ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ ՄԱՏԵԱՆ ՀԻՆ ԵՒ ՆՈՐ ԿՏԱԿԱՐԱՆԱՑ

Հ. Յովհաննու Զօհրապեան վարդապետ

ՆԱԽԱԴՐՈՒԹԻՒՆ ԹՈՒՈՑ

Որպէս որ նախ քան զթիւսս նախակարգեալ մատեանքս յիրէն (՚ի գործոյն) առին զանուանսն, Ծնունդքն, եւ Ելքն, եւ Ղեւտականն, վասն լինելո՛յ գոյիցս, եւ ելիցն Իսրայէլի յԵգիպտոսէ, եւ վասն քահանայիցն ՚ի տանէն Ղեւեայ. ա՛յսպէս եւ Թիւքս յիրէ՛ն ընկալաւ զանուն։ Զի յետ կանգնելոյ խորանին, հրամայեաց Աստուած թուել զժողովուրդն ըստ ցեղից, ՚ի քսանամենից մինչեւ ցյիսնեմեա՛նս. զոր եւ յԵ՛լսն յիշեաց վասն հասի կիսոյ երկդրամենին, թերեւս զա՛նդ հրամայեալն՝ ա՛ստ կատարէ։ Բայց ո՛չ ՚ի դերեւ՛ ելանէ այսու խոստումն առ Աբրահամ անթիւ լինել զաւակի նորա, զի ո՛չ զամենայն հասակ, եւ ո՛չ զկանայս, այլ զմիջինն եւ եթ զզինուորականն թուէ։ Նախ՝ զի զխնամսն իւր ցուցցէ, թէ ո՞րչափ աճեցոյց զնոսա ՚ի մէջ վշտացն յԵգիպտոս՝ եւ ապա ՚ի զգուշութիւն միջին հասակին, զի Աստուծոյ կացցէ՛ ՚ի հարկի։ Բայց այս թիւ՝ յետ անկանելոյ վասն որթուն երից հազարա՛ցն է. որ յելելոց անտի վեցհարիւր հազարացն։ Իսկ զՂեւտացիսն որիշ թուէ յամսօրէից. եւ սահմանէ նոցա զգործ խորանին։ Ասէ՛ եւ զնաւակատիս խորանին։ Եւ զի աստ յերկրորդումս ամի ելիցն կամէր մուծանել զնոսա յերկիրն խոստացեալ. եւ առաքեաց լրտե՛սս զի քաջալերեսցին մտանել. այլ զի վատասրտեալ դարձան յԵգիպտոս, զերեսուն եւ ութ ամ եւս յածեցոյց զնոսա յանապատի անդ. զի մեռցին գիտօղքն զիրս Եգիպտացւոցն. մինչեւ լցաւ յելիցն քառասուն ամ։ ՚Ի քառասներորդի ամին յառաջնում ամսեանն մեռաւ Մարիամ. եւ ՚ի հինգերորդի ամսեանն մեռաւ Ահարոն։ Եւ ապա առին զերկիրն Սեհոնի եւ զԲասան։ Եւ հասեալք առ Մովաբաւ եկն Բաղամ, եւ խօսեցաւ զոր ինչ խօսեցաւն։ Եւ յետ վճարման իրացն Բաղամու՝ հրամայեաց դարձեալ թուել զԻսրայէլ։ Եւ ապա ետ հրաման Մովսիսի վախճանելոյ։ Ունի Գիրք Թուոցս՝ պատմութիւն ժամանակի երեսուն եւ ինն ամաց։

Գլուխք Թուոց։

ա̃. Հրաման առնու Մովսէս հանդերձ իշխանօքն առնուլ զհամար զօրացն Իսրայէլի, ՚ի քսանամենից եւ ՚ի վեր՝ բա՛ց յՂեւտացւոցն։

բ̃. Կացուցանէ զՂեւտացիսն բարձօղս խորանին եւ կահից նորուն, եւ զցեղսն երիս երիս ՚ի չորից կողմանց ՚ի բացեայ նշանօք ազգացն։

գ̃. Տա՛յ զՂեւտացիսն պաշտօնեայս Ահարոնի, եւ առնուլ ասէ յամսօրէից եւ ՚ի վեր զհամար երից որդւոցն Ղեւեայ, եւ բաժանէ զգործս իւրաքանչիւրցն ՚ի խորանին։

դ̃. Առնու զթիւ անդրանկացն Իսրայէլի. եւ փոխանակ ընդ նոցա ի՛ւր զՂեւտացիսն յամսօրէից, անձն ընդ անձին. եւ ընդ աւելորդաց անդրանկացն Իսրայէլի զհինգ զերկդրամեանն, եւ տայ ցԱհարոն։

