ սգաւորաց Սիովնի փառս. փոխանակ մոխրոյն՝ օծումն ուրախութեան. եւ սգաւորացն հանդերձ փառաց՝ փոխանակ ոգւոցն վհատութեան։ Եւ կոչեսցին նոքա ազգք արդարութեան՝ տունկ Տեառն ՚ի փառս[10281]։ 4 Եւ շինեսցեն զաւերակսն յաւիտենից, եւ զյառաջագոյն աւերեալսն կանգնեսցեն. եւ նորոգեսցեն զքաղաքս աւերեալս ազգաց մինչեւ յազգս։ 5 Եւ եկեսցեն օտարածինք հովիւք խաշանց քոց. եւ այլազգիք մաճակալք եւ այգեգործք քո[10282]։ 6 Բայց դուք քահանայք Տեառն կոչեսջիք. պաշտօնեայք Աստուծոյ մերոյ անուանեսջիք. զզօրութիւն ազգաց կերիջիք, եւ մեծութեամբ նոցա սքանչելի՛ լինիջիք[10283]։ 7 Փոխանակ ամօթոյ ձերոյ կրկի՛ն ուրախութիւն, եւ փոխանակ անարգանաց ձերոց ցնծութիւն. եւ ապա՛ զերկիրն յերկրորդում ժառանգեսցեն. եւ ուրախութի՛ւն յաւիտենից ՚ի վերայ գլխոց նոցա։ 8 Զի ե՛ս եմ Տէր որ սիրեմ զարդարութիւն, եւ ատեամ զյափշտակութիւն յանիրաւութենէ. տա՛ց զվաստակս նոցա արդարոց, եւ ո՛ւխտ յաւիտենից ուխտեցից ընդ նոսա[10284]։ 9 Եւ ծանիցի՛ ՚ի մէջ ազգաց զաւակն նոցա, եւ ծնունդք նոցա ՚ի մէջ ժողովրդոց. ամենեքին որ տեսանիցեն՝ ճանաչիցեն զնոսա՝ թէ սոքա են զաւակ օրհնեալ յԱստուծոյ. եւ ուրախութեամբ ուրա՛խ եղիցին ՚ի Տէր[10285]։ 10 Ցնծասցէ՛ անձն իմ ՚ի Տէր, զի զգեցո՛յց ինձ հանդերձ փրկութեան՝ եւ պատմուճա՛ն ուրախութեան. իբրեւ փեսայի ե՛դ ինձ պսակ, եւ իբրեւ հարսն զարդու զարդարեաց զիս։ 11 Եւ իբրեւ երկիր որ աճեցուցանէ զծաղիկս իւր, եւ իբրեւ զպարտէզ որ բուսուցանէ զսերմանիս իւր. ա՛յնպէս ծագեսցէ Տէր զարդարութիւն իւր, եւ զցնծութիւն առաջի ամենայն ազգաց[10286]։

62
Գլուխ ԿԲ

1 Վասն Սիովնի ո՛չ լռեցից, եւ վասն Երուսաղեմի ո՛չ ներեցից. մինչեւ ծագեսցէ իբրեւ զլո՛յս արդարութիւն նորա, եւ փրկութիւն նորա իբրեւ փայլակն վառեսցի։ 2 Եւ տեսցե՛ն ամենայն հեթանոսք զարդարութիւն քո, եւ թագաւորք զփառս քո. եւ կոչեսցի քեզ անուն նոր, զոր Տէր անուանեսցէ[10287]։ 3 Եւ եղիցես պսակ վայելչութեան ՚ի ձեռին Տեառն, եւ թա՛գ արքայութեան ՚ի ձեռին Աստուծոյ քո. 4 եւ ո՛չ եւս կոչեսցիս Լքեալ, եւ երկիրն քո ո՛չ եւս կոչեսցի Աւերակ։ Զի քեզ անուն կոչեսցին կա՛մք իմ, եւ երկրին քում շինութիւն բնակութեան. զի հաճեսցի Տէր ընդ քեզ, եւ երկիրն քո խռնեսցի՛ ՚ի բնակութիւն։ 5 Զոր օրինակ բնակեսցէ երիտասարդ ընդ կուսի՝ ա՛յնպէս բնակեսցեն որդիք քո ՚ի քեզ. եւ եղիցի զոր օրինակ ուրա՛խ լինի փեսայ առ հարսին, ա՛յնպէս ուրախ լիցի Տէր ՚ի քեզ[10288]։ 6 Եւ ՚ի վերայ պարսպացն քոց Երուսաղէմ՝ պահապա՛նս կացուցից, զօրն ողջոյն եւ զգիշերն ամենայն. որ մինչեւ ցայգ՝ մի՛ դադարեսցեն յիշել զՏէր[10289]։ 7 Զի ո՛չ գոյ նման քեզ, եթէ ուղղեսցէ՝ եւ արասցէ զԵրուսաղէմ ՚ի պարծանս ՚ի վերայ երկրի[10290]։ 8 Երդուա՛ւ Տէր ՚ի փառս իւր՝ եւ ՚ի զօրութիւն բազկի իւրոյ, եթէ ո՛չ տաց զցորեան քո եւ զկերակուր ՚ի ձեռս թշնամեաց քոց. եւ ո՛չ արբցեն որդիք օտարաց զգինի քո յորում դուն վաստակեցեր։ 9 Այլ որ ամփոփեցինն կերիցեն զնա՝ եւ օրհնեսցեն զՏէր. եւ որ ժողովեցինն զնա, արբցե՛ն ՚ի սրահս սրբութեանց իմոց[10291]։ 10 Երթայք մտէ՛ք ընդ դրունս իմ, կազմեցէ՛ք զճանապարհս՝ հորդեցէ՛ք զշաւիղս. գործեցէ՛ք ճանապարհ ժողովրդեան իմոյ, եւ զքարինս ՚ի ճանապարհէ անտի ՚ի բա՛ց ընկեցէք. առէք նշա՛ն ՚ի հեթանոսս։ 11 Զի ա՛ւասիկ Տէր լսելի՛ արար մինչեւ ՚ի ծագս երկրի։ Ասացէ՛ք դստեր Սիովնի. Ահաւասիկ Փրկիչ քո հասեալ գայ՝ եւ ունի զվարձս իւր ընդ իւր. եւ գործք իւր առաջի երեսաց իւրոց[10292]։ 12 Եւ կոչեսցէ զնա Ժողովուրդ սուրբ՝ փրկեա՛լ ՚ի Տեառնէ. եւ դու կոչեսցիս Խնդրեալ քաղաք՝ եւ Ոչ լքեալ։

63
Գլուխ ԿԳ

ԽԷ 1 Իսկ այս ո՞վ է որ դիմեալ գայ յԵդովմայ, կարմրութիւն ձորձոց իւրոց ՚ի Բոսորայ, գեղեցի՛կ պատմուճանաւ եւ բո՛ւռն զօրութեամբ։ Ե՛ս խօսիմ զարդարութիւն եւ իրաւունս փրկութեան։ 2 Վասն է՞ր կարմիր են ձորձք քո, եւ հանդերձք իբրեւ հնծանահարի, լիո՛յ հնծանի կոխելոյ[10293]։ 3 Հնծան հարի միայն, եւ ՚ի հեթանոսաց ոչ ոք էր ընդ իս. կոխեցի զնոսա սրտմտութեամբ՝ եւ ճմլեցի զնոսա բարկութեամբ՝ եւ իջուցի յերկիր. եւ զամենայն հանդերձս իմ թօթափեցի՛[10294]. 4 զի հասեալ էր ՚ի վերայ նոցա օր հատուցման, եւ ա՛մ փրկութեան եկեալ հասեալ[10295]։ 5 Հայեցայ՝ եւ ո՛չ ոք էր որ օգնէր. զմտա՛ւ ածի՝ եւ ո՛չ ոք էր որ ՚ի թիկունս հասանէր. փրկեաց զնոսա բազուկ իմ. եւ սրտմտութիւն իմ միայն զդէմ կալաւ. 6 կոխեցի զնոսա բարկութեամբ իմով, եւ զենի զնոսա սրտմտութեամբ իմով, եւ իջուցի՛ զնոսա յերկիր։

ԽԸ 7 Զողորմութիւն Տեառն յիշեցի, զքաջութիւն Տեառն յո՛ւշ արարից, յամենայնի զոր հատուցանէ մեզ Տէր։ Տէր դատաւոր բարերար տանն Իսրայէլի, որ ածէ ՚ի վերայ մեր ըստ ողորմութեան իւրում եւ ըստ բազում արդարութեան իւրոյ[10296]։ 8 Եւ ասաց՝ եթէ ժողովուրդ իմ են որդիքն իմ, եւ ո՛չ անարգեսցեն զիս. եւ եղեւ նոցա ՚ի փրկութիւն 9 յամենայն նեղութենէ նոցա։ Ո՛չ պատգամաւոր ոք եւ ո՛չ հրեշտակ, այլ ինքնի՛ն Տէր փրկեաց զնոսա. վասն սիրելոյ զնոսա եւ խնայելոյ ՚ի նոսա ինքնի՛ն փրկեաց զնոսա. եւ վերացոյց եւ բարձրացոյց զամենայն աւուրս յաւիտենից[10297]։ 10 Բայց նոքա հեստեցին, եւ բարկացուցին զՀոգի նորա Սուրբ. եւ դարձա՛ւ նոցա Տէր ՚ի թշնամութիւն. ինքնին Տէր ետ ընդ նոսա պատերազմ[10298]։ 11 Եւ յիշեաց զաւուրսն յաւիտենից, թէ ո՞ւր է Մովսէս եւ ժողովուրդն նորա։ Որ եհան յերկրէ զհովիւն հօտից. ո՞ւր է որ եդ ՚ի նոսա զՀոգին Սուրբ[10299]. 12 որ վերացոյց աջով իւրով զՄովսէս. եւ բազուկ փառաց նորա յաղթահարեաց զջուրսն առաջի երեսաց նորա, առնել ի՛ւր անուն յաւիտենական[10300]։ 13 Անցոյց զնոսա ընդ անդունդս որպէս ձի ընդ անապատ[10301], 14 եւ իբրեւ զգրաստ ինչ ընդ դաշտ. եւ ո՛չ վաստակեցին։ Էջ Հոգի Տեառն, եւ առաջնորդեաց նոցա. ա՛յնպէս ածեր զժողովուրդն քո առնել քեզ անուն փառաց[10302]։ 15 Եւ արդ դա՛րձ ՚ի յերկնից՝ եւ տե՛ս ՚ի տաճարէ սրբոյ քումմէ՝ եւ ՚ի փառաց քոց. ո՞ւր է նախանձ քո եւ զօրութիւն. ո՞ւր է բազում ողորմութիւն գթութեան քոյ, որով ներէիրն մեզ[10303]։ 16 Զի դո՛ւ ես Հայր. զի Աբրահամ ո՛չ գիտաց զմեզ, եւ Իսրայէլ ո՛չ ծանեաւ զմեզ. արդ դու Տէր Հայր մեր փրկեա՛ զմեզ, զի իսկզբանէ անո՛ւն քո է ՚ի վերայ մեր[10304]։ 17 Զմէ՞ մոլորեցուցեր զմեզ Տէր ՚ի ճանապարհաց քոց. խստացուցե՛ր զսիրտ մեր չերկնչել ՚ի քէն. դա՛րձ վասն ծառայից քոց. դա՛րձ վասն ազգաց ժառանգութեան քոյ[10305]։ 18 Գուցէ ո՛չ ժառանգիցեմք զլեառն սրբութեան քոյ։ Հակառակորդք մեր նեղեցի՛ն զմեզ՝ եւ կոխեցին զսրբութիւն քո։ 19 Եղեաք իբրեւ զառաջինն՝ յորժամ ո՛չն տիրէիր մեզ, եւ ո՛չ կոչեցեալ էր անուն քո ՚ի վերայ մեր[10306]։

64
Գլուխ ԿԴ

1 Եթէ բացցես զերկինս՝ դողո՛ւմն կալցի ՚ի քէն զլերինս. 2 եւ հալեսցին իբրեւ զմոմ առաջի հրոյ, եւ այրեսցէ հուր զհակառակորդս քո, եւ յայտնի՛ լիցի անուն քո ընդդիմակցաց քոց. եւ յերեսաց քոց հեթանոսք խռովեսցին։ 3 Յորժամ առնիցես փառաւորութիւնս, դողո՛ւմն կալցի ՚ի քէն զլերինս։ 4 Յաւիտենից ո՛չ լուաք, եւ ո՛չ աչք մեր տեսին այլ Աստուած բա՛ց ՚ի քէն. եւ զգործս քո զոր արասցես այնոցիկ որ ա՛կն ունին ողորմութեան քում[10307]։ 5 Զի ընդ առա՛ջ լիցի այնոցիկ ոյք առնեն զիրաւունս, եւ զճանապարհս քո յիշեսցեն։ Արդ՝ ահա դու բարկացար եւ մեք մեղա՛ք. վասն այնորիկ մոլորեցաք։ 6 Եւ եղեաք իբրեւ զպիղծս ամենեքեան. իբրեւ զհանդերձս ապարահից ամենայն արդարութիւն մեր. եւ թօթափեցաք իբրեւ զտերեւ ամենեքին մեք վասն անօրէնութեանց մերոց. հողմք մերժեցին զմեզ[10308]։ 7 Եւ ո՛չ ոք իցէ որ կարդայցէ զանուն քո, եւ ո՛չ որ յիշիցէ ապաստա՛ն առնել զքեզ. զի դարձուցեր զերեսս քո ՚ի մէնջ, եւ մատնեցեր զմեզ վասն մեղաց մերոց[10309]։ 8 Եւ ա՛րդ Տէր՝ Հա՛յր մեր դու ես. մեք կաւ, եւ դու Ստեղծիչ մեր. եւ գործք ձեռաց քոց ամենեքին մեք. 9 մի՛ բարկանար մեզ Տէր յոյժ, եւ մի՛ ՚ի ժամանակի յիշեր զմեղս մեր։ Եւ արդ հայեա՛ց Տէր. զի ժողովուրդ քո ամենայն, 10 եւ քաղաք սրբութեան քոյ Սիովն եղեւ աւերա՛կ. իբրեւ զանապա՛տ եղեւ Երուսաղէմ. 11 յանէ՛ծս մատնեցաւ տունն սրբութեան մերոյ. եւ փառքն զոր օրհնեցին հարքն մեր՝ եղեն հրձիգ, եւ ամենայն փառաւորութիւն մեր կործանեցա՛ւ[10310]։ 12 Եւ ՚ի վերայ ամենայնի այսորիկ անսա՞ս Տէր, եւ լռեցե՞ր. եւ խոնարհ արարեր զմեզ մինչեւ յոյժ[10311]։

