Մ Ա Շ Տ Ո Ց

 

ՅՈՐՈՒՄ ԱՒԱՆԴԻՆ ՍՐԲԱԶԱՆ ԱՐԱՐՈՂՈՒԹԻՒՆՔ ԱԶԳԻՍ ԸՍՏ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹԵԱՆ ՍՈՒՐԲ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅՍ ՀԱՅՈՑ

 

ԿԱՆՈՆ Ի ՏԱՃԱՐ ԸՆԾԱՅՄԱՆ ՆԱԽՔԱՆ ԶՄԿՐՏՈՒԹԻՒՆՆ
ԿԱՆՈՆ ԿԵՆԴԱՆԱՐԱՐ ՍՈԻՐԲ ՄԿՐՏՈԻԹԵԱՆ
ԿԱՆՈՆ ԴՐՈՇՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՅ
ԿԱՐԳ ՔԱՌԱՍՆՕՐԷԻՑ
ԿԱՆՈՆ ՆՇԱՆ ՕՐՀՆԵԼՈՅ
ԿԱՆՈՆ ԿՈԻՍԻ ՊՍԱԿԻՆ
ԿԱՆՈՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ՊՍԱԿԻ
ԿԱՆՈՆ ԹԱՂՄԱՆ ՆՆՋԵՑԵԼՈՑ
ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԿԱՐԳՆ
ԳԵՐԵԶՄԱՆԻ ԿԱՐԳՆ
ԿԱՆՈՆ ՄԵԾԻ ԱՅԳՈՒՑ ԿԱՏԱՐԵԼՈՅ
ԿԱՆՈՆ ՄԵԾԻ ԵՕԹՆ ԱՒՈՒՐ ԿԱՄ ՔԱՌԱՍՆՕՐԵԱՅ ԵՒ ԿԱՄ ՏԱՐԵՄՈՒՏ ԿԱՏԱՐԵԼՈՅ
ԿԱՆՈՆ ՏՂԱՅԱԹԱՂ ԿԱՏԱՐԵԼՈՅ ՏԱՆ ԿԱՐԳՆ
ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԿԱՐԳՆ
ԳԵՐԵԶՄԱՆԻ ԿԱՐԳՆ
ԿԱՆՈՆ ՏՂԱՅԻ ԱՅԳՈՒՑ ԿԱՏԱՐԵԼՈՅ
ԿԱՆՈՆ ՏՂԱՅԻ ԵՕԹՆ ԱՒՈՒՐ ԿԱՄ ՔԱՌԱՍՆՕՐԵԱՅ
ԿԱՆՈՆ ԱՂ ՕՐՀՆԵԼՈՅ
ԿԱՆՈՆ ՕՐՀՆՈՒԹԵԱՆ ՄԱՏԱՂԻ
ԿԱՆՈՆ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԶԳԵՍՏ ԵՒ ԱՅԼ ՍՊԱՍՍ
ԿԱՆՈՆ ՆՈՐ ԳԻՐՔ ՕՐՀՆԵԼՈՅ
ԿԱՆՈՆ ՍԿԻՀ ԵՒ ՄԱՂԶՄԱՅ ՕՐՀՆԵԼՈՅ
ԱՂՕԹՔ ՎԱՍՆ ԵՐԱՇՏԻ
ԿԱՆՈՆ ՆՈՐԱԿԵՐՏ ԲՆԱԿՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ՏՈՒՆ
ԿԱՆՈՆ ՆՈՐՈԳ ՍԱՓՐԵԼՈՅ ԶՀԵՐՍ ՊԱՏԱՆՒՈՅՆ
ԿԱՆՈՆ ԳԻՇԵՐԱՅԻՆ ԺԱՄՈՒ ԱՂՈԹԻՑ
ԿԱՆՈՆ ՎԱՍՆ ԱՅՍԱՀԱՐԱՑ ԵՒ ԼՈՒՍՆՈՏԻՑ
ԱՒԵՏԱՐԱՆՔ ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ
ՏՆՕՐՀՆԷՔ Ի ՍՈՒՐԲ ԾՆՆԴԵԱՆ
ՏՆՕՐՀՆԷՔ Ի ՍՈՒՐԲ ԶԱՏԿԻ

 

ԿԱՆՈՆ Ի ՏԱՃԱՐ ԸՆԾԱՅՄԱՆ
ՆԱԽՔԱՆ ԶՄԿՐՏՈՒԹԻՒՆՆ

Կանգնին յԱտեանն, եւ տուեալ զմանուկն ի գիրկս մօրն, ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ԻԱ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Դու ես որ հաներ զիս յարգանդէ, յոյս իմ ի ստեանց մօր իմոյ:

Ի քեզ անկայ ես յարգանդէ, յորովայնէ մօր իմոյ դո՛ւ ես Աստուած իմ:

ՇԱՐԱԿԱՆ ՏԵԱՌՆԸՆԴԱՌԱՋԻ ԱՁ.

Մարմնացեալդ ի Կուսէն նախայաւիտեան բանդ. այսօր ի տաճարն եկիր կատարել զօրէնս վասըն փրկութեան հեթանոսաց:

Որ յանարուեստ աթոռ նըստիս բարեբանեալդ ի հրեշտակաց. այսօր ի Սիմէոնի բառնալով ի գիրկս. որ ընծայեսցես ըզմեզ ի կեանսըդ յաւիտենից:

Որ արձակիչդ ես կապելոց պարգեւատու ամենեցուն. այսօր հայցմամբ Ծերունւոյն արձակեա եւ զիս ըզբազմամեղս ի կապանաց մահու ի կեանսըդ յաւիտենից:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Ղուկասու: (Բ. 25–32)

Փառք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Վասն քառասնօրեայ գալստեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Եւ իբրեւ լցան աւուրք սրբութեան նոցա ըստ օրինացն Մովսիսի, ածին զնա յԵրուսաղէմ յանդիման առնել Տեառն, որպէս եւ գրեալ է յօրէնս Տեառն, թէ «Ամենայն արու որ բանայ զարգանդ՝ սուրբ Տեառն կոչեսցի»: Եւ տալ պատարագս՝ ըստ ասացելոյն յօրէնս Տեառն, «զոյգս տատրակաց, կամ երկուս ձագս աղաւնեաց»:

Եւ ահա էր այր մի յԷրուսաղէմ, որոյ անուն էր Սիմէոն, եւ էր այրն այն արդար եւ երկիւղած, եւ ակն ունէր մխիթարութեանն Իսրայելի, եւ հոգի սուրբ էր ի նմա: Եւ էր նորա հրաման առեալ ի Հոգւոյն Սրբոյ՝ մի՛ տեսանել զմահ, մինչեւ տեսցէ զՕծեալն Տեառն. եւ եկն Հոգւովն ի Տաճարն:

Եւ իբրեւ ածին ծնողքն զմանուկն Յիսուս, առնել նոցա ըստ սովորութեան օրինացն ի վերայ նորա. եւ նա առ ընկալաւ զնա ի գիրկս իւր, եւ օրհնեաց զԱստուած, եւ ասէ. Արդ՝ արձակեա զծառայս քո, Տէր, ըստ բանի քում ի խաղաղութիւն, զի տեսին աչք իմ զփրկութիւն քո, զոր պատրաստեցեր առաջի ամենայն ժողովրդոց: Լոյս ի յայտնութիւն հեթանոսաց եւ փառս ժողովրդեան քում Իսրայելի:

Ապա Քահանայն ասէ զաղօթս զայս.

ԱՂՕԹՔ

Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, որ կեցեալ զաւուրս քառասուն՝ ըստ օրինացն Մովսիսի, եկիր ի Տաճարն յընծայումն՝ հանդերձ Մարեմաւ մարբն քով, եւ ի գիրկսն Սիմէոնի գգուեցար: Աղաչեմք եւ խնդրեմք ի քէն, պահեա զտղայս զայս, եւ աճեցո շնորհօք՝ անտեսանելի զօրութեամբ քով:

Արժանացո զսա մկրտութեան վերստին ծննդեան սուրբ Աւազանին, եւ Մարմնոյ եւ Արեան քո հաղորդութեամբ եւ առհաւատչէիւ Հոգւոյդ Սրբոյ՝ լինել մարմին եւ անդամ եկեղեցւոյ քոյ սըրբոյ: Եւ արժանի արա զսա մասին ժառանգութեան ընտրելոց քոց, եւ պահպանիլ ընդ հովանեաւ աջոյ քո:

Եւ քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա Քահանայն ի գիրկս իւր առնու զտղայն եւ տանի առաջի բեմին, ասելով.

ԵՐԿՐՊԱԳՈԻԹԻՒՆ

Երախայս այս եկեալ յերկրպագութիւն, երկրպագէ Ս. Խորանիս, երկրպագէ Ս. Սեղանոյս, երկրպագէ Ս. Աւազանիս, փափաքելով մկրտութեան վերստին ծննդեան սուրբ Աւազանաւս, զի մերկասցի զանօրէնութիւն եւ զգեցցի զլոյս աստուածգիտութեան:

Ապա դարձեալ տայ զտղայն ի գիրկս մօրն: Եւ Սարկաւագն ասէ.

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց, եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց, Քրիստոս Աստուած մեր, պահեա՛, պահպանեա՛ եւ օրհնեա՛ զերախայս զայս եկեալ յերկրպագութիւն, եւ զծնողս սորին եւ զպարագայս՝ ընդ հովանեաւ սուրբ եւ պատուական խաչի քոյ, ի խաղաղութեան: Փրկեա՛ յերեւելի եւ յաներեւոյթ թշնամւոյն: Արժանաւորեա գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյն. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն:

Հայր մեր որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո: Եկեսցէ արքայութիւն քո. եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի: Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր: Եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց: Եւ մի տանիր զմեզ ի փորձութիւն. այլ փրկեա զմեզ ի չարէն: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն:

ԿԱՆՈՆ ԿԵՆԴԱՆԱՐԱՐ ՍՈԻՐԲ ՄԿՐՏՈԻԹԵԱՆ

Տանին զնորածին երախայն յԵկեղեցի, կանգնին յԱտեանն առ ընթեր Քահանային, որ ասէ.

Օրհնեալ Տէր մեր Հիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

Օրհնեալ Հոգիդ Սուրբ, Աստուած ճշմարիտ:

ՍԱՂՄՈՍ Ծ.

Ողորմեա ինձ, Աստուած, ըստ մեծի ողորմութեան քում,

ըստ բազում գթութեան քում քաւեա զանօրէնութիւնս իմ:

Առաւել լուա գիս յանօրէնութենէ իմմէ, եւ ի մեղաց իմոց սուրբ արա զիս:

Ցօղեա յիս մշտկաւ եւ սուրբ եղէց, լուա եւ քան զձիւն սպիտակ եղէց:

Սիրտ սուրբ հաստատեա յիս Աստուած, եւ հոգի ուղիղ նորոգեա ի փորի իմում:

Տուր ինձ ցնծութիւն փրկութեան քոյ, եւ հոգւով պետութեան քոյ հաստատեա զիս:

Տէր, եթէ զշրթունս իմ բանաս՝ բերան իմ երգեսցէ զօրհնութիւնս քո:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ.

Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀՈԳԵԳԱԼՍՏԵԱՆ ԲԿ.

Երրորդութիւն անբաժանելի եւ զօրութիւն երկնային լոյս ծագեալ յաշխարհ. նմա հանցուք զօրհնութիւնս երգով:

Որ էջըն յերկնից, այսօր եւ հանգեաւ յԱռաքեալսն ճըշմարիտ սուրբ Հոգին. նըմա հանցուք:

Որ ի խորհուրդըս փըրկականս այսօր ընդ իջանել յառաքեալսըն ծանուցաւ մարգարէին. նըմա հան:

ՔԱՐՈԶ

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն քաւութան մեղաց եւ թողութեան յանցանաց, եւ իջանելոյ ողորմութեանն Աստուծոյ ի վերայ երախայիս՝ զՏէր աղաչեցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած մեծ եւ փառաւորեալ յամենայն արարածոց, ի քո ահաւոր եւ ամենազօր անունդ ապաւինեալ ծառայս քո, խոնարհեցոյց զգլուխ իւր անուան քում սրբոյ: Նայեա, Տէր, ողորմութեամբ քով ի սա. մերժեա եւ հեռացո ի սմանէ, ամենայաղթ կոչմամբ անուան քոյ ի վերայ սորա, զխորհուրդս, զբանս եւ զգործս եւ զամենայն խաբէութիւնս չարին, որով սովոր է խաբել եւ կորուսանել զմարդիկ:

Լցո զսա երկնային շնորհօքդ, եւ զւարճացո ամենաբարի կոչմամբ քրիստոնեայ անուանելով. եւ արժանի արա զսա Մկրտութեան վերստին ծննդեան սուրբ Աւազանին: Եւ ընդունելով զՀոգիդ քո Սուրբ, մարմին եւ անդամ եղիցի Եկեղեցւոյ քոյ սրբոյ: Եւ անարատ քրիստոնէութեամբ կրօնաւորեալ յայսմ աշխարհիս՝ հանդերձելոց բարեացդ հասցէ ընդ ամենայն սուրբս քո, փառաւորելով զանփոփոխելի Տէրութիւնդ քո, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա քահանայն երեք ծունր կրկնէ եւ ի դէմս երախային ասէ երիցս.

Ի քեզ անկայ ես յարգանդէ, յորովայնէ մօր իմոյ դու ես Աստուած իմ:

Ապա Կնքահայրն առնու զերախայն ի գիրկն, դառնան յարեւմուտս՝
եւ ասէ ընդ Քահանային երիցս անգամ.

Հրաժարիմք ի սատանայէ եւ յամենայն խաբէութենէ նորա, ի պատրանաց նորա, ի խորհրդոց նորա, ի գնացից նորա, ի չար կամաց նորա, ի չար հրեշտակաց նորա, ի չար պաշտօնէից նորա, ի չար կամարարաց նորա, եւ յամենայն չար զօրութենէ նորա հրաժարելով հրաժարիմք:

Ապա դառնան յարեւելս եւ Քահանայն ասէ.

Դառնամք ի լոյս աստուածգիտութեան:

Աստ ասի Հաւատամքն.

ՀԱՒԱՏԱՄՔ

Հաւատամք յամենասուրբ Երրորդութիւն, ի Հայր եւ յՈրդի եւ ի Սուրբ Հոգի: Զաւետումն Գաբրիէլի, զԾնունդն Քրիստոսի, զՄկրտութիւնն, զչարչարանս, զԽաչելութիւնն, զԹաղումն երեքօրեայ, զՅարութիւնն, զաստուածապէս Համբարձումն, զնստիլն ընդ աջմէ Հօր, զահաւոր եւ զփառաւորեալ զմիւսանդամ Գալուստն՝ խոստովանիմք եւ հաւատամք:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Մատթէոսի: (ԻԸ 16-20)

Փառք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Յետ յարութեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Իսկ մետասան աշակերտքն զնացին ի Գալիլիա, ի լեառնն՝ ուր ժամադիր եղեւ նոցա Յիսուս: Իբրեւ տեսին զնա՝ երկիր պագին նմա, եւ ոմանք յերկուացան: Եւ մատուցեալ Յիսուս խօսեցաւ ընդ նոսա եւ ասէ. Տուաւ ինձ ամենայն իշխանութիւն յերկինս եւ յերկրի. որպէս առաքեաց զիս Հայր, եւ ես առաքեմ զձեզ: Գնացէք այսուհետեւ՝ աշակերտեցէք զամենայն հեթանոսս, մկրտեցէք զնոսա յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Արբոյ: Ուսուցէք նոցա պահել զամենայն որ ինչ պատուիրեցի ձեզ: Եւ ահաւասիկ ես ընդ ձեզ եմ զամենայն աւուրս մինչեւ ի կատարած աշխարհի:

Ապա մտանեն ի Դասն եւ գան առաջի բեմին, ասելով.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՄԱՐՏԻՐՈՍԱՑ ԴԿ.

Զողորմութեան քո զդուռըն բաց մեզ Տէր. եւ արժանի արա զմեզ լուսեղէն յարկաց քոց ընդ սուրբըս քո:

պատրաստեալ քո յօթեւանս սըրբոց քոց ընկալ եւ ըզմեզ Փըրկիչ յորդեգրութիւն ի դպրութեան կենաց:

նըստիլ քո յատենի դատաւոր ահեղ խնայեա յարարածս քո, բարեխոսութեամբ եւ աղօթիւք սուրբ ճգնաւորացն:

ՔԱՐՈԶ

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն երախայիս աղաչեսցուք զմարդասէրն Աստուած, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան իւրում, եւ արժանաւորեսցէ զսա լուացման վերստին ծննդեան, եւ զգեստու անապականութեան: Եւ զուգաթուեսցէ զսա ընդ հաւատացեալս անուան իւրոյ, եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Ընկալ, մարդասէր Տէր, զընծայեալս քեզ զերախայս զայս, եւ սրբեա զմիտս եւ զխորհուրդս սորա յամենայն ներգործութեանց հակառակորդին: Եւ արժանի արա զսա ի ձեռն սուրբ Աւազանին լուանալ զհնութիւն մեղաց մերոց, եւ նորոգիլ լուսով շնորհաց քոց: Զի եւ սա մեօք հանդերձ փառաւորեսցէ զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգի, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Երթան դէպ յԱւազանն, ասելով.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀՈԳԵԳԱԼՍՏԵԱՆ ԳՁ.

Արեգակն արդարութեան Քրիստոս ծագեալ յաշխարհ հալածեաց ըզխաւարն անգիտութեան, եւ յետ մահու եւ յարութեան համբարձաւ առ Հայր յորմէ ծագեաց. որ երկըրպագի յերկնաւորաց եւ յերկրաւորաց ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյն. վասն որոյ եւ մեք երկիր պագանեմք Հօր հոգւով եւ ճըշմարտութեամբ:

Արկանեն զ ջուրն յԱւազանն խաչանման՝ եւ ասեն.

Ձայն Տեառն ի վերայ ջուրց, եւ Աստուած փառաց որոտաց.

եւ Տէր ինքն ի վերայ ջուրց բազմաց:

ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆ ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ Ի ԳԱՂԱՏԱՑՒՈՑ ԹՂԹՈՅՆ

Է ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ (Գ. 24-29)

Ապա օրէնքն դաստիարակ եղեն մեզ ի Քրիստոս Յիսուս, զի ի հաւատոցն արդարասցուք: Այլ իբրեւ եկին հաւատքն, ո՛չ եւս ընդ դաստիարակաւ եմք, քանզի ամենեքին որդիք Աստուծոյ էք՝ հաւատովք ի Յիսուս Քրիստոս: Որք միանգամ ի Քրիստոս մկրտեցարուք՝ Քրիստոս զգեցեալ էք. չիք խտիր, ո՛չ հրէի եւ ո՛չ հեթանոսի, ո՛չ ծառայի եւ ոչ ազատի, ո՛չ արուի եւ ռչ իգի. զի ամենեքեան դուք մի էք ի Քրիստոս Յիսուս: Ապա եթէ դուք Քրիստոսի էք, ուրեմն Աբրահամու զաւակ էք, ըստ աւետեացն՝ ժառանգ:

Դպիրքն եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Տէր հովուեսցէ զիս, եւ ինձ ինչ ոչ պակասեսցի:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Յովհաննու: (Գ. 18)

Փառք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռոսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Առ Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ էր այր մի ի փարիսեցւոց անտի, Նիկոդեմոս անուն նորա, իշխան հրէից: Սա եկն առ Յիսուս ի գիշերի եւ ասէ ցնա. Ռաբբի, գիտեմք եթէ յԱստուծոյ եկեալ ես վարդապետ, զի ո՛չ ոք կարէ զայդ նշանս առնել՝ որ դուդ առնես, եթէ ոչ Աստուած իցէ ընդ նմա:

Պատասխանի ետ Յիսուս եւ ասէ ցնա. Ամէն ամէն ասեմ քեզ, եթէ ոչ ոք ծնցի վերստին, ո՛չ կարէ տեսանել զարքայութիւն Աստուծոյ:

Ասէ ցնա Նիկոդեմոս. Զիա՛րդ կարէ մարդ ծնանել՝ որ ծերն իցէ. միթէ մա՞րթ ինչ իցէ անդրէն յորովայն մօր իւրոյ կրկին մտանել եւ ծնանել:

Պատասխանի ետ Յիսուս եւ ասէ. Ամէն ամէն ասեմ քեզ, եթէ ոչ ոք ծնցի ի ջրոյ եւ ի Հոգւոյ, ո՛չ կարէ մտանել յարքայութիւն Աստուծոյ. զի ծնեալն ի մարմնոյ՝ մարմին է, եւ ծնեալն ի Հոգւոյ՝ հոգի է: Դու մի՛ զարմանար թէ ասացի քեզ, պարտ է ձեզ ծնանել վերստին: Զի հողմ ուր կամի շնչէ, եւ զձայն նորա լսես, այլ ոչ գիտես ուստի՛ գայ կամ յո՛ երթայ. սոյնպէս եւ ամենայն ծնեալն ի Հոգւոյն:

ՔԱՐՈԶ

Վասն սրբելոյ զջուրս զայս ներգործութեամբ Հոգւոյն Սրբոյ, զՏէր ազաչեսցուք:

Տէր ողորմեա:

Վասն որդիս լուսոյ առնելոյ զոր ի սմա մկրտին, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն անօթ սրբութեան լինելոյ սորա առ ընդունելութիւն աստուածատուր խորհրդոյն, զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա:

ԱՂՈԹՔ

Տէր Աստուած մեր, աղաչեմք զքեզ, առաքեա զՀոգիդ քո Սուրբ ի ջուրս յայս, եւ սրբեա՛ զսա, որպէս սրբեցեր զՅորդանան՝ իջանելով քո ի նմա, ամենասուրբդ ի մեղաց Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, յօրինակ այսր Աւազանի Մկրտութեան վերստին ծննդեան ամենայն մարդկան: Եւ շնորհեա սմա զջուրս զայս յորում մկրտի այժմ, ի թողութիւն մեղաց եւ յընդունելութիւն Հոգւոյդ Սրբոյ, յորդեգրութիւն Հօրդ երկնաւորի եւ ի ժառանգութիւն արքայութեանդ երկնից: Որպեսզի սրբեալ ի մեղաց, ի հաճոյս կամաց քոց կեցցէ յայսմ աշխարհիս. եւ ի հանդերձելումն զանսպառ բարիսն ընկալցի ընդ ամենայն սուրբս քո. եւ ուրախութեամբ գոհասցի եւ միշտ փառաւորեսցէ զքեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա Կնքահայրն տանի ի մերկացուցանել գերախայն, եւ բերէ մերկ առընթեր Քահանային, եւ առեալ Քահանայն զսուրբ Միւռոնն ի ձեռն, խաչակնքէ ի վերայ ջրոյն, ասելով.

Ամէն. Ալէլուիա, Ալէլուիա, Ալէլուիա:

Օրհնեսցի եւ սրբեսցի ջուրս այս՝ նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ սուրբ Աւետարանաւս, եւ սրբալոյս Միւռոնաւս եւ աւուրս շնորհիւ. անուամբ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից:

Երիցս կրկնէ, եւ ապա ասէ.

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Հեղու զսուրբ Միւռոնն յԱւազանն խաչանման, ասելով.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀՈԳԵԳԱԼՍՏԵԱՆ ԴՁ.

Առաքելոյ աղաւնոյ իջանելով մեծաձայն հընչմամբ ի բարձանց, ի նմանութիւն լուսոյ փայլման հրազինեաց անկիզելի զաշակերտսն, մինչդեռ նըստէին ի սուրբ Վերնատանն:

Աննիւթական աղաւնի, անքննելի որ քըննէ ըզխորս Աստուծոյ. զոր առեալ ի Հօրէ պատմէ զահաւոր եւ ըզմիւսանգամ գալուստն. զոր քարոզեցին համագոյական:

Օրհնութիւն ի բարձունս, ելողին ի Հօրէ Հոգւոյն Սրբոյ. որով առաքեալքն արբեցան անմահական բաժակաւն, եւ հրաւիրեցին զերկինս ի յերկինս:

Կնքահայրն կանգնի մերձ յԱւազանն. եւ Քահանայն ասէ.

ԱՂՕԹՔ

Որ կոչեցեր զծառայս քո, Տէր, ի սրբութիւն եւ ի լուսաւորութիւն Մկրտութեան, աղաչեմք զքեզ, արա՛ զսա արժանի մեծի շնորհաց քոց: Մերկեա՛ ի սմանէ զհնութիւն մեղաց, եւ նորոգեա ի կեանս նորս, եւ լցո՛ զօրութեամբ Հոգւոյդ Սրբոյ ի նորոգութիւն փառաց Քրիստոսի քոյ: Եւ քեզ՝ հզօրիդ եւ միածնի Որդւոյ քոյ եւ ազատիչ Սուրբ Հոգւոյդ վայել է իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Հարցանէ Քահանայն.

Երախայս զի՞նչ խնդրէ:

Կնքահայրն ասէ.

Հաւատք, Յոյս, Սէր եւ Մկրտութիւն: Մկրտիլ եւ արդարանալ, սրբիլ ի մեղաց, ազատիլ ի դիւաց, եւ ծառայել Աստուծոյ:

Զայս երիցս կրկնէ: Ապա ասէ Քահանայն.

Ըստ հաւատոց քոց եղիցի քեզ:

Ապա իջուցանէ զերախայն ի ջուրն, եւ դնէ զանունն, ասելով.

(Այս անուն) ծառայս Աստուծոյ, եկեալ յերախայութենէ ի Մկրտութիւն, մկրտի յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ: Գնեալ արեամբն Քրիստոսի ի ծառայութենէ մեղաց, ընդունի զորդեգրութիւն Հօրն երկնաւորի, լինել ժառանգակից Քրիստոսի, եւ տաճար Հոգւոյն Սրբոյ:

Զայս միանգամ ասելով՝ երիցս թաղէ զերախայն ի ջուրն, յօրինակ երեքօրեայ թաղմանն Քրիստոսի:

Իսկ արդ՝ յասելն ՅԱՆՈՒՆ ՀՕՐ, ընկղմէ միանգամ, յասելն ԵՒ ՈՐԴՒՈՅ, ընկղմէ միանգամ եւս. եւ յասելն ՀՈԳՒՈՅՆ ՍՐԲՈՅ, ընկղմէ դարձեալ:

Եւ այսպէս կոչումն անուան ամենասուրբ Երրորդութեան լ ինի միանգամ, եւ ընկղմումն երեք անգամ:

Եւ հանեաւ իջուրն ասէ.

Որք ի Քրիստոս մկրտեցայք, զՔրիստոս զգեցեալ էք. Ալէլուիա:

Որք ի Հայր լուսաւորեցայք, Սուրբ Հոգին բերկրեսցի ի ձեզ, Ալէլուիա:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ. Այժմ եւ միշտ եւ:

ԿԱՆՈՆ ԴՐՈՇՄ ԿԱՏԱՐԵԼՈՅ

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

Ապա ասի.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀՈԳԵԳԱԼՍՏԵԱՆ ԳՁ.

Որ համագոյ ես Հօր եւ Որդւոյ, անճառաբար բըխումն ի միշտ Էէն. այսօր բըղխեցեր ջուր կենդանի յԵրուսաղեմ. Հոգի Աստուծոյ ողորմեա:

Որ արարչակից ես Հօր եւ Որդւոյ, որով կենդանածնեալք ի ջուրս արարածք. այսօր Որդիս Աստուծոյ ծնանիս ի ջուրց. Հոգի Աստուծոյ ողորմեա:

ԱՂՕԹՔ

Որ լուսաւորեցեր զարարածս քո, Քրիստոս Աստուած, ծագելով զլոյս աստուածգիտութեան յանձինս մեր, եւ այժմ ազատեցեր զծառայս քո զայս, սրբեցեր եւ արդարացուցեր, եւ ետուր սմա զորդեգրութեան պատիւն:

Տէր Աստուած ամենակալ, Հայր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, որ շնորհեցեր զգիտութիւն ճշմարտութեան քոյ ամենայն հաւատացելոց, եւ ետուր իշխանութիւն լինել որդիս Աստուծոյ՝ ի ձեռն վերստին ծննդեան ջրոյ եւ Հոգւոյ: Որ եւ զծառայս քո (զայս անուն) նորոգեցեր քաւութեամբ սուրբ Աւազանի քոյ, սո՛ւրբ արա զսա, Տէր, ճշմարտութեամբ քով, եւ լուսով շնորհաց Սուրբ Հոգւոյդ. զի եղիցի տաճար եւ բնակարան աստուածութեանդ քոյ, եւ կարասցէ գնալ յամենայն ճանապարհս արդարութեան, եւ գալ համարձակութեամբ առաջի ահաւոր բեմի Միածնի քոյ՝ Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Լնու Քահանայն զսուրբ Իւղն յափն իւր, եւ կնքէ սուրբ Իւղով զճակատն, ասելով.

ՃԱԿԱՏՆ. Իւղ անոյշ, յանուն Յիսուսի Քրիստոսի, հեղեալ ի վերայ քո կնիք երկնաւոր պարգեւացն անապականութեան:

ԶԱՉՍՆ. Կնիքս յանուն Յիսուսի Քրիստոսի լուսաւորեսցէ զաչս քո, զի մի՛ երբեք ննջեսցես ի մահ:

ԶԱԿԱՆՋՍՆ. Օծումն սրբութեան՝ եղիցի քեզ ի լսելութիւն աստուածային պատուիրանացն:

ԶՀՈՏՈՏԵԼԻՍՆ. Կնիքս յանուն Յիսուսի Քրիստոսի՝ եղիցի քեզ հոտ անուշութեան կենաց ի կեանս:

ԶԲԵՐԱՆՆ. Կնիքս յանուն Յիսուսի Քրիստոսի եղիցի քեզ պահպանութիւն բերանոյ եւ դուռն ամուր շրթանց քոց:

ԶՁԵՌՍՆ. Կնիքս յանուն Յիսուսի Քրիստոսի եղիցի քեզ պատճառ բարեգործութեան ամենայն առաքինի գործոց եւ վարուց:

ԶՍԻՐՏՆ. Կնիքս աստուածային՝ սիրտ սուրբ հաստատեսցէ ի քեզ եւ հոգի ուղիղ նորոգեսցէ ի փորի քում:

ԶՔԱՄԱԿՆ. Կնիքս յանուն Յիսուսի Քրիստոսի՝ եղիցի քեզ վահան ամրութեան, որով կարասցես զամենայն նետս մուխս չարին շիջուցանել:

ԶՈՏՍՆ. Կնիքս աստուածային ուղղեսցէ զգնացս քո ի կեանսն յաւիտենից, զի մի սասանեսցիս:

Եւ ապա ասէ.

Խաղաղութիւն ընդ քեզ, փրկեալդ Աստուծոյ: Խաղաղութիւն ընդ քեզ, օծեալդ Աստուծոյ:

Եւ Կնքահայրն ասէ.

Եւ ընդ հոգւոյդ քում:

Եւ ապա զգեցուցանեն հանդերձ սպիտակ եւ նոր: Քահանայն կապէ զՆարօտն, եւ տայ զերկուս վառեալ մոմեղէնս ի ձեռն երկուց մանկանց: Եւ ասեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՅԱՐՈՒԹԵԱՆ ԲՁ.

Աստուած խօսեցաւ ի բարձանց, լուարուք բընակիչք երկրի, որ եկն եւ փըրկեաց զամենայն արարածս, զի զանուն Տեառն կարդասցուք. եւ տուք օրհնութիւն ի բարձունս:

Նոր Իսրայէլ կոչեցաք ի Քրիստոս, եղաք բաժին Տեառն եւ ժառանգակից Քրիստոսի. զի զանուն Տեառն կարդասցուք եւ …:

Ի վիմէն կենդանութեան ճաշակեցաք զի քաղցր է Տէր, եւ յիւղ սըրբութեան օծաք հաւատով. զի զանուն Տեառն …:

Ի քեզ եմք ապաւինեալ որ մայրդ ես եւ աղախին Քրիստոսի. լեր բարեխոս վասն մեր. զի զանուն Տեառն կարդասցուք եւ զքեզ մեծարեալ պատեսցուք:

ԱՂՕԹՔ

Օրհնեալ ես, բարեխնամող Աստուած, որ զգեցուցեր ծառայի քում հանդերձ փրկութեան եւ պատմուճան ուրախութեան, եւ եդիր սաղաւարտ փրկութեան եւ պսակ շնորհաց ի գլուխ սորա, եւ զէն անվթար ընդդէմ հակառակամարտին: Վասն որոյ եւ մեք գոհութեամբ փառաւորեսցուք զքեզ ընդ Որդւոյ եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից:

Խաղաղութիւն ամենեցուն:

Աստուած ամենակալ, Հայր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի. քե՛զ խոնարհեցուցանեն հաւատացեալքս զգլուխս իւրեանց: Ձգեա՛ զաներեւոյթ աջ քո եւ օրհնեա՛ զսոսա, եւ զգործս ձեռաց սոցա յաջողեա՛. եւ որք ի կուսութեան են՝ զրնթացս նոցա ամրացո՛ ժուժկալութեամբ եւ ամենայն աստուածպաշտութեամբ, եւ պահեա՛ ի խաղաղութեան:

Զտղայս զայս սնո՛ եւ ա՛ծ ի չափ հասակի կատարման, եւ պարսպեա՛ զամենեսեան յիւրաքանչիւր յարկս իւրեանց հանդերձ ցնծութեամբ եւ ուրախութեամբ ի Քրիստոս Յիսուս ի Տէր մեր:

Ընդ որում քեզ Հօր եւ Հոգւոյդ Սրբոյ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա դարձեալ գան ի Դասն եկեղեցւոյ: Քահանայն հանէ ի բեմն զնորընծայն՝ եւ ասէ.

ՍԱՂՄՈՍ ԽԲ.

Մտից առաջի սեղանոյ Աստուծոյ առ Աստուած, որ ուրախ առնէ զմանկութիւն իմ:

Դատ արա ինձ, Աստուած, եւ իրաւ արա ինձ ի դատաստանի իմում:

Յազգէ, որ ոչ է սուրբ, ի մարդոյ մեղաւորէ նենգաւորէ փրկեա՛ զիս:

Դու, Աստուած, հզորիչ իմ ես, ընդէ՞ր մոռացար զիս, ընդէ՞ր տրտում գնամ ես ի նեղել թշնամւոյ իմոյ:

Առաքեա՛, Տէր, զլոյս քո եւ զճշմարտութիւն քո, զի առաջնորդեսցեն ինձ եւ հանցեն զիս ի լեառն սուրբ եւ ի յարկս քո:

Մտից առաջի սեղանոյ Աստուծոյ, առ Աստուած, որ ուրախ առնէ զմանկութիւն իմ:
Խոստովան եղէց քեզ օրհնութեամբ, Աստուած, Աստուած իմ:

Արդ, ընդէ՞ր տրտում ես, անձն իմ, կամ ընդէ՞ր խռովես զիս.

յուսա՛ առ Աստուած, խոստովանեա՛ նմա Փրկիչ երեսաց իմոց Աստուած է:

Եւ զկնի խոնարհեալ՝ ասէ.

ԵՐԿՐՊԱԳՈՒԹԻՒՆ

(Այս անուն) ծառայս Քրիստոսի՝ եկեալ յերախայութենէ ի մկըրտութիւն, ի մկրտութենէ յերկրպագութիւն: Երկըրպագէ սուրբ Սեղանոյս, երկրպագէ սուրբ Խորանիս, երկըրպագէ սուրբ Աւազանիս. որ մերկացաւ զանօրէնութիւն, եւ զգեցաւ զլոյս աստուածգիտութեան:

Եւ տայ զերեխայն Կնքահօրն, եւ հաղորդէ զնորընծայն ի սուրբ Մարմնոյ եւ յԱրենէ Տեառն յորմէ հետէ Կնքահայրն տայ զնորընծայն ի գիրկս մօրն:

ՇԱՐԱԿԱՆ ԱՍՏՈԻԱԾԱԾՆԻ ԴՁ.

Նոր Սիոն ծընեալ մանկունք սուրբ աւազանաւն. շնորհազարդեալք Հոգւովն Աստուծոյ. օրհնեցէք զՀայրն երկնաւոր յաւուր ծնընդեան Սըրբուհւոյ Կուսին. յոր օրհնեցայք յանիծից նախնւոյն:

ԱՂՕԹՔ

Փառք քեզ, թագաւոր յաւիտենական, որ աճեցուցանես եւ լռուցանես զեկեղեցի լուսով հաւատոյ անհամար փրկելոցս ի ձեռն ճըշմարիտ աստուածածանօթութեան Քրիստոսի քո: Զորս վերստին ծննդեամբ արժանի արարեր որդեգրութեան Հօրդ երկնաւորի, հաղորդելով Մարմնոյ եւ Արեան Միածնի քո:

Եւ արդ, Տէր, պահեա՛ զսա սրբութեամբ Հոգւոյդ Սրբոյ, առնել անարատութեամբ զկամս քո, եւ անմեղութեամբ ժամանել ի կեանսըդ յաւիտենից: Եւ այժմ՝ աղաչեմք զքեզ, ուղղեա՛ զգնացս սորա, եւ ամրացո զսա յերկիւղ քո. զգուշացո զսա լուսաւոր պատուիրանաց քոց, եւ զամենայն աւուրս կենաց իւրոց խաղաղութեամբ եւ առանց մեղաց պահեա, շնորհօք եւ մարդասիրութեամբ Տեառն մերոյ եւ փրկչին Յիսուսի Քրիստոսի, ընդ որում օրհնեալ ես, Հայր ամենակալ, ընդ կենդանարար Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՐԳ ՔԱՌԱՍՆՕՐԷԻՑ

Յետ քառասուն աւուրց գան ի դուռն Եկեղեցւոյն. եւ մայրն առնու զտղայն ի գիրկն:

ՇԱՐԱԿԱՆ ՏԵԱՌՆԸՆԴԱՌԱՋԻ ԱՁ.

Մարմնացեալդ ի Կուսէն նախայաւիտեան բանդ, այսօր ի տաճարն եկիր կատարել զօրէնս վասըն փըրկութեան հեթանոսաց:

Որ յանարուեստ աթոռ նըստիս բարեբանեալդ ի հրեշտակաց. այսօր ի Սիմէոնի բառնալով ի գիրկս. որ ընծայեսցես ըզմեզ ի կեանսըդ յաւիտենից:

Որ արձակիչդ ես կապելոց պարգեւատու ամենեցուն. այսօր հայցմամբ Ծերունւոյն արձակեա եւ զիս ըզբազմամեղս ի կապանաց մահու ի կեանսըդ յաւիտենից:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Ղուկասու: (Բ. 25-32)

Փաոք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Վասն քառասնօրեայ գալստեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Եւ իբրեւ, լցան աւուրք սրբութեան նոցա ըստ օրինացն Մովսիսի, ածին զնա յԵրուսաղէմ յանդիման առնել Տեառն, որպէս եւ գըրեալ է յօրէնս Տեառն, թէ «Ամենայն արու որ բանայ զարգանդ՝ սուրբ Տեառն կոչեսցի»: Եւ տալ պատարագս՝ ըստ ասացելոյն յօրէնս Տեառն, «զոյգս տատրակաց, կամ երկուս ձագս աղաւնեաց»:

Եւ ահա էր այր մի յԵրուսաղէմ, որոյ անուն էր Սիմէոն, եւ էր այրն այն արդար եւ երկիւղած, եւ ակն ունէր մխիթարութեանն Իսրայելի, եւ հոգի սուրբ էր ի նմա: Եւ էր նորա հրաման առեալ ի Հոգւոյն Սրբոյ՝ մի՛ տեսանել զմահ, մինչեւ տեսցէ զՕծեալն Տեառն. եւ եկն Հոգւովն ի Տաճարն:

Եւ իբրեւ ածին ծնողքն զմանուկն Յիսուս, առնել նոցա ըստ սովորութեան օրինացն ի վերայ նորա, եւ նա՝ առ ընկալաւ զնա ի գիրկըս իւր, եւ օրհնեաց զԱստուած, եւ ասէ. Արդ՝ արձակեա զծառայս քո, Տէր, ըստ բանի քում ի խաղաղութիւն, զի տեսին աչք իմ զփըրկութիւն քո, զոր պատրաստեցեր առաջի ամենայն ժողովրդոց: Լոյս ի յայտնութիւն հեթանոսաց եւ փառս ժողովրդեան քում Իսրայելի:

Ապա քահանայն ասէ զաղօթս զայս.

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած մեր, որ նորոգութիւնդ ես հնացելոց, եւ կեանք՝ մահկանացու ազգի մարդկան, դո՛ւ ես զօրութիւն եւ օգնութիւն ապաւինելոցս ի քեզ: Հաստատուն լիցի շնորհք ողորմութեան քո ի վերայ տղայիս, որ եկեալ կայ քառասնօրեայ յերկրպագութիւն սուրբ Տաճարիդ. զի եղիցի հզօր եւ աներկիւղ ի թշնամւոյն ներգործութենէ՝ պահպանութեամբ աջոյդ քոյ սրբոյ. զի դու ես մերձ յամենեսին եւ բարերար ամենեցուն: Պահեա՛ զսա եւ սրբեա ճշմարտութեամբ քով, եւ արժանացո՛ ընդունել զՄարմին եւ զԱրիւն քո սուրբ, եւ զառհաւատչեայ Հոգւոյդ Սրբոյ:

Աղաչեմք զքեզ, Տէ՛ր, զի եկեսցէ ի սա հոգի սուրբ, հոգի հեզութեան, հոգի ճշմարտութեան, հոգի որդեգրութեան. լինել անբիծ եւ անարատ, պսակիլ խաչիւ քով ընդ աջմէ քումմէ յարքայութեանդ երկնից: Եւ քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա Քահանայն ի գիրկս իւր առնու զտղայն եւ տանի ի Խորանն՝ ասելով.

ՍԱՂՄՈՍ ԽԲ

Առաքեա՛, Տէր, զլոյս քո եւ զճշմարտութիւն քո, զի առաջնորդեսցեն ինձ,

եւ հանցեն զիս ի լեառն սուրբ եւ ի յարկս քո: Մտից առաջի սեղանոյ Աստուծոյ, առ Աստուած,

որ ուրախ առնէ զմանկութիւն իմ: Խոստովան եղէց քեզ օրհնութեամբ,

Աստուած, Աստուած իմ:

Եւ ասէ առաջի Խորանին.

ԵՐԿՐՊԱԳՈԻԹԻՒՆ

(Այս անուն) ձառայս Քրիստոսի, եկեալ յերկրպագութիւն: Երկըրպագէ Ս. Խորանիս, երկրպագէ Ս. Սեղանոյս, երկրպագէ

Ս. Աւազանիս. որ մերկացաւ զանօրէնութիւն, եւ զգեցաւ զլոյս աստուածգիտութեան:

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ Խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց, եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց, Քրիստոս Աստուած մեր, պահեա՛, պահպանեա՛ եւ օրհնեա՛ զերախայս զայս եւ զծնողս սորին եւ զպարագայս՝ ընդ հովանեաւ սուրբ եւ պատուական Խաչի քոյ, ի խաղաղութեան: Փրկեա՛ յերեւելի եւ յաներելոյթ թշնամւոյն: Արժանաւորեա գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյն այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ՆՇԱՆ ՕՐՀՆԵԼՈՅ

Դնեն զմատանիսն ի վերայ սկտեղ, եւ խօսեցեալքն կանգնին դէմ յանդիման իրերաց:

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

Սարկաւագն ասէ.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Եւ Քահանայն ասէ.

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասի.

ՇԱՐԱԿԱՆ ԽԱՉԻ ԱԿ.

Նշանաւ ամենահաղթ խաչիւըդ քո Քրիստոս պահպանեա զմեզ մարդասէր յաներեւութ թշնամւոյն. զի դու միայն ես թագաւոր փառաց օրհնեալ յաւիտեան:

ԱՂՕԹՔ

Օրհնեալ ես, Տէր Աստուած՝ արարիչ ամենայն արարածոց, որ դու միայնդ ես բարերար եւ կարող. որ արարեր զամենայն արարածս հրամանաւ քով՝ զերկինս եւ զերկիր, եւ զամենայն ինչ որ ի նոսա: Առեր հող յերկրէ, եւ ստեղծեր աստուածային աջով քով զմարդ, եւ կերպարանակից քեզ արարեալ՝ կացուցեր զնա տէր եւ իշխան ի վերայ ամենայն արարածոց քոց երկրաւորաց: Եւ ապա հայեցեալ ի միայնութիւն նորա՝ ասացեր. «Ոչ է բարւոք մարդոյդ միայն լինել. արասցուք դմա օգնական ըստ դմա»: Եւ արկեալ քուն թմրութեան ի վերայ Ադամայ, առեր զմի ի կողից նորա, եւ շինեցեր զնա ի կին, եւ ետուր մարդոյն բանից կցորդ, եւ կենակից ի զուգաւորութիւն որդեծնութեան:

Արդ աղաչեմք զքեզ, Տէր, ըստ արարչախնամ տնօրէնութեան քում՝ օրհնեա զխօսեցեալ ծառայս եւ զաղախինս քո եւ օրհնեա՛ զմատանիս սոցին՝ նշանակս սիրոյ յօժարութեան իւրեանց: Պահեա՛ զսոսա խաղաղութեամբ եւ միութեամբ սիրոյ՝ յերկիւղ քո սուրբ, եւ արժանացո՛ ցանկալի սուրբ պսակին սրբոյ ամուսնութեանն: Առաջնորդեա՛ սոցա վարուք առաքինութեան եւ գործովք բարութեան՝ յերջանկութիւն կենաց: Եւ ամրացուցեալ զօրութեամբ սուրբ խաչին՝ զերծո՛ զսոսա յամենայն վտանգից աշխարհի եւ յորոգայթից սատանայի. զի ողորմած եւ մարդասէր ես, եւ քե՛զ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Յետ աղօթիցն, Փեսայացուն անցուցանէ զմատանի Հարսնացուին ի մատանեմատն աջոյ ձեռին նորա,
սոյնպէս եւ Հարսնացուն անցուցանէ զմատանի Փեսայացուին ի մատանեմատն աջոյ ձեռին սորա:

Աստ Քահանայն, կամ որ երիցագոյնն իցէ ի դասուն եկեղեցականաց, ասասցէ բանս ինչ խրատականս, աստէն յուշ առնելով նոցա զպարտս զոր ունիցին առ միմեանս յամուսնական կեանսն:

Ի վերջ բանիցն, Սարկաւագն ասէ.

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց, եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց, Քրիստոս Աստուած մեր, պահեա՛, պահպանեա՛ եւ օրհնեա՛ զնորոգ նշանադրեալ ամոլս, զծնողս սոցին եւ զպարագայս, եւ զհաւատացեալ ժողովուրդս որ առաջի կայ՝ ընդ հովանեաւ սուրբ եւ պատուական Խաչի քո ի խաղաղութեան: Փրկեա՛ յերեւելի եւ յաներեւոյթ թշնամւոյն: Արժանաւորեա՛ գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ԿՈԻՍԻ ՊՍԱԿԻՆ

Փեսայն եւ Հարսնն կանգնին յատենի Եկեղեցւոյն առ ընթեր միմեանց, զդէմս իւրեանց դէպ ի Խորանն ունելով:

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս …: Հայր մեր որ յերկինս ես …:

Սարկաւագն ասէ.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո եւ ողորմեա՛:

Եւ Քահանայն ասէ.

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ ապա ասէ, յորդորելով.

ԽՐԱՏ

Տեսէ՛ք, որդեակք, Հրամանաւն աստուածային եւ կանոնիւք սուրբ Հայրա

պետացն եկեալ էք ի սուրբ Եկեղեցիս պսակիլ օրինօք ի սուրբ ամուսնութիւն: Մեք ամենեքեան աղօթս առնեմք, զի Աստուած զձեզ միաբան սիրով պահեսցէ, ի խոր ծերութիւն հասուսցէ, եւ անթառամ պսակին արժանացուսցէ:

Դուք ինքնին գիտէք, եթէ յաշխարհիս վերայ պէս պէս փորձութիւնք գոն. հիւանդութիւնք, ձախողակի պատահարք, աղքատութիւն, եւ այլ նեղութիւնք: Մեք սրտագինս աղաչեմք զԱստուած, զի զձեզ յամենայն փորձութենէ հեռի պահեսցէ: Բայց Աստուծոյ հրամանն ա՛յս է, զի դուք երկոքեանդ յամենայնի՛, այլ մանաւանդ ի նեղութեան եւ ի փորձութեան՝ օգնական, տէր եւ պաշտպան լինիջիք իրերաց, հաւատարիմ գոլով մինչեւ ի մահ:

Եւ նախ հարցանէ Փեսային.

Որդեակ իմ, խոստանա՞ս յամենայնի մինչեւ ի մահ տէր եւ պաշտպան լինել օրիորդիս այսմիկ, որ հանդերձեալ է լինել կին քո, եւ հաւատարմութեամբ սիրել զնա:

Եւ Փեսայն ասէ.

Այո՛, Հայր սուրբ, խոստանամ՝ հրամանաւն Աստուծո:

Եւ ապա հարցանէ Հարսին.

Եւ դու, որդեակ իմ, խոստանա՞ս յամենայնի մինչեւ ի մահ տէր եւ հնազանդ լինել առնս այսմիկ, որ հանդերձեալ է ամուսին քո լինել, եւ հաւատարմութեամբ սիրել զնա:

Եւ Հարսնն ասէ.

Այո՛, Հայր սուրբ, խոստանամ՝ հրամանաւն Աստուծոյ:

Եւ ասէ Քահանայն.

Այս բանիս վկայ՝ Աստուած է, որ աներեւութապէս ի վերայ սուրբ Սեղանոյս բազմեալ է: Այլ եւ մեր պահապան հրեշտակքն, այս սուրբ Եկեղեցիս, սուրբ Խաչս եւ սուրբ Աւետարանս, դասք քահանայից եւ երամք ժողովրդոց. սոքա ամենեքեան վկայ լիցի՞ն:

Եւ նոքա ասեն.

Այո՛, Հայր սուրբ, վկայ լիցին:

Եւ ասէ Քահանայն.

Աստուած ի մէջ սոցա, եւ սոքա մի՛ սասանեսցին. գնեսցէ սոցա Աստուած ի վաղորդենէ մինչեւ ի վաղորդայն:

Ապա առնու Քահանայն զաջ ձեռն Հարսին եւ տայ յաջ ձեռն Փեսային, եւ ասէ.

Առեալ զձեռն Եւայի՝ տուեալ ի յաջն Ադամայ, եւ ասէ Ադամ. «Այս այժմ ոսկր յոսկերաց իմոց, եւ մարմին ի մարմնոյ իմմէ. սա կոչեսցի կին, զի յառնէ իւրմէ առաւ» Վասն այսորիկ թողցէ այր զհայր իւր եւ զմայր իւր, եւ երթիցէ զհետ կնոջ իւրոյ. եւ եղիցին երկոքեան ի մարմին մի: Արդ, զոր Աստուած զուգեաց՝ մարդ մի՛ մեկնեսցէ:

ՇԱՐԱԿԱՆ ԳԿ.

Նայեա ի մեզ եւ ողորմեա մեզ Քրիստոս. որ ունիս բազում գըթութիւն:

Մայր եւ կոյս աղախին Քրիստոսի որ բարեխօսդ ես միշտ աշխարհի. քեզ երանեն ամենայն ազինք:

Յաղթող եւ զնոր օրհնութիւն միշտ ի բարձունս երգեսցուք թագաւորին Քրիստոսի հաւատացեալ ժողովուրդք:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ …:

Այսօր եւ մեք տօնեսցուք զնաւակատիս սուրբ Խաչին. եւ փըրկողին մատուսցուք փառք եւ պատիւ յաւիտեան:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած յաւիտենական, որ զանզոյգս եւ զբացորոշեալս զուգակցէս միաւորութեամբ եւ կապես անքակտելի, որպէս օրհնեցեր զԻսահակ եւ զՌեբեկա, եւ ժառանգ զնոսա քո աւետեացն երեւեցուցեր, դու, Տէր, օրհնեա՛ զծառայս եւ զաղախինս քո, առաջնորդելով նոցա ի գործս բարիս, ողորմած եւ մարդասէր Տէր Աստուած մեր: Եւ քե՛զ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Յորժամ Սարկաւագն զժամամուտն ասէ, դասք եկեղեցականաց ելանեն ի բեմն, իսկ Փեսայն եւ Հարսնն հանդերձ Խաչեղ բարբն յառաջ եկեալ կանգնին առաջի բեմին, զդէմս իւրեանց ի խորանն կոյս ունելով:

ԺԱՄԱՄՈՒՏ

Զխաղաղութիւն շնորհեա Եկեղեցւոյ քում սրբոյ, զխաղաղութիւն եւ զանշարժութիւն՝ ի թշնամեաց պատերազմէ. եւ հաստատեա ի մի հաւատ զկաթուղիկէ Եկեղեցի. զքեզ խոստովանիմք Տէր եւ Աստուած, կեցո՛ զմեզ:

ՇԱՐԱԿԱՆ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԳՁ.

Ուրախ լեր սուրբ Եկեղեցի, քանզի Քրիստոս արքայն երկնից այսօր պըսակեաց ըզքեզ Խաչիւն իւրով. եւ զարդարեաց զամուրըս քո սքանչելի փառօքն իւրովք:

Խընդա յոյժ դուստր Սիոնի. քանզի երկիրս երկինք եղեն այսօր վերըստին քո նորոգմամբ եւ թագաւորն երկնաւոր հաճեցաւ բնակիլ ի քեզ:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ …:

Ուրախ լեր բերկրեա հարսնացեալ սուրբ Եկեղեցի, պայծառացո զմանկունըս քո յօրհնաբանութիւն ծագողին ըզշող լուսոյ ի քեզ մայր Եկեղեցի:

Սարկաւագն եղանակէ. Պռօսխումէ:

Դպիրքն երգեն երիցս անգամ.

Սուրբ Աստուած, սուրբ եւ հզօր, սուրբ եւ անմահ, որ մարմնացար վասն մեր, ողորմեա՛ մեզ:

ՔԱՐՈԶ

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն խաղաղութեան ամենայն աշխարհի եւ հաստատութեան սրբոյ Եկեղեցւոյ՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն ամենայն սուրբ, եւ ուղղափառ եպիսկոպոսաց՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն հայրապետին մերոյ տեառն տեառն (այս անուն) Կաթողիկոսի կենաց եւ փրկութեան հոգւոյ նորին՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

Եւ Քահանայն ասէ.

Զի ողորմած եւ մարդասէր ես Աստուած գոլով, եւ քեզ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից, ամէն:

Յորժամ Սարկաւագն զքարոզն ասէ, Փեսայն եւ Հարսնն կանգնին հանդէպ միմեանց, գլուխ ի գլուխ տուեալ: Խաչեղ բայրն դնէ զ խաչն ի վերայ գլ խոց նոցա:

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Տէր, ի զօրութեան քում ուրախ եղիցի թագաւորն, ի փրկութեան քում ցնծասցէ յոյժ:

ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ ՅԵՓԵՍԱՑՒՈՑ ԹՂԹՈՅՆ Է ԸՆԹԵՐՑՈԻԱԾՍ

(Ե. 22-33)

Կանայք իւրեանց արանց հնազանդ լիցին իբրեւ Տեառն, զի այր է գլուխ կնոջ, որպէս եւ Քրիստոս գլուխ է Եկեղեցւոյ եւ ինքն է փրկիչ մարմնոյ: Այլ որպէս Եկեղեցին հնազանդ լինի Քրիստոսի, նոյնպէս եւ կանայք՝ իւրեանց արանց, յամենայնի:

Ա՛րք, սիրեցէք զկանայս ձեր, որպէս եւ Քրիստոս սիրեաց զԵկեղեցի, եւ զանձն իւր մատնեաց վասն նորա, զի զնա սրբեսցէ սրբութեամբ Աւազանին՝ բանիւ. զի կացուսցէ ինքն իւր յանդիման փառաւոր զԵկեղեցի, զի մի՛ ունիցի ինչ արատ, կամ աղտեղութիւն, կամ այլ ինչ յայսպիսեաց. այլ զի իցէ սուրբ եւ անարատ:

Նոյնպէս պարտին արք սիրել զիւրեանց կանայս՝ որպէս զիւրեանց մարմինս. որ սիրէ զկին իւր, զանձն իւր սիրէ: Զի ոչ ոք երբեք ատեայ զանձն իւր, այլ սնուցանէ եւ դարմանէ զնա, որպէս եւ Քրիստոս զԵկեղեցի. զի անդամք եմք մարմնոյ նորա, ի մարմնոյ նորա եւ յոսկերաց նորա: «Վասն այսորիկ թողցէ այր զհայր իւր եւ զմայր իւր, եւ երթիցէ զհետ կնոջ իւրոյ, եւ եղիցին երկոքին ի մարմին մի»:

Խորհուրդս այս մեծ է, բայց ես ասեմ ի Քրիստոս եւ յԵկեղեցի: Այլ եւ դուք նոյնպէս մի ըստ միոջէ, զի իւրաքանչիւր ոք զիւր կին այնպէս սիրեսցէ իբրեւ զիւր անձն, եւ կին երկնչիցի յառնէ իւրմէ:

Ապա Քահանայն շարունակէ զաղօթսն.

Դու, Տէր, ինքնին օրհնեցեր զհարսանիսն ի Կանա Գալիլիացւոց, եւ աստուածային սքանչելեօք զջուրն ի գինի փոխելով ծանուցեր աշակերտաց քոց զաստուածային քո զփառս, եւ քարոզեցար Աստուած եւ Փրկիչ ազգի մարդկան: Ոչ եթէ խոտեցեր զամուսնութիւնն, այլ քահանայապետաբար օրհնեցեր եւ հաստատեցեր անսուտ բանիւդ քով, եթէ «Զոր Աստուած զուգեաց մարդ մի՛ մեկնեսցէ»: Յաղագս որոյ «պատուական է ամուսնութիւն, եւ սուրբ են անկողինք» նոցա:

Դու, Տէր, որ սուրբդ ես եւ ի սուրբս հանգուցեալ, սուրբ պահեա զանկողինս ամուսնութեան սոցա, եւ միաւորեա՛ զսոսա զուգակցութեամբ ընդ լծով վիճակի քո, որպէսզի մի՛ յայսմհետէ կոչեսցին երկու, այլ մի մարմին միաւորեալ հոգւով հեզութեան. սիրել զմիմեանս պարկեշտ վարուք, անբիծ հոգւով, առանց ամօթոյ, առանց լկտութեան՝ պատրաստ լինել ի գործս բարիս: Որպէսզի զերծեալ յորոգայթից թշնամւոյն՝ առողջ հոգւով եւ մարմնով պահպանեսցին հրեշտակական պահպանութեամբ, եւ նշանաւ ամենայաղթ Խաչի քո:

Այո՛ Տէր Աստուած մեր, լեր պաշտպա՛ն ծառայից քոց, եւ տուն ապաւինի զամենայն աւուրս կենաց սոցա: Փրկեա՛ զսոսա յօտարոտի խորհրդոց, եւ պատսպարեա՛ ի տուէ եւ ի գիշերի ողորմութեամբ քով: Տնկեա՛ զսոսա որպէս ձիթենի պտղալից ի տան Աստուծոյ, որպէսզի կեցեալք արդարութեամբ, սրբութեամբ եւ աստուածպաշտութեամբ, ըստ հաճոյից կամաց քոց բարեսիրաց, տեսցեն զորդիս որդւոց իւրեանց. եւ եղիցին քեզ ժողովուրդ եւ փառաբանիչ անուանդ քում սրբոյ: Եւ անդադար օրհնեսցեն զամենասուրբ Երրորդութիւնդ, զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգիդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Նստուցանեն զՓեսայն եւ զՀարսնն, եւ ասեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ԲԿ.

Ով երանելիդ ամենեցուն տիեզերական իշխանութեամբ ընկալ ի Քրիստոսէ ըզթագ պարծանաց. ով Աբգար մեծ թագաւոր վասըն մեր բարեխօսեա առ թագաւորն երկնաւոր:

Ուստի եւ մեք հաւատացեալքս տօնեմք զքո յիշատակս, օրհնութիւն առաքելով ըզքեզ պըսակողին. ով Տրդատ …:

Ի վերջ Շարականին՝ Փեսայն եւ Հարսնն դարձեալ գան կանգնել հանդէպ միմեանց, առաջի բեմին, գլուխ ի գլուխ տուեալ:

Խաչեղբայրն դնէ զ խաչն ի վերայ գլ խոց նոցա:

ՔԱՐՈԶ

Լուիցէ Տէր ձայնի աղաչանաց մերոց, ընկալցի զխնդըրուածս սրտից մերոց, թողցէ զյանցանս մեր, ողորմեսցի ի վերայ մեր: Աղօթք մեր եւ խնդրուածք յամենայն ժամ մտցեն առաջի մեծի տէրութեան նորա: Եւ նա տացէ մեզ միաբան միով հաւատով արդարութեան վաստակիլ ի գործս բարեաց: Զի զողորմութեան զշնորհն իւր արասցէ ի վերայ մեր Տերն ամենակալ. կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած մեր, որ յամենայն ժամ ընդ մեզ ես, եւ ոչ երբեք թողուս ի ձեռանէ քումմէ զայնոսիկ, որք ճշմարտութեամբ խոստովանին զանուն քո սուրբ: Զքե՛զ աղաչեմք, եւ առ քեզ կարդամք, եւ ի քէ՛ն խնդրեմք, մարդասէր Տէր, քոյին հրամանաւդ օրհնեցաք զպսակս զայս ամուսնութեան սոցա ի խորանի քում սրբութեան, առաջի սրբոյ սեղանոյ քո: Եւ արդ, Տէր բարերար, քոյին հրամանաւդ առնումք զնարօտ պսակիս ի գլխոց սոցա, եւ օրհնեմք զսոսա նշանաւ սուրբ խաչին:

Յայսմ տեղւոջ Քահանայն վերացուցանէ զպսակսն ի գլ խոց Փեսային եւ Հարսին, որք դառնան ի Խորանն կոյս:
Ապա առնու զԽաչն ի ձեռաց Խաչեղ բօր, եւ շարունակէ զաղօթսն:

Նայեա՛, Տէր, քաղցրութեամբ քով ի սոսա, եւ առաքեա զհրեշտակ խաղաղութեան քո որ եկեալ պահեսցէ զսոսա սուրբս եւ անարատս, միաշունչս եւ միախորհուրդս: Շնորհեա՛ սոցա, Տէր, եւ զաւակս ըստ կամաց քոց. քաղցրացո՛ զվայելչութիւն կենաց սոցա քոյով առատ բարերարութեամբդ, զի կեցցեն ամբիծ եւ անարատ վարուք յայսմ աշխարհիս՝ մինչեւ ի խորին ծերութիւն, եւ արժանաւորք եղիցին երկնից արքայութեանդ եւ անթառամ պսակացն:

Եւ ապա բաժակ մի գինի առնու Քահանայն ի ձեռն իւր եւ ասէ.

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած մեր, որ զամենայն ինչ իմաստութեամբ արարեր եւ հաստատեցեր զտիեզերս, եւ զարդարեցեր զհարսանիսն ի Կանա Գալիլեացւոց, ինքնին, Տէր, օրհնեա՛ եւ այժմ զբաժակս զայս ողորմութեամբ քով. եւ մեք յամենայն ժամ գոհասցուք զպարգեւաց քոց, եւ քե՛զ հանցուք զօրհնութիւն եւ զփառս, Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ. ամէն:

Եւ տայ նոցա զ բաժակն:

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ Խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց, Քրիստոս Աստուած մեր, պահեա՛, պահպանեա՛ եւ օրհնեա՛ զնորապսակ ամոլս, զԽաչեղբայր սոցին, զծնողս եւ զպարագայս, եւ զհաւատացեալ ժողովուրդս, ընդ հովանեաւ սուրբ եւ պատուական Խաչի քո, ի խաղաղութեան: Փրկեա՛ յերեւելի եւ յաներեւոյթ թշնամւոյն. արժանաւորեա՛ գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընգ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյն, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասեն զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս ես …:

ԿԱՆՈՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ՊՍԱԿԻ

Քահանայն բերէ զնոսա յԵկեղեցին եւ խոստովանեցուցանէ. եւ ասեն.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս ես …:

Սարկաւագն ասէ.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք, ընկա՛լ կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Եւ Քահանայն ասէ.

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա Քահանայն ասէ.

ԽՐԱՏ

Տեսէ՛ք, որդեակք, Հրամանաւն աստուածային եւ կանոնիւք սուրբ Հայրապետացն եկեալ էք ի սուրբ Եկեղեցիս պսակիլ օրինօք ի սուրբ ամուսնութիւն: Մեք ամենեքեան աղօթս առնեմք, զի Աստուած զձեզ միաբան սիրով պահեսցէ, ի խոր ծերութիւն հասուսցէ, եւ անթառամ պսակին արժանացուսցէ:

Դուք ինքնին գիտէք, եթէ յաշխարհիս վերայ պէս պէս փորձութիւնք գոն. հիւանդութիւնք, ձախողակի պատահարք, աղքատութիւն, եւ այլ նեղութիւնք: Մեք սրտագինս աղաչեմք զԱստուած, զի զձեզ յամենայն փորձութենէ հեռի պահեսցէ: Բայց Աստուծոյ հրամանն ա՛յս է, զի դուք երկոքեանդ յամենայնի՛, այլ մանաւանդ ի նեղութեան եւ ի փորձութեան՝ օգնական, տէր եւ պաշտպան լինիջիք իրերաց, հաւատարիմ գոլով մինչեւ ի մահ:

Եւ նախ հարցանէ Փեսային.

Որդեակ իմ, մինչեւ ի մահ տէ՞ր ես:

Եւ Փեսայն ասէ.

Այո՛, Հայր սուրբ, տէր եմ հրամանաւն Աստուծոյ:

Եւ ապա հարցանէ Հարսին.

Որդեակ իմ, եւ դու մինչեւ ի մահ հնազա՞նդ ես:

Եւ Հարսնն ասէ.

Այո՛, Հայր սուրբ, հնազանդ եմ հրամանաւն Աստուծոյ:

Եւ ասէ Քահանայն.

Այս բանիս վկայ՝ Աստուած է, որ աներեւութապէս ի վերայ սուրբ Սեղանոյս բազմեալ է: Այլ եւ մեր պահապան հրեշտակքն, այս սուրբ Եկեղեցիս, սուրբ Խաչս եւ սուրբ Աւետարանս, դասք քահանայից եւ երամք ժողովրդոց. սոքա ամենեքեան վկայ լիցի՞ն:

Եւ նոքա ասեն.

Այո՛, Հայր սուրբ, վկայ լիցին:

Եւ ասէ Քահանայն.

Աստուած ի մէջ սոցա, եւ սոքա մի՛ սասանեսցին. օգնեսցէ սոցա Աստուած ի վաղորդենէ մինչեւ ի վաղորդայն:

Ապա Քահանայն տայ զ ձեռն ի ձեռն եւ ասէ.

Առեալ զձեռն Եւայի՝ տուեալ ի յաջն Ադամայ, եւ ասէ Ադամ. «Այս այժմ ոսկր յոսկերաց իմոց, եւ մարմին ի մարմնոյ իմմէ. սա կոչեսցի կին, զի յառնէ իւրմէ առաւ»:

ՇԱՐԱԿԱՆ ԳԿ.

Նայեա ի մեզ եւ ողորմեա մեզ Քրիստոս. որ ունիս բազում գըթութիւն:

Մայր եւ կոյս աղախին Քրիստոսի որ բարեխօսդ ես միշտ աշխարհի. քեզ երանեն ամենայն ազինք:

Յաղթող եւ զնոր օրհնութիւն միշտ ի բարձունս երգեսցուք թագաւորիս Քրիստոսի հաւատացեալ ժողովուրդք:

Փառք Հոր եւ Որդւոյ եւ …:

Այսօր եւ մեք տօնեսցուք զնաւակատիս սուրբ Խաչին. եւ փըրկողին մատուսցուք փառք եւ պատիւ յաւիտեան:

Քահանայն ոչ ելանէ ի բեմն, այլ մնայ անդէն ի Դասին. Եւ ասեն.

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Տէր, ի զօրութեան քում ուրախ եղիցի թագաւորն, ի փրկութեան քում ցնծասցէ յոյժ:

ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ ՅԵՓԵՍԱՑՒՈՑ ԹՂԹՈՅՆ Է ԸՆԹԵՐՑՈԻԱԾՍ

(Ե. 22-33)

Կանայք իւրեանց արանց հնազանդ լիցին իբրեւ Տեառն, զի այր է գլուխ կնոջ, որպէս եւ Քրիստոս գլուխ է Եկեղեցւոյ եւ ինքն է փրկիչ մարմնոյ: Այլ որպէս Եկեղեցին հնազանդ լինի Քրիստոսի, նոյնպէս եւ կանայք՝ իւրեանց արանց, յամենայնի:

Ա՛րք, սիրեցէ՛ք զկանայս ձեր, որպէս եւ Քրիստոս սիրեաց զԵկեղեցի, եւ զանձն իւր մատնեաց վասն նորա, զի զնա սրբեսցէ սրբութեամբ Աւազանին՝ բանիւ. զի կացուսցէ ինքն իւր յանդիման փառաւոր զԵկեղեցի, զի մի՛ ունիցի ինչ արատ, կամ աղտեղութիւն, կամ այլ ինչ յայսպիսեաց. այլ զի իցէ սուրբ եւ անարատ:

Նոյնպէս պարտին արք սիրել զիւրեանց կանայս՝ որպէս զիւրեանց մարմինս. որ սիրէ զկին իւր, զանձն իւր սիրէ: Զի ոչ ոք երբեք ատեայ զանձն իւր, այլ սնուցանէ եւ դարմանէ զնա, որպէս եւ Քրիստոս զԵկեղեցի. զի անդամք եմք մարմնոյ նորա, ի մարմնոյ նորա եւ յոսկերաց նորա: «Վասն այսորիկ թողցէ այր զհայր իւր եւ զմայր իւր, եւ երթիցէ զհետ կնոջ իւրոյ, եւ եղիցին երկոքին ի մարմին մի»:

Խորհուրդս այս մեծ է, բայց ես ասեմ ի Քրիստոս եւ յԵկեղեցի: Այլ եւ դուք նոյնպէս մի ըստ միոջէ, զի իւրաքանչիւր ոք զիւր կին ա՛յնպէս սիրեսցէ՝ իբրեւ զիւր անձն, եւ կին երկնչիցի յառնէ իրմէ:

Ապա Դպիրքն եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Կացցէ դշխոյ ընդ աջմէ քումմէ, ի հանդերձս ոսկեհուռս զարդարեալ եւ պաճուճեալ:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Մատթէոսի: (ԺԹ. 36)

Փա՛ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Ընդ Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Եւ մատուցեալ առ նա փարիսեցիքն փորձէին զնա, եւ ասէին եթէ Արժա՞ն իցէ ումեք արձակել զկին իւր ըստ ամենայն վնասու:

Պատասխանի ետ նոցա եւ ասէ. Չիցէ՞ ընթերցեալ ձեր թէ՝ որ հաստատեացն ի սկզբանէ՝ արու եւ էգ արար զնոսա եւ ասէ. «Վասն այսորիկ թողցէ այր զհայր եւ զմայր՝ եւ երթիցէ զհետ կնոջ իւրոյ, եւ եղիցին երկոքեան ի մարմին մի»: Ապա ուրեմն ոչ են երկու, այլ՝ մի մարմին. արդ, զոր Աստուած զուգեաց՝ մարդ մի մեկնեսցէ:

ՔԱՐՈԶ

Վասն ուղղելոյ զգնացս մեր ի ճանապարհս խաղաղութեան՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն ցրելոյ ի մէջ զամենայն խորհուրդս չարին՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն պարգեւելոյ մեզ առողջ խորհուրդս եւ առաքինի վարս‘ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած զօրութեանց եւ արարիչ ամենայն արարածոց, որ առեր հող յերկրէ եւ ստեղծեր զմարդն ըստ պատկերի քում եւ ըստ նմանութեան, եւ եդիր զնա ի դրախտին փափկութեան: Արու եւ էգ արարեր զնոսա եւ օրհնեցեր զնոսա ասելով. «Աճեցէ՛ք եւ բազմացարուք եւ լցէ՛ք զերկիր, եւ տիրեցէ՛ք դմա»:

Արդ, որպէս օրհնեցեր զամուսնութիւն նախահարցն եւ զնախամարցն, եւ որպէս օրհնեցեր զպսակս արդարոցն քոց, նոյնպէս օրհնեա՛ զպսակս զայս յամուսնութիւն ծառայից քոց, զի դու ժամանեցուցեր զսոսա յօրհնութիւն քաղցրութեան քո, եւ եդիր ի գլուխ սոցա պսակ ի քարէ պատուականէ:

Յայսմ տեղւոջ Քահանայն պսակս դնէ ի գլուխս Փեսայն եւ Հարսին: Դպիրքն եղանակեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ԳԿ.

