ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ ՄԱՏԵԱՆ ՀԻՆ ԵՒ ՆՈՐ ԿՏԱԿԱՐԱՆԱՑ

Հ. Յովհաննու Զօհրապեան վարդապետ

ԹԱԳԱՒՈՐՈՒԹԵԱՆՑ ԱՌԱՋԻՆ

1
Գլուխ Ա

Ա 1 Եւ ա՛յր մի էր յԱրիմաթեմայ, ՚ի Սիփա՛յ՝ ՚ի լեռնէ Եփրեմի. եւ անուն նորա Եղկանա՛։ Որդի Յերեմիելի, որդւոյ Հեղեայ որդւոյ Թովկեայ, ՚ի Նասիբ Եփրեմի։ 2 Եւ էին նորա երկո՛ւ կանայք. անուն միումն Աննա, եւ անուն երկրորդին՝ Փեննանա. եւ էին Փեննայի որդիք, եւ Աննայի ո՛չ գոյր որդի[2827]։ 3 Եւ ելանէ՛ր այրն աւուրց յաւուրս ՚ի քաղաքէ իւրմէ յԱրիմաթեմայ՝ երկի՛ր պագանել, եւ զոհե՛լ Տեառն Աստուծոյ զօրութեանց ՚ի Սելով. եւ ա՛նդ Հեղի՝ եւ երկո՛ւ որդիք նորա Ոփնի եւ Փենէես՝ քահանա՛յք Տեառն[2828]։ 4 Եւ եղեւ օ՛ր մի եւ զոհեա՛ց Եղկանա. եւ ետ Փենանայի կնոջ իւրում, եւ ուստերա՛ց նորա եւ դստերաց նորա մասունս. 5 եւ Աննայի ետ մա՛սն մի. զի ո՛չ գոյր նորա որդի։ Բայց զԱննա՛ սիրէր Եղկանա՝ առաւել քան զՓեննանա. եւ Տէր փակեաց զարգանդ նորա. 6 զի ո՛չ ետ նմա որդի, ըստ նեղութեան իւրում, եւ ըստ տրտմութեան անձին իւրոյ. եւ տրտմեա՛լ էր վասն այնորիկ՝ զի փակեաց Տէր զարգանդ նորա առ ՚ի չտալոյ նմա որդի[2829]։ 7 Եւ ա՛յնպէս առնէր ամի ամի յելանելն նորա ՚ի տուն Տեառն. եւ տրտմէ՛ր եւ լա՛յր՝ եւ ո՛չ ուտէր[2830]։ 8 Եւ ասէ ցնա Եղկանա ա՛յր իւր. Ա՛ննա։ Եւ ասէ ցնա. Ա՛ւասիկ եմ տէր։ Եւ ասէ ցնա. Զի՞ է քեզ զի լաս, եւ ընդէ՞ր ո՛չ ուտես, եւ ընդէ՞ր հարկանէ զքեզ սիրտ քո. ո՞չ լաւ եմ ես քեզ քան զտա՛սն որդի[2831]։

Բ 9 Եւ յարեա՛ւ Աննա յետ ուտելոյ նորա ՚ի Սելով. եւ եկա՛ց առաջի Տեառն. եւ Հեղի քահանայ նստէ՛ր աթոռով առ սեամս տաճարին Տեառն։ 10 Եւ նա ցաւագին անձամբ եկաց յաղօթս առ Տէր. եւ ելա՛ց լալով եւ ասէ. 11 Ա՛դոնայ Տէր, Ելովէ՛ Սաբաւովթ. եթէ հայելով հայեսցի՛ս ՚ի տառապանս աղախնոյ քոյ, եւ յիշեսցես զիս. եւ տացես աղախնոյ քում զաւա՛կ առն, տաց զնա նուէ՛ր առաջի քո մինչեւ ցօր մահուան իւրոյ. եւ գինի եւ արբեցութիւն մի՛ արբցէ, եւ երկաթ մի՛ ելցէ ՚ի գլուխ նորա[2832]։ 12 Եւ եղեւ իբրեւ յաճախեա՛ց կալ յաղօթս առաջի Տեառն. եւ Հեղի քահանայ մի՛տ դնէր բերանոյ նորա. 13 եւ նա խօսէ՛ր ՚ի սրտի իւրում, եւ շրթունք իւր ո՛չ շարժէին, եւ բարբառ իւր ո՛չ լինէր լսելի. եւ լուա՛ւ նմա Տէր։ Եւ համարեցաւ զնա Հեղի արբեա՛լ. 14 եւ ասէ ցնա պատանեակն Հեղեայ. Մինչեւ յե՞րբ կայցես յարբեցութեան, թափեա՛ ՚ի քէն զգինիդ քո, եւ գնա՛ յերեսաց Տեառն[2833]։ 15 Եւ պատասխանի ետ Աննա՝ եւ ասէ. Ո՛չ այդպէս տէր, այլ կին վշտագնեա՛լ եմ ես ոգւով, եւ գինի եւ արբեցութիւն ո՛չ է իմ արբեալ. եւ հեղո՛ւմ զանձն իմ առաջի Տեառն։ 16 Մի՛ համարիր զաղախին քո դուստր ժանտ, զի ՚ի բազում տրտմութենէ եւ ՚ի տխրութենէ իմմէ վարանեա՛լ կամ մինչեւ ցայժմ[2834]։ 17 Ե՛տ նմա պատասխանի Հեղի՝ եւ ասէ. Ե՛րթ ՚ի խաղաղութիւն, եւ Աստուած Իսրայէլի տացէ՛ քեզ զամենայն խնդրուածս քո զոր խնդրեցե՛ր ՚ի նմանէ։ 18 Եւ ասէ Աննա. Եգի՛տ աղախին քո շնորհս առաջի քո։ Եւ գնա՛ց կինն զճանապարհս իւր, եւ եմո՛ւտ ՚ի վանս իւր՝ եւ կերաւ ընդ առն իւրում, եւ խօսեցաւ, եւ երեսք իւր այլ ո՛չ եւս տխրեցան։ 19 Եւ կանխեցին ընդ առաւօտն երկի՛ր պագին Տեառն, եւ գնացին զճանապարհս իւրեանց. եւ եմո՛ւտ Եղկանա ՚ի տուն իւր յԱրիմաթեմ. եւ մերձեցա՛ւ առ Աննա կին իւր։ Եւ յիշեաց զնա Տէր, եւ յղացա՛ւ։ 20 Եւ եղեւ ՚ի ժամանակի աւուրցն, եւ ծնաւ որդի՛, եւ կոչեաց զանուն նորա Սամուէլ՝ ասէ. Զի ՚ի Տեառնէ Աստուծոյ զօրութեանց խնդրեցի զսա[2835]։

Գ 21 Եւ ե՛լ այրն Եղկանա եւ ամենայն տուն նորա զոհե՛լ ՚ի Սելով զզո՛հ աւուրցն. եւ զո՛ւխտս իւր, եւ զամենայն տասանորդս իւր տարա՛ւ[2836]։ 22 Եւ Աննա՝ ո՛չ ել ընդ նմա. զի ասաց ցա՛յր իւր, թէ մինչեւ ելցէ անդր մանուկս յորժամ հատուցի՛ց զսա ՚ի ստենէ. եւ յանդիման լիցի առաջի Տեառն, եւ նստցի՛ անդ մինչեւ ցյաւիտեան[2837]։ 23 Եւ ասէ ցնա Եղկանա այր իւր. Արա՛ որ ինչ բարի՛ թուի առաջի աչաց քոց. նի՛ստ աստէն մինչեւ հատուսցե՛ս զդա ՚ի ստենէ. եւ Տէր հաստատեսցէ՛ որ ինչ ել ՚ի բերանոյ քումմէ։ Եւ նստա՛ւ կինն եւ սնո՛յց զորդին իւր՝ մինչեւ հատոյց զնա ՚ի ստենէ[2838]։ 24 Եւ ե՛լ ընդ նմա ՚ի Սելով երեմենեա՛ւ զուարակաւ, եւ պանի՛ւք եւ արդուաւ նաշհւոյ, եւ սափորով գինւոյ. եւ մտի՛ն ՚ի տուն Տեառն ՚ի Սելով. եւ մանուկն ընդ նոսա[2839]. 25 եւ մատուցին առաջի Տեառն. եւ սպա՛ն հայրն նորա զզոհն՝ զոր առնէր աւուրց յաւուրս Տեառն։

Դ Եւ մատոյց զմանուկն. եւ սպան զզուարակն վասն փրկութեան մանկանն։ 26 Եւ մատոյց Աննա մայր մանկանն զմանուկն առ Հեղի, եւ ասէ. Յի՛ս տէր իմ. կենդանի՛ է անձն քո. ես ա՛յն կինն եմ, որ կացի առաջի քո ընդ քեզ՝ 27 կալ յաղօթս առ Տէր վասն մանկանս այսորիկ. եւ ետ Տէր զխնդրուածս իմ, զոր խնդրեցի ՚ի նմանէ։ 28 Եւ տա՛մ զդա փոխ Տեառն՝ զամենայն աւուրս որչափ եւ կեցցէ. եւ եղիցի դա՝ փո՛խ Տեառն. եւ պագին երկի՛ր անդ Տեառն։ Եւ յաղօ՛թս եկաց Աննա՝ եւ ասէ.

2
Գլուխ Բ

1 Հաստատեցա՛ւ սիրտ իմ ՚ի Տէր, եւ բարձրացաւ եղջեւր իմ յԱստուած իմ. ընդարձակեցաւ բերան իմ ՚ի վերայ թշնամեաց իմոց. ուրա՛խ եղէց ՚ի փրկութեան քում[2840]։ 2 Զի ո՛չ գոյ սուրբ իբրեւ զՏէր. եւ ո՛չ գոյ արդար՝ իբրեւ զԱստուած մեր. եւ ո՛չ գոյ սուրբ բա՛ց ՚ի քէն։ 3 Մի՛ պարծիք՝ եւ մի՛ խօսիք զամբարտաւանս. եւ մի՛ ելցէ մեծաբանութիւն ՚ի բերանոյ ձերմէ. զի Աստուած գիտութեանց Տէր, եւ Աստուած պատրաստէ զարուեստս իւր։ 4 Աղեղունք հզօրաց տկարացա՛ն, եւ տկարք զգեցան զօրութիւն։ 5 Լցեալք հացիւ՝ նուաղեցին. եւ քաղցեալք բնակեցան յերկրի. զի ամուլն ծնաւ եւթն, եւ բազմածինն նուաղեաց յորդւոց։ 6 Տէր մեռուցանէ եւ կեցուցանէ. իջուցանէ ՚ի դժոխս եւ հանէ։ 7 Տէր աղքատացուցանէ եւ մեծացուցանէ. խոնարհեցուցանէ՛ եւ բարձրացուցանէ, 8 կանգնէ յերկրէ զտնանկն, եւ յարուցանէ՛ զաղքատն յաղբեւաց. նստուցանել զնոսա ընդ զօրաւո՛րս ժողովրդեան. եւ աթոռ փառաց ժառանգեցուցանէ նոցա[2841]։ 9 Տա՛յ զուխտս ուխտաւորի. եւ օրհնեա՛ց զամս արդարոց. զի ո՛չ իւրով զօրութեամբ զօրանայ ա՛յր հզօր. Տէր տկա՛ր առնէ զհակառակորդս իւր՝ Տէր սուրբ է։ Մի՛ պարծեսցի իմաստունն յիմաստութիւն իւր. եւ մի՛ պարծեսցի հզօրն ՚ի զօրութիւն իւր. եւ մի՛ պարծեսցի մեծատունն ՚ի մեծութիւն իւր. այլ այնո՛ւ պարծեսցի՝ որ պարծիցին, իմանա՛լ եւ ճանաչել զՏէր, եւ առնել զիրաւունս եւ զարդարութիւն ՚ի մէջ երկրի[2842]։ 10 Տէր ել յերկինս՝ եւ որոտաց, եւ ինքն դատի զծագս երկրի՝ որ արդա՛րն է. տա՛յ զօրութիւն թագաւորաց մերոց. եւ բարձրացուսցէ՛ զեղջեւր օծելոյ իւրոյ[2843]։ 11 Եւ թողին զնա անդ առաջի Տեառն, եւ գնացի՛ն յԱրիմաթեմ ՚ի տո՛ւն իւրեանց։

Ե Եւ մանուկն Սամուէլ՝ կա՛յր ՚ի սպասու երեսաց Տեառն՝ առաջի Հեղեայ քահանայի։ 12 Եւ որդիքն Հեղեայ քահանայի՝ որդիք ժանտք, եւ ո՛չ ճանաչէին զՏէր։ 13 Եւ իրաւունք քահանային էին առ ՚ի ժողովրդենէն՝ յամենայնէ որ զոհէր. գա՛յր մանուկ քահանային մինչդեռ եփէր միսն, եւ երեքժանի մսահան ՚ի ձեռին իւրում. 14 եւ արկանէր զայն յաւազա՛ն, կամ ՚ի սա՛ն մեծ պղնձի՝ կամ ՚ի պո՛յտն, եւ զամենայն որ ինչ գա՛յր ՚ի մսահանն՝ առնո՛յր իւր քահանայն։ Ըստ այսմ օրինակի՛ առնէին ամենայն Իսրայէլի որ գային զոհե՛լ ՚ի տուն Տեառն ՚ի Սելով[2844]։ 15 Եւ մինչչեւ՛ ճարպն ճենճերեալ էր՝ գայր մանուկ քահանային, եւ ասէ՛ր ցայրն որ զոհէրն. Տո՛ւր միս խորովելոյ քահանային, եւ ո՛չ առնում ՚ի քէն մի՛ս եփեալ ՚ի սանէ։ 16 Եւ ասէ՛ր այրն որ զոհէր. Ճենճերեսցի՛ նախ ճարպն որպէս օրէն է, եւ ապա առցես քեզ յամենայնէ՛ որոց եւ ցանկասցի անձն քո։ Եւ նա ասէր. Ո՛չ, բայց եթէ ա՛րդ տայցես. եւ եթէ ո՛չ տաս՝ ուժգի՛ն առից[2845]։ 17 Եւ էին այն մե՛ղք մեծամեծք յոյժ մանկանցն առաջի Տեառն[2846]։ 18 Եւ Սամուէլ մանուկն պաշտէ՛ր առաջի Տեառն, արկեալ զիւրեւ եփուդ։ 19 Եւ կրկնոց փոքրիկ առնէ՛ր նմա մայրն իւր, եւ տանէ՛ր նմա աւուրց յաւուրս յելանե՛լ ընդ առն իւրում զոհե՛լ զզոհ աւուրցն։ 20 Եւ օրհնեա՛ց Հեղի զԵղկանա եւ զկին նորա, եւ ասէ. Հատուսցէ՛ քեզ Տէր զաւակ ՚ի կնոջէդ յայդմանէ փոխանակ փոխոյն զոր ետուր Տեառն։ Եւ գնա՛ց այրն ՚ի տեղի իւր։ 21 Եւ ա՛յց արար Տէր Աննայի, եւ յղացա՛ւ եւ ծնա՛ւ եւս երիս ուստե՛րս եւ երիս դստերս։

Զ Եւ մեծացա՛ւ մանուկն Սամուէլ առաջի Տեառն։ 22 Եւ Հեղի ծերացեա՛լ էր յոյժ, եւ լսէ՛ր զամենայն ինչ զոր առնէին որդիք նորա ընդ որդիսն Իսրայէլի. եւ ո՞րպէս ննջեցուցանէին զկանայս ուխտաւորս առ դրան խորանին վկայութեան։ 23 Եւ ասէ ցնոսա. Ընդէ՞ր առնէք ըստ բանին ըստ այնմիկ, զոր ե՛ս լսեմ բանս ՚ի բերանոյ ամենայն ժողովրդեանն Տեառն։ 24 Մի՛ որդեակք, զի ո՛չ է բարւոք լուրն զոր ե՛ս լսեմ, առ ՚ի չծառայելոյ ժողովրդեանն Աստուծոյ։ 25 Զի եթէ մեղանչելո՛վ մեղանչիցէ այր՝ ա՛ռն, կացցեն յաղօթս վասն նորա առ Տէր. եւ եթէ Տեառն մեղանչիցէ, ո՞վ կացցէ յաղօթս վասն նորա։ Եւ ո՛չ լսէին ձայնի հօրն իւրեանց. զի կամելո՛վ կամէր Տէր եղծանել զնոսա[2847]։

Է 26 Եւ մանուկն Սամուէլ երթա՛յր եւ մեծանայր . եւ հաճո՛յ էր Աստուծոյ եւ մարդկան։ 27 Եւ ե՛կն հրեշտակ Աստուծոյ առ Հեղի՛ եւ ասէ. Ա՛յսպէս ասէ Տէր. Յայտնելո՛վ յայտնեցայ ամենայն տան հօր քոյ մինչդեռ էին նոքա յերկրին Եգիպտացւոց ծառայք տա՛ն փարաւոնի. 28 եւ ընտրեցի զտուն հօր քոյ յամենայն գաւազանացն Իսրայէլի քահանայանա՛լ ինձ, եւ ելանե՛լ առ սեղանն իմ, արկանել խո՛ւնկս, եւ կրել զեփուդն առաջի իմ. եւ ետու տան հօր քոյ զամենայն զառ ՚ի հրոյն որդւո՛ցն Իսրայէլի ՚ի կերակուր։ 29 Եւ ընդէ՞ր հայեցար ՚ի խո՛ւնկս իմ եւ ՚ի զոհս իմ ժպի՛րհ ակամբ. եւ փառաւորեցեր զորդիսն քո քան զիս, օրհնելով զպտուղ ամենայն զոհիցն Իսրայէլի՝ որ է առաջի իմ[2848]։ 30 Վասն ա՛յդորիկ ա՛յսպէս ասէ Տէր Աստուած Իսրայէլի. Ասացի թէ տո՛ւն քո եւ տուն հօ՛ր քոյ շրջեսցին առաջի իմ մինչեւ ցյաւիտեան. եւ ա՛րդ՝ ասէ Տէր. Քա՛ւ լիցի ինձ. այլ զփառաւորի՛չս իմ փառաւորեցի՛ց, եւ որ արհամարհէն զիս՝ անարգեսցի՛[2849]։ 31 Ահա աւո՛ւրք եկեսցեն, եւ սատակեցից զզաւա՛կ քո, եւ զզաւակ տա՛ն հօր քոյ. եւ մի՛ եղիցի ծեր ՚ի տան քում։ 32 Եւ հայեսցի՛ս ստէպ կողկողագին յամենայն բարութիւնս՝ զոր արասցէ Տէր Աստուած Իսրայէլի. եւ մի՛ եղիցի ծեր ՚ի տա՛ն քում զամենայն աւուրս։ 33 Եւ այր ո՛չ սատակեցից ՚ի սեղանոյ իմմէ, առ ՚ի սորելոյ աչա՛ց իւրոց, եւ մաշելոյ զա՛նձն նորա. եւ ամենայն մնացորդք տա՛ն քոյ անկցին սրով արանց[2850]։ 34 Եւ ա՛յն նշանա՛կ լիցի քեզ՝ որ եկեսցէ ՚ի վերայ երկոցո՛ւն որդւոցն քոց Ոփնեայ եւ Փենեհեսի. ՚ի միո՛ւմ աւուր մեռցին երկոքեան։ 35 Եւ յարուցի՛ց ինձ քահանա՛յ հաւատարիմ. որ զամենայն ինչ ՚ի սրտի իւրում եւ յանձին իւրում արասցէ. եւ շինեցի՛ց նմա տո՛ւն հաւատարիմ. եւ շրջեսցի՛ առաջի օծելոյ իմոյ զամենայն աւուրս[2851]։ 36 Եւ եղիցի՝ ամենայն որ մնայցէ ՚ի տա՛ն քում, եկեսցէ երկի՛ր պագանել նմա դանգի՛ միոջ արծաթոյ , եւ նկանակի՛ միոյ հացի. եւ ասիցէ. Ընկեա՛ զիս ՚ի տեղի մի քահանայութեան քոյ, զի կերա՛յց հաց[2852]։

3
Գլուխ Գ

Ը 1 Եւ մանուկն Սամուէլ կա՛յր ՚ի սպասու Տեառն առաջի Հեղեայ քահանայի։ Եւ բան Տեառն պատուակա՛ն էր յաւուրսն յայնոսիկ. եւ ո՛չ գոյր տեսիլ որ գուշակէր։ 2 Եւ եղեւ յաւուր յայնմիկ ննջէ՛ր Հեղի ՚ի տեղւոջ իւրում, եւ աչք նորա սկսան ծանրանալ, եւ ո՛չ կարէր տեսանել. 3 եւ ճրագն Աստուծոյ չեւ՛ եւս էր անցեալ. եւ Սամուէլ ննջէ՛ր ՚ի տաճարին Տեառն՝ ուր էր տապանակն Աստուծոյ[2853]։ 4 Եւ կոչեաց Տէր եւ ասէ. Սամուէ՛լ Սամուէլ։ Եւ ասէ. Ա՛ւասիկ եմ[2854]։ 5 Եւ ընթացաւ առ Հեղի եւ ասէ. Ա՛ւասիկ եմ ես, զի՞ կոչեցեր զիս։ Եւ ասէ. Ո՛չ կոչեցի զքեզ, դարձի՛ր անդրէն եւ ննջեա՛։ Եւ դարձա՛ւ անդրէն եւ ննջեաց։ 6 Եւ յաւել Տէր մի՛ւս անգամ կոչել՝ եւ ասէ. Սամուէ՛լ Սամուէլ։ Եւ յարեաւ Սամուէլ չոգաւ առ Հեղի երկրո՛րդ անգամ եւ ասէ. Ա՛ւասիկ եմ, զի՞ կոչեցեր զիս։ Եւ ասէ. Ո՛չ կոչեցի զքեզ ո՛րդեակ իմ, դարձի՛ր անդրէն՝ եւ ննջեա՛[2855]։ 7 Եւ Սամուէլ նախածանօթ էր Աստուծոյ. եւ չեւ՛ եւս յայտնեալ էր նմա բան Տեառն[2856]։ 8 Եւ յաւել Տէր մի՛ւս անգամ կոչել զՍամուէլ յերրորդում նուագին. եւ յարեաւ չոգա՛ւ առ Հեղի՝ եւ ասէ. Ա՛ւասիկ եմ ես՝ զի՞ կոչեցեր զիս։ Եւ իմացա՛ւ Հեղի՝ թէ Տէր կոչէ զմանուկն[2857]։ 9 Եւ ասէ Հեղի ցՍամուէլ. Դարձի՛ր անդրէն եւ ննջեա՛ որդեակ. եւ եղիցի եթէ կոչեսցէ զքեզ, ասասցե՛ս. Խօսեա՛ց Տէր, զի լուիցէ՛ ծառայ քո։ Եւ գնաց Սամուէլ՝ եւ ննջեաց ՚ի տեղւոջ իւրում[2858]։ 10 Եւ ե՛կն Տէր եկա՛ց ՚ի վերայ՝ եւ կոչեաց զնա, որպէս միանգամն եւ միւսանգամ. Սամուէ՛լ Սամուէլ։ Եւ ասէ Սամուէլ. Խօսեա՛ց Տէր, զի լուիցէ ծառայ քո[2859]։

Թ 11 Եւ ասէ Տէր ցՍամուէլ. Ահա՛ ես առնեմ զբանս իմ ՚ի մէջ Իսրայէլի. որպէս զի ամենայնի որ լսիցէ զնոսա՝ հնչեսցե՛ն երկոքեան ականջք իւր։ 12 Յաւուր յայնմիկ յարուցի՛ց ՚ի վերայ Հեղեայ զամենայն ինչ զոր խօսեցայ ՚ի վերայ տա՛ն նորա. սկսա՛յց եւ կատարեցից. 13 որպէս պատմեցի՛ նմա, եթէ խնդրեցից վրէ՛ժ ՚ի տանէ նորա մինչեւ յաւիտեան. վասն անօրէնութեան որդւոց նորա, զի հայհոյէին զԱստուած որդիք նորա, եւ նա ո՛չ խրատէր զնոսա[2860]։ 14 Եւ ո՛չ այնպէս. այլ երդուայ տանն Հեղեայ, եթէ ո՛չ քաւեսցի անօրէնութիւն տանն Հեղեայ խնկովք եւ զոհի՛ւք մինչեւ յաւիտեան։ 15 Եւ ննջեա՛ց Սամուէլ մինչեւ ցառաւօտն. եւ կանխեաց ընդ առաւօտն, եւ եբաց զդուրս տանն Տեառն. եւ Սամուէլ երկեա՛ւ պատմել զտեսիլն Հեղեայ[2861]։ 16 Եւ ասէ Հեղի ցՍամուէլ. Սամուէ՛լ որդեակ։ Եւ ասէ. Ա՛ւասիկ ես։ 17 Եւ ասէ. Զի՞նչ է բանն խօսեցեալ ընդ քեզ. մի՛ թաքուցաներ յինէն. օ՛ն եւ օ՛ն արասցէ ընդ քեզ Աստուած, եւ օ՛ն եւ օ՛ն յաւելցէ՝ թէ թաքուսցես յինէն բան մի յամենայն բանից խօսեցելոց յականջս քո[2862]։ 18 Եւ պատմեա՛ց նմա Սամուէլ զամենայն բանսն, եւ ո՛չ թաքոյց ՚ի նմանէ։ Եւ ասէ Հեղի. Տէր որ ինչ բարի՛ է առաջի իւր ի՛նքն արասցէ[2863]։ 19 Եւ մեծացա՛ւ Սամուէլ. եւ է՛ր Տէր ընդ նմա, եւ ո՛չ անկաւ յամենայն բանից նորա ՚ի գետին։ 20 Եւ գիտա՛ց ամենայն Իսրայէլ ՚ի Դանայ մինչեւ ցԲերսաբէէ՝ թէ հաւատարի՛մ է Սամուէլ ՚ի մարգարէս Տեառն։ 21 Եւ յաւե՛լ Տէր գուշակել ՚ի Սելով, թէ յայտնեցա՛ւ Տէր Սամուելի ՚ի Սելով ըստ բանին Տեառն. եւ հաւատարի՛մ եղեւ Սամուէլ՝ լինե՛լ ՚ի մարգարէ Տեառն, յամենայն Իսրայէլի ՚ի ծագա՛ց երկրին մինչեւ ՚ի ծագս։ Եւ Հեղի ծերացեա՛լ էր յոյժ, եւ որդիք նորա երթայի՛ն երթալով՝ եւ չա՛ր էր ճանապարհ նոցա[2864]։

4
Գլուխ Դ

Ժ 1 Եւ եղեւ ընդ աւուրսն ընդ այնոսիկ, ժողովէին այլազգիքն ՚ի վերայ Իսրայէլի. եւ ե՛լ Իսրայէլ ընդդէ՛մ նոցա ՚ի պատերազմ, եւ բանակեցան յԱբինեզեր. եւ այլազգիքն բանակեցան յԱփե՛կ[2865]։ 2 Եւ ճակատէին այլազգիքն ընդդէմ Իսրայէլի, եւ խմբեցաւ պատերա՛զմն՝ եւ պարտեցա՛ւ այր Իսրայէլի յերեսաց այլազգեացն, եւ հարան ՚ի ճակատուն չո՛րք հազարք արանց[2866]։ 3 Եւ ե՛կն զօրն ՚ի բանակն։ Եւ ասեն ծերքն Իսրայէլի. Ընդէ՞ր արդեւք պարտեաց զմեզ Տէր այսօր առաջի այլազգեացն. առցո՛ւք առ մեզ ՚ի Սելովայ զտապանակ ուխտին Աստուծոյ մերոյ. եւ ելցէ՛ ՚ի միջի մերում, եւ փրկեսցէ՛ զմեզ ՚ի ձեռաց թշնամեաց մերոց[2867]։ 4 Եւ առաքեաց ժողովուրդն ՚ի Սելով, եւ առի՛ն անտի զտապանակ ուխտին Տեառն զօրութեանց որ նստի ՚ի քերովբէս. եւ երկոքեան որդիքն Հեղեայ ընդ տապանակի՛ ուխտին Աստուծոյ Ոփնի՛ եւ Փենեհէ՛ս գնացին։ 5 Եւ եղեւ իբրեւ ե՛կն տապանակ ուխտին Տեառն ՚ի բանակն, աղաղակեա՛ց ամենայն Իսրայէլ մածաձայն, եւ հնչեա՛ց երկիրն։ 6 Եւ լուան այլազգիքն զբարբա՛ռ աղաղակին. եւ ասեն այլազգիքն. Զի՞նչ է բարբառ մեծի՛ աղաղակին այնորիկ ՚ի բանակի Եբրայեցւոցն։ Եւ գիտացին թէ տապանա՛կն Տեառն եկն ՚ի բանակն։ 7 Եւ երկեա՛ն այլազգիքն՝ եւ ասեն. Ա՛յն Աստուածք նոցա եկին ՚ի բանակն. ապրեցո՛ զմեզ Տէր այսօր։ Վա՛յ մեզ՝ զի ո՛չ եղեւ մեզ այսպիսի յերէկ եւ յեռանտ[2868]։ 8 Վա՛յ մեզ. եւ ո՞ ապրեցուսցէ զմեզ ՚ի ձեռաց Աստուծոցն հզօրացն այնոցիկ. ա՛յն Աստուածք են՝ որ հարին զԵգիպտոս ամենայն հարուածովք, եւ յամենայն անապատին։ 9 Քաջացարո՛ւք եւ լերո՛ւք արք՝ ո՛ այլազգիք, գուցէ՛ ծառայիցէք Եբրայեցւոցն՝ զոր օրինակ ծառայեցին ձեզ. լերո՛ւք ա՛րք եւ պատերազմեցա՛յք ընդ նոսա։ 10 Եւ պատերազմեցան ընդ նոսա. եւ փախեա՛ւ այր Իսրայէլի իւրաքանչիւր ՚ի յարկս իւրեանց. եւ եղեն հարուա՛ծք մեծամեծք յոյժ. եւ անկան յԻսրայէլէ երեսուն հազար դասուց. 11 եւ տապանակն Աստուծոյ առաւ. եւ երկոքին որդիքն Հեղեայ մեռա՛ն, Ոփնի եւ Փենեհէս։

ԺԱ 12 Եւ ընթացաւ ա՛յր Յամինացի ՚ի բանակէ անտի, եւ ե՛կն ՚ի Սելով յաւուր յայնմիկ. եւ ձորձք իւր պատառեալք՝ եւ հո՛ղ զգլխով իւրով[2869], 13 եւ եկն. եւ ահա Հեղի նստէ՛ր աթոռով իւրով առ դրանն, եւ դիտէ՛ր զճանապարհն. զի էր սիրտ նորա տագնապեա՛լ վասն տապանակին Աստուծոյ։ Եւ եմուտ այրն գո՛յժ արկանել ՚ի քաղաքին. եւ աղաղակեա՛ց քաղաքն. 14 եւ լուա՛ւ Հեղի զձայն աղաղակին՝ եւ ասէ. Զի՞նչ է ձայն աղաղակին այնորիկ։ Եւ այրն փութացա՛ւ մտանել՝ եւ տալ գոյժ Հեղեայ։ 15 Եւ Հեղի էր ամաց իննըսուն եւ ութից. եւ աչք իւր վատեա՛լ էին եւ ո՛չ տեսանէր. եւ ասէ՛ Հեղի ցարսն որ շուրջ կային զնովաւ. Զի՞նչ է բարբառ աղաղակին այնորիկ[2870]։ 16 Եւ այրն փութացեալ եմո՛ւտ առ Հեղի՝ եւ ասէ ցնա. Ե՛ս եմ որ եկի՛ ՚ի բանակէ՛ անտի. եւ ե՛ս եմ որ փախեա՛յ այսօր ՚ի պատերազմէն։ Եւ ասէ. Զի՞նչ գործ գործեցաւ որդեակ՝ պատմեա՛ ինձ։ 17 Պատասխանի ետ պատանին՝ եւ ասէ. Փախեա՛ւ այր Իսրայէլի յերեսաց այլազգեացն, եւ հարուածք մեծամե՛ծք էին ՚ի ժողովրդեանն. եւ երկոքին որդիքն քո մեռա՛ն Ոփնի եւ Փենեհէս. եւ տապանակն Աստուծոյ առաւ[2871]։ 18 Եւ եղեւ իբրեւ յիշեա՛ց զտապանակն Աստուծոյ, անկա՛ւ Հեղի յաթոռոյն յետս առ դրանն, եւ բեկա՛ւ ողն նորա՝ եւ մեռաւ. զի այր ծե՛ր էր եւ ծանրացեա՛լ. եւ նա դատեաց զԻսրայէլ ամս քսան[2872]։ 19 Եւ նո՛ւ նորա՝ կին Փենեհէսի յղի՛ էր մերձ ՚ի ծնունդս. իբրեւ լուաւ զգոյժն՝ եթէ առա՛ւ տապանակն Աստուծոյ, եւ թէ մեռաւ սկեսրայրն նորա՝ եւ ա՛յր իւր, ելա՛ց՝ եւ ծնա՛ւ՝ զի պատեցան զնովաւ երկունք իւր. 20 եւ ՚ի ժամանակի իւրում մեռանէր։ Եւ ասեն ցնա կանայքն՝ որ շուրջ զնովաւն կային. Մի՛ երկնչիր զի ո՛ւստր ծնար։ Եւ ո՛չ ետ պատասխանի, եւ ո՛չ իմացաւ սիրտ նորա[2873]։ 21 Եւ կոչեցին զմանուկն Վա՛յ Քաբովթ, ՚ի վերայ տապանակին Աստուծոյ, եւ ՚ի վերայ սկեսրայրին նորա, եւ ՚ի վերայ առն իւրոյ[2874]. 22 եւ ասեն. Բարձեա՛լ են փառք Իսրայէլի՝ յառնուլ տապանակին Տեառն. եւ վասն մեռանելոյ սկեսրէին նորա, եւ ա՛ռն իւրոյ[2875]։

5
Գլուխ Ե

ԺԲ 1 Եւ այլազգիքն առի՛ն զտապանակն Աստուծոյ, եւ տարան զնա յԱբինեզերայ յԱզովտո՛ս։ 2 Եւ առի՛ն այլազգիքն զտապանակն Տեառն՝ եւ տարա՛ն ՚ի տո՛ւն Դագոնայ, եւ կանգնեցին զնա առ Դագոնաւ։ 3 Եւ կանխեցին Ազովտացիքն ՚ի վաղիւ անդր, եւ մտին ՚ի տո՛ւն Դագոնայ. եւ տեսին զԴագոն կործանեա՛լ ՚ի վերայ երեսաց իւրոց ՚ի գետին առաջի տապանակին Տեառն. եւ կանգնեցի՛ն զԴագոն, եւ կացուցի՛ն զնա ՚ի տեղւոջ իւրում։ Եւ ծանրացա՛ւ ձեռն Տեառն ՚ի վերայ Ազովտացւոցն՝ եւ չարչարեա՛ց զնոսա, եւ եհա՛ր զնոսա յերաստա՛նս իւրեանց, զԱզովտո՛ս եւ զսահմանս նորա[2876]։ 4 Եւ եղեւ իբրեւ կանխեցին ընդ առաւօտն ՚ի վաղի՛ւ անդր՝ եւ ահա Դագոն կործանեա՛լ կայր ՚ի վերայ երեսա՛ց իւրոց յերկիր առաջի տապանակի ուխտին Տեառն. եւ գլո՛ւխն Դագոնայ, եւ երկոքին թա՛թք ոտից նորա խորտակեալք եւ ցրուեալք ընդ մէջ գետինն. եւ երկոքին դաստա՛կք ձեռաց նորա անկեա՛լք զսեմովքն[2877]. 5 բայց միայն ողնայա՛րն Դագոնայ մնացեա՛լ էր. վասն այնորիկ ո՛չ կոխեն քո՛ւրմք Դագոնայ զսեա՛մս տանն Դագոնայ. եւ ամենայն որ մտանէ՛ ՚ի տուն Դագոնայ՝ զսեամս տանն Դագոնայ յԱզովտոս մինչեւ ցա՛յսօր. այլ քայլելո՛վ քայլե՛ն եւ անցանեն[2878]։ 6 Եւ ծանրացա՛ւ ձեռն Տեառն ՚ի վերայ Ազովտայ. եւ ած ՚ի վերայ նոցա հարուա՛ծս յերաստա՛նս, եւ եռացոյց մկո՛ւնս յա՛նդս նոցա. եւ եղեւ շըշո՛ւկ մեծ մահու ՚ի քաղաքին։

ԺԳ 7 Եւ տեսին ա՛րք Ազովտայ՝ թէ ա՛յնպէս է. ասե՛ն. Ո՛չ նստցի տապանա՛կն Աստուծոյ առ մեզ. զի ծանրացա՛ւ ձեռն նորա ՚ի վերայ մեր, եւ ՚ի վերայ Դագոնայ Աստուծոյն մերոյ[2879]։ 8 Եւ առաքեցին ժողովեցին զամենայն նախարարս այլազգեացն առ ինքեանս, եւ ասեն. Զի՞նչ արասցուք տապանակին Աստուծոյ Իսրայէլի։ Եւ ասեն Գեթացիքն. Փոխեսցի՛ տապանակն Աստուծոյ Իսրայէլի առ մեզ. եւ փոխեցաւ տապանակն Աստուծոյ ՚ի Գէթ։ 9 Եւ եղեւ յետ փոխելոյ նորա անդր, լինէր՝ ձե՛ռն Տեառն ՚ի վերայ քաղաքին, եւ խռովութիւն մե՛ծ յոյժ. եւ չարչարեա՛ց զարս քաղաքին ՚ի փոքուէ մինչեւ ցմեծամեծս, եւ եհա՛ր զնոսա յերաստա՛նս իւրեանց. եւ արարին Գեթացիքն իւրեա՛նց երաստանս[2880]։ 10 Եւ առաքեցին զտապանակն Աստուծոյ յԱսկաղոն. եւ եղեւ ՚ի մտանե՛լ տապանակին Աստուծոյ յԱսկաղոն. զբողո՛ք բարձին Ասկաղոնացիքն՝ եւ ասեն. Ընդէ՞ր դարձուցէք զտապանակն Աստուծոյ Իսրայէլի առ մեզ, սպանանե՛լ զմե՛զ եւ զժողովո՛ւրդս մեր։ 11 Եւ առաքեցին եւ ժողովեցին զամենայն նախարա՛րս այլազգեացն, եւ ասեն. Առաքեցէ՛ք զտապանակն Աստուծոյ Իսրայէլի՝ եւ նստցի՛ ՚ի տեղւոջ իւրում, եւ մի՛ սպառեսցէ զմեզ եւ զժողովուրդս մեր. զի եհաս շըշո՛ւկ մահու յամենայն քաղաքիս ծանրացեա՛լ յոյժ. յորմէ հետէ եմո՛ւտ տապանակն Աստուծոյ Իսրայէլի անդր։ 12 Եւ կենդանիքն որ ո՛չ էին մեռեա՛լ՝ հարա՛ն յերաստանս իւրեանց. եւ ե՛լ աղաղակ քաղաքին յերկինս։

6
Գլուխ Զ

1 Եւ էր տապանակն Աստուծոյ յանդաստանի՛ն այլազգեաց զեւթն ամիս. եւ եռացոյց յերկիր նոցա մուկն[2881]։ 2 Եւ կոչեցին այլազգիքն զքո՛ւրմսն, եւ զիղձսն, եւ զգէտս իւրեանց՝ եւ ասեն. Զի՞նչ արասցուք տապանակին Տեառն, ցուցէ՛ք մեզ՝ ի՞ւ առաքեսցուք զնա ՚ի տեղի իւր[2882]։

ԺԴ Եւ ասեն. 3 Եթէ առաքեցէք զտապանակն Աստուծոյ Իսրայէլի ուխտին Տեառն, մի՛ առաքէք զնա ունայն, այլ տալո՛վ տաջիք նմա զհարուածոցն, եւ ապա՛ բժշկեսջիք՝ եւ հաշտեսցի ընդ ձեզ. գուցէ՛ ո՛չ վերանայցէ ձեռն նորա ՚ի ձէնջ[2883]։ 4 Եւ ասեն. Զի՞նչ տայցեմք ընդ գանին նորա։ Եւ ասեն. Ըստ թուոյ նախարարացն այլազգեա՛ց. հի՛նգ երաստանս ոսկիս արարէ՛ք, եւ հինգ մուկն ոսկի. զի հարուա՛ծք են ՚ի ձեզ, եւ յիշխանս ձեր, եւ ՚ի ժողովրդեանդ։ 5 Եւ արդ՝ արարէ՛ք զպատկերս երաստանա՛ց ձերոց. եւ զնմանութիւն մկա՛նց ձերոց, ապականչա՛ց երկրին. եւ տո՛ւք Տեառն փառս, զի թեթեւացուսցէ՛ զձեռն իւր ՚ի ձէնջ, եւ ՚ի դի՛ց ձերոց, եւ յերկրէ ձերմէ։ 6 Եւ ընդէ՞ր ծանրացուցանէք զսիրտ ձեր, որպէս ծանրացոյց Եգիպտոս եւ փարաւոն զսի՛րտս իւրեանց. ո՛չ ապաքէն յորժամ խաղա՛ց նոքօք, ապա՛ արձակեցին զնոսա՝ եւ գնացին[2884]։ 7 Եւ արդ՝ առէ՛ք եւ արարէք սա՛յլ մի նոր, եւ երկուս երինջս անդրանկածինս առա՛նց որդւոց, եւ լծեցէ՛ք զերինջսն ՚ի սայլին. եւ քեցեցէ՛ք զորդիսն ՚ի հետո՛ց նոցա ՚ի տուն։ 8 Եւ առէ՛ք զտապանակն Տեառն, եւ դի՛ք զնա ՚ի վերայ սայլին. եւ զանօթսն զոսկիս զոր տայցէ՛ք նմա ընդ գանին. եւ դիջիք ՚ի քո՛ւրձ արգոբ ՚ի կողմանէ նորա, եւ առաքեսջի՛ք զնա՝ եւ վարեսջի՛ք զնա՝ եւ երթիցէ։ 9 Եւ տեսջիք եթէ ՚ի մո՛ւտս սահմանաց իւրոց երթիցէ ընդ Բեթսամիւս՝ նա՛ արար մեզ զչարի՛սս մեծամեծս զայսոսիկ. ապա թէ ոչ՝ գիտասցո՛ւք եթէ ո՛չ ձեռն նորա եկն ՚ի վերայ մեր. այլ վրիպա՛կ իմն գործեցաւ ՚ի մեզ։ 10 Եւ արարին այլազգիքն ա՛յնպէս, եւ առին երկո՛ւս երինջս անդրանկածինս՝ եւ լծեցին զնոսա ՚ի սայլին, եւ զորդիս նոցա արգելի՛ն ՚ի տան։ 11 Եւ եդին զտապանակն Տեառն ՚ի վերայ սայլին, եւ զքուրձն արգոբ, եւ զմկունսն ոսկիս. եւ զպատկերս երաստանա՛ց իւրեանց[2885]։ 12 Եւ ուղղեցան երինջքն ընդ ճանապարհ մտիցն Բեթսամիւսայ, ընդ մի՛ շաւիղ երթային՝ եւ վաստակէին, եւ ո՛չ խոտորէին ո՛չ յաջ՝ եւ ո՛չ յահեակ. եւ նախարարք այլազգեացն երթային զհետ նորա մինչեւ ՚ի սահմանս Բեթսամիւսայ։

ԺԵ 13 Եւ որ ՚ի Բեթսամիւսն էին՝ հնձէին հունձս ցորենոյ ՚ի հովիտսն. եւ ամբարձին զա՛չս իւրեանց՝ եւ տեսին զտապանակն Տեառն, եւ ուրա՛խ եղեն ընդ առա՛ջ նորա[2886]։ 14 Եւ սայլն եմո՛ւտ յանդաստանն Ովսեայ Բեթսամիւսացւոյ. եւ կանգնեցին ա՛նդ առ նովաւ վէ՛մ մի մեծ. եւ պատառեցին զփա՛յտ սայլին, եւ զերինջսն հանին յողջակէզս Տեառն[2887]։ 15 Եւ Ղեւտացիքն հանին զտապանակն Տեառն, եւ զքո՛ւրձն արգոբ ընդ նմին, եւ զանօ՛թսն ոսկիս որ ՚ի նմա. եւ եդին ՚ի վերայ վիմին մեծի։ Եւ արք Բեթսամիւսայ մատուցին ողջակէզս, եւ զոհեցին զո՛հս յաւո՛ւր յայնմիկ Տեառն։ 16 Եւ հինգ նախարարքն այլազգեաց տեսանէին, եւ դարձա՛ն յԱկկարոն[2888]։ 17 Եւ երաստանքն ոսկիք՝ զոր ետուն այլազգիքն Տեառն՝ ընդ գանին, մին Ազովտա՛յ էր, եւ մին Գազա՛յ, եւ մին Ասկաղոնի՛, եւ մին Գեթա՛յ, եւ մին Ակկարոնի՛[2889]։ 18 Եւ մկունքն ոսկիք՝ ըստ թուոյ ամենայն քաղաքացն այլազգեաց, հինգեցո՛ւն նախարարացն, յամո՛ւր քաղաքաց՝ մինչեւ ցաւա՛նս Փերեզացւոյն, մինչեւ ցվէմն յորոյ վերայ եդին զտապանա՛կ ուխտին Տեառն. մինչեւ ցա՛յսօր յանդին Ովսեա՛յ Բեթսամիւսացւոյ։ Եւ ո՛չ հաճեցան որդիքն Յեքոնեայ ընդ արս Բեթսամիւսացւոցն, զի տեսին զտապանա՛կն Տեառն[2890]։ 19 Եւ եհա՛ր ՚ի նոցանէ յիսուն հազար եւ եւթանասուն այր. եւ սո՛ւգ առ ժողովուրդն՝ զի եհա՛ր Տէր ՚ի ժողովրդեա՛նն հարուածս մեծամեծս յոյժ[2891]։ 20 Եւ ասեն ա՛րք Բեթսամիւսացիք. Ո՛ կարասցէ շրջել առաջի Տեառն Աստուծոյ սրբոյս այսորիկ. եւ ա՛րդ՝ առ ո՞ ելանիցէ տապանակ Տեառն ՚ի մէնջ։ 21 Եւ առաքեցին հրեշտակս առ բնակիչս Կարիաթարիմայ՝ եւ ասեն. Դարձուցի՛ն այլազգիքն զտապանակն Տեառն, իջէ՛ք եւ հանէ՛ք զնա՝ առ ձեզ։

7
Գլուխ Է

ԺԶ 1 Եւ եկին ա՛րք Կարիաթարիմայ, եւ հանի՛ն անտի զտապանակ ուխտին Տեառն. եւ տարա՛ն զնա ՚ի տուն Ամինադաբայ որ ՚ի բլրին. եւ զԵղիազա՛ր որդի նորա սրբեցին պահե՛լ զտապանակ ուխտին Տեառն։ 2 Եւ եղեւ յօրէ՛ յորմէ հետէ է՛ր տապանակն ՚ի Կարիաթարիմ, բազմացա՛ն աւուրքն եւ եղեն ամք քսան. եւ հայեցաւ ամենայն տունն Իսրայէլի զկնի Տեառն[2892]։ 3 Եւ խօսեցա՛ւ Սամուէլ ընդ ամենայն տանն Իսրայէլի՝ եւ ասէ. Թէ յամենայն սրտէ ձերմէ դարձեա՛լ էք առ Տէր, ՚ի բա՛ց արարէք զաստուածսն օտարոտիս ՚ի միջոյ ձերմէ, եւ զանտա՛ռսն. եւ պատրաստեցէ՛ք զսիրտս ձեր առ Տէր, եւ ծառայեցէ՛ք նմա՛ միայն, եւ փրկեսցէ՛ զձեզ ՚ի ձեռաց այլազգեացն[2893]։ 4 Եւ ՚ի բա՛ց արարին որդիքն Իսրայէլի զԲահաղի՛մսն, եւ զանտա՛ռսն Աստարովթայ, եւ ծառայեցին նմա՛ միայնոյ։ 5 Եւ ասէ՛ Սամուէլ. Ժողովեցէ՛ք զամենայն Իսրայէլ ՚ի Մասեփաթ, եւ կացից յաղօ՛թս վասն ձեր առ Տէր։ 6 Եւ ժողովեցա՛ն ՚ի Մասեփաթ. եւ հանի՛ն ջուր, եւ եհե՛ղ յերկիր առաջի Տեառն. եւ պահեցին յաւո՛ւր յայնմիկ, եւ ասեն. Մեղա՛ք առաջի Տեառն։

ԺԷ Եւ դատեցա՛ւ Սամուէլ զորդիսն Իսրայէլի ՚ի Մասեփաթ։ 7 Եւ լուա՛ն այլազգիքն եթէ ժողովեցան որդիքն Իսրայէլի ՚ի Մասեփաթ, եւ ելին նախարարք այլազգեացն ՚ի վերայ Իսրայէլի. եւ լուա՛ն որդիքն Իսրայէլի եւ երկեա՛ն յերեսաց այլազգեացն։ 8 Եւ ասեն որդիքն Իսրայէլի ցՍամուէլ. Մի՛ դադարեր ՚ի գոչելոյ վասն մեր առ Տէր Աստուած քո, եւ փրկեսցէ՛ զմեզ ՚ի ձեռաց այլազգեացն։ 9 Եւ ա՛ռ Սամուէլ գա՛ռն մի դիեցիկ, եւ եհա՛ն զնա ողջակէզ Տեառն հանդերձ ամենայն ժողովրդեամբն. եւ գոչեաց Սամուէլ առ Տէր վասն Իսրայէլի. եւ լուա՛ւ նմա Տէր[2894]։ 10 Եւ մինչդեռ մատուցանէ՛ր Սամուէլ զողջակէզն, մերձեցա՛ն այլազգիքն ՚ի պատերազմ ՚ի վերայ Իսրայէլի. եւ որոտաց Տէր մեծա՛ւ բարբառով յաւո՛ւր յայնմիկ ՚ի վերայ այլազգեացն, եւ շփոթեցան եւ անկա՛ն առաջի Իսրայէլի եւ ելին արքն Իսրայէլի ՚ի Մասեփաթ[2895]։ 11 Եւ հալածեցին զայլազգիսն. եւ հարին զնոսա մինչեւ ՚ի ներքո՛յ Բեթքովրայ։ 12 Եւ ա՛ռ Սամուէլ վէմ մի, եւ կանգնեա՛ց ՚ի մէջ Մասեփայ եւ ՚ի մէջ Պաղեսայ. եւ կոչեաց զանուն նորա Աբենեզեր, վէ՛մ օգնականի. եւ ասէ. Մինչեւ՛ ցա՛յս վայր օգնեաց մեզ Տէր[2896]։ 13 Եւ կորացո՛յց Տէր զայլազգիսն. եւ ո՛չ եւս յաւելին ելանել ՚ի վերայ սահմանա՛ցն Իսրայէլի։ Եւ եղեւ ձեռն Տեառն ՚ի վերայ այլազգեացն զամենայն աւուրս Սամուէլի։ 14 Եւ դարձուցին զքաղաքսն զոր առին այլազգիքն յորդւոցն Իսրայէլի, եւ ետուն զնոսա անդրէն Իսրայէլի, յԱսկաղոնէ մինչեւ ցԳէթ. եւ զսահմանս Իսրայէլի հանին ՚ի ձեռաց այլազգեացն. եւ էր խաղաղութիւն ՚ի մէջ Իսրայէլի եւ ՚ի մէջ Ամուրհացւոցն։ 15 Եւ դատեա՛ց Սամուէլ զԻսրայէլ զամենայն աւուրս կենաց իւրոց։ 16 Երթայր ա՛մ յամէ, եւ պատէր զԲեթէլ, եւ զԳաղաա՛դ, եւ զՄասեփաթ. եւ դատէ՛ր զԻսրայէլ յամենայն սրբեալսն յայնոսիկ[2897]։ 17 Եւ դա՛րձ իւր էր յԱրեմաթեմ. զի ա՛նդ էր տուն նորա. եւ ա՛նդ դատէր զԻսրայէլ. եւ շինեաց անդ սեղան Տեառն։

8
Գլուխ Ը

ԺԸ 1 Եւ եղեւ իբրեւ ծերացաւ Սամուէլ, կացոյց զորդիս իւր դատաւո՛րս Իսրայէլի։ 2 Եւ ա՛յս են անուանք որդւոց նորա. անդրանկանն Յովէ՛լ, եւ անուն երկրորդին Աբիա՛. դատաւորք ՚ի Բերսաբէէ[2898]։ 3 Եւ ո՛չ գնացին որդիք նորա զճանապարհս նորա, եւ թիւրեցան զհետ զօշաքաղութեան. եւ առնուին կաշառ եւ թիւրէին զիրաւունս[2899]։ 4 Եւ ժողովեցան ամենայն արք Իսրայէլի՝ եւ եկին առ Սամուէլ յԱրիմաթեմ, 5 եւ ասեն ցնա. Դու ա՛ւադիկ ծերացա՛ր, եւ որդիք քո ո՛չ գնան զճանապարհ քո. եւ արդ՝ կացո՛ ՚ի վերայ մեր թագաւոր դատե՛լ զմեզ որպէս եւ ա՛յլ ազգք։ 6 Եւ չա՛ր թուեցաւ բանն յաչս Սամուելի. զի ասացին թէ տուր մեզ թագաւոր դատե՛լ զմեզ. եւ յաղօթս եկաց Սամուէլ առ Տէր։ 7 Եւ ասէ Տէր ցՍամուէլ. Լո՛ւր ձայնի ժողովրդեանդ, որպէս եւ խօսեցան ընդ քեզ. զի ո՛չ եթէ զքեզ անարգեցին, այլ զի՛ս մերժեցին չթագաւորել ՚ի վերայ նոցա[2900]։ 8 Ըստ ամենայն գործոց զոր արարին ընդ իս՝ յօրէ յորմէ հանի զնոսա յԵգիպտոսէ մինչեւ ցայսօր. եւ թողին զիս եւ ծառայեցին աստուածոց օտարաց, նո՛յնպէս առնեն նոքա եւ ընդ քե՛զ։ 9 Եւ արդ՝ լո՛ւր ձայնի նոցա. բայց դնելով դնիցես վկայութիւն նոցա, եւ պատմեսցե՛ս նոցա զիրաւունս թագաւորի՝ որ թագաւորեսցէ՛ նոցա։

ԺԹ 10 Եւ խօսեցա՛ւ Սամուէլ զամենայն պատգամս Տեառն առ ժողովրդեանն՝ որ խնդրեցին ՚ի նմանէ թագաւոր[2901], 11 եւ ասէ. Ա՛յս ինչ լիցին իրաւունք թագաւորին որ թագաւորեսցէ ՚ի վերայ ձեր. զուստերս ձեր առցէ, եւ արասցէ կառավա՛րս եւ հեծեա՛լս, եւ սուրհանդա՛կս առաջի կառաց իւրոց. 12 եւ կացուսցէ զնոսա իւր հազարապե՛տս, եւ հարիւրապե՛տս. եւ հնձել զհո՛ւնձս նորա, եւ կթե՛լ զկութս նորա, եւ առնել նմա զէ՛նս՝ եւ անօթս կառաց։ 13 Եւ զդստերս ձեր առցէ՛ յիւղագործս, եւ ՚ի խորտկարա՛րս, եւ ՚ի հացեփեա՛ցս։ 14 Եւ զանդս ձեր, եւ զայգի՛ս ձեր, եւ զձիթենի՛ս ձեր զազնիւս՝ առցէ. եւ տացէ ստրկաց իւրոց[2902]։ 15 Եւ զսերմանս ձեր, եւ զայգիս ձեր տասանորդեսցէ, եւ տացէ ներքինեաց իւրոց, եւ ստրկա՛ց իւրոց։ 16 Եւ զծառայս ձեր, եւ զաղախնայս ձեր, եւ զանդեա՛յս ձեր զազնիւս, եւ զէշս ձեր՝ առցէ՛ եւ տասանորդեսցէ՛ ՚ի գո՛րծ իւր։ 17 Եւ զհօտս ձեր տասանորդեսցէ. եւ դուք եղիջիք նմա ծառա՛յք։ 18 Եւ աղաղակեսջի՛ք յաւուր յայնմիկ յերեսաց թագաւորին ձերոյ՝ զոր ընտրեցէ՛ք ձեզ, եւ ո՛չ լուիցէ ձեզ Տէր յաւուրսն յայնոսիկ. զի դուք ձեզէն ընտրեցէք ձեզ թագաւոր։ 19 Եւ ո՛չ կամեցաւ ժողովուրդն լսել Սամուելի. եւ ասեն ցնա. Ո՛չ այդպէս է, այլ թագաւորեսցէ՛ ՚ի վերայ մեր. 20 եւ եղիցուք եւ մե՛ք իբրեւ զա՛յլ ազգս, եւ դատեսցէ՛ զմեզ թագաւորն մեր, եւ ելցէ՛ առաջի մեր եւ պատերազմեսցի զպատերազմ մեր[2903]։ 21 Եւ լուա՛ւ Սամուէլ զամենայն բանս ժողովրդեանն. եւ խօսեցա՛ւ զնոսա յականջս Տեառն։ 22 Եւ ասէ Տէր ցՍամուէլ. Լո՛ւր ձայնի նոցա՝ եւ թագաւորեցո՛ նոցա թագաւոր։ Եւ ասէ՛ Սամուէլ ցարս Իսրայէլի. Երթիցէ՛ իւրաքանչի՛ւրոք ՚ի քաղաք իւր[2904]։

9
Գլուխ Թ

Ի 1 Եւ է՛ր այր մի յորդւոցն Բենիամինի՝ եւ անուն նորա Կի՛ս, որդի Աքիելի, որդւոյ Արեգայ, որդւոյ Բեքովրաթայ, որդւոյ Ափիայ. որդւոյ ա՛ռն Յիմենացւոյ։ Այր զօրաւո՛ր[2905]. 2 եւ է՛ր նորա որդի, եւ անուն նորա Սաւո՛ւղ, այր բարի՛ եւ անձնեայ. եւ ո՛չ գոյր յորդիսն Իսրայէլի այր լա՛ւ քան զնա. ուսովք չափ ՚ի վեր բա՛րձր էր քան զամենայն երկիրն[2906]։ 3 Եւ կորեա՛ն էշք հօրն Սաւուղայ։ Ասէ՛ Կիս ցՍաւուղ ցորդի իւր. Ա՛ռ ընդ քեզ մի՛ ՚ի մանկանցդ, եւ արի՛ք երթայք խնդրեցէ՛ք զէշսն։ եւ գնացի՛ն, եւ անցին ընդ լեառնն Եփրեմի։ 4 Եւ անցին ընդ լեառնն Սարիսայ, եւ ո՛չ գտին. եւ անցին ընդ երկիրն Սաղիմայ՝ եւ ո՛չ ուրեք էին, եւ անցին ընդ երկիրն Յեմինացւոյն՝ եւ ո՛չ գտին[2907]։ 5 Եւ իբրեւ եկի՛ն ՚ի Սիփ. ասէ Սաւուղ ցպատանեակն իւր որ ընդ նմա. Ե՛կ դարձցուք անդրէն, գուցէ՛ թողեալ հօր մերոյ զէշսն, եւ զմէնջ հոգասցէ։ 6 Եւ ասէ ցնա պատանին. Ահա ա՛յր Աստուծոյ է ՚ի քաղաքիս յայսմիկ, այր փառաւո՛ր, եւ զամենայն զոր ինչ խօսիցի՝ լինելո՛վ լինի. եւ արդ՝ երթիցո՛ւք անդր, զի պատմեսցէ մեզ զճանապարհս մեր՝ եւ գնասցո՛ւք[2908]։ 7 Եւ ասէ Սաւուղ ցպատանին որ ընդ նմա. Ահա երթայցեմք, եւ զի՞նչ տանիցիմք առնն Աստուծոյ. զի հաց եւս պակասեաց յամանոց մերոց, եւ չի՛ք ինչ որ կայցէ ընդ մեզ աւելի տանել առնն Աստուծոյ։ 8 Եւ յաւել պատանին տալ պատասխանի Սաւուղայ՝ եւ ասէ. Ահա գտանի՛ ՚ի ձեռին իմում չորրորդ սկեղ արծաթոյ, եւ տացե՛ս առնն Աստուծոյ. եւ պատմեսցէ՛ մեզ զճանապարհս մեր[2909]։ 9 Եւ յառա՛ջ ՚ի մէջ Իսրայէլի ա՛յսպէս ասէր իւրաքանչիւրոք՝ յորժամ երթայր հարցանել զԱստուած. Եկա՛յք երթիցո՛ւք առ տեսանօղն։ Զի մարգարէ՝ յառաջ տեսանօ՛ղ կոչէր ժողովուրդն[2910]։ 10 Եւ ասէ՛ Սաւուղ ցպատանին իւր. Բարւո՛ք է բանդ, ե՛կ երթիցուք։

ԻԱ Եւ չոգա՛ն ՚ի քաղաքն՝ ուր էր այրն Աստուծոյ. 11 եւ մինչդեռ ելանէին ընդ զառ ՚ի վեր քաղաքին, գտին նոքա աղջկունս որ ելանէին հանե՛լ ջուր. եւ ասեն ցնոսա. Եթէ գուցէ՞ աստ տեսանօղ[2911]։ 12 Պատասխանի ետուն նոցա աղջկունքն՝ եւ ասեն. Գո՛յ, ահաւասիկ առաջի ձեր ա՛յդր. արդ՝ արագեցէ՛ք զի վասն աւուրս եկեա՛լ է ՚ի քաղաքս. զի զո՛հ է այսօր ժողովրդեանն ՚ի Բամա[2912]. 13 յորժամ մտանիցէ՛ք ՚ի քաղաքդ, ապա՛ գտանիցէք զնա ՚ի քաղաքիդ, մինչչեւ՛ երթեալ իցէ նորա ՚ի Բամա ուտել. քանզի ո՛չ ուտէ ժողովուրդն մինչեւ ՚ի մտանել նորա. զի նա՛ օրհնէ զզոհն, եւ ապա ուտեն կոչնականքն. եւ արդ ելէ՛ք զի վասն աւուրս գտանէք զնա այդր[2913]։ 14 Եւ ելին ՚ի քաղաքն. եւ իբրեւ մտին նոքա ՚ի քաղաքամէջն, եւ ահա Սամուէլ ե՛լ ընդ առաջ նոցա երթա՛լ ՚ի Բամա։ 15 Եւ է՛ր Տեառն յայտնեալ յունկն Սամուելի աւուրբ միով յառա՛ջ քան զգալն Սաւուղայ առ նա. 16 եթէ վաղի՛ւ ՚ի սոյն ժամ առաքեցից առ քեզ ա՛յր յերկրէն Բենիամինի, եւ օծցես զնա իշխա՛ն ՚ի վերայ ժողովրդեան իմոյ Իսրայէլի. եւ փրկեսցէ զժողովո՛ւրդ իմ ՚ի ձեռա՛ց այլազգեացն. զի հայեցա՛յ ՚ի տառապանս ժողովրդեան իմոյ, քանզի եհա՛ս գոչիւն նոցա առ իս[2914]։ 17 Եւ Սամուէլ ետե՛ս զՍաւուղ. եւ Տէր ասէ ցնա. Ահա՛ւադիկ է՛ այրն զորմէ ասացի քեզ եթէ նա՛ իշխեսցէ ժողովրդեան իմում։ 18 Եւ մատեա՛ւ Սաւուղ առ Սամուէլ ՚ի մէջ քաղաքին եւ ասէ. Պատմեա՛ ինձ՝ ո՞ր տուն իցէ տեսանողին։ 19 Պատասխանի ետ Սամուէլ եւ ասէ ցՍաւուղ. Ե՛ս ինքնին իսկ եմ. ե՛լ առաջի իմ ՚ի Բամա, եւ կերիցես ընդ իս այսօր. եւ արձակեցի՛ց զքեզ վաղիւ. եւ զամենայն ինչ որ ՚ի սրտի քո՛ւմ է՝ պատմեցի՛ց քեզ։ 20 Եւ վասն իշոցն երեքօրէի՛ց կորուսելոց մի՛ ինչ ածեր զմտաւ՝ քանզի գտեա՛լ են. եւ ո՞յր իցեն վայելչութիւնք Իսրայէլի՝ եթէ ո՛չ քո եւ ամենայն տան հօր քոյ[2915]։ 21 Պատասխանի՛ ետ Սաւուղ՝ եւ ասէ. Ո՞չ ապաքէն առն միոյ Յիմենացւոյ եմ ես՝ փոքո՛ւ գաւազանի ցեղին Իսրայէլի, եւ կրտսերոյ ցեղի յամենայն իշխանութենէ Բենիամինի. եւ ընդէ՞ր խօսեցար ընդ իս ըստ բանիդ ըստ այդմիկ[2916]։

ԻԲ 22 Եւ ա՛ռ Սամուէլ զՍաւուղ եւ զպատանին նորա, եւ տարաւ զնոսա ՚ի վանս իւր. եւ ե՛տ նոցա տեղի ՚ի վերո՛յ կոչնականացն իբրեւ զերեսո՛ւն արամբ։ 23 Եւ ասէ Սամուէլ ցխոհակերն. Տո՛ւր ինձ զմասնն զոր ետու ցքեզ, զորմէ ասացի դնել զնա առ քեզ։ 24 Եւ եփեա՛ց խոհակերն զազդրն՝ եւ զթա՛մբն որ զնովաւ. եւ ե՛դ զայն առաջի Սաւուղայ։ Եւ ասէ Սամուէլ ցՍաւուղ. Ահաւասիկ նշխար, դի՛ր զայդ առաջի քո՝ եւ կե՛ր. զի վկայութիւն լիցի քեզ առ ՚ի ժողովրդոց, եւ կրծեսցես։ Եւ եկե՛ր Սաւուղ ընդ Սամուելի յաւուր յայնմիկ։ 25 Եւ էջ ՚ի Բամայ ՚ի քաղաքն։ Եւ արկին անկողինս Սաւուղայ ՚ի տանիսն՝ եւ ննջեա՛ց։ 26 Եւ եղեւ ընդ ելանել առաւօտուն՝ կոչեա՛ց Սամուէլ զՍաւուղ ՚ի տանեացն՝ եւ ասէ. Արի եկ՝ եւ արձակեցից զքեզ։ Եւ յարեա՛ւ Սաւուղ եւ ե՛լ ինքն եւ Սամուէլ արտաքս[2917]։ 27 Եւ մինչդեռ իջանէին նոքա յեզր քաղաքին, ասէ Սամուէլ ցՍաւուղ. Ասա՛ ցպատանիդ՝ եւ անցցէ յառա՛ջ քան զմեզ. եւ ա՛նց. եւ դու կացցե՛ս այսօր աստ՝ եւ լուիցե՛ս զպատգամս Տեառն[2918]։

10
Գլուխ Ժ

ԻԳ 1 Եւ ա՛ռ Սամուէլ զսրուակն իւղոյ՝ եւ եհե՛ղ ՚ի գլուխ նորա. եւ համբուրեա՛ց զնա, եւ ասէ ցնա. Ո՞չ ապաքէն օծ զքեզ Տէր ՚ի վերայ ժառանգութեան իւրոյ իշխան, եւ ՚ի վերայ ժողովրդեան իւրոյ Իսրայէլի. եւ դո՛ւ իշխեսցես ժողովրդեան Տեառն, եւ փրկեսցե՛ս զնա ՚ի ձեռաց թշնամեաց իւրոց շուրջանակի։ Եւ ա՛յն եղիցի քեզ նշանակ՝ եթէ Տէր օծ զքեզ[2919]. 2 իբրեւ երթայցես այսօր յինէն՝ գտցես երկո՛ւս արս առ գերեզմանաւն Հռաքելի՝ ՚ի լերինն Բենիամինի, զի մեծամե՛ծս վազիցեն, եւ ասիցեն ցքեզ. Գտա՛ն էշքն՝ յորոց դուն ՚ի խնդիր երթեա՛լ էիր. եւ թողեալ հօր քոյ զիրս իշոցն հոգա՛յ վասն ձեր. եւ ասէ. Զի՞նչ արարից վասն որդւոյ իմոյ[2920]։ 3 Եւ երթիցես անտի եւ՛ս անդր, եւ հասցե՛ս մինչեւ ՚ի կաղնին Դեբովրայ. եւ գտցես անդ երի՛ս արս որ ելանիցեն առ Աստուած ՚ի Բեթէլ. միոյն բարձեալ ո՛ւլս երիս, եւ միւսոյն բարձեալ երի՛ս ամանս հացի, եւ միոյն բարձեալ տիկ մի գինւոյ[2921]. 4 եւ հարցցե՛ն զքէն ՚ի խաղաղութիւն. եւ տացեն քեզ երկուս պտուղս հացի, եւ առցե՛ս ՚ի ձեռաց նոցա։ 5 Եւ ապա մտցես ՚ի բլուրն Աստուծոյ, ուր է՛ գունդ այլազգեացն։ Եւ եղիցի յորժամ մտանիցես ՚ի քաղաքն, դիպեսցիս պարո՛ւ մարգարէից իջելոց ՚ի Բամայ. եւ առաջի նոցա սրի՛նգ, եւ թմբուկ, եւ փող, եւ քնար. եւ ինքեանք մարգարէացեալք։ 6 Եւ խաղասցէ ՚ի վերայ քո Հոգի Տեառն, եւ մարգարէասցիս եւ դո՛ւ ընդ նոսա. եւ դարձցիս յա՛յր յա՛յլ։ 7 Եւ եղիցի յորժամ գայցեն նշանքս այսոքիկ ՚ի վերայ քո, արասցե՛ս զամենայն ինչ զոր գտանիցէ ձեռն քո՝ զի Աստուած ընդ քե՛զ է[2922]։ 8 Եւ իջցե՛ս յառաջ քան զիս ՚ի Գաղգաղա. եւ ահա ես իջի՛ց առ քեզ մատուցանել ողջակէ՛զս եւ զոհս եւ խաղաղականս. զեւթն օր դադարեսցես մինչեւ եկի՛ց առ քեզ, եւ իմացուցի՛ց քեզ զոր ինչ առնիցես։ 9 Եւ եղեւ ՚ի դարձուցանել զթիկունս իւր գնալո՛յ ՚ի Սամուելէ, շրջեաց նմա Աստուած սիրտ ա՛յլ. եւ եկին հասի՛ն նմա ամենայն նշանքն յաւուր յայնմիկ։ 10 Եւ ե՛կն անտի ՚ի բլուրն, եւ ահա պա՛ր մարգարէից ընդ առաջ նորա. եւ խաղաց ՚ի վերայ նորա Հոգի Աստուծոյ, եւ մարգարէացա՛ւ ՚ի մէջ նոցա[2923]։ 11 Եւ եղեւ իբրեւ ծանեան զնա ամենեքին՝ որոց յերէկն եւ յեռանտ տեսեալ էր զնա, եթէ ահա եւ նա ՚ի մէջ մարգարէիցն մարգարէանայր, ասէ ժողովուրդն իւրաքանչիւր ցընկեր իւր. Զի՞նչ է այդ որ եղեւ որդւոյ Կիսեայ, կամ թէ եւ Սաւո՞ւղ ընդ մարգարէ՛ս իցէ։ 12 Եւ պատասխանի՛ ետ ոմն ՚ի նոցանէ եւ ասէ. Եւ ո՞վ է հա՛յր նորա, եթէ ո՛չ Կի՛ս. վասն այնորիկ եղեւ յառակս, թէ՝ Եւ Սաւո՞ւղ ՚ի մարգարէս։ 13 Եւ վախճանեա՛ց զմարգարէանալն, եւ եկն ՚ի բլուրն։ 14 Եւ ասէ ընտանի նորա ցնա եւ ցծառայն նորա. Յո՞ չոգայք։ Եւ ասեն. Խնդրե՛լ զէշսն. եւ իբրեւ տեսաք թէ չե՛ն ուրեք՝ մտա՛ք առ Սամուէլ[2924]։ 15 Եւ ասէ ընտանին ցՍաւուղ. Պատմեա՛ ինձ զի՞նչ ասա՛ց քեզ Սամուէլ։ 16 Եւ ասէ Սաւուղ ցընտանին իւր. Պատմելո՛վ պատմեաց ինձ եթէ գտա՛ն էշքն։ Բայց զբան թագաւորութեանն ո՛չ եհան նմա ՚ի վեր, զոր ասաց նմա Սամուէլ։

ԻԴ 17 Եւ ժողովեա՛ց Սամուէլ զամենայն ժողովուրդն առ Տէր ՚ի Մասեփաթ[2925]. 18 եւ ասէ ցորդիսն Իսրայէլի. Ա՛յսպէս խօսեցաւ Տէր Աստուած Իսրայէլի, եւ ասէ. Ե՛ս եմ որ հանի զորդիսն Իսրայէլի յԵգիպտոսէ. եւ փրկեցի զձեզ ՚ի ձեռաց փարաւոնի արքային Եգիպտացւոց, եւ յամենայն թագաւորութեանց նեղչաց ձերոց։ 19 Եւ դուք այսօր անարգեցէ՛ք զԱստուած, որ է փրկիչ ձեր յամենեցունց որ շուրջ զձե՛ւք են՝ եւ նեղեն զձեզ. եւ ասացէք՝ Ո՛չ այդպէս, այլ զի կացուսցես ՚ի վերայ մեր թագաւոր։ Եւ արդ՝ կացէ՛ք առաջի Տեառն՝ ըստ իշխանութեանց ձերոց, եւ ըստ գաւազանաց ձերոց, եւ ըստ հազարաւորա՛ց ձերոց։ 20 Եւ մատո՛յց Սամուէլ զամենայն գաւազանսն Իսրայէլի, եւ ել վիճակն գաւազանի՛ն Բենիամինի։ 21 Եւ մատոյց զգաւազանն Բենիամինի ըստ ցեղից, եւ ելանէ՛ր վիճակն ցեղի՛ն Ամատտարեայ։ Եւ մատուցին զցեղն Ամատտարեայ ըստ արա՛նց. եւ ելանէր վիճակն Սաւուղայ որդւո՛յ Կիսեայ. եւ խնդրէր զնա՝ եւ ո՛չ գտանէր[2926]։ 22 Եւ եհարց միւսանգամ Սամուէլ զՏէր. Եւ եթէ գայցէ՞ այսր այրն։ Եւ ասէ Տէր. Աւադիկ թաքուցեա՛լ է ընդ կարասեաւ[2927]։ 23 Եւ ընթացաւ եւ ա՛ռ զնա անտի, եւ կացո՛յց զնա ՚ի մէջ ժողովրդեանն. եւ բարձրացա՛ւ քան զամենայն ժողովուրդն թիկամբք չափ ՚ի վեր։ 24 Եւ ասէ Սամուէլ ցամենայն ժողովուրդն, եթէ՝ Տեսանիցէ՞ք զոր ընտրեացդ իւր Տէր, զի ո՛չ գոյ նման դորա յամենեսին ՚ի ձեզ։ Եւ ծանեա՛ն ամենայն ժողովուրդն եւ ասեն. Կեցցէ՜ արքայ։ 25 Եւ ասա՛ց Սամուէլ ժողովրդեանն զիրաւունս թագաւորին. եւ գրեա՛ց ՚ի մատենի, եւ ե՛դ առաջի Տեառն. եւ արձակեաց Սամուէլ զամենայն ժողովուրդն. եւ գնա՛ց իւրաքանչի՛ւրոք ՚ի տեղի իւր[2928]։ 26 Եւ Սաւուղ գնա՛ց ՚ի տուն իւր ՚ի Գաբաա։ Եւ գնացի՛ն որդիք զօրութեան՝ զորոց գրգռեա՛ց Տէր՝ զսիրտս նոցա ընդ Սաւուղայ[2929]։ 27 Եւ որդիք ժանտք ասէին, թէ ո՞ է սա՝ որ փրկիցէ զմեզ. եւ անարգեցին զնա՝ եւ ո՛չ բերին նմա պատարագս[2930]։

11
Գլուխ ԺԱ

ԻԵ 1 Եւ եղեւ յետ ամսո՛յ միոյ աւուրց. ել Նաա՛ս Ամովնացի, եւ բանակեցաւ զՅաբիսաւ Գաղաադու։ Եւ ասեն ամենայն արք Յաբիսայ՝ ցՆաաս Ամովնացի. Ուխտեա՛ ընդ մեզ ուխտ, եւ ծառայեսցո՛ւք քեզ[2931]։ 2 Եւ ասէ ցնոսա Նաաս Ամոնացի. Այնո՛ւ ուխտեցից ընդ ձեզ ուխտ, եթէ հանիցէ՛ք զամենայն ակն ձեր զաջոյ. եւ եդից նախատինս ՚ի վերայ ամենայն Իսրայէլի։ 3 Եւ ասեն արք Յաբիսայ ցՆաաս. Թո՛յլ տուր մեզ աւուրս եւթն. եւ առաքեսցուք հրեշտակս յամենայն սահմանս Իսրայէլի, եթէ չիցէ՛ ոք որ փրկիցէ զմեզ՝ ելցո՛ւք առ քեզ[2932]։ 4 Եւ եկին հրեշտակքն ՚ի Գաբաա առ Սաւուղ, եւ խօսեցան զբանսն յականջս ժողովրդեանն. եւ ամբարձի՛ն ժողովուրդն զձայնս իւրեանց եւ լացին։ 5 Եւ ահա Սաւուղ գա՛յր ընդ առաւօտն յանդոյ, եւ ասէ Սաւուղ. Զի՞նչ իցէ զի լա՛յ ժողովուրդն։ Եւ պատմեցին նմա զպատգամս որդւոցն Յաբիսայ։ 6 Եւ խաղա՛ց Հոգի Տեառն ՚ի վերայ Սաւուղայ իբրեւ լուաւ զբանսն զայնոսիկ. եւ սրտմտեցա՛ւ բարկութիւն նորա յոյժ[2933]։ 7 Եւ ա՛ռ երկուս եզինս եւ յօշեա՛ց զնոսա, եւ առաքեաց յամենայն սահմանս Իսրայէլի ՚ի ձեռն հրեշտակաց՝ եւ ասէ. Որ ոք ո՛չ ելանիցէ զհետ Սաւուղայ եւ զհետ Սամուելի, ըստ այդմ օրինակի արասցեն զեզինս նորա։ Եւ անկաւ ա՛հ Տեառն ՚ի վերայ ամենայն ժողովրդեանն Իսրայէլի. եւ խրախուսեցին իբրեւ զմի՛ այր։ 8 Եւ հանդէ՛ս արար նոցա ՚ի Բեզեկ. ամենայն այր Իսրայէլացի ելին վեց հարիւր հազար, եւ այր Յուդայ եւթանասուն հազար[2934]։ 9 Եւ ասէ ցհրեշտակսն եկեալս. Այսպէս ասասջիք ցարս Յաբիսայ Գաղաադու. Վաղի՛ւ եղիցի ձեզ փրկութիւն ընդ ջեռուցանել արեգականն։ Եւ եկի՛ն հրեշտակքն ՚ի քաղաքն, եւ պատմեցին արանցն Յաբիսայ. եւ ուրա՛խ եղեն։ 10 Եւ ասեն արք Յաբիսայ ցՆաաս Ամոնացի. Վաղի՛ւ ելցուք մեք առ ձեզ, եւ արասջի՛ք ընդ մեզ որ ինչ հաճոյ իցէ առաջի ձեր։ 11 Եւ եղեւ ՚ի վաղիւ անդր, եւ բաժանեա՛ց Սաւուղ զժողովուրդն յերի՛ս առաջս. եւ մտին ՚ի մէջ բանակին յառաւօտին պահուն, եւ հարկանէի՛ն զորդիսն Ամոնայ մինչեւ ՚ի ջեռնո՛ւլ արեւուն. եւ եղեն մնացեալքն ցրուեա՛լք, եւ ո՛չ մնացին ՚ի նոցանէ երկո՛ւ ՚ի միասին։ 12 Եւ ասէ ժողովուրդն ցՍամուէլ. Ո՞վ է որ ասացն՝ թէ մի՛ թագաւորեսցէ մեզ Սաւուղ. տո՛ւր ՚ի ձեռս զարսն՝ եւ սպանցո՛ւք զնոսա[2935]։ 13 Եւ ասէ Սամուէլ. Մի՛ ոք մեռցի յաւուր յայսմիկ. զի այսօր արար Տէր զփրկութիւն Իսրայէլի։

ԻԶ 14 Եւ խօսեցաւ Սամուէլ ընդ ժողովրդեանն եւ ասէ. Երթիցո՛ւք ՚ի Գաղգաղա, եւ արասցուք նաւակատի՛ս թագաւորութեան։ 15 Եւ չոգա՛ւ ամենայն ժողովուրդն ՚ի Գաղգաղա, եւ օծ անդ Սամուէլ զՍաւուղ ՚ի թագաւո՛ր առաջի Տեառն ՚ի Գաղգաղա. եւ զոհեցին անդ զոհս խաղաղականս առաջի Տեառն. եւ ուրա՛խ եղեւ անդ Սամուէլ եւ ամենայն ժողովուրդն յոյժ[2936]։

12
Գլուխ ԺԲ

ԻԷ 1 Եւ ասէ՛ Սամուէլ ցամենայն արս Իսրայէլացիս. Ահաւասիկ լուայ ձայնի ձերում յամենայնի զոր ասացէք ինձ, եւ թագաւորեցուցի ձեզ թագաւոր. 2 եւ արդ՝ աւադիկ թագաւո՛ր ելանէ առաջի ձեր. ես ծերացեա՛լ եմ, երթայց նստայց. եւ որդիքդ իմ աւադիկ ե՛ն ՚ի միջի ձերում։ Եւ ես շրջեցա՛յ առաջի ձեր ՚ի մանկութենէ իմմէ մինչեւ ցայսօր, ահա՛ւասիկ կա՛մ ես[2937], 3 տո՛ւք զինէն պատասխանի առաջի Տեառն եւ առաջի օծելոյ նորա։ Եթէ զեզն ուրուք առի՛, կամ զէշ ուրուք վարեցի՛, կամ յաղթահարեցի՛ զոք ՚ի ձէնջ. կամ թէ զրկեցի՛ ինչ զոք. յո՞յր ձեռաց առի հա՛ս, կամ կօշիկս. տո՛ւք զինէն պատասխանի, եւ հատուցի՛ց ձեզ։ 4 Եւ ասեն ցՍամուէլ. Ո՛չ մեղար մեզ եւ ո՛չ զրկեցեր զմեզ, եւ ո՛չ նեղեցեր զմեզ, եւ ո՛չ առեր ՚ի ձեռա՛ց ուրուք եւ ո՛չ ինչ։

ԻԸ 5 Եւ ասէ՛ Սամուէլ ցժողովուրդն. Վկայ լիցի Տէր ՚ի միջի մերում, եւ վկայ օծեալս նորա այսօր յաւուր յայսմիկ. զի ո՛չ գտէք ՚ի ձեռին իմում եւ ո՛չ ինչ։ Եւ ասեն. Լիցի՛ վկայ[2938]։ 6 Եւ խօսեցա՛ւ Սամուէլ ընդ ժողովրդեանն եւ ասէ. Վկայ լիցի Տէր՝ որ արար զՄովսէս եւ զԱհարոն, որ եհան զհարսն մեր յԵգիպտոսէ։ 7 Եւ արդ՝ կացէ՛ք յառաջ՝ եւ դատեցայց զձեզ առաջի Տեառն. եւ պատմեցից ձեզ զամենայն արդարութիւնս զոր արար Տէր ՚ի միջի ձերում, եւ ՚ի հարսն ձեր[2939]. 8 յորժամ եմուտ Յակոբ եւ որդիք նորա յԵգիպտոս, եւ լլկեա՛ց զնոսա Եգիպտոս. եւ աղաղակեցին հարքն մեր առ Տէր, եւ առաքեաց Տէր զՄովսէս եւ զԱհարոն, եւ եհա՛ն զհարսն մեր յԵգիպտոսէ, եւ բնակեցո՛յց ՚ի տեղւոջս յայսմիկ։ 9 Եւ մոռացա՛ն զՏէր Աստուած իւրեանց. եւ մատնեա՛ց զնոսա ՚ի ձեռս Սիսարայ զօրավարին Յաբինայ արքային Ասովրայ , եւ ՚ի ձեռն այլազգեաց. եւ ՚ի ձեռս թագաւորին Մովաբայ, եւ պատերազմեցան ընդ նոսա[2940]։ 10 Եւ աղաղակեցին առ Տէր եւ ասեն. Մեղաք՝ զի թողաք զՏէր՝ եւ ծառայեցաք Բահաղիմա՛յցն եւ անտառացն. եւ արդ՝ ապրեցո՛ զմեզ ՚ի ձեռաց թշնամեաց մերոց՝ եւ ծառայեսցո՛ւք քեզ։ 11 Եւ առաքեաց Տէր զՅերոբովաղ, եւ զԲարակ, եւ զՅեփթայէ, եւ զՍամփսոն. եւ ապրեցո՛յց զձեզ ՚ի ձեռաց թշնամեաց ձերոց շուրջանակի, եւ բնակեցէք վստահութեամբ։ 12 Եւ տեսէք զի Նաա՛ս Ամոնացի եկն ՚ի վերայ ձեր, եւ ասացէք. Ո՛չ այդպէս, այլ զի թագաւո՛ր թագաւորեսցէ ՚ի վերայ մեր. եւ Տէր Աստուած մեր՝ թագաւո՛ր մեր։ 13 Եւ արդ՝ աւադիկ թագաւո՛րդ զոր ընտրեցէք, եւ զոր խնդրեցէք. եւ ահա ե՛տ ձեզ Տէր թագաւոր[2941]։ 14 Եթէ երկնչիցիք ՚ի Տեառնէ, եւ ծառայիցէ՛ք նմա, եւ լսիցէք ձայնի նորա՝ եւ ո՛չ հեստիցէք ՚ի բերանոյ Տեառն. եւ լինիցիք դուք եւ թագաւորն՝ որ թագաւորեսցէ ձեզ երթալ զկնի Տեառն, ո՛չ եղիցի ձեռն Տեառն ՚ի վերայ ձեր եւ ՚ի վերայ թագաւորին ձերոյ[2942]։ 15 Ապա թէ ո՛չ լսիցէք ձայնի Տեառն, եւ հեստիցէք բերանոյ Տեառն, եղիցի ձեռն Տեառն ՚ի վերայ ձեր, եւ ՚ի վերայ թագաւորի՛ն ձերոյ։ 16 Եւ արդ՝ կացէ՛ք եւ տեսէ՛ք զբանս զայս մեծ, զոր արասցէ Տէր առաջի աչաց ձերոց։ 17 Ո՛չ ապաքէն հունձք ցորենո՛յ են այսօր. կարդացից առ Տէր՝ եւ տացէ ձայնս եւ անձրեւս, եւ գիտասջի՛ք եւ տեսջիք՝ թէ մեծ է չարութիւն ձեր՝ զոր արարէք առաջի Տեառն խնդրել ձեզ թագաւոր։ 18 Եւ կարդա՛ց Սամուէլ առ Տէր, եւ ետ Տէր ձա՛յնս եւ անձրեւս յաւուր յայնմիկ. 19 եւ երկեա՛ւ ամենայն ժողովուրդն յոյժ ՚ի Տեառնէ՝ եւ ՚ի Սամուելէ։ Եւ ասէ՛ ամենայն ժողովուրդն ցՍամուէլ. Կա՛ց յաղօթս առ Տէր Աստուած քո վասն ծառայից քոց՝ եւ մի՛ մեռցուք. զի յաւելաք յամենայն մեղս մեր եւ ՚ի չարիս, եւ խնդրեցաք մեզ թագաւոր[2943]։ 20 Եւ ասէ Սամուէլ ցժողովուրդն. Մի՛ երկնչիք. դուք արարէք զայդ ամենայն չարիս. բայց մի՛ խոտորիցիք ՚ի Տեառնէ, եւ ծառայեցէ՛ք Տեառն յամենայն սրտէ ձերմէ. 21 եւ մի՛ երթայցէք զհետ ոչնչիցն, որ ո՛չ ինչ վճարեն, եւ ո՛չ փրկեն. քանզի չեն աստուածք[2944]։ 22 Զի ո՛չ մերժեսցէ Տէր զժողովուրդ իւր վասն անուան իւրոյ մեծի. զի հեզութեամբ ա՛ռ զձեզ Տէր իւր ժողովուրդ։ 23 Եւ ինձ քա՛ւ լիցի մեղանչել Տեառն, հեղգա՛լ առ ՚ի չառնելոյ աղօթս վասն ձեր. եւ ծառայեցէ՛ք Տեառն, եւ ցուցի՛ց ձեզ զճանապարհ զբարի՛ եւ զուղիղ[2945]։ 24 Բայց երկերո՛ւք ՚ի Տեառնէ, եւ ծառայեցէ՛ք նմա ճշմարտութեամբ յամենայն սրտէ ձերմէ. քանզի տեսէ՛ք զմեծամեծսն զոր արար ընդ մեզ։ 25 Եւ եթէ խարդախութեամբ խարդախիցէք, եւ դո՛ւք եւ թագաւոր ձեր սատակիցիք։

13
Գլուխ ԺԳ

1 Որդի տարեւո՛ր Սաւուղ ՚ի թագաւորել իւրում, եւ երկո՛ւս ամս թագաւորեաց ՚ի վերայ Իսրայէլի։

ԻԹ 2 Եւ ընտրեա՛ց իւր Սաւուղ երիս հազարս՝ արս յարանցն Իսրայէլի. եւ էին ընդ նմա երկու հազարք ՚ի Մաքմաս, եւ ՚ի լերինն Բեթէլայ էին ընդ Յովնաթանու հազար ՚ի Գաբաա Բենիամինի. եւ զմնացորդս ժողովրդեանն արձակեա՛ց յիւրաքանչի՛ւր բնակութիւնս։ 3 Եւ եհա՛ր Յովնաթան զՆասի՛բ այլազգի, որ էր ՚ի բլրին. եւ լուա՛ն այլազգիքն։ Եւ Սաւուղ փո՛ղ եհար ընդ ամենայն երկիրն՝ եւ ասէ, եթէ անգոսնեցին ծառայքն[2946]։ 4 Եւ լուա՛ն ամենայն Իսրայէլ, ասեն եթէ եհա՛ր Սաւուղ զՆասիբ այլազգի. եւ յամօ՛թ արար Իսրայէլ զայլազգիսն. եւ գոչեա՛ց ժողովուրդն զհետ Սաւուղայ ՚ի Գաղգաղա[2947]։ 5 Եւ այլազգիքն ժողովեա՛լ էին ՚ի պատերազմ ընդ Իսրայէլի. եւ ելին ՚ի վերայ Իսրայէլի երեսո՛ւն հազար կառաց, եւ վե՛ց հազար հեծելոց, եւ ժողովուրդն իբրեւ զաւա՛զ առ եզերբ ծովու բազմութեամբ. ելին եւ բանակեցան ՚ի Մաքմաս, յանդիման Բեթրովնայ ընդ հարաւ[2948]։ 6 Եւ ետես այր Իսրայէլի եթէ անձո՛ւկ է նմա մերձենալ առ նա, եւ թաքեա՛ւ ժողովուրդն յայրս, եւ ՚ի գոմս, եւ ՚ի վէմս, եւ ՚ի խորխորա՛տս, եւ ՚ի ջրհորս. 7 եւ որ անցանելոցն էին ընդ Յորդանան՝ անցին յերկիրն Գադայ եւ Գաղաադու[2949]։

Լ Եւ Սաւուղ դեռ անդէ՛ն եւս էր ՚ի Գաղգաղա, եւ ամենայն ժողովուրդն թօթափեցա՛ն ՚ի նմանէ։ 8 Եւ դադարեա՛ց զեւթն օր վկայութեանն՝ որպէս եւ ասա՛ց Սամուէլ. եւ ո՛չ եկն Սամուէլ ՚ի Գաղգաղա, եւ ցրուեցա՛ւ ժողովուրդն իւր ՚ի նմանէ։ 9 Եւ ասէ Սաւուղ. Մատուցէ՛ք զի արարից ողջակէզս եւ խաղաղականս։ Եւ եհա՛ն զողջակէզսն։ 10 Եւ եղեւ իբրեւ կատարեա՛ց մատուցանել զողջակէզսն, ե՛կն Սամուէլ. եւ ել Սաւուղ ընդ առաջ նորա օրհնե՛լ զնա։ 11 Եւ ասէ Սամուէլ. Զի՞նչ գործեցեր։ Եւ ասէ Սաւուղ. Զի տեսի թէ ցրուեցա՛ւ ժողովուրդ իմ յինէն, եւ դու ո՛չ եկիր որպէս ուխտեցեր ՚ի վկայութեան աւուրցն. եւ այլազգիքն ժողովեցան ՚ի Մաքմաս. 12 եւ ասացի՝ թէ արդ իջանիցեն այլազգիքն ՚ի վերայ իմ ՚ի Գաղգաղա. եւ զերեսս Տեառն չէ՛ր աղաչեալ. ժտեցայ՝ եւ մատուցի զողջակէզսն։ 13 Եւ ասէ Սամուէլ ցՍաւուղ. ՚Ի զո՛ւր է քեզ, զի ո՛չ պահեցեր զպատուիրանն իմ զոր պատուիրեաց Տէր. զի այժմ հաստատէր Տէր զթագաւորութիւն քո ՚ի վերայ Իսրայէլի մինչեւ յաւիտեան. 14 բայց արդ՝ մի՛ կացցէ թագաւորութիւն քո, խնդրեսցէ իւր Տէր ա՛յր ըստ սրտի իւրում. եւ տացէ զնա պատուիրանաւ յիշխա՛ն ՚ի վերայ ժողովրդեան իւրոյ. զի ո՛չ պահեցեր՝ զոր ինչ պատուիրեաց քեզ Տէր[2950]։ 15 Եւ յարեա՛ւ Սամուէլ՝ եւ գնաց ՚ի Գաղգաղայ զճանապարհ իւր։ Եւ մնացորդք ժողովրդեանն ելի՛ն զհետ Սաւուղայ ընդ առաջ պատերազմական ժողովրդեանն. եւ ՚ի հասանել նոցա ՚ի Գաղգաղա ՚ի Գաբաա՛ Բենիամինի։

ԼԱ Հանդէ՛ս արար Սաւուղ ժողովրդեանն գտելոյ ընդ նմա, իբրեւ վեց հարիւրո՛ց արանց[2951]։ 16 Եւ Սաւո՛ւղ՝ եւ Յովնաթան որդի նորա, եւ ժողովուրդն գտեալ ընդ նոսա՝ նստա՛ն ՚ի Գաբաա Բենիամինի. եւ այլազգիքն բանակեա՛լ էին ՚ի Մաքմաս։ 17 Եւ ելանէր ապականիչն յանդէ այլազգեացն յերիս առաջս. առա՛ջ մի՝ որ հայէր ընդ ճանապարհն Ոփերա՛յ յաղբեւրն Սոգովղ՚այ[2952]. 18 եւ առաջ մի ընդ ճանապարհն՝ որ հայէր ՚ի Բոթորոն. եւ առաջ մի՝ ընդ ճանապարհն որ հայէր ՚ի Գաբայէ յառեա՛լ ՚ի Գայի Սաբայի՛ն անապատին[2953]։ 19 Եւ դարբին երկաթոյ ո՛չ գտանէր յամենայն երկիրն Իսրայէլի. քանզի ասէին այլազգիքն եթէ գուցէ՛ առնիցեն Եբրայեցիքն սուսե՛ր եւ գեղարդն[2954]։ 20 Եւ իջանէին ամենայն Իսրայէլացիքն յերկիրն այլազգեաց, թեքե՛լ իւրաքանչիւր զգերանդի՛ իւր եւ զգործի՛ իւր, եւ իւրաքանչիւր զփայտա՛տ իւր, եւ զմանգա՛ղ իւր։ 21 Եւ էին կութք պատրա՛ստ հնձելոյ. եւ կահին՝ երեք սկեղք էին խոփոյ եւ կացնոյ եւ մանգաղի յա՛րգ հանգոյն նմին[2955]։ 22 Եւ եղեւ յաւուրս պատերազմին որ ՚ի Մաքմաս. եւ ո՛չ գտանէր սուսեր եւ գեղարդն ՚ի ձեռին ամենայն ժողովրդեանն՝ որ էին ընդ Սաւուղա՛յ եւ ընդ Յովնաթանու որդւոյ նորա. եւ գտա՛ւ Սաւուղայ եւ Յովնաթանու որդւոյ նորա[2956]։ 23 Եւ ել ՚ի ճամբա՛ր այլազգեացն յա՛յնկոյս Մաքմասայ. եւ հօր իւրում ո՛չ եհան ՚ի վեր։

14
Գլուխ ԺԴ

1 Եւ եղեւ օր. եւ ասէ Յովնաթան որդի Սաւուղայ ցպատանին ցկապարճակիրն իւր. Ե՛կ անցցո՛ւք ՚ի կիրճս այլազգեացն յա՛յնկոյս։ Եւ հօր իւրում ո՛չ պատմեաց[2957]։ 2 Եւ Սաւուղ նստէր ՚ի գլուխ Բլրին ընդ նռնենեա՛ւն ՚ի Մագդովղ՚. եւ էին ընդ նմա իբրեւ վեց հարի՛ւր այր ՚ի ժողովրդենէն[2958]։ 3 Եւ Աքիա՝ որդի Աքիտովբայ եղբօր Քաբիելի. որդւոյ Փենեհեսի որդւոյ Ղեւեա՛յ քահանայի Աստուծոյ ՚ի Սելով՝ որ կրէր զեփուդն։ Եւ ժողովուրդն ո՛չ գիտէր եթէ երթեա՛լ իցէ Յովնաթան 4 ՚ի մէջ կրճին, ընդ որ խնդրէր անցանել Յովնաթան ՚ի ճամբա՛ր այլազգեացն ՚ի կիրճս. եւ քարաժայռք յայսմ կողմանէ, եւ քարաժայռք յայնմ կողմանէ. անուն միումն Բազէ՛ս, եւ անուն միւսումն Սէնարա[2959]։ 5 Եւ ժա՛յռ մի ՚ի հիւսւսոյ որ երթայր ընդ Մաքմաս, եւ միւս եւս ժայռ՝ որ երթայր ՚ի հարաւոյ ՚ի Գաբայէ։

ԼԲ 6 Եւ ասէ Յովնաթան ցպատանին ցկապարճակիրն իւր. Ե՛կ անցցուք ՚ի կիրճս անթլփատիցն այնոցիկ. թերեւս արասցէ ինչ մեզ Տէր. զի ո՛չ ինչ է խտիր Տեառն ապրեցուցանել բազմօք կամ սակաւուք։ 7 Եւ ասէ ցնա կապարճակիրն իւր. Արա՛ զամենայն ինչ յոր եւ յօժարեսցէ սիրտ քո. ահաւասիկ ես ընդ քեզ եմ. որպէս սիրտ քո՝ սի՛րտ իմ[2960]։ 8 Եւ ասէ Յովնաթան. Ահաւասիկ մեք անցանեմք առ արսն. եւ յափսիթե՛րս երթիցուք առ նոսա[2961], 9 եթէ ասիցեն ցմեզ. ՚Ի բա՛ց կացէք այտի մինչեւ պատմեսցուք ինչ ձեզ. զտեղի՛ կալցուք՝ եւ մի՛ ելցուք առ նոսա։ 10 Ապա թէ ասիցեն. Ելէ՛ք առ մեզ. ելցո՛ւք, զի մատնեա՛ց զնոսա Տէր ՚ի ձեռս մեր. ա՛յս լիցի մեզ նշանակ։ 11 Եւ մտի՛ն երկոքեան ՚ի կիրճս այլազգեացն. եւ ասեն այլազգիքն. Ահա Եբրայեցիքն ելանեն ՚ի ծակուց իւրեանց՝ ուր թաքուցեալ էին[2962]։ 12 Եւ պատասխանի ետուն արք կրճացն՝ եւ ասեն ցՅովնաթան եւ ցկապարճակիրն. Ելէ՛ք առ մեզ՝ եւ ծանուսցուք ձեզ բանս։ Եւ ասէ Յովնաթան ցկապարճակիրն իւր. Ե՛կ զկնի իմ զի մատնեաց զնոսա Տէր ՚ի ձեռս Իսրայէլի։ 13 Եւ ել Յովնաթան յափսիթերս, եւ կապարճակիրն նորա ընդ նմա. եւ հայեցան ընդդէմ Յովնաթանու, եւ եհա՛ր զնոսա. եւ կապարճակիրն տա՛յր ստէպ զհետ նորա։ 14 Եւ եղեն առաջին հարուածքն զոր եհար զնոսա Յովնաթան՝ եւ կապարճակիրն իւր՝ իբրեւ քսա՛ն արանց, նետի՛ւք եւ բռնաքարա՛մբք դաշտին[2963]։ 15 Եւ եղեւ խռովութիւն յանդին եւ ՚ի բանակին. եւ ամենայն ժողովուրդն որ ՚ի կիրճսն էին՝ եւ ապականիչքն զարհուրեցա՛ն, եւ ո՛չ կամէին աշխատել. եւ դղրդեցա՛ւ երկիրն, եւ եղեւ ա՛հ ՚ի Տեառնէ[2964]։

ԼԳ 16 Եւ տեսին դէտքն Սաւուղայ ՚ի Գաբաայ Բենիամինի, եւ ահա խռովեա՛լ էր բանակն յա՛յսկոյս յայնկոյս։ 17 Եւ ասէ Սաւուղ ցժողովուրդն որ ընդ նմա. Հանդէ՛ս արարէք եւ տեսէք՝ ո՞վ երթեալ իցէ ՚ի մէնջ։ Եւ հանդէ՛ս արարին, եւ ո՛չ գտանէր Յովնաթան՝ եւ կապարճակիր նորա[2965]։ 18 Եւ ասէ Սաւուղ ցԱքիա. Մատո՛ զեփուդդ։ Քանզի նա՛ կրէր զեփուդն. զի էր տապանակն Աստուծոյ յաւուր յայնմիկ առաջի Իսրայէլի։ 19 Եւ եղեւ մինչդեռ խօսէր Սաւուղ ընդ քահանային, եւ աղաղա՛կ ՚ի բանակին այլազգեաց երթալով երթա՛յր եւ յաճախէ՛ր. եւ ասէ Սաւուղ ցքահանայն. Ամփոփեա՛ զձեռն քո[2966]։ 20 Եւ ել Սաւուղ եւ ամենայն ժողովուրդն որ ընդ նմա, եւ եկին մինչեւ ցպատերազմն. եւ ահա եղեւ սո՛ւր ա՛ռն ՚ի վերայ ընկերի իւրոյ, եւ աղմուկ մե՛ծ յոյժ։ 21 Եւ ծառայքն՝ որ էին ընդ այլազգիսն յերէկն եւ յեռանտն՝ որ ելեալ էին ընդ բանակին, դարձա՛ն անդրէն լինել ընդ Իսրայէլի, եւ ընդ Սաւուղայ եւ Յովնաթանու[2967]։ 22 Եւ ամենայն Իսրայէլ որ թաքուցեալ էին ՚ի լերինն Եփրեմի, իբրեւ լուան թէ փախեա՛ն այլազգիքն, խմբեցան եւ նոքա՛ եւս զհետ նոցա ՚ի պատերազմ։

ԼԴ 23 Եւ փրկեաց Տէր յաւուր յայնմիկ զԻսրայէլ. եւ պատերազմն պատեցա՛ւ զԲեթաւանաւ։ 24 Եւ ամենայն ժողովուրդն էր ընդ Սաւուղայ իբրեւ տասն հազար արանց. եւ է՛ր պատերազմ ցրուեալ ընդ ամենայն քաղաքսն ՚ի լերինն Եփրեմի։ Եւ Սաւուղ անգիտացա՛ւ անգիտութիւն յաւուր յայնմիկ. եւ նզովեա՛ց զժողովուրդն՝ եւ ասէ. Անիծեա՛լ լիցի մարդն՝ որ կերիցէ հաց մինչեւ ցերեկոյ. մինչեւ խնդրեցից վրէ՛ժ ՚ի թշնամեաց իմոց։ Եւ ո՛չ ճաշակեաց ամենայն ժողովուրդն հա՛ց[2968]. 25 եւ ամենայն երկիրն ճաշէ՛ր։ Եւ ա՛նդ էր անտառ մեղուաց հանդէ՛պ անդին, 26 եւ եմուտ զօրն ՚ի մեղուանոցն, եւ անցանէին քրթմնջելով. եւ չէ՛ր ոք որ դարձուցանէր զձեռն իւր ՚ի բերան իւր. քանզի երկեա՛ւ ժողովուրդն յերդմանէն Տեառն։ 27 Եւ Յովնաթանու չէ՛ր լուեալ՝ թէ երդմնեցոյց հայր նորա զժողովուրդն, եւ կարկա՛ռ զծագ գաւազանի իւրոյ որ ՚ի ձեռին իւրում, եւ եհա՛ր ՚ի խորիսխ մեղու. եւ դարձոյց զձեռն իւր ՚ի բերան իւր, եւ բացա՛ն աչք նորա։ 28 Եւ պատասխանի ետ ոմն ՚ի զօրուէ՛ անտի եւ ասէ. Երդմնեցուցանելո՛վ երդմնեցոյց հայր քո զժողովուրդս՝ եւ ասէ. Անիծեա՛լ լիցի այր որ կերիցէ հաց մինչեւ ցերեկոյ։ Եւ լքա՛ւ ժողովուրդն։ 29 Եւ իբրեւ գիտա՛ց Յովնաթան, ասէ. Կորո՛յս հայր իմ զերկիրս. զի թէ տեսին աչք իմ, վասն զի ճաշակեցի սակա՛ւ մի ՚ի մեղուէս յայսմանէ[2969]. 30 եթէ ուտելո՛վ կերեալ էր այսօր ժողովրդեանն յաւարէ թշնամեաց իւրեանց զոր գտին՝ մեծամե՛ծ հարուածս առնէին յայլազգիսն[2970]։ 31 Եւ եհա՛ր յաւուր յայնմիկ յայլազգեացն ՚ի Մաքմաս, եւ աշխատեցա՛ւ ժողովուրդն յոյժ. 32 եւ յարձակեցա՛ւ ժողովուրդն յաւարն.

ԼԵ Եւ ա՛ռ ժողովուրդն զհօտս եւ զանդեայս եւ զծնունդս արջառոց, եւ սպանանէ՛ր ՚ի վերայ երկրի, եւ ուտէ՛ր ժողովուրդն հանդերձ արեամբն։ 33 Ա՛զդ եղեւ Սաւուղայ եւ ասեն, թէ մեղա՛ւ ժողովուրդն Տեառն. զի կերա՛ն արեամբ հանդերձ։ Եւ ասէ Սաւուղ. ՚Ի Գեթթամա անօրինեցա՛յք. թաւալեցուցէ՛ք ինձ այսր վէմ մի մեծ[2971]։ 34 Եւ ասէ Սաւուղ. Սփռեցա՛յք ընդ ժողովուրդդ՝ եւ ասացէ՛ք ցդոսա՝ մատուցանե՛լ այսր զիւրաքանչիւր արջա՛ռ իւր, եւ զիւրաքանչիւր ոչխար իւր, եւ սպանէ՛ք ՚ի վերայ դորա, եւ կերա՛յք զդոսա. եւ մի՛ մեղանչէք Տեառն ուտելով հանդերձ արեամբ։ Եւ մատո՛յց ժողովուրդն իւրաքանչիւր որ ՚ի ձեռին իւրում զցայգն. եւ սպանանէին անդ։ 35 Եւ շինեա՛ց անդ Սաւուղ սեղա՛ն Տեառն. զա՛յն նախ սկսաւ Սաւուղ շինել սեղան Տեառն։

ԼԶ 36 Եւ ասէ Սաւուղ. Իջցո՛ւք զհետ այլազգեացն զցայգ, եւ յափշտակեսցո՛ւք ՚ի նոցանէն մինչեւ լուսասցի օր, եւ մի՛ թողուցուք ՚ի նոցանէ այր։ Եւ ասեն ցնա. Զամենայն զոր ինչ հաճո՛յ թուի առաջի աչաց քոց՝ արա՛։ Ասէ քահանայն. Մատիցուք աստ առ Աստուած[2972]։ 37 Եւ եհարց Սաւուղ զԱստուած. Իջցո՞ւք զհետ այլազգեացն, եթէ մատնեսցե՞ս զնոսա ՚ի ձեռս Իսրայէլի։ Եւ ո՛չ արար նմա պատասխանի Տէր յաւուր յայնմիկ։ 38 Եւ ասէ Սաւուղ. Մատուցէ՛ք այսր զամենայն ազգս Իսրայէլի, եւ գիտասջի՛ք եւ տեսջիք՝ թէ վասն ո՞յր եղեն այսօր մեղքս այսոքիկ. 39 զի կենդանի՛ է Տէր որ փրկեաց զԻսրայէլ. զի թէ զՅովնաթանա՛յ որդւոյ իմոյ տացէ պատասխանի՝ մահո՛ւ մեռցի։ Եւ ո՛չ ոք էր որ տայր պատասխանի յամենայն ժողովրդենէն[2973]։ 40 Եւ ասէ ցամենայն այր Իսրայէլի. Դո՛ւք լիջիք ՚ի ծառայութիւն, եւ ես եւ Յովնաթան որդի իմ եղիցուք ՚ի ծառայութիւն։ Եւ ասէ ժողովուրդն ցՍաւուղ. Որ ինչ հաճո՛յ իցէ առաջի աչաց քոց՝ արա՛[2974]։ 41 Եւ ասէ Սաւուղ. Տէ՛ր Աստուած Իսրայէլի. զի՞ է զի ո՛չ ետուր պատասխանի ծառայի քում յաւուր յայնմիկ. եթէ յի՛ս իցեն այսօր, եւ եթէ ՚ի Յովնաթան յորդի իմ անօրէնութիւնք՝ տո՛ւր յայտնութիւն. եւ եթէ ՚ի ժողովրդեան քում Իսրայէլի իցէ անիրաւութիւն՝ տո՛ւր քաւութիւն։ Եւ արկին վիճակս՝ Յովնաթանու՝ եւ Սաւուղայ՝ եւ ժողովրդեանն. եւ ել ժողովուրդն արտաքս[2975]։ 42 Եւ ասէ Սաւուղ. Արկէ՛ք վիճակ ընդ իս եւ ընդ Յովնաթան որդի իմ. եւ որում հանցէ՛ Տէր զվիճակն՝ մեռցի։ Եւ ասէ ժողովուրդն ցՍաւուղ. Մի՛ լիցի բանդ այդ։ Եւ ստիպեա՛ց Սաւուղ զժողովուրդն. եւ արկին ընդ նա եւ ընդ Յովնաթան որդի նորա. եւ ել վիճակն Յովնաթանու։ 43 Եւ ասէ Սաւուղ ցՅովնաթան. Պատմեա՛ ինձ զի՞նչ արարեր։ Եւ պատմեա՛ց նմա Յովնաթան եւ ասէ. Ճաշակելո՛վ ճաշակեցի ծայրիւ գաւազանին որ ՚ի ձեռին իմում սակա՛ւ մի մեղր, եւ ահա մեռանի՞մ ես[2976]։ 44 Եւ ասէ ցնա Սաւուղ. Օ՛ն եւ օ՛ն արասցէ ինձ Աստուած՝ եւ օ՛ն եւ օ՛ն յաւելցէ, եթէ ո՛չ մահո՛ւ մեռանիցիս այսօր։ 45 Եւ ասէ ժողովուրդն ցՍաւուղ. Քա՛ւ լիցի եթէ մեռանիցի այսօր, որ արար զփրկութիւնս զայս մեծ Իսրայէլի. կենդանի՛ է Տէր՝ եթէ անկցի ՚ի հերոյ գլխոյ նորա յերկիր. զի ժողովուրդս Աստուծոյ արար զմեղսս զայսոսիկ։ Եւ եկա՛ց ժողովուրդն յաղօթս առ Տէր վասն Յովնաթանու յաւուր յայնմիկ. եւ ո՛չ մեռաւ[2977]։ 46 Եւ դարձա՛ւ Սաւուղ յայլազգեացն. եւ այլազգիքն գնացի՛ն ՚ի տեղիս իւրեանց։

ԼԷ 47 Եւ եհա՛ս Սաւուղայ թագաւորել, եւ վիճակեցա՛ւ ՚ի վերայ Իսրայէլի. եւ տա՛յր պատերազմ շուրջ ընդ ամենայն թշնամիս իւր. եւ ընդ Մովաբայ, եւ ընդ որդիսն Ամոնայ. եւ ընդ որդիսն Եդոմայ, եւ ընդ Բեթովրայ, եւ ընդ թագաւորին Սուբայ, եւ ընդ այլազգի՛սն. եւ ուր շրջէր՝ փրկէ՛ր եւ առնէր զօրութիւնս սաստի՛կս։ 48 Եւ եհա՛ր զԱմաղէկ, եւ ապրեցո՛յց զԻսրայէլ ՚ի ձեռաց կոխողաց նորա[2978]։ 49 Եւ էին որդիք Սաւուղայ. Յովնաթան, եւ Յեսսուր, եւ Մեղ՚քիսաւէ. եւ անուանք երկո՛ւց դստերաց նորա, անուն անդրանկանն Ներո՛բ, եւ անուն երկրորդին Մեղ՚քող։ 50 Եւ անուն կնոջ նորա Աքինոա՛մ դուստր Աքիմասայ. եւ անուն զօրավարին նորա Աբեննե՛ր, որդի Ներեայ որդւոյ ընտանւոյ Սաւուղայ։ 51 Եւ Կիս՝ հա՛յր Սաւուղայ. եւ Ներ՝ հա՛յր Աբեներայ. եւ որդիք Յամինայ որդւոյ Աբիելի երեսուն եւ ութ։ 52 Եւ էր պատերազմ սաստի՛կ ընդ այլազգիսն զամենայն աւուրս Սաւուղայ։ Եւ տեսեալ Սաւուղայ զամենայն զօրաւորս եւ զամենայն որդի զօրութեան, ժողովեաց զնոսա առ ինքն։

15
Գլուխ ԺԵ

1 Եւ ասէ Սամուէլ ցՍաւուղ. Զի՛ս առաքեաց Տէր օծանել զքեզ ՚ի թագաւոր ՚ի վերայ ժողովրդեան իւրոյ Իսրայէլի. եւ արդ լո՛ւր ձայնի պատգամաց Տեառն[2979]։ 2 Ա՛յսպէս ասէ Տէր զօրութեանց. Արդ խնդրեցից զվրէժ, զոր արար Ամաղէկ ընդ Իսրայէլի. զիա՞րդ պատահեաց նմա ՚ի ճանապարհի ելանելոյ նորա յԵգիպտոսէ։ 3 Եւ արդ ե՛րթ եւ հարցե՛ս զԱմաղէկ, եւ զՅարիմ, եւ զամենայն որ ինչ նորա իցէ. եւ մի՛ ապրեցուցանիցես ՚ի նոցանէ, եւ սատակեսցե՛ս զնա. եւ կորուսցե՛ս յառնէ մինչեւ ցկին, եւ ՚ի տղայոյ մինչեւ ցստնդիա՛ցն, եւ յարջառոյ մինչեւ ցոչխա՛ր, եւ յուղտուէ մինչեւ ցէ՛շ[2980]։

ԼԸ 4 Եւ հրամա՛ն ետ Սաւուղ ժողովրդեանն, եւ հանդէ՛ս արար նոցա յԱղիմ, չորեք հարեւր հազար դասականաց, եւ երեսուն հազարաց դասականաց Յուդայ[2981]։ 5 Եւ եկն Սաւուղ մինչեւ ցքաղաքս Ամաղեկայ. եւ դարանամո՛ւտ եղեն ՚ի հեղեղատին։ 6 Եւ ասէ Սաւուղ ցԿինեցին. Երթ խո՛յս տուր ՚ի միջոյ Ամաղեկացւոցն, զի մի՛ սատակեցից զքեզ ընդ նմա. եւ դու արարեր ողորմութիւն ընդ ամենայն որդիսն Իսրայէլի յելանելն նոցա յԵգիպտոսէ։ Եւ խո՛յս ետ Կինեցին ՚ի միջոյ Ամաղեկայ։ 7 Եւ եհար Սաւուղ զԱմաղէկ յԵւիլայ մինչեւ ՚ի Սուր, որ է հանդէպ Եգիպտոսի[2982]. 8 եւ կալա՛ւ զթագաւորն Ամաղեկայ զԱգա՛գ կենդանւոյն. եւ զամենայն ազգն Յարիմայ կոտորեցի՛ն սրով սուսերի։ 9 Եւ ապրեցոյց Սաւուղ եւ ամենայն ժողովուրդն զԱգագ կենդանի. եւ զընտիրս խաշանց, եւ զանդւոց, եւ զկերակրոց, եւ զայգեաց, եւ զամենայն բարութեանց, եւ ո՛չ կամեցաւ սատակել զնոսա. եւ զամենայն գործ զանարգ եւ զարհամարհեալ սատակեցին։

ԼԹ 10 Եւ եղեւ բա՛ն Տեառն առ Սամուէլ՝ եւ ասէ. 11 Զղջացեա՛լ եմ, զի թագաւորեցուցի զՍաւուղ ՚ի թագաւոր. զի դարձա՛ւ յինէն յե՛տս, եւ զբանս իմ ո՛չ պահեաց։ Եւ տրտմեցաւ Սամուէլ։ Եւ գոչեա՛ց Սամուէլ առ Տէր զգիշերն ամենայն[2983]։ 12 Եւ կանխեա՛ց Սամուէլ՝ եւ գնա՛ց ընդ առաջ Իսրայէլի, ընդ առաւօտն։ Եւ ազդ եղեւ Սամուելի՝ եւ ասեն. Եկն Սաւուղ ՚ի Կարմելոս եւ կանգնեա՛ց իւր ձեռն, եւ դարձոյց զկառսն եւ էջ ՚ի Գաղգաղա։ Եւ եկն Սամուէլ առ Սաւուղ. եւ ահա նա մատուցանէր ողջակէզս Տեառն զառաջինս աւարոյն զոր ա՛ծ յԱմաղեկայ։ 13 Եւ եկն Սամուէլ առ Սաւուղ, եւ ասէ ցնա Սաւուղ. Օրհնեա՛լ դու ՚ի Տեառնէ. կացուցի՛ զոր ինչ խօսե՛ցաւ Տէր[2984]։ 14 Եւ ասէ Սամուէլ. Եւ զի՞նչ է բարբառ հօտիցդ այդոցիկ յականջս իմ, եւ բարբառ արջառոցդ զոր ե՛ս լսեմ[2985]։ 15 Եւ ասէ Սաւուղ. ՅԱմաղեկա՛յ ածի զայդ՝ զոր ապրեցոյց ժողովուրդդ, զընտիրս խաշա՛նց եւ զարջառոց. զի զոհեսցեն Տեառն Աստուծոյ քում. եւ զայլսն սատակեցի՛։

Խ 16 Եւ ասէ Սամուէլ ցՍաւուղ. Անսա՛ եւ պատմեցի՛ց քեզ զոր խօսեցաւ Տէր ընդ իս յայսմ գիշերի։ Եւ ասէ ցնա. Խօսեա՛ց։ 17 Եւ ասէ Սամուէլ ցՍաւո՛ւղ. Ո՞չ ապաքէն փո՛քր ես դու առաջի նորա զօրավար գաւազանի ցեղին Իսրայէլի. եւ օ՛ծ զքեզ Տէր՝ թագաւոր ՚ի վերայ Իսրայէլի[2986]. 18 եւ առաքեաց զքեզ Տէր ՚ի ճանապարհ, եւ ասէ ցքեզ. Ե՛րթ եւ սատակեա՛ զմեղանչականն յիս զԱմաղէկ. եւ տացե՛ս ընդ նոսա պատերա՛զմ մինչեւ վախճանեսցե՛ս զնոսա. 19 եւ ընդէ՞ր ո՛չ լուար ձայնի Տեառն, այլ յարձակեցա՛ր դիմե՛լ ՚ի վերայ աւարիդ. եւ արարեր չա՛ր առաջի Տեառն։

ԽԱ 20 Եւ ասէ՛ Սաւուղ ցՍամուէլ. Վասն լսելո՛յ իմոյ ձայնի ժողովրդեանն. եւ չոգա՛յ ՚ի ճանապարհն զոր առաքեաց զիս Տէր. եւ ածի՛ զԱգագ արքա՛յ Ամաղեկայ, եւ զԱմաղէկ սատակեցի՛։ 21 Եւ ա՛ռ ժողովուրդս յաւարէ անտի հօ՛տս եւ անդեայս զընտի՛րս սատակմանն առաջի Աստուծոյ զոհե՛լ ՚ի Գաղգաղա[2987]։ 22 Եւ ասէ՛ Սամուէլ. Եթէ հաճո՞յ իցէ Տեառն ողջակէ՛զ եւ զոհ իբրեւ զլսել ձայնի Տեառն. ահա լա՛ւ է ունկնդրութիւն քան զզո՛հ ընտիր, եւ հնազանդութի՛ւն քան զճա՛րպ խոյոց։ 23 Զի հմայք մե՛ղք են, եւ ցա՛ւս եւ աշխատութիւնս ածէ թերա՛փդ ՚ի վերայ. զի արհամարհեցեր զբա՛ն Տեառն, արհամարհեսցէ՛ զքեզ Տէր՝ չլինե՛լ թագաւոր ՚ի վերայ Իսրայէլի։ 24 Եւ ասէ՛ Սաւուղ ցՍամուէլ. Մեղա՛յ զի անցի զբանիւ Տեառն, եւ զբանիւ քով. զի երկեա՛յ ՚ի ժողովրդենէն եւ լուա՛յ ձայնի նոցա։ 25 Եւ արդ՝ բա՛րձ զմեղս իմ, եւ դարձի՛ր ընդ իս, եւ պագի՛ց երկիր Տեառն Աստուծոյ քում։ 26 Եւ ասէ Սամուէլ ցՍաւուղ. Ո՛չ դարձայց ընդ քեզ, զի արհամարհեցեր զբանն Տեառն. եւ արհամարհեսցէ՛ զքեզ Տէր չլինե՛լ թագաւոր ՚ի վերայ Իսրայէլի[2988]։ 27 Եւ դարձոյց Սամուէլ զերեսս իւր ՚ի գնալ. եւ բո՛ւռն եհար Սաւուղ զտտնո՛յ կրկնոցի նորա եւ պատառեա՛ց զնա։ 28 Եւ ասէ ցնա Սամուէլ. Պատառեաց Տէր զթագաւորութիւնդ ՚ի ձեռաց քոց յԻսրայէլէ այսօր, եւ տացէ՛ զդա ընկերի քում լաւագունի՛ քան զքեզ։ 29 Եւ բաժանեսցի Իսրայէլ ընդ երկու. եւ ո՛չ դարձցի, եւ ո՛չ զղջասցի Տէր. զի ո՛չ եթէ իբրեւ զմա՛րդ է ՚ի զղջանալ. ինքնի՛ն սպառնասցի։ 30 Եւ ասէ Սաւուղ. Մեղա՛յ. այլ մեծարեա՛ զիս առաջի ծերոց ժողովրդեան իմոյ, եւ առաջի Իսրայէլի. եւ դարձի՛ր ընդ իս, եւ երկի՛ր պագից Տեառն Աստուծոյ քում։ 31 Եւ դարձա՛ւ Սամուէլ զկնի Սաւուղայ, եւ երկի՛ր եպագ Տեառն։ 32 Եւ ասէ Սամուէլ. Մատուցէ՛ք առ իս զԱգա՛գ թագաւորն Ամաղեկայ։ Եւ մատեա՛ւ առ նա Ագագ դողալով. եւ ասէ Ագագ եթէ ա՛յսպէս դա՛ռն իցէ մահ։ 33 Եւ ասէ՛ Սամուէլ ցԱգագ. Զորօրինակ որդեկոտո՛ր արար սո՛ւր քո զկանայս, նո՛յնպէս որդեկոտո՛ր լիցի ՚ի կանանց մայր քո։ Եւ սպա՛ն Սամուէլ զԱգագ առաջի Տեառն ՚ի Գաղգաղա[2989]։ 34 Եւ գնա՛ց Սամուէլ յԱրիմաթեմ, եւ Սաւուղ ե՛լ ՚ի տուն իւր ՚ի Գաբաա։ 35 Եւ ո՛չ եւս յաւել Սամուէլ տեսանել զՍաւուղ մինչեւ յօր մահուան իւրոյ. զի սո՛ւգ ունէր Սամուէլ ՚ի վերայ Սաւուղայ[2990]։

ԽԲ Եւ զղջացա՛ւ Տէր զի թագաւորեցո՛յց զՍաւուղ ՚ի վերայ Իսրայէլի։

16
Գլուխ ԺԶ

1 Եւ ասէ Տէր ցՍամուէլ. Մինչեւ յե՞րբ սո՛ւգ առնուս ՚ի վերայ Սաւուղայ. եւ ես անարգեցի՛ զնա՝ չթագաւորել ՚ի վերայ Իսրայէլի. լի՛ց զեղջե՛ւր քո իւղով, եւ ե՛կ առաքեմ զքեզ առ Յեսսէ՛ մինչեւ ցԲեթղեհէմ. զի տեսի ես յորդւոցն նորա թագաւորե՛լ ինձ ՚ի թագաւոր։ 2 Եւ ասէ Սամուէլ. Զիա՞րդ երթայց. եւ լսիցէ Սաւուղ եւ սպանանիցէ՛ զիս։ Եւ ասէ Տէր. Ա՛ռ դու ինձ երի՛նջ մի յարջառոց. եւ ասասցես՝ զոհե՛լ Տեառն եկի[2991]. 3 եւ կոչեսցե՛ս զՅեսսէ ՚ի զոհն. եւ ցուցի՛ց քեզ զինչ առնիցես. եւ օծցե՛ս զոր ե՛ս ասացից քեզ։ 4 Եւ արա՛ր Սամուէլ զամենայն զոր խօսեցաւ ընդ նմա Տէր, եւ եկն ՚ի Բեթղահէմ. եւ զարհուրեցա՛ն ծերք քաղաքին ՚ի պատահել նմա. եւ ասեն. Խաղաղութիւն իցէ մուտդ քո տեսանօղդ։ 5 Եւ ասէ. Խաղաղութիւն է. զոհե՛լ Տեառն եկի. սրբեցարուք եւ ուրա՛խ լերուք ընդ իս այսօր։ Եւ սրբեաց զՅեսսէ եւ զորդիս նորա, եւ կոչեա՛ց զնոսա ՚ի զոհն։ 6 Եւ եղեւ ՚ի մտանելն նոցա. ետես զԵղիաբ եւ ասէ. Այլ եւ առաջի՛ իսկ Տեառն օծեա՛լ իւր[2992]։ 7 Եւ ասէ Տէր ցՍամուէլ. Մի՛ հայիր ընդ տեսի՛լ դորա, եւ մի՛ ՚ի մեծութիւն հասակի դորա. զի անարգեցի՛ զդա. զի ո՛չ եթէ որպէս տեսանիցէ մարդ՝ տեսանէ Աստուած. զի մարդ հայի յերե՛սս, եւ Աստուած հայի ՚ի սի՛րտս[2993]։ 8 Եւ կոչեաց Յեսսէ զԱմինադա՛բ, եւ ա՛նց առաջի Սամուելի. եւ ասէ. Եւ ո՛չ զդա ընտրեաց Տէր[2994]։ 9 Եւ անցո՛յց Յեսսէ զՍամաա՛. եւ ասէ. Եւ ո՛չ զդա ընտրեաց Տէր։ 10 Եւ անցո՛յց Յեսսէ զեւթանեսին զորդիսն իւր առաջի Սամուելի. եւ ասէ Սամուէլ ցՅեսսէ. Ո՛չ ընտրեաց ՚ի դոցանէ Տէր։ 11 Եւ ասէ Սամուէլ ցՅեսսէ. Ա՞յդչափ են մանկտիդ։ Եւ ասէ. Կա՛յ մեւս՝ եւ՛ս փոքրիկ եւ արածէ՛ խաշն։ Եւ ասէ Սամուէլ ցՅեսսէ. Առաքեա՛ եւ ած զնա. զի ո՛չ բազմեսցուք մինչեւ ՚ի գա՛լ նորա այսր։ 12 Եւ առաքեաց եւ ած զնա. եւ նա էր կարմի՛ր, եւ աչօք գեղեցիկ, եւ բարւո՛ք տեսանելով Տեառն։ Եւ ասէ Տէր ցՍամուէլ. Արի՛ օ՛ծ զԴաւիթ, զի դա՛ է բարի[2995]։ 13 Եւ ա՛ռ Սամուէլ զեղջեւրն իւղոյ, եւ օծ զնա ՚ի մէջ եղբարց իւրոց։ Եւ խաղա՛ց Հոգի Տեառն ՚ի վերայ Դաւթի յօրէ՛ յայնմանէ եւ առ յապա. եւ յարեաւ Սամուէլ եւ գնա՛ց յԱրիմաթեմ։ 14 Եւ Հոգի Տեառն վերացա՛ւ ՚ի Սաւուղայ։ Եւ խեղդէ՛ր զնա ա՛յս չար ՚ի Տեառնէ։ 15 Եւ ասեն ցնա ծառայքն իւր. Ահա ա՛յս չար ՚ի Տեառնէ խեղդէ՛ զքեզ. 16 խօսեսցի՛ն ծառայք քո առաջի քո, եւ խնդրեսցեն տեառն մերում ա՛յր մի որ գիտիցէ երգե՛լ քնարաւ. եւ եղիցի ՚ի հասանել ՚ի վերայ քո այսոյն չարի որ յԱստուծոյ, երգեսցէ՛ քնարաւն եւ դե՛ւր լիցի քեզ, եւ հանգուսցէ՛ զքեզ։ 17 Եւ ասէ Սաւուղ ցծառայսն իւր. Տեսէ՛ք ինձ այր մի որ բարւո՛ք երգիցէ, եւ ածէ՛ք զնա առ իս։ 18 Պատասխանի՛ ետ մի ոմն ՚ի մանկտւոյ նորա եւ ասէ. Ահա տեսի զորդի Յեսսեայ զԲեթղահէմացի. եւ գիտէ՛ սաղմոս, եւ ա՛յր իմաստուն, եւ ա՛յր պատերազմօղ. եւ այր հանճարե՛ղ, եւ ճարտարաբա՛ն. եւ այր գեղեցի՛կ տեսլեամբ, եւ Տէր ընդ նմա[2996]։

ԽԳ 19 Եւ առաքեա՛ց Սաւուղ հրեշտակս առ Յեսսէ, եւ ասէ. Առաքեա՛ առ իս զԴաւիթ որդի քո որ ՚ի հօտի՛ քում է։ 20 Եւ ա՛ռ Յեսսէ արդո՛ւ մի հացի, եւ տի՛կ մի գինւոյ, եւ ո՛ւլ մի յայծեաց, եւ առաքեա՛ց ՚ի ձեռն Դաւթի որդւոյ իւրոյ Սաւուղայ։ 21 Եւ եմո՛ւտ Դաւիթ առ Սաւուղ, եւ կա՛յր ՚ի սպասու առաջի նորա. եւ սիրեա՛ց զնա յոյժ, եւ եղեւ նորա կապարճակի՛ր։ 22 Եւ առաքեաց Սաւուղ առ Յեսսէ եւ ասէ. Կացցէ՛ Դաւիթ առաջի իմ, զի եգիտ շնո՛րհս առաջի աչաց իմոց[2997]։ 23 Եւ լինէր յորժամ հասանէ՛ր այսն չար ՚ի վերայ Սաւուղայ, առնոյր Դաւիթ զքնարն եւ նուագէ՛ր ձեռամբ իւրով, եւ հանգուցանէ՛ր զՍաւուղ. եւ դիւրանա՛յր նմա, եւ մեկնէ՛ր ՚ի նմանէ այսն չար։

17
Գլուխ ԺԷ

ԽԴ 1 Եւ ժողովեցին այլազգիքն զբանակս իւրեանց ՚ի պատերազմ, եւ գումարեցան ՚ի Սոկքո՛վ Հրէաստանի. եւ բանակեցան ընդ Սոկքով եւ ընդ Ազեկայ յԱփեսդոմին[2998]։ 2 Եւ Սաւուղ եւ ա՛րք Իսրայէլի՝ ժողովեցա՛ն եւ նոքա ՚ի հովիտսն, եւ ճակատեցա՛ն ՚ի պատերազմ ընդդէմ այլազգեացն։ 3 Եւ այլազգիքն կայի՛ն ՚ի վերայ լերինն յա՛յնմ կողմանէ, եւ Իսրայէլ կա՛յր ՚ի վերայ լերինն յա՛յսմ կողմանէ, եւ հովիտն ՚ի մէջ նոցա[2999]։

ԽԵ 4 Եւ ել ա՛յր զօրաւոր ՚ի ճակատէ այլազգեացն՝ Գողիա՛դ անուն նորա ՚ի Գեթա՛յ. բարձրութիւն նորա վե՛ց կանգուն եւ թզաւ. 5 եւ սաղաւա՛րտ ՚ի գլուխ նորա. եւ զրահս վե՛րտս զգեցեալ. եւ կշիռ զրահից նորա հի՛նգ հազար սիկղ, պղնձւոյ եւ երկաթոյ. 6 եւ սռնապանք պղնձի՛ք ՚ի վերայ բարձից նորա, եւ վահան պղնձի՛ ՚ի վերայ թիկանց նորա. 7 եւ բուն գեղարդան նորա իբրեւ զստորի՛ ոստայնանկա՛ց. եւ տէ՛գ նորա ՚ի վեց հարեւր սկեղէ երկաթոյ. եւ զինակիր նորա առաջի՛ նորա երթայր։ 8 Ե՛կն եկա՛ց. ձա՛յն ետ ՚ի ճակատն Իսրայէլի՝ եւ ասէ ցնոսա. Ընդէ՞ր ելանէք ճակատել ՚ի պատերա՛զմ ընդդէմ մեր. ո՞չ ապաքէն ես այլազգի՛ եմ, եւ դուք Եբրայեցիք ծառա՛յք Սաւուղայ. ընտրեցէ՛ք դուք ձեզ ա՛յր մի եւ իջցէ՛ առ իս, 9 եթէ կարասցէ կռուել ընդ իս եւ հարկանե՛լ զիս՝ եղիցուք մեք ձե՛զ ՚ի ծառայս. ապա թէ ե՛ս յաղթեցից եւ հարից զնա, եղիջիք դուք մեզ ՚ի ծառայս եւ ծառայեսջիք մեզ։ 10 Եւ ասէ այլազգին. Ահաւասիկ ես նախատեցի՛ զճակատդ Իսրայէլի յաւուր յայսմիկ. տո՛ւք այր մի, եւ ես եւ նա՛ մենամարտեսցո՛ւք երկոքեան։ 11 Իբրեւ լուա՛ւ Սաւուղ եւ ամենայն Իսրայէլ զբանս այլազգւոյն, զահի՛ հարան եւ երկեա՛ն յոյժ[3000]։ 12 Եւ էր ա՛յր մի որդի առն Եփրաթացւոյ, եւ նա՛ ՚ի Բեթղահեմէ Յուդայ, եւ անուն նորա Յեսսէ՛. եւ էին նորա որդիք ո՛ւթ. եւ ա՛յրն յաւուրս Սաւուղայ ծերացեա՛լ հասեա՛լ յարս։ 13 Եւ գնացին երեք որդիքն Յեսսեայ մեծագոյնք, երթեալ զհետ Սաւուղայ ՚ի պատերազմ. եւ անուանք որդւոց նորա երթելոց ՚ի պատերազմ. Եղիա՛բ անդրանիկն նորա, եւ երկրորդն նորա Ամինադա՛բ, եւ երրորդն նորա Սամաա՛[3001]. 14 եւ Դաւիթ էր կրտսե՛ր. եւ երեքին մեծագոյնքն երթեալ էին զհետ Սաւուղայ։ 15 Եւ Դաւիթ գնացեալ դարձա՛ւ ՚ի Սաւուղայ՝ արածե՛լ զոչխարս հօր իւրոյ, ՚ի Բեթղահէմ[3002]։ 16 Եւ մատուցեալ այլազգւոյն՝ կանխեալ եւ անագանեալ արձանանա՛յր աւուրս քառասուն։ 17 Եւ ասէ՛ Յեսսէ ցԴաւիթ ցորդի իւր. Ա՛ռ դու եղբարց քոց զարդո՛ւ փոխնդոյս այսորիկ, եւ զտասն նկանակս զայսոսիկ, եւ պնդեա՛ ՚ի բանակն եւ տո՛ւր եղբարց քոց։ 18 Եւ զտասն մաճառակս զկաթին՝ տացես հազարապետին. եւ տեսցե՛ս զողջոյն եղբարց քոց. եւ եթէ պէ՛տք ինչ իցեն նոցա, իմասցիս[3003]։ 19 Եւ Սաւուղ՝ եւ ամենայն այր Իսրայէլացի՝ էին ՚ի հովիտս Կաղնւոյն, պատերազմեա՛լ ընդ այլազգիսն։ 20 Եւ կանխեա՛ց Դաւիթ ընդ առաւօտն. եւ եթող զոչխարսն ՚ի տուարածականսն. ա՛ռ եւ գնաց՝ որպէս եւ հրամայեաց նմա Յեսսէ. եւ ե՛կն ՚ի տափարակն եւ ՚ի զօրն որ ելանէ՛ր ՚ի ճակատն։ Եւ աղաղակեցի՛ն ՚ի պատերազմին[3004]. 21 եւ ճակատեցան Իսրայէլացիքն եւ այլազգիքն հանդէ՛պ միմեանց՝ ճակատ առ ճակա՛տ։ 22 Եւ եթո՛ղ Դաւիթ զկարասին յինքենէ ՚ի ձեռն վանապանին, եւ ընթացա՛ւ ՚ի ճակատն, եւ ե՛կն եհարց զողջունէ եղբարցն իւրոց։ 23 Եւ մինչդեռ նա խօսէր՝ ահա այրն Յամինացի ելանէ՛ր, Գողիա՛դ անուն նորա, Փղշտացի ՚ի Գեթա՛յ՝ ՚ի ճակատուց այլազգեացն. եւ խօսեցա՛ւ ըստ նմին բանից. եւ լուա՛ւ Դաւիթ[3005]։ 24 Եւ ամենայն Իսրայէլ ՚ի տեսանել իւրեանց զայրն՝ փախեա՛ն յերեսաց նորա, եւ զարհուրեցա՛ն յոյժ։ 25 Եւ ասէ այր Իսրայէլի, եթէ տեսանէ՛ք զայրն զայն որ ելանէ, զի նախատե՛լ ելանէ զԻսրայէլ. եւ եղիցի այր որ սպանանիցէ՛ զնա, մեծացուսցէ՛ զնա արքայ՝ յո՛յժ մեծութեամբ, եւ զդուստր իւր տացէ նմա կնութեան. եւ զտուն հօր նորա արասցէ ազա՛տ ՚ի մէջ Իսրայէլի[3006]։

ԽԶ 26 Եւ խօսեցա՛ւ Դաւիթ ընդ արսն որ շուրջ կային զնովաւ՝ եւ ասէ. Զի՞նչ առնիցէ առն որ հարկանիցէ զայլազգին զայն, եւ բառնայցէ՛ զնախատինս յԻսրայէլէ. զի զի՞նչ է այլազգին ա՛յն անթլփատ, զի նախատեաց զճակատս Աստուծոյ կենդանւոյ[3007]։ 27 Եւ խօսեցա՛ւ ընդ նմա ժողովուրդն ըստ նմին բանից՝ եւ ասէ. Ա՛յնպէս արասցէ առն՝ որ սպանանիցէ զնա[3008]։ 28 Իբրեւ լուա՛ւ Եղիաբ եղբայր նորա երէց՝ զխօսե՛լ նորա ընդ արսն, բարկացա՛ւ սրտմտութեամբ Եղիաբ Դաւթի՝ եւ ասէ. Ընդէ՞ր բնաւ իջեր այսր, եւ յո՞յր ձեռն թողեր զսակաւ ոչխարսն յանապատի՛ անդ. ես գիտե՛մ զհպարտութիւն քո՝ եւ զչարութիւն սրտի քոյ, զի վասն տեսանելո՛յ զպատերազմս իջեր[3009]։ 29 Եւ ասէ Դաւիթ. Եւ արդ՝ զի՞նչ արարի. ո՞չ ապաքէն բա՛նք իցեն։ 30 Եւ դարձաւ ՚ի նմանէ ՚ի մեւս կողմն՝ եւ խօսեցա՛ւ ըստ նմին բանից. եւ ե՛տ նմա պատասխանի ժողովուրդն ըստ առաջնոյ բանիցն։ 31 Եւ լո՛ւ եղեն բանքն զոր խօսեցաւ Դաւիթ, եւ պատմեցին առաջի Սաւուղայ. եւ ա՛ռ զնա առ ինքն[3010]։ 32 Եւ ասէ Դաւիթ ցՍաւուղ. Մի՛ անկցի սիրտ տեառն իմոյ ՚ի վերայ իւր. ծառա՛յ քո երթիցէ՛ եւ մարտիցէ՛ ընդ այլազգւոյն ընդ այնմիկ։ 33 Եւ ասէ Սաւուղ ցԴաւիթ. Գուցէ՛ ո՛չ կարիցես երթալ կռուե՛լ ընդ այլազգւոյն. զի դու մանո՛ւկ ես, եւ նա ա՛յր պատերազմօղ ՚ի մանկութենէ իւրմէ։ 34 Եւ ասէ Դաւիթ ցՍաւուղ. Արածէ՛ր ծառայ քո զխաշինս հօր իւրոյ, եւ յորժամ գա՛յր առեւծ կամ արջ, եւ առնոյր ոչխա՛ր ՚ի հօտէ անտի, 35 ելանէի՛ զհետ նորա՝ եւ հարկանէի՛ զնա, եւ կորզէի՛ ՚ի բերանոյ նորա. եւ եթէ յառնէ՛ր ՚ի վերայ իմ, ունէի զփողի՛ց նորա՝ եւ հարկանէի՛ եւ սպանանէի զնա։ 36 Զառեւծ եւ զարջ սատակէ՛ր ծառայ քո, եւ եղիցի այլազգին անթլփատ իբրեւ զմի՛ ՚ի նոցանէն. եւ արդ՝ ո՞չ երթայց սատակեցից զնա, եւ բարձի՛ց այսօր զնախատինս յԻսրայէլէ. զի ո՞ ոք է ա՛յն անթլփատ՝ որ նախատեաց զբանակս Աստուծոյ կենդանւոյ։ 37 Եւ ասէ Դաւիթ. Տէր Աստուած՝ որ ապրեցոյց զիս ՚ի ձեռաց առիւծուն, եւ ՚ի ձեռաց արջոյն, նո՛յն ապրեցուսցէ զիս ՚ի ձեռաց այլազգւոյն անթլփատին այնորիկ։ Եւ ասէ Սաւուղ. Ե՛րթ՝ եւ Տէր եղիցի ընդ քեզ։ 38 Եւ զգեցոյց Սաւուղ Դաւթի զվարապանակս իւր, եւ սաղաւարտ պղնձի ՚ի գլուխ նորա, եւ ագո՛յց նմա զրա՛հս։ 39 Եւ ած Դաւիթ զսուսեր իւր ընդ մէջ ՚ի վերայ վարապանակացն. եւ գթեա՛ց ՚ի գնալն մի անգամ եւ երկիցս. եւ ասէ Դաւիթ ցՍաւուղ. Ո՛չ կարեմ երթալ սոքօք՝ զի չե՛մ հմուտ։ Եւ հանի՛ն զայն ՚ի նմանէ[3011]։ 40 Եւ ա՛ռ զցուպն իւր ՚ի ձեռին իւրում. եւ ընտրեա՛ց իւր հի՛նգ քարինս ողո՛րկս ՚ի հեղեղատէն, եւ ե՛դ զնոսա ՚ի հովուական մախաղին յոր սովո՛ր էր զքարն ժողովել, եւ զպա՛րսն ՚ի ձեռին իւրում. եւ մերձեցա՛ւ առ այրն այլազգի[3012]։ 41 Եւ գնա՛յր գա՛յր այլազգին՝ եւ մերձենա՛յր առ Դաւիթ. եւ ա՛յր վահանակիր առաջի նորա։ 42 Իբրեւ հայեցա՛ւ այլազգին եւ ետե՛ս զԴաւիթ՝ արհամարհեա՛ց զնա. զի էր պատանեակ խարտեաշ եւ աչօք գեղեցի՛կ։ 43 Եւ ասէ այլազգին ցԴաւիթ. Զիա՞րդ, շո՛ւն եմ ես, զի ցպով եւ քարամբք գա՛ս ՚ի վերայ իմ։ Եւ ասէ Դաւիթ. Նա՝ եւ վատթա՛ր եւս ես քան զշուն։ Եւ նզովեա՛ց այլազգին զԴաւիթ դիօքն իւրովք[3013]։ 44 Եւ ասէ այլազգին ցԴաւիթ. Ե՛կ առ իս եւ տաց զմարմին քո թռչնո՛ց երկնից՝ եւ գազանաց երկրի։ 45 Եւ ասէ Դաւիթ ցայլազգին. Դու գա՛ս ՚ի վերայ իմ սրով եւ գեղարդեա՛մբ եւ ասպարա՛ւ, եւ ես՝ գա՛մ ՚ի վերայ քո անուա՛մբ Տեառն զօրութեանց ճակատուս Իսրայէլի՝ զոր նախատեցեր այսօր։ 46 Եւ փակեսցէ՛ զքեզ Տէր այսօր ՚ի ձեռս իմ, եւ սպանի՛ց զքեզ. եւ առի՛ց զգլուխ քո ՚ի քէն. եւ տաց զգէշ քո՝ եւ զդիակունս բանակի՛ այլազգեացդ յաւուր յայսմիկ թռչնո՛ց երկնից եւ գազա՛նաց երկրի. եւ ծանիցէ՛ ամենայն երկիր՝ թէ գո՛յ Աստուած ՚ի մէջ Իսրայէլի. 47 եւ ծանիցէ՛ ամենայն եկեղեցիս այս՝ թէ ո՛չ սրով եւ գեղարդեամբ փրկէ Տէր. զի Տեառն է պատերազմ, եւ մատնեսցէ՛ զձեզ Տէր ՚ի ձեռս մեր[3014]։

ԽԷ 48 Եւ յարեա՛ւ այլազգին՝ եւ ե՛կն եւ մերձեցա՛ւ ընդդէմ Դաւթի. եւ աճապարեա՛ց Դաւիթ՝ եւ ընթացաւ ՚ի ճակատն ընդդէմ այլազգւոյն։ 49 Եւ ձգեա՛ց Դաւիթ զձեռն իւր ՚ի մախաղն, եւ ա՛ռ անտի քար մի, եւ պարսաքարեա՛ց եւ եհար զճակատ այլազգւոյն. եւ եմո՛ւտ քարն ընդ սաղաւարտն ՚ի ճակատն, եւ անկա՛ւ ՚ի վերայ երեսաց իւրոց յերկիր։ 50 Եւ զօրացա՛ւ Դաւիթ քան զայլազգին պարսիւքն եւ քարիւն , եւ եհա՛ր զայլազգին եւ սպա՛ն զնա. եւ սուր չէ՛ր ՚ի ձեռին նորա։ 51 Եւ ընթացա՛ւ Դաւիթ եւ հարաւ ՚ի վերայ նորա, եւ ա՛ռ զնորին սուսեր, եւ մերկա՛ց զնա ՚ի պատենից իւրոց, եւ սպան զնա եւ եհա՛տ զգլուխ նորա։ Իբրեւ տեսին այլազգիքն թէ մեռա՛ւ զօրաւորն նոցա՝ փախեա՛ն[3015]։ 52 Եւ յարեան արք Իսրայէլի եւ Յուդայ, աղաղակեցին եւ յարձակեցան զհետ նոցա մինչեւ ՚ի մուտս Գեթայ, եւ մինչեւ ՚ի դրունս Ասկաղոնի։ Եւ անկա՛ն վիրաւորք այլազգեացն զճանապարհայնն մինչեւ ցդրունս Գեթայ եւ Ակկարոնի[3016]։ 53 Եւ դարձա՛ն այք Իսրայէլի ասպատակեալքն զհետ այլազգեացն, եւ կոխեցի՛ն զբանակս նոցա։ 54 Եւ ա՛ռ Դաւիթ զգլուխ այլազգւոյն, եւ եբե՛ր զնա յԵրուսաղէմ. եւ զզէն նորա ե՛դ ՚ի վանս իւրում։ 55 Եւ իբրեւ ետես Սաւուղ զԴաւիթ ելեալ ընդ դէմ այլազգւոյն, ասէ ցԱբեններ իշխան զօրուն. Ո՞յր որդի է պատանեակդ այդ Ա՛բեններ։ Եւ ասէ Աբեններ. Կենդանի՛ է անձն քո արքայ՝ թէ գիտիցեմ։ 56 Եւ ասէ արքայ. Հա՛րց թէ ո՞յր որդի իցէ պատանեակդ։ 57 Եւ իբրեւ դարձաւ Դաւիթ ՚ի հարկանելոյ զայլազգին, ա՛ռ զնա Աբեններ՝ եւ ած զնա առաջի Սաւուղայ. եւ գլուխ այլազգւոյն ՚ի ձեռին նորա[3017]։ 58 Եւ ասէ ցնա Սաւուղ. Ո՞յր որդի ես՝ մանուկ դու։ Եւ ասէ Դաւիթ. Որդի ծառայի՛ քո Յեսսեա՛յ Բեթղահէմացւոյ։

18
Գլուխ ԺԸ

1 Եւ եղեւ իբրեւ վախճանեաց զխօսելն ընդ Սաւուղայ, եւ ոգի Յովնաթանու կապեցա՛ւ ընդ ոգւոյն Դաւթի. եւ սիրեա՛ց զնա Յովնաթան ըստ անձին իւրում։ 2 Եւ ա՛ռ զնա Սաւուղ առ իւր յաւուր յայնմիկ. եւ ո՛չ ետ նմա դառնալ ՚ի տուն հօր իւրոյ։ 3 Եւ ուխտեաց ընդ նմա Յովնաթան ո՛ւխտ՝ առ ՚ի սիրե՛լ զնա ըստ անձին իւրում։ 4 Եւ մերկացա՛ւ Յովնաթան զլաւդիկն որ զիւրեւ՝ եւ ետ զայն Դաւթի, եւ զվարապանա՛կս իւր՝ մինչեւ ցսուսե՛ր իւր, եւ ցաղեղն իւր, եւ ցկամա՛ր իւր եւ ցկապա՛րճս իւր[3018]։ 5 Եւ երթա՛յր Դաւիթ ամենայն ուրեք ուր եւ առաքէ՛ր զնա Սաւուղ, եւ իմաստնանա՛յր. եւ կացոյց զնա Սաւուղ ՚ի վերայ արա՛նց պատերազմի. եւ հաճո՛յ եղեւ առաջի աչաց ամենայն ժողովրդեանն. նա՝ եւ առաջի աչա՛ց ծառայիցն Սաւուղայ։ 6 Եւ եղեւ ՚ի մտանելն նոցա՝ իբրեւ դարձաւ Դաւիթ ՚ի սպանանելոյ զայլազգին, ելի՛ն պարաւորք ընդ առաջ Դաւթի յամենայն քաղաքացն Իսրայէլի երգել՝ պա՛ր առնուլ ընդ առաջ Սաւուղայ արքայի, թմբկօ՛ք եւ ուրախութեամբ եւ ծնծղայիւք։ 7 Եւ նուագէին կանայք խաղալի՛կք եւ ասէին. Եհա՛ր Սաւուղ զհազարս՝ եւ Դաւիթ զբե՛ւրս։ 8 Եւ զչարեցա՛ւ Սաւուղ վասն բանից այնոցիկ՝ եւ ասէ. Դաւթի ետուն զբեւրս, եւ ինձ ետուն զհազա՞րս. եւ արդ զի՞նչ իցէ պակաս նմա, բայց եթէ թագաւորութիւնս[3019]։ 9 Եւ ընդ ակա՛մբ հայէր Սաւուղ յօրէ՛ յայնմանէ՝ եւ առ յապա։ 10 Եւ եղեւ ՚ի վաղիւ անդր՝ եւ հարաւ ա՛յս չար յԱստուծոյ ՚ի վերայ Սաւուղայ, եւ մարգարէանա՛յր ՚ի մէջ տան իւրոյ, եւ Դաւիթ երգէ՛ր ձեռամբ իւրով՝ որպէս եւ հանապազն։ Եւ գեղարդն ՚ի ձեռին Սաւուղայ։ 11 Եւ ասէ. Հարի՛ց կարեցից զԴաւիթ գեղարդամբս ընդ որմնն։ Եւ ձգեա՛ց Սաւուղ. եւ խո՛յս ետ յերեսաց նորա Դաւիթ երկիցս։ 12 Եւ երկեա՛ւ Սաւուղ յերեսաց Դաւթի. զի Տէր էր ընդ նմա, եւ ՚ի Սաւուղայ վերացեա՛լ էր։ 13 Եւ ՚ի բաց արար զնա Սաւուղ յիւրմէ, եւ կացոյց զնա իւր հազարապե՛տ. եւ ելանէ՛ր եւ մտանէ՛ր առաջի ժողովրդեանն։

ԽԸ 14 Եւ էր Դաւիթ խելամուտ յամենայն ճանապարհս իւր, եւ Տէր ընդ նմա։ 15 Եւ ետես Սաւուղ՝ թէ ա՛յնչափ իմաստո՛ւն է յոյժ, ակնածէ՛ր յերեսաց նորա[3020]։ 16 Եւ ամենայն Իսրայէլ եւ Յուդայ սիրէ՛ր զԴաւիթ. զի նա՛ ելանէր եւ մտանէր առաջի երեսաց ժողովրդեանն։ 17 Եւ ասէ Սաւուղ ցԴաւիթ. Ահաւասիկ դուստր իմ երէց Մերովբ՝ տա՛ց զնա քեզ կնութեան. բայց լե՛ր դու ինձ յորդի՛ զօրութեան, եւ պատերազմեա՛ զպատերազմունս Տեառն։ Քանզի ասա՛ց Սաւուղ. Մի՛ եղիցի ձեռն իմ ՚ի նա, այլ եղիցի ՚ի նա ձե՛ռն այլազգեացն[3021]։ 18 Եւ ասէ Դաւիթ ցՍաւուղ. Ո՞վ եմ ես՝ եւ կամ կեանք ազգատոհմի հօր իմոյ ՚ի մէջ Իսրայէլի, զի լինիցիմ փեսա՛յ արքայի։ 19 Եւ եղեւ ՚ի ժամանակի տալո՛յ զՄերովբ դուստր Սաւուղայ՝ Դաւթի, տուաւ նա Եդրիելի՛ Մովլաթացւոյ կնութեան[3022]։ 20 Եւ սիրեա՛ց Մեղքող՝ դուստր Սաւուղայ զԴաւիթ. եւ ա՛զդ եղեւ Սաւուղայ, եւ հաճո՛յ թուեցաւ բանն յաչս նորա. 21 եւ ասէ Սաւուղ. Տա՛ց զնա նմա կնութեան, եւ եղիցի նմա ՚ի գայթագղութիւն։ Եւ է՛ր ՚ի վերայ Սաւուղայ ձեռն այլազգեացն։ Եւ ասէ Սաւուղ ցԴաւիթ. Երկոքո՛ւմբք փեսայասցիս դու ինձ այսօր։ 22 Եւ պատուիրեաց Սաւուղ ծառայից իւրոց եւ ասէ. Խօսեցարո՛ւք դուք լռելեայն ընդ Դաւթի եւ ասացէ՛ք. Ահա արքայ հաճեա՛լ է ընդ քեզ, եւ ամենայն արք նորա սիրե՛ն զքեզ, եւ արդ՝ փեսայացի՛ր դու արքայի։ 23 Եւ խօսեցա՛ն ծառայքն Սաւուղայ յականջս Դաւթի ըստ ամենայն բանիցս այսոցիկ։ Եւ ասէ Դաւիթ. Թեթե՞ւ իցէ յաչս ձեր փեսայանալ արքայի. եւ ես այր մի տառապեա՛լ եմ, եւ ո՛չ փառաւոր։ 24 Եւ պատմեցի՛ն Սաւուղի ծառայքն իւր ըստ բանի՛ցս այսոցիկ զոր խօսեցաւ Դաւիթ[3023]։ 25 Եւ ասէ Սաւուղ. Ա՛յսպէս ասասջիք ցԴաւիթ, եթէ ո՛չ կամի արքայ վարձանս, այլ հարե՛ւր անթլփատութիւն այլազգեաց, առնուլ վրէ՛ժ ՚ի թշնամեաց արքայի։ Եւ Սաւուղ խորհէր արկանե՛լ զնա ՚ի ձեռս այլազգեացն։ 26 Եւ պատմեցին Դաւթի ծառայքն Սաւուղայ զբանս զայսոսիկ. եւ հաճո՛յ թուեցաւ բանն յաչս Դաւթի՝ փեսայանա՛լ արքայի. եւ չէի՛ն լցեալ աւուրք[3024]. 27 եւ յարեա՛ւ Դաւիթ եւ գնա՛ց ինքն եւ արք իւր, եւ եհա՛ր յայլազգեացն արս հարեւր. եւ եբեր զանթլփատութիւնս նոցա, եւ ելի՛ց զնոսա առաջի արքայի. եւ փեսայացա՛ւ արքայի. եւ ետ Սաւուղ զՄեղքող՝ դուստր իւր նմա կնութեան[3025]։ 28 Եւ ետես Սաւուղ եւ ծանեա՛ւ եթէ Տէր է ընդ նմա, եւ ամենայն Իսրայէլ սիրէր զնա[3026]. 29 եւ յաւել եւս ակնածել ՚ի Դաւթէ։ Եւ եղեւ Սաւուղ թշնամութեամբ ընդ Դաւթի զամենայն աւուրս նորա[3027]։ 30 Եւ ելին իշխանք այլազգեացն, եւ եղեն ՚ի բազում ժամանակաց ելք նոցա. եւ խելամո՛ւտ էր Դաւիթ քան զամենայն ծառայսն Սաւուղայ. եւ պատուեցաւ անուն նորա յոյժ։

19
Գլուխ ԺԹ

ԽԹ 1 Եւ խօսեցա՛ւ Սաւուղ ընդ Յովնաթանայ որդւոյ իւրում, եւ ընդ ամենայն ծառայս իւր սպանանե՛լ զԴաւիթ։ 2 Եւ Յովնաթան որդի Սաւուղայ հաճեալ էր ընդ Դաւթի յոյժ. եւ պատմեաց Յովնաթան Դաւթի եւ ասէ. Հա՛յր իմ խնդրէ սպանանել զքեզ. զգո՛յշ լեր վաղիւ ընդ առաւօտն. եւ թաքիջի՛ր, եւ նստիջի՛ր ՚ի թաքստեան[3028]. 3 եւ ես ելի՛ց եւ կացից մօտ առ հօր իմում յանդիման, ուր եւ իցես դու անդ, եւ ես խօսեցա՛յց վասն քո ընդ հօր իմում. եւ տեսից եթէ զի՛նչ իցէ եւ պատմեցից քեզ[3029]։ 4 Եւ խօսեցա՛ւ Յովնաթան վասն Դաւթի բանս բարիս ընդ Սաւուղայ հօր իւրում, եւ ասէ ցնա. Մի՛ մեղիցէ արքայ՝ ՚ի ծառա՛յ իւր Դաւիթ, զի ո՛չ ինչ մեղաւ նա քեզ. եւ գործք նորա բարութեամբ են առ քեզ յոյժ։ 5 Եւ եդ զանձն իւր ՚ի ձեռին իւրում, եւ եհար զայլազգին. եւ արար փրկութիւն մեծ. եւ ամենայն Իսրայէլ տեսին եւ ուրա՛խ եղեն. եւ ընդէ՞ր մեղանչիցես յարիւն արդար՝ սպանանել զԴաւիթ տարապարտուց[3030]։ 6 Եւ լուաւ Սաւուղ ձայնի Յովնաթանու, եւ երդուաւ Սաւուղ եւ ասէ. Կենդանի՛ է Տէր եթէ մեռանիցի։ 7 Եւ կոչեաց Յովնաթան զԴաւիթ, եւ պատմեաց նմա Յովնաթան զամենայն բանս զայսոսիկ. եւ տարաւ Յովնաթան զԴաւիթ առ Սաւուղ, եւ էր առաջի նորա իբրեւ յերեկն եւ յեռանտ[3031]։

Ծ 8 Եւ յաւե՛լ եւս լինել պատերազմ, եւ զօրացաւ Դաւիթ տա՛լ պատերազմ ընդ այլազգիսն. եւ եհա՛ր ՚ի նոցանէ հարուածս մեծամեծս յոյժ. եւ փախեա՛ն յերեսաց նորա[3032]։ 9 Եւ եղեւ ա՛յս չար ՚ի Տեառնէ ՚ի վերայ Սաւուղայ. եւ ինքն նստէ՛ր ՚ի տան, եւ գեղարդն ՚ի ձեռին նորա. եւ Դաւիթ երգէ՛ր ձեռօք իւրովք։ 10 Եւ խնդրէր Սաւուղ հարկանել զգեղարդնն ընդ Դաւիթ եւ ընդ որմն. եւ խուսեաց յերեսաց Սաւուղայ, եւ եհար զգեղարդն յորմնն. եւ Դաւիթ ե՛լ գնաց եւ զերծաւ[3033]։ 11 Եւ եղեւ ՚ի գիշերին յայնմիկ առաքեաց Սաւուղ հրեշտակս ՚ի տուն Դաւթի պահե՛լ զնա. զի սպանցէ զնա ընդ առաւօտն։ Եւ պատմեաց Դաւթի Մեղքող կին իւր՝ եւ ասէ. Եթէ ո՛չ ապրեցուսցես զանձն քո ՚ի գիշերիս յայսմիկ՝ վաղիւ մեռանելո՛ց ես։ 12 Եւ իջոյց Մեղքող զԴաւիթ ընդ պատուհանն, եւ փախեա՛ւ գնաց եւ ապրեաց[3034]։ 13 Եւ ա՛ռ Մեղքող պաճուճապատանս, եւ եդ ՚ի վերայ մահճացն. եւ լեա՛րդ այծեաց եւ կծիկ մազոյ ե՛դ ՚ի սնարէ, եւ ծածկեաց զնա հանդերձիւ։ 14 Եւ առաքեաց հրեշտակս Սաւուղ՝ ունել զԴաւիթ. եւ ասեն՝ թէ խօ՛թ է[3035]։ 15 Եւ առաքեաց ՚ի վերայ Դաւթի դարձեալ եւ ասէ. Հանէ՛ք զնա մահճօքն առ իս՝ եւ սպանից զնա։ 16 Եւ եկին հրեշտակքն, եւ ահա պաճուճապատա՛նքն ՚ի վերայ մահճացն, եւ լեարդ այծեաց եւ կծիկ մազոյ ՚ի սնարսն։ 17 Եւ ասէ Սաւուղ ցՄեղքող. Ընդէ՞ր այսպէս խաբեցեր զիս, եւ արձակեցեր զթշնամին իմ եւ ապրեցաւ։ Եւ ասէ Մեղքող ցՍաւուղ. Ի՛նքն ասաց թէ արձակեա՛ զիս, ապա թէ ո՛չ սպանանե՛մ զքեզ[3036]։

ԾԱ 18 Եւ Դաւիթ փախեաւ եւ ապրեցաւ, եւ ե՛կն առ Սամուէլ յԱրիմաթեմ. եւ պատմեաց նմա զամենայն ինչ զոր արար նմա Սաւուղ։ Եւ գնացին Սամուէլ եւ Դաւիթ՝ եւ նստան ՚ի Նաւաթհռամա[3037]։ 19 Ա՛զդ եղեւ Սաւուղայ եւ ասեն. Ահա Դաւիթ ՚ի Նաւաթհռամա՛յ է։ 20 Եւ առաքեաց Սաւուղ հրեշտակս ունե՛լ զԴաւիթ. եւ տեսին զեկեղեցին մարգարէից մարգարէացելոց. եւ Սամուէլ կա՛յր ՚ի վերայ նոցա. եւ եղեւ ՚ի վերայ հրեշտակացն Սաւուղայ Հոգի՛ Աստուծոյ, եւ մարգարէացան եւ նոքա։ 21 Եւ պատմեցա՛ւ Սաւուղայ. եւ յաւե՛լ Սաւուղ առաքել ա՛յլ հրեշտակս. եւ մարգարէացան եւ նոքա։ Եւ յաւել Սաւուղ առաքել ա՛յլ հրեշտակս, եւ մարգարէացա՛ն եւ նոքա[3038]։ 22 Եւ բարկացա՛ւ սրտմտութեամբ Սաւուղ, եւ գնաց ի՛նքն յԱրիմաթեմ, եւ եկն մինչեւ ՚ի ջրհորն մեծ՝ որ ՚ի Սոկքով, եւ եհա՛րց եւ ասէ. Ո՞ւր է Սամուէլ եւ Դաւիթ։ Եւ ասեն. ՚Ի Նաւաթհռամա՛յ է։ 23 Եւ գնա՛ց անտի ՚ի Նաւաթհռամայ. եւ եղեւ ՚ի վերայ նորա Հոգի Աստուծոյ, եւ երթա՛յր երթալով եւ մարգարէանա՛յր, մինչեւ հասանել նմա ՚ի Նաւաթհռամա[3039]։ 24 Եւ մերկացա՛ւ զհանդերձ իւր ինքնին, եւ մարգարէացա՛ւ առաջի նոցա. եւ անկաւ մերկ զտիւն ողջոյն, եւ զգիշերն ամենայն. վասն այնորիկ ասէին՝ թէ եւ Սաւո՛ւղ ՚ի մարգարէս։

20
Գլուխ Ի

ԾԲ 1 Եւ փախեա՛ւ Դաւիթ ՚ի Նաւաթայհռամայ, եւ եկն խօսեցա՛ւ առաջի Յովնաթանայ եւ ասէ. Զի՞նչ արարի, եւ զի՞նչ վնա՛ս է իմ, եւ զի՞նչ մեղայ առաջի հօր քոյ՝ զի խնդրէ՛ զանձն իմ[3040]։ 2 Եւ ասէ ցնա Յովնաթան. Քա՛ւ քեզ, ո՛չ մեռանիցիս. զի ահա ո՛չ առնէ հայր իմ բան մի մեծ կամ փոքր՝ զոր ո՛չ յայտնէ յունկն իմ. եւ զիա՞րդ իցէ զի թաքուցանիցէ հայր իմ յինէն զբանդ զայդ. չէ՛ այդպէս։ 3 Պատասխանի ետ Դաւիթ եւ ասէ ցՅովնաթան. Գիտելո՛վ գիտէ հայր քո զի գտի շնո՛րհս առաջի աչաց քոց, եւ ասէ թէ մի՛ գիտասցէ Յովնաթան՝ գուցէ ո՛չ կամիցի. այլ կենդանի՛ է Տէր եւ կենդանի՛ է անձն քո, զի որպէս ասացի՝ վճարեա՛լ է ընդ իս եւ ընդ հայր քո մինչեւ ցմահ։ 4 Եւ ասէ Յովնաթան ցԴաւիթ. Զի՞նչ ցանկայ անձն քո՝ եւ արարից քեզ։ 5 Ասէ Դաւիթ ցՅովնաթան. Ահա վաղիւ ամսամո՛ւտ է. եւ ես նստելով ո՛չ նստայց ուտել հաց ընդ արքայի. եւ առաքեսցես զիս՝ եւ թաքեայց ՚ի դաշտի աստ մինչեւ ցերեկս աւուրն երրորդի[3041]. 6 եթէ առնելով առնիցէ ա՛յց զինէն հայր քո, ասասցես եթէ հրաժարելով հրաժարեաց յինէն Դաւիթ երթալ մինչեւ ցԲեթղ՚ահէմ քաղաք իւր. զի զո՛հ աւուրց է անդ ամենայն ցեղին։ 7 Եթէ ասասցէ բարւո՛ք է, խաղաղութիւն է ծառայի քում. ապա թէ խստի՛ւ տայցէ պատասխանի՝ գիտասջի՛ր զի վճարեալ է չարութիւն առ ՚ի նմանէ[3042]։ 8 Եւ արասցես ողորմութիւն ընդ ծառայի քում. զի յո՛ւխտ Տեառն մուծեր զծառայ քո ընդ քեզ. եւ եթէ վնա՛ս ինչ է ծառայի քում, դո՛ւ իսկ սպան զիս. եւ ընդէ՞ր հասուցանիցես զիս առ հայր քո[3043]։ 9 Եւ ասէ Յովնաթան. Քա՛ւ լիցի քեզ, զի եթէ գիտելով գիտացից եթէ վճարեա՛լ է չարութիւն առ ՚ի հօրէ իմմէ գա՛լ ՚ի վերայ քո՝ եթէ ո՛չ ՚ի քաղա՛քն իսկ քո պատմեցից քեզ[3044]։ 10 Եւ ասէ Դաւիթ ցՅովնաթան. Ո՛ պատմեսցէ ինձ եթէ խստի՛ւ պատասխանի տացէ քեզ հայր քո։ 11 Եւ ասէ Յովնաթան ցԴաւիթ. Ե՛րթ եւ մնա՛ յանդին։ Եւ գնացի՛ն երկոքեան յանդն։ 12 Եւ ասէ Յովնաթան ցԴաւիթ. Տէր Աստուած Իսրայէլի գիտէ՝ եթէ ո՛չ քննեցից զհայր իմ զերեք ժամաւն, եւ եթէ բարի՛ ինչ իցէ զԴաւթէ եւ եթէ չար՝ առաքեցի՛ց առ քեզ յանդս։ 13 Օն եւ օ՛ն արասցէ Տէր Յովնաթանու, եւ օն եւ օ՛ն յաւելցէ, եթէ ո՛չ քննեցից զչարութիւնն վասն քո, եւ յայտնեցի՛ց յունկն քո. եւ արձակեցի՛ց զքեզ՝ եւ երթիցես ՚ի խաղաղութիւն. եւ եղիցի Տէր ընդ քեզ՝ որպէս է՛ր ընդ հօր իմում։ 14 Եւ իցէ՛ թէ մինչդեռ ես կենդանի իցեմ, արասցե՛ս ընդ իս իսկ ողորմութիւն, եւ եթէ մահո՛ւ մեռանիցիմ, 15 մի՛ բարձցես զողորմութիւն քո ՚ի տանէ իմմէ մինչեւ ցյաւիտեան. եւ եթէ ոչ՝ ՚ի ջնջել Տեառն զթշնամիս Դաւթի զիւրաքանչիւրոք յերեսաց երկրէ. 16 գտցի՛ անուն Յովնաթանու ՚ի տան Դաւթի. խնդրեսցէ՛ Տէր ՚ի ձեռաց թշնամեաց Դաւիթ։

ԾԳ 17 Եւ յաւել Յովնաթան երդմնեցուցանել զԴաւիթ առ սէ՛ր նորա. զի սիրեաց զանձն սիրելւոյն իւրոյ։ 18 Եւ ասէ ցնա Յովնաթան. Վաղիւ ամսամո՛ւտ է, եւ խնդրեսցիս. 19 քանզի խնդրեսցի աթոռ քո, եւ երեքօրեսցիս եւ երեկեսցես ՚ի տեղի քո՝ ուր թաքեարն յաւուրն գործոյ. եւ նստցիս առ երգաբաւդ այդուիկ[3045]։ 20 Եւ ես երեքկնեցի՛ց փքնօք յորս ածել եւ ձգե՛լ յամատտարայն. 21 եւ արձակեցից զպատանեակն, եւ ասացից. Ե՛րթ գիտ զփքինն։ Եւ եթէ ասելով ասացից ցպատանեակն. ՚Ի քէն եւ ա՛յսր է փքինն, եւ ա՛յսր առ զնա, եկեսջի՛ր. զի խաղաղութիւն է քեզ, եւ չե՛ն ինչ բանք՝ կենդանի՛ է Տէր[3046]։ 22 Ապա թէ ասացից ցպատանին. ՚Ի քէն եւ ա՛նդր է փքինն, գնասջի՛ր՝ զի արձակեա՛ց զքեզ Տէր[3047]. 23 եւ բանիցս զոր խօսեցաք՝ ե՛ս եւ դու, ահա Տէր լիցի վկայ ընդ իս եւ ընդ քեզ մինչեւ ցյաւիտեան։ 24 Եւ թաքեա՛ւ Դաւիթ յանդին. եւ եհա՛ս ամսամուտն. եւ եմո՛ւտ արքայ ՚ի սենեակն ուտե՛լ հաց։ 25 Եւ նստա՛ւ արքայ յաթոռ իւրում որպէս միանգամն եւ միւսանգամ աթոռով յորմայե՛ցն. եւ ժամանեաց Յովնաթան. եւ նստաւ Աբեններ ՚ի կողմանէ՛ Սաւուղայ. եւ խնդրեցա՛ւ տեղին Դաւթի։ 26 Եւ ո՛չ խօսեցաւ Սաւուղ եւ ո՛չ ինչ յաւուր յայնմիկ. քանզի ասաց թէ դէ՛պք ինչ իցեն չլինելոյ սուրբ, եւ չիցէ՛ սրբեալ[3048]։

ԾԴ 27 Եւ եղեւ ՚ի վաղի՛ւ ամսամտին յաւուրն երկրորդի, խնդրեցա՛ւ տեղին Դաւթի, եւ ասէ Սաւուղ ցՅովնաթան որդի իւր. Զի՞ է՝ զի ո՛չ եկն որդին Յեսսեայ երէկ եւ ա՛յսօր ՚ի սեղանս[3049]։ 28 Պատասխանի ետ Յովնաթան եւ ասէ ցՍաւուղ. Հրաժարեա՛ց յինէն երթալ ՚ի Բեթղահէմ քաղա՛ք իւր. 29 ասէ. Արձակեա՛ զիս՝ զի զո՛հ է ցեղին մերոյ ՚ի քաղաքին. եւ պատուիրեցին զիս եղբարք իմ. եւ արդ եթէ գտի շնորհս առաջի աչաց քոց՝ երթա՛յց տեսի՛ց զեղբարս իմ. վասն այնորիկ ո՛չ եկն ՚ի սեղա՛ն արքայի[3050]։ 30 Եւ բարկացա՛ւ Սաւուղ ՚ի վերայ Յովնաթանու՝ եւ ասէ ցնա. Աղճկորդի՛ անձնամա՛տն, ես ո՞չ գիտեմ, զի դաշնաւոր ես դու որդւոյն Յեսսեայ՝ յամօթ քո, եւ յամօթ առականաց մօր քոյ[3051]. 31 զի զամենայն աւուրս որչափ որդին Յեսսեայ կենդանի է՝ ո՛չ հաստատիցի թագաւորութիւն քո. արդ առաքեա՛ կա՛լ զպատանին՝ զի որդի մահո՛ւ է նա[3052]։ 32 Պատասխանի ետ Յովնաթան Սաւուղայ հօր իւրում, եւ ասէ ցնա. Ընդէ՞ր մեռանիցի. զի՞նչ գործեաց։ 33 Եւ վերացոյց Սաւուղ զգեղարդն ՚ի վերայ Յովնաթանու սպանանե՛լ զնա. եւ գիտաց Յովնաթան թէ վճարեա՛լ է չարութիւն ՚ի հօրէ նորա՝ սպանանե՛լ զԴաւիթ։ 34 Եւ դիմեա՛ց Յովնաթան ՚ի սեղանոյ անտի արտա՛քս բարկութեամբ եւ սրտմտութեամբ. եւ ո՛չ եկեր յաւուրն երկրորդի ամսոյն հաց, զի բեկա՛ւ վասն Դաւթի. զի վճարեա՛ց վասն նորա հայրն իւր։

ԾԵ 35 Եւ եղեւ ընդ առաւօտն՝ ե՛լ Յովնաթան յանդն, որպէս ժամադի՛ր եղեւ Դաւթի ՚ի վկայութիւն. եւ մանուկ փոքրի՛կ ընդ նմա։ 36 Եւ ասէ ցպատանեակն. Ընթա՛ գի՛տ զփքինն զոր ձգեցից։ Եւ ընթացաւ պատանեակն. եւ նա ձգեա՛ց զփքինն, եւ եբեր զնա։ 37 Եւ չոգաւ պատանեակն մինչեւ ցտեղի փքնին զոր ձգեաց Յովնաթան. եւ աղաղակեաց Յովնաթան զկնի պատանեկին եւ ասէ. ՚Ի քէ՛ն եւ ա՛նդ է փքինն[3053]։ 38 Եւ աղաղակեաց Յովնաթան զկնի պատանեկին եւ ասէ. Փութացեալ արագեա՛ եւ մի՛ կացցես։ Եւ քաղեա՛ց մանուկն Յովնաթանու զփքինսն եւ եբեր առ տէր իւր։ 39 Եւ պատանեակն ո՛չ ինչ գիտէր՝ բա՛ց ՚ի Յովնաթանայ եւ ՚ի Դաւթէ՝ զի գիտէին զբանն։ 40 Եւ ետ Յովնաթան զգործին իւր ցպատանեակն, եւ ասէ ցպատանեակն իւր. Ե՛րթ մուտ ՚ի քաղաքն։ 41 Եւ եմո՛ւտ պատանեակն։ Եւ յարեաւ Դաւիթ յԱրգաբայն, եւ անկա՛ւ ՚ի վերայ երեսաց իւրոց յերկիր, եւ երկի՛ր եպագ նմա երիցս անգամ, եւ համբուրեա՛ց իւրաքանչիւր զընկեր իւր, եւ ելա՛ց իւրաքանչիւր ՚ի վերայ ընկերի իւրոյ մինչեւ ցմե՛ծ վախճան։ 42 Եւ ասէ Յովնաթան ցԴաւիթ. Ե՛րթ ՚ի խաղաղութիւն. եւ որպէս երդուաք մեք երկոքին յանուն Տեառն եւ խօսեցաք, Տէ՛ր լիցի վկայ ընդ իս եւ ընդ քեզ, եւ ՚ի մէջ զաւակի իմոյ եւ ՚ի մէջ զաւակի քոյ մինչեւ ցյաւիտեան։ 43 Եւ յարեաւ Դաւիթ եւ գնա՛ց, եւ Յովնաթան եմո՛ւտ ՚ի քաղաքն։

21
Գլուխ ԻԱ

ԾԶ 1 Եւ ե՛կն Դաւիթ ՚ի Նոմբա՝ առ Աքիմելէք քահանայ. եւ զարհուրեցա՛ւ Աքիմելէք ՚ի պատահել նորա. եւ ասէ ցնա. Զի՞ է զի դու միա՛յն ես՝ եւ ո՛չ ոք է ընդ քեզ[3054]։ 2 Եւ ասէ Դաւիթ ցԱքիմելէ՛ք քահանայ. Բա՛ն ինչ հրամայեալ է ինձ արքայի այսօր. եւ ասէ ցիս. Մի՛ ոք գիտասցէ զբանն վասն որոյ առաքեցի զքեզ, եւ վասն որոյ պատուիրեցի քեզ. եւ հրաման ետու մանկտւոյն ՚ի տեղւոջն որ կոչի Աստուծոյ հաւատարմութիւն, փելմոնի ելմոնի[3055]։ 3 Եւ արդ՝ եթէ իցէ ՚ի ձեռին քում հի՛նգ նկանակ հացի՝ տո՛ւր ՚ի պէտս իմ, թէ ո՞րչափ եւ գտանիցի[3056]։ 4 Պատասխանի ետ քահանայն Աստուծոյ եւ ասէ ցԴաւիթ. Ո՛չ կայ հա՛ց պիղծ ընդ ձեռամբ իմով, այլ հա՛ց սրբութեան. եւ եթէ իցեն զգուշացեալ մանկտին ՚ի կանանց՝ կերիցե՛ն։ 5 Պատասխանի ետ Դաւիթ քահանային՝ եւ ասէ. ՚Ի կանանց մեկուսի՛ եմք յերեկէ եւ յեռանտէ, յելանել ինձ ՚ի ճանապարհս սրբեցան եւ մանկտին. զի եւ ճանապարհս իսկ պի՛ղծ է. եւ վասն այնորիկ այսօր սրբեցի գործովս իմով[3057]։ 6 Եւ ետ նմա Աքիմելէք քահանայ՝ ՚ի զառաջաւո՛ր հացէն. զի չգո՛յր անդ հաց, բա՛ց ՚ի հացէն երեսաց, առեա՛լ յերեսաց Տեառն, դնել առաջի հաց ջերմ յաւուրն յորում առ զայն[3058]։ 7 Եւ ա՛նդ էր մի ՚ի ծառայիցն Սաւուղայ յաւուր յայնմիկ նեղեա՛լ նեսարա՛ւ առաջի Տեառն. եւ անուն նորա Դովե՛կ՝ Ասորի, արածէր զջորիս Սաւուղայ[3059]։ 8 Եւ ասէ Դաւիթ ցԱքիմելէք, եթէ իցէ՞ աստ ընդ ձեռամբ քով գեղա՛րդն կամ սուսեր. զի զսուսեր իմ եւ զկազմած իմ ո՛չ առի ՚ի ձեռին իմում. քանզի բա՛նն արքայի ստիպեա՛ց զիս։ 9 Եւ ասէ քահանայն. Ահա սուսերն Գողիադու այլազգւո՛յ Փղշտացւոյ՝ զոր սպանե՛ր ՚ի հովիտսն Ելայ. եւ այն պատեա՛լ կայ ձորձով յետոյ վակասին. եթէ զա՛յն առնուս ընդ քեզ՝ ա՛ռ, զի ո՛չ գոյ աստ՝ բա՛ց յայնմանէ։ Եւ ասէ Դաւիթ. Չի՛ք իբրեւ զնա, տո՛ւր ցիս զայն։ Եւ ետ նմա զայն։

ԾԷ 10 Եւ յարեա՛ւ Դաւիթ եւ փախեա՛ւ յաւուր յայնմիկ յերեսաց Սաւուղայ, եւ եկն Դաւիթ առ Անքո՛ւս արքայ Գեթայ։ 11 Եւ ասեն ծառայքն Անքուսայ ցնա. Ո՞չ սա՛ է Դաւիթ՝ թագաւոր երկրին. ո՞չ սմա նուագէին պարաւորքն եւ ասէին՝ Եհա՛ր Սաւուղ զհազարս, եւ Դաւիթ զբե՛ւրս։ 12 Եւ ե՛դ Դաւիթ զբանսն ՚ի սրտի իւրում, եւ երկեա՛ւ յոյժ յերեսաց Անքուսայ արքայի Գեթայ[3060]. 13 եւ այլակերպեաց առաջի նորա զերեսս իւր, եւ պատճառեցա՛ւ յաւուր յայնմիկ. եւ կաքաւէ՛ր առ դուրս քաղաքին, եւ ծորեցուցանէր զլորձունս իւր ՚ի վերայ մօրուաց իւրոց, եւ յափսիթե՛րս խաղայր։ 14 Եւ ասէ Անքուս ցծառայս իւր. Ահա տեսէ՛ք զայրն՝ այսահար՝ եւ ընդէ՞ր մուծէք զնա առ իս. 15 միթէ կարօ՞տ ինչ իցեմ ես այսահարօք, զի ածէք զդա այսահարել առաջի իմ. մի՛ մտցէ դա ՚ի տուն[3061]։

22
Գլուխ ԻԲ

1 Գնա՛ց անտի Դաւիթ՝ եւ եկն զերծա՛ւ յայրն Ոդողոմայ. եւ լուան եղբարք նորա եւ ամենայն տուն հօր նորա, եւ իջին առ նա անդր[3062]։ 2 Եւ ժողովէին առ նա ամենայն վշտատե՛սք, եւ ամենայն պարտապա՛նք, եւ ամենայն ցաւագնեա՛լք ոգւովք, եւ է՛ր նոցա զօրագլուխ. եւ էին ընդ նմա իբրեւ արք չորեքարեւր։ 3 Եւ գնա՛ց անտի Դաւիթ ՚ի Մասեփաթ Մովաբայ. եւ ասէ ցարքայն Մովաբայ. Եղիցի հա՛յր իմ եւ մայր իմ առ քեզ, մինչեւ գիտացից թէ զի՛նչ արասցէ ինձ Աստուած[3063]։ 4 Եւ աղաչեա՛ց զերեսս արքային Մովաբայ. եւ բնակեցին առ նմա զամենայն աւուրս մինչեւ է՛ր Դաւիթ յանձաւին[3064]։

ԾԸ 5 Եւ ասէ Գադ մարգարէ ցԴաւիթ. Մի՛ նստիր յանձաւիդ, այլ արի՛ եւ երթիցես յերկի՛րն Յուդայ։ Գնա՛ց Դաւիթ եւ ե՛կն նստաւ ՚ի քաղաքին Սարիթ։ 6 Եւ լուա՛ւ Սաւուղ եթէ յայտնեցաւ Դաւիթ եւ արքն որ ընդ նմա. եւ Սաւուղ նստէր ՚ի բլրին ՚ի ներքոյ հերկին որ ՚ի Բամա. եւ գեղարդնն ՚ի ձեռի՛ն իւրում. եւ ամենայն ծառայք նորա կային շուրջ զնովաւ[3065]։ 7 Եւ խօսեցա՛ւ Սաւուղ ընդ ծառայսն իւր որ կային շուրջ զնովաւ, եւ ասէ ցնոսա. Լուարո՛ւք որդիք Բենիամինի. թէ արդարեւ՛ ամենեցուն ձեզ տացէ՛ որդին Յեսսեայ ա՛նդս եւ այգեստանս, եւ զամենայն զձեզ առնիցէ հազարապե՛տս եւ հարիւրապե՛տս[3066]. 8 զի միաբանեալ կա՛յք ՚ի վերայ իմ դուք ամենեքեան. եւ ո՛չ ոք էր որ յայտնէր յունկն իմ ՚ի դնե՛լ որդւոյն իմոյ ո՛ւխտ ընդ որդւոյն Յեսսեայ. եւ չի՛ք ոք ՚ի ձէնջ որում ցաւէ՛ր վասն իմ, եւ յայտնէր յունկն իմ. զի յարոյց որդի իմ զծառայ իմ ՚ի վերայ իմ թշնամի՛, որպէս յաւուր յայսմիկ։ 9 Պատասխանի՛ ետ Դովեկ Ասորի, որ կայր ՚ի վերայ ջորւոցն Սաւուղայ, եւ ասէ. Տեսի զորդին Յեսսեայ եկեալ ՚ի Նոմբա՛ առ Աքիմելէք որդի Աքիտովբայ առ քահանայ[3067]. 10 եւ հարցանէր նա նմա ՚ի Տեառնէ. եւ ետ նմա պաշա՛ր՝ եւ զսուսերն Գողիադու այլազգւոյ ետ նմա։ 11 Եւ առաքեաց արքայ կոչեա՛ց զԱքիմելէք որդի Աքիտովբայ զքահանայ, եւ զամենայն որդիս հօր նորա զքահանայս որ էին ՚ի Նոմբա. եւ եկին ամենեքին առ արքայ[3068]։ 12 Եւ ասէ Սաւուղ. Լո՛ւր որդի Աքիտովբայ։ Եւ ասէ. Ա՛ւասիկ կամ, խօսեա՛ց տէր։ 13 Եւ ասէ ցնա Սաւուղ. Զի՞ է զի միաբանեցէք դո՛ւ եւ որդին Յեսսեայ հակառա՛կ ինձ, տա՛լ նմա հաց եւ սուսեր, եւ հարցանել նմա յԱստուծոյ, եւ դնել զնա ինձ թշնամի, որպէս եւ յաւուր յայսմիկ[3069]։ 14 Պատասխանի ետ Աքիմելէք արքայի եւ ասէ. Եւ ո՞վ է յամենայն ծառայս քո հաւատարի՛մ իբրեւ զԴաւիթ, եւ փեսա՛յ արքայի. եւ իշխա՛ն ամենայն հրամանի քոյ, եւ փառաւո՛ր ՚ի տան քում։ 15 Եթէ ա՛յսր աւուր ինչ սկսեալ իցեմ հարցանել նմա յԱստուծոյ. քա՛ւ մի՛ երբէք դիցէ արքայ ՚ի վերայ ծառայի իւրոյ այդպիսի՛ բան, եւ ՚ի վերայ տան հօր իմոյ. զի ո՛չ գիտէ ծառայ քո յամենայնի յայդմիկ բան մի մե՛ծ կամ փոքր։ 16 Եւ ասէ Սաւուղ. Մահո՛ւ մեռցիս Աքիմելէք՝ դո՛ւ եւ ամենայն տուն հօր քոյ[3070]։ 17 Եւ ասէ արքայ ցսուրհանդակսն որ կային շուրջ զնովաւ. Մատի՛ք եւ սպանէ՛ք զքահանայսն Տեառն, զի ձեռն նոցա ընդ Դաւթի է. զի գիտացին եթէ փախչի՛ նա՝ եւ ո՛չ յայտնեցին յունկն իմ։ Եւ ո՛չ կամեցան ծառայքն արքայի արկանել զձեռս իւրեանց, եւ մեղանչել ՚ի քահանայսն Տեառն։ 18 Եւ ասէ արքայ ցԴովեկ. Դարձի՛ր դու՝ եւ պատահեա՛ քահանայիցն Տեառն։ Եւ դարձաւ Դովեկ Ասորի, եւ կոտորեաց զքահանայսն Տեառն. եւ սպան յաւուր յայնմիկ երեք հարիւր եւ հինգ այր, զամենեսին որ կրէին զեփո՛ւդն կտաւի[3071]։ 19 Եւ զՆոմբա՛ քաղաք քահանայիցն եհար սրով սուսերի՝ յառնէ մինչեւ ցկին, ՚ի տղայոյ մինչեւ ցստնդիաց. յարջառոյ եւ յիշոյ մինչեւ ցոչխար՝ բերանո՛վ սրոյ։ 20 Եւ ապրեցա՛ւ որդի մի Աքիմելիքայ, որդւոյ Աքիտովբայ. եւ անուն նորա Աբիաթա՛ր, եւ փախեա՛ւ զհետ Դաւթի։ 21 Եւ պատմեա՛ց Աբիաթար Դաւթի եթէ կոտորեաց Սաւուղ զամենայն քահանայսն Տեառն։ 22 Եւ ասէ Դաւիթ ցԱբիաթար. Գիտէի՛ յաւուր յայնմիկ եթէ Դովեկ Ասորի պատմելով պատմէ՛ Սաւուղայ. ե՛ս եմ պարտական ոգւոց տան հօր քոյ. 23 նի՛ստ առ իս՝ եւ մի՛ երկնչիր, զի ուր խնդրեցից զանձին իմոյ տեղի՝ խնդրեցից եւ քում անձին, զի պահեսցիս դու առ իս[3072]։

23
Գլուխ ԻԳ

ԾԹ 1 Եւ ա՛զդ եղեւ Դաւթի եւ ասեն. Ահա այլազգիք պատերազմի՛ն ընդ Կեիլա, եւ յափշտակեցին զկալորայն[3073]։ 2 Եւ եհա՛րց Դաւիթ ՚ի Տեառնէ եւ ասէ, եթէ երթա՞յց եւ հարկանիցե՞մ զայլազգիսն զայնոսիկ։ Եւ ասէ Տէր ցԴաւիթ. Ե՛րթ եւ հարկանիցես զայլազգիսն, եւ փրկեսցե՛ս զԿեիլա[3074]։ 3 Եւ ասեն արք Դաւթի ցնա. Ահա մեք աստէն ՚ի Հրէաստանի յերկիւղի՛ եմք, եւ զիա՞րդ լինիցի եթէ երթիցեմք ՚ի Կեիլա յաւա՛ր այլազգեացն։

Կ 4 Եւ յաւե՛լ միւսանգամ Դաւիթ հարցանե՛լ ՚ի Տեառնէ. եւ պատասխանի՛ ետ նմա Տէր՝ եւ ասէ ցնա. Արի՛ էջ ՚ի Կեիլա՝ զի ե՛ս մատնեցից զայլազգիսն ՚ի ձեռս քո։ 5 Եւ գնաց Դաւիթ եւ արքն որ ընդ նմա ՚ի Կեիլա, եւ մարտեաւ ընդ այլազգիսն. եւ փախեան յերեսաց նորա, եւ ա՛ռ զանասուն նոցա, եւ եհար ՚ի նոցանէ հարուածս մեծամեծս. եւ փրկեաց Դաւիթ զբնակիչսն Կեիլայ։ 6 Եւ եղեւ ՚ի փախչելն Աբիաթարայ որդւոյ Աքիմելիքայ առ Դաւիթ, եւ ինքն ընդ Դաւթի էջ ՚ի Կեիլա. եւ ունէր զեփուդն ՚ի ձեռին իւրում։ 7 Եւ ա՛զդ եղեւ Սաւուղայ եթէ եկն Դաւիթ ՚ի Կեիլա. եւ ասէ Սաւուղ. Վաճառեաց զնա Աստուած ՚ի ձեռս իմ. զի փակեցաւ մտեալ ՚ի քաղաք դրանց եւ դռնափակաց[3075]։ 8 Եւ հրաման ետ Սաւուղ ամենայն ժողովրդեանն իջանել ՚ի պատերազմ ՚ի Կեիլա. ունե՛լ զԴաւիթ եւ զարս նորա։ 9 Եւ գիտաց Դաւիթ զՍաւուղայ եթէ ո՛չ դադարէ ՚ի չարութենէ. եւ ասէ Դաւիթ ցԱբիաթար քահանայ. Մատո՛ զեփուդդ Տեառն։ 10 Եւ ասէ Դաւիթ. Տէր Աստուած Իսրայէլի, լսելով լուաւ ծառայ քո՝ թէ խնդրէ Սաւուղ գա՛լ ՚ի վերայ Կեիլայ, ապականել զքաղաքս վասն իմ. 11 եթէ պաշարիցի՞. եւ եթէ իջանիցէ՞ այժմ ա՛յսր Սաւուղ՝ որպէս լուաւ ծառայ քո Տէր Աստուած Իսրայէլի՝ պատմեա՛ ծառայի քում։ Եւ ասէ Տէր. Պաշարեսցի՛։ 12 Եւ ասէ Դաւիթ. Եթէ մատնեսցե՞ն զիս Կեիլացիքս եւ զա՛րս իմ ՚ի ձեռն Սաւուղայ։ Եւ ասէ Տէր. Մատնեսցեն[3076]։

ԿԱ 13 Եւ յարեա՛ւ Դաւիթ, եւ արքն որ ընդ նմա իբրեւ չորեքարեւր, ելի՛ն ՚ի Կեիլայ եւ գնացի՛ն յո եւ գնացին. եւ ա՛զդ եղեւ Սաւուղայ եթէ զերծա՛ւ Դաւիթ ՚ի Կեիլայ, եւ դադարեա՛ց յելանելոյ։

ԿԲ 14 Եւ նստա՛ւ Դաւիթ յանապատին ՚ի Մասերե՛թ յանձուկսն, եւ նստէ՛ր ՚ի լերին անապատին Զիփայ ՚ի մռա՛յլ լերինն ՚ի մթին երկրին։ Եւ խնդրէ՛ր զնա Սաւուղ զամենայն աւուրս, եւ ո՛չ մատնեաց զնա Տէր ՚ի ձեռս նորա[3077]։ 15 Եւ ետես Դաւիթ եթէ ելանէ Սաւուղ խնդրե՛լ զԴաւիթ. եւ Դաւիթ նստէ՛ր յանապատին ՚ի մռայլ լերինն Զիփայի՛ նորում[3078]։ 16 Եւ յարեաւ Յովնաթան որդի Սաւուղայ, եւ չոգաւ առ Դաւիթ ՚ի նորն. եւ հաստատեաց զձեռս իւր ՚ի Տէր, 17 եւ ասէ ցնա. Մի՛ երկնչիր, զի ո՛չ գտցէ զքեզ ձեռն Սաւուղայ հօր իմոյ. եւ դո՛ւ թագաւորեսցես ՚ի վերայ Իսրայէլի. եւ ե՛ս եղէց քո երկրորդ, եւ Սաւուղ հայր իմ գիտէ թէ ա՛յդպէս է։ 18 Եւ ուխտեցին ո՛ւխտ երկոքեան առաջի Տեառն։ Եւ նստէր Դաւիթ ՚ի նորումն. եւ Յովնաթան գնաց ՚ի տուն իւր։ 19 Եւ ելի՛ն Զիփացիքն ՚ի մռայլ երկրէն առ Սաւուղ ՚ի բլուրն, եւ ասեն. Ո՞չ աւանիկ Դաւիթ թաքուցեալ է առ մեզ ՚ի Մասերա յանձուկս նորոյն ՚ի բլո՛ւրն Եքելատու ընդ աջմէ Յեսեմոնայ[3079]։ 20 Եւ արդ ըստ ամենայն ցանկութեան անձին արքայի իջցէ՛ իջանելով առ մեզ. քանզի փակեսցուք զնա ՚ի ձեռս արքայի[3080]։ 21 Եւ ասէ ցնոսա Սաւուղ. Օրհնեա՛լ էք դուք ՚ի Տեառնէ, զի ցաւեաց ձեզ վասն իմ։ 22 Արդ երթա՛յք եւ ա՛յլ եւս կազմեցարուք, եւ դիտեցէ՛ք եւ տեսէ՛ք զտեղին ուր իցէ ոտն նորա. հասէ՛ք վաղվաղակի անդր ուր ասացէքն թէ է, գուցէ՛ խորամանգիցէ։ 23 Եւ քննեսջի՛ք եւ տեսջիք յամենայն տեղեաց ուր թաքուցեալ իցէ, եւ դարձջի՛ք առ իս պատրաստութեամբ, եւ երթիցո՛ւք ընդ ձեզ. եւ եղիցի եթէ իցէ յերկրին՝ խուզեցից զնա ամենայն հազարաւորօք Յուդայ։

ԿԳ 24 Եւ յարեա՛ն եւ գնացին Զիփացիքն յերեսաց Սաւուղայ. եւ Դաւի՛թ եւ արք նորա էին յանապատին Մաոնայ առ երեկս ընդ աջմէ Յեսեմոնայ։ 25 Եւ գնա՛ց Սաւուղ եւ արք իւր խնդրե՛լ զԴաւիթ. եւ ա՛զդ արարին Դաւթի, եւ էջ ՚ի վէմն որ յանապատին Մաոնայ. եւ լուաւ Սաւուղ՝ եւ պնդեցա՛ւ զհետ Դաւթի յանապատն Մաոնայ։ 26 Երթա՛յր Սաւուղ եւ արք իւր՝ զա՛յս կողմն լերինն, եւ Դաւիթ եւ արք իւր առ ՚ի կողմն զա՛յն կողմն լերինն. եւ եղեւ Դաւթի թաքստեամբ երթալ յերեսաց Սաւուղայ. եւ Սաւուղ եւ արք նորա պատեցա՛ն զԴաւթիւ եւ զարամբք նորա ունե՛լ զնոսա[3081]։ 27 Եւ եկն հրեշտակ առ Սաւուղ եւ ասէ. Փութա ե՛կ այսր, զի արշաւեցին այլազգիք յերկիրս։ 28 Եւ դարձա՛ւ Սաւուղ չպնդել զհետ Դաւթի, եւ չոգա՛ւ ընդդէմ այլազգեացն. վասն այնորիկ կոչեցաւ տեղին այն Վէ՛մ բաժանեալ։

24
Գլուխ ԻԴ

1 Եւ յարեա՛ւ Դաւիթ անտի եւ նստաւ յանձո՛ւկս Գադդայ։

ԿԴ 2 Եւ եղեւ իբրեւ դարձա՛ւ Սաւուղ յայլազգեացն, ա՛զդ եղեւ նմա եւ ասեն. Ահաւանիկ Դաւիթ յանապատին Գադդա՛յ է։ 3 Եւ ա՛ռ ընդ իւր երիս հազարս արանց ընտրելոց յամենայն Իսրայէլէ, եւ գնաց խնդրե՛լ զԴաւիթ եւ զարս նորա, հանդէպ Ելիմայ որսո՛յն եղջերուաց[3082]. 4 եւ եկն ՚ի պառակս հօտիցն որ առ ճանապարհաւն. եւ ա՛նդ էր այր մի՝ եւ եմո՛ւտ Սաւուղ հանգչել. եւ Դաւիթ եւ արք նորա նստէին ՚ի ներքնո՛ւմ այրին[3083]։ 5 Եւ ասեն արքն Դաւթի ցնա. Ահա այս օ՛ր է, զորմէ ասաց Տէր ցքեզ, մատնե՛լ զթշնամիս քո ՚ի ձեռս քո. եւ արասցես ընդ նա՝ որպէս եւ հաճո՛յ թուի յաչս քո։ Եւ յարեաւ Դաւիթ եւ եհատ զտտուն լաւդկին Սաւուղայ գա՛ղտ։ 6 Եւ եղեւ յետ այնորիկ՝ զղջացոյց զԴաւիթ սիրտն իւր, զի եհատ զտտուն լաւդկի նորա։ 7 Եւ ասէ Դաւիթ ցարս իւր. Քա՛ւ լիցի ինձ ՚ի Տեառնէ, թէ արարից զբանդ զայդ տեառն իմում օծելոյ Տեառն, մխե՛լ ՚ի նա զձեռս իմ. զի օծեալ Տեառն է նա։ 8 Եւ հաճեաց Դաւիթ զարսն իւր բանիւք, եւ ո՛չ ետ նոցա յառնե՛լ եւ սպանանել զՍաւուղ։ Եւ Սաւուղ յարեա՛ւ յայրէ անտի եւ էջ ՚ի ճանապարհն։ 9 Եւ յարեաւ Դաւիթ զկնի նորա ել յայրէ անտի. եւ աղաղակեաց Դաւիթ զհետ նորա եւ ասէ. Տէ՛ր իմ արքայ։ Եւ հայեցաւ Սաւուղ ՚ի թիկունս իւր. եւ անկա՛ւ Դաւիթ ՚ի վերայ երեսաց իւրոց յերկիր, եւ եպա՛գ նմա երկիր[3084]։ 10 Եւ ասէ Դաւիթ ցՍաւուղ. Ընդէ՞ր լսես բանից ժողովրդեանն որ ասեն թէ Դաւիթ խնդրէ՛ զանձն քո. 11 ահա յաւուր յայսմիկ տեսին ա՛չք քո, ո՞րպէս մատնեաց զքեզ Տէր այսօր ՚ի ձեռս իմ յայրի անդ, եւ ո՛չ կամեցայ սպանանել զքեզ. եւ խնայեցի ՚ի քեզ, եւ ասացի թէ ո՛չ ձգեցից զձեռն իմ ՚ի տէ՛ր իմ. զի օծեալ Տեառն է նա։ 12 Եւ տե՛ս հայր իմ. ահա՛ տտուն լաւդկի քո ՚ի ձեռին իմում. ե՛ս հատի զտտուն հանդերձի քոյ, եւ ո՛չ սպանի զքեզ. եւ ծանի՛ր եւ տե՛ս այսօր, զի ո՛չ գոյ ՚ի ձեռին իմում չարութիւն, եւ ո՛չ արհամարհութիւն, եւ ո՛չ ամպարշտութիւն, եւ ո՛չ մեղայ ինչ քեզ. եւ դու պաշարես զանձն իմ առնուլ զնա։ 13 Դա՛տ արասցէ Տէր ընդ իս եւ ընդ քեզ. եւ առցէ՛ Տէր զվրէժ իմ ՚ի քէն, եւ ձեռն իմ մի՛ եղիցի ՚ի քեզ[3085]։ 14 Որպէս ասէ հին առասպելն. Յանօրէն ձեռաց ելցէ վնաս, եւ ձեռն իմ մի՛ եղիցի ՚ի քեզ։ 15 Եւ արդ՝ զո՞յր հետ ելեալ ես արքայդ Իսրայէլի, եւ զո՞ հալածես. զհետ շա՛ն միոյ մեռելոյ՝ եւ զհետ լուո՛յ միոյ։ 16 Եղիցի Տէր դատաւոր եւ իրաւարա՛ր ընդ իս եւ ընդ քեզ. տեսցէ՛ Տէր՝ եւ դատեսցի զդատաստանս իմ, եւ արասցէ ինձ իրաւո՛ւնս ՚ի ձեռաց քոց։ 17 Եւ եղեւ իբրեւ կատարեաց Դաւիթ խօսել զբանս զայսոսիկ ընդ Սաւուղայ, եւ ասէ Սաւուղ. Այդ քո՞ ձայն իցէ որդեա՛կ իմ Դաւիթ։ Եւ ամբա՛րձ Սաւուղ զձայն իւր եւ ելաց[3086]։ 18 Եւ ասէ Սաւուղ ցԴաւիթ. Դու արդա՛ր ես քան զիս. զի դու հատուցեր ինձ բարի՛ս, եւ ես հատուցի քեզ չարի՛ս։ 19 Եւ դու պատմեցեր ինձ այսօր զոր արարե՛ր ինձ բարիս. եւ թէ ո՞րպէս փակեաց զիս Տէր այսօր ՚ի ձեռս քո՝ եւ ո՛չ սպաներ զիս[3087]։ 20 Զի որպէս գտանէ ոք զթշնամիս իւր ՚ի նեղութեան, եւ արձակիցէ զնա բարեա՛ւ ընդ ճանապարհ, եւ Տէր հատուսցէ նմա բարիս. որպէս դո՛ւ արարեր այսօր։ 21 Եւ արդ գիտեմ զի թագաւորելո՛վ թագաւորեսցես, եւ հաստատեսցի՛ ՚ի ձեռս քո թագաւորութիւնն Իսրայէլի[3088]. 22 եւ արդ՝ երդուի՛ր ինձ ՚ի Տէր, զի մի՛ սատակեսցես զզաւակ իմ զկնի իմ, եւ մի՛ եղծցես զանուն իմ ՚ի տանէ՛ հօր իմոյ։ 23 Եւ երդուաւ Դաւիթ Սաւուղայ. եւ գնա՛ց Սաւուղ ՚ի տեղի իւր. եւ Դաւի՛թ եւ արք իւր եկին ՚ի Մասարա յանձուկն[3089]։

25
Գլուխ ԻԵ

1 Եւ մեռա՛ւ Սամուէլ. եւ ժողովեցան ամենայն Իսրայէլ եւ կոծեցան զնա. եւ թաղեցի՛ն զնա ՚ի տա՛ն իւրում յԱրիմաթեմ։

ԿԵ Եւ յարեա՛ւ Դաւիթ եւ էջ յանապատն Մաոնայ։ 2 Եւ է՛ր այր մի ՚ի Մաոն, եւ հօտք իւր ՚ի Կարմելոս. եւ այրն մեծատո՛ւն էր յոյժ. եւ նորա էին ոչխարք երեք հազարք, եւ այծք հազար. եւ եղեն կտուրք հօտիցն ՚ի Կարմելոս։ 3 Եւ անուն նորա Նաբա՛ղ եւ անուն կնոջ նորա Աբիգեա. եւ կին նորա առա՛տ իմաստութեամբ եւ գեղեցիկ տեսլեամբ յոյժ. եւ այրն խիստ եւ չա՛ր խորհրդովք՝ եւ ա՛յր շնաբարոյ։ 4 Եւ լուաւ Դաւիթ յաւուր յայնմիկ եթէ կտրէ Նաբաղ Կարմելացի զհօտս իւր, 5 առաքեաց Դաւիթ մանկունս տասն, եւ ասէ Դաւիթ ցմանկունսն. Ելէ՛ք ՚ի Կարմելոս՝ եւ երթա՛յք առ Նաբաղ, եւ հարցէ՛ք յանուն իմ զողջունէ նորա[3090]. 6 եւ ասասջիք՝ ա՛յսպէս ՚ի սոյն աւուրս ո՞ղջ իցես դու եւ տուն քո, եւ ամենայն որ ինչ քո ո՛ղջ լիցի։ 7 Եւ արդ՝ աւասիկ լուայ եթէ կտուրք են հօտից քոց որ ընդ մե՛զ էին յանապատի աստ, եւ ո՛չ արգելաք զդոսա, եւ ո՛չ խուեցաք զդոսա եւ ո՛չ իւիք զամենայն աւուրս որչափ եւ էին ընդ մեզ ՚ի Կարմելոս։ 8 Հա՛րց ցմանկտիդ քո եւ պատմեսցեն քեզ։ Եւ գտցե՛ն մանկունքդ շնո՛րհս առաջի աչաց քոց, զի ՚ի բարի՛ աւուր եկին, արդ՝ տացե՛ս որչափ ինչ եւ գտցէ ձեռն քո ծառայից քոց, եւ որդւո՛յ քում Դաւթի[3091]։

ԿԶ 9 Եւ եկին մանկունքն Դաւթի, եւ խօսեցա՛ն զբանսն ընդ Նաբաղայ, ըստ ամենայն բանիցն այնոցիկ յանուն Դաւթի։ 10 Ըմբոստացա՛ւ, եւ ե՛տ պատասխանի ծառայիցն Դաւթի եւ ասէ. Ո՛ Դաւիթ, կամ ո՛ որդին Յեսսեայ. բազմացեալ են այսօր ծառայք գնացականք իւրաքանչիւր յերեսաց տեառն իւրոյ։ 11 Արդ առնուցում զհա՛ց իմ եւ զգինի՛ իմ եւ զզենլի՛ս իմ զոր զենի կտրողաց իմոց պատրուճա՛կս, եւ տայցեմ արանց զորս ո՞չ գիտիցեմ ուստի իցեն։ 12 Եւ դարձա՛ն մանկունքն Դաւթի ՚ի ճանապարհ իւրեանց. եւ եկին պատմեցին Դաւթի ըստ բանիցն այնոցիկ։

ԿԷ 13 Եւ ասէ Դաւիթ ցա՛րսն իւր. Ածէ՛ք ընդ մէջ իւրաքանչի՛ւր զսուր իւր։ Եւ ածի՛ն ընդ մէջ այր իւրաքանչիւր զսուսեր իւր. ած ընդ մէջ եւ Դաւիթ զսո՛ւր իւր. եւ ելին զհետ Դաւթի իբրեւ արք չորեքարեւր. եւ երկերիւրն եւս անդէ՛ն նստան առ կարասին։ 14 Եւ Աբիգեայ՝ կնոջ Նաբաղայ պատմեա՛ց մի ոմն ՚ի մանկտւոյ անտի եւ ասէ. Ահա առաքեաց Դաւիթ հրեշտա՛կս յանապատէն օրհնել զտէ՛ր մեր, եւ նա՝ խուսեաց ՚ի նոցանէն[3092]. 15 եւ արքն երախտաւո՛ր էին մեզ յոյժ, եւ ո՛չ արգելին զմեզ, եւ ո՛չ իւիք խուեցին զմեզ որչափ եղեա՛ք ընդ նոսա ՚ի բացի. 16 եւ իբրեւ զպարի՛սպ էին մեզ զցայգ եւ զցերեկ՝ զամենայն աւուրսն որչափ էա՛ք ընդ նոսա, եւ արածէա՛ք զխաշինսն։ 17 Եւ արդ գիտասցե՛ս եւ տեսցե՛ս զինչ գործեսցես. զի վճարեա՛լ է չարութիւն ՚ի վերայ տեառն մերոյ, եւ ՚ի վերայ ամենայն տան նորա. եւ նա՝ ա՛յր ժա՛նտ է, եւ ո՛չ գոյ խօսել ընդ նմա[3093]։ 18 Եւ աճապարեաց Աբիգեա, եւ ա՛ռ երկերիւր նկանակ, եւ երկուս ամանս գինւոյ, եւ հինգ ոչխա՛ր հասուցեալ, եւ հինգ արդու փոխնդոյ, եւ կա՛յթ մի չամիչ, եւ պաղատիտս երկերիւր. եւ ե՛դ ՚ի վերայ իշոյ[3094]։ 19 Եւ ասէ ցմանկտին իւր. Երթա՛յք յառաջագոյն քան զիս, եւ ես գա՛մ զկնի ձեր։ Եւ առն իւրում Նաբաղայ ո՛չ եհան ՚ի վեր։ 20 Եւ եղեւ ընդ ելանել նորա յէշն, եւ ընդ իջանե՛լ ընդ զանխուլ լերինն, եւ ահա Դաւիթ եւ ա՛րք նորա իջանէին ընդ առաջ նորա. եւ դիպեցա՛ւ նոցա։ 21 Եւ ասէ Դաւիթ. Զո՛ւր ուրեմն պահեցի զամենայն ինչ Նաբաղու յանապատի անդ. եւ ո՛չ խուեցա՛ք առնուլ յամենայնէ որ ինչ է՛ր նորա եւ ո՛չ ինչ. եւ հատոյց ինձ չա՛ր երախտեաց իմոց[3095]։ 22 Օ՛ն եւ օն արասցէ Աստուած Դաւթի, եւ օն եւ օ՛ն յաւելցէ, եթէ թողի՛ց յամենայնէ Նաբաղու մինչեւ ցառաւօտն՝ որ զորմո՛վ միզիցէ։ 23 Իբրեւ ետես Աբիգեա զԴաւիթ՝ փութացա՛ւ եւ վազեաց յիշոյն, եւ անկա՛ւ առաջի Դաւթի ՚ի վերայ երեսաց իւրոց, եւ երկի՛ր եպագ նմա յերկիր [3096]։ 24 Եւ անկա՛ւ առ ոտս նորա եւ ասէ. Յի՛ս տէր վնաս իմ. բայց խօսեսցի՛ աղախին քո յականջս քո, եւ լուիցես բանից աղախնոյ քոյ։ 25 Մի՛ դիցէ տէր իմ զսիրտ իւր ՚ի վերայ առն ժանտի՛ Նաբաղայ. զի ըստ անուան նորա՝ եւ ի՛նքն է. Նաբա՛ղ անուն նորա՝ եւ անզգամութիւն ընդ նմա։ Եւ ես աղախին քո ո՛չ տեսի զմանկունս քո զոր առաքեցեր։ 26 Եւ արդ՝ կենդանի՛ է Տէր եւ կենդանի՛ է անձն քո. որպէս արգել զքեզ Տէր չգա՛լ յարիւն անպարտ, այլ պահե՛լ զձեռն քո առ քեզ. եւ արդ՝ եղիցին իբրեւ զՆաբա՛ղ թշնամիք քո՝ եւ որ խնդրիցեն տեառն իմոյ չարիս[3097]։ 27 Եւ արդ՝ ա՛ռ զօրհնութիւնս զայս զոր եբեր աղախին քո տեա՛ռն իմում. եւ տացե՛ս մանկտւոյդ որ կան առաջի տեառն իմում։ 28 Եւ բա՛րձ զվնաս աղախնոյ քոյ։ Զի առնելո՛վ արասցէ Տէր տեառն իմում տուն հաւատարիմ. զի զպատերազմ տեառն իմոյ Տէր պատերազմի, եւ չարութիւն մի՛ երբէք գտցի ՚ի քեզ։ 29 Եւ ո՛չ յարիցէ մարդ հալածել զքեզ, եւ խնդրել զանձն քո. եւ եղիցի անձն տեառն իմոյ ծրարեա՛լ ՚ի ծրարի՛ կենաց Տեառն Աստուծոյ. եւ զանձն թշնամեաց քոց պարսաքարեսցես ՚ի մէջ պարսատկաց։ 30 Եւ եղիցի յորժամ արասցէ Տէր տեառն իմում զամենայն բարիս զոր խօսեցաւ ածե՛լ ՚ի վերայ քո, եւ տացէ զքեզ պատուիրանաւ առաջնո՛րդ ՚ի վերայ Իսրայէլի. 31 մի՛ լիցի պղծութիւն եւ գայթագղութիւն ՚ի սրտի տեառն իմոյ հեղո՛ւլ զարիւն արդար տարապարտուց, եւ պահեսցի՛ ձեռն տեառն իմոյ առ ի՛ւր. եւ բարի՛ արասցէ Տէր տեառն իմում. եւ յիշեսցես զաղախին քո բարի՛ առնել նմա։ 32 Եւ ասէ Դաւիթ ցԱբիգեա. Օրհնեա՛լ Տէր Աստուած Իսրայէլի որ առաքեացն զքեզ այսօր այսր ընդ առաջ իմ[3098]. 33 եւ օրհնեա՛լ բարք քո, եւ օրհնեա՛լ լիցիս դու որ արգելեր զիս այսօր աստ չերթա՛լ յարիւն, եւ պահել զձեռն իմ առ իս։ 34 Բայց կենդանի՛ է Տէր Աստուած Իսրայէլի, որ արգե՛լ զիս այսօր յառնելոյ քեզ չարիս. զի թէ չէի՛ր փութացեալ եւ եկեալ ընդ առա՛ջ իմ. քանզի ասացի, թէ ո՛չ մնասցէ Նաբաղայ մինչեւ ցլո՛յս առաւօտու որ զորմով միզիցէ[3099]։ 35 Եւ ա՛ռ Դաւիթ ՚ի ձեռաց նորա զամենայն ինչ զոր եբեր նմա. եւ ասէ ցնա. Ե՛լ ՚ի տուն քո խաղաղութեամբ. տե՛ս զի լուայ ձայնի քում. եւ ա՛կն առի երեսաց քոց։

ԿԸ 36 Եւ գնա՛ց Աբիգեա առ Նաբաղ. եւ էր խրախութիւն ՚ի տան նորա իբրեւ զխրախութիւն թագաւորի. եւ սիրտ Նաբաղու զուարճացեա՛լ էր յինքեան, եւ ինքն արբեալ էր յոյժ. եւ ո՛չ պատմեաց նմա բան մի մեծ կամ փոքր մինչեւ ցլո՛յս առաւօտին[3100]։ 37 Եւ եղեւ ընդ առաւօտն, իբրեւ սթափեցա՛ւ Նաբաղ ՚ի գինւոյ անտի, պատմեա՛ց նմա կինն իւր զբանս զայսոսիկ. եւ մեռաւ սիրտ նորա ՚ի նմա, եւ եղեւ իբրեւ զքա՛ր[3101]։ 38 Եւ եղեն իբրեւ աւուրք տասն, եւ եհա՛ր Տէր զՆաբաղ, եւ մեռաւ[3102]։ 39 Եւ լուա՛ւ Դաւիթ եթէ մեռաւ Նաբաղ, եւ ասէ. Օրհնեա՛լ Տէր Աստուած որ դատեաց զդատաստանս նախատանաց իմոց ՚ի ձեռաց Նաբաղայ, եւ զծառայ իւր ապրեցո՛յց ՚ի ձեռաց չարեաց, եւ զչարութիւն Նաբաղայ դարձո՛յց Տէր ՚ի գլուխ նորա։

ԿԹ Եւ առաքեա՛ց Դաւիթ եւ խօսեցաւ ընդ Աբիգեա առնուլ զնա ի՛ւր կնութեան։ 40 Եւ եկին ծառայքն Դաւթի առ Աբիգեա՛ ՚ի Կարմելոս, խօսեցա՛ն ընդ նմա եւ ասեն. Դաւիթ առաքեաց զմեզ առ քեզ առնո՛ւլ զքեզ ի՛ւր կնութեան։ 41 Եւ յարեաւ երկի՛ր եպագ ՚ի վերայ երեսաց իւրոց յերկիր եւ ասէ. Ահաւասիկ կա՛յ աղախին քո ՚ի ստրկութիւն լուանալո՛յ զոտս ծառայից տեառն իմոյ։ 42 Եւ փութացեալ յարեա՛ւ Աբիգեա, ե՛լ յէշ. եւ հինգ աղջիկ գնացին զհետ նորա, եւ չոգա՛ւ զհետ ծառայիցն Դաւթի, եւ եղեւ նորա՝ կի՛ն[3103]։ 43 Եւ զԱքինովամ ա՛ռ Դաւիթ յԵզրայելէ. եւ էին նորա երկոքեան կանայք։

Հ 44 Եւ Սաւուղ ետ զՄեղքող դուստր իւր զկին Դաւթի, Փաղ՚տիելի որդւոյ Յեմեսսեայ Ռովմացւոյ։

26
Գլուխ ԻԶ

1 Եւ եկի՛ն Զիփացիքն ՚ի մառայլէն առ Սաւուղ ՚ի բլուրն՝ եւ ասեն. Ահա Դաւիթ թաքուցեա՛լ է առ մեզ ՚ի բլրին Եքեղատու՝ հանդէ՛պ Յեսեմոնեայ[3104]։ 2 Եւ յարեա՛ւ Սաւուղ էջ յանապատն Զիփայ, եւ ընդ նմա երեք հազարք արանց ընտրելոց յԻսրայէլէ՝ խնդրե՛լ զԴաւիթ յանապատին Զիփայ։ 3 Եւ բնակեցաւ Սաւուղ ՚ի բլրին Եքեղատու հանդէպ Յեսեմոնայ ՚ի վերայ ճանապարհին։ Եւ Դաւիթ նստէ՛ր յանապատին. իբրեւ ետես Դաւիթ թէ ե՛կն Սաւուղ զկնի նորա յանապատն[3105], 4 առաքեաց Դաւիթ լրտեսս. եւ գիտա՛ց եթէ եկեալ է Սաւուղ պատրաստութեամբ ՚ի Կեիլա։ 5 Եւ յարեա՛ւ Դաւիթ գաղտ եւ ե՛կն ՚ի տեղին ուր նստէր Սաւուղ . եւ ետես Դաւիթ զտեղին ուր ննջեաց Սաւուղ. եւ ա՛նդ Աբեններ որդի Ներեայ զօրավար նորա. եւ Սաւուղ ննջէ՛ր ՚ի պաղպաջունսն. եւ զօրն բանակեա՛լ էր շուրջ զնովաւ։ 6 Պատասխանի ետ Դաւիթ եւ ասէ ցԱբիմելէք Քետացի, եւ ցԱբեսսա՛ որդի Շարուհեայ եղբայր Յովաբայ, եւ ասէ. Ո՞ մտցէ ընդ իս առ Սաւուղ ՚ի բանակն։ Եւ ասէ Աբեսսա. Ե՛ս մտից ընդ քեզ։ 7 Եւ մտի՛ն Դաւիթ եւ Աբեսսա ՚ի զօրն զցայգ. եւ ահա Սաւուղ ննջէ՛ր ՚ի պաղպաջունսն, եւ գեղարդն ցցեա՛լ յերկրի ՚ի սնարի՛ց նորա. եւ Աբեննե՛ր եւ զօրն ննջէին շուրջ զնովաւ[3106]։ 8 Եւ ասէ Աբեսսա ցԴաւիթ. Փակեա՛ց Տէր այսօր զթշնամիս քո ՚ի ձեռս քո. արդ հարի՛ց զսա գեղարդամբս յերկիր մի՛ անգամ եւ ո՛չ կրկնեցից։ 9 Եւ ասէ Դաւիթ ցԱբեսսա. Մի՛ հարկաներ զդա. զի ո՞վ իցէ որ ձգիցէ զձեռն իւր յօծեալ Տեառն եւ սրբիցի։ 10 Եւ ասէ Դաւիթ. Կենդանի՛ է Տէր. բայց եթէ Տէր խրատեսցէ զդա. եւ կամ թէ օր իւր եկեսցէ եւ մեռցի. կամ թէ ՚ի պատերա՛զմ մտցէ եւ յաւելցի[3107]. 11 քա՛ւ լիցի ինձ ՚ի Տեառնէ ձգել զձեռն իմ յօծեալ Տեառն. բայց արդ՝ ա՛ռ զգեղարդնդ ՚ի սնարից դորա, եւ զկո՛ւժ ջրոյդ, եւ գնասցո՛ւք ՚ի մեզ[3108]։ 12 Եւ ա՛ռ Դաւիթ զգեղարդն եւ զկուժ ջրոյն ՚ի սնարից նորա, եւ գնացին յինքեանս. եւ ո՛չ ոք էր որ տեսանէր, եւ ո՛չ որ գիտէր, եւ ո՛չ ոք էր որ յառնէր. զի ամենեքեան ՚ի քուն էին, քանզի թմբրութիւն ՚ի Տեառնէ անկաւ ՚ի վերայ նոցա։ 13 Եւ անց Դաւիթ յա՛յն կողմն, եւ եկա՛ց ՚ի վերայ գլխոյ լերինն ՚ի բացեայ, եւ բազո՛ւմ ճանապարհ էր ՚ի մէջ նոցա։ 14 Բարբառեցաւ Դաւիթ ՚ի զօրն, եւ խօսեցա՛ւ ընդ Աբեններեայ եւ ասէ. Ո՞չ տաս պատասխանի Աբեններ։ Եւ ասէ. Ո՛վ ես դու որ կոչես զիս առ արքայ։ 15 Եւ ասէ Դաւիթ ցԱբեններ. Ո՛չ ապաքէն այր քա՛ջ ես դու, եւ ո՞վ է իբրեւ զքեզ ՚ի մէջ Իսրայէլի. եւ ընդէ՞ր ո՛չ պահես զտէր քո զարքայ. զի եմուտ ոմն ՚ի զօրուէդ սպանանե՛լ զտէր քո զարքայ[3109]։ 16 Չէ՛ բարի բանդ զոր արարեր. կենդանի՛ է Տէր զի որդիք մահո՛ւ էք դուք՝ որ պահէք զտէր ձեր զարքայ զօծեալ Տեառն. եւ արդ աւասիկ գեղարդնն արքայի եւ կուժ ջրոյն ո՞ւր է որ առ սնարս նորա կային[3110]։

ՀԱ 17 Եւ ծանեա՛ւ Սաւուղ զձայնն Դաւթի եւ ասէ. Այդ ձա՞յն քո է որդեակ իմ Դաւիթ։ Եւ ասէ Դաւիթ. Ծառայ քո եմ տէ՛ր իմ արքայ։ 18 Եւ ասէ. Ընդէ՞ր է այդ տէր իմ, զի մտեալ ես զկնի ծառայի քոյ. զի՞ մեղայ, եւ զի՞ գտաւ յիս վնաս[3111]։ 19 Եւ արդ լուիցէ՛ տէր իմ արքայ զբանս ծառայի՛ իւրոյ. եթէ Աստուծոյ շարժեալ է զքեզ ՚ի վերայ իմ, ճենճերեսցի՛ զոհ քո. եւ եթէ որդւոց մարդկան՝ անիծեա՛լ լիցին դոքա առաջի Տեառն. զի մերժեցին զիս այսօր չհաստատե՛լ ինձ ՚ի ժառանգութեան Տեառն. ասեն. Ե՛րթ ծառայեա՛ աստուածոց օտարաց։ 20 Եւ արդ՝ մի՛ անկցի արիւն իմ յերկիր առաջի երեսաց Տեառն, զի ելեա՛լ է թագաւոր Իսրայէլի խնդրել զանձն իմ, որպէս ընթանայցէ ագռաւ ընդ լերինս։ 21 Եւ ասէ Սաւուղ. Մեղա՛յ, դարձի՛ր որդեակ իմ Դաւիթ, զի ո՛չ արարից քեզ չար. փոխանակ զի պատուակա՛ն է անձն իմ առաջի աչաց քոց. եւ ես յայսմ աւուր ժամանակի զրախնդի՛ր եւ յանցաւո՛ր եմ յոյժ[3112]։ 22 Պատասխանի ետ Դաւիթ եւ ասէ. Ահաւասիկ գեղարդնն արքայի, անցցէ մի ոք ՚ի մանկտւոյդ եւ առցէ զսա։ 23 Եւ Տէր հատուսցէ իւրաքանչիւր ումեք ըստ արդարութեանց իւրոց եւ ըստ հաւատարմութեան. թէ ո՞րպէս մատնեաց զքեզ Տէր այսօր ՚ի ձեռս իմ. եւ ո՛չ կամեցայ ձգել զձեռն իմ յօծեալ Տեառն։ 24 Եւ որպէս մեծացաւ անձն քո աստ այսօր առաջի աչաց իմոց, ա՛յնպէս մեծասցի անձն իմ առաջի Տեառն. եւ ամրացուսցէ՛ զիս, եւ ապրեցուսցէ՛ զիս յամենայն նեղութենէ։ 25 Եւ ասէ Սաւուղ ցԴաւիթ. Օրհնեա՛լ ես դու որդեակ իմ Դաւիթ, եւ առնելով արասցե՛ս, եւ զօրանալով զօրասցի՛ս։ Եւ գնա՛ց Դաւիթ զճանապարհ իւր. եւ Սաւուղ դարձա՛ւ ՚ի տեղի իւր։

27
Գլուխ ԻԷ

ՀԲ 1 Եւ խօսեցա՛ւ Դաւիթ ՚ի սրտի իւրում եւ ասէ. Արդ անկանիցիմ յաւուր միում ՚ի ձեռն Սաւուղայ. եւ չէ՛ ինձ բարի, եթէ ո՛չ դարձայց յերկիրն Փղշտացւոց. եւ եթէ իցէ՝ խնդրեսցէ զիս Սաւուղ յամենայն սահմանս Իսրայէլի՝ ապրեցա՛յց ՚ի ձեռաց նորա[3113]։ 2 Եւ յարեաւ Դաւիթ, եւ անց ինքն՝ եւ վեց հարիւր արքն որ ընդ նմա, եւ գնա՛ց առ Անքուս որդի Մովաքայ՝ արքայ Գեթայ[3114]։ 3 Եւ նստա՛ւ Դաւիթ ընդ Անքուսայ ՚ի Գէթ. ի՛նքն եւ արք իւր՝ իւրաքանչիւր տամբ իւրով. եւ Դաւիթ եւ երկոքին կանայք իւր, Աքինովամ Յեզրայէլացի եւ Աբիգեա կին Նաբաղայ Կարմելացւոյ։ 4 Եւ ա՛զդ եղեւ Սաւուղայ եթէ փախեա՛ւ Դաւիթ ՚ի Գէթ, եւ ո՛չ եւս յաւել խնդրել զնա։ 5 Եւ ասէ Դաւիթ ցԱնքուս. Եթէ եգիտ ծառայ քո շնորհս առաջի աչա՛ց քոց, տացե՛ս ինձ տեղի ՚ի միում քաղաքաց յանդս, եւ նստա՛յց անդ. եւ ընդէ՞ր նստիցի ծառայ քո ՚ի թագաւորեա՛լ քաղաքի ընդ քեզ[3115]։ 6 Եւ ետ նմա Անքուս յաւուր յայնմիկ զՍիկելակ. վասն այնորիկ եղեւ Սիկելակ արքայի Հրէաստանի մինչեւ ցայսօր։ 7 Եւ եղեւ թիւ աւուրցն զոր նստա՛ւ Դաւիթ յանդի այլազգեացն՝ աւուրք չորից ամսոց[3116]։

ՀԳ 8 Եւ ելանէր Դաւիթ եւ ա՛րքն որ ընդ նմա էին, եւ ասպատակէին ՚ի վերայ ամենայն Գեսերացւոյն, եւ Գիզերացւոյն, եւ Ամաղեկացւոյն. եւ ահա բնակէ՛ր երկիրն ՚ի Գեղամսուրայ յապահովելոց պարսպաւորաց մինչեւ ցԵգիպտոս։ 9 Եւ հարկանէ՛ր Դաւիթ զերկիրն, եւ ո՛չ ապրեցուցանէր զա՛յր եւ զկին. եւ առնոյր հօ՛տս եւ անդեա՛յս, եւ է՛շս, եւ ո՛ւղտս, եւ հանդերձս. եւ դառնա՛յր եւ գա՛յր առ Անքուս։ 10 Եւ ասէր Անքուս ցԴաւիթ. Որո՞ւմ կողման արշաւեցեր այսօր։ Եւ ասէ Դաւիթ. ՚Ի կողմանս հարաւո՛յ Հրէաստանի, եւ ՚ի կողմանս Յերամեղի, եւ ՚ի կողմանս Կենեզայ[3117]։ 11 Զայր եւ զկին ո՛չ ապրեցուցի ածել ՚ի Գէթ. ասեմ գուցէ ա՛զդ լինիցի զմէնջ ՚ի Գէթ, եւ ասիցեն թէ զա՛յս ինչ գործէ՛ Դաւիթ։ Եւ ա՛յս իրաւունք էին նորա զամենայն աւուրս որչափ եւ նստա՛ւ Դաւիթ յանդի այլազգեա՛ցն։ 12 Եւ հաւատա՛ց Անքուս Դաւթի յոյժ, եւ ասէ. Ամաչելով ամաչէ՛ ՚ի ժողովրդենէ իւրմէ յԻսրայէլէ. եւ եղիցի ինձ ծառա՛յ յաւիտեան։

28
Գլուխ ԻԸ

1 Եւ եղեւ յաւուրսն յայնոսիկ՝ ժողովեցան այլազգիքն բանակօք իւրեա՛նց ելանել պատերազմե՛լ ընդ Իսրայէլի. եւ ասէ Անքուս ցԴաւիթ. Գիտալով գիտասցես՝ զի ընդ ի՛ս ելանելոց ես ՚ի պատերազմ, դո՛ւ եւ արք քո[3118]։ 2 Եւ ասէ Դաւիթ ցԱնքուս. Ա՛յդպէս լիցի. արդ գիտասցե՛ս զինչ գործեսցէ ծառայ քո։ Եւ ասէ՛ Անքուս ցԴաւիթ. Ա՛յդպէս լիցի. անձնապահապե՛տ արարից զքեզ զամենայն աւուրս։

ՀԴ 3 Եւ Սամուէլ մեռա՛ւ, եւ կոծեցա՛ն զնա ամենայն Իսրայէլ, եւ թաղեցին զնա ՚ի քաղաքին իւրում յԱրիմաթեմ։ Եւ Սաւուղ եբա՛րձ զվհուկս եւ զգէտս յերկրէ։ 4 Եւ գումարեցա՛ն այլազգիքն, եւ եկին բանակեցան ՚ի Սովման. եւ ժողովեա՛ց Սաւուղ զամենայն այր Իսրայէլի, եւ բանակեցա՛ն ՚ի Գեղբուէ։ 5 Իբրեւ ետես Սաւուղ զբանակ այլազգեացն՝ երկեա՛ւ եւ զարհուրեցա՛ւ սիրտ նորա յոյժ։ 6 Եւ եհա՛րց Սաւուղ ՚ի Տեառնէ. եւ ո՛չ արար նմա պատասխանի Տէր երազո՛վք եւ գուշակութեամբք եւ մարգարէիւք[3119]։ 7 Եւ ասէ Սաւուղ ցծառայս իւր. Խնդրեցէ՛ք ինձ կին մի վհուկ, եւ երթայց առ նա եւ խնդրեցի՛ց նովաւ։ Եւ ասեն ծառայքն նորա ցնա. Ահա է՛ կին մի վհուկ յԱյենդովր[3120]։ 8 Եւ ծպտեցաւ Սաւուղ, եւ զգեցաւ ա՛յլ հանդերձս. եւ գնա՛ց ինքն եւ երկո՛ւ արք ընդ նմա, եւ եկին առ կինն գիշերի՛։ Եւ ասէ ցնա. Դիւթեա՛ դու ինձ վհկաւդ, եւ հա՛ն ինձ զոր ե՛ս ասացից քեզ։ 9 Եւ ասէ կինն. Ահա դու ինքնին իսկ գիտես զոր ինչ արա՛ր Սաւուղ, ո՞րպէս սատակեաց զվհուկս եւ զգէ՛տս յերկրէ. եւ արդ ընդէ՞ր որսաս զանձն իմ սպանանել զնա[3121]։ 10 Եւ երդուա՛ւ նմա Սաւուղ ՚ի Տէր եւ ասէ. Կենդանի՛ է Տէր, եթէ պատահեսցի՛ քեզ վնաս ՚ի բանիս յայսմիկ։ 11 Եւ ասէ կինն. Զո՞ հանից քեզ։ Եւ ասէ. ԶՍամուէ՛լ հան ինձ։ 12 Եւ ետես կինն զՍամուէլ, եւ աղաղակեաց ՚ի ձայն մեծ. եւ ասէ կինն ցՍաւուղ. Ընդէ՞ր խաբեցեր զիս եւ դու Սաւո՛ւղ ես։ 13 Եւ ասէ ցնա արքայ. Մի՛ երկնչիր, ասա զո՞ տեսեր։ Եւ ասէ ցնա կինն. Աստուա՛ծս տեսանեմ ելեալս յերկրէ[3122]։ 14 Եւ ասէ ցնա. Զի՞նչ գիտացեր։ Եւ ասէ ցնա. Ա՛յր ուղղորդ ելեալ յերկրէ, եւ արկեալ զիւրեւ կրկնոց։ Եւ ծանեա՛ւ Սաւուղ եթէ Սամուէլ է նա. եւ անկաւ ՚ի վերայ երեսաց իւրոց յերկիր՝ եւ եպա՛գ նմա երկիր[3123]։ 15 Եւ ասէ Սամուէլ ցՍաւուղ. Զի՞ լլկեցեր զիս ելանե՛լ ինձ։ Եւ ասէ Սաւուղ. Նեղեա՛լ եմ յոյժ, եւ այլազգիք պատերազմին ընդ իս. եւ Աստուած հեռացա՛ւ յինէն, եւ ո՛չ լուաւ ինձ՝ ո՛չ մարգարէիւք եւ ո՛չ երազովք. եւ արդ կոչեցի զքեզ ցուցանել ինձ զի՞նչ գործեցից[3124]։ 16 Եւ ասէ Սամուէլ. Զի՞ հարցանես զիս. եւ Տէր հեռացա՛ւ ՚ի քէն, եւ եղեւ ընդ ընկերի քում. 17 եւ արար ընդ քեզ Տէր որպէս խօսեցաւ յիմ ձեռն. եւ պատառեսցէ՛ Տէր զթագաւորութիւնդ ՚ի ձեռաց քոց, եւ տացէ՛ զդա ընկերի քում Դաւթի. 18 զի ո՛չ լուար ձայնի Տեառն, եւ ո՛չ արարեր զսրտմտութիւն բարկութեան նորա յԱմաղեկ. վասն ա՛յնր բանի արար քեզ Տէր զայդ յաւուր յայսմիկ։ 19 Եւ մատնեսցէ՛ Տէր զԻսրայէլ քեւ՛ հանդերձ ՚ի ձեռս այլազգեացն. եւ վաղիւ՝ դո՛ւ եւ որդիք քո ընդ քե՛զ անկցին. եւ զբանակն Իսրայէլի տացէ Տէր ՚ի ձեռս այլազգեացն։ 20 Եւ փութացա՛ւ Սա՛ւուղ եւ անկաւ յոտնկելեաց ՚ի գետին. եւ զարհուրեցա՛ւ յո՛յժ ՚ի բանիցն Սամուելի, եւ զօրութիւն ո՛չ եւս գոյր ՚ի նմա. զի ո՛չ եկեր հաց զտիւն ողջոյն եւ զգիշերն ամենայն։

ՀԵ 21 Եւ եմո՛ւտ կինն առ Սաւուղ՝ եւ ետես զի տագնապեալ էր յոյժ, եւ ասէ ցնա. Ահա լուա՛ւ աղախին քո ձայնի քում, եւ եդի զոգի իմ ՚ի ձեռին իմում, եւ ունկնդի՛ր եղէ բանիցն զոր խօսեցար ընդ իս. 22 եւ արդ լո՛ւր եւ դու ձայնի աղախնոյ քոյ, եւ եդից առաջի քո պատառ մի հա՛ց եւ կերիցես, եւ եղիցի քեզ զօրութիւն. զի երթիցես զճանապարհ քո[3125]։ 23 Եւ ո՛չ կամեցաւ ուտել. եւ բռնադատեցին զնա ծառայքն իւր եւ կինն, եւ լուա՛ւ ձայնի նոցա, եւ յարեա՛ւ ՚ի գետնոյն, եւ նստա՛ւ յաթոռ։ 24 Եւ կնոջն սնուցեալ էր որթ մի ՚ի տան, եւ փութացաւ եզե՛ն զնա. եւ ա՛ռ ալեւր՝ թրեա՛ց, եւ եփեաց բաղարջս. 25 եւ մատոյց առաջի Սաւուղայ, եւ առաջի ծառայից նորա, եւ կերան. եւ յարեան գնացի՛ն զգիշերն զայն։

29
Գլուխ ԻԹ

ՀԶ 1 Եւ ժողովեցին այլազգիքն զամենայն զբանակս իւրեանց յԱփեկ. եւ բանակեցա՛ւ Իսրայէլ յԱյենդո՛վր Յեզրայելի[3126]։ 2 Եւ նախարարք այլազգեացն հարիւրաւորօք եւ հազարաւորօք. եւ Դաւիթ եւ ա՛րք իւր երթային յետո՛յ ընդ Անքուսայ[3127]։ 3 Եւ ասեն նախարարք այլազգեացն. Ո՞ են դոքա որ անցանենդ։ Եւ ասէ՛ Անքուս ցնախարա՛րս այլազգեացն. Ո՞չ դա է Դաւիթ ծառայ Սաւուղայ արքայի Իսրայէլի. եւ այս՝ երկո՛ւ ամք են զի առ մե՛զ է, եւ ո՛չ ինչ գտի ՚ի դմա յօրէ յորմէ հետէ անկա՛ւ ՚ի մեզ մինչեւ ցայսօր։ 4 Եւ խոժոռեցան նմա նախարարք այլազգեացն, եւ ասեն ցնա. Դարձո՛ զայրն, եւ երթիցէ ՚ի տեղի իւր ուր կացուցե՛ր զնա անդ. եւ մի՛ եկեսցէ ընդ մեզ ՚ի պատերազմ, եւ մի՛ լիցի դաւաճան բանակիս. եւ ի՞ւ հաճիցի դա ընդ Տեառն իւրում, եթէ ո՛չ գլխո՛վք արանցդ այդոցիկ[3128]։ 5 Ո՞չ այդ Դաւի՛թ է, որո՛ւմ նուագէին ՚ի պա՛րըս. եւ ասէին, եթէ եհա՛ր Սաւուղ զհազարս եւ Դաւիթ զբեւրս։ 6 Եւ կոչեա՛ց Անքուս զԴաւիթ, եւ ասէ ցնա. Կենդանի՛ է Տէր, զի ուղի՛ղ եւ բարի՛ ես դու յաչս իմ, եւ մո՛ւտ քո եւ ե՛լ ՚ի բանակի աստ ընդ իս. եւ ո՛չ գտի ՚ի քեզ չարութիւն յօրէ յորմէ հետէ եկի՛ր առ իս մինչեւ ցա՛յսօր ժամանակի։ Եւ յաչս նախարարացն ո՛չ թուիս դու բարւոք. 7 եւ արդ դարձի՛ր եւ ե՛րթ ՚ի խաղաղութիւն, եւ ո՛չ արասցես չարութիւն յաչս նախարարաց այլազգեա՛ցս[3129]։ 8 Եւ ասէ Դաւիթ ցԱնքուս. Զի՞նչ արարի քեզ. եւ զի՞նչ գտեր ՚ի ծառայի քում յօրէ յորմէ էի՛ առաջի քո մինչեւ ցայսօր. զի՞ ո՛չ գայցեմ պատերազմել ընդ թշնամիս տեառն իմոյ արքայի[3130]։ 9 Պատասխանի՛ ետ Անքուս եւ ասէ ցԴաւիթ. Գիտեմ զի բարւո՛ք թուիս դու յաչս իմ իբրեւ զհրեշտա՛կ Աստուծոյ. այլ նախարարք այլազգեացն ասեն. Մի՛ եկեսցէ ընդ մեզ ՚ի պատերազմ։ 10 Եւ արդ կանխեա՛ դու ընդ առաւօտն, դու եւ ծառայք տեառն քո որ եկեա՛լ են ընդ քեզ, եւ երթա՛յք ՚ի տեղին յորում կացուցի զձեզ. եւ բա՛ն ինչ յոռութեան մի՛ դիցես ՚ի սրտի քում, զի հաճո՛յ ես դու առաջի իմ. եւ վաղայարո՛յց լինիցիք ՚ի ճանապարհ եւ լուսասցի՛ ձեզ եւ գնասջի՛ք[3131]։

ՀԷ 11 Եւ կանխեա՛ց Դաւիթ եւ ա՛րք իւր գնա՛լ ընդ առաւօտն, եւ պահե՛լ զերկիր այլազգեացն. եւ այլազգիքն ելին պատերազմել ընդ Իսրայէլի[3132]։

30
Գլուխ Լ

1 Եւ եղեւ ընդ մտանե՛լ Դաւթի եւ արա՛նց նորա ՚ի Սիկիլակ յաւուրն երկրորդի. եւ Ամաղէկ ասպատակեա՛ց ՚ի հարաւակողմն, եւ ՚ի Սիկիլակ. եւ եհար զՍիկիլակ եւ այրեաց զնա հրով[3133]. 2 եւ գերեաց զկանայս եւ զամենայն ինչ որ ՚ի նմա ՚ի փոքուէ՛ մինչեւ ցմեծ. եւ ո՛չ սպանին զայր եւ զկին, այլ գերեցի՛ն եւ գնացին զճանապարհս իւրեանց։ 3 Եւ ե՛կն Դաւիթ եւ ա՛րք իւր ՚ի քաղաքն. եւ ահա այրեցեա՛լ էր քաղաքն, եւ կանայք նոցա եւ ուստերք եւ դստերք իւրեանց գերեա՛լք։ 4 Եւ ամբարձին Դաւիթ եւ արք նորա զձայնս իւրեանց եւ լացին, մինչեւ ո՛չ եւս գոյր ՚ի նոսա զօրութիւն լալոյ։ 5 Եւ երկոքին կանայքն Դաւթի գերեցան, Աքինովա՛մ Յեզրայելացի, եւ Աբիգեա կին Նաբաղու Կարմելացւոյ։ 6 Եւ նեղեցաւ Դաւիթ յոյժ. զի ասաց ժողովուրդն քարկոծե՛լ զնա. եւ զայրացեալ էր ոգի ամենայն ժողովրդեանն իւրաքանչիւր ՚ի վերայ ուստերա՛ց եւ դստերաց իւրեանց։ Եւ զօրացա՛ւ Դաւիթ ՚ի Տէր Աստուած իւր[3134]. 7 եւ ասէ Դաւիթ ցԱբիաթար քահանայ՝ որդի Աքիմելեքայ. Մատո՛ զեփուդդ։ Եւ մատոյց Աբիաթար զեփուդն առ Դաւիթ։ 8 Եւ եհարց Դաւիթ ՚ի Տեառնէ, եւ ասէ. Պնդեցա՞յց զկնի գեդդուրա՛յն այնորիկ, եթէ հասանիցե՞մ նոցա։ Եւ ասէ ցնա Տէր. Պնդեա՛ց եւ հասանելո՛վ հասանես, եւ թափելով թափեսցես[3135]։ 9 Եւ գնա՛ց Դաւիթ եւ չորեքարեւր արքն որ ընդ նմա, եւ եկին մինչեւ ցհեղեղատն Բոսորայ. եւ աւելորդքն զտեղի՛ առին[3136]։ 10 Եւ պնդեցա՛ւ Դաւիթ չորեքարեւր արամբք. եւ երկերիւր այր մնացին որք նստան յա՛յնկոյս հեղեղատին Բոսորայ։ 11 Եւ գտին այր մի Եգիպտացի յանդին եւ կալան զնա, եւ ածին առ Դաւիթ յանդն. եւ ետուն նմա հաց եւ կերաւ, եւ արբուցին նմա ջուր. 12 եւ ետուն նմա կոտոր մի պաղատտաց, եւ երկուս չամչեայս՝ եւ կերա՛ւ. եւ հաստատեցա՛ւ այնու ոգի նորա. քանզի չէ՛ր կերեալ հաց, եւ ո՛չ արբեալ ջուր զերիս տիւս եւ զերիս գիշերս։ 13 Եւ ասէ ցնա Դաւիթ. Ո՞յր ես դու, եւ ուստի՞ ես։ Եւ ասէ պատանեակն. Եգիպտացի՛ եմ ես ծառայ առն Ամաղեկացւոյ, եւ եթող զիս տէր իմ. զի նքողեցայ ես այս երրո՛րդ օր. 14 եւ մեք ասպատակեցաք ՚ի կողմանս հարաւոյ Քերեթայ, եւ ՚ի կողմանս Հրէաստանի, եւ ՚ի հարաւակողմ Քաղեբայ, եւ զՍիկիլակ այրեցա՛ք հրով[3137]։ 15 Եւ ասէ ցնա Դաւիթ. Եթէ իջուցանիցե՞ս զիս ՚ի գեդդուրն յայն։ Եւ ասէ ցնա Եգիպտացին. Երդո՛ւիր ինձ եթէ ո՛չ սպանցես զիս, եւ ո՛չ մատնեսցես զիս ՚ի ձեռս տեառն իմոյ, եւ իջուցից զքեզ ՚ի գեդդուրն։ Եւ երդուաւ նմա[3138]. 16 եւ իջոյց զնա անդր։ Եւ ահա նոքա ցրուեալ էին ընդ երեսս ամենայն երկրի, ուտէին եւ ըմպէին. եւ տօնէին ամենայն աւարօքն մեծամեծօք, զոր առին յերկրէն այլազգեաց, եւ յերկրէն Յուդայ[3139]։ 17 Եւ եհա՛ս ՚ի վերայ նոցա Դաւիթ. եւ եհար զնոսա Դաւիթ յելանելոյ արուսեկին մինչեւ ցերեկոյ՝ եւ ՚ի վաղի՛ւ անդր, եւ ո՛չ ապրեցաւ ՚ի նոցանէ այր. բայց միայն պատանեա՛կք չորեքարեւր հեծան յուղտս եւ փախեա՛ն[3140]։

ՀԸ 18 Եւ թափեա՛ց Դաւիթ զամենայն ինչ զոր առին Ամաղեկացիքն. եւ զերկոսին կանայս իւր թափեա՛ց Դաւիթ։ 19 Եւ ո՛չ սխալեցաւ ՚ի նոցանէ ՚ի փոքուէ մինչեւ ցմեծ. եւ յուստերաց եւ ՚ի դստերաց, եւ յաւարէն մինչեւ ցամենայն ինչ զոր առին ՚ի նոցանէ՝ զամենայն ինչ դարձո՛յց Դաւիթ[3141]։ 20 Եւ ա՛ռ Դաւիթ զամենայն հօտս եւ զանդեայս, եւ տանէր առաջի աւարին. եւ աւարին անուն կոչէր՝ թէ այս աւար Դաւթի է[3142]։ 21 Եւ եկն Դաւիթ առ երկերիւրսն լքեա՛լս յերթալոյ զկնի Դաւթի, եւ նստոյց զնոսա ՚ի հեղեղատին Բոսորայ. եւ ելին ընդ առաջ Դաւթի եւ ընդ առաջ զօրո՛ւն որ ընդ նմա. եւ մատեա՛ւ Դաւիթ առ զօրն, եւ եհարց զողջունէ նորա ՚ի խաղաղութիւն[3143]։ 22 Եւ պատասխանի ետուն նմա ամենայն արք ժանտք եւ անզգա՛մք յարանց պատերազմողաց որք երթեալ էին ընդ Դաւթի, եւ ասեն. Եթէ զի ո՛չ եղեն հետամուտ ընդ մեզ, ո՛չ տացուք դոցա յաւարէ աստի զոր թափեցաք. բայց եթէ զիւրաքանչիւր զկին եւ զորդիս առցեն եւ գնասցեն ՚ի բա՛ց։ 23 Եւ ասէ Դաւիթ. Մի՛ արասցի այդպէս եղբարք իմ, յետ մատնելոյ զնոսա մեզ Տեառն, եւ պահելոյ զմեզ. եւ մատնեաց Տէր ՚ի ձեռս մեր զգեդդո՛ւրն եկեալ ՚ի վերայ մեր. 24 եւ ո՞ անսասցէ բանիցդ ձերոց այդոցիկ, զի ո՛չ ինչ են ընդ հատ ՚ի ձէնջ. քանզի ըստ մասին երթալոյն ՚ի պատերազմ, նո՛յնպէս եղիցի մասն վանապանին. ըստ նմի՛ն օրինակի բաժանեսցին[3144]։ 25 Եւ եղեւ յօրէ յայնմանէ եւ անդր՝ իբրեւ օրէ՛նք եւ իրաւո՛ւնք ՚ի մէջ Իսրայէլի մինչեւ ցայսօր։

ՀԹ 26 Եւ եկն Դաւիթ ՚ի Սիկիլակ. եւ առաքեաց յաւարէ անտի ծերոցն Յուդայ, եւ ընկերաց իւրոց, եւ ասէ. Այդ ձեզ օրհնութի՛ւն յաւարէ թշնամեաց Տեառն, 27 որ ՚ի Բեթելդ էք, եւ յՌամաթ հարաւոյ, եւ որք յԵթեր[3145], 28 եւ յԱրոյեր, եւ որք յԵփթամովթ, եւ որք յԵսթամա[3146]. 29 եւ որք յԵրաքէլ, եւ որք ՚ի քաղաքս Յերեմելացւոյն, եւ որք ՚ի քաղաքս Կինեցւոյն. 30 որք ՚ի Հռամա, եւ որք ՚ի Բովրանս, եւ որք յԱնաթաք[3147]. 31 եւ որք ՚ի Քեբրոն. եւ որք յամենայն տեղիս՝ ընդ որ շրջեցաւ Դաւիթ ի՛նքն եւ արք իւր[3148]։

31
Գլուխ ԼԱ

Ձ 1 Եւ այլազգիքն պատերազմէի՛ն ընդ Իսրայէլի. եւ փախեա՛ն արք Իսրայէլի յերեսաց այլազգեացն. եւ անկանէին վիրաւորք ՚ի լերինն Գեղբուա։ 2 Եւ հասին այլազգիքն ՚ի Սաւուղ եւ յորդիսն նորա, եւ հարին այլազգիքն զՅովնաթան եւ զԱմինադաբ եւ զՄելքիսաւէ՛ զորդիս Սաւուղայ. 3 եւ ծանրացա՛ւ պատերազմն ՚ի վերայ Սաւուղայ. եւ գտին զնա ա՛րք կորովիք աղեղնաւորք՝ եւ վիրաւորեցաւ ընդ կարաւանդսն ՚ի ներքս։ 4 Եւ ասէ Սաւուղ ցկապարճակիրն իւր. Մերկեա՛ զսուր քո եւ խոցեա՛ զիս նովաւ. գուցէ՛ գայցեն անթլփատքն եւ խոցոտիցեն զիս, եւ խաղայցեն զինեւ։ Եւ ո՛չ կամեցաւ կապարճակիրն՝ քանզի երկեա՛ւ յոյժ. եւ ա՛ռ Սաւուղ զսուսերն իւր եւ անկա՛ւ ՚ի վերայ նորա[3149]։ 5 Իբրեւ ետես կապարճակիրն եթէ մեռաւ Սաւուղ՝ անկա՛ւ եւ նա ՚ի վերայ սուսերին իւրոյ եւ մեռա՛ւ ընդ նմա[3150]։ 6 Եւ մեռա՛ւ Սաւուղ՝ եւ երեքեան որդիք նորա, եւ կապարճակիրն իւր. եւ ամենայն արք նորա յաւուր յայնմիկ ՚ի միասին։ 7 Եւ իբրեւ տեսին արք Իսրայէլի որ յա՛յնկոյս հովտացն, եւ որ յա՛յնկոյս Յորդանանու. եթէ փախեան արք Իսրայէլի, եւ թէ մեռաւ Սաւուղ՝ եւ որդիք նորա, թողին զքաղաքս իւրեանց եւ փախեան. եւ ելին այլազգիքն եւ բնակեցան ՚ի նոսա[3151]։ 8 Եւ եղեւ ՚ի վաղիւ անդր եկին այլազգիքն մերկացուցանե՛լ զդիակունսն. եւ գտին զՍաւուղ եւ զերի՛ս որդիս նորա անկեալս ՚ի լերին Գեղբուայ. 9 դարձուցին զնա, եւ մերկացուցին զհանդերձ նորա, եւ հատին զգլուխ նորա. եւ առաքեցին յերկիրն այլազգեաց շուրջանակի աւետաւորս ՚ի կուռս իւրեանց՝ եւ ՚ի ժողովուրդն։ 10 Եւ եդին զկարասին նորա յԱստարտիոնն, եւ զմարմինս նոցա կախեցին զպարսպէն Բեթսանայ[3152]։ 11 Եւ լուան զնոցանէն բնակիչք Յաբիսայ Գաղաադացւոց զոր ինչ արարին այլազգիքն ընդ Սաւուղ. 12 եւ յարեան ամենայն այր զօրութեան, եւ գնացին զգիշերն ամենայն. եւ առին զմարմինն Սաւուղայ եւ զմարմինն Յովնաթանու որդւոյ նորա ՚ի պարսպէն Բեթսանայ, եւ բերին զնոսա Յաբիս. եւ այրեցին զնոսա անդ։ 13 Եւ առին զոսկերս նոցա եւ թաղեցին զնոսա ընդ անդիւն Յաբիսայ. եւ պահեցին զեւթն օր[3153]։

Կատարեցաւ Թագաւորութեանց Առաջին[3154]։

Գլուխք Երկրորդ Թագաւորութեանց։

ա̃. Զի սպան Դաւիթ զայրն որ ասաց՝ թէ ե՛ս սպանի զՍաւուղ։

բ̃. Ողբք Դաւթի ՚ի վերայ Սաւուղայ եւ Յովնաթանու։

գ̃. Զի օծին զԴաւիթ ՚ի Քեբրոն ՚ի վերայ Յուդայ։

դ̃. Զի թագաւորեաց Յեբուսթէ որդի Սաւուղայ ՚ի վերայ մետասան ցեղիցն։

ե̃. Կռիւն ՚ի Գաբաւոն, ուր եւ սպանաւն Ասայէլ։

զ̃. Զի զօրանայր տունն Դաւթի։

է̃. Տրտունջն Յեբուսթեայ, եւ սպառնալիքն Աբեններեայ։

ը̃. Զի առաքեաց Աբեններ առ Դաւիթ՝ բանս ուխտի։

թ̃. Զի խօսեցաւ Աբեններ յականջս ամենայն Իսրայէլի վասն Դաւթի թագաւորել նմա։

ժ̃. Մահն Աբեններեայ, եւ սուգն Դաւթի ՚ի վերայ նորա։

ժա̃. Զի սպան Դաւիթ զսպանօղսն Յեբուստեայ։

ժբ̃. Զի օծին զԴաւիթ ՚ի վերայ ամենայն Իսրայէլի։

ժգ̃. Ա՛ռ Դաւիթ զՍիոն, եւ արար ողորմութիւն կաղաց եւ կուրաց. եւ վասն որդւոց նորա։

ժդ̃. Զի խրամատեաց Տէր զայլազգիսն առաջի Դաւթի։

ժե̃. Զի դարձեալ եհար զայլազգիսն ՚ի նշա՛ն անտառին։

ժզ̃. Թէ մեռաւ Ոզա առ տապանակաւն, վասն որոյ խոտորեցոյց Դաւիթ զտապանակն ՚ի տուն Աբեդդարայ։

ժէ̃. Զի եհան Դաւիթ զտապանակն յԵրուսաղէմ ՚ի խորանն զոր ինքն կազմեաց. եւ թէ անգոսնեաց Մեղքող զԴաւիթ։

ժը̃. Ասաց Դաւիթ ցՆաթան շինել տուն Աստուծոյ. եւ նա յորդորեաց զնա առանց Տեառն ՚ի նոյն։

ժթ̃. Պատգամ Տեռան առ Դաւիթ՝ թէ որդի քո շինեսցէ ինձ տուն, եւ ես եղէց նմա ՚ի հայր, եւ նա եղիցի ինձ յորդի։

ի̃. Գոհութիւն Դաւթի վասն այսր. եւ խնդրուածք վասն լնլոյ խոստմանն։

իա̃. Կրկին հայցուած վասն այսոցիկ։

իբ̃. Զի տիրեաց Դաւիթ գետոյն Եփրատայ. եւ յաւարէ հեթանոսացն պատրաստեաց պղինձ յոյժ ՚ի նիւթ կահից տաճարին։

իգ̃. Սպան Դաւիթ զԱդրիազար. վասն որոյ առաքեաց նմա արքայն Անտիոքու՝ անօթս ոսկեղէնս։

իդ̃. Զի արար Դաւիթ ողորմութիւն Մեմփիբոսթեայ որդւոյ Յովնաթանու։

իե̃. Առաքեաց Դաւիթ մխիթարել զՀանան արքայ Ամոնայ. որոյ նախատեալ զհրեշտակսն Դաւթի վարձեաց զԱսորիս կռուել ընդ Դաւիթ։

իզ̃. Զի առաքինացան ընդդէմ նոցա Յովաբ եւ Աբեսա. եւ նոքա դարձեալ գումարեցան։

իէ̃. Ա՛նդ առաքինացեալ Դաւթի, եւ թագաւորքն անձնատուրք ծառայք լինէին նմա։

իը̃. Եմուտ Դաւիթ առ կինն Ուրիայ, ուստի յղացաւ կինն։

իթ̃. Եւ զի ՚ի պատերազմի անդ սպանաւ Ուրիա կամելո՛վ Դաւթի։

լ̃. Թէ զի՞նչ դիմօք խօսեցաւ Նաթան ընդ Դաւթի վասն կնոջն Ուրիայ։

լա̃. Զի ՚ի վճռելն Դաւթի զիրացն, սաստկացաւ առ նա բանն Տեառն. եւ զի յա՛նձն առ Դաւիթ զմեղանսն եւ ապրեցաւ։

լբ̃. Վասն մահու մանկանն, եւ վասն ծննդեանն Սողոմոնի։

լգ̃. Չոգաւ Դաւիթ եւ ա՛ռ զՌաբաթ Ամոնացւոց, եւ bյերկա՛թbd արկ զգերեալսն անտի։

լդ̃. Չար խրատ ետ Յովնադաբ Ամոնի վասն Թամարայ։

լե̃. Զի բռնադատեաց Ամոն զԹամար, եւ եղեւ ընդ նմա։

լզ̃. Զի ել իրքն ՚ի վեր, եւ լուեալ Դաւթի բարկացաւ։

լէ̃. Զի ընդ նախատանաց քեռն՝ սպան Աբեսողոմ զեղբայր իւր զԱմոն։

լը̃. Եւ զի փախեաւ Աբեսողոմ յերեսաց Դաւթի։

լթ̃. Զի ՚ի ձեռն բանեղ կնոջն զարթոյց Յովաբ զկամս Դաւթի զոր ունէր վասն Աբեսողոմայ։

խ̃. Զի գիտաց Դաւիթ թէ ինքն Յովաբ եդ բանս ՚ի բերան կնոջն խօսել ընդ Դաւթի զԱբեսողոմայ։

խա̃. Զի հրամանաւ Դաւթի ա՛ծ Յովաբ զԱբեսողոմ յԵրուսաղէմ, եւ վասն գեղոյ եւ հերաց նորա։

խբ̃. Զի այրեաց Աբեսողոմ զվիճակ գարւոյն Յովաբայ, եւ գնացեալ Յովաբայ եմոյծ զնա առ արքայ։

խգ̃. Զի նենգութեամբ պատրէր Աբեսողոմ, եւ քարշէր յինքն զԻսրայէլ։

խդ̃. Թէ խրատուն Աքիտոփելայ թագաւորեաց Աբեսողոմ։

խե̃. Զի փախեաւ Դաւիթ յԱբեսողոմայ. եւ զի դարձոյց յետս զտապանակն. եւ պատուիրեաց Սադովկայ գուշակել ինքեան զզիարդն։

խզ̃. Զի դարձոյց յետս զՔուսի, ցրել նմա զխորհուրդն Աքիտոփելայ։ Եւ զի եկն Սիբա պատանի Մեմփիբոսթեայ պատարագօք ընդ առաջ Դաւթի։

խէ̃. Զի անիծանէր Սեմէի զԴաւիթ. եւ նա չխստանայր։

խը̃. Եկն Աբեսաղոմ յԵրուսաղէմ, եւ եկն առ նա Քուսի բարեկամ Դաւթի։ խթ. Եւ զի խօսեցաւ Քուսի ըստ մտացն Աբեսաղոմայ։

ծ̃. Չար խրատն Աքիտոփելայ ննջել Աբեսաղոմայ ընդ հարճս հօրն. եւ դժնեայ խորհուրդն նորա փութով հասանել սպանանել զԴաւիթ։

ծա̃. Զի ցրեաց Քուսի զնենգաւոր խորհուրդն Աքիտոփելայ։

ծբ̃. Զի առաքեաց գուշակեաց Քուսի ամրանալ Դաւթի. զոր գիտացեալ Աքիտոփէլ խեղդամահ եղեւ։

ծգ̃. ԶԱմեսայի կացոյց Աբեսողոմ ՚ի տեղի Յովաբու. եւ թէ ո՛յք էին որ կերակրեցին զԴաւիթ ՚ի փախչել անդ։

ծդ̃. Զի պարտեցաւ զօրն Աբեսողոմայ ՚ի պատերազմի անդ առաջի զօրացն Դաւթի։

ծե̃. Նշաւակեալ մահն հայրազեղծն Աբեսաղոմայ։

ծզ̃. Զի դադարեցոյց Յովաբ զպատերազմնն, եւ վասն արձանին Աբեսաղոմայ։

ծէ̃. Զի եկն Քուսի առ Դաւիթ, եւ bասաց. Սպանաւbd Աբեսաղոմ։

ծը̃. Զի ողբաց Դաւիթ զԱբեսաղոմ, եւ խորշեցան ՚ի նմանէ զօրքն. եւ մեծաբանեաց Յովաբ ՚ի վերայ Դաւթի, եւ նա յանձին կալաւ։

ծթ̃. Զի եկն ցեղն Յուդայ եւ այլքն դարձուցանել զԴաւիթ ՚ի տուն իւր. եւ կազմեցին զՅորդանան անցանել արքայի։

կ̃. Զի անյիշաչար եղեւ Դաւիթ առ Սեմէի, թէպէտ գազանանայր Աբեսսա։

կա̃. Թէ զի՞նչ փաղաքշեաց Մեմփիբոսթէ առաջի Դաւթի։

կբ̃. Թէ զի՞նչ խօսեցաւ Դաւիթ ընդ Բերզելեայ՝ որ կերակրեացն զնա։

կգ̃. Եկին տասն ցեղքն Իսրայէլի եւ կռուէին ընդ արս Յուդայ իբրեւ արհամարհեալք։

կդ̃. Ապստամբեաց Սաբէէ ՚ի Դաւթէ հանդերձ Իսրայէլիւ։

կե̃. Վասն տասն հարճիցն. եւ զի առաքեաց Դաւիթ զԱմեսայի ժողովել զԻսրայէլ. եւ նա յամեաց։

կզ̃. Չոգան Յովաբեանք զհետ Սաբէի Բոքորեանց, եւ մահն Ամեսայայ ՚ի Յովաբայ։

կէ̃. Խօսեցաւ կինն իմաստուն՝ եւ թափեաց զքաղաքն ՚ի Յովաբայ հատմամբ գլխոյն Սաբէի։

կը̃. Յարագեցին սպանին Գաբաւոնացիք զորդիս Սաւուղայ. եւ լուաւ Տէր երկրին. եւ վասն պատերազմացն եւ սատակմանն Ռափայնոցն։ կթ. Օրհնութիւն զոր օրհնեաց Դաւիթ զԱստուած որ փրկեաց զնա ամենայն ուրեք։

հ̃. bԳովութիւնbd իրաւանցն Աստուծոյ մարգարէութեամբ հանդերձ։

հա̃. Վերջին բանք ՚ի Դաւթայ ասացեալք։

հբ̃. Առաքինութիւնք քաջացն Դաւթի։

հգ̃. Զի նուիրեաց Դաւիթ Աստուծոյ զջուր ջրհորոյն Բեթղահէմի։

հդ̃. Անուանք զօրաւորացն Դաւթի նախաթուելովքն՝ երեսո՛ւն եւ եւթն։

հե̃. Թէ գրգռեաց Տէր զԴաւիթ թուել զԻսրայէլ։

հզ̃. Պատգամն Աստուծոյ առ Դաւիթ վասն երից պատժոցն, յորոց ընտրեաց զմահն Դաւիթ. եւ զի կանգնեաց սեղան Տեառն, եւ դադարեաց մահն յԻսրայէլէ։

[2827] Ոմանք. Եւ էին Փեննանայի որ՛՛... եւ Աննայի ո՛չ գոյին որդիք։

[2828] Ոմանք. Եւ անդ էր Հեղի, եւ եր՛՛։ Ուր Ոսկան. Եւ էին անդ Հեղի, եւ եր՛՛։

[2829] Բազումք. Զի ո՛չ ետ նմա Տէր որդի։

[2830] Ոմանք. Եւ տրտմեալ էր եւ լայր՝ եւ։

[2831] Ոմանք. Աւասիկ ես տէր։

[2832] Ոմանք. Ելոյէ Սաբաւոթ։

[2833] Ոմանք. Եւ ասէ ցնա մանուկն Հեղեայ։

[2834] Ոմանք. Տրտմութենէ իմմէ վարանեալ, եւ կամ մին՛՛։

[2835] Ոմանք. Եւ ասէ. Զի ՚ի Տեառնէ զօ՛՛։

[2836] Ոսկան. Եւ ել այր նորա Եղ՛՛։

[2837] Ոսկան. Զդա ՚ի ստենէ։

[2838] Ոսկան. Արա՛ որպէս ինչ բարի։

[2839] Օրինակ մի. Երեմենաւ եւ զուարակաւ։

[2840] Ոմանք. Ուրախ եղէ ՚ի փրկութեան։

[2841] Ոմանք. Նստուցանէ զնա ընդ զօ՛՛։

[2842] Ոմանք. Զուխտս ուխտաւորաց։

[2843] Ոմանք. Եւ բարձր առնէ եղջիւր։

[2844] Ոմանք. Ամենայն որդւոցն Իսրայէլի որ գային զոհել Տեառն ՚ի Սելով։

[2845] Ոմանք. Եւ ասէր ցայն որ զոհէրն։

[2846] Ոսկան յաւելու. Առաջի Տեառն, զի արհամարհէին արքն զզոհ Տեառն։

[2847] Օրինակ մի. Տեառն մեղանչիցեն. ո՞ կայցէ յա՛՛։

[2848] ՚Ի լուս՛՛. Առնելոյ զպտուղ ամենայն։ Ոմանք. Պտուղ ամենայն զոհիցն Իսրայէլի, եւ առա՛՛։

[2849] Բազումք. Վասն այսորիկ այսպէս։

[2850] Ոսկան. Եւ այլ ո՛չ սատա՛՛։ Ոմանք. Առ ՚ի սորելոյ աչաց իմոց։

[2851] Այլք. Զամենայն ինչ որ ՚ի սրտի իմում, եւ յանձին իմում արասցէ։

[2852] Ոսկան. Նմա վասն դանգի միոջ ար՛՛։

[2853] Ոմանք. Եւ ճրագն Աստուծոյ չեւ էր յարդարեալ. եւ Սամուէլ։

[2854] Ոմանք. Եւ ասէ. Ահաւասիկ ես։

[2855] Ոմանք. Ահաւասիկ կամ, զի՞ կոչե՛՛։

[2856] ՚Ի լուս՛՛. Նախ անծանօթ էր Աստուծոյ. համաձայն այլոց ՚ի բնաբ՛՛։

[2857] Ոմանք. Յերրորդ նուագին... եթէ Տէր կոչեաց զմա՛՛։

[2858] Օրինակ մի. Խօսեցաւ Տէր, եւ լուիցէ ծա՛՛։

[2859] Ոմանք. Որպէս միանգամն եւ միւս եւս անգամն։

[2860] Ոմանք. Վասն անիրաւութեան որդւոց... եւ նա ո՛չ սաստէր նոցա։

[2861] Այլք. Եւ եբաց զդրունս տանն։

[2862] Ոմանք. Ընդ քեզ Տէր... դո՛ւ յինէն բան... խօսելոց յականջս քո։

[2863] Ոմանք. Տեառն որ ինչ բարի է ա՛՛։

[2864] Ոմանք. Յամենայն Իսրայէլի... մինչեւ ցծագս երկրի։

[2865] Ոմանք. Եւ ել Իսրայէլ ընդ նոսա ՚ի պատերազմ... յԱբենեզեր։

[2866] Այլք. ՚Ի ճակատու անդ չորք հազ՛՛։

[2867] Օրինակ մի. Ուխտին Տեառն Աստուծոյ մերոյ, եւ եղիցի ՚ի միջի մերում եւ։ Յօրինակին պակասէր. ՚Ի ձեռաց թշնամեաց։

[2868] Ոմանք. Մեզ այդպիսի յերեկն եւ։

[2869] Ոմանք. Այր Յեմենացի։

[2870] Ոմանք. Որ շուրջն կային։

[2871] Ոմանք. Փախեաւ այր Իսրայէլ յերե՛՛։ Այլք. Մեծամեծք եղեն ՚ի ժողովրդեանն։

[2872] Ոմանք. Եւ նա դատեցաւ զԻսրայէլ։

[2873] Ոսկան. Եւ ՚ի ժամանակի յորում մեռ՛՛։

[2874] Ոմանք. Եւ ՚ի վերայ սկեսրէին նորա։

[2875] Ոմանք. Եւ վասն սկեսրեայրին նորա մեռանելոյ, եւ առն իւրոյ։

[2876] Ոմանք. Առաջի տապանակին Աստուծոյ։

[2877] Յօրինակին պակասէր. Եւ եղեւ իբրեւ կանխե՛՛։ Ոսկան. Եւ ցրուեալք ընդ մէջ գետնին։

[2878] Ոմանք. Ողնյարն Դագոնայ։ Յայլս պակասի. Քուրմք Դագոնայ զսեամս տանն Դագոնայ յԱզով՛՛։

[2879] Այլք. Թէ այն այնպէս է։

[2880] Այլք. ՚Ի փոքուէ մինչեւ ՚ի մեծա՛՛։

[2881] Ոմանք. Եւ էր տապանակն Տեառն յանդաստա՛՛։

[2882] Ոմանք. Զի՞նչ արասցուք տապանակին Աստուծոյ։

[2883] Այլք. Մի՛ առաքիցէք զնա ու՛՛։

[2884] Այլք. Զսիրտս ձեր, որպէս ծան՛՛։ Ոմանք. Եւ ապա արձակեաց զնոսա, եւ։

[2885] Այլք. Զտապանակն Տեառն ՚ի սայլին։

[2886] Ոմանք. Զտապանակն Աստուծոյ, ուրախ ե՛՛։

[2887] Յօրինակին, ՚ի բնաբ՛՛. Եւ փատառեցին, այլ ՚ի լուս՛՛. պատառե՛՛։

[2888] ՚Ի լուս՛՛. Եւ դարձան յԱսկաղոն, համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛. Յոր եւ յաւելուն ոմանք. յաւուր յայնմիկ։

[2889] Յօրինակին պակասէր. Այլազգիքն Տեառն ընդ գա՛՛։

[2890] ՚Ի լուս՛՛. Եւ ո՛չ խնդացին որդիքն Յեքո՛՛. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։

[2891] Յօրինակին՝ համաձայն բազմաց թուագրով դնի. ԾՌ եւ Հ այր։

[2892] Ոմանք. Եւ հայեցան ամենայն տունն։

[2893] Այլք. Եւ ծառայեցէք նմա միայնոյ, եւ փր՛՛։

[2894] Ոմանք. Գառն մի դիացիկ, եւ եհան զնա յողջակէզս։ Ուր եւս ոմանք. գառն մի գեղեցիկ։

[2895] Ոմանք. Եւ ելին արքն Իսրայէլի ՚ի Մասեփաթայ։

[2896] ՚Ի լուս՛՛. ՚Ի մէջ Մասեփայ եւ ՚ի մէջ Բեթսանայ հնոյ. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։

[2897] Ոմանք. Եւ երթայր ամ յամէ։

[2898] Ոմանք. Անդրանիկն Յովէլ... դատաւորք ՚ի Բեդսաբէէ։

[2899] ՚Ի լուս՛՛. Զհետ վախճանի զօշաքաղութեան։

[2900] Ոմանք. Որպէս եւ խօսեսցին ընդ քեզ։

[2901] Ոմանք. Զամենայն զպատգամս։

[2902] Ոմանք. Եւ զթզենիս ձեր զազնիւս։ Յօրինակին պակասէր. Առցէ եւ տացէ։

[2903] Ոմանք. Եւ դատեսցի զմեզ թագաւոր մեր։

[2904] Ոմանք. Իւրաքանչիւր ՚ի քաղաք իւր։

[2905] Ոմանք. Որդի Աբիելի որդւոյ Սաբեգայ. կամ՝ Ասեգայ... Յեմինացւոյ։

[2906] Ոմանք. Բարձր էք քան զամենայն ժողովուրդն։

[2907] Ոմանք. Եւ անցին ընդ երկիրն Սարիսայ։

[2908] Այլք. Եւ զամենայն ինչ զոր խօսիցի։

[2909] Ոմանք. Չորրորդ մասն սկեղ արծա՛՛։

[2910] Այլք. Զի զմարգարէ՝ յառաջ տեսա՛՛։

[2911] Յօրինակին պակասէր. Ելանէին ընդ զա՛՛։

[2912] Այլք. Ահաւադիկ առաջի ձեր այրդ։

[2913] Ոմանք. Ոչ ուտէր ժողովուրդն... գտանէք զնա անդր։ ՚Ի լուս՛՛. Եւ ապա ուտեն հիւրքն. համաձայն ոմանց։ Ուր Ոսկան. Կոչնական հիւրքն։

[2914] Ոսկան. ՚Ի սոյն ժամու առա՛՛։

[2915] Ոմանք. Մի՛ ինչ ածել զմտաւ։

[2916] Ոմանք. Յամինացւոյ. եւ ոմանք. Յեմինացւոյ։

[2917] Յօրինակին պակասէր. Եւ եղեւ ընդ ելա՛՛։

[2918] Ոմանք. Եւ դու կաց այսօր։

[2919] ՚Ի լուս՛՛. Եւ առ Սամուէլ զկուժն իւղոյ։ Ուր ոմանք ունին ՚ի բնաբ՛՛. զկուժն սրուակն եւղոյ։

[2920] Ոմանք. Որոյ դուն ՚ի խն՛՛... եւ թողեալ հօր քո զիշոցն, հոգայ։

[2921] Այլք. Եւ միոյն բարձեալ երիս ա՛՛... եւ միոյն բարձեալ տիկ մի։

[2922] Ոմանք. Զամենայն ինչ որ գտանիցէ։

[2923] Այլք. Եւ մարգարէացաւ ՚ի միջի նոցա։

[2924] ՚Ի լուս՛՛. Եւ ասէ հօրեղբայր նորա ցնա. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։ Ուր ոմանք. Եւ ասեն ընտանիքն նորա ցնա։

[2925] Ոսկան. Եւ ժողովեալ Սամուէլ։

[2926] Ոմանք. Ցեղին Մատտարայ։

[2927] ՚Ի լուս՛՛. Եթէ կայցէ այսր այրն, համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։ Ոմանք. Ահաւանիկ թաքու՛՛։ ՚Ի լուս՛՛. Ընդ կարասով. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։

[2928] Ոմանք. Որդիքն զօրութեանց։

[2929] Ոմանք. Եւ գնացին իւրաք՛՛։

[2930] Ոսկան յաւելու. Եւ ո՛չ բերին նմա պատարագս. իսկ նա էր իբրեւ խուլ։

[2931] Օրինակ մի. Յետ ամաց միոյ աւ՛՛։ Յօրինակին պակասէր. Եւ ասեն ամենայն արք Յաբի՛՛։

[2932] Յօրինակին պակասէր. Արք Յաբիսայ ցՆաաս, թոյլ։ Ուր Ոսկան դնէ. ցնոսա, թոյլ։

[2933] Ոմանք. Զբանս զայսոսիկ։

[2934] Յօրինակին համաձայն ոմանց ըստ այսմ կերպի գրին թիւքս։ Ամենայն այր Իսրայէլացի ելին վեց ՌՃ... եւ այր Յուդայ եւթանասուն Ռ։

[2935] Ոմանք. ՚Ի ձեռս զարսն, եւ սպանցուք զնա։

[2936] Յօրինակին պակասէր. Եւ ուրախ եղեւ անդ Սամուէլ։

[2937] Ոմանք. Եւ արդ աւասիկ թագաւոր։

[2938] ՚Ի լուս՛՛. Լիցի Տէր ՚ի միջի ձերում. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։

[2939] Ոմանք. Արդարութիւնս Տեառն զոր արար ՚ի միջի ձե՛՛։

[2940] Այլք. Եւ ՚ի ձեռս այլազգեաց։

[2941] Ոմանք. Աւասիկ թա՛՛... ահա ետ ձեզ։

[2942] Այլք. Եւ ո՛չ հեստեցէք բերանոյ Տեառն։

[2943] Ոմանք. Վասն ծառայից քոց՝ զի մի մեռ՛՛։

[2944] Ոմանք. Զհետ ո՛չ ընչիցն... եւ ո՛չ փրկիցեն։

[2945] Այլք. Զճանապարհն զբարի։

[2946] ՚Ի լուս՛՛. Եթէ անգոսնեցին Եբրայեցիքն։

[2947] Այլք. Եւ լուաւ ամենայն Իսրայէլ. ասեն։

[2948] Ոմանք. Առ եզր ծո՛՛... եւ ելին եւ բա՛՛... Բեթորովնայ, կամ՝ Բեթերովնայ։

[2949] Ոմանք. Ժողովուրդն թօթափեցաւ ՚ի նմանէ։

[2950] Ոմանք. Յիշխան ՚ի վերայ ժողո՛՛։

[2951] Յօրինակին պակասէր. Հանդէս արար Սաւուղ։

[2952] Ոմանք. Առաջ միոյ հայէր ընդ։

[2953] Ոմանք. Որ հայէր ընդ Գաբայէ յառեալ։

[2954] Ոմանք. Չգտանէր յամենայն երկրին։

[2955] Ոմանք. Եւ կացնոյ եւ մանգաղոյ։

[2956] Ոսկան յաւելու. Եւ գտաւ միայն Սաւուղայ եւ Յովնաթանու։

[2957] Ոմանք. Ե՛կ եւ անցցուք ՚ի կիր՛՛։

[2958] Այլք. ՚Ի գլուխ Բլրոյն ընդ նռն՛՛։

[2959] Ոսկան. ՚Ի մէջ կրճին էր. ընդ որ։ Ոմանք. Անուն միումն Բեզէս։

[2960] Յօրինակին. Եւ որպէս սիրտ քո. բայց ՚ի վերայ եւ-ին չակերտիւ նշանակի արտաքս հանել, համաձայն այլոց։

[2961] Յօրինակին. Եւ յափսեթերս երթիցուք։

[2962] Ոմանք. Որ թաքուցեալ էին։

[2963] Ոմանք. Եւ բռնաքարօք դաշտին։

[2964] Ոմանք. Որ ՚ի կրճին էր։

[2965] Ոմանք. Ո՞ երթեալ իցէ ՚ի։

[2966] Ոմանք. Ամփոփեա՛ զձեռս քո։

[2967] Ոմանք. Եւ ընդ Յովնաթանու։

[2968] ՚Ի լուս՛՛. Իբրեւ ԺՌ անանց։ Ոմանք. Մինչեւ ցերեկոյ, եւ խնդրեսցին վրէժ ՚ի թշնամեաց։

[2969] Ոմանք. Եւ եթէ տեսին աչք իմ։

[2970] Ոմանք. Կերեալ էր այսր աւուր ժո՛՛։

[2971] Ոմանք. Անօրինեցայք ՚ի Գեթթամայ։

[2972] Այլք. Զհետ այլազգեացն զցայգս. եւ յափշտա՛՛... եւ մի՛ թողցուք ՚ի նոցանէ այր։

[2973] Յօրինակին. Զի թէ Յովնաթանայ որդ՛՛։

[2974] Ոմանք այսպիսի օրինակաւ ունին զբանս զայս. Դուք լիջիք ՚ի մի կողմն, եւ ես եւ Յովնաթան որդի իմ եղիցուք ՚ի մի կողմն. եւ ասէ ժողովուրդն։

[2975] Այլք. Յաւուր յայսմիկ։ Ոմանք. Եւ եթէ ՚ի Յովնաթանու որդւոյ իմում... Իսրայէլի իցէ անօրէնութիւն։ Յայլս պակասի. Յովնաթանու, եւ Սաւուղայ, եւ ժողովրդեանն. եւ ել ժո՛՛։

[2976] Ոմանք. Եւ ահա մեռանիմ ես։

[2977] Ոմանք. Զփրկութիւնս զայս մեծ յԻսրայէլի... արար զմեղսս զայս։

[2978] Ոմանք. ՚Ի ձեռաց կոխողաց նորա։

[2979] Յօրինակին պակասէր. Ես ասէ Սամուէլ ցՍաւուղ. Զիս ա՛՛։

[2980] Ոմանք. Եւ մի՛ ապրեցուցանիցես ՚ի նմանէ... եւ յուղտէ մինչեւ։

[2981] ՚Ի լուս՛՛. Եւ հանդէս արար նոցա Գաղգաղ. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։ Ոմանք. Չորեք հարիւր հազար արանց դասականաց։

[2982] ՚Ի լուս՛՛. ՅԵւիլատայ մինչեւ. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։

[2983] Յօրինակին պակասէր. Ոչ պահեաց. եւ տրտմեցաւ Սամուէլ։ Եւ գոչ։

[2984] Ոսկան. Եւ իբրեւ եկն Սամուէլ։

[2985] Ոմանք. Բարբառ հօտիդ այդորիկ յականջս։

[2986] Ոմանք. Գաւազան ՚ի ցեղին Իսրայէլի։

[2987] Ոմանք. Առաջի Տեառն Աստուծոյ։

[2988] Յայլս պակասի. Եւ ասէ Սամուէլ ցՍաւուղ. Ո՛չ դար՛՛։

[2989] Ոմանք. Որդեկոտոր լիցի ՚ի կանայս։

[2990] Ոմանք. Մինչեւ ցօր մահուան։

[2991] ՚Ի բազումս պակասի. Ա՛ռ դու ինձ երինջ մի։

[2992] Ոմանք. Եւ եղեւ ՚ի մտանելն նորա, ետես զԵղ՛՛։

[2993] Ոմանք. Որպէս տեսանէ մարդ տեսանիցէ Աստուած։

[2994] Ոմանք. Եւ ո՛չ զդա ընտրեաց իւր Տէր։

[2995] Ոսկան. Եւ բարւոք տեսլեամբ Տեառն։

[2996] ՚Ի լուս՛՛. Յեսսեայ զԲեթղեհէմացւոյ. համաձայն ոմանց ՚ի բնաբ՛՛։

[2997] ՚Ի լուս՛՛. Կեցցէ Դաւիթ առաջի իմ։

[2998] Ոմանք. ՅԱփեսդումին. եւ ոմանք. յԵփեսդովմին։

[2999] Ոմանք. Յայնմ կողմանէ, եւ հովիտն ՚ի մէջ։

[3000] Բազումք. Եւ երկեան յոյժ։ (12) Եւ ասէ Դաւիթ որդի առն Եփրաթա՛՛։

[3001] Ոմանք. Երթալոց ՚ի պատերազմն... եւ երրորդն Սամաա։

[3002] Ոմանք. Եւ Դաւիթ գնացեալ էր ՚ի Սաւուղայ արա՛՛։

[3003] Ոմանք. Եւ զտասն զմաճռակս կաթինդ տարցես հազարա՛՛։

[3004] Ոմանք. ՚Ի ճակատն. եւ աղաղակեցին ՚ի ճակատուն։

[3005] Ոմանք. Եւ մինչդեռ նա ընդ նոսա խօսէր. եւ ահա այրն Ամինացի։

[3006] Ոմանք. Եթէ տեսանիցէք զայրն զայն, որ ելանիցէ։

[3007] Ոմանք. Եւ զինչ է այլազգին։

[3008] Այլք. Այնպէս արասցի առն։ Ուր ոմանք. Ըստ նմին բանի։

[3009] Ոմանք. Յոյր ՚ի ձեռն թողեր։ Այլք. Զսակաւ ոչխարակսն յանա՛՛։

[3010] Ոմանք. Եւ լուր եղեն բանքն։

[3011] Այլք. Եւ ած Դաւիթ զսուսեր իւր ՚ի վերայ վարապանա՛՛։ Յօրինակին. Եւ ասէ դաւիթ

[3012] Ոմանք. Սովոր էր զքարինս ժողովելոյ. եւ զպարսսն. եւ ոմանք. եւ զպարան ՚ի ձեռին։

[3013] Ոմանք. Շուն իցեմ ես... զԴաւիթ դիովք իւրովք։

[3014] Ոմանք. Եւ ծանիցէ եկեղեցիս այս ամենայն՝ եթէ։

[3015] Ոմանք. Եւ մերկեաց զնա ՚ի պա՛՛։

[3016] Ոմանք. Զճանապարհայն նմին մինչեւ ՚ի դրունս Գեթայ եւ յԱկկարոն։

[3017] Ոմանք. Դարձաւ... ՚ի սպանանելոյ զայլազգին։

[3018] Յայլս պակասի. Եւ ցկամար իւր եւ ցկապարճս իւր։

[3019] Այլք. Վասն բանին այնորիկ... եւ արդ զինչ պակաս է նմա։

[3020] Ոմանք. Եթէ այնչափ իմաստուն էր յոյժ։

[3021] Այլք. Ահա դուստր իմ երէց։ ՚Ի լուս՛՛. Ներովբ։ Ոմանք. Քանզի ասէր Սաւուղ. Մի՛։

[3022] Ոմանք. Եդրիէլի Մողոթացւոյ։

[3023] Այլք. Եւ պատմեցին նմա ծառայքն իւր։

[3024] Ոմանք. Եւ չեւ էին լցեալ աւուրք։

[3025] Ոմանք. Եւ ետ նմա Սաւուղ զՄեղքող։

[3026] Ոմանք. Եւ ամենայն Իսրայէլ սիրէ զնա։

[3027] Յայլս պակասի. Զամենայն աւուրս նորա։

[3028] Այլք. Հաճեալ էր ընդ Դաւիթ յոյժ։

[3029] Ոմանք. Յանդի ուր եւ իցես դու. եւ։

[3030] Այլք. Եւ արար Տէր փրկութիւն մեծ։

[3031] Ոմանք. Զամենայն զբանս զայսոսիկ նմա... եւ էր առաջի նորա որպէս յերե՛՛։

[3032] Ոսկան. Եւ եհար ՚ի հարուածս... ՚ի նոցանէ։

[3033] Ոմանք. Եւ Դաւիթ ել եւ գնաց եւ զերծաւ։

[3034] Ոմանք. Գնաց՝ ել եւ ապրեցաւ։

[3035] Ոմանք. Եւ ասեն. Խօթէ։

[3036] Յօրինակին պակասէր. Եւ ասէ Մեղքող ցՍաւուղ. Ինքն ա՛՛։

[3037] Յօրինակին պակասէր. Եւ եկն առ Սամուէլ։

[3038] Ոմանք. Եւ պատմեցաւ Սաւուղայ, եւ առաքեաց այլ։

[3039] Յօրինակին պակասէր. Եւ երթայր երթալով եւ մարգարէա՛՛։ Ոմանք. Եւ գնաց ՚ի Նաւաթ Հռամայ... մինչեւ հասանել նորա ՚ի Նաւաթ Հռա՛՛։

[3040] Ոմանք. ՚Ի Նաւաթ Հռամայ, եւ ե՛՛։

[3041] Ոմանք. ՚Ի դաշտի անդ մինչեւ։ Այլք. Մինչեւ ցընդերեկս աւ՛՛։

[3042] Այլք. Եթէ ասասցէ թէ բար՛՛։ Ոմանք. Խստիւ տայցէ քեզ պատասխանի։

[3043] Ոմանք. Վնաս ինչ է ՚ի ծառայի քում։

[3044] Յօրինակին պակասէր. Զի եթէ գիտելով։

[3045] Այլք. Եւ երեքօրեսցիս, եւ խնդրեսցիս, եւ եկեսցես ՚ի տեղի քո։

[3046] Ոմանք. Գի՛տ զփքնին... եւ այսր է փքնին։

[3047] Եւ անդր է փքնին։

[3048] Ոմանք. Քանզի ասաց թէպէտ ինչ իցեն։

[3049] ՚Ի լուս՛՛. Երեկ եւ յեռանդ ՚ի սեղանս։

[3050] Բազումք. Եւ պատուիրեցին յիս եղբ՛՛։

[3051] Ոմանք. Եւ բարկացաւ Սաւուղ յոյժ ՚ի վերայ Յովնա՛՛։ ՚Ի լուս՛՛. Աղջկորդի. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։

[3052] Բազումք. Ոչ հաստատեսցի։

[3053] Ոմանք. Մինչեւ ՚ի տեղի փքնին... ՚ի քէն եւ անդր է փքնինն։

[3054] Ոմանք. Աքիմելէք ՚ի պատահման նորա։

[3055] Ոսկան. ՑԱքիմելէք քահանայ Աստուծոյ։ Ոմանք. Ինձ արքայ այսր... եւ հրաման ետ մանկտւոյն... Աստուծոյ հաւատարմութիւն ՚ի փեղմովնի։ Յօրինակին. Փելոնի ելմոնի։

[3056] Ոմանք. Եթէ իցեն ՚ի ձե՛՛։

[3057] Այլք. Եւ ասէ ցնա. ՚Ի կանանց... այսօր սրբեսցի գոր՛՛։

[3058] Այլք. Զի ո՛չ գոյր անդ... հաց ջերմ։

[3059] Ոմանք. Յաւուր յայնմիկ ՚ի ներսի խորանին առաջի Տեառն։

[3060] Ոմանք. Անքուսայ Գեթացւոյ։

[3061] Յօրինակին պակասէր. Ինչ իցեմ ես այսա՛՛։ Ոմանք. Դա ՚ի տուն իմ։

[3062] Ոմանք. Եւ գնաց անտի Դաւիթ։

[3063] Ոմանք. Եղիցին հայր իմ... եթէ զի՛նչ ա՛՛։

[3064] Յօրինակին պակասէր. Մինչեւ էր Դաւիթ յան՛՛։

[3065] Ոմանք. Եւ գեղարդն որ ՚ի ձեռին իւ՛՛։

[3066] Այլք. Եւ զամենեսեան զձեզ առնիցէ։

[3067] ՚Ի լուս՛՛. Դովեկ Եդոմայեցի, որ։

[3068] Ոմանք. Եւ առաքեաց արքայ կոչել զԱ՛՛։

[3069] Այլք. Զի միաբանեցէք դուք եւ որ՛՛։ Ոմանք. Հարցանել նմա ՚ի Տեառնէ։

[3070] Այլք. Եւ ասէ արքայ Սաւուղ։

[3071] Յօրինակին թուագրով այսպէս գրի. Երե՛ք Ճ եւ Ե այր։

[3072] Ոմանք. Անձին իմում տեղի։

[3073] Ոմանք. Ահա այլազգիքն... եւ յափշտակեցին զկալարայն։

[3074] Այլք. Եւ հարցես զայլազգիսն։

[3075] ՚Ի լուս՛՛. Եւ ասէ Սաւուղ. Մատնեաց զնա Աստուած ՚ի։

[3076] Այլք. Իմ ՚ի ձեռս Սաւուղայ։

[3077] Ոմանք. ՚Ի մառայլ լերինն։

[3078] Ոմանք. Եւ Դաւիթ նստէր յանտառին ՚ի մառայլ լե՛՛։

[3079] Ոմանք. Ոչ աւասիկ... ՚ի Մեսերա... ՚ի բլրին Եքեղատու։

[3080] Ոմանք. Ըստ ամենայն ցանկութեան արքայի... քանզի եւ փակեցին ՚ի ձեռս արքայի։

[3081] Ոմանք. Պատեցին զԴաւթիւ... յունել զնա։

[3082] Ոմանք. Եւ գնացին խնդրել զԴա՛՛... հանդէպ Աղիմայ։ Ուր Ոսկան. Էլիմաց որսոյն։

[3083] Ոմանք. Հօտից նորա առ ճանապարհաւն, եւ էր անդ այր մի... եւ արք նորա անդ նս՛՛։

[3084] Ոմանք. ՚Ի թիկունս նորա, եւ անկաւ։

[3085] Յօրինակին պակասէր. Դատ արասցէ Տէր ընդ իս եւ ընդ քեզ։

[3086] Ոմանք. Խօսել զբանսս զայսոսիկ։

[3087] Ոմանք. Այսօր եթէ որպէս փակեաց։

[3088] Ոմանք. Թագաւորութիւնդ Իսրայէլի։

[3089] Բազումք. ՚Ի Մասարայ յանձուկն։

[3090] Ոմանք. Եւ առաքեաց Դաւիթ։

[3091] Յօրինակին. Հա՛րց ցմանկտիտ քո։

[3092] Այլք. Կնոջ Նաբաղու։

[3093] Ոմանք. Եւ արդ գիտասջիր զի՛նչ գոր՛՛... եւ նա այր ժանդ, եւ ո՛չ գոյ։

[3094] Բազումք. Եւ եդ ՚ի վերայ իշոց։

[3095] Ոմանք. Զամենայն ինչսն Նաբա՛՛... եւ հասոյց ինձ չար երախտեացն իմոց։

[3096] Յօրինակին պակասէր. Եւ երկիր եպագ նմա յերկիր։

[3097] Այլք. Տեառն իմում չարիս։

[3098] Այլք. Զքեզ այսօր ընդ առաջ իմ։

[3099] Այլք. Յառնելոյ քեզ չար. զի։

[3100] Այլք. Խրախութիւն տան նորա իբրեւ... մինչեւ ցլոյս առաւօտուն։

[3101] Ոմանք. Եւ մեռաւ սիրտ նորա, եւ նա եղեւ իբրեւ զքար։

[3102] Ոմանք. Եւ եղեւ իբրեւ աւուրք։

[3103] Ոմանք. Եւ քսան աղջիկ. եւ ոմանք. Եւթն աղջիկ։

[3104] Ոմանք. Եւ եկին Զեփեցիքն ՚ի մառայլի՛ն։

[3105] Այլք. Եւ բանակեցաւ Սաւուղ ՚ի բլ՛՛։

[3106] Ոմանք. Եւ գեղարդն յեցեալ յերկրի ՚ի սնա՛՛։ Այլք. Եւ զօր նորա ննջէին շուրջ։

[3107] Ոմանք. Բայց եթէ Տէր իւր խրատ՛՛։

[3108] Ոմանք. ՚Ի սնարից նորա։

[3109] Ոսկան. Եմուտ ոմն ՚ի զօրուիդ։

[3110] Ոմանք. Զարքայ զտէր ձեր։

[3111] Ոմանք. Եւ զի՞նչ գտաւ յիս վնաս։

[3112] Այլք. Զի ո՛չ ինչ արարից քեզ չար։

[3113] Ոմանք. ՚Ի ձեռս Սաւուղայ... եւ եթէ խնդրիցէ զիս Սաւ՛՛։

[3114] Ոմանք. Անքուս որդի Մովաբայ։

[3115] Ոմանք. ՚Ի թագաւորեալ քաղաքի քո ընդ քեզ։

[3116] Բազումք. Թիւ աւուրցն զոր նստաւ։ ՚Ի լուս՛՛. Աւուրք երկուց ամաց։

[3117] Ոմանք. Արշաւեցէք այսօր. եւ ասէր Դաւիթ ցԱն՛՛։

[3118] ՚Ի լուս՛՛. Գիտելով գիտասցես. համաձայն բազմաց ՚ի բնաբ՛՛։ Ուր օրինակ մի ունի. գիտելով զօրասցես, զի ընդ իս։

[3119] Ոմանք. Երազովք եւ զգուշութեամբ, եւ մար՛՛։

[3120] Բազումք. Ահա է կին մի վհուկ յԱյենդովր։

[3121] Ոմանք. Սպանանել զսա։

[3122] Ոմանք. Ասա՛ զոր տեսեր։

[3123] Ոմանք. Այր ուղորդեալ յերկրէ։

[3124] Ոմանք. Եւ ո՛չ եւս լուաւ ինձ։

[3125] Յօրինակին պակասէր. Եւ արդ լո՛ւր եւ դու ձայնի։

[3126] Ոմանք. Զամենայն զբանակս իւրե՛՛։

[3127] Ոմանք. Հարիւրաւորք եւ հազարաւորք։

[3128] Ոմանք. Եւ ի՞ւ հաճիցի դա ընդ Տեառն իմում, եթէ ո՛չ գլխով ա՛՛։

[3129] Ոմանք. Դարձիր, եւ եթէ դու ՚ի խաղա՛՛։

[3130] Այլք. Յօրէ յորմէ էի։ Ուր ոմանք. Յորմէ եկի առաջի։

[3131] Յօրինակին պակասէր. Դու ընդ առաւօտն, դու եւ ծառայք։

[3132] Ոմանք. Դաւիթ, ինքն եւ արք իւր... ելին ՚ի պատերազմել։

[3133] Այլք. Յաւուրն երրորդի։

[3134] Այլք. Զի զայրացեալ էր ոգի։

[3135] ՚Ի լուս՛՛. ՚ի վերայ Գեդդուրայն, նշանակի՝ հինին։

[3136] Ոմանք. Եւ չորեքհարիւր արք նորա ընդ նմա։

[3137] Ոմանք. Հարաւոյ Քերեթեայ։

[3138] Ոսկան. Երդուիր ինձ զի մի՛ սպան՛՛։ Ոմանք. Եւ ո՛չ տացես զիս ՚ի ձեռս։

[3139] Այլք. Ընդ երեսս ամենայն երկրին։

[3140] Ոմանք. Յելանելոյ արօսեկին։

[3141] Ոմանք. Զամենայն դարձոյց Դաւ՛՛։

[3142] Յօրինակին. Թէ այս ա՛ւր Դաւթի է։

[3143] Բազումք. Եւ մատեաւ Դաւիթ ՚ի զօրն, եւ ե՛՛։

[3144] Ոմանք. Եւ ո՞ անսայցէ բանից... ո՛չ են ընդ հատ... երթելոյն ՚ի պատերազմ... մասն վանապանի։

[3145] Ոմանք. Եւ Հռեմաթ հարաւոյ։

[3146] Ոսկան. ՅԵփթամովթ. եւ որք յԵփթամա։

[3147] Ոմանք. ՚Ի Բովրանս, եւ որք յԱթաք։

[3148] Ոմանք. Դաւիթ ինքն եւ որք ընդ իւր։

[3149] Ոմանք. Մերկա՛ զսուր քո։

[3150] Յօրինակին պակասէր. Անկաւ եւ նա ՚ի վերայ սուսերին։

[3151] Յօրինակին. Յորդանանու. եւ թէ փախեան արք Իսրայէլի... եւ բանակեցան ՚ի նոսա։ Ոմանք. Եւ բնակեցան ընդ նոսա։

[3152] Ոմանք. Եւ եդին... յԱստարովնն։

[3153] Ոմանք. Եւ թաղեցին զնոսա ընդ անիւն Յաբիսայ։

[3154] ՚Ի վախճանի՝ ոմանք. Կատարումն Առաջին Թագաւորութեանց. եւ ոմանք. Կատարեցաւ Գիրք Առաջին Թագաւորութեանցն։ Ըստ այսմ ունին սոքա եւ ՚ի յաջորդ Գիրս Թագաւորութեանց։

Ցանկ

Նախորդ էջ Ցանկ Հաջորդ էջ