65
Գլուխ ԿԵ

1 Յայտնի՛ եղէ այնոցիկ որ զինէն ո՛չ հարցանէին. գտա՛յ այնոցիկ որ զիսն ո՛չ խնդրէին. ասացի. Աւասիկ եմ, ցազգն ցայն որ զանուն իմ ո՛չ կարդացին[10312]։ 2 Զօ՛ր հանապազ ձգեցի զձեռն իմ առ ժողովուրդն անհաւան եւ հակառակօղ. որ գնային զճանապարհ որ ո՛չ էր բարւոք, այլ զհետ մեղացն իւրեանց[10313]։ 3 Ժողովուրդս այս որ բարկացուցանէր զիս. առաջի իմ զօրհանապազ զոհէին ՚ի պարտէզս իւրեանց, եւ արկանէին խունկս յաղիւսեայս իւրեանց[10314] 4 դիւացն որք չէին ՚ի յիշատակս իւրեանց։ Եւ յայրս կողմանեալ ննջին վասն երազ տեսանելոյ. որք ուտէին զխոզենին եւ զարգանակ զոհիցն, եւ ամենայն անօթք նոցա պղծեալ էին[10315]. 5 որք ասէին. ՚Ի բա՛ց կաց յինէն՝ մի՛ մերձենար յիս զի սուրբ եմ։ Ա՛յս է ծուխ բարկութեան իմոյ՝ յորում հուր բորբոքեալ է զամենայն աւուրս։ 6 Ահաւասիկ գրեալ է առաջի իմ. ո՛չ լռեցից՝ մինչեւ հատուցի՛ց ՚ի ծոցս նոցա 7 զմեղս նոցա. եւ զմեղս հարց նոցա ՚ի միասին՝ ասէ Տէր. որք արկանէին խունկս ՚ի վերայ լերանց, եւ ՚ի վերայ բլրոց ուր նախատէինն զիս. հատուցից զգործս նոցա յառաջագոյն ՚ի ծոցս նոցա[10316]։

ԽԹ 8 Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Զոր օրինակ եթէ գտանիցի ճի՛ռ ՚ի մէջ ողկուզոց, եւ ասիցեն. Մի՛ ապականեր զդա զի օրհնութիւն Տեառն գո՛յ ՚ի դմա. ա՛յնպէս արարից վասն ծառային իմոյ, վասն որոյ ո՛չ կորուսից զամենեսեան[10317]։ 9 Եւ հանից զզաւակ Յակովբայ եւ Յուդայ, եւ ժառանգեսցեն զլեառն սրբութեան իմոյ. եւ ժառանգեսցեն ընտրեալք իմ եւ ծառայք իմ. եւ բնակեսցեն ՚ի նմա[10318]։ 10 Եւ եղիցի յանտառին մակաղատե՛ղք հովուաց, եւ ձորն Աքովրայ հանգի՛ստ անդւոց ժողովրդեան իմոյ որ խնդրեցինն զիս[10319]։ 11 Այլ դուք որ թողէք զիս, եւ մոռացարուք զլեառն սրբութեան իմոյ. եւ կազմէիք դիւաց սեղան, եւ խառնէիք խառնելիս բախտից[10320]։ 12 Ե՛ս մատնեցից զձեզ ՚ի սո՛ւր, եւ ամենեքեան կոտորեսջիք. զի կոչեցի զձեզ՝ եւ ո՛չ լուարուք. խօսեցայ՝ եւ ստունգանեցէք. եւ արարէք չա՛ր առաջի իմ. եւ զոր ո՛չ կամէի՝ ընտրեցէ՛ք։ 13 Վասն ա՛յսորիկ ա՛յսպէս ասէ Տէր. Ահաւասիկ որ ծառայենն ինձ կերիցեն, եւ դուք քաղցիջիք. ահաւասիկ որ ծառայենն ինձ արբցեն, եւ դուք ծարաւեսջիք. ահաւասիկ որ ծառայենն ինձ, ուրախ լիցին եւ դուք ամաչեսջիք[10321]. 14 ահաւասիկ որ ծառայենն ինձ ցնծասցեն ուրախութեամբ սրտից, եւ դուք աղաղակեսջիք առ ցաւս սրտից ձերոց, եւ առ բեկումն ոգւոց ձերոց ողբասջիք[10322]։ 15 Զի թողջիք զանուն ձեր ՚ի յագուրդ ընտրելոց իմոց, եւ զձեզ Տէր սատակեսցէ։ Եւ ծառայիցն իմոց կոչեցից անուն նոր[10323], 16 որ օրհնեսցի ՚ի վերայ երկրի. զի օրհնեսցեն զԱստուած ճշմարիտ. եւ որ երդնուցուն ՚ի վերայ երկրի՝ երդուիցեն յԱստուած ճշմարիտ. զի մոռասցին զնեղութիւնս առաջինս, եւ ո՛չ եւս անկցի ՚ի սիրտս նոցա[10324]։ 17 Զի եղիցին երկինք նոր եւ երկիր նոր, եւ ո՛չ եւս յիշեսցեն զառաջինսն. եւ ո՛չ եւս անկցի ՚ի սիրտս նոցա[10325]. 18 այլ ուրախութիւն եւ ցնծութիւն գտցեն ՚ի նմա, զոր ե՛ս հաստատեցից։ Զի ահաւասիկ ե՛ս առնեմ զԵրուսաղէմ ցնծութիւն, եւ զժողովուրդ իմ ուրախութիւն[10326]։ 19 Եւ ցնծացա՛յց ՚ի վերայ Երուսաղեմի, եւ ուրա՛խ եղէց ՚ի վերայ ժողովրդեան իմոյ. եւ ո՛չ եւս լուիցի ՚ի նմա ձայն լալոյ՝ եւ ձայն գուժի[10327]։ 20 Եւ մի՛ լիցի անդ տարաժամ աւուրց. եւ ծեր՝ որոյ ո՛չ իցէ լցեալ զժամանակս իւր. զի եղիցի կրտսեր որդին հարիւրեմեան, եւ որ հարիւրեմեանն մեռանիցի, մեղաւոր եւ անիծեա՛լ կոչեսցի[10328]։ 21 Շինեսցեն տունս՝ եւ ինքեա՛նք բնակեսցեն. տնկեսցեն այգիս՝ եւ ինքեա՛նք կերիցեն զպտուղ նոցա[10329]։ 22 Եւ մի՛ եւս նոքա շինեսցեն՝ եւ ա՛յլք բնակեսցեն, եւ նոքա տնկեսցեն՝ եւ այլք կերիցեն։ Ըստ աւուրց փայտի կենաց եղիցին աւուրք ժողովրդեան իմոյ. գործք ձեռաց նոցա հնասցին[10330]։ 23 Եւ ընտրեալք իմ մի՛ եւս վաստակեսցեն ընդունայն. եւ ո՛չ եւս ծնանիցին որդիս յանէծս, զի զաւակ օրհնեալ են յԱստուծոյ՝ եւ ծնունդք նոցա ընդ նոսա[10331]։ 24 Եւ եղիցի մինչչեւ՛ կարդացեալ իցէ նոցա՝ ե՛ս լուայց նոցա. եւ մինչդեռ խօսեսցին, ասացից՝ թէ զի՛նչ խնդրէք[10332]։ 25 Յայնմ ժամանակի գայլք եւ գառինք ՚ի միասին ճարակեսցին, եւ առեւծ՝ իբրեւ զեզն յարդ կերիցէ, եւ օձ՝ զհող իբրեւ զհա՛ց կերիցէ. մի՛ մեղիցեն եւ մի՛ վնասեսցեն ՚ի լերին սրբութեան իմոյ ասէ՛ Տէր[10333]։

66
Գլուխ ԿԶ

1 Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Երկինք աթո՛ռ իմ են՝ եւ երկիր պատուանդան ոտից իմոց. ո՞րպիսի տուն շինիցէք ինձ ասէ Տէր, կամ ո՞րպիսի ինչ իցէ այն տեղի հանգստեան իմոյ[10334]. 2 զի զայս ամենայն ձե՛ռն իմ արար, եւ ի՛մ է ամենայն՝ ասէ Տէր. Եւ ես յո՞ հայեցայց, եթէ ո՛չ ՚ի հեզս եւ ՚ի խոնարհս, եւ որ դողան ՚ի բանից իմոց[10335]։ 3 Բայց անօրէնն որ մատուցանէ ինձ եզն պատարագ՝ այնպէ՛ս է որպէս թէ հարկանիցէ ոք զկառափն մարդոյ. եւ որ մատուցանէ զոչխար պատարագ, այնպէ՛ս է որպէս թէ զշուն ոք մորթիցէ. եւ որ մատուցանէ ոք նաշիհ, ա՛յնպէս է որպէս թէ հեղուցու ոք զարիւն խոզի. եւ որ տայցէ զկնդրուկն ՚ի խունկս յիշատակաց, ա՛յնպէս է՝ որպէս զհայհոյիչն. եւ ինքեանք ընտրեցին զճանապարհս իւրեանց, եւ զգարշելիս իւրեանց զոր անձինք իւրեանց ախորժեցին[10336]։ 4 Եւ ես առի ՚ի ձեռն զխաբէութիւնս նոցա, եւ ըստ մեղա՛ց նոցա հատուցից նոցա. զի կոչեցի զնոսա՝ եւ ո՛չ լուան ինձ, խօսեցայ՝ եւ ո՛չ անսացին. եւ արարին չա՛ր առաջի իմ, եւ զոր ո՛չն կամէի ընտրեցին[10337]։

Ծ 5 Լուարո՛ւք զպատգամս Տեառն, եւ որ դողայք ՚ի բանից նորա. խօսեցարո՛ւք եղբարք մեր ընդ ատելիս ձեր եւ ընդ գարշեցուցիչս. զի անուն Տեառն փառաւորեսցի՛, եւ երեւեսցի յուրախութեանն ձերում՝ եւ նոքա ամաչեսցեն[10338]։ 6 Ձա՛յն բարբառոյ ՚ի քաղաքէ. ձա՛յն ՚ի տաճարէ. ձայն Տեառն հատուցանէ զհատուցումն հակառակորդաց. 7 եւ մինչչեւ՛ իցէ յղւոյն ծնեալ, եւ մինչչեւ՛ հասեալ իցեն ցաւք երկանց, ապրեցաւ եւ ծնաւ արո՛ւ[10339]։ 8 Ո՞ լուաւ, ո՞ ետես այսպիսի ինչ. եթէ երկնեաց երկիր ՚ի միում աւուր, եւ ծնաւ ազգ մի ողջոյն միանգամայն. զի երկնեաց Սիովն, եւ ծնա՛ւ զմանկունս իւր։ 9 Ե՛ս ետու քեզ զյոյսդ զայդ, եւ դու ո՛չ յիշեցեր զիս՝ ասէ Տէր. ո՞չ ապաքէն զամուլն եւ զծննդականն ե՛ս արարի՝ ասէ Աստուած քո[10340]։ 10 Ուրա՛խ լեր Երուսաղէմ, եւ ժողովեցարո՛ւք առնել տօն ՚ի դմա. ամենեքեան ոյք սիրէք զդա, խնդացէ՛ք եւ ուրա՛խ լերուք ՚ի միասին որ նստէիք ՚ի սուգ վասն դորա[10341]. 11 զի դիիցէք եւ յագիցիք ՚ի ստեանց մխիթարութեան դորա. եւ կշտապի՛նդ վայելիցէք ՚ի գալստենէ փառաց դորա[10342]։ 12 Զի ա՛յսպէս ասէ Տէր. Ահաւասիկ ես դարձուցանեմ ՚ի դոսա իբրեւ զգե՛տ զխաղաղութիւն, եւ իբրեւ զհեղեղա՛տ յորդեալ զփառս հեթանոսաց. զմանկունս դոցա ՚ի վերայ ուսոց իւրեանց բարձեալ բերիցեն, եւ ՚ի վերայ ծնգաց իւրեանց գըգուիցեն[10343]։ 13 Որպէս մայր որ զմանուկ իւր գըգուիցէ, ա՛յնպէս գըգուեցից զձեզ. եւ յԵրուսաղէմ մխիթարեսջիք[10344]. 14 եւ տեսջիք եւ խնդասցեն սիրտք ձեր, եւ ոսկերք ձեր իբրեւ զդալարի զուարճասցին. եւ ծանիցի ձեռն Տեառն երկիւղածաց իւրոց, եւ սպառնասցի՛ անհաւատիցն։ 15 Զի ահաւասիկ Տէր իբրեւ զհո՛ւր եկեսցէ, եւ կառք նորա իբրեւ զմրրի՛կ. հատուցանել սրտմտութեամբ զհատուցումն իւր, եւ բոցո՛վ հրոյ զարհամարհանս իւր։ 16 Զի ՚ի հուր Տեառն դատեսցի երկիր ամենայն, եւ ՚ի սո՛ւր նորա ամենայն մարմին. բազումք եղիցին վիրաւորք ՚ի Տեառնէ[10345], 17 որ սրբինն եւ մաքրին ՚ի պարտէզս եւ ՚ի սրահս իւրեանց. որ ուտեն միս խոզենի՝ եւ զգարշելիսն՝ եւ զմուկնն, ՚ի միասին սատակեսցին նոքա՝ ասէ Տէր։ 18 Եւ ես զգործս նոցա եւ զխորհուրդս նոցա գիտե՛մ։ Գա՛մ ժողովել զամենայն ազգս եւ զլեզուս. եկեսցեն եւ տեսցեն զփառս իմ. 19 եւ թողից ՚ի վերայ նոցա նշան։ Եւ առաքեցից ՚ի նոցանէ փրկեալս յազգս. ՚ի Թարսիս, եւ ՚ի Փուդ եւ ՚ի Լուդ, եւ ՚ի Մոսոգ, եւ ՚ի Թոբէլ, եւ յԵլլադա, եւ ՚ի կղզիս հեռաւորս՝ որոց չիցէ՛ լուեալ զանուն իմ, եւ ո՛չ եւս տեսեալ զփառս իմ. եւ պատմեսցեն զփառս իմ եւ զանուն իմ ՚ի մէջ ազգաց[10346]։ 20 Եւ ածցեն զեղբարս իւրեանց յամենայն ազգաց պատարա՛գ Տեառն. հեծեալս կառօք՝ հանդերձ պալարակապ երիվարօք հովանոցօք ՚ի սուրբ քաղաքն Երուսաղէմ, ասէ Տէր։ Որպէս մատուցին ինձ որդիքն Իսրայէլի զպատարագս իւրեանց սաղմոսիւք ՚ի տա՛ն Տեառն[10347]։ 21 Եւ ՚ի նոցանէ առի՛ց ինձ ՚ի քահանայս եւ ՚ի Ղեւտացիս՝ ասէ Տէր։ 22 Զոր օրինակ երկինք նոր՝ եւ երկիր, զոր ե՛սն առնեմ կալ առաջի իմ, ասէ Տէր. նո՛յնպէս կացցէ զաւակն ձեր[10348]։ 23 Եւ եղիցի ամիս յամսոյ՝ եւ շաբաթ ՚ի շաբաթէ՝ եկեսցէ ամենայն մարմին երկի՛ր պագանել առաջի իմ յԵրուսաղէմ՝ ասէ Տէր Աստուած։ 24 Եւ ելցեն՝ եւ տեսցեն զոսկերս մարդկան առ իս յանցուցելոց. զի որդն նոցա ո՛չ վախճանեսցի, եւ հուր նոցա ո՛չ շիջցի. եւ եղիցին ՚ի տեսիլ ամենայն մսեղեաց[10349]։

Կատարեցաւ Մարգարէութիւնն Եսայայ[10350]:

[9587] Ոմանք ունին վերնագիր. Եսայի Մարգարէ. եւ ոմանք. Մարգարէութիւն Եսայեայ։

[9588] Բազումք. Որ թագաւորեցին։

[9589] Ոմանք. Ծանեաւ եզն զտածիչ իւր։

[9590] Ոսկան. Վա՛յ ազգի մեղա՛՛... թողին զՏէր, եւ բարկացուցին զՍուրբն Իսրայէլի։

[9591] Ոմանք. Վէրս յանօրէնութիւնն։

[9592] Ամենայն օրինակք համաձայն մերումս ունին՝ Ո՛չ վէրք, ո՛չ այտումն, ո՛չ հարու՛՛. ուր Ոսկան բառնայ զոչսն ՚ի բնաբանէն եւ ՚ի լուսանցսն նշանակէ։ Ոմանք. Խղխայթեալք։

[9593] Ոմանք. ՚Ի մէջ սեղխենեաց. եւ որպէս քաղաք պաշարեալ։

[9594] Ոմանք. Եւ զճարպ գառանց։

[9595] Օրինակ մի. Եւ թէ ոչ գայցէ յանդի՛՛։ Ոմանք. Ո՞ իսկ խնդ՛՛... մի՛ յաճախիցէք։

[9596] Ոմանք. Եւ եկայք խօսեսցուք ընդ մի՛՛... որպէս զասր։ Օրինակ մի. Իբրեւ զձանձրախարիթ։

[9597] Ոմանք. Եւ ՚ի դատաստանի այրեացն։

[9598] Ոմանք. Վասն այսորիկ այսպէս։

[9599] Յոմանս պակասի. Եւ ածից քեզ եռանդն ՚ի սր՛՛... եւ զապստամբսդ կորուսից... եւ զամենայն ամբարտաւանս խոնարհեցուցից։ ՚Ի լուս՛՛. Եւ զանհաւանս կորուսից։

[9600] Ոմանք. Զի իրաւամբ եւ ողորմութեամբ փրկեսցին գերիք քո։ Եւ խորտակես՛՛։

[9601] Ոմանք. Զի եղիցի իբրեւ զբեւեկն ՚ի տերեւաթաք։

[9602] Օրինակ մի. Եւ եղիցի յաւուրս։

[9603] Ոմանք. Եկայք երթիցուք ՚ի լեառն Տեառն։

[9604] Յօրինակին. Եւ ո՛չ առնու ազգ յազգի։ Ուր ոմանք. Եւ ո՛չ եւս առնուցու։

[9605] Օրինակ մի. Եւ թագեցարուք յերկրի։

[9606] ՚Ի լուս՛՛. Բարձրացելոյ եւ վերացելոց. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։

[9607] Ոսկան. Ամենայն նաւուց... գեղեցկութեան նաւուց։

[9608] Օրինակ մի. Լսել ձեզ ՚ի մարդոյն։

[9609] Ոմանք. Եւ զհսկայն եւ զօրաւորն, եւ զայր։

[9610] Բազումք. Եւ զսքանչելին խորհրդական։

[9611] Ոմանք. Եւ ասիցէ. Ոչ եղէց քեզ. կամ՝ ձեզ իշխան։

[9612] ՚Ի բազումս պակասի. Ծածկեաց զնոսա. զի զամպ փառաց նորա թշնամանեցին. եւ զմեղս։

[9613] Ոմանք. Իւրոց անցանեն ընդ նա։

[9614] Այլք. Եւ կացուսցէ յատենի զժողովուրդ իւր։

[9615] Յօրինակին. Դու զի՞ հրկէզ ա՛՛։

[9616] Բազումք. Եւ յօնօք ակնարկէին։

[9617] Ոմանք. Եւ զպաճուճանս նոցա, (19) եւ զհիւսս, եւ զծամակալս։

[9618] ՚Ի լուս՛՛. ՚ի վերայ՝ եւ զպատճուճանս զար՛՛. նշանակեալ ասի՝ թէ մենն քերեալ էր. իբր զի՝ ՚ի գաղափարին յորմէ ընդ օրինակէր՝ զառաջինն զպատմուճանս գրեալ, յետոյ մենն ՚ի բաց քերեալ ՚ի նմանէ՝ ձեւացուցեալ էր զպատճուճանս. ըստ որում ունի եւ այլ օրինակ մի. թէպէտ եւ ՚ի մնացեալ գրչագրաց մերոց՝ աստէն ոմանք դնեն՝ զպատմուճանս, եւ ոմանք՝ զպաճուճանս։

[9619] Ոմանք. Եւ զճեղենակս։

[9620] Ոմանք. Եւ զմիջածիրանին. զառտնին արկանելին. կամ՝ արկանելիս։

[9621] Բազումք. Եւ փոխանակ ոսկի զարդու գլխոցն։

[9622] Այլք. Եւ որդիդ քո գեղեցիկ զոր սիրես։

[9623] Ոմանք. Եւ ասասցեն. Զհաց մեր... եւ զհանդերձ։

[9624] Ոսկան. Խորհրդովք եւ փառօք իւ՛՛։

[9625] Ոմանք. Որ գրեցան յԵրուսաղեմէ ՚ի կեանս։

[9626] ՚Ի բազումս պակասի. Եւ եկեսցէ, եւ հասցէ Տէր. եւ ե՛՛։ Ոսկան. Որ զշուրջ զնո՛՛։ Ոմանք. Եւ իբրեւ զծուխ։

[9627] Ոսկան. Եւ հովանի ՚ի տօթոյ։ Այլք. ՚Ի խստութենէ եւ յանձրեւոյ։

[9628] Ոմանք. Երգեցից սիրեցելոյ... զերգս սիրեցելոյ նորա։ Ուր ոմանք. զերգս սիրելւոյն... սիրեցելոյն յանկեան տեղւոջ։

[9629] ՚Ի բազումս պակասի. Փակեցի, ամրութեամբ պարսպեցի ձողա՛՛։ Ոսկան. Զի բերցէ ինձ խաղող։

[9630] Ոմանք. Այգւոյ իմոյ։

[9631] Ոմանք. Զի մի՛ տեղասցին։

[9632] Ոմանք. Առ ագարակ մերձեցուցանեն։

[9633] Ոմանք. Ոչ ոք իցեն, որ բնակիցեն. կամ՝ բնակեսցէ ՚ի նոսա։

[9634] Ոմանք. Զի ուր գործեսցեն։

[9635] Ոմանք. Ոյք յառնեն... որ երեկանանն... անդէն իսկ զնոսին։

[9636] Ոմանք. Վասն ոչ ճանաչելոյ նոցա։ Օրինակ մի. Վասն սովահացի եւ ծա՛՛։

[9637] ՚Ի լուս՛՛. Եւ ժանտագործք նորա. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։ Ոսկան. Նոցա, զուարճացեալքն ՚ի նմա։

[9638] Բազումք. Եւ Սուրբն Աստուած փառաւորեսցի։

[9639] Ոմանք. Եւ իբրեւ լծոյ երնջոյ։

[9640] Ոմանք. Անձանց իւրեանց խորհրդականք։

[9641] Ոմանք. Զամպարիշտս վասն կա՛՛։

[9642] Ոսկան. ՚Ի բորբոքելոյ բոցոյ։ Բազումք. Այլ եւ գրգռեցին եւս զբանս։

[9643] Այլք. Եւ բարկացաւ սրտմտութիւն Տեառն զօրութեանց։ Ուր ոմանք. Եւ բարկացեալ սրտ՛՛... եւ ՚ի վերայ այսր ամենայնի։

[9644] Ոմանք. ՚Ի ծագաց երկրէ. եւ ահա վաղվաղակի ՚ի թեթեւս հասանիցեն։

[9645] Ոմանք. Եւ հասցեն որպէս կորիւնս առիւ՛՛... եւ հասցեն գազանաբար։

[9646] Յոմանս պակասի. Փառօք նորա։

[9647] Ոմանք. ՚Ի սեղանոյն եբեր։

[9648] Այլք. Ահաւադիկ մերձե՛՛։

[9649] Ոմանք. Եւ կամ ո՞ երթիցէ։

[9650] Ոմանք. Եւ դառնայցեն, եւ բժշ՛՛։

[9651] Ոմանք. Եւ յետ այնորիկ յերկա՛՛... եւ բազմասցի մնացեալք երկրի։

[9652] ՚Ի բազումս պակասի. Իբրեւ զբեւեկնի տերեւաթափ. եւ։ Օրինակ մի. Եւ իբրեւ զկաղնին... զաւակ սուրբ արձակութիւն նորա։

[9653] Ոսկան. Շարժիցի յանտառի ծառ ՚ի հողմոյ։

[9654] Ոսկան. Վաթսուն եւ եօթն ամ։ Ոմանք. Եւ ապա պակասեսցէ թագաւորութիւնն Եփրեմայ։

[9655] Ոսկան. Եփրեմայ Սամարիա։

[9656] Ոմանք. Ահա կոյս յղասցի։

[9657] Ոմանք. Վասն այսորիկ մինչչեւ։

[9658] Ոմանք. Զճանջիռնն որ տիրես՛՛։ Յօրինակին. Զձիաստեացն որ է։

[9659] Ոմանք. Եւ արբեցելով, որ է յայնկոյս։ Ուր Ոսկան. Եւ սրբեցելով. որ է։

[9660] Այլք. Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ՝ եղիցի ամենայն տե՛՛։

[9661] Ոմանք. Անդ երկիւղ։

[9662] ՚Ի լուս՛՛. ՚ի վերայ՝ տոմս, նշանակի՝ քարտէս։ Ոմանք. Զի հասեալ է։

[9663] Յոմանս պակասի. Մանկանն կոչել զհայր կամ զմայր։

[9664] Ոմանք. Եւ յաւել եւս Տէր խօսել։

[9665] Բազումք. Թագաւոր զՀռասիմ։

[9666] Ոմանք. Վասն այնորիկ ահաւա՛՛... եւ զյորդն՝ զարքայն Ասորեստանեայց։

[9667] Ոմանք. Յերկրէդ Հրէաստանի... զլայնութիւն երկրիդ։

[9668] Ոմանք. ՚Ի պարտութիւն մատնիցիք։

[9669] Ոմանք. Եւ խորհիջիք՝ ցրեսցէ Տէր... մի՛ հաստատեսցի ձեզ... Տէր Աստուած է։

[9670] ՚Ի լուս՛՛. Որ զօրութեամբն ձեռին։ Ուր ոմանք. Որ զօրութեան ձեռինն ընդդէմ դառնան ըստ գնացից ճանապարհաց ժողովրդեանս այսմիկ։

[9671] Ոմանք. Զի զամենայն զոր ինչ խօ՛՛։

[9672] Ոմանք. Սուրբ արասջիք, եւ նա եղիցի ձեզ երկիւղ։ Ոսկան. Յուսացեալ իցէք. (14) եղիցի ձեզ ՚ի սր՛՛։

[9673] Ոմանք. Տկարասցին ՚ի նա բազումք... մարդիկ որ ՚ի թշուառութեան իցեն։

[9674] Ոմանք. Յօգնութիւն ետ... չիք կաշառեալ վասն նորա։

[9675] Ոմանք. Սով խստութեան։ ՚Ի լուս՛՛. Զիշխանն եւ զաշ՛՛. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։

[9676] Բազումք. Մի՛ նուազեսցէ. կամ՝ նուազիցէ։

[9677] Ոմանք. Եւ այլքդ որ բնակեալդ էք զծո՛՛։

[9678] Ոմանք. Լոյս ծագեսցէ ՚ի ձեզ։

[9679] Ոմանք. Եւ որպէս բաժանիցինն զաւ՛՛։

[9680] Ոմանք. ՚Ի վերայ պարանոցաց. զի... որպէս յաւուրն Մադիամու. (5) զամենայն պատ՛՛։

[9681] Օրինակ մի՝ ունի համաձայն Ոսկանայ. Զի մանուկ ծնաւ մեզ, որ՛՛։

[9682] Ոմանք. Եւ որ նստէինն ՚ի Սամա՛՛։

[9683] Ոմանք. Մեզ աշտարակս։

[9684] Ոմանք. Եւ զթշնամիսն իւր ցրուեսցէ։

[9685] Ոմանք. Ոչ դարձաւ բարկութիւնն, այլ։

[9686] Ոսկան. Եւ եբարձ Տէր յԵզրայելէ։

[9687] Ոմանք. Եւ զակնառուսն, այս առաջն է. եւ զմարգարէն որ զօրէնսն ուսուցանէր։

[9688] Ոմանք. Եւ եղիցին որ երա՛՛։ ՚Ի բազումս պակասի. Զդոսա. եւ ապա յայտնեսցին։

[9689] Ոմանք. Խօսի զանօրէնութիւն։ Ոսկան. Բարկութիւն նորա։

[9690] Ոմանք. Այրեսցի ՚ի հուր։

[9691] Ոսկան. Ոչ դարձցի բարկութիւն նորա։

[9692] Յօրինակին. ՚Ի գերութիւն. եւ ՚ի քոյ սպանելոցն մտա՛՛։ Ոմանք. Եւ ՚ի ներքոյ սպանանելոց։

[9693] Ոմանք. Վա՛յ Ասորեստանւոյն... ՚ի ձեռս նոցա. (6) զբարկութիւն։

[9694] Ոմանք. Միա՞յն ես իշխան. ասասցէ... (9) ՚ի վեր քան զԲաբելովնն է։

[9695] Ոմանք. Ածցէ եւ ՚ի վեր մեծա՛՛... փառաց աչաց նորա։

[9696] Յօրինակին ՚ի բնաբանի եդեալ՝ Խորհրդոյ իմոյ. ՚ի լուս՛՛. նշանակի՝ խորհրդոց իմոց. ըստ որում եւ մեք եդաք համաձայն այլոց։ Ոմանք. Աւար զզօրութիւնս. ուր Ոսկան. յաւար զզօ՛՛։

[9697] Ոմանք. Որ ապրեսցէ յի՛՛։

[9698] Ոմանք. Նոյնպէս եւ թէ զգա՛՛։

[9699] Յօրինակին պակասէր. Եւ եղիցի Լոյսն Իսրայէլի ՚ի հուր. եւ սրբե՛՛։ Ոմանք. Լոյսն Իսրայէլի հուր. եւ սրբեսցես զնա հրով բոր՛՛։

[9700] Ոմանք. ՚Ի շնչոց մինչեւ ՚ի։

[9701] Ոմանք. Ապաստան լիցին։

[9702] Բազումք. Եթէ եղիցի ժողովուրդն Իսրայէլի իբրեւ։ Ուր Ոսկան. Ժողովուրդ իմ իբրեւ։

[9703] Ոմանք. Զի եթէ հարկանէ զքեզ։

[9704] Ոմանք. Փոքր միւս եւս։

[9705] Ոմանք. Եւ եղիցի յաւուր յայնմիկ... ՚ի պարանոցէ քումմէ վերասցի. եւ խոր՛՛։ Ուր Ոսկան. Եւ լուծ ՚ի պարանոցէ քումմէ մի՛ վերասցի։

