ՍՈՒՐԲ ԶԱՏԻԿ
Ղուկաս Ինճիճեան
Առաջին օր
Տէ՛ր իմ Յիսուս, լուսով սուրբ յարութեանդ լուսաւորէ՛ զիս այսօր. որ ինչ խորհուրդներ ունի քու սուրբ յարութիւնդ, և գործերով ու քարոզներով օրինակ կու տաս, ես ալ այն խորհուրդները մտածելով՝ քեզ հետևիմ ու սուրբ յարութեանդ պտուղը չահիմք:
Դու, Տէր իմ, սուրբ գերեզմանին միջէն արիութիւն կը քարոզես՝ օրինակովդ, վասն զի ինչ ծանր քար որ դրուած էր գերեզմանիդ համար, արգելք քու յարութեանդ, մէկդի նետեցիր, բացիր։ Այն արիութեան շնորհքը տուր ինծի այսօր սուրբ յարութեամբդ, որ ես ալ իմ ծուլութեանս ծանր քարերը՝ որ սատանան վրաս բեռցուցեր է, և զիս հոտած գերեզմանի մէջ մեղքերովս թաղեր է, ես ալ արիանամ, մէկդի ձգեմ այն ծուլութիւնը:
Եւ ինչպէս որ թշնամիները զքեզ մեռուցին, բայց դու այնպէս չկեցար, այլ յարեար, կենդանացար, իմ հոգիս ալ զոր սատանան մեղքերովս սպաննեց, թաղեց, և թող չտար որ ելնեմ, ինծի ալ տուր սուրբ յարութեանդ շնորհքը՝ որ զղջմամբ և ապաշխարութեամբ մեղքերէս ելնեմ, հոգիս կենդանացնեմ:
Գերեզմանին բերանը կնքով գոցեցին թշնամիները, որ չգան առաքեալներն ու բանան, գերեզմանէն մարմինդ չհանեն. իմ թշնամիս՝ սատանան ալ ամուր կնքով կնքեր կապեր է բերանս, թող չտար որ առաքեալներուն, քահանաներուն մօտենամ, բերանս բանամ, մեղքերս խոստովանիմ, մեռեալ հոգիս մեղքերուս գերեզմանէն դուրս հանեմ: Դո՛ւ, Տէ՛ր իմ, տո՛ւր քու զօրութիւնդ որ ես ալ ինծմէ՝ այն սատանային կնիքը, ամօթը մէկդի ձգեմ, ահեղ յարութեան ձայնիւ՝ հրեշտակային յարուցիչ բերանով մեղքերս խոստովանիմ, թողութիւն գտնեմ:
Թշնամիները գերեզմանին չորս կողմը զինուորներ կեցուցին որ պահեն, դրսէն մէկը չմօտենայ, գերեզմանէն դուրս չհանէ. դու անկարօտ օգնութեան՝ իսկոյն հալածեցիր զանոնք։ Տո՛ւր ինծի ալ շնորէք՝ որ իմ՝ թշնամիներս հալածեմ, իմ փորձութիւններս՝ որ չար զինուորներուն պէս չորս կողմս բռներ են, որ են սատանայ, աշխար, և մարմին, զանոնք հալածելով՝ մեղքերուս գերեզմանէն դուրս ելնեմ:
Նոր մարմին մ’առիր, երանելի, և անչարչարելի, հոգևոր ձիրքերով զարդարեալ՝ քառասուն օր աշխարհիս վրայ էիր, բայց իբր թէ չէիր, աներևոյթ կերպով կը կենայիր, կը քալէիր: Տո՛ւր ինծի՝ որ աղէկ խոստովանութիւն մ’ընելէ վերջ, փորձութիւններու յաղթելէ վերջ, այսօրունէ իմ կիրքերս մեռցնելով՝ նոր կեանք մը սկսիմ, բոլորովին հոգևոր ըլլամ, սիրտս միտքս աստուածային բաներուն տամ, աստուածային բաներն ինծի անուշնան, աշխար դառնանայ. երբ խաչ քաշեմ, չարչարուիմ, իբր թէ չիմանամ. աշխարհիս մէջ քալեմ, բայց քեզ նման իբր թէ աշխարհիս մէջ չրլամ. մեռած ըլլան իմ չար կիրքերս, իմ զգայարանքներս՝ իբր թէ աչք, ականջ, բերան չունենամ. մեռած ըլլայ յիս հին մարմնաւոր մարդը, և դու նոր մարդդ հոգևոր, Տէ՛ր Յիսուս, կենդանի ըլլաս իմ սրտիս մէջ:
Ասոնք են, Տէր իմ, որ այսօր սուրբ գերեզմանէդ օրինակ կու տաս, տո՛ւր ինծի յարութեանդ շնորհքը, որ ես ալ զասոնք մտածելով՝ առաջին յարութիւնն առնեմք, այսինքն է մեռած հոգիս մեղքերէ վեր հանելով՝ երկրորդ յարութեանդ արժանանամ, ապաշխարող մարմինն՝ ապաշխարող հոգւոյս հետ միանալով՝ գերեզմանէն ելնեմ, որպէս զի առաքելոց և իւղաբեր կանանց պէս քու անճառ տեսոյդ արժանի ըլլամ յաւիտեան. ամէն:
Երկրորդ օր
Ամենակալ և հզօը, Տէ՛ր, այսօր ցուցիր քու զօրութիւնդ. հրեաներն ամչցուցիր, զինուորները վռնտեցիր, սատանային իշխանութիւնը կապեցիր. քեզ հետ գերեզմանէն մեռեալները յարուցանելով՝ դժոխքն աւերեցիր. բիւրաւոր հոգիք նահապետաց՝ որ Քեզ փրկողիդ կը սպասէին, կը ցանկային՝ ազատեցիր, արքայութեան արժանի ըրիր. Խաչի նշանա՝ սատանային թշնամւոյն վրայ փառաւոր յաղթանակ տարիր, ինծի ալ յոյս տուիր երջանիկ հարութեան:
Աղաչեմ, ո՛վ Տէ՛ր զօրութեանց, այսօր մեծ ուրախութեան օրդ է, պարգև բաշխելու օր է, պարգևէ՛, Տէ՛ր իմ, այս շնորհքս, որ ես ալ քեզ խաչակից ըլլամ. իմ մեղաւոր մարմինս, իմ չար կրքերս՝ մոլութիւններս Խաչին վրայ գամելով մեռցնեմ, որ քեզ նմանելով արժանի ըլլամ սուրբ յարութեանդ: Երբ փողն գաբրիէլեան գոչէ՝ «Արիք մեռեալք», երբ ամեն մեռեալք պիտի կենդանանան, առջևդ գան, ոմանք ի յարութիւն կենաց մտնելով, և ոմանք ի յարութիւն դատաստանաց, այն ահեղ օրն իմ հոգիս ապաշխարութեամբ սրբուած ըլլալով, արժանի ըլլամ, Տէ՛ր իմ, յարութեան կենաց. քու օրէնութեան ձայնդ լըսելով՝ որով պիտի հրաւիրես սրբոց արդարոց դասը, այն սուրբերուն դասակից ըլլամ արքայութեանդ մէջ, քեզ հետ մէկտեղ թագաւորելով, հոգւով և մարմնով զքեզ փառաւորելով յաւիտեան. ամէն:
Երրորդ օր
Հոգիս մեղքերով մեռած, քու տեսութենէդ զրկուած՝ կը կարօտի, կը փափագի, Տէր Յիսուս, սուրբ առաքելոց և իւղաբեր կանանց պէս քու քովդ գալ, քու տեսոյդ արժա նանալ, զքեզ գտնել, քեզ հետ խօսակից ըլլալ, բայց սատանան իմ ՝ սիրտս կը կոտրէ ըսելով : «Ո՛վ թաւալեցուսցէ մեզ զվէմն ի դրաց գերեզմանին: Ահա այս տարակոյսները, այս ծուլութիւններն են՝ որ թող չեն տար ինծի քեզ գալու, տուր ինծի անոնց շնորհքը՝ որ յԱստուած ապաւինելով՝ քեզ գալու ճամբաս շարունակեմ, ետ չդառնամ: Հրեշտակաց օգնականութեան արժանի ըրէ, Տէ՛ր իմ, որ անոնք այն ծուլութեան ծանր քարերը մէկդի նետեն:
Առտու կանուխ խունկ աղօթից կ’ուզեմ պատրաստել իւղաբերներուն պէս, սատանան աղօթքն ինծի ծանր քար մը կ՚երևցնէ. բերանս շարժել աղօթելու համար՝ կարծեմ թէ հիւանդութիւն կը բերէ. եթէ աղօթք ալ ընեմ զքեզ չեմ գտներ՝ այլ պարապ գերեզման կը գտնեմք, համ չեմ առներ, ջերմեռանդութիւն չեմ ունենար։ Տուր ինծի անոնց շնորհքը, որոնք զքեզ չգտնելով՝ լալ և ողբալ սկսան, և այն լացով գտան զքեզ. ես ալ զղջալով լամ իմ մեղքերս՝ որ ինծի կորսնցնել տւին զՅիսում. և այն ողբալովս գտնեմ անոնց ջերմեռանդութեան շնորքը:
Երբ լալով ալ չգտան զքեզ Տէրդ, գերեզմանէն չզատուեցան, կը մտնէին ու կելնէին, անով հրեշտակաց հետ խօսակից ըլլալու արժանի եղան, հրեշտակներէն աւետիս մխիթարութեան առին: Ես ալ՝ որ լալով փնտռելով զքեզ չեմ կրնար իմ սրտիս մէջ գտնել, վասն զի մեղքերովս զՅիսուս մեռուցի, սիրտս հոտած գերեզման դարձուցի՝ ուր չկենար Յիսուս, յոյսս չկտրեմ, արցունք ապաշխարութեան թափեմ, հրեշտակաց հետ խօսակից ըլալով գոչեմ. «Արի՛, Տէ՛ր, օգնեա՛ մեզ վասն անուան քո, մի մերժեր զմեզ իսպառ վասն անուան քո, ցո՛յց ինձ զդէմս քո»:
Չդիմացաւ սիրտդ՝ Մարիամու արցունքին, եկար երևցար՝ բայց փոխուած լաթերով ըլլալուդ համար չճանչցաւ, մինչև որ դուն իրեն անունը տալով ինքզինքդ ճանչցուցիր: Նոյնպէս ալ, Տէ՛ր իմ, թէպէտ կերևնաս ինծի ի խորհուրդ հաղորդութեան, բայց փոխուած կերպարանքով ըլլալով, հացին տեսական երևնալով՝ իմ տկար հաատքս ըզքեզ չկրնար ճանչնալ. այն ատեն դու լսել տուր ինծի քու ձայնդ, կանչէ՛ զիս շնորհքով, բաց հաւատքիս աչքն որ զքեզ տեսնէ:
Չթողուցիր Մարիամու մօտենալ, բայց խօսք տուիր, ու աւետիս մխիթարութեան ղրկեցիր առաքեալներուն: Այսպէս ալ տո՛ւր ինծի աւետիս մխիթարութեան՝ որ հոգւոյս պատմեմ, տառապեալ հոգիս լսելով՝ շնորհքովդ ուրախանայ, և ուրախութեամբ սպասէ՝ օր մը զքեզ տեսնելու յարութեան ատենը՝ անճառ ուրախութեամբ միշտ և յաւիտեան. ամէն: