Մեծ պահք
Մեծ Պահքը քառասնորդական պահքն է, եկեղեցու օրինադրած պահքերից ամենաերկարը, այս պատճառով էլ կոչվում է մեծ: Տևում է 48 օր, Բուն Բարեկենդանին հաջորդող երկուշաբթի օրվանից մինչ Ավագ շաբաթ օրը, որին հաջորդում է Զատիկը: Այս տարի Մեծ Պահքը սկսվում է փետրվարի 28-ին:
Մեծ Պահքի ընթացքին եկեղեցիների վարագույրները փակվում են ի նշան սգի և ապաշխարության, իսկ Սուրբ Պատարագները մատուցվում են վարագուրված Խորանից: Այս ընթացքում խստիվ արգելվում են պսակադրություն և մեծ տոնական արարողությունները, մինչդեռ թույլատրվում է մկրտություն և նշանդրեք կատարել:
Պահք կամ պաս ասելով հասկացվում է որոշ կերակուրներից հրաժարում, սակայն առավել կարևոր է խուսափելն ամեն տեսակ մեղքերից և անվայել գործերից: Պահքը լինում է թե հոգևոր, թե մարմանվոր: Եթե մարմնի համար հրաժարվում ենք ուտելիքներից, որը մարմնին հաճելի է, նույպես և հոգու համար ապաշխարում ենք ու հրաժարվում մեղքից: Երանելի Օգոստինոսը ասում է. «Պահեցողությունը մաքրում է հոգին, բարձրացնում միտքը, չափի և հակակշռի ներքևում պահում կրքերը, ցրում ցանկության ամպերը, մարում սեռական կրակը, արծարծում է ժուժկալությունը և վառում ճշմարտության լույսը»:
Պահոց օրերին, բացի որոշ կերակուրներից հրաժարվելուց, ծոմապահությունից և ժուժկալությունից, հոգևոր նորացման և առաքինության համար հարկավոր են աղոթքը, ապաշխարությունը և ողորմությունը:
Ստորև ներկայացնում ենք պահոց աղոքները ըստ կաթոլիկ ու հայ առաքելական ավանդությունների:
Մեծ Պահոց ամենօրեայ աղօթք
Ղուկաս Ինճիճեան (Ինճիճի)
Աղօթք ի Մեծ Պահս
Դաւիթ Ուզունեան
Խաչի ճանապարհ
Արևելահայերեն
Խաչի ճանապարհ
Արևմտահայերեն
Աղոթք Աստվածամոր յոթ վերքերի
Արևելահայերեն/Արևմտահայերեն
Ժամերգութիւն Մեծի պահոց — Արեւագալի
Ժամերգութիւն Մեծի պահոց — Խաղաղական
Ժամերգութիւն Մեծի պահոց — Հանգստեան