[9706] Ոմանք. Զքաղաքն Շաւուղի... Գաղղիմայ։

[9707] Ոմանք. Լու լիցի ՚ի Ղայիս. լու լիցի յա՛՛։

[9708] Ոմանք. Մադեբենայ. եւ որ բնակեալն են։ Ուր Ոսկան. ՚ի Գիբեմ։

[9709] Ոմանք. Մխիթարեսցի ձեռամբ լեառնն դստեր Սիոնի. եւ ոմանք. Լեառն զդուստր Սիովնի. եւ բլուրք նորա Երուսաղէմ։

[9710] Բազումք յաւելուն. Խորտակեսցին. եւ խոնարհեսցին. (34) եւ անկցին։

[9711] Ոմանք. Եւ բղխեսցէ գաւազանն յար՛՛։

[9712] Օրինակ մի. Ոչ ՚ի կարծիս դատեսցի։

[9713] Ոմանք. Եւ ճարակեսցի գայլ... եւ ինձ առ ուլու... ճարակեսցեն։

[9714] Ոմանք. Եւ մի՛ կարասցեն։

[9715] Այլք. Հեթանոսաց, ՚ի նա հե՛՛։

[9716] Ոմանք. Եւ յԵթէովպացւոց եւ յԵլիմացւոց։

[9717] Ոմանք. Նշան ՚ի հեթանոսաց։

[9718] Յօրինակին պակասէր. Աւար միանգամայն զծովակողմն։

[9719] Ոմանք. Եւ փլուզցէ Տէր... հոգւով սաստկութեան... ընդ նա գնալ։

[9720] Բազումք. Որպէս յաւուրն յորում։

[9721] Ոմանք. Եւ ասասցեն յաւուր յայնմիկ։

[9722] Ոմանք յաւելուն. Եւ ես յուսացեալ եղէց ՚ի նա, եւ փրկեցայց նովաւ. եւ ոչ եր՛՛։

[9723] Ոմանք. Զանուն նորա, զի մե՛՛։ Ոսկան. Յամենայն երկրի։

[9724] Ոմանք. Իսրայէլի ՚ի մէջ նոցա։

[9725] Ոմանք. ՚Ի վերայ լերինդ դաշ՛՛։ Ուր երկու օրինակք համեմատք միմեանց. ՚Ի վերայ լերինն մառախղուտ առէք նշ՛՛։

[9726] Ոմանք. Թագաւորաց ազանց միահամուռն ժո՛՛։

[9727] Ոմանք. ՚Ի բոցագոյնս դարձ՛՛։

[9728] Ոմանք. Զի ահաւասիկ օր Տեառն հասեալ է. եւ ոմանք. Տէր հասեալ է։ ՚Ի լուս՛՛. ՚ի վերայ՝ անհնարին, նշանակի՝ անբժշկական։

[9729] Ոմանք. Մի տայցեն... մի՛ տայցէ։

[9730] Բազումք յաւելուն. Քան զականս պատուականս Սովփերայ։

[9731] Ոմանք. Եւ իբրեւ զոչխար մոլորեալ։

[9732] Ոմանք. Եւ ոչ եւս բնակեաց յաւիտեանս ժամանակաց եւ մի՛ մտցեն ՚ի նա ազգք բազումք։

[9733] Ոսկան. Հասեալ գայ, ոչ անագ՛՛։

[9734] Օրինակ մի. ՚Ի ցաւոց եւ ՚ի տրտմութենէ խրատութեանն զոր ծա՛՛։

[9735] Ոմանք. Հարուածովք յանխնայ։

[9736] Ոմանք. Եւ փառքն Լիբանանու ոտնհար ե՛՛։

[9737] Ոմանք. Իշխանք յերկրի։

[9738] Օրինակ մի. Որդն յարկցեն։

[9739] Ոմանք. Դու ասէիր ՚ի սրտի քում։

[9740] Ոմանք. Արդ՝ աւադիկ։

[9741] Ոմանք. ՚Ի մէջ դիականց։

[9742] Ոմանք. Վասն մեղաց հօրդ իւրեանց։

[9743] Ոմանք. Եւ կորուսից զանուն նոցա... եւ արարից։ Ուր Ոսկան. Եւ զզաւակ՝ ասէ Տէր զօրութեանց։

[9744] Ոմանք. Զնա ՚ի խորխորատ տղմոյ։

[9745] Ոմանք. Այսպէս եղիցի։

[9746] Ոմանք. ԶԱսորեստանեայս յերկրի իւրում։

[9747] Ոմանք. Ախազ արքայ։

[9748] Ոսկան. Եւ ՚ի նոցանէ ելցեն օձք։

[9749] Ոմանք. Եւ սատակեսցէ սովով զզաւակ քո։ Ուր Ոսկան. Եւ սատակեսցի սովու զաւակ քո։

[9750] Ոմանք. Ձայն արկցեն... զի ծուխ ել ՚ի հիւսիւսոյ։

[9751] Ոսկան. Փրկեսցի խոնարհ ժո՛՛։

[9752] Ոմանք. ՚Ի գիշերի սատակես՛՛... պարիսպ Մովաբացւոցն։

[9753] Ոսկան. Լալ ՚ի Մաբաւ Մովաբաց՛՛։

[9754] Ոմանք յաւելուն. Եւ ՚ի փողոցս նորա ամենեքեան ողբա՛՛։

[9755] Ոմանք. Մինչեւ Յասսա... վասն այնորիկ երկար։ Ոսկան. Եւ անձն իւր ծանիցի։

[9756] Ոմանք. Մովաբացւոց ընդ բողոքս Գաղղիմացւոյն։

[9757] Ոմանք. Եւ զմնացորդն Ադամայ. եւ ոմանք. Եդովմայ առաքեցից որպէս սողունս։

[9758] Այլք. Եւ եղիցիս իբրեւ հաւու։

[9759] Ոմանք. Ոչ վարեսցին... եւ եղիցին։

[9760] ՚Ի լուս՛՛. ՚ի վերայ՝ Լուաք, փոխանակ շեշտի՝ հարցական ոլորակս ՞ նշանակի։ Ոսկան. Եւ ամբարտաւանութիւնն քո բարձցի ՚ի քէն։

[9761] Ոմանք. Եւ ոչ այնպէս որպէս ողբանն ՚ի Մովաբ... բնակեալ են ՚ի Գեսեթ. մրմնջեսցես՝ եւ ո՛չ պատկառեսցես։

[9762] Ոմանք. Եւ այգիքն Եսեբեմայ... մինչեւ Յազեր. եւ մի՛ խառնիցիք. կամ՝ խռնիցիք. մոլորե՛՛... անցին ընդ ծով։

[9763] Ոմանք. Լացից իբրեւ զլալիւն Յեզերայ զայգիս Սաբեմայ. կամ՝ Եսեբեմայ. զծառատունկն քո... եւ Ելէիլա։

[9764] Ոմանք. Վասն այնորիկ որովայն։

[9765] Բազումք. Եւ մի՛ կարասցեն փրկել զնա։

[9766] Ոմանք. Զերիս ամս ըստ։ ՚Ի լուս՛՛. Ըստ ամաց վարձկանի անար՛՛. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։

[9767] Ոմանք. Լքեալ յաւիտեանս... անդէոց։

[9768] Ոմանք. Զի ժողովեսցէ որայ։

[9769] Ոմանք. Կամ իբրեւ... կամ չորս կամ հինգ։

[9770] Ոմանք. Յուսացեալ լիցի մարդ յԱրարիչ։

[9771] Ոմանք. ՚Ի մեհեանս իւրեանց, եւ մի՛ ՚ի գոր՛՛։

[9772] Ոմանք. Եւ զՏէր Աստուած զօգնական քո... վասն այնորիկ։

[9773] Ոմանք. Յորում ժառանգեսցես, որպէս հայր որ թողուցու։

[9774] Ոմանք. Եւ իբրեւ զջուրս բա՛՛... եւ վատեսցէ զնա... եւ իբրեւ զունդ յարդի։ Ոսկան. Եւ ՚ի բաց հալածեսցէ։

[9775] Ոմանք. Յազգ անօրէն հպարտա՛՛։

[9776] Ոմանք. Տօթագին ՚ի մէջօրէի։

[9777] Ոմանք. Բաւընդակեսցի ծաղիկն... կտրիցէ եւ ՚ի բաց հանիցէ։

[9778] Ոմանք. Եւ ժողովեսցին ՚ի վերայ նորա։

[9779] Յօրինակին. ՚Ի ձեղեալ եւ ՚ի խոնարհ ժողո՛՛։ Ոմանք. ՚Ի ժամանակին յայնմիկ... յայսմ հետէ եւ յաւիտեանս ժամանակաց, ազգ անյոյս եւ կոխեալ... յաշխարհի նորա։

[9780] Օրինակ մի. Եւ խռովեսցին դիքն Եգիպտաց՛՛... եւ զվոհուկս։ Ոմանք. Եւ զխորհուրդս նոցա։

[9781] Ոմանք. Եւ մատնեցից զԵգիպտոս ՚ի ձեռս... եւ թագաւորք խիստք տիրես՛՛... ասէ Տէր զօրութեանց։

[9782] Ոմանք. Եւ պակասեսցէ գետն... եւ ցամաքեսցի ամենայն ժողովք... եւ յամուրս եղե՛՛։

[9783] Ոսկան. Ջրով վարիցի, խորշակահար ցամաքեսցի։

[9784] Ոմանք. Եւ յիմարասցին իշխանք։

[9785] Ոմանք. Պակասեցան իշխանք Տայանու, եւ հպատացան իշխ՛՛։ Ոսկան. Եւ մոլորեցուցին զԵգիպ՛՛։

[9786] Բազումք. Յամենայն գործս իւր։

[9787] Ոսկան. Վասն խորհրդոյն զոր։ Ոմանք. Տէր զօրութեանց ՚ի վերայ նոցա։

[9788] Ոմանք. Քաղաքասեդեկ կոչեսցի մի քաղաքն։

[9789] Այլք. Եղիցի ճանապարհ Եգիպ՛՛։

[9790] Ոմանք. Եղիցի երկրորդ Իսրայէլի ՚ի մէջ։

[9791] Ոմանք. Եւ որ յԱսորեստանեայն։

[9792] Ոմանք. Մանաթան յԱզովտայ. ՚ի ժամանակին զի արձա՛՛։

[9793] Ոմանք. ՚Ի գերութիւն զԵգիպտա՛՛։ Յօրինակին. Եւ բոկս կայտառակեալ զա՛՛։

[9794] Ոմանք. Յոր յուսացեալ էին։

[9795] Ոմանք. Կղզւոյդ այդմիկ... լինել ՚ի սոսա ապաստան, լինել յօգնականութիւն... ապրեցուցանել զանձինս։ Ուր Ոսկան. Լինել ՚ի սոցա օգնա՛՛։

[9796] Ոսկան. Տեսիլ անապատին ծովու։

[9797] Ոմանք. Եւ որ անիրաւելոցն է անիրաւէ... արդ հեծեծեցից։ ՚Ի լուս՛՛. Ելեմացիք։ Ուր ոմանք. Իղ՚իմացիք։

[9798] Ոմանք. Վասն այնորիկ լցաւ։

[9799] Ոսկան. Գիտեա՛ զդիտաւո՛՛։

[9800] Ոմանք. Պատրաստեցէք զվահանս։

[9801] Յօրինակին պակասէր. Զի այսպէս ասաց ցիս։

[9802] Ոմանք. Կործանեցան յերկիր։

[9803] Ոսկան. Առ իս գոչեա՛ ՚ի։

[9804] Ոմանք. Եթէ խնդրեսցես։

[9805] Ոմանք. ՚Ի յանտառի ՚ի ճանհարին Դովդանիմ։ Ուր Ոսկան. Դէդանիմ։

[9806] Ոմանք. Վասն բազմութեան սպանանելոցն։

[9807] Ոմանք. Իբրեւ զտարի վարձկանի։

[9808] Ոմանք. Եղիցին սակաւորք. զի Տէր։

[9809] Ոմանք. Զի ելէք դուք այժմ։

[9810] Ոմանք. Առ հասարակ դանդաչեն։

[9811] Ոմանք. Իսկ Եղ՚ամացւոցն. կամ՝ Եղ՚իմացւոցն առեալ։

[9812] Ոմանք. ՚Ի ներքսագոյն քան զհին։

[9813] Յօրինակին պակասէր. Եւ կոծումն, եւ աշխարումն եւ գերծումն, եւ զգածումն։

[9814] Ոմանք. Զի ոչ թողուցուն ձեզ։

[9815] Ոմանք. Այսպէս ասէ Տէր զօրութեանց. Գնա՛։

[9816] Ոմանք. Եկեալ ես այսր դու... եւ արարեր դու քեզ յարկ։

[9817] Ոմանք. Ահաւադիկ Տէր զօ՛՛։ Ոմանք. Եւ հանցէ զպսակդ քո. (18) եւ զպատմուճան փառաց քոց։

[9818] Ոմանք. Եւ մերժեսցիս ՚ի պե՛՛։

[9819] Ոսկան. Զպսակդ քո ճոխութեան։

[9820] Ոմանք. Եւ եղիցի յաթոռ փա՛՛։

[9821] Ոմանք. Մինչեւ ցմեծամեծս... եւ փակեսցէ՝ եւ ոչ ոք... կախեալք զնմանէ։

[9822] Ոսկան. Փառք նոցա ՚ի նմանէ։

[9823] Ոմանք. Կարգեդոնացւոց... վարեցան ՚ի գերութիւն։ ՚Ի լուս՛՛. ՚ի վերայ՝ Կիտացւոց, նշանակի՝ ՚ի տանէ Տարուբերին։

[9824] Յօրինակին. Զաւակ գնաւղիցն։

[9825] Ոմանք. Լու լիցի յերկրին Եգիպտոսի, ցաւք կալցին զնոսա։

[9826] Ոմանք. Որ զայրացուցանէր։

[9827] Ոմանք. Եւ դիմեսցես ՚ի Կիտիս։

[9828] Ոմանք. Իբրեւ զժամանակս թագաւորի... եւ յետ եւթանասնիցն եղիցի Ծուր իբրեւ։

[9829] Ոմանք. Յաճախեա՛ յերգել։

[9830] Ոմանք. Այց արասցէ Աստուած Ծուրայ։

[9831] Ոմանք. Ուտել եւ ըմպել եւ ու՛՛։

[9832] Ոմանք. Եւ տապալեսցէ զյարկս նորա։

[9833] Ոսկան. Սուգ էառ եւ կոծեցաւ երկիր։

[9834] Այլք. Եւ փոխեցին զհրամանս նորա։

[9835] Ոմանք. Վասն այնորիկ տնանկք... մարդիկ սակաւաւորք։

[9836] Ոմանք. Քաղաքք ամենայն։

[9837] Ոմանք յաւելուն. Պարտեցաւ ամենայն ուրախութիւն։

[9838] Ոմանք. Կութք (14) նորա. մեծաձայն աղա՛՛։

[9839] Ոսկան. Ուրախ լիցին միանգամայն ՚ի փառսն Տեառն։

[9840] Ոմանք. Եւ անուն Տեառն փառաւորեսցի։

[9841] Ոմանք միանգամ դնեն. Խորհուրդ իմ ինձ։

[9842] Ոմանք. Բացան երկնից, եւ շար՛՛։

[9843] Ոմանք. Խռովելով խռովեսցի։

[9844] Ոսկան ընդ միում օրինակի. Իբրեւ զարբեալն եւս խաղ՚ակ։

[9845] Ոմանք. Եւ յետ բազում ժամանակաց այցելութիւն եղիցի։

[9846] Բազումք. Քաղաք ամպարշտաց։

[9847] Ոսկան. Վասն այնորիկ օրհն՛՛։

[9848] Օրինակ մի. ՚Ի մրրոյ մարզելոյ։

[9849] Օրինակ մի. Եւ ընկալցին ՚ի լե՛՛։ Ոմանք. ՚Ի վերայ ամենայն հեթանոսաց։

[9850] Յօրինակին. Զի բերան Տեառն կաւսեցաւ։

[9851] ՚Ի լուս՛՛. Չուառացոյց. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։ Ոմանք. Եւ նա թշուառացոյց զնոսա... արկանել զձեռն իւր։