Թագ պարծանաց արշակունեաց կազմեալ. առաքելական վարուք տէր Գրիգորիոս. յօրինեցար բազմագոյն ակամբք հանդիսից նահատակութեան. վայելուչ պսակ հիւսեալ սուրբ եկեղեցւոյ:

Ապա Դպիրքն ասեն ձայնիւ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Կացցէ դշխոյ ընդ աջմէ քումմէ, ի հանդերձս ոսկեհուռս զարդարեալ եւ պաճուճեալ:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Մատթէոսի: (ԺԹ. 36)

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Ընդ Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Եւ մատուցեալ առ նա փարիսեցիքն, փորձէին զնա, եւ ասէին եթէ Արժա՞ն իցէ ումեք արձակել զկին իւր ըստ ամենայն վնասու:

Պատասխանի ետ նոցա եւ ասէ. Չիցէ՞ ընթերցեալ ձեր թէ՝ որ հաստատեացն ի սկզբանէ՝ արու եւ էգ արար զնոսա եւ ասէ. «Վասն այսորիկ թողցէ այր զհայր եւ զմայր՝ եւ երթիցէ զհետ կնոջ իւրոյ, եւ եղիցին երկոքեան ի մարմին մի»: Ապա ուրեմն ոչ են երկու, այլ՝ մի մարմին. արդ, զոր Աստուած զուգեաց՝ մարդ մի՛ մեկնեսցէ:

ՔԱՐՈԶ

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն ուղղելոյ զգնացս մեր ի ճանապարհս խաղաղութեան՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն ցրելոյ ի մէնջ զամենայն խորհուրդս չարին՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն պարգեւելոյ մեզ առողջ խորհուրդս՝ եւ առաքինի վարս՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած մեր, ի հրեշտակաց խօսեցեալ եւ ի մարգարէից քարոզեալ եւ յառաքելոցն աւետարանեալ Բանդ, որ անարատ յայտնութեամբ քով կեանս աշխարհի պարգեւեցեր: Օրհնեա՛ , Տէր, եւ այժմ՝ զամուսնութիւն ծառայիս քո եւ աղախնոյս, որպէս օրհնեցեր զհարսանիսն ի Կանա Գալիլիացւոց եւ զջուրն ի գինի սքանչելագործելով՝ պատուեցեր զամուսնութիւնն: Օրհնեա՛ եւ այժմ, Տէր, զծառայսս քո զզուգաւորեալս այժմուս դարձեալ յերկրորդ ամուսնութիւն: Որպէսզի ընդունելով զերկրորդ ամուսնութիւնս զայս յանձինս իւրեանց, միաւորեսցին հաւատով եւ յուսով եւ սիրով ընդ սրբոյ Եկեղեցւոյ. եւ յառաջեալք ի պատուիրանս քո՝ եղիցին միաւորեալք ընդ միմեանս հոգւով եւ մարմնով: Պարգեւեա՛ սոցա որդեծնութիւն ողորմութեամբ քով. թո՛ղ, Տէր, զմեղս եւ զյանցանս սոցա, զկամայ եւ զակամայ. ընկա՛լ զաղօթս եւ զխնդրուածս սոցա. սրբեա՛ զհոգի եւ զմարմին սոցա, եւ շինեա՛ զսոսա որպէս զառաջինն՝ առաքինութեան վարուք կեալ ընդ միմեանս գործովք բարութեան յայսմ աշխարհիս: Օրհնեա՛ , Տէր, եւ զծնունդս որովայնի սոցա, զի եղիցին ի հաճոյս քեզ՝ արարչիդ Աստուծոյ մերոյ: Զի դու ես որ օրհնես եւ սըրբես եւ կեցուցանես զանձինս մեր ամենեցուն, եւ քե՛զ վայել է փառք եւ իշխանութիւն յաւիտեանս. ամէն:

Ապա դնէ զպսակսն եւ ասէ.

ԱՂՕԹՔ

Աստուած մշտնջենաւոր, օրհնեա՛ եւ սրբեա՛ զերկրորդ պսակս զայս յամուսնութիւն ծառայիս քո եւ աղախնոյս, պահելով զսոսա անարատ սիրով եւ միաշունչ խորհրդով: Օրհնեա՛ Տէր, եւ զպտղաբերութիւն որդեծնութեան սոցա, զի աճեսցին խաղաղական կենօք, եւ ապրեսցին շնորհօք քովք. եւ հանդերձեալ բարեացն հանդիպելով՝ փառաւորեսցեն զքեզ ընդ Որդւոյ եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն:

Տէր Աստուած մեր, որ գաղտնեաց մարդկան գիտակ ես, եւ զծածուկս մեր ճանաչես, զի քեզ յայտնի են խորհուրդք առն, եւ ճանապարհ կնոջ. նայեա՛ բարերարութեամբ, քով ի ծառայսս քո, եւ տո՛ւր սոցա զլուծ սիրոյ քո. զի օրհնութեամբ քով ընկալցին զերկրորդ պսակս, եւ հրամանաւ քով բնակեսցին ի միասին միով խորհրդով ի սուրբ անկողինս իւրեանց: Հեռասցին ի չար գործոց, եւ կացցեն ամօթխածութեամբ առ միմեանս. եւ առաքինի գործովք քաղաքավարեալ, արժանաւորք եղիցին հանդերձեալ բարեացդ. եւ քե՛զ հանցեն զօրհնութիւն եւ զփառս Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈԶ

Խնդրեսցուք հաւատով միաբանութեամբ, ի Տեառնէ՝ զի զողորմութեան զշնորհս իւր արասցէ ի վերայ մեր: Տէրն ամենակալ կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Կեցո՛, Տէր, եւ ողորմեա՛:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

Քահանայն բաժակ մի գինի առնու ի ձեռն իւր, եւ ասէ.

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած մեր, որ զամենայն ինչ իմաստութեամբ, արարեր եւ հաստատեցեր զտիեզերս, եւ զարդարեցեր զհարսանիսն ի Կանա Գալիլեացւոց, եւ զբաժակն ի վերնատունն օրհնեցեր: Օրհնեա՛ , Տէր, զբաժակս զայս սուրբ Խաչիւս, ի միաւորութիւն ծառայիցս քոց, եւ ի բժշկութիւն հոգւոց եւ մարմնոց. զի արժանի լիցին փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ Խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց, Քրիստոս Աստուած մեր, պահեա՛, պահպանեա եւ օրհնեա՛ զվերստին պսակեալ ամոլս զայս, զԽաչեղբայր սոցին, զծնողս եւ զպարագայս, եւ զհաւատացեալ ժողովուրդս, ընդ հովանեաւ սուրբ եւ պատուական Խաչի քո, ի խաղաղութեան: Փրկեա յերելելի եւ յաներեւոյթ թշնամւոյն. արժանաւորեա՛ գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյն, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասեն զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս ես …:

ԿԱՆՈՆ ԹԱՂՄԱՆ ՆՆՋԵՑԵԼՈՑ

ԱՇԽԱՐՀԱԿԱՆԱՑ

ՏԱՆ ԿԱՐԳՆ

Գան Քահանայն եւ պաշտօնեայն եւ կանգնին առ սնարիւք ննջեցելոյն, եւ ասեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Դու ես պաշտպան իմ, Տէր, եւ ի ձեռս քո յանձն առնեմ զհոգի իմ:

Փրկեցեր զիս, Տէր Աստուած, ճշմարտութեամբ քով:

Ապա երգեն զկանոնագլուխս զայս՝ քաղեալ ի ԼԴ. եւ ի ԼԵ. Սաղմոսաց:

ԿԱՆՈՆԱԳԼՈԻԽ ԱՁ.

Ալէլուիա:

Դատեա Տէր զայնոսիկ ոյք դատեն զիս. ալէլուիա. մարտիր ընդ այնոսիկ որք մարտնչին ընդ իս. ալէլուիա:

Առ զզէն եւ զասպար քո, եւ արի՛ յօգնել ինձ. հա՛ն զսուր քո ընդդէմ հալածչաց իմոց, արգել զնոսա. եւ ասա՛ դու ցանձն իմ, թէ Փրկութիւն քո ես եմ:

Ամաչեսցեն եւ յամօթ լիցին՝ ոյք խնդրէին զանձն իմ. դարձցին յետս եւ ամաչեսցեն, ոյք խորհէին ինձ չար:

Ի նանիր թաքուցին ինձ որոգայթ յապականութեան իւրեանց, եւ ի նանիր նախատեցին զանձն իմ:

ԿՑՈՐԴ.

Տէր՝ յերկինս է ողորմութիւն քո, ճշմարտութիւն քո մինչեւ յամպս. ալէլուիա, ալէլուիա:

Արդարութիւն քո որպէս լերինք, Աստուած, իրաւունք քո որպէս խորք բազումք. զմարդիկ եւ զանասուն կեցուցանես դու, Տէր:

Որպէս զի՜ բազում արարեր զողորմութիւն քո, Աստուած. այլ որդիք մարդկան ի հովանի թեւոց քոց յուսասցին:

Արբեսցին նոքա ի պարարտութենէ տան քո. եւ զուղխս փափկութեան քո տացես ըմպել նոցա:

Ի քէն է, Տէր, աղբիւր կենաց, եւ լուսով երեսաց քոց տեսանեմք զլոյս:

Ծագեա՛ զողորմութիւնս քո՝ ոյք ճանաչեն զքեզ, զարդարութիւնս քո՝ ոյք ուղիղ են սրտիւք:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ: Այժմ եւ միշտ:

Ապա զերգն ի գլուխ տանին Շարականօքս այսոքիւք.

ՇԱՐԱԿԱՆ ԴԿ.

Ի վերանալ յինէն աւուրց իմոց. Տէր օգնեա ինձ միայն մարդասէր:

Զչարչարանս Խաչի եւ մահու յանձն առեր. Տէր օգնեա …:

Բարեխոսութեամբ սուրբ Աստուածածնի եւ միշտ կուսի. Տէր օգնեա …:

Մեղուցեալ անձամբ կարդամ առ քեզ Հայր երկնաւոր, օգնեա ինձ ի նեղութեանս. որ մեղօքս եմ մեռեալ օգնեա ինձ:

Վիրաւորեցայ ես յաներեւոյթ թշնամւոյն. բժիշկ հիւանդաց բժշկեա զիմ զհիւանդութիւնս. որ մեղօքս եմ …:

Մոլորեցայ ես որպէս զոչխար կորուսեալ. խընդրող գերելոց խնդրեա զիս ըզմոլորեալս. որ մեղօքս եմ մեռեալ …:

Զողորմութեան քո ըզդուռն բաց մեզ Տէր. եւ արժանի արա ըզմեզ լուսեղէն յարկաց քոց ընդ սուրբս քո:

Ի պատրաստեալ քո յօթեվանըս սրբոց քոց ընկալ եւ ըզմեզ Փրկիչ յորդեգրութիւն ի դպրութեան կենաց:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ …:

Ի նստիլ քո յատենի դատաւոր ահեղ խնայեա յարարածըս քո, բարեխոսութեամբ եւ աղօթիւք սուրբ ճըգնաւորացն:

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Ահա չափով եդիր զաւուրս իմ, եւ կար զօրութեան իմոյ որպէս ոչինչ է առաջի իմ.

սակայն ընդունայն է ամենայն մարդ մսեղի: Ապաքէն որպէս ի պատկերի շրջի մարդ,

սակայն ի զուր խռովի, գանձէ եւ ոչ գիտէ ո՛ւմ ժողովէ:

ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔԷԼՈՅՆ Ի ԿՈՐՆԹԱՑՒՈՑ ԵՐԿՐՈՐԴ ԹՂԹՈՅՆ Է

ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ (Ա. 3-11)

Օրհնեալ է Աստուած եւ Հայր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, Հայր գթութեանց եւ Աստուած ամենայն մխիթարութեան, որ մխիթարէն զմեզ յամենայն նեղութիւնս մեր, առ ի կարող լինելոյ մեզ մխիթարել զայնոսիկ՝ որ յամենայն նեղութիւնսն իցեն, մխիթարութեամբն՝ որով մեք մխիթարիմք յԱստուծոյ: Զի որպէս առաւելան չարչարանքն Քրիստոսի ի մեզ, նոյնպէս եւ ի ձեռն Քրիստոսի առաւել լիցի եւ մխիթարութիւնն մեր: Զի եթէ նեղիմք, վասն ձերոյ մխիթարութեան եւ փրկութեան, եւ եթէ մխիթարիմք, վասն ձերոյ մխիթարութեան եւ փրկութեան. որ յաջողեալն է համբերութեամբ նոցին չարչարանաց, զոր եւ մեքն չարչարիմք. եւ յոյսն մեր հաստատուն է վասն ձեր, քանզի գիտեմք եթէ որպէս կցորդ եմք չարչարանացն՝ նոյնպէս եւ մխիթարութեանն:

Քանզի ո՛չ կամիմ տգէտ լինել ձեզ, եղբարք, վասն նեղութեան մերոյ եղելոյ յԱսիա. զի առաւել քան զկար մեր ծանրացաք, մինչեւ անյոյս լինելոյ մեզ եւ ի կենաց: Այլ անձամբ յանձինս զվճիռ մահու ընկալաք, զի մի՛ յանձինս ապաստանիցէմք, այլ յԱստուած՝ որ յարուցանէ զմեռեալս. որ յայնպիսի մահուանէ փրկեաց զմեզ եւ փըրկեսցէ. քանզի յուսացեալ եմք, եթէ տակաւին փրկեսցէ օգնականութեամբ աղօթից ձերոց վասն մեր:

Դպիրքն եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Ձայնիւ իմով ես առ Տէր կարդացի, ձայնիւ իմով առ Աստուած, եւ նայեցաւ առ իս:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Յովհաննու: (Ե. 19-23)

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Պատասխանի ետ Յիսուս եւ ասէ զնոսա. Ամէն ամէն ասեմ ձեզ. ո՛չ կարէ Որդի մարդոյ առնել յանձնէ եւ ոչ ինչ, եթէ ոչ տեսանիցէ զՀայրն՝ զի առնէ. զի զոր նայն առնէ, զնոյն եւ Որդին նմին նման գործէ: Զի Հայր սիրէ զՈրդի, եւ զամենայն ինչ ցուցանէ նմա՝ զոր ինքն առնէ. եւ մեծամեծս եւս քան զսոյնս ցուցանէ նմա զգործս, ընդ որ դուքդ զարմանայք: Զի որպէս Հայր յարուցանէ զմեռեալս եւ կենդանի առնէ, նոյնպէս եւ Որդի զորս կամի՝ կենդանի առնէ: Եւ ոչ եթէ Հայր դատի զոք, այլ զամենայն դատաստան ետ Որդւոյ իւրում, զի ամենեքեան պատուեսցեն զՈրդի, որպէս պատուեն զՀայրն. որ ոչ պատուէ զՈրդին, ո՛չ պատուէ զՀայր՝ զառաքիչն նորա:

ՔԱՐՈԶ

Վասն ի վերուստ խաղաղութեան եւ փրկութեան անձանց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն լսելի լինելոյ Տեառն Աստուծոյ ձայնի աղաչանաց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն քաւիչ եւ ներող լինելոյ Աստուծոյ ի վերայ մեղաց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն զի մի՛ ընդ խոտանսն գտանիցիմք յաւուրն պատասխանատուութեան, զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Ամենակալ Տէր, որ բարերարութեամբ քով զաշխարհս արարեր, եւ ստեղծեր զմարդն ի հողոյ, եւ եդիր զնա ի կեանս եւ ի փառաբանութեան քում, եւ լցուցեր զնա բարւոք պարգեւօք եւ առատ ողորմութեամբ քով: Իսկ նա խաբեալ ի չարէն՝ արտաքսեցաւ ի դրախտէն եւ անկաւ յերկիր մահու, եւ զանիծաբեր կեանս ժառանգեաց: Այլ դու, ողորմա՛ծ Տէր, ո՛չ անտես արարեր զնա ի խնամոց գթութեան քոյ, այլ դարձեալ անդրէն առ քեզ դարձուցեր, եւ հանգուցեր ի հանգիստ կամաց քոց:

Եւ այժմ, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած, ընկա՛լ զՀոգի ծառայիս այսորիկ, որ ելից զժամանակ պանդխտութեան իւրոյ ի վերայ երկրի, եւ ընկալաւ զլուծումն յաշխատութեանց եւ յաշխարհահեղձ պատրողական խաբէութեանց. եւ դասաւորեա՛ զսա ընդ սուրբս քո յարքայութեանդ երկնից, ուստի մերժեալ են ցաւք եւ հեծութիւնք, միշտ յարազուարճ բերկրանօք պայծառացեալ տեսլեամբ աստուածային փառաց քոց, ուր ուրախանան ամենայն ընտրեալք քո: Ընդ նոսին դասաւորեա, Տէր, զհոգի հանգուցելոյս մերոյ այսորիկ, զի եւ մեք սովաւ հանդերձ փառաւորեսցուք զքե՛զ, Հայր, ընդ Որդւոյ եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ ապա ասի.

ԵՐԳ

Աստուած անեղ անժամանակ, Հայր անըսկիզբն եւ անքանակ, Որդւոյ պատճառ ծննդեամբ անճառ, Հոգւոյն բըխմամբ անքըննաբար. աղաչեմք ըզքեզ գըթած՝ երկայնամիտ եւ ողորմած, ողորմեա քոյ ստեղծուածոյս՝ յուսով ի քեզ նընջեցելոյս:

Արարիչ եւ մարդասէր անոխակալ եւ բարեգութ, որ գովիսդ ի սրովբէից Տէր դատաւոր արդարութեան. ընդ սրբոց առաքելոց Տէր պսակեա զմեր նընջեցեալսն. ողորմած Տէր ողորմեա հոգւոցըն մեր նընջեցելոց:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Հոգւոցն հանգուցելոց, Քրիստոս Աստուած, արա՛ հանգիստ եւ ողորմութիւն, եւ մեզ մեղաւորացս շնորհեա՛ զթողութիւն յանցանաց:

ՔԱՐՈԶ

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն հանգուցեալ հոգւոցն աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի զնոսա ընդ արդարսն դասեսցէ. եւ զմեզ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ, անոխակալ եւ բարեգութ, գթա՛ քո արարչական սիրովդ ի հոգիս հանգուցեալ ծառայից քոց, եւ մանաւանդ ի հոգի նորոգ հանգուցեալ ¥Մականուն Անուն) անուն ծառայի քո: Յիշեա՛ յաւուր մեծի գալստեան արքայութեան քոյ: Արա՛ արժանի ողորմութեան, քաւութեան եւ թողութեան մեղաց: Դասաւորեալ պայծառացո՛ ընդ սուրբս քո յաջակողման դասուն, զի դո՛ւ ես Տէր եւ արարիչ ամենեցուն, Դատաւոր կենդանեաց եւ մեռելոց: Եւ քե՛զ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԿԱՐԳՆ

Տանին զննջեցեալն յԵկեղեցին եւ ասեն.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

Խունկս արկանեն եւ Սարկաւագն ասէ.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Քահանայն ասէ.

Օրհնութիւնն եւ Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ: Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից ամէն:

ՇԱՐԱԿԱՆ ԳԿ.

Բանդ Աստըւած որ ի ծոց Հօր, վասն մերոյ փըրկութեան ի յերկնից խոնարհեցար, զի զմեզ նորոգեսցես ի կեանս. Աստըւած հարցըն մերոց:

Որ հանդերձեալ ես գալ փառօք Հօր զարթուցանել ըզննջեցեալսն ի սուրբ անունըդ քո. նորոգեա եւ զմեր ննջեցեալսն, Աստըւած հարցըն մերոց:

Անմահութեանց տուող Քրիստոս եւ պարգեւիչ կենդանութեան, ի միւսանգամ գալստեանն եւ յաշխարհական ատենին թողութիւն շնորհեա մեր նընջեցելոցն. Աստըւած հարցն մերոց:

Ով պահապան որ ծագեցար յԵդեմայ, նշան յաղթութեան ընդդէմ աներեւոյթ թշնամւոյն:

Դու փակելոյ դրախտին բացող եւ առաջնորդ աւազակին, որ զբոցեղէն սուրըն կապտեաց անեղին հրամանաւ:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

Քեւ ցընծան ըստորայինքս ամենայն ի միւսանգամ քո գալըստեանն. եւ յաւէժ զուարճանան դասք անմարմնոցն առ էիցս:

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Երանի՜ ամենեցուն որ բնակեալ են ի տան Տեառն, յաւիտեանս յաւիտենից օրհնեսցեն զքեզ:

ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ Ի ԹԵՍԱՂՈՆԻԿԷՑԻՈՑ ԱՌԱՋԻՆ ԹՂԹՈՅՆ Է

ԸՆԹԷՐՑՈԻԱԾՍ (Դ. 12-17)

Ոչ կամիմ, եղբարք, եթէ տգէտք իցէք վասն ննջեցելոցն. զի մի՛ տրտմիցիք որպէս եւ այլքն որոց ոչ գոյ յոյս: Եթէ հաւատամք՝ եթէ Յիսուս մեռաւ եւ յարեաւ, նոյնպէս եւ Աստուած զննջեցեալսն ի ձեռն Յիսուսի ածցէ ընդ նմա:

Բայց զայս ասեմք Տեառն բանիւ, թէ մեք որ կենդանիքս եմք մնացեալք ի գալստեանն Տեառն՝ ոչ ժամանեմք ննջեցելոցն: Զի ինքնին Տէր հրամանաւ, ի ձայն հրեշտակապետի եւ ի փող Աստուծոյ իջանէ յերկնից, եւ մեռեալք ի Քրիստոս յարիցեն յառաջագոյն: Ապա եւ մեք որ կենդանւոյն մնացեալ իցեմք՝ նոքօք հանդերձ յափշտակեսցուք ամպովք ընդ առաջ Տեառն յօդս, եւ այնպէս յամենայն ժամ ընդ Տեառն լինիցիմք:

Այսուհետեւ մխիթարեցէ՛ք զմիմեանս բանիւքս այսոքիւք:

Դպիրքն եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Տէր, լո՛ւր աղօթից իմոց, աղաղակ իմ առ քեզ եկեսցէ. եւ մի՛ դարձուցաներ զերեսս քո յինէն:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Յովհաննու:

(ԺԲ. 2426)

Փա՛ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ասէ.

Ամէն ամէն ասեմ ձեզ. Եթէ ոչ հատն ցորենոյ անկեալ յերկիր մեռանիցի՝ ինքն միայն կայ. ապա եթէ մեռանիցի, բազում արդիւնս առնէ: Որ սիրէ զանձն իւր՝ արձակէ զնա. եւ որ ատեայ զանձն իւր յաշխարհիս յայսմիկ, ի կեանսն յաւիտենականս պահեսցէ զնա: Եթէ ոք զիս պաշտիցէ, զկնի իմ եկեսցէ. եւ ուր եսն եմ, անդ եւ պաշտօնեայն իմ եղիցի: Եթէ ոք զիս պաշտիցէ, պատուեսցէ զնա Հայրն իմ:

ՔԱՐՈԶ

Վասն հրաժարելոյ անձանց ննջեցելոց՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն քաւութեան մեղաց եւ թողութեան յանցանաց սորա եւ մեր՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն առաջնորդելոյ սմա յանստուեր օթեւանս, զոր պատրաստեաց Որդին միածին ի տան Հօր իւրոյ՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն լսելոյ սմա զձայն կենարար փողոյն եւ վերանալ ընդ առաջ Փրկչին՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Որ թագաւորդ ես յաւիտենից, Քրիստոս Աստուած, եւ եւս, եւ առնես զամենայն ինչ ողորմութեամբ առաւել քան զոր խնդրեմք եւ իմանամք. որ զամենայն ինչ ի բարի մատակարարեցեր որդւոց մարդկան, ընկա՛լ զհոգի (Այս անուն) ծառայիս քո այսորիկ, եւ հանգո՛ ընդ սուրբս քո, որք ի սկզբանէ հաճոյ եղեն քեզ:

Ընկա՛լ զսա ընդ արդարս քո, եւ ի խորանս սիրողաց քոց բնակեցո զսա: Եւ եթէ մարդկօրէն ինչ յանցեալ իցէ սորա՝ բանիւ, կամ գործով, կամ մտածութեամբ, դու որպէս մարդասէր եւ բարերար Աստուած թողութիւն շնորհեա սմա, եւ զմեր ամենեցուն ելս յերկրէ աստի խաղաղութեամբ յաջողեա, լինել ժառանգորդ երկնից արքայութեանդ: Զի յամենայնի փառաւորեսցուք զքեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն:

Գթած եւ մարդասէր Աստուած, հանգո՛ զհոգի ծառայիս քո այսորիկ յօթեւանս արդարոց, եւ զմեր հաւատս քրիստոնէութեան առանց մեղաց պարգեւեա կատարել, հաստատելով զմեզ յամենայն գործս բարիս, շնորհօք եւ մարդասիրութեամբ Տեառնդ մերոյ եւ Փրկչիդ Յիսուսի Քրիստոսի: Ընդ որում՝ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԵՐԳ

Ժողովեալքս ի հրաժարումն ծառայի քո յաշխարհէ, հայցեմք ի քէն արտասուելով եւ պաղատիմք զայս ասելով. ճանապարհ ընդ քեզ ելից հանգուցելոյս լեր ուղեկից. ի յօթեվանս հօր քո լուսոյ ըզննջեցեալըս մեր հանգո:

Ի վերինն Երուսաղէմ ի բնակարանըս հրեշտակաց, ուր Ենովք եւ Եղիաս կան ծերացեալ աղաւնակերպ. ի դրախտին եդեմական պայծառացեալ արժանապէս. ողորմած Տէր, ողորմեա հոգւոցըն մեր նընջեցելոց:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Հոգւոցն հանգուցելոց, Քրիստոս Աստուած, արա՛ հանգիստ եւ ողորմութիւն, եւ մեզ մեղաւորացս շնորհեա՛ զթողութիւն յանցանաց:

ՔԱՐՈԶ

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն հանգուցեալ հոգւոցն աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի զնոսա ընդ արդարսն դասեսցէ. եւ զմեզ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ, անոխակալ եւ բարեգութ, գթա՛ քո արարչական սիրովդ ի հոգիս հանգուցեալ ծառայից քոց, եւ մանաւանդ ի հոգի նորոգ հանգուցեալ ¥Մականուն Անուն) անուն ծառայի քո: Յիշեա՛ յաւուր մեծի գալստեան արքայութեան քոյ: Արա՛ արժանի ողորմութեան, քաւութեան եւ թողութեան մեղաց: Դասաւորեալ պայծառացո՛ ընդ սուրբս քո յաջակողման դասուն, զի դո՛ւ ես Տէր եւ արարիչ ամենեցուն, Դատաւոր կենդանեաց եւ մեռելոց: Եւ քե՛զ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա երգեն զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԳԵՐԵԶՄԱՆԻ ԿԱՐԳՆ

Եւ երթալով ի գերեզմանատունն, ասեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ԴՁ.

Մերձեցայ ես ի դուռն գերեզմանի, եւ եհաս ինձ ժամանակ մտանել ի յարգանդ երկրի, յորմէ ստեղծեալ եմք ամենեքեան. բըժիշկ իմաստուն եւ ճարտարապետ, բըժըշկեա զհոգւոյ իմ զհիւանդութիւն. արարող եւ յոյս փըրկութեան մերոյ:

Եղիցի ձեռըն քո պահապան անձին իմոյ, եւ աջ քո բարի առաջնորդեսցէ ինձ ի յարդարութիւն, բժիշկ …:

Եւ հասեալ ի Մատուռ գերեզմանատան, ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ՃԺԴ.

Դարձ անձն իմ ի հանգիստ քո, զի Տէր կոչեաց զքեզ:

Սիրեցի զի լուիցէ Տէր զձայն աղօթից իմոց. զի խոնարհեցոյց զունկն իւր առ նա:

Շրջեցան զինեւ երկունք մահու.

եւ վիշտք դժոխոց գըտին զիս: Զնեղութիւն եւ զանձկութիւն գտի.

եւ զանուն Տեառն կարդացի:

Ո՜ Տէր փրկեա զանձն իմ, ողորմած Ատուած մեր, ողորմի եւ պահէ զտըղայս Տէր:

Ես խոնարհ եղէ՝ եւ Տէր կեցոյց զիս:

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Դա՛րձ, անձն իմ, ի հանգիստ քո, զի Տէր կոչեաց զքեզ:

ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ՝ Ի ԿՈՐՆԹԱՑՒՈՑ ԱՌԱՋԻՆ ԹՂԹՈՅՆ Է

ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ (ԺԵ. 12-23)

Ապա եթէ Քրիստոս քարոզի թէ ի մեռելոց յարուցեալ է, զիա՞րդ ասեն ոմանք ի ձէնջ եթէ «Յարութիւն մեռելոց չիք»: Եթէ յարութիւն մեռելոց չիք, ապա եւ Քրիստոս չէ յարուցեալ. եւ եթէ Քրիստոս չիցէ յարուցեալ, ընդունայն է քարոզութիւնն մեր, ընդունայն են եւ հաւատքն ձեր. եւ գտանիցիմք սուտ վկայք Աստուծոյ, զի վկայեցաք զԱստուծոյ՝ թէ յարոյց զՔրիստոս. զոր ոչն արդեօք յարոյց, եթէ մեռեալք ոչ յառնիցեն: Իսկ եթէ մեռեալք ոչ յառնեն, ապա եւ Քրիստոս չէ յարուցեալ. եւ եթէ Քրիստոս չիցէ յարուցեալ, ընդունայն են հաւատքն ձեր. եւ տակաւին ի նմին մեղս կայցէք: Իսկ արդ՝ որ ննջեցինն ի Քրիստոս, կորեա՞ն արդեօք: Եթէ այսու կենօքս միայն յուսացեալ եմք ի Քրիստոս, ապա ողորմելի եմք քան զամենայն մարդիկ:

Այլ արդ, Քրիստոս յարուցեալ է ի մեռելոց, առաջին պտուղն ննջեցելոց. քանզի մարդով եղեւ մահ, եւ մարդով՝ յարութիւն մեռելոց: Որպէս Ադամաւն ամենեքին մեռանին, նոյնպէս եւ Քրիստոսիւ ամենեքին կենդանասցին, իւրաքանչիւր յիւրում կարգի. նախ Քրիստոս եւ ապա Քրիստոսեանք՝ ի գալստեան նորա. եւ ապա կատարած:

Դպիրքն եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Բարձր առնեմ զքեզ, Տէր, զի ընկալար զիս, եւ ոչ ուրախ արարեր զթշնամին իմ յիս:

Տէր Աստուած իմ, կարդացի առ քեզ՝ եւ բժշկեցեր զիս. Տէր, հաներ ի դժոխոց զանձն իմ, եւ փրկեցեր զիս յայնցանէ՝ որք իջանեն ի գուբ:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Յովհաննու:

(Ե. 2429)

Փա՛ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ասէ.

Ամէն ամէն ասեմ ձեզ, զի որ զբանն իմ լսէ եւ հաւատայ այնմ որ առաքեացն զիս՝ ընդունի զկեանսն յաւիտենականս, եւ ի դատաստան ոչ մտանէ, այլ փոխեցաւ ի մահուանէ ի կեանս:

Ամէն ամէն ասեմ ձեզ, զի գայ ժամանակ եւ արդէն իսկ է, յորժամ մեռեալք լսիցեն ձայնի Որդւոյն Աստուծոյ, եւ որք լսիցենն՝ կեցցեն: Զի որպէս Հայր ունի կեանս յանձին իւրում, նոյնպէս ետ եւ Որդւոյ ունել կեանս յանձին իւրում: Եւ իշխանութիւն ետ նմա դատաստան առնել, եւ զի Որդի մարդոյ է: Ընդ այն զի՞ զարմանայք:

Զի եկեսցէ ժամանակ յորում ամենեքին որ ի գերեզմանս կայցեն՝ լուիցեն ձայնի նորա, եւ եկեսցեն արտաքս. որոց զբարիս գործեաւ իցէ՝ ի յարութիւն կենաց, եւ որոց զչար արարեալ իցէ՝ ի յարութիւն դատաստանաց:

ՔԱՐՈԶ

Վասն ընդունելոյ Տեառն Աստուծոյ զհոգի հանգուցելոյս ի հանգըստեան արդարոց՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն թողլոյ սմա զյանցանս՝ զկամայ եւ զակամայ՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն արժանի լինելոյ սմա՝ խաղաղութեամբ եւ մեծաւ յուսով սպասել տեառնագալուստ փողոյն՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Աստուած հոգւոց եւ ստեղծիչ մարմնոց, Տէր ես կենդանեաց եւ յարութիւն մեռելոց. տուիչ ես բարեաց եւ մխիթարիչ ամենայն վըշտացելոց, եւ հանգուցիչ՝ հաւատով ի քեզ ննջեցելոց:

Խոստացար ի ձեռն գալստեան միածնի քո յաշխարհս՝ անճառելի խոստմամբ յարուցանել զմեռեալս, եւ ասել ամենակարող եւ հզօր բանիւ քով, «Եկա՛յք առ իս, ամենայն աշխատեալք եւ ծանրաբեռինք, եւ ես հանգուցից զձեզ»: Հանգո՛, Տէր Աստուած մեր, զհոգի ծառայիս քո ըստ բանիդ այդորիկ. եւ գրեա՛ զսա ի գիր հանգստեան փառաւոր արքայութեան քո, եւ պարգեւեա՛ սմա մասն եւ բաժին ի խորանսդ յաւիտենականսն: Եւ եթէ մարդկօրէն մեղուցեալ ինչ իցէ սորա ի յանցանս աշխարհիս այսորիկ, անվախճան քո բանիւդ թողութի՛ւն շնորհեա սմա, եւ յամենայն մեղաց եւ ի սնոտի խաբէութեանց զՀոգի սորա ազատեա՛, եւ զամենայն ժողովուրդս քո օրհնեա՛: Զի ի բերանոյ ամենայն արարածոց քոց փառաւորի ամենասուրբ տէրութիւն քո, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ երթալով ի գերեզման, ասեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ԽԱՉԻ ԴՁ.

Զորութիւն Սուրբ Խաչի քո Քրիստոս որ կանգնեցեր ի փրկութիւն աշխարհի. սա պահեսցէ ըզմեզ յամենայն փորձութենէ:

Քանզի ի սմա բարձրացար Աստըւած, եւ ի սմա հեղեր ըզպատուական սուրբ զարիւնըդ. սա պահեսցէ …:

Եւ ըզքո միւսանգամ ըզգալուստդ նըշանաւ Խաչի քո ցուցեր աշխարհի. սա պահեսցէ ըզմեզ յամենայն փորձութենէ:

Յորժամ հասանեն ի գերեզմանն, Քահանայն ափ մի հող առնու ի ձեռն, խաչակնքէ եւ ասէ.

Օրհնեա՛, Տէր, ողորմութեամբ քով զհողս ծառայիս քոյ այսորիկ, եւ յիշեա՛ զսա, զի հող էր՝ եւ անդրէն ի հող դարձաւ ըստ հրամանի քում:

Երիցս կրկնէ զնոյն: Ապա ձգէ զհողն ի գերեզմանն, եւ ասէ.

Օրհնութիւնն աստուածային իջցէ ի հող մահու սորին, եւ բուսուսցէ յօրն վերջին, անուամբ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա իջուցանեն զննջեցեալն ի գերեզմանն եւ ծածկեն հողով:

ՍԱՂՄՈՍ ԻԲ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Տէր հովուեսցէ զիս եւ ինձ ինչ ո՛չ պակասեսցի: Ի վայրի դալարւոջ անդ բնակեցոյց զիս,

եւ առ ջուրս հանգստեան սնոյց զիս: Դարձոյց զանձն իմ առ իս,

եւ առաջնորդեաց ինձ ի ճանապարհս արդարութեան վասն անուան իւրոյ:

Թէպէտ եւ գնացից ես ի մէջ ստուերաց մահու, ո՛չ երկեայց ի չարէ, զի դու, Տէր, ընդ իս ես:

Ցուպ քո եւ գաւազան՝ նոքա մխիթարեսցեն զիս:

Պատրաստ արարեր առաջի իմ զսեղան, ակն յանդիման նեղչաց իմոց:

Օծեր իւղով զգլուխ իմ.

բաժակ քո որպէս անապակ արբեցոյց զիս: Ողորմութիւն քո, Տէր, զհետ իմ եկեսցէ

զամենայն աւուրս կենաց իմոց, բնակել ինձ ի տան Տեառն ընդ երկայն աւուրս:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Տէ՛ր, ուղղեա՛ զգնացս մեր ի ճանապարհս խաղաղութեան: Տէր, ուղղեա՛ եւ առաջնորդեա՛ հոգւոց մերոց եւ ամենայն հաւատացելոց՝ գնալ յարդարութեան ճանապարհն եւ ի կեանսն յաւիտենից:

ՔԱՐՈԶ

Աղաչեսցուք զամենակալն Աստուած, զի յաջողեալ ուղղեսցէ զճանապարհս ծառայից իւրոց ի բարի եւ ի խաղաղութիւն: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Առաջնորդ կենաց եւ պարգեւիչ խաղաղութեան, Քրիստոս Աստուած մեր, առաջնորդեա՛ մեզ գնալ ի ճանապարհս քո արդարութեամբ, եւ խաղաղութեամբ ժամանել ի նաւահանգիստն կենաց եւ փրկութեան՝ շնորհօք ողորմութեան քո, զի դու ես օգնական եւ փրկիչ մեր. եւ քեզ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութիւն ամենեցուն:

Օրհնեալ ես, Տէր Աստուած փրկիչ մեր, որ յամենայն ժամ ընդ մեզ ես, եւ ոչ երբեք թողուս ի ձեռանէ քումմէ զայնոսիկ՝ որք հաւատով եւ ճշմարտութեամբ կարդան առ քեզ: Աղաչեմք եւ խնդրեմք ի քէն, Տէր, ճանապարհորդակի՛ց լեր ծառայից քոց՝ քոյին վերակացութեամբդ պահելով ի խաղաղութեան, եւ առաջնորդեա՛ մեզ միւսանգամ խաղաղութեամբ եւ խնդութեամբ հասանել յիւրաքանչիւր բնակութիւնս ի Քրիստոս Յիսուս ի Տէր մեր. որում վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ԲԿ.

