ՆԱԽԱԴՐՈՒԹԻՒՆ ԵԶԵԿԻԵԼԻ ՄԱՐԳԱՐԷԻ
Եզեկիէլ՝ Նաբուքոդոնոսորայ յերրորդ ելանելն յԵրուսաղէմ, գերի վարեցաւ ընդ Յովակիմայ արքայի, որ նա ինքն է Յեքոնիա՝ հայր Սաղաթիելի. յորոյ հինգերորդ ամի գերութեանն սկսաւ մարգարէանալ Եզեկիէլ ՚ի Բաբելոն։ Եւ է պատճառ սքանչելի տեսլեանն՝ զոր ետես, այսպէս։ ՚Ի գլուխ ամպարշտութեան հասեալ Հրէիցն՝ բազումք գերեալ եղեն ՚ի Բաբելոն, ընդ որս եւ արքայն Յեքոնիա. իսկ մնացեալքն անդէն ո՛չ զգաստանային, այլ վստահացեալք ՚ի տաճարն որ չեւ էր հրկիզեալ, ուր համարէին բնակել զԱստուած. եւ անհնար կարծէին մատնել զնա հեթանոսաց, որով ամբարտաւանեալք՝ եւս ՚ի չարիս յառաջէին։ Եւ զի ՚ի ժամանակի անդ՝ Երեմիաս ՚ի միջի նոցա էր յԵրուսաղէմ. որ թէպէտ խրատէր եւ յանդիմանէր զնոսա՝ ո՛չ հաւանէին. այլ ընդ հակառակս ելեալ ատէին զնա, եւ իբրեւ ընդ թշնամի ինքեանց հայելով ընդ նա, եւ ընդ բարեկամ Քաղդէացւոց, ո՛չ միայն չլսէին նմա, այլ եւ սպանանել եւս ջանային։ Առնո՛ւ Աստուած ՚ի ձեռն մարգարէական շնորհիւ զԵզեկիէլ ՚ի Բաբելոն, ընդ որում ո՛չ գոյր Հրէիցն իրք նախանձու՝ որպէս ընդ Երեմիայի. եւ տա՛յ նմա համաձայնել Երեմիայի ՚ի կշտամբանս չարեաց Հրէիցն, եւ ՚ի սպառնալիս կործանման քաղաքին եւ տաճարին՝ թէ ոչ դարձցին։ Զի ՚ի հեռուստ ՚ի Բաբելոնէ սպառնալով նորա, զոր ՚ի ձեռն երթեւեկաց ունէին լսել որք յԵրուսաղէմ, թերեւս հաւանեսցին անսալ՝ զի ապրեսցին։ Արդ՝ ետես մարգարէս զտեսիլ փառացն Աստուծոյ ՚ի վերայ քրովբէից, ընդդէմ կարծեացն Հրէից՝ թէ չէ՛ Աստուած կարօտ տաճարին, կամ քրովբէիցն որ անդ. զի յեւս զարմանալի կենդանեաց պաշտի. եւ չխնայէ մատնել զտաճարն հանդերձ անդարձ Հրէիւքն՝ Նաբուքոդոնոսորայ. զոր եւ կերպարանօք գազանացն դրոշմէ զնա։ Զի թէպէտ մարդ է բնութեամբ՝ բուռն է իբրեւ զառեւծ, եւ սուր իբրեւ զարծուի, կասօղ եւ մանրօղ իբրեւ զզուարակ. զոր եւ ածելոց էր ՚ի վերայ նոցա եւ տաճարին։ Եւ զի կատարելոց էր զսպառնալիսս, ածէ տեսլեամբ զմարգարէս յԵրուսաղէմ եւ ցուցանէ նմա զծածուկ եւ զյայտնի չարիս նոցա, ընդ որոց յաճախէ սպառնալիս յիշմամբ երախտեացն՝ որ առ նոսա՝ յԵգիպտոսէ եւ յառաջ. եւ զանազան օրինակօք ցուցանէ զանհրաժեշտ պատուհասն, յորում ո՛չ ունէին գտանել մխիթարութիւն. օրինակաւ չմխիթարելոյն Եզեկիելի ՚ի մեռանել կնոջն։ Սպառնայ եւ ՚ի վերայ այլազգեացն որք ոտնհար լինէին Հրէից։ Յիշէ եւ զառնուլն Երուսաղեմի. եւ դարձեալ կշտամբէ զոմանս. եւ ապա տայ աւետիս դարձի առ լերինսն որոց սպառնացաւ ՚ի ժամ բարկութեանն։ Եւ յարութեամբ ոսկերացն, եւ շինուածով տաճարին, եւ սահմանօք ցեղիցն, եւ դրամբք քաղաքին ըստ ցեղիցն՝ հաստատէ զդարձ Հրէիցն. եւ զշինուած տաճարին, եւ զկանգնել պարսպին եւ դրանցն Երուսաղեմի. եւ ՚ի նոյն նկարէ զշինութիւն եկեղեցւոյ, եւ զվայելչութիւն անձեռագործ վերնոյն Երուսաղեմի, եւ սքանչելի դրանցն. զոր եւս յայտնի ցուցանէ Յովհաննէս ՚ի Յայտնութեանն։ Եւ ունի մարգարէս պատմութիւն ժամանակի ամաց քսանից։