ե̃. Տա՛յ զպատիւ քահանայութեանն տանն Ահարոնի, եւ խնկարկո՛ւս տապանակին եւ սեղանոցն զԱհարոն եւ զորդիս իւր, եւ զա՛յլ որդիսն Կահաթու բարձօղս այսոցիկ։ Իսկ բարձօղս փեղկից խորանին՝ գունդն Գեթսոնի, եւ սեանցն եւ խոյակացն՝ գունդն Մերարեայ։

զ̃. Վասն զբորոտսն եւ զնմանսն արտաքոյ պահել բանակին։

է̃. Զի զզրկանս, զգլուխն եւ զհնգեակն հատուսցեն ՚ի տեարսն կամ ՚ի քահանայսն։

ը̃. Վասն կնոջ զորմէ կասկածէ այրն շնացեալ գոլ, թէ իցէ կամ չիցէ, տա՛լ զերդումն՝ նզովին ջրով։

թ̃. Զի մի՛ արբցէ ուխտաւորն գինի կամ զնմանսն, եւ նուէրք ՚ի կատարման ուխտին։

ժ̃. Օրհնութիւն քահանային զոր տա՛յր ժողովրդեանն։

ժա̃. ՚Ի նաւակատիս խորանին ընծայք երկոտասան իշխանաց ցեղիցն, եւ խօսելն Աստուծոյ ՚ի միջոյ քրոբէիցն։

ժբ̃. Վասն լուցման ճրագաց աշտանակին։

ժգ̃. Սրբէ զՂեւտացիսն սրսկմամբ ՚ի գործ սարկաւագութեան՝ ՚ի քսանամենից մինչեւ ցյիսնամեանսն։

ժդ̃. Հրամայէ առնել զզատիկն ՚ի չորեքտասան ամսեանն առաջնոյ։ Իսկ որք չիցենն սուրբք՝ յերկրորդում ամսեանն ՚ի չորեքտասանն։

ժե̃. Զի հրամանաւ Տեառն չուեսցեն կամ բանակեսցին, ՚ի վերանալ կամ ՚ի ծածկել ամպոյն զխորանն։

ժզ̃. Փողս կռածոյս արծաթիս փողել, զի հաւաքեսցին, եւ ազդեցութեան, զի ընթասցին բանակքն չորեքին, ՚ի պատերազմունս. եւ յամսամուտս ՚ի վերայ զոհիցն. ՚ի տիպ առաքելոցն փողոց, եւ հրեշտակայնոյն ՚ի Տեառն գալուստն։

ժէ̃. Վերացաւ ամպն, եւ չուեցին ըստ հրամանի ազդեցօղ փողոյն ՚ի Սինայէ ՚ի Փառան։

ժը̃. Մեծարէ Մովսէս զՅոբաբ զաներ իւր երթալ ընդ ինքեանս, եւ լինել քահանայ կամ աւագ։

ժթ̃. Թէ ՚ի չուել նոցա, յառաջագոյն երիւք աւուրբք երթայր տապանակն, եւ ամպն ունէր հովանի։

ի̃. Տրտնջեաց ժողովուրդն, եւ պատժեցաւ հրով ՚ի կոչեցեալն Հրայրեացս։

իա̃. Ցանկացան մսոյ, եւ խնդրեաց Մովսէս լնուլ զցանկութիւն նոցա, եւ տալ ինքեան օգնական. եւ ետ զեւթանասուն ծերսն, եւ զլորամարգն՝ ամսօրեայ. եւ հարուածեաց զնոսա, եւ ՚ի թաղելոյն կոչեցաւ տեղին՝ Գերեզման ցանկացողաց. յահ եւ յերկիւղ մեզ ՚ի դժոխոց։

իբ̃. Բորոտի Մարիամ վասն բամբասանացն զՄովսիսէ։ զայժմուցս առ մեզ սաստն Աստուծոյ նկարագրելով։

իգ̃. Թէ ՚ի զանգիտեցուցիչ բանից լրտեսացն՝ յԵգիպտոս դառնալ կամէին, ընդ որ բարկացեալ Աստուծոյ վճռեաց նոցա թէ՛ մտցեն ՚ի հանգիստն, բայց որդիք նոցա, եւ Քաղէբ եւ Յեսու։

իդ̃. Ելին պատերազմել ընդ Ամաղեկայ, եւ պարտեցան վասն չլինելոյ ընդ նոսա Տեառն զոր ցասուցին։

իե̃. Օրինադրէ զիրաւունս ողջակիզացն նաշհւով եւ գինւով, ընդ գառին, ընդ խոյի եւ ընդ զուարակի։ Զառ մեզ կենդանի բանաւոր զոհից նուէրս նշանակելով։ զմեսեդին ուղիղ աղօթիւքն խնկանուէր, ընդ սրբոյ Խաչեցարին հզօր եւ անմահ Գառինն Աստուծոյ։

իզ̃. ՚Ի խմորեալ հացից՝ զառաջին նկանակն հա՛ս Տեառն տալ հրամայէ։

իէ̃. Եթէ ամենայն ժողովուրդն ակամայ յանցանիցէ, զուարակ մի յողջակէզ, եւ նոխազ մի վասն մեղաց։ Իսկ ընդ միոյ անձին ակամայի՝ ալոջ մի։

իը̃. Կամակար մտօք մեղուցեալն՝ մահո՛ւ մեռցի։

իթ̃. Քարկոծել տայ զկրկտաքաղն ՚ի շաբաթու, յահ եւ յերկիւղ ամենայն արհամարհողաց։

լ̃. Ծո՛պս ասղանիս առնել ՚ի տտունս հանդերձիցն, նշանակ յիշման զպատուիրանսն։

լա̃. Խուժանն Կորխայ եւ Դաթանայ յարեան ՚ի վերայ Մովսիսի եւ Ահարոնի, եւ կորեան չարաչար։

լբ̃. Հրամայէ զբուրուառսն պղնձիս զայրեցելոցն առնել ծածկոյթ սեղանոյն, յիշատակ յանցուցելոցն, եւ ՚ի սոսկումն ապագայիցն։

լգ̃. Տրտնջեաց ժողովուրդն զՄովսիսէ՝ իբրեւ թէ յանձնէ՛ պատժեաց զժողովն Կորխայ, եւ անկան ընդ այնր չորեքտասան հազարք, մինչեւ Ահարոն խնկարկեալ քաւեաց։

լդ̃. Հրամայէ առնուլ գաւազանս ըստ անուանց ցեղիցն, վասն ընտրութեան քահանայութեան. եւ ծաղկեցաւ գաւազանն Ահարոնի։

լե̃. Տա՛յ զՂեւտացիսն ՚ի պաշտօն Ահարոնի պահել զխորանն, բայց մի՛ ՚ի սեղանն մերձենալ։

լզ̃. Շնորհէ Ահարոնի եւ որդւոց նորա զհաս նուիրացն եւ զոհից, եւ զնախապտուղս արմտեացն համարձակէ ուտել ուստերաց եւ դստերաց տանն Ահարոնի. եւ զանդրանիկս անասնոց եւ զփրկանս անդրանկաց ժողովրդեանն։

լէ̃. Զտասանորդս մտից ժողովրդեանն տա՛յ Ղեւտացւոցն. եւ սմին վասն ո՛չ տայ նոցա վիճակ կալուածոց երկրի. զի Տէր է բաժին նոցա։

լը̃. ՚Ի մտից անտի տասանորդացն՝ տացեն Ղեւտացիքն տասանորդս տանն Ահարոնի։

լթ̃. Զմոխիր այրեցելոյ կարմիր երնջուն՝ ունել ՚ի պահեստ առ ՚ի սրսկումն սրբութեան. նկարելով զսրբարար չարչարանսն Քրիստոսի։

խ̃. Մերձեցելոցն ՚ի դի, կամ յոսկր մեռելոյ, սրբել սրսկմամբ մոխրոյն, յերրորդ եւ յեւթներորդ աւուր հրամայէ։

խա̃. Մեռաւ Մարիամ ՚ի Կադէս. եւ ՚ի տրտնջել ժողովրդեանն ընդ ջրոյ, հրաման առեալ Մովսէս հարկանէ զվէմն երկիցս, եւ ապա ել ջուրն։ Վասն որոյ մեղադրին Մովսէս եւ Ահարոն. եւ կոչեցաւ տեղին՝ Ջուր բամբասանաց։

խբ̃. Խնդրեաց Մովսէս ճանապարհ ընդ Եդոմ, եւ նա ո՛չ ետ, այլ ել պատերազմել. յորմէ խոյս տուեալ Իսրայէլ եկն ՚ի Հովր լեառն։

խգ̃. Ա՛նդ մեռաւ Ահարոն, եւ մինչդեռ ՚ի սուգ էր ժողովուրդն՝ եկն պատերազմել Քանանացին, եւ նզովեաց զնա Իսրայէլ։