[9852] Ոմանք. Մինչեւ յատակս։

[9853] Ոմանք. Քաղաքս զօրացեալ է ՚ի փրկութիւն մեր... պարիսպս եւ։

[9854] Ոմանք. Եւ վերակացու է ճշ՛՛։

[9855] Ոմանք. Յուսացաք մինչեւ ցյաւիտեան։

[9856] Ոմանք. Մինչեւ յատակս։

[9857] Ոմանք. Աստուածապաշտից։

[9858] Ոմանք. ՚Ի գիշերաց կան՛՛։

[9859] Ոմանք. Մի՛ տեսցէ զփառսն Աստուծոյ։

[9860] Ոմանք. Զկեանս ոչ տեսցեն եւ։

[9861] Ոմանք. Զի փոքր մի նեղութիւն։

[9862] Ոսկան. Մեռեալք քո, եւ կանգնեսցին։ Ոմանք. Ուրախ լիցին յերկրի, զի ցօղն... երկիր ամբարշտաց սատակեսցի։

[9863] Ոմանք. Փակեա՛ զդրունս քո։ Յօրինակին. Առ ժամանակմ մինչ։

[9864] Ոմանք. Ածցէ Աստուած զսուրն։

[9865] Ոմանք. Կործանեսցի պարիսպն։

[9866] Օրինակ մի. Զի ո՛չ էր որ եւ ոտիւք ձեռնամուխ լինէր ՚ի նա։

[9867] Ոմանք. Նայն սպան, սա այնպէս սատակիցի։

[9868] Ոմանք. Հոգւով բարկութեան։

[9869] Ոմանք. Վասն այնորիկ բարձցի... յորում մանրեսցեն զամենայն քարինս մեհենիցն քոց։

[9870] Յօրինակին. Այլ խոտորեսցեն իբրեւ։ Ոմանք. Կոտորեսցին իբրեւ զմայրի փայտահարաց... եւ որպէս խաշն լքեալ. եւ եղիցին... յարօտս երէոյ։ Ոսկան. Եւ եղիցին ՚ի բազում ժամանակս։

[9871] Ոսկան. Ո՛վ կանայք՝ որք դիմեալ։ Ոմանք. Յորս գոյ իմաստութիւն վասն այսորիկ մի՛՛... եւ մի՛ որ ստեղծն։

[9872] Ոմանք. Ռինոկորայ. եւ ոմանք. Ռինոկուրուրայ. իսկ Ոսկան. Ռինուրկորայ։

[9873] Ոմանք. Յերկրին Ասորեստանեայց... եւ կորուսեալքն յերկրին. կամ՝ յերկրէն Եգիպտաց՛՛։

[9874] Ոմանք. Վայ ՚ի պսակդ փափկութեան վարձկանացդ։

[9875] Ոմանք. Որ ողողէր. կամ՝ ողողեսցէ զերկիր... երկրի ձեռօք եւ ոտիւք։

[9876] Ոմանք. Վարձկանքդ Եփրեմի։

[9877] Ոմանք. Եւ իբրեւ զվաղահասուկն։

[9878] Ոմանք. Քահանայք եւ մարգարէք յիմա՛՛։

[9879] Ոմանք. Կերիցեն զխորհուրդն. զի այն խորհուրդ յագա՛՛։

[9880] Ոմանք. Պատմեսցուք զչարիսս. կամ՝ զչարիսն զայն... զանջատելոցն ՚ի կաթանէ, զհատուցելոցն ՚ի։

[9881] Ոմանք. Խօսեսցին ընդ ժողովրդեանդ ընդ այդորիկ։

[9882] Ոմանք. Եթէ այս է հանգիստ... եւ այն բեկումն։

[9883] Ոմանք. Բան Տեառն նեղութիւն ՚ի վերայ... մինչեւ գնասցեն։

[9884] Բազումք. Եւ իշխանք ժողո՛՛։

[9885] Ոմանք. Զի ասացէք եթէ եդաք։ Ոսկան. Եւ ստութեամբ ծածկեցաք։

[9886] Ոմանք. Վասն այսորիկ. կամ՝ վասն այդորիկ... զընտիր գլուխ անկեան պատուական։

[9887] Օրինակ մի. Զիրաւունս ՚ի լոյս, եւ զարդարութիւն իմ ՚ի կշիռս։

[9888] Ոմանք. Եւ յոյսն ձեր որ ՚ի։ Ուր Ոսկան. եւ զյոյսն։

[9889] Ոմանք. Յարիցէ Տէր ՚ի ձորն Գաբաւո՛՛... գործեսցէ զգործ։

[9890] Ոմանք. Հաստատեալս եւ համառօտեալս լուայ ՚ի Տեառնէ զօրութեանց, զոր։

[9891] Ոմանք. Ապա սերմանեսցէ փոքր մի։

[9892] Ոմանք. Գաւազանաւ թօթափի ար՛՛։

[9893] Յօրինակին ՚ի կարգի բնաբանի դատարկ թողեալ՝ ՚ի լուս՛՛. նշանակի ՚ի մէջ բերել զբանս. Զի տօնքն ամբոխեսցին. զոր եւ բաց ՚ի միոջէ՝ ունին ամենայն գրչագիրք։

[9894] Ոմանք. Եւ եղիցին իբրեւ գետնա՛՛։ Ոսկան. Եւ յատակատակս բարբառն քո։

[9895] Օրինակ մի. Եւ եղիցի իբրեւ զփոշի որմոյ մեծութիւնն... եւ իբրեւ զզունկ մաղեալ։

[9896] Ոմանք. Որպէս զի տեսանիցէ ոք երազ... եւ որ նեղիցեն զնա։ ՚Ի լուս՛՛. ՚ի վերայ՝ Երուսաղեմի, նշանակի՝ սիմ. Արիէլի։

[9897] Ոմանք. Եւ առաւել թմբրեցարուք, որ արբեալդ էք, եւ ոչ ՚ի գինւոյ, եւ ոչ ՚ի ցքոյ։

[9898] Ոմանք. Հոգի յիմարութեան։

[9899] Բազումք. Իբրեւ զբանս։ Ոմանք. Եւ ասասցեն ընթերցի՛ր զայդ. եւ ասասցէ։

[9900] Ոմանք. ՚Ի ձեռն առն... եւ ասիցեն ցնա։

[9901] Ոմանք. Եւ ասէ ցիս Տէր... եւ սիրտք իւրեանց հե՛՛։

[9902] Ոմանք. Վասն այսորիկ ահաւասիկ ես յաւելից փոխել... եւ փոխեցից զդոսա։

[9903] Օրինակ մի. Վա՛յ այնոցիկ որ խորհին խորհուրդ չար առանձինն. վա՛յ այնոցիկ որ խորհին խորհուրդս ծածուկ։ Ոմանք. Եւ ասասցեն թէ ո՛ տեսանէ զմեզ, եւ ո՛ գիտիցէ զինչ։

[9904] Ոմանք յաւելուն. Ցարարիչն իւր, թէ ոչ դու իմաստութեամբ։

[9905] Ոսկան. Յետ սակաւու ժամանակի։

[9906] Յօրինակին պակասէր. Եւ անյոյսքն։

[9907] Բազումք. Որդիք նոցա զգործս։

[9908] Ոմանք. Զի խորհեցայք խորհուրդ։

[9909] Բազումք. ԶԵգիպտացիսն։

[9910] Բազումք. Եւ եղիցին ձեզ թի՛՛։

[9911] Բազումք. Ոչ լինիցի դոցա։

[9912] Ոսկան. Չորքոտանեաց անապատի։ Ոմանք. ՚Ի նեղութեան եւ յանձկութեան՝ յարեն ընդ յաջորդին՝ առեւծ եւ կոր՛՛։ Ոմանք. Թռչունք, որ բարձեալ բերէին իշոց... որ ոչ լիցի նոցա յօգնա՛՛։ Ուր Ոսկան. Եւ ՚ի նոցանէ են իժք։

[9913] Ոմանք. Թէ զուր է այդ մխի՛՛։

[9914] Ոմանք. Յաւուրս իւրում։

[9915] Ոմանք. Սո՛ւտք, որ ոչ կամե՛՛։

[9916] Ոմանք. Այլ խօսեցարո՛ւք մեզ, եւ։

[9917] Ոսկան. Այսպէս ասէ Տէր՝ Տէր Սուրբն։

[9918] ՚Ի բազումս պակասի. Այդոքիկ ՚ի նզովս, իբրեւ։ Ոսկան. Քաղաքի առեցելոյ։

[9919] Ոսկան. Խորտակեցելոյ... մարթիցի առնուլ։

[9920] Յօրինակին. Յորժամ դարձից եւ յոգոց հանի՛՛։

[9921] Ոմանք. Վասն այնորիկ փախստա՛՛... եւ ասէիք թէ երագ երի՛՛... վասն այսորիկ երագա՛՛։

[9922] Ոմանք. Ցցեալ ՚ի լերին... ՚ի վերայ բլրոյ։

[9923] Ոմանք. Եւ վասն այնորիկ բարձ՛՛։

[9924] Ոմանք յաւելուածով այսպէս ունին. Եւ Երուսաղէմ լալով ո՞չ ելաց թէ ողոր՛՛... ողորմեսցի քեզ, եւ լուիցէ ձայնի աղա՛՛։

[9925] Ոմանք. Եւ տացէ ձեզ Տէր հաց։ Յօրինակին. Զաչք քո տես՛՛։

[9926] Ոմանք. Որպէս ջուր դաշտանաց. եւ իբրեւ զաղբս։

[9927] Օրինակ մի ընդ Ոսկանայ. Յագուրդ եւ ՚ի պարարտ, եւ ճարակեսցին խա՛՛։

[9928] Ոմանք. Բարձրաւանդակաց։

[9929] Ոմանք. Յաւուր յորում բժշկեսցէ Տէր։

[9930] Յօրինակին կրկնի. Եւ հասցէ նոցա նոցա յանդիման։

[9931] Ոմանք. Շուրջ յօգնականութիւն. յոր կողմն եւ... փոփոխ մարտիցեն... եւ դու յառաջագոյն... պահանջեսցիս։

[9932] Ոմանք. Եւ որ ՚ի կառս եւ ՚ի հեծեալս յուսա՛՛։

[9933] Ոմանք. Եւ վասն սնոտի յուսոյն։

[9934] Ոմանք. Եւ ոչ գոյ օգնակա՛՛։

[9935] Ոմանք. Այսպէս իջցէ Տէր... ՚ի լեառնդ Սիոն։

[9936] Ոմանք. Հովանի եղիցի։

[9937] Ոսկան. Ձեռք նոցա ՚ի մեղս։

[9938] Օրինակ մի. Վիմարգեալք իբրեւ զորմարգեալս։

[9939] Ոմանք. Եւ երեւեսցի Սիովն. կամ՝ ՚ի Սիովն իբրեւ։

[9940] Ոմանք. Տայցեն զականջս ՚ի լսել։

[9941] Ոմանք. Անսասցեն ՚ի լսել։

[9942] Ոմանք. Զնանրութիւնս խոր՛՛։ ՚Ի լուս՛՛. Խօսել առ Աստուած զմոլորութիւն. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։

[9943] Ոմանք զվերոյասացեալն կրկնեն վերստին. Բանիւք անիրաւութեան. ցրուել զանձինս քաղցեալս, եւ զանձինս ծարաւեալս ունայնս արձակել. եւ ցրուել։

[9944] Ոմանք. Իսկ ուղիղքն իմաստունս իմացան, եւ խոր՛՛։

[9945] Ոմանք. Կոծեցարուք ՚ի վերայ ստեանց, եւ վասն անդւոց. կամ՝ անդիոց։

[9946] Ոմանք. Յերկրի ժողո՛՛։

[9947] Ոսկան. Եւ եղիցի անապատն ՚ի Քերմէղ՚։

[9948] Ոմանք. Զհանգիստս... մինչեւ յաւիտեանս։

[9949] Ոմանք. Եւ եղիցին որ բնակեալ... որք կեցցեն ՚ի դաշտի։

[9950] Ոմանք. Թշուառացուցանիցեն զձեզ... ոչ զձեզ արհամարհէ. կամ՝ արհամարհեայ... ՚ի վերայ ձորձոյ։

[9951] Օրինակ մի. Ժողովիցէ զմարախ իբրեւ ՚ի գուբ։

[9952] Ոմանք. Եւ գանձիւք եղիցի։ Ոսկան. Այսոքիկ են գանձք։

[9953] Ոմանք. Յահէ ձերմէ նոքա երկիցեն... հրեշտակք արձակեսցին... եւ խնդրիցեն։

[9954] Ոմանք. Իբրեւ զփուշ յագարակի։

[9955] Ոմանք. Լուիցեն հեռաւորք զոր ա՛՛։

[9956] Ոմանք. Մերժեցան ՚ի Սիոնէ օրէնք։

[9957] Ոմանք. Զականջս իւր առ ՚ի չլսելոյ զդատաստանս ար՛՛։

[9958] Երկու օրինակք համեմատք իրերաց. ՚Ի բարձր այր ՚ի վիմի։ Ուր Ոսկան. ՚ի բարձրային վիմին։

[9959] Ոսկան. Զթագաւորն փառաց տեսցեն աչք նորա. տեսցեն զեր՛՛։

[9960] Օրինակ մի. Ո՞ւր են խրատուքն։

[9961] Օրինակ մի. Ժողովրդեան իմոյ, ընդ որում ոչ ինչ խօսեցաւ, եւ չէր տեղ՛՛։

[9962] Յօրինակին պակասէր. Զի Աստուած իմ մեծ է, եւ ո՛չ։

[9963] Ոմանք. Եւ որ ՚ի նոսա իցեն տիեզ՛՛։

[9964] Ոմանք. Զոհ Տեառն ՚ի Բոսոր... յերկիրն Եդով՛՛։

[9965] Ոմանք. Եւ արբցի երկիրն յա՛՛։

[9966] Ոմանք. Եւ երկիր նոցա ՚ի ծծումբ... երկիր նոցա իբրեւ զձիւթ։

[9967] Ոմանք. Եւ աւերեսցէ ազգս ազգաց նոցա։

[9968] Ոմանք. Եւ անկցի ՚ի նմա լարաբաժին ագարակի։

[9969] Ոմանք. Իբրեւ զչեղեալք։

[9970] Ոմանք. ՚Ի քաղաքս նոցա. եւ ոմանք. եւ յամուրս նորա... բնակութիւն համբարաց, եւ հանգիստ ջայլեմանց։

[9971] Բազումք. Եւ տեսին զերեսս։

[9972] Ոմանք. Եւ հոգի նորա ժո՛՛։

[9973] Ոմանք. Եւ նոյն վիճակեցուսցէ զնոսա։

[9974] Ոմանք. Տացին նմա... եւ ժողովուրդ իմ տեսցեն։

[9975] Յօրինակին. Եւ եղիցի. անանջուրն յեղտեւրս։ ՚Ի լուս՛՛. Յաղտեւրս. համաձայն բազմաց ՚ի բն՛՛։ Ուր ոմանք. յաղտերս։

[9976] Բազումք. Անդ եղիցի ճանա՛՛... եւ մի՛ անցցէ... ճանապարհ պղծոց։

[9977] Ոսկան. Եւ դարձցին եւ եկեսցեն... ՚ի վերայ գլխոց նոցա ցնծութիւն օրհն՛՛։ Ոմանք. Եւ ուրախութիւն հասցեն նոցա։

[9978] Ոսկան. ՚Ի Լաքիսայէ յԵրուսաղէմ... ՚ի վերայ ջրմղի ՚ի վերնոյ աւա՛՛։

[9979] Ոմանք. Բանիւք շրթանց... վճարեսցի... յո՛ յուսացեալ ես զի ոչ։

[9980] Ոմանք. Ահաւադիկ յուսա՛՛... ՚ի ջաղջախ Եգիպտացին։ Ոսկան. Այնպէս է եւ փարաւօն ար՛՛։

[9981] ՚Ի լուս՛՛. Եկայք խորհեցարուք ընդ Տեառն։

[9982] Բազումք. Հարկանել միում ումեք. եւ ոմանք. մի ումեք յաշ՛՛... յուսացեալքդ էք։

[9983] Ոմանք. Եւ ասեն ցնա... ընդ ծառայքս քո... ընդ մեզ Հրէերէն... եւ ընդէ՞ր խօսիցիս։

[9984] Ոմանք. Եւ մի՛ ասասցէ ցձեզ Եզեկիա, եթէ Աստուած... եւ ո՛չ մատնի քաղաքդ ՚ի։

[9985] Ոմանք. Եթէ կամիք դիւրել։

[9986] Ոմանք. Հացաւէտ եւ այգաւէտ։

[9987] Ոմանք. ՚Ի ձեռաց թագաւորին Ասորեստանեաց։

[9988] Ոմանք. Փրկել զՇամրին ՚ի ձեռաց։

[9989] Ոմանք. Ո՞րք յաստուածոց... եւ ձեր Աստուածն փր՛՛։ Ուր Ոսկան. Ո՞ յաստուածոց ամենայն։

[9990] Օրինակ մի. Չտալ ինչ պատասխանի։

[9991] Այլք. ԶԵղիակիմ զհազարապետն։ Ոմանք. ՚Ի քահանայիցն քրձազգեացս։

[9992] Ոմանք. Եւ ասեն ցնա. Այսպէս։

[9993] Ոսկան. Տէր իւր նախատել զԱստուած։

[9994] Ոմանք. Եզեկիայ արքայի։

[9995] Բազումք. Արկանեմ ես ՚ի նա։

[9996] Ոմանք. Եհաս արքային Ասորես՛՛... եւ լուաւ արքայն Ասորես՛՛. թէ չուեաց ՚ի։ Ոսկան. ԶԼոբնայ։

[9997] Ոսկան յաւելու. Եւ լուաւ զԹարակայ թագաւորէ Եթէօպացւոց ասացեալ. ել Թարակ։

[9998] Ոմանք. Ապրեցուցին զնոսա աստու՛՛... եւ զՔառան... եւ որք են յերկրին Մաթայ։

[9999] Ոսկան. Անայ եւ Աւայ։

[10000] Ոսկան. Դու ես միայն ամենայն։ Ոմանք. Ամենայն թագաւորութեան տիեզե՛՛... զերկին եւ։

[10001] Ոմանք. Քանզի ոչ էին աստուածք։

[10002] Օրինակ մի. Աղօթիցն զոր աղօթեցեր առ իս։

[10003] Ոմանք յաւելուն. Արհամարհեաց զքեզ կոյս դուստր... շարժեաց ՚ի վերայ քո դուստր Երուսաղեմի։

[10004] Ոսկան. Եւ ամբարձեր զաչս քո ՚ի։ Բազումք յաւելուն. Զաչս քո ՚ի բար՛՛։

[10005] Յօրինակին բառքս՝ ելից, կոտորեցից, արկից, աւերեցից, չակերտիւ նշանակին՝ ակնարկելով իմն բառնալ ՚ի նոցանէ զվերջին ց-ոն. եւ առնել՝ ելի, կոտորեցի, եւ այլն. ըստ որում ունին ոմանք։

[10006] Ոմանք. Եւ այժմ յայտնեսցի։

[10007] Երկու օրինակք. Եւ արկից վարարապան ՚ի ցռուկս քո։ Ուր Ոսկան. վարապանակ ՚ի ցռուկ քո։

[10008] ՚Ի լուս՛՛. ՚ի վերայ՝ զմնացորդսն, նշանակի՝ սիմ. Ինքնեակ։ Ոմանք. Զպտուղ նոցա։

[10009] Ոմանք. Արձակեալ արմատս։

[10010] Բազումք յաւելուն. Մի՛ մտցէ նա ՚ի քաղաքս։

[10011] Ոմանք. Եւ ՚ի քաղաքդ յայդ մի՛ մտ՛՛։

[10012] Ոմանք. ՚Ի բանակէն Ասորե՛՛... հարիւր եւ ութսուն։

[10013] Բազումք. Եւ բնակեաց ՚ի Նինուէ։

[10014] Ոմանք. Ասրաքայ կռոց իւրոց։

[10015] Այլք. Զերեսս իւր յորմ. կամ՝ յորմն անդր։

[10016] Բազումք. Արդարութեամբ եւ ճշմարիտ սրտիւ։

[10017] Ոսկան. Ահաւասիկ յաւելում։

[10018] Ոմանք. Ահաւադիկ ես դար՛՛... ընդ որ իջանէ շողդ զտասն... ընդ որս իջանէր ստուերին։

[10019] Ոմանք. Հիւանդացաւ՝ եւ դարձաւ ՚ի հիւան՛՛։

[10020] Ոմանք. Աւուրց իմոց ՚ի դրունս դժոխոց. թողից զմնացոր՛՛։

[10021] Յօրինակին ՚ի բնաբանի դատարկ տեղի թողեալ՝ ՚ի լուս՛՛. նշանակի ՚ի մէջ բերել. Պակասեցայ ես յազգա՛՛. համաձայն բազմաց։ Ոմանք. Եղեւ ոգի իմ... որպէս ոստայն։

[10022] Ոմանք յաւելուն. Խորտակեաց զամենայն ոսկերս իմ։

[10023] Ոմանք. Ճչեցից... մնչեցից. զի նուաղեցին։

[10024] Ոմանք. Եւ զարթուցեր զոգի իմ։

[10025] Յօրինակին գրեալ. Յետոյ իմ զամենայն. չակերտ ՚ի վերայ եդեալ՝ ակնարկի բառնալ զիմն. համաձայն ոմանց։

[10026] Ոմանք. ՚Ի դժոխսն են՝ խոստովան առնին... եւ ոչ յուսացեալ են յողորմութիւն քո։

[10027] Ոմանք. Օրհնեն զքեզ. որպէս եւ ես։

[10028] Ոմանք. Պաղատիտս ՚ի թզոյ։

[10029] Ոսկան յաւելու. Եւ ասէ Եզեկիա. Այդ եղի՛՛։

[10030] Ոմանք. ՚Ի ժամանակի յայնմիկ... Բաղան որդի Բաղաադայ, արքայ Բաբելացւոց։

[10031] Ոմանք. Նոցա զտունս Նաքովթաց գանձուց... անօթոց գանձու... եւ յամենայն իշխանութեան իւրում։

[10032] Ոմանք. Զամենայն ինչս որ ՚ի տան... եւ զոր միանգամ։

[10033] Օրինակ մի. Զի՞նչ գոչեցից. Գոգջի՛ր՝ ամենայն։

[10034] Ոմանք. Ասա՛ ցքաղաքսդ Յու՛՛։

[10035] Ոմանք. Ահաւադիկ վարձք իւր։

[10036] Ոմանք. Եւ զճանապարհս իմաս՛՛.... եւ հատուցանիցի նմա։

[10037] Ոմանք. Ոսկերի՞չ ձուլեաց ոսկի։

[10038] Ոմանք. Զերկինս որպէս կամար։

[10039] Բազումք. Եւ փոթորիկ իբրեւ զխռիւ։

[10040] ՚Ի լուս՛՛. Եւ բարձրացայց ասէ Սուրբն Իսրայէլի. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։ Ուր ՚ի բազումս պակասի. Սուրբն Իսրայէլի։

[10041] Ոմանք. Եւ ոչ մի ինչ ծած՛՛։

[10042] Ոմանք. Եւ ոչ վաստակեսցէ։

[10043] Ոմանք. Ընթասցեն եւ մի՛ վաստակեսցեն։

[10044] Ոմանք. Իւրաքանչիւր ընկերի եւ եղբօր օգնա՛՛։

[10045] Ոմանք. Եւ բեւեռեսցեն զնոսա... եւ դնիցեն ՚ի գետնի։

[10046] Ոմանք. Որում օգնականդ եղէ... եւ ոչ թողի զքեզ։ Յօրինակին պակասէր. Եւ ընտրեցի զքեզ։

[10047] Ոմանք. Զմարդս որ թշնամանեցին զքեզ։

[10048] Ոմանք. Ես օգնեցի քեզ։

[10049] Երեք օրինակք համեմատք միմեանց, աստէն վրիպակաւ ունին. Որդ ընդ Յակոբեան զԱստուած ածդ Իսրայէլեան։ Իսկ Ոսկան. Որ ընդ Յակօբեան զածածդ։

[10050] Ոմանք. Ահաւադիկ արարից զքեզ... սղոցաձեւս կամնա՛՛։

[10051] Յօրինակին ՚ի բնաբանի եդեալ. Ուրախ լիցիս Տէր ՚ի սրբութիւնս. ՚ի լուսանցս անդ նշանակի Տեարբ. համեմատ միոյ եւ եթ օրինակի։ Ուր մեք համաձայն այլոց բազմաց եդաք ՚ի Տէր։

[10052] Ոմանք. ՚Ի ծարաւոյ ցամաքեսցին. ես։

[10053] Բազումք. Եթէ զինչ էին ասացէք... եւ զինչ առ յապա։

[10054] Ոմանք. ՚Ի վախճանին լինիցի... թէ աստուածք էք։

[10055] Այլք. Եւ ուստի՞ գործուած ձեր։

[10056] Ոմանք. Բայց ես զարթուցանեմ։

[10057] Ոմանք. Որ իսկզբանէն, զի։

[10058] Ոմանք. Ո՛չ տայցեն ինձ պա՛՛։

[10059] Ոմանք. Եւ Իսրայէլ ընտրեալ իմ։ Ոսկան. Եւ իրաւունս հեթանոսաց պատմեսցէ, ըստ որում ունի եւ այլ օրինակ մի ՚ի լուսանցն։

[10060] Ոմանք. Մինչեւ դիցէ յերկրի զդա՛՛։

[10061] Ոմանք. Եւ որ ետ շունչ մարդկան. եւ ոմանք. եւ ետ շունչ... եւ ոգի ամենեցուն։

[10062] Օրինակ մի. Կալայ զձեռանէ քում։ Ոսկան. Յուխտ ազգի, եւ ՚ի լոյս։

[10063] Ոմանք. Օրհնեցէ՛ք զՏէր յօրհն՛՛... ոյք իջանեն ՚ի ծով նաւուք։

[10064] Ոսկան. Եւ աւանք նորա՝ հանգրուանք՝ եւ բնակիչք. ըստ որում ունի եւ օրինակ մի ՚ի լուս՛՛։

[10065] Ոմանք. Իբրեւ զծննդականն։

[10066] Ոմանք. Զոր ոչ գիտէին, գնացու՛՛... եւ զդժուարինսն ՚ի դիւ՛՛։

[10067] Ոմանք. Թէ աստուածք մեր դուք էք։

[10068] Բազումք. Բա՛ց էին ականջք ձեր, եւ ո՛չ լուա՛՛։

[10069] Ոմանք. Տէր Աստուած կամի զի արդա՛՛։ Ուր Ոսկան. Զի արդարացուսցէ՝ եւ։

[10070] Ոմանք. Ո՞վ եդ յափշտա՛՛... ոչ ապաքէն Աստուած... գնալ զճանապարհս նորա։

[10071] ՚Ի լուս՛՛. Եւ պարտեաց զնոսա պատերազմ. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։

[10072] Յոմանս պակասի. Թէ իմ ես Աստուծոյ։

[10073] Օրինակ մի. Եւ զՍուրհէն քեզ փոխանակեցից։

[10074] Բազումք յաւելուն. Զորդիս իմ յերկրէ հեռաստանէ։

[10075] Ոմանք. Եւ թէպէտ աչք են։

[10076] Ոմանք. Ո՞ պատմեաց զայս. եւ։

[10077] Ոմանք. Եւ ո՛չ ոք է, որ ՚ի։

[10078] Ոմանք. Վասն ձեր առաքեցի ՚ի։ Ոսկան. Փականս զամենեսին։

[10079] Ոմանք. Եւ յերկրի անջրդի։ ՚Ի լուս՛՛. Գետս գնացուցից. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։

[10080] Ոմանք. Եւ գետս յերկիր։

[10081] Ոմանք. Ինձ ողջակէզս խաշանց քոց... ՚Ի ծախս կնդրկաց։

[10082] Ոմանք. Վերակացու եղէ քեզ։

[10083] ՚Ի բազումս պակասի. Բայց քեզ յուշ լիցի քեզ։ Յօրինակին. Եւ ընդ միմեան դատես՛՛։

[10084] Ոմանք. Ասէ Տէր Աստուած քո որ արար զքեզ, եւ ստեղծ զքեզ յորովայնի։

[10085] Ոսկան. Տաց զջուր ՚ի ծարաւու։

[10086] Ոմանք. Եւ իբրեւ զուռ ՚ի մէջ ջուրց։

[10087] Ոմանք. Մին ասիցէ... եւ միւսն եւս գիր հանցէ։

[10088] Ոմանք. Մինչչեւ եկեալ իցեն պատ՛՛։

[10089] Ոմանք. Եւ ամենեքին որ հաղորդք իցեն նմա։

[10090] Ոսկան. Զի թեկեաց հիւսն։

[10091] Ոմանք. Եւ մածոյց սոսնձով, եւ արար զնա ՚ի պատ՛՛։

[10092] Ոմանք. Մարդկան յայրելի... արար պատկերս։

[10093] Ոմանք. Արար Աստուած դր՛՛... երկիր պագանէ նմա։

[10094] Յօրինակին պակասէր. Աչօք իւրեանց, եւ իմանալ սրտիւք իւրեանց։

[10095] Ոմանք. Կարող է փրկել զանձինս նոցա... խաբէութիւն էր ՚ի ձեռս մեր։

[10096] Ոմանք. Ահաւասիկ ջնջեցի. կամ՝ ջնջեմ իբրեւ։

[10097] Ոմանք. Ուրախ լերուք երկինք։

[10098] Ոսկան. Որ առնեմ եւ կատարեմ։

[10099] Ոմանք. Վհկաց... եւ ո՞ դարձու՛՛։

[10100] Ոմանք. Զբանս ծառայի իւրոյ... թէ շինեսջիր վերստին։

[10101] Ոսկան. Եւ զգետս նորա թէ ցամաքե՛՛։

[10102] Ոմանք. Ցօծեալն իւր ցԿիւրոս։

[10103] Ոմանք. Եւ զդրունս պղնծիս։

[10104] Ոմանք. Ընտրելոյ. ես կոչեցի քեզ։

[10105] Ոմանք. Ես եմ Տէր Աստուած, եւ չիք։

[10106] Յոմանս պակասի այս համար. *Եւ ծանիցեն յար՛՛։ Իսկ Ոսկան զհամարսն 5 եւ 6 ունի այսպէս. Եւ չիք այլ ոք։ *Ես Տէր՝ եւ ոչ գոյ այլ. բաց յինէն ոչ գոյ Աստուած. զգօտի ածի քեզ՝ եւ ոչ ծանեար զիս։ *Զի գիտասցեն սոքա՝ որք յարեւելից եւ որք յարեւմտից՝ զի բաց յինէն այլ ոք ոչ գոյ. թէ ես եմ Տէր Աստուած եւ չիք այլ ոք։ Ես եմ որ հաստա՛՛։

[10107] Ոմանք. Ուրախ լիցին երկինք։

[10108] Ոմանք. Հերկէ որ հերկէն... այդպէս ստեղծեր զիս։

[10109] Ոմանք. Վա՛յ որ ասէ ցհայր... կամ ցմայր իւր։

[10110] Ոսկան. Ես յարուցից զնա։

[10111] Ոմանք. Եւ վաճառականք Եթիովպացւոց եւ Սաբայացիքն... երկիր պագցեն... ուխտադիր լիցին։

[10112] ՚Ի բազումս պակասի. Զի դու ես Աստուած։

[10113] Ոմանք. Ամենայն հակառակորդք նորա։ Ոսկան յաւելու. Եւ գնասցեն ամօթով ճարտարապետք մոլորութեանց։

[10114] ՚Ի լուս՛՛. Փրկեցաւ զփրկութիւն յաւի՛՛. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։

[10115] Ոմանք. Զերկինս. ասէ Աստուած, որ հաս՛՛... սա է որ սահմանեաց զնա, եւ ո՛չ ՚ի զուր ինչ արար։

[10116] Ոմանք. Եւ կան յաղօթս։ Ոսկան. Որք ոչ փրկեն զնոսա։

[10117] Ոմանք. Եւ պատմիցեն՝ աղէ... բայց յինէն... բայց յինէն։

[10118] Ոմանք. Եւ բանք իմ ոչ եղծցին։

[10119] Ոսկան. Արդարասցին Աստուծով. եւ փառաւո՛՛։

[10120] Ոմանք. Իբրեւ զբեռինս աշ՛՛։ Ուր Ոսկան. Աշխատեցելոյ եւ քաղցեցելոյ։

[10121] Ոմանք. Լքելոյն եւ տկարացելոյ... որք ոչ կարիցեն... ՚ի գերութիւն վա՛՛։

[10122] Ոմանք. Երկիրպագանէք նոցա։

[10123] Ոմանք. Կարդասցէ առ նա... ոչ փրկէ զնա։

[10124] Ոմանք. Յիշեցէ՛ք զայն՝ եւ։

[10125] Ոմանք. Որ պատմեցի յառա՛՛։ Ոսկան. Եւ ամենայն զոր կա՛՛։

[10126] Ոմանք. Մերձեցուցի զարդա՛՛։

[10127] Բազումք. Քաղդէացւոց. ո՛չ եւս։

[10128] Ոմանք. Մատնեցի զնոսա ՚ի ձեռս... ՚ի վերայ նոցա ողորմութիւն։

[10129] Ոմանք. Ո՛չ երբէք եդիր զայս ՚ի սրտի քում։

[10130] Ոսկան. Եւ ոչ ծանեայց զստրկութիւն։

[10131] Ոմանք. Եւ չիք այլ ոք իմ ըն՛՛... առնուցուս զայս ՚ի միտ... յամօթ լինիցի քեզ. եւ ասացեր ՚ի։

[10132] Ոմանք. Կախարդութիւնս քո զոր ու՛՛... թէ կարասցես ինչ օգտել։

[10133] Ոմանք. Եթէ կարասցես կազդ՛՛... ՚ի խորհուրդսդ քո... գալոց իցէ ՚ի վերայ քո։

[10134] Բազումք. Ահաւադիկ ամենեքին։

[10135] Ոմանք յաւելուն. Վաստակ եղեն վաճառականք քո ՚ի վաճառս քո։

[10136] Ոմանք. Անուանեալքդ... ծնեալքդ ՚ի զաւակս Յուդայ։ Յօրինակին պակասէր. Տեառն Աստուծոյ Իսրայէլի։

[10137] Ոմանք. Ել ՚ի բերանոյ իմոյ։

[10138] Ոմանք. Պատմեսցեն ինձ։

[10139] Ոմանք. Արհամարհելով արհամարհես... կոչեսջիր։

[10140] Ոմանք. Վասն անուան իմոյ ցուցից քեզ։

[10141] Ոմանք. Ահաւադիկ վաճառեցից զքեզ վասն արծաթոյ։ Ուր Ոսկան. զքեզ ոչ արծաթոյ։

[10142] Ոմանք. Արարից քեզ զայդ։

[10143] Բազումք. Եւ կացցեն ՚ի միասին։

[10144] Ոմանք. Պատմեաց նոցա զայս։ Յօրինակին. Արարի զկամս իմ ՚ի վերայ Բաբե՛՛։

[10145] Ոսկան. Ես եմ Տէր Աստուած քո։ Ոմանք. Ցուցից քեզ գտանել։

[10146] Ոմանք. Մինչ ՚ի ծագս երկրի... եթէ փրկեաց զծառայ իւր։

[10147] Ոմանք. Ոչ գոյ խաղաղութիւն ամբարշտաց, ասէ։

[10148] Ոմանք. ՚Ի տարապարտուց... վասն այնորիկ իրա՛՛... եւ վաստակք իմ։

[10149] Ոմանք. Կոչելդ քեզ ծառայ իմ, հաստատել զազգն Յակոբու... ահաւադիկ ե՛՛։

[10150] Ոմանք. Իսրայէլի, որ ընտրեացն։

[10151] Ոմանք. Փրկութեան ստեղծի զքեզ եւ օգնե՛՛... աւերակս։

[10152] Ոմանք. Որ ողորմելոցն իցէ... եւ ընդ աղբերակա՛նս ածցէ զնոսա։

[10153] ՚Ի լուս՛՛. Յարօտս նոցին. համաձայն այլոց ՚ի բնաբ՛՛։

[10154] Օրինակ մի. Գոչեսցեն երկինք զցնծ՛՛։ Ոսկան. Զի ողորմեցաւ Տէր ժողո՛՛։

[10155] Ոմանք. Կամ ոչ գթայցէ... մոռանայցէ զայս կին։

[10156] Ոմանք. Զպարիսպս քո։

[10157] Բազումք. Զի ահաւադիկ ժողովե՛՛։ Յօրինակին. Զամենեսին իբրեւ զնոսա իբրեւ զպատմուճան։

[10158] Ոմանք. Զի աւերեալքն եւ ապա՛՛։

[10159] Ոմանք. Զոր կորուսեր։

[10160] ՚Ի լուս՛՛. Եւ իշխանք նոցա մանկակալք. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։ Ոմանք. Ոյք սպասէին ինձ։

[10161] Ոմանք. Կամ թէ վարիցէ՞ ոք։

[10162] Ոմանք. Վարիցէ զհսկայ գերի՝ առցէ եւ զաւար նորա։

[10163] Ոմանք. Թէ ես եմ Տէր Տէր, որ փր՛՛... եւ օգնեցի եւ զօրացուցի զՅա՛՛։

[10164] Ոմանք. Կամ ո՞չ հզօրեմ ապրե՛՛... աւերեցից զծով։

[10165] Ոմանք. Ոչ դարձուցից յամօթոյ։

[10166] Ոսկան. Վասն այսորիկ ոչ ամա՛՛։ Ոմանք. Ոչ ամաչեցից, այլ արարից։

[10167] Ոմանք. Ահաւասիկ դուք ամենեքին... եւ ցեց մեծամեծս կերիցէ զձեզ։

[10168] Ոմանք. Որ երկնչիցի ՚ի Տեառնէ։

[10169] Ոմանք. Ամենեքեան իբրեւ հուրբ վառեալ պատրաստեսջիք։ Ուր օրինակ մի. ամենեքեան հուր վառեալ... ՚ի սրտմտութեան ննջեսջիք։

[10170] ՚Ի լուս՛՛. Որ զհետ երթայք իրաւանց. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։ Աստանօր օրինակն մեր ընդ այլ միում հնագունի՝ թերեւս վրիպակաւ ունէր. Եւ ՚ի գուբ հրոյն. եւ այլ երկու օրինակք. Եւ ՚ի գուբ խորոյն։ Իսկ մնացեալ չորք օրինակք՝ հորոյն. ըստ որում եւ պատշաճ թուեցաւ մեզ դնել։

[10171] Յօրինակին պակասէր. Եւ օրհնեցի զնա, եւ սիրեցի զնա, եւ բազ՛՛։

[10172] Ոսկան. Գտցին ՚ի նմա։

[10173] ՚Ի բազումս պակասի. Լուարո՛ւք ինձ ժողովուրդ, եւ թագաւորք։

[10174] Ոմանք. Ամբարձէ՛ք ՚ի յերկինս... իբրեւ զնոյն կորի՛՛... մի՛ պակասեսցի։

[10175] Ոմանք. Եւ որոյ օրէնք իմ... եւ բամբասանք նոցա զձեզ մի՛ պատրեսցեն։

[10176] Բազումք. Եւ փրկութիւն իմ ազգաց յազգս։

[10177] Ոմանք. ՚Ի մահկանացու մարդոյ։

[10178] Օրինակ մի. Ջնջել զձեզ։

[10179] Բազումք. Ո՛չ կարասցէ կալ։

[10180] Ոմանք. Զի ես եմ Տէր Աստուած քո, որ։

[10181] Ոմանք. Եւ արի կա՛ց Երուսաղէմ։ Բազումք. Զոր արբերն եւ թափեցեր։

[10182] Յօրինակին. Եւ ո՛չ ոք է որ մխիթա՛՛։

[10183] Ոմանք. Եւ ո՞ որ մխիթարեսցէ զքեզ։

[10184] Ոմանք. Լի են ՚ի բարկութենէ Տեառն։

[10185] Ոմանք. Վասն այսորիկ լո՛ւր։ Ուր Ոսկան ՚ի լուս՛՛. Լուր այսմ տառապեալդ։

[10186] Բազումք. Ահաւադիկ ՚ի բաց ա՛՛։

[10187] Բազումք յաւելուն. Եւ տաց զնա ՚ի ձեռս։ Ոմանք. Եւ եդի, կամ՝ եդից հաւասար... արտաքոյ անցաւորաց։

[10188] Ոմանք. Եւ զգեցի՛ր զզօրութիւն։ Ոսկան. Երուսաղէմ քաղաքդ Սրբոյն։

[10189] Ոմանք. Զառաջինն բնակել պանդխտութեամբ։

[10190] Բազումք դնեն առանց հարցական ոլորակի. Զի վարեցաւ ժողովուրդ իմ ձրի։

[10191] Ոսկան. Եմ նոյն որ խօսէի։

[10192] Ոսկան. Համբաւոյն խաղաղութեան։

[10193] Ոսկան. Երուսաղեմի զփրկութիւն. զի ողոր՛՛։

[10194] Ոմանք. Եւ յայտնեսցէ՛ Տէր զբազ՛՛։

[10195] Ոմանք. Ելէ՛ք ՚ի միջոյ նորա, մեկնեցարուք։

[10196] Ոմանք. Եւ ո՛չ փախստեամբ գնայցէք։

[10197] Օրինակ մի. Ահաւասիկ ՚ի միտ առ՛՛։

[10198] Ոսկան. Յորդւոց մարդկանէ։

[10199] ՚Ի լուս՛՛. Ոչ իցէ լուեալ. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։

[10200] Ոսկան. Զերեսս՝ անարգեցաւ, եւ յոչինչ համարե՛՛։

[10201] Յօրինակին պակասէր. ՚Ի ցաւս եւ ՚ի հարուածս եւ ՚ի չարչա՛՛։

[10202] Յօրինակին ՚ի կարգի բնաբանի եդեալ. Վասն մերոյ անօրէ՛՛. ՚ի լուս՛՛. ուղղագրի՝ մերոց. համաձայն այլոց։

[10203] Ոմանք. Եւ իբրեւ որոջ առաջի։

[10204] Ոմանք. Զի անօրէնութիւն ինչ ոչ գոր՛՛։

[10205] Ոմանք. Տեսցեն զաւակ եր՛՛... ՚ի ձեռն նորա բառ՛՛։

[10206] Ոմանք. Վասն այսորիկ նա ժա՛՛։

[10207] ՚Ի լուս՛՛. Զտեղի խորանի քո. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։ Ոմանք. Եւ մի՛ խնայեր. կամ՝ եւ մի՛ անխայեար։

[10208] Ոմանք. Յաջ յահեակ թռուսջիր։

[10209] Ոմանք. Այս է ինձ, որպէս երդուայն։

[10210] Ոմանք. Պակասիցէ ՚ի քէն... խաղաղութեան քո անցանիցէ։

[10211] Ոմանք. Ահաւադիկ պատ՛՛։

[10212] Բազումք. Որդիս քո խրատեալս Աստուծոյ։

[10213] Ոմանք. ՚Ի բա՛ց լեր յանօրինէ ան՛՛։

[10214] Ոմանք. Զի ահաւադիկ եկք։ Առ Ոսկանայ պակասի. Եւ առ քեզ պանդխտեսցին, եւ զքեզ ապաստան։

[10215] Յօրինակին. Որպէս դարբինմ որ փքովք։

[10216] Ոմանք. Եւ դուք եղիջիք ինձ։

[10217] Ոմանք. Որ ծարաւիդ էք... առանց արծաթոյ եւ գնոց գնոյ։

[10218] Ոմանք. Ձեր ո՛չ յագուրդ։

[10219] Ոմանք. Զհետ երթայք ճանապարհաց ի՛՛։

[10220] Ոմանք. Ահաւադիկ ՚ի վկայութիւն։

[10221] Ոմանք. Զի փառաւոր արար զձեզ։

[10222] Ոմանք. Կայտռեսցեն ընդունել զձեզ ուրա՛՛... ոստովք իւրեանց։

[10223] Ոմանք կրկնեն. Յաւիտենից. եղիցի, եւ մի՛ պակասեսցէ։

[10224] Ոմանք. Որ կացցէ ՚ի նմին. պահիցէ։

[10225] Ոմանք. Մի՛ ասասցէ... մերժելով մերժեսցէ զիս... եւ մի՛ ասասցէ։

[10226] ՚Ի լուս՛՛. Եւ ընդ պարսպաւ իմով տեղի. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։

[10227] Ոմանք. Եւ զամենեսին ոյք պահիցեն զշա՛՛... եւ կացցեն յուխ՛՛։

[10228] Ոմանք. Ընդունելի լիցին ՚ի վերայ։

[10229] Ոմանք. Ասէ Տէր Տէր, որ։

[10230] Ոմանք. Ամենայն գազանք անտառի։

[10231] Ոմանք. Որպէս շունք համրացեալք։

[10232] Ոսկան. Զոհ մեծ առնել յոյժ։

[10233] Բազումք. Զի բարձաւ ՚ի միջոյ։

[10234] Բազումք յաւելուն. Բայց դուք մատի՛ք յառաջ։

[10235] Բազումք. Զոհէիք զորդիս ձեր ՚ի խո՛՛։

[10236] Ոմանք. Եւ նոցին մատուցէք զոհս. ՚ի վերայ այդր ամենայնի։

[10237] Ոմանք. Եւ անդ ելեր զո՛՛։

[10238] Ոմանք. Թէ յինէն ՚ի բաց կացցես։

[10239] Ոմանք. Եւ աշխատեցար։

[10240] Ոմանք. Որք ոչ օգնեցին քեզ։

[10241] Ոմանք. Եւ ո՛չ յաւիտեանս խնդ՛՛... եւ ո՛չ ցանկ բար՛՛։

[10242] Ոմանք. Առաջի իմ ՚ի ճանապարհս իւր։

[10243] Ոմանք. Եւ մխիթարեցի զնա։

[10244] Ոսկան. Զպտուղ խաղաղութեան ՚ի վերայ խաղաղութեան։

[10245] Օրինակ մի՝ ընդ Ոսկանայ. Եւ մի՛ խնայեր։ Ոմանք. Իբրեւ փողոյ զբար՛՛... ժողովրդեան իմոյ զմե՛՛։

[10246] ՚Ի լուս՛՛. Գտանիցին կամք ձեր կա՛՛։

[10247] Ոմանք. Զի՞նչ պիտոյ են ինձ։ Ոսկան. Բողոքել ձեզ առ իս։

[10248] Ոմանք. Ո՛չ զայսպիսի պահս... ՚ի ներքոյ քոյ տարա՛՛... զայն կոչեցից պահս։ ՚Ի լուս՛՛. Եթէ կորացուցանես. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։

[10249] Յոմանս պակասի. Զխարդախութիւն բռնութեան վա՛՛։

[10250] Ոմանք. Տեսանիցես զմերկն։

[10251] Ոմանք. Եւ մինչդեռ խօսեսցիս... հասեալ եմ... զկնճիռն եւ զձեռնարկութիւն՝ եւ զբանս։

[10252] Այլք. Ըստ ցանկութեան անձն քո։ Ոմանք. Եւ եղիցի, կամ՝ եղիցին իբրեւ զպարտէզ... ո՛չ պակասիցէ։

[10253] Ոմանք. Մշտնջենաւորք յազգս ազգաց... ցանկոց, եւ զընդմիջաշաւիղս նոցա դա՛՛։

[10254] Ոմանք. Եւ կոչեսցես զշաբաթս... բարկութեամբ՝ բերանով քով։

[10255] Ոմանք. Զի թէ ո՞չ իցէ։

[10256] Բազումք. Այլ մեղքն ձեր։

[10257] Ոմանք. Խօսին զանօրէնութիւն։

[10258] Ոմանք. Չիք որ խօսի։

[10259] Ոմանք. Եւ զոստայն սարդից անկանեն։

[10260] Ոմանք. Եւ գործք անիրաւութեան ՚ի ձեռս նոցա։

[10261] Ոմանք. Եւ զճանապարհն խաղաղութեան։

[10262] Ոմանք. Իբրեւ զաչացուս. կամ՝ զաչացուք. եւ կամ՝ զաչացաւս... ՚ի մէջօրէի։

[10263] Բազումք. Իբրեւ զարջս եւ։ Ոմանք. Իրաւանց. եւ ո՛չ էր փրկութիւն, եւ հեռա՛՛։ Ուր Ոսկան. Եւ ոչ էր, եւ փրկութիւն հեռա՛՛։

[10264] Ոմանք. Եւ որոճեցաք ՚ի սիրտս։

[10265] Բազումք. Եւ եդ ՚ի գլուխ իբրեւ զսա՛՛։

[10266] Ոմանք. Եւ եկեսցէ ՚ի Սիոնէ փր՛՛։

[10267] Յօրինակին՝ զկնի ուխտ՝ ասէ, դատարկ տեղի թողեալ եւ չակերտիւ նշանակեալ՝ ակնարկի ՚ի ներքս բերել Տէր. համաձայն այլոց։ Ոմանք. Մի՛ պակասեսցեն ՚ի բե՛՛։ Ոսկան. Եւ ՚ի բերանոյ զաւակի զաւակի քո։

[10268] Ոմանք. Զի եկին հասին առ քեզ ՚ի հեռաստա՛՛... եւ զդստերս քո ՚ի վերայ ուսոց իւրեանց բարձեալ բերիցեն։

[10269] Ոսկան. Ամենեքեան ՚ի Սաբայէ եկես՛՛։

[10270] Ոմանք. Եւ մատուսցեն ընդունելի պատարագք։

[10271] ՚Ի լուս՛՛. ՚ի վերայ՝ Ով. փոխանակ երկարի՝ հարցական ՞ ոլորակ նշանակի, համաձայն ոմանց։

[10272] Ոմանք. Եւ նաւք Թարշշի։

[10273] Ոմանք. Զպարիսպս քո... ընծայեսցեն քեզ։

[10274] Ոմանք. Հանապազո՛րդ ՚ի տուէ եւ ՚ի... ածցեն առ քեզ։

[10275] Ոսկան. Նոճիւն եւ մայրիւ։

[10276] Բազումք. Նեղչացն քոց եւ զարհուրեցուցչաց, եւ երկիր պագցեն հետոց ոտից... քաղաք Տեառն Սիոն Սրբոյն Իսրայէլի։

[10277] Ոմանք. Եւ ցնծութիւն ազ՛՛։

[10278] Այլք. Եւ ոչ եւս լուիցի անիրաւութիւն յերկր՛՛... այլ կոչեսցին փրկութիւն պարիսպք։

[10279] Այլք. ՚Ի քէն մի՛ պակասեսցէ. եւ եղիցի քեզ Տէր լոյս։

[10280] Ոմանք. Զերկիր. պահել զնորա՛՛։

[10281] Ոմանք. Փոխանակ ոգւոյն վհատութեան։ Ուր օրինակ մի. փոխանակ որդւոցն վհա՛՛։

[10282] Յօրինակին. Մայճակալք եւ այգե՛՛։

[10283] Ոմանք. Տեառն կոչիջիք եւ պաշտօնեայք։

[10284] Ոմանք. Եւ ատեմ զյափշտակութիւնս... եւ տաց զվաս՛՛։

[10285] Ոմանք. Զաւակ նոցա... զնոսա՝ եւ ասիցեն թէ սոքա են։

[10286] Ոմանք. Այնպէս ծագեցուսցէ Տէր զար՛՛. ուր Ոսկան. ծաղկեցուսցէ Տէր զարդա՛՛։

[10287] Բազումք. Եւ տեսցեն հեթանոսք։

[10288] Բազումք. Զոր օրինակ բնակէ երիտաս՛՛։ Ոսկան. Զոր օրինակ բնակի փեսայ առ։

[10289] Յօրինակին չակերտիւ նշանակի բառնալ զցո, եւ առնել՝ պահապանս կացուցի, համաձայն ոմանց։ Ոմանք. Եւ զգիշերն ողջոյն, որ մինչեւ ցանգ մի՛ դա՛՛։ Ուր օրինակ մի ընդ Ոսկանայ. որ մինչեւ յանգ մի՛։

[10290] Ոմանք. Ոչ գոյ նման ձեզ... եւ արասցէ Երուսաղեմի պարծանս։

[10291] Ոմանք. Այլ ուր ամփոփեցին կերիցեն զնոսա... եւ որ ժողովեցին զնոսա, արբցեն ՚ի սրահ սր՛՛։

[10292] Բազումք. Եւ գործ իւր առաջի։

[10293] Ոսկան. Եւ հանդերձք քո իբրեւ հնձա՛՛։

[10294] Այլք. Հանդերձս իմ թաթաւեցի։

[10295] Ոմանք. ՚Ի վերայ նորա օր հա՛՛։

[10296] Ոսկան. Զողորմութիւն Տեառն յիշեցից։ Ոմանք. Զոր ինչ հատուցանէ... ողորմութեանն իւրոյ։

[10297] Ոմանք. Եւ վերացոյց զնոսա, եւ բարձ՛՛։

[10298] Յայլս պակասի. Ինքնին Տէր ետ ընդ նոսա։

[10299] Ոսկան. ՚Ի նոսա զՀոգին Տեառն։

[10300] Ոմանք. Եւ ՚ի բազուկ փառաց նորա։

[10301] Ոմանք. Իբրեւ ձի ընդ անա՛՛։

[10302] Բազումք. Էջ Հոգի ՚ի Տեառնէ։

[10303] Ոմանք. Դա՛րձ յերկնից... եւ զօրութիւն քո։

[10304] Բազումք յաւելուն. Զի դու ես մեր... այլ դու Տէր Հայր մեր։

[10305] Բազումք. Խստացուցեր զսիրտս մեր։

[10306] Ոսկան. Իբրեւ զառաջինն յորժամ ո՛չ նայէիր ՚ի մեզ, եւ ոչ։

[10307] Ոմանք. Եւ ոչ տեսին աչք մեր այլ։

[10308] Օրինակ մի ընդ Ոսկանայ ունի. Իբրեւ զհանդերձս ապահարից։

[10309] Ոմանք. Եւ որ ոչ յիշեսցէ։

[10310] Ոմանք. Տուն սրբութեան քո։

[10311] Ոմանք. Խոնարհ արարեր զմեզ յոյժ։

[10312] Ոմանք. Ասացից. Աւասիկ եմ։

[10313] Ոմանք. Ձգեցից զձեռս իմ առ։

[10314] Բազումք. Առաջի իմ հանապազ զոհէին... յաղիւսայս իւր՛՛։

[10315] Ոմանք. Դիւացն որք չէին յիշատակս։ Այլք. Կողմանեալ ննջէին։

[10316] Ոմանք. Եւ զմեղս հարց իւրեանց։

[10317] Ոմանք. ՚Ի մէջ ողկուզաց. եւ ոմանք. ողկուզոյ։

[10318] Ոմանք. Զզաւակ ՚ի Յակովբայ։

[10319] Այլք. Եւ եղիցին յանտառին։ Բազումք. Եւ ձորն Նաքովրայ հանգիստ անդէոց. կամ՝ անդիոց։

[10320] Ոսկան. Այլ դուք թողիք զիս, եւ։

[10321] Ոմանք ՚ի չորեսին եւս տեղիս. Որ ծառայէինն ինձ։

[10322] Ոմանք. Եւ առ բեկման ոգւոց։

[10323] Բազումք. Իմոց կոչեսցի անուն նորա։

[10324] Ոսկան. Օրհնեսցեն զՏէր Աստուած ճշմա՛՛... երդնուցուն յԱստուած ճշմա՛՛։ Բազումք. Զնեղութիւնն առաջին. եւ ոչ եւ անկանիցի ՚ի սիրտս։

[10325] Ոմանք. Զառաջինն. եւ ոչ անկցի ՚ի։

[10326] Ոմանք. Եւ ցնծութիւն գտցի ՚ի նմա։

[10327] Ոմանք. Եւ ոչ եւս լուիցի նմա ձայն։

[10328] Ոմանք. Որոյ չիցէ լցեալ զժամանակս... կրսեր որդին հարիւրամեանն. եւ որ հարիւրամեան մեռանիցի մեղաւոր է. եւ անիծ՛՛։

[10329] Ոմանք. Զպտուղ նորա։

[10330] Բազումք. Փայտին կենաց։

[10331] Ոմանք. Եւ մի՛ եւս ծնանիցին։

[10332] Ոմանք. Խօսիցին, ասացից եթէ։

[10333] Ոմանք յաւելուն. Եւ մի՛ վնասեսցեն զոք ՚ի լերին։

[10334] Ոմանք. Եւ երկիրս պատ՛՛... տուն շինեցէք ինձ։

[10335] Բազումք. Եւ ես յո՞ հանգեայց, եթէ ոչ։ Ոսկան. Եւ որ դողայ ՚ի բանից։

[10336] Օրինակ մի. Անօրէնն եթէ մատուցանիցէ ինձ եզն։ Ոմանք. Որ մատուցանիցէ ոք նա՛՛... ՚ի խունկ յիշատակ, այնպէս իցէ։

[10337] Ոմանք. Եւ ես առից ՚ի ձեռն։

[10338] Ոմանք. Զպատգամս Տեառն, որ դող՛՛։

[10339] Ոմանք. Մինչչեւ իցէ... եւ մինչչեւ իցեն հասեալ։

[10340] Ոմանք. Ասէ Տէր Աստուած քո։

[10341] Ոմանք. Որ նստիք ՚ի սուգ վասն։

[10342] Ոմանք. Եւ կշտապինդ վայելեցէք։

[10343] Ոմանք. Զմանկունս դորա ՚ի։

[10344] Ոմանք. Որպէս մայր զմանուկ իւր։

[10345] Օրինակ մի. Զի հուր Տեառն դատես՛՛։

[10346] Այլք. Եւ ՚ի Մոսոք եւ ՚ի Թո՛՛։ Բազումք. Եւ ոչ տեսեալ զփա՛՛։

[10347] Ոսկան. Երիվարօք եւ հովանոցօք։

[10348] Ոմանք յաւելուն. Եւ երկիր նոր զոր։

[10349] Օրինակ մի. Եւ եղիցի տեսիլ ամենայն։

[10350] ՚Ի վախճանի՝ ոմանք ունին. Կատարեցաւ Եսայի Մարգարէ։ Յօրինակին մերում յաւարտ իւրաքանչիւր մարգարէութեանց յարին համառօտ պատմութիւնք նոցին մարգարէից, զորով եւ զանց առնեն բազումք. իսկ մեք ՚ի յաւելուած մատենիս թողումք կարգել եւ զայնոսիկ։

Ցանկ

Նախորդ էջ Ցանկ Հաջորդ էջ