Ողորմած Աստուած քաւեա զանօրէնութիւնս իմ:

Հաւատ ունելով հոգի խաղաղութեան, երթ առ արարիչն հայցելով, Աստըւած իմ հանգո:

Մերձեցաւ անձն իմ ի հող յորմէ ստեղծեր զիս, եւ հոգւոյս մեկնեալ յինէն.

Տէր զապաւինեալս յիշեա ի քում գալըստեանն:

Ստեղծուած եմ անարատ ձեռաց, մի անտես առներ, այլ խնայեա յիս յահագին աւուրն. Տէր զապաւինեալս…:

Յորժամ գաս փառօք Հօր դատել ըզտիեզերս ամենայն, եւ հարկանի փող հընչման յարութեան.

Տէր զապաւինեալս յիշեա ի քում գալըստեանն:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

Ընդ Քրիստոսի պահելով յաղթող լիցուք փորձողին, եւ ընդ հրեշտակս երգեսցուք.

Փառք ի բարձունս Աստուծոյ:

ՔԱՐՈԶ

Վասն կնքելոյ զգերեզմանս զայս նշանաւ Խաչին իւրոյ մինչեւ ի գալուստն իւր սուրբ՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն առաքելոյ զշնորհս Հոգւոյն Սրբոյ ի սիրտ լսողաց հաւատացելոց անուան իւրոյ՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն մխիթարելոյ զվշտագնեալս սրտիւք ի ձեռն ողորմութեան իւրոյ՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած մեր, գթա՛ ի մեղուցեալ ծառայս քո, որ վախճանեաց զերկրաւոր զկեանս իւր: Եւ բարեխօսութեամբ սուրբ Աստուածածնիդ եւ ամենայն սրբոց քոց, որք յաւիտենից հաճոյ եղեն քեզ, ներեա՛, քաւեա՛ եւ թող զմեղս իւր զոր գործեաց՝ զկամայ եւ զակամայ. քանզի ո՛չ արդարանայ առաջի քո ամենայն կենդանի:

Օրհնեա՛ Տէր, եւ զհողանիւթեայ յարկ տապանի սորա, եւ կընքեա՛ անարատ Աջովդ եւ պատուական Խաչիւդ, յորում հեղեր զփրկական արիւնդ՝ ի թողութիւն մեղաց մերոց:

Օրհնեա՛ , Տէր, եւ զմնացորդս սորա. սփոփեա՛ եւ մխիթարեա՛ եւ փարատեցո՛ ի սրտից սոցա զսուգ եւ զտրտմութիւն, եւ խաղաղական կենօք աճեցո՛ եւ զարգացո՛ եւ միացո՛ ի սէր սրբութեան քո: Ընդ նոսին՝ աշխատաւորացս եւ համօրէն զհետ եկելոցս ողորմեա՛, Տէր, եւ տո՛ւր զբարի պարգեւաց քոց զհատուցումն: Եւ քեզ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասեն զերգս զայս.

ԵՐԳ

Փառաց ի փառըս բարձրանան, աջակողմեանքըն վերանան, յորժամ լըսեն զերանական ձայն օրհնութեան ի քէն կոչման. նընջեցելոյս մեր լըսեցո՛ զաստուածային բարբառըն քո. դասաւորեա ըզսա վերնոցն երգել քեզ փառս ընդ զըւարթնոցն:

Ի վերինն Երուսաղէմ ի բնակարանս հրեշտակաց, ուր Ենոք եւ Եղիաս կան ծերացեալ աղաւնակերպ. ի դրախտին եդեմական պայծառացեալ արժանապէս. ողորմած Տէր ողորմեա հոգւոցըն մեր նընջեցելոց:

Ապա Սարկաւագն ասէ.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Եւ Քահանայն ասէ.

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամեն:

Ապա Քահանայն մի ըստ միոջէ կնքէ խաչիւ զ չորս կողմանս գերեզմանին: Առաջին, կանգնեալ յԱրեւմուտս՝ ասէ.

ԿՆՔՈՒՄՆ

Օրհնեսցի եւ կնքեա՛լ պահեսցի գերեզման եւ ոսկերք ծառայի Աստուծոյ, նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ բանիւ սուրբ Աւետարանիս. յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:

Ապա անցանէ յԱրեւելս.

Օրհնեսցի եւ կնքեա՛լ պահեսցի շիրիմ եւ ոսկերք ծառայիս Աստուծոյ, նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ բանիւ Աւետարանիս. յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:

Անցանէ ի Հիւսիսակողմն.

Օրհնեսցի եւ կնքեա՛լ պահեսցի դամբարան եւ ոսկերք ծառայիս, նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ բանիւ Աւետարանիս. յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:

Հուսկ անցանէ ի Հարաւակողմն.

Կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Անշարժ եղիցի կնիք տէրունեան ի վերայ գերեզմանի ծառայիս Աստուծոյ՝ մինչեւ ի գալուստն Քրիստոսի, որ եկեալ միւսանգամ նորոգեսցէ փառօք ի փառս Հօր եւ Հոգւոյն Սրբոյ. Ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս ես …:

ՎԵՐՋԻՆ ԱՂՕԹՔ Ի ՏԱՆ ՆՆՋԵՑԵԼՈՅՆ

Ապա՝ թէ երթան ի տուն ննջեցելոյն, ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ԽԳ.

Ալէլուի, Ալէլուիա.

Այս ամենայն եկն ի վերայ մեր, եւ մեք զքեզ ո՛չ մոռացաք, եւ ո՛չ ստեցաք ուխտի քում,

եւ ո՛չ դարձաք յետս սրտիւք մերովք: Դարձուցեր զշաւիղս մեր ի ճանապարհաց քոց,

խոնարհ արարեր զմեզ ի տեղի չարչարանաց, եւ ծածկեցին զմեզ ստուերք մահու:

Թէ մոռացեա՞լ իցէ մեր զանուն Աստուծոյ մերոյ, կամ ձգեա՞լ իցէ զձեռս մեր առ աստուածս օտարս:

Սակայն Աստուած խնդրէ զայս, զի նա քննէ զգաղտնիս սրտից մերոց:

Վասն քո մեռանիմք զօրհանապազ, համարեցաք որպէս զոչխար ի զենումն:

Զարթի՛ր, ընդէ՞ր ննջես, Տէր.

արի՛ եւ մի՛ մերժեր զմեզ ի սպառ:

Զմէ՞ դարձուցանես զերեսս քո ի մէնջ, մոռանաս զաղքատութիւն եւ զնեղութիւնս մեր:

Խոնարհ եղեն մինչեւ ի հող անձինք մեր եւ յերկիր կցեցան մէջք մեր:

Արի՛, Տէր օգնեա՛ մեզ եւ փրկեա՛ զմեզ, վասն անուան քո:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ. Այժմ եւ միշտ եւ:

ՔԱՐՈԶ

Խնդրեսցուք հաւատով ի Հօրէ վասն քաւութեան մեղաց, եւ թողութեան յանցանաց, փրկելոյ զմեզ ի վշտաց եւ ի նեղութեանց, իջանելոյ ի վերայ մեր ողորմութեան եւ գթութեան Տեառն Աստուծոյ ամենակալին. կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Հայր գթութեանց եւ Աստուած ամենայն մխիթարութեանց, որ մխիթարես զմեզ յամենայն նեղութիւնս մեր. հարկանես՝ եւ դու բժշկես. եւ ոչ երբեք թողուս ի ձեռանէ քումմէ զստեղծուածս քո: Տո՛ւր սոցա, Տէր, հոգի զգաստութեան, հոգի մխիթարութեան. քե՛ւ մխիթարեա զվշտագնեալս սրտիւք եւ բժշկեա՛ զվէրս տրտմութեան սոցա: Զի հաստատուն յուսով փառաց քոց առողջացեալք ի սգոյ տրտմութեան իւրեանց, փառաւորեսցեն զամենամեծ տէրութիւնդ քո, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս ես …:

ԿԱՆՈՆ ՄԵԾԻ ԱՅԳՈՒՑ ԿԱՏԱՐԵԼՈՅ

Գան ի միւսում աւուրն ի գերեզմանն եւ ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ՃԺԸ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Երանեալ են ամբիծք ի ճանապարհի, եւ ոյք գնան յօրէնս Տեառն:

Օրհնեալ ես դու, Տէր, ուսո՛ ինձ զարդարութիւնս քո:

Զարթո՛ զաչս իմ, եւ նայեցայց ի սքանչելիս օրինաց քոց:

Մերձեցաւ անձն իմ ի հող.

Տէր, կեցո՛ զիս ըստ բանի քում: Ահա ցանկացայ պատուիրանաց քոց.

յարդարութեան քում կեցո՛ զիս: Եկեսցէ ի վերայ իմ ողորմութիւն քո,

Տէր, եւ փրկութիւն քո՝ ըստ բանի քում: Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

Ապա ասեն.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Քահանայն խունկ արկանէ, եւ ասեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ԴԿ.

Խնդրեմք ի քէն թագաւոր փառաց փառաւորեալդ ի զուարթնոց. ըզննջեցեալսըն մեր ընկալ մարդասէր Տէր, եւ հանգո ընդ սուրբս քո:

Յորժամ գաս փառօք Հօր դատել զերկիր արդարութեան արեգակն. ըզննջեցեալսըն …:

Ի նստիլ քո յատենի դատաւոր ահեղ Քրիստոս փըրկիչ մեր եւ յոյս. ըզննջեց …:

Հայր անըսկիզբն բարեխնամ մարդասէր. որ ստեղծիչդ ես հոգւոց եւ մարմնոց. յիշեա զննջեցեալսըն մեր եւ հանգո ընդ սուրբս քո …:

Որդիդ միածին որ գթածդ ես առ ամենեսեան. եւ խաչիւ արեամբ գնեցեր զքո ժողովուրդս. յիշեա զգինս արեան քո Տէր. եւ հանգո ընդ սուրբս քո:

Հոգիդ ճշմարիտ որ աղբիւրդ ես անըսպառելի. եւ լցուցիչ ամենայն բարութեանց. յիշեա զննջեցեալսն մեր եւ հանգո ընդ սուրբըս քո …:

Քրիստոս Աստըւած յոյս ապաշխարողոց. շնորհեա զթողութիւն բազում յանցանաց իմոց:

Առ քեզ բազմագութ ապաւինեալ կարդամք. մի մերժեր ըզմեզ յողորմութենէ քումմէ:

Որպէս զաւազակն աղաղակեմ առ քեզ. յիշեա եւ զիս Տէր ի քում յարքայութեանդ:

Ապա Սարկաւագն ասէ.

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Ի խորոց կարդացի առ քեզ,

Տէր, Տէ՜ր, լո՛ւր ձայնի իմում: Եղիցին ականջք քո

ի լսել զձայն աղօթից իմոց:

ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ՝ Ի ԹԵՍԱՂՈՆԻԿԵՑՒՈՑ ԵՐԿՐՈՐԴ ԹՂԹՈՅՆ Է

ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ (Բ. 12-16)

Այլ մեք պարտիմք գոհանալ զԱստուծոյ յամենայն ժամ՝ վասն ձեր, եղբարք սիրեցեալք ի Տեառնէ, զի ընտրեաց զձեզ Աստուած ի սկզբանէ ի փրկութիւն՝ սրբութեամբ Հոգւոյն եւ հաւատովքն ճշմարտութեան, յոր եւ կոչեաց զձեզ աւետարանաւն մերով ի փրկութիւն փառացն Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Այսուհետեւ, եղբարք, հաստատուն կացէք եւ պինդ կալարուք զաւանդութիւնսն զոր ուսարուք, եթէ՛ բանիւ եւ եթէ՛ թղթով մերով: Այլ ինքն Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, եւ Աստուած Հայր մեր, որ սիրեացն զմեզ եւ ետ մեզ մխիթարութիւն յաւիտենից եւ յոյս բարեաց՝ շնորհօք, մխիթարեսցէ զսիրտս ձեր, եւ հաստատեսցէ յամենայն բանս եւ ի գործս բարութեան:

Ապա ասեն ձայնիւ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Բարձր առնեմ զքեզ, Տէր, զի ընկալար զիս, եւ ոչ ուրախ արարեր զթշնամին իմ յիս:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Ղուկասու: (ԻԱ. 34-36)

Փա՛ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռոսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ասէ.

Զգոյշ լերուք անձանց, գուցէ ծանրանայցեն սիրտք ձեր շուայտութեամբ եւ արբեցութեամբ եւ հոգովք աշխարհականօք, եւ յանկարծակի հասանիցէ ի վերայ ձեր օրն այն. զի իբրեւ զորոգայթ հասանիցէ ի վերայ ամենեցուն որ բնակեալ են ընդ ամենայն երեսս երկրի:

Արթո՛ւն կացէք այսուհետեւ, յամենայն ժամ աղօթս արարէք, զի արժանի լինիջիք զերծանել յայնմ ամենայնէ որ լինելոց է, եւ կալ առաջի Որդւոյ մարդոյ:

ՔԱՐՈԶ

Վասն ի վերուստ խաղաղութեան եւ փրկութեան անձանց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր, ողորմեա՛:

Վասն քաւիչ եւ ներող լինելոյ Աստուծոյ ի վերայ մեղաց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն թողլոյ մեզ զամենայն յանցանս մեր զկամայ եւ զակամայ, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն հոգւոցն հանգուցելոց, որք ճշմարիտ եւ ուղիղ հաւատով ի Քրիստոս ննջեցին՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Յիշեա՛, Տէր, եւ ողորմեա՛:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Գոհանամք զքէն, Տէր, Հայր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, որ յայց ելեր եւ արդարութեամբ քով փրկեցեր զմեզ ի մեքենայից Բանսարկուին: Աղաչեմք զքեզ, Հայր սուրբ, միջնորդութեամբ մարմնոյ եւ արեան միածնի Որդւոյ քո, եւ խոնարհութեան, թո՛ղ զպարտիս սորա զկամայ եւ զակամայ, զոր վիրաւորեաց անմարմին թշնամին պատրանօք խաբէութեան իւրոյ, զի դո՛ւ միայն ես սուրբ եւ բարերար Տէր, որ յանգոյութենէ ի գոյութիւն ածեր զամենայն:

Լո՛ւր աղաչանաց մերոց, մարդասէր Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, եւ թո՛ղ սմա զամենայն մեղս իւր զոր մեղաւ. եւ քաւի՛չ լեր ամենայն սխալանաց սորա, եթէ՛ կամայ եւ եթէ ակամայ, եթէ՛ բանիւ, եւ եթէ գործով, եթէ՛ խորհրդով եւ եթէ մտածութեամբ. զամենայն կտակ չարին պատառեա՛, եւ զձեռագիր մեղացն ջնջեա՛, Տէր, եւ զաղտ հնութեանն լուա՛: Զի անպատկառ լիցի ի մեծի որոտընգոստ աւուրն վերջնում, ընդ համօրէն պահպանելոցն ի քէն՝ ընդ առաջ վերանալ քեզ նորափետուր արփիափայլ դիմօք՝ զարդարեալ ի զարդ անկողոպտելի. յորժամ գաս եւ երեւիս Աստուածդ ի մէջ աստուածացելոց՝ բաժանել եւ որոշել զզանազան պատիւս սիրելեաց քոց: Եւ քե՛զ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութիւն ամենեցուն:

Օրհնեալ ես, Տէր Աստուած մեր, որ անդորրիչ ես նեղելոց եւ ընդունող հոգւոցն հանգուցելոց. ընկա՛լ զհոգի ծառայիս քո ի բարի, եւ փարատեա՛ զսուգ եւ զտրտմութիւն ի սիրելեաց սորա, որք հետեւեցան յուղարկել զսա ընդ երկայնաձիգ ճանապարհն, եւ մորմոքին ի վերայ անդառնալի ուղեգնացութեան սորա եւ յաւէտ անջատելոյ ի սմանէ առ ժամանակ մի մինչեւ յիւրեանց յուղի անկանիլն յայսմ բազմաժողով ծովածուփ կենցաղոյս:

Արդ՝ պահեա՛, ամենազօր Տէր, զհոգի սորա առ ամենայն սուրբս եւ սիրելիս անուան քո, եւ զգերեզման ծառայիս քո այսորիկ կնքեալ պահեսցես, որ փակես զխորս եւ կնքես ամենազօր աջով քով:

Որպէս երկինք եւ երկնից երկինք եւ երկիր ամենայն հաստատեալ կան բանիւ քով, այսպէս անշա՛րժ եղիցի կնիք տէրութեան քո ի վերայ բնակութեան սորա եւ պահարանի ծառայիս, որ հրաւիրեալ կոչեցաւ ի քոյոց հրաւիրողացդ ի հանգիստ քո, որ հաւատացեալ ի քեզ ի կենդանութեան իւրում՝ թաղեցաւ ընդ քեզ մկրտութեամբն ի մահ, եւ սերմանեալ պահեցաւ ի քէն, եւ կոչեցեալ՝ յերկիր դարձաւ:

Եւ այժմ աղաչեմք զքեզ, Տէր, եւ զմեզ զամենեսեան զհաւատացեալս ի քեզ արժանի՛ արա՝ զայս ահաւոր եւ զսոսկալի օրս տպաւորել հանապազ առաջի աչաց մերոց: Պատկերացո՛, Տէր, զանհրաժեշտ գալուստ քո առաջի աչաց մերոց: Դու, Տէր, քաղցրութեամբդ քով քաւեա՛ զմեզ ի մեղաց մերոց, եւ ժամանեցո՛ արժանապէս հանդիպիլ փառաց Փեսայիդ ի գալստեան քում: Նորոգեա՛ եւ զմարմին խոնարհութեան մերոյ ըստ անեղծ փառաց քոց, Յիսուս Քրիստոս Աստուած մեր: Եւ քեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԵՐԳ

Քահանայք եւ ժողովուրդք հայցեմք ի քէն Տէր բարեգութ, ընդ ննջեցեալսն հաւատով ընկալ զմեզ նովին յուսով, յԵրուսաղէմ քաղաք վերին յորում արդարքըն ժողովին. փառս վերերգել միշտ ընդ նոսին Երրորդութեանդ երրեակ անձին:

Ի վերինն Երուսաղեմ ի բնակարանս հրեշտակաց, ուր Ենովք եւ Եղիաս կան ծերացեալ աղաւնակերպ, ի դրախտին եդեմական պայծառացեալ արժանապէս. ողորմած Տէր ողորմեա հոգւոցն մեր ննջեցելոց ..:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Հոգւոցն հանգուցելոց, Քրիստո՛ս Աստուած, արա հանգիստ եւ ողորմութիւն, եւ մեզ մեղաւորացս շնորհեա՛ զթողութիւն յանցանաց:

ՔԱՐՈԶ

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն հանգուցեալ հոգւոցն աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի զնոսա ընդ արդարսն դասեսցէ եւ զմեզ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ, անոխակալ եւ բարեգութ, գթա՛ քո արարչական սիրովդ ի հոգիս հանգուցեալ ծառայից քոց, եւ մանաւանդ ի հոգի նորոգ հանգուցեալ (Մականուն Անուն) անուն ծառայի քո: Յիշեա՛ յաւուր մեծի գալըստեան արքայութեան քոյ: Արա արժանի ողորմութեան, քաւութեան եւ թողութեան մեղաց: Դասաւորեալ պայծառացո՛ ընդ սուրբս քո յաջակողման դասուն: Զի դու ես Տէր եւ արարիչ ամենեցուն, դատաւոր կենդանեաց եւ մեռելոց: Եւ քեզ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, ամէն: Հայր մեր որ յերկինս ես …:

ԿԱՆՈՆ ՄԵԾԻ ԵՕԹՆ ԱՒՈՒՐ ԿԱՄ ՔԱՌԱՍՆՕՐԵԱՅ
ԵՒ ԿԱՄ ՏԱՐԵՄՈՒՏ ԿԱՏԱՐԵԼՈՅ

Երթան ի գերեզմանն, եւ ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ՃԺԸ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Արարի իրաւունս եւ արդարութիւն.

մի մատներ զիս ի ձեռս նեղչաց իմոց: Ընկա՛լ զծառայս քո ի բարի,

զի մի ամբարտաւանք զզուեսցեն զիս: Սպասեցին աչք իմ փրկութեան քում, Տէր,

եւ բանից արդարութեան քո: Արա՛ ընդ ծառայի քում, Տէր,

ըստ ողորմութեան քում. զարդարութիւնս քո ուսո՛ ինձ:

Արդարութիւն քո արդարութիւն յաւիտենից, եւ օրէնք քո ճշմարիտ են:

Ցանկացայ փրկութեան քում, Տէր, եւ օրէնք քո խօսք իմ էին:

Կեցցէ անձն իմ, օրհնեսցէ զքեզ, եւ իրաւունք քո օգնեսցեն ինձ:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

Ապա ասեն.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Քահանայն խունկ արկանէ, եւ ասեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ԱՁ.

Ձայն արկեալ կենարարին աստուածային բարբառովն, ասէ. եկայք օրհնեալք Հօր իմոյ ժառանգեցէք պատրաստեալ ձեզ ըզկեանսն ի հանդերձեալ երկրին:

Ընդ առաջ ելանել քեզ հաւատով ի յօդըս վերինս, աստուածազգեաց լուսով պայծառացեալ ի դասս անմարմնոցն, ի լսել ըզձայն երանաւէտ կոչմանն:

Ընդ աջմէ քումմէ կացո ընդ իմաստուն սուրբ կուսանսն. ի լուսեղէն առագաստին պայծառացեալ ի դասս անմարմնոցն, ի ժողովս անդրանկաց գրելոց ի յերկինս:

Քեզ վայելէ Աստուած օրհնութիւն. որ յարութիւնդ ես ձայնիւ յաւիտենից ննջեցելոցն. թագաւոր եւ իշխան վերօրհնեմք զքեզ:

Ի միւսանգամ գալըստեանն քո Քրիստոս փառաց թագաւոր ի ձայն փողոյ նորոգին հոգիք ննջեցելոց, եւ յառնեն ի մեռելոց անապական մարմնով:

Վասն որոյ եւ մեք ըզքեզ աղաչեմք Հայր երկնաւոր. դասաւորեա զննջեցեալսն մեր ի վերինդ քո Երուսաղէն, ի ժողովս անդրանկաց գրելոց ի յերկինս:

Հայր բազումողորմ խոստովանիմ առ քեզ որպէս զորդին. թող ինձ զմեղս իմ. եւ ողորմեա:

Տէր որ գթացար ի կինն Քանանացի, գթա եւ յիս ի մեղաւորս. եւ ողորմեա:

Տէր որ դարձուցեր ըզմաքսաւորն ի գիտութիւն ճըշմարտութեան, դարձո եւ զիս ըզմոլորեալս. եւ ողորմեա:

Ապա ասեն.

ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Դատեա՛ զդատաստանս իմ եւ փրկեա՛ զիս, եւ ըստ բանի քում կեցո՛ զիս:

ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ՝ Ի ԿՈՐՆԹԱՑՒՈՑ ԱՌԱՋԻՆ ԹՂԹՈՅՆ Է

ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ (ԺԵ. 35-44)

Այլ ասիցէ ոք. «Ջիա՞րդ յառնեն մեռեալք, կամ որո՞վ մարմնով գայցեն»: Անմի՛տ, դու զոր սերմանես՝ ո՛չ կենդանանայ, եթէ ոչ մեռանիցի: Եւ զոր սերմանեսն, ո՛չ զնոյն մարմին որ ծնանելոցն իցէ՝ սերմանես, այլ հատ մերկ, եթէ՛ ցորենոյ իցէ եւ եթէ այլոց սերմանեաց: Եւ Աստուած տայ նմա մարմին որպէս եւ կամի, եւ իւրաքանչիւր սերմանեացն՝ զիւր մարմին:

Ո՛չ ամենայն մարմին նոյն մարմին է, այլ՝ ա՛յլ մարմին է մարդկան եւ ա՛յլ մարմին անասնոց, ա՛յլ մարմին թռչնոց՝ եւ ա՛յլ մարմին ձկանց: Ե՛ւ մարմինք երկնաւորք, ե՛ւ մարմինք երկրաւորք. այլ՝ ա՛յլ փառք երկնաւորաց են, եւ ա՛յլ փառք՝ երկրաւորաց: Ա՛յլ փառք արեգական, եւ ա՛յլ փառք լուսնի, եւ ա՛յլ փառք աստեղաց. եւ աստղ քան զաստղ առաւել է փառօք:

Նոյնպէս եւ յարութիւն մեռելոց: Սերմանի ապականութեամբ եւ յառնէ առանց ապականութեան. սերմանի անարգութեամբ եւ յառնէ փառօք, սերմանի տկարութեամբ եւ յառնէ զօրութեամբ. սերմանի մարմին շնչաւոր եւ յառնէ մարմին հոգեւոր:

Ապա ասեն ձայնիւ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Տէր, ողորմութիւն քո յաւիտեան, զգործս ձեռաց քոց մի՛ անտես առներ:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութի՛ւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Յովհաննու: (ԺԴ. 27-29)

Փա՛ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ասէ.

Խաղաղութիւն թողում ձեզ, զխաղաղութիւն զիմ տամ ձեզ. ո՛չ որպէս աշխարհս տայ՝ տամ ես ձեզ: Մի՛ խռովեսցին սիրտք ձեր եւ մի՛ զանգիտեսցեն:

Լուայք զի ասացի ես ձեզ՝ թէ Երթամ եւ գամ առ ձեզ: Եթէ սիրէիք զիս՝ ապա ուրախ լեալ էր ձեր՝ եթէ ես առ Հայր երթամ, զի Հայր իմ մեծ է քան զիս: Եւ այժմ ասացի ձեզ մինչչեւ եղեալ, զի յորժամ լինիցի, հաւատասջիք:

ՔԱՐՈԶ

Վասն ի վերուստ խաղաղութեան եւ փրկութեան անձանց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր, ողորմեա՛:

Վասն լսելի լինելոյ Տեառն Աստուծոյ ձայնի աղաչանաց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն քաւիչ եւ ներող լինելոյ Աստուծոյ ի վերայ մեղաց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն զի մի՛ ընդ խոտանսն գտանիցիմք յաւուրն պատասխանատուութեան, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն հոգւոցն հանգուցելոց, որք ճշմարիտ եւ ուղիղ հաւատով ի Քրիստոս ննջեցին, զՏէր աղաչեսցուք:

Յիշեա՛, Տէր, եւ ողորմեա՛:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Աստուած յաւիտենական եւ թագաւոր անմահ, որ ստեղծեր զմարդն ի հողոյ, եւ եդիր զնա ի դրախտին փափկութեան՝ գործել զնա եւ պահել, եւ պատուիրանադրեցեր կալ ըստ հրամանի քում: Իսկ բանսարկու թշնամին պատրողական բանիւք խաբեալ զնա, խրատեաց լուծանել զաստուածական հրամանս: Եւ նորա ունկնդիր եղեալ չարին, արտաքսեցաւ ի լուսեղէն փառացն. եւ փոխանակ անմահութեան՝ մահու եղեւ ժառանգաւոր, ըստ արարչական հրամանիդ զոր ասացեր, «Հող էիր եւ ի հող դարձցիս». եւ ոչ կարացին արարածք հնացուցանել զհրամայեալն ի քէն: Եւ արդ, Տէր Աստուած մեր՝ ողորմած եւ մարդասէր, գթա ի ծառայս քո յայս, որ ելից զերկրաւոր կեանս իւր, եւ դարձաւ անդրէն ի հող ըստ հրամանի քում: Ընկա՛լ զհոգի սորա, եւ խառնեա՛ ի գունդս հրեշտակաց քոց, եւ արժանի՛ արա պարել եւ ցնծալ ընդ սուրբս եւ ընդ սիրելիս անուան քոյ սրբոյ: Եւ ընդ նոսին գոհանալով փառաւորել զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգիդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն:

Օրհնեալ ես, Տէր Աստուած մեր, յոյս ամենայն արարածոց, որ նստիս յաթոռ քերովբէական, եւ բարեբանեալ երկըրպագիս յերկրաւորաց. որ եւ կոչեցեր զծառայս քո զայս ի հանդերձեալ կեանսդ զոր խոստացար ամենայն հաւատացելոց քոց: Գթա՛ ի ստեղծուածս ձեռաց քոց, եւ հանգո՛ զհոգի սորա ի խորանսդ լուսոյ, բարեխօսութեամբ մօր քոյ՝ սրբոյ կուսին Մարիամու:

Լո՛ւր, Տէր, պաղատանաց մերոց, որ հայցեմք ի քէն զթողութիւն սորա եւ մեր. զի դու ես Աստուած արդարոց եւ մեղաւորաց, փառք սրբոց եւ հանգիստ աշխատելոց:

Ընկա՛լ զհոգի սորա ի տեղւոջ լուսոյ եւ ի տեղւոջ հանգստեան՝ ի թիւս սրբոց եւ ի համարս արդարոց, եւ հանգո՛ զսա ի գոգն Աբրահամու ընդ այլ պայծառացեալ սրբոց քոց. եւ զմեզ արժանի՛ արա, Տէր, հասանել մասին ժառանգութեան սրբոցն ի լոյս: Զի ընդ նոսին միշտ գոհանալով փառաւորեսցուք զքեզ ընդ Հօր եւ Հոգւոյդ Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԵՐԳ

Փայլին արդարքն յարքայութեան եւ ճգնաւորքն ի հանգստեանն. մարտիրոսքըն պսակին եւ կուսանացն լապտերք վառին. դասեցո Տէր ընդ նոսին որք զքեզ Աստուած խոստովանին. արդարութեամբ մի դատեսցին այլ գթութեամբ քո քաւեսցին:

Տրտմահաղորդ չարչարանօք ի յանձն առեր ըզմահ Խաչին, եւ փայտին բարձող եղեր վասն Ադամայ նախաստեղծին. ողորմած Տէր, ողորմեա հոգւոցըն մեր ննջեցելոց:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Հոգւոցն հանգուցելոց, Քրիստո՛ս Աստուած, արա հանգիստ եւ ողորմութիւն, եւ մեզ մեղաւորացս շնորհեա՛ զթողութիւն յանցանաց:

ՔԱՐՈԶ

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն հանգուցեալ հոգւոցն աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի զնոսա ընդ արդարսն դասեսցէ, եւ զմեզ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ, անոխակալ եւ բարեգութ, գթա՛ քո արարչական սիրովդ ի հոգիս հանգուցեալ ծառայից քոց, եւ մանաւանդ ի հոգի նորոգ հանգուցեալ (Մականուն Անուն) անուն ծառայի քո: Յիշեա՛ յաւուր մեծի գալըստեան արքայութեան քոյ: Արա՛ արժանի ողորմութեան, քաւութեան եւ թողութեան մեղաց: Դասաւորեալ պայծառացո՛ ընդ սուրբս քո յաջակողման դասուն: Զի դո՛ւ ես Տէր եւ արարիչ ամենեցուն, դատաւոր կենդանեաց եւ մեռելոց: Եւ քե՛զ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս ես…:

ԿԱՆՈՆ ՏՂԱՅԱԹԱՂ ԿԱՏԱՐԵԼՈՅ
ՏԱՆ ԿԱՐԳՆ

Քահանայն եւ պաշտօնեայքն գան եւ կանգնին առ սնարիւք ննջեցելոյն, եւ ասեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Առ քե՛զ, Տէր՛, համբարձի զաչս իմ, որ բնակեալդ ես յերկինս:

Ողորմեա՛ց մեզ, Տէր, ողորմեա՛ց մեզ, զի բազում լցաք արհամարհանօք:

Ապա երգեն զկանոնագլուխս զայս՝ քաղեալ ի ԼԴ. եւ ի ԼԵ. Սաղմոսաց:

ԿԱՆՈՆԱԳԼՈՒԽ ԱՁ.

Ալէլուիա:

Դատեա՛, Տէր, զաւնոսիկ՝ ոյք դատեն զիս, Ալէլուիա՛, մարտի՛ր ընդ այնոսիկ որք մարտընչին ընդ իս. Ալէլուիա՛:

Ա՛ռ զզէն եւ զասպար քո, եւ արի՛ յօգնել ինձ. հա՛ն զսուր քո ընդդէմ հալածչաց իմոց, արգե՛լ զնոսա՛ եւ ասա՛ դու ցանձն իմ, թէ Փրկութիւն քո ե՛ս եմ:

Ամաչեսցեն եւ յամօթ լիցին՝ ոյք խնդրէին զանձն իմ. դարձցին յետս եւ ամաչեսցեն, ոյք խորհէին ինձ չար:

Ի նանիր թաքուցին ինձ որոգայթ յապականութեան իւրեանց, եւ ի նանիր նախատեցին զանձն իմ:

ԿՑՈՐԴ.

Տէր, յերկինս է ողորմութիւն քո, ճշմարտութիւն քո մինչեւ յամպս. Ալէլուիա՛, Ալէլուիա՛, Ալէլուիա՛:

Արդարութիւն քո որպէս լերինք, Աստուած, իրաւունք քո որպէս խորք բազումք. զմարդիկ եւ զանասուն կեցուցանես դու, Տէր:

Որպէս զի բազում արարեր զողորմութիւն քո, Աստուած. այլ որդիք մարդկան ի հովանի թեւոց քոց յուսասցին:

Արբեսցին նոքա ի պարարտութենէ տան քո. եւ զուղխս փափկութեան քո տացես ըմպել նոցա:

Ի քէ՛ն է, Տէր, աղբիւր կենաց, եւ լուսով երեսաց քոց տեսանեմք զլոյս:

Ծագեա՛ զողորմութիւնս քո՝ ոյք ճանաչեն զքեզ, զարդարութիւնս քո՝ ոյք ուղիղ են սրտիւք:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

Ապա զերգն ի գլուխ տանի Շարականօքս այսոքիւք.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ԱՁ.

Որ ստեղծմամբ ըստ պատկերի քո Տէր պատուեցեր ըզմեզ. ընկալ եւ այժմ ըզննջեցեալսն ի քեզ ուղիղ հաւատով, ըստ մեծի քում ողորմութեան:

Որ շնորհօք սուրբ Հոգւոյն լուսաւորեցեր, յիշատակի իւրեանց զհոգիս նոցա ընկալ մարդասէր, ըստ մեծի…:

Որք հաղորդեցան Մարմնոյ եւ Արեան քոյ Տէր. հանգո զհոգիս նոցա ընդ սուրբըս քո Քրիստոս Աստըւած, քանզի գինք սուրբ արեան քոյ են:

Զհոգիս ծառայից քոց Քրիստոս. ընկալ ի դասս անդրանկաց գրելոց ի յերկինս:

Ընկալ վասըն սոցա զբանաւոր պատարագս ի մէնջ. եւ շնորհեա նոցա զթողութիւն գտանել յաւուրն յետնում:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

Հաշտեա ի ձեռն սուրբ Մարմնոյ եւ Արեան քոյ Տէր. եւ պարգեւեա նոցա դասիլ յաջակողմեանըն քո:

Եւ ապա ասեն.

ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Ի բերանոց մանկանց տղայոց եւ ստնդիեցաց հաստատեցեր զօրհնութիւն:

Ի ՎԱՐԴԱՊԵՏՈՒԹԵՆԷ ՍՐԲՈՅՆ ԳՐԻԳՈՐԻ ԼՈՒՍԱՒՈՐՉԻՆ ՄԵՐՈՅ Է

ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ (ՀԹ. 605-606)

«Մեք որ կենդանիքս եմք մնացեալք ի գալստեանն Տեառն, հանգուցելովքն հանդերձ յափշտակեսցուք ամպովք ընդ առաջ Տեառն յօդս, եւ այսպէս յամենայն ժամ ընդ Տեառն լինիցիմք», խառնեալք ի գունդս հրեշտակաց, թռուցեալք ի թռիչս երագութեան լուսափետուր սպիտակերամ աղաւնեաց, որք առին կերպարանեցին յանձինս իւրեանց զկերպարանս Որդւոյն Աստուծոյ, որ երեւեցաւ նոցա եւ պատուիրեաց սուրբս լինել, զի բուսուսցէ արդարոցն թեւս հոգեւորս՝ խառնիլ ի գունդն աստուածական:

Արդ, զարմացեալք հարցանիցեն զօրք վերինք լուսեղէնք, յորժամ տեսանիցեն զներքնագունդս սրբոց մարմնականաց՝ զի առ Տէր ի ներքուստ վերացեալ գայցեն, թէ «Ո՞վ են սոքա որ իբրեւ զամպս թռուցեալ են, եւ իբրեւ զաղաւնիս ձագախառն երամովին գան առ Տէր»: Ապա լուիցեն ի Տեառնէ զպատասխանի, եթէ «Սոքա են որ յիս յուսացեալ են. տարայց զնոսա ի լեառն սրբութեան իմոյ, եւ ուրախ արարից զնոսա ի տաճարի իմում»:

Ապա ասեն ձայնիւ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա. Դա՛տ արա ինձ, Տէր,

զի ես յամբծութեան իմում գնացի.