խդ̃. Տրտնջեցին վասն մանանային, եւ յօձիցն բազումք սատակեցան, մինչեւ կանգնեաց զօձն պղնձի ՚ի տիպ Քրիստոսի։

խե̃. Զբազում օթեւանօք անցեալ եկին ՚ի ջրհորն մեծ ՚ի ձորն Առնովնայ. ուր եւ նուագեցին Աստուծոյ ՚ի վերայ ջրհորոյն մեծի։

խզ̃. Խնդրեաց Իսրայէլ ճանապարհ ընդ սահմանս Սեհոնի, եւ նա ո՛չ ետ. եհար զնա Իսրայէլ, եւ ա՛ռ զամենայն սահմանս նորա։ ուր եւ առակարկուք վա՛յ կարդան Մովաբու։ Առ եւ զթագաւորութիւնն Ովգայ զԲասանաստանն։

խէ̃. Եկն ժողովուրդն մօտ ՚ի Յորդանան, եւ կոչեաց Բաղակ զԲաղաամ անիծանել զԻսրայէլ. որ եւ յօրհնելն զԻսրայէլ մարգարէացաւ եւս զՔրիստոսէ՝ թէ ծագեսցէ Աստղն Յակոբայ։ Եւ ապա ՚ի ձեռն չար խրատու՝ գայթագղութիւն նիւթեաց Իսրայէլի, ուր եւ անկան քսան եւ չորք հազարք։

խը̃. Ա՛նդ առաքինացեալ Փենեէս խոցեաց զԶամբրի, եւ տուաւ նմա ուխտ քահանայութեան։ եւ ասաց Տէր առնուլ վրէժս ՚ի Մադիանացւոց։

խթ̃. Հրամայէ դարձեալ թուել զԻսրայէլ, որոց տալոց էր զերկիրն ՚ի ժառանգութիւն բա՛ց յՂեւտացւոցն։

ծ̃. Գա՛ն դստերք Սաղպաադու խնդրել ժառանգութիւն, եւ հրամայեաց զարժանն վասն ժառանգութեանց։

ծա̃. Հրամայէ Մովսիսի ելանել ՚ի Նաբաւ լեառն եւ վախճանել. բայց նախ ձեռնադրել զՅեսու առաջնորդ Իսրայէլի։

ծբ̃. Պատուէր տայ զհանապազորդ նուիրացն, զառաւօտուց եւ զերեկօրեայ գառանց, եւ զշաբաթուց եւ զամսամտից. եւս եւ զգլխաւոր տօնից, զԶատկի զՊենտակոստէի, զՔաւութեան, զՏաղաւարահարաց։

ծգ̃. Հրամայէ զի զոր ուխտէ ոք հատուսցէ. բայց թէ այրն կամ հայրն չտացեն թոյլ՝ մի՛ հատուսցէ։

ծդ̃. Առին վրէժ ՚ի Մադիանայ, սպանին զհինգ թագաւորսն, եւ զԲաղաամն, եւ ետուն յաւարէն հաս Տեառն եւ Ղեւտացւոցն։

ծե̃. Խնդրեցին ՚ի Մովսիսէ Գադ եւ Ռուբէն ՚ի կալուա՛ծ զերկիրն Սեհոնի եւ Ովգայ, եւ ետ. պատուիրեալ երթալ նոցա ընդ ինն ցեղիցն յառաջապահ նիզակակից՝ մինչեւ նուաճեսցեն զերկիրն ընդ ձեռամբ։

ծզ̃. Բանակետղք Իսրայէլի յԵգիպտոսէ մինչեւ ցեզրն Յորդանանու յանդիման Երեքոյի։

ծէ̃. Հրամայէ զի ՚ի մտանելն յերկիր անդր կործանեսցեն զկուռսն եւ զբագինս։

ծը̃. Ծրագրէ զեզերս աշխարհին զոր ժառանգելոց էին՝ ըստ լայնութեան եւ երկայնութեան։

ծթ̃. Անուանք իշխանացն, որ ժառանգեցուցանելոց են նոցա զերկիրն։

կ̃. Հրամայէ զի տացեն Ղեւտացւոցն ՚ի կալուած զքաղաքսն ապաստանի, յորս անկեալ ապրեսցի ակամայ սպանօղն։

կա̃. Թէ զի՞նչ խնդրեցին իշխանք ցեղին Մանասէի ՚ի պատճառս դստերացն Սաղպաադու, եւ թէ զի՞նչ օրինադրեցաւ վասն ժառանգութեան։

Ցանկ

Նախորդ էջ Ցանկ Հաջորդ էջ