Աղոթարան
Աղոթարան
ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ | ՔՐԻՍՏՈՆԵԱԿԱՆ | ՀԱՆՐԱԳԻՏԱՐԱՆ | ԳՐԱԴԱՐԱՆ | ԾԵՍ |
Որոնել
Որոնել
  • Աղոթք
  • Ամենօրյա
  • Ընդհանրական
  • Տոնական
  • Խաչակրաց
  • Պահոց
  • Բարեխոսության
  • Եկեղեցու հայրերի
ԲԼՈԳ

Հայ եկեղեցու մոռացված, բայց իմաստալից ավանդույթները

Աղոթարան2019-12-04T18:16:33+04:00
Ծիսական, Հասարակություն 0 Մեկնաբանություն

Դժվարածին կանանց, նշանվող զույգերի, նորաթուխ հացի, նոր փորած ջրհորի, ցանքի… Հայ Առաքելական եկեղեցին այս բոլորի ու բազմաթիվ ուրիշ առիթների համար ուներ սահմանած աղոթքի կարգ: Դարեր առաջ հայ երիտասարդները եկեղեցում՝ Աստծո օրհնությամբ էին նշանվում ու պսակվում, հատուկ աղոթք էր արվում դժվարածին կանանց համար, ութօրական երեխաներին տանում էին եկեղեցի՝ մկրտելու, աղոթքով թաղում էին հանգուցյալներին , մահվան յոթօրեքին ու տարելիցին հատուկ կարգ կատարում գերեզմաններում, քահանայի օրհնությամբ ցանքս անում ու աղոթքով հաց թխում: Եկեղեցին ու Աստված ներկա էին հայ մարդու կյանքի բոլոր իրողություններում: Հաստափոր «Մաշտոց» ծիսամատյանի շատ էջեր այսօր չեն բացվում, շատ աղոթքներ ու կարգեր կամ առհասարակ մոռացվել են, կամ կատարվում են հազվադեպ: Մենք պեղեցինք ու ներկայացրեցինք՝ որոնք են այդ մոռացված, բայց իմաստալից արարողակարգերը։

Նշանօրհնեքի կարգ

Հարսին ու փեսային դեմ-դիմաց նստեցնում են աթոռների վրա՝ իբրև թագավորի և թագուհու, նրանց առջև սկուտեղով մատանի, ապարանջան, ականջօղ, կարմիր շալ ու քող դնում: Քահանան աղոթքով օրհնում է զույգին ու նրանց մատանիները: «Աղաչում ենք քեզ, ով Տեր, օրհնիր մատանիները, որոնք իրենց հոժարակամ սիրո խորհրդանիշերն են, նրանց պահի՛ր խաղաղ և սիրով միացած քո սուրբ երկյուղով, և արժանի՛ արա սուրբ ամուսնության ցանկալի պսակին»: Հետո փեսան մատանին դնում է հարսնացուի աջ ձեռքի մատնեմատին՝ իբրև խոստում սուրբ ամուսնության, թևնոցը՝ իբրև հնազանդություն, ականջօղերը՝ իբրև խոնարհություն, և քողը դնում գլխին՝ ի նշան համեստության:


Հալավօրհնեքի կարգ

Կոչվում էր նաև հարս ու փեսայի զգեստների օրհնության կարգ։ Սուրբ պսակից առաջ փեսայի հանդերձները բերում են քահանայի մոտ՝ օրհնելու. «Քրիստոս Աստված մեր, հոգևոր օրհնությամբ օրհնի՛ր այս հանդերձները, և թո՛ղ ոչ մի չարություն ու կախարդություն չհամարձակվի մերձենալ այն կրողներին»: Օրհնած զգեստները հագցնում են փեսային և գնում հարսնացուի տուն, օրհնում նաև նրա հանդերձները: Հարսնացուին հագցնում ու բերում են փեսայի առջև: Քահանան, բռնելով հարսնացուի ձեռքը, տալիս է փեսային և օրհնում. «Երբ Աստված առնելով Եվայի աջ ձեռքը տվեց Ադամին, Ադամն ասաց. «Այժմ սա ոսկոր է իմ ոսկորներից և մարմին՝ իմ մարմնից, սա թող կոչվի կին, որովհետև իր ամուսնու համար ստեղծվեց»: Հետո գնում են եկեղեցի՝ սուրբ պսակի խորհրդով ամուսնանալու:


Քառասունքի կարգ

Քառասուն օրական երեխային տաճարին ընծայման կարգը վերաբերում է և նորածին մանկանը, և նրա մորը: Ծննդաբերությունից հետո մայրը քառասուն օր եկեղեցի մտնելու իրավունք չունի: Եվ միայն քառասուներորդ օրը այս կարգով նրան թույլատրվում է մտնել եկեղեցի: Իսկ մանկան համար այս կարգը տաճարին ընծայման խորհուրդն ունի, ինչպես Հիսուս Քրիստոսը քառասուն օրականում ընծայվեց տաճարին: Քառասուներորդ օրը մայրը իր նորածնին գրկած գալիս է եկեղեցի և ներս չմտնելով՝ կանգնում եկեղեցու գավթում, ապա քահանայի հրահանգով քառասուն անգամ ծնկի գալիս ու կանգնում: Այդ ընթացքում քահանան աղոթում է և օրհնում. «Տեր, այժմ նայի՛ր քո այս աղախնուն և արժանացրու սրան մտնել քո սուրբ տաճարը և հաղորդվել քո սուրբ մարմնին և արյանը»: Հետո մտնում են եկեղեցի, և քահանան, գրկելով նորածնին, բարձրանում է խորան, ընծայում Աստծուն, օրհնում և արձակում խաղաղությամբ:

Դժվարածին հղի կնոջ համար աղոթքի կարգ

Քահանային հրավիրում են ծննդաբերող կնոջ մոտ, և նա Սուրբ Գրքի ընթերցումներով և աղոթքներով խնդրում է Աստծուն զորացնել ծննդկանին և արժանացնել բերկրալի ուրախությանը, նաև խրատում, որ նորածնին մեծացնեն ըստ Աստծո կամքի. «Տեր, շնորհիր այս ծննդկանին հանդարտությամբ և առանց փորձանքի հասնելու ուրախության, և թող բոլոր հավատացյալ տները աճեն ու բազմանան քո փառքի համար»:


Առաջին անգամ տղա երեխայի մազերը կտրելու կարգ

Լինում են դեպքեր, երբ զույգը երկար ժամանակ երեխա չի ունենում կամ միայն աղջիկ է ունենում: Տղա ունենալու դեպքում նրանք Աստծուն խոստանում են յոթ տարի երեխայի մազերը չեն կտրել: Յոթ տարի հետո տուն են հրավիրում քահանային, որն աղոթում և օրհնում է. «Տեր, անպիտանիս աղոթքով օրհնիր այս երեխային և սուրբ Հոգիդ դիր նրա մեջ, որպեսզի հասակով ու տարիքով առաջանա և մինչև հասուն ծերության հասնի»: Ապա քահանան չորս կողմից խաչաձև, կտրում է երեխայի մազերը:


Խաչահանգիստ կամ Խաչալվայի կարգ

Կոչվում է նաև ջուր օրհնելու կարգ։ Մարդիկ ըստ անհրաժեշտության՝ հիվանդների առողջացման, օրհնության, այգիների պտղաբերության և այլնի համար, ամանով ջուր են բերում եկեղեցի և խնդրում, որ քահանան օրհնել՝ սուրբ խաչը ջրի մեջ ընկղմելով: «Տեր, սուրբ խաչիդ զորությամբ օրհնիր այս ջուրը քահանայիս ձեռքով և ժողովրդի խնդրանքով»,- աղոթում է քահանան և երեք անգամ խաչով խաչակնքում ջուրն ու տալիս մարդկանց ցավերի փարատման և հաջողության համար:


Ջրհոր օրհնելու կարգ

Երբ նոր ջրհոր են փորում կամ արդեն գոյություն ունեցող ջրհորն ինչ-որ պատճառով պղծվում է, քահանային հրավիրում են օրհնելու և սրբագործելու այն: Քահանան ավետարանով և խաչով գալիս է ջրհորի մոտ, հրահանգում, որ քառասուն դույլ ջուր հանեն ջրհորից և թափեն, իսկ քառասունմեկերորդ դույլը դնում է իր առջև և աղոթքով օրհնում. «Տեր, խնդրում ենք քեզնից և աղաչում, սրբագործիր այս ջրհորը, մաքրիր սրա ջուրը և հավերժական բխումով առատացրու՝ մեր մարմնական կարիքները գոհացնելու համար»: Ապա խնկարկում է ջրհորի շուրջ և դույլի օրհնված ջուրը խաչանման լցնում ջրհորի մեջ:


Նոր գիրք օրհնելու կարգ

Նոր աղոթագիրք, Աստվածաշունչ կամ Սաղմոսարան ունենալու դեպքում մարդիկ այն տանում են եկեղեցի, որպեսզի քահանան օրհնի: Սարկավագը գիրքը պահում է իր ձեռքերի վրա, իսկ քահանան օրհնում է. «Տեր, ընդունիր մեր ձեռքից նորատիպ այս գիրը, օրհնիր և սրբիր այն, որպեսզի թե կարդացողների, և թե լսողների մտքերը բացվեն, և կատարեն քո պատվիրանները»:


Արտ, հնձան և սերմ օրհնելու կարգ

Մարդիկ վար ու ցանքից առաջ քահանային խնդրում են գալ և իրենց արտերն ու հնձաններն օրհնել: Քահանան խաչով օրհնում է արտը. «Ով Տեր, օրհնիր մեր երկրի արտի ու այգու, ծառի ու խոտի բերքը», ապա օրհնում է մշակներին. «Տեր, օրհնիր մշակներին ու իրենց եզներին», իսկ վերջում օրհնում է շտեմարանները՝ մաղթելով բերքառատ և բարեբեր տարի.«Տեր, օրհնիր ցորենի շտեմարանները, գինու և յուղի հնձանները, որպեսզի քո առատ բարիքներով լցվեն և հորդեն»:


Երաշտի ժամանակ արվող աղոթքի կարգ

Պատահում է, որ երկար ժամանակ անձրև չի տեղում, սակայն մարդիկ հուսահատվելու փոխարեն իրենց հույսը դնում են Աստծո վրա և դիմում քահանայի աղոթքի օգնությանը: Ըստ այս կարգի՝ եկեղեցում ամբողջ գիշեր աղոթում են, առավոտյան պատարագ մատուցում, մատաղ անում և եկեղեցական թափորով գնում դաշտ: Քահանան աղոթքով օրհնում է աշխարհի չորս կողմեր և խնդրում Աստծո ողորմածությունը. «Տեր, աղաչում ենք քեզ, ուղարկիր քո անձրևը, որի պետքը ունենք և որի համար խնդրում ենք քեզ: Դալարեցրու երկիրը քո ժողովրդի սիրո համար»:

Սկզբնաղբյուր՝ https://imyerevan.com

 Լուսինե Ղարիբյան       Գայանե Մանուկյան

Թողնել պատասխան Չեղարկել պատասխանը

Ձեր էլ-փոստի հասցեն չի հրապարակվելու։ Պարտադիր դաշտերը նշված են *-ով


Առնչվող հաղորդագրություններ

Եկեղեցական տոնացույց 2022

Եկեղեցական տոներ և սրբոց հիշատակության օրեր 2022 ՏՈՆԱՑՈՒՅՑ ՀԱՅ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑՈՒ Ճրագալույց Ս. Ծննդյան և...

Կարդալ ավելին

ՔԱՂՈՒԱԾ ԳԼԽԱՒՈՐ ՏՕՆԻՑ 2022 — ԿԱԹՈՂԻԿԷ

ՔԱՂՈՒԱԾ ԳԼԽԱՒՈՐ ՏՕՆԻՑ 2022 ԿԱԹՈՂԻԿԷ ՅՈՒՆՈՒԱՐ   1 Շբ. ԴԿ Տօն Տնօրէնութեան եւ Անուան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի: 6 Եշ. ԳՁ Աստուածայայտնութիւն եւ Մկրտութիւն...

Կարդալ ավելին

Հայ Եկեղեցու տոները

«Հայ Եկեղեցու տոները» գիրքը եկեղեցական տոների խորհուրդը և օրացուցային ընթացքը բացատրում և մեկնաբանում է համաձայն մեր...

Կարդալ ավելին

ՆԵՐԱԾՈՒԹԻՒՆ ՍՈՒՐԲ ՊԱՏԱՐԱԳԻ

Հայերէն լեզուով «պաշտամունք» բառին դիմաց գործածուող բառերէն մէկն է «երկրպագութիւն»: Պատարագի ընթացքին յաճախ կրկնուող այս բառին...

Կարդալ ավելին

Վարդավառ

Հիսուս Քրիստոսի Պայծառակերպությունը, որը հայտնի է նաև Վարդավառ անունով, Հայ Եկեղեցու հինգ տաղավար (մեծագույն) տոներից երրորդն...

Կարդալ ավելին

Աստվածածնի Վերափոխման տոն

Սբ. Աստվածածնի Վերափոխման տոնը Հայոց Եկեղեցին մեծ շուքով և հանդիսավորությամբ է նշում: Այն Տիրամորը նվիրված տոներից...

Կարդալ ավելին

Համբարձում. դեպի լուսեղեն երկինք տանող ուղին

Հայ Առաքելական Սուրբ եկեղեցին Հիսուս Քրիստոսի համբարձմանը նվիրված տոնը հիշատակում է Հարությունից քառասուն օր հետո: Համբարձումը՝...

Կարդալ ավելին

Եկեղեցական տոնացույց 2023

Եկեղեցական տոներ և սրբոց հիշատակության օրեր 2023 ՏՈՆԱՑՈՒՅՑ ՀԱՅ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑՈՒ   Ճրագալույց Ս. Ծննդյան և...

Կարդալ ավելին

ՔԱՂՈՒԱԾ ԳԼԽԱՒՈՐ ՏՕՆԻՑ 2023

ԿԱԹՈՂԻԿԷ   ՅՈՒՆՈՒԱՐ   1 Կիր. ԴԿ Տօն Տնօրէնութեան եւ Անուան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի: 6 Ուր. ԳՁ Աստուածայայտնութիւն եւ...

Կարդալ ավելին
ԱՂՈԹԱՐԱՆ   Հաւատով խոստովանիմ  Աղոթք Սուրբ Հոգուն   Տիրամոր աղոթքներ   Վարդարանը  Փառաբանություն  Ջերմեռանդություն  Ապաշխարության աղոթք  Զանազան աղոթքներ   Սուրբ Պատարագ   Շարականոց   Հոգեւոր երգեր   Մաշտոց ծիսական   Ծիսական օրացույց   Հավելվածներ  

Decrease font size. Reset font size. Increase font size.


ԱՂՈԹԱՐԱՆ
   ANDROID’Ի ՀԱՄԱՐ    ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ    ԱՂՈԹԱԳԻՐՔ    ԲԱՌԱՐԱՆ
   ԱՂՈԹՔ
ԱՄԵՆՕՐՅԱ   ԱՂՈԹՔՆԵՐ
ԸՆԴՀԱՆՐԱԿԱՆ   ԱՂՈԹՔ
ՏՈՆԱԿԱՆ   ԱՂՈԹՔՆԵՐ
ԽԱՉԱԿՐԱԾ   ԱՂՈԹՔՆԵՐ
ԱՂՈԹՔ   ԲԱՐԵԽՈՍՈՒԹՅԱՆ
ԵԿԵՂԵՑՈՒ   ՀԱՅՐԵՐԻ   ԱՂՈԹՔՆԵՐ
ՀԱՒԱՏՈՎ   ԽՈՍՏՈՎԱՆԻՄ
ՍՈՒՐԲ   ՎԱՐԴԱՐԱՆ
ՏԻՐԱՄՈՐ   ԱՂՈԹՔՆԵՐ
ԱՂՈԹՔ   ՓԱՌԱԲԱՆՈՒԹՅԱՆ
ԱՂՈԹՔ   ՋԵՐՄԵՌԱՆԴՈՒԹՅԱՆ
ԶԱՆԱԶԱՆ   ԱՂՈԹՔՆԵՐ
   ԳՐԱԴԱՐԱՆ
ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ ՔՐԻՍՏՈՆԵԱԿԱՆ ՀԱՆՐԱԳԻՏԱՐԱՆ
   ԾԻՍԱԿԱՆ
ՍՈՒՐԲ ՊԱՏԱՐԱԳ ՇԱՐԱԿԱՆՈՑ ՀՈԳԵՒՈՐ ԵՐԳԵՐ ՄԱՇՏՈՑ ԾԻՍԱԿԱՆ ԾԻՍԱԿԱՆ ՕՐԱՑՈՅՑ
   ՕԳՏԱԿԱՐ ՀՂՈՒՄՆԵՐ
Քրիստոնեական ֆիլմեր
Լուրեր Վատիկանէն
Նորշեն մեդիա
Արարատյան հայրապետական թեմ
Սրբազան ավանդություն
Աղոթարան HYCATHOLIC, Copyright 2023
ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ  | ԿԱՅՔԻ ՔԱՐՏԵԶ |
  • Email: mail@hycatholic.ru
  • Աղոթք
  • Ամենօրյա
  • Ընդհանրական
  • Տոնական
  • Խաչակրաց
  • Պահոց
  • Բարեխոսության
  • Եկեղեցու հայրերի
  • ՀԱՒԱՏՈՎ ԽՈՍՏՈՎԱՆԻՄ
  • Ջերմեռանդություն
  • Վարդարանը
  • Տիրամոր աղոթքներ
  • Շարականոց
  • ՀԱՎԵԼՎԱԾՆԵՐ
  • КАТОЛИЧЕСКИЙ МОЛИТВЕННИК
  • ПРАВОСЛАВНЫЙ МОЛИТВОСЛОВ
ԲԼՈԳ
  • ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ
  • ԾԻՍԱԿԱՆ
  • ՔՐԻՍՏՈՆԵԱԿԱՆ
  • ՀԱՆՐԱԳԻԴԱՐԱՆ
  • ԳՐԱԴԱՐԱՆ