ի Տէր յուսացայ, զի մի՛ եղէց հիւանդ:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Մարկոսի: (Ժ. 13-16)

Փա՛ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ մատուցանէին առ նա մանկտի, զի ձեռն դիցէ նոցա, իսկ աշակերտքն սաստէին այնոցիկ՝ որ մատուցանէինն:

Իբրեւ ետես Յիսուս, բարկացեալ սաստեաց նոցա եւ ասէ.

Թոյլ տուք մանկտւոյդ գալ առ իս, եւ մի՛ արգելուք զդոսա, զի այդպիսեացդ է արքայութիւնն Աստուծոյ: Ամէն ասեմ ձեզ. որ ոչ ընկալցի զարքայութիւն Աստուծոյ իբրեւ զմանուկ՝ ո՛չ մտցէ ի նա:

Եւ առեալ զնոսա ի գիրկս, ձեռն եդ ի վերայ եւ օրհնեաց զնոսա:

ՔԱՐՈԶ

Վասն ի վերուստ խաղաղութեան եւ փրկութեան անձանց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն լսելի լինելոյ Տեառն Աստուծոյ ձայնի աղաչանաց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն քաւիչ եւ ներող լինելոյ Աստուծոյ ի վերայ մեղաց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն զի մի՛ ընդ խոտանսն գտանիցիմք յաւուրն պատասխանատուութեան, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն հոգւոցն հանգուցելոց, որք ճշմարիտ եւ ուղիղ հաւատով ի Քրիստոս ննջեցին՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Յիշեա՛, Տէր, եւ ողորմեա՛:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Փա՛ռք քեզ, Թագաւոր յաւիտենից, Աստուած եւ արարիչ բոլորից գոյութեանց, Հայր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի. քե՛զ խոնարհեցուցանեմք զծունր սրտից մերոց ամենայն հաւատացեալքս ի քեզ, եւ աղաչեմք զամենասուրբ տէրութիւն քո: Ընկա՛լ զհոգի տղայիս այսորիկ, որ հաւատացեալ յանուն միածնի քո, ծնաւ ի սուրբ աւազանէն վերստին ծննդեամբ. Եւ այժմ ի տղայական հասակին կոչեցաւ առ քեզ: Ընկա՛լ զսա եւ դասեա՛ ընդ սուրբս քո, եւ հանգո՛ ի խորանսդ երկնից. զի դու ես Աստուած մեր, եւ բաց ի քէն զայլ ո՛չ ոք գիտեմք: Եւ քեզ փառք եւ երկրպագութիւն ընդ Որդւոյ եւ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՛ւն ամենեցուն:

Օրհնեալ ես, արդարադատ եւ ողորմած Աստուած, որոյ ճշմարտութիւնդ անպատում է, եւ ողորմութեանդ ոչ գոյ թիւ: Որ վասն մարդասիրութեան քո լուծեր ի հող զշնչաւոր մարմինս զպատրեալս ի Բանսարկուէն, ասելով. «Հող էիր եւ ի հող դարձցիս». ըստ որում խոնարհեցաք ի ծերոց մինչեւ ցտղայս, եւ յերկիր մածան մէջք մեր, իսկ վասն բազում ողորմութեան քո խոնարհեցար, մարդասէր Տէր, նորոգել ի մեզ զմարմին հոգեւոր: Առաքեցար դու ինքն միածինդ Հօր, եւ տղայացեալ ի Սրբոյ Կուսէն՝ տպաւորեցեր յանձին քում զմահ մարմնով կամաւորապէս, զի տացես մեզ զքո անմահութիւնդ: Իջեր ի գերեզման, համարելով ընդ մեռեալս, եւ յարուցեալ համբարձար յերկինս, եւ զսիրելեաց քոց զմարմին խոնարհութեան՝ տնկակից եւ կերպարանակից առնել խոստացար մարմնոյ փառաց քոց՝ յերեւել քո, Տէ՛ր, ի փող յետին, յորժամ գաս տալ վարձս սիրելեաց քոց:

Արդ, աղաչեմք զքեզ, մանկացեալդ Աստուած Յիսուս Քրիստոս, արա արժանի զտղայս զայս՝ փառաւորութեան ընդ արդարս քո յաւուր յայնմիկ, հանդիպել քեզ զուարթ երեսօք, եւ ցնծութեամբ եւ գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ ապա ասեն.

ԵՐԳ

Զէակիցըդ Հօր զՈրդի փառաւորեմք անլըռելի. որ իջեր յարգանդ կուսին զադամայինն առեր մարմին, աղաչանօք Աստվածածնին անապական քում ծընողին, ողորմեա քո ստեղծուածոյս՝ յուսով ի քեզ ննջեցելոյս:

Թագաւոր փառաց Քրիստոս որ ժամանեալ գաս ի յերկնից ի վերայ թեւոց հողմոց քո հայրենի կերպարանօք. եւ առնեն հրափորձութեամբ զքննութիւն որդւոց մարդկան. ողորմեա…:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Հոգւոցն հանգուցելոց …:

ՔԱՐՈԶ

Վասն հանգուցեալ հոգւոցն …:

ԱՂՕԹՔ

Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ …:

ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԿԱՐԳՆ

Տանին զննջեցեալն յԵկեղեցի եւ ասեն.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն. Հայր մեր որ յերկինս …:

Խունկս արկանեն, եւ Սարկաւագն ասէ.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Քահանայն ասէ.

Օրհնութիւն եւ Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՇԱՐԱԿԱՆ ԳԿ.

Բանդ Աստուած որ ի ծոց Հօր, վասն մերոյ փրկութեան ի յերկնից խոնարհեցար, զի զմեզ նորոգեսցես ի կեանս. Աստըւած հարցն մերոց:

Որ հանդերձեալ ես գալ փառօք Հօր զարթուցանել զննջեցեալսն ի սուրբ անուանդ քո, նորոգեա եւ զմեզ ննջեցեալսն. Աստըւած հարցն մերոց:

Անմահութեանց տուող Քրիստոս եւ պարգեւիչ կենդանութեան, ի միւսանգամ գալստեանն եւ յաշխարհական ատենին թողութիւն շնորհեա մեր ննջեցելոցն. Աստուած հարցն մերոց:

Ով պահապան որ ծագեցար յԵդեմայ, նշան յաղթութեան ընդդէմ աներեւոյթ թշնամւոյն:

Դու փակելոյ դրախտին բացող եւ առաջնորդ աւազակին. որ զբոցեղէն սուրն կապեաց անեղին հրամանաւ:

Քեւ ցընծան ըստորայինքս ամենայն ի միւսանգամ քո գալըստեանն. եւ յաւէժ զուարճանան դասք անմարմնոցն առ էիցս:

ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Երանի՛ ամենեցուն որ բնակեալ են ի տան Տեառն, յաւիտեանս յաւիտենից օրհնեսցեն զքեզ:

ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ Ի ԳՐՈՑ ԻՄԱՍՏՈՒԹԵԱՆ (Ե. 16-17)

Արդարքն յաւիտեան կեցցեն, եւ ի Տեառնէ են վարձք նոցա, եւ խնամք նոցա ի Բարձրելոյն: Վասն այնորիկ ընկալցին զարքայութեանն վայելչութիւն, եւ զթագն գեղեցկութեան ի ձեռանէ Տեառն. զի աջով իւրով հովանի լիցի նոցա, եւ բազկաւ իւրով վերակացու լիցի նոցա:

Ապա ասեն ի ձայն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա. Կարդացին արդարքն առ Տէր,

եւ Տէր լուաւ նոցա.

յամենայն նեղութենէ նոցա փրկեաց զնոսա:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Մատթէոսի:

(ԺԱ. 25-30)

Փա՛ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Յայնմ ժամանակի պատասխանի ետ Յիսուս եւ ասէ. Գոհանամ զքէն, Հա՛յր, Տէր երկնի եւ երկրի, զի ծածկեցեր զայս յիմաստնոց եւ ի գիտնոց եւ յայտնեցեր տղայոց. այո՛, Հայր, զի այսպէս հաճոյ եղեւ առաջի քո: Ամենայն ինչ տուաւ ինձ ի Հօրէ իմմէ. եւ ո՛չ ոք ճանաչէ զՈրդի՝ եթէ ոչ Հայր, եւ ո՛չ զՀայր ոք ճանաչէ՝ եթէ ոչ Որդի, եւ ում Որդին կամիցի յայտնել:

Եկա՛յք առ իս, ամենայն վաստակեալք եւ բեռնաւորք, եւ ես հանգուցից զձեզ: Առէ՛ք զլուծ իմ ի ձեզ, եւ ուսարո՛ւք յինէն, զի հեզ եմ եւ խոնարհ սրտիւ, եւ գտջիք հանգիստ անձանց ձերոց. զի լուծ իմ քաղցր է եւ բեռն իմ՝ փոքրոգի:

ՔԱՐՈԶ

Վասն հրաժարելոյ անձանց ննջեցելոց՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն քաւութեան մեղաց եւ թողութեան յանցանաց սորա եւ մեր՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն առաջնորդելոյ սմա յանստուեր օթեւանս, զոր պատրաստեաց Որդին միածին ի տան Հօր իւրոյ՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն լսելոյ սմա զձայն կենարար փողոյն եւ վերանալ ընդ առաջ Փրկչին՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած՛ Յիսուս Քրիստոս, թագաւոր յաւիտենից, յոյս մեր եւ ապաւէն, Որդի Աստուծոյ ճշմարիտ. Ճառագայթ անշիջանելի, լոյս ի լուսոյ, եւ կեանք ի կենաց. Հօր սահման եւ բան, բժիշկ հոգւոց եւ պատիչ վիրաց մերոց, որ բժշկես զբեկեալ սիրտս եւ պատես զամենայն վէրս նոցա: Որ ոչ խոտան համարեցար զմանկունս առնուլ ի գիրկս քո եւ օրհնել զնոսա, այլ սաստեցեր եւս աշակերտացն քոց, թէ «Մի՛ արգելուք զդոսա». եւ հաստատեցեր անսուտ հրամանաւդ, թէ «Այդպիսեացդ է արքայութիւնն երկնից»: Արդ, ի ձեռն բանիդ այդորիկ՝ ընկա՛լ զտղայս զայս յարքայութեան քում, գրելով ի գիրս ազատութեան որդեգրեցելոցն Հօր քո բարերարի: Ընդ որում քեզ եւ Հոգւոյդ Սրբոյ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՛ւն ամենեցուն:

Քե՛զ երկիր պագանեմք եւ զքեզ աղաչեմք եւ ի քէն խնդրեմք, Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, որ իշխանդ ես եւ Տէր՝ սպանանել եւ կեցուցանել, հարկանել եւ բժշկել: Քո անմոռաց գթութեամբդ եւ անբաւ մարդասիրութեամբդ գթա՛ ի վերայ ամենայն հաւատացեալ ննջեցելոց, եւ մանաւանդ ի վերայ տղայիս այսորիկ, որ այժմս հանգուցեալ է: Ընկա՛լ զսա ի լուսեղէն խորանսդ՝ ի յարկսն արդարոց, ընդ երջանիկ տղայոցն այնոցիկ, որք վասն քո փոխանակեցան ի Բեթղեհէմէ: Եւ մեզ հաւատացելոցս ի քեզ, յուղարկաւորացս սորա՝ շնորհեա՛ հոգի զգաստութեան, կանխել միշտ ի սէր եւ յերկիւղ քո, եւ թողութիւն գտանել ի քէն, եւ գոհանալով փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԵՐԳ

Ժողովեալքս ի հրաժարումն ծառայի քո յաշխարհէ, հայցեմք ի քէն արտասուելով եւ պաղատիմք զայս ասելով. ճանապարհ ընդ քեզ ելից հանգուցելոյս լեր ուղեկից. ի յօթեվանս հօր քո լուսոյ զննջեցեալս մեր հանգո: Ի վերինն Երուսաղէմ ի բնակարանս հրեշտակաց, ուր Ենովք եւ Եղիաս կան ծերացեալ աղաւնակերպ. ի դրախտին եդեմական պայծառացեալ արժանապէս. ո ղորմած Տէր, ողորմեա հոգւոցն մեր ննջեցելոց:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Հոգւոցն հանգուցելոց, Քրիստոս Աստուած, արա՛ հանգիստ եւ ողորմութիւն, եւ մեզ մեղաւորացս շնորհեա՛ զթողութիւն յանցանաց:

ՔԱՐՈԶ

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն հանգուցեալ հոգւոցն աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի զնոսա ընդ արդարսն դասեսցէ. եւ զմեզ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ, անոխակալ եւ բարեգութ, գթա՛ քո արարչական սիրովդ ի հոգիս հանգուցեալ ծառայից քոց, եւ մանաւանդ ի հոգի նորոգ հանգուցեալ ¥Մականուն Անուն) անուն ծառայի քո: Յիշեա՛ յաւուր մեծի գալստեան արքայութեան քոյ: Արա՛ արժանի ողորմութեան, քաւութեան եւ թողութեան մեղաց: Դասաւորեալ պայծառացո՛ ընդ սուրբս քո յաջակողման դասուն, զի դո՛ւ ես Տէր եւ արարիչ ամենեցուն, Դատաւոր կենդանեաց եւ մեռելոց: Եւ քե՛զ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա երգեն զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԳԵՐԵԶՄԱՆԻ ԿԱՐԳՆ

Եւ երթալով ի գերեզմանատունն, ասեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ԴՁ.

Մերձեցայ ես ի դուռըն գերեզմանի, եւ եհաս ինձ ժամանակ մտանել ի յարգանդ երկրի, յորմէ ստեղծեալ եմք ամենեքեան. բժիշկ իմաստուն եւ ճարտարապետ, բժըշկեա զհոգւոյ իմ զհիւանդութիւն. արարող եւ յոյս փրկութեան մերոյ:

Եղիցի ձեռն քո պահապան անձին իմոյ, եւ աջ քո բարի առաջնորդեսցէ ինձ ի յարդարութիւն. բժիշկ…:

Եւ հասեալ ի Մատուռն գերեզմանատան, ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ՃԺԴ.

Դարձ անձն իմ ի հանգիստ քո, զի Տէր կոչեաց զքեզ:

Սիրեցի զի լուիցէ Տէր զձայն աղօթից իմոց. զի խոնարհեցոյց զունկն իւր առ իս.

եւ ես յաւուրս իմ կարդացի առ նա: Շրջեցան զինեւ երկունք մահու.

եւ վիշտք դժոխոց գտին զիս: Զնեղութիւն եւ զանձկութիւն գտի, եւ զանուն Տեառն կարդասցի:

Ո՜ Տէր փրկեա զանձն իմ. ողորմած Աստուած մեր,

ողորմի եւ պահէ զտղայս Տէր: Ես խոնարհ եղէ եւ Տէր կեցոյց զիս:

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Օրհնեցէ՛ք, մանկունք, զՏէր, եւ օրհնեցէ՛ք զանուն Տեառն: Եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ յայսմհետէ մինչեւ յաւիտեան:

Ի ՎԱՐԴԱՊԵՏՈՒԹԵՆԷ ՍՐԲՈՅՆ ԳՐԻԳՈՐԻ ԼՈԻՍԱՒՈՐՉԻՆ ՄԵՐՈՅ Է

ԸՆԹԵՐՑՈԻԱԾՍ (ՀԹ. 606-607)

Ամենեքին որ տեսանիցեն զարդարսն, ճանաչեսցեն զնոսա եւ ասասցեն. «Սոքա են զաւակք օրհնեալք յԱստուծոյ», եւ ուրախութեամբ ուրախ եղիցին ի Տէր: Եւ Տէր ամենակալ ասէ ցնոսա. «Եղիջիք ինձ յուստերս եւ ի դստերս»: Գութք արարչական խնամոցն յուզեսցին ի նոսա, ըստ մարգարէին որ ասէ. «Որպէս գթայ հայր ի վերայ որդւոց իւրոց, այնպէս գթասցի Տէր յերկիւղածս իւր»: Զի «այժմ յուսով հայելով՝ զայս ամենայն իբրեւ ընդ հայելի տեսանեմք, բայց յայնժամ դէմ յանդիման» տեսանեմք, եւ ի նոյն պատկեր նորոգիմք փառօք ի փառս:

Ապա ասեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Արդարքն որպէս զարմաւենիս ծաղկեսցին, որպէս զմայրսն Լիբանանու բազումք եղիցին:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Յովհաննու: (Ե. 24-29)

Փա՛ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ասէ.

Ամէն ամէն ասեմ ձեզ, զի որ զբանն իմ լսէ եւ հաւատայ այնմ որ առաքեացն զիս՝ ընդունի զկեանսն յաւիտենականս, եւ ի դատաստան ոչ մտանէ, այլ փոխեցաւ ի մահուանէ ի կեանս:

Ամէն ամէն ասեմ ձեզ, զի գայ ժամանակ եւ արդէն իսկ է, յորժամ մեռեալք լսիցեն ձայնի Որդւոյն Աստուծոյ, եւ որք լսիցենն՝ կեցցեն: Զի որպէս Հայր ունի կեանս յանձին իւրում, նոյնպէս ետ եւ Որդւոյ ունել կեանս յանձին իւրում: Եւիշխանութիւն ետ նմա դատաստան առնել, եւ զի Որդի մարդոյ է: Ընդ այն զի՞ զարմանայք, զի եկեսցէ ժամանակ յորում ամենեքին որ ի գերեզմանս կայցեն՝ լուիցեն ձայնի նորա, եւ եկեսցեն արտաքս. որոց զբարիս գործեալ իցէ ի յարութիւն կենաց, եւ որոց զչար արարեալ իցէ՝ ի յարութիւն դատաստանաց:

103

ՔԱՐՈԶ

Վասն ընդունելոյ Տեառն Աստուծոյ զհոգի հանգուցելոյս ի հանգստեան արդարոց՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն թողլոյ սմա զյանցանս՝ զկամայ եւ զակամայ՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն արժանի լինելոյ սմա՝ խաղաղութեամբ եւ մեծաւ յուսով սպասել տեառնագալուստ փողոյն՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն լսելոյ սմա զերանաւէտ զձայնն, եթէ «Եկա՛յք, օրհնեալք Հօր իմոյ, ի տեղի հանգստեան»՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն պարգեւելոյ սմա զերկնային պսակն կենաց եւ անմահութեան՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած ամենակալ, բարերար եւ բազումողորմ, քաղցր եւ անոխակալ. որ մարդասիրութեամբ քով գթացար յազգս մարդկան, եւ առաքեցեր յաշխարհ զմիածին Որդիդ քո, եկեալ տղայացաւ յամենասուրբ, կուսէն Մարիամայ, եւ փրկեաց զմեզ յանիծիցն Ադամայ, եւ նորոգեաց Հոգւովդ քով Սրբով. եւ ազատեալ զմեզ յիշխանութենէ խաւարի՝ խոստացաւ մեզ կեանս անմահականս:

Եւ արդ, բազմագութ եւ ողորմած Տէր, յորժամ ծագին արդարքն իբրեւ զարեգակն յարքայութեան քում, պայծառացեալք որպէս հրեշտակս լուսաւորս, յորժամ լինի յարութիւն ամենայն մարդկան եւ փոփոխումն եւ նորոգումն կերպարանաց, յորժամ մտանեն կատարեալքն յերկնային առագաստն բազում համարձակութեամբ եւ լի աստուածային փառօք, իջանեն ի դրախտն փափկութեան, եւ ելանեն ի վերինն Երուսաղէմ:

Յայնժամ ընդ նոսին դասաւորեա՛, Տէր, զննջեցեալսն մեր, եւ մանաւանդ զտղայս զայս, զոր անարատ եւ անշաղախ կենօք առ քեզ կոչեցեր անապական զգեստու սուրբ աւազանին, ցնծալ եւ պարել շուրջ զարքունական աթոռովդ: Զի դո՛ւ ես Տէր, որ հաստատեցեր զամենայն ի փառս տէրութեան քո: Եւ քե՛զ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ երթալով ի գէրեզման, ասեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ԽԱՉԻ ԴՁ.

Զօրութիւն Սուրբ Խաչի քո Քրիստոս որ կանգնեցեր ի փրկութիւն աշխարհի. սա պահեսցէ ըզմեզ յամենայն փորձութենէ:

Քանզի ի սմա բարձրացար Աստըւած, եւ ի սմա հեղեր ըզպատուական սուրբ զարիւնըդ. սա պահեսնէ:

Եւ ըզքո միւսանգամ զգալուստըդ նշանաւ Խաչի քո ցուցեր աշխարհի. սա պահեսցէ ըզմեզ յամենայն փորձութենէ:

Յորժամ հասանեն ի գերեզման, Քահանայն ափ մի հող առնու ի ձեռն, խաչակնքէ եւ ասէ.

Օրհնեա՛ , Տէր, ողորմութեամբ քով զհողս ծառայիս քո այսորիկ, եւ յիշեա՛ զսա, զի հող էր եւ անդրէն ի հող դարձաւ ըստ հրամանի քում:

Զայս երիցս կրկնէ: Ապա ձգէ զհողն ի գերեզմանն, եւ ասէ.

Օրհնութիւնն աստուածային իջցէ ի հող մահու սորին, եւ բուսուսցէ յօրն վերջին, անուամբ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա իջուցանեն զննջեցեալն ի գերեզմանն եւ ծածկեն հողով, եւ ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ԻԲ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա. Տէր հովուեսցէ զիս

եւ ինձ ինչ ո՛չ պակասեսցի:

Ի վայրի դալարւոջ անդ բնակեցոյց զիս, եւ առ ջուրս հանգստեան սնոյց զիս:

Դարձոյց զանձն իմ առ իս, եւ առաջնորդեաց ինձ

ի ճանապարհս արդարութեան վասն անուան իւրոյ: Թէպէտ եւ գնացից ես ի մէջ ստուերաց մահու,

ո՛չ երթեայց ի չարէ, զի դու, Տէր, ընդ իս ես: Ցուպ քո եւ գաւազան՝

նոքա մխիթարեսցեն զիս: Պատրաստ արարեր առաջի իմ զսեղան,

ակն յանդիման նեղչաց իմոց: Օծեր իւղով զգլուխ իմ.

բաժակ քո որպէս անապակ արբեցոյց զիս: Ողորմութիւն քո, Տէր,

զհետ իմ եկեսցէ զամենայն աւուրս կենաց իմոց, բնակել ինձ ի տան Տեառն ընդ երկայն աւուրս:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Տէր, ուղղեա՛ զգնացս մեր ի ճանապարհս խաղաղութեան: Տէր, ուղղեա՛ եւ առաջնորդեա՛ հոգւոց մերոց եւ ամենայն հաւատացելոց՝ գնալ յարդարութեան ճանապարհն եւ ի կեանսն յաւիտենից:

ՔԱՐՈԶ

Աղաչեսցուք զամենակալն Աստուած, զի յաջողեալ ուղղեսցէ զճանապարհս ծառայից իւրոց ի բարի եւ ի խաղաղութիւն: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Առաջնորդ կենաց եւ պարգեւիչ խաղաղութեան, Քրիստոս Աստուած մեր, առաջնորդեա՛ մեզ գնալ ի ճանապարհս քո արդարութեամբ, եւ խաղաղութեամբ ժամանել ի նաւահանգիստն կենաց եւ փրկութեան շնորհօք ողորմութեան քո, զի դու ես օգնական եւ փըրկիչ մեր. եւ քե՛զ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն:

Օրհնեալ ես, Տէր Աստուած փրկիչ մեր, որ յամենայն ժամ ընդ մեզ ես, եւ ոչ երբեք թողուս ի ձեռանէ քումմէ զայնոսիկ՝ որք հաւատով եւ ճշմարտութեամբ կարդան առ քեզ: Աղաչեմք եւ խնդրեմք ի քէն, Տէր, ճանապարհորդակի՛ց լեր ծառայից քոց՝ քոյին վերակացութեամբդ պահելով ի խաղաղութեան. եւ առաջնորդեա՛ մեզ միւսանգամ խաղաղութեամբ եւ խնդութեամբ հասանել յիւրաքանչիւր բնակութիւնս ի Քրիստոս Յիսուս ի Տէր մեր. որում վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ԲԿ.

Ողորմած Աստուած քաւեա զանօրէնութիւնս իմ: Հաւատ ունելով հոգի խաղաղութեան, երթ առ արարիչն հայցելով, Աստըւած իմ հանգո:

Մերձեցաւ անձն իմ ի հող յորմէ ստեղծեր զիս, եւ հոգւոյս մեկնեալ յինէն. Տէր զապաւինեալս յիշեա ի քում գալըստեանն:

Ստեղծուած եմ անարատ ձեռաց քոց, մի անտես առներ, այլ խնայեա յիս յահագին աւուրն. Տէր զապաւինեալս…:

Յորժամ գաս փառօք Հօր դատել ըզտիեզերս ամենայն, եւ հարկանի փող հընչման յարութեան. Տէր…:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

Ընդ Քրիստոսի պահելով յաղթող լիցուք փորձողին, եւ ընդ հրեշտակս երգեսցուք. Փառք ի բարձունս Աստուծոյ:

ՔԱՐՈԶ

Վասն կնքելոյ զգերեզմանս զայս նշանաւ Խաչին իւրոյ մինչեւ ի գալուստն իւր սուրբ՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն առաքելոյ զշնորհս Հոգւոյն Սրբոյ ի սիրտ լսողաց հաւատացելոց անուան իւրոյ՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն մխիթարելոյ զվշտագնեալս սրտիւք ի ձեռն ողորմութեան իւրոյ՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Փառաւորեալ է անուն քո սուրբ, Հա՛յր երկնաւոր, Թագաւոր անմահ, որ պատրաստեցեր մեզ հանգիստ յերկրաւոր աշխատութեանցս՝ զանախտ եւ զանաշխատ կեանսդ ի հանդերձեալ աշխարհին, ի ձեռն միածնի Որդւոյ քո սիրելւոյ, որ սպան զմահ եւ լուսաւորեաց զմեզ ի կեանս եւ յանեղծութիւն, փրկեաց զմեզ յիշխանութենէ խաւարի եւ փոխեաց յարքայութիւնդ երկնից:

Արդ, աղաչեմք եւ խնդրեմք ի քէն, Տէր, առաքեա՛ զպահպանողական զօրութիւն աջոյ քո եւ օրհնեա՛ զտեղի հանգըստեան սորա, զի ի գոչել փողոյ գալստեան միածնի քո՝ նորոգեսցի սրաթռիչ թեւօք վերանալ յարքայութիւնդ երկնից ընդ այլ սրբոց քոց: Եւ ընդ նոսին փառաւորել զքեզ, Հա՛յր, ընդ Որդւոյ եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԵՐԳ

Փառաց ի փառս բարձրանան, աջակողմեանքըն վերանան, յորժամ լսեն զերանական ձայն օրհնութեան ի քէն կոչման. ննջեցելոյս մեր լըսեցո՛ զաստուածային բարբառըդ քո. դասաւորեա ըզսա վերնոցն երգել քեզ փառս ընդ զըւարթնոցն:

Ի վերինն Երուսաղէմ ի բնակարանըս հրեշտակաց, ուր Ենովք եւ Եղիաս կան ծերացեալ աղաւնակերպ. ի դրախտին եդեմական պայծառացեալ արժանապէս. ողորմած Տէր, ողորմեա հոգւոցըն մեր նընջեցելոց:

Ապա Սարկաւագն ասէ.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Եւ Քահանայն ասէ.

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից, ամէն:

Ապա Քահանայն մի ըստ միոջէ կնքէ խաչիւ զ չորս կողմանս գերեզմանին: Առաջին, կանգնեալ յԱրեւմուտս՝ ասէ

ԿՆՔՈՒՄՆ

Օրհնեսցի եւ կնքեա՛լ պահեսցի գերեզման եւ ոսկերք ծառայիս Աստուծոյ, նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ բանիւ սուրբ Աւետարանիս, յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:

Ապա անցանէ յԱրեւելս.

Օրհնեսցի եւ կնքեա՛լ պահեսցի շիրիմ եւ ոսկերք ծառայիս Աստուծոյ, նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ բանիւ սուրբ Աւետարանիս, յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:

Անցանէ ի Հիւսիսակողմն.

Օրհնեսցի եւ կնքեա՛լ պահեսցի դամբարան եւ ոսկերք ծառայիս Աստուծոյ, նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ բանիւ սուրբ Աւետարանիս, յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:

Հուսկ անցանէ ի Հարաւակողմն.

Կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Անշա՛րժ եղիցի կնիք տէրունեան ի վերայ գերեզմանի ծառայիս Աստուծոյ՝ մինչեւ ի գալուստն Քրիստոսի, որ եկեալ միւսանգամ նորոգեսցէ փառօք ի փառս Հօր եւ Հոգւոյն Սրբոյ. ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ՏՂԱՅԻ ԱՅԳՈՒՑ ԿԱՏԱՐԵԼՈՅ

Ի միւսում աւուրն գան ի գերեզմանն եւ ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ՃԺԸ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Ձեռք քո արարին եւ ստեղծին զիս, իմաստո՛ւն արա զիս, եւ ուսայց զպատուիրանս քո:

Երկիւղածք քո տեսցեն զիս եւ ուրախ եղիցին, զի ես ի բանս քո յուսացայ:

Եղիցի սիրտ իմ ամբիծ յարդարութեան քում, զի մի՛ ամաչեցից:

Քո՛ եմ ես եւ կեցո զիս, զի զարդարութիւնս քո խնդրեցի: Ճրագ են բանք քո ոտից իմոց, եւ լոյս տան շաւղաց իմոց: Անձն իմ ի ձեռս քո է յամենայն ժամ, եւ զօրէնս քո ես ո՛չ մոռացայ:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ. Այժմ եւ միշտ եւ:

Ապա ասեն.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Քահանայն խունկ արկանէ, եւ ասեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ԴԿ.

Յորժամ եկին ի գերեզմանն իւղաբեր կանայքն, եւ բերին զխունկսն խընկել զանապական մարմինն:

Յայնժամ հրեշտակն աւետարանէր յարեաւ Քրիստոս. պատմեցէք աշակերտացըն զյարութիւնն Տեառն:

Իսկ նոցա զարհուրեալ վասն ահագին տեսլեանն, պատմէին աշակերտացըն զահագին տեսիլն:

Որ արարիչդ ես արարածոց հանգուցեալդ ի հրեղէն կառս. յիշեա զհոգիս ննջեցելոց մերոց, եւ հանգո ընդ սուրբս քո:

Որ երկայնամիտդ ես առ ամենեսեան եւ ներող յանցանաց մերոց. յիշեա զհոգիս ննջեցելոց:

Որ միւսանգամ գալոց ես հայրենի փառօք նորոգել զնախաստեղծին ծնունդ. յիշեա զհոգիս ննջեցելոց մերոց, եւ հանգո ընդ սուրբս քո:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

Ընդ սուրբս քո դասեա եւ ընդ արդարսըն պսակեա ի տեղի անկելոց հրեշտակաց զնջեցեալսն մեր կարգաւորեա. որ ողորմածդ ես յամենայնի:

Ապա ասեն.

ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա. Օրհնեցէ՛ք, մանկունք, զՏէր,

եւ օրհնեցէք զանուն Տեառն: Եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ

յայսմհետէ մինչեւ յաւիտեան:

ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔեԼՈՅՆ Ի ԿՈՐՆԹԱՑՒՈՑ ԱՌԱՋԻՆ ԹՂԹՈՅՆ Է

ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ (ԺԵ. 52-57)

Քանզի փող հարկանի, եւ մեռեալք յարիցեն առանց ապականութեան, եւ մեք նորոգեսցուք: Զի պարտ է ապականութեանս այսմիկ զգենուլ զանապականութիւն, եւ մահկանացուիս այսմիկ՝ զգենուլ զանմահութիւն: Այլ յորժամ մահկանացուս այս զգեցցի զանմահութիւն, եւ ապականութիւնս՝ զանապականութիւն, յայնժամ եղիցի բանն որ գրեցաւ, եթէ «Ընկլաւ մահ ի յաղթութիւն»: «Ո՞ւր է, մահ, յաղթութիւն քո. ո՞ւր է, դժոխք, խայթոց քո»: Խայթոց մահու՝ մեղք են, եւ զօրութիւն մեղաց օրէնք: Այլ շնո՛րհք Աստուծոյ, որ ետ մեզ զյաղթութիւն ի ձեռն Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Ապա ասեն ձայնիւ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Հոգի քո սուրբ եւ բարի առաջնորդեսցէ ինձ ի յերկիր ուղիղ:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Յովհաննու: (ԺԴ. 15-19)

Փա՛ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ասէ.

Եթէ սիրէք զիս՝ զպատուիրանս իմ պահեսջիք, եւ ես աղաչեցից զՀայր, եւ ա՛յլ մխիթարիչ տացէ ձեզ, զի ընդ ձեզ բնակեսցէ ի յաւիտեան. զՀոգին ճշմարտութեան, զոր աշխարհս ոչ կարէ ընդունել, զի ո՛չ տեսանէ զնա եւ ոչ ճանաչէ զնա. բայց դուք ճանաչէք զնա, զի առ ձեզ բնակեսցէ եւ ընդ ձեզ եղիցի:

Ոչ թողից զձեզ որբս. գամ առ ձեզ: Փոքր մեւս եւս՝ եւ աշխարհս ոչ եւս տեսանէ զիս, բայց դուք տեսանիցէք զիս. զի ես կենդանի եմ, եւ դուք կենդանի լինելոց էք:

ՔԱՐՈԶ

Վասն ի վերուստ խաղաղութեան եւ փրկութեան անձանց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր, ողորմեա՛:

Վասն լսելի լինելոյ Տեառն Աստուծոյ ձայնի աղաչանաց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն հոգւոցն հանգուցելոց, որք ճշմարիտ եւ ուղիղ հաւատով ի Քրիստոս ննջեցին՝ զՏէր աղաչեսցուք:

Յիշեա՛, Տէր, եւ ողորմեա՛:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Օրհնեալ ես, միածին Որդի Աստուծոյ՝ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, որ ամենառատ գթութեամբ քով մարմնացար ի սուրբ կուսէն Մարիամայ, եւ պարգեւեցար մեզ ի խաչին նուէր հաշտութեան Հօր՝ հեղմամբ քո սուրբ արեանդ: Թաղեցար ի գերեզմանի եւ իջեր ի դժոխս, եւ ազատեցեր զհոգիսն որ ի նմա, ի սուրբ միաշաբաթին յարուցեալդ ի մեռելոց, ձայնելով հզօր քո բանիւդ, թէ «Որք ի կապանսդ էք՝ ելէ՛ք, եւ որք ի խաւարի՝ յայտնեցարո՛ւք»:

Ուստի եւ մեք ի սուրբ եւ ի լուսաւոր յարութեան քո եկեալ ի գերեզմանս մեռելոց, կենսատու սուրբ Խաչիւս եւ սուրբ Աւետարանաւս աւետեմք սոցա զսքանչելի եւ զանսուտ յոյս վերստին նորոգմանն՝ զոր խոստացար մեզ: Վասն որոյ աղաչեմք զամենագութ Փրկիչդ մեր միաբան ծառայքս քո. խոնարհեա՛ց, Տէր՛, յաղաչանս մեր, եւ հանգո՛ զհոգի տղայիս այսորիկ շնորհօք ողորմութեան քո: Որպէսզի տնկակից եղեալս նմանութեան մահու քո, լիցի եւ կցորդ կենսաբեր յարութեան քո, եւ վայելեսցէ զարքայութիւնդ երկնից ընդ սուրբս քո: Եւ մեք ողորմութիւն գտեալ ի քէն՝ փառաւորեսցուք զքեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՛ւն ամենեցուն:

Յոյս յարութեան մերոյ, Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, այժմ ժողովեալ մեր ի հանգիստ տղայիս այսորիկ՝ հնչեմք զաւետիս յարութեան ճշմարիտ բարբառով սուրբ Աւետարանին, եւ խոնարհեալ առաջի քո՝ աղաչեմք զբարեգութ մարդասիրութիւն քո: Հանգո՛, Տէր, զհոգի տղայիս այսորիկ ընդ ընտրեալս քո, եւ ժառանգակից արա զսա սրբոց քոց յարքայութեանդ երկնից: Եւ զմեզ ընդ նոսին արժանի արա յարազուարճ բերկրանօք օրհնել զքեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ ապա ասի.

ԵՐԳ

Յետ կամաւոր մահու խաչի եդար ի նոր գերեզմանի. երեքօրեայ թաղմամբ յերկրի նոր ստեղծեր զմեզ կենդանի. զիջեալս ընդ քեզ ի հող մահու վերակոչեա ձայնիւ փողոյ. լի լապտերօք մոյծ յառագաստ ընդ իմաստուն սուրբ կուսանացն:

Կուսածին մարդացեալ Աստուած իմ Յիսուս. յայնմ աւուր ահեղ ատենին զգինս արեան քո մի դատապարտեր. օգնեա եւ ինձ Քրիստոս այսօր յառաջին ճանապարհին եւ ի միւսանգամ գալստեանն քո օգնեա ինձ:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Հոգւոցն հանգուցելոց …:

ՔԱՐՈԶ

Վասն հանգուցեալ հոգւոցն …:

ԱՂՕԹՔ

Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ …: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ՏՂԱՅԻ ԵՕԹՆ ԱՒՈՒՐ ԿԱՄ ՔԱՌԱՍՆՕՐԵԱՅ

ԵՒ ԿԱՄ ՏԱՐԵՄՈՒՏ ԿԱՏԱՐԵԼՈՅ

Գան ի գերեզմանն եւ ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ՃԺԸ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Ձեռք քո արարին եւ ստեղծին զիս, իմաստո՛ւն արա զիս, եւ ուսայց զպատուիրանս քո:

Երկիւղածք քո տեսցեն զիս եւ ուրախ եղիցին, զի ես ի բանս քո յուսացայ:

Եղիցի սիրտ իմ ամբիծ յարդարութեան քում, զի մի՛ ամաչեցից:

Քո՛ եմ ես եւ կեցո զիս, զի զարդարութիւնս քո խնդրեցի:

Ճրագ են բանք քո ոտից իմոց, եւ լոյս տան շաւղաց իմոց:

Անձն իմ ի ձեռս քո է յամենայն ժամ, եւ զօրէնս քո ես ո՛չ մոռացայ:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ. Այժմ եւ միշտ եւ:

Ապա ասեն.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Քահանայն խունկ արկանէ, եւ ասեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ԴԿ.

Յորժամ եկին ի գերեզմանն իւղաբեր կանայքն, եւ բերին զխունկսն ի խընկել զանապական մարմինն:

Յայնժամ հրեշտակն աւետարանէր յարեաւ Քրիստոս. պատմեցէք աշակերտացըն զյարութիւնն Տեառն:

Իսկ նոցա զարհուրեալ վասն ահագին տեսլեանն. պատմէին աշակերտացն զահագին տեսիլն:

Որ արարիչդ ես արարածոց հանգուցեալդ ի հրեղէն կառս. յիշեա զհոգիս ննջեցելոց մերոց, եւ հանգո ընդ սուրբս քո:

Որ երկայնամիտդ ես առ ամենեսեան եւ ներող յանցանաց մերոց. յիշեա զհոգիս ննջեցելոց:

Որ միւսանգամ գալոց ես հայրենի փառօք նորոգել զնախաստեղծին ծնունդ. յիշեա զհոգիս մերոց, եւ հանգո ընդ սուրբս քո:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

Ընդ սուրբս քո դասեա եւ ընդ արդարսն պսակեա ի տեղի անկելոց հրեշտակաց զննջեցեալսն մեր կարգաւորեա. որ ողորմածդ ես յամենայնի:

Ապա ասեն.

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա. Օրհնեցէ՛ք, մանկունք, զՏէր,

եւ օրհնեցէք զանուն Տեառն: Եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ

յայսմհետէ մինչեւ յաւիտեան:

ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ
Ի ԿՈՐՆԹԱՑՒՈՑ ԱՌԱՋԻՆ ԹՂԹՈՅՆ Է ԸՆԹԵՐՑՈԻԱԾՍ

(ԺԵ. 52-57)

Քանզի փող հարկանի, եւ մեռեալք յարիցեն առանց ապականութեան, եւ մեք նորոգեսցուք: Զի պարտ է ապականութեանս այսմիկ զգենուլ զանապականութիւն, եւ մահկանացուիս այսմիկ զգենուլ զանմահութիւն: Այլ յորժամ մահկանացուս այս զգեցցի զանմահութիւն՝ եւ ապականութիւնս՝ զանապականութիւն, յայնժամ եղիցի բանն որ գրեցաւ, եթէ «Ընկլաւ մահ ի յաղթութիւն»: «Ո՞ւր է, մահ, յաղթութիւն քո. ո՞ւր է, դժոխք, խայթոց քո»: Խայթոց մահու՝ մեղք են, եւ զօրութիւն մեղաց օրէնք: Այլ շնո՜րհք Աստուծոյ, որ ետ մեզ զյաղթութիւն ի ձեռն Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Ապա ասեն ձայնիւ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա. Հոգի քո սուրբ, եւ բարի

առաջնորդեսցէ ինձ ի յերկիր ուղիղ:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Ղուկասու: (ԺԲ. 32-40)

Փա՛ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ասէ.

Մի՛ երկնչիր, հօտ փոքրիկ, զի հաճեցաւ Հայր ձեր տալ ձեզ զարքայութիւն: Վաճառեցէ՛ք զինչս ձեր եւ տո՛ւք ողորմութիւն. եւ արարէք ձեզ քսակս առանց հնանալոյ, գանձ անպակաս յերկինս, ուր ոչ գող մերձենայ եւ ոչ ցեց ապականէ: Զի ուր զանձն ձեր է, անդ եւ սիրտք ձեր եղիցին:

Եղիցին գօտիք ձեր պնդեալ ընդ մէջս, եւ ճրագունք լուցեալք: Եւ դուք նմանողք մարդկան, որ ակն ունիցին տեառն իւրեանց թէ ե՛րբ դառնայցէ ի հարսանեաց. զի յորժամ գայցէ եւ բախիցէ՝ վաղվաղակի բանայցեն նմա: Երանի՜ իցէ ծառայիցն այնոցիկ զորս եկեալ տէրն գտցէ արթունս. ամէն ասեմ ձեզ, զի գօտի ընդ մէջ ածցէ եւ բազմեցուսցէ զնոսա, եւ անցեալ պաշտիցէ զնոսա: Եւ եթէ յերկրորդ կամ յերրորդ պահու եկեսցէ եւ գտցէ այնպէս, երանելի են ծառայքն այնոքիկ: Բայց զա՛յն գիտասջիք, եթէ գիտէր տանուտէրն յորում ժամու գող գայ, չտա՛յր թոյլ ական հատանել ի տան իւրում: Եւ դո՛ւք եղերուք պատրաստք, զի յորում ժամու ո՛չ կարծիցէք, գայ Որդի մարդոյ:

ՔԱՐՈԶ

Վասն ի վերուստ խաղաղութեան եւ փրկութեան անձանց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն լսելի լինելոյ Տեառն Աստուծոյ ձայնի աղաչանաց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն թողլոյ մեզ զամենայն յանցանս մեր, զկամայ եւ զակամայ, զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն հոգւոցն հանգուցելոց, որք ճշմարիտ եւ ուղիղ հաւատով ի Քրիստոս ննջեցին, զՏէր աղաչեսցուք:

Յիշեա՛, Տէր, եւ ողորմեա՛:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Օրհնեալ ես, բարեխնամող եւ բարեգութ Աստուած, որ նեղելոց ես անդորրիչ եւ տրտմելոց մխիթարիչ, որ տնանկաց ես ապաւէն եւ սգաւորաց սփոփիչ, աշխատելոց նաւահանգիստ եւ լքելոց զօրացուցիչ, մեղաւորաց ես քաւարան եւ անմեղաց պատսպարան, որ յոյսդ ես եւ ապաւէն կենդանեաց եւ մեռելոց: Ընկա՛լ եւ պահպանեա՛ զհոգի ծառայիս այսորիկ Հոգւովդ քով Սրբով:

Պայծառացո՛ զսա ընդ սուրբս քո եւ կարգաւորեա՛ ընդ արդարս քո՝ անճառ փառօք եւ աննուազելի լուսով: Կնքեա՛ եւ զպահարան բնակութեան սորա, եւ օրհնեա՛ ողորմութեամբ քով: Եւ մեզ՝ յուղարկաւորացս սորա եւ զհետ եկեալ ժողովոյս՝ շնորհեա՛ զքաւութիւն մեղաց, փրկեա՛ ի խորամանկութենէ Սատանայի, եւ զգաստացո՛ զսիրտս մեր ի հաճոյս քո, բեւեռեա՛ զմեզ յերկիւղ քո եւ ի սէր՝ միշտ խորհիլ զպատուէր քո սուրբ հրամանիդ, եւ անմոռաց ունել առաջի աչաց մերոց զօրն յետին ահաւոր դատաստանիդ: Զի արժանի լիցուք կեալ առաքինասէր վարուք՝ եւ ո՛չ յաղթիլ ի մարմնական զբաղմանց: Եւ յամենայնի անդադար փառաւորեսցուք զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգի, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն:

Արդ, եւ ձե՛զ պարտ է գոհանալ զԱստուծոյ, զի վախճանեալս ձեր՝ յերկրէս յերկինս վերացաւ, ի մարդկանէ ի հրեշտակս փոխեցաւ, ի մահուանէ ի կեանս, ի խաւարէ ի լոյս, յաղքատութենէ ի թագաւորութիւն, ի վաստակոց ի հանգիստ, ի տրտմութենէ աշխարիս ի յերկնային ուրախութիւնսն, ի մեղաց յարդարութիւն, ի հողեղինացս ի լուսեղէնս վերացաւ, եւ ընդ հրեշտակս դասակարգեցաւ:

Վասն այսորիկ ո՛չ է պարտ քրիստոնէից սուգ առնուլ ի վերայ մեռելոց: Այլ դուք մխիթարեցարուք միւսանգամ կենդանութեամբ ամենայն ընտրելոց ի Քրիստոս Յիսուս ի Տէր մեր, որո՛ւմ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԵՐԳ

Սարսափին տարերք երկրի յորժամ փառօք գաս հայրենի, արեգական լոյս խաւարի լուսինն աստեղբքըն նըւազի. զսա յաւուրն աներեկի լուսաւորեա լուսով քոյին. դասաւորեա զսա վերնոցն երգել ըզփառս ընդ զըւարթնոցն:

Գըրեցայ ես ի գիր կենդանութեան. եւ մեկնեցայ երթալ առ արարիչն երկնի եւ երկրի. օգնական…:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Հոգւոցն հանգուցելոց …:

ՔԱՐՈԶ

Վասն հանգուցեալ …:

ԱՂՕԹՔ

Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ …: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ԱՂ ՕՐՀՆԵԼՈՅ

ՍԱՂՄՈՍ ԿԶ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Աստուած, ողորմեա՛ մեզ եւ օրհնեա՛ զմեզ. երեւեցո՛ զերեսս քո ի մեզ, եւ ողորմեա՛ մեզ:

Ճանաչել յերկրի զճանապարհս քո, յազինս ամենայն զփրկութիւնս քո:

Խոստովան եղիցին առ քեզ ժողովուրդք, Աստուած, խոստովան եղիցին առ քեզ ժողովուրդք ամենայն:

Ուրախ եղիցին եւ ցնծասցեն ազինք, զի դու դատիս զժողովուրդս ուղղութեամբ,

եւ ազզաց երկրի դո՛ւ առաջնորդես: Խոստովան եղիցին առ քեզ ժողովուրդք, Աստուած,

գոհասցին զքէն ժողովուրդք ամենայն: Երկիր ետ զպտուղ իւր,

եւ օրհնեաց զմեզ Աստուած, Աստուած մեր:

Աստուած մեր օրհնեսցէ զմեզ, եւ ի նմանէ երկիցեն ամենայն ծագք երկրի:

ՔԱՐՈԶ

Լուիցէ Տէր ձայնի աղաչանաց մերոց, բարեխօսութեամբ սուրբ Աստուածածնին, եւ իջանելոյ ի վերայ մեր ողորմութեան եւ գթութեան Տեառն Աստուծոյ. ամենակալ Տէր Աստուած մեր կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Օրհնեալ ես, Տէր Աստուած ամենակալ, արարիչ ամենայն արարածոց, որ արարեր զամենայն արարածս քո բարի եւ լաւ, եւ չիք ինչ ի նոսա խոտան: Զոր ետուր ի պէտս որդւոց մարդկան. որ արարեր զաղն ի հաստատութիւն երկրի եւ ի ժողովս ջուրց: Եւ արդ, մեք՝ հաւատացեալքս անուան քում սրբոյ, առեալ զպարգեւս քո, գոհանամք զառատ ողորմութենէդ քումմէ, եւ փառաւորեմք զամենամեծ տէրութիւն քո:

Օրհնեա՛ , Տէր, ողորմութեամբդ քով զաղս զայս, եւ սրբեա՛ զսա, զի ամենայն ինչ, յոր եւ խառնեսցի սա, եղիցի քեզ ի հաճոյս եւ յընդունելութիւն, եւ մեզ ի մաքրութիւն եւ յառողջութիւն հոգւոյ եւ մարմնոյ: Որպէսզի հաստատեալք սովաւ եւ զուարճացեալք, յամենայնի անդադար փառաւորեսցուք զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգի, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա Դպիրքն եղանակեն.

Ամէն. Ալէլուիա, Ալէլուիա, Ալէլուիա:

Քահանայն տեառնագրէ եւ ասէ.

Օրհնեսցի եւ սրբեսցի աղս այս՝ նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ սուրբ Աւետարանաւս. յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից:

Յետ երիցս կրկնելոյ ասեն.

Ամէն:

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԵՐԳ ԴՁ.

Ահեղ խորհուրդ քահանային. բազկատարած կայ ի բեմին առաջի սուրբ սեղանոյն. հուր շիջանի, խաւար մերժի. տրտմեալ հոգիքն ուրախանան, զի թողութիւն մեղաց լինի. ողորմած Տէր, ողորմեա հոգւոցըն մեր ննջեցելոց:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Հոգոցն հանգուցելոց, Քրիստոս Աստուած, արա՛ հանգիստ եւ ողորմութիւն, եւ մեզ մեղաւորացս շնորհեա զթողութիւն յանցանաց:

ՔԱՐՈԶ

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Վասն հանգուցեալ հոգւոցն աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի զնոսա ընդ արդարսն դասեսցէ, եւ զմեզ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Քրիստոս, Որդի Աստուծոյ, անոխակալ եւ բարեգութ, գթա՛ քո արարչական սիրովդ ի հոգիս համայն հանգուցեալ ծառայից ազգիս հայոց [եւ մանաւանդ … ^*]:

Յիշեա՛ յաւուր մեծի գալստեան արքայութեան քոյ: Արա՛ արժանի ողորմութեան, քաւութեան եւ թողութեան մեղաց: Դասաւորեալ պայծառացո՛ ընդ սուրբս քո յաջակողման դասուն, զի դո՛ւ ես Տէր եւ արարիչ ամենեցուն, դատաւոր կենդանեաց եւ մեռելոց: Եւ քե՛զ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

 

 

ԿԱՆՈՆ ՕՐՀՆՈՒԹԵԱՆ ՄԱՏԱՂԻ

ՍԱՂՄՈՍ ԺԹ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Յիշեսցէ Տէր զամենայն պատարագս քո եւ զուխտս քո ընդունելի արասցէ:

Տացէ քեզ Տէր ըստ սրտի քում եւ զամենայն խորհուրդս քո նա կատարեսցէ:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ. Այժմ եւ միշտ եւ:

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ԴԿ.

Որ յանէից ստեղծող գոյից արարչակից Հօր բանդ Աստւած. թողութիւն շնորհեա ննջեցելոց քոց ծառայից, յորժամ գաս դատել զոր անարատ ձեռօք ստեղծեր:

Որ ի Հօրէ առաքեցար եւ մարմնացար ի սուրբ կուսէն. թողութիւն…:

Որ ի խաչին անշնչացար զմահու լուծեր զիշխանութիւն. թողութիւն…:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ:

Որ պսակիչդ ես քոց սրբոց. եւ անվախճան բարեաց բաշխող. թողութիւն…:

ԱՂՕԹՔ

Գոհանամք զքէն, Տէր Աստուած ամենակալ, արարիչ ամենայն արարածոց, որ լցեր եւ զարդարեցեր զամենայն երկիր պտղալից եւ վայելուչ պարարտութեամբ, եւ ետուր զնոսա ի պէտս ուրախութեան որդւոց մարդկան, զի փառաւորեսցի հանապազ ամենասուրբ անուն քո՝ ի քո ստեղծեալ ծառայիցս, որ վայելեմք միշտ յամենառատ բարութեան քում:

Եւ արդ՝ բարերար եւ բազմագութ Տէր, քե՛զ խոնարհեցուցանեմք զծունր սրտից մերոց, եւ հայցեմք ի բարերարութենէ քումմէ, առաքեա՛ ի ժամուս յայսմիկ զշնորհս ամենազօր Հոգւոյդ Սրբոյ ի վերայ սեղանոյս այսորիկ, եւ օրհնեա՛ ողորմութեամբ քով զառաջիկայ հացս զայս եւ զգինիս, զոր ի քո առատ բարութենէդ մատուցանեմք առաջի քո, անկարօտդ Աստուած, ի յիշատակ հոգւոցն հաւատով ի քեզ ննջեցելոց:

Շնորհեա՛ ամենեցուն որք հաղորդին ի սմանէ՝ զփրկութիւն, եւ զառողջութիւն կենաց, եւ զթողութիւն յանցանաց: Եւ զհոգիս ննջեցելոց մերոց յիշեա՛, Տէր, եւ դասաւորեա՛ ընդ սուրբս՝ յերկնաւոր առագաստին յանսպառ ուրախութիւնսն, եւ պարգեւեա վարձս բարեաց՝ մատուցողաց պատարագիս: Եւ վասն առատ մարդասիրութեան քո, Տէր, ջնջեա՛ զձեռագիր յանցանաց ամենայն ժողովըրդեանս, բարեխօսութեամբ սուրբ Աստուածածնին եւ ամենայն քոց սրբոց, եւ արժանի արա զմեզ գտանել ողորմութիւն յաւուր հատուցման ամենայն գործոց: Զի դո՛ւ ես կեանք անվախճան, եւ երանութիւն ամենայն արդարոց: Եւ քեզ ամենասուրբ Երրորդութեանդ եւ միոյ Տէրութեանդ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Հոգւոցն հանգուցելոց …:

ՔԱՐՈԶ

Վասն հանգուցեալ հոգւոցն …:

ԱՂՕԹՔ

Քրիստոս Որդի Աստուծոյ …: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ԶԳԵՍՏ ԵՒ ԱՅԼ ՍՊԱՍՍ ՕՐՀՆԵԼՈՅ

(Զվարագոյր եւ զծածկոց սուրբ Սեղանոյ, եւ զայլ սրբութեան զգեստս՝ զսաղաւարտ, զ շապիկ, զուրար, զգօտի, զ բազպան, զվակաս, զ շուրջառ, զգոգնոց եւ զայլն):

Տանին զսպասսն յԵկեղեցին, առաջի բեմին, զորս ի վեր ունէլով Սարկաւագունքն, ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ՃԼԱ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Քահանայք քո զգեցցին զարդարութիւն, եւ սուրբք քո ցնծալով ցնծասցեն:

Հաճեցաւ Տէր ընդ Սիոն, եւ ընտրեաց բնակիլ ի նմա. ասէ՝ Ա՛յս է հանգիստ իմ յաւիտեանս յաւիտենից, ի սմա բնակեցայց՝ զի հաճեցայ ընդ սա:

Զայրիս սորա օրհնելով օրհնեցից, եւ զաղքատս սորա լցուցից հացիւ:

Երիցանց սորա զզեցուցից զփրկութիւն, եւ սուրբք սորա ցնծալով ցնծասցեն:

Ա՛նդ ծագեցից զեղջիւր ի Դաւիթ. պատրաստ արարից զճրագ օծելոյ իմոյ:

Թշնամեաց նորա զգեցուցից զամօթ, այլ ի վերայ նորա ծաղկեսցի սրբութիւն իմ:

Փառք Հօր եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

ՔԱՐՈԶ

Աղաչեսցուք զմարդասէրն Աստուած, զի ընկալցի զսպասս զայս ի հաճոյս բարերար կամաց իւրոց, ի պայծառութիւն տան

128

իւրոյ, ի գովեստ փառաց անուան իւրոյ, եւ կեցուսցէ զարարածս իւր: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած հզօր, բարձրեալ եւ ահաւոր, որ զգեցուցեր զեկեղեցի քո լուսով փառաց քոց, եւ եղեր մեզ զգեստ անապականութեան: Ընկա՛լ ի մէնջ զգեստս զայս, որպէս ի ձեռն Մովսիսի զնիւթ Խորանին Վկայութեան, եւ իբրեւ զհանդերձս մանկանց Եբրայեցւոց ի պատիւ քեզ տարածելոց: Օրհնեա՛ եւ սրբեա՛ զսա, որպէս ընկալար եւ օրհնեցեր զկտաւսն Յովսեփայ, զոր մատոյց ի պատանս աստուածային մարմնոյդ, զի եւ սա արժանի լիցի եկեղեցւոյ քում սրբոյ: Եւ որպէսզի ցնծասցեն մատուցողք սորա, տո՛ւր նոցա, Տէր, փոխարէն. հատո՛ նոցա աստ եւ ի հանդերձեալ երկրիդ զողորմութիւն քո մեծ եւ զառատ: Եւ քեզ ընդ Հօր եւ Հոգւոյդ Սրբոյ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն :

Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ՆՈՐ ԳԻՐՔ ՕՐՀՆԵԼՈՅ

Սարկաւագն ունելով զգիրսն ի վերայ բազկացն, ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ՀԷ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Նայեցարո՛ւք, ժողովուրդք, յօրէնս իմ. խոնարհեցուցէ՛ք զունկն ձեր ի բանս բերանոյ իմոյ:

Բացից առակաւ զբերանս իմ, եւ խօսեցայց զառակս ի սկզբանէ:

Որպէս լուաք՝ եւ ծանեաք զայս, եւ հարքն մեր պատմեցին մեզ:

Ոչինչ ծածկեցաւ յորդւոց նոցա, յազգ յայլ պատմել զօրհնութիւնս Տեառն՝

զզօրութիւն եւ զսքանչելիս իւր զոր արար: Փառք Հօր եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

ՔԱՐՈԶ

Խնդրեսցուք հաւատով միաբանութեամբ ի Տեառնէ՝ զի զողորմութեան զշնորհս իւր արասցէ ի վերայ մեր. Տէրն ամենակալ կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Օրհնեա՛լ ես, Տէր Աստուած մեր, որ ետուր մեզ զպատուիրանս քո ի լուսաւորութիւն անձանց մերոց: Ընկա՛լ եւ այժմ զնորատիպ գիրս զայս ի ձեռաց մերոց ի տաճար սուրբ քո: Օրհնեա՛ եւ սրբեա՛ զսա, զի որք ընթերցցին, եւ որք լուիցեն, բացցին սիրտք նոցա՝ առնել զհրամանս քո գրեալս ի սիրտս իւրեանց, լինել քեզ ժողովուրդ սեպհական: Պայծառացո՛, Տէր, եւ զհոգի մատուցողի սորին. եւ եթէ յանցեալ ինչ իցէ փոքու կամ մեծի, արա թողութի՛ւն բարեխօսութեամբ սուրբ Աստուածածնին եւ ամենայն սըրբոց: Զի դո՛ւ ես Տէր Աստուած մեր, եւ քե՛զ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ՍԿԻՀ ԵՒ ՄԱՂԶՄԱՅ ՕՐՀՆԵԼՈՅ

Լուանան նախ ջրով, եւ սրբեն սուրբ կտաւով եւ ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ԻԵ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա. Դա՛տ արա ինձ, Տէր,

զի ես յանբծութեան իմում գնացի.

ի Տէր յուսացայ զի մի՛ եղէց հիւանդ: Փորձեա՛ զիս, Տէր, եւ քննեա՛ զիս.

փորձեա՛ զերիկամունս իմ եւ զսիրտ իմ: Ողորմութիւն քո, Տէր, առաջի աչաց իմոց.

եւ հաճոյ եղէց ճշմարտութեան քում: Ո՛չ նստայց ես յաթոռս նանրաց,

եւ ընդ անօրէնս ես ո՛չ մտից: Ատեցի ես զժողովս չարաց,

եւ ընդ ամբարիշտս ես ոչ նստայց: Լուացից սրբութեամբ, զձեռս իմ,

եւ շուրջ եղէց զսեղանով քով, Տէ՛ր: Լսել ինձ զձայն օրհնութեան քո,

եւ պատմել զամենայն սքանչելիս քո: Տէր, սիրեցի զվայելչութիւն տան քո,

եւ զտեղի յարկի փառաց քոց:

Մի՛ կորուսաներ ընդ ամբարիշտս զանձն իմ, եւ մի՛ ընդ արս արիւնահեղս՝ զկեանս իմ:

Որոց ձեռք իւրեանց յանօրէնութեան են, եւ աջ նոցա լի է կաշառօք:

Ես յանբծութեան իմում գնացի.

փրկեա՛ զիս, Տէր, եւ ողորմեա՛ ինձ: Ոտն իմ կացցէ յուղղութեան,

յեկեղեցիս մեծս օրհնեցից զքեզ:

Սարկաւագն ասէ.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք, ընկա՛լ կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

Եւ Քահանայն ասէ.

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ ապա լուանան գինւով, եւ ասեն Սաղմոս:

ՍԱՂՄՈՍ ԻԲ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա. Տէր հովուեսցէ զիս,

եւ ինձ ինչ ոչ պակասեսցի:

Ի վայրի դալարւոջ՝ անդ բնակեցոյց զիս, եւ առ ջուրս հանգստեան սնոյց զիս:

Դարձոյց զանձն իմ առ իս, առաջնորդեաց ինձ ի ճանապարհս արդարութեան վասն անուան իւրոյ:

Թէպէտ եւ գնացից ես ի մէջ ստուերաց մահու, ո՛չ երկեայց ի չարէ, զի դո՛ւ, Տէր, ընդ իս ես:

Ցուպ քո եւ գաւազան՝ նոքա մխիթարեսցեն զիս:

Պատրաստ արարեր առաջի իմ զսեղան՝ ակն յանդիման նեղչաց իմոց:

Օծեր իւղով զգլուխ իմ, բաժակ քո որպէս անապակ արբեցոյց զիս:

Ողորմութիւն քո, Տէր, զհետ իմ եկեսցէ զամենայն աւուրս կենաց իմոց,

բնակել ինձ ի տան Տեառն ընդ երկայն աւուրս: Փառք Հօր եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

ՔԱՐՈԶ
Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Եկեալքս ամենեքեան միաբանութեամբ հաւատով եւ յուսով խնդրեսցուք ի Տեառնէ՝ զի սրբեսցէ եւ օրհնեսցէ զկահ սպասու, զոր հանդերձեալ եմք մերձեցուցանել ի սըրբութիւնս եւ ի գործարան մարմնոյ եւ արեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի: Ամենակալ Տէր Աստուած եւ փրկիչ մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Օրհնեալ ես, Տէր Աստուած մեր, որ ետուր մեզ զնիւթս զայս առնել անօթ սրբութեան քում ըստ հաճոյից քոց, առ ի քէն տուելոյ քո մտաւորութեան: Արդ, ընկա՛լ զսա ի ձեռաց մերոց, եւ սրբեա՛ սրբութեամբ քով, զի արժանի լիցի ընդունիլ ի սպասաւորութիւն եկեղեցւոյ քում սրբոյ, որով եւ բերկրեսցին մատուցողք սորա, ակն ունելով ի քէն բարեաց հատուցման: Եւ զմեզ արժանի արա սրբութեամբ եւ արդարութեամբ կեալ ի քահանայութեանս կարգի, պաշտել զքեզ ի սուրբ եկեղեցւոջ քում զամենայն աւուրս կենաց մերոց, եւ ընդունել զխոստացեալ բարիսն որ ի քէն:

Եւ քեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ԿԱՆՈՆ ՋՐՀՈՐ ՕՐՀՆԵԼՈՅ

Առնու Քահանայն զԽաչն եւ զԱւետարանն եւ երթայ ի ջրհորն եւ ասէ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Ձայն Տեառն ի վերայ ջուրց, եւ Աստուած փառաց որոտաց,

եւ Տէր ինքն ի վերայ ջուրց բազմաց:

Խնկարկէ զ բերան հորոյն, եւ ասեն.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀՈԳԵԳԱԼՍՏԵԱՆ ԴԿ.

Աղբիւր կենաց բաշխող շնորհաց Հոգիդ իջեալ ի բարձանց. զանապական պարգեւս քո բաժանեցեր յառաքեալսն:

Որ ի վերայ ջուրցն գոլով ստեղծանէիր զարարածս. իջեալ ի ջուրս աւազանին ծնանիս որդիս Աստուծոյ:

Որ զարդարեալ նորոգես միշտ զնոր քո զեկեղեցի. պէս պէս շնորհաց քոց պարգեւօք փայլին մանկունք սորա:

Ապա լնու ջուր խաչանման ի ջրհորն եւ ասէ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Ձայն Տեառն ի վերայ ջուրց, եւ Աստուած փառաց որոտաց,

եւ Տէր ինքն ի վերայ ջուրց բազմաց:

ԸՆԹԵՐՑՈՒՄ ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ՝ Ի ԿՈՐՆԹԱՑՒՈՑ ԱՌԱՋԻՆ

ԹՂԹՈՅՆ Է ԸՆԹԵՐՑՈԻԱԾՍ (Ժ. 14)

Ո՛չ կամիմ եթէ տգէտք իցէք, եղբարք, զի հարքն մեր ամենեքին ընդ ամպովն էին, եւ ամենեքին ընդ ծովն անցին, եւ ամենեքին ի Մովսէս մկրտեցան յամպն եւ ի ծովն. եւ ամենեքին զնոյն հոգեւոր կերակուրն կերան. եւ ամենեքին զնոյն հոգեւոր ըմպելին արբին, զի ըմպէին ի հոգեւոր վիմէն որ երթայր զհետ նոցա, եւ վէմն էր ինքն Քրիստոս:

Դպիրքն եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Տեսին ամենայն ծագք երկրի զփրկութիւն Աստուծոյ մերոյ:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Յովհաննու: (Դ. 4-14)

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Ընդ Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Եւ էր նմա անցանել ընդ Սամարիա:

Գայ նա ի քաղաք մի Սամարացւոց, որում անուն էր Սիւքար, մերձ ի գեղն զոր ետ Յակովբ որդւոյ իւրում Յովսեփայ: Եւ անդ էր աղբեւր մի Յակովբայ. եւ Յիսուս վաստակեալ ի ճանապարհէն՝ նստէր ի վերայ աղբերն, եւ էր ժամ իբրեւ վեցերորդ:

Գայ կին մի ի Սամարիայ հանել ջուր: Ասէ ցնա Յիսուս. Տո՛ւր ինձ ըմպել: Զի աշակերտքն նորա երթեալ էին ի քաղաք անդր զի կերակուրս գնեսցեն:

Ասէ ցնա կինն Սամարացի. Դու որ Հրեայդ ես, զիա՞րդ յինէն ըմպել խնդրես ի կնոջէ Սամարացւոյ. զի ոչ երբեք խառնակին Հրեայք ընդ Սամարացիս:

Պատասխանի ետ նմա Յիսուս եւ ասէ. Եթէ գիտէիր դու զպարգեւսն Աստուծոյ, եւ ո՛վ է որ ասէդ ցքեզ թէ Տուր ինձ ըմպել, դո՛ւ արդեւք խնդրէիր ի նմանէ, եւ տայր քեզ ջուր կենդանի:

Ասէ ցնա կինն. Տէր, դու քանզի եւ դոյլ իսկ ոչ ունիս, եւ ջրհորս խոր է, իսկ արդ ուստի՞ ունիցիս զջուրն կենդանի: Միթէ դու մե՞ծ ինչ ոք իցես քան զհայրն մեր Յակովբ որ զայս ջրհոր ետ մեզ. ե՛ւ ինքն աստի արբ ե՛ւ որդիք նորա եւ խաշինք նորա:

Պատասխանի ետ նմա Յիսուս եւ ասէ. Ամենայն որ ըմպէ ի ջրոյ յայդմանէ՝ միւսանգամ ծարաւէ, բայց որ ըմպէ ի ջրոյն զոր ե՛ս տաց նմա՝ մի՛ ծարաւեսցէ յաւիտեան: Այլ ջուրն զոր ես տաց նմա՝ եղիցի նմա աղբիւր ջրոյ բղխելոյ ի կեանսն յաւիտենականս:

ՔԱՐՈԶ

Աղաչեսցուք զբարերարն Աստուած եւ խնդրեսցուք ի նմանէ, զի մաքրեսցէ զջուրս զայս յամենայն աղտեղութենէ, եւ առատացուսցէ եւ տացէ ի պէտս ծառայից իւրոց՝ շնորհօք ողորմութեան իւրոյ. ամենակալ Տէր Աստուած մեր կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած մեր, որ արարիչդ ես ամենայն արարածոց երեւելեաց եւ աներեւութից. որ գոյացուցեր զծով եւ զցամաք եւ զոր ի նոսա վայելչութիւն, եւ հայեցեալ տեսեր զամենայն արարածս քո, եւ ահա բարի են յոյժ. յորոց վերայ զստեղծեալ ի քէն զմարդն իշխան կարգեցեր: Խնդրեմք ի քէն եւ աղաչեմք, ի վերակոչելս մեր զերկըրպագելի անուն ամենասուրբ Երրորդութեանդ՝ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյդ Սրբոյ, սրբեա՛ ամենակարող զօրութեամբդ զջրհորս զայս, եւ զոր ի սմա զջուրս՝ մաքրեա՛ եւ առատացո՛ մշտնջենաբուղխ հոսմամբ, ի վայելս մարմնական պիտոյից մերոց. զի գոհութեամբ փառաւորեսցուք զքեզ, Հա՛յր, Որդւովդ միածնիւ եւ Հոգւովդ Սրբով, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն:

Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, միածին Որդի եւ Բանդ Աստուած, որ զախտացեալ բնութիւնս մեր խառնեալ ընդ անախտ աստուածութիւնդ ի վերայ մեր սո՛ւրբ արարեր զանձն քո: Ուստի եւ մեք սըրբեալք ի ճշմարտութենէդ քումմէ գոհանամք զքէն, եւ աղաչեմք զմիայն բարերարդ եւ զմարդասէրդ. խոնարհեա՛ց առ մեզ՝ որք ժողովեալ եմք յանուն քո սուրբ, եւ հե՛ղ զշնորհս Հոգւոյդ Սրբոյ ի ջուրս այս նշանաւ սուրբ Խաչին, եւ սրբեա՛ զսա յամենայն կարծելի եւ յանկարծելի աղտեղութենէ: Որպէսզի անխիղճ սրտիւ վայելեալ զսա ի պէտս մարմնական պիտոյից մերոց, փառաւորեսցուք զքեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ Խաչիւս աղաչեսցուք …:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց …: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ԶԱՐՏՈՐԱՅՍ, ԶՍԵՐՄԱՆԻՍ, ԶԱՐՄՏԻՍ

ԵՒ ԶՀՆՁԱՆ ՕՐՀՆԵԼՈՅ

Երթան ի տեղ ին եւ ասեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Քե՛զ վայել է օրհնութիւն, Աստուած, ի Սիոն, եւ քե՛զ տացին աղօթք յԵրուսաղէմ:

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ ԸՆԹԵՐՑՈԻԱԾՍ ՅԱՌԱԿԱՑ (Գ. 9-10)

Պատուեա՛ զՏէր ի քոց արդար վաստակոց, եւ հա՛ն նմա պտուղ ի քոց արդարութեան արմտեաց: Զի լցցին շտեմարանք քո լիութեամբ ցորենոյ, եւ գինեաւ հնձանք քո առաւել եւս բղխեսցեն:

ՊՕՂՈՍԻ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ՝ Ի ԿՈՐՆԹԱՑՒՈՑ ԵՐԿՐՈՐԴ ԹՂԹՈՅՆ Է

ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ (Թ. 10-12)

Այլ այն որ պարգեւէ սերմն սերմանահանաց եւ հաց ի կերակուր, պարգեւեսցէ եւ բազմացուսցէ զսերմանիս ձեր, եւ աճեցուսցէ զարդիւնս արդարութեան ձերոյ. յամենայնի մեծացեալք ամենայն առատութեամբ, որ յօրինէն մեւք գոհութիւն Աստուծոյ:

Զի պաշտօն հարկիս այսորիկ ո՛չ միայն առ ի լնուլ զպակասութիւն սրբոցն է, այլեւ առաւելուլ բազմօք գոհութիւն Աստուծոյ:

Ապա Դպիրքն եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Հրաման ետ ամպոց ի վերուստ, եւ զդրունս երկնից եբաց,

եւ տեղեաց ի նոսա զմանանայ ի կերակուր: Զհաց երկնից ետ նոցա,

զհաց հրեշտակաց կերան մարդիկ.

եւ իջոյց ի նոսա զկերակուր ի լիութիւն:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութի՛ւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Մարկոսի: (ԲԴ. 26-29)

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր:

Պռօսխումէ: Ասէ Աստուած:

Առ Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ ասէր. Այսպէս է արքայութիւն Աստուծոյ, որպէս զի այր մի արկանիցէ սերմանիս յերկիր, եւ ննջիցէ եւ յառնիցէ զցայգ եւ զցերեկ, եւ սերմանիքն բուսանիցին եւ աճիցեն. եւ նա ո՛չ գիտէ, թէ երկիրն ինքնին բերէ զպտուղ. նախ զխոտն եւ ապա զհասկն, եւ ապա զցորեանն ատոք ի հասկին: Այլ յորժամ տայցէ զպտուղն, վաղվաղակի առաքի մանգաղ, զի հասեալ են հունձք:

Դպիրքն ասեն.

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր:

Ապա Սարկաւագն ասէ.

ՔԱՐՈԶ

Աղաչեսցուք զմարդասէրն Աստուած, զի օրհնեսցէ զսերմանիս եւ զարդիւնս ծառայից իւրոց: Ամենակալ Տէր, Աստուած մեր, կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

ԱՂՕԹՔ

Օրհնեալ ես, Տէր Աստուած ամենակալ, որ վերածես զամպս ի ծագաց երկրի, եւ զփայլատակունս յանձրեւս առնես. կոչես զջուրս ծովու եւ հեղուս ի վերայ երեսաց երկրի: Խնդրեմք ի քէն եւ աղաչեմք, աղերսեմք եւ երկրպագեմք՝ խոստովանելով զմեղս մեր եւ հայցելով զառատ ողորմութիւն քո. բա՛ց, Տէր, զսահանս երկնից առ ի ցօղել մեզ զանձրեւս շահեկանս: Գթա՛, Տէր, ի ծերս եւ ի մանուկս, ի տղայս եւ ի ստնդեայս, ի խաշինս եւ յանասունս, եւ յամենայն կենդանիս:

Օրհնեա՛, Տէր, զբերս երկրի մերոյ, զարտոյ եւ զայգւոյ, զծառոյ եւ զխոտոյ: Օրհնեա՛, Տէր, զսերմանիս մեր հանդերձ սերմանողօքս, զի առատ ես ի պարգեւս քո, տաս սերմն սերմանողաց եւ հաց ի կերակուր մարդկան:

Աղաչեմք զքեզ, Թագաւոր զօրութեանց, Աստուած՝ Աստուած մեր, որ խնամօք քովք լնուս զդաշտս եւ զլերինս պարարտութեամբ, հայեա՛ց ի սերմանիս մեր, որ կարողդ ես առանց սերման շնորհել հասկս եւ առանց կերակրոյ լնուլ զքաղցեալս: Տո՛ւր Տէր, զառատ ողորմոլթիւն քո, եւ աճեցո՛ զարդիւնս ծառայից քոց ի պիտոյս կարեաց կենցաղոյս. զի «աչք ամենեցուն ի քեզ յուսան, եւ դո՛ւ տաս նոցա կերակուր ի ժամու»: Օրհնեա՛, Տէր, եւ զամպս ի վերուստ, զի զցօղ քաղցրութեան ցօղեսցեն յանդաստանս մեր: Օրհնեա¤ եւ զարտորայս մեր, զի առանց ամենայն վնասուց սնուցանիցեն զպտուղս իւրեանց: Օրհնեա՛ Տէր, զմշակս եւ զեզինս սոցա, զի առողջութեամբ, ժողովեսցեն զարդիւնս վաստակոց իւրեանց:

Օրհնեա՛, Տէր, եւ զպսակ տարւոյ քաղցրութեան քո, զի լիութեամբ եւ խաղաղութեամբ կատարեսցի: Օրհնեա՛, Տէր, զշտեմարանս ցորենոյ եւ զհնձանս գինւոյ եւ իւղոյ, զի լցեալք յառատութենէ բարեաց քոց՝ առաւել եւս բղխեսցեն ըստ քոյին անսուտ բանիդ, եթէ «երկինք լուիցեն երկրի եւ երկիր լուիցէ ցորենոյ եւ գինւոյ եւ ձիթոյ, եւ նոքօք լցցի ժողովուրդ իմ»: Եւ զմեզ զամենեսեան արժանի՛ արա խաղաղութեամբ վայելել զպարգեւս առատ ողորմութեան քո, եւ գոհանալով փառաւորել զքեզ ընդ Որդւոյ եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ Խաչիւս աղաչեսցուք …:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց …: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԱՂՕԹՔ ՎԱՍՆ ԵՐԱՇՏԻ

Տէր Աստուած մեր, որ յաղագս առ քեզ նախանձուն՝ լուար Եղիայի մարգարէին ի ժամանակին յայնմիկ, եւ երկնի հրամայեցեր արգելուլ զանձրեւ՝ զի մի՛ տացէ երկիր զպտուղ իւր, եւ դարձեալ յաղագս խնդրոյ նորա՝ ցօղ պտղաբեր պարգեւեցեր: Դու, Տէր ամենայնի, շարժեալ ի բարեգթութենէ քումմէ՝ անձրեւ ըստ կամաց քոց պատրաստեցեր ժառանգութեան քում, եւ զբազում մեղս մեր անտե՛ս արարեր: Եւ այժմ աղաչեմք զքեզ, առաքեա՛ զանձրեւս քո, որոց պէտս ունիմք եւ խնդրեմք ի քէն: Ուրա՛խ արա զերեսս երկրի յաղագս ժողովրդեան քո, ե՛ւ վասն տղայոց եւ անասնոց, ե՛ւ ամենայն կենդանեաց, որ ակն ունին առ քեզ՝ տալ նոցա կերակուր ի ժամու:

Զի դո՛ւ ես Տէր Աստուած մեր՝ Աստուած բարերար, եւ քե՛զ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ Խաչիւս աղաչեսցուք …:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց …: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ՆՈՐԱԿԵՐՏ ԲՆԱԿՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ՏՈՒՆ

ՕՐՀՆԵԼՈՅ

Երթան ի տունն, խունկ արկանեն եւ ասեն.

ՍԱՂՄՈՍ ՃԻԶ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա. Եթէ ոչ Տէր շինէ զտուն,

ի նանիր վաստակին շինողըք նորա. եթէ ոչ Տէր պահէ զքաղաք, ընդունայն տքնին պահապանք նորա:

Ապա երգեն զայս Շարական.

ՇԱՐԱԿԱՆ ՀՈԳԵԳԱԼՍՏԵԱՆ ԲԿ.

Այսօր երկնայինքն ուրախացան ընդ երկրաւորացս նորոգման. քանզի նորոգողն էից Հոգին էջ ի սուրբ վերնատունն. որով նորոգեցան դասք առաքելոցն:

Այսօր հողանիւթեայ բնութիւնս ցըծայ ընդ Հօր հաշտութեան. քանզի որ եբարձ զՀոգին ի մարդկանէ մարմին եղելոց, դարձեալ վերըստին ըզնոյն պարգեւէ:

Այսօր մանկունք եկեղեցւոյ տօնեն ցնծութեամբ զգալուստ Սուրբ Հոգւոյն. որով զարդարեցան ի զգեստըս լուսափայլս եւ գերապայծառս. երգեն ընդ սրովբէսն զերեքսըրբենին:

Ապա ասասցեն ի ձայն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.
ԶԲարձրեալն արարեր քեզ ապաւէն. ո՛չ հասցեն առ քեզ չարք,

եւ տանջանք մի՛ մերձեսցին ի յարկս քո:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Ղուկասու: (ԺԹ. 1-10)

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ մտեալ շրջէր ընդ Երիքով. եւ ահա այր մի անուն կոչեցեալ Զակքէոս, եւ նա էր մաքսապետ, եւ ինքն մեծատուն: Եւ խնդրէր տեսանել՝ թէ ո՞վ իցէ Յիսուս, եւ ոչ կարէր ի բազմութենէն, զի կարճ էր հասակաւ: Եւ ընթացեալ յառաջս, ել ի ժանտաթզենին զի տեսանիցէ զնա. քանզի ընդ այն իսկ անցանելոց էր:

Իբրեւ եկն ի տեղին, հայեցաւ ի վեր Յիսուս եւ ասէ ցնա. Զակքէ՛, փութա՛, է՛ջ այտի, զի այսօր ի տան քում արժան է ինձ ագանել: Փութացաւ եւ էջ, եւ ընկալաւ զնա ուրախութեամբ:

Իբրեւ տեսին ամենեքին, տրտնջէին եւ ասէին թէ առ առն մեղաւորի եմուտ լուծանել: Եկն եկաց Ջակքէոս, եւ ասէ ցՏէր. Ահա զկէս ընչից իմոց տաց աղքատաց. եւ եթէ զոք զրկեցի, հատուցից չորեքկին:

Եւ ասէ ցնա Յիսուս. Այսօր եղեւ փրկութիւն տանս այսմիկ. քանզի եւ սա որդի Աբրահամու էր: Զի եկն Որդի մարդոյ խնդրել եւ կեցուցանել զկորուսեալն:

Ապա Քահանայն զայս աղօթս ասէ.

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած ամենակալ եւ ամենակարող, պարգեւիչ բարեաց եւ ամենայն աջողութեանց. ահա տքնեցան եւ վաստակեցան ծառայքս քո՝ ի սուրբ երկիւղ քո, եւ այժմիկ հասեալ են ի վայելումն տքնաջան վաստակոց եւ արդար աշխատանաց իւրեանց: Արդ օրհնեա՛ զսոսա, Տէր, երկնառաք ամենառատ օրհնութեամբ քով եւ շնորհեա՛ սոցա անվրդով վայելել զվաստակս իւրեանց յօրհնութեան քում, գոհութեամբ եւ ուրախութեամբ: Օրհնեա՛ զտունս (զվաճառատունս¤ զայս եւ պահեալ պահպանեա՛ յամենայն չարէ եւ ի փորձութենէ: Առատացո՛ զշնորհս ողորմութեան քոյ ի սմա: Ամրացո՛ զսա ի սէր եւ յերկիւղ քո, զի քե՛ւ միայն շինի եւ պահի, եւ բարգաւաճի եւ պայծառանայ ամենայն տուն, եւ առանց քո ընդունայն վաստակին շինողք նորին: Եւ զի ի քեզ յուսացան բնակիչք տանս այսորիկ, պսակեսցի յոյս սոցին, Տէ՛ր, աստուածային օրհնութեամբդ քով, եւ գոհանալով անդադար օրհնեսցեն զամենասուրբ Երրորդութիւնդ՝ զՀայր եւ զՈրդի եւ զսուրբ Հոգիդ, յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ ապա տեառնագրէն զ ջուրն, եւ ցանեն ի չորս անկիւնս տանն եւ բնակութեանն: Եւ զկնի Քարոզ.

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ Խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց, եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանեա՛ զտունս զայս եւ զ՚ի սմա բնակեալ ծառայսս քո, Քրիստոս Աստուած մեր, ընդ հովանեաւ սուրբ եւ պատուական Խաչի քո ի խաղաղութեան: Փրկեա՛ յերեւելի եւ յաներեւոյթ թշնամւոյն: Արժանաւորեա՛ գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս ես …:

ԿԱՆՈՆ ՆՈՐՈԳ ՍԱՓՐԵԼՈՅ ԶՀԵՐՍ
ՊԱՏԱՆՒՈՅՆ

ՇԱՐԱԿԱՆ ԴՁ.

Մանկունք ըզՏէր օրհնեցէք, որոյ անունն որ էն, եւ միշտ եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ:

Ծագմամբ լուսոյ զարդարեաց զազգըս մարդկան թագաւորըն Քրիստոս. եւ միշտ եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ:

Որդիք լուսոյ տուք ըզփառըս Հօրըն լուսոյ, Որդւոյն միածնի եւ Սուրբ Հոգւոյն յաւիտեանս ամէն:

Ապա Դպիրքն եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա. Օրհնեցէ՛ք, մանկունք, զՏէր,

եւ օրհնեցէ՛ք զանուն Տեառն:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ Հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Մատթէոսի: (Ժ. 28-32)

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ասէ.

Մի՛ երկնչիք յայնցանէ որ սպանանեն զմարմին, եւ զոգի ո՛չ կարեն սպանանել. այլ երկերո՛ւք դուք առաւել յայնմանէ որ կարողն է զոգի եւ զմարմին կորուսանել ի գեհենի:

Ո՞չ ապաքէն երկու ճնճղուկք դանգի միոջ վաճառին, եւ մի ի նոցանէ յերկիր ո՛չ անկցի առանց Հօր ձերոյ: Այլ ձեր եւ ամենայն իսկ հեր գլխոյ թուեալ է: Եւ արդ, մի երկնչիցիք, զի լաւ էք քան զբազում ճնճղուկս:

Ամենայն որ խոստովանեսցի յիս առաջի մարդկան, խոստովանեցից եւ ես զնմանէ առաջի Հօր իմոյ որ յերկինսն է:

ԱՂՕԹՔ

Զքեզ աղաչեմք, Տէր Աստուած փրկութեան մերոյ, որ ի լրումն աւազանին՝ քոյով բարերարութեամբդ օրհնեցեր զմանկտին որ մատուցան առաջի քո, ձեռն դնելով ի վերայ նոցա եւ աղօթելով. ուստի եւ իջանէր օրհնութիւն քո ի վերայ նոցա: Օրհնեցեր երբեմն եւ զմանուկն Սամուէլ ի ձեռն քահանային ի Սելով, զոր մատուցանէր մայր նորա Աննա ի փոխ Տեառն: Սոյնպէս օրհնեա՛ եւ այժմ զտղայս զայս ի ձեռն իմոյ անպիտանիս պաղատանացս, եւ տնկեա՛ ի սմա զՀոգիդ քո Սուրբ. որպէս զի յառաջանալով հասակաւ եւ լի աւուրբք, հասցէ մինչեւ ի պարարտութիւն ծերութեան, եւ վայելեսցէ զբարութիւնսն քո: Զի բարերար եւ մարդասէր ես, Աստուած, եւ քեզ փառս մատուցանեմք ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ նախ Քահանայն ինքն կտրէ զհերս պատանւոյն ի չորից կողմանց, ասելով.

Հարթին հերք գլխոյ (Անուն) անուն ծառայի, յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:

Ապա ասէ.

ՄԱՂԹԱՆՔ

Եւ վասն սուրբ Խաչի քո պատուականի, Տէր, ընկա՛լ զաղաչանս մեր եւ կեցո՛ զմեզ:

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ Խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր …:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց …: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ԽԱՉԱԼՈՒԱՅ ԱՌՆԵԼՈՅ ՈՐ ԿՈՉԻ

ԽԱՉԱՀԱՆԳԻՍՏ

ՍԱՂՄՈՍ Զ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Տէր, մի՛ սրտմտութեամբ, քով յանդիմաներ զիս, եւ մի՛ բարկութեամբ քով խրատեր զիս:

Ողորմեա՛ ինձ, Տէր, զի հիւանդ եմ ես. բժշկեա՛ զանձն իմ, զի խռովեցան ոսկերք իմ:

Անձն իմ յոյժ խռովեցաւ, եւ դու, Տէր, մինչեւ յե՞րբ:

Դա՛րձ, Տէր, եւ փրկեա՛ զանձն իմ, կեցո՛ զիս, Տէր, ըստ ողորմութեան քում:

Վաստակեցայ ես ի հեզութեան իմում, լուացի զամենայն գիշեր զմահիճս իմ,

եւ արտասուօք իմովք զանկողինս իմ թացի: Լուաւ Տէր ձայնի լալոյ իմոյ,

լուաւ Տէր աղօթից իմոց եւ Տէր զխնդրուածս իմ ընկալաւ:

ՇԱՐԱԿԱՆ ԽԱՉԻ ԲՁ.

Ապաւինեցաք ի Խաչ քո արարիչ յաւիտենից, որ ետուր մեզ պահապան յաղթող ընդդէմ թշնամւոյն. աղաչեմք սովաւ Փըրկիչ պահպանեա զանձինըս մեր:

Բարձրեալ թագաւոր որ վասըն մեր ելեր ի Խաչ, եւ բարձեր սովաւ զյանցանս նախաստեղծին Ադամայ. աղաչեմք…:

Գլուխ սուրբ հաւատոյ եւ փայտ կենաց մարդկան յայտնեալ, զոր տեսեալ այսոյն պղծոյ կործանեցաւ անկանգնելի. աղաչեմք…:

Դողացաւ թըշնամին ընդ յայտնիլ Սրբոյ Խաչին. եւ ի յահէ փառաց նորա կործանեցաւ յանդունդս երկրի. աղաչեմք…:

Մեղաք մինչեւ յերկինս եւ զարդար ըզցասումըն քո շարժեցաք ի մեզ. Տէր, ըստ մեծի քում ողորմութեանդ ողորմեա մեզ:

Իջաք մինչ ի դժոխս ընկղմեալք յանօրէնութեան մերում. Տէր, յիշեա զգինս արեան Որդւոյ քո եւ ողորմեա:

Հալածեա ի մէնջ, Տէր, նշանաւ Խաչի քո զընդիմամարտ եւ զաներեւոյթ գազանն. եւ մի տար յապականութիւն զքո ժառանգութիւնս:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ:

Տաճար լուսոյ անըստուերին եւ առագաստ անճառ բանին. որ ըզնախնւոյ մօրն Եւայի բարձեր զանէծսն տըրտմալի. հայցեա յՈրդւոյ քո միածնի Հօր հաշտութեանըն միջնորդի, բառնալ ի մէնջ զխռովութիւն եւ տալ զոգւոց խաղաղութիւն:

Այժմ եւ միշտ եւ:

Երկինըք ցնծային եւ երկիրս ուրախանայր. քանզի Փրկիչ ցուցաւ սուրբ Խաչն եւ լուսատու տիեզերաց, աղաչեմք…:

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Ձայն Տեառն ի վերայ ջուրց, եւ Աստուած փառաց որոտաց,

եւ Տէր ինքն ի վերայ ջուրց բազմաց:

ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ Ի ՉՈՐՐՈՐԴ ԹԱԳԱՒՈՐՈՒԹԵԱՆՑ
(Բ. 19-22)

Եւ ասեն արք քաղաքին ցԵղիսէ. Ահաւասիկ բնակութիւն քաղաքիս բարի է, որպէս եւ տէրդ իսկ տեսանէ, եւ ջուրքս չար եւ երկիրս անզաւակ:

Եւ ասէ Եղիսէ. Առէ՛ք առ իս կուժ մի նոր, եւ դի՛ք այդր աղ: Եւ բերին առ նա: Եւ ել Եղիսէ յականս ջուրցն, եւ արկ անդր աղ եւ ասէ. Այսպէս ասէ Տէր, «Բժշկեմ զջուրսդ զայդոսիկ, եւ մի՛ եւս լիցի այդ ի մահ եւ յանզաւակութիւն»: Եւ բժշկեցան ջուրքն մինչեւ ցայսօր, ըստ բանին Եղիսէի զոր խօսեցաւ:

Ապա Դպիրքն եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Եւտուր երկիւղածաց քոց նշան, զի ապրեսցին յերեսաց աղեղան:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Յովհաննու: (Է. 37-39)

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Ի վերջնում աւուր մեծի տօնին կայր Յիսուս, աղաղակէր եւ ասէր. Եթէ ոք ծարաւի իցէ, եկեսցէ առ իս եւ արբցէ: Որ հաւատայ յիս՝ որպէս եւ ասեն Գիրք, «Գետք յորովայնէ նորա բղխեսցեն ջրոց կենդանութեան»:

Զայս ասէր վասն Հոգւոյն զոր ընդունելոց էին՝ որ հաւատային ի նա:

ՔԱՐՈԶ

Աղաչեսցուք զմարդասէրն Աստուած որ է յոյս եւ ապաւէն անձանց մերոց, որ զամենայաղթ նշան սուրբ Խաչին շնորհեաց մեզ զէն անպարտելի ընդդէմ ներգործութեանց Սատանայի. զի զամենայն ինչ՝ յոր եւ մերձեսցի սա՝ սրբեսցէ, մանաւանդ զջուրս զայս, եւ շնորհեսցէ սովաւ բժշկութիւն ախտից եւ փարատումն ցաւոց: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած ամենակալ, Արարիչ ամենայն արարածոց, որ զգեցար մարմին ըստ մերում հողեղէն բնութեանս, եւ ի լուացումն մեղաց՝ սրբիչ եւ մաքրիչ զջուրս կացուցեր. որ եւ ի ձեռն մարգարէին Եղիսէի օրհնեցեր զջուրն չարաշունչ եւ մահաբեր: Եւ այժմ, Տէր բարերար, առաքեա՛ զշնորհս Հոգւոյդ Սրբոյ ի ջուրս յայս, եւ օրհնեա՛ աներեւոյթ աջով քով եւ զօրութեամբ ամենայաղթ Խաչի քո: Տո՛ւր սմա շնորհս, զի ամենեքին որք արբցեն ի սմանէ՝ եղիցի նոցա ի բժշկութիւն ախտից եւ ի փարատումն ցաւոց:

Օրհնեա՛ , Տէր, զջուրս զայս զօրութեամբ սուրբ Խաչի քո, զի հօտք եւ խաշինք որք արբցեն ի նմանէ՝ եղիցի նոցա յայնցաւութիւն եւ ի ծննդականութիւն:

Օրհնեա՛ , Տէր, զջուրս զայս նշանաւ սուրբ Խաչիս ի ձեռն քահանայիս եւ խնդրուածոց ժողովրդեանս, զի ուր ցօղեսցի ի տունկս եւ ի բոյսս, եղիցին անվնասելի ի ժանգոյ եւ ի թրթըրոյ եւ յամենայն պատահարաց, եւ առաւել եւս պտղաբերեսցին ի շահաւէտութիւն որդւոց մարդկան, եւ ի սպաս պաշտաման քում: Եւ գոհանալով փառս մատուցանեմք քեզ ընդ Հօր եւ ընդ ամենասուրբ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա Դպիրքն եղանակեն.

Ամէն, Ալէլուիա, Ալէլուիա, Ալէլուիա:

Քահանայն ասէ տեառնագրելով.

Օրհնեսցի եւ սրբեսցի՛ ջուրս այս՝ նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ սուրբ Աւետարանաւս եւ աւուրս շնորհիւ, անուամբ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից:

Յետ երիցս կրկնելոյ ասեն.

Ամէն:

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ Խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց, եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց …:

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

ԿԱՆՈՆ ԴԺՈՒԱՐԱԾԻՆ ՅՂԻ ԿՆՈՋ
ՍԱՂՄՈՍ ՃԻԲ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Առ քեզ, Տէր, համբարձի զաչս իմ, որ բնակեալդ ես ի յերկինս:

Որպէս աչք ծառայի ի ձեռն Տեառն իւրոյ, եւ որպէս աչք աղախնոյ ի ձեռն տիկնոջ իւրոյ:

Այնպէս են աչք մեր առ քեզ, Տէր Աստուած մեր,

մինչեւ ողորմեսցիս ի վերայ մեր: Ողորմեա՛ մեզ, Տէր, ողորմեա՛ մեզ,

զի բազում լցաք արհամարհանօք: Եւս առաւել լցան անձինք մեր նախատանօք

որ նախատէին զմեզ, եւ արհամարհանօք ամբարտաւանից:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ: Այժմ եւ միշտ:

Դպիրքն Եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Ո՜, Տէր, փրկեա՛ զանձն իմ, ողորմած Աստուած մեր. ողորմի եւ պահէ զտղայս Տէր:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Յովհաննու:

(ԺԶ. 20-22)

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս ասէ.

Ամէն ամէն ասեմ ձեզ, զի լացջիք եւ ողբասջիք դուք, եւ աշխարհ խնդասցէ. դուք տրտմեսջիք, այլ տրտմութիւն ձեր յուրախութիւն եղիցի:

Կին յորժամ ծնանիցի՝ տրտմութիւն է նմա, զի հասեալ է ժամ նորա. այլ յորժամ ծնցի զմանուկն, ո՛չ եւս յիշէ զնեղութիւնն վասն խնդութեանն, զի ծնաւ մարդ յաշխարհ:

Եւ դուք այժմ տրտմութիւն ունիք. այլ դարձեալ տեսից զձեզ, եւ ուրախ լիցին սիրտք ձեր, եւ զուրախութիւնն ձեր ոչ ոք հանիցէ ի ձէնջ:

ՔԱՐՈԶ

Լուիցէ Տէր ձայնի աղաչանաց մերոց, բարեխօսութեամբ սուրբ Աստուածածնին, եւ իջանելոյ ի վերայ մեր ողորմութեան եւ գթութեան Տեառն Աստուծոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Տէր Աստուած մեր Յիսուս Քրիստոս, մեծ եւ բարձրեալ, անայլայլելի, անփոփոխելի եւ մշտնջենաւոր. որ իջեր ի յերկնից եւ մարմնացար ի սրբոյ Կուսէն Մարիամայ Հոգւովն Սըրբով, եւ զապականեալն մեղօք զբնութիւն մեր ի նախահօրն յանցանաց՝ որով ամենայն կանացի բնութիւն ընկալաւ զպատուհաս անիծից՝ ցաւօք եւ տրտմութեամբ ծնանիլ զզաւակ, սրբեցեր աստուածութեամբ քով:

Եւ արդ աղաչեմք զքեզ, մարդասէր Թագաւոր, ստեղծող եւ նորոգող մեր եւ բժիշկ հիւանդութեանս մերոյ, բժշկեա՛ եւ առողջացո՛ (այս անուն) անուն զաղախին քո: Առաքեա՛ զօգնութիւն քո ի սրբութենէ քումմէ, եւ տո՛ւր սմա զօրութիւն ծնանիլ զզաւակ, որպէսզի զպտուղ որովայնի իւրոյ մաքրեալ յամենայն արատոյ, ծննդեամբ սուրբ Աւազանին՝ ընծայեսցէ Եկեղեցւոյ քում սրբոյ: Շնորհեա՛ ծննդականիս այսորիկ հանդարտութեամբ եւ առանց վնասու հասանիլ ի խնդութիւն, եւ ամենայն տանց հաւատացելոց աճել եւ բազմանալ ի փառս տէրութեան քո եւ ի լրումն աստուածային քո բանիդ, եթէ «Աճեցէք եւ բազմացարուք»: Այո՛, Տէր Աստուած մեր, լո՛ւր եւ այժմ խնդրուածոց անարժան ծառայիս եւ ամենեցուն որ շուրջ կան աստ, բարեխօսութեամբ անարատ ծնողի քո սուրբ Աստուածածնին եւ ամենայն սրբոց քոց: Զի քեզ՝ միածնի Որդւոյդ, եւ անսկիզբն եւ համագոյ Հօր քոյ, եւ կենդանարար եւ ամենասուրբ Հոգւոյդ՝ վայել է փառք, պատիւ եւ երկրպագութիւն, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր, որ յերկինս ես …:

ԿԱՆՈՆ ԳԻՇԵՐԱՅԻՆ ԺԱՄՈՒ ԱՂՈԹԻՑ

Որ կատարի ի վերայ ծանր հիւանդաց, ի բժշկութիւն ցաւոց եւ ի քաւութիւն յանցանաց:

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

ՍԱՂՄՈՍ ԽԲ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Առաքեա՛, Տէր, զլոյս քո եւ զճշմարտութիւն քո, զի առաջնորդեսցեն ինձ եւ հանցեն զիս ի լեառն սուրբ եւ ի յարկս քո:

Մտից առաջի սեղանոյ Աստուծոյ, առ Աստուած, որ ուրախ առնէ զմանկութիւն իմ:

Խոստովան եղէց քեզ օրհնութեամբ, Աստուա՛ծ, Աստուա՜ծ իմ:

Արդ՝ ընդէ՞ր տրտում ես, ա՛նձն իմ, կամ ընդէ՞ր խռովես զիս.

յուսա՛ առ Աստուած, խոստովանեա՛ նմա, «Փրկիչ երեսաց իմոց Աստուած է»:

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ: Այժմ եւ միշտ եւ:

ՄԱՂԹԱՆՔ

Անձն իմ ի ձեռս քո է յամենայն ժամ, եւ ի սուրբ Խաչ քո յուսացեալ եմ, Թագաւոր երկնաւոր: Զբազմութիւն սրբոց քոց բարեխօս ունիմ առ քեզ. որ երկայնամիտդ ես առ ամենեսեան, մի՛ անտես առներ զապաւինեալս ի քեզ, այլ պահեա պատուական եւ սուրբ Խաչիւ քով ի խաղաղութեան:

ՇԱՐԱԿԱՆ ԱՊԱՇԽԱՐՈՒԹԵԱՆ ԲԿ.

Յամենայն ժամ աղաչանք իմ այս են. ի մեղաց իմոց սուրբ արա զիս Տէր:

Յանցանաց իմոց զարհուրի սիրտ իմ. աղաչեմ զքեզ թող ինձ Տէր:

Արտասուաց իմոց մի լռեր Տէր, զի պանդուխտ եմ ես յանցաւոր երկրի:

Անմահ թագաւոր որ կամիս ըզկեանս ամենայն մարդկան, որ կարդան առ քեզ. լուր աղաչանաց մերոց եւ նորոգեա հոգւով գիտութեան:

Որ զառժամանակեայ ըզցաւսըն բարձեր ի մարմնոյն Եզեկիայ, մշտնջենաւոր ցուցանելով նմա զհոգեւորական առողջութիւն. լուր աղաչանաց …:

Անոխակալ եւ բարեգութ. բարեխօսութեամբ սրբուհւոյ անարատ մօր քո եւ կուսի, լուր աղաչանաց …:

Ապա ասեն.

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա. Տէր հովուեսցէ զիս,

եւ ինձ ինչ ո՛չ պակասեսցի: Օծեր իւղով զգլուխ իմ,

բաժակ քո որպէս անապակ արբեցոյց զիս:

ՅՈՎՀԱՆՆՈՒ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ՝ Ի ԿԱԹՈՒՂԻԿԵԱՅՑ ԱՌԱՋԻՆ ԹՂԹՈՅՆ Է
ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ (Ա. 8 Բ. 2)

Եղբարք, եթէ ասիցեմք՝ եթէ «Մեղս ինչ մեք ոչ ունիմք», զանձինս խաբեմք, եւ ճշմարտութիւն ի մեզ ո՛չ գոյ: Ապա եթէ խոստովան լինիցիմք զմեղս մեր, հաւատարիմ է նա եւ արդար, առ ի թողուլ մեզ զմեղս մեր եւ սրբել զմեզ յամենայն անիրաւութենէ: Եթէ ասիցեմք՝ եթէ «Ոչինչ մեղաք», սուտ առնեմք զնա, եւ բանն նորա ո՛չ է ի մեզ:

Որդեա՛կք իմ, զայս գրեմ ձեզ՝ զի մի՛ մեղիցէք. եւ եթէ մեղիցէ ոք, ունիմք բարեխօս առ Աստուած զՅիսուս Քրիստոս, զարդարն եւ զանարատ: Եւ նա է քաւութիւն մեղաց մերոց. եւ ո՛չ եթէ մերոցն միայն՝ այլ եւ ամենայն աշխարհի:

Ապա Դպիրքն եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Ձայնիւ իմով ես առ քեզ, Տէր, կարդացի, ձայնիւ իմով առ Աստուած, եւ նայեցաւ առ իս:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Մարկոսի: (ԺԱ. 22-25)

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Պատասխանի ետ Յիսուս եւ ասէ ցնոսա. Եթէ ունիցիք զհաւատսըն Աստուծոյ, ամէն ասեմ ձեզ, որ ոք ասիցէ լերինս այսմիկ «Բարձի՛ր եւ անկի՛ր ի ծով», եւ ոչ երկմտիցէ ի սրտի իւրում, այլ հաւատայցէ թէ զոր ասէն՝ լինի, եղիցի նմա զոր ինչ եւ ասիցէ: Վասն այսորիկ ասեմ ձեզ, Ամենայն ինչ վասն որոյ աղօթս արարեալ խնդրիցէք, եւ հաւատայցէք թէ առնուցուք, եղիցէ ձեզ: Եւ յորժամ յաղօթս կայցէք, թողուցուք եթէ ունիցիք ինչ զումեքէ. զի եւ Հայրն ձեր որ յերկինս է՝ թողցէ ձեզ զյանցանս ձեր:

ՔԱՐՈԶ

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛:

Վասն ի վերուստ խաղաղութեան եւ փրկութեան անձանց մերոց, զՏէր աղաչեսցուք:

Եւ եւս՝ վասն հիւանդիս (այս անուն) որ յուսացեալ է կոչել զանուն Տեառն, զՏէր աղաչեսցուք:

Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛, Տէր ողորմեա՛:

Ապա Քահանայն դնէ զԱւետարանն ի վերայ գլ խոյ հիւանդին եւ ասէ.

ԱՂՕԹՔ

Աստուած ամենակալ, արարիչ ամենայն արարածոց, որ առաքեցեր յաշխարհ զմիածին Որդիդ քո, որ եկն եւ փըրկեաց զտիեզերս ի մեղաց, եւ րժշկեաց զամենայն ախտս եւ զհիւանդութիւնս ժողովըրդեան քո. ընկղմեաց զմահ, եւ փոխեաց զմեզ ի կեանս եւ յանմահութիւն: Եւ այժմ աղաչեմք զքեզ, Տէր Աստուած մեր, դի՛ր զամենակարող աջ քո ի վերայ հիւանդիս այսորիկ, եւ բժշկեա՛ զսա ի ցաւոց իւրոց: Զի զքեզ փառաւորեսցէ՝ զբժիշկդ հոգւոց եւ մարմնոց, եւ խոստովան լիցի ահեղ աստուածութեան քո. զի քե՛զ վայել է փառք եւ իշխանութիւն յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն:

Աստուած յաւիտենական, որ իջեր ի ստորին կողմ երկրի եւ շնորհս ծաւալեալ սփռեցեր յարարածս քո: Առաքեցեր եւ զերանելի առաքեալսն քո, հրաման տալով նոցա՝ բժշկել զամենայն ախտս եւ զհիւանդութիւնս ժողովրդեան քո:

Եւ արդ, ես՝ ծառայս քո տկարս եւ անարժանս՝ դնեմ զձեռն իմ ի վերայ հիւանդիս այսորիկ, եւ կարդամ զահեղ աստուածութիւն քո, եւ խնդրեմ յառատ բարերարութենէդ քումմէ. առաքեա՛ զամենակարող զօրութիւն քո, եւ բժշկեա՛ զախտս եւ զհիւանդութիւնս ծառայիս քո այսորիկ՝ նշանաւ ամենայաղթ Խաչի քո, որով բարձեր զտկարութիւն ազգի մարդկան, եւ դատապարտեցեր զթշնամին կենաց եւ փրկութեան մերոյ: Զի դո՛ւ ես Աստուած մեր եւ բժիշկ հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից քոց, եւ փարատիչ ամենայն ախտաւորութեանց մերոց: Եւ քեզ ընդ Հօր ամենակալի եւ ընդ Հոգւոյդ ճշմարտի՝ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Եւ ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, ամէն: Հայր մեր որ յերկինս ես …:

ԿԱՆՈՆ ՎԱՍՆ ԱՅՍԱՀԱՐԱՑ ԵՒ ԼՈՒՍՆՈՏԻՑ

ՍԱՂՄՈՍ Ղ.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Որ բնակեալն է յօգնութիւն Բարձրելոյն, ընդ հովանեաւ Աստուծոյ յերկինս հանգիցէ:

Ասասցէ Տեառն՝ ընդունող իմ ես, ապաւէ՛ն իմ Աստուած, եւ ես յուսամ ի նա:

Նա փրկեսցէ զիս յորոգայթէ որսողին, եւ ի բանից խռովութենէ:

Ի թիկնամէջս իւր ընկալցի զքեզ,

Ի հովանի թեւոց նորա յուսասցիս: Որպէս զէն՝ շուրջ եղիցի զքեւ ճշմարտութիւն նորա:

Ո՛չ երկիցես դու յերկիւղէ գիշերի, եւ ոչ ի նետէ՝ որ թռչի ի տուէ:

Յիրէ որ շրջի ի խաւարի,

Ի գայթակղութենէ դիւին ի հասարակ աւուր: Անկցին ի կողմանէ քումմէ հազարք,

եւ բիւրք ընդ աջմէ քումմէ, եւ առ քեզ ինչ ո՛չ մերձեսցին:

Բայց միայն աչօք քովք հայեսցիս դու,

եւ զհատուցումն մեղաւորաց տեսցես, զի դու, Տէր, յո՛յս իմ ես:

ԶԲարձրեալն արարեր քեզ ապաւէն. ո՛չ հասցեն առ քեզ չարք,

եւ տանջանք մի մերձեսցին ի յարկս քո: Փառք Հօր եւ. Այժմ եւ միշտ եւ:

ԸՆԹԵՐՑՈԻՄՆ ԸՆԹԷՐՑՈԻԱԾՍ ՅԵՍԱՅԵԱՅ ՄԱՐԳԱՐԷ Է

(ԺԴ. 12-15)

Զիա՜րդ անկաւ յերկնից Արուսեակն, որ ընդ առաւօտն ծագէր. անկաւ յերկիր, խորտակեցաւ՝ որ առաքէր առ ամենայն ազգս: Դու ասէիր ի մտի քում. «Ելից յերկինս, ի վերոյ քան զաստեղս երկնից արկից զաթոռ իմ, նստայց ի լերինն բարձու,

Ի վերայ լերանց բարձանց հիւսիսոյ. ելից ի վեր քան զամպս, եղէց նմանող Բարձրելոյն»: Արդ ահաւասիկ ի դժոխս իջցես եւ հիմունս երկրի:

Պ0ՂՈՍԻ ԱՌԱՔԵԼՈՅՆ ՅԵԲՐԱՅԵՑՒՈՑ ԹՂԹՈՅՆ Է ԸՆԹԵՐՑՈՒԱԾՍ

(Բ. 14-15)

Արդ, որովհետեւ մանկունք հաղորդեցին արեան եւ մարմնոյ, եւ ինքն իսկ մերձաւորութեամբ կցորդ եղեւ նոցունց, զի մահուն իւրով խափանեսցէ զայն որ զիշխանութիւն մահուն ունէր, այսինքն է՝ զՍատանայ. եւ ապրեցուսցէ զայնոսիկ, որ մահուն երկիւղիւ հանապազ կէին վտարանդեալք ի ծառայութիւն:

Դպիրքն եղանակեն.