Գլուխք գրոց Եզեկիելի Մարգարէի։
ա̃. Տեսիլ գազանացն ըստ նկարագրին, ՚ի վերայ բանաւորաց, գազանաց անասնոց եւ թռչնոց. եւ անիւքն ՚ի վերայ ժամանակի՝ զտիրելն Աստուծոյ յայտնէ. եւ նովաւ զվերջին գալն Քաղդէացւոցն, եւ զաւերն Երուսաղեմի։ Իսկ ըստ մարգարէութեան՝ զմարդանալն Քրիստոսի, եւ զկառավարելն ՚ի խաչն. եւ զեկեղեցւոյ յայտնէ. իսկ ըստ բարոյից՝ զչորս առաքինութիւնսն յորս հանգչի Աստուած. եւս եւ վասն հանդերձեալ գալստեանն Քրիստոսի։ Ամբաստանէ Աստուած զԻսրայէլէ, եւ ջամբեալ զմատեանն՝ կարգէ զնա դէտ ՚ի վերայ Իսրայէլի։
բ̃. ՚Ի կշտամբանս անարժանիցն՝ կապանօք եւ լռութեամբ ճգնի մարգարէն։ Դրոշմէ աղիւսովն զկործանումն Երուսաղեմի. եւ ՚ի կողմն ննջելովն՝ չափէ զժամանակն ՚ի մարգարէութենէն իւրմէ մինչեւ յառաջին ամն Կիւրոսի՝ քառասուն ամ. եւ յաւերածէ տաճարին մինչ ՚ի կանգնումն պարսպացն Երուսաղեմի առ Նէէմաւ, հարեւր եւ յիսուն ամ. եւ ճնշելով զինքն՝ գուշակէ զսով եւ զգերութիւն. որ եւ առ մեզ պաշտի դատաստանս՝ ա՛ստ եւ ՚ի հանդերձեալն։
գ̃. Սպառնալով լերանցն զանվրէպ սուրն նշանակէ, եւ զկործանումն բագնացն. եւ կրկնելովն զվախճանն եւ զծախումն նոցա՝ ՚ի սրոյ եւ ՚ի սովոյ. եւ զըմբռնիլն Սեդեկիայ։
դ̃. Համբարձեալ զմարգարէն ածէ յԵրուսաղէմ, եւ ցուցանէ նմա զկուռսն ՚ի դրունս եւ յորմս տաճարին. եւ զի լային զԹամուզ, որ է Ադոնիսն յառասպելս. ընդ որոյ վեց տապարաւորս արձակէ ՚ի կոտորել, իսկ ՚ի դրոշմեալսն խորհրդով խաչին՝ խնայել. եւ ցանել հուր ՚ի քաղաքին։
ե̃. Հակառակ մարգարէանայ չարախրատիցն. որք ասէին թէ ո՛չ գերիմք՝ այլ աստ վախճանիմք իբրեւ ՚ի կաթսա. որոց սպառնայ ցրել, եւ յետ փոքր ինչ դարձեալ ժողովել։
զ̃. Գերւոյ զգեստի՛ւն եւ գաղտ ելանելովն՝ զփախչիլն Սեդեկիայ եւ զըմբռնիլն, եւ զկուրութեամբ ածիլն ՚ի Բաբելոն նշանակէ։
է̃. Դարձեալ իւրով կարօտութեամբն նշանակէ մարգարէն զլլկանս սովոյն ՚ի պաշարմանն. եւ թէ փութով հասանեն նոցա չարիքն։
ը̃. Տարագրէ յԻսրայէլէ զսուտ մարգարէսն, որք զխարխուլ ժողովուրդն իբրեւ զորմն ծեփէին՝ խաղաղութիւն ըղձանալով. անիծանէ եւ քրմուհեացն ընդ սուտ տեսլեանցն. եւ զի պահպանական հմայս ՚ի բազուկս եւ ՚ի գլուխս նոցա կապէին, զորս ՚ի միջոյ բառնալ սպառնայ։
թ̃. Ասէ եւ վասն խոտորելոցն ՚ի կուռսն եւ ՚ի մոլիսն, թէ ե՛ս Տէր թոյլ տաց ստոցն ըստ ախորժելոյ նոցա տալ պատասխանի, որպէս Սեդեկիայն Աքաաբու, եւ կորուսից զխաբօղսն եւ զխաբեալսն ՚ի զգուշութիւն այլոց։
ժ̃. Զի ո՛չ շահողացն ապաշխարութեամբ զփրկութիւն՝ ո՛չ կարեն օգնել արդարքն. եւ որ երբեմն զմի ոք խնդրէ ՚ի խրամ ցանգոյն՝ զի մի՛ զյոյսն բարձցէ. այժմ զերիսն ասէ անկարս, զի մի՛ ծոյլս արասցէ։ Պաշտի բանս եւ ՚ի հանդերձեալն դատաստան։
ժա̃. Փայտիւ որթուն զհրկիզութիւն քաղաքին նշանակէ, որք ՚ի հրոյ յԵգիպտոսէ ելին, եւ ՚ի հուր Բաբելացւոցն մաշին վասն յանցման կռապաշտութեանն։
ժբ̃. ՚Ի դէմս մանկաբարձի եւ փեսայի դնէ զխնամս իւր առ Երուսաղէմ՝ յԵգիպտոսէ եւ յառաջ, որոյ զընդդէմսն փոխարինեալ՝ քան զՇամրին, եւ զՍոդոմ, որ է Ռոբէն եւ Գադ, ընդ որոյ կրել ասէ պատիժս առ ՚ի քաւել։ Պաշտի այժմ եւ առ մեզ ամբաստանելս, եւ անդ սպառնալիքս։
ժգ̃. Արծուին մեծ Նաբուքոդոնոսոր, որ գերեաց զՅեքոնիա եւ կացոյց զՍեդեկիա. մա՛յր Լիբանանու թագաւորքն Երուսաղեմի. իսկ այլ արծուի՝ փարաւոն, յոր ձեռս ետ Սեդեկիա եւ անց զերդմամբն, զոր եկեալ գերեաց Բաբելացին. խոստանայ եւ զդարձն. բայց ճշմարտութիւնն ՚ի Քրիստոս հայի, որ կախեցաւ զխաչէն ՚ի լեառն Գողգոթա։
ժդ̃. Ուղղէ զթեւր կարծիսն, զի ասէին թէ հարքն մեղան՝ եւ մեք գերիմք. եւ յայտնէ թէ յորում մասին վախճան կենաց հասանէ՝ այնր մասին լինիմք վիճակեալք։
ժե̃. Ողբայ զՍեդեկիա եւ զեղբարս նորա, ամբաստանելով զվայրենի գնացս նոցա։
ժզ̃. Ամբաստանէ զանհնազանդութենէ նոցա յԵգիպտոսէ եւ յառաջ, եւ սպառնայ թէ հանից զձեզ յազգաց, յԵգիպտոսէ ուր ապաստանն եղեն. եւ ածից զձեզ յանապատ, ՚ի տեղին ուր զետեղեալ էր գերին ՚ի Բաբէլ, որպէս յԵգիպտոս ՚ի Գեսեմն։
ժէ̃. Թէմանն եւ Նագեբն հարաւ ասի, եւ է Երուսաղէմ որոյ հուր սպառնայ արձակել, զերիցս եւ զչորիցս գալ Բաբելացւոյն։
ժը̃. Գուշակէ՝ զի հասեալ Բաբելացւոյն յԵմաթ, ուստի բաժանի ճանապարհն յՌաբաթ եւ յԵրուսաղէմ, եւ հմայիւքն յԵրուսաղէմ դիմէ. ոչ թէ զի դեւքն գիտելով ինչ զեկուցին նմա յաղթութիւն. այլ ՚ի մարգարէիցն լուեալ էր նոցա։ Սպառնայ Սեդեկիայ որ անգոսնեաց զԲաբելացին, եւ ձեռս ետ յԵգիպտացին, մինչեւ եկեսցէ Զորաբաբէլ եւ Քրիստոս։ Իսկ Ամոն՝ ոմանք զՆաբուքոդոնոսոր ասեն աստ։
ժթ̃. Բամբասէ զԻսրայէլ ՚ի սպանութիւնս եւ ՚ի պէսպէս աղտեղութիւնս, եւ հրով սպառնայ՝ Բաբելացւովն եւ գեհենին այրմամբ։
ի̃. Զանիրաւութիւն իշխանացն ամբաստանէ։
իա̃. ՚Ի դէմս երկուց պոռնկացն բամբասէ զԻսրայէլի եւ զՅուդայ կռապաշտութիւնն։
իբ̃. Տեսլեամբ եռացեալ կաթսայի՝ զսաստկութիւն վշտացն Երուսաղեմի ՚ի Բաբելացւոյն գուշակէ։
իգ̃. Հրաման առնու Եզեկիէլ չառնուլ սուգ ՚ի մեռանելն կնոջն յօրինակ ժողովրդեանն։
իդ̃. Կորուստ Ամոնացւոց, Մովաբացւոց, Եդովմայեցւոց, Փղշտացւոց, որ ձգի եւ ՚ի վերայ ապստամբելոց յԱստուծոյ։
իե̃. Սպառնացեալն ՚ի վերայ իշխանին Ծուրայ, ձգի եւ յԱդամ եւ ՚ի բանսարկուն։
իզ̃. Եւ ՚ի վերայ փարաւոնի ասացեալն՝ ձգի եւ յիմանալի փարաւոնն. բայց նախատէ դարձեալ Բաբելացւովն եւ Սատանայիւ որք անկան, զհպարտութիւն Եգիպտացւոցն որ զի անկցի։
իէ̃. Երկրորդէ վասն դիտին. զի պարտ է վարդապետին խրատել, եւ լսողին՝ անսալ. եւ զի ուղիղ է դատաստանն Տեառն առ խոտորեալս եւ առ զղջացեալս. սփոփէ այսու զծնեալսն ՚ի գերութեանն. թէ որ վասն հարցն մեղաց մատնեաց զԵրուսաղէմ, զորդիսն դարձուսցէ անդրէն։
իը̃. Նախ քան զլուր գուժի առմանն Երուսաղեմի՝ յառաջէ մարգարէս պատուհասել զբնակիչս երկրին այլ եւ այլ հարուածովք ՚ի զգուշութիւն զկնի դարձին. նա եւ մե՛զ եւս ՚ի խրատ։
իթ̃. Թէպէտ եւ ՚ի լսելն յօժարք էին, եւ յառնելն՝ ո՛չ. այլ յորդորէ Աստուած խօսել առ նոսա մարգարէին. զի վիճմամբ կանխասացութեամբն շահեսցին յետոյ։
լ̃. Մեղադրէ իշխանացն ընդ ագահութեան եւ ծուլութեան. եւս եւ հարուստ իշխեցելոցն, եւ խոստանայ ՚ի դէմս Դաւթի՝ զԶորաբաբէլ Հրէից, եւ զՔրիստոս հասարակաց։
լա̃. Կորուստ սպառնայ Եդոմայ ՚ի դառնալ գերւոյն. վասն որ ընդ Հրէայսն նախանձուն. ձգի բանս եւ ՚ի վերայ ամենայն նախանձոտաց։
լբ̃. Շինութիւն խոստանայ ՚ի դարձին՝ նկարելով զհաստատութիւն եկեղեցւոյ. եւ զլուացումն աւազանին. եւ որոշէ Հրէիցն զա՛յս եւս միայն առնել նոցա դարձ ՚ի գերութենէ։
լգ̃. Մարգարէական տեսլեամբ, եւ ո՛չ զգալի իրօք կանգնէին ոսկերքն. ՚ի հաստատութիւն խոստման դարձին, եւ ՚ի հաւատ վերջնոյ յարութեանն։
լդ̃. Զի յետ դարձին ընդ Զորաբաբիլիւ նուաճին ցեղքն բաժանեալք նկարելով զառ ՚ի Քրիստոս միութիւն Հրէից եւ հեթանոսաց։
լե̃. ՚Ի վերայ Գովգայ ասացեալն՝ է ինչ վճարեալ յետ դարձին, եւ է ինչ լինելոց յերեւել Նեռինն։
լզ̃. Ցուցանէ մարգարէին անմարմնապէս զձեւ տաճարին. եւ զի դուռնն արեւելից փակեալ կացցէ՝ ՚ի խորհուրդ Կուսին։
լէ̃. Մերժէ զօտարածինսն ՚ի սպասաւորելոյ. եւ օրինադրէ վասն քահանայից, զորս եւ կարգէ դատաւորս։
լը̃. Խրատէ զիշխանս եւ օրինադրէ վասն արդար չափոց, եւ վասն տօնից եւ պատարագաց, որ եւ պաշտի առ մեզ հոգեպէս։
լթ̃. Նկարէ գետոյն յորդութեամբ զդարձն նոցա յետզյետէ. եւ զաճումն աւետարանին Քրիստոսի որ սկսաւն ՚ի Գալիլեէ. ուստի չափէ չորս հազար ամիս մինչ ՚ի Կոստանդիանոս։
խ̃. Ծրագրէ զաշխարհն, զոր եւ վիճակաւ բաժանեն ցեղիցն, եւ կանգնել դրանց քաղաքին՝ ՚ի նշանակ եկեղեցւոյ եւ հանդերձելոյն։