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Զթշնամիս իմ հալածականս արարեր, եւ զատելիս իմ սատակեցեր:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութիւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում:

Երկիւղածութեամբ լուարուք: Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝
որ ըստ Մարկոսի: (Թ. 16-28)

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Առ Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Պատասխանի ետ մի ոմն ի ժողովրդենէն եւ ասէ. Վարդապետ, ածի զորդի իմ առ քեզ, զոր ունի այս համր. եւ ուր հասանէ՝ զարկուցանէ զնա, եւ փրփրէ եւ կրճտէ զատամունս իւր եւ ցամաքի. եւ ասացի ցաշակերտսն քո զի հանցեն, եւ ո՛չ կարացին հանել զնա:

Պատասխանի ետ նոցա եւ ասէ. Ո՜վ ազգ անհաւատ, մինչեւ յե՞րբ իցեմ ընդ ձեզ, մինչեւ ցե՞րբ անսայցեմ ձեզ: Ածէք զնա առ իս: Եւ ածին զնա առ նա:

Իբրեւ ետես զնա այսն, վաղվաղակի շարժլեաց զնա, եւ անկեալ յերկիր թաւալէր եւ փրփրեայր: Եհարց ցհայր նորա եւ ասէ. Քանի՞ ժամանակք են՝ յորմէ հետէ այդ եղեւ դմա: Եւ նա ասէ. Ի մանկութենէ. բազում անգամ ի հուր արկանէ եւ ի ջուր՝ զի կորուսցէ զդա. արդ, եթէ կարող ինչ ես, օգնեա՛ մեզ, Տէր, գթացեալ ի վերայ մեր:

Եւ Յիսուս ասէ ցնա. Ասացեր «Եթէ կարող ես». ամենայն ինչ հնարաւոր է այնմ որ հաւատայն: Եւ վաղվաղակի աղաղակեաց հայր մանկանն եւ ասէ. Հաւատամ, օգնեա՛ անհաւատութեանս իմում:

Իբրեւ ետես Յիսուս եթէ կուտի ժողովուրդն ի վերայ, սաստեաց այսոյն պղծոյ եւ ասէ. Համրդ եւ խուլ այս, ե՛ս տամ քեզ հրաման, ե՛լ ի դմանէ, եւ այլ եւս մի՛ մտանիցես ի դա:

Եւ աղաղակեաց եւ յոյժ լլկեաց զնա եւ ել, եւ եղեւ պատանեակն իբրեւ զմեռեալ, մինչեւ բազմաց իսկ ասել՝ թէ մեռաւ:

Եւ Յիսուս կալաւ զձեռանէ նորա, յարոյց զնա, եւ կանգնեցաւ:

Եւ իբրեւ եմուտ նա ի տուն, աշակերտքն առանձինն հարցին ցնա. Մեք ընդէ՞ր ոչ կարացաք հանել զնա: Եւ ասէ ցնոսա. Այլ ազգ ո՛չ իւրք ելանէ, եթէ ոչ պահօք եւ աղօթիւք:

Եւ դնէ զԱւետարանն ի վերայ գլ խոյ այսահարին եւ ասէ.

ԱՂՕԹՔ

Սաստեսցէ՛ քեզ, պիղծ Սատանայ, սաստեսցէ՛ քեզ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, որ եկն յաշխարհ եւ շրջեցաւ ընդ մարդկան, զի զքոյդ խափանեսցէ զբռնութիւն եւ զմարդիկ ապրեցուսցէ: Որ ի վերայ փայտին զընդդիմակաց զօրութիւնսն խորտակեաց՝ արեգականն խաւարելով, երկիր շարժելով, գերեզմանացն բանալով, մարմինք սրբոցն յառնելով: Որ ելոյծ մահուամբ զմահ, եւ խափանեաց որ զունելութիւն մահուն ունէր, այսինքն է զքեզ՝ Սատանայ:

Երդմնեցուցանեմ զքեզ յԱստուած կենդանի՝ որ եցոյց զՓայտն կենաց, եւ կարգեաց զՔերովբէսն եւ զՍերովբէսն բոցեղէն սրով շուրջանակի պահել զնա՛ պապանձեա՛ց, ե՛լ եւ գնա՛ ի սմանէ:

Երդմնեցուցանեմ զքեզ ի Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, որ նոյն ինքն այժմ հրամայէ քեզ ի ձեռն մեր. երկի՛ր, ե՛լ եւ գնա՛ ի ստեղծուածոյս այսմիկ, եւ մի՛ դառնայցես. այլ երթիջի՛ր ի քո խորխորատն մինչեւ ի պատրաստեալ տանջանսն քեզ մեծի աւուրն դատաստանին:

Երդմնեցուցանեմ զքեզ, ամենաչար, ի փրկական չարչարանսն Քրիստոսի, եւ ի պատուական նորա Մարմին եւ յԱրիւն, եւ ի գալուստն նորա ահաւոր. զի գայ եւ ո՛չ յապաղէ ի դատել զերկիր, եւ զքեզ եւ զգործակիցսն քո տանջեսցէ ի հուրն յաւիտենից, ուր որդն անքուն է եւ հուրն ոչ շիջանի: Զի զօրութիւն Յիսուսի Քրիստոսի հանդերձ Հարբ եւ ամենասուրբ Հոգւովն օրհնեալ է այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից:

Տէր Սաբաւովթ, Աստուած տիեզերաց, որ փարատես զցաւս եւ զհիւանդութիւնս, եւ զամենայն ախտս բժշկես, նայեա՛ ի վերայ ծառայիս քո, եւ ի բա՛ց մերժեա ի սմանէ զամենայն ներգործութիւն Սատանայի: Սաստեա՛ այսոց պըղծոց եւ հալածեա՛ զնոսա, եւ վաղվաղակի քոյին ազդմամբդ փրկեա՛ զծառայս քո, եւ խորտակեա՛ զՍատանայ ընդ ոտիւք սորա, եւ տո՛ւր սմա յաղթութիւն ընդդէմ նորա հակառակութեանց եւ այսոց նորա պղծոց: Որպէսզի առ ի քէն օգնականութիւն առընկալեալ՝ արժանաւորեսցի անմահ եւ երկնաւոր քոց պարգեւացդ, փառաւորելով զՀայր եւ զՈրդի եւ զՍուրբ Հոգիդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈԶ

Վասն հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց՝ աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան իւրում, եւ բժշկեսցէ զախտս եւ զհիւանդութիւնս հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից իւրոց. եւ կատարեալ առողջութեամբ հասուսցէ զամենեսեան ի մշտնջենաւոր եւ յանախտ կեանս: Որ առաքեցաւ ի Հօրէ ի բժշկութիւն ազգի մարդկան՝ միածին Որդին Աստուծոյ, Տէր մեր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոս, կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

ԱՂՕԹՔ

Փարատեա՛ զցաւս եւ բժշկեա՛ զհիւանդութիւնս ի ժողովըրդենէ քումմէ, ՏէրԱստուած մեր, եւ շնորհեա՛ ամենեցուն զկատարեալ առողջութիւն, նշանաւ ամենայաղթ Խաչի քո, որով բարձեր զտկարութիւն ազգի մարդկան եւ դատապարտեցեր զթշնամին կենաց եւ փրկութեան մերոյ:

Դո՛ւ ես կեանք մեր եւ փրկութիւն, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած, որ միայն կարող ես թողուլ զմեղս, եւ մերժել զախտս եւ զհիւանդութիւնս ի մէնջ. որում յայտնի են պէտք կարեաց մերոց:

Պարգեւիչդ բարեաց, պարգեւեա՛ զառատ ողորմութիւն քո ի վերայ արարածոց քոց՝ ըստ իւրաքանչիւր պիտոյից, յորոց հանապազ փառաւորեալ գովի ամենասուրբ Երրորդութիւնդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն: Հայր մեր որ յերկինս ես …:

ԱՒԵՏԱՐԱՆՔ ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ

Ալէլուիա, Ալէլուիա.

Տէր, մի՛ սրտմտութեամբ քով յանդիմաներ զիս, եւ մի՛ բարկութեամբ քով խրատեր զիս:

Ողորմեա՛ ինձ, Տէր, զի հիւանդ եմ ես.

բժշկեա՛ զանձն իմ, զի խռովեցան ոսկերք իմ:

(Ծանր հիւանդութեանց եւ ներքին ցաւոց)

ՍՐԲՈՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՍ ՅԻՍՈԻՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ՝ ՈՐ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ

(Թ. 18-26)

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Մինչդեռ նա զայս խօսէր ընդ նոսա, ահա իշխան մի մատուցեալ երկիր պագանէր նմա եւ ասէր. Դուստր իմ արդ եւս վախճանեցաւ. այլ եկեալ դիցես զձեռն քո ի վերայ նորա, եւ կեցցէ:

Յարեաւ Յիսուս եւ գնաց զկնի նորա աշակերտօքն հանդերձ:

Եւ ահա կին մի, տեռատես երկոտասանամեայ, մատուցեալ յետոյ մերձեցաւ ի դրօշակ հանդերձի նորա. քանզի ասէր ի մտի իւրում, թէ «Միայն մերձենամ ի հանդերձս նորա՝ փրկիմ»: Իսկ Յիսուս իբրեւ դարձաւ եւ ետես զնա, ասէ. Քաջալերեա՛ց, դուստր, հաւատք քո կեցուցին զքեզ: Եւ փըրկեցաւ կինն ի ժամէն յայնմանէ:

Իբրեւ եկն Յիսուս ի տուն իշխանին, եւ ետես զփողարսն եւ զամբոխ յոյժ, ասէ ցնոսա. Ի բա՛ց գնացէք, զի ոչ եթէ մեռեալ է աղջիկդ՝ այլ ննջէ:

Եւ վաղր առնէին զնա:

Եւ իբրեւ ել ամբոխն ի բաց, եմուտ, կալաւ զձեռանէ նորա, եւ յարեաւ աղջիկն: Եւ ել համբաւս այս ընդ ամենայն երկիրն ընդ այն:

(Աչացաւի եւ խանգարմանց տեսութեան)

ՍՐԲՈՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՍ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ՝ ՈՐ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ

(Թ. 27-31)

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ մինչդեռ անցանէր ընդ այն Յիսուս, զհետ եղեն նորա կոյրք երկու, աղաղակէին եւ ասէին. Ողորմեա՛ց մեզ, Որդի Դաւթի:

Եւ իբրեւ եկն ի տուն, մատեան առ նա կոյրքն: Եւ ասէ ցնոսա Յիսուս. Հաւատա՞յք՝ եթէ կարող եմ առնել ձեզ զայդ: Ասեն ցնա. Այո՛, Տէր: Յայնժամ մերձեցաւ յաչս նոցա եւ ասէ. Ըստ հաւատոց ձերոց եղիցի ձեզ: Եւ բացան աչք նոցա:

Եւ սաստեաց նոցա Յիսուս եւ ասէ. Զգոյշ կացէք, մի՛ ոք գիտասցէ: Եւ նոքա ելեալ համբաւեցին զնա ընդ ամենայն երկիրն ընդ այն:

(Ամենայն ցաւոց)
ՍՐԲՈՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՍ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ՝ ՈՐ ԸՍՏ ՄԱՏԹԷՈՍԻ

(ԺԵ. 29-31)

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ գնացեալ անտի Յիսուսի, եկն ի ծովեզրն Գալիլեացւոց, եւ ելեալ ի լեառն նստէր անդ:

Մատեան առ նա ժողովուրդք բազումք որ ունէին ընդ իւրեանս կաղս, կոյրս, համերս, միակողմանիս եւ այլս բազումս. եւ ընկեցին զնոսա առ ոտս նորա, եւ բժշկեաց զնոսա. մինչեւ զարմանալ ժողովրդոցն որ տեսանէին, զի համերք խօսէին, կաղք գնային, միակողմանիք բժշկէին, կոյրք տեսանէին. եւ փառաւոր առնէին զԱստուած Իսրայելի:

(Ջերման եւ տենդի)

ՍՐԲՈՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՍ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ՝ ՈՐ ԸՍՏ ՄԱՐԿՈՍԻ

(Ա. 29-31)

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ վաղվաղակի ելեալ ի ժողովրդենէն, եկն ի տուն Սիմոնի եւ Անդրեայ, Յակոբաւ եւ Յովհաննու հանդերձ:

Եւ զոքանչ Սիմոնի դնէր ջերմացեալ. եւ վաղվաղակի ասեն ցնա վասն նորա: Եւ մատուցեալ յարոյց զնա՝ կալեալ զձեռանէ նորա, եւ եթող զնա տենդն, եւ պաշտէր զնոսա:

(Խեղութեանց եւ անդամալուծութեանց)

ՍՐԲՈՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՍ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ՝ ՈՐ ԸՍՏ ՄԱՐԿՈՍԻ

(Բ. 1-12)

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ մտեալ դարձեալ ի Կափառնայում, յետ աւուրց, լու եղեւ եթէ ի տան է. եւ ժողովեցան բազումք, մինչեւ տեղի եւս ոչ լինել եւ ոչ առ դրանն. եւ խօսէր նոցա զբանն:

Եւ գային առ նա, բերէին անդամալոյծ մի բարձեալ ի չորից: Եւ իբրեւ ոչ կարէին մերձենալ առ նա յամբոխէ անտի, քակեցին զյարկն ուր էր Յիսուս, եւ բացեալ զառաստաղն՝ իջուցին զմահիճսն յորում կայր անդամալոյծն: Եւ տեսեալ Յիսուսի զհաւատս նոցա, ասէ ցանդամալոյծն. Ո՛րդեակ, թողեա՛լ լիցին քեզ մեղք քո:

Եւ էին ոմանք ի դպրաց անտի որք անդ նստէին, եւ խորհէին ի սիրտս իւրեանց, թէ Զի՞նչ է այս՝ որ խօսի սա զհայհոյութիւնս. ո՞վ կարէ թողուլ զմեղս, եթէ ոչ մի Աստուած:

Եւ գիտաց Յիսուս յոգի իւր թէ այնպէս խորհին ի սիրտս իւրեանց, եւ ասէ. Զի՞ խորհիք զայդ ի սիրտս ձեր: Զի՞նչ դիւրին է. ասե՞լ ցանդամալոյծն՝ «Թողեալ լիցին քեզ մեղք քո», եթէ ասել՝ «Արի, ա՛ռ զմահիճս քո եւ երթ ի տուն քո»: Այլ զի գիտասջիք եթէ իշխանութիւն ունի Որդի մարդոյ ի վերայ երկրի թողուլ զմեղս, ասէ ցանդամալոյծն. Քեզ ասեմ, արի՛, ա՛ռ զմահիճս քո եւ ե՛րթ ի տուն քո:

Եւ յարեաւ. եւ վաղվաղակի առեալ զմահիճսն, ել առաջի ամենեցուն, մինչեւ զարմանալ ամենեցուն եւ փառաւոր առնել զԱստուած եւ ասել, թէ Այսպիսի ինչ երբեք ոչ տեսաք:

(Նեղութեանց եւ տուայտանաց հոգեկանաց)

ՍՐԲՈՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՍ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ՝ ՈՐ ԸՍՏ ՂՈՒԿԱՍՈՒ

(Դ. 31-37)

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ էջ ի Կափառնայում, ի քաղաքն Գալիլեացւոց, եւ ուսուցանէր զնոսա ի շաբաթսն: Եւ զարմանային ընդ վարդապետութիւնն նորա, զի իշխանութեամբ էր բանն նորա:

Եւ էր ի ժողովրդեանն այր մի, զոր ունէր այս դիւի պըղծոյ, եւ աղաղակեաց ի ձայն մեծ եւ ասէ. Թուլացո՛, զի՞ կայ մեր եւ քո, Յիսո՛ւս Նազովրեցի, եկիր կորուսանե՞լ զմեզ. գիտեմք զքեզ ո՛վ ես, Սուրբդ Աստուծոյ:

Սաստեաց ի նա Յիսուս՝ եւ ասէ. Պապանձեա՛ց եւ ե՛լ ի դմանէ: Զգետնեաց զնա դեւն ի միջի անդ եւ ել ի նմանէ, եւ ոչինչ վնասեաց նմա:

Եւ եղեն զարմանալիք ի վերայ ամենեցուն. խօսէին ընդ միմեանս եւ ասէին. Զի՞նչ է բանս այս, զի իշխանութեամբ եւ զօրութեամբ սաստէ այսոց պղծոց եւ ելանեն:

Եւ երթայր հռչակ զնմանէ յամենայն տեղիս շուրջ զգաւառաւն:

(Հասարակաց հիւանդութեանց)

ՍՐԲՈՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՍ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ՝ ՈՐ ԸՍՏ ՂՈՒԿԱՍՈՒ
(Դ. 38-41)

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ յարուցեալ ի ժողովրդենէ անտի՝ եմուտ ի տուն Սիմոնի: Զոքանչ Սիմոնի տագնապէր ջերմամբ մեծաւ. եւ աղաչեցին զնա վասն նորա: Եկաց առ նմա, սաստեաց ջերմանն, եւ եթող զնա. եւ վաղվաղակի յարեաւ եւ պաշտէր զնոսա:

Եւ ընդ արեւուն մտանել, ամենեքեան՝ որոց էին հիւանդք ի պէս պէս ցաւս, բերէին զնոսա առ նա: Եւ նա իւրաքանչիւր ումեք ի նոցանէ դնէր ձեռս եւ բժշկէր զնոսա:

(Բորոտութեան եւ այլոց մորթայրն հիւանդութեանց)

ՍՐԲՈՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՍ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ՝ ՈՐ ԸՍՏ ՂՈՒԿԱՍՈՒ

(Ե. 12-15)

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ եղեւ ի հասանելն նորա ի մի ի քաղաքացն, ահա այր մի լի բորոտութեամբ իբրեւ ետես զՅիսուս, անկեալ ի վերայ երեսաց՝ աղաչեաց զնա եւ ասէ. Տէր, եթէ կամիս, կարող ես զիս սրբել:

Ձգեաց զձեռն իւր, հասոյց ի նա եւ ասէ. կամիմ, սըրբեա՛ց: Եւ վաղվաղակի գնաց ի նմանէ բորոտութիւնն: Եւ նա պատուիրեաց նմա մի՛ ումեք ասել, այլ թէ՝ Ե՛րթ ցո՛յց զանձն քո քահանային, եւ մատո՛ պատարագ վասն սրբութեան քո, որպէս եւ հրամայեաց Մովսէս ի վկայութիւն նոցա:

Եւ յորդէր առաւել բանն զնմանէ. եւ ժողովէին ժողովուրդք բազումք լսել եւ բժշկել ի հիւանդութենէ իւրեանց:

(Կարկամութեան եւ յօդացաւութեանց)

ՍՐԲՈՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՍ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ՝ ՈՐ ԸՍՏ ՂՈՒԿԱՍՈՒ

(ԺԳ. 10-13)

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Եւ ուսուցանէր ի միում ի ժողովրդանոցացն ի շաբաթս: Եւ ահա կին մի զոր ունէր այս հիւանդութեան ամս ութուտասն, եւ էր կարկամեալ, եւ ոչ կարէր ամենեւին ի վեր հայել:

Եւ տեսեալ զնա Յիսուսի՝ կոչեաց առ ինքն եւ ասէ ցնա. Կին դու, արձակեալ ես ի հիւանդութենէ քումմէ: Եւ եդ ի վերայ նորա ձեռն, եւ առժամայն ուղղեցաւ եւ փառաւոր առնէր զԱստուած:

(Ծանր ախտից)

ՍՐԲՈՅ ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՍ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ՝ ՈՐ ԸՍՏ ՅՈՎՀԱՆՆՈԻ (Ե. 19)

Տէրն մեր Յիսուս Քրիստոս:

Յետ այսորիկ տօն էր հրէից, եւ ել Յիսուս յԵրուսաղէմ: Եւ էր յԵրուսաղէմ ի Պրոբատիկէ՝ աւազան, որ կոչէր եբրայեցերէն Բեթհեզդա, հինգ սրահ: Յորս անկեալ դնէր բազմութիւն յոյժ հիւանդաց, կուրաց, կաղաց, գօսացելոց, որք ակն ունէին ջրոցն յուզելոյ: Եւ հրեշտակ Տեառն ըստ ժամանակի իջանէր յաւազանն՝ եւ յուզէր զջուրսն. եւ որ նախ ի շարժումն ջուրցն իջանէր յաւազանն՝ բժշկէր, ոչ ունելով զնշան հիւանդութեան:

Եւ անդ էր այր մի, որոյ երեսուն եւ ութ ամ էր ի հիւանդութեան իւրում: Զնա իբրեւ ետես Յիսուս՝ զի անկեալ դնէր, եւ գիտաց եթէ բազում ժամանակք են այնուհետեւ, ասէ ցնա. Կամի՞ս ողջ լինել:

Պատասխանի ետ նմա հիւանդն. Տէ՛ր, ո՛չ զոք ունիմ, թէ յորժամ ջուրքն յուզիցին՝ արկցէ զիս յաւազանն. եւ մինչ ես դանդաղիմ, այլ ոք քան զիս յառաջագոյն իջանէ:

Ասէ ցնա Յիսուս. Արի՛, ա՛ռ զմահիճս քո եւ գնա՛: Եւ ողջացաւ այրն, եւ յարեաւ, էառ զմահիճս իւր եւ շրջէր:

ԱՂOԹՔ

ՍՐԲՈՅՆ ԳՐԻԳՈՐԻ ՆԱՐԵԿԱՑՒՈՅ ՎԱՍՆ ԲԺՇԿՈՒԹԵԱՆ

ԲԱՆ ԺԸ.

Ի ԽՈՐՈՑ ՍՐՏԻՑ ԽՕՍՔ ԸՆԴ ԱՍՏՈՒԾՈՅ

Ահա՛ կարկառեմ Զկարկամեալ բազուկս հոգւոյս յանուն քո, հզօ՜ր,
Արասցես ողջ իբրեւ զառաջինն,
Մինչ ի դրախտին փափկութեան զպտուղն կենաց կթէի:
Կաշկանդեալ գօսացեալ
Ի կոր կործանմամբ ընդ կնոջն տագնապելոյ,
Կայ անուղղելի հոգւոյս թշուառութիւն,
Ընդ երկիր պշուցեալ մեղացն կքմամբ սատանայական բուռն կապանօք,
Զի մի՛ զերկնայնոյդ ընկալցի զողջոյն:
Խոնարհեա՛ց առ իս, միա՛յն ողորմած,
Զի բարձրացուսցես զփայտս խոնարհ բանաւոր անկեալ,
Եւ զչորացեալս ծաղկեցուսցես ի բարի կրօնս վայելչութեան,
Ըստ աստուածաբանութեան սուրբ մարգարէին:
Ոչ օծութեամբ իւղով՝ պատժապարտս ընդ մեղաւորին
Մատուցեալ առ կենդանաձիր ոտից գարշապարդ՝
Զկաթիլս աչացս վարսիւք հերացս ընծայեցուցանեմ,
Այլ զամբիծ հաւատս ամբարձմամբ բազկացս ստոյգ դաւանմամբ
Հոգւոյ ողջունիւ շրթանց կափուցմամբ զերկիր համբուրեմ,
Խառնեալ հեծութիւն աղբերցս արտասուաց
Բժշկութիւն հոգւոյս աղերսեմ:
Զփառաբանարան հաստուածոյ կերպիս
Ի քէն եղելոյ՝ Ամրափակ խցմամբ համրացոյց արգել հողմն բանսարկուին.
Հոգիդ քո ազդեալ մեծդ ողորմութեամբ
Ըստ յաւետարանին բժշկեցելոյ,
Հրաշափառապէս բարեգործեսցե՜ս,
Բա՛նըդ կենդանի, Ինձ խօսողութիւն անսայթաքելի:
Անկեալ կամ չարեօք ի մահիճս ախտից ընկողնոց մեղաց
Դի կենդանի եւ խօսուն մեռեալ,
Կարեկցեալ իմումս թշուառութեան ողբականօք քքուանաց ձայնից,
Ո՛վ բարերար Որդի Աստուծոյ,
Օրհնաբանեալ աչացդ ցօղով վերականգնեսցես ի կենդանութիւն,
Իբր զսիրելին ի յանշնչական մեռելութենէ:
Ստոյգ դառնացողս ի գբի մեղաց կամ տարակուսեալ,
Ձեռն մատուցեալ, արե՜ւ անստուեր Որդի Բարձրելոյ,
Հանցես զիս ի լոյս քումդ նշուլից:
Գաղտնորոգայթ աներեւութերակ վրիպակ արահետ,
Գարշութեամբ մեղացս ջրգողեցեալ՝
Ոգւոյս կերպարան կայ ի տագնապի.
Զծածկեցեալն ի տեսողութեանց զչարագործին թիւնիցն այտուցմունս,
Քո ինքնաւորդ զօրեղութեամբ, Որդի Աստուծոյ, Գթածաբար առողջացուսցես:
Զբազմազան տարազս ցեղիցն զանազանից
Ախտաւորութեանց մահացուցանողաց
Իւր ականօք կորստեան բերիւք, դժնդակարմատն շառաւիղօք,
Հաստատեցելովք ի յանդաստանի անօրէն մարմնոյս,
Տարակորզեսցես ի ձեռն ձեռինդ ամենակալի,
Որ արօրադրեալ միշտ եւ մշակես զսահմանս հոգւոց՝
Առ բանիդ կենաց արդիւնատրութիւն:

Գ.

Եւ քանզի անցաւ ըստ նմանութիւն օրինակութեանց
Յանցուածոցս վէր, ըստ ճարակողն քաղցկեղի,
Առ բնաւ, անդամս մասնաւորեալ զախտին տարածումն,
Չիք սպեղանի՝ իբր Իսրայելի,
Առ անչափութիւն խարանացն մատուցանել. ի խարսխաց բարձիցս
մինչեւ ցափն կառուցման լրութեան անդամոցս
Չէ առողջութիւն, այլ ամենեւին անբժշկութիւն:
Իսկ դու, ողորմա՜ծ, բարերար օրհնեալ
Եւ երկայնամիտ թագաւոր անմահ,
Լո՛ւր պաղատանացս արգահատութեան սրտիս վտանգի,
Որ կարդամս առ քեզ, Տէ՛ր, ի նեղութեան:

ՔԱՐՈԶ

Վասն հիւանդաց եւ ամենայն վշտացելոց՝ աղաչեսցուք զՓրկիչն մեր Քրիստոս, զի ողորմեսցի ըստ մեծի ողորմութեան իւրում, եւ բժշկեսցէ զախտս եւ զհիւանդութիւնս հոգւոց եւ մարմնոց ծառայից իւրոց. եւ կատարեալ առողջութեամբ հասուսցէ զամենեսեան ի մշտնջենաւոր եւ յանախտ կեանս: Որ առաքեցաւ ի Հօրէ ի բժշկութիւն ազգի մարդկան՝ միածին Որդին Աստուծոյ, Տէր մեր եւ Փրկիչ Յիսուս Քրիստոս, կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

ԱՂՕԹՔ

Փարատեա՛ զցաւս եւ բժշկեա՛ զհիւանդութիւնս ի ժողովըրդենէ քումմէ, Տէր Աստուած մեր, եւ շնորհեա՛ ամենեցուն զկատարեալ առողջութիւն, նշանաւ ամենայաղթ Խաչի քո, որով բարձեր զտկարութիւն ազգի մարդկան եւ դատապարտեցեր զթշնամին կենաց եւ փրկութեան մերոյ:

Դո՛ւ ես կեանք մեր եւ փրկութիւն, բարերար եւ բազումողորմ Աստուած, որ միայն կարող ես թողուլ զմեղս, եւ մերժել զախտս եւ զհիւանդութիւնս ի մէնջ, որում յայտնի են պէտք կարեաց մերոց:

Պարգեւի՛չդ բարեաց, պարգեւեա՛ զառատ ողորմութիւն քո ի վերայ արարածոց քոց՝ ըստ իւրաքանչիւր պիտոյից, յորոց հանապազ փառաւորեալ գովի ամենասուրբ Երրորդութիւնդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից, ամէն:

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

ՏՆՕՐՀՆԷՔ Ի ՍՈՒՐԲ ԾՆՆԴԵԱՆ

Սակաւ ինչ ջուր, հաց եւ աղ դնեն ի վերայ սկտեղ, կամ ի վերայ սեղանոյ: Քահանայն խունկ արկանէ, եւ ասեն.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛, եւ ողորմեա՛:

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՇԱՐԱԿԱՆ ԾՆՆԴԵԱՆ ԴԿ.

Խորհուրդ մեծ եւ սքանչելի որ յայսմ աւուր յայտնեցաւ. հովիւքն երգեն ընդ հրեշտակս, տան աւետիս աշխարհի:

Ծնաւ նոր արքա ի Բեթղեհէմ քաղաքի. որդիք մարդկան օրհնեցէք, զի վասն մեր մարմնացաւ:

Անբաւելին երկնի եւ երկրի ի խանձարուրս պատեցաւ. ոչ մեկնելով ի Հօրէ ի սուրբ այրին բազմեցաւ:

Քրիստոս ծնաւ եւ յայտնեցաւ:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քոիստոսի՝ որ ըստ Ղուկասու: (Բ. 8-14)

Փա՜ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Ի ժամանակի ծննդեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Եւ հովիւք էին ի տեղւոյն յայնմիկ բացօթեագք, որք պահէին զպահպանութիւնս գիշերոյ հօտից իւրեանց: Եւ հրեշտակ Տեառն երեւեցաւ նոցա, եւ փառք Տեառն ծագեցին առ նոսա, եւ երկեան յերկիւղ մեծ:

Եւ ասէ ցնոսա Հրեշտակն. Մի՛ երկնչիք, զի ահաւասիկ աւետարանեմ ձեզ ուրախութիւն մեծ, որ եղիցի ամենայն ժողովըրդեանն. զի ծնաւ ձեզ այսօր Փրկիչ, որ է Օծեալ Տէր, ի քաղաքի Դաւթի: Եւ այս նշանակ ձեզ. գտանիցէք մանուկ պատեալ ի խանձարուրս, եւ եդեալ ի մսուր:

Եւ յանկարծակի եղեւ ընդ հրեշտակին ընդ այնմիկ բազմութիւն զօրաց երկնաւորաց, որք օրհնէին զԱստուած եւ ասէին. Փա՜ռք ի բարձունս Աստուծոյ, եւ յերկիր խաղաղութիւն, ի մարդիկ հաճութիւն:

ԵՐԳ

Արեգակն արդարութեան այսօր յայտնեցար ազգի մարդկան, մարդ եղեալ արբեցեր զջուրս, վերածնեալ զմեզ մկրտութեամբն Սրբոյ Հոգւոյն:

Ապա տեառնագրելով օրհնեն զ ջուրն, զհացն եւ զաղն, ասելով ձայնիւ, մի անգամ:

Ամէն. Ալէլուիա, Ալէլուիա, Ալէլուիա:

Օրհնեսցին եւ սրբեսցի՛ն ջուրս, հացս եւ աղս այս նշանաւ սուրբ Խաչիւս եւ սուրբ Աւետարանաւս եւ աւետեաց տօնիս շնորհիւ, անուամբ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈՋ

Սուրբ Խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց, եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր, Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

ԱՂՕԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց, Քրիստոս Աստուած մեր, պահեա՛, պահպանեա՛ եւ օրհնեա՛ զտունս զայս եւ զբնակիչս սորին, եւ զջուրս, զհացս եւ զաղս զայս՝ ընդ հովանեաւ սուրբ եւ պատուական Խաչի քոյ, ի խաղաղութեան: Փրկեա՛ յերեւելի եւ յաներեւոյթ թշնամւոյն: Արժանաւորեա՛ գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …:

Ի ՍՈՒՐԲ ԶԱՏԿԻ

Սակաւ ինչ ջուր, հաց եւ աղ դնեն ի վերայ սկտեղ, կամ ի վերայ սեղանոյ: Քահանայն խունկ արկանէ, եւ ասեն.

Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք. ընկա՛լ, կեցո՛, եւ ողորմեա՛:

Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՇԱՐԱԿԱՆ ՋԱՏԿԻ ԱՁ.

Այսօր յարեաւ ի մեռելոց փեսայն անմահ եւ երկնաւոր. քեզ աւետիք խնդութեան հարսն ի յերկրէ եկեղեցի. օրհնեա ի ձայն ցնծութեան զԱստւած քո Սիոն:

Այսօր անճառ լոյսն ի լուսոյ լուսաւորեաց զմանկունս քո. լուսաւորեա Երուսաղէմ, քանզի յարեաւ լոյս քո Քրիստոս. օրհնեա …:

Այսօր խաւարն անգիտութեան հալածեցաւ երրեակ լուսովն. եւ քեզ ծագեաց լոյս գիտութեան յարուցեալն ի մեռելոց Քրիստոս. օրհնեա …:

Քրիստոս յարեաւ ի մեռելոց:

ԱՒԵՏԱՐԱՆ

Ալէլուիա, Օրթի՛: Խաղաղութի՜ւն ամենեցուն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում: Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի՝ որ ըստ Մատթէոսի: (ԻԸ. 16-20)

Փա՛ռք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Պռօսխումէ:

Ասէ Աստուած:

Յետ յարութեան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

Իսկ մետասան աշակերտքն գնացին ի Գալիլիա, ի լեառնն՝ ուր ժամադիր եղեւ նոցա Յիսուս: Իբրեւ տեսին զնա, երկիր պագին նմա, եւ ոմանք յերկուացան:

Եւ մատուցեալ Յիսուս խօսեցաւ ընդ նոսա եւ ասէ. Տուաւ ինձ ամենայն իշխանութիւն յերկինս եւ յերկրի. որպէս առաքեաց զիս Հայր, եւ ես առաքեմ զձեզ: Գնացէ՛ք այսուհետեւ, աշակերտեցէ՛ք զամենայն հեթանոսս, մկրտեցէ՛ք զնոսա յանուն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ: Ուսուցե՛ք նոցա պահել զամենայն որ ինչ պատուիրեցի ձեզ: Եւ ահաւասիկ ես ընդ ձեզ եմ զամենայն աւուրս, մինչեւ ի կատարած աշխարհի:

Ապա տեառնագրելով օրհնեն զ ջուրն, զհացն եւ զաղն, ասելով ձաւնիւ, մի անգամ:

Ամէն. Ալէլուիա, Ալէլուիա, Ալէլուիա:

Օրհնեսցին եւ սրբեսցի՛ն ջուրս, հացս եւ աղս այս՝ նշանաւ սուրբ Խաչիս եւ սուրբ Աւետարանաւս եւ յարութեան տօնիս շնորհիւ, անուամբ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

ՔԱՐՈԶ

Սուրբ Խաչիւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց, եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր, Աստուած մեր, կեցո՛ եւ ողորմեա՛:

ԱՂՈԹՔ

Պահպանիչ եւ յոյս հաւատացելոց, Քրիստոս Աստուած մեր, պահեա՛, պահպանեա՛ եւ օրհնեա՛ զտունս զայս եւ զբնակիչս սորին, եւ զջուրս, զհացս եւ զաղս զայս ընդ հովանեաւ սուրբ եւ պատուական Խաչի քոյ, ի խաղաղութեան: Փրկեա՛ յերեւելի եւ յաներեւոյթ թշնամւոյն: Արժանաւորեա՛ գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ապա ասէ զաղօթսն Տէրունական.

Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս, ամէն: Հայր մեր որ յերկինս …: