ԳՐԱԲԱՐԻ ԲԱՌԱՐԱՆ

Ա - Գ Դ - Կ Հ - Շ Ո - Օ

Գրաբարի բառարան, Ռուբէն Ղազարեան, 2000։
Տե՛ս նաև. Գրաբարի ուսումնական բառարան
Ա, (այբ), 1. Հայերէն այբուբենի առաջին տառը, թուական արժէքը՝ մէկ, առաջին։ 2. Յետին շարքի ստորին բարձրացման ձայնաւոր հնչիւն։
Ա՛, ձ. Կոչական բացականչութիւն՝ ա՛յ, ո՛վ նշ.։
Ա՛ Ա՛, ձ. Վշտի՝ ցաւի՝ տառապանքի բացականչութիւն՝ ա՜խ, վա՜խ, վա՜յ-վա՜յ, վա՜յ ինձ նշ.։
ԱԲԲԱՅ, (ասոր., յուն.-ից), ի, ից, գ. Վանահայր. վանքի կրօնաւոր, վանական։
ԱԲԲԱՆԱ, (եբր., յուն.), գ. Բարձր տեղ, բարձունք։
ԱԲԲԱՍՈՒՀԻ, գ. Կաթոլիկ կուսանոցի մայրապետ։
ԱԲԵԹ, (վրաց.), ի, գ. Կայծքարի կայծից բռնկուող դիւրավառ պատրոյգ։
ԱԲԵՂԱՅ, (ասոր.), ի, ից, գ. 1. Մենակեաց կրօնաւոր։ 2. Վանական կրօնաւոր։
ԱԲԵՂԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աբեղայի կոչումը։ 2. Աբեղայ լինելը։
ԱԲԵՂԵԱՆ, գ. յոգն. Աբեղաները, աբեղայական դասը՝ խումբը։
ԱԲԵՂԷՆՔ, տե՛ս ԱԲԵՂԵԱՆ։ (Փարպ., 200)։
ԱԲԻՈՆ, (յուն.), ա. Աղքատ։ (Եւս. պտմ., 203-4, ՀԱԲ)։
ԱԲԻՈՆԱՑԻ, տե՛ս ԱԲԻՈՆ։
ԱԳԱՀ, ի, աց, ա. 1. Ընչասէր, ընչաքաղց, փողասէր, արծաթասէր։ 2. Անյագ, անկուշտ։
ԱԳԱՀԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Խիստ՝ շատ ագահ։
ԱԳԱՀԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ագահ դառնալ, ագահութիւն անել։
ԱԳԱՀԵԼ, եցի, չ. ն. 1. Ագահութիւն անել։ 2. Ձգտել, սաստիկ ցանկանալ, աշխատել տիրանալ, աչք տնկել։ 3. Խնայել, ժլատութիւն անել։
ԱԳԱՀՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ագահ լինելը։ 2. Անյագութիւն, անկշտութիւն։ 3. Ցանկութիւն, փափագ։ 4. Ճիգ, ջանք։ 5. Կաշառք։
ԱԳԱՂԱՂ, տե՛ս ԱՔԱՂԱՂ։
ԱԳԱՆԵԼ1, (իմ), ագայ, ագի՛ր, հբ. Հագնել, հագնուել։
ԱԳԱՆԵԼ2, (իմ), ագայ, ագի՛ր, չ. Իջեւանել, գիշերը օթեւանել՝ մնալ՝ անցկացնել որեւէ տեղ։
ԱԳԱՆԵԼԻՔ, լեաց, գ. Հագնելիք, հագուստ։
ԱԳԱՆՈՎԹ, (եբր.), այ, գ. Հեղուկ նիւթերի աման։
ԱԳԱՊ, (յուն.), ի, աց, գ. Հաւատացեալների համայնական ընթրիք՝ հացկերոյթ։
ԱԳԱՐԱԿ, ի, աց, գ. 1. Մշակուած կամ մշակելի հող՝ հանդ։ 2. Հողային կալուածք։ 3. Գիւղ, աւան։ 4. ա. Ագարակային, գիւղական։
ԱԳԱՐԱԿԱԲԱՇԽ, ի, աց, գ. Ագարակները բաշխող՝ բաժանող, ագարակների վերակացու։
ԱԳԱՐԱԿԱՅԻՆ, ա. Ագարակին յատուկ՝ վերաբերող։
ԱԳԱՐԱԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Ագարակ դառնալ, ագարակի վերածուել։ 2. փխբ. Ամայանալ, անշէն՝ անբնակ մնալ։
ԱԳԱՐԱԿԻԿ, գ. Փոքր կամ անպէտք՝ ոչ պիտանի ագարակ։
ԱԳԵՒՈՐ, ա. Ագի՝ պոչ ունեցող, պոչաւոր։
ԱԳԻ, ւոյ, եաւ կամ ւով, գ. Պոչ։
ԱԳՈՅՑ, ուցի, մանաւանդ՝ ԱԳՈՅՑՔ, ուցից, ցիւք, գ. 1. Ձող կամ լծակ՝ որեւէ բան բարձրացնելու համար։ 2. Օղակ, որին անց է կացւում որեւէ բան։
ԱԳՈՆ, (յուն.), ի, գ. 1. Մրցութեան հանդէս։ 2. Հրապարակային մրցութիւն։ 3. Օլիմպիական խաղեր։
ԱԳՈՆԱՐԱՐ, ի, աց, ա. գ. Ագոնին մասնակից՝ մասնակցող, ագոնում մրցող, ըմբիշ։
ԱԳՈՆԻՍՏԱՅՔ, (յուն.), այց, գ. յոգն. Ագոնում մրցողներ, ըմբիշներ։
ԱԳՈՒԳԱՅՔ, (ասոր.), գայից, գայիւք, գ. Քարից կամ թրծած կաւից պատրաստած ջրի խողովակ. փողրակ։
ԱԳՈՒՌ1, գ. Ձեռքի ափ, բուռ։
ԱԳՈՒՌ2, գռոյ, գ. Աղիւս։
ԱԳՈՒՑԱՆԵԼ1, ագուցի, գո՛, պբ. 1. Հագնել տալ, հագցնել։ 2. Ագուցել, անցկացնել, մտցնել։
ԱԳՈՒՑԱՆԵԼ2, ագուցի, գո՛, պբ. Իջեւանելու տեղ՝ օթեւան տալ, հիւրընկալել։
ԱԳՈՒՑԻԿ, ա. Ագուցած, հագցրած, ներս մտցրած՝ անցկացրած։
ԱԳՈՒՑԻՉ, ցչի, չաց, ա. Հագցնող, զգեցնող։
ԱԳՌԱՒ, ու կամ ոյ, ուց կամ աց, ուք կամ օք, գ. (կենդբ.) Ագռաւների ընտանիքին պատկանող թռչուն (Corvus corax)։
ԱԳՌԱՒԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ագռաւի պէս սեւանալ, ագռաւի նմանուել։
ԱԴԱՄԱԾԻՆ, ծնի, ծնաց, ա. գ. 1. Ադամից ծնուած, ադամորդի, մարդ-արարած։ 2. Ադամից իր մարմինն ստացած, Ադամի մարմնից ստեղծուած։
ԱԴԱՄԱԾՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ադամի ծնունդները եւ սերունդները, մարդկութիւն։
ԱԴԱՄԱՅԱԿԱՆ, ԱԴԱՄԱՅԻՆ, ա. Ադամին յատուկ՝ վերաբերող։
ԱԴԱՄԱՆԴ, կամ ԱԴԱՄԱՆՏ (յուն.), ի, գ. 1. Խիստ կարծր, թափանցիկ ու շողշողուն քար, ալմաստ։ 2. Մագնիս։
ԱԴԱՄԱՆԴԱԿԱՆ, տե՛ս ԱԴԱՄԱՆԴԵԱՅ։
ԱԴԱՄԱՆԴԵԱՅ, ԱԴԱՄԱՆԴԵԱՆ, ա. 1. Ադամանդից պատրաստուած՝ շինուած՝ բաղկացած. ադամանդի նման։ 2. փխբ. Ադամանդի յատկութիւն ունեցող (կարծր, ամրակուռ, դիմացկուն, թանկագին եւն)։ 3. Մագնիսական։
ԱԴԱՄԵԱՆ, տե՛ս ԱԴԱՄԱՅԻՆ։
ԱԴԱՐ, (եբր.), գ. Եբրայական տարուայ վեցերորդ ամիսը։
ԱԴԵՆ, կամ ԱԴԻՆ (ասոր.), գ. Դրախտ, եդեմ։
ԱԴԻՆ, (ասոր.), գ. Դրախտ, եդեմ։
ԱԴԵՆԱԲՈՒՂԽ, ա. Եդեմից բխող, եդեմաբուխ։
ԱԴՈՎՆԱ, (եբր.), գ. Տէր, տէր իմ (աստծոյ մասին կամ աստծուն դիմելով)։
ԱԴՈՎՆԱՅԻ, (եբր.), գ. Տէր, տէր իմ (աստծոյ մասին կամ աստծուն դիմելով)։
ԱԶԱԶԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ազազուն դառնալ, չորանալ, ցամաքել։
ԱԶԱԶԱՆԵԼ, (իմ), եցայ, տե՛ս ԱԶԱԶԱՆԱԼ։
ԱԶԱԶԵԼ1, եցի, ն. Չորացնել, ցամաքեցնել։
ԱԶԱԶԵԼ2, (իմ), եցայ, տե՛ս ԱԶԱԶԱՆԱԼ։
ԱԶԱԶՈՒՆ, ա. 1. Չոր, չորացած, ցամաք։ 2. Թոյլ, վտիտ, նուազ, տկար։ 3. փխբ. Խղճուկ։
ԱԶԱՏ, (պհլ.), ի, աց կամ ից, 1. գ. Ազնուական, իշխան։ 2. ա. Ուրիշի կամքից կախում չունեցող, ինքնիշխան, անկախ։ 3. Որեւէ բանով չկաշկանդուած, անկաշկանդ։ 4. Զերծ, անմասն, մի բանից հեռու։ 5. Արձակ, ընդարձակ, լայնարձակ։ 6. Բարձր։ 7. մ. Ազատօրէն, առանց արգելքի։
ԱԶԱՏԱԲԱՆԵԼ, եցի, չ. Ազատ՝ համարձակ խօսել։
ԱԶԱՏԱԲԱՐ, մ. 1. Իբրեւ տէր՝ իշխան՝ ազատ, ինչպէս վայել է ազատին՝ ազնուականին։ 2. Յօժարակամ, իր կամքով՝ ցանկութեամբ։ 3. Ազատ կերպով, առանց արգելքի, համարձակ։
ԱԶԱՏԱԲԱՐՈՅ, ի, ից, ա. Ազատ՝ անկաշկանդ բնաւորութիւն ու խառնուածք ունեցող, լաւ վարք ու բարքով, բարեբարոյ, բարեսէր։
ԱԶԱՏԱԲԵՐԱՆ, 1. ա. Ազատ եւ համարձակ խօսող՝ զրուցող, անկախ, անբռնադատ, անբռնազբօսիկ։ 2. մ. Ազատօրէն, անկաշկանդ, անբռնադատօրէն, աներկիւղ համարձակութեամբ։
ԱԶԱՏԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերութիւնից ազատուելը, ազատագրութիւն, փրկութիւն։
ԱԶԱՏԱԳՈՅՆ, 1. ա. Աւելի ազատ։ 2. մ. Խիստ՝ չափազանց ազատօրէն։
ԱԶԱՏԱԳՈՒՆԴ, գնդի, գ. 1. Ազատներից՝ ազնուականներից կազմուած՝ բաղկացած խումբ կամ զինուորական գունդ։ 2. ա. Ազատներից խմբուած՝ կազմուած՝ բաղկացած։
ԱԶԱՏԱԴԷՄ, մ. Ճակատը բաց, համարձակ, յայտնապէս։
ԱԶԱՏԱԶՆԵԱՅ, ա. Ազնուական ծագում ունեցող, ազատազգի, ազատազարմ։
ԱԶԱՏԱԶՕՐՔ, գ. յոգն. Ազատներից՝ ազնուականներից բաղկացած զինուորական խումբ, զօրք. ազատագունդ։
ԱԶԱՏԱԽՈՒՄԲ, ա. 1. Ազատներից՝ ազնուականներից խմբուած՝ կազմուած։ 2. գ. Ազատների՝ ազնուականների՝ նախարարների խումբ։
ԱԶԱՏԱԽՕՍ, ա. 1. Ազատ՝ համարձակ խօսող։ 2. Ազատօրէն հնչող։
ԱԶԱՏԱԾԻՆ, ա. գ. Ազատից՝ ազնուականից ծնուած, ազնուական ծագում ունեցող, ազատորդի, ազատազարմ։
ԱԶԱՏԱԿ, ա. Խիստ՝ բարձր ազնուական։
ԱԶԱՏԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Ազատներին՝ ազնուականներին յատուկ՝ վերաբերող։ 2. Համարձակ, աներկիւղ, անվեհեր։
ԱԶԱՏԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ազատ լինելը, ազատութիւն։ 2. Ազատական լինելը, ազնուականութիւն։ 3. Ազատ կամք, անձնիշխանութիւն։ 4. Ազնուականին վայելուչ յատկութիւն, առատաձեռնութիւն։
ԱԶԱՏԱԿԻՆ, գ. Ազատ՝ ազնուական կին։
ԱԶԱՏԱԿԻՑ, կցի, կցաց, ա. գ. Ազնուական ընկեր։
ԱԶԱՏԱԿՈՅՏ, գ. Ազատների խումբ, ազնուականների դաս։
ԱԶԱՏԱՄԻՏ, ա. 1. Ազատ մտածող, առանց յետին մտքի, մաքուր սրտով, սիրտը բաց, անկեղծ։ 2. Առատաձեռն։
ԱԶԱՏԱՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Ազատամիտ (1) լինելը։
ԱԶԱՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Ազատ լինել, ծառայութիւնից դուրս գալ։ 2. Ազատուել, պրծնել (պարտքերից, հարկերից եւն)։ 3. Ազատ՝ ազնուական դառնալ։ 4. Ազատ՝ ինքնագլուխ լինել։
ԱԶԱՏԱՆԻ, նւոյ կամ նոյ, գ. հաւաք. Ազատներ, ազնուականներ, իշխաններ։
ԱԶԱՏԱՆՄԱՆ, ա. Ազատի՝ ազնուականի նման։
ԱԶԱՏԱՇԽԱՐՀԻԿ, ա. Ծագումով պատուաւոր։
ԱԶԱՏԱՏԵԱՐՔ, տեարց կամ տերանց, տե՛ս ԱԶԱՏՈՐԵԱՐ։
ԱԶԱՏԱՏՈՀՄ, ա. 1. Ազնուական տոհմից սերուած, ազնուատոհմ։ 2. գ. Ազատներ, ազնուականներ։
ԱԶԱՏԱՏՈՀՄԻԿ, տե՛ս ԱԶԱՏԱՏՈՀՄ (1)։
ԱԶԱՏԱՏՈՀՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Ազատատոհմ լինելը, ազնուականութիւն։
ԱԶԱՏԱՐԱՐ, ի, աց, ա. Ազատութիւն պարգեւող, ազատող, փրկիչ, փրկարար։
ԱԶԱՏԵԼ, եցի, ն. Ազատ դարձնել, փրկել, զերծել։
ԱԶԱՏԵՐԱՄ, ա. Ազատներից՝ ազնուականներից խմբուած՝ բաղկացած։
ԱԶԱՏԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, եցո՛, պբ. Ազատել տալ, ազատել։
ԱԶԱՏԵՑՈՒՑԻՉ, գ. ազատող։
ԱԶԱՏԻՉ, տե՛ս ԱԶԱՏԱՐԱՐ։
ԱԶԱՏՈՐԴԻ, ւոյ, ւոց, գ. 1. Ազատի՝ ազնուականի որդի՝ սերունդ։ 2. Ազատատոհմ մարդ։
ԱԶԱՏՈՐԵԱՐ, որերոյ, գ. հաւաք. Ազատներ, ազնուականներ, իշխաններ։
ԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ազատ՝ ազնուական լինելը, ազատի վիճակը, ազնուականութիւն։ 2. Անձնիշխանութիւն, չսահմանափակուած իշխանութիւն՝ իրաւունք՝ կամք։ 3. Անկախութիւն, ազատ լինելը։ 4. Ազատուելը, փրկուելը, փրկութիւն, ծառայութիւնից՝ գերութիւնից՝ վտանգից՝ փորձանքից դուրս գալը։ 5. Առատաձեռնութիւն։ 6. Ազատաբարոյ լինելը, ազնուութիւն, վեհանձնութիւն, մեծահոգութիւն։ Իսկ թագաւորն Պարսից զարմացեալ ընդ բարերարութիւնն Մուշեղի եւ ընդ քաջութիւնն եւ ընդ ազատութիւնն (Բուզ., Ե, 2)։
ԱԶԱՏՔԵՂ, գ. (բսբ.) Հովանոցաւորների ընտանիքին պատկանող միամեայ կամ երկամեայ բոյս. կարոս, մաղադանոս (Petroselinum)։
ԱԶԱՏՕՐԷՆ, մ. Ազատին՝ ազնուականին վայել կերպով, ազատի նման՝ պէս։
ԱԶԲԱԽՈՒՄԲ, ա. Ազբնի (տե՛ս) պէս խմբուած՝ խռկուած, կուտակուած, բազմախիտ, խիտ առ խիտ։
ԱԶԲՆ, ասբն, բին, բամբ, յոգն. բունք, գ. Կտաւի հենքի ծոպերը՝ թելերը։
ԱԶԳ, (պհլ.), ի, աւ, գ. 1. Կենդանիների եւ մարդկանց պատմականօրէն առաջացած խմբակցութիւններ՝ տեսակներ, որոնք էական եւ կայուն յատկութիւններով նման են միմեանց։ 2. Ցեղ, տոհմ։ 3. Սերունդներ։ 4. Ժողովուրդ, ամբոխ։ 5. Տարբեր՝ զանազան՝ օտար ազգեր, հեթանոսներ։ 6. Սեռ, տեսակ։ 7. Կարգ, դաս։
ԱԶԳԱԲԱՆ, ա. Որեւէ տոհմի կամ ազգի ճիւղագրութիւնը գրող՝ կազմող, ազգաբանող։
ԱԶԳԱԲԱՆԵԼ, եցի, ն. Որեւէ տոհմի կամ ցեղի ճիւղագրութիւնը կազմել։
ԱԶԳԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Որեւէ տոհմի՝ ցեղի ճիւղագրութիւն, ծագումնաբանութիւն, ծննդաբանութիւն։
ԱԶԳԱԳԼՈՒԽ, տե՛ս ԱԶԳԱՊԵՏ։
ԱԶԳԱԳՈՐԾ, ա. Տեսակ-տեսակ բաներ ստեղծող՝ անող։
ԱԶԳԱԹԻՒ, ա. Որեւէ ազգի՝ տոհմի մէջ համարուած, որեւէ տոհմի պատկանող։
ԱԶԳԱԹՈՒԵԼ, եցի, ն. Ազգը թուել, ազգահամար՝ մարդահամար կազմել։
ԱԶԳԱԽԱՌՆ, ա. Ազգականութեամբ իրար հետ կապուած, ազգական, ազգակից, խնամի։
ԱԶԳԱԽԱՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ազգակցութիւն, ազգականութիւն, խնամիութիւն։
ԱԶԳԱԾԻՆ, գ. Մի ազգի՝ ցեղի ծնող՝ նահապետ։
ԱԶԳԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Ազգի առաջնորդ լինելը։
ԱԶԳԱԿԱՆ, ի, աց, ա. գ. 1. Նոյն ազգից՝ ցեղից՝ արիւնից սերուած, արիւնակից, ազգակից։ 2. Էութեամբ՝ բնոյթով իրար նման, մարմնակից։ 3. Որեւէ բանով իրար նման՝ մերձաւոր, նմանակից։ 4. Ազգային, հայրենական, ցեղական։
ԱԶԳԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. 1. Մօտիկ՝ աւելի մօտ ազգական։ 2. Խիստ նման։
ԱԶԳԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ազգակցական՝ արիւնակցական կապ՝ հարաբերութիւն, ազգական լինելը։ 2. Ազգ, ցեղ, տոհմ։ 3. նման. Որեւէ բանով՝ յատկութեամբ իրար նման լինելը, մերձաւորութիւն։
ԱԶԳԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. գ. 1. Նոյն ազգից սերուած։ 2. Միեւնոյն ծագումն ունեցող, համասեռ։ 3. Իրար նման՝ համապատասխան, համանման։
ԱԶԳԱԿՑԱԲԱՐ, մ. Որպէս ազգակից։
ԱԶԳԱԿՑԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ մօտ ազգակից, աւելի՝ խիստ մօտիկ։
ԱԶԳԱԿՑԱԿԱՆ, ա. Ազգակցին՝ ազգակցութեան յատուկ։
ԱԶԳԱԿՑԱՊԷՍ, տե՛ս ԱԶԳԱԿՑԱԲԱՐ։
ԱԶԳԱԿՑԵԼ, եցի կամ եցայ, չ. Ազգակից՝ խնամի դառնալ։
ԱԶԳԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ազգակից լինելը, ազգականութիւն։ 2. Բնոյթով՝ էութեամբ իրար մօտ լինելը, ընդհանուր յատկութիւններով նման լինելը, կցորդութիւն, համանմանութիւն, մերձաւորութիւն։
ԱԶԳԱՀԱՄԱՐ, ի, գ. Որեւէ տոհմի ճիւղագրութիւն։
ԱԶԳԱՀԱՄԱՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Ազգահամարի մէջ մտնել։
ԱԶԳԱՀԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱԶԳԱՀԱՄԱՐ։
ԱԶԳԱՀԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Ազգի՝ տոհմի սպառուելը՝ վերանալը՝ ջնջուելը։
ԱԶԳԱՀԱՒ, ի, գ. Նախահայր։
ԱԶԳԱՅԻՆ, յնոյ, ոց, ա. 1. Ազգին՝ ցեղին յատուկ՝ վերաբերող, հայրենի, հայրենական։ 2. գ. Ազգական, ազգակից։
ԱԶԳԱՇԱՂԱԽ, ա. Ազգապղծութիւն կատարող, ազգապիղծ։ (Կղնկտ., Բ, 32)։
ԱԶԳԱՇԱՐ, ա. Տոհմերի յաջորդութիւն ունեցող։
ԱԶԳԱՊԵՏ, ի, աց, գ. Ազգի՝ տոհմի՝ ցեղի պետ՝ առաջնորդ՝ ղեկավար։
ԱԶԳԱՊԵՏԱԲԱՐ, մ. Որպէս ազգապետ, ազգապետի նման։
ԱԶԳԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Ազգապետի կոչումը՝ աստիճանը՝ իշխանութիւնը։
ԱԶԳԱՊԷՍ, մ. Որպէս ազգակից, նման կերպով, նմանաբար։
ԱԶԳԱՍԷՐ, ա. Իր ազգը՝ ազգայինը սիրող։
ԱԶԳԱՏ ԱՌՆԵԼ, Ցեղը՝ տոհմը վերացնել՝ ոչնչացնել, ազգովին ջնջել։
ԱԶԳԱՏՈՀՄ, ի, ից կամ աց, գ. 1. Տոհմ, ցեղ, զարմ։ 2. հաւաք. Ազգականներ։ 3. Ազգ։
ԱԶԳԱՏՈՀՄԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱԶԳԱԿՑՈՒԹԻՒՆ (1)։
ԱԶԳԱՏՈՀՄԱՅԻՆ, ա. Ազգատոհմին յատուկ։
ԱԶԳԱՒԻՄԲ, նոյնն է՝ ԱԶԳՈՎԻՄԲ։
ԱԶԳԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Տոհմ, ազգատոհմ։ 2. Ցեղակցութիւն, տոհմակցութիւն, համացեղութիւն, ազգականութիւն։
ԱԶԳԻ ԱԶԳԻ, ա. 1. Տեսակ-տեսակ, պէս-պէս, զանազան, բազմատեսակ, այլեւայլ։ 2. մ. Զանազան կերպով, պէսպէս օրինակով։
ԱԶԳՈՎԻՄԲ, մ. Ամբողջ ազգով՝ տոհմով՝ ցեղով։
ԱԶԴ, (պհլ.), գ. 1. Լուր, տեղեկութիւն։ 2. Ազդում, ազդեցութիւն։
ԱԶԴԱԿԱՆ, ա. Ազդելու՝ ներգործելու յատկութիւն ունեցող, ազդողական, ներգործող, ազդու։
ԱԶԴԱՐԱՆ, գ. 1. Իմաց տալու՝ տեղեակ պահելու տեղ։ 2. Ազդեցութիւն՝ ներգործութիւն ստանալու միջոց՝ գործիք։
ԱԶԴԱՐԱՐ, ի, աց, ա. Իմաց տուող, տեղեկացնող, յայտնող։
ԱԶԴԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Իմաց տալը, ազդարարելը, յայտարարելը։
ԱԶԴԵԼ, եցի, ն. չ. 1. Իմաց տալ, տեղեկացնել, իրազեկ դարձնել, տեղեակ պահել, լուր տալ, յայտնել։ 2. Ներգործել, ներգործութիւն ունենալ։ 3. Դրդել, թելադրել, հրահրել, սադրել։ 4. Շարժել, շարժման մէջ դնել։ 5. Զգացուել, զգալի լինել։
ԱԶԴԵԼԻ, ա. 1. Զգալի, զգայարաններով ընկալելի։ 2. Զգայուն, զգացող, զգալու ունակութեամբ օժտուած։
ԱԶԴԵՑԱԿԱՆ, տե՛ս ԱԶԴԱԿԱՆ։
ԱԶԴԵՑԻԿ, տե՛ս ԱԶԴԱԿԱՆ։
ԱԶԴԵՑՈՒԹԻՒՆ, ԱԶԴԵՑՈՒՄՆ, գ. 1. Իմացնելը, ազդարարելը։ 2. Ազդելը, ներգործելը, ներգործութիւն, ներգործող զօրութիւն։ 3. Դրդում, հրահրում, սադրանք, թելադրութիւն։
ԱԶԴԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Իմաց անել՝ տալ, իմացնել, տեղեկացնել։ 2. Զգալ տալ, զգացնել։ 3. Ներգործել, ներգործութիւն ունենալ, ներազդել։
ԱԶԴԵՑՈՒՑԻՉ, ցչի, չաց, ա. 1. Ազդարարող, յայտարարող, իմացնող։ 2. Ներգործող, ազդող։
ԱԶԴՈՂԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Ազդեցութիւն ունեցող, ներգործող, ազդու։
ԱԶԴՈՂԱՐԱՆ, տե՛ս ԱԶԴԱՐԱՆ։
ԱԶԴՈՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱԶԴԵՑՈՒԹԻՒՆ։
ԱԶԴՈՅ, ա. 1. Ազդու, ներգործող, գործուն։ 2. Խորապէս ազդող, ուժգին, սաստիկ (վէրք, ցաւ, պատիժ եւն)։
ԱԶԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Տեղեկութիւն, ծանօթութիւն։
ԱԶԴՈՒՄՆ, դման, գ. 1. Ազդելը, ազդեցութիւն, ներգործութիւն։ 2. Ներքին մղում՝ դրդում, թելադրանք։ 3. Զգացում, զգացողութիւն։ 4. Ազդարարելը, հաղորդելը, յայտարարելը, լուր տալը։ 5. Ձայն, խօսք։
ԱԶԴՐ, դեր, րաց, գ. (կզմխս.) Ոտքի վերին մասը՝ կոնքից մինչեւ ծունկը. բարձ (Femur)։
ԱԶՆ, զին, զինք, զանց, գ. 1. Ազգ, ժողովուրդ։ 2. Ցեղ, սերունդ։
ԱԶՆԻՒ, նուի, նուից կամ նուաց, ա. 1. Լաւ՝ ընտիր ազգից՝ տոհմից սերուած, տոհմիկ։ 2. Ընդհանրապէս՝ ընտիր՝ լաւ առաջնակարգ յատկութիւններով օժտուած։ 3. Սրբազան, նուիրական։ 4. ձ. Շա՛տ լաւ, շա՛տ ապրես, կեցցե՛ս։ - Ազնի՛ւ, ծառայ բարի եւ հաւատարիմ (Մատթ., ԻԵ, 21)։
ԱԶՆՈՒԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի լաւ՝ ազնիւ՝ պատուական։
ԱԶՆՈՒԱԳՈՐԾ, ա. Ազնիւ դարձնող, ազնուացնող։
ԱԶՆՈՒԱԳՈՒԹ, ա. Ազնուաբար գթացող, բարեգութ, գթոտ։
ԱԶՆՈՒԱԶԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Ազնուութիւն։
ԱԶՆՈՒԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Ազնիւ՝ նշանաւոր տոհմի պատկանող, քաջատոհմիկ։ 2. Ընտիր, պատուական, ազնիւ, գեղեցիկ, լաւ։ 3. Սրբազան, սուրբ։
ԱԶՆՈՒԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. 1. Առաւել ազնիւ։ 2. Աւելի լաւ՝ ընտիր՝ պատուական։
ԱԶՆՈՒԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ազնուութիւն։ 2. Առատաձեռնութիւն, մարդասիրութիւն, բարութիւն։ 3. Լաւ լինելը, լաւութիւն։
ԱԶՆՈՒԱԿԵՐՊ, ա. Ազնիւ կերպարանքով, բարետես, գեղեցիկ։
ԱԶՆՈՒԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ազնիւ դառնալ, զգաստանալ։
ԱԶՆՈՒԱՊԱՇՏՕՆ, ա. Բարեպաշտ։
ԱԶՆՈՒԱՏՈՀՄ, ա. Ազնուական տոհմից ծագած՝ սերուած, տոհմիկ։
ԱԶՆՈՒԱՏՈՒՆԿ, ա. Ազնիւ՝ ընտիր տունկեր ունեցող։
ԱԶՆՈՒԱՐԱՐ, տե՛ս ԱԶՆՈՒԱԳՈՐԾ։
ԱԶՆՈՒԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ազնիւ՝ լաւ դարձնել։
ԱԶՆՈՒՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ազնուական լինելը։ 2. Ազնիւ լինելը։
ԱԶՈԽ, ի, ից, գ. Խակ՝ չհասած եւ թթու խաղող, ժուռ։
ԱԶՈԽԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ազոխի նման խակ լինել, ազոխ դառնալ։
ԱԶՈՒԵՍՏ, (յուն.), ի, գ. Կիր, կրի շաղախ։ Եւ ի հեղուսուածս ազուեստին (տպ. արուեստին) որ զքարամբքն՝ հայեցեալ ուրուք, որպէս ճարպոյ ինչ հեղման հայեցողացն երեւեցուցանէ կարծիս (Խոր., Ա, ԺԶ)։
ԱԶՏԻՀ, (պհլ.), գ. Ազնուականութիւն, իշխանութիւն։ (Գիրք թղ., 170-1, ՀԱԲ)։
ԱԹԵՐ, ի, աց, (յուն.), գ. Ոչ թանձր՝ ջրիկ շիլայ։
ԱԹԵՐԱՅ, ի, ից, (յուն.), գ. Ոչ թանձր՝ ջրիկ շիլայ։
ԱԹԻՆԵԱԼ, (անստոյգ բառ եւ նշ.), ա. Պճնուած, զարդարուած, կամ ծոպերով զարդարուն։ Եւ ինքն Զաւէնն աթինեալս եւ զտապակեալս զժապաւինեալս նարօտօք ագանէր (Բուզ., Զ, 2)։
ԱԹՂԵՍՏԱՅՔ, (յուն.), գ. յոգն. Ըմբիշներ, գօտեմարտիկներ։
ԱԹՈՌ, ոյ, ոց, գ. 1. Նստարան՝ թիկնակով կամ առանց թիկնակի։ 2. Գահ։ 3. Աթոռ՝ իբրեւ նշան պաշտօնի կամ իշխանութեան։ 4. Նստարան՝ բնական կարիքի համար։
ԱԹՈՌԱԿ, ի, գ. 1. Փոքր աթոռ՝ նստարան։ 2. Պուտուկի կամ սանի տակը։
ԱԹՈՌԱԿԱԼ, ի, աց, գ. (եկեղց.) Իր նախորդի առաջնորդական աթոռը՝ կաթողիկոսական իշխանութիւնը գրաւող՝ վարող անձ։
ԱԹՈՌԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աթոռակալ լինելը։ 2. Աթոռակալի իշխանութիւնը։
ԱԹՈՌԱԿԻՑ, կցի, կցաց, ա. գ. 1. Մէկի աթոռին՝ իշխանութեանը մասնակից. մտերիմ, հարազատ, բարձակից։ 2. Մէկի հետ միասին աթոռ նստող, խորհրդակից։ 3. Թեմակալ առաջնորդին փոխարինող հոգեւորական, փոխանորդ։ 4. (եկեղց.) Աթոռակալ, յաջորդ։ 5. Մի ժողովի՝ խորհրդակցութեան ներկայ, մասնակից։ 6. (կրօն.) Էակից, փառակից, հաւասարապատիւ (աստուածային երրորդութեան մասին)։
ԱԹՈՌԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Աթոռակից լինելը։
ԱԹՈՌԱՆԱԼ, ացայ, չ. Աթոռ բարձրանալ, գահակալել։
ԱԹՈՌԱՆԻ, գ. հաւաք. Աթոռներ։
ԱԹՈՌԱՍԷՐ, ա. Իշխանութիւն սիրող, իշխանութեան ձգտող՝ փափագող։
ԱԹՈՒԹԱՅՔ, (ասոր.), գ. յոգն. Տառեր, գրեր։
ԱԺԷՔ, էից, գ. Արժէք, արժողութիւն։
ԱԼԱԽՈՒԹԵԼ, եցի, չ. Այծի մկկալ, պապաչել։ (Մագ. թղ., 86, ՀԱԲ)։
ԱԼԱՐԵԼ, եցի, չ. Ամաչել։ (Ոսկ. պող. Ա. 390, ՀԱԲ)։
ԱԼԵՒՈՅԹ, գ. Ալեւորութիւն, ծերութիւն։
ԱԼԵՒՈՐ, ի, աց, գ. ա. 1. Ծեր, ծերունի։ 2. ա. Ճերմակած՝ սպիտակած (մազերի մասին)։
ԱԼԵՒՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Ալեւոր դառնալ, ծերանալ։ 2. Մազերը ճերմակել, սպիտակել։
ԱԼԷԼՈՒ, տե՛ս ԱԼԷԼՈՒԻԱ կամ ԱԼԷԼՈՒԻԱՅ։
ԱԼԷԼՈՒԵԼ, եցի, չ. (եկեղց.) Ալէլուիա երգել։
ԱԼԷԼՈՒԻԱ, կամ ԱԼԷԼՈՒԻԱՅ (եբր.), գ. (եկեղց.) Փառաբանական օրհներգութիւն։
ԱԼԷԾԱՂԻԿ, ա. Ալիքով՝ սպիտակ մազերով զարդարուած՝ գունաւորուած, ճերմակահեր, ալեզարդ։
ԱԼԷԿՈԾ, ա. 1. Ալիքներից կոծուած՝ ծեծուած, ալեկոծուող։ 2. փխբ. Սաստիկ յուզուած, խռովուած։
ԱԼԷԿՈԾԵԼ1, եցի, ն. 1. Ալիքներ՝ ալեկոծութիւն առաջացնել, տարուբերել։ 2. փխբ. Սաստիկ յուզել, խռովել։
ԱԼԷԿՈԾԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. 1. Ալեկոծուել, ծփալ։ 2. փխբ. Սաստիկ յուզուել, խռովուել։
ԱԼԷԿՈԾՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ալեկոծելը, ալեկոծուելը, ծփանք։ 2. փխբ. Հոգեկան բուռն յուզում՝ ապրում՝ տագնապ, խռովք։
ԱԼԷՏԱՆՋ, ա. Ալիքներով տանջող, ալիքներ առաջացնող՝ առաջ բերող։
ԱԼԻ1, տե՛ս ԱԼԻՔ1։
ԱԼԻ2, (անստոյգ նշ. բառ), գ. 1. Առանցք, լիսեռ։ 2. Երկանաքար։ 3. Ճախարակ։
ԱԼԻՒՐ, կամ ԱԼԵՒՐ, ալեր, գ. Հացահատիկի աղացած փոշի, ալիւր։
ԱԼԻՔ1, լեաց, լեօք, գ. Կոհակ։
ԱԼԻՔ2, լեաց, լեօք, գ. 1. Մօրուքի սպիտակ մազերը, ճերմակած մօրուք։ 2. Կանացի գլխի սպիտակ՝ ճերմակած մազերը։ 3. փխբ. Ծերութեան հասակ։
ԱԼԼԻԼՈՒՔԻԱՅ, (յուն.), գ. Փոխադարձ յարաբերութիւն՝ կապակցութիւն։ (Պրոկղ., ՀԱԲ)։
ԱԼՈՋ, գ. Էգ ուլ։
ԱԼՈՑԱԳՈՅՆ, ա. Սննդարար, պտղածին (անստոյգ նշ.)։
ԱԼՈՒՑ, ալցի, գ. Խոր րնկած՝ խորունկ տեղ, խորք (տե՛ս նաեւ ԱԼՔ)։
ԱԼՓ, կամ ԱՂՓ (յուն.), ի, իւ, գ. Յունական այբուբենի առաջին տառը, ալֆա։
ԱԼՓԱԲԵՏՔ, կամ ԱԼՓԱՓԵՏՔ (յուն.), տաց, գ. Այբուբեն։
ԱԼՔ, ալից, գ. 1. Խոր տեղ, խորք։ 2. Երկրի ներքին՝ ստորին շերտերը։
ԱԽ1, տե՛ս ԱՂԽ։
ԱԽ2, ձ. Վշտի՝ ցաւի՝ ափսոսանքի բացականչութիւն, ա՛հ, աւա՜ղ։
ԱԽԱՏՐՈՅԶ, ախատրոյժ, ա. 1. Բարբարոս, վայրենի, բիրտ։ 2. գ. Ելուզակ։ (տե՛ս նաեւ ԱՂԽԱՏՐՈՅԶ)։
ԱԽԱՒԵՂԱԳԷՍ, ահաւեղագէս, գիսի, գ. (ճարտ.) Սեան գլուխ՝ խոյակից վեր, որ բաղկացած է քովթարից, գօտուց եւ քիւից։
ԱԽԵԼ, տե՛ս ԱՂԽԵԼ։
ԱԽԵՐԱԿ, ա. Յիմար, ապուշ։
ԱԽՄԱՐ, ի, աց, ա. 1. Տխմար, անխելք, յիմար, անմիտ։ 2. Տգէտ, անգէտ։ 3. Տխմարութիւն պարունակող՝ արտայայտող։
ԱԽՄԱՐԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի կամ շատ տխմար՝ տգէտ, խիստ տխմարական։
ԱԽՄԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Տխմարութիւն, տգիտութիւն, անմտութիւն։
ԱԽՈՅԱՆ, տե՛ս ԱԽՈՅԵԱՆ։
ԱԽՈՅԱՆԱԿԱՆ, ա. Ախոյեանին յատուկ՝ վերաբերող։
ԱԽՈՅԱՆԱՅԱՐՁԱԿ, կամ ԱԽՈՅԵԱՆԱՅԱՐՁԱԿ, ա. մ. Իբրեւ ախոյեան յարձակուող, խիզախաբար։
ԱԽՈՅԵԱՆ, ենի, ից, գ. 1. Կռուի մէջ առաջին յարձակուող, նախայարձակ կռուող, նախամարտիկ, առաջամարտիկ։ 2. Մրցակից, հակառակորդ, թշնամի։ 3. Յաղթանակ։
ԱԽՈՅԵԱՆԱԲԵԿ, ա. Ախոյեանին կոտրող՝ յաղթող։ Ի ձեռն նախանձու զախոյեանաբեկ եւ զժողովրդակեցոյց զայրն զԴաւիթ՝ անհանգիստ որսայր Սաւուղ ի կորուսանել (Փարպ., 189)։
ԱԽՈՆԴԱՆՔ, դանաց, դեանց, դեաց, դաց, գ. (կզմխս.) Վերնափոր, վերորովայնային շրջան (Epigastrium)։
ԱԽՈՆԴԵԱՆՔ, դանաց, դեանց, դեաց, դաց, գ. (կզմխս.) Վերնափոր, վերորովայնային շրջան (Epigastrium)։
ԱԽՈՆԴԻՔ, դանաց, դեանց, դեաց, դաց, գ. (կզմխս.) Վերնափոր, վերորովայնային շրջան (Epigastrium)։
ԱԽՈՌ, (պրսկ.), գ. Գրաստների գոմ։
ԱԽՈՌԱՊԵՏ, գ. Արքունական ախոռի գլխաւոր վերակացու՝ կառավարիչ։
ԱԽՈՐԺ, ա. Հաճելի, ախորժելի։
ԱԽՈՐԺԱԲԱՐ, մ. Ախորժելով, հաճութեամբ, յօժար կամքով։
ԱԽՈՐԺԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի ախորժ՝ ախորժելի։
ԱԽՈՐԺԱԼ, տե՛ս ԱԽՈՐԺԵԼ։
ԱԽՈՐԺԱԼԻՑ, ա. Շատ ախորժելի՝ հաճելի՝ դուրեկան։
ԱԽՈՐԺԱԼՈՒՐ, ա. Ախորժելի՝ հաճելի լուր պարունակող՝ բերող։
ԱԽՈՐԺԱԿ, ի, աց, ա. 1. Ախորժելի, հաճելի, դուրեկան։ 2. Յօժարակամ, մտադիւր։ 3. գ. Փափագ, բաղձանք։ 4. Հաճելի թուացող բարի կամ չար արարք՝ գործ։
ԱԽՈՐԺԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. տե՛ս ԱԽՈՐԺ։ 2. Իր կամքով կատարող՝ մի բան անող, կամաւոր, յօժար։
ԱԽՈՐԺԱԿԻՑ, ա. Կամակից, համակամ։
ԱԽՈՐԺԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Ախորժելը, ախորժանք, հաճոյք, բաւականութիւն, յօժարութիւն, ցանկութիւն։
ԱԽՈՐԺԱՀԱՄ, ԱԽՈՐԺԱՃԱՇԱԿ, ա. 1. Լաւ՝ ախորժելի համ ունեցող, համեղ։ 2. փխբ. Հաճելի, ախորժելի։
ԱԽՈՐԺԱՆՔ, նաց, գ. Ախորժելը, հաճոյք, բաւականութիւն։
ԱԽՈՐԺԵԼ, եցի եւ եցայ, ն. չ. 1. Հաճել, սիրել, հաւանել, կամենալ։ 2. Լաւ՝ բարւոք համարել։
ԱԽՈՐԺԵԼԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ ախորժելի։
ԱԽՈՐԺԵԼԻ, ա. Հաճելի, դուրեկան, բաղձալի, ցանկալի, սիրելի։
ԱԽՈՐԺՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱԽՈՐԺԱԿՈՒԹԻՒՆ։
ԱԽՈՐԺՈՒՄՆ, տե՛ս ԱԽՈՐԺԱԿՈՒԹԻՒՆ։
ԱԽՈՒՆԱ, աղխունա, ալկունա (ծագումն անորոշ, թերեւս արաբ.), գ. (բսբ.) Խաչածաղկաւորների ընտանիքին պատկանող բոյս. մանանեխ դաշտային՝ վայրի (Sinapis arvensis)։
ԱԽՏ, ի, ից, գ. 1. Բնական կիրք՝ կարիք։ 2. Հիւծող՝ վարակիչ՝ համաճարակային հիւանդութիւն՝ ցաւ։ 3. Վնասակար սովորութիւն, մոլութիւն։ 4. Մոլութեան փոխարկուած փափագ՝ ցանկութիւն։ 5. Պակասութիւն, արատ։
ԱԽՏԱԲԱՐ, մ. Բնական կարիքից, ստիպողաբար։
ԱԽՏԱԲԵԿ, ա. Հիւանդոտ։
ԱԽՏԱԲԵՐ, ա. 1. Հիւանդութիւն բերող։ 2. Ցաւալի։
ԱԽՏԱԲՈՐԲՈՔ, ա. Կրքերը բորբոքող՝ գրգռող։
ԱԽՏԱԳՈՐԾ, ա. Հիւանդութիւն առաջացնող՝ պատճառող՝ բերող։
ԱԽՏԱԺԵՏ, ԱԽՏԱԺԷՏ, ի, աց, ա. 1. Հիւանդ, հիւանդոտ, ախտաւոր, ցաւագար։ 2. Ախտաւոր կրքերով վարակուած։ 3. Վնասակար, վատառողջ, ոչ առողջարար։
ԱԽՏԱԺԵՏԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Ախտաժէտ դառնալ, ֆիզիկական եւ բարոյական ախտերով վարակուել՝ տառապել, հիւանդանալ։
ԱԽՏԱԺԵՏՈՒԹԻՒՆ, ԱԽՏԱԺԷՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Հիւանդութիւն, ցաւ, ախտ։
ԱԽՏԱԼԻՑ, ա. 1. Ախտերով՝ մոլութիւններով լի։ 2. Ցաւալի, վշտալի։
ԱԽՏԱԾՔ, ծից, գ. Ախտերի հետեւանք։
ԱԽՏԱԿԱՆ, ա. 1. Ախտերի ենթակայ։ 2. Ախտաւոր ցանկութիւններ գրգռող։
ԱԽՏԱԿԻՐ, կրի, րաց, ա. Իր մէջ ախտ կրող, ախտի ենթարկուած, ախտաժէտ։
ԱԽՏԱԿԻՑ, ա. 1. Ուրիշի ախտին՝ ցաւին մասնակից, ցաւակից, վշտակից, կարեկից։ 2. Մեղսակից։
ԱԽՏԱԿՐԱԿԱՆ, ա. Ախտակրին՝ ախտակրութեան յատուկ՝ վերաբերող։
ԱԽՏԱԿՐԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. 1. Ախտակիր լինել, մարմնաւոր կամ հոգեկան ախտերի ենթարկուել, ցաւ՝ հիւանդութիւն ունենալ, ցաւ քաշել, ցաւագնել։ 2. Կարեկից լինել, ցաւակցել, վշտանալ։
ԱԽՏԱԿՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ախտեր կրելը, ախտաւորութիւն, ցաւագարութիւն։
ԱԽՏԱԿՑԱԲԱՐ, մ. Ախտակից՝ ցաւակից լինելով, սրտացաւ կերպով, կարեկցաբար։
ԱԽՏԱԿՑԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կարեկից՝ ցաւակից՝ գթած։
ԱԽՏԱԿՑԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Ուրիշի ախտին ցաւակցել, վշտակից՝ ցաւակից լինել, կարեկցել։
ԱԽՏԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ախտակից լինելը, ցաւակցութիւն, վշտակցութիւն, կարեկցութիւն, չարչարակցութիւն։ 2. Ախտաւոր՝ մոլի ցանկութիւն։
ԱԽՏԱՀԱԼԱԾ, ա. Ախտերը՝ հիւանդութիւնները հալածող՝ փարատող. բուժիչ, առողջարար։
ԱԽՏԱՀԱՒԱՔ, ա. Ախտեր՝ վարակիչ հիւանդութիւններ հաւաքող՝ բերող։
ԱԽՏԱՄԱՐՏ, ա. Ախտերի դէմ մարտնչող՝ կռուող, մոլութիւնները վանող։
ԱԽՏԱՄՈԼԻ, ա. Բարոյական ախտերի մոլութեամբ տառապող։
ԱԽՏԱՄՈԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարոյական ախտերի մոլութիւն, ցանկասիրութիւն, հեշտախտութիւն։
ԱԽՏԱՅԻՆ, տե՛ս ԱԽՏԱԿԱՆ։
ԱԽՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Մարմնական կամ բարոյական ախտերով վարակուել՝ տառապել, հիւանդանալ, ցաւագնել։ 2. Վնասուել, խանգարուել։ 3. Վշտանալ, տխրել։ 4. Զայրանալ, չարանալ։ 5. Մոլութեամբ մի բանի հետամուտ լինել։
ԱԽՏԱՆԿԵԱԼ, ա. Ախտերի ենթարկուած, ախտացած։
ԱԽՏԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. 1. Մարմնական ցանկութեամբ համակուած՝ տոգորուած, հեշտասէր, ցանկասէր, վաւաշոտ։ 2. Ախտասէրին՝ ախտասիրութեան յատուկ՝ վերաբերող, ախտասիրական։ Իմացեալ զախտասէր բարս նորա եւ զչարասէր... փախստական անկանէր ի Կրետէ (Խոր., Ա, 17)։
ԱԽՏԱՍԻՐԵԼ, եցի, չ. Ախտասէր՝ ցանկասէր՝ հեշտասէր լինել։
ԱԽՏԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Հեշտասիրութիւն, ցանկասիրութիւն։
ԱԽՏԱՍՊԱՆ, ի, աց, ա. Ախտերը՝ մոլութիւնները՝ ցանկական կրքերը սպանող՝ ոչնչացնող՝ զսպող։
ԱԽՏԱՐԱԿ, ի, աց, գ. ա. 1. Բնափիլիսոփայ։ 2. Բնական կարիքների ենթակայ։
ԱԽՏԱՐԾԱՐԾ, ի, ից, ա. Հեշտասիրութիւն արծարծող՝ գրգռող։
ԱԽՏԱՐՄՈԼ, ախտարմող, ախտարմաղ (պհլ.), գ. Աստղերով գուշակութիւն անող, աստղահմայ, աստղագուշակ, բախտագուշակ։
ԱԽՏԱՐՔ, աղթարք (պհլ.), րաց, գ. 1. յոգն. Աստղագուշակներ, աստղահմաներ, բախտագուշակներ։ 2. Ճակատագրի գուշակութիւն՝ աստղերի շարժումով։
ԱԽՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ախտանալ տալ, ախտաւոր դարձնել։
ԱԽՏԱՒՈՐ, ա. Ախտերի ենթակայ կամ ենթարկուած, ախտական։
ԱԽՏԱՒՈՐԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ ախտաւոր, ախտաւորի նման։
ԱԽՏԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի ախտաւոր։
ԱԽՏԱՒՈՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱԽՏԱԿԱՆ։
ԱԽՏԱՒՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Ախտաւոր՝ ախտակիր դառնալ, ախտով վարակուել, ախտանալ։
ԱԽՏԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Մարմնական կամ բարոյական տեսակետից ախտաւոր լինելը։ 2. Հիւանդութիւն։
ԱԾ1, ձ. Շու՛տ արա, բե՛ր։
ԱԾ2, տե՛ս ԱԾՔ։
ԱԾԱՆԵԼ, (իմ), եցայ, ն. Իր մէջքը՝ մէջքից կապել, սփածանել։
ԱԾԱՆՑԱԿԱՆ, ա. 1. (քեր.) Ածանցուած, ածանցաւոր։ 2. Վաղանցուկ, անցողիկ, վայրկենական։ 3. Ոչնչից՝ անգոյութիւնից եղած՝ առաջացած՝ գոյութիւն ստացած։
ԱԾԱՆՑԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Առաջ բերելը, առաջացնելը։
ԱԾԱՆՑԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Առաջ գալ, գոյանալ, գոյաւորուել։ 2. (քեր.) Ածանցով կազմուել, ածանցուել։
ԱԾԱՆՑՈՑԵԼ, (իմ), տե՛ս ԱԾԱՆՑԵԼ (իմ)։
ԱԾԱՆՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Ածանցուելը, առաջ գալը, գոյութիւն ստանալը։
ԱԾԱՆՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գոյութիւն տալ, ստեղծել, առաջացնել, մի վիճակից մի ուրիշ վիճակի փոխադրել։
ԱԾԱՆՑՈՒՑԻՉ, ա. Ածանցող, փխբ. համոզիչ, խաբող։
ԱԾԱՆՑՔ, ցաց, գ. Ածանցաւոր բառ։
ԱԾԵԼ, ածի, ա՛ծ, ն. 1. Բերել։ 2. Տեղից տեղ տանել, տեղափոխել, առաջնորդել, վարել։ 3. Շարժել, առաջ բերել։ 4. Հասցնել։ 5. Վերածել։ 6. Այս ու այն կողմ շարժել։ 7. Շուրջը պատել, շրջապատել, բոլորել։ 8. Կապել։ 9. Գցել։ 10. Լցնել, թափել։ 11. Կաթեցնել։ 12. Հարուած հասցնել, հարուածել, խփել։ 13. Կատարել։ 14. Աւելացնել։ 15. Բռնել։ 16. Որսալ։ 17. Սիրաշահել, իր կողմը գրաւել, իր նկատմամբ լաւ տրամադրել։
ԱԾԵԼԻ, գ. Մազերը կտրելու՝ ածիլելու գործիք։
ԱԾԽԱԿԷԶ ԱՌՆԵԼ, Այրել, մոխիր դարձնել։
ԱԾԽԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ածուխ՝ մոխիր դառնալ։
ԱԾՈՂԱԳՈՅՆ, ա. Ուժգին ձգող՝ քաշող։
ԱԾՈՂԵԼ, եցի, ն. Վարել, տանել, առաջնորդել։
ԱԾՈՒ, ոյ, ոց, գ. 1. Մարգ։ 2. փխբ. Ազգ, ժողովուրդ։ Թէպէտ եւ եմք ածու փոքր, եւ թուով յոյժ ընդ փոքու սահմանեալ (Խոր., Ա, 3)։
ԱԾՈՒԱՏԵԼ, եցի, ն. Հողը ածու-ածու կտրատել՝ բաժանել։
ԱԾՈՒԽ, գ. Փայտի այրուած կտոր։
ԱԾՈՒՂ, գ. Փայտի այրուած կտոր։
ԱԾՈՒՄՆ, ածման, գ. Ածելը, բերելը։
ԱԾՔ, գ. 1. Ծիլ, ընձիւղ։ 2. Ոստ, շիւ։
ԱԿԱՀ, (պրսկ.), ա. Տեղեակ, վերահասու։
ԱԿԱՂՁԵԱԼ, ա. Լի, լեցուն, լիքը, լցուած։
ԱԿԱՂՁՈՒՆ, ա. Լի, լեցուն, լիքը, լցուած։
ԱԿԱՄԱՅ, ի, ից կամ այց, ա. 1. Հակառակ իր կամքի՝ ցանկութեան, չուզելով եղած՝ կատարուած, ոչ կամաւոր, բռնի։ 2. մ. Ակամայ՝ իր կամքին հակառակ կերպով, առանց ցանկութիւն ունենալու, ոչ կամաւորաբար, հարկադրաբար, բռնութեամբ, չուզելով։
ԱԿԱՄԱՅԱԲԱՐ, տե՛ս ԱԿԱՄԱՅ (2)։
ԱԿԱՄԱՅԱՑԵԱԼ, կամ ԱԿԱՄԱՅԵՑԵԱԼ, ցելոյ, ոց, ա. Ակամայաբար մի բան արած՝ կատարած, ակամայ կերպով յանցանք գործած՝ սխալուած։
ԱԿԱՄԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Իր կամքին հակառակ լինելը, առհարկի եղած՝ կատարուած բան։
ԱԿԱՆ, յական, գ. Պատի՝ գետնի տակ փորուած անցք՝ փոս՝ գաղտնի կամ բռնի ներս մտնելու համար։
ԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, գ. Ակի՝ գոհարի գոյն։
ԱԿԱՆԱԽԻՏ, ա. Ակներով խիտ առ խիտ հեռուած՝ զարդարուած։
ԱԿԱՆԱԿԱՊ, ա. 1. Ակներով՝ թանկագին քարերով հեռուած՝ զարդարուած, ականակուռ, գոհարազարդ։ 2. գ. Ակներով հեռած՝ պատրաստած զարդ։
ԱԿԱՆԱԿԵՐՊ, ա. Ակի՝ գոհարի նման։
ԱԿԱՆԱԿԻՏ, ա. 1. Վճիտ, յստակ, մաքուր։ 2. Փայլուն, շողշողուն։
ԱԿԱՆԱԿՈՒՌ, տե՛ս ԱԿԱՆԱԿԱՊ (1)։
ԱԿԱՆԱՀԱՏ, ի, աց, ա. Գերեզման քանդող՝ կողոպտող, գերեզմանակրկիտ։
ԱԿԱՆԱՄՈՄ, ոյ, գ. Անուշահոտ եւ դառնահամ խէժանիւթ, որ պատրաստում են մեղուները եւ ծեփում փեթակի անցքերը. ակնամոմ։
ԱԿԱՆԱՏ, ի, աց կամ ից, գ. Թակարդ՝ մկներ, թռչուններ եւն բռնելու՝ որսալու համար։
ԱԿԱՆԱՏԵՍ, ի, աց կամ ից, ա. 1. Անձամբ՝ իր աչքերով տեսնող՝ տեսած։ 2. Աչքի առաջ կատարուած, տեսանելի, ակներեւ։ 3. մ. Տեսանելի կերպով, ակներեւաբար։
ԱԿԱՆԱՏԵՍԱԿ, տե՛ս ԱԿԱՆԱԿԵՐՊ։
ԱԿԱՆԱՏԵՍԵԼ, չ. Աչքին տեսանելի՝ ակներեւ լինել։
ԱԿԱՆԱՏԵՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ականատես լինելը։ 2. Հայեացք, նայուածք։
ԱԿԱՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Աչքի ընկնող, նշանաւոր, անուանի, երեւելի, յայտնի։
ԱԿԱՆԵԼ, եցի, ն. Նկատել, տեսնել։
ԱԿԱՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. Աչք ունեցող, տեսնող։
ԱԿԱՆՈՂ, ի, աց, գ. Աչք, տեսանելիք։
ԱԿԱՆՈՂԻՔ, ղեաց, գ. Աչք, տեսանելիք։
ԱԿԱՆՋ, ի, առաւել յոգն. ԱԿԱՆՋՔ, ջաց, գ. 1. Լսողութեան օրգան, լսելիք։ 2. փխբ. Լսելու ընդունակութիւն, լսողութիւն։ 3. (աշխգր.) Ծովախորշ, ծովածոց։
ԱԿԱՆՋԱԼՈՒՐ, ա. Անձամբ՝ իր ականջով լսող՝ լսած։
ԱԿԱՆՋԱՄԱՆ, գ. Ականջի արտաքին մասը, որ ամանի ձեւ ունի։
ԱԿԱՆՋԱՄՈՒՏ, մտի, ից, գ. (կենդբ.) Ականջմտուկների ընտանիքին պատկանող ուղղաթեւ միջատ. ականջմտուկ (Forficula)։
ԱԿԱՆՋԱՏ, ա. Ականջը կտրած, ականջ չունեցող, անականջ։
ԱԿԱՆՋԵԼ, կամ ԱԿԱՆՋՆԵԼ, չ. Ականջ դնել, ունկնդրել, լսել։
ԱԿԱՆՋՆԵԼ, չ. Ականջ դնել, ունկնդրել, լսել։
ԱԿԱՌԱՆՔ, անց, գ. յոգն. Ակառում՝ բերդում եղողները, ամրոցի բնակիչները։
ԱԿԱՌՆ, (յուն.), գ. Բերդ, ամրոց։
ԱԿԱՍՏԱՆ, (պրսկ.), գ. (գործածական է միայն ՅԱԿԱՍՏԱՆԻ ձեւով) Ապահով՝ անվտանգ վիճակ՝ դրութիւն, ապահովութիւն։
ԱԿԱՏ1, (յուն.), գ. Փոքրիկ եւ անշուք նաւակ, մակոյկ։
ԱԿԱՏ2, (յուն.), գ. (հնք.) Կվարցի գոյնզգոյն շերտերից բաղկացած կիսաթանկագին քար. ագատ։
ԱԿՃԻՌ, (գործածական է ՅԱԿՃԻՌՍ, ՅԱԿՃԻՒՌՍ ձեւերով ԿԱԼ, ԼԻՆԵԼ եւն բայերի հետ), 1. Ուշի ուշով՝ ուշադրութեամբ ականջ դնել՝ լսել։ 2. Ոտների մատների վրայ կանգնել՝ լաւ տեսնելու կամ դիտելու համար։
ԱԿՄԲԱՀՈՅԼ, ա. Մի տեղ՝ միասին ժողովուած՝ գումարուած, մի խումբ կազմած։
ԱԿՄԲԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Մի տեղ հաւաքուել, խմբուել, ժողովուել։
ԱԿՆ1, ական, յոգն. աչք, գ. 1. Տեսողութեան օրգան, աչք։ 2. Տեսնելու ունակութիւն՝ կարողութիւն, տեսողութիւն։ 3. Ակնկալութիւն, յոյս։ 4. Կասկած։ 5. Ծակ, փոս, խորշ։
ԱԿՆ2, ական, յոգն. ականք, ականց, գ. Թանկագին քար, գոհար։
ԱԿՆ3, ական, յոգն. ակունք, գ. 1. Ջրի ակունք։ 2. Աղբիւր։
ԱԿՆ4, ակունք, գ. (կենդբ.) Ծովային երկպատեան խեցեմորթ. պինա (Pinna nobilis)։
ԱԿՆԱԲԵՐ ԼԻՆԵԼ, Չորս կողմը՝ շուրջը նայել՝ զննել, շրջահայել, աչքաբաց լինել։
ԱԿՆԱԳՈՐԾ, ի, աց, գ. Ակնեղէն զարդեր պատրաստող արհեստաւոր։
ԱԿՆԱԽՏԻՂ, ԱԿՆԱԽՏԻՏ, ակնախիտ, ա. 1. Աչքերը խտղտացնող՝ շլացնող։ 2. փխբ. Պայծառ, շքեղ։
ԱԿՆԱԽՏԻՏ, ակնախիտ, ա. 1. Աչքերը խտղտացնող՝ շլացնող։ 2. փխբ. Պայծառ, շքեղ։
ԱԿՆԱԾԵԼ, տե՛ս ԱԿՆ ԱԾԵԼ։
ԱԿՆԱԾԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ակնածել՝ պատկառել տալ։
ԱԿՆԱԾՈՒ, ի, աց, ա. գ. 1. Վերակացու, հսկիչ, տեսուչ։ 2. Խնամատար, խնամածու։
ԱԿՆԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ակնածելը, պատկառանք, ամօթխածութիւն, երկիւղածութիւն։ 2. Ակն ածելը, խնամակալութիւն։
ԱԿՆԱԿԱՊԻՃՔ, պճաց, գ. (կզմխս.) Ակնաբոյն, ակնախոռոչ (Orbita)։
ԱԿՆԱԿԱՌՈՅՑ, ա. Աչքերը յառած՝ սեւեռած, պշած աչքերով, ակնապիշ։
ԱԿՆԱԿՈՐԵԼ, տե՛ս ԱԿՆԿՈՐԵԼ։
ԱԿՆԱՀԱՃՈՅ, ա. Աչքի համար հաճելի։
ԱԿՆԱՂԲԻՒՐ, տե՛ս ԱՂԲԵՐԱԿՆ։
ԱԿՆԱՅԱՅՐԱՏ, ա. Վաւաշոտ հայեացք ունեցող, հեշտասէր, ցանկասէր։
ԱԿՆԱՊԱՐԱՐ, ա. Աչքը պարարող՝ լիացնող՝ զուարճացնող։
ԱԿՆԱՌԵԼ, եցի, չ. Ակնածել, պատկառել։
ԱԿՆԱՌՈՒ, ի, աց, ա. Աչառութիւն անող, աչառու, կողմնակալ։
ԱԿՆԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աչառու լինելը, աչառութիւն, կողմնապահութիւն, երեսպաշտութիւն։ 2. Ակնածութիւն, ակնածանք։
ԱԿՆԱՎԱՅԵԼ, ա. Աչքի համար վայելուչ՝ վայելչական, զուարճացուցիչ։
ԱԿՆԱՎՃԻՏ, ա. Վճիտ՝ մաքուր ակունք ունեցող, յստակօրէն բխող։
ԱԿՆԱՐԿԵԼ, եցի, չ. 1. Աչքով ցոյց տալ։ 2. Աչքով՝ հայեացքով նշան անել, կամքը նշանացի արտայայտել։ 3. Ակնածել, պատկառել, ամաչել։ 4. ն. չ. Հարեւանցիօրէն դիտել՝ նայել։ 5. Անուղղակի կերպով յայտնել՝ յիշեցնել՝ իմացնել։ 6. Նկատել, նշմարել, տեսնել։
ԱԿՆԱՐԿԻ ԱՌՆԵԼ, Աչքով ցոյց տալ, ակնարկել։
ԱԿՆԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Ակնարկելը (վերը նշուած բոլոր իմաստներով)։
ԱԿՆԱՐԿՈՒՄՆ, գ. Ակնարկելը (վերը նշուած բոլոր իմաստներով)։
ԱԿՆԱՔԹԻԹ, գ. 1. Շատ կարճ ժամանակամիջոց, ակնթարթ, վայրկեան։ 2. ա. Մի ակնթարթ տեւող, ակնթարթային, վայրկենական։
ԱԿՆԲԱՑ, գ. Տեսադաշտ։ Նոյնպէս եւ նոցա, որ մօտ առ ծովուն կայցեն, քանզի ոչ կարէ ակնբաց ի ցամաք գործել (Եզնիկ)։
ԱԿՆԵԱԼ, ա. Հպարտ, յոխորտ։ (Եպիփ. թաղ., 235, ՀԱԲ)։
ԱԿՆԵՐԵՒ, ա. 1. Աչքին պարզ երեւացող, ակնյայտ, բացայայտ։ 2. մ. Ակներեւ կերպով, ակնյայտօրէն, յայտնապէս։
ԱԿՆԿԱԼԵԼ, եցի, չ. ն. Ակնկալութիւն ունենալ մի բանի, որեւէ բանի յոյս ունենալ, յուսալ, սպասել։
ԱԿՆԿԱԼԻՔ, գ. Ակնկալութիւն, սպասելիք, յոյս։
ԱԿՆԿԱԼԼԻ, կամ ԱԿՆԿԱԼԻ, ա. Ակնկալուող, սպասուող։
ԱԿՆԿԱԼԻ, ա. Ակնկալուող, սպասուող։
ԱԿՆԿԱԼՈՒ, ա. Ակնկալող, յուսացող, սպասող։
ԱԿՆԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ակնկալելը, մի բանի յուսով սպասելը։ 2. Ակնկալուած՝ սպասուած որեւէ բան, ակնկալիք։ 3. Երկիւղ, կասկած, վախ։ 4. Նախադրեալ նպատակ, դիտաւորութիւն, դիտում։
ԱԿՆԿԱՊԻՃՔ, տե՛ս ԱԿՆԱԿԱՊԻՃՔ։
ԱԿՆԿԱՌՈՅՑ, տե՛ս ԱԿՆԱԿԱՌՈՅՑ։
ԱԿՆԿԱՌՈՒԹԻՒՆ, ԱԿՆԿԱՌՈՒՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Որեւէ բանուշադրութեան առարկայ դարձնելը, հայեացք, տեսութիւն։
ԱԿՆԿՈՐ, ա. մ. 1. Աչքերը կախ գցած՝ խոնարհեցրած։ 2. փխբ. Ամօթանքով մնացած, ամօթահար, ամօթապարտ, սեւերես։
ԱԿՆԿՈՐԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Աչքերը կախ գցել՝ խոնարհեցնել, ամօթահար լինել, ամաչել։
ԱԿՆԿՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամօթահար՝ ամօթապարտ լինելը։
ԱԿՆՀԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Դաւաճանութիւն (ամուսնական)։
ԱԿՆՀԱՐ, ա. Աչքով տուած՝ տուող։
ԱԿՆՅԱՆԴԻՄԱՆ, նխդ. Դէմ, դիմաց, առջեւ, յանդիման։
ԱԿՆ ՈՒՆԵԼ, ԱԿՆՈՒՆԵԼ։
ԱԿՆՈՒՆԵԼ, (իմ), կալայ, չ. ն. 1. Ակնկալել, յուսալ, սպասել։ 2. Աչք ունենալ մի բանի վրայ։ 3. Վըստահել, ապաւինել։ 4. Համարել, կարծել։
ԱԿՈՆՒՏՈՆ, կամ ԱԿՈՆԻՏՈՎՆ (յուն.), գ. (բսբ.) Գորտնուկազգիների ընտանիքին պատկանող բոյս. ընձախոտ (Aconitum)։
ԱԿՈՒՄԲ, կըմբի, ից, գ. 1. Ժողով, հաւաք, հաւաքոյթ. հանդիսականների՝ հաւաքուածների խումբ՝ բազմութիւն։ 2. Սեղան, բազմոց սեղանի շուրջը։
ԱԿՈՒՄԲԱՀՈՅԼ, տե՛ս ԱԿՄԲԱՀՈՅԼ։
ԱԿՈՒՄԻՏ, (յուն.), ա. գ. 1. Անքուն, տքնող։ 2. Պատուաւոր տիտղոս՝ գիտնական վարդապետ նշանակութեամբ, որ յոյները շնորհեցին Մեսրոպ Մաշտոցին։
ԱԿՔԱՆ, եկքան, գ. (բսբ.) Ակքանազգիների ընտանիքին պատկանող բոյս. ոքոզ (Dipsacus fullonum)։
ԱԿՕՍ, գ. Արօրի խոփի բացած երկար փոսը հողի մէջ։
ԱԿՕՍԱԲԵԿ ԱՌՆԵԼ, ԼԻՆԵԼ, Ակօսներ բացել՝ քաշել, հերկել։
ԱԿՕՍԱՀԱՏ, ա. Ակօսներ բացող՝ կտրտող, հերկող։
ԱԿՕՍԱՁԵԻ, ա. Ակօսի ձեւ ունեցող, ակօսի նման։
ԱԿՕՍԱՁԻԳ, ա. Ակօս գցող՝ բացող, հերկող։
ԱԿՕՍԱՏԱՐ, տե՛ս ԱԿՕՍԱՁԻԳ։
ԱԿՕՍԵԼ, եցի, ն. 1. Ակօս բացել։ 2. Հերկել, վարել։
ԱՀ, ի, ից, գ. 1. Վախ, երկիւղ, սարսափ, սոսկում։ 2. Դող, սարսուռ։ 3. Վախի զգացում, տագնապ։ 4. Երկիւղ ազդող՝ պատճառող բան։
ԱՀԱ, մ. 1. Խօսողի մօտ գտնուող մի բանի ցուցում. այս է։ 2. Կատարուող կամ կատարուած գործողութեան ցուցում։ 3. Արդ, այժմ, արդէն, որեւէ բանից առաջ։
ԱՀԱ ԱՒԱՍԻԿ, տե՛ս ԱՀԱ։
ԱՀԱԲԵԿ, ա. Ահի՝ սարսափի ենթարկուող, ահ ու սարսափ տարածող՝ առաջացնող, սոսկալի, ահաւոր։
ԱՀԱԲԵԿԵԼ, եցի, ն. Ահի՝ սարսափի ենթարկել, ահ ու սարսափ տարածել, խիստ վախեցնել, ահաբեկ անել։
ԱՀԱԲԵԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Ահաբեկ անելը՝ լինելը, սաստիկ վախ, սրտի դող, զարհուրանք։
ԱՀԱԳԻՆ, գնի, ից, ա. 1. Ահ ու սարսափ ազդող, ահռելի, ահարկու, ահաւոր, զարհուրելի, սոսկալի։ Զի յորժամ ահագինք երեւեսցին ոմանց՝ առնուցուն զնոսա ի պաշտօն (Եզնիկ)։ 2. Շատ մեծ, վիթխարի։ 3. Հարկ եղածից՝ պահանջից աւելի, չափից դուրս, ծայրայեղ աստիճանի, սաստիկ։ 4. մ. Ահարկու կերպով, սաստկապէս։
ԱՀԱԳՆԱԳԻՆ, ԱՀԱԳՆԱԳՈՅՆ, մ. Խիստ ահաւոր՝ ահարկու կերպով։
ԱՀԱԳՆԱԳՈՅՆ, մ. Խիստ ահաւոր՝ ահարկու կերպով։
ԱՀԱԳՆԱԿՈՇԿՈՃ, ա. մ. Սաստիկ կոշկոճուած՝ չարչարուած։
ԱՀԱԳՆԱՀԱՅԵԱՑ, ա. Ահաւոր հայեացքով՝ տեսքով, ահագնակերպ, սոսկալի։
ԱՀԱԳՆԱՊԱՐԻՍՊ, ա. Ահագին՝ բարձր եւ ամուր պարիսպ ունեցող։
ԱՀԱԳՆԱՊԷՍ, մ. Ահաւոր կերպով, լի երկիւղով։
ԱՀԱԳՆԱՍԱՍՏՕՐԷՆ, մ. ա. Ահագին սաստով՝ սաստկութեամբ։
ԱՀԱԳՆԱՏԵՍԻԼ, ա. Ահաւոր տեսքով, ահագնակերպ։
ԱՀԱԳՆԱՑԱՅՏ, ա. Զարհուրեցուցիչ, սոսկալի։
ԱՀԱԳՆԱՓՈԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Ահագին՝ ահաւոր փոփոխութիւն։
ԱՀԱԳՆԵԼ, եցի, ն. Ահաբեկել, վախեցնել, երկիւղ ազդել։
ԱՀԱԳՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ահագին լինելը։ 2. Ահարկու՝ ահեղ լինելը, ահաւորութիւն։
ԱՀԱԴԻՏԱԿ, ա. Ահաւոր՝ ահեղ տեսքով՝ կերպարանքով։
ԱՀԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ահով բռնուել, զարհուրել, սարսափել։
ԱՀԱՆԳ, (պրսկ.), ի, ից, գ. Կարգախումբ, վերակարգ (անստոյգ նշ.)։
ԱՀԱՊԱՐԱՆՈՑ, ա. Ահեղ պարանոցով, վիզը սպառնալի պարզած, խրոխտ (ձի)։
ԱՀԱՐԿԵԼ, եցի, ն. Ահ պատճառել՝ ներշնչել, ահաբեկել։
ԱՀԱՐԿԵԼԻ, ԱՀԱՐԿՈՒ։
ԱՀԱՐԿՈՒ, ա. Ահ գցող՝ պատճառող՝ ներշնչող՝ տարածող, ահաբեկող, ահաւոր։
ԱՀԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ահ պատճառելը, ահաբեկելը։ 2. Ահարկու լինելը, ահաւորութիւն, ահեղութիւն։
ԱՀԱՑՈՅՑ, ա. Ահ արտայայտող, ահարկու, ահաւոր։
ԱՀԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ահ՝ երկիւղ ազդել՝ ներշնչել՝ պատճառել, վախեցնել, ահաբեկել։
ԱՀԱՒԱԴԻԿ, մ. Ահա այդ։
ԱՀԱՒԱՆԻԿ, մ. Ահա այն։
ԱՀԱՒԱՍԻԿ, մ. Ահա այս։
ԱՀԱՒՈՐ, ի, աց, ա. 1. Ահարկու, սարսափելի, զարհուրելի, երկիւղալի։ 2. Ակնածելի, պատկառելի։ 3. Զարմանալի։ 4. Վսեմ, շքեղ, փառաւոր։
ԱՀԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ ահաւոր։
ԱՀԱՒՈՐԱԼՈՒՐ, ա. Լսելու համար ահարկու՝ սարսափելի, ահ ու սարսափ ազդող, ահագնալուր։
ԱՀԱՒՈՐԱՀԱՅԵԱՑ, տե՛ս ԱՀԱԳՆԱՀԱՅԵԱՑ։
ԱՀԱՒՈՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ահաւոր դառնալ՝ լինել։
ԱՀԱՒՈՐԱՊԷՍ, մ. Ահաւոր՝ ահեղ կերպով։
ԱՀԱՒՈՐԱՏԵՍ, ա. Ահաւոր՝ ահեղ տեսքով, ահագին։
ԱՀԱՒՈՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ահաւոր երեւալ տալ, ահեղ դարձնել։
ԱՀԱՒՈՐԱՓԱՅԼ, ա. Ահաւոր փայլով, ահեղ ու պայծառ։
ԱՀԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ահաւոր՝ ահեղ լինելը։
ԱՀԱՓԵՏ, ա. 1. տե՛ս ԱՀԱԲԵԿ։ 2. գ. յոգն. Ահաբեկող դիպուած՝ երեւոյթ, արհաւիրք։
ԱՀԱՔՐՏՆԵԼ, (իմ), չ. Ահից քրտնել։
ԱՀԱՔՐՏՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ահից քրտնելը։
ԱՀԵԱԿ, եկի, կաց, ա. գ. 1. Ձախ. ձախ ձեռքը կամ կողմը։ 2. փխբ. Վատ. վնաս։
ԱՀԵԼ, տե՛ս ԱՀԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՀԵԿԱԿՈՂՄՆ, ման, 1. գ. Ձախ կողմը։ 2. ա. Ձախակողմեան։
ԱՀԵԿԱՆ1, ա. Ձախ կողմում եղող՝ գտնուող, ձախակողմեան։
ԱՀԵԿԱՆ2, (պհլ.), ի, գ. Հայոց հին տոմարի իններորդ ամիսը։
ԱՀԵԿԵԱՅ, եայք, եայց, ԱՀԵԿԻՆ, ինք, ԱՀԵԿԻՔ, կեաց, 1. ա. Ձախ կողմում եղող՝ գտնուող, ձախակողմեան։ 2. գ. Ձախ կողմը։
ԱՀԵՂ, ի, ից, ա. Ահաւոր, ահարկու, սարսափելի։
ԱՀԵՂԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԱՀԱՒՈՐԱԳՈՅՆ։
ԱՀԵՂԱԳՈՉ, ա. Ահեղ գոչիւնով, խիստ բարձր ձայնով։
ԱՀԵՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՀԵՂ։
ԱՀԵՂԱԿԵՐՊ, ի, ից, ա. Ահեղ կերպարանք՝ ձեւ ունեցող, փառահեղ, հրաշափառ։
ԱՀԵՂԱՀՐԱՇ, ա. Ահեղ եւ հրաշալի, սքանչելի։
ԱՀԵՂԱՇՈՒՔ, ա. Մեծաշուք, փառահեղ, վսեմ։
ԱՀԵՂԱՏԵՍ, տե՛ս ԱՀԵՂԱԿԵՐՊ։
ԱՀԵՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՀԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՀԸՆԿԷՑ, տե՛ս ԱՀԱՐԿՈՒ։
ԱՀԻԱՀ, ահյահ (եբր.), գ. Եհովա, աստուած։
ԱՀԻՊԱՐԱՆՈՑ, տե՛ս ԱՀԱՊԱՐԱՆՈՑ։
ԱՀԿԻ, տե՛ս ԱՀԵԿԱՆ2։
ԱՀՄԱՐ, տե՛ս ԱԽՄԱՐ։
ԱՀՈԿ, (պհլ.), գ. Վնաս։
ԱՂ, ի, իւ, գ. Սպիտակ բիւրեղային նիւթ, որ գործ է ածւում ուտելիքը համեմելու համար։
ԱՂԱԲՈՂՈՆ, աղաբողովն, աղաբանոս (յուն.), ի, աւ. գ. Հոգեւորականի վերնազգեստ՝ փարաջայ, փիլոն։
ԱՂԱԳ, ի, աւ, աղագս, յաղագս, գ. 1. Հնար, կերպ, միջոց, եղանակ։ 2. Պատճառ։ 3. Ճանապարհ, շաւիղ։
ԱՂԱԳԱՒ, նխդ. Պատճառով, համար։
ԱՂԱԼ, ացի, ն. 1. Հացահատիկը մանրացնել՝ ալիւր դարձնել։ 2. Մանրացնել, փշրել, փոշի դարձնել։ 3. նման. Ծամելով մանրացնել, որոճալ։
ԱՂԱԼԵԶՈՒ, տե՛ս ԱՂԱՒԱԼԵԶՈՒ։
ԱՂԱԽԱՐՇԱՆՔ, ԱՂԱԽԱՐՇՈՒՄՆ, գ. Աղիքների խարշելը, սրտի ցաւ, մորմոք, կսկիծ։
ԱՂԱԽԱՐՇՈՒՄՆ, գ. Աղիքների խարշելը, սրտի ցաւ, մորմոք, կսկիծ։
ԱՂԱԽԻՆ, խնոյ, ով կամ աւ, նայք, նայց, նաց կամ նանց, նեայք, նեայց, գ. Դրամով գնուած կամ վարձու տնային աշխատող կին, սպասաւորուհի, նաժիշտ։
ԱՂԱԽՆԱԾԻՆ, ա. Աղախնից ծնուած (ի հակադրութիւն ազատ կնոջից ծնուածի)։
ԱՂԱԽՆԱԿԱՆ, ա. Աղախնին յատուկ՝ վերաբերող, աղախնի։
ԱՂԱԽԱՅԵԼ, տե՛ս ԱՂԱԽՆԵԼ։
ԱՂԱԽՆԱՆՈՒՆ, ա. Աղախին անունը կրող, աղախին կոչուած։
ԱՂԱԽՆԱՊԷՍ, մ. Աղախնի նման, որպէս աղախին։
ԱՂԱԽՆՈՐԴԻ, դւոյ, գ. Աղախնի որդի՝ զաւակ։
ԱՂԱԽՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղախին լինելը։
ԱՂԱԾՐԻ, աղարծի, ա. Մատաղահասակ, դեռատի։
ԱՂԱԿԱՏԱՆՔ, նաց, գ. Զեխութիւն, ցոփութիւն, շուայտութիւն, շռայլութիւն։
ԱՂԱՀՈՒՄ, ա. Կիսահում, կիսաեփ։
ԱՂԱՂ, գ. Դաբաղող նիւթ։
ԱՂԱՂԱԿ, ի, աւ, գ. Բարձր՝ խառնաշփոթ ձայն, գոռում-գոչում, գոչիւն, աղմուկ։
ԱՂԱՂԱԿԵԼ, եցի, չ. 1. Բարձր ձայն արձակել, աղաղակ բարձրացնել, գոչել։ 2. ն. չ. Բարձր ձայնով մի բան ասել։
ԱՂԱՂԵԼ, եցի, ն. Մորթը՝ կաշին աղաղի մէջ դնել, դաբաղել։
ԱՂԱՂՄԱՂԱԿԵԼ, չ. Աղմուկ հանել՝ բարձրացնել, աղմկել։
ԱՂԱՂՈՑ, ի, գ. Մորթը՝ կաշին աղաղելու տաշտ։
ԱՂԱՄԱՍՈՒԿ ԱԾԵԼ, Խառնակել, տակնուվրայ անել։
ԱՂԱՄԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Տխմարութիւն։ 2. Անհոգութիւն։
ԱՂԱՄՈՂ, ա. Ծուռ եւ գալարուն, ծուռումուռ, ոլոր-մոլոր։
ԱՂԱՄՈՂԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Շեղուել, խոտորուել, մոլորուել։ 2. Ցրուել, ցրիւ գալ։
ԱՂԱՄՈՂՈՒՄՆ, ղման, գ. Շեղուելը, ցրուելը, ցրիւ գալը։
ԱՂԱՆԱԴՐՕՇ, թերեւս պէտք է ուղղել ԱՂԱՒՆԱԴՐՕՇ, ա. Դրօշակի վրայ աղաւնի՝ աղաւնու պատկեր կրող։
ԱՂԱՆԱԶԳԻ, ա. գ. 1. Ազնուական տոհմից, ազատազգի, ազնուազարմ։ 2. Ազնուական, իշխան։
ԱՂԱՆԴ, ոյ, ոց, եւ ից կամ աց, գ. 1. Մոլար կրօնական ուսմունք, հերետիկոսութիւն։ 2. Տուեալ աղանդի հետեւորդները, աղանդաւորների խումբ։ 3. Կախարդանք, դիւթող՝ կախարդող միջոց՝ հնարք եւն։ 4. Ճշմարիտ կրօն՝ դաւանանք։
ԱՂԱՆԴԱԲԵՐ, ա. Իր մէջ աղանդ կրող, աղանդաւոր։
ԱՂԱՆԴԱԳՈՐԾ, ա. Ժանտ, չարագործ, եղեռնագործ։
ԱՂԱՆԴԱԽՈՒՄԲ, ա. Աղանդներով լի։
ԱՂԱՆԴԱԿԱՆ, ա. Մոլար, հերետիկոսական։
ԱՂԱՆԴԱՀՆԱՐ, ա. Չարիք նիւթող՝ պատճառող, չարահնար։
ԱՂԱՆԴԱՄԱՐՏ ԼԻՆԵԼ, Աղանդի դէմ կռուել՝ մարտնչել։
ԱՂԱՆԴԱՄԻՏ, ա. Մոլար միտք՝ մտածողութիւն ունեցող, աղանդաւոր։
ԱՂԱՆԴԱՊԵՏԱԿԱՆ, ա. Աղանդապետին՝ աղանդի գլխաւորին՝ առաջնորդին յատուկ՝ վերաբերող։
ԱՂԱՆԴԱՒՈՐ, ի, աց, ա. գ. 1. Որեւէ աղանդի հետեւորդ, հերետիկոս։ 2. Կախարդական։
ԱՂԱՆԴԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աղանդաւոր լինելը։ 2. Մոլորութիւն։ 3. Խաբէութիւն։ 4. Կախարդութիւն, կախարդանք։
ԱՂԱՆԴԵԼ, եցի, ն. 1. Կախարդել։ 2. Մոլորեցնել։
ԱՂԱՆԴԵՐ, գ. Մրգեղէն՝ քաղցրեղէն, կամ թեթեւ ուտելիք, որ մատուցում են ճաշին՝ սովորական կերակրից յետոյ։
ԱՂԱՆԴԻՆՔ, գ. Կախարդութիւն, դիւթութիւն, հմայութիւն։
ԱՂԱՆԴՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. տե՛ս ԱՂԱՆԴԻՆՔ։ 2. Մոլորութիւն, հերձուածողութիւն։
ԱՂԱՆՁԵԼ, կամ ԱՂԱՆՁՆԵԼ, եցի, ն. 1. Բովել, խարկել։ 2. փխբ. Այրել, տոչորել։
ԱՂԱՆՁՆԵԼ, եցի, ն. 1. Բովել, խարկել։ 2. փխբ. Այրել, տոչորել։
ԱՂԱՆՁՈՒՄՆ, ձման, գ. Աղանձելը, աղանձուելը։
ԱՂԱՉԱՆՔ, նաց, գ. 1. Թախանձագին խնդրանք՝ խնդիրք, աղերսանք, պաղատանք։ 2. Աղօթք։
ԱՂԱՉԱՒՈՐ, ա. գ. 1. Աղաչանք՝ խնդիրք ունեցող։ 2. Աղօթող։
ԱՂԱՉԵԼ, եցի, ն. չ. 1. Թախանձագին խնդրել, աղերսել։ 2. Աղօթել։
ԱՂԱՉԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Աղաչող, աղաչաւոր։
ԱՂԱՉԵԼՈՒԹԻՒՆ, ԱՂԱՉՈՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՂԱՉԱՆՔ։
ԱՂԱՉՈՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՂԱՉԱՆՔ։
ԱՂԱՊԱՏԱՆՔ, գ. Գութ, կարեկցութիւն, բարեացակամ վերաբերմունք։
ԱՂԱՊԷՏ, ի, աւ, գ. Հիւանդի համար սահմանուած կերակուր։
ԱՂԱՋՈՒՐ1, գ. Աղի ջուր։
ԱՂԱՋՈՒՐ2, ա. Անզգամ, պիղծ, չարամիտ, չարագործ։
ԱՂԱՐՁԱՆ, գ. Աղէ արձան։
ԱՂԱՐՏԱՆՔ, նաց, գ. Նախատինք, անարգանք, արհամարհանք։
ԱՂԱՐՏԵԼ, եցի, ն. 1. Արհամարհել, քամահրել, անարգել, բանի տեղ չդնել։ 2. Աղաւաղել, խեղաթիւրել, եղծել, խաթարել, փչացնել, աւերել։
ԱՂԱՐՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՂԱՐՏԱՆՔ։
ԱՂԱՐՏ ՎԱՐԵԼ, Արտ վարել՝ աղ ցանելու համար, փխբ. քարուքանդ անել, հողին հաւասարեցնել, աւերել, կործանել։
ԱՂԱՑԻԿ, ա. Աղացած, փշրած, մանրացրած։
ԱՂԱՑՈՒՄՆ, ցման, գ. Աղալը, մանրելը, փշրելը։
ԱՂԱՒԱԼԵԶՈՒ, ա. 1. Քաղցրախօս, շողոքորթ, կեղծաւոր։ 2. Ցոփաբերան, զազրախօս։
ԱՂԱՒԱՂ, ա. 1. Աղաւաղուած, աղճատուած, խեղաթիւրուած, այլափոխուած։ 2. Թոյլ, տկար, վատուժ։
ԱՂԱՒԱՂԵԼ, եցի, ն. 1. Աղճատել, խեղաթիւրել, այլափոխել։ 2. Փչացնել, վնասել, եղծել։ 3. Արհամարհել, անարգել, բանի տեղ չդնել։ 4. Կասեցնել, յետ կանգնեցնել։
ԱՂԱՒԱՂԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Աղճատել, խեղաթիւրել, այլափոխել։ 2. Փչացնել, վնասել, եղծել։ 3. Արհամարհել, անարգել, բանի տեղ չդնել։ 4. Կասեցնել, յետ կանգնեցնել։
ԱՂԱՒԱՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Տկարութիւն, անկարողութիւն։
ԱՂԱՒՆԱԲԵՐ, ա. Աղաւնու բերած։
ԱՂԱՒՆԱԿԵՐՊ, ա. Աղաւնու կերպարանք ունեցող, աղաւնու նման։ 2. մ. Աղաւնու կերպարանքով, աղաւնու պէս, ինչպէս աղաւնի։
ԱՂԱՒՆԱԿԵՐՊԵԼ, (իմ), չ. Աղաւնակերպ դառնալ, աղաւնու նմանուել։
ԱՂԱՒՆԵԱԿ, նեկի, կաց, գ. Փոքրիկ սիրուն աղաւնի, աղաւնու ձագ։
ԱՂԱՒՆԵՎԱՃԱՌ, ԱՂԱՒՆԷՎԱՃԱՌ, ի, աց, ա. գ. Աղաւնի վաճառող։
ԱՂԱՒՆԷՎԱՃԱՌ, ի, աց, ա. գ. Աղաւնի վաճառող։
ԱՂԱՒՆԻ, նւոյ կամ նոյ, նեաց, գ. (կենդբ.) Աղաւնիների ընտանիքին պատկանող թռչուն (Columba)։
ԱՂԱՓԱՐԵԼ, (իմ), չ. Ամօթից շիկնել, ամաչել։
ԱՂԲ, ոյ, ոց, գ. 1. Մարդու եւ կենդանիների արտաթորանք. կղկղանք. թրիք. կտտոր. ծերտ։ 2. Տան՝ փողոցի եւն թափթփուկ, կեղտ։
ԱՂԲԱԲՈՅՆ, գ. Աղբի բոյն, որտեղ կուտակւում է աղբը։
ԱՂԲԱԽՈՒՄԲ, գ. Աւելելով կուտակուած աղբ, աղբի կոյտ։
ԱՂԲԱՃԱՇԱԿ, ա. Աղբ՝ աղտեղութիւն ուտող, աղբակեր։
ԱՂԲԱՆՈՑ, ի, աց, գ. Այն տեղը, որտեղ կիտում՝ թափում են աղբը՝ աղտեղութիւնները։
ԱՂԲԱՍԷՐ, ա. Աղբ՝ աղտեղութիւն սիրող։
ԱՂԲԵՂԷՆ, ա. Աղբի արժէքի, անարժէք, անպէտք։
ԱՂԲԵՐԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Աղբիւրին յատուկ, աղբիւրային, աղբիւրի։
ԱՂԲԵՐԱԿՆ, կան, կունք կամ կանք, կանց, գ. 1. Աղբիւրի ակ՝ ակունք։ 2. Աղբիւր։
ԱՂԲԵՐԱՀՈՍ, տե՛ս ԱՂԲԻՒՐԱՀՈՍ։
ԱՂԲԵՐԱՆԱԼ, տե՛ս ԱՂԲԻՒՐԱՆԱԼ։
ԱՂԲԵՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՂԲԻՒՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՂԲԵՐԱՑՈՒՑԻՉ, տե՛ս ԱՂԲԻՒՐԱՑՈՒՑԻՉ։
ԱՂԲԵՒԱՅՈՅԶ, ա. Աղբի մէջ բան փնտրող, աղբակոյտ քրքրող, աղբապտիռ։
ԱՂԲԵՒՐ, տե՛ս ԱՂԲԻՒՐ։
ԱՂԲԵՒՔ, եւաց, գ. 1. Աղբակոյտ։ 2. Աղբանոց։ 3. Աղտեղանք, աղտեղութիւն։
ԱՂԲԻՔ, տե՛ս ԱՂԲԵՒՔ։
ԱՂԲԻՒՐ, բեր, բերբ կամ բերաւ, բիւրք կամ բերք, բերաց կամ բերց, գ. 1. Ջրի աղբիւր։ 2. Ակ, ակունք։ 3. փխբ. Անձ՝ առարկայ՝ երեւոյթ, որից բխում են բարիքներ՝ օգուտներ եւն։
ԱՂԲԻՒՐԱԲԱՐ, մ. Աղբիւրի պէս, իբրեւ աղբիւր։
ԱՂԲԻՒՐԱԲՈՒՂԽ, ա. Աղբիւրի նման՝ իբրեւ աղբիւր բխող։
ԱՂԲԻՒՐԱՀՈՍ, ա. Իբրեւ աղբիւր հոսող, յորդահոս։
ԱՂԲԻՒՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. Աղբիւր դառնալ, աղբիւրի նման բխել՝ հոսել, յորդանալ։
ԱՂԲԻՒՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Աղբիւրի պէս բխել տալ՝ հոսեցնել։ 2. Լցնել, համակել։
ԱՂԲԻՒՐԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Աղբիւրի պէս բխող, յորդաբուխ։
ԱՂԲԻՒՐԵՂԷՆ, ա. Աղբիւրի նման, առատաբուխ, յորդաբուխ։
ԱՂԲԻՒՐԻԿ, գ. Փոքր աղբիւր, աղբիւրակ։
ԱՂԲՈՒՏ, ա. Աղբած, պարարտացրած։
ԱՂԵԲԱԽՔ, գ. Նուագարանի աղելարերին բախելը՝ հարուածելը, լարաւոր նուագարան նուագելը։
ԱՂԵԼ, տե՛ս ՅԱՂԵԼ։
ԱՂԵԿԱՐԾ, տե՛ս ՅԵՂԱԿԱՐԾ։
ԱՂԵԿԵՐ, ա. Իր աղիքները, այսինքն՝ իր սիրելի զաւակներին ուտող։
ԱՂԵԿԻԶՈՒԹԻՒՆ, գ. Մորմոքում, մորմոքելը, փխբ. գութ, կարեկցութիւն։
ԱՂԵՂՆ, ղան, ղունք, ղանց, գ. 1. Նետ ձգելու՝ արձակելու զէնք. աղեղ։ 2. նման. Ծիածան։
ԱՂԵՂՆԱԲԱՆԵԼ, եցի, չ. Դէմ՝ հակառակ խօսել, խօսքով ընդդիմանալ, հակաճառել։
ԱՂԵՂՆԱԴՐՕՇ, ի, ից, ա. գ. Աղեղով զինուած, աղեղնաւոր, աղեղնաձիգ։
ԱՂԵՂՆԱԿԱՊԱՐՃ, գ. Նետեր պահելու կաշուէ կամ փայտէ աման, կապարճ։
ԱՂԵՂՆԱՁԱՅՆ, 1. գ. Արձակուած աղեղի ձայն։ 2. ա. Աղեղի ձայն հանող։ Ուր ոմանք զհետ ցռուցն եւ այծեմանցն արշաւելով՝ զխիզախական եւ զաղեղնաձայն (հին տպ. աղեղնային) եւեթ բաբառեսցին (Փարպ.)։
ԱՂԵՂՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. գ. 1. Աղեղ գործածող, աղեղով զինուած։ 2. Աղեղ ձգող՝ արձակող, աղեղնաձիգ, նետաձիգ։ 3. (աստղգ.) Զոդիակի կենդանակերպներից տասնմէկերորդը։
ԱՂԵՂՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղեղնաւոր լինելը, աղեղ ձգելու՝ արձակելու հմտութիւն։
ԱՂԵՅԱՐՄԱՐ, ա. Լարերը յարմարած, լարած (նուագարան)։
ԱՂԵՐՍ, ի, ից, գ. 1. Թախանձագին խնդրանք, աղաչանք, պաղատանք, ողոքանք։ 2. Գութ, ողորմութիւն։ 3. Իր արարքի՝ վարքագծի ջատագովութիւն, ինքնարդարացում։ 4. Մէկին սիրաշահելու համար տրուած ընծայ՝ նուէր։ 5. Պարգեւ, շնորհ։ 6. Կապ, շփում, յարաբերութիւն։ 7. Յոյս։ 8. ա. Աղերսական, աղերսալի, մեղմ։
ԱՂԵՐՍԱԲԱՆ, ա. Աղերսագին խօսող, լայնաբար՝ շողոքորթ։
ԱՂԵՐՍԱԲԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՂԵՐՍԵԼ։
ԱՂԵՐՍԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աղերսական խօսք՝ արտայայտութիւն։ 2. Ջատագովութիւն։
ԱՂԵՐՍԱԳՈՉ, ա. Գոչելով աղաչող՝ աղերսող՝ պաղատող։
ԱՂԵՐՍԱԼԻ, ա. Աղերսանքով լի, աղերսական, թախանձագին։
ԱՂԵՐՍԱԼԻՑ, ա. Աղերսանքով լի, աղերսական, թախանձագին։
ԱՂԵՐՍԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Աղերսանք պարունակող՝ արտայայտող, աղերսալի, գթաշարժ։ 2. Աղերսանք՝ աղաչանք ունեցող, աղերսող, աղաչող. աղօթող։ 3. Ջատագովական։
ԱՂԵՐՍԱՀԱՅՑ, ա. Աղերսանքով հայցող՝ խնդրող, աղերսական։
ԱՂԵՐՍԱՆՔ, նաց, գ. 1. Աղաչանք, պաղատանք։ 2. Խնդրանք։
ԱՂԵՐՍԱՐԿՈՒ, ա. Աղերսող, աղերսական։
ԱՂԵՐՍԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՂԵՐՍԱՆՔ։
ԱՂԵՐՍԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՂԱՉԱՒՈՐ։
ԱՂԵՐՍԵԼ, եցի, ն. 1. Թախանձագին՝ սաստիկ աղաչել, պաղատել, աղաչելով խնդրել՝ հայցել։ 2. Ինքն իրեն արդարացնել, ջատագովել։
ԱՂԵՒԱՂԵԼ, ն. Այստեղ-այնտեղ թափել, թափթփել։
ԱՂԷ՛, ձ. Հրամայական-յորդորական բացականչութիւն. ապա՛, դէ՛, օ՛ն։
ԱՂԷԲԵԿ, ա. Ալեխառն կամ ալիքանման (մազերի՝ մօրուքի մասին)։
ԱՂԷԲՈՂՈՆ, տե՛ս ԱՂԱԲՈՂՈՆ։
ԱՂԷԳԷՏ, ա. Նուագարանի լարերին գիտակ՝ հմուտ, նուագող։
ԱՂԷԽԱՐՇԵԼ, (իմ), եցայ, ԱՂԷԽԱՐՇ ԼԻՆԵԼ, չ. Կսկծալ, մորմոքել, սիրտը ցաւել, վշտահար լինել։
ԱՂԷԿԱՏ, աղէկանդ, աղեկատ (յուն.), գ. Թել մանելու իլ, իլիկ, թեշիկ։
ԱՂԷԿԱՐԾ, տե՛ս ՅԵՂԱԿԱՐԾ։
ԱՂԷԿԻԶԵԼ, (իմ), տե՛ս ԱՂԷԽԱՐՇԵԼ (իմ)։
ԱՂԷԿՈՏՈՐ, ա. Աղիքները կտրատող, փխբ. գութ շարժող, գորովական։
ԱՂԷՅԱՐՄԱՐ, տե՛ս ԱՂԵՅԱՐՄԱՐ։
ԱՂԷՆԱԼ, չ. Աղիանալ, աղի դառնալ։
ԱՂԷՆԵՐԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Նետեր արձակելը, նետաձգութիւն։
ԱՂԷՊՆԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Նուագարանի լարերի ձգուած՝ լարուած լինելը։
ԱՂԷՏ, էտի, ետի կամ իտի, էտից կամ իտից, իւք կամ օք, գ. 1. Ցաւալի անցք՝ պատահար, փորձանք, չարիք, դժբախտութիւն։ 2. Վնաս, ոճիր, չարութիւն։ 3. Կսկիծ, վիշտ, սրտի ցաւ, հոգեկան տանջանք՝ տառապանք։ 4. Կարեկցական վերաբերմունք, ցաւակցութիւն, սրտացաւութիւն, գութ։ 5. ա. Աղէտաւոր։
ԱՂԷՏԱԲԵՐ, ա. Աղէտ բերող՝ պատճառող, ցաւալի։
ԱՂԷՏԱԿՈԾ, ա. Աղէտ եւ կոծ պարունակող, աղէտաւոր, ցաւալի, ողբալի։
ԱՂԷՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ցաւել, ցաւակցել, կարեկցել, խղճալ։
ԱՂԷՏԱՒՈՐ, ա. Աղէտալի, կսկծալի, ցաւալի, սիրտ ճմլող։
ԱՂԸՆԹԱՑ, ա. Ալիքաւոր ընթացքով, ալէկոծուած (ծով)։
ԱՂԻ1, աղւոյ, ա. 1. Շատ՝ հարկ եղած աւելի աղ պարունակող։ 2. նման. Դառն, վշտալի։
ԱՂԻ2, աղւոյ, գ. 1. (կզմխս.) Աղիք։ 2. Նուագարանի աղիքէ լար։
ԱՂԻԱՅ, (սխալագրութիւն), տե՛ս ԱՂԻՒՍ։
ԱՂԻ ԵՒ ՈՂՈՐՄ, տե՛ս ԱՂԻՈՂՈՐՄ։
ԱՂԻԿ, գ. Փոքր-ինչ՝ մի քիչ աղ։
ԱՂԻԿԱՄԻ, ա. Ինքն իրեն՝ ինքնին կառավարուող, ինքնօրէն, ինքնավար։
ԱՂԻԿԱՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Ինքն իրեն՝ ինքնին կառավարելը, ինքնավարութիւն։
ԱՂԻՃ, գ. Բոզ, պոռնիկ (հմմտ. ԱՂԻՋ)։
ԱՂԻՈՂՈՐՄ, ա. Խղճալի, ողորմելի, ցաւալի, ողբալի։
ԱՂԻՋ, գ. Սեռական կեանք չվարած աղջիկ, կոյս (հմմտ. ԱՂԻՃ)։
ԱՂԻՏԱԲԵՐ, տե՛ս ԱՂԷՏԱԲԵՐ։
ԱՂԻՏԱԳՈՅՆ, ա. Շատ աղէտալի, անտանելի։
ԱՂԻՏԱԳՈՐԾ, ա. Աղէտ գործող՝ պատճառող, աղէտաբեր։
ԱՂԻՏԱՐԱՐ, ա. Աղէտ ստեղծող՝ պատճառող, չարչարող։
ԱՂԻՏԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղէտալի՝ աղէտաւոր լինելը, աղէտ։
ԱՂԻՒՍ, ոյ, ոց, գ. Արեւի տակ չորացուած կամ հնոցում թրծուած կաւէ քառակուսի զանգուած, որ որմնադրութեան մէջ փոխարինում է քարին։
ԱՂԻՒՍԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՂԻՒՍԱՐԿՈՒԹԻՒՆ։
ԱՂԻՒՍԱԴՈՒՌՆ, դրան, գ. Դռան՝ մուտքի առջեւի մասը, նախադուռ։
ԱՂԻՒՍԱԹԻՒ, թուի, գ. Աղիւսների սահմանուած թիւ՝ քանակութիւն։
ԱՂԻՒՍԱԿ, ի, աց, գ. Փոքր աղիւս։
ԱՂԻՒՍԱՅՔ, գ. յոգն. Աղիւսէ շինութիւններ, բագիններ։
ԱՂԻՒՍԱՆՄԱՆ, ա. Աղիւսի նման, աղիւսաձեւ։
ԱՂԻՒՍԱՇԱՐ, ա. Աղիւսով շարուած՝ կառուցուած։
ԱՂԻՒՍԱՐԿ, ի, գ. Աղիւս թափելը՝ շինելը. աղիւսագործութիւն։
ԱՂԻՒՍԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղիւս թափելը՝ շինելը. աղիւսագործութիւն։
ԱՂԻՒՍԵԱՅ, ա. Աղիւսից շինուած, աղիւսաշէն։
ԱՂԻՓ ԱՌՆՈՒԼ, Տեղից խախտուել, վնասուել։
ԱՂԻՔ, աղեաց, յոգն. ԱՂԻ-ի, գ. 1. (կզմխս.) Աղիք, աղիքներ։ 2. փխբ. Գութ, ողորմութիւն։ 3. Նուագարանի լար։ 4. Հարազատ՝ սիրելի զաւակ։
ԱՂԽ1, ի, ից, գ. 1. Գոյք, կայք, կարասիք, ունեցուածք, ստացուածք։ 2. Բազմութիւն, ամբոխ։
ԱՂԽ2, ի, ից, գ. 1. Փակ, փականք, կողպէք։ 2. Օղ, օղակ։
ԱՂԽԱԶՈՒՐ, կամ ԱՂԽԱԼՈՒՐ, ա. Կոպիտ, գռեհիկ, դժուարարտասանելի, ռամկական (լեզու)։
ԱՂԽԱԼՈՒՐ, ա. Կոպիտ, գռեհիկ, դժուարարտասանելի, ռամկական (լեզու)։
ԱՂԽԱՂԽԱԿՈՅՏ, ա. Իրար վրայ կիտուած՝ կուտակուած։
ԱՂԽԱՂԽԵԼ, եցի, ն. 1. Իրար վրայ լցնել՝ կիտել, կուտակել, դիզել։ 2. Կցել, կապկպել, միաւորել։
ԱՂԽԱՄԱՂԽ, ի, գ. Վաճառքի խառնիխուռն իրեր՝ ապրանքներ։
ԱՂԽԱՄԱՂԽԵԱՅ, ա. Խռնուած, կուտակուած (գոյք)։
ԱՂԽԱՏՐՈՅԶ, ա. գ. 1. Խռովայոյզ, աղմկայոյզ, աղմկալի. խռովարար։ 2. տե՛ս ԱՂԽԱԶՈՒՐ։
ԱՂԽԱՓԱԿԵԼ, ն. Փակել, մուտքն արգելել։
ԱՂԽԵԼ, եցի, ն. 1. Փականքով՝ կողպէքով փակել, կողպել։ 2. Ամրափակել, խցել։ 3. Արգելել։
ԱՂԽՆԹՈՐԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Խիստ ծառայական՝ ծառայակամ, ստրկահաճ, նուաստ, անարգ։
ԱՂԽՈՒՄՆ, խման, գ. Աղխելը, աղխուելը։
ԱՂԾԱՊԻՂԾ, պղծի, ից, ա. Գարշելի, զազրելի, անմաքրասէր։
ԱՂԾԱՊՂԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Գարշելի պղծութիւն, պիղծ՝ կեղտոտ՝ անարժան գործ՝ արարք։
ԱՂԾԵԱԼ, ա. Աղած, աղը դրած (ձուկ)։
ԱՂԿԱՂԿ, ի, աց, ա. 1. Աղքատ, տնանկ, չքաւոր։ 2. Խեղճ, թշուառ։ 3. Թոյլ, տկար։ 4. Չնչին, անարգ, փուչ, անպիտան։ 5. Մաս՝ բաժին չունեցող, զուրկ։
ԱՂԿԱՂԿԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Թոյլ՝ տկար՝ խեղճ՝ յետամնաց լինել։
ԱՂԿԱՂԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղկաղկ լինելը, խեղճութիւն, անճարակութիւն։
ԱՂԿԻՈՆ, կամ ԱՂԿԻՈՎՆ (յուն.), ի, գ. (կենդբ.) Ալկիոնների ընտանիքին պատկանող թռչուն. ալկիոն, ծղնի (Alcedo atthis)։
ԱՂՀԱՑՔ, տե՛ս ԱՂՈՒՀԱՑՔ։
ԱՂՃԱՏԱՆՔ, նաց, գ. 1. Անհեթեթ՝ ցնորական խօսք՝ միտք, ցնդաբանութիւն, դատարկաբանութիւն, զառացանք, բանդագուշանք։ 2. Անարգական խօսք, նախատինք։
ԱՂՃԱՏԵԼ1, եցի, ն. 1. Ջարդել, փշրել. փչացնել, խաթարել։ 2. Նախատել։
ԱՂՃԱՏԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. 1. Զառամել։ 2. Ծերութիւնից ցնորուել՝ ցնդել։ 3. Զառանցել։ 4. իլ, Մեռնել, սպանուել։
ԱՂՃԻԿ, տե՛ս ԱՂՋԻԿ։
ԱՂՄԿԱՐԱՐ, ա. գ. Աղմուկ բարձրացնող՝ առաջացնող, շփոթութիւն գցող, խռովարար։
ԱՂՄԿԵԼ, եցի, ն. Յուզել, խռովել, վրդովել, խառնակել, շփոթութիւն առաջացնել, տակնուվրայ անել՝ լինել։
ԱՂՄԿԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Յուզել, խռովել, վրդովել, խառնակել, շփոթութիւն առաջացնել, տակնուվրայ անել՝ լինել։
ԱՂՄԿՒՉ, տե՛ս ԱՂՄԿԱՐԱՐ։
ԱՂՄԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղմկելը, աղմուկ։
ԱՂՄՈՒԿ, մկի, աւ, աց, գ. 1. Իրարանցում, խառնակութիւն, խառնաշփոթութիւն, շփոթմունք, շփոթ՝ խառնակ վիճակ, վրդովմունք, յուզում, խռովք։ 2. ա. Աղմկալի, խառնակ։
ԱՂՇԿՈՐԵԼ, եցի, ն. Ստիպել, հարկադրել, բռնադատել։
ԱՂՈՒ, ա. 1. Հեզ, բարեբարոյ, քաղցրաբարոյ։ 2. Արտաքուստ հեզ՝ քաղցրաբարոյ ձեւացող, կեղծաւոր, նենգաւոր։
ԱՂՈՒԱԿԱՆ, ա. 1. Աղու՝ քաղցր թուացող։ 2. Ցանկական։
ԱՂՈՒԱՄԱԶ, գ. Բարակ՝ նուրբ մազ։
ԱՂՈՒԱՆԱԼ, ացայ, չ. Աղու՝ քաղցրաբարոյ ձեւանալ, խորամանկել, նենգութիւն անել։
ԱՂՈՒԱՆԵՐԷՆ, ա. գ. Աղուանների լեզուով, աղուանների լեզուն։ (Կորիւն, 68)։
ԱՂՈՒԵՍԱԴՐՈՇՄ, գ. Աղուէսի կերպարանքով խարան, որ դրոշմում էին յանցագործների եւ աղանդաւորների ճակատին, որպէս պատիժ կամ նախատինք։
ԱՂՈՒԵՍԱԿԵՐՊ, ա. Աղուէսի կերպարանք ունեցող, աղուէսի կերպարանքով։
ԱՂՈՒԵՍԱՔՈՒՆ, գ. Աղուէսի քուն, փխբ. սուտ կամ թեթեւ քուն։
ԱՂՈՒԵՍԵՆԻ, նւոյ, նեաց, գ. Աղուէսի մորթի։
ԱՂՈՒԷՍ, եսու, ուց, գ. 1. (կենդբ.) Գայլերի ընտանիքին պատկանող գիշատիչ կենդանի (Vulpes vulpes)։ 2. փխբ. Խորամանկ՝ նենգադաւ մարդ։
ԱՂՈՒԷՍԱԽԱՐԱՆ, ի, աց, տե՛ս ԱՂՈՒԵՍԱԴՐՈՇՄ։
ԱՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղի լինելը, աղիութիւն։
ԱՂՈՒՀԱՑՔ, ցից, գ. (կրօն.) Աղ ու հացով ապրելու՝ պահեցողութեան ժամանակը, մեծ պաս։
ԱՂՈՒՃԱԿ, ի, գ. Քարաղի կտոր՝ բեկոր, աղաքար։
ԱՂՈՒՆՔ, ունց, գ. Ոճիր, չարագործութիւն, չարիք։
ԱՂՈՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Քաղցրախօսութիւն, փխբ. կեղծաւորութիւն։
ԱՂՈՒՐԻ, րիք, րեաց, գ. Խաղողի որթի մատ, բարունակ։
ԱՂՈՒՓՈԽ, ա. Աղուհացը ուրացող՝ մոռացող, երախտամոռ, ապերախտ։
ԱՂՋԱՂՋ, տե՛ս ԱՂՋԱՄՈՒՂՋ։
ԱՂՋԱՄՂՋԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Մթագնել, աղօտանալ, նսեմանալ։
ԱՂՋԱՄՂՋԻՆ, ԱՂՋԱՄՂՋՈՒՏ, ա. Աղջամուղջով պատուած, միգապատ, մթագնած, խաւարամած, խաւարչուտ, խաւարային, մթին։
ԱՂՋԱՄՂՋՈՒՏ, ա. Աղջամուղջով պատուած, միգապատ, մթագնած, խաւարամած, խաւարչուտ, խաւարային, մթին։
ԱՂՋԱՄՈՒՂՋ, մղջի, իւ, գ. 1. Մթնշաղ, մութնուլոյս, արշալոյսի կամ վերջալոյսի կիսախաւարը։ 2. Ընդհանրապէս՝ մթութիւն, մէգ։
ԱՂՋԻԿ, ջկան, ամբ, ջկունք, ջկանց, գ. 1. Օրիորդ, կոյս։ 2. Իգական սեռի զաւակ։ 3. Մանկամարդ՝ երիտասարդ կին։ 4. Նաժիշտ, աղախին, սպասուհի։
ԱՂՋԿԱԿԱՆ, ա. Աղջկան յատուկ։
ԱՂՋԿԱՄԱՐԴ, դաց կամ դկաց, գ. 1. Մանկամարդ՝ երիտասարդ՝ դեռահաս կին։ 2. Կնամարդի, երկչոտ՝ կանացի յատկանիշներ ունեցող տղամարդ։
ԱՂՋԿՈՐԴԻ, գ. Ապօրինի զաւակ։
ԱՂՋՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղջամուղջ լինելը, մթութիւն, խաւար։
ԱՂՏ, ոյ, ով, գ. 1. Կեղտ, անմաքրութիւն։ 2. Ցեխ, տիղմ, ապականութիւն։ 3. փխբ. Բիծ, արատ։ 4. փխբ. Ախտ, մոլութիւն։ 5. փխբ. Պարսաւելի՝ դատապարտելի արարք, մեղք։ 6. Մետաղի խարամ։ 7. (կզմխս.) Ընկերք։
ԱՂՏԱԽԻՆՔ, գ. Կեղտոտութիւններ, արատ։
ԱՂՏԱՂՏ, ա. Շատ աղ պարունակող, աղահամ տուող, աղի։
ԱՂՏԱՂՏԻՆ, ա. Շատ աղ պարունակող, աղահամ տուող, աղի։
ԱՂՏԱՂՏՈՒԿ, տկոյ, ով, ա. գ. 1. Շատ աղ պարունակող, խիստ աղի։ 2. փխբ. Դառնութիւն պատճառող, ցաւալի։ 3. Աղ պարունակող վայր, աղի հող, աղուտ։
ԱՂՏԱՄՈՒՂՏ, տե՛ս ԱՂՋԱՄՈՒՂՋ։
ԱՂՏԱՆԱԼ, տե՛ս ԱՂՏԵՂԱՆԵԼ։
ԱՂՏԱՊԻՂԾ, ա. Գարշելի, զազրելի, աղտեղի։ (Արծ., 336)։
ԱՂՏԵՂԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աղտեղի՝ զազրելի խօսքեր, զազրախօսութիւն։ 2. Բամբասանք։
ԱՂՏԵՂԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աղտեղի։
ԱՂՏԵՂԱԳՈՐԾ, ա. Աղտեղի՝ զազիր գործեր կատարող, զազրագործ։
ԱՂՏԵՂԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղտեղի՝ զազիր գործեր կատարելը, զազրագործութիւն։
ԱՂՏԵՂԱԾՈՒՓ, ա. Աղտեղության մէջ ծփացող, ապականուած։
ԱՂՏԵՂԱՀԱՆԴԵՐՁ, ա. մ. Աղտեղի՝ կեղտոտ զգեստներով։
ԱՂՏԵՂԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Աղտեղի դառնալ, ապականուել, պղծուել։ 2. Կեղտոտուել, աղտոտուել։
ԱՂՏԵՂԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. 1. Աղտեղի՝ զազրելի բաներ սիրող, զազրասէր։ 2. Ցանկասէր։
ԱՂՏԵՂԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Կեղտոտել, աղտոտել, աղտեղել։ 2. Աղտեղի դարձնել, ապականել։ 3. Արատաւորել։
ԱՂՏԵՂԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Աղտեղի դարձնող, ապականող։
ԱՂՏԵՂԵԼ1, եցի, տե՛ս ԱՂՏԵՂԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՂՏԵՂԵԼ2, (իմ), եցայ, տե՛ս ԱՂՏԵՂԱՆԱԼ։
ԱՂՏԵՂԻ, ղւոյ, ղեաց, ա. 1. Աղտոտ, կեղտոտ, անմաքուր։ 2. Զզուելի, գարշելի, ամօթալի, անվայել, անարժան, պիղծ։
ԱՂՏԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աղտեղի լինելը։ 2. Կեղտ, կեղտոտութիւն։ 3. Աղբ, աղբակոյտ։ 4. Աղտեղի՝ զազրելի՝ ամօթալի գործ՝ արարք։ 5. Գարշելի ցանկութիւն։ 6. Զազրախօսութիւն, աղտեղաբանութիւն։
ԱՂՏԻՒՐ, տե՛ս ԵՂՏԻՒՐ։
ԱՂՏՈՐ, գ. (բսբ.) Աղտորազգիների ընտանիքին պատկանող բոյս. սումախ (Rhus)։
ԱՂՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղտ, փխբ. բիծ, արատ։
ԱՂՏՔ, ից, գ. 1. Աղալից ջուր կամ վայր։ 2. Աղի՝ քարաղի հանք։
ԱՂՑԱՒՈՐ, ի, աց, ա. 1. Որեւէ բանի պահանջ՝ կարիք՝ պէտք ունեցող, կարիքաւոր։ 2. Հարկաւոր, կարեւոր, անհրաժեշտ։ 3. Պիտանի, պէտքական, օգտակար։
ԱՂՑԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Շատ հարկաւոր, կարեւորագոյն։
ԱՂՑՔ, ցից, գ. Կարիք, պէտք, հարկ, անհրաժեշտութիւն։
ԱՂՓԱԲԵՏՔ, տե՛ս ԱԼՓԱԲԵՏՔ։
ԱՂՓՈՒՑԱՆԵԼ, ԱՂՓՌՈՒՑԱՆԵԼ, ն. Թակարդի մէջ գցել՝ ձգել, թակարդով բռնել։
ԱՂՓՌՈՒՑԱՆԵԼ, ն. Թակարդի մէջ գցել՝ ձգել, թակարդով բռնել։
ԱՂՔԱՏ, ի, աց. ոյ, ով, ա. գ. 1. Չքաւոր, տնանկ, չունեւոր։ 2. Մուրացկան։ 3. Մի բանից զուրկ, անմասն մնացած, կարօտ։ 4. Աղքատիկ, խղճուկ, յետին։ 5. Չնչին։
ԱՂՔԱՏԱԲԱՐ, մ. Աղքատի պէս, իբրեւ աղքատ, աղքատ կերպով։
ԱՂՔԱՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ աղքատ։
ԱՂՔԱՏԱԶԳԵՍՏԵԱԼ, ա. Աղքատի պէս կամ աղքատի շորեր հագած։
ԱՂՔԱՏԱԿԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղքատի կամ աղքատին յատկացուած ունեցուածքի յափշտակութիւն, հարստահարելը։
ԱՂՔԱՏԱԿԵՐՊ, ա. Աղքատի կերպարանք՝ արտաքին ունեցող, աղքատի նման։
ԱՂՔԱՏԱԿԻՑ, կցի, աց, ա. Աղքատի եւ աղքատութեան ընկեր։
ԱՂՔԱՏԱՀԱՆԴԵՐՁ, ա. Աղքատի զգեստ հագած՝ կրող, աղքատի արտաքինով։
ԱՂՔԱՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Աղքատ դառնալ։ 2. Որեւէ բան՝ յատկութիւն պակասել՝ նուազել։ 3. Տկարանալ։
ԱՂՔԱՏԱՆՈՑ, գ. Հիմնարկութիւն, որտեղ ընդունւում եւ խնամւում են աղքատները։
ԱՂՔԱՏԱՊԷՍ, մ. Աղքատաբար, խեղճ կերպով։
ԱՂՔԱՏԱՍԷՐ, ա. Աղքատներին սիրող եւ խնամող, աղքատների նկատմամբ գութ՝ կարեկցանք ունեցող։
ԱՂՔԱՏԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՂՔԱՏՍԻՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՂՔԱՏԱՍՆՈՅՑ, ա. Աղքատներին կերակրող՝ խնամող։
ԱՂՔԱՏԱՍՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղքատներին կերակրելը՝ խնամելը՝ պահելը։
ԱՂՔԱՏԱՏԵԱՑ, ա. Աղքատներին ատող՝ չկարեկցող։
ԱՂՔԱՏԱՏԵՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղքատատեաց լինելը, աղքատներին չկարեկցելը։
ԱՂՔԱՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Աղքատ դարձնել, աղքատացնել։ 2. Նուաստացնել, նսեմացնել։
ԱՂՔԱՏԻՄԱՍՏ, ա. Իմաստով՝ մտքով՝ իմացութեամբ աղքատ։
ԱՂՔԱՏԻՄԱՑ, ա. Իմացութեամբ աղքատ։
ԱՂՔԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղքատ լինելը, չքաւորութիւն, տնանկութիւն։
ԱՂՔԱՏՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղքատասէր լինելը։
ԱՂՕԹԱԲՈՒՂԽ, ա. Աղօթք բխող։
ԱՂՕԹԱԼԻՐ, ա. Աղօթքով լի, շատ աղօթքով։
ԱՂՕԹԱԿԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղօթք անելը, աղօթելը։
ԱՂՕԹԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Աղօթքին յատուկ՝ վերաբերող, աղօթք պարունակող։ 2. գ. Աղօթք անող, աղօթող։
ԱՂՕԹԱԿԵՐ, տե՛ս ԱՂՕԹԿԵԱՐ։
ԱՂՕԹԱԿԻՐ, տե՛ս ԱՂՕԹԿԵԱՐ։
ԱՂՕԹԱԿԻՑ, կցի, աց, ա. Միասին աղօթող, աղօթքի ընկեր։
ԱՂՕԹԱԿՑԵԼ, տե՛ս ԱՂՕԹԱԿԻՑ ԼԻՆԵԼ։
ԱՂՕԹԱՀԱՅՑ, ա. Աղօթքով հայցուած՝ խնդրուած, աղօթական, մաղթողական։
ԱՂՕԹԱՄԱՏՈՅՑ, ա. գ. Աղօթք մատուցող, աղօթք ասող քահանայ։
ԱՂՕԹԱՆՈՑ, ի, աց, գ. Աղօթատուն, աղօթատեղի, եկեղեցի, մատուռ։
ԱՂՕԹԱՆՈՒԷՐ, ա. Աղօթք նուիրող կամ աղօթքին նուիրուած։
ԱՂՕԹԱՍԷՐ, ա. Աղօթել սիրող, ջերմեռանդ աղօթող, բարեպաշտ։
ԱՂՕԹԱՏՈՒՆ, տե՛ս ԱՂՕԹԱՆՈՑ։
ԱՂՕԹԵԼ, եցի, չ. 1. Աղօթք անել, աղաչանքով՝ խնդրանքով աստծուն դիմել։ 2. ն. Աղօթքով որեւէ բան հայցել՝ խնդրել։
ԱՂՕԹԿԵԱՐ, ա. գ. 1. Աղօթք անող, աղօթող։ 2. Բարեխօս, միջնորդ։
ԱՂՕԹԿԵՐ, ա. գ. 1. Աղօթք անող, աղօթող։ 2. Բարեխօս, միջնորդ։
ԱՂՕԹԿԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղօթք անելը, աղօթք։
ԱՂՕԹՔ, թից, գ. (կրօն.) 1. Աղաչանք առ աստուած։ 2. Աստծուն դիմելու սահմանուած կարգ։
ԱՂՕՏ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Թոյլ, նուազ, նսեմ (լոյսի մասին)։ 2. փխբ. Ոչ բացայայտ, ոչ պարզ, անորոշ։ 3. (քեր.) Սուղ՝ կարճ (ձայնաւոր կամ վանկ)։ 4. մ. Աղօտ՝ թոյլ կերպով։
ԱՂՕՏԱԲԱՐ, մ. Աղօտ կերպով։
ԱՂՕՏԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի կամ շատ աղօտ։
ԱՂՕՏԱԿԱՆ, ա. Յատկութեամբ աղօտ։
ԱՂՕՏԱՁԱՅՆ, ա. Որի ձայնը թոյլ՝ նուազ է։
ԱՂՕՏԱՃԱՃԱՆՉ, ա. Աղօտ ճաճանչ արձակող, թոյլ լուսաւորող։
ԱՂՕՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Աղօտ դառնալ, նուազել, թուլանալ։ 2. (քեր.) Սղուել։
ԱՂՕՏԱՆՄԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղօտ՝ քիչ նմանութիւն։
ԱՂՕՏԱՆՈՒԱԶ, ա. Աղօտ եւ նուազ, նսեմ։
ԱՂՕՏԱՋԱՀ, ա. Աղօտ լոյս ունեցող, թոյլ լուսաւորուած, աղօտաճաճանչ։
ԱՂՕՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Աղօտ դարձնել, փխբ. նսեմացնել, նուազեցնել, պակասեցնել։
ԱՂՕՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղօտ՝ նուազ՝ թոյլ լինելը։
ԱՂՕՐԻ, րւոյ, րիք, րեաց, գ. 1. Հացահատիկ եւն աղալու մեքենայ՝ գործիք, աղաց։ 2. Աղալու համար պատրաստուած հացահատիկ, աղուն։ 3. Աղուն աղացող։ 4. (կզմխս.) Սեղանատամ։
ԱՃԱԿԱՆ, ա. 1. Աճելու յատկութիւն ունեցող, աճելու ընդունակ։ 2. Աճում առաջ բերող։
ԱՃԱԿԻՑ, ա. Միասին աճող։
ԱՃԱՊԱՐԵԼ, եցի, չ. 1. Շտապել, փութալ։ 2. ն. Շտապեցնել։
ԱՃԱՌ1, ի, աց, եւ ոյ, ոց, գ. Օճառ, սապոն։
ԱՃԱՌ2, գ. (կզմխս.) 1. Նեարդ, ջիլ, թելք (Fibra)։ 2. Կռճիկ (Cartilago)։
ԱՃԱՌ3, գ. Տանիք, ձեղուն։
ԱՃԱՌ4, (պհլ.), գ. Ձիու սարք՝ կազմած։
ԱՃԱՌԱՊԱՏ, ա. Ջլերով պատուած, ջլուտ։
ԱՃԱՌԱՊԻՆԴ, ա. Ջլերի նման պինդ՝ պրկուած։
ԱՃԱՌԵԼ, եցի, ն. Իրար խառնել (հեղուկները)։
ԱՃԱՐԻ, գ. (բսբ.) Հաճարազգիների ընտանիքին պատկանող ծառ. հաճարի, փեկոն (Fagus)։
ԱՃԵԼ, եցի, չ. 1. Աճելով զարգանալ, մեծանալ։ 2. Բազմանալ, շատանալ։ 3. Զարգանալ, առաջադիմել։
ԱՃԵԼԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՃԱԿԱՆ։
ԱՃԵԼՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՃՈՒՄՆ։
ԱՃԵՑԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՃԱԿԱՆ։
ԱՃԵՑՈՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՃՈՒՄՆ։
ԱՃԵՑՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՃՈՒՄՆ։
ԱՃԵՑՈՒՄՆ, տե՛ս ԱՃՈՒՄՆ։
ԱՃԵՑՈՒՆ, ա. Աճում առած, մեծացած, զարգացած։
ԱՃԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Աճել տալ, աճեցնել։
ԱՃԵՑՈՒՑԻՉ, ա. Աճեցնող։
ԱՃԻՒՆ, ի կամ ոյ, եւ աճեան կամ աճենի, գ. 1. Մոխիր։ 2. Հող, փոշի (մարմնի փտելուց գոյացած)։
ԱՃԻՒՆԱԽԱՌՆ, ա. Աճիւնով՝ մոխրով խառն։
ԱՃԻՒՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Աճիւն՝ մոխիր դառնալ։
ԱՃԻՒՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Աճիւն՝ մոխիր դարձնել։
ԱՃՈՂԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Աճելու յատկութիւն ունեցող, աճող։
ԱՃՈՂԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աճողական լինելը։
ԱՃՈՒՄՆ, ճման, գ. Աճելը (վերը նշուած առումներով)։
ԱՃՈՒՄՆԱՁԻԳ, ա. Աճած եւ ձգուած, տարածուած։
ԱՃՈՒՆ, ա. Աճող, աճելու յատկութիւն ունեցող։
ԱՃՈՒՆԱՁԻԳ, տե՛ս ԱՃՈՒՄՆԱՁԻԳ։
ԱՃՈՒՆԱՃԻՒՂ, ա. Աճած ճիւղերով, ճիւղաշատ եւ սաղարթախիտ։
ԱՄ, ի, աց, գ. 1. Տարի։ 2. Տարիք։
ԱՄԱԺԱՆԴ, կամ ԱՄԱԺԱՆՏ, գ. Կեղտ, կղկղանք, արտաթորութիւն։
ԱՄԱԺԱՆՏ, գ. Կեղտ, կղկղանք, արտաթորութիւն։
ԱՄԱԼ, ացի, ա՛, ն. Ածել, լցնել, թափել, դատարկել, հոսեցնել։
ԱՄԱՄԷՋՔ, գ. Մի քանի տարուայ ժամանակամիջոց։
ԱՄԱՅ, տե՛ս ԱՄԱՅԻ։
ԱՄԱՅԱԲՆԱԿ, ի, աց, ա. Ամայի տեղում ապրող՝ բնակուող։
ԱՄԱՅԱԿԱՆ, ա. Վայրի (բոյս)։
ԱՄԱՅԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Ամայի՝ անբնակ դառնալ։ 2. Դատարկուել։ 3. Միայնանալ, առանձնանալ, ճգնել։ 4. Հեռու՝ զուրկ մնալ։ 5. Մոռացութեան մատնուել, մոռացուել։
ԱՄԱՅԱՎԱՅԵԼ, կամ ԱՄԱՎԱՅԵԼ, ա. Ամայի տեղին՝ անապատին վայել, անապատի մէջ լինելու կամ եղած (բոյս) (Թէոդ.)։
ԱՄԱՎԱՅԵԼ, ա. Ամայի տեղին՝ անապատին վայել, անապատի մէջ լինելու կամ եղած (բոյս) (Թէոդ.)։
ԱՄԱՅԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Ամայի դարձնել։ 2. Դատարկել, թափուր դարձնել։
ԱՄԱՅԻ, ւոյ, եաց, ա. 1. Բնակութիւնից զուրկ՝ թափուր, անբնակ, անշէն։ 2. Զրկուած, լքուած, անտէր, անտերունչ։
ԱՄԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ամայի՝ անբնակ լինելը։ 2. Զուրկ՝ դատարկ՝ թափուր լինելը։ 3. Առանձնացած՝ մեկուսացած լինելը, միայնութիւն, միայնակութիւն։
ԱՄԱՆ, ոյ, ոց, եւ ի, աց, գ. 1. Հեղուկներ եւ զանազան նիւթեր մէջը լցնելու՝ պահելու իր։ 2. Ընդհանրապէս՝ որեւէ բան պարունակող՝ մէջն ամփոփող իր ընդունարան։
ԱՄԱՆԱԼ, տե՛ս ԱՄԱԼ։
ԱՄԱՆԱԿ, ի, աց, գ. 1. Ժամանակ։ 2. (քեր.) Մէկ վանկ կամ ձայնաւոր արտասանելու ժամանակամիջոցը։
ԱՄԱՆԱԿԱՆ, ԱՄԱՆԱԿԵԱՆ, ա. Ժամանակաւոր։
ԱՄԱՆԱԿԵԱՆ, ա. Ժամանակաւոր։
ԱՄԱՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Ժամանակ, տարի։
ԱՄԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՄԱԼ։
ԱՄԱՆՈՐ, ոյ, գ. Նոր տարի, տարեգլուխ։ Ժամադրեաց ի տօն մեծ հռչակել, սնոտեացն պաշտաման ի ժամանակի՝ դիցն Ամանորոյ ամենաբեր (ՆՀԲ-ում՝ ԱՄԱՆՈՐԱԲԵՐ, նոր պտղոց տօնին (Ագ., 535)։
ԱՄԱՆՈՐԱԲԵՐ, 1. ա. Նոր տարի բերող։ 2. գ. Տարուայ առաջին բերքը՝ պտուղը։
ԱՄԱՉԵԼ, եցի, չ. 1. Ամօթ զգալ, պատկառել, քաշուել։ 2. Նուաստանալ։
ԱՄԱՉԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ամաչել տալ, ամաչեցնել։
ԱՄԱՌՆ, րան, րունք, գ. Տարուայ եղանակ. ամառ։
ԱՄԱՌՆԱԿԷԶ, ա. Ամռան ժամանակ կիզող՝ այրող։
ԱՄԱՌՆԱՅԻՆ, յնոյ, ա. Ամառուան յատուկ, ամառային։
ԱՄԱՍԱՐԱԿՈՎԹ, (եբր., յուն.), գ. Երուսաղէմի տաճարի մի անօթ։
ԱՄԱՏՏԱՐԱՅ, (եբր., յուն.), գ. Նետի նպատակ՝ նշանառութեան առարկայ։
ԱՄԱՐԱՅԻՆ, տե՛ս ԱՄԱՌՆԱՅԻՆ։
ԱՄԱՐԱՅՆԻ, ԱՄԱՐԱՆԻ, նւոյ կամ նոյ, 1. գ. Ամառ, ամառուայ եղանակ։ 2. մ. Ամռանը, ամառ ժամանակ, ամառուայ ընթացքում։
ԱՄԱՐԱՆԻ, նւոյ կամ նոյ, 1. գ. Ամառ, ամառուայ եղանակ։ 2. մ. Ամռանը, ամառ ժամանակ, ամառուայ ընթացքում։
ԱՄԱՐԱՆԻՑ, տե՛ս ԱՄԱՐԱՅՆԻ(2)։
ԱՄԱՐԱՆՈՑ1, ի, աց, գ. Ամառն անցկացնելու տեղ եւ շինութիւն, ամառանոց։
ԱՄԱՐԱՆՈՑ2, գ. Կանացի գլխի մի տեսակ զարդ, որ կրում էին հարսները։
ԱՄԱՐԱՍՈՒՆ, ա. Ամռանը սնուած՝ մեծացած։
ԱՄԱՐԱՍՏԱՆ, ԱՄԱՐԱՍՏՈՒՆ, տե՛ս 1. ԱՄԱՐԱՆՈՑ։ 2. ԱՄԱՌՆԱՅԻՆ։
ԱՄԱՐԱՍՏՈՒՆ, տե՛ս 1. ԱՄԱՐԱՆՈՑ։ 2. ԱՄԱՌՆԱՅԻՆ։
ԱՄԲ, տե՛ս ԱՄՊ։
ԱՄԲԱՅՈՅԶ, ա. Ամպերից յուզուած՝ առաջ եկած (Կղնկտ., Բ, 40)։
ԱՄԲԱՌՆԱԼ1, բարձի, բա՛րձ, ն. 1. Վեր բարձրացնել, վեր առնել, վերցնել։ 2. Բարձր աստիճանի՝ պատուի հասցնել։
ԱՄԲԱՌՆԱԼ2, բարձայ, ձի՛ր, չ. 1. Դէպի վեր բարձրանալ՝ գնալ, վեր ելնել, վերանալ։ 2. Տարածուել, ձգուել, հասնել։ 3. Բարձր աստիճանի՝ պատուի հասնել։ 4. Զարգանալ։ 5. Ամբարտաւանել, գոռոզանալ, փքուել։ 6. Վեր կանգնել, վեր կենալ, յառնել։
ԱՄԲԱՌՆԱԼԻՔ, լեաց, գ. յոգն. Փայտէ ձողեր, որոնցից բռնելով բարձրացնում էին տարբեր առարկաներ։
ԱՄԲԱՍՏԱՆ, ի, աց, ա. 1. Ամբաստանող, մեղադրող։ 2. Զրպարտիչ, չարախօս։ 3. Ամբաստանութիւն պարունակող, ամբաստանական։ 4. գ. տե՛ս ԱՄԲԱՍՏԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՄԲԱՍՏԱՆԱԿԱՆ, ա. Ամբաստանութիւն պարունակող։
ԱՄԲԱՍՏԱՆԵԼ, եցի, ն. չ. Մէկին յանցանք վերագրել, մեղաւոր համարել, մեղադրել, դատապարտել։ 2. Զրպարտել, չարախօսել։
ԱՄԲԱՍՏԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Մեղադրանք, մեղաւոր համարելը։ 2. Զրպարտութիւն, չարախօսութիւն։
ԱՄԲԱՐ, (պհլ.), ոյ, ոց, գ. 1. Շտեմարան, մթերանոց։ 2. Ամբարուած մթերք, պաշարեղէն։
ԱՄԲԱՐԱԲԵՐ, ա. Մթերք՝ պարէն՝ պաշարեղէն բերող։
ԱՄԲԱՐԱԿԱՊԵՏ, տե՛ս ԱՄԲԱՐԱՊԵՏ։
ԱՄԲԱՐԱՆՈՑ, ի, աց, գ. Ամբար, շտեմարան։
ԱՄԲԱՐԱՊԵՏ, ի, աց, գ. Արքունի ամբարների կառավարիչ՝ վերակացու։
ԱՄԲԱՐԵԼ, եցի, ն. 1. Ամբարի մէջ լցնել՝ հաւաքել՝ կուտակել, շտեմարանել։ 2. Ամփոփել, պարփակել, բովանդակել։ 3. կ. չ. Տեղափոխուել, փոխադրուել։
ԱՄԲԱՐԻՇՏ, կամ ԱՄՊԱՐԻՇՏ, րշտի, տաց, ա. գ. 1. Պաշտամունք՝ կրօն չունեցող, անհաւատ։ 2. Անօրէն, անզգամ, անիրաւ, չարագործ։
ԱՄԲԱՐՀԱՒԱՃ, կամ ԱՄՊԱՐՀԱՒԱՃ, ի, ից, ա. Ամբարտաւան, ինքնահաւան, անձնահաճ, սնապարծ, մեծամիտ, գոռոզ, սէգ։
ԱՄԲԱՐՀԱՒԱՃԵԼ, եցի կամ եցայ, չ. Ամբարտաւանութիւն՝ ինքնահաւանութիւն անել, սնապարծել, մեծամտել, գոռոզանալ։
ԱՄԲԱՐՀԱՒԱՃԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ամբարհաւաճել տալ։
ԱՄԲԱՐՀԱՒԱՃՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամբարտաւանութիւն, ինքնահաւանութիւն, անձնահաճութիւն, սնապարծութիւն, մեծամտութիւն, գոռոզութիւն։
ԱՄԲԱՐՀԱՒԱՃՈՒՄՆ, ճման, գ. Ամբարհաւաճելը, ամբարտաւանելը, գոռոզանալը։
ԱՄԲԱՐՁԱՁԻԳ, ա. Դէպի վեր ձգուած՝ բարձրացած, շատ բարձր։
ԱՄԲԱՐՁԱՅԻՆ, յնոյ, ոց, ա. Վերին, վերնային, փխբ. երկնային։
ԱՄԲԱՐՁՈՒՂԷՇ, ա. Դէպի վեր ձգուող՝ բարձր ճիւղերով, բարձրաճիւղ։
ԱՄԲԱՐՁՈՒՄՆ, ձման, գ. 1. Վեր բարձրացնելը՝ բարձրանալը։ 2. Բարձրութիւն, բարձր՝ բարձրացած լինելը, բարձր դիրք։
ԱՄԲԱՐՇՏԱԲԱՐ, կամ ԱՄՊԱՐՇՏԱԲԱՐ, մ. Ամբարիշտ կերպով, իբրեւ ամբարիշտ։
ԱՄԲԱՐՇՏԱԳՈՅՆ, կամ ԱՄՊԱՐՇՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ ամբարիշտ, աւելի վատ՝ չար։
ԱՄԲԱՐՇՏԱՆԱԼ, ացայ, տե՛ս ԱՄԲԱՐՇՏԵԼ։
ԱՄԲԱՐՇՏԱՆՔ, տե՛ս ԱՄԲԱՐՇՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՄԲԱՐՇՏԵԼ, կամ ԱՄՊԱՐՇՏԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. 1. Ամբարիշտ՝ անօրէն լինել՝ դառնալ, ամբարշտաբար՝ անիրաւ վարուել, ամբարշտութիւն անել։ 2. Ամբարշտաբար խօսել, հայհոյել, թշնամանել։
ԱՄԲԱՐՇՏՈՒԹԻՒՆ, կամ ԱՄՊԱՐՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ամբարիշտ լինելը։ 2. Ամբարիշտ՝ անօրէն գործ՝ խօսք՝ արարք, անօրէնութիւն, չարութիւն։
ԱՄԲԱՐՈՒՄՆ, րման, գ. Ամբարելը, բովանդակելը, պարփակելը։
ԱՄԲԱՐՏԱԿ, ի, աց, գ. 1. Բարձրակառոյց շինութիւն, աշտարակ։ 2. Պատնէշ, պատուար, անջրպետ։
ԱՄԲԱՐՏԱՒԱՆ, ի, ից, ա. 1. Ինքնահաւան, մեծամիտ, գոռոզամիտ, փառասէր, սնափառ, հպարտ։ 2. Ամբարտաւանութիւն արտայայտող՝ պարունակող։
ԱՄԲԱՐՏԱՒԱՆԱԿԱՆ, ա. Ամբարտաւանութիւն արտայայտող՝ պարունակող, ամբարտաւանութեան նշան կրող։
ԱՄԲԱՐՏԱՒԱՆԱՆԱԼ, ացայ, տե՛ս ԱՄԲԱՐՏԱՒԱՆԵԼ։
ԱՄԲԱՐՏԱՒԱՆԱՏԵԱՑ, ա. Ամբարտաւանին եւ ամբարտաւանութիւնն ատող։
ԱՄԲԱՐՏԱՒԱՆԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Ամբարտաւան դառնալ, ամբարտաւանութիւն անել, հպարտանալ, գոռոզանալ, փքուել։
ԱՄԲԱՐՏԱՒԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ամբարտաւան լինելը։ 2. Ամբարտաւանի վարքագիծ՝ վերաբերմունք՝ արարք։
ԱՄԲԱՒ, տե՛ս ԱՆԲԱՒ։
ԱՄԲԵՒՏ, տե՛ս ԽԼՈՒՐԴ։
ԱՄԲԻԾ, բծի, ից, ա. Արատ՝ պակասութիւն չունեցող, անարատ, մաքուր, անմեղ։
ԱՄԲԾԱԲԱՐ, մ. Անբիծ՝ անբասիր կերպով, անարատութեամբ, մաքրութեամբ։
ԱՄԲԾԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ ամենեւին անբիծ։
ԱՄԲԾԱԽՕՍ, ա. Արդարախօս, ճշմարտախօս։
ԱՄԲԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անբիծ՝ անարատ լինելը, անմեղութիւն, մաքրութիւն, անկեղծութիւն, շիտակութիւն։
ԱՄԲՈԽ, ի, ից, գ. 1. Մարդկանց խուռն՝ խռնուած բազմութիւն, խառնամբոխ։ 2. Աղմուկ, աղաղակ։ 3. Խռովութիւն, յուզմունք, իրարանցում։
ԱՄԲՈԽԱԲԵՐ, (յունական բառաբարդութեամբ), ի, գ. Ընդարձակ ճանապարհ։
ԱՄԲՈԽԱԺՈՂՈՎ, ոյ, գ. Մի տեղ հաւաքուած ամբոխ, ամբոխի հաւաք։
ԱՄԲՈԽԱԼԻՑ, ա. Խռովքով լի, խռովայոյզ, մոլեգին։
ԱՄԲՈԽԱԿԱՆ, ա. Խառն, անկարգ, խռովայոյզ։
ԱՄԲՈԽԱՍԱՍՏ, ա. Սաստիկ՝ մեծ ամբոխով՝ բազմութեամբ (զօրք)։
ԱՄԲՈԽԱՐԱՐ, ա. Խռովութիւն հրահրող՝ գցող, խռովարար։
ԱՄԲՈԽԵԼ1, եցի, ն. Յուզել, գրգռել, խառնակել, շփոթմունք պատճառել, տակնուվրայ անել։
ԱՄԲՈԽԵԼ2, (իմ), եցայ, կ. եւ չ. ԱՄԲՈԽԵԼ-ի։
ԱՄԲՈԽՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ամբոխ, բազմութիւն։ 2. Խռովութիւն, իրարանցում, կռիւ։
ԱՄԲՈԽՈՒՄՆ, խման, գ. Յուզմունք, խռովութիւն։
ԱՄԲՈԿ, գ. Որեւէ գործի աւարտելը՝ վերջացնելը, աւարտ, կատարում (գործածուած է միայն ՅԱՄԲՈԿ ԳՈՐԾՈՅՆ ձեւով)։
ԱՄԲՈՂՋ, ի, ից, ա. 1. Ողջ, լրիւ, բոլոր, բովանդակ։ 2. Անվնաս, անեղծ, անխաթար, անփորձ։
ԱՄԲՈՂՋԱԽՈՀԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ ողջախոհ։
ԱՄԲՈՂՋԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՄԲՈՂՋ (2)։
ԱՄԲՈՂՋԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Ամբողջ դառնալ։ 2. փխբ. Լիանալ 3. փխբ. Առողջանալ։
ԱՄԲՈՂՋԱՊԷՍ, մ. Առանց պակասորդի՝ մնացորդի, կատարելապէս, ամբողջովին, լրիւ։
ԱՄԲՈՆ, (յուն.), ի, գ. Եկեղեցու բեմը, որտեղից քարոզ են կարդում։
ԱՄԲՈՎԿ, տե՛ս ԱՄԲՈԿ։
ԱՄԲՈՎՏ, (յուն.), գ. Ծովի տեղատուութիւն։
ԱԲԲՈՒՌՈՅՑՔ, ռուցից, ԱՄԲՈՒՌՔ, ռից, գ. Մրրիկ, փոթորիկ։
ԱՄԵԹ, ա. 1. Ստոյգ, հաստատ, հաստատուն, անփոփոխ։ 2. Բերրի, պտղաւէտ, արգասաւոր։
ԱՄԵԹԱԳՈՅՆ, ա. 1. Աւելի հաստատ։ 2. Աւելի արգասաւոր՝ արդիւնաւոր։
ԱՄԵԹԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բարգաւաճել, բերրի՝ արգասաւոր դառնալ։
ԱՄԵԹՈՎՍ, (յուն.), գ. Մանուշակագոյն թանկագին քար, մեղեսիկ։
ԱՄԵԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Զօրաւոր՝ ամուր լինելը. բերրիութիւն, արգասաւորութիւն, բարգաւաճելը։ (Ագ., 447)։
ԱՄԵՀԱԲԱՐ, մ. Ամեհի՝ անզուսպ՝ կատաղի կերպով, վայրենաբար։
ԱՄԵՀԱՄՈՒՂ, ա. Ամեհին զսպող (սանձ)։
ԱՄԵՀԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անսաստ լինել, չհնազանդուել, յանդգնել, համարձակուել։
ԱՄԵՀԻ, հւոյ, հեաց, ա. 1. Անսանձ, անզուսպ, անզսպելի, կատաղի, մոլեգին, յախուռն (ձի, ալիք, կիրք)։ 2. Անմշակ, խոպան, կորդ (հող)։ 3. Անկիրթ, անվարժ, անհմուտ (մանկութիւն)։
ԱՄԵՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Վայրենի վարք՝ վարքագիծ՝ վարուելակերպ։
ԱՄԵՆ1, տե՛ս ԱՄԷՆ1։
ԱՄԵՆԱ, Նախածանց. կազմում է բազմաթիւ բառեր՝ տարբեր նշանակութիւններով. 1. Բայարմատների հետ գործածուելիս դառնում է խնդիր կամ որեւէ այլ լրացում՝ ամեն ինչ, ամեն բանով, ամեն բանի, ամեն տեղ նշ. (ամենաբեր-ամեն ինչ բերող, ամենանզով-ամեն բանով նզովուած, ամենակարող-ամեն բանի կարող)։ 2. Գոյականների հետ գործածուելիս դառնում է յատկացուցիչ կամ որեւէ այլ լրացում՝ ամենքի, ամեն տեսակ, ամեն ինչի նշ. (ամենահայր-ամենքի հայրը, ամենաձեւ-ամեն տեսակ ձեւ ունեցող)։ 3. Երկրորդ բառին տալիս է սաստկական իմաստ (ամենագեղեցիկ-շատ գեղեցիկ, ամենազեղուն-խիստ լեցուն)։
ԱՄԵՆԱԲԱԶՈՒՄ, ա. Շատ եւ շատ, խիստ շատ, բազմապատիկ, բազմատեսակ, ընդհանրական։
ԱՄԵՆԱԲԱՂՁ, ա. 1. Ամենքին բաղձալի։ 2. Խիստ բաղձալի, ամենաբաղձալի։
ԱՄԵՆԱԲԱՇԽ, ա. Ամենքին՝ ամեն ինչ բաշխող՝ պարգեւող, ամենապարգեւ։
ԱՄԵՆԱԲԱՐԵՁԵՒ, ա. Ամեն կողմից բարեձեւ, բարեշուք, փառահեղ։
ԱՄԵՆԱԲԱՐԵՊԱՇՏ, ա. Շատ բարեպաշտ։
ԱՄԵՆԱԲԱՐԵՊԱՇՏԻԿ, ա. Շատ բարեպաշտ։
ԱՄԵՆԱԲԱՐԻ, ա. 1. Չափազանց՝ արտակարգ բարի։ 2. Ամենալաւ, լաւագոյն։ 3. մ. Շատ լաւ։
ԱՄԵՆԱԲԱՐԻՈՔ, ԱՄԵՆԱԲԱՐՒՈՔ, ա. մ. Շատ բարւոք՝ լաւ։
ԱՄԵՆԱԲԱՒ, ԱՄԵՆԱԲԱՒԱԿԱՆ, ա. Ամեն բանի բաւարարող՝ կարող, ամենազօր, կատարեալ։
ԱՄԵՆԱԲԱՒԱԿԱՆ, ա. Ամեն բանի բաւարարող՝ կարող, ամենազօր, կատարեալ։
ԱՄԵՆԱԲԵՐ, ա. 1. Ամեն ինչ բերող՝ տուող։ 2. Շատ պտղաբեր, առատաբեր, արգաւանդ, բերրի։ 3. փխբ. Ամեն տեսակ կամ ամեն դժուարութիւն կրող՝ տանող։
ԱՄԵՆԱԲԺԻՇԿ, ա. Ամենքին՝ ամեն հիւանդութիւն բժշկող (Յիսուս Քրիստոսի մակդիրը)։
ԱՄԵՆԱԲՈԼՈՐ, ա. Բոլորովին, կատարելապէս։
ԱՄԵՆԱԲՈՅԾ, ա. Ամենքին սնուցող՝ կերակրող՝ դարմանող։
ԱՄԵՆԱԲՈՅՍ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԲԵՐ (2)։
ԱՄԵՆԱԲՈՒԺ, ա. Ամեն ցաւ՝ հիւանդութիւն բուժող։
ԱՄԵՆԱԲՈՒՂԽ, ա. Ամեն բարիք բխեցնող, առատաբեր, ամենաբեր։
ԱՄԵՆԱԲՈՒՐԵԱՆ, ա. Ամեն անուշահոտութիւն բուրող, շատ անուշահոտ։
ԱՄԵՆԱԳԱՐՇ, ա. Ամեն բանով՝ բոլորովին գարշելի։
ԱՄԵՆԱԳԵՂ, ԱՄԵՆԱԳԵՂԵՑԻԿ, ա. Շատ գեղեցիկ, չափազանց՝ արտակարգ լաւ։
ԱՄԵՆԱԳԵՂԵՑԻԿ, ա. Շատ գեղեցիկ, չափազանց՝ արտակարգ լաւ։
ԱՄԵՆԱԳԵՐԱԳՈՅՆ, ա. Ամենից վեր, ամենաբարձր, ծայրագոյն։
ԱՄԵՆԱԳԷՏ, գիտի, ա. Ամեն բան գիտեցող՝ իմացող, ամեն բանի տեղեակ, բազմահմուտ։
ԱՄԵՆԱԳԹԱԾ, ա. Ամենքին գթացող՝ ողորմացող, ամենագութ։
ԱՄԵՆԱԳԻՇԵՐ, ա. Ամբողջ գիշերը տեւող։
ԱՄԵՆԱԳԻՏԱԿ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԳԷՏ։
ԱՄԵՆԱԳԻՏՈՂ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԳԷՏ։
ԱՄԵՆԱԳԻՒՏ, ա. 1. Ամեն ինչի հնարը գտնող, ամենահնար։ 2. Որտեղ ամեն ինչ գտնւում է, ամեն բանով՝ բարիքով լի։
ԱՄԵՆԱԳԼՈՒԽ, ա. Գլխաւոր, առաջին։
ԱՄԵՆԱԳՈՀԱՐ, ա. Գոհարների մէջ ամենաընտիրը՝ ամենաթանկագինը։
ԱՄԵՆԱԳՈՅ, ա. Որի մէջ ամեն ինչ կայ, բազմազան։
ԱՄԵՆԱԳՈՎ, ա. Ամեն բանով գովական՝ գովելի՝ գովելու արժանի։
ԱՄԵՆԱԳՈՎԵԼԻ, ա. Ամեն բանով գովական՝ գովելի՝ գովելու արժանի։
ԱՄԵՆԱԳՈՐԾ, ա. 1. Ամեն ինչ անող՝ գործող, ամենակարող։ 2. Ամեն վատ բան անելու ընդունակ, չարահնար, խորամանկ, խարդախ։
ԱՄԵՆԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամեն ինչ անելու՝ գործելու կարողութիւն, ամենակարողութիւն։
ԱՄԵՆԱԳՈՐՈՎ, ա. Սաստիկ գորովով համակուած, գորով ու գութ արտայայտող, գորովագութ։
ԱՄԵՆԱԳՈՒԹ, ա. Շատ գթոտ՝ գթացող։
ԱՄԵՆԱԳՐԱՒ, ա. Ամեն ինչ կամ ամենքին իր մէջ՝ կողմը գրաւող։
ԱՄԵՆԱԴԱԺԱՆ, ա. Չափազանց դաժան, խիստ դժնի։
ԱՄԵՆԱԴԱՒ, ա. Ամենքին եւ ամեն կերպ դաւող։
ԱՄԵՆԱԴԷՏ, ա. Ամեն ինչ դիտող, ամենատես։
ԱՄԵՆԱԴԺՆԴԱԿ, ա. 1. Չափազանց դաժան՝ անգութ։ 2. Անտանելի, անհանդուրժելի։
ԱՄԵՆԱԴԺՆԵԱՅ, նէի, ա. 1. Չափազանց դաժան՝ անգութ։ 2. Անտանելի, անհանդուրժելի։
ԱՄԵՆԱԴԺՈԽ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԴԺՈՒԱՐ։
ԱՄԵՆԱԴԺՈՒԱՐ, ա. Շատ դժուար, ծանր, անտանելի։
ԱՄԵՆԱԴԺՊԱՏԵՀ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԴԺՈՒԱՐ։
ԱՄԵՆԱԴԻՐ, ա. Ամեն կերպ պատրաստ՝ դիրք բռնած։
ԱՄԵՆԱԶԱԶԻՐ, ա. Սաստիկ գարշ՝ զզուելի՝ նողկալի։
ԱՄԵՆԱԶԱՆ, ա. Ամեն տեսակ, ամեն կարգի։
ԱՄԵՆԱԶԱՐԴ, ա. Ամեն բանով՝ շատ զարդարուած, ամեն զարդ ունեցող։
ԱՄԵՆԱԶԳԱՍՏ, ա. Բոլորովին զգաստ՝ զգօն։
ԱՄԵՆԱԶԳԻ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԶԱՆ։
ԱՄԵՆԱԶԴԵՑԻԿ, ա. Ամենքին ազդարարող՝ իմաց տուող։
ԱՄԵՆԱԶԵՂՈՒՆ, ա. Խիստ լեցուն, լեփլեցուն։
ԱՄԵՆԱԶՈՒԱՐՃ, ա. Զուարճութեամբ՝ բերկրանքով լի՝ լցուած՝ տոգորուած։
ԱՄԵՆԱԶՕՐ, ի, աց, ա. Ամեն ինչ անելու զօրութիւն ունեցող, ամեն բանի կարող՝ ուժը պատող, ամենակարող։
ԱՄԵՆԱԶՕՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամենազօր լինելը, ամենակարող զօրութիւն։
ԱՄԵՆԱԹԱԳԱՒՈՐ, ի, գ. Գերագոյն թագաւոր, ամենքի թագաւոր (աստծու մակդիրներից մէկը)։
ԱՄԵՆԱԹԱՓՈՒՐ, ա. Բոլորովին թափուր՝ դատարկ։
ԱՄԵՆԱԹՇՈՒԱՌ, ա. Ամեն բանով թշուառ եւ ողորմելի, շատ խեղճ, թշուառական։
ԱՄԵՆԱԹՇՈՒԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Յետին՝ ծայրահեղ թշուառութիւն։ 2. Վատթարութիւն։
ԱՄԵՆԱԺԱՄ, ա. Ամեն մի ժամանակ ցոյց տուող։
ԱՄԵՆԱԺԱՄԱՆ, ա. Ամենքին՝ ամենուրեք օգնութիւն հասնող, ամենահաս, արագահաս։
ԱՄԵՆԱԺԱՆՏ, ա. Չափազանց ժանտ։
ԱՄԵՆԱԺՈՂՈՎ, ա. 1. Ուր հաւաքուած են բոլոր մարդիկ, ամբողջ ժողովրդի մասնակցութեամբ։ 2. Խիստ հանդիսաւոր, մեծահանդէս։
ԱՄԵՆԱԺՈՒԺԿԱԼ, ա. Ամեն բանով ժուժկալ՝ զգուշաւոր։
ԱՄԵՆԱԼԱՒ, ա. Լաւերից լաւ, ամենագովելի։
ԱՄԵՆԱԼԱՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամենալաւ լինելը, ամենալաւի յատկութիւնը։
ԱՄԵՆԱԼԻ, ա. Ամեն բանով լի՝ լեցուն՝ լցուած, ամեն բարիքով լի, բարելից, լիուլի, առատ, շէն։
ԱՄԵՆԱԼԻՐ, ա. Ամեն բանով լի՝ լեցուն՝ լցուած, ամեն բարիքով լի, բարելից, լիուլի, առատ, շէն։
ԱՄԵՆԱԼԻՑ, ա. Ամեն բանով լի՝ լեցուն՝ լցուած, ամեն բարիքով լի, բարելից, լիուլի, առատ, շէն։
ԱՄԵՆԱԼՈՅՍ, ա. ԱՄԵՆԱԼՈՒՍԱՒՈՐ, Ամեն բանով լուսաւոր՝ պայծառ, լուսապայծառ, հրաշափայլ, լուսաշող։
ԱՄԵՆԱԼՈՒՍԱՒՈՐ, ա. Ամեն բանով լուսաւոր՝ պայծառ, լուսապայծառ, հրաշափայլ, լուսաշող։
ԱՄԵՆԱԼՈՒՐ, ա. 1. Ամեն ինչ՝ ամենքին լսող։ 2. Ամեն տեղ լսուող։
ԱՄԵՆԱԼՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամենալիր լինելը, լիութիւն, առատութիւն, առատ բերք։
ԱՄԵՆԱԼՑՈՅՑ, ա. Ամենքին լցնող՝ լիացնող։
ԱՄԵՆԱԽԱՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամենատարբեր կերակուրներով պատրաստուած սեղան. բազմատեսակ կերակուրներ։
ԱՄԵՆԱԽԱՅԾ, ա. Բազմաթիւ խայտեր ունեցող, խայտաւոր, խատուտիկ, պուտ-պուտ։
ԱՄԵՆԱԽԱՅՏ, ա. Բազմաթիւ խայտեր ունեցող, խայտաւոր, խատուտիկ, պուտ-պուտ։
ԱՄԵՆԱԽԱՌՆԱԲԱՐ, մ. Ամենախառն կերպով, խառնիխուռն։
ԱՄԵՆԱԽԻՂՃ, ա. Խղճի ամեն տեսակ տանջանք կրող։
ԱՄԵՆԱԽՆԱՄ, ի, ա. Ամենքին եւ ամեն ինչ խնամող՝ հոգացող, նախախնամող։
ԱՄԵՆԱԽՆԿԱՒՈՐ, ա. Ամեն բանով խնկելու արժանի՝ բարեբանուած՝ օրհնուած։
ԱՄԵՆԱԽՈՀՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԽԱՀՈՒԹԻՒՆ։
ԱՄԵՆԱԽՈՒՄԲ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԺՈՂՈՎ։
ԱՄԵՆԱԾԱԽ, ա. 1. Ամեն ինչ ծախող՝ սպառող՝ ոչնչացնող, բոլորովին այրող-տոչորող։ 2. Մեծ ծախսեր պահանջող, բազմածախս, թանկագին։
ԱՄԵՆԱԾԱՂԻԿ, ա. 1. Ամեն տեսակ ծաղիկներով լի։ 2. Խայտաբղետ, խատուտիկ։
ԱՄԵՆԱԾԱՂՐ ԱՌՆԵԼԻ, ա. Բոլորովին ծաղրելի, ամեն ինչով ծաղրի արժանի։
ԱՄԵՆԱԾԻՆ, ա. Ամեն ինչ ծնող՝ առաջացնող։
ԱՄԵՆԱԿԱԶՄ, ա. Գեղեցիկ յօրինուած՝ յարմարեցուած։
ԱՄԵՆԱԿԱԼ, ի, աւ, ա. Ամեն բան եւ ամենքին իր ձեռքում պահող՝ տիրող՝ իշխող, գերագոյն տէր։
ԱՄԵՆԱԿԱԼԱԿԱՆ, ի, աւ, ա. Ամենակալին յատուկ։
ԱՄԵՆԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամենակալ լինելը, ամենազօր իշխանութիւն։
ԱՄԵՆԱԿԱՏԱՐ, ի, ից, ա. 1. Ամեն տեսակետից՝ միանգամայն կատարեալ։ 2. Անթերի, լրիւ, ամբողջական։ 3. Ամեն բան կատարող, ամենակարող։
ԱՄԵՆԱԿԱՏԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Կատարեալ լինելը։
ԱՄԵՆԱԿԱՐ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԿԱՐՈՂ։
ԱՄԵՆԱԿԱՐԾ, ա. Շատ կասկածելի։
ԱՄԵՆԱԿԱՐՈՂ, ա. Ամեն բանի կարող, ամենազօր։
ԱՄԵՆԱԿԱՐՕՏ, ա. Խիստ կարօտ՝ կարիքաւոր։
ԱՄԵՆԱԿԵՐ, ա. 1. Ամեն ինչ ուտող։ 2. փխբ. Ամեն ինչ սպառող՝ ոչնչացնող։
ԱՄԵՆԱԿԵՐԱԿՐԻՉ, ա. Ամենքին կերակրող։
ԱՄԵՆԱԿԵՐՏ, ա. Ամեն ինչ կերտող՝ յօրինող։
ԱՄԵՆԱԿԵՐՏՈՂ, ա. Ամենքին եւ ամեն ինչ ստեղծող։
ԱՄԵՆԱԿԵՑՈՅՑ, ա. Ամենքին ապրեցնող՝ կեանք տուող։
ԱՄԵՆԱԿԻՐ, ա. 1. Ամեն ինչ իր մէջ կրող՝ տանող։ 2. Ամեն տեսակ կրքերի ենթարկուած, խիստ ախտաւոր։
ԱՄԵՆԱԿՈՐԾԱՆ, ա. Ամեն ինչ կործանող՝ աւերող։
ԱՄԵՆԱԿՈՒԼ, ա. Ամեն ինչ կլանող։
ԱՄԵՆԱԿՐՈՂ, ի, ա. Ամեն ինչ կրող՝ տանող, ամենակիր։
ԱՄԵՆԱՀԱՃԵԼԻ, ա. Ամեն ինչով եւ ամենքին հաճելի՝ հաճոյ, ցանկալի։
ԱՄԵՆԱՀԱՃՈՅ, ա. Ամեն ինչով եւ ամենքին հաճելի՝ հաճոյ, ցանկալի։
ԱՄԵՆԱՀԱՄ, ա. Շատ համով։
ԱՄԵՆԱՀԱՄՈՒՌ, ա. Բոլորը միասին, միահամուռ, համօրէն, բովանդակ։
ԱՄԵՆԱՀԱՅԵԱՑ, ա. Ամեն բանի նայող, ամեն ինչ տեսնող, ամենատես։
ԱՄԵՆԱՀԱՅՐ, հօր, գ. Ամենքի հայրը (աստծու մակդիրներից մէկը)։
ԱՄԵՆԱՀԱՆԴԷՍ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԺՈՂՈՎ։
ԱՄԵՆԱՀԱՌԱՉ, ա. Հառանչանքով լի, մեծահառաչ, հեծեծագին։
ԱՄԵՆԱՀԱՍ, ա. 1. Ամեն տեղ եւ արագ հասնող։ 2. Ամեն բանի հասու, ամեն բան իմացող։
ԱՄԵՆԱՀԱՍԱՐԱԿ, ա. Ամենքին յարմար՝ հասկանալի։
ԱՄԵՆԱՀԱՍՏԻՉ, ա. (կրօն.) Ամենքի եւ ամեն բանի արարիչ, ամեն ինչ ստեղծող։
ԱՄԵՆԱՀԱՏ, ա. Ամեն ինչ կտրող, շատ սուր, հատու։
ԱՄԵՆԱՀԱՐԹ, ա. Բոլորովին հարթ՝ հաւասար, կոկ, ողորկ։
ԱՄԵՆԱՀԱՐՈՒՍՏ, ա. Ամեն ինչով հարուստ եւ ճոխ, խիստ հարուստ։
ԱՄԵՆԱՀԱՒԱՔ, ա. Ամենքին հաւաքող, կամ ուր հաւաքւում են ամենքը։
ԱՄԵՆԱՀԵԶ, ա. Խիստ՝ աւելի քան հեզ։
ԱՄԵՆԱՀԵՇՏ, ա. Շատ հեշտ՝ ախորժելի՝ ցանկալի։
ԱՄԵՆԱՀԶՕՐ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԶՕՐ։
ԱՄԵՆԱՀՆԱՐ, ա. Ամեն ինչ հնարող, ամեն բան անելու կարող, ամեն բանի հնարը գտնող, շատ հնարագէտ, խիստ ճարտար, բազմահնար։
ԱՄԵՆԱՀՆԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամենահնար լինելը, ամենակարողութիւն։
ԱՄԵՆԱՀՌՉԱԿ, ա. Ամեն տեղ եւ ամենքից հռչակուած։
ԱՄԵՆԱՀՌՉԱԿԵԼԻ, ա. Ամեն տեղ եւ ամենքից հռչակուած։
ԱՄԵՆԱՀՐԱՇ, ա. Աւելի քան հրաշալի՝ սքանչելի, գերահրաշ, աներեւակայելի։
ԱՄԵՆԱՀՐԱՇԱՓԱՌ, ա. Աւելի քան հրաշալի՝ սքանչելի, գերահրաշ, աներեւակայելի։
ԱՄԵՆԱՁԵՒ, ա. Ամեն տեսակ ձեւ ունեցող, բազմաձեւ։
ԱՄԵՆԱՃԱՌԱԳԱՅԹ, ա. 1. Լիուլի ճառագայթներով, լուսալից։ 2. Լրումն առած (լուսին)։
ԱՄԵՆԱՄԱՔՈՒՐ, ա. Ամեն տեսակետից՝ միանգամայն մաքուր եւ անարատ։
ԱՄԵՆԱՄԵԾ, ա. Աւելի քան մեծ, բոլորից՝ ամեն ինչով մեծ։
ԱՄԵՆԱՄԵՂ, ա. Ամեն տեսակ մեղքերով լի, բազմամեղ։
ԱՄԵՆԱՄԵՐՁ, ա. 1. Ամենքին՝ ամեն բանի մերձ՝ մօտիկ՝ մօտեցնող։ 2. տե՛ս ԱՄԵՆԱՄՕՏ։
ԱՄԵՆԱՄՕՏ, ա. Բոլորովին մօտ՝ մօտիկ։
ԱՄԵՆԱՅԱՂԹ, ա. Ամենքին եւ ամեն ինչի յաղթող՝ յաղթահարող, քաջայաղթ։
ԱՄԵՆԱՅԱՂԹՈՂ, ա. Ամենքին եւ ամեն ինչի յաղթող՝ յաղթահարող, քաջայաղթ։
ԱՄԵՆԱՅԱՅՏ, ա. Ամենքին յայտնի, խիստ յայտնի։
ԱՄԵՆԱՅԱՋՈՂԱԿ, Ամեն կերպով յաջողուած, բարեյաջող։
ԱՄԵՆԱՅԱՐԴԱՐ, ա. 1. Ամեն կերպ՝ շատ լաւ յարդարուած՝ կարգաւորուած, կանոնաւոր։ 2. Ամեն ինչ յարդարող՝ կարգաւորող։
ԱՄԵՆԱՅԱՐՄԱՐ, ա. Իրար խիստ պատշաճող՝ համապատասխան, շատ յարմար՝ համեմատ։
ԱՄԵՆԱՅԱՐՄԱՐԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԱՄԵՆԱՅԱՐՄԱՐ։
ԱՄԵՆԱՅՆ, ի, իւ, 1. ա. Ամեն, ամբողջ, բոլոր, համայն, բովանդակ, համօրեն։ 2. դ. գ. Ամեն, ամեն մէկը, ամեն մի, ամեն մարդ, ամեն բան, ամեն ինչ, ամենքը, բոլորը, իւրաքանչիւր(ը)։ 3. գ. (յունաբանութեամբ) Տիեզերք, ամբողջ աշխարհը։
ԱՄԵՆԱՅՈՐԴՈՐ, ա. Ամեն բանով յորդորող, յօժար եւ փութեռանդ, ամենայն սիրով։
ԱՄԵՆԱՅՈԺԱՐ, ա. Ամեն բանով յորդորող, յօժար եւ փութեռանդ, ամենայն սիրով։
ԱՄԵՆԱՆԱՀԱՏԱԿ, ա. Նահատակների մէջ առաջինը, գլխաւոր նահատակ։
ԱՄԵՆԱՆԶՈՎ, ա. Ամեն բանով նզովուած՝ նզովքի արժանի։
ԱՄԵՆԱՆԿԱՏ, ա. Ամեն ինչ նկատող՝ տեսնող, ամենատես։
ԱՄԵՆԱՆՁՈՒԿ, ա. Չափազանց անձուկ՝ նեղ։
ԱՄԵՆԱՆՈՒԱԶ, ա. Շատ նուազ։
ԱՄԵՆԱՆՈՒԱՍՏ, ա. Աւելի քան նուաստ՝ խոնարհ, ամենախոնարհ։
ԱՄԵՆԱՆՈՒՇԱԿ, ա. Ամենեւին անուշ եւ անուշահոտ, ամեն բանով քաղցր։
ԱՄԵՆԱՇԱՀ, ա. Խիստ շահաւէտ՝ շահեկան՝ օգտակար։
ԱՄԵՆԱՇԱՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Անչափ շահ, շահերի լիութիւն, ամեն տեսակ բարիք։
ԱՄԵՆԱՇԱՏ, տե՛ս ԱՄԵՆԱԼԻՑ։
ԱՄԵՆԱՇԷՋ, ա. Բոլորովին հանգած՝ մարած։
ԱՄԵՆԱՇԻՋՈՅՑ, ա. Ամեն ինչ կամ բոլորովին հանգցնող։
ԱՄԵՆԱՇՆՈՐՀ, ա. Ամեն ինչ շնորհող։
ԱՄԵՆԱՇՆՈՐՀՈՂ, ա. Ամեն ինչ շնորհող։
ԱՄԵՆԱՉԱՐ, ա. Շատ չար, չարութեամբ լի։
ԱՄԵՆԱՉԱՐՉԱՐՈՂ, ա. Սաստիկ չարչարող։
ԱՄԵՆԱՊԱՀ, ա. Ամենքին եւ ամեն ինչ պահող՝ պահպանող։
ԱՄԵՆԱՊԱՅԾԱՌ, ա. Խիստ պայծառ՝ փայլուն՝ լուսաւոր, փառաւոր։
ԱՄԵՆԱՊԱՆԾԱԼԻ, ա. Շատ պանծալի, գերապանծ։
ԱՄԵՆԱՊԱՏԱՂ, ա. Ամեն բանով զբաղուած, բոլորովին ցրուած՝ տարտըղնուած։
ԱՄԵՆԱՊԱՏԱՐ, ա. Ամեն բանով պատարուն՝ լցուած, առլեցուն։
ԱՄԵՆԱՊԱՏԻԺ, ա. Ամեն տեսակ պատժի արժանի։
ԱՄԵՆԱՊԱՏԻԿ, ա. մ. Ամեն տեսակի, բազմազան, բազմատեսակ, զանազանակերպ, տեսակ-տեսակ։
ԱՄԵՆԱՊԱՏԻՐ, ա. 1. Ամեն բանով պատրող՝ խաբող կամ խաբուող։ 2. Խիստ խաբուած։
ԱՄԵՆԱՊԱՏԻՒ, ա. Ամեն բանով պատուելի, ամեն պատուի արժանի։
ԱՄԵՆԱՊԱՏԿԱՌ, ա. 1. Խիստ ամօթահար՝ սեւերես, ամօթալից։ 2. Ամեն պատկառանքով՝ մեծարանքով լի, խիստ պատկառելի։
ԱՄԵՆԱՊԱՏՃԱՌ, ա. Ամեն բանի պատճառ։
ԱՄԵՆԱՊԱՏՐԱՍՏ, ա. 1. Ամեն բանով պատրաստ, կատարեալ պատրաստութիւն ունեցող։ 2. Ապահով, ամուր։
ԱՄԵՆԱՊԱՐ, ի, գ. Բոլորի պարակցութիւնը՝ պարակից լինելը, կատարեալ կամ ընդհանուր պար։
ԱՄԵՆԱՊԱՐԳԵՒ, ի, ա. 1. Ամեն ինչ պարգեւող, ամենաշնորհ։ 2. Ամենքին պարգեւուած։
ԱՄԵՆԱՊԱՐԳԵՒՈՂ, տե՛ս ԱՄԵՆԱՊԱՐԳԵՒ (1)։
ԱՄԵՆԱՊԱՐԾ, ա. Ամենքի պարծանքը եղող, շատ պանծալի։
ԱՄԵՆԱՊԱՐԿԵՇՏ, ա. Խիստ պարկեշտ։
ԱՄԵՆԱՊԱՐՏ, ա. Ամեն բանով պարտական՝ մեղապարտ։
ԱՄԵՆԱՊԵՏ, ա. Ամենքի պետ, ընդհանուր հրամանատար։
ԱՄԵՆԱՊԷՍ, մ. Ամեն կերպով՝ միջոցով։
ԱՄԵՆԱՊԻՂԾ, ա. Ամեն բանով՝ բոլորովին պիղծ՝ գարշ։
ԱՄԵՆԱՊԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամեն բանի պիտանի լինելը, ամեն բանի պիտանութիւն։
ԱՄԵՆԱՊՏՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Սաստիկ պտղաբեր լինելը, առատ պտղաբերութիւն։
ԱՄԵՆԱՊՏՈՒՂ, ա. Ամեն տեսակ պտուղ բերող, խիստ պտղաբեր, պտղալից։
ԱՄԵՆԱՋՈՂԱԿ, տե՛ս ԱՄԵՆԱՅԱՋՈՂԱԿ։
ԱՄԵՆԱՌԱՏ, տե՛ս ԱՄԷՆԱՌԱՏ։
ԱՄԵՆԱՌԱՔԻՆԱՍԷՐ, ա. Խիստ առաքինասէր՝ բարեպաշտ՝ ջերմեռանդ։
ԱՄԵՆԱՌԱՔԻՆԻ, ա. Ամեն բանով առաքինի։
ԱՄԵՆԱՍԱՏԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Իսպառ ջնջուելը, ամենքի ոչնչացումը՝ կործանումը։
ԱՄԵՆԱՍԷՐ, ա. Ամենքին սիրող։
ԱՄԵՆԱՍԽԱԼ, ա. Շատ սխալուող, սխալներով լի, բազմավրէպ։
ԱՄԵՆԱՍՈՒՐԲ, ա. 1. Ամենեւին՝ բոլորովին սուրբ։ 2. Շատ մաքուր՝ յստակ՝ ջինջ։ 3. Սրբազան, նուիրական։
ԱՄԵՆԱՍՊԱՌ, ա. Ամեն ինչ սպառող՝ ջնջող՝ ոչնչացնող։
ԱՄԵՆԱՍՏԵՂԾ, ի, ա. Ամենքին եւ ամեն ինչ ստեղծող։
ԱՄԵՆԱՍՏԵՂԾԻՉ, ծչի, ա. Ամենքին եւ ամեն ինչ ստեղծող։
ԱՄԵՆԱՍՐԲԱԶԱՆ, ի, ից, ա. Ամեն բանով սրբազան, շատ նուիրական։
ԱՄԵՆԱՍՐԲԱՊԷՍ, մ. Ամենասուրբ՝ ամենամաքուր կերպով։
ԱՄԵՆԱՍՐԲՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամենասուրբ լինելը, կատարեալ մաքրութիւն՝ անարատութիւն։
ԱՄԵՆԱՍՓԻՌ, ա. Ամեն տեղ սփռուած՝ տարածուած, համասփիւռ։
ԱՄԵՆԱՍՓԻՒՌ, ա. Ամեն տեղ սփռուած՝ տարածուած, համասփիւռ։
ԱՄԵՆԱՍՔԱՆՉ, ա. Խիստ սքանչելի՝ հրաշալի։
ԱՄԵՆԱՍՔԱՆՉԵԼԻ, ա. Խիստ սքանչելի՝ հրաշալի։
ԱՄԵՆԱՎԱՃԱՌ, ի, գ. Ամեն տեսակ մանր իրեր վաճառող առեւտրական, մանրավաճառ։
ԱՄԵՆԱՎԱՅԵԼՈՒՉ, ա. Խիստ վայելուչ։
ԱՄԵՆԱՎԱՅԵԼՉԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ամենավայելուչ դառնալ, ամեն կերպով գեղեցկանալ։
ԱՄԵՆԱՎԱՅՐ, ա. Ամեն վայրում՝ տեղում գտնուող, ամեն տեղ հասնող։
ԱՄԵՆԱՎԱՍՏԱԿ, ա. Շատ հոգնած։
ԱՄԵՆԱՎԱՐ, ա. Ամենքին եւ ամեն ինչ վարող՝ կառավարող։
ԱՄԵՆԱՎԱՐԱՆ, ա. Սաստիկ վարանած՝ տարակուսած՝ շուարած։
ԱՄԵՆԱՎԻՇՏ, ա. Ամեն տեսակ վշտեր կրող՝ ունեցող, խիստ ցաւալի։
ԱՄԵՆԱՎՆԱՍ, ա. Մեծապէս վնասող, խիստ վնասակար։
ԱՄԵՆԱՎՍԵՄ, ա. Բոլորից վսեմ, ամենասուրբ, գերագոյն։
ԱՄԵՆԱՎՍՏԱՀ, ա. 1. Ամեն բանով վստահելի, խիստ հաւատարիմ։ 2. Համարձակ։
ԱՄԵՆԱՎՐԷՊ, տե՛ս ԱՄԵՆԱՍԽԱԼ։
ԱՄԵՆԱՏԱՃԱՐ, գ. ա. Խիստ մեծ եւ ընդհանուր տաճար։
ԱՄԵՆԱՏԱՐԱԾ, տե՛ս ԱՄԵՆԱՍՓԻՒՌ։
ԱՄԵՆԱՏԵՂԱՑ, ա. Ամեն տեղ՝ ամենուրեք տեղացող։
ԱՄԵՆԱՏԵՂԻ, ա. Ամեն տեղ բռնող՝ գրաւող, անսահման, անծայր, անեզր։
ԱՄԵՆԱՏԵՆՉ, ա. 1. Ամեն բանով տենչալի՝ ցանկալի։ 2. Սաստիկ տենչացող՝ փափագող։
ԱՄԵՆԱՏԵՍ, ի, ա. 1. Ամեն բան տեսնող։ 2. փխբ. Ամենքին նայող՝ խնամող՝ հոգ տանող։ 3. Շատ գեղեցիկ, խիստ երեւելի։
ԱՄԵՆԱՏԵՍԱԿ, ա. Ամեն տեսակի, խիստ բազմազան՝ բազմատեսակ։
ԱՄԵՆԱՏԵՍՈՒՉ, ա. Ամենքին խնամող՝ հոգացող՝ կառավարող։
ԱՄԵՆԱՏԵՍՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամենատեսուչ լինելը, նախախնամութիւն։
ԱՄԵՆԱՏԷՐ, տեառն, գ. Ամենքի բացարձակ տէրը։
ԱՄԵՆԱՏԽՈՒՐ, ա. Խիստ տխուր, շատ տրտում, տրտմագին։
ԱՄԵՆԱՏՈՒՐ, ա. 1. Ամեն ինչ տուող։ 2. Ամենքին տրուած։
ԱՄԵՆԱՏՕՆ, գ. Ընդհանրական՝ մեծ տօն։
ԱՄԵՆԱՐԱՐ, ա. Ամեն ինչ արարող՝ ստեղծող։
ԱՄԵՆԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամենարար լինելը, ամենքի եւ ամեն բանի արարչագործութիւն։
ԱՄԵՆԱՐԻ, ա. Խիստ արի, զօրաւոր, տոկուն։
ԱՄԵՆԱՐՈՒԵՍՏ, ա. 1. Շատ վարպետ՝ ճարտար, քաջարուեստ, հնարագէտ։ 2. Խիստ խարդախ։
ԱՄԵՆԱՒՈՒՐՔ, ուրբք, գ. Խոր ծերութիւն, զառամութիւն։
ԱՄԵՆԱՓԱՅԼ, ա. Շատ փայլուն՝ լուսաւոր։
ԱՄԵՆԱՓԱՐԹԱՄ, ա. Խիստ փարթամ՝ ճոխ՝ հարուստ։
ԱՄԵՆԱՓՈՅԹ, ա. Խիստ փութեռանդ։
ԱՄԵՆԱՓՈՐՁ, ա. 1. Ամեն ինչ փորձող՝ քննող։ 2. Ամեն տեսակետից՝ ամեն կերպ փորձուած։ 3. Ամեն փորձութեան ենթարկուած։
ԱՄԵՆԱՓՐԿԻՉ, կչի, ա. գ. (կրօն.) Ամենքին փրկող, ամենքի փրկիչ (Յիսուս Քրիստոսի մակդիրներից մէկը)։
ԱՄԵՆԱՔԱՋ, ա. Ամեն բանով քաջ՝ արի, անվեհեր։
ԱՄԵՆԱՔՆԻՆ, ա. Ամեն բան՝ ամենքին քննող՝ ճանաչող։
ԱՄԵՆԱՔՆՆՈՂ, ա. Ամեն բան՝ ամենքին քննող՝ ճանաչող։
ԱՄԵՆԵՐԱԺՇՏԵԱՆ, ա. Կատարելապէս յարմար՝ համեմատ՝ պատշաճ, խիստ ներդաշնակ։
ԱՄԵՆԵՐԵՒ, ա. Ամենքին երեւացնող, ակներեւ, բացայայտ։
ԱՄԵՆԵՒԻՄԲ, տե՛ս ԱՄԵՆԵՒԻՆ։
ԱՄԵՆԵՒԻՆ, մ. 1. (բայի դրական եւ ժխտական ձեւերի հետ) Ամեն բանով, ամեն կերպ, բոլորովին, բնաւ, իսպառ, երբէք։ 2. (ածականների հետ) Բոլորովին, միանգամայն, ամեն տեսակետից, ըստ ամենայնի։
ԱՄԵՆԵՔԻՆ, նեցուն կամ ցունց, նեսեան կամ նեսին, յամենեցունց, ամենեքումբք, դ. ա. ԱՄԵՆԵՔԵԱՆ, 1. Ամեն, բոլոր, ամբողջ, համայն, բովանդակ։ 2. (գոյականաբար գործածուելիս) Ամենքը, բոլորը, ամենքն էլ, բոլորն էլ։
ԱՄԵՆԸՆԴԱՐՁԱԿ, ա. Անչափ ընդարձակ, փխբ. անբաւելի։
ԱՄԵՆԻՄԱՍՏ, տե՛ս ԱՄԷՆԻՄԱՍՏ։
ԱՄԵՆԻՇԽԱՆ, տե՛ս ԱՄԷՆԻՇԽԱՆ։
ԱՄԵՆԻՐԱՒ, ա. Խիստ իրաւացի՝ արդարացի։
ԱՄԵՆՈՂՈՐՄ, ա. Ամենքին ողորմող՝ գթացող, ամենագթած։
ԱՄԵՆՈՒՆԱԿ, տե՛ս ԱՄԷՆՈՒՆԱԿ։
ԱՄԵՆՈՒՍՏ, մ. Ամեն կողմից, բոլոր կողմերից, ամեն բանով, բոլորովին (տե՛ս նաեւ ՅԱՄԵՆՈՒՍՏ)։
ԱՄԷՆ1, ամենի, ից, գ. ա. 1. Ամեն, բոլոր, ամբողջ, համայն։ 2. գ. Ամենքը, բոլորը, ամեն բան, ամեն ինչ։
ԱՄԷՆ2, (եբր.), ձ. մ. 1. (կրօն.) Խօսքի վերջում՝ եղիցի՛, թո՛ղ լինի՝ կատարուի։ 2. Խօսքի սկզբում՝ ստոյգ, ստուգապէս, ճշմարիտ, արդարեւ, իսկը։
ԱՄԷՆԱ, տե՛ս ԱՄԵՆ, ԱՄԵՆԱ։
ԱՄԷՆԱԴԻՑ, ա. ԱՄԷՆԱԴԻՒՑ, բոլոր աստուածներին նուիրուած (մեհեան)։
ԱՄԷՆԱԴԻՒՑ, ա. Բոլոր աստուածներին նուիրուած (մեհեան)։
ԱՄԷՆԱԽՏԱԼԻՑ, ա. Ամեն ախտով լի։
ԱՄԷՆԱՃԵՑՈՒՆ, ա. Խիստ բարգաւաճ, լիուլի։
ԱՄԷՆԱՄԲԻԾ, ա. Բոլորովին անբիծ՝ անարատ։
ԱՄԷՆԱՅՑԵԼՈՒ, ա. Ամենքին այցելող՝ հասնող։
ԱՄԷՆԱՊԻԿԱՐ, ա. Խիստ տկար։
ԱՄԷՆԱՌԱՏ, ա. Առատօրէն տուող՝ պարգեւող, խիստ առատաձեռն, չափազանց առատ, անսպառ։
ԱՄԷՆԱՐԱՐ, տե՛ս ԱՄԵՆԱՐԱՐ։
ԱՄԷՆԱՐԺԵԱՅ, ա. Խիստ արժանաւոր։
ԱՄԷՆԱՐՄԱՏ, գ. Ամեն բանի արմատ, փխբ. բուն պատճառ։
ԱՄԷՆԵՐԵՒԵԼԻ, տե՛ս ԱՄԵՆԵՐԵՒ։
ԱՄԷՆԵՐԿՉՈՏ, ա. Բոլորովին երկչոտ, խիստ վախկոտ։
ԱՄԷՆԵՐՋԱՆԻԿ, նկի, կաց, ա. Զափազանց երջանիկ, գերերջանիկ, երանելի, երանաւէտ։
ԱՄԷՆԵՐՋԱՆԿԱԲԱՐ, մ. Ամենաերջանիկ կերպով։
ԱՄԷՆԵՐՋԱՆԿԱՊԷՍ, մ. Ամենաերջանիկ կերպով։
ԱՄԷՆԸՆԴԵԼ, ա. Ամեն բանի ընտելացած, խիստ վարժուած՝ սովորած։
ԱՄԷՆԸՆԹԱՑ, ա. Ամեն կողմ՝ ամեն տեղ ընթացող՝ դիմող՝ հասնող։
ԱՄԷՆԸՆԿԱԼ, ա. Ամեն ինչ եւ ամենքին ընկալող՝ ընդունող։
ԱՄԷՆԻՄԱՍՏ, ա. 1. (կրօն.) Ամեն բան իմացող, ամենայն իմաստութեամբ լի (աստծու մասին)։ 2. Շատ իմաստուն, խիստ խելացի։ 3. Ամեն իմաստ ունեցող, շատ բան նշանակող՝ արտայայտող, բազմանշանակ։
ԱՄԷՆԻՄԱՍՏԱԲԱՐ, մ. Ամենիմաստ կերպով, իմաստնաբար։
ԱՄԷՆԻՄԱՍՏԱՊԷՍ, մ. Ամենիմաստ կերպով, իմաստնաբար։
ԱՄԷՆԻՄԱՍՏՈՒՆ, ա. Շատ իմաստուն, խիստ խելացի։
ԱՄԷՆԻՄԱՑ, տե՛ս ԱՄԷՆԻՄԱՍՏ։
ԱՄԷՆԻՄԱՑԱԿԱՆ, ա. Ամեն ինչով եւ ամենքին իմանալի՝ հասկանալի՝ հեշտ ճանաչելի։
ԱՄԷՆԻՇԽԱՆ, ի, ա. 1. Ամենքի տէր՝ իշխան, ամենապետ, իշխանապետ։ 2. Ամեն բանի իշխող՝ կարող, ամենազօր, ամենակարող։
ԱՄԷՆԻՇԽՈՂ, ա. Խիստ զօրաւոր, ամենակարող։
ԱՄԷՆՈՍԿԻ, ա. Ամբողջապէս ոսկուց պատրաստած՝ ոսկեկերտ, բոլորը ոսկի։
ԱՄԷՆՈՒՆԱԿ, ա. Ամեն բան իր մէջ պարունակող՝ կրող։
ԱՄԷՆՈՒՍՈՅՑ, ա. Ամենքին՝ ամեն ինչ ուսուցանող։
ԱՄԷՆՍՓԻՒՌ, տե՛ս ԱՄԵՆԱՍՓԻՒՌ։
ԱՄԷՆՕՐԻՆԱԿ, ա. Բազմազան, բազմատեսակ, բազմակերպ, պէս-պէս։
ԱՄԷՆՕՐՀՆԵԱԼ, ա. Ամեն կերպ՝ բոլորովին օրհնած կամ օրհնելու՝ փառաբանելու արժանի։
ԱՄ ԸՍՏ ԱՄԷ, տե՛ս ԱՄ-ի տակ։
ԱՄԻ ԱՄԻ, տե՛ս ԱՄ-ի տակ։
ԱՄԻԿ, գ. Մէկ տարեկան արու ուլ։
ԱՄԻՃ, (պհլ.), ամճոյ, գ. Որսի փափուկ մսից պատրաստած խորտիկ, կամ որսի փափուկ միս։
ԱՄԻՍ, ամսոյ, ոց, եւ ամսեան, գ. Տարուայ տասներկու հատուածներից իւրաքանչիւրը։
ԱՄԻՐ ԱԼ-ՄՈՒՄՆԻՔ, (արաբ.), նեաց, գ. յոգն. Արաբ խալիֆաների կոչումը։ (Ղեւոնդ, Ասող., Կղնկտ.)։
ԱՄԻՐՄՈՒՄՆԻՔ, (արաբ.), նեաց, գ. յոգն. Արաբ խալիֆաների կոչումը։ (Ղեւոնդ, Ասող., Կղնկտ.)։
ԱՄԻՐԱՅ, (ասոր., արաբ.), ի, գ. Նահանգի կառավարիչ, կուսակալ, իշխան (մահմեդական)։
ԱՄԻՐԱՅԱԿԱՆ, ա. Իշխանական։
ԱՄԻՐԱՅԱՆԱԼ, ամիրանալ, ացայ, չ. Ամիրայ դառնալ։ (Ասող., Գ, 19)։
ԱՄԻՐԱՅԱՊԵՏԵԼ, եցի, չ. Ամիրապետ դառնալ, իշխանապետութիւն անել։
ԱՄԻՐԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամիրայի իշխանութիւնը։
ԱՄԻՐԱՊԵՏ, ի, գ. Ամիրաների վերադաս, արաբական իշխանութեան պետ։ Պատգամ առ նա ամիրապետն յղէր (Յն. կթ., 102)։
ԱՄԻՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ամիրայ կարգել՝ նշանակել։
ԱՄԼԱԾԻՆ, ա. Ամուլ մօրից ծնուած, ամլորդի։
ԱՄԼԱԿԱՆ, ա. Ամուլին յատուկ, ամլութեան վերաբերող։
ԱՄԼԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ամուլ դառնալ, չպտղաբերել։
ԱՄԼՈՐԴԻ, դւոյ, ա. գ. Ամուլ մօրից ծնուած, ամլածին որդի (Յովհաննէս Մկրտչի մակդիրը)։
ԱՄԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամուլ՝ անպտուղ լինելը, անպտղութիւն, անբերութիւն։
ԱՄՂԱՆ, (ասոր.), գ. Լայն ու երկար զգեստ, վերարկու։
ԱՄՃԱԲԵՐ, ի, աց, ա. Ամիճ (տե՛ս) պատրաստող՝ մատակարարող. խոհարար։
ԱՄՈԼ, լոյ կամ լի կամ ամլոյ, յատկապէս յոգնակի ձեւով՝ ԱՄՈԼՔ, լաց կամ լից կամ լեաց, ա. գ. 1. Միասին լուծը քաշող՝ միասին լծուող լծկաններից իւրաքանչիւրը կամ զոյգ լծկանը, լծակից։ 2. փխբ. Մարդկանց զոյգ, որ գործակից՝ ընկեր՝ օգնական են միմեանց, մանաւանդ՝ ամուսնական զոյգ, ամուսիններ։ 3. (քեր) Լծորդ տառ։
ԱՄՈԼԱՋԻԼ, գ. Ազդրի զոյգ ջլերը։
ԱՄՈԽԱԽ, ԱՄՈՂԽԱԽ, գ. Սննդակից, ընկեր, գործակից։
ԱՄՈՒԼ, ամլոյ, ոց, ա. 1. Զաւակ չունեցող, ծնունդ չտուող, չծննդաբերող, չբեր։ 2. փխբ. Բերք չտուող, անպտղաբեր, անպտուղ, անբեր։
ԱՄՈՒՍԻՆ, սնի կամ նոյ, նաց կամ նէից, գ. ա. 1. Ամուսնացած զոյգի իւրաքանչիւր անձը միւսի համար. կնոջ ամուսինը, տղամարդու ամուսինը։ 2. Հասակակից, ժամանակակից։
ԱՄՈՒՍՆԱԲԱՐ, մ. Որպէս ամուսին, ամուսնու նման։
ԱՄՈՒՍՆԱԿԱՆ, ա. Ամուսնութեան կամ ամուսնուն՝ ամուսիններին յատուկ։
ԱՄՈՒՍՆԱԿԻՑ, տե՛ս ԱՄՈՒՍԻՆ (1)։
ԱՄՈՒՍՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Ամուսնական օրինական կապի մէջ մտնել, պսակուել։ 2. Որպէս ամուսիններ կենակցել՝ սեռական յարաբերութիւն ունենալ։
ԱՄՈՒՍՆԱՍԷՐ, ա. Ամուսնուն կամ զուգակցին սիրող։
ԱՄՈՒՍՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ամուսնանալ տալ, ամուսնացնել։
ԱՄՈՒՍՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Ամուսին ունեցող, ամուսնացած։
ԱՄՈՒՍՆԱՒՈՐԵԼ, տե՛ս ԱՄՈՒՍՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՄՈՒՍՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՄՈՒՍՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՄՈՒՍՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Տղամարդու եւ կնոջ ամուսնական կապ՝ կենակցութիւն, ամուսնանալը։ 2. Ամուսինների սեռական մերձեցում՝ յարաբերութիւն։
ԱՄՈՒՐ1, ա. 1. Անառիկ, անմատչելի։ 2. Ապահով, անվտանգ։ 3. Հաստատուն, դիմացկուն։ 4. Պինդ, ուժեղ։ 5. մ. Ամուր կերպով, ապահովապէս, անկասկած։
ԱՄՈՒՐ2, ամրի, րաց, կամ րոյ, ոց, գ. Ամուր՝ անառիկ՝ անմատչելի՝ ապահով տեղ՝ վայր՝ դիրք, ամրութիւն, ամրոց, բերդ։
ԱՄՈՒՐԻ, րւոյ, րեաց, գ. ա. Դեռեւս չամուսնացած տղամարդ կամ կին, այրի մնացած։
ԱՄՈՔԱԽԱՌՆ, ա. Բարեխառն, մեղմ։
ԱՄՈՔԱՆՔ, նաց, գ. Համեմունք, համեմներ։
ԱՄՈՔԱՐԱՐ, ա. գ. Համեղ կերակուրներ՝ քաղցրեղէն պատրաստող։
ԱՄՈՔԵԼ, եցի, ն. 1. Համեղացնել, քաղցրացնել։ 2. Մեղմել, հանգստացնել։ 3. Մարսել։
ԱՄՈՔՈՒՄՆ, գ. Կերակրի մարսելը, մարսողութիւն։
ԱՄՊ, ոյ, ոց, գ. 1. Մթնոլորտի մէջ խտացած գոլորշիների զանգուած։ 2. Սպունգ (պարսկերէնի հետեւողութեամբ)։
ԱՄՊԱԲԵՐ, ա. Ամպ բերող, ամպեր առաջացնող։
ԱՄՊԱԳՈՅՆ, ա. Ամպի գոյն ունեցող։
ԱՄՊԱԳՈՐԾ, ա. Ամպից շինուած, ամպեղէն։
ԱՄՊԱԽԱՂԱՑ, ա. մ. Ամպերի մէջ շարժուող կամ շարժուելով։
ԱՄՊԱԽԱՌՆ, ա. Ամպի հետ խառնուած։
ԱՄՊԱԾԻՆ, ա. Ամպ ծնող՝ առաջացնող, ամպաբեր։
ԱՄՊԱՀԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Շանթահարութիւն. շանթ, կայծակ։
ԱՄՊԱՁԵՒ, տե՛ս ԱՄՊԱՏԵՍԻԼ։
ԱՄՊԱՅԱՐԿ, ա. Որի տանիքը ամպից է, վերեւից ամպով ծածկուած՝ պատուած։
ԱՄՊԱՅԻՆ, ա. Ամպեղէն, ամպից ծագած՝ առաջացած։
ԱՄՊԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ամպ դառնալ։
ԱՄՊԱՆՄԱՆ, ա. Ամպի նման։
ԱՄՊԱՇՈՂ, ա. Ամպի միջից անցնող շողով տաքացած (բոյս)։
ԱՄՊԱՇՈՒՓ, ա. Ամպերի շփումից առաջացած։
ԱՄՊԱՉՈՒ, ա. Ամպերի մէջ չուող՝ գնացող, ամպերի միջով անցնող։
ԱՄՊԱՉՈՒԵԼ, եցի, չ. Ամպերի միջով չուել՝ գնալ։
ԱՄՊԱՎԱՐ, ի, աց, ա. Ամպերը վարող՝ քշող։
ԱՄՊԱՏԵՍԻԼ, ա. Ամպի տեսք՝ ձեւ ունեցող, ամպի նման։
ԱՄՊԱՐԻՇՏ..., տե՛ս ԱՄԲԱՐԻՇՏ...։
ԱՄՊԱՐՏ, տե՛ս ԱՆՊԱՐՏ։
ԱՄՊԵԱՅ, ա. Ամպից բաղկացած՝ կազմուած, ամպային, ամպէ։
ԱՄՊԵԼ, եցի, չ. Ամպի պէս կուտակուել, ամպերով ծածկուել, ամպակալել։
ԱՄՊԵՂԷՆ, տե՛ս ԱՄՊԵԱՅ։
ԱՄՊՐՈՊ, ի, աց, գ. 1. Կայծակ ու որոտ։ 2. Փոթորիկ։ 3. փխբ. Բուռն յուզում, խռովութիւն։ 4. փխբ. Վերահաս աղէտ, փորձանք։
ԱՄՊՐՈՊԱՅԻՆ, ա. Ամպրոպ յարուցող՝ առաջացնող, ամպրոպաբեր (Արամազդի մակդիրը)։
ԱՄՍԱԳԼՈՒԽ, գլխոյ, ոց, գ. Ամսուայ սկիզբը կամ վերջը։
ԱՄՍԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Ամսուան յատուկ, ամսային, ամսուայ։ 2. Մէկ ամսուայ տեւողութիւն ունեցող։
ԱՄՍԱԿԷՍ, գ. Ամսուայ կէսը, կէս ամիս։
ԱՄՍԱՄՈՒՏ, տե՛ս ԱՄՍԱԳԼՈՒԽ։
ԱՄՍԱՅԻՆ, տե՛ս ԱՄՍԱԿԱՆ։
ԱՄՍԱՊԱԿԱՍ, ա. Ամիսը՝ ամսով պակաս, հղիութեան շրջանի ինն ամիսը չլրացած։
ԱՄՍԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՄՍԱԿԱՆ։
ԱՄՍԵԱՅ, ա. Մի ամսուայ, ամսական։
ԱՄՍՕՐԵԱՅ, րէի, ից, ա. Մէկ ամսուայ, մէկ ամիս տեւող։
ԱՄՐԱԲԵՐՁ, ա. Ամուր եւ բարձր, բարձրութեան շնորհիւ անմատոյց՝ ապահով, անառիկ։
ԱՄՐԱԲՆԱԿ, ա. Ամրոցում կամ ամուր տեղում բնակուող, ապահով։
ԱՄՐԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի ամուր եւ ապահով։
ԱՄՐԱԳՈՐԾ, ա. Ամուր եւ բարձր շինուած։
ԱՄՐԱԽԻՏ ԱՌՆԵԼ, Ամուր տեղերում պահել՝ թաքցնել։
ԱՄՐԱԾԱԾՈՒԿ, ա. մ. 1. Ամուր ծածկող, ապահով՝ անվտանգ պահող։ 2. Ամուր ծածկուած, ապահով, անքոյթ։ 3. Գաղտնի եւ ծածուկ, գաղտնածածուկ։
ԱՄՐԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Ամուր, անառիկ, անմատչելի, ամրակառոյց։ 2. Ապահով, անվտանգ։ 3. գ. Ամուր տեղ՝ վայր, ամրութիւն, ամրոց, բերդ։ 4. ա. գ. Ամուր տեղերում՝ ամրոցներում բնակուող՝ պատսպարուող։
ԱՄՐԱԿԱՌՈՅՑ, ա. Ամուր կառուցուած՝ շինուած, ամրաշէն, անկործան, հաստատուն։
ԱՄՐԱԿՈՂՄՆ, ման, գ. Քաղաքի՝ ամրոցի եւն ամուր կողմը՝ ամրացուած տեղը։
ԱՄՐԱՁԵՒ, ա. Ամուրի՝ ամրոցի ձեւ ունեցող, ամրոցի նման։
ԱՄՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Ամուր՝ պինդ՝ հաստատուն դառնալ, ամրութիւն ստանալ։ 2. Զգուշանալ։ 3. Ամուր տեղում հաստատուել, ամուր դիրք գրաւել, հաստատուել մի տեղ, պատսպարուել, ապաստան գտնել։
ԱՄՐԱՇԷՆ, տե՛ս ԱՄՐԱԿԱՌՈՅՑ։
ԱՄՐԱՊԱՀ, ա. գ. 1. Ամրոցը պահպանող, ամրոցի պահապան, բերդապահ։ 2. տե՛ս ԱՄՐԱՊԱՀԵՍՏ։
ԱՄՐԱՊԱՀԵՍՏ, ա. Ամուր՝ ապահով՝ անվտանգ պահող՝ պահպանող կամ պահուած՝ պահպանուած։
ԱՄՐԱՊԱՏ, ա. Ամուր՝ պինդ պատած՝ պատող։
ԱՄՐԱՊԱՐԻՍՊ, ա. Ամուր պարիսպներ ունեցող։
ԱՄՐԱՎԵՐԱՐԿՈՒ, ա. Ամուր՝ լաւ պատող՝ ծածկող, պինդ փակուող։
ԱՄՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Ամուր դարձնել, ամրացնել, ուժեղացնել, ամրապնդել։ 2. Ապահով՝ անվտանգ դարձնել, ազատ պահել։ 3. Հաստատել, ամրապէս միացնել։ 4. Անառիկ՝ ապահով տեղում պահել՝ տեղաւորել՝ պատսպարել։
ԱՄՐԱՓԱԿ, ա. մ. 1. Ամուր փակուած, հաստատուն։ 2. Ամուր փակող՝ պատըսպարող։ 3. գ. Ամուր փականք։
ԱՄՐԱՓԱԿԵԼ, եցի, ն. Մի բանի շուրջը կամ կողքերը ամուր փակել՝ պատել։
ԱՄՐԱՓԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Շուրջանակի ամրութիւն, պատսպարուելու տեղ, պատսպարան։
ԱՄՐՈՍՏԵԱՆ, ա. Ամուր ոստեր ունեցող, փխբ. ուժեղ մատներ ունեցող։
ԱՄՐՈՑ, ի, աց, գ. 1. Ամուր՝ ամրափակ տեղ՝ վայր, ամրութիւն։ 2. Ամրացուած շինութիւն, դղեակ, բերդ, միջնաբերդ։ 3. Մետաղէ պահպանակ, զրահ։
ԱՄՐՈՑԻԿ, ցկան, գ. Փոքր ամրոց, բերդակ։
ԱՄՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ամուր՝ պինդ՝ հաստատուն լինելը։ 2. Դիմացկուն՝ ուժեղ լինելը։ 3. Ապահով պատսպարուած լինելը։ 4. Ամուր՝ ապահով՝ անառիկ տեղ՝ վայր՝ դիրք, ամրոց։
ԱՄՓՈՓ, անփոփ, ա. մ. 1. Ի մի հաւաքուած, խմբուած, սեղմ։ 2. Զուսպ, չափաւոր, պարկեշտ։ 3. Անձուկ, նեղ։
ԱՄՓՈՓԵԼ1, անփոփել, եցի, ն. 1. Ի մի հաւաքել, մի տեղ խմբել, համախմբել, ժողովել։ 2. Մի բան իր մէջ տեղաւորել՝ պարունակել։ 3. Դէպի իրեն քաշել, իր մօտ հաւաքել։ 4. Սեղմ ձեւ տալ, համառօտել։ 5. Պարփակել, բովանդակել։ 6. Փայփայել, սփոփել, մեղմել։ 7. Թաղել, գերեզմանի մէջ դնել եւ ծածկել։
ԱՄՓՈՓԵԼ2, (իմ), եցայ, կ. չ. 1. Մի տեղ հաւաքուել՝ խմբուել, համախմբուել։ 2. Պարփակուել, բովանդակուել, տեղաւորուել։ 3. Պահուել, թաքնուել, ծածկուել, պահ մտնել։ 4. Յետ կանգնել, հրաժարուել, յետ դառնալ։ 5. Փակուել, խցուել։ 6. Անձուկ՝ նեղ դառնալ, պակասել։
ԱՄՓՈՓԻՉ, ա. Ամփոփելու յատկութիւն ունեցող, բովանդակող։
ԱՄՓՈՓՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամփոփ՝ չափաւոր՝ սեղմ լինելը, չափաւորութիւն։
ԱՄՓՈՓՈՒՄՆ, գ. Ամփոփելը, ամփոփուելը։
ԱՄՕԹ, ոյ, ով, գ. 1. Ամաչելու՝ ամօթի զգացում։ 2. Անպատուութիւն, խայտառակութիւն։ 3. Ամօթալի՝ խայտառակ՝ զազրելի գործ՝ արարք՝ վարքագիծ։ 4. Ամօթանք, նախատինք։ 5. Սեռական գործարաններ, ամօթոյք։
ԱՄՕԹԱԳԵՂ, տե՛ս ԱՄՕԹԽԱԾ։
ԱՄՕԹԱԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. մ. 1. Ամօթ բերող, ամաչելու արժանի։ 2. Անվայել, անարժան։ 3. Զզուելի, գարշելի, յոռի, վատ։ 4. գ. (յոգնակի ձեւով) Սեռական գործարաններ, ամօթոյք։
ԱՄՕԹԱԼԻՑ, ա. 1. Ամօթով լցուած, խայտառակուած, ամօթապարտ, խայտառակ։ 2. Ամօթխած, ամաչկոտ։ 3. մ. Ամօթով լի, խայտառակ կերպով, խայտառակօրէն։
ԱՄՕԹԱԾՈՒ, ա. Ամօթաբեր, ամօթալի։
ԱՄՕԹԱԿԱՆ, ա. Ամաչելի, ամօթալի։
ԱՄՕԹԱԿԻՑ, ա. Ամօթին մասնակից, միասին ամաչող։
ԱՄՕԹԱՀԱՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Ամօթահար լինել, ամաչել, խայտառակուել։
ԱՄՕԹԱՆՔ, նաց, գ. 1. Ամօթի զգացում։ 2. Ամօթալի գործ՝ արարք, նախատինք, խայտառակութիւն։ 3. Ամօթոյք։
ԱՄՕԹԱՊԱՐՏ, ա. Ամօթ կրելու պարտաւոր, ամօթով մնացած, ամօթահար։
ԱՄՕԹԱՊԱՐՏԵԱԼ, ա. Ամօթ կրելու պարտաւոր, ամօթով մնացած, ամօթահար։
ԱՄՕԹԵՐԵՍ, ա. մ. Ամօթապարտ, սեւերես։
ԱՄՕԹԽԱԾ, ԱՄՕԹՂԱԾ, ա. Ամօթ զգացող, ամաչկոտ, պարկեշտ, համեստ, զգաստ։
ԱՄՕԹԽԱԾՈՒԹԻՒՆ, ԱՄՕԹՂԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամօթխած լինելը, պարկեշտութիւն, զգաստութիւն։
ԱՄՕԹՂԵԱԾ, ա. Ամօթ բերող, ամաչելի, ամօթալի։
ԱՄՕԹՈՅՔ, գ. հաւաք. Սեռական գործարաններ, առականք։
Ա՜Յ, ձ. Կոչական բացականչութիւն՝ ո՛վ, է՜յ նշ.։
ԱՅԲ, ի, իւ, գ. 1. Հայերէն այբուբենի առաջին տառի անունը։ 2. փխբ. Սկիզբ։
ԱՅԲԵՆԱՒՈՐ, կամ ԱՅԲԲԵՆԱՒՈՐ, ի, գ. Այբբենարան։
ԱՅԲԲԵՆԱՒՈՐ, ի, գ. Այբբենարան։
ԱՅԳ, ու, ուէ, ուց, կամ ոյ, գ. 1. Առաւօտեան պահը՝ արեւածագից առաջ, վաղ առաւօտ, լուսաբաց։ 2. Յաջորդ օրուայ առաւօտը, վաղուան օրը։
ԱՅԳԱՆԱԼ, ացայ, չ. Առաւօտ դառնալ, լոյսը բացուել, լուսանալ։
ԱՅԳԱՍՏՂ, տեղ, գ. Արուսեակ մոլորակը, Լուսաբեր։
ԱՅԳԱՒԷՏ, ա. Շատ այգիներ ունեցող, այգիներով հարուստ։
ԱՅԳԱՒՈՐԵԼ, տե՛ս ԱՅԳՈՐԵԼ։
ԱՅԳԵԳՈՐԾ, ի, աց, գ. Այգի մշակող, այգեպան, այգորդ։
ԱՅԳԵԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Այգիների մշակութիւն։
ԱՅԳԵԿՈՒԹ, ա. Այգու բերքը հաւաքող՝ քաղող։
ԱՅԳԵՄԷՋՔ, գ. յոգն. Այգիների միջին մասերը։
ԱՅԳԵՆԱԼ, տե՛ս ԱՅԳԱՆԱԼ։
ԱՅԳԵՍՏԱՆ, ի, աց, գ. 1. հաւաք. Այգիներ։ 2. Խաղողի այգի։ 3. Այգիներով հարուստ տեղ՝ վայր։
ԱՅԳԵՍՏԱՆԵԱՅՔ, եայց, գ. 1. հաւաք. Այգիներ։ 2. Խաղողի այգի։ 3. Այգիներով հարուստ տեղ՝ վայր։
ԱՅԳԵՍՏԱՆԻ, նւոյ, նեաց, գ. 1. հաւաք. Այգիներ։ 2. Խաղողի այգի։ 3. Այգիներով հարուստ տեղ՝ վայր։
ԱՅԳԵՒԷՏ, տե՛ս ԱՅԳԱՒԷՏ։
ԱՅԳԵՒՈՐԵԼ, տե՛ս ԱՅԳՈՐԵԼ։
ԱՅԳԷԳՈՐԾ, տե՛ս ԱՅԳԵԳՈՐԾ։
ԱՅԳԻ, գւոյ, գեաց, գ. 1. Խաղողի այգի։ 2. Խաղողի վազ՝ տունկ, որթ։
ԱՅԳՈՐԴ, ի, աց, տե՛ս ԱՅԳԵԳՈՐԾ։
ԱՅԳՈՐԵԼ, եցի, չ. Ատեան գալ, ատեանը մտնել-ելնել, թագաւորին՝ մեծամեծին բարի լոյս մաղթելու գալ։
ԱՅԳՈՒՆ, ա. մ. Առաւօտեան, առաւօտը։
ԱՅԳՈՒՑ, ՅԱՅԳՈՒՑ, մ. 1. Առաւօտուանից։ 2. Վաղը առաւօտ։
ԱՅԴ, այդր կամ այդորիկ, այդմ կամ այդմիկ, յայդմ կամ յայդմանէ, այդու կամ այդուիկ. այդք կամ այդոքիկ, այդց կամ այդոցիկ, յայդց, յայդցանէ կամ յայդոցիկ, այդոքիւք, դ. Ցոյց է տալիս՝ 1. Խօսակցին մօտ գտնուող առարկայ, երեւոյթ եւն։ 2. Խօսակցի նշած իրողութիւնը, ժամանակը, տեղը եւն։
ԱՅԴԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՅԴՊԷՍ։
ԱՅԴԳՈՒՆԱԿ, տե՛ս ԱՅԴՊԻՍԻ։
ԱՅԴՄ, ԱՅԴՄԻԿ, դ. ԱՅԴ-ի եզակի տրականը. դրան։
ԱՅԴՈՐԻԿ, դ. ԱՅԴ-ի եզակի սեռականը. դրա։
ԱՅԴՈՑԻԿ, դ. ԱՅԴ-ի յոգնակի սեռականը եւ տրականը. դրանց։
ԱՅԴՈՒ, ԱՅԴՈՒԻԿ, դ. ԱՅԴ-ի եզակի գործիականը. դրանով։
ԱՅԴՈՔԻԿ, դ. ԱՅԴ-ի յոգնակի ուղղականը. դրանք։
ԱՅԴՉԱՓ, դ. Այդ չափի, այդ չափով, այդքան։
ԱՅԴՊԷՍ, դ. Այդ կերպով՝ ձեւով՝ օրինակով՝ եղանակով։
ԱՅԴՊԻՍԻ, սւոյ, սեաց, դ. ա. 1. Այդ ձեւի՝ կերպի՝ կարգի՝ տեսակի, դրա նման։ 2. տե՛ս ԱՅԴՊԷՍ։
ԱՅԴՐ, մ. 1. Այդ տեղում, այդ տեղը, այդտեղ։ 2. Դէպի այդտեղ։ 3. ա. Այդ։
ԱՅԴՐԷՆ, մ. 1. Հէնց այդտեղ, դարձեալ դէպի այդտեղ։ 2. եղբ. Հէնց։
ԱՅԴՐԷՆԱԾԻՆ, ա. գ. Հէնց այդտեղ ծնուած, բնիկ երկրացի, տեղացի։
ԱՅԴՑ, դ. ԱՅԴ-ի յոգնակի սեռականը եւ տրականը. դրանց։
ԱՅԴՔԱՆ, դ. Այդ քանակութեամբ՝ չափով։
ԱՅԵՐ, աեր (յուն.), ի, գ. Երկրագունդը շրջապատող օդը, մթնոլորտ։
ԱՅԹԻՌ, (գործածական է ՅԱՅԹԻՌ կամ ՅԱՅԹԻՌՍ՝ ՅԱԹԻՌՍ ԿԱԼ ձեւով), տե՛ս ԱԿՃԻՌ։
ԱՅԺՄ, մ. Հիմայ, ներկայումս, այս ժամին՝ պահին։
ԱՅԺՄԱԾԻՆ, ա. Նորածին։
ԱՅԺՄԵԱՆ, ա. Այս ժամանակին յատուկ՝ վերաբերող։
ԱՅԺՄԷՆ, մ. Այժմուանից։
ԱՅԺՄԻԿ, մ. Այս ժամին, այժմ, հիմայ, ներկայումս։
ԱՅԺՄՈՒ, այժմուք, ուց, ա. Այժմեան, ներկայիս, հիմիկուայ, արդի։
ԱՅԻ, տե՛ս 1. Ա՛Յ։ 2. ԱՅՈ։
ԱՅԼ1, ոյ, ում, յայլմէ, լով, լոց, լովք, դ. 1. Ուրիշ, ոչ նոյն։ 2. Միւս, մնացած։ 3. ա. Օտար, կողմնակի։ 4. Տարբեր։ 5. մ. Էլ, եւս, այլեւս։ 6. Աւելի եւս, եւս առաւել։ 7. Էլի, դարձեալ, կրկին, նորից։
ԱՅԼ2, շ. 1. Արտայայտում է հակադրական յարաբերութիւն երկու նախադասութիւնների կամ անդամների միջեւ, որոնցից առաջինը հերքւում է, երկրորդը՝ հաստատւում (ոչ թէ... այլ)։ 2. Արտայայտում է հակադրական յարաբերութիւն երկու նախադասութիւնների կամ անդամների միջեւ, որոնցից առաջինը հաստատւում է, եւ լրացւում է երկրորդով (ոչ միայն... այլեւ)։ 3. Բայց, սակայն։ 4. Բայց միայն, եթէ ոչ։ 5. Արդ, եւ արդ, այսպէս ուրեմն։ 6. Իսկ։
ԱՅԼԱԲԱՆ, ի, ից, ա. գ. Ուրիշ կերպ՝ օտարոտի բաներ խօսող. մոլար, խառնակ։
ԱՅԼԱԲԱՆԱԲԱՐ, մ. Այլաբանական կերպով, այլաբանօրէն։
ԱՅԼԱԲԱՆԵԼ, եցի, ն. չ. 1. Այլաբանութեամբ խօսել՝ գրել։ 2. Ուրիշ՝ օտարոտի՝ խառնակ կերպով խօսել՝ նկարագրել, աղաւաղել, փոփոխել։
ԱՅԼԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Միեւնոյն միտքը ուրիշ բառերով արտայայտելը, որտեղ խօսքի արտաքին իմաստի տակ թաքնուած է լինում ներքին, այլ իմաստ։ 2. Խօսքի՝ մտքի տարբերութիւն, երկդիմութիւն։ 3. Անմիաբանութիւն, անհամաձայնութիւն, տարաձայնութիւն։
ԱՅԼԱԲԱՐ, մ. Այլ կերպով, ուրիշ կերպ։
ԱՅԼԱԲԱՐԲԱՌ, ա. Խօսքը՝ լեզուն տարբեր, ուրիշ լեզուով խօսող, այլաբան։
ԱՅԼԱԲՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Այլաբնոյթ լինելը, տարբեր բնոյթ՝ էութիւն ունենալը։
ԱՅԼԱԲՈՒՆ, ի, ից, ա. Այլ՝ տարբեր բնոյթ՝ էութիւն՝ բնաւորութիւն ունեցող, այլաբնոյթ։
ԱՅԼԱԳՈՅ, ա. Այլ՝ տարբեր գոյութիւն՝ գոյացութիւն՝ էութիւն ունեցող, ոչ էակից՝ գոյակից, օտար։
ԱՅԼԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. 1. Այլ գոյն ունեցող, ուրիշ գոյնով։ 2. Ուրիշ տեսակ, ուրիշ կերպ, այլակերպ, տարբեր։ 3. մ. Ուրիշ՝ տարբեր կերպով։
ԱՅԼԱԳՈՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Այլագոյ լինելը։
ԱՅԼԱԳՈՐԾ, ա. Այլ՝ օտարոտի՝ աղտեղի բաներ գործող։
ԱՅԼԱԳՈՒՆԱԿ, ա. 1. Ուրիշ տեսակ, ուրիշ կերպ, այլակերպ, այլազան, ոչ նման, տարբեր, օտար։ 2. մ. տե՛ս ԱՅԼԱԲԱՐ։
ԱՅԼԱԳՈՒՆԵԼ1, եցի, ն. 1. Գոյնը փոխել, ուրիշ գոյնի դարձնել, այլ գոյն տալ։ 2. Ուրիշ կերպարանք՝ ձեւ տալ, փոփոխել, փոխել, այլակերպել, այլայլել։ 3. չ. տե՛ս ԱՅԼԱԳՈՒՆԵԼ2 (իմ)։
ԱՅԼԱԳՈՒՆԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. կ. 1. Ուրիշ գոյն ստանալ, գոյնը փոխել։ 2. Ուրիշ կերպարանք՝ ձեւ ստանալ, փոխուել, այլակերպուել, այլայլուել։
ԱՅԼԱԳՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Այլագոյն լինելը, գոյնը փոխուելը, այլագունելը։
ԱՅԼԱԴԵՆ, տե՛ս ԱՅԼԱԿԴԵՆ։
ԱՅԼԱԴԷՄ, ա. Ուրիշ դէմք՝ կերպարանք ունեցող, դժնի՝ դաժան երեսով, այլանդակ դէմքով։
ԱՅԼԱԶԱՆ, ա. Այլ տեսակի, ուրիշ կերպ, տարբեր։
ԱՅԼԱԶԳ, ա. մ. Ուրիշ տեսակ՝ կերպ, այլ կերպով։
ԱՅԼԱԶԳԱԲԱՐ, մ. 1. Ուրիշ՝ տարբեր կերպով։ 2. (յունաբանութեամբ) Այլապէս, հակառակ դէպքում։
ԱՅԼԱԶԳԱԳՈՅՆ, մ. ա. Շատ՝ խիստ տարբեր։
ԱՅԼԱԶԳԱՊԷՍ, մ. Այլ՝ ուրիշ՝ տարբեր կերպով։
ԱՅԼԱԶԳԻ, գւոյ, գեաց, ա. գ. 1. Ուրիշ՝ օտար ազգի պատկանող, օտարազգի, ոչ համազգի, բարբարոս։ 2. Ուրիշ՝ օտար ցեղի պատկանող, օտար ցեղի անդամ։ 3. Օտարական, անծանօթ։ 4. Ուրիշ կերպ, տարբեր։
ԱՅԼԱԶԳՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Այլազգի լինելը։ 2. Պէսպիսութիւն, զանազանութիւն։
ԱՅԼԱԶՆԵԱՅ, ա. Օտարոտի, այլանդակ։
ԱՅԼԱԶՈՒՆ, տե՛ս ԱՅԼԱԶԳԻ։ (Կղնկտ., 111)։
ԱՅԼԱԶՐԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Ուրիշներին զրկելը, զրկողութիւն։
ԱՅԼԱԹԻՒ, թիւք, գ. Ուրիշ թուեր կազմող, ուրիշ թուի բազմապատկիչ։
ԱՅԼԱԼԵԶՈՒ, ի, աց, ա. 1. Ուրիշ լեզուով խօսող, լեզուն տարբեր, այլաբարբառ։ 2. գ. Ուրիշ՝ տարբեր՝ այլ լեզու։
ԱՅԼԱԽԱՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Այլ բան խառնուած լինելը, օտար խառնուածք։
ԱՅԼԱԾԻՆ, ծնի, նաց, ա. Ուրիշ՝ մարդուց տարբեր ծնունդ ունեցող, ուրիշ կերպ ծնուած։
ԱՅԼԱԿԱԲԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՅԼԱԲԱՆԵԼ։
ԱՅԼԱԿԱՄՔ, գ. Ուրիշ կամք՝ յօժարութիւն՝ կամեցողութիւն։
ԱՅԼԱԿԱՐԾԻՔ, ծեաց, ա. Ուրիշ՝ տարբեր կարծիք ունեցող։
ԱՅԼԱԿԴԵՆ, ա. Ուրիշ դեն՝ կրօն՝ հաւատ ունեցող, ոչ կրակապաշտ, այլակրօն, այլահաւատ։
ԱՅԼԱԿԵՐՊ, ի, ից կամ աց, ա. Ուրիշ կերպարանք՝ տեսք՝ ձեւ ունեցող, տարբեր, ոչ նման։
ԱՅԼԱԿԵՐՊԱՐԱՆ, տե՛ս ԱՅԼԱԿԵՐՊ։
ԱՅԼԱԿԵՐՊԵԼ1, եցի, ն. Ուրիշ կերպարանք տալ, այլակերպ դարձնել, կերպարանափոխել։
ԱՅԼԱԿԵՐՊԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. կ. 1. Ուրիշ կերպարանք՝ տեսք ստանալ, կերպարանքը՝ կերպը փոխել, կերպարանափոխուել։ 2. Իր ինքնութիւնը թաքցնել, ծպտուել։ 3. Տարբերուել, չնմանուել։
ԱՅԼԱԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Այլակերպ լինելը՝ դառնալը, կերպարանափոխութիւն։ 2. Փոփոխութիւն, այլայլութիւն։ 3. Տարբերութիւն, պէսպիսութիւն, զանազանութիւն։ 4. (եկեղց.) Պայծառակերպութիւն (Քրիստոսի)։
ԱՅԼԱԿԵՐՊՈՒՄՆ, գ. (եկեղց.) Քրիստոսի այլակերպութիւն։
ԱՅԼԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Տարբերութիւն, պէսպիսութիւն, այլայլութիւն։
ԱՅԼԱՀԱՒԱՏ, ա. Ուրիշ կրօն՝ հաւատ ունեցող, այլակրօն, այլադաւան։
ԱՅԼԱՁԱՅՆ, ա. մ. Ուրիշ ձայն ունեցող, տարաձայն, անհամաձայն։
ԱՅԼԱՁԱՅՆԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Տարաձայնել, չհամաձայնել, տարբեր կարծիքի լինել։
ԱՅԼԱՁԵՒ, ի, ից, ա. Ուրիշ ձեւ՝ կերպարանք ունեցող, անսովոր։
ԱՅԼԱՁԵՒԱՊԷՍ, մ. Ուրիշ ձեւով՝ կերպով։
ԱՅԼԱՁԵՒԵԼ, ն. Ուրիշ ձեւ՝ կերպարանք տալ։
ԱՅԼԱՂԱՆԴ, ի, ից կամ աց կամ ոց, ա. Ուրիշ աղանդի հետեւող, այլադաւան, այլակրօն։
ԱՅԼԱՄԻՏ, մտի, մտաց, ա. 1. Ուրիշ միտք՝ դիտաւորութիւն ունեցող, նենգամիտ։ 2. Միտքը փոխուած, խելքը կորցրած՝ թռցրած։
ԱՅԼԱՄՏԵԼ, եցի, ն. Այլամիտ դարձնել, յիմարացնել, խենթացնել։
ԱՅԼԱՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Այլամիտ լինելը, նենգամտութիւն, խարդախութիւն։
ԱՅԼԱՅԼ, ԱՅԼԱՅԼՍ, ա. մ. 1. Այլեւայլ, զանազան, տարբեր։ 2. Խառնակ, վայրիվերոյ, այլընդայլոյ։ 3. Անպատշաճ։
ԱՅԼԱՅԼԱԳՈՅՆ, ա. Բոլորովին ուրիշ կերպ փոխուած, խիստ այլափոխուած, լրիւ փոփոխուած։
ԱՅԼԱՅԼԱԽԱՌՆ, ա. մ. Այլեւայլ՝ տարբեր նիւթերից խառն։
ԱՅԼԱՅԼԱԿ, ա. 1. Պէսպէս, տարբերուող, ոչ միօրինակ։ 2. Մի քիչ փոխուած։
ԱՅԼԱՅԼԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Փոփոխելու կամ փոփոխուելու ընդունակ, փոփոխող։ 2. Հեշտ փոփոխուող, դիւրափոփոխ, փոփոխական։ 3. Այլեւայլ, պէսպէս։
ԱՅԼԱՅԼԱԿԻՑ ԼԻՆԵԼ, Միասին՝ միատեղ փոփոխուել։
ԱՅԼԱՅԼԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ուրիշ ձեւ՝ գոյն՝ կերպարանք ստանալ, փոփոխուել, պէսպիսուել։
ԱՅԼԱՅԼԱՊԷՍ, մ. Տարբեր՝ ուրիշ կերպով, այլ կերպ, այլապէս։
ԱՅԼԱՅԼԵԼ1, եցի, ն. Ուրիշ ձեւ՝ գոյն՝ կերպարանք տալ, փոփոխել։
ԱՅԼԱՅԼԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. 1. Փոփոխուել, այլափոխուել, փոխակերպուել, ձեւափոխուել։ 2. Աղաւաղուել, այլանդակուել, խաթարուել։ 3. Յուզուել, վրդովուել, խռովուել, խռովքի մատնուել։
ԱՅԼԱՅԼԵԼԻ, ա. Որ կարող է փոփոխուել, փոփոխուելու ընդունակ, փոփոխական, յեղյեղուկ։
ԱՅԼԱՅԼԻՄԱՑ, ա. Այլ կերպ՝ ոչ ուղիղ կերպով՝ այլընդայլոյ հասկացող՝ իմացող, ուրիշ կարծիք՝ միտք ունեցող։
ԱՅԼԱՅԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Փոփոխելը, փոփոխուելը, փոփոխութիւն։ 2. Այլեւայլ լինելը, տարբերութիւն, պէսպիսութիւն, զանազանութիւն։ 3. Յուզմունքի՝ շփոթութեան՝ խռովութեան արտայայտութիւն։
ԱՅԼԱՅԼՈՒԿ, տե՛ս ԱՅԼԱՅԼԵԼԻ։
ԱՅԼԱՅԼՈՒՄՆ, տե՛ս ԱՅԼԱՅԼՈՒԹԻՒՆ։
ԱՅԼԱՆԱԼ, տե՛ս ԱՅԼԱՅԼԱՆԱԼ։
ԱՅԼԱՆԴԱԿ, ի, աց, ա. Անսովոր, խորթ, օտարոտի, վայրենի, կոպիտ, անկարգ, անվայել, անշնորհք, անճոռնի, տգեղ (ձեւով՝ գոյնով՝ իմաստով եւն)։
ԱՅԼԱՆԴԱԿԱԲԱՐ, մ. Այլանդակ՝ անշնորհք կերպով, այլանդակօրէն։
ԱՅԼԱՆԴԱԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ այլանդակ։
ԱՅԼԱՆԴԱԿԱՆ, ա. Այլանդակին յատուկ՝ վերաբերող։
ԱՅԼԱՆԴԱԿԱՏԵՍԻԼ, ա. Այլանդակ տեսք՝ կերպարանք ունեցող։
ԱՅԼԱՆԴԱԿԱՓԱՌ, ա. (կրօն.) Հերձուածող, աղանդաւոր, չարափառ։
ԱՅԼԱՆԴԱԿԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Այլանդակ դառնալ՝ լինել, այլանդակուել։
ԱՅԼԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Այլանդակ լինելը։ 2. Այլանդակ արարք՝ վերաբերմունք՝ վարքագիծ։ 3. Յանդգնութիւն, ամբարտաւանութիւն։
ԱՅԼԱՆՄԱՆ, ա. Աննման, այլազան, ուրիշ կերպ։
ԱՅԼԱՆՇԱՆ, ա. Այլ նշան ունեցող՝ կրող, նորանշան։
ԱՅԼԱՇԱՐԺ, ա. Ուրիշից շարժուող, ոչ ինքնաշարժ։
ԱՅԼԱՇԱՐԺՈՒԹԻՒՆ, գ. Այլաշարժ լինելը, այլաշարժի յատկութիւնը։
ԱՅԼԱՇԽԱՐՀԵԱՅ, եայք, եայց, ա. Ուրիշ երկրացի, դրսեցի, օտարական։
ԱՅԼԱՇՈՒՆ, շնոյ, ա. Օտար, խորթ, անհարազատ։
ԱՅԼԱՇՐՋԵԼ, եցի, ն. Այս ու այն կողմը շրջել՝ դարձնել՝ շուռ տալ, փոփոխել։
ԱՅԼԱՇՐՋԻԿ ՅՈՐՋՈՐՋՈՒՄՆ, Փոխաբերութիւն։
ԱՅԼԱՉԱՓ, ա. Ուրիշ բաներ չափող։
ԱՅԼԱՊԷՍ, մ. Ուրիշ կերպով, այլ կերպ, այլաբար։
ԱՅԼԱՍԱՀՄԱՆ, ա. Ուրիշ իրեր սահմանող (տրամաբանօրէն)։
ԱՅԼԱՍԱՑԻԿ, ա. Այլաբանական, փոխաբերական։
ԱՅԼԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Այլաբանութիւն, փոխաբերութիւն։
ԱՅԼԱՍԵՌ, ի, ից, ա. 1. Ուրիշ սեռի՝ տեսակի պատկանող։ 2. Առհասարակ՝ տարբեր, ոչ միասեռ։
ԱՅԼԱՍԵՐ, ի, ից, ա. 1. Ուրիշ սեռի՝ տեսակի պատկանող։ 2. Առհասարակ՝ տարբեր, ոչ միասեռ։
ԱՅԼԱՍԵՐԵԼ, եցի, ն. Ուրիշ ձեւ՝ կերպարանք տալ, այլայլել, փոփոխել, աղաւաղել։
ԱՅԼԱՍԷՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Դէպի ուրիշը սէր տածելը։
ԱՅԼԱՍԿԻԶԲՆ, սկզբունք, ա. Սկզբունքով տարբեր՝ օտար։
ԱՅԼԱՍՏՈՐԱԿԱՅ, ա. Յատկութիւն, որ ստորադրւում է ուրիշին։
ԱՅԼԱՏԱՐԱԶ, ի, ից, ա. Ուրիշ տարազ ունեցող՝ կրող, այլ տեսակի, ուրիշ կերպ, այլազան, տարբեր։
ԱՅԼԱՏԵՍԱԿ, ի, աց, ա. Այլ տեսակի պատկանող, ուրիշ տեսակ, տարբեր։
ԱՅԼԱՏՈՀՄԻԿ, ա. Ուրիշ տոհմից՝ ազգից, օտար։
ԱՅԼԱՑԵՂ, ի, ից, ա. 1. Ուրիշ ցեղից, օտարազգի։ 2. փխբ. Օտար, օտարոտի, անսովոր։
ԱՅԼԱՓԱՌ, ի, աց կամ ից, ա. 1. (կրօն.) Ուրիշ դաւանութեան պատկանող, ուրիշ աղանդ՝ հաւատ ունեցող, հերձուածող, աղանդաւոր, հերետիկոս։ 2. մ. Այլափառի պէս։
ԱՅԼԱՓԱՌԵԼ, եցի կամ եցայ, չ. Այլափառ՝ հերետիկոս դառնալ, ուղիղ դաւանութիւնից՝ ուղղափառութիւնից շեղուել։
ԱՅԼԱՓԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Այլափառ լինելը։
ԱՅԼԱՓՈԽ, ա. 1. Այլ կերպ փոխուած, փոփոխուած, տարբեր։ 2. Փոխակերպուած, այլաբանական։ 3. մ. Ուրիշ կերպ։
ԱՅԼԱՓՈԽԵԼ1, եցի, ն. 1. Ուրիշ կերպ փոխել, փոփոխել, փոխակերպել, ձեւափոխել։ 2. Յուզել, վրդովել։
ԱՅԼԱՓՈԽԵԼ2, (իմ), եցայ, տե՛ս ԱՅԼԱՅԼԵԼ2 (իմ)։
ԱՅԼԱՓՈԽԻԿ, ա. Փոփոխական։
ԱՅԼԱՓՈԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Այլափոխուած լինելը, այլափոխելը, այլափոխուելը։
ԱՅԼԱՓՈՓՈԽՈՒՄՆ, խմունք, տե՛ս ԱՅԼԱՓՈԽՈՒԹԻՒՆ։
ԱՅԼԱՓՈՓՈԽՍ, մ. Պէսպէս, կերպ-կերպ, այլեւայլ կերպով՝ օրինակով։
ԱՅԼԳՈՒՆԱԿ, տե՛ս ԱՅԼԱԳՈՒՆԱԿ։
ԱՅԼ ԵՐԲԵՄՆ, ԱՅԼ ԵՐԲԷՔ, մ. Ուրիշ անգամ։
ԱՅԼ ԵՒ, շ. 1. Իբրեւ հակադրութիւն (ոչ միայն... այլեւ)։ Նաեւ, նոյնպէս եւ։
ԱՅԼ ԵՒ ԱՅԼ, ա. 1. Ուրիշ-ուրիշ, կերպ-կերպ, տեսակ-տեսակ, զանազան, տարբեր։ 2. մ. Զանազանաբար, պէսպէս, խառն։
ԱՅԼ ԵՒՍ, 1. ա. Ուրիշ էլ, մնացած։ 2. մ. Էլի, եւս, դեռ, տակաւին, դարձեալ։ 3. Ուրիշ անգամ, միւս անգամ։ 4. Այսուհետեւ, սրանից յետոյ։
ԱՅԼ ԶԻ, շ. Բայց որովհետեւ, բայց քանի որ, բայց եթէ։
ԱՅԼԸՆԿԱԼ, ա. Ուրիշից ընկալած՝ ընդունած, օտարամուտ, օտար։
ԱՅԼՈՐԴ, ա. Այլ, ուրիշ, օտար։
ԱՅԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Այլ՝ ուրիշ լինելը, տարբերութիւն, պէսպիսութիւն, զանազանութիւն։
ԱՅԼՈՑԿԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ուրիշի ինչքը՝ ունեցուածքը ուտելը՝ յափշտակելը։ Ագահութիւն, այլազրկութիւն, զայլոցկերութիւն, ցանկութիւն այլոց ստացուածոց (Բուզ., Գ, 6)։
ԱՅԼՈՒՍՈՒՄՆ, սմունք, ա. Ուրիշ ուսմունք՝ վարդապետութիւն ունեցող։ Տե՛ս նաեւ ՕՏԱՐՈՒՍՈՒՄՆ։
ԱՅԼՈՒՍՏ, ՅԱՅԼՈՒՍՏ, ԱՅԼՈՒՍՏԵՔ, ԱՅԼՈՒՍՏ ՈՒՍՏԵՔ, ՅԱՅԼՈՒՍՏԵՔԷ, մ. Ուրիշ տեղից, միւս կողմից։
ԱՅԼՈՒՐ, ԱՅԼՈՒՐԵՄՆ, մ. Մի այլ տեղում, ուրիշ տեղ՝ ժամանակ։
ԱՅԼ ՈՒՐԵՔ, մ. Ուրիշ տեղ, որեւէ ուրիշ։
ԱՅԼՊԷՍ, տե՛ս ԱՅԼԱՊԷՍ, ԱՅԼԱԶԳ։
ԱՅԼՕՐԻՆԱԿ, ա. մ. Այլ կերպ, ուրիշ կերպով, այլապէս, տարբեր։
ԱՅԾ, ի, ից, գ. (կենդբ.) 1. Սնամէջ եղջերաւորների ընտանիքին պատկանող երկկճղակաւոր որոճող կենդանի (Capra)։ 2. Սովորաբար այդ կենդանու էգը։
ԱՅԾԱՀԵԾՈՒԿ, ա. Այծ հեծած։
ԱՅԾԱՄԱՐԴ, ոյ, գ. Առասպելական էակ, որի մէջքից վերեւ մարդակերպ է, բայց եղջիւրներ ունեցող, իսկ մէջքից ներքեւ՝ այծակերպ. սատիր։
ԱՅԾԱՏԵՍԱԿ, ա. Այծի նման։
ԱՅԾԱՐԱԾ, ի, աց, ա. գ. Այծեր արածեցնող, այծերի հովիւ։
ԱՅԾԱՔԱՂ, տե՛ս ԱՅԾՔԱՂ։
ԱՅԾԵԱՄՆ, եման, եմունք, եմանց, գ. (կենդբ.) Եղջերուների ընտանիքին պատկանող երկկճղակաւոր կաթնասուն կենդանի. այծեամ (Capreolus capreolus)։
ԱՅԾԵԱՄՆԱՁԵՒ, տե՛ս ԱՅԾԵՄՆԱՁԵՒ։
ԱՅԾԵԱՅ, ծէի, ից, ա. 1. Այծի մազից գործուած՝ հիւսուած՝ պատրաստուած։ 2. գ. Մազեղէն զգեստ՝ հագուստ, խարազն։ 3. Այծի մազ։
ԱՅԾԵՂՋԻՒՐ, ջեր, գ. (աստղգ.) Զոդիակի տասներկու կենդանակերպներից մէկը հարաւային կիսագնդում։
ԱՅԾԵՄՆԱՁԵՒ, ա. Այծեամի պէս սրընթաց (նաւ)։
ԱՅԾԵՄՆԻԿ, գ. Փոքրիկ այծեամ։
ԱՅԾԵՆԱԳՈՐԾ, ի, աց, ա. գ. Այծի մազից որեւէ բան գործող՝ հիւսող՝ պատրաստող արհեստաւոր, մազագործ։
ԱՅԾԵՆԱԿԱՃ, գ. Այծի մազից պատրաստուած կաճ՝ թաղիք։
ԱՅԾԵՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. գ. 1. տե՛ս ԱՅԾԵԱՅ։ 2. Այծի մորթի։
ԱՅԾԷՔ, էից կամ էոց, գ. Այծի մազից պատրաստուած զգեստ՝ հագուստ։
ԱՅԾԻ, ծւոյ, մանաւանդ՝ ԱՅԾԻՔ, ծեաց, գ. Այծ, այծեր։
ԱՅԾՔԱՂ, ի, գ. (կենդբ.) Սնամէջ եղջերաւորների ընտանիքին պատկանող երկկճղակաւոր կաթնասուն կենդանի (Tragelaphus)։
ԱՅՆ, այնր կամ այնորիկ, այնմ կամ այնմիկ, յայնմ կամ յայնմանէ, այնու կամ այնուիկ, այնք կամ այնոքիկ, այնց կամ այնոցիկ, յայնց, յայնցանէ կամ յայնոցիկ, այնոքիւք, դ. Ցոյց է տալիս խօսողից ու խօսակցից հեռու գտնուող առարկայ՝ երեւոյթ եւն։
ԱՅՆԳՈՅՆ, գունի, ից, դ. Այնպիսի։
ԱՅՆԳՈՒՆԱԿ, դ. Այնպէս, այնպիսի։
ԱՅՆ ԶԻ, շ. Որովհետեւ, քանի որ, քանզի։
ԱՅՆ Է, շ. Այսինքն, որ է, որ ասել է թէ, նոյնն է թէ։
ԱՅՆ ԻՆՉ, 1. դ. Ցոյց է տալիս անորոշ առարկայ՝ ինչ-որ բան նշ.։ 2. մ. Դեռ նոր, հէնց նոր։ 3. Իսկոյն, միանգամից, շուտով։ 4. Մինչդեռ, երբ դեռ, այն ժամանակ երբ։ 5. Արդէն։
ԱՅՆԻՆՔՆ Է, ԱՅՆ ԻՍԿ Է, տե՛ս ԱՅՆ Է։
ԱՅՆՄ, ԱՅՆՄԻԿ, դ. ԱՅՆ-ի եզակի տրականը. նրան։
ԱՅՆՈՐԻԿ, դ. ԱՅՆ-ի եզակի սեռականը. նրա։
ԱՅՆՈՑԻԿ, դ. ԱՅՆ-ի յոգնակի սեռականը եւ տրականը. նրանց։
ԱՅՆՈՒ, ԱՅՆՈՒԻԿ, դ. ԱՅՆ-ի եզակի գործիականը. նրանով։
ԱՅՆՈՒԳՈՒՆԱԿ, տե՛ս ԱՅՆԳՈՒՆԱԿ։
ԱՅՆՈՒ ԶԻ, շ. Այն պատճառով որ, որովհետեւ։
ԱՅՆՈՒՀԵՏԵՒ, մ. Դրանից՝ նրանից յետոյ, ապա, յետոյ։
ԱՅՆՈՔԻԿ, դ. ԱՅՆ-ի յոգնակի ուղղականը. նրանք։
ԱՅՆՉԱՓ, դ. մ. Այն չափի՝ չափով՝ մեծութեամբ, այնքան։
ԱՅՆՉԱՓԻՔ, փեաց, տե՛ս ԱՅՆՔԱՆ։
ԱՅՆՊԷՍ, դ. մ. Այն կերպով՝ ձեւով՝ եղանակով՝ օրինակով։
ԱՅՆՊԻՍԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՅՆՊԷՍ։
ԱՅՆՊԻՍԻ, սւոյ, սեաց, դ. մ. 1. Այն կերպի՝ տեսակի՝ ձեւի։ 2. Այնպէս։
ԱՅՆՊԻՍԻԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՅՆՊԷՍ։
ԱՅՆՐ, դ. ԱՅՆ-ի եզակի սեռականը. նրա։
ԱՅՆՑ, դ. ԱՅՆ-ի յոգնակի սեռականը եւ տրականը. նրանց։
ԱՅՆՑԱՆԻ, տե՛ս ԱՅՆՔԱՆԻ։ (Դ. Անյ., 8, 22)։
ԱՅՆՔԱՆ, դ. մ. Այն քանակով՝ չափով, այնչափ։
ԱՅՆՔԱՆԻ, նւոյ, նեաց, տե՛ս ԱՅՆՔԱՆ։
ԱՅՈ, եղբ. 1. Դրական պատասխան՝ տրուած հարցին՝ հա՛, այդպէս է նշ.։ 2. Առհասարակ՝ դրական խօսք, առանց հարցումի։
ԱՅՊԱՆԱԼԻՑ, ա. Այպանումով՝ նախատինքով լի, այպանելի, ամօթալի, պախարակելի։
ԱՅՊԱՆԵԼ, եցի, ն. 1. Ծաղրել, ծաղրանքի ենթարկել, ձեռք առնել։ 2. Նախատել, պախարակել, պարսաւել, յանդիմանել։
ԱՅՊԱՆՈՒԹԻՒՆ, ԱՅՊԱՆՈՒՄՆ, գ. 1. Այպանելը, ծաղրելը։ 2. Ծաղր։ 3. Նախատինք, ամօթանք։
ԱՅՊԵՐԱՆՔ, տե՛ս ԵՊԵՐԱՆՔ։
ԱՅՊՆ, գ. 1. Ծաղր։ 2. Ամօթ, խայտառակութիւն։
ԱՅՊՆԱԿԱՏԱԿ, ա. գ. Ծաղրածու, խեղկատակ։
ԱՅՊՆԵԼ, տե՛ս ԱՅՊԱՆԵԼ։
ԱՅՍ1, այսր կամ այսորիկ, այսմ կամ այսմիկ, յայսմ կամ յայսմանէ, այսու կամ այսուիկ, այսք կամ այսոքիկ, այսց կամ այսոցիկ, յայսց, յայսցանէ կամ յայսոցիկ, այսոքիւք, դ. Ցոյց է տալիս խօսողին մօտ գտնուող առարկայ՝ երեւոյթ եւն։
ԱՅՍ2, ոյ, ոց, գ. 1. Հողմ, քամի, սիւք։ Յորժամ մեք ասեմք, թէ սիք շնչէ, ստորնեայք ասեն՝ այս շնչէ (Եզնիկ)։ 2. Չար ոգի, սատանայ, դեւ։
ԱՅՍԱԲԵԿ, տե՛ս ԱՅՍԱՀԱՐ։
ԱՅՍԱԽԱՌՆ, ա. Սատանայական, դիւական։
ԱՅՍԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Դիւական։
ԱՅՍԱԿԻՐ, ա. Նա, որ կրում է իր մէջ չար ոգի, այսահար։
ԱՅՍԱԿՐԵԱԼ, ա. Այսակիր դարձած, այսահար եղած։
ԱՅՍԱՀԱԼԱԾ, ա. Դեւերին հալածող, դիւահալած։
ԱՅՍԱՀԱՐ, ի, աց կամ ից, ա. Դեւից զարկուած, դիւահար, ընկնաւոր։
ԱՅՍԱՀԱՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Դիւահարուել։ 2. Մոլեգնութիւնը բռնել, մոլեգնել, կատաղել։
ԱՅՍԱՀԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Այսահարուելը, այսահար լինելը, դիւահարութիւն։
ԱՅՍԱՄԻՏ, ա. Դիւական, սատանայական։ (Կղնկտ., Բ, 40)։
ԱՅՍԱՄՈՒՏ, ԱՅՍԱՄՏԵԱԼ, ա. Այսակիր, դիւահար։
ԱՅՍԱՅԱՐԱՆ, գ. Դեւերի հանդիսարան, թատրոն (դիւական)։
ԱՅՍԱՆԱԿ, դ. Այսպիսի։
ԱՅՍԲԱՐ, տե՛ս ԱՅՍՊԷՍ։
ԱՅՍԳՈՅՆ, տե՛ս ԱՅՍՊԻՍԻ։
ԱՅՍԳՈՒՆԱԿ, տե՛ս 1. ԱՅՍՊԻՍԻ։ 2. ԱՅՍՊԷՍ։
ԱՅՍ ԻՆՔՆ, ԱՅՍԻՆՔՆ, շ. Որ ասել է թէ, նոյնն է թէ, որ է, այն է։
ԱՅՍԻՆՔՆ, ԱՅՍ ԻՆՔՆ, շ. Որ ասել է թէ, նոյնն է թէ, որ է, այն է։
ԱՅՍՄ, ԱՅՍՄԻԿ, դ. ԱՅՍ-ի եզակի տրականը. սրան։
ԱՅՍ ՆԻՇ, Այս տեսակ, այսպիսի։ (Եզնիկ, 33)։
ԱՅՍՈՏ, տե՛ս ԱՅՍԱՀԱՐ։
ԱՅՍՈՐԻԿ, դ. ԱՅՍ-ի եզակի սեռականը. սրա։
ԱՅՍՈՑԻԿ, դ. ԱՅՍ-ի յոգնակի սեռականը եւ տրականը. սրանց։
ԱՅՍՈՒ, ԱՅՍՈՒԻԿ, դ. ԱՅՍ-ի եզակի գործիականը. սրանով։
ԱՅՍՈՒ ԱՄԵՆԱՅՆԻՒ, Այս բոլորով հանդերձ։
ԱՅՍՈՒՀԵՏԵՒ, մ. 1. Սրանից յետոյ։ 2. շ. Ուրեմն, ուստի, հետեւաբար։
ԱՅՍՈՔԻԿ, դ. ԱՅՍ-ի յոգնակի ուղղականը. սրանք։
ԱՅՍՉԱՓ, դ. Այս չափով՝ քանակով, այսքան։
ԱՅՍՊԷՍ, դ. մ. 1. Այս կերպով՝ ձեւով՝ օրինակով՝ եղանակով։ 2. Այսպիսի։
ԱՅՍՊԷՍՕՐԷՆ, տե՛ս ԱՅՍՊԻՍՕՐԷՆ։
ԱՅՍՊԻՍԱԲԱՐ, տե՛ս 1. ԱՅՍՊԷՍ։ 2. ԱՅՍՊԻՍԻ։
ԱՅՍՊԻՍԱՀԱՍ, ա. Այսպիսի ձեւով մեզ հասած՝ տրուած՝ վիճակուած։
ԱՅՍՊԻՍԻ, սւոյ կամ սոյ, եաց կամ ւոց, դ. 1. Այս կարգի՝ կերպի՝ տեսակի, սրա նման։ 2. տե՛ս ԱՅՍՊԷՍ։
ԱՅՍՊԻՍԻԱԲԱՐ, ԱՅՍՊԻՍԻՕՐԷՆ, ԱՅՍՊԻՍՕՐԷՆ, տե՛ս ԱՅՍՊԻՍԱԲԱՐ։
ԱՅՍՐ, մ. 1. (Դէպի) այստեղ։ 2. ա. Այս։
ԱՅՍՐԱՆԴՐԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, ԱՅՍՐԱՆԴՐԱԴԱՐՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Այս ու այնտեղ տարուել-բերուելը, տատանուելը, դիւրադարձ՝ դիւրաթեք լինելը։
ԱՅՍՐԱՆԴՐԱԴԱՐՁՈՒԹԻՒՆ, ԱՅՍՐԱՆԴՐԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Այս ու այնտեղ տարուել-բերուելը, տատանուելը, դիւրադարձ՝ դիւրաթեք լինելը։
ԱՅՍՐԷՆ, մ. 1. Դարձեալ դէպի այստեղ, վերստին այստեղ, նորից։ 2. Այստեղ, հէնց այստեղ։
ԱՅՍՑ, դ. ԱՅՍ-ի յոգնակի սեռականը եւ տրականը. սրանց։
ԱՅՍՔԱՆ, ոյ կամ ի, ից, ԱՅՍՔԱՆԻ, նւոյ կամ նոյ, նիք, նեաց, դ. Այս քանակով՝ չափով, այսչափ։
ԱՅՍՕՐ, գ. մ. 1. Այս՝ ընթացիկ՝ ներկայ օրը։ 2. Ներկայ ժամանակում, ներկայումս, այժմ։
ԱՅՍՕՐԱԾԻՆ, ա. Այսօր՝ նոր ծնուած, նորածին։
ԱՅՍՕՐԵԱՆ, ա. Այսօրուայ։
ԱՅՏ, ի, մանաւանդ՝ ԱՅՏՔ, տից, գ. Մարդու երեսի երկու կողմերից իւրաքանչիւրը՝ այտոսկրից մինչեւ ծնօտը, թուշ։
ԱՅՏԻ, մ. 1. Այդտեղից։ 2. ա. Այդ։
ԱՅՏՆՈՒԼ, տեայ, տի՛ր, տուցեալ, չ. Ուռչել։
ԱՅՏՈՅՑ, գ. Այտուց, ուռուցք։
ԱՅՏՈՒՄՆ, տման, տմունք, մանց, գ. 1. Ուռչելը, այտուցուելը, այտուց առաջանալը։ 2. Ուռչելը, փքուելը։
ԱՅՏՈՒՍՏ, մ. Այդտեղից։
ԱՅՏՈՒՑՈՒՄՆ, տե՛ս ԱՅՏՈՒՄՆ։
ԱՅՐ1, առն, յառնէ, արամբ, արք, արանց, արամբք, գ. 1. Արական սեռի չափահաս մարդ, տղամարդ։ 2. Ամուսնացած մարդը իր կնոջ նկատմամբ, ամուսին։ 3. փխբ. Ուժեղ, քաջ, կտրիճ, արի։
ԱՅՐ2, ի, ից, գ. 1. Քարանձաւ, քարայր։ 2. Աւերակ։
ԱՅՐԱԲԱՐ, մ. 1. Տղամարդու պէս, որպէս տղամարդ։ 2. Կտրիճաբար, քաջաբար, արիաբար։
ԱՅՐԱԳՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Ուրիշի տնից հրապուրելով մարդ գողանալը իրեն ծառայելու համար։
ԱՅՐԱԹՈՂ, ի, աց, ա. գ. Տղամարդ ամուսնուն թողած, ամուսնուց բաժանուած, ամուսնաթող (կին)։
ԱՅՐԱԿԱՆ, ա. 1. Տղամարդուն յատուկ, տղամարդկային։ 2. Մարդկային։ 3. Արիական, առաքինի։
ԱՅՐԱԿԵՐՊԵԼ, եցի, ն. Տղամարդու՝ մարդու կերպարանք տալ՝ կերպարանքով ցոյց տալ։
ԱՅՐԱԿԻՆ, ա. գ. Որ այր եւ կին է, արուէգ, իգացող։
ԱՅՐԱՁԵՒ, տե՛ս ԱՌՆԱՊԱՏԿԵՐ։
ԱՅՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. Տղամարդ դառնալ, չափահաս դառնալ, արբունքի հասնել։
ԱՅՐԱՆՄԱՆ, ա. Տղամարդու նման, մարդու նման՝ կերպարանքով։
ԱՅՐԱՊԱՏԿԵՐ, տե՛ս ԱՌՆԱՊԱՏԿԵՐ։
ԱՅՐԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՅՐԱԲԱՐ։
ԱՅՐԱՍԷՐ, ա. Իր մարդուն՝ ամուսնուն սիրող։
ԱՅՐԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Այրասէր լինելը։
ԱՅՐԱՍԻՐՏ, ա. Տղամարդու սիրտ ունեցող, արիասիրտ, քաջասիրտ, կտրիճ։
ԱՅՐԱՍՊԱՆ, ի, աց կամ ից, ա. գ. 1. Իր ամուսնուն սպանող։ 2. Մարդասպան։
ԱՅՐԱՍՊԱՆԵԼ, չ. Այրասպան՝ մարդասպան լինել, մարդ սպանել։
ԱՅՐԱՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Այրասպան՝ մարդասպան լինելը, մարդասպանութիւն։
ԱՅՐԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անմարմին էակները մարդկային կերպարանքով ներկայացնելը, աստուածներին մարդկային կերպարանք տալը։
ԱՅՐԱՑԱՒԷՐ ԱՌՆԵԼ, Այրել եւ աւերել, կրակի եւ աւերածութեան ենթարկել։
ԱՅՐԱՑԻ, տե՛ս ԱՐԵԱՑԻ։ Եւ արքայդ Վրաց Վախթանգ այրացի է (Փարպ., 119)։
ԱՅՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Արի դարձնել, արիացնել, քաջացնել։
ԱՅՐԵԱՑ, յայրեաց, գ. Այրում, այրելը։
ԱՅՐԵԼ, եցի, ն. 1. Կրակով ոչնչացնել՝ սպառել։ 2. Հրդեհել, կրակի տալ։ 3. Կիզել։ 4. Վառել, լուցանել։ 5. փխբ. Հոգեպէս յուզել՝ բորբոքել՝ տոչորել, մորմոքել։
ԱՅՐԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Այրող։ 2. Այրուող, այրման ենթակայ, այրուելու արժանի։ 3. գ. Վառելիք։
ԱՅՐԵՆՈՑ, գ. Այրիների՝ այրի կանանց ապաստարան։
ԱՅՐԵՑԱԳՈՐԾ, ա. Այրում պատճառող, այրիչ։
ԱՅՐԵՑԱԾ, ի, իւ կամ ոյ, գ. 1. Այրուելը, այրուածք, այրուած տեղ։ 2. Այրուած նիւթի մնացորդ, այրուք։ 3. Երկրագնդի սաստիկ շոգ կլիմայ ունեցող գօտին, որ ընկնում է հասարակածից հիւսիս ու հարաւ։
ԱՅՐԵՑԱԿԱՆ, ա. 1. Այրուելու յատկութիւն ունեցող։ 2. Այրող, այրիչ։
ԱՅՐԵՑԵԱԼ ԳՕՏԻ, տե՛ս ԱՅՐԵՑԱԾ (3)։
ԱՅՐԵՑՈՂԱԿԱՆ, ա. Այրելու յատկութիւն՝ զօրութիւն ունեցող, այրիչ, կիզիչ։
ԱՅՐԵՑՈՒԱԾ, ոյ, գ. Այրում, այրուելը, այրուածք։
ԱՅՐԵՑՈՒՄՆ, տե՛ս ԱՅՐՈՒՄՆ։
ԱՅՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, տե՛ս ԱՅՐԵԼ։
ԱՅՐԵՒՁԻ, ԱՅՐ ԵՒ ՁԻ, առնեւձիոյ, տե՛ս ԱՅՐՈՒՁԻ։
ԱՅՐԸՆՏԻՐ, 1. ա. Ընտիր քաջերից՝ մարտիկներից կազմուած՝ բաղկացած։ 2. գ. Ընտրութեամբ կազմուած զօրք, զօրքի ընտիր բազմութիւն։
ԱՅՐԻ, րւոյ, րեաց, գ. ա. 1. Ամուսինը մեռած եւ այլեւս չամուսնացած կին, որբեւայրի։ 2. Կնոջից զրկուած եւ այլեւս չամուսնացած տղամարդ։
ԱՅՐԻԿ, տե՛ս ԱՅՐՈՒԿ։
ԱՅՐԻՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՅՐՈՒԹԻՒՆ (1)։
ԱՅՐԻՉ, ա. Այրելու բնական յատկութիւն ունեցող, այրող։
ԱՅՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Այրի լինելը, այրիի վիճակը։ 2. (կրօն.) Մարդկային մարմին առնելը, մարդանալը (Քրիստոսի մասին)։
ԱՅՐՈՒԿ, գ. Փոքրիկ՝ կարճահասակ մարդ, մարդուկ։
ԱՅՐՈՒՁԻ, այրուձիոյ կամ առնուձիոյ, գ. Ձիաւոր զօրք, հեծելազօր, հեծելագունդ։
ԱՅՐՈՒՄՆ, րման, գ. Այրելը, այրուելը։
ԱՅՑ, գ. Գործածւում է միայն կապակցութիւնների մէջ։
ԱՅՑԵԼ, ԱՅՑԵԼԵԼ, տե՛ս ԱՅՑ ԱՌՆԵԼ։
ԱՅՑԵԼԵԼ, ԱՅՑԵԼ, տե՛ս ԱՅՑ ԱՌՆԵԼ։
ԱՅՑԵԼԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆ։
ԱՅՑԵԼԻ Է, մբ. Տեսնելու՝ քննելու՝ հետազօտելու է։
ԱՅՑԵԼՈՒ, ի, աց, գ. 1. Այցելող՝ այցի գնացող մարդ։ 2. Խնամարկու, խնամակալ։ 3. Եպիսկոպոս։
ԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Զննում, դիտում, քննում, հետազօտում։ 2. Այցի՝ տեսութեան գնալը։ 3. Խնամատարութիւն, տեսչութիւն, վերակացութիւն։ 4. Վրէժխնդրութիւն։ 5. Եպիսկոպոսութիւն։
ԱՆ, Ժխտական նախածանց։
ԱՆԱԲՈՂ, տե՛ս ԱՂԱԲՈՂՈՆ։
ԱՆԱԳ, (աքքադ.), ի կամ ոյ, աց, գ. Գորշագոյն սպիտակ գոյնի կակուղ եւ կռելի մետաղ, կլայեկ։
ԱՆԱԳԱՀ, ա. Ոչ ագահ, ոչ փողասէր, առատասիրտ։
ԱՆԱԳԱՆ, ա. մ. 1. Ուշ, ուշացած, ուշ մնացած՝ մնացող, յետին։ 2. Ուշ ժամանակ, երեկոյ եղած, երեկոյեան դէմ։
ԱՆԱԳԱՆԱԳՈՅՆ, ա. մ. Աւելի կամ շատ ուշ։
ԱՆԱԳԱՆԱՎԱՐ, ա. Ուշ ցանուած։
ԱՆԱԳԱՆԱՑԵԱԼ, ա. Ուշ մնացած։
ԱՆԱԳԱՆԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Ուշանալ, յետ մնալ, ուշ՝ երեկոյեան դէմ գալ։
ԱՆԱԳԱՆԵՂ, ա. Ուշ եղած, յետոյ եղած՝ ծագած՝ առաջ եկած։
ԱՆԱԳԱՆԻ, մ. Ուշ ժամանակ, երեկոյեան դէմ։
ԱՆԱԳԱՆՈՍ, (յուն.), ի, աց, գ. (եկեղց.) Եկեղեցական պաշտօնեայ՝ համապատասխան դպրի աստիճանին. ընթերցող։
ԱՆԱԳԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ուշ լինելը, ուշանալը։
ԱՆԱԳԱՆՈՒՍՈՒՄՆ, ա. Ուշ՝ հասուն տարիքում ուսած՝ սովորած։
ԱՆԱԳԱՆ ՈՒՐԵՄՆ, տե՛ս ԱՆԱԳԱՆ-ի տակ։
ԱՆԱԳԵԱՅ, ա. Անագից պատրաստուած՝ շինուած, անագէ։
ԱՆԱԳՆՈՎՍ, տե՛ս ԱՆԱԳԱՆՈՍ։ (Ագ., 448)։
ԱՆԱԳՈՐՈՅՆ, ա. 1. Անգութ, դաժան, անողորմ, խստասիրտ։ 2. Անմիտ, անխելք։ 3. Անզեղջ, չզղջացող։
ԱՆԱԳՈՐՈՅՆՈՒԹԻՒՆ, անագորոնութիւն, անագորունութիւն, գ. 1. Անագորոյն լինելը, անգթութիւն, անողորմութիւն։ 2. Անմտութիւն։
ԱՆԱԳՈՐՈՆ, ԱՆԱԳՈՐՈՎՆ, ԱՆԱԳՈՐՈՒՆ, տե՛ս ԱՆԱԳՈՐՈՅՆ։
ԱՆԱԳՈՐՈՒՆ, ԱՆԱԳՈՐՈՆ, ԱՆԱԳՈՐՈՎՆ, տե՛ս ԱՆԱԳՈՐՈՅՆ։
ԱՆԱԳՈՐՈՒՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անգութ կամ անխելք։
ԱՆԱԶԱՏ, ի, աց, ա. 1. Ոչ ազատների դասին պատկանող, ոչ ազնուական ծագումով, անտոհմ։ 2. Ոչ մարդավայել, տմարդի։ 3. Ոչ ազատ, հարկադրուած։
ԱՆԱԶԱՏԱԿԱՆ, ա. Ոչ ազատական, ծառայական։
ԱՆԱԶԱՏԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ագահութիւն, ժլատութիւն։
ԱՆԱԶԱՏԵԼԻ, ա. Ինչից որ չի կարելի ազատուել։
ԱՆԱԶԱՏԻԿ, ա. Ոչ ազատական, ազատին անվայել, անարգ, ստոր, ցած։
ԱՆԱԶԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ոչ ազատ՝ ոչ ազնուական՝ ոչ տոհմիկ լինելը, հասարակ ծագում ունենալը։ 2. Ագահութիւն, ժլատութիւն։ 3. Գռեհկութիւն, ինքնագլուխ արարք։
ԱՆԱԶԱՐՄԱՊԷՍ, մ. Բռնաբար, ուժգին, անխնայ։
ԱՆԱԶԳԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ անազգի, փխբ. երկչոտաբար, երկչոտ կերպով։
ԱՆԱԶԳԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Ազգակից՝ ազգական չլինելը, ցեղով օտար լինելը, անհարազատութիւն։
ԱՆԱԶԳԻ, ա. Յայտնի ազգից չսերուած, աննշան տոհմից սերուած, հասարակ ծագում ունեցող, անտոհմիկ, վատատոհմիկ։
ԱՆԱԶԴ, ա. Առանց ազդելու՝ իմացնելու, չիմացուած, յեղակարծ։
ԱՆԱԶԴԱԿ, ա. Անհնազանդ, չանսացող, սաստի չենթարկուող, անզգամ, ապիրատ, չար։
ԱՆԱԶԴԱԿԱՆ, ա. Որի վրայ ոչ մի բան չի ազդում՝ չի ներգործում, ազդեցութեան չենթարկուող, աններգործելի, անազդելի։
ԱՆԱԶԴԱԿԵԼ, չ. Անազդակ լինել՝ դառնալ, անզգայ՝ անզգամ դառնալ, անսաստել, չհնազանդուել։
ԱՆԱԶԴԵԱԼ, ա. Անծանօթ, անտեղեակ։
ԱՆԱԶԴԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Որի վրայ ոչինչ չի ազդում՝ չի ներգործում, աններգործելի։ 2. Որ չի կարելի զգալ, անզգալի, չզգացուող։
ԱՆԱԶԴՈՂԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Որի վրայ ոչինչ չի ազդում՝ չի ներգործում, աններգործելի։ 2. Որ չի կարելի զգալ, անզգալի, չզգացուող։
ԱՆԱԶՆՈՒԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ազնուական չլինելը, ազնուականի վարքագիծ չունենալը, տմարդութիւն։ 2. փխբ. Կոպտութիւն։
ԱՆԱԹԵՄԱՅ, (յուն.), գ. (եկեղց.) Բանադրանք։
ԱՆԱԹԵՄԱՅԵԼ, եցի, ն. Բանադրանքի՝ նզովքի ենթարկել, բանադրել։
ԱՆԱԹՈՌՔ, գ. (կրօն.) Սերովբէների՝ քերովբէների դասը (ըստ քրիստոնէական հաւատալիքի)։
ԱՆԱԼԷԿՈԾ, ա. 1. Չալեկոծուած, խաղաղ, հանդարտ։ 2. մ. Առանց ալեկոծութեան՝ յուզմունքի, խաղաղօրէն։
ԱՆԱԼՈՑԱԳՈՅՆ, ա. Սնունդ չտուող, անպտուղ (հմմտ. ԱԼՈՑԱԳՈՅՆ)։
ԱՆԱԼՈՒԹ, տե՛ս ԵՂՆ։ (Սխալմամբ համարուել է ընձուղտ)։
ԱՆԱԽՈՐԺ, ա. 1. Ոչ ախորժելի, ոչ դուրեկան, տհաճ։ 2. Չախորժող։ 3. Առանց ախորժակի, ախորժակ չունեցող։
ԱՆԱԽՈՐԺԱԲԱՐ, մ. Անախորժ կերպով, առանց ախորժելու, դժկամութեամբ, ակամայ։
ԱՆԱԽՈՐԺԱԿ, ի, աց, տե՛ս ԱՆԱԽՈՐԺ։
ԱՆԱԽՈՐԺԱԿԱՆ, ի, աց, տե՛ս ԱՆԱԽՈՐԺ։
ԱՆԱԽՈՐԺԱՆԱՅ, մբ. Ախորժակը կկորցնի՝ կկտրուի։
ԱՆԱԽՈՐԺԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Ոչ ախորժելի, անախորժ, անհաճոյ, տհաճ։
ԱՆԱԽՈՐԺԵԼՈՒԹԻՒՆ, ԱՆԱԽՈՐԺՈՒԹԻՒՆ, ԱՆԱԽՈՐԺՈՒՄՆ, գ. Անախորժելի լինելը, տհաճութիւն։
ԱՆԱԽՏ, ի, ից, ա. մ. 1. Ախտ չունեցող, ախտից զերծ։ 2. Չապականուած, անապական, անարատ, մաքուր, անբիծ։
ԱՆԱԽՏԱԲԱՐ, մ. Առանց ախտի՝ ապականութեան, անարատ կերպով։
ԱՆԱԽՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ ամենեւին անախտ։
ԱՆԱԽՏԱԾԻՆ, ա. Անախտաբար ծնուած՝ ծագած՝ առաջացած։
ԱՆԱԽՏԱԿԱՆ, ա. Անախտ, անարատ, մաքուր։
ԱՆԱԽՏԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԱԽՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԱԽՏԱԿԻՐ, կրի, ա. 1. Ոչ ախտակիր, ախտեր չկրող, ախտերից զերծ՝ ազատ։ 2. Չկարեկցող, անկարեկից։
ԱՆԱԽՏԱԿԻՑ, ա. Անկարեկից, չցաւակցող, ցաւակից չդարձող։
ԱՆԱԽՏԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Անախտակից լինելը, անկարեկցութիւն։
ԱՆԱԽՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անախտ դառնալ, ախտերից ազատուել։
ԱՆԱԽՏԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԱԽՏԱԲԱՐ։
ԱՆԱԽՏԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, ԱՆԱԽՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անախտ՝ ախտերից ազատ՝ զերծ լինելը, ախտեր չունենալը, անարատութիւն։
ԱՆԱԾԵԼԻ, ԱՆԱԾՈՒ, ա. Անթեքելի, չկորացող, չճկուող։
ԱՆԱԾՈՒ, ԱՆԱԾԵԼԻ, ա. Անթեքելի, չկորացող, չճկուող։
ԱՆԱԿԻՒՂՍ, (յուն.), գ. Կարճ պարեգօտ՝ վերնազգեստ։ Ագաւ նա պարեգօտ մի՝ զոր անակիւղս կոչեն (Բուզ., Դ, 59)։
ԱՆԱԿՆԱԾԵԼԻ, 1. ա. Չակնածող, անպատկառ։ 2. մ. Առանց ակնածանքի, անակնած՝ անպատկառ կերպով։
ԱՆԱԿՆԱԾՈՂ, տե՛ս ԱՆԱԿՆԱԾԵԼԻ (1)։
ԱՆԱԿՆԱՌՈՒ, տե՛ս ԱՆԱՉԱՌ։
ԱՆԱԿՆԱՌՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԱՉԱՌՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԱԿՆԱՐԿԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի նայել՝ ակնարկ գցել, տեսողութեանն անմատչելի։
ԱՆԱԿՆԱՐԿՈՒՄՆ, գ. Անտես առնելը, չտեսնելու տալը, անտեսելը, չնայելը։
ԱՆԱԿՆԿԱԼ, ա. 1. Չակնկալուած, չսպասուած, անսպասելի, յանկարծական։ 2. Չակնկալող, չսպասող, յուսահատ, անյոյս։
ԱՆԱԿՆԿԱԼԻ, ԱՆԱԿՆԿԱԼԼԻ, ա. Ոչ ակնկալելի, անակնկալ։
ԱՆԱԿՆԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Ակնկալութիւն՝ սպասելիք չունենալը, անյուսութիւն։
ԱՆԱԿՆՈՒՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԱԿՆԿԱԼ։
ԱՆԱՀ, ա. մ. Ահ՝ երկիւղ չունեցող, առանց ահի, աներկիւղ, անվախ։
ԱՆԱՀՈԿ, ա. Առանց վնասի, վնաս չկրած, անվնաս, անվթար։
ԱՆԱՀՏԱԿԱՆ, ա. Անահիտ դիցուհուն վերաբերող՝ պատկանող։
ԱՆԱՂԱՂ, ա. Չաղաղած, ոչ դաբաղած։
ԱՆԱՂԱՆԴ, ա. Աղանդ չպարունակող, անմոլար, անսխալ, ուղիղ։
ԱՆԱՂԱՉԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Ոչ աղաչաւոր, աղաչելու անկարող, չաղերսող, չաղաչող։
ԱՆԱՂԱՐՏԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի աղարտել՝ եղծել, անեղծանելի, անպարսաւելի, անխարդախ։
ԱՆԱՂԵԼԻ, ա. Չաղուած, վրան աղ չցանուած։
ԱՆԱՂԵՐՍԱԼԻ, տե՛ս ԱՆԱՂԱՉԱՒՈՐ։
ԱՆԱՂԵՐՍԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի աղերսել՝ ողոքել, աղերս չընդունող, անողոք։
ԱՆԱՂԻ, ա. Անալի։
ԱՆԱՂՏ, ա. Աղտ՝ կեղտ չունեցող, չկեղտոտուած, մաքուր։
ԱՆԱՂՏԱԿԱՆ, , տե՛ս ԱՆԱՂՏ։
ԱՆԱՂՏԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԱՂՏ։
ԱՆԱՂՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անաղտ լինելը, մաքրութիւն։
ԱՆԱՂՕԹՔ, ա. մ. Չաղօթող, առանց աղօթքի։
ԱՆԱՂՕՏ, ա. մ. Ոչ աղօտ, չաղօտացող, լուսաւոր, պայծառ։
ԱՆԱՂՕՏԱԲՈՐԲՈՔ, ա. Անաղօտ կերպով բորբոքուած, միշտ վառ ու պայծառ։
ԱՆԱՂՕՏԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԱՂՕՏ։
ԱՆԱՂՕՏԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԱՂՕՏ։
ԱՆԱՂՕՏԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԱՂՕՏ։
ԱՆԱՃ, ա. Չաճող, աճ չունեցող, չաւելացող։
ԱՆԱՃԱԿԱՆ, ա. Չաճող, աճ չունեցող, չաւելացող։
ԱՆԱՃԵԼԻ, ա. Չաճող, աճ չունեցող, չաւելացող։
ԱՆԱՃԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Չաճելը, չբազմանալը, նուազելը։
ԱՆԱՄԱՆԱԿ, տե՛ս ԱՆԺԱՄԱՆԱԿ։
ԱՆԱՄԱՆԱԿԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆԺԱՄԱՆԱԿԱԲԱՐ։
ԱՆԱՄԱՉ, ա. Չամաչող, անամօթ, անպատկառ։
ԱՆԱՄԱՉԵԼԻ, ա. Չամաչող, անամօթ, անպատկառ։
ԱՆԱՄԲԱՐՀԱՒԱՃՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամբարհաւաճութիւն՝ ամբարտաւանութիւն չունենալը, խոնարհամտութիւն։
ԱՆԱՄԲԱՐՏԱՒԱՆ, ա. Ոչ ամբարտաւան, խոնարհ, հեգ։
ԱՆԱՄԲԱՐՏԱՒԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անամբարտաւան լինելը, խոնարհամտութիւն, հեզութիւն։
ԱՆԱՄԲՈԽ, ա. Չամբոխուած, հանդարտ, անաղմուկ, անվրդով, անխռով։
ԱՆԱՄԲՈԽԵԼԻ, ա. Չամբոխուած, հանդարտ, անաղմուկ, անվրդով, անխռով։
ԱՆԱՄԲՈԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Հանդարտութիւն, անվրդովութիւն։
ԱՆԱՄԲՈՂՋԱԽՈՀ, ա. Ոչ ողջախոհ, բղջախոհ։
ԱՆԱՄԵՆԱԳՈՐԾ, ա. (յունաբանութեամբ) Աննենգ, անխարդախ։
ԱՆԱՄՈՒՍՆԱԿԱՆ, ԱՆԱՄՈՒՍՆԱՑԵԱԼ, ա. Չամուսնացած, չհարսնացած, կոյս մնացած, ամուսնական կեանք չվարած։
ԱՆԱՄՈՒՍՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Չամուսնացած՝ անամուսին լինելը, կուսակրօն կեանք։ 2. Ամբողջ կեանքում կոյս լինելը։
ԱՆԱՄՈՔԵԼԻ, ա. 1. Ոչ ամոքելի։ 2. Անմարսելի։
ԱՆԱՄՊ, ա. Առանց ամպի, չամպամած, պարզ։
ԱՆԱՄՓՈՓԵԼԻ, ա. 1. Որ չի կարելի ամփոփել՝ պարունակել։ 2. Որ չի կարելի թաքցնել՝ ծածկել։
ԱՆԱՄՕԹ, ի, ից, ա. 1. Ամօթ չունեցող, անպատկառ, աներես, լիրբ։ 2. Ամօթ չբերող, ոչ ամօթալի։ 3. Առանց ամաչելու, պարզերես, համարձակ։ 4. մ. Անամօթ՝ անպատկառ կերպով, լրբաբար։
ԱՆԱՄՕԹԱԲԱՐ, մ. Անամօթ կերպով։
ԱՆԱՄՕԹԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ անամօթ։
ԱՆԱՄՕԹԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԱՄՕԹ։
ԱՆԱՄՕԹԱՆԱԼ, ացայ, տե՛ս ԱՆԱՄՕԹԵԼ (իմ)։
ԱՆԱՄՕԹԱՓԱՌ, ա. Անամօթութիւնը փառք համարող, անամօթութեամբ պարծեցող։
ԱՆԱՄՕԹԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անամօթ դառնալ, անամօթութիւն անել։
ԱՆԱՄՕԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Անամօթ լինելը, անպատկառութիւն, լրբութիւն, լպիրշութիւն։ 2. Անամօթ արարք՝ վարքագիծ։
ԱՆԱՅԼԱԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ, գ. Այլակերպ չլինելը, միանմանութիւն, համանմանութիւն, նոյնութիւն։
ԱՆԱՅԼԱՅԼ, ա. Անփոփոխ, առանց փոփոխութեան։
ԱՆԱՅԼԱՅԼԱԲԱՐ, մ. Անայլայլ կերպով, առանց փոփոխուելու։
ԱՆԱՅԼԱՅԼԱԿ, տե՛ս ԱՆԱՅԼԱՅԼ։
ԱՆԱՅԼԱՅԼԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԱՅԼԱՅԼ։
ԱՆԱՅԼԱՅԼԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԱՅԼԱՅԼԱԲԱՐ։
ԱՆԱՅԼԱՅԼԵԼԻ, ա. 1. Որ հնարաւոր չէ՝ չի կարելի փոփոխել, անփոփոխելի, անփոփոխ, հաստատուն, անշարժ։ 2. Ոչ այլեւայլ, նոյն։ 3. մ. Առանց փոփոխուելու, անփոփոխ կերպով, անվրէպ։
ԱՆԱՅԼԱՅԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Անայլայլ լինելը, անփոփոխութիւն, նոյնութիւն, հաւասարութիւն։
ԱՆԱՅԼԱՓՈԽ, ա. Առանց փոփոխութեան, անփոփոխ։
ԱՆԱՅՐ, ա. 1. Առանց այրի՝ ամուսնու, ամուրի։ 2. Ամուսնական կեանքով չապրած, կոյս մնացած։ 3. Անմարդ, անբնակ։
ԱՆԱՅՐԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի այրել, չայրուող։
ԱՆԱՅՐԵՑՈՂ, ա. Որ չի այրում, չայրող։
ԱՆԱՅՑԵԼՈՒ, ա. Այցելու չունեցող, անօգնական, անտերունչ։
ԱՆԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Անայցելու լինելը, անօգնական մնալը։
ԱՆԱՆԳՈՍՆԵԼԻ, ա. Ոչ անգոսնելի, ոչ պարսաւելի, անմեղադրելի, անպախարակելի։
ԱՆԱՆԽԱՅԵԼԻ, ա. Չխնայող, անխնայ, խիստ։
ԱՆԱՆԿՈՂԻՆ, ա. Անկողին չունեցող, առանց անկողնու, գետնախշտի։
ԱՆԱՆՁՆ, ձին, ձինք, ձանց, ա. 1. Անձ՝ մարդկային հոգի չունեցող, կենդանական՝ մարմնաւոր գոյացութիւն չունեցող, անհոգի, անշունչ։ 2. Անկենդան, անկերպարան։ 3. Գոյութիւն չունեցող, անգոյ։
ԱՆԱՆՁՆԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անանձնասէր՝ ոչ եսասէր լինելը։
ԱՆԱՆՁՆԱՒՈՐ, ա. Ոչ անձնաւոր, անձ՝ դէմք չունեցող։
ԱՆԱՆՁՆԳՈՎ, ա. Որ ինքն իրեն չի գովում, ոչ սնապարծ։
ԱՆԱՆՁՈՒԿ, ա. 1. Ոչ անձուկ, ոչ նեղ, ընդարձակ, լայն։ 2. Ոչ անձկալի, ոչ ցանկալի։
ԱՆԱՆՁՐԵՒ, ա. Որտեղ անձրեւ չի գալիս, անձրեւից զուրկ։
ԱՆԱՆՈՒԱՆԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի անուն դնել՝ տալ (աստծու մակդիր)։
ԱՆԱՆՈՒԽ, գ. (բսբ.) Շրթնածաղկաւորների ընտանիքին պատկանող բոյս. դաղձ (Mentha)։
ԱՆԱՆՈՒՆ, ուան, ա. 1. Որին անուն չի տրւում, անանուանելի։ 2. Որի անունը յայտնի չէ, անունը չյիշուած՝ չվկայուած։ 3. Աննշան, ոչ անուանի։ 4. Վատ անուն հանած, վատանուն, վատահամբաւ։ 5. գ. Որեւէ անուան բացասութիւն։
ԱՆԱՆՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անանուն կամ անանուանելի լինելը։
ԱՆԱՆՋԱՏ, ի, ից, ա. 1. Որ չի կարող անջատուել, անբաժանելի, անմեկնելի։ 2. մ. Առանց անջատուելու, անբաժանելի կերպով։
ԱՆԱՆՋԱՏԱԲԱՐ, մ. Անանջատ կերպով, առանց անջատուելու, անբաժանօրէն։
ԱՆԱՆՋԱՏԱԿԱՆ, ի, աց կամ ից, ա. Որ չի կարելի անջատել՝ զատել, անանջատ։
ԱՆԱՆՋԱՏԱԿԻ, տե՛ս ԱՆԱՆՋԱՏ։
ԱՆԱՆՋԱՏԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԱՆՋԱՏԱԲԱՐ։
ԱՆԱՆՋԱՏԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԱՆՋԱՏԱԿԱՆ։
ԱՆԱՆՋՐՊԵՏ, ա. Անջրպետ չունեցող, բաժանիչ միջոց՝ տարածութիւն չունեցող, անբաժան, անանջատ, անմեկնելի։
ԱՆԱՆՑ, ա. 1. Որտեղով հնարաւոր չէ անցնել, անցում չունեցող, անգնալի, անկոխ։ 2. Չանցնող, չվերջացող, վերջ չունեցող, անվախճան, յաւիտենական, յաւէրժական, մշտնջենաւոր։
ԱՆԱՆՑԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԱՆՑ (2)։
ԱՆԱՆՑԱՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԱՆՑ (2)։
ԱՆԱՆՑԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆԱՆՑ (2)։
ԱՆԱՆՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Անանց՝ մշտնջենաւոր լինելը, մշտնջենականութիւն։
ԱՆԱՆՓՈՓ, տե՛ս ԱՆԱՄՓՈՓԵԼԻ։
ԱՆԱՆՔԱՏ, ա. Ոչ անքատ, անկարօտ, որեւէ բանի կարիք չզգացող՝ չունեցող։
ԱՆԱՇԽԱՏ, ա. 1. Չյոգնող, անխոնջ, անվաստակ։ 2. Աշխատութիւն՝ նեղութիւն չպատճառող, չյոգնեցնող, հանգիստ, հեշտ։ 3. մ. Հեշտութեամբ, հեշտ կերպով, առանց դժուարութեան։
ԱՆԱՇԽԱՏԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆԱՇԽԱՏ (3)։
ԱՆԱՇԽԱՏԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԱՇԽԱՏ։
ԱՆԱՇԽԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անաշխատ՝ հեշտ լինելը, հեշտութիւն, դիւրութիւն։
ԱՆԱՇԽԱՐՀԻԿ, ա. 1. Ոչ նոյն աշխարհից՝ երկրից, օտարական, պանդուխտ։ 2. Իր աշխարհից՝ հայրենիքից քշուած՝ վտարուած՝ արտաքսուած, քաղաքացիական իրաւունքներից զրկուած, վտարանդի, գերի, ստրուկ։ 3. Աշխարհիկ կեանքից հրաժարուած, միայնակեաց, կրօնաւոր։
ԱՆԱՉԱՌ, ա. 1. Խտրութիւն չանող, ոչ աչառու, արդարադատ, արդարամիտ, անկողմնակալ։ 2. Չակնածող, անպատկառ։ 3. մ. Անաչառ կերպով, առանց աչառութեան, արդարապէս։
ԱՆԱՉԱՌԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆԱՉԱՌ (3)։
ԱՆԱՉԱՌԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԱՉԱՌ։
ԱՆԱՉԱՌԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԱՉԱՌ (3)։
ԱՆԱՉԱՌԱՍՓԻՒՌ, ա. Անաչառապէս՝ անխտրաբար սփռող՝ բաշխող։
ԱՆԱՉԱՌԱՏԵՍ, ա. Անաչառ կերպով նայող՝ դիտող՝ քննող։
ԱՆԱՉԱՌԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԱՉԱՌ (1, 3)։
ԱՆԱՉԱՌՈՒ, տե՛ս ԱՆԱՉԱՌ (1, 3)։
ԱՆԱՉԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Անաչառ լինելը, աչառութիւն չանելը, արդարադատութիւն։
ԱՆԱՉԵԱՅ, ա. Կոյր։
ԱՆԱՊԱԿ, ի, աց, ա. 1. Ջուր չխառնած (գինու մասին)։ 2. Ընդհանրապէս՝ առանց որեւէ խառնուրդի, մաքուր, զուտ։ 3. Լոկ, սոսկ. պարզ։ 4. գ. Անխառն՝ անջուր գինի։
ԱՆԱՊԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Չապականուած, անաղարտ, մաքուր, անարատ, անեղծ։ 2. Չապականուող, չփչացող, չոչնչացող, անփուտ։ 3. Լայնաբար՝ գերահրաշ՝ հրաշափառ, աննիւթական եւն։
ԱՆԱՊԱԿԱՆԱԲԱՐ, մ. Անապական կերպով, անապական մնալով, առանց ապականուելու։
ԱՆԱՊԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Ամենեւին անապական։
ԱՆԱՊԱԿԱՆԱԳՈՐԾ, ա. Անապական դարձնող՝ պահող։
ԱՆԱՊԱԿԱՆԱԾԻՆ, ա. Որ ծնում է կամ ծնւում է առանց ապականութեան։
ԱՆԱՊԱԿԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անապական դառնալ, անեղծ՝ մաքուր՝ անարատ պահուել՝ մնալ։
ԱՆԱՊԱԿԱՆԱՐԱՐ, ա. Անապական դարձնող, անարատ պահող։
ԱՆԱՊԱԿԱՆԱՑՈՒ, ի, աց, տե՛ս ԱՆԱՊԱԿԱՆ։
ԱՆԱՊԱԿԱՆԵԼԻ, լւոյ, լեաց, տե՛ս ԱՆԱՊԱԿԱՆ։
ԱՆԱՊԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անապական լինելը։
ԱՆԱՊԱՇԱՒ, ա. Չզղջացող, անզեղջ, չապաշխարող։
ԱՆԱՊԱՇԽԱՐ, ի, ից, ա. 1. Չապաշխարող, անզեղջ։ 2. Որ չի կարելի ապաշխարել՝ ապաշխարութեամբ քաւել, անապաշխարելի, աններելի։
ԱՆԱՊԱՇԽԱՐԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԱՊԱՇԽԱՐ (2)։
ԱՆԱՊԱՇԽԱՐՈՂ, ի, աց, ա. Չապաշխարող։
ԱՆԱՊԱՇԽԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անապաշխար լինելը, չապաշխարելը։
ԱՆԱՊԱՏ, (պհլ.), ի, աց, ա. գ. 1. Անշէն, անբնակ։ 2. Ամայի, վայրի, աւերակ։ 3. Ջրից զուրկ եւ աննշան բուսականութեամբ ընդարձակ աւազապատ տարածութիւն։ 4. փխբ. Զուրկ, թափուր, դատարկ, անմասն։
ԱՆԱՊԱՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ բոլորովին անշէն՝ անբնակ՝ աւերակ։
ԱՆԱՊԱՏԱԿԱՆ, ի, աց, ա. գ. 1. Անապատին յատուկ, անապատային, վայրենի։ 2. Ճգնաւոր, միայնակեաց։ 3. Ճգնաւորին՝ միայնակեացին յատուկ՝ վերաբերող, ճգնաւորական։
ԱՆԱՊԱՏԱԿԵԱՑ, ա. գ. Ճգնաւոր, միայնակեաց, անապատական, անապատաբնակ։
ԱՆԱՊԱՏԱՀՈՍ, ա. Անապատում հոսող՝ բխող։
ԱՆԱՊԱՏԱՅԻՆ, յնոյ, ոց, տե՛ս ԱՆԱՊԱՏԱԿԱՆ (2)։
ԱՆԱՊԱՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անապատ դառնալ, ամայանալ։ 2. Անապատաբընակ՝ ճգնաւոր լինել, անապատ քաշուել, առանձնանալ։ 3. փխբ. Զուրկ՝ թափուր մնալ։ 4. փխբ. Օտարանալ, անջատուել։
ԱՆԱՊԱՏԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. 1. Անապատ՝ առանձնացած կեանք սիրող։ 2. Անապատականներ սիրող։
ԱՆԱՊԱՏԱՍՆՈՒՆԴ, գ. Անապատի սնունդ։
ԱՆԱՊԱՏԱՍՈՒՆ, ա. Անապատում սնուած՝ մեծացած։
ԱՆԱՊԱՏԱՑԻ, տե՛ս ԱՆԱՊԱՏԱԿԵԱՑ։
ԱՆԱՊԱՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անապատ՝ աւերակ եւ ամայի դարձնել։
ԱՆԱՊԱՏԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆԱՊԱՏԱԿԱՆ (2)։
ԱՆԱՊԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անապատաբնակ լինելը, մենակեցութիւն, առանձնութիւն։
ԱՆԱՊԱՒԷՆ, ա. Ապաւէն չունեցող, անօգնական, անապաստան։
ԱՆԱՊՇԵԼԻ, ա. Չապշող, անխռով, անշփոթ։
ԱՆԱՊՈՒՐ, ա. 1. Ապրելու անարժան, կորստի ենթակայ, անառակ։ 2. մ. Առանց փրկուելու, անխուսափելիօրէն։
ԱՆԱՊՏԱԿ, ա. Չապտակուած, առանց ապտակելու։
ԱՆԱՌ, տե՛ս ԱՆԱՌԻԿ։
ԱՆԱՌԱԳԱՍՏ, ա. Առագաստ՝ վարագոյր չունեցող, փխբ. առանց թաքցնելու, չվարագուրուած, բացարձակ, յայտնի, անսքող։
ԱՆԱՌԱԿ, ի, աց, ա. 1. Անամօթ, անպատկառ։ 2. Զեխ, շուայտ։ 3. Անկարգ, խառնակ։
ԱՆԱՌԱԿԱԲԱՐ, մ. Անպատկառ կերպով, յանդգնաբար։
ԱՆԱՌԱԿԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Անառակ դառնալ, անամօթութիւն անել։ 2. Զեխ դառնալ, զեխութիւն անել։
ԱՆԱՌԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Անառակ լինելը։
ԱՆԱՌԱՋՆՈՐԴ, ի, աց, ա. մ. Առաջնորդ չունեցող, առանց առաջնորդի, անտերունչ։ 2. գ. (յունաբանութեամբ) Ղեկավարութիւն չունեցող։
ԱՆԱՌԱՋՆՈՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Անառաջնորդ լինելը՝ մնալը, անիշխանութիւն, ինքնավարութիւն։
ԱՆԱՌԱՒԵԼ, ա. Ոչ աւելորդաբար, չափաւոր։
ԱՆԱՌԱՔԻՆԱԲԱՐ, մ. Առանց առաքինութեան, ոչ առաքինաբար, անխոհեմաբար, անիմաստաբար։
ԱՆԱՌԱՔԻՆԻ, ա. Ոչ առաքինի, անկարգ։
ԱՆԱՌԻԿ, ա. Ամուր, անմատչելի։
ԱՆԱՌԿԵԼ, կամ ԱՆԸՌԿԵԼ, եցի, չ. Զռալ, խանչել (էշի մասին)։
ԱՆԸՌԿԵԼ, եցի, չ. Զռալ, խանչել (էշի մասին)։
ԱՆԱՌՆԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Անարար, անստեղծ, անեղ։ 2. Անլինելի, անկարելի, անհնարին։
ԱՆԱՌՈՂՋՈՒԹԻՒՆ, գ. Անառողջ լինելը, հիւանդութիւն, խօթութիւն։
ԱՆԱՍԱՑ, տե՛ս ԱՆԱՍԵԼԻ (1)։
ԱՆԱՍԵԼԻ, ա. 1. Որ չի կարելի ասել՝ պատմել՝ նկարագրել, անճառելի, անպատում, աննկարագրելի։ 2. Ասելու համար անվայել, անպատշաճ, անվայելուչ։
ԱՆԱՍՆԱԲԱՐ, մ. Անասունի պէս, ինչպէս անասուն, անասնօրէն։
ԱՆԱՍՆԱԲԱՐՈՅ, ա. Անասունի բարք ունեցող, անասունի նման, անբան։
ԱՆԱՍՆԱԲՈՅԾ, ա. Անասուններ բուծող՝ սնուցող, անասնապահ։
ԱՆԱՍՆԱԳԷՏ, գիտի, տաց, ա. Անասունների հետ խառնակուող՝ պղծութիւն գործող, անասնամոլ։
ԱՆԱՍՆԱԳՈՅՆ, ա. Անասունից աւելի անբան։
ԱՆԱՍՆԱԴԷՄ, ա. Անասունի դէմք՝ կերպարանք ունեցող։
ԱՆԱՍՆԱԶԱՆՑ, տե՛ս ԱՆԱՍՆԱԳԷՏ։
ԱՆԱՍՆԱԶՈՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Անասուններին զոհ բերելը, կենդանիների զոհաբերութիւն։
ԱՆԱՍՆԱԽԱՌՆ, ա. Որի մէջ խառն է յիշատակութիւն անասունների մասին։
ԱՆԱՍՆԱԿԱՆ, ա. 1. Անասունին յատուկ։ 2. Իբրեւ հակադրութիւն բանականին՝ ոչ բանական, կենդանական։
ԱՆԱՍՆԱԿԵՆՑԱՂ, ա. Անասունի կենցաղ վարող, անասունի պէս ապրող, անասնաբարոյ։
ԱՆԱՍՆԱԿԵՐՊ, ա. Անասունի կերպարանք՝ ձեւ ունեցող, անասունի նման։
ԱՆԱՍՆԱՄԵՂ, տե՛ս ԱՆԱՍՆԱՄՈԼ։
ԱՆԱՍՆԱՄՈԼ, տե՛ս ԱՆԱՍՆԱԳԷՏ։
ԱՆԱՍՆԱՅԻՆ, տե՛ս ԱՆԱՍՆԱԿԱՆ։
ԱՆԱՍՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անասունի պէս դառնալ, անասնական կենցաղ վարել։
ԱՆԱՍՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԱՍՆԱԲԱՐ։
ԱՆԱՍՆԱՍՆՈՅՑ, ա. Անասուններ լաւ սնուցող, անասունների սնուցման ծառայող։
ԱՆԱՍՆԱՎԱՅԵԼ, ա. Անասունին վայել, անասնական։
ԱՆԱՍՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անասունի յատկութիւն ունենալը, անասնութիւն, անբանութիւն։
ԱՆԱՍՆԻԿ, գ. Փոքրիկ անասուն։
ԱՆԱՍՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անասունի բարք՝ յատկութիւն ունենալը, անասնաբարոյ լինելը։
ԱՆԱՍՆՈՒՏ, ա. Անասնակերպ, անասնական։
ԱՆԱՍՆՕՐԷՆ, տե՛ս ԱՆԱՍՆԱԲԱՐ։
ԱՆԱՍՈՒՆ, սնոյ, ոց, գ. 1. Կենդանի (ի հակադրութիւն մարդու)։ 2. Յատկապէս՝ ընտանի կենդանի (տաւար, ոչխար, ձի, էշ եւն)։ 3. ա. գ. Բանականութիւն չունեցող, ոչ բանական, անբան։ 4. ա. Անխօս, անբարբառ, անասնական։
ԱՆԱՍՏՈՒԱԾ, ի, ից, ա. 1. Աստծու գոյութիւնը չընդունող, աստծուն չհաւատացող, ոչ հաւատացեալ, ամբարիշտ, անհաւատ։ 2. Այլ՝ ոչ քրիստոնէական աստծուն դաւանող։
ԱՆԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՐ, մ. Անաստուած կերպով, որպէս անաստուած։
ԱՆԱՍՏՈՒԱԾԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անաստուած։
ԱՆԱՍՏՈՒԱԾԱԽՕՍ, ա. Անաստուածի պէս խօսող, անաստուած բաներ խօսող։
ԱՆԱՍՏՈՒԱԾԱԾԱՆՕԹՈՒԹԻՒՆ, գ. (կրօն.) Աստծուն ծանօթ չլինելը, աստուած չճանաչելը։ (Ասող., Գ, 21)։
ԱՆԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՐ, ու, ուց, ա. Անաստուածի պէս պարող։
ԱՆԱՍՏՈՒԱԾԱՍԷՐ, ա. Ոչ աստուածասէր, աստծուն չսիրող։
ԱՆԱՍՏՈՒԱԾԱՐ, ի, ից, ա. Ոչ աստուածիմաստ։
ԱՆԱՍՏՈՒԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անաստուած լինելը, աստծու գոյութիւնը չընդունելը, ամբարշտութիւն։
ԱՆԱՍՏՈՒԱԾՊԱՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աստուածապաշտ չլինելը, ամբարշտութիւն։ 2. Մոլար աստուածապաշտութիւն՝ կրօն։
ԱՆԱՏԱԿ, ա. Ոչ կարող, անճարակ, տկար։
ԱՆԱՐԱԿԱՆ, ա. Ոչ արական, կնամարդի, իգացած, պիղծ։
ԱՆԱՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անարի դառնալ, թուլանալ։
ԱՆԱՐԱՆՑ, տե՛ս ԱՆԱՅՐ (2)։
ԱՆԱՐԱՏ, ի, ից, ա. 1. Մարմնական արատ՝ պակասութիւն չունեցող։ 2. Բարոյապէս անբասիր՝ մաքուր, անախտ, անմեղ, արդար, կատարեալ, անթերի։ 3. Մասնաւորապէս՝ չապականուած, մաքուր մնացած։ 4. Սուրբ, աստուածային։ 5. Կասկած չյարուցող, անկասկած, աներկբայ, անշփոթ։
ԱՆԱՐԱՏԱԲԱՐ, մ. Անարատ կերպով, մաքրաբար, սրբօրէն։
ԱՆԱՐԱՏԱՊԷՍ, մ. Անարատ կերպով, մաքրաբար, սրբօրէն։
ԱՆԱՐԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անարատ լինելը։
ԱՆԱՐԱՏՈՒՀԻ, գ. Անարատ կոյս։
ԱՆԱՐԱՐ, ի, աց, ա. 1. Չստեղծուած, անստեղծ, ինքնագոյ, չեղած, անեղ։ 2. Ոչ կազմաւորուած, չձեւաւորուած, անպատրաստ, անկազմ։ 3. Որակ՝ որպիսութիւն չունեցող, անորակ։
ԱՆԱՐԱՐԻՉ, ա. Արարիչ՝ ստեղծող չունեցող։
ԱՆԱՐԱՐՈՂ, տե՛ս ԱՆԱՐԱՐ (3)։
ԱՆԱՐԱՐՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Ոչինչ չանելը, չներգործելը։
ԱՆԱՐԱՐՈՒԱԾ, ա. Չստեղծուած, անգոյ։
ԱՆԱՐԲ, ա. Չխմող. չխմելու։
ԱՆԱՐԳ, ի, աց, ա. 1. Ստոր, նուաստ, ցածր, անպատիւ։ 2. Յարգ՝ արժէք չունեցող, հասարակ, չնչին։
ԱՆԱՐԳԱԲԱՐ, մ. 1. Անարգ կերպով։ 2. Ստորութեամբ, իբրեւ անարգ։
ԱՆԱՐԳԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անարգ, խիստ նուաստ, չնչին։
ԱՆԱՐԳԱԳՈՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Անարգ գոյութիւն, ստոր կացութիւն՝ վիճակ։
ԱՆԱՐԳԱԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ, գ. Անարգ կերպարանք ունենալը, անշքութիւն։
ԱՆԱՐԳԱՀԱՏԵԼԻ, ա. Ոչ արգահատելի, անողոքելի, անխնայ, անգութ։
ԱՆԱՐԳԱՄԱՀ, ա. մ. Անարգ մահուան դատապարտուած, անարգ մահով մեռած։
ԱՆԱՐԳԱՄԵԾԱՐ, ա. Անարգին մեծարող՝ յարգանքով վերաբերուող։
ԱՆԱՐԳԱՄԵԾԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անարգամեծար լինելը։
ԱՆԱՐԳԱՆՔ, նաց, գ. 1. Անպատութիւն, արհամարհութիւն, նշաւակութիւն, խայտառակութիւն, ամօթ։ 2. Նախատինք, վիրաւորանք։ 3. Ամօթոյք, առականք։ 4. Նուաստութիւն, անշքութիւն։
ԱՆԱՐԳԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԱՐԳԱԲԱՐ։
ԱՆԱՐԳԱՍԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Արգասիք՝ արդիւնք չբերող՝ չունեցող, ոչ արգասաւոր, անպտուղ։
ԱՆԱՐԳԱՍԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Տձեւութիւն, անձեւութիւն, անկազմութիւն, անհարթութիւն։
ԱՆԱՐԳԱՍԻ, ա. Անձեւ, անհարթ։
ԱՆԱՐԳԵԼ1, եցի, ն. 1. Անարգանք հասցնել մէկին, անպատուել, վիրաւորել։ 2. Արհամարհել, բանի տեղ չդնել, կարեւորութիւն չտալ, ուշադրութեան չարժանացնել, զանց առնել։ 3. Ստոր՝ անարգ վիճակի հասցնել, ստորացնել։ 4. Չարախօսել։
ԱՆԱՐԳԵԼ2, ա. 1. Առանց արգելքի, անխափան, ազատ, համարձակ։ 2. Անզուսպ, անսանձ, անժուժկալ։ 3. մ. տե՛ս ԱՆԱՐԳԵԼԱԲԱՐ։
ԱՆԱՐԳԵԼԱԲԱՐ, մ. Անարգել կերպով, առանց արգելքի։
ԱՆԱՐԳԵԼԱԿԱՆ, ա. Անարգել, անխափան, ազատ։
ԱՆԱՐԳԵԼԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԱՐԳԵԼԱԲԱՐ։
ԱՆԱՐԳԵԼԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Արգելականութիւն չունենալը, ինքն իրեն չզսպելը, անժուժկալութիւն։
ԱՆԱՐԳԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անարգել՝ անխափան լինելը։ 2. տե՛ս ԱՆԱՐԳԵԼԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԱՐԳԻԿ, ա. Նուազ. ԱՆԱՐԳ-ի։ Անարգ եւ չնչին։
ԱՆԱՐԳՈՂԱՍԷՐ, ա. Անարգել՝ նախատել սիրող։
ԱՆԱՐԳՈՒ, ա. Անարգանք հասցնող, անարգիչ, անարգող։
ԱՆԱՐԳՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անարգ լինելը։ 2. Անարգ՝ ստոր վիճակ՝ դրութիւն։ 3. տե՛ս ԱՆԱՐԳԱՆՔ։
ԱՆԱՐԴ, ոյ, ա. 1. Չհարդարուած, անզարդ, անշուք։ 2. Անձեւ, անկերպարան, չձեւաւորուած, տձեւ։
ԱՆԱՐԴԱԿ, ա. 1. Անկոկ, անհարթ։ 2. Անզուգական, աննման։
ԱՆԱՐԴԱՐ, ոյ, ոց, ա. Ոչ արդար, անիրաւ, անօրէն։
ԱՆԱՐԴԱՐԱԴԱՏ, ա. Ոչ արդարադատ, անարդար՝ անիրաւ դատաստան անող։
ԱՆԱՐԴԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անարդարացիութիւն, անիրաւութիւն։
ԱՆԱՐԴԻ, ա. Անպատեհ, ոչ պատշաճ, անյարմար, անվայել։
ԱՆԱՐԴԻԼ, ա. Անճոռնի մեծութեամբ, վիթխարի։
ԱՆԱՐԴԻՒՆ, ա. Արդիւնք չբերող՝ չտուող՝ չունեցող, անարգասաւոր, անպտուղ։
ԱՆԱՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Անարդ լինելը, անկազմութիւն, տձեւութիւն։
ԱՆԱՐԵԳԱԿՆ, ա. Արեգակ չունեցող, առանց արեգակի։
ԱՆԱՐԵՒ, ա. Արեւ չունեցող, անլոյս, խաւար, մութ։
ԱՆԱՐԺԱՆ, ի, ից, ա. 1. Որ արժանի չէ, ոչ արժանաւոր։ 2. Անարդար, անիրաւ, անօրէն։ 3. Անվայել, անյարմար, անպատշաճ։ 4. Անսուրբ, պիղծ։ 5. Վատթար, չարաչար։ 6. մ. Անարժան կերպով, ոչ ըստ արժանիքի։
ԱՆԱՐԺԱՆԱԲԱՐ, մ. Անարժան կերպով։
ԱՆԱՐԺԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ անարժան։
ԱՆԱՐԺԱՆԱԳՈՐԾ, ի, աց, ա. Անարժան բաներ գործող, անարժան գործեր կատարող։
ԱՆԱՐԺԱՆԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անարժան գործեր կատարելը, անարժան գործ՝ արարք, ապիրատութիւն։
ԱՆԱՐԺԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԱՐԺԱՆԱԲԱՐ։
ԱՆԱՐԺԱՆԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆԱՐԺԱՆ (1)։
ԱՆԱՐԺԱՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԱՐԺԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԱՐԺԱՆԻ, տե՛ս ԱՆԱՐԺԱՆ։
ԱՆԱՐԺԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անարժան լինելը։ 2. Անպատեհութիւն, անպատշաճութիւն, անտեղութիւն, անյարմարութիւն։
ԱՆԱՐԻ1, րւոյ, րեաց, եւ րից, ա. 1. Ոչ արի, ոչ սրտոտ, երկչոտ, վախկոտ։ 2. Այրական զօրութիւնը կորցրած։
ԱՆԱՐԻ2, ա. Ոչ արի, արիական ցեղին չպատկանող, օտարազգի (պարսիկների տեսակետից)։
ԱՆԱՐԻ3, րւոյ, րեաց, ա. Չափազանց խոշոր՝ մեծ, հսկայական, վիթխարի։
ԱՆԱՐԻԱԲԱՐ, մ. Որպէս անարի, երկչոտութեամբ, վախկոտօրէն, վախվխելով։
ԱՆԱՐԻԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ անարի՝ երկչոտ, տկար։
ԱՆԱՐԻԱԿԱՆ, ա. Անարիի յատկութիւն ունեցող, անարի, թոյլ, տկար։
ԱՆԱՐԻՈՒԹԻՒՆ, գ. Անարի լինելը, երկչոտութիւն, վախկոտութիւն, վեհերոտութիւն։
ԱՆԱՐԻՒՆ, րեան, եանց, ա. 1. Արիւն չունեցող։ 2. (կրօն.) Արիւն եւ մարմին չունեցող, անմարմին, աննիւթական, հոգեղէն։ 3. Առանց արիւն թափելու կատարուող։
ԱՆԱՐԾԱԹ, ա. Արծաթ՝ փող չունեցող կամ չպահանջող, առանց փողի՝ ձրի կատարող։
ԱՆԱՐԾԱԹԱՍԷՐ, ա. Ոչ արծաթասէր, անշահասէր, անընչասէր։
ԱՆԱՐԾԱՐԾԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի արծարծել՝ վառել։
ԱՆԱՐՀԵՍՏ, տե՛ս ԱՆԱՐՈՒԵՍՏ։
ԱՆԱՐՁԱԿ, ա. Որ չի կարելի արձակել՝ խախտել՝ լուծել։
ԱՆԱՐՄԱՏ, ա. 1. Արմատ չունեցող։ 2. Որտեղ արմատ՝ բուսականութիւն չկայ, անբոյս։
ԱՆԱՐՄԱՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, ացո՛, պբ. Անարմատ դարձնել, արմատից չորացնել։
ԱՆԱՐՈՒԵՍՏ, ի, ից, ա. 1. Արհեստ չունեցող՝ չիմացող, անարհեստ, ոչ ճարտար, անհմուտ, անվարժ, անտեղեակ։ 2. Առանց արուեստի, ոչ տեղին, անճաշակ, անշնորհք։ 3. Պարզ, անշուք, անպաճոյճ։ 4. Ոչ արուեստի միջոցով յօրինուած, անձեռագործ, աննիւթ։ 5. մ. տե՛ս ԱՆԱՐՈՒԵՍՏԱԲԱՐ։
ԱՆԱՐՈՒԵՍՏԱԲԱՐ, մ. Անարուեստ կերպով, առանց ճարտարութեան, անհմտաբար։
ԱՆԱՐՈՒԵՍՏԱՇԷՆ, ա. Ոչ մարդկային ձեռքով շինուած, անձեռակերտ։
ԱՆԱՐՈՒԵՍՏԱՑԵԱԼ, տե՛ս ԱՆԱՐՈՒԵՍՏ (2, 4)։
ԱՆԱՐՈՒԵՍՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անարուեստ լինելը, արհեստ չիմանալը, անհմտութիւն։
ԱՆԱՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԱՐԻՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԱՐՏԱԲԵՐԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի հանել՝ դուրս բերել՝ դուրս քաշել։
ԱՆԱՐՏԱՃԱՆԱՊԱՐՀ, ա. Դուրս գալու ճանապարհ չունեցող, անել։
ԱՆԱՐՏԱՔՍԲԵՐԵԼԻ, ա. Անհերքելի։
ԱՆԱՐՏԵՒԱՆՈՒՆ, կամ ԱՆԱՐՏԵՒԱՆՈՒՆՔ, ա. Արտեւանունք չունեցող, առանց արտեւանունքի։ (Կղնկտ., 154)։
ԱՆԱՐՏՕՍՐ, ա. Արտասուք չունեցող, առանց արտասուքի, անարցունք։
ԱՆԱՐՕՐ, ա. 1. Անհերկ, չհերկուած, չմշակուած, անմշակ։ 2. Անսերմ։
ԱՆԱՐՕՐԱԴԻՐ, ա. 1. տե՛ս ԱՆԱՐՕՐ (1)։ 2. Ինքնաբոյս։
ԱՆԱՒԱԳ, ի, ից, ա. Ոչ աւագ, յետին, խեղճ, տկար, անզօր։
ԱՆԱՒԱԳԱԿԵՐ, ա. Խեղճերին հարստահարող, կեղեքիչ։
ԱՆԱՒԱԳԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Վատուժ դառնալ, տկարանալ, թուլանալ։
ԱՆԱՒԱԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Անաւագ լինելը, խեղճութիւն, տկարութիւն։
ԱՆԱՒԱՐՏ, ի, ից, ա. 1. Աւարտ՝ վերջ՝ սահման չունեցող, անվախճան։ 2. Չաւարտուած, կիսատ մնացած, անկատար, թերի։
ԱՆԱՒԵԼԱՍՏԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Քչով բաւարարուելը՝ գոհ լինելը, չափաւորութիւն, սակաւապետութիւն։
ԱՆԱՒԵԼԻ, ա. Որեւէ աւելորդ բան չպարունակող՝ չաւելացրած, պարզ։
ԱՆԱՒԵԼՈՐԴ, ա. Որեւէ աւելորդ բան չպարունակող՝ չաւելացրած, պարզ։
ԱՆԱՒԵՐ, ա. Չաւերուած, ապահով, անվտանգ։
ԱՆԲԱԳՁԱՁԱԿԱՆ, ա. Անամփոփելի, անբովանդակելի։
ԱՆԲԱԶՄԱՑՈՒՑԱՆԵԼԻ, ա. Առանց բազմացնելու՝ աւելացնելու։
ԱՆԲԱԺ, ա. 1. Բաժին՝ մաս չունեցող, զուրկ։ 2. Չբաժանուած, անբաժան, անանջատ, անզատելի։
ԱՆԲԱԺԱՆ, ա. Անբաժանելի, անանջատ։
ԱՆԲԱԺԱՆԱԲԱՐ, Առանց բաժանելու կամ բաժանուելու, անբաժանելի կերպով, անանջատաբար։
ԱՆԲԱԺԱՆԱԿԱՆ, ա. 1. Որ չի բաժանւում՝ չի կարելի բաժանել, անանջատ։ 2. մ. Անբաժան կերպով։
ԱՆԲԱԺԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԲԱԺԱՆԱԲԱՐ։
ԱՆԲԱԺԱՆԵԼԻ, ա. 1. Որ չի բաժանւում՝ չի կարելի բաժանել, ոչ բաժանելի, անանջատ, անզատելի։ 2. մ. Անբաժան կերպով, անբաժանօրէն։
ԱՆԲԱԺԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անբաժան՝ անբաժանելի լինելը։
ԱՆԲԱԺԱՆՕՐԷՆ, տե՛ս ԱՆԲԱԺԱՆԱԲԱՐ։
ԱՆԲԱԺԱՑԵԱԼ, ա. Անբաժին՝ զուրկ մնացած։
ԱՆԲԱԺԻՆ, ա. 1. Չբաժանուած, անբաժան։ 2. Անբաժանելի, անանջատ։ 3. Միաձոյլ, միասնական, ամբողջական։
ԱՆԲԱԽՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Դժբախտութիւն, ձախորդութիւն։
ԱՆԲԱՂԱԲԱՐ, մ. ա. Առանց բաղադրուելու, չբաղադրուած, անխառն, պարզ։
ԱՆԲԱՂԱԴՐԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի բաղադրել, ոչ բաղադրելի։
ԱՆԲԱՂԱՅ, ա. 1. Պատճառանքներ չունեցող, անկասկածելի, անվրէպ։ 2. Անմեղադրելի, անպարսաւելի, անըստգիւտ, անպարտ։
ԱՆԲԱՂԱՅԱՊԷՍ, մ. 1. Աներկբայ, անկասկած, անտարակոյս։ 2. Առանց պարսաւելու՝ մեղադրելու, անպարսաւ։
ԱՆԲԱՂԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԲԱՂԱԲԱՐ։
ԱՆԲԱՂԲԱՂԱՅ, տե՛ս ԱՆԲԱՂԱՅ։
ԱՆԲԱՂԲԱՂԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԲԱՂԱՅ։
ԱՆԲԱՂԴԱՏ, ա. Ոչ բաղդատելի, անհամեմատելի։
ԱՆԲԱՂԴԱՏԱԲԱՐ, մ. Առանց բաղդատելու, անհամեմատ կերպով։
ԱՆԲԱՂԴԱՏԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԲԱՂԴԱՏ։
ԱՆԲԱՂԴԱՏԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԲԱՂԴԱՏ։
ԱՆԲԱՂԿԱՑԵԼԻ, ա. Որ չի կարող բաղկանալ՝ զօդուել՝ միանալ ուրիշի հետ, ներհակական։
ԱՆԲԱՂՅՕԴ, ա. (քեր.) 1. Յօդով չբաղադրուող, ս, դ, ն յօդեր չկրող՝ չունեցող։ 2. Չբաղադրուած՝ պարզ (բառ)։
ԱՆԲԱՄԲԱՍ, ա. Որին չի կարելի բամբասել, բամբասանքից ազատ, ոչ պարսաւելի, անմեղադրելի։
ԱՆԲԱՄԲԱՍԱԲԱՐ, մ. Անբամբաս կերպով։
ԱՆԲԱՄԲԱՍԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԲԱՄԲԱՍ։
ԱՆԲԱՆ, ի, ից, ա. գ. 1. Բանականութիւն չունեցող, անասուն։ 2. Ոչ բանական, անխելք, անմիտ, անխորհուրդ։ 3. Խօսք՝ լեզու չունեցող, անխօս։ 4. Պապանձուած, կարկամած, համր։ 5. Առանց խօսքի՝ խօսելու տեղի ունեցող՝ դրսեւորուող։
ԱՆԲԱՆԱԲԱՐ, մ. 1. Անբանի՝ անասունի պէս, առանց բանականութեան, անխորհուրդ կերպով։ 2. Առանց խօսելու, լռութեամբ։
ԱՆԲԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անբան՝ անբանական, խիստ անխելք։
ԱՆԲԱՆԱԿԱՆ, ա. Անբանին յատուկ, ոչ բանական, անասնական։
ԱՆԲԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անբան դառնալ, անմտանալ, յիմարանալ։
ԱՆԲԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԲԱՆԱԲԱՐ։
ԱՆԲԱՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Ոչ բանական, անբան։
ԱՆԲԱՆԱՒՈՐԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԲԱՆԱԲԱՐ։
ԱՆԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անբան լինելը։ 2. Բանականութեան պակասութիւն, անմտութիւն։ 3. Անխօսութիւն, լռութիւն։ 4. Անհեթեթ խօսքեր՝ զրոյցներ։
ԱՆԲԱՇԽԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի բաշխել՝ բաժանել։
ԱՆԲԱՌ, տե՛ս ԱՆԲԱՆԱՒՈՐ։
ԱՆԲԱՌԱՉ, ա. Չբառաչող, անմռունչ, մունջ։
ԱՆԲԱՌՆԱԼԻ, ա. Որ չի կարելի բառնալ՝ վերացնել։
ԱՆԲԱՍԻՐ, ա. Անպարսաւելի, անմեղադրելի։
ԱՆԲԱՐԲԱՌ, ա. Խօսք՝ լեզու չունեցող, անխօս, մունջ։
ԱՆԲԱՐԲԱՌԱԲԱՐ, մ. 1. Անպատմելի՝ անասելի կերպով, անճառաբար։ 2. Առանց բարբառելու։
ԱՆԲԱՐԲԱՌԵԼԻ, լւոյ, ա. Որ չի կարելի բարբառել՝ արտայայտել՝ նկարագրել, անճառելի, անասելի։
ԱՆԲԱՐԲԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Անբարբառ՝ անձայն լինելը, լռութիւն։
ԱՆԲԱՐԳԱՒԱՃ, ա. Անփառունակ, նուաստ, անարգ։
ԱՆԲԱՐԳԱՒԱՃԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անբարգաւաճ։
ԱՆԲԱՐԴ, ԱՆԲԱՐԴԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի բարդել՝ ամփոփել՝ ի մի հաւաքել, անպարփակելի, ցիրուցան։
ԱՆԲԱՐԵԳԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեգթութեան բացակայութիւն, անգթութիւն։
ԱՆԲԱՐԵԽՕՍ, ա. մ. Բարեխօս չունեցող, անօգնական, անպաշտպան, անտերունչ։
ԱՆԲԱՐԵԿԱՄ, ա. Բարեկամ չունեցող։
ԱՆԲԱՐԵԿԵՆԴԱՆ, ա. Առանց բարեկենդանի (մեծ պաս)։
ԱՆԲԱՐԵՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Չարամտութիւն, նենգութիւն։
ԱՆԲԱՐԵՍԷՐ, ա. Ոչ բարեսէր, չարասէր։
ԱՆԲԱՐԵՓԱՌԱՊԷՍ, մ. Ոչ բարեփառ՝ չարափառ՝ մոլար մտքով, ուղղափառութեան հակառակ։
ԱՆԲԱՐԵՓՈՐՁ, ա. Որ փորձառու չէ բարին եւ լաւը ճանաչելու՝ ընտրելու, անփորձ, միամիտ, անմիտ։
ԱՆԲԱՐԵՓՈՐՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Անբարեփորձ լինելը, անփորձութիւն, միամտութիւն, անմտութիւն։
ԱՆԲԱՐԵՔԱՎԱՅԵԼՈՒՉ, ա. Անբարեվայելուչ, անշուք։
ԱՆԲԱՐԺ, տե՛ս ԱՆԲԱԺ։
ԱՆԲԱՐԺԱՆԱԲԱՐ, մ. անբաժան կերպով։
ԱՆԲԱՐԺԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԲԱԺԱՆԱԲԱՐ։
ԱՆԲԱՐԺԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԲԱԺԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԲԱՐԻ, րւոյ, րեաց, ա. Որ բարի՝ լաւ չէ, ոչ բարի։
ԱՆԲԱՐԻՇՏ, տե՛ս ԱՄԲԱՐԻՇՏ։
ԱՆԲԱՐԿԱԿԱՆ, ԱՆԲԱՐԿԱՆԱԼԻ, ԱՆԲԱՐԿԱՑՈՂ, ա. Չբարկացող, հեզ։
ԱՆԲԱՐԿԱՑՈՂՈՒԹԻՒՆ, ԱՆԲԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարկացող չլինելը, բարկութիւն չունենալը, չբարկանալը, հեզութիւն։
ԱՆԲԱՐՀԱՒԱՃ, տե՛ս ԱՄԲԱՐՀԱՒԱՃ։
ԱՆԲԱՐՁ, ա. Բարձ չունեցող, առանց բարձի։
ԱՆԲԱՐՈՒՆԱԿ, ա. Բարունակ չունեցող, բարունակներից զուրկ։
ԱՆԲԱՑ, ա. Չբացուած, չբացուող։
ԱՆԲԱՒ, ի, ից, ա. 1. Սահման՝ վերջ չունեցող, անսահման, անեզր, անհաս, անհուն։ 2. Որ չափ ու հաշիւ չունի, անասելի, անհաշիւ, անհամար, անչափ։ 3. Անհնարին, անկարելի։ 4. Անկարող, անհմուտ, անձեռնհաս, անտեղեակ։ 5. մ. Խիստ շատ, չափից դուրս, անհաշիւ կերպով, անսահմանաբար։ 6. գ. փխ. տե՛ս ԱՄԲՈԿ։
ԱՆԲԱՒԱԲԱՐ, մ. Անբաւ կերպով, անչափ։
ԱՆԲԱՒԱԳԷՏ, ա. Ամենագէտ, ամենիմաստ։
ԱՆԲԱՒԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անբաւ, շատից շատ, բազմապատիկ։
ԱՆԲԱՒԱԶՕՐ, ա. Անբաւ զօրութիւն ունեցող, ամենազօր, ամենակարող։
ԱՆԲԱՒԱԿԱՆ, ա. 1. Անբաւ, անչափ, անսահման։ 2. Որ չի կարելի ամփոփել՝ բովանդակել՝ ի մի հաւաքել, անամփոփելի։
ԱՆԲԱՒԱԿԻ, մ. Անբաւ՝ անհուն կերպով։
ԱՆԲԱՒԱՀԱՅԵԱՑ, ա. Այն, որին նայել աչքը չի բաւում՝ շի զօրում, աչքի համար անըմբռնելի։
ԱՆԲԱՒԱՀՐԱՇ, ա. Անչափ հրաշալի, գերահրաշ։
ԱՆԲԱՒԱՅՕԴ, ա. Անհամար մասերից յօդուած՝ միաւորուած։
ԱՆԲԱՒԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անբաւ չափով բազմանալ, անբաւ դառնալ, անհամար լինել։ 2. Անկարող լինել, անկարանալ, չզօրել։
ԱՆԲԱՒԱՆԴԱԿ, տե՛ս ԱՆԲՈՎԱՆԴԱԿ։ (Ագ., 131)։
ԱՆԲԱՒԱՆԴԱԿԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԲՈՎԱՆԴԱԿԵԼԻ։
ԱՆԲԱՒԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԲԱՒԱՊԱՏԻԿ, տկի, ա. Անբաւ՝ անհամար անգամ, շատ աւելի։
ԱՆԲԱՒԱՊԱՐԳԵՒ, ի, ա. Անչափ պարգեւ տուող, ամեն ինչ պարգեւող, առատօրէն տրուած։
ԱՆԲԱՒԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԲԱՒԱԲԱՐ։
ԱՆԲԱՒԵԼԻ, ա. 1. Որ չի կարելի բովանդակել՝ ամփոփել, անընդգրկելի, անսահման, անեզր։ 2. Անճառելի, անասելի, անպատմելի։
ԱՆԲԱՒՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անբաւ՝ անսահման լինելը։ 2. Անչափ՝ անհամար՝ բազմաթիւ լինելը։ 3. Շատ մեծ՝ անընդգրկելի ընդարձակութիւն։
ԱՆԲԵԿԱՆԵԼԻ, ա. 1. Չբեկուող, չկոտրուող, անխորտակելի, անփշրելի։ 2. փխբ. Անեղծ, անխաթար, անխախտելի, հաստատուն։
ԱՆԲԵԿՉԵԼԻ, ա. 1. Չբեկուող, չկոտրուող, անխորտակելի, անփշրելի։ 2. փխբ. Անեղծ, անխաթար, անխախտելի, հաստատուն։
ԱՆԲԵՂՄՆԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆԲԵՂՈՒՆ։
ԱՆԲԵՂՆԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆԲԵՂՈՒՆ։
ԱՆԲԵՂՈՒՆ, ա. Ոչ բեղմնաւոր, չբեղմնաւորուող, անբեր, անպտուղ, ամուլ։
ԱՆԲԵՐ, ա. Բերք չբերող, արդիւնք չտուող, անպտուղ։
ԱՆԲԵՐԱՆ, տե՛ս ԱՆԲԱՐԲԱՌ։
ԱՆԲԵՐԵԼԻ, ա. 1. Որ չի կարելի բերել՝ տանել՝ կրել իր վրայ։ 2. Անտանելի, անհանդուրժելի, անհամբերելի։
ԱՆԲԵՐՈՂ, ա. Չկրող, չունեցող, անմասն։
ԱՆԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անբեր լինելը, անպտղութիւն, բերքի պակասութիւն։
ԱՆԲԵՐՐԻ, ա. Ոչ բերրի, ոչ արգաւանդ։
ԱՆԲԹԱՑԵԱԼ,՝ԱՆԲԹԵԼԻ, ա. 1. Որ չի բթանում, որ բութ չէ, սուր, հատու։ 2. փխբ. Ամբողջ, անարատ։
ԱՆԲԺՇԿԱԲԱՐ, մ. Անբժշկելի կերպով, առանց բժշկուելու, փխբ. անուղղելի մնալով։
ԱՆԲԺՇԿԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Որ չի կարելի բժշկել, անբուժելի, անդարմանելի։
ԱՆԲԺՇԿԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԲԺՇԿԱԲԱՐ։
ԱՆԲԺՇԿԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԲԺՇԿԱԿԱՆ։
ԱՆԲԺՇԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Անբժշկելի՝ անբուժելի լինելը, անբուժելի ցաւ՝ հիւանդութիւն։
ԱՆԲԻԾ, տե՛ս ԱՄԲԻԾ։
ԱՆԲԾԱԲԱՐ, ԱՆԲԾԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՄԲԾԱԲԱՐ։
ԱՆԲԾՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՄԲԾՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԲՆԱԲԱՐ, մ. Անբնական կերպով, անբնականօրէն։
ԱՆԲՆԱԿ, ի, աց, ա. 1. Որտեղ բնակութիւն չկայ, անմարդաբնակ, անշէն, ամայի։ 2. Բնակութիւն՝ բնակարան չունեցող, անտուն, անյարկ։ 3. Նժդեհ, տարաբնակ։ 4. Ոչ բնական, անբնական։
ԱՆԲՆԱԿԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԲՆԱԿ (1)։
ԱՆԲՆԱԿԱՆ, ա. Բնական օրէնքից դուրս, բնութեան օրէնքներին չհամապատասխանող, ոչ բնական։
ԱՆԲՆԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ անբնական։
ԱՆԲՆԻԿ, ա. Ոչ բնիկ, անհարազատ, օտար (տէր)։
ԱՆԲՈԼՈՐԵԼԻ, ա. Որ դժուարին է՝ չի կարելի աչքերով բոլորել՝ բովանդակել՝ մի տեղ ամփոփել։
ԱՆԲՈԿ, տե՛ս ԱՄԲՈԿ։
ԱՆԲՈՅԺ, ա. 1. Չբուժուող, անբուժելի, անդարմանելի։ 2. փխբ. Չփարատուող, անփարատելի, անսփոփելի։
ԱՆԲՈՅՍ, ա. 1. Չբուսցնող, բուսականութիւն չունեցող։ 2. Չբուսնող, բուսնելու անընդունակ։
ԱՆԲՈՎ, տե՛ս ԱՆԲԱՒ։
ԱՆԲՈՎԱՆԴԱԿ, ա. 1. Որ չի կարելի բովանդակել՝ ամփոփել՝ տեղաւորել մի տեղ, անընդգրկելի։ 2. Անբաւ, անհուն, անեզր, անսահման։
ԱՆԲՈՎԱՆԴԱԿԱԿԱՆ, ա. 1. Որ չի կարելի բովանդակել՝ ամփոփել՝ տեղաւորել մի տեղ, անընդգրկելի։ 2. Անբաւ, անհուն, անեզր, անսահման։
ԱՆԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Անբովանդակ լինելը, անսահմանութիւն, անհունութիւն։
ԱՆԲՈՐԲՈՔ, ա. Չբորբոքուող, առանց բորբոքուելու։
ԱՆԲՈՑ, ա. մ. Բոց չունեցող, առանց բոցի։
ԱՆԲՈՑԱԿԷԶ, ա. Չբոցակիզուող, չայրուող։
ԱՆԲՈՒԺ, տե՛ս ԱՆԲՈՅԺ։
ԱՆԲՈՒԺԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԲՈՅԺ։
ԱՆԲՈՒԺԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԲՈՅԺ։
ԱՆԲՈՒԺՈՂԱԿԱՆ, ա. Բուժել կամ օգնել չկարողացող, անձեռնհաս։
ԱՆԲՈՒԽ, ա. Չբխող, անբեր։
ԱՆԲՈՒՆ, ա. Ոչ բուն, ոչ բնական։
ԱՆԲՈՒՍԱԿԱՆ, ա. Ոչ բուսական, չբուսնող։
ԱՆԲՈՒՔ, ա. Բուք չունեցող, բքից զերծ, երբ բուք չի լինում։
ԱՆԲՌՆԱԲԱՐ, մ. Առանց բռնութեան, կամովին։
ԱՆԲՌՆԱԴԱՏ, ԱՆԲՌՆԱԴԱՏԱԲԱՐ, ա. մ. Ոչ բռնադատուած, չըհարկադրուած, առանց բռնադատութեան։
ԱՆԲՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բռնութիւն չլինելը, բռնութեան չգոյութիւն։
ԱՆԲՔԱԼԻ, տե՛ս ԱՆԲՈՒՔ։
ԱՆԳ, տե՛ս ԱՆԿ1։
ԱՆԳԱՂԱՓԱՐ, ա. Գաղափար՝ օրինակ՝ նմուշ չունեցող, անօրինակ, անտիպ, հոգեղէն։
ԱՆԳԱՄ1, (պրսկ.), գ. մ. Քանակ եւ յաջորդականութիւն նշանակող բառերի հետ ցոյց է տալիս կրկնութիւն՝ բազմապատիկութիւն՝ կրկնութեան կարգը, հեղ։
ԱՆԳԱՄ2, մ. եղբ. Նոյնիսկ, մինչեւ իսկ, եւս, էլ։
ԱՆԳԱՄԱԳԻՏ, ԱՆԳԱՄԱԳԻՒՏ, ա. Ելք՝ հնարք՝ միջոց չգտնող, անձեռնհաս։
ԱՆԳԱՅ, ա. Չխոնարհուող, չընկճուող, աննկուն։
ԱՆԳԱՅԹ, ի, ից, ա. Որ չի գայթում՝ չի սայթաքում, անսայթաք, հաստատ, անսխալ։
ԱՆԳԱՅԹԱԳՂԵԼԻ, ԱՆԳԱՅԹԱԿՂԵԼԻ, ա. Որ չի գայթակղւում, անգայթ։
ԱՆԳԱՅՌԱԳԻՂ, տե՛ս ԱՆԳԱՌԱԳԵՂ։ (Յհ., կթ., 270)։
ԱՆԳԱՅՏ, ա. 1. Ոչ խիտ, նօսր, ցացառ։ 2. Խիստ բարակ, նուրբ, թեթեւ։ 3. (քեր.) Երկու սուղ վանկից բաղկացած։
ԱՆԳԱՅՏԱԿԱՆ, ա. 1. Անգայտ, նօսր։ 2. փխբ. Թեթեւ, ոչ լուրջ, վայրիվերոյ։
ԱՆԳԱՅՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. Նօսրանալ, ցանցառանալ։
ԱՆԳԱՅՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անգայտ՝ անօսր դարձնել։
ԱՆԳԱՅՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անգայտ լինելը, անօսրութիւն, ցանցառութիւն։
ԱՆԳԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՆԿԱՆԵԼ։
ԱՆԳԱՌԱԳԵՂ, անգայռագեղ, ա. Գառագիղում՝ վանդակում չփակուած, ազատ շրջող։
ԱՆԳԱՐ1, գ. Գլխի կէս մասի խիստ ցաւ՝ շեկեկ (Hemicrania, Migraena)։
ԱՆԳԱՐ2, (պհլ.), ի, գ. Հաշուի առնուելը, համարուելը։ Եթէ յայն միտս ուխտաւորք էին, ապա եւ կուսութիւնն չէր յանգարի կուսութեան (Եզնիկ)։
ԱՆԳԱՐԵԼ1, եցի, ն. Հաշուի առնել, դիտել իբրեւ, համարել, սեպել։
ԱՆԳԱՐԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Հաշուի առնուել, համարուել, դիտուել, սեպուել։
ԱՆԳԱՐՇ, ա. 1. Որ չի գարշում, չգարշող։ 2. Ոչ գարշելի։
ԱՆԳԱՒԱՌ, ա. Իր գաւառից՝ ծննդավայրից հեռացած՝ օտարացած, անաշխարհիկ։
ԱՆԳԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆԿԱՒՈՐ։
ԱՆԳԵՂԱՂԷՇ, ԱՆԳԵՂԵԱՅ, տե՛ս ԱՆԳԵՂԵՑԻԿ։
ԱՆԳԵՂԵՑԻԿ, ցկի, կաց, ա. Ոչ գեղեցիկ, գեղեցկութիւնից զուրկ, տգեղ։
ԱՆԳԵՂԵՑԿԱՓՈՐՁԱՊԷՍ, մ. Գեղեցիկին անփորձ լինելով, անմտաբար։
ԱՆԳԵՂԵՑԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Ոչ գեղեցիկ՝ գեղեցկութիւնից զուրկ լինելը, տգեղութիւն։
ԱՆԳԵՐԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի գերել, չգերուող, ազատ։
ԱՆԳԵՕՂ, ա. Գիւղ չունեցող, առանց գիւղի մնացած։
ԱՆԳԷԶ, ա. Ճեղքուածք՝ բիծ՝ արատ չունեցող։
ԱՆԳԷՍ, ա. Գէս՝ երկար մազեր չունեցող։
ԱՆԳԷՏ, գիտի, տաց կամ տից, ա. 1. Չգիտեցող, տգէտ։ 2. Անտեղեակ, անփորձ, անհմուտ։ 3. Անգիտելի, անյայտ, անծանօթ։
ԱՆԳԹԱԲԱՐ, մ. Առանց գթալու՝ խղճալու, անգութ կերպով։
ԱՆԳԹԱԼԻ, ա. Որ գթալու արժանի չէ, որ գութ չի շարժում։
ԱՆԳԹԱԿԱՆ, ա. Անգութին յատուկ, անգութ։
ԱՆԳԹԱՍԷՐ, ա. Ոչ գթասէր, անգութ։
ԱՆԳԹԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԳԱՅԹ։
ԱՆԳԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Անգութ լինելը, գութ չունենալը, անողորմութիւն, անագորոյնութիւն։
ԱՆԳԻԾ, ա. Որի վրայ գծել չի կարելի, չգծուող, անգծելի, կարծր։
ԱՆԳԻՆ, ա. 1. Գին չունեցող, մեծագին, շատ թանկագին։ 2. մ. Առանց գնի, ձրի։
ԱՆԳԻՇԵՐ, ա. Գիշեր չունեցող, առանց գիշերի, աներեկոյ։
ԱՆԳԻՏԱԲԱՐ, մ. Առանց գիտենալու, չգիտենալով։
ԱՆԳԻՏԱԿ, ի, աց, ա. 1. Ոչ գիտակ, անգէտ։
ԱՆԳԻՏԱԿԱՆ, ա. 1. Անգէտին յատուկ, անգիտութեամբ կատարուած։ 2. Տղամարդ չգիտեցած, կոյս։
ԱՆԳԻՏԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Անգիտակ լինելը, անտեղեակութիւն։
ԱՆԳԻՏԱՆԱԼ, ացայ, ԱՆԳԻՏԵԼ, տեալ, չ. ն. 1. Անգէտ լինել։ 2. Անտեղեակ լինել։ 3. Չգիտենալ, չիմանալ։ 4. Չգիտակցել, չհասկանալ։
ԱՆԳԻՏԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի գիտենալ՝ հասկանալ՝ ըմբռնել, անիմանալի, անյայտ, անհաս։
ԱՆԳԻՏԵՆԱԼ, տե՛ս ԱՆԳԻՏԱՆԱԼ։
ԱՆԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անգէտ՝ անտեղեակ լինելը, չգիտենալը։ 2. Անգիտելի լինելը։
ԱՆԳԻՐ, ա. 1. Գրի չառնուած, բանաւոր։ 2. Գիր չունեցող, չփորագրուած, չդրոշմուած։ 3. Որ չի կարելի գրել, անգրելի։ 4. Գրել-կարդալ չիմացող, անգրագէտ։ 5. մ. Առանց գրի կամ գրքի, բերանացի։
ԱՆԳԻՒՂ, տե՛ս ԱՆԳԵՕՂ։
ԱՆԳԻՒՏ, ա. 1. Չգտնուող, անգտանելի, անդառնալի։ 2. Հազուագիւտ, թանկագին, անգին։ 3. Ոչ պիտանի, անօգուտ, փուչ։
ԱՆԳԼԽԱՒՈՐ, ա. մ. Գլխաւոր չունեցող, առանց գլխաւորի։
ԱՆԳԼԽԵԼ, եցայ, չ. Դրամագլուխը կորչել, առանց դրամագլխի մնալ։
ԱՆԳԼՈՐ, ա. Չգլորուող, փխբ. անգայթ, չգայթող։
ԱՆԳԼՈՒԽ, ա. Գլուխ չունեցող, առանց գլխի։
ԱՆԳԾԱԳԻՐ, ԱՆԳԾԱԳՐԵԼԻ, ա. 1. Որ չի կարելի գծագրել։ 2. Սահման չունեցող, անպարագրելի, անսահմանելի։
ԱՆԳԾԱԿԱՆ, ԱՆԳԾԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի գծել, անգիծ։
ԱՆԳՂ, անկղ, գեղ, եղց կամ եղաց, գ. (կենդբ.) Խոշոր գիշակեր թռչուն (Gyps)։
ԱՆԳՆԱԼԻ, ա. 1. Որտեղով չի կարելի՝ դժուարին է գնալ, անկոխ, անմատչելի։ 2. Ուր որ չի կարելի գնալ՝ հասնել, անհասանելի։
ԱՆԳՆԱՑ, տե՛ս ԱՆԳՆԱԼԻ (1)։
ԱՆԳՈԳ, ա. Գոգ՝ խորշ չունեցող, կոկ։
ԱՆԳՈՀ, ա. Ոչ գոհ, դժգոհ։
ԱՆԳՈՀԱՑՈՂ, ի, աց, ա. Չգոհացող, չբաւականացող, անշնորհակալ։
ԱՆԳՈՀԱՑՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անգոհ լինելը, չգոհանալը, անշնորհակալութիւն։
ԱՆԳՈՂԱԿԱՆ, ա. Որտեղից չի կարելի որեւէ բան գողանալ, անգողանալի։
ԱՆԳՈՅ, ի, ից, ա. գ. 1. Գոյութիւն չունեցող, չգոյ, անէ, ոչինչ։ 2. Անկարեւոր, չնչին։ 3. Անյայտ, անյուսալի։
ԱՆԳՈՅԱԿԱՆ, ա. Պակասութիւն արտայայտող՝ հանդիսացող, պակասական։
ԱՆԳՈՅԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անգոյ դառնալ, չքանալ, ոչնչանալ, օտարանալ։
ԱՆԳՈՅՆ, ա. Դժգոյն։
ԱՆԳՈՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Անգոյ լինելը, չգոյութիւն, չքութիւն։
ԱՆԳՈՌՈԶԱԲԱՐ, մ. Առանց գոռոզութեան, խոնարհ կերպով, համեստաբար։
ԱՆԳՈՌՈԶՈՒԹԻՒՆ, գ. Ոչ գոռոզ լինելը, համեստութիւն։
ԱՆԳՈՍՆԱԲԱՐ, մ. Անգոսնելով, արհամարհելով, արհամարհանքով։
ԱՆԳՈՍՆԱՍԷՐ, ա. Որ սիրում է անգոսնել՝ արհամարհել, արհամարհող։
ԱՆԳՈՍՆԵԼ, եցի, ն. Բանի տեղ չդնել, արհամարհել, անարգել, պարսաւել, պախարակել։
ԱՆԳՈՍՆՈՒԹԻՒՆ, ԱՆԳՈՍՆՈՒՄՆ, գ. Անգոսնելը, արհամարհելը։
ԱՆԳՈՎ, ա. Ոչ գովելի, պարսաւելի։
ԱՆԳՈՎԵԼԻ, ա. Ոչ գովելի, պարսաւելի։
ԱՆԳՈՐԾ, ի, ից, ա. 1. Գործ չանող, չաշխատող, չբանող, պարապ, ծոյլ, պղերգ։ 2. Չգործուած, չկատարուած։ 3. Չմշակուած, անխնամ։ 4. Աններգործելի, չներգործուող։ 5. մ. Առանց գործի՝ գործելու, պարապ-սարապ։
ԱՆԳՈՐԾԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անգործ։
ԱՆԳՈՐԾԱԿԱՆ, ա. Անգործ, ծոյլ։
ԱՆԳՈՐԾԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անգործ դառնալ՝ մնալ, անպէտքանալ։
ԱՆԳՈՐԾԵԼԻ, ա. 1. Անգործ, չգործող, չգործուող։ 2. Աններգործելի, չներգործուող, չազդուող։
ԱՆԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անգործ լինելը՝ մնալը, պարապութիւն։ 2. Չգործածուելը, չբանեցուելը, առանց գործածութեան մնալը։
ԱՆԳՈՐՈՎ, ա. Գորով՝ գութ չունեցող, անկարեկից, անգութ։
ԱՆԳՈՐՈՎՈՒԹԻՒՆ, գ. Անգորով լինելը, անգթութիւն։
ԱՆԳՈՒ, ա. Պատշաճաւոր, արժանաւոր։
ԱՆԳՈՒԱԾ, տե՛ս ԱՆԿՈՒԱԾ1 (2)։
ԱՆԳՈՒԹ, ա. Գութ չունեցող, անգորով, անողորմ։
ԱՆԳՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անգոյն լինելը, դժգունութիւն։
ԱՆԳՈՒՇԱԿ, ա. մ. Առանց ազդարարութեան, անսպասելի, յանկարծապէս։
ԱՆԳՈՒՇԵԼ, տե՛ս ԱՆԿՈՒՇԵԼ։
ԱՆԳՏԱԿԱՆ, ԱՆԳՏԱՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԳԻՒՏ։
ԱՆԳՐԱԳԷՏ, ա. Ոչ գրագէտ։
ԱՆԳՐԱՍՏ, ա. Գրաստ չունեցող, հետիոտն, հետեւակ։
ԱՆԳՐԱՒՈՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԳԻՐ։
ԱՆԳՐԵԱԼ, ելոյ, ոց, ա. Չգրուած, անգիր։
ԱՆԳՐԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի՝ անարժան է գրի առնել, անյիշատակելի։
ԱՆԳՐԻՃԵԼ, տե՛ս ՀԱՆԳՐԻՃԵԼ։
ԱՆԳՕՍԱՑԵԱԼ, ա. Չգօսացած, չչորացած։
ԱՆԴ1, ոյ, ոց, եւ ի, ից, գ. Մշակելի հող՝ հանդ, ագարակ, անդաստան, արտեր։
ԱՆԴ2, մ. 1. Այնտեղ, նոյն տեղում։ 2. Այն ժամանակ, մի ժամանակ, ժամանակով, երբեմն։ 3. Այն՝ հանդերձեալ աշխարհում։ 4. Դէպի այնտեղ։ 5. ա. Այն։
ԱՆԴԱԴԱՐ, ա. 1. Դադար՝ հանգիստ չունեցող, չդադարող, անընդհատ, շարունակական։ 2. մ. Առանց դադարելու, շարունակաբար, միշտ։
ԱՆԴԱԴԱՐԱԲԱՐ, ԱՆԴԱԴԱՐԱԳՈՅՆ, ԱՆԴԱԴԱՐԱՊԷՍ, ԱՆԴԱԴԱՐԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԴԱԴԱՐ։
ԱՆԴԱՃԵԼ, (պհլ.), չ. Մտածել, խորհըրդածել, քննել։
ԱՆԴԱՃՈՒՄՆ, ճմունք, գ. Անդաճելը, մտմտուք։
ԱՆԴԱՄ, (պրսկ.), ոյ, ոց, օք կամ ովք, գ. 1. Կենդանի մարմնի արտաքին վերջոյթ։ 2. (յոգնակի ձեւով) Մարմին, ամբողջ մարմինը։
ԱՆԴԱՄԱԲԵԿ, ա. 1. Որեւէ անդամը բեկուած՝ կոտրուած, խեղ։ 2. Անդամները բեկող՝ կոտրատող։
ԱՆԴԱՄԱԹԻՒ, թուի, գ. 1. Անդամները կտոր-կտոր արած եւ հաշուած։ 2. մ. Անդամ-անդամ, կտոր-կտոր, մաս առ մաս։
ԱՆԴԱՄԱԼՈՅԾ, լուծի, աց կամ ից, ա. գ. Անդամալուծութեամբ հիւանդ։
ԱՆԴԱՄԱԼՈՒԾԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անդամալոյծ լինել՝ դառնալ։
ԱՆԴԱՄԱԼՈՒԾՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անդամների խեղում 2. (բժշկ.) Անդամալուծութիւն։
ԱՆԴԱՄԱԽԵՂ, ա. Խեղանդամ, անդամալոյծ։
ԱՆԴԱՄԱԽԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անդամախեղ լինելը, խեղանդամութիւն։
ԱՆԴԱՄԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. Միեւնոյն մարմնի անդամ՝ ուրիշ անդամի հետ։
ԱՆԴԱՄԱԿՈՏՈՐ ԱՌՆԵԼ, Անդամները կոտրատել, գիշատել, յօշոտել։
ԱՆԴԱՄԱՀԱՏ, ա. Անդամը կամ անդամները կտրած։
ԱՆԴԱՄԱՄԱՇ, ա. Անդամները մաշող՝ ջարդող։
ԱՆԴԱՄԱՅԱՂԹ, տե՛ս ՅԱՂԹԱՆԴԱՄ։
ԱՆԴԱՄԱՊԱՏ, ա. Անդամներով պատած։
ԱՆԴԱՆԴԱՂ, ա. 1. Չդանդաղող, ժրաջան, փութաջան, աշխատասէր, անխոնջ։ 2. մ. Առանց դանդաղելու, անմիջապէս։
ԱՆԴԱՆԴԱՂԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆԴԱՆԴԱՂ (2)։
ԱՆԴԱՆԴԱՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԴԱՆԴԱՂ (1)։
ԱՆԴԱՆԴԱՂԵԼ, եցի, չ. Անդանդաղ լինել, փութալ։
ԱՆԴԱՆԴԱՂԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԴԱՆԴԱՂ։
ԱՆԴԱՆԴԱՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անդանդաղ լինելը, փութաջանութիւն, ժրութիւն։
ԱՆԴԱՆՕՐ, մ. 1. Այնտեղ, նոյն տեղը։ 2. Այն ժամանակ։
ԱՆԴԱՇՆ, ա. մ. Ոչ խաղաղ, ոչ հաշտ, անհաշտօրէն։
ԱՆԴԱՊԱՀ, ա. Հանդի՝ ագարակի պահապան՝ հսկող։
ԱՆԴԱՌՆԱԼԻ, ա. 1. Որ յետ չի դառնայ, անդարձ, անխոտոր, անփոփոխելի, հաստատուն։ 2. Որտեղից յետ դառնալ չի կարելի։ 3. մ. Առանց յետ դառնալու, անդառնալի կերպով, անդարձաբար։
ԱՆԴԱՍ, Դասաւորութիւն չունեցող, անկարգ։
ԱՆԴԱՍԱԲԱՐ, մ. Առանց դասաւորութեան, անկարգ կերպով, խառնիխուռն։
ԱՆԴԱՍԱԿԻՑ, ա. Ոչ դասակից, անկցորդ։
ԱՆԴԱՍԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի շարքի մէջ դասել, անկարգ, խառնակ, շփոթ։
ԱՆԴԱՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Անդաս լինելը, անկարգութիւն, խառնակութիւն։
ԱՆԴԱՍՏԱԿ, գ. Գաւիթ, նախադուռ, նախասրահ, բակ։
ԱՆԴԱՍՏԱՆ, ի, աց, գ. Հանդ, արտեր։
ԱՆԴԱՍՏԻԱՐԱԿ, ա. 1. Առանց դաստիարակութեան, անհրահանգ, անկիրթ։ 2. Անպայման։
ԱՆԴԱՏ, ա. 1. Դատի՝ դատաստանի չենթարկուած՝ չենթարկուող, անպարտ, անմեղ։ 2. Չդատուած, չքննուած, անյայտ, անծանօթ։ 3. Չդատող, չքննող, անիրաւ։
ԱՆԴԱՏԱՊԱՐՏ, ի, ից, ա. 1. Որ դատապարտ՝ դատապարտելի չէ, անդատապարտելի, անմեղ, անպարտ։ 2. Անըստգիւտ, անպարսաւ, անարատ։ 3. Պարզերես։
ԱՆԴԱՏԱՊԱՐՏԱԲԱՐ, մ. Անդատապարտ կերպով։
ԱՆԴԱՏԱՊԱՐՏԱԿԱՆ, ԱՆԴԱՏԱՊԱՐՏԵԱԼ, ԱՆԴԱՏԱՊԱՐՏԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԴԱՏԱՊԱՐՏ։
ԱՆԴԱՏԱՊԱՐՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անդատապարտ լինելը, սրբութիւն։
ԱՆԴԱՏԱՒՈՐ, ա. Դատաւոր չունեցող, առանց դատաւորի։
ԱՆԴԱՐՁ1, ի, ից, ա. 1. Դարձի չեկող, յամառ, անզեղջ։ 2. Որտեղից կամ ինչից դառնալ չի կարելի, անդառնալի։ 3. մ. Անդառնալի կերպով, առանց վերադարձի։
ԱՆԴԱՐՁ2, (պհլ.), գ. Կտակ, կտակագիր։
ԱՆԴԱՐՁԱԲԱՐ, մ. Անդարձ՝ անդառնալի կերպով, առանց դարձի։
ԱՆԴԱՐՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Անդարձ՝ անզեղջ լինելը, յամառութիւն։
ԱՆԴԱՐՄԱՆ, ա. Առանց խնամքի՝ հոգացողութեան թողնուած, անխնամ, չմշակուած։ Իջանէր յանկարգ եւ յանդարման տեղիս Գողթան (Կորիւն)։
ԱՆԴԱՒԱՃԱՆԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի դաւաճանել, անկապտելի, անկողոպտելի։
ԱՆԴԱՒԱՃԱՆՈՂ, ա. Չդաւաճանող, անխարդախ, անկեղծ։
ԱՆԴԵԱՅ, դէոյ, դեայք, դեայց, դէոց կամ դէից, գ. Խոշոր եղջերաւոր անասունների հօտ՝ խումբ, նախիր, ջոկ։
ԱՆԴԵԱՈՐԴ, տե՛ս ԱՆԴԷՈՐԴ։
ԱՆԴԵԴԵՒ, ա. Չդեդեւող, չտատանուող, անդրդուելի, հաստատուն, անշարժ։
ԱՆԴԵԼ, եցի, ն. Արտը մշակել՝ վարել-ցանել։
ԱՆԴԵՂԱՅ, ԱՆԴԵՂԵԱՅ, գ. Հակաթոյն, դեղթափ։
ԱՆԴԵՐԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. (կրօն.) Այն՝ հանդերձեալ աշխարհի երանութիւնը։
ԱՆԴԵՐՁԱՊԵՏ, (պհլ.), գ. Կրօնական բարձրաստիճան պաշտօնեայ Պարսկաստանում, մոգպետ։
ԱՆԴԵՒ, ա. Դեւերից ազատ, չդիւահարուած։
ԱՆԴԷՆ, մ. 1. Այնտեղ, հէնց այնտեղ, նոյն տեղը։ 2. Հէնց նոյն ժամանակ, իսկոյն, անմիջապէս, անյապաղ, տեղնուտեղը։ 3. Նորից, դարձեալ, կրկին, վերստին։
ԱՆԴԷՈՐԴ, ի, աց, գ. Նախիրն արածեցնող հովիւ, նախրապան։
ԱՆԴԷՈՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Անդէորդ՝ նախրապան լինելը, նախրապանի զբաղմունքը։
ԱՆԴԷՊ, ա. մ. Ոչ ի դէպ, ոչ տեղին, անտեղի, անհարկի, անպատեհ, անյարմար, անպատշաճ, տարադէպ, տարաժամ։
ԱՆԴԷՔ, էից, գ. Այնտեղ՝ անդրաշխարհում եղողները, այն՝ հանդերձեալ աշխարհի էակները։
ԱՆԴԺՆԴԱԿ, ի, աց, ա. Ոչ շատ դժնդակ։
ԱՆԴԺՈՒԱՐԱՆԱԼԻ, ԱՆԴԺՈՒԱՐԻՆ, ա. Անդժկամ, աննախանձ։
ԱՆԴԺՐԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԴՐԺԵԼԻ։
ԱՆԴԻ1, դիոյ կամ դւոյ, դւոց, տե՛ս ԱՆԴԵԱՅ։
ԱՆԴԻ2, տե՛ս ԱՆՏԻ։
ԱՆԴԻՄԱԴԱՐՁ, ա. Չդիմադարձող, դէմ չկանգնող։
ԱՆԴԻՄԱՀԱՐ, ա. Որին չի կարելի դիմահար լինել՝ դիմադրել՝ դէմ կանգնել, հզօր, ուժեղ, բուռն։
ԱՆԴԻՄԱՃԱՌԵԼԻ, անընդդիմաճառելի, ա. Որին չի կարելի հակաճառել՝ առարկել։
ԱՆԴԻՈՐԴ, տե՛ս ԱՆԴԷՈՐԴ։
ԱՆԴԻՊԱԲԱՐ, մ. Անդէպ՝ անտեղի կերպով։
ԱՆԴԻՏԵԼ, եցի, ն. Չտեսնելու տալ, աչքաթող անել, անտես առնել, անտեսել։
ԱՆԴԻՒՐ, ա. Որ դիւրող՝ դիւրացնող չէ, նեղիչ, դժուարին։
ԱՆԴԼԱԿԻ, տե՛ս ԱՆԴՈՒԼ։
ԱՆԴԼՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԴՈՒԼՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԴՂՈՐԴԵԼԻ, ԱՆԴՂՐԴԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի դղրդել՝ խախտել, անշարժ, հաստատուն, անսասան, անդրդուելի։
ԱՆԴՆԴԱԲԱԺԻՆ, ա. Անդունդը բաժանող, ծովը կտրող։
ԱՆԴՆԴԱԲՆԱԿ, ա. Անդունդում բնակուող՝ եղող։
ԱՆԴՆԴԱԼԻՐ, ԱՆԴՆԴԱԼԻՑ, ա. 1. Մինչեւ անդունդը՝ խորքը լցուած՝ հասած։ 2. Անդունդը՝ խորքերը լցնող։
ԱՆԴՆԴԱԽՈՐ, ա. Անդունդի նման խոր։
ԱՆԴՆԴԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԴՆԴԱՅԻՆ։
ԱՆԴՆԴԱՁԻԳ, ա. Մինչեւ անդունդ ձգուած, կամ անդունդից վեր ձգուած։
ԱՆԴՆԴԱՂՈՒՂԱԿ, ա. Անդունդում՝ ծովում լողացող, ծովային։
ԱԴՆԴԱՅԵՂՑ, ա. Շատ խոր, անդնդախոր, անդնդային։
ԱՆԴՆԴԱՅԻՆ, ա. 1. Անդունդին յատուկ։ 2. Ծովային, ծովի խորքերում գտնուող։ 3. Դժոխային, դժոխքի։
ԱՆԴՆԴԱՇԱՐԺ, ա. Անդունդը շարժող։
ԱՆԴՆԴԱՊԵՏԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Անդունդի կամ ծովի պետին՝ տիրակալին յատուկ՝ վերաբերող։
ԱՆԴՆԴԱՊՏՈՅՏ, ա. Անդունդի մէջ պտոյտներ կատարող՝ ալեկոծուող։
ԱՆԴՆԴԱՍՈՅԶ, ա. Անդունդի՝ ծովի մէջ սուզուած՝ ընկղմուած, ծովահեղձ։
ԱՆԴՆԴԱՎԻԺԱԿ, տե՛ս ԱՆԴՆԴԱՍՈՅԶ։
ԱՆԴՆԴԱՓՈՍ, ա. Անդունդի նման փոս ունեցող, անդնդախոր։
ԱՆԴՆԴԱՔԱԿ, ա. 1. Անդունդը՝ խորքերը քակող՝ պատառող։ 2. Անդունդի նման քակուած՝ բացուած։
ԱՆԴՆԵԼԻ, ա. մ. Չդրուելիք, առանց դնելու կամ դրուելու։
ԱՆԴՈՂԴՈՋ, ի, ից, ա. 1. Չդողդոջող, անշարժ, անփոփոխ։ 2. մ. Առանց դողդոջելու, անշարժաբար, հանդարտօրէն։
ԱՆԴՈՅԼ, տե՛ս ԱՆԴՈՒԼ։
ԱՆԴՈՅՐ,տե՛ս ԱՆԴՈՅՐՐ։
ԱՆԴՈՅՐՐ, ա. 1. Ընդարձակ, լայն։ 2. տե՛ս ԱՆԴԻՒՐ։
ԱՆԴՈՅՐՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԴՈՐՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԴՈՐՐ, 1. գ. տե՛ս ԱՆԴՈՐՐՈՒԹԻՒՆ։ 2. ա. մ. Խաղաղ, հանգիստ, անվրդով։ 3. Լայնարձակ, ընդարձակ։
ԱՆԴՈՐՐԱՄԻՏ, ա. Անդորր մտքով, միտքը անդորր, անխռով։
ԱՆԴՈՐՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ընդարձակուել, լայնանալ։
ԱՆԴՈՐՐԱՊԷՍ, մ. 1. Անդորր կերպով, անդորրաբար։ 2. Ընդարձակ կերպով։
ԱՆԴՈՐՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անդորրութիւն՝ հանգստութիւն տալ, դիւրացնել։
ԱՆԴՈՐՐԵԼ, եցայ, չ. 1. Անդորր դառնալ, խաղաղուել։ 2. Ընդարձակուել, լայնանալ։
ԱՆԴՈՐՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՆԴՈՐՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՆԴՈՐՐԻՉ, ա. գ. Անդորրութիւն պատճառող, հանգստացնող։
ԱՆԴՈՐՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անդորր լինելը, անդորր վիճակ, հանդարտութիւն, հանգստութիւն, խաղաղութիւն։ 2. Ընդարձակութիւն։
ԱՆԴՈՒԼ, ա. մ. Դուլ ու դադար չունեցող, անընդհատ գործող, անդադար, շարունակ։
ԱՆԴՈՒԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Անդուլ՝ անընդհատ՝ անդադար լինելը, անդադարութիւն, շարունակութիւն։
ԱՆԴՈՒՂԵԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. (կրօն.) Անդր կամ վերին ուղեկցութիւն, ուղեկից լինելը դէպի երկինք՝ այն աշխարհը։
ԱՆԴՈՒՆԴՔ, (սովորաբար յոգն. ձեւով), դնդոց, գ. 1. Անյատակ խորութիւն, վիհ։ 2. Ծովի խորքերը՝ յատակը։ 3. Երկրի խորքերը՝ ներքին՝ ստորին շերտերը, ալք։ 4. Դժոխք։ 5. Գերեզման։
ԱՆԴՈՒՌՆ, ա. Դուռ չունեցող, փխբ. անփակ, չլռող, անսանձ, յանդուգն։
ԱՆԴՈՒՍՏ, մ. 1. Այնտեղից, այն կողմից։ 2. Այն ժամանակուանից, սկզբից ի վեր։ 3. Նրանից յետոյ։ 4. Այնտեղ։
ԱՆԴՊԻՐ, ա. Դպրութիւն չիմացող, անուսում, անգրագէտ, տգէտ։
ԱՆԴՊՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Դպրութիւն չիմանալը, անուսումութիւն, անգրագիտութիւն։
ԱՆԴՍՏԻՆ, մ. 1. Հէնց այն (տեղից)։ 2. Հէնց այն (ժամանակուանից), հէնց սկզբից։ 3. Նորից, դարձեալ, վերստին։ 4. Իսկոյն, անմիջապէս։
ԱՆԴՐ, մ. 1. Այնտեղ, դէպի այնտեղ։ 2. Դէն, հեռու, մի կողմ։ 3. Աւելի, առաջ քան, ի վեր քան։ 4. ա. Այն։
ԱՆԴՐԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Այս ու այն կողմ տատանուելը՝ շարժուելը, տարուբերուելը, դանդաչելը։
ԱՆԴՐԱԳԻՐ, ա. Արձանագրութիւն կրող՝ ունեցող, արձանագիր, արձանագրուած։
ԱՆԴՐԱԳՈՅՆ, ա. Առաւելագոյն, աւելի եւս, աւելի քան։
ԱՆԴՐԱԴԱՐՁԵԱԼ, ա. Հակադրուած, հակառակը փոխուած։
ԱՆԴՐԱԴԱՐՁԻ, ձիլ, մբ. 1. Վերստին դառնալ նոյն վիճակին, վերադառնալ։ 2. Հակադարձուել, հակադարձ լինել, փոխադարձաբար բացասել։
ԱՆԴՐԱԴԱՐՁՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Յետ դառնալը։ 2. Նոյն բառին կամ խօսքին դառնալը, կրկնութիւն։ 3. Պատասխան։ 4. Հատուցում։ 5. Շրջասութիւն։
ԱՆԴՐԱԴԱՐՁՈՒՄՆ, գ. 1. Յետ դառնալը։ 2. Նոյն բառին կամ խօսքին դառնալը, կրկնութիւն։ 3. Պատասխան։ 4. Հատուցում։ 5. Շրջասութիւն։
ԱՆԴՐԱԿ, տե՛ս ԱՆՐԱԿ։
ԱՆԴՐԱՆԱԼ, չ. 1. Մշտապէս՝ շարունակ լինել մի բանում, հանապազորդել։ 2. Մի կողմ դառնալ, հեռանալ։
ԱՆԴՐԱՆԻԿ, նկան կամ նկի, կաց, գ. ա. 1. Առաջնածին զաւակ, առաջնեկ։ 2. Մօր միակ զաւակը հանդիսացող, միածին, միամօր։ 3. փխբ. Առաջինը իր տեսակի կամ կարգի մէջ։
ԱՆԴՐԱՆԿԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԵՐԻՑԱԳՈՅՆ։
ԱՆԴՐԱՆԿԱԾԱԽ, ա. Անդրանիկներին ծախող՝ սպառող՝ կոտորող։
ԱՆԴՐԱՆԿԱԾԻՆ, ծնի, նաց, ա. Անդրանիկ զաւակը ծնող, առաջնածին։
ԱՆԴՐԱՆԿԱԾՆՈՒՆԴ, ա. Առաջինը ծնուած, անդրանիկ։
ԱՆԴՐԱՆԿԱՄԱՏՈՅՑ, ա. Անդրանիկ անասունները (զոհ) մատուցող։
ԱՆԴՐԱՆԿԱՐԱՐ, ա. Անդրանիկ՝ առաջնեկ դարձնող։
ԱՆԴՐԱՆԿԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անդրանիկ՝ առաջնեկ դարձնել։
ԱՆԴՐԱՆԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անդրանիկ լինելը, անդրանիկ լինելու իրաւունքը։ 2. Առաջինը լինելը, առաջնութիւն, աւագութիւն։
ԱՆԴՐԱՍՏՈՐՈԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Անդրադարձութեամբ ստորոգութիւն, հակադարձութիւն։
ԱՆԴՐԱՎԱՐ, տե՛ս ԱՆԴՐՈՒՎԱՐ։
ԱՆԴՐԱՎԱՐՏԻՔ, տեաց, գ. 1. Փոխան, վարտիք։ 2. Շալվար, տաբատ։
ԱՆԴՐԱՔԱՅԼԵԼ, չ. Դէպի առաջ քայլել։
ԱՆԴՐԴՈՒԵԼԻ, 1. Որ չի կարելի դրդել՝ խախտել, անխախտելի, հաստատուն։ 2. մ. Առանց դրդուելու՝ խախտուելու։
ԱՆԴՐԷՆ, մ. 1. Նորից, դարձեալ, վերստին, կրկին։ 2. Յետ, դէպի յետ։ 3. Նոյն տեղը։ 4. Այնտեղեւեթ, իսկոյն, անմիջապէս։ 5. Փոխարէն, տեղը։
ԱՆԴՐԷՆԱԴԱՐՁՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԴՐԱԴԱՐՁՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԴՐԷՆԴԱՐՁՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԴՐԱԴԱՐՁՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԴՐԺԵԼԻ, ա. մ. Ապահով, անձեռնմխելի, անկողոպտելի։
ԱՆԴՐԻ, (յուն.), րւոյ, րեաց, գ. Արձան, մարդու քանդակապատկեր։
ԱՆԴՐԻԱԳՈՐԾ, ա. Անդրիի նման շինուած՝ կերտուած։
ԱՆԴՐԻԱՆԴ, ԱՆԴՐԻԱՆՏ, ի, աց, նոյնն է՝ ԱՆԴՐԻ։
ԱՆԴՐԻԱՆՏԱԳՈՐԾ, գ. ա. Արձանագործ։
ԱՆԴՐԻԱՍՏԵՂԾ, գ. ա. Արձանագործ։
ԱՆԴՐԻՆԱԴԱՐՁԱԿԱՆ, ա. Անդրադարձութեան վերաբերող, անդրադարձ, հակադարձ։
ԱՆԴՐՈՄԻԴԷՍ, գ. (աստղգ.) Հիւսիսային երկնակամարի համաստեղութիւններից մէկը, որ նկարում են շղթայակապ կնոջ կերպարանքով։
ԱՆԴՐՈՅԹՔ, գ. Փսխում, փսխելը, ործկալը։
ԱՆԴՐՈՇՄ, ի, աց, ա. 1. Դրոշմ՝ նշան չունեցող։ 2. Մկրտութեան դրոշմ չստացած, չմկրտուած, անկնունք։
ԱՆԴՐՈՒԱՏ, ա. Որ չի կարելի դրուատել, ոչ գովելի։
ԱՆԴՐՈՒԱՐ, տե՛ս ԱՆԴՐՈՒՎԱՐ։
ԱՆԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Որեւէ սահմանից՝ ամեն ինչից այն կողմ լինելը, գերազանցութիւն, կատարելութիւն։
ԱՆԴՐՈՒՎԱՐ, ի, աց, գ. 1. Զոյգ ձի կամ ջորի՝ կառքին կամ գահաւորակին լծուած։ 2. Լծուած կառք կամ գահաւորակ։ 3. (կրօն.) Նախաստեղծներին խաբող օձը։
ԱՆԴՐՎԱՐ, ի, աց, գ. 1. Զոյգ ձի կամ ջորի՝ կառքին կամ գահաւորակին լծուած։ 2. Լծուած կառք կամ գահաւորակ։ 3. (կրօն.) Նախաստեղծներին խաբող օձը։
ԱՆԵԶՐ, ա. Եզր՝ սահման՝ ոլորտ չունեցող, անծայր, անվերջ, անհուն, անբաւ, անպարփակ, անվախճան։
ԱՆԵԶՐԱԿԱՆ, ա. Եզր՝ սահման՝ ոլորտ չունեցող, անծայր, անվերջ, անհուն, անբաւ, անպարփակ, անվախճան։
ԱՆԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Եզրակացութեան բացակայութիւն, խօսք՝ առանց հետեւանքի։
ԱՆԵԼ, ա. 1. Ելք՝ դուրս գալու տեղ չունեցող, անզերծանելի։ 2. Որ չի ելնում՝ դուրս չի գալիս՝ չի ջնջւում։ 3. Որի վրայ ելնել՝ բարձրանալ հնարաւոր չէ, անկոխ, անհպելի, անմատչելի։
ԱՆԵԼԱՆԵԼԻ, ա. 1. Ելք՝ դուրս գալու տեղ չունեցող, անզերծանելի։ 2. Որ չի ելնում՝ դուրս չի գալիս՝ չի ջնջւում։ 3. Որի վրայ ելնել՝ բարձրանալ հնարաւոր չէ, անկոխ, անհպելի, անմատչելի։
ԱՆԵԿԱՄՏԱԲԱՐ, մ. Ոչ եկամուտ կերպով, ի բնէ, ինքնին։
ԱՆԵՂ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Չգոյ, չեղած, գոյութիւն չունեցող։ 2. (կրօն.) Անստեղծ, չստեղծուած, ինքնագոյ։ 3. Պարզ՝ չբաղադրուած (կոյս թիւ, այսինքն՝ 7)։
ԱՆԵՂԱԾԻՆ, ա. (կրօն.) Անեղից ծնած, անեղ ծնունդ (Քրիստոսի մակդիրներից մէկը)։
ԱՆԵՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԵՂ։
ԱՆԵՂԱԿԵՐՏ, ա. (կրօն.) Անեղից կերտուած՝ ստեղծուած՝ շինուած, աստուածաշէն։
ԱՆԵՂԱԿԻՑ, ա. (կրօն.) Անեղութեամբ կցորդ, էակից, համագոյ։
ԱՆԵՂԱՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԵՂ։
ԱՆԵՂԱՇԷՆ, տե՛ս ԱՆԵՂԱԿԵՐՏ։
ԱՆԵՂԵԱԼ, տե՛ս ԱՆԵՂ։
ԱՆԵՂԾ, ա. 1. Չեղծուող, անխաթարելի, անապական։ 2. Մշտական, անփոփոխ, անջինջ, անմահ։
ԱՆԵՂԾԱԿԱՆ, ա. 1. Չեղծուող, անխաթարելի, անապական։ 2. Մշտական, անփոփոխ, անջինջ, անմահ։
ԱՆԵՂԾԱՆԵԼԻ, ա. 1. Չեղծուող, անխաթարելի, անապական։ 2. Մշտական, անփոփոխ, անջինջ, անմահ։
ԱՆԵՂԾԱՊԷՍ, մ. Անեղծ՝ անապական կերպով։
ԱՆԵՂԾԵԱԼ, տե՛ս ԱՆԵՂԾ։
ԱՆԵՂԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անեղծ լինելը։
ԱՆԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անեղ լինելը։
ԱՆԵՊԵՐ, ա. մ. Առանց պակասութեան, պակասութիւն չունեցող, անպարսաւելի, անարատ։
ԱՆԵՊԻՍԿՈՊՈՍ, սունք, ա. Եպիսկոպոս չունեցող, առանց եպիսկոպոսի, անառաջնորդ։
ԱՆԵՐ, ոյ, գ. 1. Կնոջ հայրը (փեսայի համար)։ 2. Աներոջ որդի, աներորդի, աներձագ։
ԱՆԵՐԱԺԻՇՏ, ի, աց, ա. Երաժշտական արուեստից զուրկ՝ անմասն, անկիրթ, անշնորհք, տգէտ։
ԱՆԵՐԱԺՇՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աներաժիշտ։
ԱՆԵՐԱԺՇՏԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Երաժշտական արուեստին անտեղեակ՝ անմասն լինելը, անկրթութիւն, տգիտութիւն։
ԱՆԵՐԱԺՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Երաժշտական արուեստին անտեղեակ՝ անմասն լինելը, անկրթութիւն, տգիտութիւն։
ԱՆԵՐԱԽՏԻ, ա. մ. Երախտիքը չճանաչուած՝ չգնահատուած, առանց երախտագիտութեան՝ շնորհակալութեան, երախտիքը չճանաչելով։
ԱՆԵՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. Աներ դառնալ։
ԱՆԵՐԱՍԱՆ, ա. 1. Երասան՝ սանձ չունեցող։ 2. փխբ. Սանձարձակ, անսանձ, ապերասան, յանդուգն, լիրբ։
ԱՆԵՐԱՍԱՆԱԲԱՐ, մ. Աներասան՝ անսանձ կերպով, յանդգնաբար։
ԱՆԵՐԱՍԱՆԱԿ, տե՛ս ԱՆԵՐԱՍԱՆ։
ԱՆԵՐԲ, ա. Որի համար երբ չկայ, անժամանակ, մշտնջենաւոր, յաւիտենական։
ԱՆԵՐԲԱԲԱՐ, մ. Անժամանակ կերպով, անժամանակաբար։
ԱՆԵՐԴՈՒՄՆ, 1. ա. Որ չի երդւում, չերդուող։ 2. գ. Չերդուելը։
ԱՆԵՐԵԱԿ, ա. Երեկոյ չունեցող, միշտ լուսաւոր։
ԱՆԵՐԵԿ, ա. Երեկոյ չունեցող, միշտ լուսաւոր։
ԱՆԵՐԵԿՈՅ, ա. Երեկոյ չունեցող, միշտ լուսաւոր։
ԱՆԵՐԵՍԱՆԱԿ, տե՛ս ԱՆԵՐԱՍԱՆ։
ԱՆԵՐԵՒԱԿ, ա. 1. Չերեւացող, աներեւոյթ, անտես։ 2. Անյայտ, անծանօթ։ 3. Աղօտ, մթին։ 4. Աչքի չընկնող, աննշան։ 5. մ. Աներեւոյթ կերպով, աներեւութաբար, անյայտօրէն։
ԱՆԵՐԵՒԱԿԻ, ա. 1. Չերեւացող, աներեւոյթ, անտես։ 2. Անյայտ, անծանօթ։ 3. Աղօտ, մթին։ 4. Աչքի չընկնող, աննշան։ 5. մ. Աներեւոյթ կերպով, աներեւութաբար, անյայտօրէն։
ԱՆԵՐԵՒԱՆ, ԱՆԵՐԵՒԵԼԻ, ա. 1. Աներեւոյթ, չերեւացող, անտես։ 2. Աչքի չընկնող, հասարակ, աննշան։
ԱՆԵՐԵՒԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Աներեւոյթ դարձնել, աղօտացնել, պղտորել։
ԱՆԵՐԵՒՈՅԹ, ութի, ից, ա. 1. Չերեւացող, տեսողութեանն անմատչելի։ 2. Անծանօթ, գաղտնի, ծածուկ։ 3. Անստոյգ, անյայտ։ 4. Աչքի չընկնող, աննշան։ 5. մ. Աներեւոյթ կերպով։
ԱՆԵՐԵՒՈՒԹԱԲԱՐ, մ. Աներեւոյթ կերպով, աննկատելիօրէն, անտեսանելիօրէն, անյայտաբար, ծածկաբար։
ԱՆԵՐԵՒՈՒԹԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԵՐԵՒՈՅԹ։
ԱՆԵՐԵՒՈՒԹԱՆԱԼ, ացայ, չ. Աներեւոյթ լինել՝ դառնալ, անհետանալ, վերանալ։
ԱՆԵՐԵՒՈՒԹԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԵՐԵՒՈՒԹԱԲԱՐ։
ԱՆԵՐԵՒՈՒԹԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Աներեւոյթ դարձնել, անհետ կորցնել, ծածկել։
ԱՆԵՐԵՒՈՒԹԵԼ, (իմ), տե՛ս ԱՆԵՐԵՒՈՒԹԱՆԱԼ։
ԱՆԵՐԵՒՈՒԹԵՐԱԿ, ա. Որի երակները կամ անցքերը աներեւոյթ եւ գաղտնի են։
ԱՆԵՐԵՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Աներեւոյթ լինելը։
ԱՆԵՐԵՒՈՒԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Աներեւոյթ լինելը։
ԱՆԵՐԵՒՈՒԹՈՒՍՏ, կամ ՅԱՆԵՐԵՒՈՒԹՈՒՍՏ, մ. Աներեւոյթ կերպով, անտեսանելի տեղից, յանկարծակի։
ԱՆԵՐԿ, ոյ, ոց, ա. Երկ՝ աշխատանք չունեցող, առանց աշխատանքի, անգործ։
ԱՆԵՐԿԱԹ, ա. Երկաթ չունեցող, փխբ. առանց երկաթի՝ շղթայի՝ կապանքների։
ԱՆԵՐԿԱՏ, ա. Երկու մասի չբաժանուած, երկու կտոր չեղած։
ԱՆԵՐԿԲԱՅ, ա. 1. Երկբայութիւն՝ կասկած չյարուցող, անկասկածելի, աներկբայելի։ 2. մ. տե՛ս ԱՆԵՐԿԲԱՅԱԲԱՐ։
ԱՆԵՐԿԲԱՅԱԲԱՐ, մ. 1. Աներկբայ կերպով, առանց երկբայութեան, հաւաստիօրէն։ 2. Անվեհեր, անվախ, աներկիւղ։
ԱՆԵՐԿԲԱՅԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԵՐԿԲԱՅ։
ԱՆԵՐԿԲԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Աներկբայ՝ անկասկածելի լինելը, հաւաստիութիւն։
ԱՆԵՐԿԵՂ, տե՛ս ԱՆԵՐԿԻՒՂ։
ԱՆԵՐԿԵՒԱՆ, ա. մ. Առանց երկմտութեան՝ կասկածանքի, աներկիւղ, անկասկած, անխարդախ, անկեղծ։
ԱՆԵՐԿԵՒԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աներկեւան լինելը, անկասկածութիւն։
ԱՆԵՐԿԻՒՂ, աներկեւղ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Երկիւղ չունեցող, անվեհեր, անվախ, անահ։ 2. Երկիւղ՝ կասկած չյարուցող, ապահով։ 3. Ոչ երկիւղած, երկիւղածութիւն չունեցող։ 4. մ. տե՛ս ԱՆԵՐԿԻՒՂԱԲԱՐ։
ԱՆԵՐԿԻՒՂԱԲԱՐ, մ. Աներկիւղ կերպով, առանց երկիւղի, վստահութեամբ, ապահովապէս, համարձակ։
ԱՆԵՐԿԻՒՂԱԾ, ի, աց, ա. 1. Ոչ երկիւղած, երկիւղածութիւն չունեցող։ 2. Աներկիւղ, արիական։
ԱՆԵՐԿԻՒՂԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Աներկիւղած՝ աներկիւղ լինելը։
ԱՆԵՐԿԻՒՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԵՐԿԻՒՂ։
ԱՆԵՐԿԻՒՂԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԵՐԿԻՒՂԱԲԱՐ։
ԱՆԵՐԿԻՒՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Աներկիւղ լինելը։
ԱՆԵՐԿԻՒՂՈՒՏ, տե՛ս ԱՆԵՐԿԻՒՂ (2)։
ԱՆԵՐԿՀԱՒԱՏ, ա. մ. Աներկբայ, առանց երկմտելու։
ԱՆԵՐԿՄԻՏ, ա. 1. Ոչ երկմիտ, ոչ կասկածոտ։ 2. Անկասկած, աներկբայ։
ԱՆԵՐԿՄՏԵԼԻ, ա. Անկասկածելի, աներկբայելի։
ԱՆԵՐԿՈՒԱՆԱԼԻ, տե՛ս ԱՆՅԵՐԿՈՒԱՆԱԼԻ։
ԱՆԵՐԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Ոչ երկու լինելը, մէկ հատ լինելը։
ԱՆԵՐԿՉՈՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԵՐԿԻՒՂՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԵՐԿՐԱԳՈՐԾԵԼԻ, ա. Անմշակելի, անմշակ, խոպան, կորդ։
ԱՆԵՐԿՐԱՉԱՓ, ԱՆԵՐԿՐԱՉԱՓԱԿԱՆ, ա. Ոչ երկրաչափ, երկրաչափութեանն անտեղեակ։
ԱՆԵՐԿՐԱՍԷՐ, ա. Ոչ երկրասէր, երկրային՝ աշխարհիկ կեանքը չսիրող։
ԱՆԵՐԿՐՊԱԳԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի՝ արժանի չէ երկրպագել։
ԱՆԵՐԿՐՊԱԳՈՒ, ի, աց, ա. Չերկրպագող։
ԱՆԵՐՋԱՆԻԿ, ա. Ոչ երջանիկ, դժբախտ, թշուառ։
ԱՆԶԱՅՐ, ա. Չզայրացող, չբարկացող։
ԱՆԶԱՆԱԶԱՆ, ի, ից, ա. 1. Անտարբեր, անխտիր եւ անընտրող, միջին տեղը գրաւող։ 2. Չզանազանուող, չփոփոխուող։
ԱՆԶԱՆԱԶԱՆԱԲԱՐ, ԱՆԶԱՆԱԶԱՆԱՊԷՍ, մ. Անփոփոխ՝ անխտիր կերպով, անբաժանաբար։
ԱՆԶԱՆԱԶԱՆԵԱԼ, տե՛ս ԱՆԶԱՆԱԶԱՆ։
ԱՆԶԱՆԱԶԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անզանազան՝ անտարբեր՝ անխտիր լինելը։
ԱՆԶԱՆԳԻՏԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆԵՐԿԻՒՂԱԲԱՐ։
ԱՆԶԱՆԳԻՏԵԼԻ, ա. Աներկիւղ։
ԱՆԶԱՆԿ, անզանգ, ա. Չզանգուած, չխառնուած, չմիաւորուած։
ԱՆԶԱՏ, ի, ից, ա. 1. Որ չի կարող զատուել, մասերի չբաժանուող, անբաժանելի։ 2. Չզատուած, չբաժանուած, չհեռացած։
ԱՆԶԱՏԱԲԱՐ, մ. Առանց զատուելու՝ բաժանուելու, միասին։
ԱՆԶԱՏԱԿԱՆ, ԱՆԶԱՏԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի զատել՝ բաժանել՝ հեռացնել, անբաժանելի։
ԱՆԶԱՐԴ, ա. Զարդ՝ զարդարանք չունեցող, անշուք։
ԱՆԶԱՐԴԱՆԱԼ, ացայ, տե՛ս ԱՆԶԱՐԴԵԼ (իմ)։
ԱՆԶԱՐԴԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անզարդ՝ անշուք դարձնել։
ԱՆԶԱՐԴԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անզարդ դառնալ, անշքանալ։
ԱՆԶԱՐԴԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՆԶԱՐԴԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՆԶԱՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անզարդ լինելը, անշքութիւն, տձեւութիւն։ 2. Անկարգութիւն, անվայելչութիւն։
ԱՆԶԱՐՀՈՒՐԵԼԻ, ա. Ոչ զարհուրելի, անվեհեր, աներկիւղ։
ԱՆԶԱՐՄ, ա. մ. Զարմ՝ սերունդ չունեցող, առանց զարմի՝ սերունդի, անզաւակ։
ԱՆԶԱՐՄԱՆԱԼԻ, ա. Ոչ զարմանալի։
ԱՆԶԱՒԱԿ, ա. մ. 1. Զաւակ չունեցող, անորդի։ 2. Չպտղաբերող, անպտուղ, ամուլ։
ԱՆԶԱՒԱԿԱՆԱԼ, ացայ, տե՛ս ԱՆԶԱՒԱԿԵԼ2 (իմ)։
ԱՆԶԱՒԱԿԵԼ1, եցի, ն. Անզաւակ դարձնել, զաւակներից զրկել։
ԱՆԶԱՒԱԿԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Անզաւակ դառնալ, զաւակներից զրկուել։
ԱՆԶԱՒԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Անզաւակ լինելը, անժառանգ մնալը, անորդութիւն։
ԱՆԶԱՒԱԿՈՒՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. Զաւակ չբերող՝ չունեցող, ամուլ։
ԱՆԶԲԱՂ, ա. մ. Ոչ մտազբաղ, անխռով, հանդարտ, հանգիստ, խաղաղ։
ԱՆԶԲԱՂԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆԶԲԱՂԱՊԷՍ։
ԱՆԶԲԱՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԶԲԱՂ։
ԱՆԶԲԱՂԱՊԷՍ, մ. 1. Անզբաղ կերպով, անշփոթ։ 2. Առանց յապաղելու՝ դանդաղելու, անմիջապէս, փութով։
ԱՆԶԲԱՂԱՍԷՐ, ա. Անզբաղ կեանք՝ առանձնութիւն սիրող։
ԱՆԶԲԱՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անզբաղ լինելը։
ԱՆԶԲՕՍ, տե՛ս ԱՆԶԲԱՂ։
ԱՆԶԲՕՍՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԶԲԱՂՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԶԳԱԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Որ չի զգում, չզգացող, անզգայ։ 2. Որ չի կարելի զգալ՝ ըմբռնել, ոչ իմանալի։
ԱՆԶԳԱԾ, ի, ից, ա. Չզգածուող, չզգացող, անզգայ։
ԱՆԶԳԱՄ, ի, աց կամ ից, ա. 1. Անմիտ, չար, վատ։ 2. Յանդուգն, անպատկառ։ 3. Անպարկեշտ, անառակ։
ԱՆԶԳԱՄԱԲԱՐ, մ. Անզգամի նման, անզգամ կերպով։
ԱՆԶԳԱՄԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անզգամ։
ԱՆԶԳԱՄԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անզգամ դառնալ, անզգամութիւն անել։
ԱՆԶԳԱՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Անզգամ լինելը, անզգամի արարք՝ վարքագիծ։
ԱՆԶԳԱՅ, ի, ից, ա. 1. Որ չի զգում, զգայութիւնից զուրկ, անշունչ, անկենդան։ 2. Չզգացող, չկշռադատող, անմիտ, անբան։
ԱՆԶԳԱՅԱԲԱՐ, մ. Առանց զգալու, անզգայ կերպով։
ԱՆԶԳԱՅԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անզգայ, խիստ անխելք։
ԱՆԶԳԱՅԱԿԱՆ, ա. Անզգային յատուկ, անզգայ։
ԱՆԶԳԱՅԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անզգայ դառնալ, զգայութիւնը կորցնել։ 2. Զգայութիւնը թուլանալ՝ բթանալ, թմրել։
ԱՆԶԳԱՅԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԶԳԱՅԱԲԱՐ։
ԱՆԶԳԱՅԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անզգայ դարձնել, թմրեցնել։
ԱՆԶԳԱՅԵԼ, (իմ), եցայ, տե՛ս ԱՆԶԳԱՅԱՆԱԼ։
ԱՆԶԳԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անզգայ լինելը, զգայութեան պակասութիւն՝ բացակայութիւն, չզգալը։ 2. Անմտութիւն, անխոհեմութիւն, անխելքութիւն։
ԱՆԶԳԱՅՈՒՆ, ա. Ոչ զգայուն, անզգայ։
ԱՆԶԳԱՍՏ, ի, ից, ա. 1. Ոչ զգաստ, անզգոյշ։ 2. Չզգուշացուած, անսպասելի։
ԱՆԶԳԱՍՏԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆԶԳԱՅԱԲԱՐ։
ԱՆԶԳԱՍՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անզգաստ լինելը, անզգուշութիւն, անհոգութիւն։
ԱՆԶԳԵՍՏ, ա. 1. Զգեստ չունեցող, մերկ։ 2. մ. Առանց զգեստի։
ԱՆԶԳԵՍՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Զգեստ չունենալը, մերկ լինելը։
ԱՆԶԳՈՅՇ, ի, ից, ա. 1. Ոչ զգոյշ, անզգաստ։ 2. Չնախազգուշացուած, անսպասելի, անակնկալ։ 3. մ. տե՛ս ԱՆԶԳՈՒՇԱԲԱՐ։
ԱՆԶԳՈՒՇԱԲԱՐ, մ. Անզգոյշ կերպով, յանկարծակի։
ԱՆԶԳՈՒՇԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անզգոյշ։
ԱՆԶԳՈՒՇԱԼԻ, ա. Անզգոյշ, առանց զգուշութեան թողնուած։
ԱՆԶԳՈՒՇԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԶԳՈՅՇ։
ԱՆԶԳՈՒՇԱՑՈՂ, տե՛ս ԱՆԶԳՈՅՇ (1)։ (Փարպ., 198)։
ԱՆԶԳՈՒՇՈՒԹԻՒՆ, գ. Անզգոյշ լինելը։
ԱՆԶԳՕՆ, ա. Ոչ զգօն, անզգաստ, անխրատ, անզգամ։
ԱՆԶԵԽ, կամ ԱՆԶԵՂԽ, ա. Ոչ զեխ, ժուժկալ, զգաստ։
ԱՆԶԵՂԽ, ա. Ոչ զեխ, ժուժկալ, զգաստ։
ԱՆԶԵԿՈՒՑԱՆԵԼԻ, ա. Անպատմելի։
ԱՆԶԵՂՋ, ա. 1. Չզղջացող, չապաշաւող, անդարձ։ 2. Որի համար չեն զղջում, անստրջանալի, չփոշմանելի, անփոփոխ։
ԱՆԶԵՂՋԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԶԵՂՋ։
ԱՆԶԵՆ, ա. Չզենուած, չմորթուած։
ԱՆԶԵՆԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Որ չի կարելի զենել՝ զոհ մատուցել։
ԱՆԶԵՏԵՂԵԱԼ, ա. Չզետեղուած, լաւ չտեղաւորուած։
ԱՆԶԵՐԾ, ա. 1. Ինչից չի կարելի զերծանել՝ ազատուել՝ դուրս գալ, անճողոպրելի։ 2. Չքանդուող։
ԱՆԶԵՐԾԱՆԵԼԻ, ա. 1. Ինչից չի կարելի զերծանել՝ ազատուել՝ դուրս գալ, անճողոպրելի։ 2. Չքանդուող։
ԱՆԶԵՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկապտելի՝ անբռնաբարելի դրութիւն, ապահովութիւն, անձեռնմխելիութիւն։
ԱՆԶԶՈՒԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի նեղել՝ վնասել, անվնաս։
ԱՆԶԷՆ, ա. մ. Զէնք չունեցող, առանց զէնքի։
ԱՆԶԸՆԿԵՆԼԻ, ա. Որ չի կարելի դէն ձգել՝ շպրտել։
ԱՆԶԻՆԱՀԱՐ, ա. Զէնքի հարուած չստացած, առանց զէնքի հարուածի։
ԱՆԶԻՐԿ, ա. Չզրկուած, ոչ անմասն։
ԱՆԶՂՋԱԲԱՐ, մ. Առանց զղջալու։
ԱՆԶՂՋԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԶԵՂՋ։
ԱՆԶՂՋԱՆԱԼԻ, ա. 1. Ինչի համար չեն զղջում, անտրտմական։ 2. Չզղջացող, անզեղջ։
ԱՆԶՂՋՈՒԹԻՒՆ, գ. Անզեղջ լինելը՝ մնալը։
ԱՆԶՄՏԱՒԱԾԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի մտքով բովանդակել՝ անց կացնել, աներեւակայելի։
ԱՆԽՌՈՎԱԲԱՐ, մ. Անխռով կերպով։
ԱՆԽՌՈՎՈՒԹԻՒՆ, գ. Անխռով լինելը, խաղաղութիւն, հանդարտութիւն, անդորրութիւն։
ԱՆԽՏԻՐ, տրի, ից կամ աց, ա. 1. Խտրութիւն չանող, չզանազանող, անաչառ։ 2. Չզգուշացող։ 3. Պէսպէս, տարբեր։ 4. մ. Առանց խտրութեան՝ ջոկողութեան, առանց զանազանելու։
ԱՆԽՏԻՐՍ, ԱՆԽՏՐԱԲԱՐ, ԱՆԽՏՐԱՊԷՍ, մ. Առանց խտրութեան, անխտիր կերպով, անզանազանաբար։
ԱՆԽՏՐՈՑ, ա. մ. Որտեղ խտրոց՝ անջըրպետ չկայ, առանց արգելքի, անարգել, անխափան։
ԱՆԽՏՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անխտիր լինելը, խտրութիւն՝ ջոկողութիւն չանելը, չզանազանելը։
ԱՆԽՐԱԽՈՅՍ, ա. Որ խրախոյս չի գտնում, առանց խրախոյսի, լքուած։
ԱՆԽՐԱԽՈՒՍԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի խրախուսել, ոչ խրախուսելի։
ԱՆԽՐԱՄ, ա. Խրամ՝ ճեղքուածք չունեցող։
ԱՆԽՐԱՄԱՏԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի խրամատել՝ ճեղքել։
ԱՆԽՐԱՏ, ի, ից, ա. 1. Չխրատուած, չկրթուած, չդաստիարակուած։ 2. Ստահակ, անկիրթ, անսաստ։ 3. Խրատ՝ հրահանգ չարտայայտող, ոչ խրատական, տխմարական, անպէտք, անշահ։ 4. Առանց ուրիշից խրատ առնելու՝ սովորելու։
ԱՆԽՐԱՏԱԲԱՐ, մ. Անխրատ կերպով, իբրեւ անխրատ, տխմարաբար, անմտաբար։
ԱՆԽՐԱՏԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԽՐԱՏ։
ԱՆԽՐԱՏԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԽՐԱՏԱԲԱՐ։
ԱՆԽՐԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անխրատ լինելը։ 2. Անխրատ վերաբերմունք՝ արարք։
ԱՆԽՕԹԱՑԵԱԼ, ա. Չխօթացած, չհիւանդացած, առողջ։
ԱՆԽՕՍ, ի, ից, ա. 1. Խօսելու կարողութիւնից զուրկ, ոչ խօսուն, համր, անբան, անշունչ։ 2. Չխօսող, լուռ մնացող։ 3. Անասելի, անպատմելի։ 4. Չնշանուած, կոյս։ 5. մ. Առանց խօսելու, լռութեամբ։
ԱՆԽՕՍԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԱՆԲԱՆԱԳՈՅՆ։
ԱՆԽՕՍԵԼԻ, ա. Անասելի, անպատմելի։
ԱՆԽՕՍՆԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԱՆԽՕՍԱԳՈՅՆ։
ԱՆԽՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Անխօս լինելը, անբանութիւն։
ԱՆԽՕՍՈՒՆ, ա. Խօսելու կարողութիւնից զուրկ, ոչ խօսուն, անխօս։
ԱՆԾԱԳ, ա. Լոյսը լաւ չծագած։
ԱՆԾԱԳԵԼԻ, ա. Միշտ խաւար, անլոյս, մութ։
ԱՆԾԱԽ, ա. 1. Չսպառուող, անհատնում, անսպառ, աննուազ։ 2. Առանց ծախսի, անծախս։
ԱՆԾԱԽԱԲԱՐ, մ. Անծախ՝ անսպառ՝ անհատնելի կերպով, առատապէս։
ԱՆԾԱԽԱԿԱՆ, ա. Անծախ, չսպառուող, անհատնում։
ԱՆԾԱԽԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԾԱԽԱԲԱՐ։
ԱՆԾԱԽԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԾԱԽ (1)։
ԱՆԾԱԽՈՂ, ա. Շատ ծախս չանող, չծախսող, խնայող, ժլատ։
ԱՆԾԱԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Անծախ լինելը։
ԱՆԾԱԽՈՒՄՆ, ա. Չսպառուած, չայրուած։
ԱՆԾԱԾԿԱԲԱՐ, ԱՆԾԱԾԿԱՊԷՍ, մ. Անծածուկ կերպով, ծածուկ չպահելով, յայտնապէս։
ԱՆԾԱԾԿԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի ծածկել, անծածուկ։
ԱՆԾԱԾԿՈՅԹ, ա. Ծածկոյթ չունեցող, մերկ, բաց։
ԱՆԾԱԾՈՒԿ, ա. 1. Ոչ ծածուկ, անթաքուն, բացայայտ, ակներեւ։ 2. Չծածկուած, բաց։ 3. մ. Առանց ծածկելու, յայտնապէս։
ԱՆԾԱԿ, ա. Ծակ չունեցող, չծակած։
ԱՆԾԱՂԻԿ, ա. Ծաղիկ չունեցող՝ չբերող, ծաղկից զուրկ, չծաղկող։
ԱՆԾԱՂՐԱԾՈՒ, ա. Ոչ ծաղրածու, ոչ խեղկատակ, չծաղրող։
ԱՆԾԱՂՐԱՑԵԱԼ, ա. Չծիծաղող, անժպիտ, տխուր, մռայլ։
ԱՆԾԱՄ, ա. Չծամուած, չծամուող։
ԱՆԾԱՄԱԾՈՒՌ, ա. մ. Չծամածռուած, չխեղաթիւրուած, առանց ծամածռելու, անվթար։
ԱՆԾԱՅՐ, ի, ից, ա. Ծայր չունեցող, անեզր, անսահման, անվախճան, անհատնում։
ԱՆԾԱՅՐԵՆԻ, ա. Ծայր չունեցող, անծայր, անեզր, անսահման։
ԱՆԾԱՆ, ա. Անծանօթ, անյայտ, անճանաչելի, անիմանալի։
ԱՆԾԱՆԱԿ, ա. Չծանակուած, չխայտառակուած, անարատ։
ԱՆԾԱՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Անծանակ լինելը, անարատութիւն։
ԱՆԾԱՆՐ, ա. Ոչ ծանր, թեթեւ։
ԱՆԾԱՆՐԱԳՈՅՆ, ա. մ. Շատ թեթեւ, խիստ թեթեւակի։
ԱՆԾԱՆՐԱՊԷՍ, մ. Անծանր կերպով, թեթեւապէս։
ԱՆԾԱՆՕԹ, ի, ից, ա. 1. Որ ծանօթ չէ՝ չի ճանաչում, անտեղեակ, անգէտ։ 2. Ոչ ծանօթ, օտար, անյայտ։ 3. Չճանաչուած, աննշան։ 4. Անիմանալի, անհաս։
ԱՆԾԱՆՕԹԱԲԱՐ, մ. Ւբրեւ անծանօթ՝ օտար, անյայտաբար։
ԱՆԾԱՆՕԹԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անծանօթ դառնալ, անտեղեակ լինել, օտարանալ։
ԱՆԾԱՆՕԹԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԾԱՆՕԹԱԲԱՐ։
ԱՆԾԱՆՕԹՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անծանօթ՝ անտեղեակ՝ անգէտ լինելը։ 2. Չճանաչուած՝ անյայտ լինելը։
ԱՆԾԱՌ, ա. Որտեղ ծառ չկայ, ծառազուրկ։
ԱՆԾԱՌԱՅ, ի, ից, ա. 1. Ծառայ չունեցող։ 2. Ոչ ծառայ, ազատ։
ԱՆԾԱՌԱՅԱԲԱՐ, մ. Ոչ իբրեւ ծառայ, ազատաբար։
ԱՆԾԱՌԱՅԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԾԱՌԱՅ (2)։
ԱՆԾԱՌԱՅԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԾԱՌԱՅ (2)։
ԱՆԾԱՐԱՒ, ա. Չծարաւեցնող, զովացուցիչ։
ԱՆԾԱՐԱՒԵԼԻ, ա. Չծարաւեցնող, զովացուցիչ։
ԱՆԾԵՐ, ա. 1. Չծերացող։ 2. Չհնացող։ 3. փխբ. Յաւէրժական, մշտնջենաւոր, յաւիտենական, անփոփոխելի, անեղծ, անանց։
ԱՆԾԵՐԱԿԱՆ, ա. 1. Չծերացող։ 2. Չհնացող։ 3. փխբ. Յաւէրժական, մշտնջենաւոր, յաւիտենական, անփոփոխելի, անեղծ, անանց։
ԱՆԾԵՐԱՆԱԼԻ, ա. 1. Չծերացող։ 2. Չհնացող։ 3. փխբ. Յաւէրժական, մշտնջենաւոր, յաւիտենական, անփոփոխելի, անեղծ, անանց։
ԱՆԾԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Չծերանալը։
ԱՆԾԵՐՈՒՆԻ, տե՛ս ԱՆԾԵՐԱՆԱԼԻ։
ԱՆԾԻՆ, ծնի, ա. 1. Զաւակ չունեցող՝ չբերող, չբեր, անծնունդ, ամուլ։ 2. նման. Բերք չունեցող՝ չբերող, անպտուղ, անարդիւնք։ 3. Ոչ ոքից չծնուած, ինքնագոյ։ 4. Ժամանակին կամ կենդանի չծնուած, վիժուած։
ԱՆԾՄԱԿ, ա. Ոչ ծմակային, ոչ մթին, անստուեր, անաղօտ։
ԱՆԾՆԵԼԱԲԱՐ, մ. Առանց ծնելու։
ԱՆԾՆԵԼԱՍԷՐ, ա. Ծնող կամ ծնունդ ասել չսիրող (եւնոմեան աղանդաւորների մակդիրը, որոնք չէին ընդունում Հօր աստծու ծնող, եւ Որդու՝ ծնունդ լինելը)։
ԱՆԾՆԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Չծնուած՝ անծին լինելը (Հօր աստծու մասին)։ 2. Ընդհանրապէս՝ ուրիշից առաջ եկած չլինելը, անեղութիւն։
ԱՆԾՆՆԴԱԿԱՆ, ա. 1. Ծնունդ՝ զաւակ չունեցող, ամուլ։ 2. նման. Անբեր, անպտուղ, արգասիք չունեցող։
ԱՆԾՆՆԴՈՒԹԻՒՆ, ԱՆԾՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անծնունդ լինելը, զաւակ չբերելը, ամլութիւն, անբերութիւն։
ԱՆԾՆՈՒՆԴ, ա. 1. Ծնունդ՝ զաւակ չունեցող, ամուլ, անբեր։ 2. Չծնուած, անծին։
ԱՆԾՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Կաւատութիւն, վատ գործերի միջնորդ լինելը։
ԱՆԾՈՅԼ, ա. Ոչ ծոյլ, փութաջան, գործունեայ, եռանդուն, ժիր։
ԱՆԾՈՒԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Անծոյլ լինելը, փութաջանութիւն, ջանասիրութիւն։
ԱՆԾՈՒԿ, տե՛ս ԱՆՁՈՒԿ։
ԱՆԾՈՒՓ, ա. Չծփացող, չալեկոծուող, խաղաղ։
ԱՆԿ1, անգ, ի, ից, ա. Պատշաճաւոր, պատշաճ, վայելուչ, յարմար։
ԱՆԿ2, ա. Ունեցուածքից եւ պատուից զրկուած, ընկած։
ԱՆԿԱԶԴՈՒՐԵԼԻ, ա. Որ չի կարող կազդուրուել, անդարմանելի։
ԱՆԿԱԶՄ, ա. 1. Ոչ կազմ, անպատրաստ։ 2. Չկազմակերպուած, չձեւաւորուած, չկարգաւորուած։
ԱՆԿԱԶՄԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անկազմ, խիստ անպատրաստ։
ԱՆԿԱԶՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկազմ լինելը, անպատրաստութիւն։
ԱՆԿԱԼԼԻ, ա. Չբռնուող, անբռնելի, անկաշկանդ, ազատ։
ԱՆԿԱԾ, ի, ից, ա. 1. Ընկած, յետին դրութեան հասած, խեղճ, աննշան, նուաստ։ 2. գ. Պատերազմի դաշտում ընկածների կողոպուտ, աւար։ 3. Մեռածի ընկած մարմին, դի, գէշ, լէշ։ 4. Ընդելուզուած՝ ասեղնագործած իր։ 5. Ոստայն։
ԱՆԿԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկած՝ ընկած լինելը, ընկածի վիճակը, նուաստութիւն, արհամարհուած դրութիւն։
ԱՆԿԱԿՂԱՆԱԼԻ, ա. Չկակղացող, չմեղմացող, անողոք, խիստ։
ԱՆԿԱՂ, ա. մ. Չկաղող, առանց կաղալու, անսայթաք, վարժ։
ԱՆԿԱՄԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անյօժարութիւն, դժկամութիւն։ 2. Անգործութիւն, պարապութիւն, անզբաղ կեանք։
ԱՆԿԱՄԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Կամակից չլինելը, անհաւանութիւն, հակառակութիւն։
ԱՆԿԱՄԱՒՈՐ, տե՛ս ԱԿԱՄԱՅ։
ԱՆԿԱՄՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԿԱՄԱԿՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԿԱՄՔ, ա. Կամքի ուժից զուրկ, թոյլ կամքի տէր, թուլակամ։
ԱՆԿԱՅ, ի, ից, աց, ա. Կանգ չառնող, շարժուն, փխբ. անհաստատ, անկայուն։
ԱՆԿԱՅԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Կանգ չառնող, շարժուն, փխբ. անհաստատ, անկայուն։
ԱՆԿԱՅԱՆ, ա. Հաստատուն կայան՝ կանգ առնելու տեղ չունեցող։
ԱՆԿԱՅՈՒՆ, ա. 1. Կանգ չառնող, ոչ կայուն, ոչ հաստատուն, անտեւական, փոփոխական։ 2. փխբ. Ոչ մնայուն, անցաւոր։
ԱՆԿԱՆ, անգան, ի, գ. Փոքրիկ սանդ, հաւանգ։
ԱՆԿԱՆԱԲՈԹ, գ. Ականջի ներքեւի մսեղ մասը, ականջաբլթակ, ականջթոռ։
ԱՆԿԱՆԳՆԱԿԱՆ, ա. Որ չի կարող վեր կենալ՝ կանգնել, որ չի կարելի նորից կանգնեցնել։
ԱՆԿԱՆԳՆԵԼԻ, ա. Որ չի կարող վեր կենալ՝ կանգնել, որ չի կարելի նորից կանգնեցնել։
ԱՆԿԱՆԵԼ1, անգանել, անկի, ա՛նկ, ն. 1. Հիւսել, գործել։ 2. Ասեղնագործել։
ԱՆԿԱՆԵԼ2, (իմ), անգանել (իմ), անկայ, անկի՛ր, չ. 1. Ընկնել։ 2. Բաժին ընկնել, վիճակուել, հասնել։ 3. Մէկին ապաւինել, մէկի օգնութեանը դիմել, ապաստանել։ 4. Մատնուել, ենթարկուել։ 5. Կախ ընկնել, ցածրանալ։ 6. Մեռնել, սպանուել, զոհուել։ 7. Թուլանալ, պակասել, նուազել, դադարել, զրկուել։ 8. Մի բանով զբաղուել, ժամանակ անցկացնել, դեգերել, պարապել։ 9. Յարձակուել, վրայ հասնել։ 10. Պատել, ծածկել։ 11. Մեղանչել, մեղք՝ յանցանք գործել։ 12. Օտար կնոջ հետ կենակցել։ 13. Բախուել, ընդհարուել, հակառակուել, կռուել։ 14. Վրան դրուել։
ԱՆԿԱՆՈՆ, ա. Ոչ համապատասխան բարոյական կանոնների, անկարգ, անիրաւ, անօրէն։
ԱՆԿԱՆՈՆԱԿԱՆ, ա. (եկեղց.) Ոչ կանոնական, կանոնական չճանաչուած (գիրք)։
ԱՆԿԱՇԱՌ, ա. Կաշառք չառնող, չկաշառուող, փխբ. անաչառ, արդար։
ԱՆԿԱՇԱՌԱՌՈՒ, ա. Կաշառք չառնող, չկաշառուող, փխբ. անաչառ, արդար։
ԱՆԿԱՊ, ա. 1. Կապ չունեցող, առանց կապի։ 2. Անսանձ, անզուսպ, անժուժկալ։
ԱՆԿԱՊԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի՝ անհնար է կապել, չկապուող։
ԱՆԿԱՊՈՒՏ, ԱՆԿԱՊՏԵԼԻ, ա. 1. Չխլուող, չգողացուող, անկողոպտելի։ 2. Անկորուստ, անեղծ։ 3. մ. Անվնաս կերպով, ապահով, անվտանգ։
ԱՆԿԱՌՈՒՑԱԿԱՆ, ԱՆԿԱՌՉԵԼԻ, ա. Չկառչող, դէմ չառնող, խոչի չհանդիպող, անսայթաք։
ԱՆԿԱՍ, ա. Չծամուող, անծամ։
ԱՆԿԱՍԵԼԻ, ա. մ. Չկասեցնող, յետ չպահող, յետ չմնալով։
ԱՆԿԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Հիւսելու՝ գործելու սէր եւ ջանք. արուեստասիրութիւն։
ԱՆԿԱՍԿԱԾ, ի, ից, ա. 1. Չկասկածող, կասկած չունեցող։ 2. Անհոգ։ 3. Կասկած չյարուցող, ապահով, անվտանգ։ 4. մ. Անկասկածելի կերպով, առանց կասկածելու կամ կասկածի՝ երկիւղի՝ վախի, ապահովաբար։
ԱՆԿԱՍԿԱԾԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆԿԱՍԿԱԾ(4)։
ԱՆԿԱՍԿԱԾԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անկասկած։
ԱՆԿԱՍԿԱԾԱՒՈՐ, ԱՆԿԱՍԿԱԾԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԿԱՍԿԱԾ։
ԱՆԿԱՍԿԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկասկած՝ ապահով լինելը, ապահովութիւն։
ԱՆԿԱՍՏԵՂ, գ. (աստղգ.) Շնիկ (սիրիուս) պայծառ աստղի աներեւութանալը՝ արեգակի մօտենալու պատճառով։
ԱՆԿԱՏԱՐ, ի, ից, ա. 1. Ոչ կատարեալ, թերի, պակասաւոր, չլրացած, թերակատար, կիսատ։ 2. Չկատարուած, գլուխ չբերուած։ 3. Չկատարուող։ 4. Աւարտում՝ վերջ չունեցող։
ԱՆԿԱՏԱՐԱԳՈՐԾ, ա. Որի գործը անկատար է, անկատար գործ անող։
ԱՆԿԱՏԱՐԵԼԱԲԱՐ, մ. Անկատար՝ թերի կերպով, ոչ կատարելապէս։
ԱՆԿԱՏԱՐԵԼԱԳՈՅՆ, ա. Խիստ անկատար։
ԱՆԿԱՏԱՐԵԼԱԿԻՑ, ա. Անկատարելութեան կցորդակից՝ մասնակից։
ԱՆԿԱՏԱՐԵԼԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆԿԱՏԱՐԵԼԱԲԱՐ։
ԱՆԿԱՏԱՐԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի կատարել, անիրագործելի։
ԱՆԿԱՏԱՐԵԼՈՒԹԻՒՆ, ԱՆԿԱՏԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկատար՝ պակասաւոր՝ թերի լինելը։
ԱՆԿԱՐ1, ի, ից, ա. 1. Ուժ՝ կարողութիւն չունեցող, անկարող, թոյլ, տկար։ 2. Անկարելի, անհնարին։
ԱՆԿԱՐ2, ա. Կար չունեցող, առանց կարի, չկարած. անձեռնագործ։
ԱՆԿԱՐԱԲԱՐ, մ. Անկարելի կերպով, անհնարապէս։
ԱՆԿԱՐԱԾԱԾԿԵԼԻ, ա. Որ անկարելի է ծածկել, անծածկելի։
ԱՆԿԱՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անկարող դառնալ, թուլանալ, չկարողանալ։
ԱՆԿԱՐԳ, ա. 1. Կարգ ու կանոնի դէմ, անպատշաճ, անտեղի, անիրաւ։ 2. Կարգի չբերուած, խառնիխուռն, խառնակ։ 3. Բնական կարգից դուրս, անսովոր։ 4. մ. նաեւ՝ ՅԱՆԿԱՐԳ, տե՛ս ԱՆԿԱՐԳԱԲԱՐ։
ԱՆԿԱՐԳԱԲԱՐ, ԱՆԿԱՐԳԱՊԷՍ, մ. Անկարգ կերպով, առանց կարգ ու կանոնի, խառնիխուռն։
ԱՆԿԱՐԳԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆԿԱՐԳ։
ԱՆԿԱՐԳՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անկարգ լինելը, կարգ ու կանոնի բացակայութիւն։ 2. Անկարգ գործ, խառնակութիւն։ 3. Անտեղիութիւն, անպատշաճութիւն։
ԱՆԿԱՐԵԼԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անկարելի։
ԱՆԿԱՐԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Ոչ հնարաւոր, անհնարին։ 2. Անկարող, անզօր։
ԱՆԿԱՐԵԿԱՆ, ա. Կիրք չունեցող՝ չկրող, կրքերից ազատ, անախտ։
ԱՆԿԱՐԵԿԻՐ, ա. Չկարեկցող, անտարբեր, անգութ։
ԱՆԿԱՐԵԿԻՑ, ա. Կարեկից՝ կարեկցող չունեցող։
ԱՆԿԱՐԵԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Չկարեկցելը, անգթութիւն։
ԱՆԿԱՐԵՒՈՐ, ա. Ոչ կարեւոր, աւելորդ։
ԱՆԿԱՐԻՔ, րեաց, ա. Մարմնական կարիք՝ կիրք չունեցող, առանց կրքի, անախտ։
ԱՆԿԱՐԾ, ա. 1. Չկարծուած, անսպասելի, անակնկալ։ 2. Չնախապատրաստուած, անզգոյշ։ 3. տե՛ս ՅԱՆԿԱՐԾ։
ԱՆԿԱՐԾԱԿԱՄ, տե՛ս ՅԱՆԿԱՐԾԱԿԱՄ։
ԱՆԿԱՐԾԱԿԱՆ, ա. Անկարծելի, անըսպասելի, անակնկալ։
ԱՆԿԱՐԾԱՀԱՍ, տե՛ս ՅԱՆԿԱՐԾԱՀԱՍ։
ԱՆԿԱՐԾԵԼԻ, ա. 1. Որ չի կարելի կարծել, անսպասելի, անակնկալ։ 2. Նորահրաշ, հրաշափառ։ 3. Անկասկածելի։
ԱՆԿԱՐԾԻՍ, ա. մ. Կասկած չյարուցող, առանց կասկածի, անկասկած, աներկբայ։
ԱՆԿԱՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկասկածելի՝ անկասկած լինելը, անկասկածութիւն։
ԱՆԿԱՐԿԱՏ, ա. Չկարկատուած, պատռուածքը՝ փլուածքը չնորոգուած։
ԱՆԿԱՐԿԱՏԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի կարկատել, շատ հին, պատառոտուն։
ԱՆԿԱՐՃ, գ. Ծոց, գիրկ։ Ծրարիցէ՞ ոք հուր յանկարճի եւ ձորձս իւր ո՞չ կիզու (Կոչ., 10, ՀԱԲ, Թոռն., հ. Բ, 439)։
ԱՆԿԱՐՈՂ, ի, աց, ա. 1. Ոչ կարող, անձեռնհաս։ 2. Նիւթական կարողութիւնից զուրկ, չքաւոր։
ԱՆԿԱՐՈՂԱՆԱԼ, տե՛ս ԱՆԿԱՐԱՆԱԼ։
ԱՆԿԱՐՈՂՈՒԹԻՒՆ, ԱՆԿԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անկարող՝ անզօր լինելը, չկարողանալը։ 2. Անկարելի՝ անհնարին լինելը։
ԱՆԿԱՐՈՒՐԴ, գ. Ճիտք (կօշկի)։
ԱՆԿԱՐՕՏ, ի, ից, ա. 1. Որ կարօտ չէ՝ պակասութիւն չի զգում որեւէ բանի, կարօտութիւն՝ ոչ մի բանի կարիք չունեցող։ 2. Անպակաս, առատ, լիուլի։ 3. Անջատման կարօտ չզգացող, կարօտ չմնացած։ 4. մ. Առանց կարօտութեան, առանց պակասութիւն զգալու, առատապէս, լիապէս։
ԱՆԿԱՐՕՏԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆԿԱՐՕՏ (4)։
ԱՆԿԱՐՕՏԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԿԱՐՕՏ։
ԱՆԿԱՐՕՏԱՃԵՄ, ա. Անկարօտ կերպով՝ ինքնովի ճեմող։
ԱՆԿԱՐՕՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անկարօտ լինելը, լիութիւն։ 2. Իր ունեցածով բաւականանալը, իր վիճակով գոհ լինելը։
ԱՆԿԱՒՈՐ, անգաւոր, ա. Պատշաճ, արժանի։
ԱՆԿԵԱՆՔ, ԱՆԿԵԱՑ, ա. Որի համար կեանքը կեանք չէ, կեանք չվայելող, ցաւագին, ողորմելի, թշուառ, խեղճ։
ԱՆԿԵԼԱՆՈՑ, գ. Կացարան, որտեղ պատսպարւում եւ խնամւում են հիւանդները՝ տնանկները։
ԱՆԿԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկում, կործանում։ (Ագ., 295)։
ԱՆԿԵՂ, ա. Կեղ՝ խոց չունեցող։
ԱՆԿԵՂԱԿԱՐԾ, ԱՆԿԵՂԱԿԱՐԾԵԼԻ, ա. մ. Ոչ կասկածելի, անկասկած, աներկբայ, հաւաստի, ստոյգ։
ԱՆԿԵՂԵՒ, ա. Կեղեւ չունեցող, կեղեւը հանած, կեղեւած։
ԱՆԿԵՂԾ, ա. Չկեղծող, անխարդախ, շիտակ, պարզ, ճշմարիտ, իսկական։
ԱՆԿԵՂԾԱԿԱՆ, ա. Չկեղծող, անխարդախ, շիտակ, պարզ, ճշմարիտ, իսկական։
ԱՆԿԵՂԾԱՒՈՐ, ա. Չկեղծող, անխարդախ, շիտակ, պարզ, ճշմարիտ, իսկական։
ԱՆԵՂԾԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԿԵՂԾՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԿԵՂԾԻԿ, տե՛ս ԱՆԿԵՂԾ։
ԱՆԿԵՂԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկեղծ լինելը, պարզութիւն, շիտակութիւն։
ԱՆԿԵՆԴԱՆ, ա. Ոչ կենդանի, կենդանութիւն չունեցող, անշունչ, անզգայ։
ԱՆԿԵՆԴԱՆԱԿԱՆ, ա. 1. Կենդանութեան՝ կենդանանալու յատկանիշներ չունեցող։ 2. Իբր ոչ կենդանի, սուտ մեռած ձեւացած։
ԱՆԿԵՆԴԱՆԱԿԻՑ, ա. Կենդանութեան՝ կենդանական կեանքին ոչ մասնակից։
ԱՆԿԵՆԴԱՆԱՒՈՐ, ա. Անկենդանութիւն կրող, մեռելային։
ԱՆԿԵՆԴԱՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. 1. Ոչ կենդանի, անկենդան։ 2. Որտեղ կենդանիներ չկան, անմարդ, անբնակ։
ԱՆԿԵՆՑԱՂ, ա. Կեանքի վայելչութիւնից զուրկ, կեանք չվայելող, անկեանք։
ԱՆԿԵՐ, ա. մ. Կեր՝ կերակուր չունեցող, առանց բան ուտելու։
ԱՆԿԵՐԱԿՈՒՐ, ա. մ. Կեր՝ կերակուր չունեցող, առանց բան ուտելու։
ԱՆԿԵՐԱԿՐԵԼԻ, ա. 1. Ինչով չի կարելի կերակրուել, անուտելի, չուտուող։ 2. Որ կարիք չունի կերակրի, անկերակուր։
ԱՆԿԵՐԱԿՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկերութիւն, կերակուր չուտելը, չկերակրուելը։
ԱՆԿԵՐՊ, ի, ից, ա. 1. Կերպ՝ ձեւ չունեցող, սեփական կերպարանք չունեցող, անկազմ, անձեւ, տձեւ, անճոռնի, անհեթեթ։ 2. Մարմնեղէն կերպարանք չունեցող, անմարմին։
ԱՆԿԵՐՊԱԳՐԵԼԻ, ա. Որի կերպը՝ ձեւը չի կարելի գրել, աննկարագրելի։
ԱՆԿԵՐՊԱՐԱՆ, տե՛ս ԱՆԿԵՐՊ (1)։
ԱՆԿԵՐՊԱՐԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆԿԵՐՊԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆԿԵՐՊ (1)։
ԱՆԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկերպ լինելը։
ԱՆԿԷԶ, ա. մ. Որ չի կիզւում, չկիզուած, չայրուած, առանց կիզուելու՝ այրուելու։
ԱՆԿԷՏ, ա. Ժամանակակէտ՝ սահման՝ վերջ չունեցող, անժամկէտ, անսահման, անվախճան, անսկիզբ։
ԱՆԿԻԶԱԲԱՐ, մ. Առանց կիզելու կամ կիզուելու։
ԱՆԿԻԶԱԿԱՆ, ԱՆԿԻԶԱՆՈՂ, ա. Չկիզող, չայրող։
ԱՆԿԻԶԵԼ, ն. Անկէզ թողնել, չկիզել։
ԱՆԿԻԶԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԿԷԶ։
ԱՆԿԻՆ, կնոջ, անկանայք, նանց կամ նայց, ա. Կին չունեցող, չամուսնացած կամ կինը կորցրած, ամուրի։
ԱՆԿԻՉ, կչի, չաց, ա. Գործող, հիւսող, ջուլհակ։
ԱՆԿԻՐ, ա. 1. Կիրք չունեցող, կրքերից ազատ, անախտ։ 2. Որ չի կարելի կրել՝ տանել, անկրելի, անբովանդակելի, անբառնալի։
ԱՆԿԻՐԸՆԴՈՒՆԱԿ, ա. Կրքերի անընդունակ, կիրք չունեցող, անկիրք։
ԱՆԿԻՐԹ, ա. 1. Որ կիրթ չէ, չկրթուած։ 2. Անվարժ, անհմուտ, անփորձ, չսովորած։ 3. Անսովոր, օտար, անբնական։
ԱՆԿԻՐՈՍ, (յուն.), գ. Նաւի խարիսխ։
ԱՆԿԻՑ, ա. Չմիացած, չփակուած, չկպուած (վէրքի մասին)։
ԱՆԿԻՒՂՍ, տե՛ս ԱՆԱԿԻՒՂՍ։
ԱՆԿԻՒՆ1, անգիւն, կեան, կեանց, գ. 1. Անկիւն։ 2. Լայնաբար՝ կողմ, ծայր, խորշ։ 3. փխբ. Գլխաւորութիւն, պատուաւոր տեղ՝ դիրք։
ԱՆԿԻՒՆ2, (յուն.), գ. Աթոռի թեւ՝ արմունկը։
ԱՆԿԻՒՆԱԳԻԾ, տե՛ս ՏՐԱՄԱԳԻԾ։
ԱՆԿԻՒՆԱՏԵՍԱԿ, ա. Անկիւնի ձեւ ունեցող, անկիւնաւոր։
ԱՆԿԻՒՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Անկիւն ունեցող՝ կազմող։
ԱՆԿԼԱՆԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի կլանել՝ կուլ տալ։
ԱՆԿՂ, տե՛ս ԱՆԳՂ։
ԱՆԿՂԻՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. Չարաչար սիրահարուել ինչ-որ բանի, մոլութեամբ մի բանի հետամուտ լինել։ Անկղիտացեալք յիմարեցան (Ագ., 293)։
ԱՆԿՆԴՐՈՒԿ, ա. Կնդրուկ չունեցող կամ չմատուցող, փխբ. չխնկարկող։
ԱՆԿՆԻՔ, կնքի, ից, ա. 1. Կնիք՝ դրոշմ չունեցող, չկնքուած։ 2. (եկեղց.) Անկնունք, չմկրտուած։
ԱՆԿՆՈՒՆՔ, տե՛ս ԱՆԿՆԻՔ (2)։
ԱՆԿՆՈՒՔ, տե՛ս ԱՆԿՆԻՔ (2)։
ԱՆԿՇԻՌ, ա. 1. Կշիռ՝ քաշ չունեցող, ոչ կշռելի, անչափ, անհամեմատ, անսահման։ 2. Չկշռուած, չչափուած, ոչ չափաւոր։
ԱՆԿՇՌԵԼԻ, ա. 1. Կշիռ՝ քաշ չունեցող, ոչ կշռելի, անչափ, անհամեմատ, անսահման։ 2. Չկշռուած, չչափուած, ոչ չափաւոր։
ԱՆԿՇՌԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկշռելի լինելը, կշռել՝ չափել չկարողանալը։ Կային անբաւութիւնք անկշռելութեան ական տեսանելոյ (Ագ., 383)։
ԱՆԿՇՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Կշիռ՝ քաշ չունենալը, փխբ. կարեւորութիւնից զուրկ՝ աննշան լինելը։
ԱՆԿՇՏԱՄԲԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի կշտամբել, անմեղադրելի։
ԱՆԿՈԽ, ԱՆԿՈԽԵԼԻ, ա. 1. Ոտք չկոխած՝ չդրած, չկոխոտած։ 2. Որին չի կարելի մօտենալ, անմերձենալի, անհասանելի, անմատչելի, անմատոյց։
ԱՆԿՈՂԻՆ, ղնի, նաց կամ նից, եւ ղնոյ, ոց, գ. 1. Պառկելու կամ քնելու պարագաները (ներքնակ, վերմակ, բարձ եւն)։ 2. Ամուսինների քնելու տեղ, փխբ. ամուսնական կապ՝ յարաբերութիւն՝ կենակցութիւն։
ԱՆԿՈՂՄԱՆՈՒՄՆ, գ. Անկողնու բարձ։
ԱՆԿՈՂՆԱԿԻՑ, կցի, ցաց, գ. Կինը տղամարդու կամ տղամարդը կնոջ համար, ամուսին։
ԱՆԿՈՂՆԱՐԿ, ա. գ. Անկողին գցող։
ԱՆԿՈՂՈՊՈՒՏ, ԱՆԿՈՂՈՊՏԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի կողոպտել, անկապտելի, անբռնաբարելի, անձեռնմխելի, ապահով։
ԱՆԿՈՅԶ, տե՛ս ԸՆԿՈՅԶ։
ԱՆԿՈՉ, ի, ից, ա. մ. 1. Չկանչուած, չհրաւիրուած, առանց հրաւիրման՝ կանչելու։ 2. Որ կոչում՝ անուն չունի, անկոչելի, անանուն։ 3. Անթեմ (եպիսկոպոս)։
ԱՆԿՈՍՆԵԼ, տե՛ս ԱՆԳՈՍՆԵԼ։
ԱՆԿՈՏՈՐ, ա. Չկոտրուող, կարծր։
ԱՆԿՈՐԱՆԱԼԻ, ա. Որ չի կորանում՝ չի ճկւում՝ չի ծռւում, անխոնարհելի, որ չի կարելի կորացնել։
ԱՆԿՈՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼԻ, ա. Որ չի կորանում՝ չի ճկւում՝ չի ծռւում, անխոնարհելի, որ չի կարելի կորացնել։
ԱՆԿՈՐԾԱՆ, ԱՆԿՈՐԾԱՆԵԼԻ, ա. Որ չի կործանւում՝ վայր չի ընկնում, որ չի կարելի կործանել, անխախտ, հաստատուն, անսասան։
ԱՆԿՈՐՆՉԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԿՈՐՈՒՍՏ։
ԱՆԿՈՐՈՒՍՏ, ա. մ. 1. Չկորչող, կորստեան չմատնուող, առանց կորստի։ 2. փխբ. Ամբողջական, լրիւ։
ԱՆԿՈՒ, տե՛ս ԱՆԿ1։ (Ագ., 213)։
ԱՆԿՈՒԱԾ1, ոյ, ոց, գ. 1. Հիւսուածք, գործուածք, բանուածք։ 2. Ընդելուզուած՝ ասեղնագործուած իր։
ԱՆԿՈՒԱԾ2, գ. Անկումը, ընկնելը։
ԱՆԿՈՒԱԾՈՅ, ի, ից, ա. 1. Հիւսուած, գործուած, բանուած։ 2. Ընդելուզուած, ասեղնագործուած։
ԱՆԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Պատշաճութիւն, յարմարութիւն։
ԱՆԿՈՒՄՆ1, կման, գ. Ընկնելը, կործանուելը։
ԱՆԿՈՒՄՆ2, գ. Հիւսելը, գործելը, ասեղնագործելը։
ԱՆԿՈՒՄՆ3, անգումն, տե՛ս ԱՆԿԻՒՆ։
ԱՆԿՈՒՄՈՒՂԻ, անկումուշի, ա. Դեռ հեծնելու չվարժեցրած, տրմուղ, անվարժ, խամ (ձի)։ Ոմանք հետեւակք եւ ոմանք հեծեալք յանկումուղի ձի (Սեբ., Լ, 76)։
ԱՆԿՈՒՇԵԼ, ԱՆԿՈՒՇՆԵԼ, եցի, չ. ն. 1. Աքացել, չհնազանդուել, անսաստել։ 2. Անգոսնել, արհամարհել, անտեսել։
ԱՆԿՈՒՌ, ա. Քիչ կոխոտած՝ տրորած՝ ոտք դրած, անկոխ (ճանապարհի մասին)։
ԱՆԿՈՒՍՆԵԼ, տե՛ս ԱՆԳՈՍՆԵԼ։
ԱՆԿՈՓ, ի, ից, ա. 1. Չկոփած, չտաշած, չյղկած, չկոկած։ 2. փխբ. Անհարթ, անտաշ, անշուք։
ԱՆԿՌԻՆՉ, ա. Ձայնը կտրած, ձայն-ծպտուն չհանող, անձայն, անբարբառ։
ԱՆԿՌԻՒ, ա. մ. 1. Չկռուող, առանց կռուի։ 2. (յունաբանութեամբ) Անմատչելի, անառիկ։
ԱՆԿՌՈՒԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Որի դէմ կռուել չի կարելի, անպարտելի, անառիկ։ 2. Անբռնելի, անմատչելի։
ԱՆԿՐԱԿԱՆ, ա. Կիրք չկրող, անվնասելի, անապական։
ԱՆԿՐԵԼԻ, ա. 1. Որ չի կարելի կրել, անտանելի։ 2. Անկրական, անապական, անչարչարելի։
ԱՆԿՐԹԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆԿԻՐԹ։
ԱՆԿՐԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Չսովորած՝ անվարժ լինելը, անվարժութիւն։
ԱՆԿՐԻՃԵԼ, տե՛ս ՀԱՆԳՐԻՃԵԼ։
ԱՆԿՐԿՆԵԼԻ, ա. մ. Անընկճելի, առանց ընկճուելու։
ԱՆԿՐՕՆ, ի, ից, ա. Անհաւատ, մոլար։
ԱՆԿՑԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի կցել՝ միացնել՝ կարկատել, անկարկատելի։
ԱՆԿՑՈՐԴ, ի, ից, ա. Ոչ կցորդ, ոչ մասնակից, ոչ հաղորդակից։
ԱՆԿՑՈՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկցորդ լինելը, մասնակցութիւն չունենալը։
ԱՆԿՔԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի կքել՝ ծռել, անկորանալի, անընկճելի։
ԱՆՀԱԳԱԳ, ա. Հագագ՝ շունչ չունեցող, անշունչ, անկենդան։
ԱՆՀԱԼ, ա. Չհալուած, չհալած։
ԱՆՀԱԼԱԾԵԱԼ, ա. Չհալածուած, անվիշտ։
ԱՆՀԱԼԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՀԱԼ։
ԱՆՀԱԿԱՃԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Չհակաճառելը։
ԱՆՀԱԿԱՄԻՏԱԲԱՐ, մ. Առանց հակամիտելու՝ խոտորուելու՝ շեղուելու։
ԱՆՀԱԿԱՄԻՏՈՂ, ա. Չհակամիտող, անհակամէտ, անփոփոխ։
ԱՆՀԱԿԱՌԱԿ, ա. 1. Ոչ հակառակ, չդիմադրող։ 2. Ոչ հակառակելի, ոչ դիմադրելի, ընդունելի։ 3. Հակառակութեան չհանդիպած, անխափան, անարգել։
ԱՆՀԱԿԱՌԱԿԱԲԱՆ, ա. Որի դէմ հակառակ խօսել՝ առարկել չի լինի։
ԱՆՀԱԿԱՌԱԿԱԲԱՐ, մ. Առանց հակառակութեան՝ հակառակելու։
ԱՆՀԱԿԱՌԱԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անհակառակ։
ԱՆՀԱԿԱՌԱԿԱՄԱՐՏ, ա. մ. Հակառակորդ՝ ընդդիմամարտ չունեցող, առանց հակառակորդի՝ ընդդիմութեան։
ԱՆՀԱԿԱՌԱԿԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի հակառակել, անժխտելի։
ԱՆՀԱԿԱՌԱԿՈՂ, տե՛ս ԱՆՀԱԿԱՌԱԿ (1)։
ԱՆՀԱԿԱՌԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Չհակառակելը, խաղաղ՝ հաշտ լինելը, խաղաղասիրութիւն։
ԱՆՀԱՂՈՐԴ, ի, ից, ա. 1. Մասնակցութիւն չունեցող, ոչ մասնակից, անկցորդ, բաժին չունեցող։ 2. Չհաղորդուող, անհաղորդելի։ 3. Ուրիշների հետ չհաղորդակցուող, անմարդամօտ։ 4. (եկեղց.) Չհաղորդուած, չճաշակուած։
ԱՆՀԱՂՈՐԴԱԲԱՐ, մ. Առանց հաղորդելու, անհաղորդ կերպով։
ԱՆՀԱՂՈՐԴԱԿԱՆ, ԱՆՀԱՂՈՐԴԵԼԻ, ա. Չհաղորդուող, անհաղորդ։
ԱՆՀԱՂՈՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհաղորդ լինելը։
ԱՆՀԱՃԵԼԻ, ԱՆՀԱՃՈՅ, ա. Ոչ հաճելի, անախորժ, տհաճ։
ԱՆՀԱՃՈՅԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անհաճոյ՝ անսիրելի դառնալ։
ԱՆՀԱՄ, ի, ից, ա. 1. Համ չունեցող, համից զուրկ, անհամեմ, անալի, անախորժ։ 2. փխբ. Ոչ հետաքրքրական, տաղտկալի, տափակ, յիմար։
ԱՆՀԱՄԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՀԱՄ։
ԱՆՀԱՄԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անհամ դառնալ, համը կորցնել։
ԱՆՀԱՄԱՆԻՒԹ, ոյ, ոց, ա. Ոչ համանիւթ, նիւթերով տարբեր, ոչ միեւնոյն նիւթից։
ԱՆՀԱՄԱՌՕՏ, ա. Չհամառօտուած, չհամառօտուող, փխբ. երկար, մշտատեւ, հաստատուն։
ԱՆՀԱՄԱՌՕՏԵԼԻ, ա. Չհամառօտուած, չհամառօտուող, փխբ. երկար, մշտատեւ, հաստատուն։
ԱՆՀԱՄԱՐ, ա. 1. Թիւ՝ հաշիւ չունեցող, անթիւ, անթուելի, անհաշիւ, անհաշուելի, չափազանց շատ։ 2. մ. Անհաշիւ կերպով, անչափ։ 3. Առանց հաշիւ պահանջելու, առանց քննելու, անպատուհաս։
ԱՆՀԱՄԱՐԱԿԱՆ, ա. Անթիւ, անհամար, անհատնում։
ԱՆՀԱՄԱՐՁԱԿ, ա. Համարձակութիւն չունեցող, ոչ համարձակ, անվստահ։
ԱՆՀԱՄԱՐՁԱԿԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. մ. 1. տե՛ս ԱՆՀԱՄԱՐՁԱԿ։ 2. Ինչ բանի չի կարելի համարձակուել, ինչից որ պետք է հրաժարուել, արգելուած։
ԱՆՀԱՄԱՐՁԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհամարձակ լինելը, համարձակութիւն չունենալը, անվստահութիւն։
ԱՆՀԱՄԲԱՐ, ա. մ. Չհամբարած, չդիզած, չպահած։
ԱՆՀԱՄԲԱՒԵԱԼ, ելոյ, ոց, ա. 1. Համբաւ՝ լուր չստացած, անտեղեակ։ 2. Չհամբաւուած, չազդարարուած, անծանօթ։
ԱՆՀԱՄԲԵՐ, ա. 1. Չհամբերող, համբերութիւն չունեցող։ 2. Անհամբերելի, անհանդուրժելի, անտանելի։
ԱՆՀԱՄԲԵՐԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՀԱՄԲԵՐ (2)։
ԱՆՀԱՄԲԵՐՈՂ, տե՛ս ԱՆՀԱՄԲԵՐ (1)։
ԱՆՀԱՄԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհամբեր լինելը, համբերութիւն չունենալը։
ԱՆՀԱՄԲՈՅՐ, բուրի, ից, ա. 1. Վայրենի, կատաղի, անզուսպ։ 2. Անհաշտ, անողոք, անողորմ, դաժան։ 3. Անպատշաճ, անտեղի, անյարմար։
ԱՆՀԱՄԲՈՒՐԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՀԱՄԲՈՅՐ։
ԱՆՀԱՄԵԼ1, եցի, ն. 1. Անհամ դարձնել, անհամացնել։ 2. Համը տանել, չափազանցութեան հասցնել։
ԱՆՀԱՄԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. 1. Անհամ դառնալ, համը կորցնել, անհամանալ։ 2. Ուժը՝ ազդեցութիւնը կորցնել (թոյնի մասին)։
ԱՆՀԱՄԵՄԱՏ, ի, ից, ա. 1. Համեմատը՝ նմանը չունեցող, աննման, անչափ։ 2. Որ չի կարելի համեմատել, անբաղդատելի։ 3. Օտար, տարբեր, ոչ յարմար։
ԱՆՀԱՄԵՄԱՏԱԲԱՐ, մ. Անհամեմատ կերպով, առանց համեմատութեան, չափից դուրս, բարձր որեւէ համեմատութիւնից։
ԱՆՀԱՄԵՄԱՏԱԿԱՆ, ԱՆՀԱՄԵՄԱՏԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՀԱՄԵՄԱՏ։
ԱՆՀԱՄԵՄԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհամեմատ լինելը, անչափ աննման՝ տարբեր լինելը։
ԱՆՀԱՄԵՄԵԱԼ, ա. Չհամեմուած, անհամեմ։
ԱՆՀԱՄԵՍՏ, ի, ից, ա. Ոչ համեստ, անպարկեշտ, անամօթ, լկտի, լիրբ։
ԱՆՀԱՄՈԶԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի համոզելով մեղմացնել, անամոքելի։
ԱՆՀԱՄՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անհամ լինելը։ 2. Անհամ արարք՝ վերաբերմունք։
ԱՆՀԱՄՈՔՍԵԼ, եցի, ն. Անհամացնել, անժուր՝ անալի դարձնել։
ԱՆՀԱՅՀՈՅԱԲԱՐ, մ. Առանց հայհոյելու՝ հայհոյանքի։
ԱՆՀԱՅՐ, անհօր, ա. 1. Հայր չունեցող, սովորաբար՝ մարմնաւոր հայր չունեցող (Քրիստոսի մասին)։ 2. Հօրից զրկուած։
ԱՆՀԱՆԳԱՆԱԿ, ա. Չհանգանակուող, անբաշխելի, անհաղորդելի, սեփական, յատուկ։
ԱՆՀԱՆԳԷՏ, գիտի, տաց, ա. 1. Ոչ համապատասխան, ոչ յարմար, աննման, անդէպ։ 2. Անհաւասար, անզոյգ։
ԱՆՀԱՆԳԻՍՏ, գստի, ից, ա. 1. Հանգիստ՝ դադար չունեցող, յարաշարժ։ 2. Հանգստութիւն չունեցող։ 3. Որտեղ չկայ հանգիստ՝ հանգստութիւն, ոչ անդորր, ոչ խաղաղ, վրդովուած, ալեկոծուած։ 4. Ոչ առողջ, տկար։ 5. մ. Առանց հանգստի, անդադար։
ԱՆՀԱՆԳԻՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ աննման՝ անհաւասար։
ԱՆՀԱՆԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհաւասարութիւն, աննմանութիւն, անզուգութիւն։
ԱՆՀԱՆԳՉԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՀԱՆԳԻՍՏ։
ԱՆՀԱՆԳՍՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Հանգիստ՝ դադար չունենալը՝ չառնելը՝ չտալը։
ԱՆՀԱՆԴԱՐՏ, ա. Անհանգիստ, խռովայոյզ։
ԱՆՀԱՆԴԱՐՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Խռովայոյզ վիճակ՝ դրութիւն, անհանգստութիւն, խռովութիւն։
ԱՆՀԱՆԴԵՐՁ, ա. 1. Հանդերձ՝ հագուստ չունեցող, մերկ։ 2. Լաւ չպատրաստուած, պարզ, հասարակ (կեր)։
ԱՆՀԱՆԴԵՐՁԵԼԻ, ա. 1. Անկազմ, անպատրաստ։ 2. Անճարակ, տկար։
ԱՆՀԱՆԴԷՊ, տե՛ս ԱՆԴԷՊ։
ԱՆՀԱՆԴԷՍ, ա. Չփորձուած, անպիտան, յոռի։
ԱՆՀԱՆԴԻՊՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ուզածին չհանդիպելը, յոյսը ի դերեւ ելնելը։ 2. Խոտորում, խոտորուելը։
ԱՆՀԱՆԴՈՅԺ, ա. Չհանդուրժող, չդիմացող։
ԱՆՀԱՆԴՈՒՐԺԱԿԱՆ, ԱՆՀԱՆԴՈՒՐԺԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի հանդուրժել՝ դիմանալ՝ համբերել՝ տանել, անտանելի։
ԱՆՀԱՆՃԱՐ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Ոչ հանճարեղ, ոչ մտացի, անխելք, անիմաստ, անմիտ, անխորհուրդ։ 2. Անհանճարին յատուկ, մտքի՝ խելքի՝ դատողութեան հակառակ, ոչ բանական։
ԱՆՀԱՆՃԱՐԱԲԱՐ, մ. Անհանճար կերպով, անիմաստաբար, անմտաբար։
ԱՆՀԱՆՃԱՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անհանճար։
ԱՆՀԱՆՃԱՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՀԱՆՃԱՐ (2)։
ԱՆՀԱՆՃԱՐԵՂԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԱՆՀԱՆՃԱՐԱԳՈՅՆ։
ԱՆՀԱՆՃԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհանճար լինելը, անմտութիւն, տգիտութիւն։
ԱՆՀԱՇԻՒ, ա. Անթիւ, անհամար։
ԱՆՀԱՇՏ, ա. 1. Չհաշտուող, որին չի կարելի հաշտեցնել, ոխերիմ, անողոք։ 2. մ. Առանց հաշտուելու՝ հաշտութեան, անհաշտ կերպով։
ԱՆՀԱՇՏԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՀԱՇՏ։
ԱՆՀԱՇՏԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՀԱՇՏ։
ԱՆՀԱՇՏԵՑԵԱԼ, տե՛ս ԱՆՀԱՇՏ։
ԱՆՀԱՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անհաշտ լինելը, չհաշտուելը։ 2. Անմիաբանութիւն, հակառակութիւն։
ԱՆՀԱՍ, ի, ից, ա. 1. Որին չի կարելի հասնել, ոչ հասանելի, անմատչելի։ 2. Անըմբռնելի, անիմանալի, անքննելի։ 3. Ոչ հասու, ոչ խելամուտ, անտեղեակ, անգէտ։ 4. Գաղտնի, ծածուկ, թաքուն։ 5. Տհաս, խակ։ 6. Դժուարին։ 7. Անհաւատալի, մտացածին։
ԱՆՀԱՍԱԳՈՅՆՍ, մ. Անըմբռնելի՝ անիմանալի կերպով։ (Ագ., 361)։
ԱՆՀԱՍԱԿ, ա. Անձեւ, անկերպարան։
ԱՆՀԱՍԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՀԱՍ (2)։
ԱՆՀԱՍԱՆԱԼ, չ. Չհասնել, անհաս լինել։
ԱՆՀԱՍԱՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՀԱՍ (1, 2)։
ԱՆՀԱՍԱՊԷՍ, մ. Անհասանելի՝ անըմբռնելի կերպով։
ԱՆՀԱՍԱՐԱԿ, ԱՆՀԱՍԱՐԱԿԵԼԻ, ա. Իրեն յատուկ, իւրայատուկ, սեփական։
ԱՆՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհասարակ՝ միայն իրեն յատուկ լինելը, առանձնայատկութիւն։
ԱՆՀԱՍՈՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՀԱՍՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՀԱՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անհաս՝ անհասանելի՝ անըմբռնելի լինելը։ 2. Հասու լինել՝ ըմբռնել չկարողանալը։ 3. Անձեռնհաս՝ անկարող լինելը, անկարութիւն։ 4. Հասնելու համար անկարելի լինելը, անմերձենալի լինելը։ 5. Տհասութիւն, խակութիւն։
ԱՆՀԱՍՏ, ի, ա. Չստեղծուած, անստեղծ, անեղ։
ԱՆՀԱՍՏԱՏ, ի, ից, ա. 1. Ոչ հաստատ, ոչ հաստատուն, անկայուն, խախուտ։ 2. Շարժուն, դիւրափոփոխ։ 3. Տատանուող, անվճռական։ 4. Ոչ տեւական, փոփոխական։ 5. Տկարամիտ, թուլամիտ, տկար։ 6. Անվաւեր, անընդունելի։
ԱՆՀԱՍՏԱՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ անհաստատ։
ԱՆՀԱՍՏԱՏԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՀԱՍՏԱՏ։
ԱՆՀԱՍՏԱՏԱՊԷՍ, մ. Անհաստատ լինելով, ոչ հաստատ կերպով, ոչ վճռականապէս։
ԱՆՀԱՍՏԱՏԵԼԻ, ա. Որտեղ որ չի կարելի հաստատուել՝ կռուան գտնել։
ԱՆՀԱՍՏԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհաստատ լինելը։
ԱՆՀԱՍՏԱՏՈՒՆ, տե՛ս ԱՆՀԱՍՏԱՏ։
ԱՆՀԱՏ, ի, ից, ա. 1. Մասերի չբաժանուող, չմասնատուող, անբաժանելի։ 2. գ. Հիւլէ, ատոմ։ 3. Առանձին՝ ինքնուրոյն գոյութիւն ունեցող օրգանիզմ։ 4. Իւրաքանչիւրը։ 5. ա. Չկտրուող, չխզուող, անքակ։ 6. Անընդհատ, անդադար, շարունակ։ 7. Անհատնում, անպակաս, անսպառ, անվերջ, անբաւ։ 8. Համեմատը՝ նմանը չունեցող, աննման, եզակի։ 9. մ. տե՛ս ԱՆՀԱՏԱԲԱՐ։
ԱՆՀԱՏԱԲԱՐ, մ. Անպակաս՝ անսպառ կերպով, առանց ընդհատուելու, անընդհատաբար, շարունակաբար։
ԱՆՀԱՏԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Չմասնատուող, անբաժանելի։ 2. Անսպառ, աննուազ, անհատնում։
ԱՆՀԱՏԱՀՈՍ, ա. Շարունակ հոսող՝ բխող, մշտնջենաբուխ։
ԱՆՀԱՏԱՆԱԼ, չ. Անհատ դառնալ, առանձնանալ, մենանալ։
ԱՆՀԱՏԱՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՀԱՏ (1)։
ԱՆՀԱՏԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՀԱՏԱԲԱՐ։
ԱՆՀԱՏԵԼ, եցի, ն. Անհատ դարձնել, ընդհանուրից զատել՝ զանազանել՝ առանձնացնել։
ԱՆՀԱՏՈՒԱԾԵԼԻ, ա. մ. Որ չի կարելի բաժանել, անբաժանելի, անբաժան։
ԱՆՀԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անհատ՝ եզակի լինելը։ 2. Անհատնում՝ անպակաս լինելը, անսպառ յորդութիւն, աննուազութիւն։
ԱՆՀԱՏՈՒՑՈՒՄՆ, ա. Որ չի կարելի հատուցել՝ վճարել, անփոխատրելի։
ԱՆՀԱՐԱԶԱՏ, ա. 1. Ոչ հարազատ, օտար։ 2. Մէկ հատիկ, մինուճար, միակ։
ԱՆՀԱՐԹ, ի, ից, ա. 1. Ոչ հարթ, անհաւասար, խորդուբորդ։ 2. փխբ. Ոչ կանոնաւոր, չձեւաւորուած, կնճռոտ։ Յայսպիսի իրս անհարթս՝ առ ոչ ուղիղ հայելոյ՝ կարծեցին թէ չար ինչ բնութեամբ իցէ (Եզնիկ)։
ԱՆՀԱՐԹԱԴԻՏԱԿ, ա. Տձեւ, տգեղ, այլանդակ։
ԱՆՀԱՐԹԱՐԱՐ, ա. Կարգ ու կանոն չմտցնող, անկարգ, անիրաւ։
ԱՆՀԱՐԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհարթ լինելը։
ԱՆՀԱՐԿ, ա. Հարկից՝ տուրքից ազատ։
ԱՆՀԱՐԿԱՒՈՐ, ա. Անբռնադատ, ազատ։
ԱՆՀԱՐՈՒԱԾԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի հարուած հասցնել, անխոցելի, անվնասելի։
ԱՆՀԱՐՍՆ, ԱՆՀԱՐՍՆԱԿԱՆ, ԱՆՀԱՐՍՆԱՑԵԱԼ, ա. Չհարսնացած, հարս չդարձած, միշտ կոյս մնացած։
ԱՆՀԱՐՑ, ա. մ. 1. Առանց հարցի՝ հարցման, չհարցուած։ 2. Հարցնող չունեցող, մոռացուած։
ԱՆՀԱՐՑԱՓՈՐՁ, ա. Հարցուփորձ չանող, չհետաքրքրուող, միամիտ։
ԱՆՀԱՑ, ա. մ. Առանց հացի, առանց ուտելու, քաղցած։
ԱՆՀԱՒԱՆ, ա. 1. Չհաւանող, չհամաձայնող։ 2. Անհնազանդ, չանսացող, անսաստ, հեստ։ 3. Ոչ հաւանական, դժուար հաւատալի։
ԱՆՀԱՒԱՆԱԿԱՆ, ա. 1. Անհաւանելի, անհաճոյ։ 2. Անհաւան, անսաստ։
ԱՆՀԱՒԱՆԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անհաւան լինել՝ գտնուել, չհաւանել, չհամաձայնել, հակառակել, անսաստել։
ԱՆՀԱՒԱՆԵԼԻ, ա. Ոչ հաւանելի, անընդունելի, անհաճոյ։
ԱՆՀԱՒԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Չհաւանելը, չհամաձայնելը, հակառակելը, չանսալը։ 2. Ոչ հաւանական՝ անհաւատալի լինելը, անհաւանականութիւն, չհաւատալը։
ԱՆՀԱՒԱՍԱՐ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Ոչ հաւասար, անհամեմատ, աննման։ 2. Աչառու, անարդար, անիրաւ։ 3. մ. տե՛ս ԱՆՀԱՒԱՍԱՐԱԲԱՐ։
ԱՆՀԱՒԱՍԱՐԱԲԱՐ, մ. Ոչ հաւասար կերպով, աչառութեամբ։
ԱՆՀԱՒԱՍԱՐԱԲՈՒՆ, ա. Բնութեամբ կամ ի բնէ անհաւասար, այլաբնոյթ։
ԱՆՀԱՒԱՍԱՐԱԿԱՆ, ա. Չհաւասարուող, ոչ հաղորդակից։
ԱՆՀԱՒԱՍԱՐԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի հաւասարուել, անհամեմատելի, աննման։
ԱՆՀԱՒԱՍԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անհաւասար՝ աւելի կամ պակաս լինելը։ 2. Անզուգութիւն, աննմանութիւն։ 3. Խտրականութիւն, աչառութիւն։
ԱՆՀԱՒԱՍՏԱԲԱՐ, մ. Անհաւաստի կերպով, ենթադրաբար։
ԱՆՀԱՒԱՍՏԻ, տւոյ, տեաց, ա. Ոչ հաւաստի, անվստահելի, երկբայելի, անստոյգ. անյայտ։
ԱՆՀԱՒԱՍՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհաւաստի լինելը, անստուգութիւն։
ԱՆՀԱՒԱՏ, ի, ից, ա. 1. Կրօնական հաւատ չունեցող, կրօնի դաւանանքը չընդունող։ 2. Ուրիշ կրօն՝ հաւատ ունեցող, այլակրօն, հեթանոս, կռապաշտ։ 3. Կրօնին անվերապահօրէն հաւատ չընծայող, չհաւատացող, թերահաւատ։ 4. Անհաւատալի, ոչ հնարաւոր, անհաւանական։ 5. Անհաւան, անսաստ, անհնազանդ, յամառ։ 6. Անհաւատարիմ։
ԱՆՀԱՒԱՏԱԳՈՅՆ, ա. 1. Աւելի կամ խիստ անհաւատ։ 2. Աւելի անհաւատալի։ Եւ միւսն եւս՝ որ քան զամենայն անհաւատագոյնն է (Եզնիկ)։
ԱՆՀԱՒԱՏԱԼ, ացի, ԱՆՀԱՒԱՏԱՆԱԼ, ացայչ. Չհաւատալ, հաւատը կորցընել։
ԱՆՀԱՒԱՏԱԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Որին չի կարելի հաւատալ, հաւատ չներշնչող, դժուար հաւատալի, անհաւանական։
ԱՆՀԱՒԱՏԱՊԷՍ, մ. Անհաւատ կերպով։
ԱՆՀԱՒԱՏԱՐԻՄ, ա. Ոչ ապահով, ոչ անքոյթ։
ԱՆՀԱՒԱՏԵԼ, տե՛ս ԱՆՀԱՒԱՏԱԼ։
ԱՆՀԱՒԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհաւատ լինելը, չհաւատալը։
ԱՆՀԵԴԵԴ, ա. 1. Անճոռնի, այլանդակ, տձեւ (ձեւով, մեծութեամբ)։ 2. նաեւ՝ ԱՆՀԵԴԵԴՍ, մ. Այլանդակ կերպով, անկարգաբար։
ԱՆՀԵԴԵԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհեդեդ լինելը։
ԱՆՀԵԹԵԹ, տե՛ս ԱՆՀԵԴԵԴ։
ԱՆՀԵԹԵԹՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՀԵԴԵԴՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՀԵՂԳ, ա. Ոչ հեղգ, ոչ ծոյլ, փութաջան, ջանասէր, եռանդուն։
ԱՆՀԵՂԳԱԲԱՐ, մ. Առանց ծուլանալու, փութաջանօրէն։
ԱՆՀԵՂԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհեղգ լինելը, փութաջանութիւն։
ԱՆՀԵՇՏԱԿԻ, ա. Ոչ ախորժելի, անախորժ, անհամ։
ԱՆՀԵՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Նեղութիւն, վիշտ։
ԱՆՀԵՌ, ա. Առանց հակառակութեան, հաշտ, խաղաղ։
ԱՆՀԵՌԱՆԱԼԻ, ա. Որ չի հեռանում, միշտ մօտիկ։
ԱՆՀԵՏ, ա. մ. 1. Հետք չունեցող՝ չթողնող, առանց հետք թողնելու։ 2. Որտեղ ոչ մի հետք չկայ, ոտք չդրած, անկոխ։ 3. Անընդհատ, անդադար, շարունակ, մէկը միւսին յաջորդելով։
ԱՆՀԵՏԱԶՕՏ, ա. Չհետազօտուած, չքննուած։
ԱՆՀԵՏԱԶՕՏԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Որ չի կարելի հետազօտել՝ քննել՝ զննել, անքննելի, անզնին։ 2. Որի նմանը չի գտնուի, նորահնար, աննման։ 3. Չհետազօտուած, չքննուած, չդատուած։ 4. Անհետ, աներեւոյթ, անգտնելի։
ԱՆՀԵՏԱՆԱԼ, ացայ, ԱՆՀԵՏԵԼ (իմ), եցայ, չ. Անհետ՝ աներեւոյթ լինել։
ԱՆՀԵՏԵՒԵԼԻ, ԱՆՀԵՏԵՒՈՂ, ա. Որ չի կարելի հետեւցնել՝ չի հետեւում նախընթաց խօսքից։
ԱՆՀԵՏԵՒՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհետեւողական լինելը, անհետեւողականութիւն։
ԱՆՀԵՐՔԵԼԻ, ա. 1. Որ չի կարելի վանել՝ յետ մղել, անվանելի, անդիմադրելի։ 2. Որ չի կարելի հերքել՝ ժխտել։
ԱՆՀԶՕՐ, ա. Ոչ արի, անզօր, տկար։
ԱՆՀԻՄՆ, ա. Ամուր հիմք չունեցող, ոչ հաստատ, խախուտ։
ԱՆՀԻՆ, ա. Ոչ հին, չհնացած, նոր։
ԱՆՀԻՒԱՆԴ, ի, ից, ա. Չհիւանդացող, միշտ առողջ։
ԱՆՀԻՒԱՆԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհիւանդ՝ միշտ առողջ լինելը, չհիւանդանալը։
ԱՆՀԻՒԹ, ա. 1. Հիւթ՝ խոնաւութիւն չունեցող, չորուցամաք։ 2. տե՛ս ԱՆՀԻՒԹԱԿԱՆ։
ԱՆՀԻՒԹԱԿԱՆ, ԱՆՀԻՒԹԱԿԻՐ, ա. Աննիւթ, ոչ նիւթական, անմարմին, հոգեղէն։
ԱՆՀԻՔԱԲԱՐ, մ. Ոչ իբրեւ հէգ, առանց խեղճանալու՝ անճարակելու։
ԱՆՀԼՈՒ, ա. Ոչ հլու, անլսող, անհնազանդ։
ԱՆՀԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհլու՝ անհնազանդ լինելը, անհնազանդութիւն։
ԱՆՀՄՈՒՏ, ա. Ոչ հմուտ, անխելամուտ, անտեղեակ, անվարժ, անփորձ։
ԱՆՀՄՏԱԲԱՐ, մ. Անհմուտ կերպով, տխմարաբար։
ԱՆՀՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհմուտ լինելը, տգիտութիւն, տխմարութիւն։
ԱՆՀՆԱԶԱՆԴ, ի, ից, ա. 1. Ոչ հնազանդ, ոչ հլու, ոչ խոնարհ, չանսացող։ 2. Չենթարկուող, չհպատակուող, ըմբոստ։
ԱՆՀՆԱԶԱՆԴԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անհնազանդ գտնուել, չհնազանդուել, չհպատակուել, հեստել։
ԱՆՀՆԱԶԱՆԴԵԼԻ, ա. Չհնազանդուող, չհպատակուող, չենթարկուող, չնուաճուող։
ԱՆՀՆԱԶԱՆԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհնազանդ լինելը։
ԱՆՀՆԱՐ, ի, ից, ա. 1. Ոչ հնարաւոր, անկարելի, անիրագործելի, անհնարին։ 2. Որի դէմ հնար՝ ճար չկայ, անդարմանելի։
ԱՆՀՆԱՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անհնար։
ԱՆՀՆԱՐԱԿԱՆ, ա. Որ ամենեւին հնարաւոր՝ կարելի չէ։ (Ագ., 244)։
ԱՆՀՆԱՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անհնար դառնալ՝ լինել։ 2. Անելանելի դրութեան մէջ ընկնել, ելք չգտնել, շիւարել, վարանել։
ԱՆՀՆԱՐԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆՀՆԱՐ, ԱՆՀՆԱՐԻՆ։
ԱՆՀՆԱՐԱՒՈՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՀՆԱՐ, ԱՆՀՆԱՐԻՆ։
ԱՆՀՆԱՐԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՀՆԱՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՀՆԱՐԵԼ, (իմ), տե՛ս ԱՆՀՆԱՐԱՆԱԼ։
ԱՆՀՆԱՐԵԼԻ, ա. Որի դէմ հնար չկայ, անյաղթելի, անդարմանելի։
ԱՆՀՆԱՐԻՆ, ա. 1. Ոչ հնարաւոր, անկարելի, անլինելի, անհնար։ 2. Որի դէմ հնար չկայ, անյաղթելի, անպարտելի։ 3. Ընդհանրապէս գործածւում է սաստկական նշանակութեամբ՝ սաստիկ, ծայրահեղ, անասելի, մեծ, շատ, անչափ եւն։ 4. մ. Սաստկապէս, մեծապէս, ուժգին, չարաչար կերպով։
ԱՆՀՆԱՐԻՆ ԵՒ ԿԱՐԵՒՈՐ, ա. Սաստիկ ու ծանր։
ԱՆՀՆԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անհնար՝ անկարելի՝ անհնարաւոր լինելը։ 2. Անհնարին՝ սաստիկ՝ դժուարին՝ դժնդակ լինելը։
ԱՆՀՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհին՝ միշտ նոր լինելը՝ մնալը, չհնանալը։
ԱՆՀՈԳ, ի, աց, ա. 1. Հոգսերից ազատ, հոգս չունեցող, անզբաղ, անխռով, ապահով։ 2. Հոգս չքաշող, մի բանով չզբաղուող, անփոյթ, անտարբեր։ 3. մ. Առանց հոգս քաշելու, առանց հոգսերի, ապահովաբար։
ԱՆՀՈԳԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆՀՈԳ (3)։
ԱՆՀՈԳԱԲԱՐՁ, ա. Հոգաբարձու՝ խնամող չունեցող, անխնամ։
ԱՆՀՈԳԱԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Որ հոգ տանելու արժանի չէ, աչքի չընկնող, աննշան, չնչին։
ԱՆՀՈԳԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՀՈԳ։
ԱՆՀՈԳԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անհոգ դառնալ՝ լինել, ապահովուել, միամտուել։
ԱՆՀՈԳԱՑՈՂ, տե՛ս ԱՆՀՈԳՈՂ։
ԱՆՀՈԳԻ, ա. Հոգի չունեցող, անշունչ։
ԱՆՀՈԳՈՂ, ա. Հոգացող՝ խնամող չունեցող, անխնամ, անտերունչ։
ԱՆՀՈԳՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անհոգ՝ ապահով լինելը, ապահովութիւն, անդորրութիւն, հանդարտութիւն։ 2. Անհոգ՝ անփոյթ լինելը, անտարբերութիւն, ծուլութիւն։
ԱՆՀՈԼՈՎ, ա. 1. (քեր.) Չհոլովուող, անհոլովելի, հոլովման չենթարկուող։ 2. Որ չի կարելի գլորել՝ թաւալել, անփոփոխ, անկործան։
ԱՆՀՈԼՈՎԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՀՈԼՈՎ (1)։
ԱՆՀՈԼՈՎԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՀՈԼՈՎ (2)։
ԱՆՀՈԾ, անհոյծ, ա. Ոչ հոծ, ոչ խիտ, նօսր, ցանցառ։
ԱՆՀՈՂՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Հողմ՝ քամի չլինելը, (եղանակի) հանդարտութիւն։
ԱՆՀՈՄԱՑԵՂ, ա. Ոչ նոյն ցեղին պատկանող, տարբեր ցեղից, օտար։
ԱՆՀՈՅԾ, տե՛ս ԱՆՀՈԾ։
ԱՆՀՈՍ, ա. մ. Չհոսող, առանց հոսելու՝ հոսման։
ԱՆՀՈՍԵԼԻ, ա. Չհոսող, փխբ. կանգուն, հաստատուն, անսասան։
ԱՆՀՈՎԻՒ, ա. 1. Հովիւ չունեցող։ 2. Անառաջնորդ, անտերունչ։
ԱՆՀՈՎՈՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհովիւ՝ անառաջնորդ լինելը՝ մնալը։
ԱՆՀՈՒՆ, հնի, հնից, ա. 1. Հուն՝ անցք չունեցող։ 2. Անեզր, անծայր, անվերջ, անսահման, անպարփակ, լայնարձակ։ 3. Անչափ, անթիւ, անսպառ։ 4. մ. Չափից դուրս, անչափ։ 5. գ. Խորք, անհունութիւն։
ԱՆՀՈՒՊ, տե՛ս ԱՆՀՊԵԼԻ։
ԱՆՀՊԱՏԱԿ, ա. Հսկողութեան՝ խնամքի չենթարկուած։
ԱՆՀՊԱՐՏ, ի, ից, ա. Ոչ հպարտ, խոնարհ, համեստ, հեզ։
ԱՆՀՊԱՐՏԱՆԱԼԻ, ա. Չհպարտացող, խոնարհ։
ԱՆՀՊԱՐՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհպարտ՝ խոնարհ՝ համեստ լինելը։
ԱՆՀՊԱՒՈՐ, ա. Ոչ մերձաւոր, հեռացած, բացակայ։
ԱՆՀՊԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Ոչ հպելի, անշոշափելի։ 2. Անմերձենալի, անմատչելի։ 3. Անմիաբան, հակառակ։
ԱՆՀՐԱԺԱՐԱԿԱՆ, ԱՆՀՐԱԺԱՐԵԼԻ, ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ, ա. Ինչից որ չի կարելի հրաժարուել, անխուսափելի, պարտաւորիչ, պարտադիր։
ԱՆՀՐԱՀԱՆԳ, ա. Անկիրթ, անվարժ։
ԱՆՀՐԱՄԱՅԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի հրամայել։
ԱՆՀՐԱՄԱՆ, ա. մ. Առանց հրամանի, ինքնակամ։
ԱՆՀՐԱՄԱՆԱԿԱՏԱՐ ԼԻՆԵԼ, Չենթարկուել։ Յետ այսորիկ անհրամանակատար եղեւ գաւառն Բաղաց՝ յանօրէն Բաբանայ (Կղնկտ., Գ, 20)։
ԱՆՀՐԱՊԱՐԱԿԵԼԻ, ա. Ոչ հրապարակելի, խորհրդաւոր, գաղտնի։
ԱՆՀՐԱՊՈՅՐ, ԱՆՀՐԱՊՈՒՐԵԼԻ, ա. Չհրապուրուող, չգրաւուող, որին չի կարելի հրապուրել՝ մոլորեցնել։
ԱՆՀՐԱՒԷՐ, ա. Հրաւէր չընդունող, անողոք, խիստ։
ԱՆՁԱՅՆ, ի, ից, ա. 1. Ձայն չունեցող՝ չհանող՝ չարձակող, ձայնից զուրկ, անմռունչ, անբարբառ, լուռ։ 2. (քեր.) Չհնչուող, չարտասանուող։ 3. մ. Առանց ձայն հանելու։
ԱՆՁԱՅՆԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՁԱՅՆ (1)։
ԱՆՁԱՅՆԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆՁԱՅՆ (1)։
ԱՆՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անձայն լինելը, ձայն չունենալը։
ԱՆՁԱՆՁԻՐ, տե՛ս ԱՆՁԱՆՁՐՈՅԹ։
ԱՆՁԱՆՁՐԱՆԱԼԻ, ա. մ. Ոչ ձանձրանալի, ձանձրութիւն չպատճառող, առանց ձանձրանալու։
ԱՆՁԱՆՁՐՈՅԹ, ա. մ. Չձանձրացող, անխոնջ, առանց ձանձրոյթի՝ ձանձրանալու։
ԱՆՁԱՆՁՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անձանձրոյթ լինելը, չձանձրանալը։
ԱՆՁԱՒ, ի, գ. Քարանձաւ, քարայր, փապար, խորշ։
ԱՆՁԱՒԱԽԻՏ, ա. Շատ անձաւներ ունեցող, անձաւներով հարուստ։
ԱՆՁԱՒԱՄՈՒՏ, ա. Անձաւ մտնող, անձաւում բնակուող։
ԱՆՁԱՒՈՐ, ա. Անձաւի նման, անձուկ, նեղ։
ԱՆՁԵԱՅ, տե՛ս ԱՆՁՆԵԱՅ։ (Խոր., Բ, 57)։
ԱՆՁԵՌԱԳՈՐԾ, ԱՆՁԵՌԱԿԵՐՏ, ա. 1. Ոչ ձեռագործ, ձեռքով չշինուած։ 2. Բնական, ոչ արհեստական, բնականից ստեղծուած։
ԱՆՁԵՌՆ, ա. 1. Ձեռք չունեցող, ձեռնատ։ 2. մ. Առանց ձեռքի։
ԱՆՁԵՌՆԱՐԿԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Որ չի կարելի ձեռք բերել՝ ձեռքը գցել, անհպելի, անմատչելի, անմերձենալի։ 2. Որ չի կարելի ձեռնարկել, անիրագործելի, անհնարին։
ԱՆՁԵՌՆԸՆԴԵԼ, անձեռնընտել, ի, ից կամ աց, ա. Ոչ ձեռնասուն, չընտելացուած, ոչ ընտանի, վայրենի։
ԱՆՁԵՌՆԿԱԼ, ա. մ. Որ ձեռք բռնող՝ օգնող չունի, անօգնական։
ԱՆՁԵՌՆՀԱՍ, ի, ից, ա. 1. Անձեռնարկելի, անմատչելի։ 2. Ոչ ձեռնհաս, անկարող։
ԱՆՁԵՌՈՑ, ոցք, գ. Ձեռքի սրբիչ։
ԱՆՁԵՌՈՑԻԿ, գ. Նուազ. ԱՆՁԵՌՈՑ-ի։ Փոքր անձեռոց։
ԱՆՁԵՒ, ի, ից, ա. 1. Ձեւ՝ կերպարանք չունեցող։ 2. Որոշակի ձեւ չունեցող, չձեւաւորուած։ 3. Տձեւ, տգեղ, անվայելուչ, անշնորհք, անպատշաճ, անյարմար։
ԱՆՁԵՒԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՁԵՒ (1)։
ԱՆՁԵՒԱՊԷՍ, մ. Առանց ձեւի՝ կերպարանքի։
ԱՆՁԵՒԱՑԵԱԼ, ա. Տգեղ՝ անշնորհք բաներ անող։
ԱՆՁԵՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Անձեւ լինելը, ձեւի պակասութիւն, տձեւութիւն, տգեղութիւն, անշնորհքութիւն, խայտառակութիւն։
ԱՆՁԻՐ, ա. Անշնորհակալ, ապերախտ։
ԱՆՁԿԱԲԵԿ, ա. մ. Անձկութիւնից՝ կարօտից տառապած՝ հալումաշ եղած։
ԱՆՁԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անձուկ՝ նեղ։
ԱՆՁԿԱԼ, տե՛ս ԱՆՁԿԱՆԱԼ։
ԱՆՁԿԱԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Կարօտով փափագելի, ցանկալի, բաղձալի, տենչալի, կարօտալի, շատ սիրելի։ 2. Կարօտով՝ փափագով լի։
ԱՆՁԿԱԿԱՆ, ա. Անձուկ, նեղ, բարակ։
ԱՆՁԿԱՅՐԵԱՑ, ա. Կարօտից այրուած՝ տոչորուած, կարօտակէզ։
ԱՆՁԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անձկութիւն՝ կարօտ զգալ, կարօտով փափագել, կարօտ քաշել։ 2. Անձուկ՝ նեղ դառնալ, նեղանալ։
ԱՆՁԿԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Նեղը գցել, նեղել, ճնշել։
ԱՆՁԿԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Նեղուել, նեղսրտել։ 2. Անձկալ, կարօտով գթալ։
ԱՆՁԿՈՏ, ա. Կարօտ քաշող, կարօտալի, անձկալի։
ԱՆՁԿՈՒԹԻՒՆ, անծկութիւն, գ. 1. Անձուկ՝ նեղ լինելը, տեղի նեղութիւն։ 2.Պակասութիւն որեւէ բանի, որից մարդ նեղւում է։ 3. Նեղուած դրութիւն՝ կացութիւն՝ վիճակ, սրտի նեղութիւն, տագնապ, տառապանք։ 4. Կարօտ, փափագ, տենչ։
ԱՆՁՄԵՌՆ, երունք, ա. Երբ կամ որտեղ ձմեռ չկայ, ձմեռ չունեցող։
ԱՆՁՆ, ձին, ձինք, ձանց, գ. 1. Անձ, անհատ, մարդ, անձնաւորութիւն։ 2. Հոգի, շունչ։ 3. Ինքը անհատը։ 4. Անձնական եւ ստացական դերանունների հետ գործածւում է անձնական դերանուան իմաստով։ Անձն իմ-ես, անձն քո-դու, անձն իւր-ինքը, անձինք մեր-մենք եւն։ 5. Գոյացութիւն, գոյակ։ Սպանութիւն չէ անձն ինչ, եւ ոչ շնութիւն անձն ինչ է։ Անուանք առանց անձանց են յուշկապարկաց եւ իշացըլուց (Եզնիկ)։ 6. (կրօն.) Երրորդութեան դէմքերից իւրաքանչիւրը։ 7. Մարմին, իրան։
ԱՆՁՆԱԳԵՂ, ոյ, կամ ի, աց, ա. Գեղեցկատես, վայելչագեղ, վայելչակազմ։
ԱՆՁՆԱԳՈՎ, ա. Ինքն իրեն գովող, ինքնագով։
ԱՆՁՆԱԳՈՎՈՒԹԻՒՆ, գ. Անձնագով լինելը, ինքնագովութիւն։
ԱՆՁՆԱԴԱՏ, ա. Ինքն իրեն դատապարտող՝ մեղադրող։
ԱՆՁՆԱԴԻՒՐ, տե՛ս ԱՆՁՆԴԻՒՐ։
ԱՆՁՆԱԶՕՐ, ա. Զօրաւոր, կտրիճ, քաջ, արի։
ԱՆՁՆԱԽՐՈԽՏ, ա. Իր ուժով խրոխտացող, ինքնավստահ։
ԱՆՁՆԱԾՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՁՆԴԻՒՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՁՆԱԿԱՄ, ա. 1. Ինքն իր կամքի տէր, անձնիշխան։ 2. Ինքն իր կամքով, ինքնակամ, յօժարակամ։ 3. Ինքնահաւան, անձնահաճ։
ԱՆՁՆԱԿԱՄԱԿ, տե՛ս ԱՆՁՆԱԿԱՄ։
ԱՆՁՆԱԿԱՄԱԿՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՁՆԱՀԱՃՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՁՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Հոգեկան, բանական, իմանալի, շնչաւոր, կենդանի։ 2. Անձն ունեցող, անձնաւոր։ 3. Միայն իրեն պատկանող, սեփական, յատուկ։
ԱՆՁՆԱԿԻՑ, կիցք, ա. Համամիտ, համակամ։
ԱՆՁՆԱԿՈՐՈՅՍ, ա. Ինքն իրեն կորցնող՝ կործանող, անձնակործան։
ԱՆՁՆԱՀԱՃ, ԱՆՁՆԱՀԱՃՈՅ, ա. Ինքն իրեն հաւանող, ինքնահաճ, ինքնահաւան, ինքնապարծ։
ԱՆՁՆԱՀԱՃՈՒԹԻՒՆ, գ. Անձնահաճ լինելը, ինքնահաւանութիւն։
ԱՆՁՆԱՀԱՄԱՅՆ, ա. Ամբողջապէս հոգիացած, բոլորովին հոգի։
ԱՆՁՆԱՀԱՄԲՈՅՐ, ա. Հոգով կապուած, հոգեկից, մտերիմ։
ԱՆՁՆԱՀԱՆՃԱՐ, ա. Իրենից մի բան հնարող, իր խելքին զոռ տուող։
ԱՆՁՆԱՀԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ինքն իրեն սանձահարելը՝ զսպելը, ժուժկալութիւն։
ԱՆՁՆԱՄԱՀ, տե՛ս ԱՆՁՆԱՍՊԱՆ։
ԱՆՁՆԱՄԱՀՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՁՆԱՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՁՆԱՄԱՏՆ, ա. 1. Ինքն իրեն մատնող, անձնատուր եղող։ 2. Վատ գործերի՝ անբարոյականութեան անձնատուր եղող։
ԱՆՁՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անձնաւորուել, մարմնանալ, գոյանալ։ 2. Միանձնանալ, կրօնաւոր դառնալ։
ԱՆՁՆԱՆԱԽԱՏ, ա. Ինքն իրեն նախատող։
ԱՆՁՆԱՆԷԾ, ա. Ինքն իրեն անիծող։
ԱՆՁՆԱՉԱՓ, ա. Իր անձի չափով, իր մեծութեան հաւասար։ (Կղնկտ., Բ, 51)։
ԱՆՁՆԱՊԱՀ, ի, աց, գ. ա. 1. Թագաւորի անձը պաշտպանող, թիկնապահ։ 2. Ինքն իրեն՝ իր անձը պահող՝ պահպանող, զգուշաւոր։
ԱՆՁՆԱՊԱՀԱՊԵՏ, ի, աց, գ. ա. 1. Անձնապահների՝ թիկնապահների պետ։ 2. Ինքն իր գլխի տէր, ինքն իր գլուխը պահող, ինքնատէր։
ԱՆՁՆԱՊԱՆԾ, ա. 1. Ինքն իրենով պարծեցող, սնափառ, պարծենկոտ։ 2.Պարծենալու արժանի (բան), փառաւոր, պանծալի։
ԱՆՁՆԱՊԱՏՐԱՍՏ, ա. Ինքն իրեն միշտ պատրաստ պահող, արթուն, զգաստ։
ԱՆՁՆԱՊԱՐԱՐ, ա. Ինքն իրեն պարարող՝ գիրացնող, իր փորին գերի։
ԱՆՁՆԱՊԱՐՏ, ա. Ուրիշի կեանքի՝ անձի համար պարտական՝ պատասխանատու։
ԱՆՁՆԱՊԷՍ, մ. Հոգեպէս, սրտանց։
ԱՆՁՆԱՊՈՒՐ, ԱՆՁՆԱՊՈՒՐԾ, ա. Ինքն իրեն փրկող՝ ազատող, վտանգից պրծած՝ պրծնող։
ԱՆՁՆԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. Ինքն իրեն անչափ սիրող, միայն իր անձի եւ շահերի մասին հոգացող, եսասէր։
ԱՆՁՆԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անձնասէր լինելը, անձնասէրի յատկութիւնը, եսասիրութիւն։
ԱՆՁՆԱՍՊԱՆ, ա. Ինքն իրեն սպանող, ինքնասպան։
ԱՆՁՆԱՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ինքն իրեն սպանելը, անձնասպան լինելը, ինքնասպանութիւն։
ԱՆՁՆԱՎԱՃԱՌ, ա. Ինքն իրեն վաճառող։
ԱՆՁՆԱՏԵԱՑ, ա. Ինքն իրեն ատող, իր անձին թշնամի։
ԱՆՁՆԱՏԷՐ, ա. Ինքն իր գլխի տէր, ինքնիշխան, ինքնագլուխ։
ԱՆՁՆԱՏՈՉՈՐ, ա. Ինքն իրեն տոչորող՝ այրող ցաւ պատճառող։
ԱՆՁՆԱՏՈՒՐ, ա. 1. Գործածւում է լինել բայի հետ՝ ԱՆՁՆԱՏՈՒՐ ԼԻՆԵԼ։
ԱՆՁՆԱՑՈՅՑ, ա. Ցուցամոլ։
ԱՆՁՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Իր հետ միացնել՝ միաւորել, մէկ անձ դարձնել, սեփականացնել։
ԱՆՁՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. 1. Իբրեւ անձ՝ անհատ գոյութիւն ունեցող։ 2. Հոգի ունեցող, շնչաւոր, կենդանի։
ԱՆՁՆԱՒՈՐԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Որ յատուկ է անձին, հոգեկան, բանական, կենդանական։
ԱՆՁՆԱՒՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Հոգի՝ շունչ առնել, անձնաւոր լինել, անձնաւորուել, շնչաւորուել, գոյանալ։
ԱՆՁՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անձ, դէմք, ինքնութիւն։ 2. Գոյացութիւն, գոյութիւն ունենալը։ 3. Առանձին՝ սեփական յատկութիւն, առանձնայատկութիւն։
ԱՆՁՆԱՔԱՐՇՈՒԹԻՒՆ, գ. Գետնաքարշութիւն։
ԱՆՁՆԳՈՎՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՁՆԱԳՈՎՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՁՆԴԻՒՐ, 1. ա. Իր անձի հանգստութեան մասին հոգացող, փափկակեաց, բարեկեցիկ։ 2. գ. տե՛ս ԱՆՁՆԴԻՒՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՁՆԴԻՒՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անձնդիւր լինելը, փափկակեցութիւն։
ԱՆՁՆԵԱՅ, ա. Փարթամ հասակով, խոշոր մարմնով, լաւ կազմուածքով, թիկնաւէտ, թիկնեղ։
ԱՆՁՆԵՂ, ա. Մեծ, խոշոր, խոշորակազմ։
ԱՆՁՆԸՆԴԻՐ ԱՌՆԵԼ, Ընտրութեամբ զօրք հաւաքել։
ԱՆՁՆԸՆՏԻՐ ԼԻՆԵԼ, Իր անձի հանգստութեան մասին հոգալ։
ԱՆՁՆԻՇԽԱՆ, ի, աց, ա. 1. Ինքն իր գլխի տէր, ազատ կամքի տէր, ինքնիշխան։ 2. տե՛ս ԱՆՁՆԻՇԽԱՆԱԿԱՆ։ 3. Ըստ իր կամքի գործող՝ վարուող, ինքնագլուխ, ինքնակամ։
ԱՆՁՆԻՇԽԱՆԱԲԱՐ, մ. Անձնիշխան՝ ինքնագլուխ կերպով, ազատօրէն, անկախօրէն։
ԱՆՁՆԻՇԽԱՆԱԿԱՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Անձնիշխան կամք՝ իրաւունք ունենալը, անձնիշխանութիւն։
ԱՆՁՆԻՇԽԱՆԱԿԱՆ, ա. Անձնիշխանին կամ անձնիշխանութեան յատուկ, ազատօրէն՝ անկախօրէն գործուած՝ կատարուած, կամաւոր։
ԱՆՁՆԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անձնիշխան՝ ինքնիշխան լինելը, չսահմանափակուած իշխանութիւն՝ իրաւունք՝ կամք։ 2. Ինքնագլխութիւն, ինքնավստահութիւն, յանդգնութիւն։ 3. Անձնական իշխանութիւն՝ հեղինակութիւն։
ԱՆՁՆԻՒՐ, տե՛ս ԱՆՑՆԻՒՐ։
ԱՆՁՆԻՔ, նեաց, գ. յոգն. Մարմնի գլխաւոր մասերը՝ անդամները։
ԱՆՁՆԿԱՄԱԿ, տե՛ս ԱՆՁՆԱԿԱՄ։
ԱՆՁՆԿԱՄԱԿՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՁՆԱՀԱՃՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՁՆՀԱՃ, տե՛ս ԱՆՁՆԱՀԱՃ։
ԱՆՁՆՀԱՃՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՁՆԱՀԱՃՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՁՆՅԱՐԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Ինքն իրեն յարգելը՝ գովելը, ինքնագովութիւն, պարծենկոտութիւն։
ԱՆՁՆՊՈՒՐԾ, տե՛ս ԱՆՁՆԱՊՈՒՐԾ։
ԱՆՁՆՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՁՆԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՁՆՏԷՐ, տե՛ս ԱՆՁՆԱՏԷՐ։
ԱՆՁՆՏՈՒՐ ԼԻՆԵԼ, տե՛ս ԱՆՁՆԱՏՈՒՐ ԼԻՆԵԼ։
ԱՆՁՆՕՐԷՆ, տե՛ս ԱՆՁՆԱՊԷՍ։
ԱՆՁՈՒԿ, ձկոյ, ձկով կամ ձկաւ, ա. 1. Նեղ, նեղուածք, քիչ լայնութիւն՝ ընդարձակութիւն ունեցող։ 2. Փոքր, քիչ, սակաւ։ 3. Դժուարին, ծանր։ 4. գ. Նեղ տեղ, որտեղ մտնելն ու ելնելը դժուար է, կիրճ, ձոր։ 5. փխբ. Սրտի նեղութիւն՝ սաստիկ կարօտից, խիստ կարօտ, փափագ, տենչ, իղձ։
ԱՆՁՐԵՒ, ի, աց, եւ ոյ, գ. 1. Մթնոլորտային տեղում՝ ջրի կաթիլներով։ 2. Ցօղ, շաղ։ 3. նման. Թափուող՝ տեղացող բանի մեծ քանակութիւն, առատութիւն։
ԱՆՁՐԵՒԱԲԱԽ, ա. Անձրեւից զարկուած՝ ծեծուած, անձրեւ դիպած։
ԱՆՁՐԵՒԱԲԵՐ, ա. Անձրեւ բերող՝ առաջացնող։
ԱՆՁՐԵՒԱԹԱՆԱԼ, թացայ, չ. Անձրեւից թրջուել։
ԱՆՁՐԵՒԱԹԱՑ, ի, ա. Անձրեւից թրջուած։
ԱՆՁՐԵՒԱԾԻՆ, ա. 1. տե՛ս ԱՆՁՐԵՒԱԲԵՐ։ 2. փխբ. Անձրեւի նման յորդառատ, առատահոս։
ԱՆՁՐԵՒԱԾՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անձրեւածին՝ անձրեւաբեր լինելը։
ԱՆՁՐԵՒԱԾՈՒԹԻՒՆ, ԱՆՁՐԵՒԱԾՔ, գ. Անձրեւ գալը, անձրեւելը։
ԱՆՁՐԵՒԱԿ, ի, գ. Թեթեւ անձրեւ։
ԱՆՁՐԵՒԱԿՈՒՐ, ա. Անձրեւը կլանող՝ խափանող։
ԱՆՁՐԵՒԱՀՈՍ, ա. Անձրեւի հոսանքով բերուած։ Այլ անձրեւահոս բղխմամբ յորդեսցէ յանդաստանս հոգւոց մերոց (Փարպ., 200)։
ԱՆՁՐԵՒԱՁԵՒ, ա. Անձրեւի նմանութիւն ունեցող։
ԱՆՁՐԵՒԱՁԻՐ, ա. Անձրեւ շնորհող՝ բաշխող։
ԱՆՁՐԵՒԱՅՈՅԶ, ա. Անձրեւներ բերող՝ առաջացնող, խիստ անձրեւային։
ԱՆՁՐԵՒԱՆՄԱՆ, ա. մ. Անձրեւի նման, անձրեւաձեւ։
ԱՆՁՐԵՒԱՇԱՐ, ա. մ. Անձրեւի կաթիլների նման շարուած։
ԱՆՁՐԵՒԱՇԻԹ, գ. Անձրեւի շիթ՝ կաթիլ։
ԱՆՁՐԵՒԱՋՈՒՐ, գ. Անձրեւի ջուր, անձրեւ։
ԱՆՁՐԵՒԱՍԱՍՏ, ա. Անձրեւի միջոցով սաստող։
ԱՆՁՐԵՒԱՍՆՈՒՆԴ, ա. Անձրեւով սնուող՝ ոռոգուող։
ԱՆՁՐԵՒԵԼ, եցի, 1. ն. Իբրեւ անձրեւ՝ անձրեւի պէս տեղալ՝ թափել՝ շաղ տալ, ցօղել։ 2. չ. Անձրեւ գալ՝ տեղալ, փխբ. անձրեւի պէս տեղալ՝ թափուել։
ԱՆՂԱՄՊԱՐԱՓԱՅԼ, տե՛ս ԱՆՃԱՃԱՆՉ։
ԱՆՃԱՀ, ա. 1. Անպատշաճ, անյարմար, անվայել, անտեղի։ 2. նաեւ՝ ԱՆՃԱՀՍ, մ. Անճահ՝ անշնորհք կերպով։
ԱՆՃԱՃԱՆՉ, ի, ից, ա. 1. Ճաճանչ՝ ճառագայթ չունեցող, անճառագայթ։ 2. փխբ. Անշող, անլոյս, մթագին։
ԱՆՃԱՃԱՆՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Անճաճանչ՝ անլոյս լինելը, մթութիւն, խաւար։
ԱՆՃԱՅԹ, ի, ից, ա. Ճայթիւն չհանող, անշշունջ, անձայն, լուռ։
ԱՆՃԱՆԱՉԱԿԱՆ, ա. Ճանաչելու կարողութիւնից զուրկ, անբանական, տգիտական։
ԱՆՃԱՆԱՉԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի՝ դժուար է ճանաչել, անծանօթ, խիստ փոխուած։
ԱՆՃԱՆԱՉՈՂ, ա. Լաւը՝ երախտիքը չճանաչող՝ չըմբռնող՝ չիմացող, ընտրութիւն անելու անկարող։
ԱՆՃԱՆԱՉՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անճանաչող լինելը, ճանաչելու ընդունակութիւն չունենալը, մարդ չճանաչելը։
ԱՆՃԱՆԱՊԱՐՀ, ա. 1. Որտեղ ճանապարհ չկայ։ 2. գ. Անճանապարհ տեղ, զարտուղի ճանապարհ։
ԱՆՃԱՆԱՊԱՐՀՈՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. տե՛ս ԱՆՃԱՆԱՊԱՐՀՈՒԹԻՒՆ։ 2. Ճանապարհորդելու անկարողութիւն։
ԱՆՃԱՆԱՊԱՐՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Անճանապարհ լինելը, ճանապարհ չունենալը, ճանապարհի բացակայութիւն։
ԱՆՃԱՇԱԿ, ա. 1. Ոչինչ չճաշակած՝ չկերած։ 2. Չճաշակած, անմասն, զուրկ։ 3. տե՛ս ԱՆՃԱՇԱԿԵԼԻ։
ԱՆՃԱՇԱԿԵԼԻ, ա. 1. Որ չի կարելի ճաշակել՝ ուտել։ 2. Չճաշակուած, համով հոտով իր նմանը չունեցող։
ԱՆՃԱՇԱԿՈՂ, ա. Չճաշակող, չուտող։
ԱՆՃԱՇՈՒԹԻՒՆ, գ. Ծոմապահութիւն, ծոմ։
ԱՆՃԱՊԱՂ, ա. Չճապաղուած, չցրուած, պինդ, հաստատուն։
ԱՆՃԱՌ, ի, ից, ա. 1. Որ չի կարելի ճառել՝ պատմել՝ նկարագրել անհասանելի մեծութեան՝ վեհութեան՝ գաղտնիութեան եւն պատճառով, անճառելի, անպատում, աննկարագրելի։ 2. Որ անարժան՝ անպատշաճ է ճառել՝ պատմել, անասելի, ամօթալի, գարշելի։
ԱՆՃԱՌԱԲԱՐ, մ. Անճառելի՝ անպատմելի կերպով։
ԱՆՃԱՌԱԳԱՅԹ, ա. 1. Ճառագայթ չունեցող՝ չարձակող, ոչ փայլուն, անլոյս։ 2. Որտեղ չեն թափանցում՝ չեն հասնում արեւի ճառագայթները։
ԱՆՃԱՌԱԳԱՅԹԱՁԵՒ, ա. Ճառագայթ չարձակող ձեւ ունեցող, չցոլացող (գոհարեղէնի մասին)։
ԱՆՃԱՌԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անճառ՝ անպատմելի։
ԱՆՃԱՌԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպատմելի՝ անասելի գործ, եղեռնագործութիւն, ոճիր, յանցանք։
ԱՆՃԱՌԱԿԱՆ, ա. 1. տե՛ս ԱՆՃԱՌ։ 2. գ. Փիլիսոփաների մի դասի՝ աղանդի հետեւորդ, որ չի կամենում իր կարծիքն ասել՝ յայտնել։
ԱՆՃԱՌԱՀՐԱՇ, ա. Անճառ եւ հրաշալի։
ԱՆՃԱՌԱՇՆՈՐՀ, ա. Անճառելի շնորհ ունեցող կամ պարգեւող։
ԱՆՃԱՌԱՊԱՏԿԵՐ, ա. Անճառելի պատկեր՝ տեսք ունեցող, աննման։
ԱՆՃԱՌԱՊԱՐԳԵՒ, ա. Անճառելի պարգեւներ տուող կամ ստացող, անճառաշնորհ։
ԱՆՃԱՌԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՃԱՌԱԲԱՐ։
ԱՆՃԱՌԵԼ, ն. Չճառել, չասել, բացասել, ժխտել։
ԱՆՃԱՌԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՃԱՌ։
ԱՆՃԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անճառ՝ անպատմելի լինելը։ 2. Բացասութիւն, բացասելը, ժխտելը։
ԱՆՃԱՐ, ա. Որի համար ճար՝ հնար՝ միջոց չկայ, անհնարին, դժուարին։
ԱՆՃԱՐԱԿ, ա. Հնարքից՝ միջոցից զուրկ, անհնարին, անդարմանելի։
ԱՆՃԱՐԱՆԱԼ, ացայ, ԱՆՃԱՐԵԼ (իմ), եցայ, չ. Անճար մնալ, ճարը կտրուել, ճարահատուել։
ԱՆՃԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհնարին՝ անել դրութիւն, դժուար կացութիւն։
ԱՆՃԵՂՔ, ԱՆՃԵՂՔԵԼԻ, ա. Չճեղքուած, անբաժան, անբաժանելի։
ԱՆՃԵՏ, ա. Ճետ՝ զաւակ՝ սերունդ չունեցող, անորդի։
ԱՆՃԵՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆԶԱՒԱԿՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՃԻՏԵԼ, եցի, ն. Անճետ դարձնել, անզաւակ թողնել։
ԱՆՃՄԼԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի մեղմացնել, խիստ։
ԱՆՃՈԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Չմեծամտելը, խոնարհամտութիւն։
ԱՆՃՈՂՈՊՐԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Ինչից չի կարելի ճողոպրել՝ փախչել՝ խուսափել՝ ազատուել, անզերծանելի, անխուսափելի։
ԱՆՃՈՌՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. 1. Չափազանց մեծ՝ խոշոր, վիթխարի, յաղթանդամ, հսկայական։ 2. Ահաւոր, ահռելի։ 3. Անհեթեթ, այլանդակ, անիմաստ։
ԱՆՄԱԼ, ա. Որ չի կարելի մանրել՝ փշրել՝ ջարդել, փխբ. անխորտակելի, աննուաճելի։
ԱՆՄԱԽԱՆՔ, ԱՆՄԱԽԱՍԷՐ, ԱՆՄԱԽՈՂ, ա. Չնախանձող, աննախանձ։
ԱՆՄԱԽՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Աննախանձութիւն։
ԱՆՄԱԿԱՄՏԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Չմտածելը, անմտութիւն, չմտածուած՝ անխորհուրդ գործ։
ԱՆՄԱԿԱՑԱԿԱՆ, ԱՆՄԱԿԱՑԵԼԻ, ա. Որ չի ենթարկւում գիտութեան՝ հետազօտութեան։
ԱՆՄԱԿԱՑՈՒ, ա. Գիտութեան անտեղեակ, տգէտ։
ԱՆՄԱԿԵՐԵՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Մակերեւոյթ՝ տարածութիւն չունենալը (երկրաչափական կէտի եւ գծի յատկութիւնը)։
ԱՆՄԱՀ, ի, ից, ա. 1. Մահ չունեցող, մահուան չենթարկուող, չմեռնող, միշտ կենդանի։ 2. Երբէք չոչնչացող, մշտատեւ, մնայուն։ 3. մ. Անմահ կերպով։
ԱՆՄԱՀԱԲԱՐ, մ. Առանց մեռնելու, յաւիտեան, միշտ։
ԱՆՄԱՀԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Առաւել կամ իսկապէս անմահ, մշտնջենաւոր։
ԱՆՄԱՀԱԳՈՐԾ, տե՛ս ԱՆՄԱՀԱՐԱՐ։
ԱՆՄԱՀԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Անմահ։ 2. Անմահութիւն բերող՝ պարգեւող, անմահացնող։
ԱՆՄԱՀԱՀՈՏ, ա. Անմահական հոտ բուրող, խիստ անուշահոտ։
ԱՆՄԱՀԱՃԱՇԱԿ, ա. Անմահական համ ունեցող՝ տուող, որի ճաշակումը անմահութիւն է բերում։
ԱՆՄԱՀԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անմահ դառնալ, միշտ կենդանի մնալ։ 2. Անվնաս մնալ։
ԱՆՄԱՀԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՄԱՀԱԲԱՐ։
ԱՆՄԱՀԱՏՈՒՐ, ա. Անմահութիւն տուող։
ԱՆՄԱՀԱՐԱՐ, ա. 1. Անմահութիւն պարգեւող՝ բերող, անմահացնող։ 2. Անմահ, անմահական։
ԱՆՄԱՀԱՐՁԱՆ, ա. Մահարձան՝ արձաններ չունեցող։
ԱՆՄԱՀԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անմահ դարձնել, անմահացնել։
ԱՆՄԱՀԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Անմահացնող, անմահարար։
ԱՆՄԱՀԿԱՆԱՑՈՒ, ա. Ոչ մահկանացու, մահուան չենթարկուող, անմահ։
ԱՆՄԱՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Անմահ լինելը, մշտնջենաւորութիւն։
ԱՆՄԱՅՐ, մօր, ա. 1. (կրօն.) Մայր չունեցող, առանց մօր ծնուած։ 2. նման. Կոյս թուեր (1, 7, 11 եւն)։
ԱՆՄԱՅՐԵՆԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՄԱՅՐ (1)։
ԱՆՄԱՆԿ, ա. Ոչ խորամանկ, անկեղծ, պարզ։
ԱՆՄԱՇ, ա. Չմաշուող, չփչացող, անվնաս, դիմացկուն։
ԱՆՄԱՍՆ, սին, սունք կամ մասք, սանց, ա. 1. Բաղադրիչ մասեր չունեցող, մասերից չբաղադրուած, անբաժանելի, պարզ։ 2. Ոչ մասնակից, մասնակցութիւն չունեցող, մաս՝ բաժին չունեցող, հեռու, դուրս, ազատ։ 3. Զուրկ։
ԱՆՄԱՍՆԱԲԱՐ, մ. 1. Անբաժանելի կերպով։ 2. Անմիջաբար, անընդմիջաբար։
ԱՆՄԱՍՆԻԿ, տե՛ս ԱՆՄԱՍՆ (1)։
ԱՆՄԱՍՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բաժանելի մասեր չունենալը, անբաժանելիութիւն։
ԱՆՄԱՏՈՅՑ, ա. 1. Որին չի կարելի մօտենալ, անմերձենալի, անմատչելի, անհասանելի։ 2. Չմատուցուած, չնուիրուած։ 3. Չշաղախուած, անխառն, մաքուր։
ԱՆՄԱՏՉԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՄԱՏՈՅՑ (1)։
ԱՆՄԱՐԴ, ա. 1. Անմարդաբնակ, անբնակ, ամայի, անշէն։ 2. Տմարդի, ոչ մարդավայել։
ԱՆՄԱՐԴԱԲՆԱԿ, տե՛ս ԱՆՄԱՐԴ (1)։
ԱՆՄԱՐԴԱԳՈՅՆ, ա. Խիստ տմարդի, անմարդասէր, անգութ։
ԱՆՄԱՐԴԱՁԱՅՆ, ա. Որտեղ մարդկային ձայն չկայ, անմարդ, անբնակ, ամայի։
ԱՆՄԱՐԴԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անմարդ դառնալ, ամայանալ։
ԱՆՄԱՐԴԱՍԷՐ, ա. Ոչ մարդասէր, անկարեկից, անողորմ, անգութ։
ԱՆՄԱՐԴԱՍԻՐԵԼԻ, ա. Ոչ մարդասիրական, անմարդասէր, անողորմ, անգութ։
ԱՆՄԱՐԴԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անմարդասէր լինելը։
ԱՆՄԱՐԴԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անմարդ՝ անբնակ՝ անշէն դարձնել։
ԱՆՄԱՐԴԵԼ, (իմ), տե՛ս ԱՆՄԱՐԴԱՆԱԼ։
ԱՆՄԱՐԴԻ, իք, ա. 1. տե՛ս ԱՆՄԱՐԴ (1, 2)։ 2. Արիութիւնից զուրկ, կնամարդի։
ԱՆՄԱՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անմարդասիրութիւն, տմարդութիւն, անգթութիւն։ 2. Անմարդ՝ անմարդաբնակ լինելը՝ մնալը, ամայութիւն, դատարկութիւն։
ԱՆՄԱՐԹ, ա. Անկարելի, անպատեհ, անդէպ։
ԱՆՄԱՐԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Անկարելիութիւն, անհնարինութիւն, անպատեհութիւն, անտեղիութիւն։
ԱՆՄԱՐՄԻՆ, մնոյ, ոց, ա. 1. Մարմին չունեցող, մարմնից՝ նիւթից չբաղկացած, աննիւթ, հոգեղէն։ 2. գ. յոգն. Հրեշտակներ։
ԱՆՄԱՐՄՆԱԲԱՐ, մ. Անմարմին կերպով, առանց մարմնի, հոգեպէս։
ԱՆՄԱՐՄՆԱԿԱՆ, ԱՆՄԱՐՄՆԱՅԻՆ, ա. Անմարմնին յատուկ, անմարմին, աննիւթական, հոգեղէն։
ԱՆՄԱՐՄՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անմարմին դառնալ։
ԱՆՄԱՐՄՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՄԱՐՄՆԱԲԱՐ։
ԱՆՄԱՐՄՆԱՍԵՐ, ա. Անմարմիններից սերուած։
ԱՆՄԱՐՄՆԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆՄԱՐՄԻՆ։
ԱՆՄԱՐՄՆԵՂԷՆ, ղինի, նաց, ա. Ոչ մարմնաւոր, անմարմին։
ԱՆՄԱՐՄՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անմարմին լինելը, աննիւթականութիւն։
ԱՆՄԱՐՏ, տե՛ս ԱՆՄԱՐՏՆՉԵԼԻ։
ԱՆՄԱՐՏԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՄԱՐՏՆՉԵԼԻ։
ԱՆՄԱՐՏԱԿԻՑ, ա. մ. Մարտակից չունեցող, որեւէ մէկին մարտակից չունենալով, առանց օգնականի։
ԱՆՄԱՐՏՆՉԵԼԻ, ԱՆՄԱՐՏՈՒՑԵԱԼ, ա. 1. Որի դէմ չի կարելի մարտնչել՝ կռուել, անդիմադրելի, անյաղթելի։ 2. Անառիկ։
ԱՆՄԱՔՈՒՐ, քրի, ից, կամ ոյ, ոց, ա. 1. Ոչ մաքուր, կեղտոտ, աղտոտ։ 2. Պիղծ, անսուրբ։ 3. Այսահար, դիւահար։
ԱՆՄԱՔՐԱԿԱՆ, ա. Անմաքուր յատկութիւն ունեցող, անմաքուր։
ԱՆՄԱՔՐԱՊԷՍ, մ. Անմաքուր կերպով, ոչ մաքրութեամբ, պղծութեամբ։
ԱՆՄԱՔՐԱՍԷՐ, ա. Ոչ մաքրասէր, մաքրութիւն չսիրող։
ԱՆՄԱՔՐԵԱԼ, ա. Անմաքուր, աղտեղի։
ԱՆՄԱՔՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անմաքուր լինելը, աղտոտութիւն։
ԱՆՄԵԾԱՐ, ա. Մեծարանք՝ յարգանք՝ պատիւ չվայելող, անպատիւ, անարգ, նուաստ։
ԱՆՄԵԾԱՐԱՆՔ, գ. Անպատուութիւն, անարգանք։
ԱՆՄԵԾԱՐԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Յարգանքի՝ պատուի յետամուտ չլինելը, մեծարանքից խուսափելը, անփառասիրութիւն։
ԱՆՄԵԾԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Չմեծարելը, հիւրին յարգանք՝ պատիւ չմատուցելը, անհիւրասիրութիւն։
ԱՆՄԵԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Մեծութիւն՝ քանակ չունենալը։
ԱՆՄԵԿԻՆ, ա. մ. 1. Որ չի կարելի մեկնել՝ բաժանել, անբաժան, անանջատ։ 2. Որ չի կարելի մեկնել՝ բացատրել, անբացատրելի, անբացայայտ։
ԱՆՄԵԿՆԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Որ չի կարելի միմեանցից անջատել՝ հեռացնել, անբաժանելի, անքակտելի, անանջատ։ 2. Անփոփոխ։ 3. Ոչ մեկնելի, անբացատրելի, անպատմելի, անլուծելի։ 4. մ. տե՛ս ԱՆՄԵԿՈՒՍԱԲԱՐ։
ԱՆՄԵԿՈՒՍԱԲԱՐ, ԱՆՄԵԿՈՒՍԱՊԷՍ, ԱՆՄԵԿՈՒՍԻ, մ. Առանց մեկուսանալու՝ բաժանուելու՝ անջատուելու, անանջատաբար։
ԱՆՄԵՂ, ի, աց կամ ից, ա. 1. Մեղք՝ յանցանք չունեցող, ոչ մեղաւոր, արդար, անպարտ։ 2. Անչար, աննենգ, անխարդախ, միամիտ, պարզամիտ։ 3. մ. Անմեղ կերպով, անմեղութեամբ, միամտաբար։ 4. մ. Առանց մեղքի՝ յանցանքի, անմեղ տեղը, իզուր։
ԱՆՄԵՂԱԲԱՐ, մ. Անմեղ կերպով, միամտաբար։
ԱՆՄԵՂԱԴՐԵԼԻ, ա. 1. Ոչ մեղադրելի, անպարսաւելի։ 2. մ. Առանց մեղադրելու։
ԱՆՄԵՂԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Մեղադրելի չլինելը, պատասխանատուութիւնից ազատ լինելը։
ԱՆՄԵՂԱԿԱՆ, ա. Անմեղին յատուկ՝ վերաբերող, անմեղ։
ԱՆՄԵՂԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անմեղ դառնալ կամ գտնուել, արդարանալ։ 2. Անմեղ ձեւանալ։
ԱՆՄԵՂԱՆՉԱԿԱՆ, ԱՆՄԵՂԱՆՉԵԼԻ, ա. Չմեղանչող, վնաս չպատճառող, անվնաս։
ԱՆՄԵՂԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անմեղացնել, անմեղ դուրս բերել։
ԱՆՄԵՂԿԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի մեղկացնել՝ թուլացնել, պինդ, հաստատ, տեւական։
ԱՆՄԵՂԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Անմեղկելի լինելը, պինդ՝ հաստատուն մնալը։
ԱՆՄԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անմեղ լինելը։
ԱՆՄԵՆՔԵՆԱՅ, ա. (յունաբանութեամբ) Որ չի կարելի մեքենայել՝ յարմարեցնել, անհնարին, աննման, անհամեմատ։
ԱՆՄԵՌ, տե՛ս ԱՆՄԱՀ։
ԱՆՄԵՐԺԱԿԱՆ, ա. Անմեկնելի, անբաժանելի, անանջատ, չհեռացող։
ԱՆՄԵՐԺԵԼԻ, ա. 1. տե՛ս ԱՆՄԵՐԺԱԿԱՆ։ 2. Անկորուստ, անվախճան։
ԱՆՄԵՐԿԱՆԱԼԻ, ա. Որ չի կարելի մերկացնել՝ վրայից հանել, անկապտելի։
ԱՆՄԵՐՁ, ա. 1. Մօտենալու անկարող։ 2. Չմօտեցած, ոչ մասնակից, հեռու մնացած, անմասն։
ԱՆՄԵՐՁԱԿԱՅ, տե՛ս ԱՆՄԵՐՁԵՆԱԼԻ։
ԱՆՄԵՐՁԱՒՈՐ, ա. Ոչ մերձաւոր, հեռաւոր։
ԱՆՄԵՐՁԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անմերձաւոր՝ հեռու լինելը, հեռաւորութիւն։
ԱՆՄԵՐՁԵՆԱԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Որին չի կարելի մօտենալ՝ մերձենալ, անմատչելի, անհասանելի։ 2. Որին ոչ ոք չի մօտեցել, մաքուր, անարատ։ 3. Որին պէտք չէ մերձենալ՝ մօտենալ, խորշելի։ 4. Հեռու մնացած, անձնապահ։
ԱՆՄԷՏ, տե՛ս ԱՆՄԻՏԵԼԻ։
ԱՆՄԻ ԱՌՆԵԼ, Ոչ մէկին՝ թէկուզ մէկին չթողնել, բնաջինջ անել, բոլորովին կոտորել։ Զամենայն զօրսն պարսից կոտորեալ, անմի արարեալ սպառեցին (Բուզ., Դ, 31)։
ԱՆՄԻԱԲԱՆ, ա. Ոչ միաբան, անհամաձայն, տարակարծիք, պառակտուած։
ԱՆՄԻԱԲԱՆԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անմիաբան գտնուել, չմիաբանել, պառակտուել։
ԱՆՄԻԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անմիաբան լինելը, անհամաձայնութիւն, երկպառակութիւն։
ԱՆՄԻԱՍԱՀՄԱՆԱՊԷՍ, մ. Առանց մի սահման եւ իսկութիւն ունենալու։
ԱՆՄԻԱՒՈՐԵԼԻ, ա. Որ չի կարող միաւորուել՝ միանալ ուրիշի հետ։
ԱՆՄԻՋԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆԸՆԴՄԻՋԱԲԱՐ։
ԱՆՄԻՋԱԿ, տե՛ս ԱՆԸՆԴՄԻՋԵԼԻ։
ԱՆՄԻՋԱԿԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆԸՆԴՄԻՋԱԲԱՐ։
ԱՆՄԻՋԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԸՆԴՄԻՋԵԼԻ։
ԱՆՄԻՋՆՈՐԴԱԲԱՐ, մ. Առանց միջնորդի, անմիջական կերպով, անմիջականօրէն, անմիջաբար։
ԱՆՄԻՋՆՈՐԴԱԿԱՆ, ա. Առանց միջնորդի, անմիջական։
ԱՆՄԻՋՈՑ, ա. 1. Անմիջական։ 2. տե՛ս ԱՆՄԻՋԱԿ։
ԱՆՄԻՏ, մտի, տաց կամ տից, ա. 1. Միտք չունեցող, մտաւոր կարողութիւնից զուրկ։ 2. Խելքը՝ միտքը կորցրած, պակասամիտ, յիմար, անխելք, խենթ։ 3. Մտքից՝ իմաստից զուրկ, անիմաստ։ 4. Անիմանալի, անհասկանալի, անըմբըռնելի։ 5. Անսիրտ, անխիղճ, անգութ։ 6. Անկիրթ, անդաստիարակ։
ԱՆՄԻՏԵԼԻ, ա. Որ չի միտում այս ու այն կողմը, անշեղ, հաստատուն։
ԱՆՄԽԻԹԱՐ, ա. 1. Մխիթարող՝ մխիթարութիւն չունեցող, մխիթարութիւնից զուրկ, տխուր։ 2. Ոչ մխիթարելի, անփարատելի, անսփոփ։ 3. մ. Անմխիթար կերպով, անմխիթարօրէն։
ԱՆՄԽԻԹԱՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՄԽԻԹԱՐ (2)։
ԱՆՄԽԻԹԱՐԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՄԽԻԹԱՐ (3)։
ԱՆՄԽԻԹԱՐԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՄԽԻԹԱՐ (2)։
ԱՆՄՇԱԿԵԼԻ, ա. Չմշակուած, անմշակ։
ԱՆՄՈԼԱՐ, ի, ից, ա. 1. Չմոլորեցնող, անխոտոր, անշեղ։ 2. Ուղիղ, ճշմարիտ, անսխալ։ 3. (աստղգ.) Ոչ մոլորակ, հաստատուն (աստղերի մասին)։ 4. մ. Առանց մոլորուելու՝ խոտորուելու, ուղիղ, անվրէպ, անսխալ։
ԱՆՄՈԼԱՐԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆՄՈԼԱՐ (4)։
ԱՆՄՈԼԱՐԱԳՈՅՆ, ա. մ. Աւելի անմոլար։
ԱՆՄՈԼԱՐԱԿ, տե՛ս ԱՆՄՈԼԱՐ (3)։
ԱՆՄՈԼԱՐԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՄՈԼԱՐ (4)։
ԱՆՄՈԼՈՐ, տե՛ս ԱՆՄՈԼԱՐ (1, 3)։
ԱՆՄՈԼՈՐԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՄՈԼԱՐ (4)։
ԱՆՄՈԼՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անմոլար լինելը, անսխալութիւն, անվրիպութիւն։
ԱՆՄՈՌԱՆԱԼԻ, ա. 1. Որ չպէտք է մոռանալ, միշտ յիշելի։ 2. մ. Առանց մոռանալու, անմոռաց կերպով։
ԱՆՄՈՌԱՑ, ա. 1. Անմոռանալի, չմոռացուող, չմոռացուած, միշտ յիշուող։ 2. մ. Անմոռաց կերպով։
ԱՆՄՈՌԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Անմոռաց լինելը, չմոռանալը, միշտ յիշողութեան մէջ ունենալը։
ԱՆՄՈՐՈՒՍ, ա. Մօրուք չունեցող։
ԱՆՄՈՒԽ, ա. Որտեղ՝ որի մէջ չի կարելի մխուել՝ խրուել՝ թափանցել, անհպելի, անմատոյց։
ԱՆՄՈՒՂ, ա. Դեռ հեծնելու կամ լծի չվարժեցրած, անվարժ, տրմուղ, խամ (գրաստների մասին)։
ԱՆՄՈՒՏ, ա. 1. Մայր չմտնող (արեգակ)։ 2. Մտնելու տեղ՝ մուտք չունեցող, անմատոյց։
ԱՆՄՈՒՐՈՒՍ, տե՛ս ԱՆՄՈՐՈՒՍ։
ԱՆՄՌՆՉԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՄՌՈՒՆՉ։
ԱՆՄՌՈՒՆՉ, մռնչի, ից, կամ մռնչոյ, ոց, ա. 1. Ձայն՝ ծպտուն չհանող, անբարբառ, անձայն, լուռ, մունջ։ 2. մ. Անմռունչ կերպով, առանց ձայն ու ծպտուն հանելու, սուսիկ-փուսիկ։
ԱՆՄՏԱԲԱՆԵԼ, եցի, չ. Անմիտ կերպով խօսել, յիմար-յիմար դուրս տալ։
ԱՆՄՏԱԲԱՐ, մ. Անմիտ կերպով, յիմարաբար։
ԱՆՄՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անմիտ։ Որ քան զամենայն անմտագոյն է (Եզնիկ)։
ԱՆՄՏԱԴԻՒՐ, ա. 1. Չմտադրուած։ 2. Անուշադիր, անհոգ։
ԱՆՄՏԱԴՐԵԱԼ, ա. Չհնազանդուող՝ անլսող, անսաստ։
ԱՆՄՏԱԾԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի մտածել՝ մտքով անց կացնել, աներեւակայելի։
ԱՆՄՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անմիտ դառնալ, խելքը կորցնել, անմտաբար գործել։
ԱՆՄՏԱՆԵԼԻ, ա. 1. Ուր չի կարելի մտնել, անմատչելի, անմատոյց։ 2. Մայր չմտնող, անմուտ (արեգակ)։
ԱՆՄՏԱՌՈՒ, ա. Ոչ մտառու, չըմբռնող, չհասկացող, անմիտ։
ԱՆՄՏԱՒՈՐ, ա. Մտածելու կարողութիւնից զուրկ, ոչ մտաւոր, ոչ բանական, անմիտ։
ԱՆՄՏԵԼ, (իմ), տե՛ս ԱՆՄՏԱՆԱԼ։
ԱՆՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անմիտ լինելը։ 2. Անմիտ՝ անիմաստ արարք՝ գործ՝ խօսք, յիմարութիւն։ 3. Խելքի՝ մտքի հակառակ բան, անխոհեմութիւն։
ԱՆՄՐՈՒՐ, ա. Մրուր՝ դիրտ չունեցող, զուտ, յստակ, մաքուր։
ԱՆՄՕՏԱՒՈՐ, ա. 1. Ոչ մօտաւոր, հեռաւոր։ 2. Անպատշաճ, անպատեհ։
ԱՆՄՕՏԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի մօտենալ, անմերձենալի, անմատոյց։
ԱՆՅԱԳ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Չյագեցող, չկշտացող, անկուշտ։ 2. Որ չի կարելի յագեցնել, որ չի կարող յագենալ, յագուրդ չստացող, անյագելի։ 3. մ. Անյագ կերպով։
ԱՆՅԱԳԱԲԱՐ, մ. Անյագ կերպով, առանց յագենալու, անյագօրէն, չափից դուրս, անխնայ։
ԱՆՅԱԳԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ անյագ։
ԱՆՅԱԳԱԿԱՆ, ա. Անյագ, անյագելի։
ԱՆՅԱԳԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՅԱԳԱԲԱՐ։
ԱՆՅԱԳԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՅԱԳ (2)։
ԱՆՅԱԳՈՒԹԻՒՆ, ԱՆՅԱԳՈՒՄՆ, գ. Անյագ լինելը, չյագենալը։
ԱՆՅԱԶ, ԱՆՅԱԶԴ, տե՛ս ԱՆՅԱՇՏ։
ԱՆՅԱՂԹ, ա. Որին չի կարելի յաղթել, չյաղթուող, անպարտելի, աննուաճելի, անդըրդուելի։
ԱՆՅԱՂԹԱԿԱՆ, ա. Որին չի կարելի յաղթել, չյաղթուող, անպարտելի, աննուաճելի, անդըրդուելի։
ԱՆՅԱՂԹԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի յաղթել, չյաղթուող, անպարտելի, աննուաճելի, անդըրդուելի։
ԱՆՅԱՂԹՈՒ, ա. Որին չի կարելի յաղթել, չյաղթուող, անպարտելի, աննուաճելի, անդըրդուելի։
ԱՆՅԱՂԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Անյաղթ լինելը։
ԱՆՅԱՄՐ, 1. ա. Չուշացող, չյապաղող, անյապաղ։ 2. մ. Առանց յապաղման, անդանդաղ, արագ։
ԱՆՅԱՅՏ, ի, ից, ա. 1. Ոչ յայտնի, անգիտելի, անծանօթ, ծածուկ, գաղտնի։ 2. Ոչ հաւաստի, անստոյգ, անորոշ, մութ։ 3. Աներեւոյթ։
ԱՆՅԱՅՏԱԲԱՐ, մ. Անյայտ կերպով, ծածկաբար, աննկատելիօրէն։
ԱՆՅԱՅՏԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. մ. Աւելի անյայտ՝ անյայտաբար։
ԱՆՅԱՅՏԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՅԱՅՏ։
ԱՆՅԱՅՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անյայտ լինել, անհետանալ, աներեւութանալ։
ԱՆՅԱՅՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ԱՆՅԱՅՏԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անյայտ՝ անհետ դարձնել, անհետացնել։
ԱՆՅԱՅՏՆԵԼԻ, ա. Որ չի կարող ի յայտ գալ՝ յայտնի դառնալ։
ԱՆՅԱՅՏՆԻ, ա. Ոչ յայտնի, անյայտ։
ԱՆՅԱՅՏՆՈՒԹԻՒՆ, ԱՆՅԱՅՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անյայտ լինելը։
ԱՆՅԱՆԳ, ա. 1. Անմասն, անկցորդ, ազատ։ 2. Վերջ՝ աւարտ չունեցող։
ԱՆՅԱՆԳԱՊԷՍ, մ. Առանց վերջանալու, անդադար, անընդհատ։
ԱՆՅԱՆԴԳՆԵԼԻ, ա. Ինչ բանի չի կարելի յանդգնել՝ համարձակուել։
ԱՆՅԱՆԴԻՄԱՆ, ա. Որ չի կարելի յանդիմանել՝ պախարակել։
ԱՆՅԱՆԿ, տե՛ս ԱՆՅԱՆԳ։
ԱՆՅԱՆՑ, ա. Յանցանք չունեցող, ոչ յանցաւոր, անմեղ։
ԱՆՅԱՆՑԱՒՈՐ, ա. Յանցանք չունեցող, ոչ յանցաւոր, անմեղ։
ԱՆՅԱՆՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Անյանցաւոր լինելը, յանցանք չունենալը, անմեղութիւն, անմեղանչականութիւն։
ԱՆՅԱՇՏ, ա. Կրօնական ծէսով չմորթուած՝ զոհ չմատուցուած։
ԱՆՅԱՉԱՂ, ԱՆՅԱՉԱՂԿՈՏ, ա. 1. Ոչ յաչաղկոտ, աննախանձ, չնախանձող։ 2. մ. Աննախանձ կերպով, աննախանձօրէն։
ԱՆՅԱՊԱՂ, ա. 1. Չյապաղող, չուշացող, անդանդաղ։ 2. մ. Առանց յապաղման՝ յապաղելու՝ ուշանալու, անմիջապէս, իսկոյն, փութով, շտապ։
ԱՆՅԱՊԱՂԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆՅԱՊԱՂ (2)։
ԱՆՅԱՊԱՒԵԼԻ, ա. Չպակասեցրած, չկտրած (գլխի մազերի մասին)։
ԱՆՅԱՋ, ա. մ. Անյաջող, ոչ տեղին, անյարմար, անպատեհ։
ԱՆՅԱՋՈՂԱԿ, ա. Յաջողութիւն չունեցող, ոչ յաջողակ։
ԱՆՅԱՋՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անյաջող լինելը, յաջողութիւն չգտնելը, չյաջողուելը։
ԱՆՅԱՋՈՐԴ, ա. Յաջորդ չունեցող, փխբ. տեւական, անփոփոխ, անանց։
ԱՆՅԱՌՆԵԼԻ, ա. Որ չի կարող տեղից վեր կենալ՝ շարժուել, անկանգնելի, անշարժ։
ԱՆՅԱՏԱԿ, ա. Յատակ չունեցող կամ յատակը չերեւացող։
ԱՆՅԱՏԱԿԵԼԻ, ա. Որի յատակին չի կարելի հասնել, չափազանց խոր։
ԱՆՅԱՐ, ա. 1. Չյարող, անկցորդ, հեռու։ 2. Անյարմար, անպատշաճ, անտեղի։
ԱՆՅԱՐԱԿԱՆ, ա. Որտեղից չի կարելի վեր կենալ՝ կանգնել, անկանգնելի։
ԱՆՅԱՐԱԿԻՑ, ա. Չյարակցող, չմիացող, անկցորդ, անյար։
ԱՆՅԱՐԴԱՐ, ԱՆՅԱՐԴԱՐԵԱԼ, ա. Չյարդարուած, չկոկուած, անզարդ, անշուք։
ԱՆՅԱՐԻՐ, ա. Որ չի կարող վեր կենալ՝ ոտքի կանգնել, անյառնելի, անկանգնելի։
ԱՆՅԱՐԿ, ա. 1. Յարկ՝ ծածկ չունեցող, բացօթեայ։ 2. Յարկից՝ բնակարանից զուրկ, անտուն։ 3. մ. Առանց յարկի, բաց տեղում մնալով։
ԱՆՅԱՐՄԱՐ, ա. 1. Ոչ յարմար, ոչ տեղին, անտեղի, անդէպ, անպատշաճ։ 2. Չհամապատասխանող, աններդաշնակ, անհամեմատ։ 3. Չյարմարեցրած, անկազմ, անշուք, անկարգ։
ԱՆՅԱՐՄԱՐԱԳԻՐ, ա. Անյարմար կերպով գրող կամ գրուած։
ԱՆՅԱՐՄԱՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ անյարմար։
ԱՆՅԱՐՄԱՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՅԱՐՄԱՐ։
ԱՆՅԱՐՄԱՐԱՊԷՍ, մ. Անյարմար՝ անտեղի կերպով, ոչ ի դէպ։
ԱՆՅԱՐՄԱՐԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի յարմարեցնել՝ պատշաճեցնել։
ԱՆՅԱՐՄԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անյարմար լինելը, յարմարութեան բացակայութիւն։
ԱՆՅԱՐՈՒՉ, ա. Չյարմարուող, չհամակերպուող, անմիաբան։
ԱՆՅԱՒ, ա. Վերջ՝ ծայր՝ աւարտ չունեցող, անբաւ, անեզր, անաւարտ, անվախճան։
ԱՆՅԱՒԵԼՈՒԱԾ, ա. Որ յաւելուած չունի՝ չի ընդունում, ամեն բանով կատարեալ՝ լի, ամենակատարեալ, ամենալի։
ԱՆՅԱՓՇՏԱԿԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի յափշտակել, անկողոպտելի, անկորուստ։
ԱՆՅԵՂ, ա. Չփոփոխուող, անփոփոխելի, անփոփոխ, ոչ յեղյեղուկ, անյողդողդ, հաստատուն, կայուն, անշարժ։
ԱՆՅԵՂԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ լրիւ անփոփոխ։
ԱՆՅԵՂԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՅԵՂԱԲԱՐ։
ԱՆՅԵՂԱՓՈԽ, ԱՆՅԵՂԱՓՈԽԵԼԻ, ա. մ. Չփոփոխուած, անփոփոխ, որ չի կարելի փոփոխել, առանց փոփոխութեան։
ԱՆՅԵՂԱՓՈԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Չյեղափոխուելը, անփոփոխութիւն։
ԱՆՅԵՂԵՂՈՒԿ, տե՛ս ԱՆՅԵՂՅԵՂ։
ԱՆՅԵՂԼԻ, տե՛ս ԱՆՅԵՂ։
ԱՆՅԵՂՅԵՂ, ԱՆՅԵՂՅԵՂԼԻ, ԱՆՅԵՂՅԵՂՈՒԿ, ա. մ. Անփոփոխ, ոչ յեղյեղուկ, անփոփոխելի, առանց փոփոխութեան։
ԱՆՅԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անփոփոխելի լինելը, անփոփոխութիւն։
ԱՆՅԵՂՈՒԿ, տե՛ս ԱՆՅԵՂ։
ԱՆՅԵՂՕՐԷՆ, տե՛ս ԱՆՅԵՂԱԲԱՐ։
ԱՆՅԵՐԿՈՒԱԲԱՐ, ԱՆՅԵՐԿՈՒԱՆԱԲԱՐմ. Առանց երկուանալու՝ երկբայելու՝ կասկածելու, աներկբայ, անտարակոյս, անկասկածօրէն։
ԱՆՅԵՐԿՈՒԱՆԱԼԻ, ա. մ. Երկուութիւն՝ տարակոյս՝ կասկած չյարուցող, անտարակուսելի, աներկբայ, հաւաստի։
ԱՆՅԻՇԱՉԱՐ, ա. Ոչ յիշաչար, ներողամիտ, անոխակալ։
ԱՆՅԻՇԱՉԱՐԱԲԱՐ, ԱՆՅԻՇԱՉԱՐԱՊԷՍ, մ. Անյիշաչար կերպով, անյիշաչարօրէն, ներողամտաբար։
ԱՆՅԻՇԱՉԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անյիշաչար լինելը, անոխակալութիւն, ներողամտութիւն։
ԱՆՅԻՇԱՏԱԿ, ա. 1. Յիշատակ չունեցող, յիշատակ չթողնող, անյիշելի, չյիշուող։ 2. մ. Առանց յիշատակի՝ յիշատակուելու՝ յիշատակութեան։
ԱՆՅԻՇԱՏԱԿԱՑԵԱԼ, ա. Անյիշատակ դարձած, յիշատակը վերացուած։
ԱՆՅԻՇԱՏԱԿԵԼԻ, ա. մ. Որ չի կարելի յիշատակել, չյիշատակուած, անյիշատակ։
ԱՆՅԻՇԱՏԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անյիշատակ լինելը, չյիշուելը։ 2. Չյիշելը, մոռացութեան տալը։
ԱՆՅԻՇԵԼ, ն. Չյիշել, մոռանալ։
ԱՆՅԻՇԵԼԻ, ա. մ. Որ չի կարելի յիշել՝ յիշատակել, մոռացուած, առանց յիշելու։
ԱՆՅԻՇՈՂՈՒԹԻՒՆ, ԱՆՅԻՇՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անյիշատակութիւն, չյիշելը։ 2. Անյիշաչարութիւն։
ԱՆՅՈՂԴՈՂԴ, ԱՆՅՈՂԴՈՂԴԵԼԻ, ա. Չտատանուող, աներեր, անսասան, հաստատուն, անշարժ։
ԱՆՅՈՅԶ, ա. Որ չի կարելի խուզարկել՝ քննել, անքննելի։
ԱՆՅՈՅՆ, յունի, նաց, ա. Որ յոյն՝ հելլեն չէ, այլազգի, օտարազգի։
ԱՆՅՈՅՍ, յուսի, ից կամ աց, ա. 1. Յոյս չունեցող, յոյսից զուրկ, յուսահատ, անօգնական, լքուած։ 2. Յոյս չներշնչող, անյուսալի, անհնարին։ 3. մ. Անյոյս կերպով, առանց յոյսի կամ ակնկալութեան, անյուսաբար։
ԱՆՅՈՒՇ, ա. 1. Չյիշող, մոռացող, մոռացութեան մատնող։ 2. Չյիշուող, անյիշելի, մոռացութեան մատնուած։
ԱՆՅՈՒՍԱԲԱՐ, մ. 1. Անյոյս կերպով, յոյսը կտրելով։ 2. Անսպասելի կերպով, յանկարծ։
ԱՆՅՈՒՍԱԳՈՅՆ, ա. Ամենեւին անյոյս։
ԱՆՅՈՒՍԱԴՐԵԼԻ, ա. մ. 1. Որ չի կարելի յուսադրել՝ քաջալերել։ 2. Անյոյս մնացած, լքուած, անմխիթար։
ԱՆՅՈՒՍԱԼԻ, ա. 1. Ոչ յուսալի, յոյս չներշնչող, անվստահելի։ 2. Չակնկալուած, անակնկալ, անսպասելի։ 3. Յոյս չունեցող, յոյսը կտրուած, յուսաբեկ, անյոյս։
ԱՆՅՈՒՍԱԼԻՑ, ա. մ. Անյուսութեամբ լցուած, յուսահատ։
ԱՆՅՈՒՍԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՅՈՅՍ։
ԱՆՅՈՒՍԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անյոյս դառնալ, յոյսը կորցնել, յուսահատուել, լքուել։ 2. ն. Անյուսալի համարել, չյուսալ։
ԱՆՅՈՒՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Անյոյս լինելը, յոյս չունենալը, յուսահատութիւն, լքուելը։
ԱՆՅՈՔՆԱՄԱՆԱԿ, ա. Ոչ բազմաժամանակեայ, կարճատեւ, երկար չդիմացող։
ԱՆՅՕԴ, ի, ից, ա. 1. Չյօդաւորուած, չբաղադրուած, պարզ։ 2. Յօդեր՝ խաղեր չունեցող։ 3. Իրար հետ չյօդուած՝ չկապակցուած։
ԱՆՅՕԴԱԲԱՐ, մ. Առանց յօդի կամ շաղկապի։
ԱՆՅՕԴԱԿԱՆ, ԱՆՅՕԴԱԿԱՊ, տե՛ս ԱՆՅՕԴ (1, 3)։
ԱՆՅՕԴԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, ԱՆՅՕԴՈՒՄՆ, գ. Անյարմարութիւն, անհամաձայնութիւն։
ԱՆՅՕԺԱՐ, ի, ից, ա. 1. Ոչ յօժար, ոչ կամեցող։ 2. Ոչ յօժարելի, անցանկալի։
ԱՆՅՕԺԱՐԱԲԱՐ, մ. Առանց յօժարելու՝ յօժարութեան, ակամայից, ակամայ։
ԱՆՅՕԺԱՐԱԿԱՆ, ա. Ոչ յօժարական, անցանկալի։
ԱՆՅՕՐԻՆԱԲԱՐ, մ. Անկարգ, խառնիխուռն։
ԱՆՆԱԽԱԽՆԱՄԱԳՈՅՆ, ա. Բոլորովին անխնամ, շատ խեղճ։
ԱՆՆԱԽԱՆՁ, ա. 1. Նախանձ չունեցող, նախանձից զերծ, առանց նախանձի, չնախանձող։ 2. Շռայլ, առատ, չխնայող, լիասիրտ։ 3. մ. Աննախանձ կերպով, առատապէս։
ԱՆՆԱԽԱՆՁԱԲԱՐ, ԱՆՆԱԽԱՆՁԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՆԱԽԱՆՁ (3)։
ԱՆՆԱԽԱՆՁԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՆԱԽԱՆՁՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՆԱԽԱՆՁԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. տե՛ս ԱՆՆԱԽԱՆՁ (2)։ 2. Նախանձ չշարժող, ոչ նախանձելի, անպիտան, յոռի։
ԱՆՆԱԽԱՆՁՈՏ, տե՛ս ԱՆՆԱԽԱՆՁ (1)։
ԱՆՆԱԽԱՆՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Աննախանձ լինելը, նախանձ չունենալը, չնախանձելը։
ԱՆՆԱՀԱՆՋ, ԱՆՆԱՀԱՆՋԵԼԻ, ա.1. Չնահանջող, նահանջի չդիմող։ 2. Անհրաժարելի, անդիմադրելի։
ԱՆՆԱՒԱՐԿԵԼԻ, ԱՆՆԱՒԵԼԻ, լւոյ, ա. Որտեղ չի կարելի նաւարկել, ոչ նաւարկելի, աննաւագնաց։
ԱՆՆԵԽ, ա. Չնեխուած, չփտած։
ԱՆՆԵՆԳ, ա. Ոչ նենգ, անխարդախ, անկեղծ։
ԱՆՆԵՆԳԵԼԻ, ա. Չնենգող, չխաբող։
ԱՆՆԵՐԱՆՁՆԱՒՈՐ, ա. Իր մէջ կեանք չկրող, անհոգի, անշունչ։
ԱՆՆԵՐԳՈՐԾԱԿԱՆ, ա. Չներգործող, չազդող։
ԱՆՆԵՐԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Աններգործական լինելը, չներգործելը։
ԱՆՆԵՐԵԼԻ, ա. 1. Որ չի կարելի ներել՝ թողութիւն տալ, ոչ ներելի։ 2. (յունաբանութեամբ) Անբուժելի, անդարմանելի, անտանելի։ 3. մ. Առանց ներելու, անխնայ կերպով։
ԱՆՆԵՐԿ, ա. Չներկուած, փխբ. անշաղախ, մաքուր։
ԱՆՆԵՐՍՏՈՐԱԴՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՍՏՈՐԱԴՐԱԿԱՆ։
ԱՆՆԵՑՈՒԿ, ա. 1. Նեցուկ՝ յենարան չունեցող, ոչ հաստատ։ 2. Խիճ՝ բալաստ չունեցող (նաւ)։
ԱՆՆԻԱԶ, ա. 1. Անկարօտ, անկարիք։ 2. Չնուազող, չպակասող, անսպառ։
ԱՆՆԻԱԶԱԲԱՐ, մ. Առանց նուազելու՝ պակասելու, անսպառ կերպով։
ԱՆՆԻԱԶԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՆԻԱԶ։
ԱՆՆԻՀԱՐ, ա. Չնիհարող, փխբ. չթուլացող, չտկարացող, անյաղթ։
ԱՆՆԻՆՋ, ա. մ. Չննջող, առանց ննջելու, անքուն, արթուն։
ԱՆՆԻՇ, ա. Նիշ՝ նշանակութիւն չունեցող, աննշանակ, անորոշ, անյայտ։
ԱՆՆԻՐՀ, ԱՆՆԻՐՀԵԼԻ, ա. Չնիրհող, անքուն, միշտ արթուն։
ԱՆՆԻՒԹ, ի, ից, եւ ոյ, ա. 1. Նիւթից զուրկ՝ չբաղադրուած, ոչ նիւթական, անմարմին։ 2. Գոյութիւն չունեցող, անգոյ, ոչինչ։ 3. մ. տե՛ս ԱՆՆԻՒԹԱԲԱՐ։
ԱՆՆԻՒԹԱԲԱՐ, մ. Առանց նիւթի, անմարմնաբար, իմանալի կերպով։
ԱՆՆԻՒԹԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աննիւթ։
ԱՆՆԻՒԹԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՆԻՒԹ։
ԱՆՆԻՒԹԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՆԻՒԹԱԲԱՐ։
ԱՆՆԻՒԹԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆՆԻՒԹ։
ԱՆՆԻՒԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Աննիւթ լինելը։
ԱՆՆԿԱՏԱԲԱՐ, մ. Առանց նկատելու՝ ուշադրութիւն դարձնելու, անխորհըրդաբար։
ԱՆՆԿԱՏԵԼԻ, ա. Անտեսանելի, անզըննելի, աներեւոյթ։
ԱՆՆԿԱՐ, ա. Կերպարանք դեռ չստացած, չձեւակերպուած, անձեւ (սաղմի մասին)։
ԱՆՆԿԱՐԱԳԻՐ, ԱՆՆԿԱՐԱԳՐԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի նկարագրել, նմանը չունեցող, անզուգական, աննման։
ԱՆՆՄԱՆ, ի, ից, ա. 1. Ոչ նման, նմանութիւն չունեցող, տարբեր, այլազան։ 2. Նմանը չունեցող, անզուգական, անհամեմատ, անօրինակ։ 3. Անյարմար, անվայել, անպատշաճ, ոչ տեղին, անդէպ։
ԱՆՆՄԱՆԱԲԱՐ, մ. Աննման կերպով՝ լինելով, առանց նմանուելու՝ նմանութեան։
ԱՆՆՄԱՆԱԳՈՅՆ, ա. 1. Աւելի կամ խիստ աննման։ 2. մ. Անյարմար կերպով։
ԱՆՆՄԱՆԱԿ, ԱՆՆՄԱՆԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՆՄԱՆ։
ԱՆՆՄԱՆԱԿԵՐՊ, ա. մ. Ոչ նմանակերպ, այլակերպ, ուրիշ տեսակ։
ԱՆՆՄԱՆԱՄԱՍՆ, սին, սունք, սանց, ա. Մասերով ոչ նման, որի մասերը նման չեն միմեանց։
ԱՆՆՄԱՆԱՄԱՍՆԱԲԱՐ, մ. Աննմանամասն կերպով, մասերը նման չլինելով։
ԱՆՆՄԱՆԱՄԱՍՆԱԿԱՆ, ԱՆՆՄԱՆԱՄԱՍՆԵԱՅ, տե՛ս ԱՆՆՄԱՆԱՄԱՍՆ։
ԱՆՆՄԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՆՄԱՆԱԲԱՐ։
ԱՆՆՄԱՆԱՍԵՌ, ա. Ոչ նմանասեռ, ոչ համասեռ, ոչ միեւնոյն՝ տարբեր սեռից։
ԱՆՆՄԱՆԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի նմանեցնել՝ նման համարել, աննման։
ԱՆՆՄԱՆԻ, տե՛ս ԱՆՆՄԱՆ։
ԱՆՆՄԱՆՈՂ, տե՛ս 1. ԱՆՆՄԱՆ։ 2. ԱՆՆՄԱՆՔ։
ԱՆՆՄԱՆՈՅԹ, ա. Նմանը չունեցող, աննման։
ԱՆՆՄԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աննման լինելը, նման չլինելը։
ԱՆՆՇԱՆ, ի, ից, ա. 1. Նշան չունեցող, որեւէ որոշիչ նշան չկրող։ 2. Ոչ նշանաւոր, ոչ երեւելի, աչքի չընկնող, հասարակ, անշուք։ 3. Չնշանակուած, անյայտ։
ԱՆՆՇԱՆԱԿ, ԱՆՆՇԱՆԱԿԱՆ, ա. Նշանակութիւն չունեցող, բան չնշանակող, խառնաձայն։
ԱՆՆՇԱՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Աննշանակ լինելը։
ԱՆՆՇԱՆԱՒՈՐ, տես՛ ԱՆՆՇԱՆ (2)։
ԱՆՆՇԱՆԵԼ, եցի, ն. Նշանը անյայտ դարձնել՝ անհետացնել։
ԱՆՆՇՄԱՐԵԼԻ, ա. Որտեղ ոչինչ չի կարելի նշմարել։
ԱՆՆՇՈՅԼ, ա. Լոյսի նշոյլից զուրկ, անլոյս։
ԱՆՆՈՐՈԳԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի նորոգել։
ԱՆՆՈՒԱԳ, ա. Աններդաշնակ։
ԱՆՆՈՒԱԶ, ա. 1. Չնուազող, չպակասող, անսպառ։ 2. Անթերի։ 3. Անկարօտ։ 4. մ. տե՛ս ԱՆՆՈՒԱԶԱԲԱՐ։
ԱՆՆՈՒԱԶԱԲԱՐ, մ. Աննուազ՝ անսպառ կերպով, առանց նուազելու՝ պակասելու։
ԱՆՆՈՒԱԶԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Աննուազ, չնուազող։
ԱՆՆՈՒԱԶՈՒԹԻՒՆ, գ. Չնուազելը, անսպառութիւն, աննուազ առատութիւն։
ԱՆՆՈՒԱՂ, ա. Չնուաղող, չմարող, անշէջ, միշտ լուսաւոր։
ԱՆՆՈՒԱՂԵԼԻ, ա. Չնուաղող, չմարող, անշէջ, միշտ լուսաւոր։
ԱՆՆՈՒԱՃ, ա. Չնուաճուող, անզուսպ։
ԱՆՆՈՒԱՍՏԱԳՈՅՆ, ա. Ոչ շատ նուաստ, նշանաւոր։
ԱՆՆՈՒԱՍՏԱՊԷՍ, մ. Առանց նուաստանալու։
ԱՆՆՈՒԷՐ, ուիրի, րից, ա. 1. Չնուիրող, նուէր չտուող։ 2. փխբ. Չհաշտուող, անհաշտ, անողոք, անգութ։ 3. Ոչ նուիրական, անսուրբ, պիղծ։
ԱՆՆՈՒԻՐԱԿԱՆ, ա. Որ նուիրական չէ՝ արժանի չէ զոհ մատուցուելու, անսուրբ, պիղծ, հասարակ։
ԱՆՆՈՒԻՐԵԼԻ, ա. Նուէր մատուցելու անարժան, անմաքուր։
ԱՆՆՍԵՄԱՆԱԼԻ, ա. Չնսեմացող, միշտ լուսաւոր՝ պայծառ։
ԱՆՇԱՀ, ի, ից, ա. 1. Շահ՝ օգուտ չունեցող՝ չբերող, ոչ օգտաւէտ, անօգուտ, անպէտք, դատարկ, փուչ։ 2. Առանց շահի՝ օգուտի մնացած, դատարկաձեռն։ 3. մ. Առանց շահ՝ օգուտ բերելու, իզուր։
ԱՆՇԱՀԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անշահ։
ԱՆՇԱՀԱՒԷՏ, ԱՆՇԱՀԵԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՇԱՀ։
ԱՆՇԱՀԵԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, ԱՆՇԱՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Անշահեկան՝ անշահ՝ անօգուտ լինելը, անպէտքութիւն։
ԱՆՇԱՂԱԽ, ա. Չշաղախուած, չապականուած, անարատ, մաքուր, անբիծ։
ԱՆՇԱՂԿԱՊ, ա. (քեր.) Շաղկապ չունեցող, առանց շաղկապի։
ԱՆՇԱՄԱՆԴԱՂ, ա. Մշուշով չպատուած, լուսաւոր, պայծառ, ջինջ։
ԱՆՇԱՐԱԴԻՐ, ա. Մասերից չբաղկացած, չբաղադրուած, պարզ։
ԱՆՇԱՐԱԴՐԵԱԼ, ա. Մասերից չբաղկացած, չբաղադրուած, պարզ։
ԱՆՇԱՐԱԴՐԵԼԻ, ա. Մասերից չբաղկացած, չբաղադրուած, պարզ։
ԱՆՇԱՐԱԿԱՐԳ, ա. Ամեն կարգից վեր՝ բարձր, գերագոյն, գերազանց։
ԱՆՇԱՐԺ, ի, ից, ա. 1. Չշարժուող, անսասան, անդրդուելի, հաստատուն, կայուն, անփոփոխ, անվրդով։ 2. մ. Անշարժ կերպով, առանց շարժուելու։
ԱՆՇԱՐԺԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆՇԱՐԺ (2)։
ԱՆՇԱՐԺԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ ամենեւին անշարժ։
ԱՆՇԱՐԺԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՇԱՐԺ։
ԱՆՇԱՐԺԱՀԻՄՆ, ա. Անշարժ՝ հաստատուն հիմք ունեցող. աներեր, անսասան։
ԱՆՇԱՐԺԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անշարժ լինել, անփոփոխ մնալ։
ԱՆՇԱՐԺԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՇԱՐԺ (2)։
ԱՆՇԱՐԺԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի՝ պէտք չէ շարժել, անխախտելի։
ԱՆՇԱՐԺՈՒԹԻՒՆ, գ. Անշարժ լինելը։
ԱՆՇԱՐԺՈՒՆ, ա. Ոչ շարժուն, ոչ շարժական, անշարժ։
ԱՆՇԱՒԻՂ, ա. Շաւիղ՝ ելք՝ դուրս գալու տեղ չունեցող, անել։
ԱՆՇԵՂ, ա. Չշեղուող, ուղղութիւնը չփոխող, անխոտոր, ուղիղ։
ԱՆՇԵՂԱԲԱՐ, մ. Առանց շեղուելու, անխոտոր կերպով, հաստատապէս։
ԱՆՇԵՂԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՇԵՂ։
ԱՆՇԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անշեղ լինելը, փոփոխութիւն չկրելը, անվրիպութիւն։
ԱՆՇԷՆ, շինի, ա. 1. Որտեղ չկայ շէնք՝ բնակութիւն, ամայի, անբնակ, աւերակ։ 2. գ. Անշէն՝ անբնակ տեղ, անապատ։
ԱՆՇԷՋ, շիջի, ջաւ, ա. 1. Չշիջող, չհանգչող, չմարող, մշտավառ, մշտաբորբոք։ 2. մ. Առանց հանգչելու՝ մարելու։
ԱՆՇԻՋԱԿԱՆ, ԱՆՇԻՋԱՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՇԷՋ։
ԱՆՇԻՋԱՏՈՉՈՐ, ա. Անշէջ կերպով տոչորող՝ այրող։
ԱՆՇԻՋԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆՇԷՋ։
ԱՆՇՆԱՑԵԱԼ, ա. Ոչ շնութիւնից ծնուած, ոչ ապօրինի, հարազատ (ծնունդ)։
ԱՆՇՆՈՐՀ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Շնորհք չունեցող, առանց շնորհքի, շէնք ու շնորհքից զուրկ, ապաշնորհ. անվայելուչ։ 2. Երախտիքը չճանաչող, անշնորհակալ, ապերախտ, երախտամոռ։
ԱՆՇՆՈՐՀԱԿԱԼ, ԱՆՇՆՈՐՀԱԿԱԼԻ, ԱՆՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒ, տե՛ս ԱՆՇՆՈՐՀ (2)։
ԱՆՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Անշնորհակալ լինելը, անգոհացողութիւն, ապերախտութիւն։
ԱՆՇՆՈՐՀԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆՇՆՈՐՀ (1)։
ԱՆՇՆՈՐՀՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անշնորհ՝ ապաշնորհ՝ շնորհազուրկ լինելը։ 2. Անշնորհակալութիւն, ապերախտութիւն։
ԱՆՇՆՉԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ անշունչ, առանց շնչելու։
ԱՆՇՆՉԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Անշունչին յատուկ, անշունչ, անկենդան։
ԱՆՇՆՉԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Շնչելուց դադարել, շունչը կտրուել։ 2. Շունչը փչել, մեռնել։
ԱՆՇՆՉԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՇՆՉԱԲԱՐ։
ԱՆՇՆՉԱՒՈՐ, ա. Ոչ շնչաւոր, անշունչ։
ԱՆՇՆՉՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անշունչ լինելը, անզգայութիւն։ 2. Անշնչանալը, շունչը փչելը, մեռելութիւն։
ԱՆՇՇՆՋԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՇՇՈՒՆՋ։
ԱՆՇՇՈՒԿ, ա. մ. Անձայն, անաղմուկ, խաղաղ, սուսուփուս։
ԱՆՇՇՈՒՆՋ, ա. 1. Շշունջ չհանող, անձայն, անխօս, լուռումունջ։ 2. մ. Առանց շշունջ հանելու, բոլորովին լուռ, լռիկ, սուսիկ-փուսիկ։
ԱՆՇՈՐԹԵԼԻ, ա. Չզատուող, անքակտելի։
ԱՆՇՈՒՆՉ, շնչի, ից, կամ ոց, ա. Շունչ՝ հոգի չունեցող, զգայութիւնից զուրկ, անհոգի, անկենդան, անզգայ։
ԱՆՇՈՒՇՏ, ա. 1. Ոչ սուտ, հաւաստի, անկասկածելի, ճշմարիտ, ստոյգ։ 2. Ապահով, հաստատուն։ 3. Անթերի, անպարսաւելի։ 4. մ. Անկասկած, անտարակոյս, արդարեւ, աներկբայօրէն։
ԱՆՇՈՒՔ, ա. 1. Շուք՝ շքեղութիւն չունեցող, անզարդ, անպաճոյճ, հասարակ։ 2. Նուաստ, անարգ, անպատիւ։
ԱՆՇՏԵՄԱՐԱՆ, ԱՆՇՏԵՄԱՐԱՆԵԱԼ, ա. Պաշարեղէնից զուրկ, փխբ. անխորհուրդ։
ԱՆՇՐՋԱԳԱՅ, ա. Շրջան չկատարող, չշրջագայող, հաստատուն, անփոփոխ։
ԱՆՇՐՋԵԼԻ, ա. 1. Որ չի կարելի շրջել՝ շուռ տալ։ 2. փխբ. Անփոփոխելի, հաստատուն։
ԱՆՇՓՈԹ, ա. մ. 1. Չշփոթուած, չխառնուած, չայլայլուած։ 2. Անխռով, անվրդով, անյողդողդ։
ԱՆՇՓՈԹԱԲԱՐ, ԱՆՇՓՈԹԱՊԷՍ, մ. Անշփոթ կերպով, առանց շփոթուելու, որոշակիօրէն։
ԱՆՇՓՈԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Անշփոթ լինելը, անխառնակութիւն։
ԱՆՇՔԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անշուք դառնալ, նուաստանալ։ 2. Շուքը՝ փայլը կորցնել։
ԱՆՇՔԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անշուք դարձնել, նուաստացնել։
ԱՆՇՔԵԼ, (իմ), եցայ, տե՛ս ԱՆՇՔԱՆԱԼ։
ԱՆՇՔԵՂԱՆԱԼ, ացայ, չ. Շքեղութիւնը՝ գեղեցկութիւնը կորցնել, անշքանալ։
ԱՆՇՔՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անշուք՝ անզարդ՝ անպաճոյճ լինելը, անզարդութիւն, պարզութիւն։ 2. Անփառ՝ նուաստ լինելը, նուաստութիւն, անարգութիւն։
ԱՆՇՕՇԱՓԱԿԱՆ, ի, աց, ԱՆՇՕՇԱՓԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Որ չի կարելի շօշափել՝ ձեռքերով զննել։ 2. Որին ձեռք տալ չի կարելի, անմատչելի, անհպելի։
ԱՆՇՕՇԱՓՈՒԹԻՒՆ, գ. Անշօշափելի լինելը։
ԱՆՈԳԻ, ա. Ոգի՝ շունչ չունեցող, անկենդան։
ԱՆՈԼՈՐՏ, ա. Ոլորտ՝ եզր՝ սահման չունեցող, անսահման, անբաւ։
ԱՆՈԽԱԿԱԼ, ա. Ոչ ոխակալ, անյիշաչար, ներողամիտ։
ԱՆՈԽԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, ԱՆՈԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Անոխակալ լինելը, անյիշաչարութիւն, բարեգթութիւն։
ԱՆՈՂՈՐԿ, ա. Ոչ ողորկ, ոչ կոկ, անհարթ, անշուք, անպաճոյճ։
ԱՆՈՂՈՐՄ, ի, ից, ա. 1. Անգութ, անագորոյն, անհոգի, անխիղճ, անողոք, անխնայ, խիստ։ 2. Գթալու՝ խղճալու անարժան, աններելի։ 3. մ. տե՛ս ԱՆՈՂՈՐՄԱԲԱՐ։
ԱՆՈՂՈՐՄԱԲԱՐ, մ. Անողորմ կերպով, առանց ողորմելու՝ գթալու՝ խղճալու։
ԱՆՈՂՈՐՄԱԾ, ա. Ոչ ողորմած, ողորմութիւն չտուող։
ԱՆՈՂՈՐՄԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անողորմած կամ անողորմ լինելը։
ԱՆՈՂՈՐՄԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՈՂՈՐՄԱԲԱՐ։
ԱՆՈՂՈՐՄԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Չողորմել, չգթալ, չխղճալ։
ԱՆՈՂՈՐՄԵԼԻ, ա. 1. Ողորմելու՝ գթալու՝ խղճալու անարժան։ 2. տե՛ս ԱՆՈՂՈՐՄ (1)։
ԱՆՈՂՈՐՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Անողորմ լինելը, չողորմելը, չգթալը։
ԱՆՈՂՈՔ, ա. Որ չի ողոքւում՝ չի ամոքւում, որին չի կարելի ողոքել՝ մեղմացնել, անողորմ, դաժան, խիստ։
ԱՆՈՂՈՔԵԼԻ, ա. Որ չի ողոքւում՝ չի ամոքւում, որին չի կարելի ողոքել՝ մեղմացնել, անողորմ, դաժան, խիստ։
ԱՆՈՂՈՔՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՓԱՂԱՔՇՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՈՂՋԱԽՈՀ, ա. 1. Անմաքուր, անհամեստ, ցոփ։ 2. Ոչ ողջամիտ, անխոհեմ, անզգաստ։
ԱՆՈՂՋԱՆԱԼԻ, ա. 1. Որ չի կարող ողջանալ՝ առողջանալ, անբուժելի, անդարմանելի։ 2. փխբ. Որ չի կարող փարատուել՝ ներուել՝ մոռացուել։
ԱՆՈՂՋՈՅՆ, ա. Առանց ողջոյնի՝ բարեւի գրուած, ոչ բարեկամական, ոչ ողջունաբեր, բօթաբեր։ Հասանէր յանկարծակի դեսպան ի պարսից, ունելով գոյժ չարաչար, եւ նամականի բազում անողջոյն (Փարպ.)։
ԱՆՈՃ, ա. մ. Ոճից զուրկ, անկարգ, անյարմար, անշնորհք, անճաշակ։
ԱՆՈՅԺ, ուժի, ից, ա. 1. Ուժ չունեցող, անզօր, տկար։ 2. Ուժ՝ ազդեցութիւն չունեցող, չներգործող, թոյլ։ 3. (իրաւ.) Օրինական ուժ չունեցող, անվաւեր։
ԱՆՈՅՇ, (պհլ.), ուշի, ից, ոյշք կամ ուշունք, ա. 1. Համեղ, համով, քաղցր, ախորժելի։ 2. Անուշահոտ։ 3. լայնաբար՝ Լաւ, հաճելի, դուրեկան։ 4. մ. Ախորժելով, հաճութեամբ, սիրով։
ԱՆՈՆ, (լատ.), ի, աց, գ. Տարեկան հասոյթ, ռոճիկ, թոշակ։
ԱՆՈՇՏ, տե՛ս ԱՆՈՍՏ։
ԱՆՈՊԱՅ, ի, ից, ա. 1. Կոպիտ, բիրտ, բռի։ 2. Վայրի, անշէն, ամայի։
ԱՆՈՍԿՐ, ա. Ոսկոր չունեցող՝ չպարունակող, ոսկրից զուրկ։
ԱՆՈՍՏ, ա. Չոստնող, վեր չթռչող, փխբ. անշարժ։
ԱՆՈՏՆ, տին, անոտք, ից, ա. Ոտք չունեցող։
ԱՆՈՏՆԱԼՈՒԱՅ, ա. Որ ոտքերը չի լուանում, ոտքերը չլուացուած։
ԱՆՈՏՆԱՁԱՅՆ, մ. Առանց ոտնաձայնի։
ԱՆՈՏՔ, տե՛ս ԱՆՈՏՆ։
ԱՆՈՐԱԿ, ի, աց, ա. Պէսպիսութիւն չունեցող, միշտ նոյնպիսի, անփոփոխ։
ԱՆՈՐԱԿԵԱԼ, տե՛ս ԱՆՈՐԱԿ։
ԱՆՈՐԴԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անորդի մնալ, որդուց՝ որդիներից զրկուել։
ԱՆՈՐԴԻ, դւոյ, ոց, ա. 1. Որդի չունեցող, անզաւակ։ 2. Որդուց զրկուած, որդուն կորցրած։
ԱՆՈՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Անորդի լինելը, զաւակ չունենալը, անզաւակութիւն։
ԱՆՈՐԻՇ, ա. մ. 1. Ստուգապէս չորոշուած՝ չսահմանուած, անստոյգ, անյայտ։ 2. Առանց ջոկողութեան, անզանազան, անխտիր։ 3. Չբաժանուող, չզատուող, միմեանցից չհեռացող, անանջատ, անքակ 4. (քեր.) Ոչ որոշեալ, անորոշութիւն ցոյց տուող։
ԱՆՈՐԻՇՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՈՐՈՇՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՈՐՈԳԱՅԹ, ա. մ. Որտեղ որոգայթ չկայ, փխբ. անվտանգ, ապահով։
ԱՆՈՐՈՃ, ա. Չորոճացող։
ԱՆՈՐՈՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՀԵՏԱԶՕՏԵԼԻ։
ԱՆՈՐՈՇ, տե՛ս ԱՆՈՐԻՇ։
ԱՆՈՐՈՇԱԲԱՐ, մ. 1. Անորոշ կերպով։ 2. Անբաժանելի՝ անանջատ կերպով, առանց բաժանուելու, անանջատաբար։
ԱՆՈՐՈՇԱԳՈՅՆ, ա. մ. Աւելի կամ շատ անորոշ, անխտիր։
ԱՆՈՐՈՇԱԿ, ի, աց, ա. Անորոշ, անյայտ։
ԱՆՈՐՈՇԱԿԱՆ, ա. 1. տե՛ս ԱՆՈՐՈՇԱԿ։ 2. Անբաժանելի, անանջատ։
ԱՆՈՐՈՇԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՈՐՈՇԱԲԱՐ։
ԱՆՈՐՈՇԵԼԻ, ա. 1. Չորոշուած, անորոշ, անյայտ։ 2. Անբաժանելի, անմեկնելի, անանջատ։
ԱՆՈՐՈՇՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անորոշ կամ անյայտ լինելը։ 2. Անբաժանելի՝ անբաժան լինելը, անբաժանութիւն։
ԱՆՈՐՈՎԱՅՆ, ա. Որովայն՝ փոր չունեցող։
ԱՆՈՐՍԱԼԻ, ա. Որին չի կարելի կամ շատ դժուար է որսալ։
ԱՆՈՒԱԳԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Անուի նման պտոյտ գալը, շրջագայելը։
ԱՆՈՒԱՁԵՒ, ա. 1. Անուի ձեւ ունեցող։ 2. Տանջելու մի տեսակ գործիք, որ անուի ձեւով պտտւում է։
ԱՆՈՒԱՆԱԳԷՏ, ա. Անունների գիտակ, նոր անուն՝ բառ գտնող՝ ստեղծող՝ հնարող։
ԱՆՈՒԱՆԱԳՈՐԾԵԼ, ն. Նոր անուն՝ բառ ստեղծել։
ԱՆՈՒԱՆԱԳՐԵԼ, եցի, ն. Անունովը գրել։
ԱՆՈՒԱՆԱԴԻՐ, ա. Անուն դնող։
ԱՆՈՒԱՆԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անուն դնելը։
ԱՆՈՒԱՆԱԿԱՆ, ա. 1. Անուանը յատուկ՝ վերաբերող։ 2. (քեր.) Ուղղական (հոլով)։
ԱՆՈՒԱՆԱԿԵՐՏ, ի, ից, ա. Հռչակ՝ անուն ստեղծող, համբաւաւոր, անուանի։
ԱՆՈՒԱՆԱԿԻՐ, ա. 1. Միեւնոյն անունը կրող՝ ունեցող, անուանակից։ 2. Անունը միայն կրող, սոսկ անունով։ 3. Անուանի, մեծանուն։
ԱՆՈՒԱՆԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. Միեւնոյն անունը կրող՝ ունեցող, համանուն։
ԱՆՈՒԱՆԱԿՈՉԵԼ, եցի, ն. 1. Անուն դնել, անուն տալ, անուանել։ 2. Անունով կոչել՝ կանչել, անունը տալ։
ԱՆՈՒԱՆԱԿՈՉՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անուն դնելը, անուանելը։ 2. Անունով կոչելը՝ կանչելը, անունը տալը։
ԱՆՈՒԱՆԱԿՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՈՒԱՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՈՒԱՆԱԿՑԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անուանակից լինել, միեւնոյն անունը կրել։
ԱՆՈՒԱՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Անուանակից լինելը, միեւնոյն անունը կրելը։
ԱՆՈՒԱՆԱՆԻ, գ. յոգն. Անուններ։
ԱՆՈՒԱՆԱՇԱՏ, ա. Շատ անուններ ունեցող։
ԱՆՈՒԱՆԱՐԿ, ի, աց, ա. Անունն ընկած, անուանարկուած, վատ անուն հանած, վարկաբեկուած, վատանուն։
ԱՆՈՒԱՆԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆՈՒԱՆԻ։
ԱՆՈՒԱՆԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անուանաւոր, շատ անուանի։
ԱՆՈՒԱՆԱՓՈԽՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անունը փոխելը։ 2. Փոխանունութիւն, այլաբանութիւն։
ԱՆՈՒԱՆԱՔԵՐԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Բանաստեղծօրէն անուն կամ բառ ստեղծելը՝ յօրինելը։
ԱՆՈՒԱՆԵԼ, եցի, ն. 1. Անուն դնել՝ տալ, կոչել։ 2. Անունը տալ՝ յիշել։ 3. Նշանակել, կարգել, ճանաչել, հռչակել (մէկին իբրեւ...)։ 4. Անուանապէս՝ միայն անունով կոչել։ 5. Թարգմանաբար ասել։
ԱՆՈՒԱՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. Անուն հանած, անունը հռչակուած, համբաւաւոր, հռչակաւոր, երեւելի, մեծանուն, նշանաւոր։
ԱՆՈՒԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անուանելը, անուանուելը, անուանակոչութիւն։
ԱՆՈՒԱՆՈՒՄՆ, գ. Անուանելը, անուանուելը, անուանակոչութիւն։
ԱՆՈՒԱՏԵՍԱԿ, ա. մ. Անուի ձեւով, անուի նման՝ պէս։
ԱՆՈՒԱՒՈՐ, ա. Անիւ ունեցող։
ԱՆՈՒԹ, անթոյ կամ թի, ոց, գ. Թեւի տակը, թեւատակ (Axilla)։
ԱՆՈՒԺԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անուժ՝ տկար։
ԱՆՈՒՂԻ, տե՛ս ԱՆՃԱՆԱՊԱՐՀ։
ԱՆՈՒՂԻՂ, ա. Ոչ ուղիղ, թիւր, ծուռ։
ԱՆՈՒՂՂԱԲԱՐ, մ. Ոչ ուղիղ կերպով։
ԱՆՈՒՂՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՈՒՂՂԱՅ։
ԱՆՈՒՂՂԱՅ, ի, ից, ա. 1. Որին ուղիղ ճանապարհի բերել հնարաւոր չէ, անուղղելի, անխրատ։ 2. Թիւր, մոլար, վատթար։
ԱՆՈՒՂՂԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՈՒՂՂԱՅ (1)։
ԱՆՈՒՆ, անուան, անք, անց, գ. 1. Անձերին՝ առարկաներին՝ երեւոյթներին՝ հասկացութիւններին տրուող անուանում։ 2. (քեր.) Հոլովուող խօսքի մասերի ընդհանուր անուանումը։ 3. փխբ. Համբաւ, հռչակ։ 4. Այս կամ այն անունով կոչուած, անուանուած։ 5. Անձ, որի անունը չի տրւում։
ԱՆՈՒՆԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անուն կամ բառ ստեղծելը՝ հնարելը։
ԱՆՈՒՆԱԴՐԵԼ, ն. Անուն դնել, անուանել, կոչել։
ԱՆՈՒՆԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՈՒԱՆԱԴՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՈՒՆԱԿ, ա. 1. Չունեցող, չպարունակող։ 2. Չբռնուող։ 3. Անըմբռնելի։
ԱՆՈՒՆԱՅՆ, ա. Ոչ ունայն, ոչ դատարկ, լի։
ԱՆՈՒՆԴ ԱՌՆԵԼ, Ցեղը՝ սերունդը ոչնչացնել։
ԱՆՈՒՆԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. տե՛ս ԱՆՈՒԱՆԱԴՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՈՒՆԿՆԴԻՐ, ա. Չլսող, անհնազանդ։
ԱՆՈՒՆԿՆԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անունկնդիր լինելը, անհնազանդութիւն։
ԱՆՈՒՆՈՂ, ա. Անունակ, չունեցող։
ԱՆՈՒՆՋ, ա. Անյատակ, խոր (ծով)։ (Ագ., 279)։
ԱՆՈՒՇԱԲԱՐԲԱՌ, ա. Անուշ ձայն ունեցող, քաղցրաձայն, քաղցրախօս։
ԱՆՈՒՇԱԲՈՅՐ, ԱՆՈՒՇԱԲՈՒՐԱԿ, ԱՆՈՒՇԱԲՈՒՐԻՉ, ա. Անուշ բուրմունք ունեցող, անուշահոտ։
ԱՆՈՒՇԱԿ, ի, աց, ա. Անուշ, քաղցր, դուրեկան, ախորժելի, հաճելի, ցանկալի։
ԱՆՈՒՇԱԿԱԶՄ, ա. Անուշ նիւթերից կազմուած։
ԱՆՈՒՇԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՈՅՇ։
ԱՆՈՒՇԱԿԵՐԱԿՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Կերակրի անուշ լինելը, անուշ կերակուր լինելը։
ԱՆՈՒՇԱՀԱՄ, ա. 1. Անուշ համ ունեցող, քաղցրահամ, համեղ։ 2. Քաղցր, ախորժելի։
ԱՆՈՒՇԱՀԱՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Անուշահամ լինելը, համեղութիւն։
ԱՆՈՒՇԱՀՈՏ, ի, ից, ա. 1. Անուշ հոտ ունեցող։ 2. նման. Հաճելի, ախորժելի։ Իմ որդին անուշահոտ եւ լուսաւոր է, եւ դու խաւարին եւ ժանդահոտ ես (Եզնիկ)։
ԱՆՈՒՇԱՀՈՏԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի կամ շատ անուշահոտ։
ԱՆՈՒՇԱՀՈՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անուշահոտ դառնալ, անուշ բոյր արձակել՝ տարածել։
ԱՆՈՒՇԱՀՈՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ., ԱՆՈՒՇԱՀՈՏԵԼ, եցի, ն. Անուշահոտ դարձնել, անուշ բոյրով տոգորել, անուշ իւղով օծել։
ԱՆՈՒՇԱՀՈՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անուշահոտ լինելը, անուշ հոտ ունենալը՝ բուրելը։ 2. Անուշ հոտ՝ բուրմունք։ 3. Անուշահոտ նիւթ։ 4. Անուշ հոտ առնելը։
ԱՆՈՒՇԱՁԵՒ, ա. Գեղեցիկ՝ հաճելի ձեւով՝ տեսքով։
ԱՆՈՒՇԱՃԱՇԱԿ, ա. Անուշ ճաշակ՝ համ ունեցող, քաղցրահամ։
ԱՆՈՒՇԱՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Մտքի համար անուշ՝ հաճելի լինելը, հաճութիւն, բաւականութիւն, հաճոյք։
ԱՆՈՒՇԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անուշ՝ քաղցր դառնալ, քաղցրանալ։ 2. փխբ. Հաճելի՝ դուրեկան դառնալ։ 3. Անուշահոտ իւղերով՝ անուշահոտութեամբ օծուել։
ԱՆՈՒՇԱՍԱՑ, ա. Քաղցր ձայնով հնչող, քաղցրաձայն, քաղցրանուագ։
ԱՆՈՒՇԱՐԱՐ, ա. 1. Անուշացնող, քաղցրացնող։ 2. Անուշեղէն՝ քաղցրաւենիք պատրաստող։ Ոչ գոյր նոցա խահամոքք անուշարար առանձինն (Եղիշէ, 200)։
ԱՆՈՒՇԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անուշ՝ համեղ՝ ախորժելի դարձնել, քաղցրացնել։
ԱՆՈՒՇԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Անուշացնող, քաղցրացնող, համեղացնող։
ԱՆՈՒՇԵԼ, եցի, ն. Անուշ դարձնել, անուշացնել, քաղցրացնել, համեղացնել։
ԱՆՈՒՇԻՉ, տե՛ս ԱՆՈՒՇԱՑՈՒՑԻՉ։
ԱՆՈՒՇՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անուշ՝ քաղցր՝ համեղ լինելը, փխբ. հաճելի՝ ախորժելի՝ դուրեկան լինելը։ 2. Անուշ հոտ՝ համ եւն, անուշահոտութիւն։
ԱՆՈՒՇՕԴ, ա. Անուշ՝ ախորժելի օդ ունեցող, բարեխառն։
ԱՆՈՒՍ, ի, ից, տե՛ս ԱՆՈՒՍՈՒՄՆ։
ԱՆՈՒՍԱՆԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Որ չի կարելի ուսանել՝ սովորել, որ ուսումնասիրութեան՝ հետազօտութեան չի ենթարկւում։
ԱՆՈՒՍՄՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՈՒՍՈՒՄՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՈՒՍՈՒՄՆ, սման, մունք, մանց, ա. 1. Ուսում չունեցող՝ չստացած, անգէտ, տգէտ, տխմար։ 2. Չկրթուած, անկիրթ։ 3. Չսովորած, անծանօթ։
ԱՆՈՒՍՈՒՄՆԱԲԱՐ, մ. Անուսումի նման՝ պէս, առանց ուսման, տգիտաբար։
ԱՆՈՒՍՈՒՄՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անուսում, խիստ տգէտ։
ԱՆՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՈՒՍՈՒՄՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՈՒՍՈՒՄՆԱԿԻՑ, ա. Ուրիշի նման անուսում՝ անուս։
ԱՆՈՒՍՈՒՄՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անուսում՝ տգէտ՝ անկիրթ լինելը, անկրթութիւն, տգիտութիւն։ Եւ այս ամենայն չարիք մտանեն ի միտս մարդոյ յանուսումնութենէ (Եղիշէ, 14)։
ԱՆՈՒՍՏԵՔ, ա. 1. Որի համար սահման՝ տեղ չկայ, անուրեք։ 2. Որի որտեղից լինելը յայտնի չէ, ծագումն անյայտ։
ԱՆՈՒՏԵԼԻ, ա. 1. Ոչ ուտելի, չուտուող, ուտելու համար արգելուած։ 2. փխբ. Դժուար իմանալի՝ հասկանալի, դժուարիմաց։
ԱՆՈՒՐ1, անրոյ, ոց, գ. 1. Փայտէ կամ երկաթէ օղակ, որ անց են կացնում մարդու՝ անասունի վիզը կամ քիթը՝ զսպելու նպատակով։ Արձակեաց... եւ յանրոց պարանոցէն շղթայիցն սարեացն (Բուզ., Ե, 7)։ 2. փխբ. Լուծ, բռնութիւն, ճնշում։
ԱՆՈՒՐ2, ի, ա. Որի ուր լինելը յայտնի չէ, փխբ. անսահման, անպարագրելի։
ԱՆՈՒՐԱԽԱՒԷՏ, ա. Ոչ ուրախաւէտ, ոչ ուրախալի, տխուր։
ԱՆՈՒՐԵՔ, ա. 1. տե՛ս ԱՆՈՒՐ2։ 2. Տեղ՝ տունուտեղ չունեցող, անտուն, անպատսպարան։
ԱՆՈՒՐՋ, անրջոյ, ԱՆՈՒՐՋՔ, անրջից կամ ոց, գ. Երազ, տեսիլք, ցնորք։
ԱՆՈՔ, ա. Ոչ ոք չունեցող, անօգնական, անտերունչ։
ԱՆՉԱՐ, ի, աց, ա. 1. Ոչ չար, չարութիւն չունեցող, անկեղծ, աննենգ, պարզամիտ, բարի։ 2. Չարութիւն չարտայայտող։
ԱՆՉԱՐԱԲԱՐՈՅԱԿԱՆ, ա. Ոչ չարաբարոյ, որ բնաւորութեամբ չար չէ, բարեսէր։
ԱՆՉԱՐԱԿՆԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Ոչ չարակնութիւն, չարակն չլինելը, աննախանձութիւն, անաչառ առատաձեռնութիւն։
ԱՆՉԱՐԱԿՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ոչ չարակնութիւն, չարակն չլինելը, աննախանձութիւն, անաչառ առատաձեռնութիւն։
ԱՆՉԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անչար լինելը, անմեղութիւն, պարզամտութիւն։ 2. Ներողամտութիւն, անյիշաչարութիւն։
ԱՆՉԱՐՉԱՐ, ա. Չարչարանքից՝ նեղութիւնից ազատ, չարչարանք չկրած, անվիշտ։
ԱՆՉԱՐՉԱՐԱԲԱՐ, մ. Առանց չարչարանք կրելու՝ չարչարուելու՝ նեղուելու։
ԱՆՉԱՐՉԱՐԱՆՔ, ԱՆՉԱՐՉԱՐԵԼԻ, ա. Չարչարանքից՝ կրքերից՝ ախտերից ազատ, որ ենթակայ չէ չարչարանքի։
ԱՆՉԱՐՉԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անչարչար՝ անչարչարելի լինելը։ 2. Ախտերից ազատ լինելը, անախտութիւն։
ԱՆՉԱՓ, ի, ից, ա. մ. 1. Չափ չունեցող, չչափուող, անքանակ, անհամար, անհաշիւ, անբաւ։ 2. Չափի՝ սահմանի չենթարկուող, անսահման։ 3. Չափից դուրս, շատ, սաստիկ, չափազանց։ 4. Ոչ չափաւոր, չափից անցնող, բնական կարգից դուրս, տարապայման։
ԱՆՉԱՓԱԲԱՐ, մ. Անչափ կերպով, անչափ։
ԱՆՉԱՓԱԳԻՐ, ա. Որի չափը չի կարելի գծագրել, անպարագիծ։
ԱՆՉԱՓԱԳԻՒՏ, ա. Չափից աւելի գտնուած՝ հնարուած, չափազանց աւելորդ։
ԱՆՉԱՓԱԿԱԼ, ա. Որ չափի չի ենթարկւում՝ չափի տակ չի մտնում։
ԱՆՉԱՓԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՉԱՓ։
ԱՆՉԱՓԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Անհամեմատ լինելը, անհամեմատութիւն, աննմանութիւն։
ԱՆՉԱՓԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՉԱՓԱԲԱՐ։
ԱՆՉԱՓԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անչափաւոր լինելը, չափաւորութիւնից դուրս գալը։
ԱՆՉԱՓԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՉԱՓ։
ԱՆՉԱՓՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անչափ լինելը, չափ չունենալը, անհաշիւ քանակութիւն։ 2. Չափից աւելի լինելը, անչափաւորութիւն։
ԱՆՉՔՈՒԹԻՒՆ, գ. Չլինելը, չգոյութիւն, բացակայութիւն։
ԱՆՊԱԼԱՐՈՏ, ա. Պալար՝ բիծ՝ արատ չունեցող, անբիծ։
ԱՆՊԱԽ, ա. 1. Ձեռք չտրուած, չշոշափուած, անարատ, անվնաս։ 2. Ապահով, անսասան։
ԱՆՊԱԽԱՐԱԿԵԼԻ, ա. Ոչ պախարակելի, անպարսաւ, կատարեալ, անթերի։
ԱՆՊԱԽԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՊԱԽ։
ԱՆՊԱԿԱՍ, ա. 1. Չպակասող, չնուազող, անսպառ, անհատնում, անթերի։ 2. մ. Առանց պակասելու, անպակաս կերպով, անդադար, անընդհատ, միշտ։
ԱՆՊԱԿԱՍԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆՊԱԿԱՍ (2)։
ԱՆՊԱԿԱՍԱԳԻՐ, ա. Առանց պակասի՝ անթերի գրուած։
ԱՆՊԱԿԱՍԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Որ չի կարող պակասել, որ երբէք չի պակասում, անպակաս, անսպառ։
ԱՆՊԱԿԱՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպակաս լինելը, չպակասելը, անպակաս լիութիւն՝ առատութիւն։
ԱՆՊԱՀ1, տե՛ս ԱՆՊԱԽ։
ԱՆՊԱՀ2, հք, հս, ա. Պաս չպահող։
ԱՆՊԱՀԱԿԵԼ, (իմ), տե՛ս ԸՄՊԱՀԿԵԼ (իմ)։
ԱՆՊԱՀԱՊԱՆ, ա. Պահապանութիւն չունեցող, չպահպանուող։
ԱՆՊԱՀԵԼԻ, ա. Չպահպանուած, անպահապան։
ԱՆՊԱՀԵՍՏ, ա. Առանց պահպանութեան, անպահապան։
ԱՆՊԱՀՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՊԱՀՊԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՊԱՀՊԱՆ, տե՛ս ԱՆՊԱՀԱՊԱՆ։
ԱՆՊԱՀՊԱՆԱԲԱՐ, ԱՆՊԱՀՊԱՆԱՊԷՍ, մ. Անպահպան կերպով, առանց պահպանութեան, անզգուշաբար, յանդգնաբար։
ԱՆՊԱՀՊԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպահպան լինելը, պահպանութիւն չունենալը, չպահպանելը։
ԱՆՊԱՃԱՐԱՆ, անք, ա. Անիրագործելի, ոչ հնարաւոր, անհնար։
ԱՆՊԱՃՈՅՃ, ճուճի, ից, ա. 1. Պաճուճանք չունեցող, առանց աւելորդ զարդարանքի, պարզ, հասարակ, համեստ, անշուք, անսեթեւեթ։ 2. Անկեղծ։
ԱՆՊԱՃՈՒՃԱԲԱՐ, մ. 1. Անպաճոյճ՝ անշուք կերպով, առանց սեթեւեթանքի։ 2. Անկեղծաբար։
ԱՆՊԱՃՈՒՃԱԿԱՆ, ԱՆՊԱՃՈՒՃԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՊԱՃՈՅՃ։
ԱՆՊԱՅԱԶԱՏ, ա. Պայազատ՝ ժառանգ՝ յետնորդ չունեցող։
ԱՆՊԱՅԹԵԼԻ, ԱՆՊԱՅԹՈՒՆ, ա. Չպայթող։
ԱՆՊԱՅԾԱՌ, ա. Ոչ պայծառ, աղօտ, նսեմ։
ԱՆՊԱՅՄԱՆ, ա. 1. Անչափ, անբաւ, անսահման։ 2. Չափից դուրս, տարապայման։ 3. մ. Անչափ՝ անսահման կերպով։
ԱՆՊԱՆԾԱԼԻ, ա. Ոչ պանծալի, որով չի կարելի պարծենալ, ոչ գովական, անարգ, անպատիւ, ամօթալի։
ԱՆՊԱՇՏԵԼԻ, ա. Որ պատշելու չէ, պաշտելու՝ պաշտամունքի անարժան։
ԱՆՊԱՏԱՌԵԼԻ, ա. Որ չի պատռւում՝ ճեղքւում, անքակտելի։
ԱՆՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՈՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Պատասխան չտալը, պապանձուելը։
ԱՆՊԱՏԱՍԽԱՆԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի պատասխանել՝ հակառակ պատասխան տալ։
ԱՆՊԱՏԱՍԽԱՆԻ, ա. 1. Պատասխան չստացած, առանց պատասխանի մնացած։ 2. Ոչ պատասխանատու, պատասխանելու անկարօտ՝ կարիք չունեցող։ 3. Պատասխան չտուող, չպատասխանող։
ԱՆՊԱՏԱՐՈՒՆ, ա. Ոչ լի, ոչ լիակատար, անկատար, թերի։
ԱՆՊԱՏԵՀ, ի, ից, ա. Ոչ պատեհ, անպատշաճ, անտեղի, անյարմար։
ԱՆՊԱՏԵՀԱԲԱՐ, մ. Անպատեհ կերպով։
ԱՆՊԱՏԵՀԱԿԻՑ, ա. Մէկը միւսին ոչ պատեհ, որ մէկտեղ չեն կարող լինել, իրար չհամապատասխանող։
ԱՆՊԱՏԵՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպատեհ լինելը, անպատշաճութիւն, անտեղիութիւն, անյարմարութիւն։
ԱՆՊԱՏԵՐԱԶՄ, ա. Պատերազմից՝ փորձութիւնից ազատ։
ԱՆՊԱՏԵՐԱԶՄԱՍԷՐ, ա. Ոչ պատերազմասէր, խաղաղասէր, փխբ. թուլամորթ, անարի։
ԱՆՊԱՏԵՐԱԶՄԱՓՈՐՁ, ա. Պատերազմ վարելու՝ պատերազմելու անփորձ։
ԱՆՊԱՏԵՐԱԶՄԵԼԻ, ա. Որի դէմ չի կարելի պատերազմել, անառիկ։
ԱՆՊԱՏԵՐԱԶՄՈՂ, ա. Չպատերազմող, չկռուող, հանդարտ։
ԱՆՊԱՏԺԱԿԱՆ, ա. Որ պատժի կամ վտանգի ենթակայ չէ, ապահով։
ԱՆՊԱՏԻԺ, ա. մ. Չպատժուող, չպատժուած, առանց պատժուելու։
ԱՆՊԱՏԻՐ, ա. 1. Չպատրող, չխաբող, անսուտ, ճշմարիտ, ուղիղ։ 2. Չպատրուող, չխաբուող, անպատրելի, անխաբելի։
ԱՆՊԱՏԻՒ, տուի, ից, ոց կամ աց, ա. 1. Պատիւ չունեցող՝ չվայելող, պատուից զուրկ։ 2. Պատիւ չբերող, անվայել։
ԱՆՊԱՏԿԱՆԱՒՈՐ, ԱՆՊԱՏԿԱՆԱՒՈՐԵԱԼ, ա. Անյարմար, անվայել, անդէպ, անպատեհ։
ԱՆՊԱՏԿԱՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անյարմարութիւն, անպատեհութիւն, անտեղիութիւն։
ԱՆՊԱՏԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անյարմարութիւն, անպատեհութիւն, անտեղիութիւն։
ԱՆՊԱՏԿԱՌ, ա. 1. Պատկառանք՝ ամօթ չունեցող, անամօթ, լիրբ։ 2. Որ պատկառելու՝ ամաչելու ոչինչ չունի, պարզերես, համարձակ, վստահ։ 3. մ. Անպատկառ կերպով, անամօթաբար։
ԱՆՊԱՏԿԱՌԱԲԱՐ, ԱՆՊԱՏԿԱՌԱՊԷՍ, մ. 1. Առանց պատկառելու՝ պատկառանքի, անպատկառօրէն, անամօթաբար։ 2. Առանց քաշուելու՝ ամաչելու, բաց երեսով, համարձակօրէն։
ԱՆՊԱՏԿԱՌԱՑՈՅՑ, ա. Առանց պատկառելու ցոյց տուող, անպատկառ։
ԱՆՊԱՏԿԱՌԵԼԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՊԱՏԿԱՌԱՊԷՍ։
ԱՆՊԱՏԿԱՌԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՊԱՏԿԱՌ։
ԱՆՊԱՏԿԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպատկառ լինելը, անամօթութիւն։
ԱՆՊԱՏԿԵՐ, ա. Պատկեր՝ կերպարանք՝ ձեւ չունեցող, անկերպարան, անմարմին։
ԱՆՊԱՏՃԱՌ, ի, ից, ա. 1. Պատճառ չեղող։ 2. Պատճառ չունեցող, առանց պատճառի եղած։ 3. Պատճառ՝ տեղիք չտուող, անմեղ, անմեղադրելի։ 4. մ. Առանց պատճառի։
ԱՆՊԱՏՃԱՌԱՒՈՐ, ա. Պատճառ չունեցող, անպատճառ։
ԱՆՊԱՏՃԱՌԵԼԻ, ա. Պատճառ չեղող։
ԱՆՊԱՏՄԱԲԱՐ, մ. Անպատմելի կերպով, անճառաբար։
ԱՆՊԱՏՄԱԿԱՆ, ա. Անպատում, անպատմելի, անասելի։
ԱՆՊԱՏՄԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՊԱՏՄԱԲԱՐ։
ԱՆՊԱՏՄԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Որ չի կարելի պատմել, անպատում, անճառելի, անասելի, անբացատրելի։ 2. մ. Անպատմելի կերպով, հրաշալիօրէն։
ԱՆՊԱՏՄՈՒՃԱՆ, ա. մ. Պատմուճան չունեցող, առանց պատմուճանի։
ԱՆՊԱՏՇԱՃ, ի, ից, ա. Ոչ պատշաճ, անպատեհ, անյարմար, անվայելուչ, անտեղի, անարժան, անկարգ, անշնորհք։
ԱՆՊԱՏՇԱՃԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. մ. Աւելի կամ շատ անպատշաճ։
ԱՆՊԱՏՇԱՃԱԽՕՍ, ա. Ըստ պատշաճի՝ պատշաճ կերպով չխօսող։
ԱՆՊԱՏՇԱՃԱԿԱՆ, ա. մ. Անպատշաճ, անպատշաճ կերպով։
ԱՆՊԱՏՇԱՃՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպատշաճ լինելը։
ԱՆՊԱՏՈՒԱԲԱՐ, մ. Անպատիւ կերպով, անարգաբար։
ԱՆՊԱՏՈՒԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի անպատիւ, խիստ անարգ։
ԱՆՊԱՏՈՒԱԿԱՆ, ա. Ոչ պատուական, անպատիւ, անարգ։
ԱՆՊԱՏՈՒԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԱՆՊԱՏՈՒԱԳՈՅՆ։
ԱՆՊԱՏՈՒԱՍԷՐ, ա. Պատիւ՝ փառք չսիրող, ոչ պատուասէր, անփառասէր։
ԱՆՊԱՏՈՒԱՍՏ, ա. Որ չի կարելի պատուաստել՝ կցել՝ միացնել՝ կարկատել։
ԱՆՊԱՏՈՒԱՍՏԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի պատուաստել՝ կցել՝ միացնել՝ կարկատել։
ԱՆՊԱՏՈՒԱՐ, ա. Պատուար՝ պարիսպ չունեցող։
ԱՆՊԱՏՈՒԵԼ, եցի, ն. Անպատուութիւն հասցնել, անպատիւ անել, չպատուել, անարգել, արհամարհել։
ԱՆՊԱՏՈՒՀԱՍ, ա. մ. Պատուհասի՝ պատժի չենթարկուած, առանց պատուհասի՝ պատժի, անպարտ, անվնաս։
ԱՆՊԱՏՈՒՄ, ա. 1. Անպատմելի, անճառելի, անասելի։ 2. Չպատմուած, չլսուած, անլուր։ 3. Չպատմող, որ անտեսում է պատմել։
ԱՆՊԱՏՈՒՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անպատիւ լինելը։ 2. Անպատիւ՝ անարգ դրութիւն։ 3. Անպատուելը, անարգանք, նախատինք, թշնամանք։
ԱՆՊԱՏՍՊԱՐ, ԱՆՊԱՏՍՊԱՐԱՆ, ա. մ. 1. Չպատսպարուած, անպաշտպան, անօգնական։ 2. Պատսպարանից զուրկ, պատսպարուելու տեղ չունեցող։ 3. Որի մօտ՝ որին չի կարելի պատսպարուել՝ ապաստանել՝ ապաւինել։
ԱՆՊԱՏՐԱՍՏ, ի, ից, ա. 1. Ոչ պատրաստի, չպատրաստուած, չկարգաւորուած, անկազմ։ 2. Չնախապատրաստուած, անզգոյշ, անհոգ։ 3. Առանց պատրաստութեան, անզգուշաբար։
ԱՆՊԱՏՐԱՍՏԱԲԱՐ, մ. Առանց պատրաստութեան, անհոգաբար, անզգուշաբար, յանպատրաստից։
ԱՆՊԱՏՐԱՍՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ անպատրաստ։
ԱՆՊԱՏՐԱՍՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպատրաստ լինելը, պատրաստուած չլինելը։
ԱՆՊԱՏՐԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՊԱՏԻՐ (2)։
ԱՆՊԱՐ, ու, ուց, ա. Պարելու անվարժ, պարել չիմացող։
ԱՆՊԱՐԱԳԻԾ, ԱՆՊԱՐԱԳԻՐ, ա. Որ չի պարագրւում՝ չի ամփոփւում ծրի՝ շրջագծի մէջ, անբովանդակելի, անսահման, անեզր, անչափ։
ԱՆՊԱՐԱԳՐԱԲԱՐ, մ. Անպարագիր կերպով, անսահմանօրէն։
ԱՆՊԱՐԱԳՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՊԱՐԱԳԻՐ։
ԱՆՊԱՐԱԳՐԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՊԱՐԱԳՐԱԲԱՐ։
ԱՆՊԱՐԱԳՐԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՊԱՐԱԳԻՐ։
ԱՆՊԱՐԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպարագիր՝ անբովանդակելի լինելը, անսահմանութիւն, անչափութիւն։
ԱՆՊԱՐԱՊ, ի, ից, ա. 1. Ոչ պարապ, պարապ չմնացող, միշտ զբաղուած։ 2. Բոլորովին պարապ, անգործ, անբան, պղերգ։
ԱՆՊԱՐԱՊԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անպարապ լինել, պարապ չլինել՝ չմնալ։ 2. Դատարկ չլինել, լիքը լինել, լեցուն մնալ։
ԱՆՊԱՐԱՊԱՆՔ, տե՛ս ԱՆՊԱՐԱՊՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՊԱՐԱՊԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Պարապ՝ անգործ չմնալ, անպարապ՝ միշտ զբաղուած լինել, ժամանակ չունենալ։
ԱՆՊԱՐԱՊՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անպարապ՝ միշտ զբաղուած լինելը։ 2. Մի բանով պարապելը, դեգերանք, դեգերելը։
ԱՆՊԱՐԱՏԵՂԻ, ա. Որ չի ամփոփւում մի տեղ, անվայրափակ։
ԱՆՊԱՐԵԼԻ, ա. Որտեղ պար չկայ։
ԱՆՊԱՐԻՄԱՆԱԼԻ, ա. Ոչ լիովին ըմբռնելի, անիմանալի։
ԱՆՊԱՐԻՍՊ, ա. Պարիսպ չունեցող։
ԱՆՊԱՐԾ, ԱՆՊԱՐԾԵԼԻ, ա. Չպարծեցող, համեստ, խոնարհ։
ԱՆՊԱՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Չպարծենալը, անփառասիրութիւն, համեստութիւն, խոնարհութիւն։
ԱՆՊԱՐԿԵՇՏ, ի, ից, ա. 1. Ոչ պարկեշտ, անհամեստ, անամօթ, լկտի։ 2. Անվայելուչ, անմաքուր, աղտեղի։
ԱՆՊԱՐԿԵՇՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անպարկեշտ։
ԱՆՊԱՐԿԵՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպարկեշտ՝ անվայելուչ լինելը, պարկեշտութեան բացակայութիւն, անհամեստութիւն։
ԱՆՊԱՐՈՅՐ, ա. Որ չի պարունակւում՝ բովանդակւում մի տեղ՝ մի բանի մէջ, անբովանդակելի, անընդգրկելի, անպարագրելի։
ԱՆՊԱՐՈՒՆԱԿ, ա. Որ չի պարունակւում՝ բովանդակւում մի տեղ՝ մի բանի մէջ, անբովանդակելի, անընդգրկելի, անպարագրելի։
ԱՆՊԱՐՈՒՆԱԿԵԼԻ, ա. Որ չի պարունակւում՝ բովանդակւում մի տեղ՝ մի բանի մէջ, անբովանդակելի, անընդգրկելի, անպարագրելի։
ԱՆՊԱՐՈՒՐԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի պարուրել՝ ծածկել, անծածկելի։
ԱՆՊԱՐՍԱՒ, ԱՆՊԱՐՍԱՒԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի պարսաւել, պարսաւանքից ազատ, ոչ պարսաւելի, անմեղադրելի։
ԱՆՊԱՐՍՊԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆՊԱՐԻՍՊ։
ԱՆՊԱՐՏ, ի, ից, ա. 1. Ոչ պարտաւոր, չպարտաւորուած։ 2. Յանցանք չունեցող, անմեղ։ 3. Ոչ պարտական, պարտք չունեցող։ 4. մ. Առանց յանցանքի, անմեղ տեղը, յանիրաւի, իզուր։ 5. ա. Որ պէտք չէ անել, անվայելուչ, անյարմար, անտեղի։ 6. Անպարտելի, անյաղթ։
ԱՆՊԱՐՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անպարտ։
ԱՆՊԱՐՏԱԿԱՆ, ա. Անպարտ, անմեղ։
ԱՆՊԱՐՏԱԿԻՐ, ա. 1. Անպարտ՝ անմեղ տեղը կրած։ 2. Ոչ պարտաւորաբար կրած, կամաւոր։
ԱՆՊԱՐՏԵԱԼ, ա. Չյաղթուած, անպարտելի։
ԱՆՊԱՐՏԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Որին չի կարելի յաղթել, անյաղթելի, չպարտուող, աննկուն։
ԱՆՊԱՐՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անպարտ՝ անմեղ լինելը, անմեղութիւն։ 2. Անպարտելի՝ անյաղթելի լինելը։
ԱՆՊԱՐՓԱԿ, ԱՆՊԱՐՓԱԿԵԼԻ, ա. Չպարփակուող, չամփոփուող, անվայրափակ, անպարագիր։
ԱՆՊԵՐՃ, ա. Ոչ պերճ, անպաճոյճ, հասարակ, պարզ։
ԱՆՊԵՐՃԱՍԷՐ, ա. Պերճութիւն չսիրող, ոչ պերճասէր։
ԱՆՊԷՏ, պիտի, տաց, ա. Ոչ պիտանի, ոչ պէտքական, պէտք չեկող, անօգուտ, անշահ, աւելորդ, չնչին, անարգ, վատ։
ԱՆՊԻՂԾ, ա. Չպղծուած, մաքուր, սուրբ։
ԱՆՊԻՏԱՆ, ի, ից, տե՛ս ԱՆՊԷՏ։
ԱՆՊԻՏԱՆԱԲԱՆ, ա. Անպիտան բովանդակութիւն ունեցող։
ԱՆՊԻՏԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ անպիտան։
ԱՆՊԻՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ի չարը գործադրուել՝ օգտագործուել, չարարկուել։
ԱՆՊԻՏԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անպէտք՝ անպիտան դառնալ։
ԱՆՊԻՏԱՆԱՑՈՒ, տե՛ս ԱՆՊԷՏ։
ԱՆՊԻՏԱՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անպիտան դարձնել։
ԱՆՊԻՏԱՆԻ, տե՛ս ԱՆՊԷՏ։
ԱՆՊԻՏԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպիտան լինելը։
ԱՆՊԻՏՈՅ, ի, ից, ա. Անպէտք, ոչ պիտանի, ոչ պէտքական, պէտք չեկող։
ԱՆՊԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպէտք լինելը, անպիտանութիւն։
ԱՆՊՂԵՐԳԱԲԱՐ, մ. Անպղերգ՝ փութաջան կերպով, առանց ծուլանալու, անդանդաղ։
ԱՆՊՂԾԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՊԻՂԾ։
ԱՆՊՂՏՈՐ, ա. 1. Ոչ պղտոր, չպղտորուած, յստակ, վճիտ։ 2. Հանդարտ, անխռով։
ԱՆՊՆԴԱԲԱՐ, մ. Ոչ պնդութեամբ, թոյլ կերպով։
ԱՆՊՆԴԱԿԱԶՄՈՒԹԻՒՆ, ԱՆՊՆԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Ոչ պինդ՝թոյլ՝ տկար լինելը, թուլութիւն։
ԱՆՊՈՂՈՏԱՅ, ա. Ճանապարհ չունեցող, անճանապարհ, անգնալի։
ԱՆՊՍԱԿ, ա. մ. Յաղթութեան պսակ չստացած, պսակով չվարձատրուած, անվարձ։
ԱՆՊՏՂԱԲԵՐ, ա. Պտուղ չբերող, ոչ պտղաբեր։
ԱՆՊՂԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպտղաբեր լինելը։
ԱՆՊՏՂԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անպտուղ։
ԱՆՊՏՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՊՏՈՒՂ։
ԱՆՊՏՂԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անպտուղ դառնալ։
ԱՆՊՏՂՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անպտուղ լինելը, պտուղ չտալը։ 2. փխբ. Ամլութիւն։
ԱՆՊՏՈՒՂ, պտղոյ, ոց, կամ պտղի, ից, ա. 1. Պտուղ չունեցող՝ չտուող, անպըտղաբեր։ 2. փխբ. Արդիւնք չունեցող, անօգուտ։ 3. փխբ. Ամուլ, անծին։
ԱՆՋԱԽՋԱԽ, ԱՆՋԱՂԽՋԱԽ, ա. մ. Չջախջախուող, չջախջախուած, չկոտրուող, չկոտրուած, առանց ջախջախելու՝ ջախջախուելու։
ԱՆՋԱՆ, ա. 1. Ջանք չթափող, չջանացող, անփոյթ, անհոգ։ 2. Ջանք՝ աշխատանք չպահանջող, հեշտութեամբ ձեռք բերուող, անաշխատ, դիւրին, հեշտ։ 3. մ. Առանց ջանքի՝ նեղութեան, հեշտութեամբ, դիւրութեամբ։
ԱՆՋԱՏ, ի, ից, ա. Իրարից բաժանուած, զատուած, առանձնացած, առանձին, մեկուսի, հեռու։
ԱՆՋԱՏԱԲԱՐ, մ. Անջատ կերպով, զատ-զատ։
ԱՆՋԱՏԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Որ կարելի է անջատել՝ զատել, զատելի, զատուող, զատ-զատ բաժանուող։ 2. (քեր.) Տրոհական (շաղկապ)։
ԱՆՋԱՏԱԿԻ, տե՛ս ԱՆՋԱՏԱԲԱՐ։
ԱՆՋԱՏԱՆԵԼ, տի, ջա՛տ, ԱՆՋԱՏԵԼ, եցի, ն. Զատել, մէկը միւսից բաժանել։
ԱՆՋԱՏԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՆՋԱՏԵԼ։
ԱՆՋԱՏՈՂԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Անջատող, զատող, բաժանող։
ԱՆՋԱՏՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անջատող լինելը, անջատելու կարողութիւն եւ ներգործութիւն։
ԱՆՋԱՏՈՒՄՆ, տման, գ. Անջատելը, անջատուելը։
ԱՆՋԵՐԱՆԱԼԻ, ա. Չջերմող, առողջ։
ԱՆՋԻԼ ԱՌՆԵԼ, Ջղակոտոր անել, ուժասպառ անել, տկարացնել։
ԱՆՋԻՆՋ, ա. 1. Որ չի ջնջւում, անջնջելի, անհերքելի, անեղծանելի։ 2. Ոչ ջինջ, ոչ մաքուր, ոչ պարզ, պղտոր։
ԱՆՋՆՋԱԿԱՆ, ԱՆՋՆՋԵԼԻ, ա. Անջինջ, չջնջուող, անեղծ։
ԱՆՋՈՒՆՋ, ա. Անքաւելի, աններելի, անջնջելի։
ԱՆՋՈՒՐ, ա. Որտեղ ջուր չկայ, ջրից զուրկ, անջրդի, ծարաւուտ։
ԱՆՋՐԴԻ, ԱՆՋՐԴԻՆ, ա. 1. տե՛ս ԱՆՋՈՒՐ։ 2. գ. Անջուր՝ անջրդի վայր։
ԱՆՋՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Անջրդի լինելը, ցամաքութիւն։
ԱՆՋՐԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Անջինջ, անջնջելի, անհերքելի։
ԱՆՋՐՊԵՏ, ի, աց կամ ից, գ. 1. Առարկաները՝ երեւոյթները եւն միմեանցից բաժանող սահման։ 2. ա. Որոշուած, բաժանուած, զատուած։ 3. Բաժանող, անջրպետող։
ԱՆՋՐՊԵՏԱՐԱՆ, գ. Անջրպետող իր, անջրպետ։
ԱՆՋՐՊԵՏԵԼ, եցի, ն. 1. Անջրպետով բաժանել, անջատել, զատել, հեռացնել։ 2. փխբ. Արգելել, արգելք յարուցել։
ԱՆՋՐՊԵՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անջրպետ ունենալը, անջրպետուած լինելը։ 2. Անջրպետ։ 3. Խտիր, խտրութիւն, տարբերութիւն, զանազանութիւն։
ԱՆՋՐՊԵՏՈՒՄՆ, գ. Անջրպետելը, անջրպետուելը, բաժանում։
ԱՆՌԱՀԱՎԱՐ, ա. մ. Ճանապարհից դուրս եկած՝ շեղուած, կամ առանց ուղեցոյցի։
ԱՆՌԱՄԻԿ, մկի, կաց, ա. գ. Ոչ ռամիկ, ազնուական։
ԱՆՍԱԼ, ացի, չ. 1. Լսել մէկի խօսքին, հպատակուել, հնազանդուել։ 2. Հաւանել, ընդունել, յանձն առնել։ 3. Ներել, զիջել, թոյլ տալ։ 4. Համբերել, դիմանալ, ժուժկալել, 5. Սպասել, մնալ։
ԱՆՍԱԿ, կամ ԱՆՍԱԿԻ, ա. Սակ՝ պայման չունեցող, անսահման, անօրինակ։
ԱՆՍԱՀ, ա. Չսահող, չսայթաքող, անգայթ, փխբ. անդրդուելի, հաստատուն։
ԱՆՍԱՀԵԼԻ, ա. Չսահող, փխբ. անմոռանալի, անմոռաց։
ԱՆՍԱՀՄԱՆ, ի, աց, ա. 1. Սահման չունեցող, անեզր։ 2. Անչափ, անթիւ, չափից դուրս։ 3. մ. Անսահման կերպով, առանց սահմանի՝ չափ ու քանակի։
ԱՆՍԱՀՄԱՆԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆՍԱՀՄԱՆ (3)։
ԱՆՍԱՀՄԱՆԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՍԱՀՄԱՆ։
ԱՆՍԱՀՄԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՍԱՀՄԱՆ (3)։
ԱՆՍԱՀՄԱՆԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի սահման դնել, անսահման։
ԱՆՍԱՀՄԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսահման լինելը։
ԱՆՍԱՂԱՊ, ա. Որ չի սաղապում, չտատանուող, անյողդողդ. անշարժ, անամոք։
ԱՆՍԱՂԱՐԹԱԲԵՐ, ա. Սաղարթ՝ տերեւ չբերող՝ չունեցող, չորացած, չոր։
ԱՆՍԱՂԱՐԹԱԿԱՆ, ա. Սաղարթից՝ տերեւից զուրկ, փխբ. անշուք, մերկ։
ԱՆՍԱՅԹԱՔ, ա. մ. Չսայթաքող, առանց սայթաքելու՝ գայթելու, անխոտոր, անշեղ, ուղիղ, հաստատ, անսխալ, անխափան, անվըրէպ։
ԱՆՍԱՅԹԱՔԱԿԱՆ, ա. մ. Չսայթաքող, առանց սայթաքելու՝ գայթելու, անխոտոր, անշեղ, ուղիղ, հաստատ, անսխալ, անխափան, անվըրէպ։
ԱՆՍԱՅԹԱՔԵԼԻ, ա. մ. Չսայթաքող, առանց սայթաքելու՝ գայթելու, անխոտոր, անշեղ, ուղիղ, հաստատ, անսխալ, անխափան, անվըրէպ։
ԱՆՍԱՅԹԱՔՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսայթաք լինելը, անվրիպութիւն։
ԱՆՍԱՆ, ա. Սան՝ զաւակ չունեցող, սանից զրկուած, անզաւակ։
ԱՆՍԱՆՁ, ԱՆՍԱՆՁԵԼԻ, ա. Սանձ չունեցող, փխբ. անզուսպ, անկապ, անարգել, արձակ։
ԱՆՍԱՍԱՆ, ա. Չսասանուող, աներեր, անշարժ, հաստատուն, անյողդողդ։
ԱՆՍԱՍԱՆԱԿԱՆ, ա. Չսասանուող, աներեր, անշարժ, հաստատուն, անյողդողդ։
ԱՆՍԱՍԱՆԵԼԱՊԷՍ, մ. Անսասան կերպով։
ԱՆՍԱՍԱՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՍԱՍԱՆ։
ԱՆՍԱՍԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսասան լինելը, անշարժութիւն, անյողդողդութիւն։
ԱՆՍԱՍՏ, ա. Չսաստուող, անզուսպ, անսանձ, անհնազանդ։
ԱՆՍԱՍՏԵԼ, եցի, չ. Անսաստ լինել, չհնազանդուել, ըմբոստանալ, հակառակել, չլսել։
ԱՆՍԱՍՏԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՍԱՍՏ։
ԱՆՍԱՍՏԿԱԼԻ, ԱՆՍԱՍՏԿԱՆԱԼԻ, ա. Որ չի կարող սաստկանալ՝ աւելանալ։
ԱՆՍԱՍՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսաստ լինելը, չանսալը, անհնազանդութիւն, ըմբոստութիւն։
ԱՆՍԱՏԱՐ, ա. 1. Սատար՝ օգնական չունեցող, անօգնական։ 2. Զուրկ, զրկուած։
ԱՆՍԱՐՍԱՓԵԼԻ, ա. Չսարսափող, աներկիւղ։
ԱՆՍԲԱՂ, տե՛ս ԱՆԶԲԱՂ։
ԱՆՍԵՂԱՆ, ա. Սեղան՝ կերակուր չունեցող։
ԱՆՍԵՐ, ա. Սերելու՝ ծնունդ ունենալու անկարող, ամուլ, անպտուղ, անզաւակ։
ԱՆՍԵՐՄԱՆԵԼԻ, ա. Որ չի սերմանւում, առանց սերմանելու։
ԱՆՍԵՐՄԱՑԱՆԵԱԼ, ա. Որ սերմ չի ցանել, կամ սերմ չցանած։
ԱՆՍԵՐՄՆ, ման, անց, ա. 1. Սերմից զուրկ, ծնունդ՝ զաւակ ունենալու անկարող, անծնունդ։ 2. Չսերմանուած, չցանուած։ 3. ա. մ. Առանց սերմի, առանց սերմանելու։
ԱՆՍԵՐՄՆԱԲԱՐ, ԱՆՍԵՐՄՆԱՊԷՍ, մ. Առանց առնական սերմի (յղիացած, ծնուած)։
ԱՆՍԵՐՄՆԱՒՈՐ, ա. Առանց առնական սերմի յղիացած՝ ծնուած։
ԱՆՍԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսեր լինելը, ամլութիւն, անպտղութիւն։
ԱՆՍԷՐ, ա. Սիրոյ զգացումից զուրկ, առանց սիրոյ։
ԱՆՍԹԱՓ, ա. Ոչ սթափ՝ զգաստ։ (Ագ., 150)։
ԱՆՍԻՐԵԼԻ, ա. Սիրելի չունեցող, սիրելիից զուրկ, անբարեկամ։
ԱՆՍԻՐԵԼՈՒԹԻՒՆ, ԱՆՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Սէր չունենալը, անսէր լինելը։ Առ հինսն Հայաստանեայցս լեալ անսիրելութիւն իմաստութեան եւ երգարանաց բանաւորաց (Խոր., Ա, 3)։
ԱՆՍԻՐՏ, ա. Ոչ սրտոտ, վատասիրտ, վեհերոտ։
ԱՆՍԻՒՆ, ա. Սիւն չունեցող, առանց սիւնի։
ԱՆՍԽԱԼ, ա. 1. Սխալ չունեցող՝ չպարունակող, առանց սխալի, ոչ սխալ, ճշմարիտ, անվրէպ, ուղիղ, ստոյգ։ 2. մ. Անսխալ կերպով, առանց սխալուելու։
ԱՆՍԽԱԼԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆՍԽԱԼ (2)։
ԱՆՍԽԱԼԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի անսխալ։
ԱՆՍԽԱԼԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՍԽԱԼ (2)։
ԱՆՍԽԱԼԱՍՏԵՂԾ, ա. Անսխալապէս ստեղծող։
ԱՆՍԽԱԼԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՍԽԱԼ։
ԱՆՍԽԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսխալ լինելը։
ԱՆՍԽՈՒՐԱՆ, ա. մ. Առանց պատիժը տուգանքով փոխարինելու։
ԱՆՍԿԶԲՆԱԲԱՐ, մ. Առանց սկիզբ ունենալու, անժամանակաբար։
ԱՆՍԿԶԲՆԱԿԱՆ, ա. Սկիզբ չունեցող, անսկիզբ։
ԱՆՍԿԶԲՆԱԿԻՑ, ա. Որ ուրիշի հետ անսկիզբ է, յաւէրժաբար գոյութիւն ունեցողին զուգահեռ եղող։
ԱՆՍԿԶԲՆԱՍԷՐ, ա. “Անսկիզբն” բառը սիրող՝ տեղի-անտեղի գործածող (հեգնական մակդիր եւնոմեան աղանդաւորների)։
ԱՆՍԿԶԲՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Սկիզբ չունեցող, անսկզբնական, անսկիզբ։
ԱՆՍԿԶԲՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսկիզբ լինելը, սկիզբ չունենալը։
ԱՆՍԿԶԲՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսկիզբ լինելը, սկիզբ չունենալը։
ԱՆՍԿԶԲՈՒՄՆ, բմունք, ա. Սկզբունք չունեցող, առանց սկզբունքի գործող։
ԱՆՍԿԻԶԲՆ, կզբան, բունք, բանց, ա. 1. Սկիզբ չունեցող, ժամանակներից առաջ գոյութիւն ունեցող, անժամանակ։ 2. Ուրիշից սկիզբ չառած, ուրիշից առաջ չեկած, անծին, անմեղ։ 3. ա. մ. Առանց հիմնաւոր պատճառի, անհիմն կերպով։
ԱՆՍԿՍԱՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՍԿԻԶԲՆ։
ԱՆՍՈՎԵԼԻ, ա. Սով՝ քաղց չզգացող, կերակրի անկարօտ, միշտ կուշտ։
ԱՆՍՈՎՈՐ, ա. 1. Չսովորած, անվարժ, չվարժուած։ 2. Ոչ սովորական, օտարոտի, անծանօթ, խորթ։
ԱՆՍՈՎՈՐԱԲԱՐ, մ. Անսովոր՝ օտարոտի՝ տարօրինակ կերպով։
ԱՆՍՈՎՈՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՍՈՎՈՐ (2)։
ԱՆՍՈՎՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսովոր՝ ոչ սովորական լինելը։
ԱՆՍՈՒԱՂ, ա. մ. Ոչինչ չկերած, քաղցած, առանց բան ուտելու։
ԱՆՍՈՒԱՂԱԿԱՆ, ա. Սակաւապետ, ժուժկալ։
ԱՆՍՈՒԱՂԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անկերակուր՝ քաղցած լինել՝ մնալ, ծոմ պահել։
ԱՆՍՈՒԱՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Ոչինչ կերած չլինելը, ոչինչ չուտելը, ծոմապահութիւն, ծոմ։
ԱՆՍՈՒԳ, ա. մ. Որի համար սուգ չի լինում, առանց սգալու։
ԱՆՍՈՒԶԱՆ, ա. Չսուզուող, չընկըղմուող։
ԱՆՍՈՒՏ, ստի, ից, ա. 1. Չստող, սուտ չասող՝ չխօսող, ճշմարտախօս։ 2. Ոչ սուտ, ստոյգ, հաւաստի, աներկբայ։
ԱՆՍՈՒՐԲ, սրբոյ, ոց, ա. 1. Ոչ սուրբ, ոչ մաքուր, կեղտոտ։ 2. Անմաքուր, պիղծ։ 3. Անարժան, անվայել։
ԱՆՍՊԱՌ, ի, աւ, ա. 1. Չսպառուող, չհատնող, չվերջացող, անպակաս, անանց։ 2. Անեզր, անվախճան, յաւիտենական։ 3. Անհուն, անչափ, անսահման։
ԱՆՍՊԱՌԱԲԱՐ, մ. Անսպառ կերպով, առանց սպառուելու։
ԱՆՍՊԱՌԱԿԱՆ, ԱՆՍՊԱՌԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՍՊԱՌ։
ԱՆՍՊԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսպառ լինելը, չսպառուելը, մշտնջենականութիւն։
ԱՆՍՊԱՍԱԻՈՐ, ա. Սպասաւոր՝ ծառայող չունեցող։
ԱՆՍՊԻ, ա. Սպի՝ վէրքի հետք չունեցող, փխբ. բիծ՝ արատ չունեցող, անբիծ, անարատ։
ԱՆՍՊԻԱԲԱՐ, մ. Անբիծ՝ անարատ կերպով։
ԱՆՍՊՈՒԺԵԼԻ, ա. Որ սպասել չի տալիս՝ չի երկարաձգում, չսպասող, չյապաղող, չուշացող։
ԱՆՍՏԱԲԱՐ, մ. Անսուտ կերպով, առանց ստութեան։
ԱՆՍՏԱԳՈՅՆ, ա. մ. Բոլորովին անսուտ, ամենայն ճշմարտութեամբ։
ԱՆՍՏԱՄԲԱԿԵԼԻ, ա. Որի դէմ չի կարելի ստամբակել՝ ըմբոստանալ՝ ընդվզել, սանձահարիչ։
ԱՆՍՏԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՍՏԱԲԱՐ։
ԱՆՍՏԱՑԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Որ ուրիշից ստացուած չէ, անստեղծ, անեղ։
ԱՆՍՏԱՑՈՂ, տե՛ս ԱՆՍՏԱՑՈՒԱԾ։
ԱՆՍՏԱՑՈՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՍՏԱՑՈՒԱԾՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՍՏԱՑՈՒԱԾ, ի, ից, ա. Ստացուածք՝ ունեցուածք՝ ինչք չունեցող, ընչազուրկ, չքաւոր, աղքատ։
ԱՆՍՏԱՑՈՒԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Ստացուածքից՝ ինչքից զուրկ լինելը, ընչազրկութիւն, աղքատութիւն։
ԱՆՍՏԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Ստացուածքից՝ ինչքից զուրկ լինելը, ընչազրկութիւն, աղքատութիւն։
ԱՆՍՏԳԻՒՏ, տե՛ս ԱՆԸՍՏԳԻՒՏ։
ԱՆՍՏԳՏԱՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆԸՍՏԳՏԱՆԵԼԻ։
ԱՆՍՏԵԼԻ, ա. Անսուտ, ճշմարիտ։
ԱՆՍՏԵՂԾ, ի, ից, ա. 1. Ոչ ոքից չստեղծուած, անեղ։ 2. Ոչ ստեղծուած։ 3. Ոչ հնարուած, ոչ շինծու։ 4. Կերպ՝ ձեւ չունեցող, անկերպարան։
ԱՆՍՏԵՂԾԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՍՏԵՂԾ (1)։
ԱՆՍՏԵՐԻՒՐ, տե՛ս ԱՆԸՍՏԵՐԻՒՐ։
ԱՆՍՏԻՆ, ա. 1. Ստինք չունեցող, ստինքներից զուրկ։ 2. փխբ. Կաթ չունեցող, կրծքի կաթը սպառուած կամ պակասած։
ԱՆՍՏՆԱՆԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի ստնանել՝ վնաս հասցնել, անվնասելի, դիմացկուն, անառիկ։
ԱՆՍՏՈՐԱԴՐԱԿԱՆ, ա. Ոչ ստորադիր, ոչ ստորադրուած։
ԱՆՍՏՈՒԵՐ, ի, աց, ա. 1. Ստուեր՝ շուաք չունեցող, լուսաւոր, պայծառ։ 2. Որտեղ ստուեր չի լինում, մշտալոյս, աներեկոյ, անգիշեր։ 3. փխբ. Որի վրայ ստուեր չի ընկած, կատարեալ, անթերի, շքեղ, վսեմ։ 4. փխբ. Պարզ, վճիտ, յստակ, յայտնի։
ԱՆՍՏՈՒԵՐԱԲԱՐ, մ. Անստուեր կերպով, յայտնապէս։
ԱՆՍՏՈՒԵՐԱԳԻԾ, ԱՆՍՏՈՒԵՐԱԳԻՐ, ա. Պայծառապէս գծուած կամ գրուած։
ԱՆՍՏՈՒԵՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՍՏՈՒԵՐ։
ԱՆՍՏՈՒԵՐԱՓԱՅԼ, տե՛ս ԱՆՍՏՈՒԵՐ։
ԱՆՍՏՈՒԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անստուեր՝ պայծառ լինելը։
ԱՆՍՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսուտ՝ ճշմարիտ՝ ստոյգ լինելը։
ԱՆՍՐԲԱԶԱՆ, ի, ից, ա. Անսուրբ, անմաքուր, պիղծ։
ԱՆՍՐԲԱԶՆԱԲԱՐ, մ. Անմաքուր՝ անարժան կերպով, անտեղի։
ԱՆՍՐԲԱՊԷՍ, մ. Վայրենաբար։
ԱՆՍՐԲԵԼԻ, ա. Չսրբուող, անջնջելի։
ԱՆՍՐԲՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսուրբ՝ անմաքուր՝ պիղծ լինելը։
ԱՆՍՐՈՒՆ, ա. մ. Սրունք չունեցող, առանց սրունքի։
ԱՆՍՐՏԱՑԱՒԱԲԱՐ, մ. Անսրտացաւ՝ անկարեկից կերպով, անխնայ։
ԱՆՍՐՏԱՑԱՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Անսրտացաւ լինելը, անկարեկցութիւն, անգթութիւն։
ԱՆՍՓՈՓԵԼԻ, ա. Չսփոփուող, չփարատուող, անմխիթար։
ԱՆՎԱԶ, ա. Չշարժուող, անշարժ։
ԱՆՎԱԽ, մ. Առանց վախի, աներկիւղաբար։
ԱՆՎԱԽՃԱՆ, ա. Վախճան՝ վերջ չունեցող, մշտնջենաւոր, յաւիտենական, անանցանելի։
ԱՆՎԱԽՃԱՆԱԲԱՐ, մ. Անվախճան կերպով, մշտնջենապէս, յաւիտեան։
ԱՆՎԱԽՃԱՆԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՎԱԽՃԱՆ։
ԱՆՎԱԽՃԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՎԱԽՃԱՆԱԲԱՐ։
ԱՆՎԱԽՃԱՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՎԱԽՃԱՆ։
ԱՆՎԱԽՃԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անվախճան լինելը, յաւիտենականութիւն։
ԱՆՎԱԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Անվախ լինելը, աներկիւղութիւն։
ԱՆՎԱՀԱՆ, ա. մ. Վահան չունեցող, առանց վահանի։ (Կղնկտ., Բ, 34)։
ԱՆՎԱՃԱՌ, ա. Չվաճառուող, որ չի կարելի վաճառել, գին չունեցող, անգին։
ԱՆՎԱՅԵԼԵԱԼ, ա. Չվայելած։
ԱՆՎԱՅԵԼՈՒՄՆ, 1. գ. Չվայելելը։ 2. ա. Որ չի կարելի վայելել, ոչ պիտանի, անպէտք։
ԱՆՎԱՅԵԼՈՒՉ, ա. 1. Ոչ վայելուչ, ոչ պատշաճ, անպարկեշտ, անպատեհ, անյարմար, անտեղի։ 2. Վայելչութիւնից զուրկ, անպաճոյճ, անշուք, տգեղ, տձեւ։ 3. մ. Անվայել կերպով, ոչ վայելչաբար։
ԱՆՎԱՅԵԼՉԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆՎԱՅԵԼՈՒՉ (3)։
ԱՆՎԱՅԵԼՉԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անվայելուչ։
ԱՆՎԱՅԵԼՉԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՎԱՅԵԼՈՒՉ։
ԱՆՎԱՅԵԼՉԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՎԱՅԵԼՈՒՉ (3)։
ԱՆՎԱՅԵԼՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Անվայելուչ լինելը, անպատշաճութիւն, անտեղիութիւն։
ԱՆՎԱՅՐ, ա. Անվայրափակ։
ԱՆՎԱՅՐԱՐԿԵԼԻ, ա. Անկործանելի, անխորտակելի։
ԱՆՎԱՅՐԱՓԱԿ, ա. Որ ոչ մի վայրում չի փակւում՝ չի ամփոփւում, անբովանդակելի, անպարագրելի, անսահման, անչափ։
ԱՆՎԱՆ, ա. Որ չի կարելի վանել՝ յետ մղել, չվանուող, անդրդուելի, աննահանջ, անյաղթ։
ԱՆՎԱՆԱԿԱՆ, ա. Որ չի կարելի վանել՝ յետ մղել, չվանուող, անդրդուելի, աննահանջ, անյաղթ։
ԱՆՎԱՆԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի վանել՝ յետ մղել, չվանուող, անդրդուելի, աննահանջ, անյաղթ։
ԱՆՎԱՍՏԱԿ, ա. 1. Չհոգնող, անխոնջ։ 2. Չաշխատող, անգործ, ծոյլ։ 3. Վաստակ՝ արդիւնք չունեցող, օգուտ չբերող, ապարդիւն, անօգուտ, անշահ։ 4. Բաժին՝ մաս չունեցող, անպարտ։ 5. մ. Առանց հոգնելու։
ԱՆՎԱՍՏԱԿԵԼԻ, ա. Որի համար հարկաւոր չէ հոգնել, հեշտութեամբ ձեռք բերուող։
ԱՆՎԱՏ, ա. Ոչ վատ, ոչ ծոյլ։
ԱՆՎԱՏՆԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի վատնել՝ փչացնել՝ սպառել։
ԱՆՎԱՐ, ա. Վատ վարքի տէր, անկարգ։ Հմմտ. ԱՆՎԱՐԻՉ։
ԱՆՎԱՐԱՏԵԼԻ, ա. Չվարատուած, չցրուած, ամբողջ։
ԱՆՎԱՐԺ, ի, ից, ա. 1. Չվարժուած, անկիրթ, անուսում։ 2. Չվարժեցրած, անփորձ (ձիու մասին)։
ԱՆՎԱՐԺԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՎԱՐԺ (2)։
ԱՆՎԱՐԺԱՍԷՐ, ա. Կրթութիւն՝ ուսում չսիրող, ուսման մէջ հեղգ՝ ծոյլ։
ԱՆՎԱՐԺՈՒԹԻՒՆ, գ. Անվարժ լինելը, անուսումնութիւն, անկրթութիւն։
ԱՆՎԱՐԻՉ, ա. Վարիչ՝ ուղղիչ չունեցող, անղեկավար, անառաջնորդ։
ԱՆՎԱՐԿ, ա. Անպայման կամ չկարծուած (անստոյգ նշ.)։
ԱՆՎԱՐԿԱՆԵԼԻ, ա. Որ բանի տեղ չեն դնում, արհամարհանքի արժանի, արհամարհելի։
ԱՆՎԱՐՁ, ա. մ. Վարձ չունեցող՝ չստացող, չվարձատրուող, առանց վարձի, ձրի։
ԱՆՎԱՐՁԱՀԱՏ, ա. մ. Վարձը չորոշուած, առանց սակարկութեան։
ԱՆՎԱՒԵՐ, ԱՆՎԱՒԵՐԱԿԱՆ, ա. 1. Ոչ վաւերական, ոչ արժանահաւատ, ոչ վստահելի, անհաստատ, կասկածելի, անընդունելի, մերժելի։ 2. (իրաւ.) Օրինական ուժ չունեցող, օրէնքով առ ոչինչ համարուած։
ԱՆՎԵՀԵՐ, ա. 1. Ոչ վեհերոտ, աներկիւղ, անվախ, խիզախ, համարձակ։ 2. Անդանդաղ, փութաջան, ժիր, անկասելի։ 3. մ. Անվեհեր կերպով, առանց դանդաղելու, աներկիւղաբար, արիաբար։
ԱՆՎԵՀԵՐԵԼԻ, ԱՆՎԵՀԵՐՈՏ, տե՛ս ԱՆՎԵՀԵՐ։
ԱՆՎԵՀԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անվեհեր՝ անդանդաղ լինելը։
ԱՆՎԵՐԱԴԻՐ, ա. Որից վեր դնելու բան չկայ, գերիվեր։
ԱՆՎԵՐԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Վերադիր կամ յաւելուած չունենալը, անվերադիր լինելը։
ԱՆՎԵՐԱԿԱՑՈՒ, ա. Վերակացու՝ հոգաբարձու՝ խնամակալ՝ հսկող չունեցող։
ԱՆՎԵՐԱՐԿԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի ծածկոյթով պատել՝ ծածկել՝ քօղարկել, չպարտակուող, անծածկելի։
ԱՆՎԵՐԱՐԿՈՒ, ա. 1. Վերարկու՝ ծածկոյթ՝ ծածկոց չունեցող, անհանդերձ, մերկ։ 2. փխբ. Ծածկոյթով չվարագուրուած, անվերարկելի, ակներեւ, ակնյայտ։
ԱՆՎԵՐԾԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. (եկեղց.) Ընթերցուածք չլինելը (եկեղեցում)։
ԱՆՎԵՐՆԱԳԻՐ, ա. Վերնագիր՝ տիտղոս չունեցող։
ԱՆՎԷՃ, ա. Որտեղ վէճ՝ հակառակութիւն չկայ։
ԱՆՎԷՐ, ա. 1. Վէրք չունեցող՝ չստացած։ 2. փխբ. Ողջամիտ։
ԱՆՎԹԱՐ, ա. մ. Անվնաս, անվտանգ, անփորձ, անսասան, ապահով։
ԱՆՎԹԱՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անվթար՝ անվնաս։
ԱՆՎԹԱՐԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՎԹԱՐ։
ԱՆՎԹԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անվթար լինելը։
ԱՆՎԻՃԱԲԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Վէճ չսիրելը, հաշտ՝ խաղաղ բնաւորութիւն ունենալը։
ԱՆՎԻՇՏ, վշտի, տաց, ա. 1. Վիշտ չունեցող, անցաւ։ 2. Ապահով, անվտանգ։ 3. մ. Առանց վշտի, հանդարտ։
ԱՆՎԻՐԱՒՈՐ, ԱՆՎԻՐԱՒՈՐԵԼԻ, ա. Անվէր, չվիրաւորուած, առանց վէրքի, որին չի կարելի վիրաւորել, անխոցոտելի։
ԱՆՎԿԱՅ, ա. մ. Վկայ՝ վկայութիւն չունեցող, առանց վկայի՝ վկայութեան, անվաւեր։
ԱՆՎԿԱՆԴ, ա. Որին դիմադրել կամ յաղթել չի լինի, անխորտակելի, անպարտելի, անվանելի, հաստատուն, ամուր։
ԱՆՎՀԱՏԵԼԻ, ա. Չվհատուող, անվհատ։
ԱՆՎՃԱՐ, ա. Վերջ՝ վախճան չունեցող, անվերջ, անվախճան, անսպառ։
ԱՆՎՃԱՐԵԼԻ, ա. 1. Անվերջանալի։ 2. Որ չի կարելի վճարել՝ յատուցել։
ԱՆՎՆԱՍ, ա. մ. 1. Մեղք՝ յանցանք չունեցող, վնաս՝ չարիք չպատճառող, անմեղ, անպարտ։ 2. Վնաս չբերող, չվնասող, ոչ վնասակար։ 3. Վնաս չկրած, առանց վնասուելու։
ԱՆՎՆԱՍԱԲԱՐ, մ. Առանց վնասելու, անվնաս կերպով։
ԱՆՎՆԱՍԱԿԱՐ, ի, աց, ա. Ոչ վնասակար, չվնասող, անվնաս։
ԱՆՎՆԱՍԵԼԻ, ա. մ. 1. Վնաս չկրած, առանց վնասուելու, ապահով, անվտանգ։ 2. Չվնասող, ոչ վնասակար։
ԱՆՎՆԱՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Անվնաս լինելը, վնաս չկրելը։
ԱՆՎՇՏԱԿԱՆ, ա. Որտեղ վիշտ չկայ, անվիշտ։
ԱՆՎՇՏԱԿԻՑ, ա. Չվշտակցող, անկարեկից, անողորմ։
ԱՆՎՇՏԱՆԱԼԻ, տե՛ս ԱՆՎԻՇՏ, ԱՆՎՇՏԱԿԻՑ։
ԱՆՎՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անվիշտ լինելը, վիշտ չունենալը։
ԱՆՎՍՏԱՀ, ա. 1. Ոչ վստահ, չվստահող, կասկածոտ։ 2. Ոչ վստահելի, կասկածելի։
ԱՆՎՍՏԱՀԱՆԱԼԻ, ա. Որին չի կարելի վստահել, ոչ վստահելի, կասկածելի։
ԱՆՎՏԱՆԳ, ա. մ. Վտանգ՝ վնաս չպատճառող, վտանգից զերծ, անվնասելի, առանց վտանգի, անվնաս, ապահով։
ԱՆՎՏԱՆԳԱՒՈՐ, ա. մ. Վտանգ՝ վնաս չպատճառող, վտանգից զերծ, անվնասելի, առանց վտանգի, անվնաս, ապահով։
ԱՆՎՏԱՆԳԵԼԻ, ա. մ. Վտանգ՝ վնաս չպատճառող, վտանգից զերծ, անվնասելի, առանց վտանգի, անվնաս, ապահով։
ԱՆՎՏԻՏ, ա. 1. Ոչ վտիտ, փխբ. շուտ չմաշուող՝ չքանդուող՝ չվնասուող, անեղծ, դիմացկուն, պինդ, ամուր։ Բերին առ նա նախարարք այլազգեացն եօթն ջիլս անվտիտս (Դատ., ԺԶ, 8)։ 2. մ. Անվնաս կերպով։ Անվտիտ անցեալ գնայր յԵկեղեաց գաւառ (Խոր., Գ, 2)։
ԱՆՎՐԴՈՎ, ա. մ. Չվրդովուած, առանց վրդովմունքի, անխռով, անշփոթ, խաղաղ, անքոյթ, հաստատուն, անդրդուելի։
ԱՆՎՐԷՊ, ա. 1. Չվրիպող, նպատակից չշեղուող, անսխալ։ 2. Ուղիղ, անսուտ, հաւաստի, ստոյգ, աներկբայ։ 3. Անայլայլ, անփոփոխ։ 4. Անվնաս, ապահով, անվտանգ։ 5. մ. Առանց վրիպելու՝ զանց առնելու, ուղղակի, անյապաղ, անմիջապէս։
ԱՆՎՐԻՊԱԳՈՅՆ, ա. մ. Աւելի անվրէպ։
ԱՆՎՐԻՊԱԿԱՆ, ԱՆՎՐԻՊԵԼԻ, ա. Չվրիպող, որ չի կարելի վրիպել՝ նպատակից շեղուել, անհրաժեշտ, անխուսափելի։
ԱՆՎՐԻՊՈՒԹԻՒՆ, գ. Անվրէպ՝ ուղիղ՝ ստոյգ լինելը, չսխալուելը։
ԱՆՏ, տե՛ս ԱՆԴ։
ԱՆՏԱԺԱՆ, ա. Որտեղ չկայ տաժանք՝ տաժանում, անչարչարանք, անզբաղ, անվիշտ, անցաւ։
ԱՆՏԱԺԱՆԵԼԻ, ա. Որտեղ չկայ տաժանք՝ տաժանում, անչարչարանք, անզբաղ, անվիշտ, անցաւ։
ԱՆՏԱԾ, ա. 1. Չխնամուած, անխնամ՝ անդարման թողնուած։ 2. Անհոգ, անփոյթ։ 3. Անպէտք, անպիտան։
ԱՆՏԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Անտած՝ անխնամ լինելը՝ թողնելը։
ԱՆՏԱՂՏԿԱԼԻ, ԱՆՏԱՂՏՈՒԿ, ա. 1. Ոչ տաղտկալի, տաղտկութիւն՝ ձանձրոյթ չպատճառող, դուրեկան, ախորժելի։ 2. մ. Առանց տաղտկութիւն պատճառելու՝ տաղտկացնելու, ախորժաբար։
ԱՆՏԱՄՈՒԿ, ա. Ոչ տամուկ, տամկութիւնից զերծ, ցամաք, չոր։
ԱՆՏԱՆԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Որ չի կարելի տեղից տեղ տանել՝ տեղափոխել։ 2. Ոչ տանելի, ոչ հանդուրժելի, անհամբերելի, ծանր։ 3. Որ չի կարող պարունակուել՝ բովանդակուել մի տեղ՝ մի բանի մէջ, անպարունակելի, անպարագրելի, անչափ։ 4. Որ անկարող է տանել։
ԱՆՏԱՆՋԵԼԻ, ա. 1. Որ ենթակայ չէ տանջուելու, որին չի կարելի տանջել։ 2. (յունաբանութեամբ) Անզուսպ, անառակ։
ԱՆՏԱՆՋՈՒԹԻՒՆ, գ. (յունաբանութեամբ) Անտանջելի՝ անզուսպ՝ անառակ լինելը, անառակութիւն։
ԱՆՏԱՆՕՐ, տե՛ս ԱՆԴԱՆՕՐ։
ԱՆՇԱՏ, ի, ից, ա. Չտաշած, չկոկած։
ԱՆՏԱՇԱԳՈՐԾ, տե՛ս ԱՆՏԱՇ։
ԱՆՏԱՇԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի տաշել, խիստ կարծր։
ԱՆՏԱՊԱԼԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի տապալել, անկործան, անփոփոխ, անշարժ։
ԱՆՏԱՌ, ի, աց, գ. 1. Ծառերով պատուած տարածութիւն։ 2. Անտառի ծառերի ամբողջութիւնը։ 3. փխբ. Բազմութիւն. հոծութիւն։ 4. (յունարէնի հետեւողութեամբ) Տարր, նիւթ։
ԱՆՏԱՌԱԲԼՈՒՐ, բլեր, գ. Անտառով ծածկուած՝ անտառապատ բլուր։
ԱՆՏԱՌԱԲՈՅԾ, ա. Անտառում բուծուող՝ սնուող՝ կերակրուող, վայրի։
ԱՆՏԱՌԱԽԻՏ, ա. 1. Խիտ անտառ ունեցող, խիտ անտառով պատուած։ 2. Ծառաշատ։ 3. Խիտ տերեւներ՝ ոստեր ունեցող, տերեւախիտ, սաղարթախիտ, թաւ։ 4. փխբ. Անտառի նման խիտ, հոծ։
ԱՆՏԱՌԱԿ, գ. Փոքր անտառ։
ԱՆՏԱՌԱՀԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անտառափայտ կտրելը։
ԱՆՏԱՌԱՄՈԼ, ա. Մացառներով խեղդուած՝ պատուած։
ԱՆՏԱՌԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անտառ դառնալ։ 2. փխբ. Անտառի նման աճել՝ ծաւալուել։
ԱՆՏԱՌԱՊ, ա. Չտառապող, առանց տառապանքի, տառապանքից զերծ։
ԱՆՏԱՌԱՍՆՈՒՆԴ, տե՛ս ԱՆՏԱՌԱԲՈՅԾ։
ԱՆՏԱՌԱՏՈՒՆ, տան, գ. Զէնք պահելու տեղ, զինատուն (անստոյգ նշ.)։
ԱՆՏԱՏԱՆ, ա. Չտատանուող, անսասան, անյողդողդ, անդրդուելի։
ԱՆՏԱՐ, ա. 1. Անտանելի, անհանդուրժելի, անհնարին։ 2. Անկարող, անընդունակ։
ԱՆՏԱՐԱԿԱՆ, ա. Չտարուող, անկորուստ, անեղծանելի։
ԱՆՏԱՐԱԿՈՅՍ, ա. 1. Ոչ տարակուսական, անկասկածելի, աներկբայ, հաւաստի։ 2. Անվտանգ, ապահով, վստահելի։ 3. մ. Առանց տարակուսանքի, անկասկած։
ԱՆՏԱՐԱԿՈՒՍԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՏԱՐԱԿՈՅՍ։
ԱՆՏԱՐԲԵՐԱՊԷՍ, մ. Առանց տարբերելու, անխտրաբար։
ԱՆՏԱՐՈՂ, ա. Որ չունի տանող՝ կրող՝ բովանդակող, անպարունակելի, անբովանդակելի։
ԱՆՏԱՐՈՐՈՇ, ա. Չտարորոշուած, անորոշ։
ԱՆՏԱՐՈՐՈՇԱԲԱՐ, մ. Անորոշաբար, առանց որոշելու՝ ընտրութեան։
ԱՆՏԱՐՏԱՄ, ա. Ոչ տարտամ, չտատանուող, անփոփոխ, անխախտ։
ԱՆՏԱՐՐ, րեր, րերք, րերց, ա. Տարր չունեցող, տարրերից չբաղկացած, աննիւթ, աննիւթական, անմարմին, պարզ։
ԱՆՏԱՐՐԱԲԱՐ, մ. Անտարր կերպով, աննիւթապէս, պարզաբար։
ԱՆՏԱՐՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՏԱՐՐ։
ԱՆՏԱՐՐԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՏԱՐՐԱԲԱՐ։
ԱՆՏԱՐՐԱՓԱԿ, ա. Որ փակուած չէ տարրերով, անսահմանափակ, անպարագիր, անսահման, անբաւ։
ԱՆՏԵՂ, տե՛ս ԱՆՏԵՂԻ (1)։
ԱՆՏԵՂԱԲԱՐ, մ. Անտեղի՝ անպատեհ կերպով, անպատշաճաբար։
ԱՆՏԵՂԱԳՈՅՆ, ա. մ. Աւելի անտեղի՝ անպատեհ։
ԱՆՏԵՂԱԿԱՆ, ա. 1. Անպատեհ, անտեղի։ 2. Տեղիք չտուող, անընդունակ։
ԱՆՏԵՂԵԱԿ, ղեկի, կաց, ա. Ոչ տեղեակ, անգէտ, անփորձ, անծանօթ։
ԱՆՏԵՂԵԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ անտեղեակ։
ԱՆՏԵՂԵԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Անտեղեակ լինելը, տեղեակ չլինելը, անգիտութիւն։
ԱՆՏԵՂԻ, ղւոյ, ղեաց, ա. 1. Որ տեղ չունի, որի համար տեղ գոյութիւն չունի, անուրեք, անսահման։ 2. Ուր որ տեղ չկայ, անմտնելի։ 3. Անպատեհ, անպատշաճ, անյարմար, անվայել։ 4. Աւելորդ, իզուր։ 5. գ. Անտեղի՝ անպատեհ լինելը, անտեղիութիւն։
ԱՆՏԵՂԻՏԱԼԻ, ԱՆՏԵՂԻ ՏԱԼԻ, ա. Տեղի չտուող, չնահանջող, դիմադրող, փխբ. խիստ, կարծր, պինդ։
ԱՆՏԵՂՈՒԹԻՒՆ, անտեղիութիւն, գ. Անտեղի՝ անպատեհ՝ անպատշաճ լինելը։
ԱՆՏԵՆՉԻԿ, ա. Տենչ չունեցող, չտենչացող, չցանկացող։
ԱՆՏԵՍ, ի, ից, ա. 1. Չտեսնուող, ոչ տեսանելի, չերեւացող, աներեւոյթ. իմանալի։ 2. Չտեսնուած, անլուր, նոր, անյայտ։ Կատարեաց զգործսն զանարժանս՝ զանտես զանլուր (Բուզ., Դ, 15)։ 3. Չտեսնող, կոյր։
ԱՆՏԵՍԱԲԱՐ, մ. Անտեսանելի կերպով, առանց տեսնուելու, աներեւութաբար, անյայտաբար։
ԱՆՏԵՍԱԿ, ա. 1. Որոշակի կերպ՝ տեսք՝ ձեւ չունեցող, անկերպ, աննիւթական։ 2. Անձեւ, տգեղ, անշուք։ 3. Չտեսնուած, նոր։ 4. Չտեսնող, տեսնելու անկարող։
ԱՆՏԵՍԱԿԱԲԱՐ, մ. Անզարդ՝ պարզ կերպով։
ԱՆՏԵՍԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Անտես, ոչ տեսանելի, աներեւոյթ։
ԱՆՏԵՍԱՆԵԼԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՏԵՍԱԲԱՐ։
ԱՆՏԵՍԱՆԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. տե՛ս ԱՆՏԵՍ (1)։ 2. Չտեսնելու, տեսնելու անարժան։
ԱՆՏԵՍԵԼ, տե՛ս ԱՆՏԵՍ ԱՌՆԵԼ։
ԱՆՏԵՍԻԼ, սլի, լեաց, ա. 1. Անտես, անտեսանելի։ 2. Չտեսնուած, նոր։
ԱՆՏԵՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անտես լինելը, չտեսնելը։ 2. Անտեսանելի լինելը։ 3. Անտես առնելը, անտեսելը։
ԱՆՏԵՐԵՒ, ա. Տերեւ չունեցող, տերեւից զուրկ։
ԱՆՏԵՐՆՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Տէր՝ իշխան չունենալը, անիշխանութիւն։
ԱՆՏԵՐՈՒՆՉ, ա. մ. Տէր՝ իշխան չունեցող, ինքնագլուխ, ազատ։
ԱՆՏԵՒԱԿԱՆ, ա. Ոչ տեւական, անցաւոր։
ԱՆՏԷՐ, ա. Ազատ, ինքնիշխան, ինքնագլուխ։
ԱՆՏԷՐՆՉՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՏԵՐՆՉՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՏԷՐՈՒՆՉ, տե՛ս ԱՆՏԵՐՈՒՆՉ։
ԱՆՏԷՐՉՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՏԵՐՆՉՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՏԸՒՉԱԿԱՆ, ա. Որ չի կարելի ուրիշին տալ, սեփական. անձնական։
ԱՆՏԻ1, մ. 1. Այնտեղից, այն կողմից։ 2. Այն ժամանակից։ 3. Նրանից, դրանից։ 4. դ. Այն (իբրեւ որոշիչ՝ բացառական հոլովով գոյականից յետոյ, օր. ի տեղւոջէ անտի)։
ԱՆՏԻ2, տիոյ, ոց, ա. 1. Դեռահաս, անչափահաս, փոքրահասակ։ 2. Չհասած, խակ։
ԱՆՏԻԱԿԱՆ, ա. 1. տե՛ս ԱՆՏԻ (1)։ 2. Մանկական, երեխայական, տղայական։
ԱՆՏԻՈՒԹԻՒՆ, գ. Դեռահաս՝ անչափահաս լինելը։
ԱՆՏԻՊ, տպի, ից, ա. Անձեւ, անկերպարան։
ԱՆՏԻՐԵԼԻ, ա. 1. Որին չի կարելի տիրել, անմերձենալի։ 2. Տէր՝ տիրակալ չունեցող, անտերունչ, անիշխան։
ԱՆՏԻՔՐԻՍՏՈՍ, (յուն.), ի, գ. (կրօն.) Սուտ քրիստոս, նեռ։
ԱՆՏԽԵՂԾ, ԱՆՏԽԻՂԾ, ա. Անարատ, անթերի, կատարեալ։
ԱՆՏԽՈՒՐ, ա. Ոչ տրտում, ուրախ, ուրախալից։
ԱՆՏԽՐԱԲԱՐ, մ. Առանց տխրութեան՝ տրտմութեան, ուրախ սրտով։
ԱՆՏԽՐԱԿԱՆ, ԱՆՏԽՐԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՏԽՈՒՐ։
ԱՆՏԿԱՐ, ա. Որ չի տկարանում՝ չի կարող տկարանալ՝ անկարող դառնալ, կարող, զօրաւոր, հզօր։
ԱՆՏԿԱՐԱՆԱԼԻ, ա. Որ չի տկարանում՝ չի կարող տկարանալ՝ անկարող դառնալ, կարող, զօրաւոր, հզօր։
ԱՆՏՂԱԲԱՐ, մ. Անբաժանելի կամ անքննելի՝ անըմբռնելի կերպով, անքննաբար։
ԱՆՏՂԵԼԻ, ա. Անքննելի, անփոփոխ, անշարժ։
ԱՆՏՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անտուն՝ անյարկ լինելը, օթեւան չունենալը։
ԱՆՏՈԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Ոչ տոկուն՝ դիմացկուն չլինելը, թուլութիւն, անհաստատութիւն։
ԱՆՏՈՀՄ, ԱՆՏՈՀՄԱԿ, ԱՆՏՈՀՄԻԿ, ա. Անյայտ կամ հասարակ տոհմից, ոչ տոհմիկ, ոչ ազնուական ծագումով։
ԱՆՏՈՒՆ, ա. 1. Տուն՝ բնակարան՝ օթեւան չունեցող։ 2. Տունուտեղ՝ ընտանիք չունեցող։ 3. մ. Պանդուխտի նման, իբրեւ պանդուխտ։
ԱՆՏՈՒՉԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՏԸՒՉԱԿԱՆ։ (Ագ., 145)։
ԱՆՏՈՒՍՏ, տե՛ս ԱՆԴՈՒՍՏ։
ԱՆՏՊԱՒՈՐ, ա. Տիպ՝ ձեւ՝ կերպարանք չունեցող, անտիպ, անկերպարան։
ԱՆՏՊԱՒՈՐԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Տիպ՝ ձեւ՝ կերպարանք չունեցող, անտիպ, անկերպարան։
ԱՆՏՌՈՆ, (յուն.), գ. Այր, քարայր։
ԱՆՏՌՓԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Ոչ տարփալի, ոչ ցանկալի, ոչ սիրելի, սիրոյ անարժան։
ԱՆՏՐԱՄԱԴՐԱԿԱՆ, ԱՆՏՐԱՄԱԴՐԵԼԻ, ա. Ոչ տրամադրելի, որ մարդ չի կարող տրամադրել ըստ իր հաճոյքի։
ԱՆՏՐԱՄԱԽՈՀ, ա. Ոչ տրամախոհ, լաւ չկշռադատող՝ չմտածող՝ չխորհող, անխոհական, անբանական։
ԱՆՏՐԱՄԱԽՈՀԱԲԱՐ, մ. Անտրամախոհ կերպով, առանց լաւ խորհելու՝ մտածելու, անխորհրդաբար։
ԱՆՏՐԱՄԱԽՈՀԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՏՐԱՄԱԽՈՀ։
ԱՆՏՐՏՄԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անտրտում, անտաղտուկ։
ԱՆՏՐՏՄԱԿԱՆ, ա. Որի մէջ տրտմութիւն չկայ՝ բացակայում է տրտմութիւնը, անտրտում։
ԱՆՏՐՏՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Անտրտում՝ առանց տրտմութեան լինելը։
ԱՆՏՐՏՈՒՄ, ա. Որ տրտում չէ, ոչ տրտում, ոչ տխուր, անվիշտ, զուարթ, միշտ ուրախ։
ԱՆՏՐՏՈՒՆՋ, ա. մ. Չտրտնջացող, առանց տրտունջի։
ԱՆՏՕՆԵԼԻ, ա. Չտօնուելու, առանց տօնելու՝ տօնախմբութեան, որ տօն՝ տօնախմբութիւն չի կատարւում։
ԱՆՐԱԿ, ի, աց, գ. (կզմխս.) Ուսի ոսկրը, որ թիակը միացնում է կրծոսկրին, անրակոսկր (Clavicula)։
ԱՆՐՋԱԲԱՆԵԼ, չ. Անուրջի՝ երազի մէջ խօսել, փխբ. ցնորական բաներ խօսել, յիմար-յիմար դուրս տալ, ցնդաբանել, բանդագուշել։
ԱՆՐՋԱԿԱՆ, ա. Անուրջին՝ երազին յատուկ՝ վերաբերող, երազային։
ԱՆՑ, ի, իւ, ԱՆՑՔ, ցից, ցիւք, գ. 1. Անցնելը, անց կենալը, անցում, ընթացք։ 2. Անցնելու տեղ՝ ճանապարհ։ 3. (եկեղց.) Հրեաների զատիկ, պասեք։ 4. Վաղածին, վիժուածք։ 5. Դէպք, պատահար։ 6. Նեղութիւն, չարչարանք, վիշտ։
ԱՆՑԱԿԱՆ, ա. Անցնող, անցաւոր, ոչ մնայուն, ոչ տեւական։
ԱՆՑԱՄԱՔԵԼԻ, ա. Որ չի կարող ցամաքել՝ չորանալ։
ԱՆՑԱՆԱԿ, գ. (եկեղց.) Զատիկ, պասեք։
ԱՆՑԱՆԵԼ1, անցի, ա՛նց, չ. 1. Շարժուել՝ գնալ մի տեղից մի այլ տեղ, անցնել։ 2. Աւելի առաջ գնալ, գերազանցել, չափից ու սահմանից անցնել։ 3. Զանց առնել, անտեսել, հաշուի չառնել։ 4. Թողնել հեռանալ, խոյս տալ, հրաժարուել։ 5. Կորչել, անհետանալ, չքանալ։ 6. Գնալով վերջանալ, աւարտուել, սպառուել։ 7. Մարել, հանգչել։ 8. Մոռացուել, ծածուկ՝ գաղտնի՝ անյայտ մնալ։ 9. Տեղի ունենալ, պատահել, լինել։ 10. Խօսել, պատմել, անցնել (մի բան)։
ԱՆՑԱՆԵԼ2, (իմ), անցայ, տե՛ս ԱՆՑԱՆԵԼ1։
ԱՆՑԱՆԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Ցանկութիւն չունենալը, ցանկութիւնից՝ ցանկական կրքերից զերծ լինելը։
ԱՆՑԱՆՈՂԱԿԱՆ, ա. Անցնելու ուժ՝ զօրութիւն ունեցող, անցնող։
ԱՆՑԱՍՄՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անցասում լինելը, ցասումից՝ բարկութիւնից զերծ լինելը, անբարկացողութիւն, հեզութիւն։
ԱՆՑԱՍՈՒՄՆ, ա. Ցասում չունեցող, չբարկացող, հեզ։
ԱՆՑԱՐԱՆ, գ. Հրէական զատիկ եւ զատկի գառը։
ԱՆՑԱՒ, ի, աց, ա. 1. Ցաւ՝ նեղութիւն չունեցող, անվիշտ։ 2. Ախտ չունեցող, անախտ։ 3. մ. տե՛ս ԱՆՑԱՒԱԲԱՐ։
ԱՆՑԱՒԱԲԱՐ, մ. Առանց ցաւի՝ ցաւ զգալու։
ԱՆՑԱՒԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անցաւ՝ անվիշտ։
ԱՆՑԱՒԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՑԱՒ։
ԱՆՑԱՒԱԿԻՑ, ա. Չցաւակցող, չկարեկցող, անկարեկից, անգութ։
ԱՆՑԱՒԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՑԱՒ։
ԱՆՑԱՒՈՐ, ի, աց, ա. գ. 1. Անցնող, անցողիկ, ժամանակաւոր, ոչ տեւական, վաղանցիկ։ 2. Անցած։ 3. Անցորդ, ճամփորդ, ուղեւոր։
ԱՆՑԱՒՈՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՑԱՒՈՐ (1)։
ԱՆՑԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անցաւոր՝ անցողիկ լինելը, անհաստատութիւն, փոփոխականութիւն։ 2. Անցնելը, անցանելի լինելը։
ԱՆՑԱՒՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անցաւ լինելը, ցաւ չունենալը։ 2. Անցաւակից լինելը, անցաւակցութիւն։
ԱՆՑՆԴԵԼԻ, ա. Որ չի կարող ցնդել՝ կորչել, անեղծ։
ԱՆՑՆԻՒՐ, իւրք, իւրոց կամ իւրց, դ. Իւրաքանչիւր, ամեն մէկը, ամեն մի, ամեն. ամեն մէկի, անձնական։
ԱՆՑՆՈՐ, ա. մ. Առանց ցնորքի, անհոգ։
ԱՆՑՆՈՒՐՈՅՆ, տե՛ս ԱՆՑՆԻՒՐ։
ԱՆՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Անցնելը, անցք։
ԱՆՑՈՒՊ, ա. Ձեռքին ցուպ՝ գաւազան չունեցող։
ԱՆՑՈՒՐՏ, ա. Չսառչող, չպաղող։
ԱՆՑՈՒՑԱԿԱՆ, ա. Չապացուցուած, չապացուցուող։
ԱՆՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, ցո՛, պբ. 1. Անցնել տալ, անցկացնել։ 2. Մտցնել, մխել, խրել, վարսել, հագցնել։ 3. Վերացնել, հեռացնել, փարատել։ 4. Հանգցնել, մարել։ 5. Գլխին բերել մի բան, հանդիպել տալ, պատահեցնել, ենթարկել, պատճառել, անել։ 6. Անց կացնել, վարել, դեգերել։ 7. Վիժել։
ԱՆՑՈՒՑՈՂԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ անցկացնող, միջնորդաբար։
ԱՆՑՈՒՑՈՂԱԿԱՆ, ա. Անցկացնելու կարող, փոխանցող, փոխանցողական։
ԱՆՑՈՓՈՒԹԻՒՆ, գ. Ցոփ չլինելը, պարկեշտութիւն, ժուժկալութիւն, զգաստութիւն։
ԱՆՑՔ, տե՛ս ԱՆՑ։
ԱՆՓԱԽՈՒՍՏ, ԱՆՓԱԽՉԵԼԻ, ա. Ինչից չի կարելի փախչել, անխուսափելի, անզերծանելի։
ԱՆՓԱԽՍՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անփախուստ՝ անփախչելի լինելը, փախչել չկարողանալը։
ԱՆՓԱԿ, ա. 1. Չփակուած, չփակուող, բաց, փխբ. անարգել, անխափան։ 2. Չսահմանափակուած, անպարագրելի։
ԱՆՓԱԿԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի փակել, անփակ։
ԱՆՓԱՂԱՔՇՈՒԹԻՒՆ, գ. Փաղաքուշ՝ քծնող չլինելը, անկեղծութիւն։
ԱՆՓԱՅԻ, ա. Ամայի, անբնակ։
ԱՆՓԱՅՏ, ա. Փայտ չպարունակող, առանց փայտի շինուած։
ԱՆՓԱՅՏԱԿԵՐՏ, ա. Փայտ չպարունակող, առանց փայտի շինուած։
ԱՆՓԱՊ, ա. Փապար՝ անցք՝ խորշ չունեցող, փխբ. անողոք, խստասիրտ։
ԱՆՓԱՊԵԼԻ, ա. Որտեղ չի կարելի փապար՝ անցք՝ խորշ բացել։
ԱՆՓԱՌ, ի, ից, ա. Փառք չունեցող, փառքից զուրկ, ոչ փառաւոր, անփառունակ, անշուք, նուաստ։
ԱՆՓԱՌԱԲԱՐ, մ. Անփառ՝ նուաստ կերպով։
ԱՆՓԱՌԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անփառ՝ նուաստ։
ԱՆՓԱՌԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՓԱՌ։
ԱՆՓԱՌԱՑԻ, ԱՆՓԱՌԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՆՓԱՌ։
ԱՆՓԱՌԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, ԱՆՓԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Անփառ՝ անշուք՝ նուաստ լինելը, անարգութիւն, նուաստութիւն։
ԱՆՓԱՌՈՒՆԱԿ, տե՛ս ԱՆՓԱՌ։
ԱՆՓԱՍՏ, ա. Որ պատճառ չէ, պատճառ չեղող։
ԱՆՓԱՐԱՏԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի փարատել՝ ոչնչացնել՝ վերացնել։
ԱՆՓԱՐԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի փարել՝ գգուել, խորշելի։
ԱՆՓԱՓԱԳԵԼԻ, ա. 1. Ոչ փափագելի։ 2. Չփափագող, անփափագ։
ԱՆՓԻՌ, ԱՆՓԻՌՆ, (յուն.), գ. Խաչ կամ գաւազան, որ եպիսկոպոսը բռնում է ձեռքին զգեստաւորուած ժամանակ։
ԱՆՓՇԱԲԵՐ, ա. Ոչ փշաբեր, փուշ չբերող։
ԱՆՓՇՐԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի փշրել, չփշրուող, անխորտակելի։
ԱՆՓՈԹ, ա. Փոթ չունեցող, ողորկ, հարթ։
ԱՆՓՈԽ, տե՛ս ԱՆՓՈՓՈԽ։
ԱՆՓՈԽԱԲՆԱՊԷՍ, մ. Առանց բուն էութիւնը՝ իսկութիւնը փոփոխելու, առանց փոփոխուելու։
ԱՆՓՈԽԱԲՈՒՆ, ա. մ. Իր բուն էութիւնը՝ իսկութիւնը չփոփոխող՝ պահպանող, առանց փոփոխուելու։
ԱՆՓՈԽԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Փոփոխութիւն չկրելը՝ չառաջացնելը, անփոփոխութիւն։
ԱՆՓՈԽԱԴԻՐ, տե՛ս ԱՆՓՈԽԱԴՐԵԼԻ։
ԱՆՓՈԽԱԴՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՓՈԽԱԴՐԵԼԻ։
ԱՆՓՈԽԱԴՐԱՊԷՍ, մ. Առանց փոփոխուելու, անփոփոխ կերպով։
ԱՆՓՈԽԱԴՐԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Որ չի կարելի փոփոխել, անփոփոխելի, հաստատուն, անշարժ։
ԱՆՓՈԽԱԿՈՐԾ, ա. Որ չի փոփոխւում՝ չի կործանւում, չփոփոխուող։
ԱՆՓՈԽԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Անփոփոխելի լինելը, անփոփոխութիւն։
ԱՆՓՈԽԱՀԱՒԱՏ, ա. Հաւատը չփոփոխող, հաստատ համոզմունքի տէր։
ԱՆՓՈԽԱՆՄԱՆ, ա. մ. Նմանութիւնը չփոփոխող, անփոփոխելի կերպով։
ԱՆՓՈԽԱՆՈՐԴԵԼԻ, ա. 1. Որին չի կարելի փոխանորդել՝ փոխարինել։ 2. Անփոխարինելի։
ԱՆՓՈԽԱՇԱՐԺ, ա. Որ չի փոփոխւում շարժումով, անփոփոխ, անշարժ։
ԱՆՓՈԽԱՇԱՐԺՈՒԹԻՒՆ, գ. Անփոխաշարժ լինելը, անփոփոխութիւն, անշարժութիւն։
ԱՆՓՈԽԱՏՐԱԲԱՐ, ԱՆՓՈԽԱՏՐԱՊԷՍ, մ. Առանց փոփոխութիւն կրելու, անփոփոխ կերպով։
ԱՆՓՈԽԱՏՐԵԼԻ, ա. Փոփոխութիւն չկրող, անփոփոխ։
ԱՆՓՈԽԱՐԿԱԲԱՐ, մ. Առանց փոխարկուելու՝ փոփոխուելու, անփոփոխելի կերպով։
ԱՆՓՈԽԱՐԿԵԼԻ, ա. Որ չի փոխարկւում, անփոփոխելի։
ԱՆՓՈԽԵԼԱԲԱՐ, մ. Առանց փոփոխուելու, անփոփոխ մնալով։
ԱՆՓՈԽԵԼԻ, ա. Անփոփոխ, անփոփոխելի։
ԱՆՓՈԽՈՐՈՇ, ա. Որ չի փոփոխւում զատուելով, չմեկնուող, չզատուող։
ԱՆՓՈԽՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՓՈՓՈԽՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՓՈՅԹ, ա. 1. Փոյթ՝ փութաջանութիւն չունեցող, անհոգ, անտարբեր։ 2. Առանց հոգացողութեան՝ անուշադիր մնացած, անխնամ։
ԱՆՓՈՅԹԱՐԱՐ, ի, աց, ա. Անուշադիր թողնող, հոգ չտանող։
ԱՆՓՈՅԹՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՆՓՈՒԹՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՓՈՇԻՇ, ա. Անմեղադրելի, անպարտ։
ԱՆՓՈՐՁ, ի, ից, ա. 1. Փորձառութիւն՝ փորձ չունեցող, անհմուտ, անտեղեակ, անգէտ, անվարժ։ 2. Ոչ զուտ, անզուտ։ 3. Չփորձուած, անընտրելի, անպիտան, խոտան։ 4. Մասնակցութիւն չունեցող, ոչ մասնակից, անկցորդ, ազատ։ 5. Փորձանքի՝ փորձի չենթարկուած, անարատ, մաքուր, առաքինի, կոյս։ 6. Իրեն չփորձող՝ չքննող։
ԱՆՓՈՐՁԱԲԱՐ, մ. Անփորձ կերպով, առանց քննելու, վայրիվերոյ։
ԱՆՓՈՐՁԱԲԵՐ, ԱՆՓՈՐՁԱԲԵՐՁ, ա. Փորձի չենթարկուող, որեւէ փորձից բարձր։
ԱՆՓՈՐՁԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՓՈՐՁ (5)։
ԱՆՓՈՐՁԱՅԱՂԹ, ա. Յաղթելու մէջ անփորձ, յաղթելու անհմուտ, անկարող։
ԱՆՓՈՐՁԵԼԻ, ա. Որին չի կարելի փորձել, փորձի չենթարկուող։
ԱՆՓՈՐՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Անփորձ լինելը, անհմտութիւն։
ԱՆՓՈՒԹԱԼԻ, ա. Չփութացող, անհոգ։
ԱՆՓՈՒԹԱՍԷՐ, ա. Անհոգութիւն սիրող, դանդաղկոտ, ծոյլ։
ԱՆՓՈՒԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Անփոյթ լինելը, անհոգութիւն, յուլութիւն։
ԱՆՓՈՒՏ, փտի, ից, ա. Որ չի փտում, անփտելի, չփտող, դիմացկուն։
ԱՆՓՈՓ, տե՛ս ԱՄՓՈՓ։
ԱՆՓՈՓՈԽ, ա. 1. Չփոփոխուող, փոփոխութեան չենթարկուող, հաստատուն, կայուն, մնայուն։ 2. մ. Առանց փոփոխուելու, անփոփոխապէս։
ԱՆՓՈՓՈԽԱԴԻՐ, ԱՆՓՈՓՈԽԱՅԵՂ, տե՛ս ԱՆՓՈՓՈԽ։
ԱՆՓՈՓՈԽԱՊԷՍ, մ. Անփոփոխ կերպով, առանց փոփոխուելու։
ԱՆՓՈՓՈԽԵԼԻ, տե՛ս ԱՆՓՈՓՈԽ։
ԱՆՓՈՓՈԽՈՒԹԻՒՆ, ԱՆՓՈՓՈԽՈՒՄՆ, գ. Անփոփոխ լինելը, փոփոխութեան չենթարկուելը, չփոփոխուելը։
ԱՆՓՐԿԱՆԱՒՈՐ, ա. Որ փրկանքով՝ փրկանք տալով չի կարող ազատուել, անազատելի, անզերծանելի։
ԱՆՓՐԿԵԼԻ, ա. 1. Որին չի կարելի փրկել՝ ազատել։ 2. Որից հնարաւոր չէ փրկուել՝ ազատուել։
ԱՆՓՔԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Չփքուելը, անհպարտութիւն։
ԱՆՔԱԿ, ա. 1. Չքակուող, չխզուող, չհատուող, չլուծուող, անբաժանելի։ 2. Անքակտելի, անկործան, չխախտուող, հաստատուն, յարատեւ։ 3. մ. Անքակ՝ անքակտելի կերպով, առանց քակուելու՝ բաժանուելու։
ԱՆՔԱԿԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՆՔԱԿ (3)։
ԱՆՔԱԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անքակ։
ԱՆՔԱԿԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՔԱԿ։
ԱՆՔԱԿԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՆՔԱԿ (3)։
ԱՆՔԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Անքակ՝ անքակտելի լինելը, անքակտելիութիւն, անբաժանութիւն։
ԱՆՔԱԿՏԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի քակել՝ խախտել՝ խզել, անքակ, անեղծ։
ԱՆՔԱՀԱՆԱՅ, ա. մ. Առանց քահանայի կամ քահանայութեան։
ԱՆՔԱՀԱՆԱՅԱՊԵՏ, ա. Առանց քահանայապետի կամ քահանայապետութեան կատարուող։
ԱՆՔԱՂԱՔ, ա. 1. Քաղաք չունեցող, քաղաքից զուրկ։ 2. Ոչ մի քաղաքի չպատկանող, ոչ քաղաքացի։ 3. Աւերակ, անշէն։
ԱՆՔԱՂՑ, ա. Որտեղ քաղց չկայ, միշտ կուշտ պահող, լի։
ԱՆՔԱՂՑԱԿԱՆ, ա. Որտեղ քաղց չկայ, միշտ կուշտ պահող, լի։
ԱՆՔԱՄԱՀԵԼԻ, ա. Որ չի կարելի քամահել՝ արհամարհել, ոչ արհամարհելի։
ԱՆՔԱՅԼ, ա. Առանց քայլելու։
ԱՆՔԱՆ, ԱՆՔԱՆԱԿ, ա. Քանակ չունեցող, չչափուող, անչափ, չափից դուրս, անհաշիւ, անսահման։
ԱՆՔԱՆԱԿԵԱԼ, ա. Որի քանակը չի կարելի որոշել, անչափելի։
ԱՆՔԱՍՔՆԵԼԻ, ա. Որ չի քստմնում՝ փշաքաղւում՝ սոսկում, անվախ, աներկիւղ, յանդուգն։
ԱՆՔԱՏ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Որեւէ բանի պահանջ՝ կարիք զգացող, կարօտ։ 2. չքաւոր, կարիքաւոր։ 3. Կծծի, ծակաչք, աչք տնկող։
ԱՆՔԱՏԱՆԱԼ, ացայ, ԱՆՔԱՏԵԼ (իմ), եցայ, չ. Կարօտութեան՝ կարիքի մէջ ընկնել՝ լինել, կարօտութիւն՝ կարիք ունենալ, չքաւորել։
ԱՆՔԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անքատ լինելը, կարօտութիւն, չքաւորութիւն։
ԱՆՔԱՐՈԶ, ա. Չքարոզուած, չյայտարարուած, չհռչակուած, իմաց չտրուած։
ԱՆՔԱՒԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Որ չի կարելի քաւել, քաւութեան անարժան, աններելի։
ԱՆՔԷՆ, ա. Քէն չունեցող՝ չպահող, անոխակալ, անյիշաչար։
ԱՆՔԹԹԵԼԻ, ԱՆՔԹԻԹ, ա. Աչքը չքթթող՝ չթարթող, ակնդէտ, ակնապիշ։
ԱՆՔԻՆԱՀԱՆ, ա. Քէնը չհանող, վրէժը չլուծող, ոչ քինախնդիր, անքէն։
ԱՆՔՆԻՆ, ա. 1. Քննութեան չենթարկուող, չքննուող, անհետազօտելի, անըմբռնելի, գաղտնի։ 2. Քննութեան չառնուած, առանց քննութեան՝ քննուելու թողնուած՝ մնացած։ 3. Չքըննող, չհետազօտող, անխորհուրդ։
ԱՆՔՆՆԱԲԱՐ, մ. 1. Անքննելի՝ անըմբռնելի կերպով։ 2. Առանց քննելու, անխորհրդաբար։
ԱՆՔՆՆԱԿԱՆ, ԱՆՔՆՆԵԼԻ, ԱՆՔՆՆԻՆ, տե՛ս ԱՆՔՆԻՆ։
ԱՆՔՆՆՈՂ, ա. Չքննող, դիւրահաւան։
ԱՆՔՆՆՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Անքննող լինելը, չքննելը։
ԱՆՔՆՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անքննելի՝ անհետազօտելի լինելը։ 2. տե՛ս ԱՆՔՆՆՈՂՈՒԹԻՒՆ։
ԱՆՔՈՅԹ, քութի, ից, ա. 1. Անվրդով, անխռով, խաղաղ, հանդարտ։ 2. Ապահով, անվտանգ։ 3. Ծածկած, անմատչելի դարձրած։
ԱՆՔՈՒԹԱՑԵԱԼ, ա. Անքոյթ դարձրած, անքոյթ։
ԱՆՔՈՒՆ, ա. 1. Քուն չունեցող, չքնող, չննջող, չնիրհող։ 2. փխբ. Արթուն, զգաստ, աչալուրջ։ 3. փխբ. Անհանգիստ, անխոնջ։ 4. մ. Անքուն կերպով, առանց քնելու՝ ննջելու։
ԱՆՔՐԻՍՏՈՆԷԱԲԱՐ, մ. Ոչ քրիստոնէաբար, քրիստոնեային անվայել կերպով։
ԱՆՔՐԻՍՏՈՍ, ա. Քրիստոսին չճանաչող՝ չընդունող, ոչ քրիստոնեայ, անհաւատ։
ԱՆՔՕՂ, ա. Քօղ չունեցող՝ չկրող, փխբ. չվարագուրուած, անաղօտ, պայծառ։
ԱՆՕԳՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Օգնական՝ օգնող չունեցող, անտերունչ, անխնամ, անտէր։
ԱՆՕԳՆԱԿԱՆԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Անօգնական մնալ։
ԱՆՕԳՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Առանց օգնականի կամ օգնութեան մնալը, անօգնական լինելը։
ԱՆՕԳՈՒՏ, ա. 1. Օգուտ չբերող, ոչ օգտաւէտ, անշահ, անպէտք, անարժէք։ 2. Ունայն, դատարկ, փուչ։ 3. մ. Առանց օգուտ բերելու, իզուր։
ԱՆՕԳՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ անօգուտ։
ԱՆՕԳՏԱԿԱՐ, տե՛ս ԱՆՕԳՈՒՏ։
ԱՆՕԳՏԱԿԱՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ անօգտակար։
ԱՆՕԳՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Անօգուտ՝ անշահ լինելը, օգուտ չունենալը, անօգտակարութիւն։
ԱՆՕԹ, ոյ, ոց, գ. 1. Մէջը մի բան լցնելու՝ պահելու աման։ 2. նման. Սկաւառակ։ 3. Գործիք, մանաւանդ պատերազմական՝ ռազմական գործիք, զէնք։ 4. Սպասք, կահկարասի, հանդերձանք։
ԱՆՕԹԱԲԵՐ, ա. Անօթներ՝ սպասք կրող՝ բերող։
ԱՆՕԹԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Գործիք՝ գործարան (խօսելու համար)։
ԱՆՕԹԻ, ա. մ. Քաղցած, քաղցած փորով։
ԱՆՕՍՐ, ի, ից, անօսրունք, անօսունք, ա. 1. Նօսր, բարակ, նուրբ, թեթեւ։ 2. փխբ. Աննիւթ, հոգեղէն։ 3. մ. Հազիւ պատահող, հազուադէպ, քիչ անգամ։
ԱՆՕՍՐԱԳԵՂ, ա. Նուրբ՝ հազուագիւտ գեղեցկութեամբ։
ԱՆՕՍՐԱԳՈՅՆ, ա. 1. Աւելի կամ շատ անօսր։ 2. Խիստ տկար։
ԱՆՕՍՐԱԹԵՒ, ա. Անօսր՝ նուրբ՝ բարակ թեւերով։
ԱՆՕՍՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՆՕՍՐ։
ԱՆՕՍՐԱՀՈՂ, ա. Հողը նօսր՝ քիչ։
ԱՆՕՍՐԱՄԱՍՆ, ա. Որի մասերը անօսր՝ նուրբ եւ բարակ են։
ԱՆՈՍՐԱՄԱՍՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անօսր՝ խիստ բարակ մասերով։
ԱՆՕՍՐԱՄԱՐՄԻՆ, ա. Որի մարմինը անօսր՝ նուրբ է, նրբամարմին։
ԱՆՕՍՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անօսր դառնալ, նրբանալ, բարակել, նուազել։ 2. փխբ. Տկարանալ, հիւծուել։
ԱՆՕՍՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Անօսր դարձնել, փխբ. հիւծել։
ԱՆՕՍՐԱՓԱՊԱՐՔ, գ. Նուրբ՝ բարակ՝ նեղ ճեղք։
ԱՆՕՍՐԵԼ1, եցի, տե՛ս ԱՆՕՍՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՆՕՍՐԵԼ2, (իմ), եցայ, տե՛ս ԱՆՕՍՐԱՆԱԼ։
ԱՆՕՍՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անօսր լինելը։
ԱՆՕՏԱՐ, ի, աց, ա. Ոչ օտար, ընտանի, հարազատ, բուն։
ԱՆՕՏԱՐԱԲԱՐ, մ. Առանց օտարանալու՝ բուն կարգից շեղուելու, իսկապէս, իրապէս։
ԱՆՕՏԱՐԱՆԱԼԻ, ա. Որ չի կարելի օտարացնել, անբաժանելի, անմեկնելի։
ԱՆՕՏԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Անօտար՝ ընտանի լինելը, ընտանութիւն։
ԱՆՕՐԷՆ, րինի, նաց, ա. 1. Օրէնք չունեցող, օրէնքը չպահող՝ չճանաչող՝ ոտնահարող։ 2. Օրէնքին հակառակ գործող, անիրաւ, անխիղճ, անգութ, ժանտ։ 3. Օրէնքին չհամապատասխանող, ոչ օրինական, ոչ օրինաւոր, անկարգ։
ԱՆՕՐԷՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Օրէնքից շեղուելը։ 2. Անօրէն գործ՝ արարք՝ վարմունք։
ԱՆՕՐԻՆԱԲԱՐ, մ. Անօրէն կերպով, անիրաւաբար։
ԱՆՕՐԻՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ անօրէն (անձ կամ գործ)։
ԱՆՕՐԻՆԱԽՈՐՀՈՒՐԴ, ա. Չարիքներ խորհող՝ մտածող։
ԱՆՕՐԻՆԱԾԻՆ, ա. Անօրէնութիւն՝ չարիքներ ծնող։
ԱՆՕՐԻՆԱԿ, ա. Օրինակը՝ նմանը չունեցող, աննման, անհամեմատելի, անզուգական։
ԱՆՕՐԻՆԵԼ, եցի եւ եցայ, ն. չ. Անօրէն գործ կատարել՝ նիւթել, օրէնքին հակառակ՝ իբրեւ անօրէն վարուել, անիրաւել։
ԱՇԱԼՈՅՍ, ԱՇԱԼՈՒՇՍ, ԱՇԱԼՈՒՍ, տե՛ս ԱՐՇԱԼՈՅՍ։
ԱՇԱԿԵՐՏ, (պհլ.), ի, աց, գ. 1. Սովորող, նորուս։ 2. Որեւէ մէկի ուսմունքի՝ ուղղութեան հետեւորդ։
ԱՇԱԿԵՐՏԱԿԱՆ, ա. Աշակերտին յատուկ՝ վերաբերող։
ԱՇԱԿԵՐՏԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. գ. Միասին աշակերտող, դասընկեր։
ԱՇԱԿԵՐՏԱՆՈՑ, ի, աց, գ. Աշակերտելու՝ ուսանելու տեղ, դպրոց, դպրանոց, դպրատուն։
ԱՇԱԿԵՐՏԱՍԷՐ, ա. Իր աշակերտներին սիրող։
ԱՇԱԿԵՐՏԱՐԱՆ, տե՛ս ԱՇԱԿԵՐՏԱՆՈՑ։
ԱՇԱԿԵՐՏԵԼ, եցի, 1. ն. Սովորեցնել, կրթել։ 2. չ. Աշակերտ լինել, աշակերտութիւն անել։ 3. (յունաբանութեամբ) Սովորել։
ԱՇԱԿԵՐՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աշակերտ լինելը, աշակերտելը։ 2. հաւաք. Աշակերտներ։
ԱՇԱԿԵՐՏՈՒՀԻ, գ. Իգական սեռի աշակերտ։
ԱՇԴԱՀԱԿ, (պրսկ.), գ. (կենդբ.) Վիշապաձուկ։
ԱՇԽԱՏ, (առանձին անգործածական), տե՛ս ԱՇԽԱՏ ԱՌՆԵԼ, ԱՇԽԱՏ ՈՒՆԵԼ, ԱՇԽԱՏ ԼԻՆԵԼ։
ԱՇԽԱՏԱԲԱՐ, մ. Յոգնելով, ճիգ թափելով, նեղութիւն կրելով՝ քաշելով։
ԱՇԽԱՏԱԲԱՐՁ, ա. Դժվարութեամբ բարձրացուող՝ տարուող։
ԱՇԽԱՏԱԳՈՐԾ, ա. Դժուարութեամբ՝ ծանր աշխատանքով կատարուած՝ շինուած։
ԱՇԽԱՏԱԺԻՐ, ա. Աշխատանքի մէջ ժիր, ժրաջան։
ԱՇԽԱՏԱԿԻՐ, ա. Աշխատանք՝ նեղութիւն կրած՝ կրող։
ԱՇԽԱՏԱԿԻՑ, ա. Միասին աշխատող՝ գործ անող, գործակից։
ԱՇԽԱՏԱՆՔ, տե՛ս ԱՇԽԱՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՇԽԱՏԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. 1. Աշխատել՝ աշխատանք սիրող, ժրաջան, փութաջան։ 2. Անխոնջ, չյոգնող, անձանձրոյթ։
ԱՇԽԱՏԱՍԻՐԱԲԱՐ, մ. Աշխատասէր կերպով, աշխատասիրութեամբ։
ԱՇԽԱՏԱՍԻՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աշխատասէր։
ԱՇԽԱՏԱՍԻՐԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՇԽԱՏԱՍԻՐԱԲԱՐ։
ԱՇԽԱՏԱՍԻՐԵԼ, չ. Սիրով աշխատել՝ նեղութիւն յանձն առնել։
ԱՇԽԱՏԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աշխատասէր լինելը, աշխատանք սիրելը, գործասիրութիւն։ 2. Աշխատասիրուած գրաւոր գործ, երկասիրութիւն, երկ։
ԱՇԽԱՏԵԼ1, եցի, տե՛ս ԱՇԽԱՏ ԱՌՆԵԼ։
ԱՇԽԱՏԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Յոգնել, չարչարուել, նեղութիւն կրել, տառապել։
ԱՇԽԱՏԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, տե՛ս ԱՇԽԱՏ ԱՌՆԵԼ։
ԱՇԽԱՏԻՉ, ա. Յոգնեցնող, նեղող, չարչարող։
ԱՇԽԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Նեղութիւն, յոգնութիւն, խոնջանք, չարչարանք, ջանք, ճիգ։ 2. Վիշտ, ցաւ, աղէտ։ 3. Աշխատասիրութիւն, երկասիրութիւն, երկ։ 4. Աշխատելը, ուժերը լարելը՝ մի արդիւնք ձեռք բերելու համար։
ԱՇԽԱՐ, գ. Լացուկոծ, ողբ, սուգ, բարձրաձայն լաց, վայնասուն։
ԱՇԽԱՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՇԽԱՐԵԼԻ։
ԱՇԽԱՐԱՀԵԾ, ա. Լացուկոծով լի, ողբալի, սգալի, ցաւագին, դառնաղէտ։
ԱՇԽԱՐԱՆ, ի, գ. Լացուկոծի՝ սուգի տեղ։
ԱՇԽԱՐԱՆՈՒԱԳ, ա. Ողբի՝ սուգի՝ սգերգի եղանակով, ողբանուագ։
ԱՇԽԱՐԱՆՔ, նաց, տե՛ս ԱՇԽԱՐ։
ԱՇԽԱՐԱՊԷՍ, մ. Ողբի ձայնով, ողբաձայն։
ԱՇԽԱՐԱՒԱՆԴ, (հանգոյց), ա. Այն ժապաւէնը, որ ճակատի կողմից սկսուելով՝ պատում էր թագաւորական խոյրը եւ յետեւի կողմում հանգոյց ձեւաւորելով՝ երկու ծայրերով ցած էր կախւում։ Ի պատիւ գլխոյ ի վերայ գագաթանն ի թիկանց արծուոյն հանգոյցք թագի կապեալ աշխարաւանդ հանգոյց (Բուզ., Ե, 38)։
ԱՇԽԱՐԱՒՈՐ, ա. Լացուկոծ անող, լալական, սգացող։
ԱՇԽԱՐԵԼ, եցի, ն. 1. Լացուկոծ անել, կոծել, ողբալ, սգալ։ 2. Ափսոսալ, զղջալ, ստրջանալ։ Ապա աշխարէր զասացեալսն... մեծապէս ապաշխարելով զղջմամբ զասացեալ բանսն (Բուզ., Դ, 54)։
ԱՇԽԱՐԵԼԻ, ա. Լացուկոծի արժանի, ողբալի, եղկելի։
ԱՇԽԱՐՀ, ի, աց, գ. 1. Ամբողջ աշխարհը, երկինքն ու երկիրը՝ իրենց մէջ գոյութիւն ունեցող բոլոր բաներով։ 2. Որեւէ ժողովրդի զբաղեցրած երկրամասը, առանձին երկիր, տէրութիւն, թագաւորութիւն։ 3. Գաւառ, նահանգ։ 4. հաւաք. Մարդիկ, բազմութիւն։ 5. (կրօն.) Երկրային կեանքը ի հակադրութիւն երկնայինի, վաղանցիկ կեանք։ 6. Ապրելու՝ գոյութեան ձեւը՝ եղանակը, կենցաղավարութիւն, ապրելակերպ, կեանք։ 7. (յունաբանութեամբ) Իրերի շատութիւն՝ կուտակութիւն։
ԱՇԽԱՐՀԱԲԱԺԻՆ, ա. Աշխարհում բաժանուած՝ ցրուած։
ԱՇԽԱՐՀԱԲԱՐ, մ. Աշխարհիկ կարգով, ի ցոյց աշխարհի։
ԱՇԽԱՐՀԱԲՆԱԿ, ա. 1. Տուեալ երկրի՝ գաւառի բնակիչ, երկրացի, տեղացի, բնիկ։ 2. տե՛ս ԱՇԽԱՐՀԱԿԱՆ (4)։
ԱՇԽԱՐՀԱԳԻՐ, գրի, րաւ կամ րով, գ. 1. Աշխարհի՝ երկրի ազգաբնակչութեան ցուցակագրութիւն՝ վիճակագրութիւն, մարդահամար։ 2. ա. Աշխարհը կամ աշխարհի արարչագործութիւնը նկարագրող (գրուածք կամ հեղինակ)։
ԱՇԽԱՐՀԱԳՈՅԺ ԱՌՆԵԼ, 1. Աշխարհի առաջ գուժել, յայտնի դարձնել, հռչակել, տարածել։ 2. Հրապարակ հանել, խայտառակել։
ԱՇԽԱՐՀԱԳՈՉ, ա. Որի գոչիւնը աշխարհ է բռնում, բարձրագոչ։
ԱՇԽԱՐՀԱԳՈՎՈՒԹԻՒՆ, գ. Աշխարհում գովական լինելը, բարի համբաւը կամ անունը ամեն տեղ տարածուած լինելը, բարեհամբաւութիւն։
ԱՇԽԱՐՀԱԳՈՐԾ, գ. ա. Աշխարհի արարիչ՝ ստեղծող, աշխարհաստեղծ, արարչագործ։
ԱՇԽԱՐՀԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. Աշխարհը ստեղծել, արարչագործել։
ԱՇԽԱՐՀԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Աշխարհի ստեղծում՝ արարչութիւն։
ԱՇԽԱՐՀԱԳՈՒԺԵԱԼ, ա. Աշխարհում հռչակուած՝ տարածուած։
ԱՇԽԱՐՀԱԳՈՒՄԱՐ, ա. Ամբողջ երկիրը միասին՝ մէկ տեղ գումարուած՝ հաւաքուած, համաժողովրդական։
ԱՇԽԱՐՀԱԳՈՒՆԴ, գ. Աշխարհի լուսատու գնդաձեւ մարմին։
ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԵԼ, եցի, ն. Աշխարհագիր անել, մարդահամար կատարել։
ԱՇԽԱՐՀԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. տե՛ս ԱՇԽԱՐՀԱԳԻՐ։ 2. Աշխարհի՝ երկրի նկարագրութիւն։
ԱՇԽԱՐՀԱԴԻՏԵԼ, եցի, ն. Աշխարհը՝ երկիրը՝ գաւառը շրջագայելով դիտել՝ լրտեսել։
ԱՇԽԱՐՀԱԶԱՐԴ, ա. Աշխարհը զարդարող, աշխարհի զարդարանքը կազմող։
ԱՇԽԱՐՀԱԶԲՕՍ, ա. Աշխարհիկ զբաղմունքներով՝ ծփանքներով լի, ունայն։
ԱՇԽԱՐՀԱԶՕՐ, ա. Աշխարհի՝ երկրի զօրութիւնը կազմող, աշխարհագումար։
ԱՇԽԱՐՀԱԺՈՂՈՎ, ա. Ամբողջ երկրից՝ տարբեր տեղերից հաւաքուած՝ խմբուած, հրապարակական, հանդիսաւոր։
ԱՇԽԱՐՀԱԺՈՂՈՎՈՒՐԴ, գ. Երկրի ժողովուրդը՝ բազմութիւնը։
ԱՇԽԱՐՀԱԼԱԾ, (փխ. ԱՇԽԱՐՀԱՀԱԼԱԾ), ա. մ. Աշխարհից՝ երկրից հալածուած, վտարանդի։
ԱՇԽԱՐՀԱԼԻՐ, ԱՇԽԱՐՀԱԼԻՑ, ա. Աշխարհը լցնող։
ԱՇԽԱՐՀԱԼՈՒՐ, ա. Աշխարհին լսելի եղած, բոլոր տեղերում հռչակուած։
ԱՇԽԱՐՀԱԽՆԱՄ, ա. Աշխարհը խնամող՝ շէնացնող, աշխարհաշէն։
ԱՇԽԱՐՀԱԽՈՐՀ, ա. Ընդհանուրի խորհրդով՝ հաւանութեամբ եղած։
ԱՇԽԱՐՀԱԽՈՒՄԲ, տե՛ս ԱՇԽԱՐՀԱԺՈՂՈՎ։
ԱՇԽԱՐՀԱԾԻՆ, ԱՇԽԱՐՀԱԾՆՈՒՆԴ, ա. Նոյն աշխարհում ծնուած, բնիկ, տեղացի։
ԱՇԽԱՐՀԱԾՈՎ, գ. Օվկիանոս։
ԱՇԽԱՐՀԱԾՈՒՀԻ, գ. Աշխարհի թագուհի։
ԱՇԽԱՐՀԱԾՈՒՓ, ա. Աշխարհի՝ կեանքի ծփանքներին ենթարկուած, ալեծածան, խռովայոյզ։
ԱՇԽԱՐՀԱԿԱԼ, ի, աց, ա. գ. 1. Աշխարհի տէր։ 2. Շատ երկրներ տիրող՝ նուաճող, ինքնակալ, բռնակալ։ 3. Կուսակալ, իշխան։ 4. Աշխարհը պատող՝ ընդգըրկող, համատարած։
ԱՇԽԱՐՀԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Աշխարհակալելը, ինքնակալութիւն, թագաւորութիւն։
ԱՇԽԱՐՀԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Ամբողջ աշխարհին վերաբերող, համաշխարհային։ 2. Առօրեայ կեանքին յատուկ, աշխարհային, կենսական, կենցաղային։ 3. Երկրային, նիւթեղէն, նիւթական, մարմնաւոր։ 4. Ռամիկ, գեղջուկ, շինական։ 5. գ. Աշխարհիկ կեանք վարող մարդ, ոչ հոգեւորական։
ԱՇԽԱՐՀԱԿԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Աշխարհական դառնալ, ամուսնանալ։
ԱՇԽԱՐՀԱԿԱՆՕՐԷՆ, մ. Աշխարհականի պէս՝ կարգով։
ԱՇԽԱՐՀԱԿԱՐԳ, ա. Աշխարհական, աշխարհիկ։
ԱՇԽԱՐՀԱԿԱՑ, ԱՇԽԱՐՀԱԿԵԱՑ, ա. Աշխարհի՝ առօրեայ կեանքին յատուկ՝ վերաբերող, աշխարհական, աշխարհիկ։
ԱՇԽԱՐՀԱԿԵՐ, ա. Աշխարհը լափող՝ կեղեքող, ապականիչ, գիշատիչ, արիւնարբու։
ԱՇԽԱՐՀԱԿԵՐՊ, ա. Աշխարհականի կերպ ունեցող, աշխարհականին յատուկ։
ԱՇԽԱՐՀԱԿԵՑՈՅՑ, ա. Աշխարհը կենդանացնող՝ ապրեցնող՝ փրկող, փրկարար, կենարար։
ԱՇԽԱՐՀԱԿԻՐ, ա. 1. Աշխարհական, աշխարհային, աշխարհիկ, երկրային, կենցաղային։ 2. Աշխարհը կրող՝ բռնող։
ԱՇԽԱՐՀԱԿՈՅՏ, ա. 1. տե՛ս ԱՇԽԱՐՀԱԺՈՂՈՎ։ 2. Համատարած, ընդարձակածաւալ։
ԱՇԽԱՐՀԱԿՈՐԾԱՆ, ա. Աշխարհը կործանող, աշխարհաւեր, կործանարար։
ԱՇԽԱՐՀԱԿՈՐՈՅՍ, րուսի, սաց, ա. Երկիրը կորցնող՝ կորստի մատնող, աշխարհակործան։
ԱՇԽԱՐՀԱԿՈՒԼ, ա. Աշխարհը՝ մարդկանց կլանող՝ ոչնչացնող։
ԱՇԽԱՐՀԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Համերկրացի լինելը։
ԱՇԽԱՐՀԱՀԱՄԱՐ, 1. ա. Մարդահամար կատարող, վիճակագրող։ 2. գ. Աշխարհի՝ երկրի վիճակագրութիւն, մարդահամար։
ԱՇԽԱՐՀԱՀԱՅԵԱՑ, ա. Աշխարհի վրայ նայող։
ԱՇԽԱՐՀԱՀԱՅՐ, գ. Աշխարհի հայր, մարդկութեան նախահայրը։
ԱՇԽԱՐՀԱՀԵԾ, ա. Աշխարհով մէկ՝ ընդհանուր հեծեծանքով լի։ Տե՛ս նաեւ ԱՇԽԱՐԱՀԵԾ։ (Կորիւն, 48)։
ԱՇԽԱՐՀԱՀՈԳ, ա. Աշխարհի կամ ազգի գործերը հոգացող՝ խնամարկող, երկրի նկատմամբ հոգ տանող։
ԱՇԽԱՐՀԱՀՈԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Աշխարհահոգ լինելը։
ԱՇԽԱՐՀԱՄԱԾ, ա. Աշխարհը պատող՝ ընդգրկող։
ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՏՈՒՌՆ, տրան, գ. (կրօն.) Մատուռ, ուր դիմում է ամբողջ աշխարհը։
ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐ, տե՛ս ԱՇԽԱՐՀԱՀԱՄԱՐ։
ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐԴ, գ. Աշխարհիկ մարդ։
ԱՇԽԱՐՀԱՄԷՋ, միջի, գ. Աշխարհի՝ երկրի միջին՝ կենտրոնական տեղերը։
ԱՇԽԱՐՀԱՄՈԼ, ի, աց, ա. Աշխարհիկ կեանքով տարուած, խիստ կենցաղասէր։
ԱՇԽԱՐՀԱՄՈՒՏ ԴՈՒՌՆ, Արքունի դուռ, արքունիք։
ԱՇԽԱՐՀԱՅԻՆ, յնոյ, ոց, ա. 1. Աշխարհին՝ երկրին յատուկ, երկրային, աշխարհիկ։ 2. Աշխարհի՝ երկրի (բնակիչ), երկրացի։
ԱՇԽԱՐՀԱՅՈՐԴՈՐ, ա. Մի տեղ՝ միասին գումարուած՝ խմբուած, միաբանուած, միաբան։
ԱՇԽԱՐՀԱՅՔ, այց, գ. Ցամաքային տարածութիւն, ցամաքամաս (հակադրութիւն ծովի)։
ԱՇԽԱՐՀԱՆԱԶ, ա. Աշխարհի՝ բոլորի համար նազելի՝ յարգելի։
ԱՇԽԱՐՀԱՇԱՐԺ, ա. Աշխարհը շարժող՝ սասանող։
ԱՇԽԱՐՀԱՇԷՆ, ա. 1. Աշխարհը՝ երկիրը շէն պահող՝ շէնացնող՝ բարեկարգող։ 2. Աշխարհն ստեղծող, արարչագործ։
ԱՇԽԱՐՀԱՇԻՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աշխարհի՝ երկրի բարեկարգութիւն՝ շէնացում։
ԱՇԽԱՐՀԱՉԱՓՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աշխարհը չափել գիտենալը։ 2. Երկրաբաշխութիւն։
ԱՇԽԱՐՀԱՊԱՀ, ա. Աշխարհի պահապան (հրեշտակ)։
ԱՇԽԱՐՀԱՊԱՂԱՏ, ա. Աշխարհի՝ ամբողջ երկրի պաղատանքը՝ խնդիրքը պարունակող։
ԱՇԽԱՐՀԱՊԱՏՈՒՄ, ա. 1. Աշխարհի՝ կեանքի մասին պատմող։ 2. Աշխարհի պատմութիւնը բովանդակող։
ԱՇԽԱՐՀԱՊԱՐՈՒՆԱԿ, ա. Աշխարհը՝ ցամաքը շրջապատող (ծովի մասին)։
ԱՇԽԱՐՀԱՊԷՍ, մ. Աշխարհի՝ աշխարհիկ կարգով։
ԱՇԽԱՐՀԱՊՈՂՈՏԱՅ, գ. Լայն՝ ընդարձակ ճանապարհ։
ԱՇԽԱՐՀԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. 1. Աշխարհիկ կեանքը սիրող, կենցաղասէր։ 2. Աշխարհասէրին յատուկ, աշխարհասիրական։ 3. Իր աշխարհը՝ երկիրը սիրող, հայրենասէր։
ԱՇԽԱՐՀԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աշխարհասէր՝ կենցաղասէր լինելը։
ԱՇԽԱՐՀԱՍՏԵՂԾ, ա. 1. Աշխարհն ստեղծող, աշխարհի արարիչ։ 2. Աշխարհը՝ կեանքը վերաստեղծող՝ պատկերող։
ԱՇԽԱՐՀԱՎԱՐ, ա. Ինչով կառավարւում՝ ապրում են աշխարհում, աշխարհային, աշխարհիկ, մարդկային։
ԱՇԽԱՐՀԱՎԱՐԴԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Բոլոր աշխարհին վարդապետելը՝ քարոզելը, բոլոր մարդկանց վրայ տարածուած քարոզութիւն։
ԱՇԽԱՐՀԱՎԱՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Աշխարհի օրէնքով՝ կարգով կեանք վարել՝ ապրել։
ԱՇԽԱՐՀԱՎԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աշխարհային՝ աշխարհիկ կեանք վարելը, աշխարհի օրէնքով՝ կարգով ապրելը, աշխարհավարելը։
ԱՇԽԱՐՀԱՏԱԾ, ա. Աշխարհը տածող՝ խնամող, աշխարհախնամ։
ԱՇԽԱՐՀԱՏԱՆՋ, ա. Աշխարհի՝ կեանքի տանջանքներով՝ հոգսերով լի, աշխարհածուփ։
ԱՇԽԱՐՀԱՏԱՐԱԾ, ա. Աշխարհով մէկ տարածուող, համատարած։
ԱՇԽԱՐՀԱՏԵԱՑ, ա. Աշխարհը ատող, կեանքից զզուած։
ԱՇԽԱՐՀԱՏԵՍ, ա. 1. Աշխարհը խնամող՝ խնամակալող։ 2. Աշխարհին տեսանելի, ամենքին ակներեւ, ընդհանրական։
ԱՇԽԱՐՀԱՏԷՐ, տեառն, տեարք, գ. Աշխարհի՝ երկրի՝ գաւառի տէր, թագաւոր, իշխան։
ԱՇԽԱՐՀԱՏԻԿԻՆ, տիկնոջ, գ. Աշխարհի՝ երկրի տիրուհի, թագուհի։
ԱՇԽԱՐՀԱՐԱՐ, ի, ա. գ. Աշխարհն ստեղծող, աշխարհի արարիչ, աշխարհաստեղծ։
ԱՇԽԱՐՀԱՐԱՐՈՂՈՒԹԻՒՆ, ԱՇԽԱՐՀԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աշխարհի արարչութիւն, աշխարհի ստեղծելը՝ ստեղծուելը, արարչագործութիւն։
ԱՇԽԱՐՀԱՐՁԱԿ, տե՛ս ԱՇԽԱՐՀԱՏԱՐԱԾ։
ԱՇԽԱՐՀԱՑՈՅՑ, ցուցի, ից, գ. Աշխարհագրական քարտէզ։
ԱՇԽԱՐՀԱՒԱՆԴ, ի, ից, գ. Պանդոկ, գինետուն։
ԱՇԽԱՐՀԱՒԱՆԴԻԿ, գ. Պանդոկապետ։
ԱՇԽԱՐՀԱՒԵՐ, ա. Աշխարհն աւերող, աշխարհակործան։
ԱՇԽԱՐՀԱՓԱՅԼ, ա. Աշխարհով մէկ փայլող։
ԱՇԽԱՐՀԱՔԱՂԱՔԱՑԻ, ա. գ. Աշխարհի՝ երկրի քաղաքացի՝ բնակիչ։
ԱՇԽԱՐՀԱՔԱՐՈԶ, ա. Ամբողջ աշխարհում քարոզուող՝ քարոզուած, աշխարհահռչակ։
ԱՇԽԱՐՀԵՑԻ, ա. Այնինչ աշխարհից կամ երկրից, երկրացի։
ԱՇԽԱՐՀԻԿ, ա. գ. Աշխարհական (մարդ)։
ԱՇԽԱՐՀՕՐԷՆ, մ. ա. 1. Աշխարհային՝ աշխարհիկ կարգով։ 2. Ամբողջ աշխարհով, բոլորը միասին։
ԱՇԽԱՐՈՒՄՆ, րման, գ. Լացուկոծ անելը, աշխարելը, աշխար։
ԱՇԽԷՏ, (պհլ.), ա. Դեղնաւուն կարմիր գոյնով, դեղնակարմրաւուն (ձի)։
ԱՇԽՈՅԺ, ա. Սաստիկ, զօրեղ, բուռն, կտրուկ։
ԱՇԽՈՅԺԱԶՆԵԱՅՔ, գ. յոգն. (անստոյգ նշ. բառ) Քաջեր, քաջազուններ։ (Կղնկտ., Բ, 36)։
ԱՇԽՈՅԺՈՒԹԻՒՆ, կամ ԱՇԽՈՒԺՈՒԹԻՒՆ, գ. Արի լինելը, արիութիւն։
ԱՇԽՈՒԺՈՒԹԻՒՆ, գ. Արի լինելը, արիութիւն։
ԱՇՆԱՅԻՆ, տե՛ս ԱՇՆԱՆԱՅԻՆ։
ԱՇՆԱՅՆԻ, տե՛ս ԱՇՆԱՆԻ։
ԱՇՆԱՆԱԲԵԿ ԼԻՆԵԼ, Աշնանը՝ աշնան ցրտից ջարդուել՝ թափուել՝ վնասուել։
ԱՇՆԱՆԱՅԻՆ, յնոյ, ոց, ա. Աշնանը յատուկ։
ԱՇՆԱՆԱՅՔ, ա. Աշնանային (ծառերի մասին)։
ԱՇՆԱՆԻ, նւոյ, 1. ա. Աշնանային։ 2. գ. Աշնան եղանակ։ 3. մ. Աշնան ժամանակ, աշնանը։
ԱՇՆՈՒՏ, ա. Երաշտային, չորային։ Թօնուտ գարնանի եւ աշնուտ աշնանի (Կղնկտ., 32)։
ԱՇՈՒՆ, աշնան, գ. Տարուայ եղանակ՝ ամռան եւ ձմեռուայ միջեւ։
ԱՇՏ, տե՛ս ՅԱՇՏ։
ԱՇՏԱՆԱԿ, ի, աց, գ. Մոմակալ, ճրագակալ։
ԱՇՏԱՆԱԿԱԶԱՐԴ, ա. Աշտանակներով զարդարուած։
ԱՇՏԱՆԱԿԱԿԻՐ, ա. Աշտանակով պահուող՝ կրուող, աշտանակ ունեցող (ճրագի մասին)։
ԱՇՏԱՆԱԿԱՄԱԶ, ա. Մազերը ցից-ցից տնկուած (անստոյգ նշ.)։
ԱՇՏԱՆԱԿԵԼ, եցի, չ. Ոստիւնով ձի հեծնել։
ԱՇՏԱՐԱԿ, ի, աց, գ. Շրջանաձեւ կամ քառակողմ շինութիւն ամրոցների պարիսպների վրայ՝ թշնամուն դիտելու եւ նրա դէմ պաշտպանուելու՝ կռուելու համար։
ԱՇՏԱՐԱԿԱԳՈՐԾ, ա. Աշտարակ շինող՝ կառուցող։
ԱՇՏԱՐԱԿԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Աշտարակ շինելը՝ կառուցելը, աշտարակաշինութիւն (սովորաբար Բաբելոնեան աշտարակը)։
ԱՇՏԱՐԱԿԱՁԵՒ, ա. Աշտարակի ձեւ ունեցող։
ԱՇՏԱՐԱԿԱՇԷՆ, ԱՇՏԱՐԱԿԱՇԻՆՈՂ, տե՛ս ԱՇՏԱՐԱԿԱԳՈՐԾ։
ԱՇՏԱՐԱԿԱՇԻՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՇՏԱՐԱԿԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ։
ԱՇՏԱՐԱԿԵԱԼ, ա. Աշտարակուած, աշտարակի պէս ամրացած։
ԱՇՏԱՐԱԿԵԱՅ, ա. Աշտարակաւոր, աշտարակներ ունեցող։
ԱՇՏԵԱՅ, տէի, ից, գ. Երկար կոթով նիզակ։
ԱՇՏԷ, ի, ից, (պրսկ.), գ. Երկար կոթով նիզակ։
ԱՇՏԵՆԱՒՈՐ, ա. Աշտէ կրող, աշտէով զինուած։
ԱՇՏԻՃԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ չոր (ուտելիքի մասին)։
ԱՇՏԻՃԱՆ, տե՛ս ԱՍՏԻՃԱՆ։
ԱՇՏՈՒՃ, տճոյ, ով, ա. Չոր, քարթու, ցամաք, առանց թացանի (հացի մասին)։
ԱՉԱԲԱՑ, մ. Բաց աչքերով։
ԱՉԱԳԱՐ, ա. Աչքերը հիւանդ, աչքացաւ ունեցող, տեսողութիւնը թուլացած։
ԱՉԱԳԵՂ, ոյ, ա. Գեղեցիկ աչքերով, գեղաչեայ։
ԱՉԱԼՈՒՐՋ, ա. 1. Վստահ, աներկիւղ, անկասկած, համարձակ, պարզերես։ 2. Զգօն, արթուն, ուշադիր։
ԱՉԱԼՐՋՈՒԹԻՒՆ, գ. Աչալուրջ լինելը։
ԱՉԱԽԻԼ, ա. Աչքերը տանջող, աչք հանող՝ խլող։
ԱՉԱԿԱՔԱՒ, ա. Աչքերը խաղացնող՝ շուռումուռ տուող։
ԱՉԱՄԷՋՔ, գ. Երկու աչքերի միջեւ եղած տարածութիւնը, աչքամէջ։
ԱՉԱՊԱՏԵԱԼ, ա. Աչքերը կապած։
ԱՉԱՌԱՆՔ, նաց, տե՛ս ԱՉԱՌՈՒԹԻՒՆ։
ԱՉԱՌԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. 1. Ակնածել, պատկառել։ 2. Աչառութիւն՝ երեսպաշտութիւն անել։
ԱՉԱՌՈՒ, ա. 1. Աչառութիւն անող, երեսպաշտ, կողմնապահ, մարդահաճ։ 2. Աչքը առնող՝ գրաւող, շլացնող։
ԱՉԱՌՈՒԹԻՒՆ, ԱՉԱՌՈՒՄՆ, գ. Աչառու լինելը, երեսպաշտութիւն, մարդահաճութիւն։
ԱՉԱՐՁԱԿ, ա. Աչքը ամեն կողմ դարձնող, աչքածակ, ագահ։
ԱՉԱՐՁԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Աչարձակ՝ աչքածակ՝ ագահ լինելը, վատ բաների հետամուտ լինելը, ագահութիւն, ցանկասիրութիւն։
ԱՉԱՑԱՒ, ի, աց, ա. 1. Աչքերը ցաւոտ՝ հիւանդ։ 2. Կոյր։ 3. գ. տե՛ս ԱՉԱՑԱՒՈՒԹԻՒՆ։
ԱԶԱՑԱՒՈՒ, տե՛ս ԱՉԱՑՈՒ։
ԱՉԱՑԱՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Աչքի ցաւ՝ հիւանդութիւն, աչքացաւ։
ԱՉԱՑՈՒ, ուի, աց, ա. Կոյր, աչազուրկ։
ԱՉԱՓՈՐ ԱՌՆԵԼ, Աչքերը փորել՝ հանել։
ԱՉԵԱՅ, ա. Աչք ունեցող, տեսնող։
ԱՉԵՂ, ա. Խոշոր ու գեղեցիկ աչքերով, աչագեղ։
ԱՉԵՂԷՆ, տե՛ս ԱՉԵԱՅ։
ԱՉԻԿ, յոգն. ԱՉԿՈՒՆՔ, գ. Աչքեր։ Աչկունքն էին արեգակունք (Խոր., Ա, 31)։
ԱՉՔ, (յոգն. ԱԿՆ1-ի), աչաց, գ. Տեսողութեան օրգան։
ԱՊ, (յուն.), 1. Բացառականը կազմող նախդիր՝ ի (յ) նախդրի նշանակութեամբ (յունաբան հեղինակների մօտ, օր. ապ ումեքէ, ապ իմեքէ, այսինքն՝ յումեքէ, յիմեքէ)։ 2. Նախածանց, որ բառին տալիս է ժխտողական իմաստ (օր. ապերախտ)։
ԱՊԱ, ապայի, յապա, յապայս, զապայս, առ ի յապայս, 1. ա. գ. Յետոյ գալիք՝ լինելիք, հետագայ, ապագայ։ 2. մ. Յետոյ, այնուհետեւ։ 3. շ. Ուրեմն, հետեւաբար։ 4. շ. Իսկ։
ԱՊԱԲԱԼՍԱՄՈՆ, տե՛ս ԲԱԼԱՍԱՆ։
ԱՊԱԲԱՂՍԱՄՈՆ, տե՛ս ԲԱԼԱՍԱՆ։
ԱՊԱԲԱՆ, ա. Պատասխանելու անկարող, անբան։
ԱՊԱԲԱՆԵԱԼ, ա. Անպատասխան մնացած, անխօս։
ԱՊԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ջատագովութիւն, պաշտպանութիւն, արդարացում։
ԱՊԱԲՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Տարաբնակութիւն, տարագնացութիւն, գաղթ (հրեաների ելքի մասին Եգիպտոսից)։
ԱՊԱԳԱՅ, ի, ից կամ այց, 1. ա. Յետոյ գալիք՝ լինելիք, հետագայ։ 2. գ. Յետոյ՝ հետագայ գալիք ժամանակը։
ԱՊԱԳՈՎ, ա. Ոչ գովելի, արհամարհելի։
ԱՊԱԳՈՎԱՆՔ, նաց, գ. Անարգանք, արհամարհանք։
ԱՊԱԳՈՎԵԼ, եցի, ն. Անարգել, պարսաւել։
ԱՊԱԳՈՎՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՊԱԳՈՎԱՆՔ։
ԱՊԱԳՈՐԾ, ա. Անգործ, անգործադրելի, չգործադրուած։
ԱՊԱԴԱՐՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Յետ դառնալը, երես դարձնելը, հրաժարուելը։
ԱՊԱ ԵԹԷ, շ. Ապա թէ, իսկ եթէ։
ԱՊԱԶԷՆ, ա. Զէնքից զուրկ, անզէն, տկար։
ԱՊԱ ԹԷ, տե՛ս ԱՊԱ ԵԹԷ։
ԱՊԱԹՈՅՆ, ա. Թոյնից զուրկ, անթոյն։
ԱՊԱԺԱՄ, ա. մ. Ժամանակից դուրս, անժամանակ, տարաժամ։
ԱՊԱԺԱՄԱՆ, ա. մ. 1. Անժամանակ, տարաժամ, ապաժամ։ 2. փխբ. Յետ ընկած, անպէտք, վատթար, անարգ։
ԱՊԱԺԱՄԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապաժաման լինելը, անպիտանութիւն, յոռիութիւն։
ԱՊԱԺԱՄԵԱՆ, ա. Դեռ ժամանակը չհասած, դեռահասակ, մատաղահաս։
ԱՊԱԺՈՅԺ, ժուժի, ժաւ, ա. 1. Անժուժելի, անտանելի, անդիմադրելի, մանաւանդ՝ արիւնաշաղախ, արիւնաթաթաւ։ 2. գ. Թափուող՝ հոսող արիւն, արիւնահոսութիւն, արիւնահեղութիւն։
ԱՊԱԺՈՒԺԱԽՈՀ, ա. Արիւնահեղութիւն խորհող՝ մտածող։
ԱՊԱԼԵՐ, ԱՊԱԼԵՐԿ, ա. Ամայի, անբերրի, անապատ, լերկ, ապառաժոտ։
ԱՊԱԽՈՒՐԵԼ, եցի, ն. Խոյրը գլխից վերցնել, գլխարկը հանել, գլուխը բանալ։
ԱՊԱԽՏ, ա. 1. Պիղծ, խոտելի, մերժելի, անպիտան։ 2. Անշնորհակալ, ապերախտ։ 3. Խարդախ, կեղծ։
ԱՊԱԽՏԱՐԱՐ, ա. Զանցառող, արհամարհող։
ԱՊԱԽՏԱՐՔ, (պհլ.), րաց, գ. 1. Աստղերով գուշակութիւն անելը, աստղահմայութիւն։ 2. Ձախորդ պատահար։
ԱՊԱԽՏԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Երախտիքը զանց առնող՝ արհամարհող, ապերախտ։
ԱՊԱԽՏԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի ապերախտ։
ԱՊԱԽՏԱՒՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Երախտիքը մոռացուել՝ արհամարհուել։
ԱՊԱԽՏԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապախտաւոր լինելը, ապերախտութիւն։
ԱՊԱԽՏԵԼ, տե՛ս ԱՊԽՏԵԼ։
ԱՊԱԽՏԻՔ, տեաց, գ. Երախտիքը չճանաչելը, ապերախտութիւն։
ԱՊԱԿԱԳՈՐԾ, ի, աց, ա. Ապակի՝ ապակեայ իրեր շինող, ապակեգործ։
ԱՊԱԿԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապակեգործ լինելը, ապակեայ իրեր շինելու արհեստը, ապակեգործութիւն։
ԱՊԱԿԱՆ, ա. Ապականուած, փչացած, անառակ։
ԱՊԱԿԱՆԱԲԵՐ, ա. Ապականութիւն բերող, ապականող։
ԱՊԱԿԱՆԱԳԻՐ, ա. Ապականուած գիր պարունակող, ապականութեան՝ մեղքերի գիր։
ԱՊԱԿԱՆԱԳՈՐԾ, ա. 1. Ապականութիւն գործող, խանգարիչ, վնասակար։ 2. Կեղտոտ գործեր կատարող, զազրագործ, պղծագործ։
ԱՊԱԿԱՆԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապականագործ լինելը, պղծագործութիւն։
ԱՊԱԿԱՆԱԼՈՅԾ, ա. Ապականող եւ քայքայող, մահաբեր։
ԱՊԱԿԱՆԱԼՈՒԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապականալոյծ լինելը, ապականութիւն, մահաբերութիւն։
ԱՊԱԿԱՆԱԾՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապականածին՝ ապականութիւնից ծնուած լինելը։
ԱՊԱԿԱՆԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՊԱԿԱՆԱՑՈՒ (1)։
ԱՊԱԿԱՆԱԿԻՐ, ա. Իր մէջ ապականութիւն կրող, ապականուած, ապականացու։
ԱՊԱԿԱՆԱԿԻՑ, ա. Ուրիշի հետ՝ միասին ապականուող։
ԱՊԱԿԱՆԱՍԷՐ, ա. Ապականութիւն սիրող, մեղսասէր, զազրասէր։
ԱՊԱԿԱՆԱՐԱՐ, տե՛ս ԱՊԱԿԱՆԱԳՈՐԾ։
ԱՊԱԿԱՆԱՑԵԱԼ, ա. Ապականուած, ապականութեամբ լի։
ԱՊԱԿԱՆԱՑՈՒ, ի, աց, ա. 1. Ապականուող, ապականութեան ենթակայ, եղծանելի, փչացող։ 2. Մահկանացու, անցաւոր։ 3. տե՛ս ԱՊԱԿԱՆԱԳՈՐԾ։
ԱՊԱԿԱՆԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Ապականիչ, ապականող։
ԱՊԱԿԱՆԵԼ, եցի, ն. 1. Աչքից հեռացնել, մէջտեղից վերացնել, կորցնել, անհետացնել, ջնջել, սպանել, ոչնչացնել։ 2. Փչացնել, եղծել, աւերել, խաթարել։ 3. Վարակել, վարակ տարածել։ 4. Պղծել, աղտեղել, անսուրբ դարձնել։ 5. Աղջկայ պատիւն արատաւորել՝ բռնաբարելով։
ԱՊԱԿԱՆԵԼԻ, տե՛ս ԱՊԱԿԱՆԱՑՈՒ։
ԱՊԱԿԱՆԻՉ, նչի, չաց, ա. Ապականող, փչացնող, եղծող, աւերիչ, խանգարիչ։
ԱՊԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աչքից հեռանալը, մէջտեղից վերանալը, աներեւոյթ լինելը, անհետանալը, կորչելը, կորուստ, կոտորած, մահ։ 2. Ապականելը, ապականուելը։
ԱՊԱԿԱՆՈՒՄՆ, նման, գ. Ապականուելը, ապականութեան ենթարկուելը։
ԱՊԱԿԱՏԱՐԱԶ, ա. Ապակու ձեւով՝ նմանութեամբ՝ յատկութեամբ։
ԱՊԱԿԵԱԿ, գ. Ապակէ փոքրիկ շիշ՝ գաւաթ։
ԱՊԱԿԵՂԷՆ, ա. 1. Ապակուց շինուած, ապակեայ, ապակէ։ 2. Ապակու նման։
ԱՊԱԿԷԳՈՐԾ, տե՛ս ԱՊԱԿԱԳՈՐԾ։
ԱՊԱԿԷԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՊԱԿԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ։
ԱՊԱԿԻ, (պրսկ.), կւոյ, կեաց, գ. 1. Կարծր՝ թափանցիկ՝ դիւրաբեկ նիւթ, որ ստացւում է մի քանի տեսակ նիւթերի խառնուրդի հալումով։ 2. Ապակեայ իրեր, ապակեղէն։ 3. Ապակէ շիշ, սրուակ։ Թէ յապակի սպիտակ ջուր արկեալ յարեւու ունիցիս, լուսաւորութեան արեւուն մտեալ ընդ սպիտակութիւն ապակւոյն՝ հուր ծնուցանէ (Եզնիկ)։ 4. Բաժակ, գաւաթ (գինու)։
ԱՊԱՀԱՐ, տե՛ս ԱՊԱՐԱՀ։
ԱՊԱՀԱՐԱԶԱՆ, տե՛ս ԱՊԱՀԱՐԶԱՆ։
ԱՊԱՀԱՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Ամսական՝ դաշտան ունենալ։
ԱՊԱՀԱՐԶԱՆ, (հին պրսկ.), ի, գ. Հրէական օրէնքով՝ մարդու կողմից կնոջն ապահարզան տալը, կնոջից բաժանուելը, ամուսնալուծութիւն։
ԱՊԱՀԱՐԿ, ա. գ. Հարկերից ազատ. հարկերից ազատութիւն։ (Ա Մակ. Ժ, 34, ԺԱ, 28)։
ԱՊԱՀԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ամսական՝ դաշտան ունենալը, դաշտան։
ԱՊԱՀԱՒԱՏ, ա. Անհաւատ կամ թերահաւատ, հաւատազուրկ։
ԱՊԱՀԻՒՊԱՏԻԿՈՍ, (յուն.), գ. Փոխհիւպատոս։
ԱՊԱՀՈՎ, տե՛ս ՅԱՊԱՀՈՎ։
ԱՊԱՁԱՅՆ, ա. Ձայնից զուրկ, անձայն, լուռ։
ԱՊԱՁԵՌՆ, ի, ից կամ աց, ա. Ձեռքը դատարկ, դատարկաձեռն, անօգնական, չքաւոր, աղքատ։
ԱՊԱՁԵՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապաձեռն լինելը, անօգնականութիւն, չքաւորութիւն։
ԱՊԱՂԱՍ, կամ ԱՊՂԱՍ (յուն.), գ. Փափկութեան օր, մեծ պասի այն օրերը, երբ, ոմանց կարծիքով, կարելի է պասի խստութիւնը մասամբ վերացնել՝ մեղմացնել փափուկ կերակուրներով։
ԱՊԱՇԱՒ, (պհլ.), գ. 1. Զղջում, ստրջանք։ 2. ա. Զղջալի, զղջական։ 3. Թշուառ, խղճալի, եղկելի։
ԱՊԱՇԱՒԱՆՔ, նաց, գ. 1. Սրտի ցաւ՝ ափսոսանք՝ զղջում արած վատ գործի համար, ապաշխարութիւն։ 2. Դժկամութիւն, ստրջանք, առհարկի կատարուած գործ։
ԱՊԱՇԱՒԵԼ, եցի, չ. ն. 1. Յետ կանգնել (վատ՝ չար գործերից)։ Ապաշաւեա՛ դու ի չարեացդ քոց (Գործք, Ը, 22)։ 2. Ափսոսանք՝ զղջում զգալ, ափսոսալ, զղջալ, փոշմանել, ցաւել։ 3. Խղճալ, կարեկցել, մեղքը գալ։
ԱՊԱՇԱՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապաշաւելը, ապաշաւանք։
ԱՊԱՇԽԱՐԱՆ, գ. Ապաշխարելու տեղ՝ միջոց։
ԱՊԱՇԽԱՐԵԼ, եցի, չ. ն. Գործած սխալների՝ յանցանքի՝ մեղքի համար զղջալ, ապաշխարանք կրել, ապաշաւել։
ԱՊԱՇԽԱՐՈՂԱԿԱՆ, ա. Ապաշխարութեան՝ ապաշխարողին վերաբերող՝ յատուկ, ապաշխարական։
ԱՊԱՇԽԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ապաշխարելը։ 2. Մեղքը քաւելու համար սահմանուած պատիժը՝ տոյժը, մեղքերի քաւութիւն, ապաշխարանք։
ԱՊԱՇՆՈՐՀ, ի, աց, ա. 1. Անշնորհակալ, ապերախտ։ 2. Որի շնորհը չի ճանաչուած, շնորհն անտեսուած։ 3. Շնորհազուրկ, անշնորհք, անպիտան, յոռի, վատթար։
ԱՊԱՇՆՈՐՀԵՆԻ, ա. (քեր.) Մակբայի մի տեսակը, յանդիմանական, նախատական։
ԱՊԱՇՆՈՐՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապաշնորհ լինելը, ապերախտութիւն։
ԱՊԱՇՈՒՔ, ա. Առանց պատուի՝ փառքի, անփառունակ։
ԱՊԱ ՈՒՐԵՄՆ, շ. 1. Ուրեմն, հետեւաբար, ուստի։ 2. մ. Յետոյ միայն, միայն դրանից յետոյ, ի վերջոյ։
ԱՊԱՋԱՆ, ա. Ջանք չթափող, անհոգ, իզուր ջանացող։
ԱՊԱՌԱԺ, ի, ից կամ աց, գ. ա. 1. Քարեղէն զանգուած, քարաժայռ, վէմ։ 2. Քարքարոտ, վիմուտ, առապար։ 3. Անհող, անբեր։ 4. Կարծր, շատ պինդ։ 5. փխբ. Խստասիրտ, քարասիրտ, անողոք։
ԱՊԱՌԱԺԱՀԱԼ, ա. Ապառաժները հալող։
ԱՊԱՌԱԺԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ապառաժ դառնալ, կարծրանալ։
ԱՊԱՌԱԺՈՒՏ, ա. 1. Ապառաժներով պատուած՝ ծածկուած, ապառաժոտ, քարքարոտ։ 2. Կարծր եւ ամուր, կարծրակուռ։
ԱՊԱՌՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. գ. 1. Յետոյ լինելիք՝ գալիք, ապագայ, հետագայ։ 2. (քեր.) Ապառնի ժամանակ։
ԱՊԱՌՈՒՄ, ա. 1. Վայրագ, դաժան, բիրտ, խիստ։ 2. Յանդուգն, անամօթ, անպատկառ, լիրբ, անզգամ, տմարդի։ 3. Չափից դուրս, չափազանց, սաստիկ։
ԱՊԱՍՈՎԹ, գ. Ապացոյց, օրինակ։
ԱՊԱՍՈՑԵԼ, ն. Բացասել, ժխտել, մերժել, “ոչ” ասել։
ԱՊԱՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Բացասում, ժխտում, մերժում։
ԱՊԱՍՏԱՆ, (պհլ.), ի, աց կամ ից, գ. 1. Պատսպարուելու՝ ամրանալու տեղ, ապաստան։ 2. Ապաւէն, հովանաւոր, պաշտպան։ 3. ա. Ապաստանած, վստահացած, յոյսը դրած։ 4. Վահան, ասպար։
ԱՊԱՍՏԱՆԱՊԱՀ, ա. Ապաստանում՝ ապահով տեղում պահուած։
ԱՊԱՍՏԱՆԵԼ1, եցի, ն. Վստահելով մէկին յանձնել, մէկի կամքին թողնել, ապաստան տալ։
ԱՊԱՍՏԱՆԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Ապաստան լինել, ապաւինել, վստահել։
ԱՊԱՍՏԱՆԻՉ, ա. Ապաստան տուող։
ԱՊԱՍՏԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապաստանելը, ապաւինելը, ապաւինութիւն։
ԱՊԱՍՏՈՒԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծու գոյութիւնը՝ աստուածութիւն չճանաչելը՝ չընդունելը, անաստուածութիւն։
ԱՊԱՏ, (պհլ.), գ. 1. Շէն՝ մարդաբնակ վայր։ 2. ա. Շէն, բնակելի։
ԱՊԱՏԵԼ, եցի, չ. Կտրելով զատել՝ բաժանել։
ԱՊԱՏՈՀՄ, ԱՊԱՏՈՀՄԻԿ, տե՛ս ԱՆՏՈՀՄ։
ԱՊԱՏՐՈՒԹԻՒՆ, գ. (յունաբանութեամբ) Բացատրութիւն, մեկնութիւն։
ԱՊԱՐԱՀ, (պրսկ.), ի, ից, ա. 1. Ամսական՝ դաշտան ունեցող։ 2. գ. Կնոջ ամսական, դաշտան։
ԱՊԱՐԱՀՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՊԱՀԱՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՊԱՐԱՆԱԶԱՐԴ, ա. Ապարանքի պէս զարդարուած կամ ապարանքներ զարդարող։
ԱՊԱՐԱՆՔ, (հին պրսկ.), նից կամ նաց, գ. 1. Արքայական կամ իշխանական մեծ եւ շքեղ տուն, պալատ։ 2. Ընդհանրապէս՝ տուն, բնակարան։
ԱՊԱՐԱՍԱՆ, (պհլ.), ի, ից, ա. Անսանձ, փխբ. անհնազանդ, անզուսպ, ըմբոստ, յանդուգն, անզգամ, անողոք։
ԱՊԱՐԱՍԱՆԱԲԱՐ, մ. Ապերասան կերպով, յանդգնաբար։
ԱՊԱՐԱՍԱՆԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Ապերասան դառնալ, ըմբոստանալ, չհնազանդուել, սանձարձակ լինել, անզգամանալ։
ԱՊԱՐԱՍԱՆՈՒԹԻՒՆ, ԱՊԱՐԱՍԱՆՈՒՄՆ, գ. Ապերասան լինելը, ապերասանելը։
ԱՊԱՐԹԱՆԱԿԱՆ, ա. Գոռոզ, հպարտ, յանդուգն։ (Ագ., 288)։
ԱՊԱՐԹԱՆԵԼ, ապըրթանել (պհլ.), չ. Յոխորտալ, գոռոզանալ, մեծամտել, փքուել։
ԱՊԱՐՀԱՅԻԿ, ա. Ապար աշխարհից, ապարհացի (գունդ)։
ԱՊԱՐՈՒՄ, րումք, ԱՊԱՐՈՒՄՆ, րմունք, մանց, գ. Վրանի ներքեւ կախուած ծայրերը. ծոպ, թոկ, լար, չուան։ (տե՛ս նաեւ ԱՊԱՒԱՆԴԱԿ)։
ԱՊԱՐՔՏԻԱՍ, (յուն.), տիոյ, գ. Հիւսիսային ցուրտ քամի։
ԱՊԱՐՕՇ, գ. Գլխի փաթոյթ։
ԱՊԱՑՈՅՑ, ցուցի, ից, գ. 1. Փաստ, փաստարկ, հաւաստիք։ 2. Ցուցադրութիւն, օրինակ։
ԱՊԱՑՈՒՑԱԿԱՆ, ա. Ապացուցելու ծառայող, ապացոյց պարունակող։
ԱՊԱՑՈՒՑՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՊԱՑՈՅՑ։
ԱՊԱՒԱՆԴԱԿ, գ. Վրանը կապելու՝ ամրացնելու պարան՝ չուան՝ թոկ՝ առասան։
ԱՊԱՒԱՌ, ի, աց, գ. Աղբ՝ մարդու կամ անասունի, կղկղանք, քակոր։
ԱՊԱՒԱՌԵԼ, եցի, ն. Դուրս թափել, մաքրել, լուանալ։
ԱՊԱՒԱՍԻԿ, տե՛ս ՊԱՅՈՒՍԱԿ։
ԱՊԱՒԱՐՏԱԿ, ի, աց, գ. Կնոջ արգանդ։
ԱՊԱՒԵԼ, տե՛ս ՅԱՊԱՒԵԼ։
ԱՊԱՒԷՆ, ւինի, նաց, գ. 1. Ապաստանելու տեղ, ապաստան, պատսպարան։ 2. Հովանաւոր, պահպանիչ, պաշտպան, օգնական։
ԱՊԱՒԻԺԵԼ, (իմ), չ. Դուրս վիժուել՝ թափուել։
ԱՊԱՒԻՆԵԼ1, եցի, ն. Ապաւինել տալ։
ԱՊԱՒԻՆԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Մէկի հովանաւորութեան՝ պաշտպանութեան տակ մտնել, ապաստանել։
ԱՊԱՒԻՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ապաւէն լինելը, ապաւինելը։ 2. Ապաւէն, ապաստան, պատսպարան, պաշտպանութիւն, օգնականութիւն։
ԱՊԱՔԷՆ, եղբ. Արդարեւ, յիրաւի, անշուշտ, իհարկէ։
ԱՊԱՔԷՆ ՑԱՊԱՔ, եղբ. Անշուշտ, անտարակոյս, իհարկէ։
ԱՊԱՔԻՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՊԱՔԻՆԵԼ։
ԱՊԱՔԻՆԵԼ, եցի, ն. 1. Բուժել, առողջացնել։ 2. Սփոփել, ամոքել։ 3. Փարատել, ցրել, վերացնել, հեռացնել։ 4. չ. Ապաքինուել, առողջանալ, լաւանալ։
ԱՊԱՔԻՆԻՉ, ա. Բուժիչ, փարատիչ, ամոքիչ։
ԱՊԱՔԻՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապաքինելը, ապաքինուելը։
ԱՊԵԼԻՈՏ, կամ ԱՊԵԼԻՕԴ (յուն.), գ. Արեւելեան քամի։
ԱՊԵՆԻԱԶ, (պհլ.), ա. 1. Կարիք՝ կարօտութիւն՝ պակասութիւն չունեցող, անկարօտ։ 2. Անսպառ։
ԱՊԵՐԱԽՏ, ի, ից, ա. 1. Երախտիքը մոռացող՝ չճանաչող, ոչ երախտագէտ, երախտամոռ։ 2. Որի երախտիքը չի ճանաչուել։
ԱՊԵՐԱԽՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի ապերախտ։
ԱՊԵՐԱԽՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապերախտ լինելը։
ԱՊԵՐԱՍԱՆ, տե՛ս ԱՊԱՐԱՍԱՆ։
ԱՊԵՐԱՍԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՊԱՐԱՍԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՊԵՐԴՄՆԱԿԱՆ, ա. (քեր.) Երդման ձեւով ժխտողական (մակբայի տեսակ)։
ԱՊԷՆԻԱԶ, տե՛ս ԱՊԵՆԻԱԶ։
ԱՊԻԴԱՏ, ա. Դատողութիւն անելու ընդունակութիւնից զուրկ, դատել չկարողացող։ Եւ զոմանս ապիդատս զուգակցեալ զրաբան չարիմացութեանն (Յհ. կթ., 147)։
ԱՊԻԶԱԿ, գ. Կրծքի վրայ կրելու զարդ։
ԱՊԻԿԱՐ, ա. Անկարող, անզօր, անձեռնհաս, տկար։
ԱՊԻԿԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապիկար լինելը, տկարութիւն։
ԱՊԻԿԻ, տե՛ս ԱՊԱԿԻ։
ԱՊԻՀԱՐԿԵԼ, եցի, ն. Հարկաւոր չհամարել, արհամարհել, պախարակել։
ԱՊԻՄԱԿ, (թերեւս պէտք է ուղղել՝ ԱՊԻԿԱՄ – պհլ.), ա. Անկամ, ծոյլ, թոյլ։
ԱՊԻՐԱՏ, (պհլ.), ի, ա. 1. Անտեղի, անյարմար, անպատշաճ, անվայել։ 2. Անիրաւ, անարդար, անզգամ, չար։
ԱՊԻՐԱՏԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ ապիրատ, անիրաւաբար, յանիրաւի։
ԱՊԻՐԱՏԱԽՕՍ, ա. Ապիրատ խօսող, չարալեզու։
ԱՊԻՐԱՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ապիրատ դառնալ, անիրաւութիւն՝ անզգամութիւն անել, չարանալ։
ԱՊԻՐԱՏԵԼ1, եցի, ն. Ապիրատութիւն՝ անիրաւութիւն գործել, վնասել։
ԱՊԻՐԱՏԵԼ2, (իմ), տե՛ս ԱՊԻՐԱՏԱՆԱԼ։
ԱՊԻՐԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապիրատ լինելը, անիրաւութիւն, չարութիւն, անզգամութիւն, անտեղիութիւն։
ԱՊԽՏԵԼ, եցի, ն. Ապուխտ դարձնել։
ԱՊՂԱՍ, տե՛ս ԱՊԱՂԱՍ։
ԱՊՇԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ապուշ դառնալ, ապուշանալ, յիմարանալ, ցնորուել։
ԱՊՇԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Ապուշ դառնալ, ուշքը կորցնել, ապուշանալ։ 2. Սաստիկ զարմանալ, ապուշ կտրել, ապշութեան վիճակի մէջ ընկնել։
ԱՊՇԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ապշութեան հասցնել, ապշեցնել։
ԱՊՇՈՊ, գ. Աղմուկ, յուզմունք, իրարանցում, շփոթմունք, խռովութիւն։
ԱՊՇՈՊԵԼ1, եցի, ն. Յափշտակել, շորթել, կորզել։
ԱՊՇՈՊԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Յուզուել, խռովուել, վրդովուել, շփոթուել, իրարանցման մէջ ընկնել։
ԱՊՇՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ապուշ լինելը, ուշքը կորցնելը։ 2. Ապշելը, սաստիկ զարմանալը, ապուշ կտրելը, շշմելը։
ԱՊՈՍԵԼ, տե՛ս ԱՊԱՍՈՑԵԼ։
ԱՊՈՍՄՆԵԼ, տե՛ս ԱՊԱՍՈՑԵԼ։
ԱՊՈՒԽՏ, գ. Չեփած եւ չորացրած միս՝ աղով եւ չամանով համեմուած։
ԱՊՈՒՀԻՒՊԱՏ, (յուն.), գ. Փոխհիւպատոս։ (Ասող., Բ, 6)։
ԱՊՈՒՂԱՅ, (ասոր.), ի, ից, գ. Մի տեսակ տիկ, որի մէջ ասորիները ձէթ լցնելով՝ Հայաստան էին բերում ծախելու։
ԱՊՈՒՇ, ա. Ուշքից զուրկ, չզգացող, թմրած, անմիտ։
ԱՊՈՒՌ, (պհլ.), գ. Աւար, կողոպուտ, թալան։
ԱՊՈՒՍԵԼ, տե՛ս ԱՊԱՍՈՑԵԼ։
ԱՊՈՒՍՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՊԱՍՈՒԹԻՒՆ։
ԱՊՌԱՆ, գ. Խոտի մանրուք՝ կտորտանք։
ԱՊՌԵԼ, եցի, ն. Թալանել, կողոպտել, յափշտակել։
ԱՊՍՊԱՐԵԼ, ԱՊՍՊՐԵԼ, (պհլ.), եցի, ն. 1. Տալ, յանձնել, փոխանցել, նուիրել, թողնել մէկին։ 2. Յանձնարարել, պատուիրել։
ԱՊՍՏԱՄԲ, (պհլ.), ի, աց կամ ից, ա. 1. Խռովարար, ընդվզող, ըմբոստ։ 2. փխբ. Չենթարկուող, տեղի չտուող։
ԱՊՍՏԱՄԲԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Ապստամբին՝ ապստամբութեան յատուկ՝ վերաբերող. ապստամբող։
ԱՊՍՏԱՄԲԱԿԻՑ, ա. Ապստամբի՝ ապստամբութեան ընկեր՝ մասնակից, համախոհ։
ԱՊՍՏԱՄԲԵԼ, եցի, չ. Ապստամբ դառնալ, գլուխ բարձրացնել, չհնազանդուել, ընդվզել, չենթարկուել, ըմբոստանալ։
ԱՊՍՏԱՄԲԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ապստամբել տալ, ապստամբ դարձնել, ապստամբութեան հրահրել, ոտքի հանել։
ԱՊՍՏԱՄԲԵՑՈՒՑԻՉ, ա. Ապստամբեցնող։
ԱՊՍՏԱՄԲՈՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՊՍՏԱՄԲԱԿԱՆ։
ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապստամբ լինելը, ապստամբելը։
ԱՊՏԱԿ, ի, աց, գ. Հարուած, որ ձեռքի ափով հասցւում է մէկի երեսին կամ ծնօտին։
ԱՊՏԱԿԱԼԻՑ ԱՌՆԵԼ, Ապտակել, ապտակելով ծեծել՝ խայտառակել։
ԱՊՏԱԿԱԿՈԾ ԱՌՆԵԼ, Ապտակելով ծեծել, ապտակել։
ԱՊՏԱԿԱՏՈՒ, ի, աց, ա. Ապտակ տուող, ապտակող։
ԱՊՏԱԿԵԼ, եցի, ն. Ապտակ տալ՝ հասցնել, ապտակելով ծեծել՝ տանջել։
ԱՊՏԱԿՈՒՄՆ, կման, գ. Ապտակելը, ապտակ տալը՝ ստանալը, ապտակով ծեծելը։
ԱՊՐԱՆՔ, նաց, գ. 1. Ազատուելը, փրկուելը, փրկութիւն. կեանք։ 2. Ապրելու՝ գոյատեւելու տեղ՝ վայր։
ԱՊՐԱՍԱՄ, տե՛ս ԲԱԼԱՍԱՆ։
ԱՊՐԱՑՈՒ, ա. Ապրեցնող, փրկող։
ԱՊՐԴՈՒՄ, ապարդում (պրսկ.), դմոյ, ով, գ. Ագետակի փոկ, ագեփոկ (ձիասարքի)։
ԱՊՐԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. 1. Փրկուել, ազատուել, պրծնել, կենդանի մնալ։ 2. ն. տե՛ս ԱՊՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՊՐԵՑՈՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՊՐԵՑՈՒՑՈՂԱԿԱՆ։
ԱՊՐԵՑՈՂԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՊՐԵՑՈՒՑՈՂԱՊԷՍ։
ԱՊՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, եցո՛, պբ. Փրկել տալ, ազատել, զերծել, պրծացնել, պահպանել, կենդանի պահել։
ԱՊՐԵՑՈՒՑԱՆՈՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՊՐԵՑՈՒՑՈՂԱԿԱՆ։
ԱՊՐԵՑՈՒՑԻՉ, ա. Փրկող, ազատող։
ԱՊՐԵՑՈՒՑՈՂԱԿԱՆ, ա. Փրկող, ազատող։
ԱՊՐԵՑՈՒՑՈՂԱՊԷՍ, մ. Իբրեւ փրկարար՝ ազատարար՝ կենարար։
ԱՊՐԹԱՆԱԿԱՆ, ա. Ապարթանող, գոռոզ, հպարտ, յանդուգն։
ԱՊՐԻԼ, (յուն.), գ. Տարուայ չորրորդ ամիսը։
ԱՊՐԻՇԻՄԻ, կամ ԱՊՐԻՇՄԻ, ա. Աբրեշումէ, մետաքսէ։
ԱՊՐԻՇՄԻ, ա. Աբրեշումէ, մետաքսէ։
ԱՊՐԻՇՈՒՄ, (պհլ.), գ. Մետաքս։
ԱՊՐՈՒՄՆ, րման, գ. Փրկուելը, փրկութիւն, ազատութիւն։
ԱՊՐՈՒՍՏ, գ. 1. տե՛ս ԱՊՐԱՆՔ։ 2. Ապրելու միջոցների ամբողջութիւնը։
ԱՋ, ոյ կամ ու, յաջէ կամ յաջմէ, գ. 1. Աջ ձեռքը։ 2. Աջ կողմը։ 3. ա. Աջ կողմի, աջակողմեան։
ԱՋԱԹԵՒ, ա. Աջ թեւում գտնուող, աջ։
ԱՋԱԿԱՆ, ա. Աջ, աջակողմեան։
ԱՋԱԿՈՂ, ի, ից, գ. Աջ կողմի կողը։
ԱՋԱԿՈՂՄ, 1. ա. Աջակողմեան։ 2. գ. Աջ կողմը։
ԱՋԱԿՈՂՄՆ, ման, գ. Աջ կողմը։
ԱՋԱԿՈՅՍ, տե՛ս ԱՋԱԿՈՂՄՆ։
ԱՋԱԿՑԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Աջակից լինել, օգնել, նպաստել, սատարել։
ԱՋԵԼ, եցի, ն. Հրաւիրուածին վերեւ կամ աջ կողմը նստեցնել։
ԱՋԻՆ, աջինք, ա. Աջ կողմի, աջակողմեան։
ԱՋՈՂ, ի, ա. 1. Յաջող, յարմար, լաւ, ուղիղ, դիւրին։ 2. Վարժ, հմուտ, ճարտար։
ԱՋՈՂԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի յաջող։
ԱՋՈՂԱԿ, ա. 1. Ձեռքից յաջողակ, ճարտար, հմուտ, վարժ։ 2. Յաջող, յարմար, լաւ։
ԱՋՈՂԱԿԱՆ, ա. Յաջողութիւն բերող, յաջողակ։
ԱՋՈՂԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Յաջողակ լինելը։
ԱՋՈՂԱՁԵՌՆ, ձեռք, ա. Ձեռքից յաջողակ, յաջող՝ հմուտ՝ ճարտար ձեռք ունեցող։
ԱՋՈՂԱՁԵՌՆԱԲԱՐ, մ. Հնարիմաց կերպով, ճարտարօրէն։
ԱՋՈՂԱՁԵՌՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի յաջողաձեռն։ (Խոր., Ա, 21)։
ԱՋՈՂԱՁԵՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Յաջողաձեռն լինելը, ճարպկութիւն, ճարտարութիւն։
ԱՋՈՂԵԼ, տե՛ս ՅԱՋՈՂԵԼ։
ԱՋՈՂՈՒԱԾ, ոյ, ոց, գ. Յաջողութիւն։
ԱՋՈՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ՅԱՋՈՂՈՒԹԻՒՆ։
ԱՋՈՅ, ա. Աջ, աջ կողմի, աջակողմեան։
ԱՋՈՒ, ա. Աջ, աջ կողմի, աջակողմեան։
ԱՌ1, ի, իւ, գ. 1. Առնելը, գրաւելը։ 2. Յափշտակելը, կողոպուտ, աւար։ 3. Շարժական գոյք, կահկարասի։
ԱՌ2, նխ. Գործածւում է հայցական, տրական, բացառական եւ գործիական հոլովների հետ։ 1. Հայցական հոլովի հետ արտայայտում է. ա) Դէպի, մօտ (սովորաբար անձ նշանակող բառերի հետ)։ Եկին առ նա։ Նի՛ստ առ իս։ բ) Համար, պատճառով, նպատակով (առանձին կամ ի նախդրի հետ)։ Առ սէր քո արարի։ Առ ի նիւթ վարդապետութեանն։ գ) Վերաբերմամբ, նկատմամբ, մասին։ Երկայնամիտ լե՛ր առ իս։ Եթէ առ մարմնաւորս այսպէս, որչափ եւս առաւել առ հոգեւորն (Եղիշէ)։ դ) Տրական հոլովի իմաստ։ Պատգամ յղեցին առ մարզպան։ ե) Իւրաքանչիւր, ամեն մի։ Տայ յիսուն սիկղ առ այր։ զ) Համարել, մի բանի տեղ դնել (ՈՒՆԵԼ (իմ) բայի հետ)։ Զնա առ աստուածս ունին։ 2. Տրական հոլովի հետ. ա) Պատճառով, կամ թարգմանւում է նախդրաւոր բառի բացառական հոլովով։ Առ տգիտութեան, առ նախանձու, առ ահի։ բ) Մօտ, մօտը։ Առ նման ագան, առ դրան։ գ) Առջեւը, ներկայութեամբ։ Ամբաստան եղեն առ արքայի։ 3. Բացառականի հետ (առանձին կամ ի նախդրով). ա) Համար, նպատակով։ Առ ի չջրելոյ զուխտն։ բ) Պատճառով։ Առ ի չգոյէ հիւթոյ երկրին։ գ) Միայն բացառականի իմաստ։ Եւ լիցի փախստական առ ի ձէնջ։ 4) Գործիականի հետ. ա) Տեղ՝ մի բանի մօտ լինելը, մօտաւոր տեղը, մօտերքը, մօտով։ Առ կաղնեաւն, առ լերամբ, առ եզերբ, առ նովաւ։ բ) Ժամանակ, օրօք։ Առ Շամիրամաւ, առ ջրհեղեղաւն, առ նախնեօք, առ մեօք։ գ) Համեմատութեամբ։ Զի՞նչ է յարդ առ ցորենով։ դ) Վրայ, յաւելուածով, հանդերձ։ Եթէ առցես զկանայս առ դստերօք իմովք։ Առ այսոքիւք։
ԱՌԱԳԱՍՏ, ի, ից կամ աց, գ. 1. Վարագոյր։ 2. փխբ. Մի բան թաքցնելու՝ ծածկելու՝ ծածուկ պահելու միջոց, ծածկոյթ, քօղ։ 3. Նորահարսի եւ փեսայի համար առանձնացուած ներքնասենեակ՝ ննջարան, հարսնարան։ 4. Նաւի առագաստ։ 5. (կզմխս.) Թաղանթ, որ բաժանում է մարմնի մի գործարանը միւսից։
ԱՌԱԳԱՍՏԱԲԱՐ, մ. Վարագուրելով, ծածկաբար, ոչ պարզօրէն։
ԱՌԱԳԱՍՏԱՁԵՒ, ա. մ. Առագաստի ձեւ ունեցող, առագաստի ձեւով։
ԱՌԱԳԱՍՏԱՆՈՒԷՐ, ա. Հարսանեկան՝ ամուսնական առագաստին նուիրուած, առագաստ մտնող (հարս)։
ԱՌԱԳԱՍՏԱՍՊԱՍ, ի, աց, ա. գ. Հարսանեկան առագաստին սպասաւորող, փեսաւէր, մակար։
ԱՌԱԳԱՍՏԱՓԱԿ, ա. Առագաստներով շրջափակուած՝ պատած։
ԱՌԱԳԱՍՏԱՓԱՐ, ա. Նաւի առագաստին փարուող, համընթաց (քամի)։
ԱՌԱԳԱՍՏԵԼ, եցի, ն. 1. Առագաստ քաշել, առագաստով պատսպարել՝ ծածկել, վարագուրել։ 2. փխբ. Վարագուրել, քօղարկել, թաքցնել. մթնեցնել։ 3. Նաւի առագաստները բացել։
ԱՌԱԳԱՍՏԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Հարսանեկան առագաստի մէջ առնել։
ԱՌԱԳԱՍՏԻԿ, տե՛ս ԱՌԱԳԱՍՏ։
ԱՌԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Կից՝ առընթեր գրութիւն, մեկնաբանութիւն, ճառ։
ԱՌԱԴՐԵԼ, եցի, ն. Առընթեր՝ մօտը դնել, աւելացնել, կցել։
ԱՌԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՌԴՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌԱԹՈՒՐ, կամ ԱՌ ԱԹՈՒՐ, մ. Ոտքի տակ, ոտնատակ անելով՝ տալով, կոխկրտելով։
ԱՌԱԾ, ի, ից, կամ ոյ, ոց, գ. 1. (կրօն.) Աստուածային պատգամ՝ սպառնալիք՝ յայտնութիւն, երկնային ներշնչում, տեսիլ։ 2. Կարճ՝ իմաստալից ասացուածք։ 3. Հարուած, խոցուածք, վէրք։
ԱՌԱԾԱՆԵԼ, (իմ), ԱՌԱԾԵԼ (իմ), չ. Ինքն իր վրայ շուռ գալ, պտոյտ գալ, յետ դառնալ։
ԱՌԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Առածելը, պտոյտ գալը։
ԱՌԱԿ, ի, աց, գ. 1. Արձակ կամ չափածոյ համառօտ այլաբանական ստեղծագործութիւն՝ բարոյախօսական բովանդակութեամբ։ 2. Մթին՝ անհասկանալի՝ դժուարիմաց ասացուած, առեղծուած, հանելուկ։ 3. Օրինակ, նմանութիւն, նախատիպ։ 4. Ասացուածք, առած։ 5. Ծանակ, նշաւակ, նախատինք, խայտառակութիւն։ 6. ա. Խայտառակ։
ԱՌԱԿԱԲԱՆ, տե՛ս ԱՌԱԿԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌԱԿԱԲԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՌԱԿԱԽՕՍԵԼ։
ԱՌԱԿԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Առակներով խօսելը, առակներ պարունակող խօսք։
ԱՌԱԿԱԳԻՐ, գ. Առակներ գրող՝ շարադրող (յատկապէս Սողոմոն թագաւորը, որ գրել է “Գիրք առակաց”)։
ԱՌԱԿԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առակներ գրելը։ 2. Գրուած առակ։
ԱՌԱԿԱԽՕՍ, ա. 1. Առակ պատմող, առակներով խօսող։ 2. Առակին յատուկ, առակաւոր։
ԱՌԱԿԱԽՕՍԵԼ, չ. ն. Առակով՝ այլաբանօրէն խօսել՝ ասել։
ԱՌԱԿԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Առակով՝ այլաբանօրէն խօսելը։
ԱՌԱԿԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՌԱԿԱՒՈՐ։
ԱՌԱԿԱԿԵՐՊԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Առակով՝ այլաբանօրէն նմանուել՝ յարմար գալ՝ տեղին լինել։
ԱՌԱԿԱՀԱՐՑՈՒԱԾ, գ. Առակի ձեւով հարց, առեղծուած, հանելուկ։
ԱՌԱԿԱՅՔ, յից, գ. Առաջիկայ լինելութիւնները, լինելիք։
ԱՌԱԿԱՆԵԼ, եցի, ն. Ծածկել, փակել, գոցել։
ԱՌԱԿԱՆԻ, գ. յոգն. Առակներ։
ԱՌԱԿԱՆՔ, նաց, գ. 1. Ամօթ, խայտառակութիւն, նշաւակութիւն։ 2. Խայտառակելը, խայտառակուելը։ 3. Սեռական օրգաններ, ամօթոյք։
ԱՌԱԿԱՊԱՏՈՒՄ, ա. Առակներ պատմող, առակներով խօսող, առակախօս։
ԱՌԱԿԱՊԷՍ, մ. Առակի ձեւով, մութ կերպով, այլաբանօրէն։
ԱՌԱԿԱՐԿՈՒ, ի, աց, ա. գ. Առակ մէջ բերող, առակ ասող, առակախօս։
ԱՌԱԿԱՒՈՐ, ի, աց, ա. 1. Առակի ձեւ՝ բնոյթ ունեցող, այլաբանական, խորհըրդաւոր։ 2. Խայտառակ եղած, մեղադրանքի՝ նախատինքի ենթարկուած։
ԱՌԱԿԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. Առակով՝ այլաբանօրէն նշանակել՝ արտայայտել՝ ակնարկել։
ԱՌԱԿԵԼ, եցի, ն. 1. Առակ ասել, առակ մէջ բերել, առակով խօսել։ 2. Առակով՝ այլաբանօրէն նշանակել՝ արտայայտել, նմանեցնել, յարմարեցնել, ներկայացնել։ Այլք ի սատանայ առակեցին զվիշապն (Եզնիկ)։ 3. Ցոյց տալ, նշանակել, բացատրել։ 4. Խայտառակել, ամօթոյքը բաց անել՝ մերկացնել։ 5. Նշաւակել, նախատել։
ԱՌԱԿՈՒՄՆ, կման, գ. 1. Առակ ասելը, առակաբանութիւն։ 2. Խայտառակելը, խայտառակութիւն։
ԱՌԱԿՌՈՒՆՔ, գ. Հակառակութիւն։
ԱՌԱԿՕՐԻՆԱԿ, ա. Առակի ձեւ՝ բնոյթ ունեցող, առակաւոր, խորհրդաւոր։
ԱՌԱՄՍԵԱՅՔ, գ. Կանանց ամսականը, դաշտան։
ԱՌ ԱՅԺՄ, տե՛ս ԱՅԺՄ-ի տակ։
ԱՌ ԱՆԳԱՄ ՄԻ, տե՛ս ԱՆԳԱՄ-ի տակ։
ԱՌԱՆԿԱՆԵԼ, (իմ), կայ, չ. Պատահել, հանդիպել, տեղի ունենալ։
ԱՌԱՆՁԻՆ, կամ ԱՌԱՆՁԻՆՆ, ա. մ. 1. Իր անձի համար, յատուկ իր համար, սեփական, մասնաւոր։ 2. Ինքն իրեն, ինքնին, իւրովի։ 3. Զատ, առանձնացած, ուրոյն, մեկուսի, անջատ։ 4. Ուրիշ, տարբեր։ 5. Մենակ, միայնակ։
ԱՌԱՆՁՆԱԲԱՐ, մ. Առանձին կերպով, առանձին-առանձին։
ԱՌԱՆՁՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի առանձին՝ մասնաւոր։
ԱՌԱՆՁՆԱԳՈՐԾ, ա. Իրեն միայն յատուկ գործ կատարող, առանձնայատուկ։
ԱՌԱՆՁՆԱԿ, ա. 1. Առանձին, յատուկ, մասնաւոր, սեփական։ 2. մ. Առանձին կերպով, ինքնիրեն։
ԱՌԱՆՁՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Իր անձին վերաբերող, իրեն յատուկ, սեփական, անձնական, մասնաւոր։ 2. Զատուած։ 3. Անմասն, անբաժին։ 4. Առանձնացած, մեկուսացած, միայնակեցական։ 5. մ. Առանձնաբար։
ԱՌԱՆՁՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առանձնական լինելը, ստացուածքի՝ տան եւն սեփականութիւն։ 2. Միայնակեցութիւն։
ԱՌԱՆՁՆԱԿԱՑ, ա. Առանձին ապրելու յարմարեցրած։
ԱՌԱՆՁՆԱԿԻ, տե՛ս ԱՌԱՆՁՆԱԲԱՐ։
ԱՌԱՆՁՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՌԱՆՁՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌԱՆՁՆԱՅԻՆ, տե՛ս ԱՌԱՆՁՆԱԿԱՆ։
ԱՌԱՆՁՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Զատուել, բաժանուել, անջատուել, մեկուսանալ։ 2. Զանազանուել, տարբերուել։ 3. Անմասն՝ օտար մնալ։
ԱՌԱՆՁՆԱՊԷՍ, մ. 1. Առանձին՝ յատուկ կերպով, յատկապես, մասնաւորապէս, որոշակի, առանձնակի։ 2. Միայնակ։
ԱՌԱՆՁՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Առանձնացնել, մեկուսացնել։
ԱՌԱՆՁՆԱՒՈՐ, ա. (ածբ.) Անձնաւորուած, անձ ունեցող։
ԱՌԱՆՁՆԱՒՈՐԱԿԱՆ, ա. Յատուկ, սեփական, առանձնական։
ԱՌԱՆՁՆԱՒՈՐԱԿԻՑ, ա. (ածբ.) Ուրիշի նման յատուկ անձնաւորութիւն ունեցող, գոյակից, էակից։
ԱՌԱՆՁՆԱՒՈՐԱՊԷՍ, մ. (ածբ.) Իբրեւ առանձին՝ յատուկ՝ զատ անձնաւորութիւն։
ԱՌԱՆՁՆԱՒՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. (ածբ.) Անձնաւորուել, իբրեւ առանձին՝ յատուկ անձ ներկայանալ։
ԱՌԱՆՁՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առանձին՝ ուրոյն՝ սեփական յատկութիւն՝ յատկանիշ, առանձնայատկութիւն։ 2. Առանձին անձ լինելը, անձնաւորութիւն, անհատականութիւն։
ԱՌԱՆՁՆԵԼ, եցի, ն. Յանձն առնել, ստանձնել։
ԱՌԱՆՁՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Առանձնայատկութիւն, զանազանութիւն։
ԱՌԱՆՑ, նխդ. (պահանջում է սեռ. հոլովով խնդիր), Ցոյց է տալիս բացասում՝ չլինելը, չունենալը նշ.։ 2. Դուրս, արտաքոյ, անմասն։ Առանց աստուծոյ կամաց ի ծառոյն ճաշակել (Եզնիկ)։ 3. Ունի ան ժխտական ածանցի իմաստ։ Այր առանց պաճուճանաց (անպաճոյճ)։
ԱՌԱՆՑԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՌԱՆՑԻԿ։
ԱՌԱՆՑԱՆԵԼ, անցի կամ անցայ, չ. 1. Չափից՝ սահմանից անցնել, հնանալ։ 2. Ժամանակը՝ տարիքն անցնել, շատ ծերանալ, զառամել։ 3. Զառանցել, բանդագուշել, ցնորական բաներ խօսել։
ԱՌԱՆՑԱՆՔ, գ. Զառանցելը, զառացանք, բանդագուշանք։
ԱՌԱՆՑԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Զառանցելը, զառացանք, բանդագուշանք։
ԱՌԱՆՑԻԿ, ա. Զառանցական, ցնդաբանական, մտացածին։
ԱՌԱՆՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Մօտակայ բանի մօտից այն կողմն անցնելը՝ դուրս ցցուելը։
ԱՌԱՆՑՔ, ցից, ցիւք, գ. 1. Անցք, անցնելու համար թողած ազատ՝ դատարկ տեղ։ 2. Ագոյց, ցցուածք։ 3. Նիգ։ 4. Լիսեռ։
ԱՌԱՇՈԳ, տե՛ս ԱՌՈՇՈԳԻ։
ԱՌ ԱՉՍ, ԱՌ ԱՉՕՔ, տե՛ս ԱՉՔ-ի տակ։
ԱՌԱՉՕՔՈՒԹԻՒՆ, գ. Երեւութական՝ երեւակայական լինելը։
ԱՌ ԱՊԱ, մ. Յետագայում։ Եւ ոչ խառն ի խուռն ինչ առնէ, թէ առ ապա զղջանայցէ եւ եղծանիցէ զստեղծուածն իւր (Եզնիկ, 163)։
ԱՌԱՊԱԳԱՅ, ի, ից, ա. գ. Յետոյ գալիք՝ լինելիք, ապագայ։
ԱՌԱՊԱՐ, ի, աց, ա. գ. Քարքարոտ, խորդուբորդ, անհարթ, անկոխ (տեղ)։
ԱՌԱՊԱՐԱՁՈՐ, ա. Որտեղ քարքարոտ ձորեր կան։
ԱՌԱՊԱՐԱՍԷՐ, ա. Առապար՝ ապառաժոտ վայրեր սիրող, առապարներում ապրող։
ԱՌԱՊԱՐԻՆ, ա. Առապարին յատուկ, առապարային, առապար տեղերում բուսնող (ծառի մասին)։
ԱՌԱՊՈՒՐ, տե՛ս ԱՌ ԵՒ ԱՊՈՒՐ (ԱՌ1-ի տակ)։
ԱՌԱՋ, ոյ, առաջք, առաջս, գ. 1. Առջեւի կողմը, երեսի հանդէպ։ 2. Մի տեղի կամ բանի սկիզբ։ 3. Ճիւղ, մաս։ Անտի բաժանի ի չորս առաջս (Ծննդ., Բ, 10)։
ԱՌԱՋԱԲԱՆ, տե՛ս ՅԱՌԱՋԱԲԱՆ։
ԱՌԱՋԱԳԻՐ, ա. Առաջուց գրուած՝ գրող։ (Ագ., 247)։
ԱՌԱՋԱԴԻՐ, դրի, րաց, ա. 1. (քեր.) Առջեւից՝ սկզբից դրուած՝ դրուող, նախադաս։ 2. գ. Մատուցուող նուէր՝ ընծայ։
ԱՌԱՋԱԴՐԵԼ, եցի, ն. Յայտնի դարձնել, յայտարարել, հրապարակել։
ԱՌԱՋԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Նուէրների մատուցելը, մատուցուող նուէր՝ ընծայ։ 2. Դիտաւորութիւն, նպատակ։ 3.Դասաւորութիւն, կարգ։ 4. Առաջարկելը, առաջարկութիւն։ 5. (քեր.) Առաջադիր՝ նախադաս լինելը։
ԱՌԱՋԱԽԱՂԱՑ, տե՛ս ՅԱՌԱՋԱԽԱՂԱՑ։
ԱՌԱՋԱԽՕՍ, գ. ա. Հարսնախօսութեան միջնորդ։
ԱՌԱՋԱԾԻՆ, ա. 1. Առաջին անգամ ծնող, առաջին ծնունդն ունեցող։ 2. տե՛ս ԱՆԴՐԱՆԻԿ։
ԱՌԱՋԱԿԱՅ, ա. գ. 1. Առաջը կամ մօտը՝ առաջին տեղը կանգնող՝ կանգնած, գլխաւոր պաշտօնեայ, խորհրդական, վերակացու, պարագլուխ։ 2. Առջեւի կողմը, առաջակողմ, առջեւը։ 3. տե՛ս ԱՌԱՋԻԿԱՅ։
ԱՌԱՋԱԿԱՑ, տե՛ս ԱՌԱՋԱԿԱՅ (1)։
ԱՌԱՋԱԿԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առաջակաց լինելը, գլխաւորութիւն։ 2. Առաջարկութիւն։
ԱՌԱՋԱՀԱՍ, տե՛ս ՅԱՌԱՋԱՀԱՍ։
ԱՌԱՋԱՁԱՅՆ, ա. Առաջուց՝ նախապէս ասուած։ (Ագ., 347)։
ԱՌԱՋԱՁԻԳ, ա. Դէպի առաջ ձգուած, երկայնաձեւ։
ԱՌԱՋԱՄԱՍՆ, տե՛ս ՅԱՌԱՋԱՄԱՍՆ։
ԱՌԱՋԱՆԻՒԹ, գ. Սկզբնական նիւթ, աղբիւր (պատմութեան), սկզբնաղբիւր։
ԱՌԱՋԱՊԱՀ, ի, աց, ա. գ. 1. Զօրքի առջեւից գնացող եւ առաջաւոր դիրքը պաշտպանող, առջեւից մարտեր վարող, առաջամարտիկ։ 2. Պահապան, ժամապահ, գիշերապահ։
ԱՌԱՋԱՊԱՀԵՍՏ, նոյնն է՝ ԱՌԱՋԱՊԱՀ։
ԱՌԱՋԱՊՏՈՒՂՔ, գ. յոգն. Նախընծայ երախայրիք, առաջին պտուղ՝ բերք՝ արգասիք։
ԱՌԱՋԱՍՏԵՂԾ, տե՛ս ՆԱԽԱՍՏԵՂԾ։
ԱՌԱՋԱՏԱՐՓ, ա. Առաջին ցանկացող՝ փափագող։
ԱՌԱՋԱՏԵՍՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ՅԱՌԱՋԱՏԵՍՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌԱՋԱՐԿ, գ. Առաջարկութիւն անող, առաջարկող, առաջնորդ։
ԱՌԱՋԱՐԿԵԱԼ, ելոյ, ա. Առաջադրուած, առաջարկուած, մտադրուած։
ԱՌԱՋԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առաջարկելը։ 2. Դիտաւորութիւն, մտադրութիւն, նպատակադրում։ 3. Առաջ տանելը, գործադրելը, իրագործելը։ 4. Գործ, ձեռնարկութիւն։ 5. Առաջարկուած խօսք, խնդիր, հանելուկ, առեղծուած։ 6. (տրամ.) Ամփոփ ձեւակերպուած սկզբունք։ 7. Առաջ բերուած՝ արտադրուած իր։ 8. Սփածանելիք, ծածկոց։
ԱՌԱՋԱՐԿՈՒՄՆ, կման, գ. 1. Առաջարկելը, առաջարկուելը։ 2. Դիտաւորութիւն, մտադրութիւն, նպատակադրում։
ԱՌԱՋԱՒՈՐ, ի, աց, ա. 1. Առաջինը, սկզբինը, նախկինը։ 2. Առաջին պտուղ, երախայրիք։ 3. Առաջը դրուած։ 4. Առաջին տեղը կանգնած՝ գրաւող, գլխաւոր, պարագլուխ։ 5. Առջեւից ընթացող, սուրհանդակ։
ԱՌԱՋԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Նուիրուած առաջին պտուղ, երախայրիք։ 2. Գերիշխանութիւն, տիրապետութիւն, առաջնորդութիւն։
ԱՌԱՋԵԱՅՔ, ջէից, տե՛ս ԱՌԱՋԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ (1)։
ԱՌԱՋԵԱՒ, մ. Առջեւ, առաջը, դիմացը։
ԱՌԱՋԵԼ, տե՛ս ՅԱՌԱՋԵԼ։
ԱՌԱՋԵՒ, տե՛ս ԱՌԱՋԵԱՒ։
ԱՌԱՋԸՆԹԱՑ, տե՛ս ՅԱՌԱՋԸՆԹԱՑ։
ԱՌԱՋԹԱՐԳՄԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Առաջին՝ սկզբում եղած թարգմանութիւն։ (Թէոդ.)։
ԱՌԱՋԻ1, ա. Առաջին, սկզբինը, նախկինը։
ԱՌԱՋԻ2, նխդ. (պահանջում է սեռ. հոլովով խնդիր), 1. Առջեւ, առաջը, դիմաց, հանդէպ, դէմուդէմ։ 2. Առջեւից։ 3. Դէմ, ընդդէմ, հակառակ։ 4. Աչքի առաջ, ներկայութեամբ, աչքում։ 5. մ. Առջեւը, առաջը, առջեւից, դիմացը, դիմացից եւն։
ԱՌԱՋԻԱԿԱՑ, ա. Առաջը՝ դէմ յանդիման կանգնող։
ԱՌԱՋԻԿԱՅ, ի, ից, ա. 1. Մերձակայ, մօտակայ, ներկայ։ 2. Մօտ ապագայում լինելիք՝ կատարուելիք՝ տեղի ունենալիք, ապագայ։
ԱՌԱՋԻԿՈՂՄԱՆԷՔ, գ. յոգն. Առաջի՝ առջեւի կողմում եղածները, առաջակողմեանները։
ԱՌԱՋԻՆ, ջնոյ, ջնմէ, ջնոց, թ. ա. 1. Առաջինն ըստ կարգի՝ ժամանակի՝ տեղի՝ աստիճանի՝ դրութեան, սկզբինը, սկզբնական, նախնական, հնագոյն, ամենավերին, բարձրագոյն։ 2. Անդրանիկ, առաջնեկ։ 3. Երախայրիք։ 4. Գլխաւոր, պատուաւոր։ 5. Ամենալաւ, ամենագովելի, առաջնակարգ։ 6. Առջեւի կողմում եղող։ 7. տե՛ս ՅԱՌԱՋՆՈՒՄՆ։
ԱՌԱՋՆԱԳՈՅՆ, ա. Ամենից առաջինը, ամենագլխաւոր, գլխաւորագոյն։
ԱՌԱՋՆԱԾԻՆ, ա. 1. Անդրանիկ զաւակ բերող, առաջին զաւակը ծնող։ 2. Սկզբնապէս ծնող (հայր)։
ԱՌԱՋՆԱԿ, ա. 1. Առաջին, նախկին, սկզբնական։ 2. Առաջնորդ, իշխող, տէր։
ԱՌԱՋՆԱԿԱՆ, ա. գ. 1. Առաջնորդ, գլխաւոր, իշխան։ 2. Իշխանական, առաջնորդական։
ԱՌԱՋՆԱԿՈՒԼ, ա. 1. Առաջուց կլանող։ 2. Առաջուց կուլ տրուած։
ԱՌԱՋՆԱՃԱՇԱԿ, ա. Առաջին անգամ ճաշակուած՝ կերուած, կամ առաջին անգամ ճաշակող։
ԱՌԱՋՆԱՅԻՆ, ա. Առաջին, սկզբնական։
ԱՌԱՋՆԱՊԱՀ, տե՛ս ԱՌԱՋԱՊԱՀ։
ԱՌԱՋՆԱՊԱՏՈՒՄ, ա. Նախապէս՝ առաջուց պատմուած, նախապատում։
ԱՌԱՋՆԱՊԱՐԳԵՒ, ի, գ. Առաջին պարգեւ, երախայրիք։
ԱՌԱՋՆԱՊԷՍ, տե՛ս ՆԱԽԿՆԱԲԱՐ։
ԱՌԱՋՆԱՊՏՈՒՂՔ, տե՛ս ԵՐԱԽԱՅՐԻՔ։
ԱՌԱՋՆԱՍՏԵՂԾ, ա. Ամեն բանից առաջ՝ առաջինը ստեղծուած, նախաստեղծ։
ԱՌԱՋՆԱՍՏԵՂԾՈՒԱԾ, ա. Ամեն բանից առաջ՝ առաջինը ստեղծուած, նախաստեղծ։
ԱՌԱՋՆԱՍՔԱՆՉ, ա. Հրաշքների մէջ առաջինը։
ԱՌԱՋՆԱՏԵՍ, ա. Առաջուց՝ նախապէս տեսնուած, հին։
ԱՌԱՋՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Առաջինը լինելը, նախապատուութիւն, գլխաւորութիւն։
ԱՌԱՋՆԵՐՈՐԴ, տե՛ս ԱՌԱՋՆՈՐԴ1։
ԱՌԱՋՆՈՐԴ1, ի, թ. ա. Առաջին։
ԱՌԱՋՆՈՐԴ2, ի, աց, գ. 1. Ճանապարհ ցոյց տուող, ուղեցոյց։ 2. Ղեկավար, պարագլուխ։ 3. Առաջին դիրքը գրաւող, իշխանաւոր, վերակացու, կառավարիչ, պետ։ 4. Կնքահայր։ 5. Գրքի հեղինակ, մատենագիր, մեկնիչ։ 6. Սկզբնապատճառ։
ԱՌԱՋՆՈՐԴԱԳՈՅՆ, ա. գ. Գլխաւոր առաջնորդ, առաջնորդապետ։
ԱՌԱՋՆՈՐԴԱԿԱՆ, ա. Առաջնորդին յատուկ՝ վերաբերող, առաջնորդող։
ԱՌԱՋՆՈՐԴԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Առաջնորդական իշխանութիւն՝ պատիւ, առաջնորդելու կարողութիւն։
ԱՌԱՋՆՈՐԴԱՊԵՏ, ի, աց, ա. գ. Գլխաւոր պետ եւ առաջնորդ։
ԱՌԱՋՆՈՐԴԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Առաջնորդ լինել սիրելը, իշխանասիրութիւն։
ԱՌԱՋՆՈՐԴԵԼ, եցի, չ. Առաջնորդ՝ ուղեցոյց լինել, ճանապարհ ցոյց տալ, ղեկավարել, գլխաւորել, վարել։
ԱՌԱՋՆՈՐԴԻՉ, ա. գ. Որ առաջնորդում է, առաջնորդող։
ԱՌԱՋՆՈՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առաջնորդելը։ 2. Առաջնորդ լինելը։
ԱՌԱՋՈՅ, ա. մ. 1. Առջեւը եղածը, առջեւի, դիմացի։ 2. Առջեւից, առջեւի կողմից։ 3. Շատ շուտով, մօտ ապագայում։ 4. Նոյն ժամին՝ պահին, իսկոյնեւեթ։
ԱՌԱՋՈՒ, 1. ա. Աւելի առաջ եղած, նախկին, առաջուայ։ 2. մ. Առաջուայ ժամանակ, նախկինում։
ԱՌԱՋՈՒՍՏ, մ. 1. Առաջուց, առաջուայ ժամանակ։ 2. Առջեւից, առջեւի կողմից։
ԱՌԱՋՔ, տե՛ս ԱՌԱՋ։
ԱՌԱՍԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Հասարակ (անուն)։ 2. Կոչական (բառ)։ 3. Հանդիսաւոր (խօսք, երգ)։
ԱՌԱՍԱՆ, (պրսկ.), ի, աց կամ ից, գ. Թոկ, պարան, չուան (սովորաբար՝ բարակ), քուղ, լար։
ԱՌԱՍԱՆԵԼ1, եցի, ն. Առասանով ձգել՝ քաշել։
ԱՌԱՍԱՆԵԼ2, եցի, ն. Արտասանել, ճառել, խօսել։
ԱՌԱՍԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ասացուածք, խօսք, ճառ։ 2. Արտասանութիւն, առոգանութիւն։
ԱՌԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Մէկին ուղղուած ասացուածք՝ խօսք՝ ճառ։ 2. Անուանելը, անուանակոչութիւն։
ԱՌԱՍԵԼ, ասացի, ն. Անուն տալ, անուանել, յորջորջել, կոչել, ասել։
ԱՌԱՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Կոչում, յորջորջում, անուանադրութիւն։ 2. Ասացուածք, խօսք, ճառ։ 3. Բառ, խօսքի մաս։
ԱՌԱՍՊԵԼ, ի, աց, կամ լիք, լեաց, գ. 1. Անուանական՝ չափազանցուած՝ մտացածին՝ շինծու պատմական զրոյց՝ պատմութիւն։ 2. Ժողովրդական զրոյց՝ աւանդութիւն. վիպասանական երգ։ 3. Առակ։ 4. Առած։ 5. Առեղծուած, հանելուկ։ 7. Ծաղրի առարկայ։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԲԱՆ, ի, ից կամ աց, գ. ա. 1. Առասպել պատմող (գրաւոր կամ բանաւոր), առասպելախօս։ 2. Առասպելաբանական, առասպելական։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԲԱՆԵԼ, եցի, չ. Առասպելներ պատմել կամ գրել։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Առասպել, առասպելական խօսք կամ գրուածք։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԲԱՐ, մ. Առասպելի նման, իբրեւ առասպել։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԲԵՐ, ա. Առասպելներ մէջ բերող՝ պատմող։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԳԻՐ, գրի, րաց, ա. գ. Առասպելներ գրող՝ շարադրող։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԳՈՅՆ, ա. Խիստ առասպելական։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԳՈՐԾԵԼ, ն. չ. Առասպելներ յօրինել։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Առասպելներ յօրինելը, յօրինուած՝ հնարուած առասպել։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առասպելագիր լինելը։ 2. Առասպելներ գրելը։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԽՕՍ, տե՛ս ԱՌԱՍՊԵԼԱԲԱՆ։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Առասպելին յատուկ, առասպելի բնոյթ ունեցող, ստայօդ, մտացածին, շինծու։ 2. Առասպելաբան։
ԱՌԱՍՊԵԼԱԿՈԾ, ա. Առասպելների յետեւից ընկած՝ սիրահար։
ԱՌԱՍՊԵԼԱՆՈՒՆ, ա. Առասպելական՝ հնարովի՝ շինծու անունով, ստայօդ անունով։
ԱՌԱՍՊԵԼԱՊԱՏԻՐ, ա. Առասպելներով պատրող՝ խաբող, ստապատիր։
ԱՌԱՍՊԵԼԱՊԱՏՈՒՄ, ա. Առասպելի բնոյթ ունեցող։
ԱՌԱՍՊԵԼԱՍՏԵՂԾԵԼ, եցի, ն. Ստեղծել իբրեւ առասպել, առասպել յօրինել։
ԱՌԱՍՊԵԼԱՍՏԵՂԾՈՒԱԾ, գ. Ստեղծուած առասպել։
ԱՌԱՍՊԵԼԱՎԱՐԺՈՒԹԻՒՆ, գ. Տեղեկութիւն՝ հմտութիւն հին առասպելների։
ԱՌԱՍՊԵԼԱՐԿՈՒ, ա. Առասպելներ պատմող, առասպելաբան, առասպելագիր։
ԱՌԱՍՊԵԼԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Առասպելաբանութիւն, առասպելագրութիւն։
ԱՌԱՍՊԵԼԵԼ, եցի, ն. չ. Առասպելներ ստեղծել՝ պատմել, առասպելաբանել. այլաբանել։
ԱՌԱՍՏԱԿ, գ. Գինու կամ այլ հեղուկի աման՝ բացուող ու փակուող ծորակներով։
ԱՌԱՍՏԱՂ, ի, աց, գ. 1. Շինութեան ծածկի ներսի մասը՝ երեսը, առիք։ 2. փխբ. Երկինք։
ԱՌԱՍՏԱՂԱԿԱԼ, ի, աց, գ. Առաստաղի յենարան՝ նեցուկ՝ սիւն։
ԱՌԱՍՏՈՒԱԾԸՆԹԱՑ, ա. Դէպի աստուած ընթացող կամ տանող (ճանապարհ)։
ԱՌԱՏ, (պհլ.), ի, աց, ա. 1. Մեծ քանակութեամբ, շատ։ 2. Յորդ, վարար։ 3. Լի, ճոխ, անսպառ, անպակաս։ 4. Առատօրէն տուող՝ բաշխող, առատաձեռն։ 5. Բարերար, բարեգործ, բարեսէր։ 6. Անարատ, պայծառ, բարի (աչք)։
ԱՌԱՏԱԲԱՆ, ա. Խօսքով առատ, ճոխաբան, պերճախօս։
ԱՌԱՏԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Առատաբան լինելը, ճոխաբանութիւն, պերճաբանութիւն։
ԱՌԱՏԱԲԱՇԽ, ա. Առատօրէն բաշխող կամ բաշխուած։
ԱՌԱՏԱԲԱՐ, մ. Առատ կերպով, առատօրէն, լիուլի։
ԱՌԱՏԱԲԵՐ, ա. 1. Առատ բերք բերող, բերրի, պտղատու, բարեբեր։ 2. Առատութեամբ բերուած, առատ։
ԱՌԱՏԱԲԵՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Առատութեամբ կամ յորդութեամբ բերուել՝ բխել։
ԱՌԱՏԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Առատաբեր լինելը, առատ պտղաբերութիւն։
ԱՌԱՏԱԲՈՑ, ա. Առատ բոց ունեցող, բոցառատ, յորդալոյս։
ԱՌԱՏԱԲՈՒՂԽ, ա. Առատօրէն բխող, յորդաբուխ։
ԱՌԱՏԱԳԻՒՏ, ա. Առատօրէն գտնուող՝ ձեռք բերուող։
ԱՌԱՏԱԳՈՅՆ, ա. 1. Աւելի կամ շատ առատ։ 2. Առաւելագոյն, գերազանց, անհամեմատ։
ԱՌԱՏԱԶՈՒԱՐԹ, ա. մ. Առատ եւ զուարթ, առատաբար եւ ուրախութեամբ։ (Կղնկտ., Գ, 22)։
ԱՌԱՏԱԼԻՐ, ա. Լիառատ, լիուլի։
ԱՌԱՏԱԼՈՅՍ, ա. Լոյսն առատ, շատ լուսաւոր, լուսալիր։
ԱՌԱՏԱՀՈՍ, ա. Առատօրէն հոսող, յորդահոս։
ԱՌԱՏԱՁԵՌՆ, ի, ից, ա. 1. Առատօրէն տուող՝ բաշխող, առատաբաշխ։ 2. Առատօրէն տրուած, առատ, ճոխ։ 3. մ. Առատօրէն, առատաձեռն կերպով։
ԱՌԱՏԱՁԵՌՆԵԼ, եցի, ն. 1. Առատ՝ առատաձեռն կերպով տալ, առատութեամբ բաշխել։ 2. կ. չ. Առատաձեռն լինել։
ԱՌԱՏԱՁԵՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Առատաձեռն լինելը, առատութեամբ տալը։
ԱՌԱՏԱՁԻՐ, ա. 1. Առատութեամբ շնորհող՝ պարգեւող։ 2. Առատութեամբ շնորհուած՝ պարգեւուած։
ԱՌԱՏԱՄԻՏ, ա. 1. Միտքն առատ, խելքը շատ, խոհական, խոհամիտ։ 2. Առատաձեռն, առատասիրտ։ 3. մ. Ամբողջ սրտով, լիասիրտ։
ԱՌԱՏԱՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Առատամիտ լինելը։
ԱՌԱՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Առատ դառնալ, շատանալ, բազմանալ, աւելանալ։ 2. Առատաձեռն լինել, լիուլի տալ՝ բաշխել, բարերարել։ 3. Որեւէ ձգտումով՝ ցանկութեամբ լցուած՝ տոգորուած լինել, վառուել, բորբոքուել։
ԱՌԱՏԱՆԵԼ, (իմ), եցայ, տե՛ս ԱՌԱՏԱՆԱԼ (1, 3)։
ԱՌԱՏԱՇՆՈՐՀ, ԱՌԱՏԱՊԱՐԳԵՒ, տե՛ս ԱՌԱՏԱՁԻՐ։
ԱՌԱՏԱՈՒՍ, ա. Լաւ սովորեցրած։ (Կղնկտ., Բ, 28)։
ԱՌԱՏԱՊԷՍ, մ. Առատ կերպով՝ չափով, առատօրէն։
ԱՌԱՏԱՍԵՂԱՆ, ա. Որի սեղանն առատ՝ ճոխ է։
ԱՌԱՏԱՏՈՒՈՂ, ԱՌԱՏԱՏՈՒՐ, ա. Առատութեամբ տուող՝ շնորհող՝ պարգեւող, առատաձիր, շռայլ։
ԱՌԱՏԱՏՐԵԼ, եցի, ն. Առատօրէն եւ յօժարութեամբ տալ։
ԱՌԱՏԱՏՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Առատատուր լինելը, առատօրէն տալը, առատաձեռնութիւն։
ԱՌԱՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Առատ դարձնել, շատացնել, աւելացնել, ճոխացնել։
ԱՌԱՏԱՑՕՂՔ, գ. Ցօղի առատութիւն, առատ ցօղ իջնելը։
ԱՌԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առատ լինելը։ 2. Առատաձեռնութիւն։ 3. Պարզութիւն, յստակութիւն (մտքի, սրտի)։
ԱՌԱՏՈՒԿ, տկի, տկաց, գ. Բարակ չուան, առասան։
ԱՌԱՏՊԵԼ, եցի, ն. Առարկայի պատկերը դրոշմել որեւէ բանի վրայ, տպաւորել։
ԱՌԱՐԳԵԼՈՒԼ, ն. Դադարեցնել, ընդհատել։
ԱՌԱՐԿ, ի, ից, գ. 1. Տեսական կամ գործնական լուծում պահանջող հարց՝ խնդիր, առեղծուած, հանելուկ, առակ։ 2. Առարկայ, թեմա։
ԱՌԱՐԿԱԾ, ոյ, գ. 1. տե՛ս ԱՌԱՐԿ։ 2. Դէպք, դիպուած, պատահմունք։
ԱՌԱՐԿԱՆԵԼ, արկի, ա՛րկ, ն. 1. Առաջ քաշել, առաջադրել, առաջարկել (լուծելու համար՝ մի խնդիր, առեղծուած, հանելուկ, առակ)։ 2. Կցել, աւելացնել, միաւորել։
ԱՌԱՐԿԵԼ, եցի, ն. 1. Առաջ քաշել, առաջադրել, առաջարկել (լուծելու համար՝ մի խնդիր, առեղծուած, հանելուկ, առակ)։ 2. Կցել, աւելացնել, միաւորել։
ԱՌԱՐԿՈՒ, ա. Առարկ՝ հանելուկ առաջարկող, առակարկու։
ԱՌԱՐԿՈՒԱԾ, գ. 1. Առաջարկուած առարկ։ 2. Ընդդիմութիւն, հակառակութիւն։ 3. Դէպք, դիպուած, պատահար։ 4. Յարում, կցում։
ԱՌԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առարկ, լուծելու համար առաջարկուած առեղծուած։ 2. Առաջարկութիւն։ 3. Նախադասութիւն, խօսք։ 4. Մէջ ընկած՝ պատահական բան։ 5. Դէպք, դիպուած, պատահար, արկած։ 6. Ընդդիմութիւն՝ խօսքով կամ կռուով։
ԱՌԱՐՏԱԳՈՐԾԵԼ, ն. Դրսից կարգաւորել՝ յարդարել, լաւ հետազօտել։
ԱՌ ԱՒԱՐ, տե՛ս ԱՌ1-ի տակ։
ԱՌԱՒԵԼ, 1. ա. Աւելի։ 2. մ. Աւելի շատ, առաւել չափով, աւելի եւս, սաստիկ, մեծ չափով։
ԱՌԱՒԵԼԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՒԵԼԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌԱՒԵԼԱԳՈՅՆ, գունի, ից կամ աց, ա. 1. Ամենից շատ՝ մեծ, էլ աւելի, բարձրագոյն։ 2. մ. Աւելի եւս, աւելի քան։
ԱՌԱՒԵԼԱԳՈՐԾ, տե՛ս ԱՒԵԼԱԳՈՐԾ։
ԱՌԱՒԵԼԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. Աւելի կամ մեծ գործ կատարել։
ԱՌԱՒԵԼԱԴՐԵԼ, ն. Յաւելել, աւելացնել։
ԱՌԱՒԵԼԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Յաւելում, յաւելուած։
ԱՌԱՒԵԼԱԶԱՆՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Չափն անց կացնելը, չափից աւելի լինելը, չափազանցութիւն, առաւելութիւն, գերազանցութիւն, շատութիւն։
ԱՌԱՒԵԼԱԶԵՂՈՒԼ, չ. Առաւելապէս զեղուել՝ լցուել։
ԱՌԱՒԵԼԱԿԱՆ, ա. Առաւելութիւն ունեցող, գերակշիռ, գերազանց։
ԱՌԱՒԵԼԱՀՐԱՇ, ա. Առաւելապէս հրաշալի, խիստ զարմանալի։
ԱՌԱՒԵԼԱՆԱԼ, ացայ, ԱՌԱՒԵԼԱՆԵԼ (իմ), եցայ, տե՛ս ԱՌԱՒԵԼՈՒԼ2։
ԱՌԱՒԵԼԱՆՔ, նաց, գ. Առաւելութիւն, առատութիւն, լիութիւն, ճոխութիւն։
ԱՌԱՒԵԼԱՊԱՏԻԿ, ա. մ. Բազմապատիկ, աւելի մեծ չափով։
ԱՌԱՒԵԼԱՊԷՍ, մ. 1. Աւելի, աւելի շատ, աւելի մեծ չափով։ 2. Գլխաւորապէս, մանաւանդ։
ԱՌԱՒԵԼԱՍՏԱՑ, ա. Աւելի ստացող, ագահ։
ԱՌԱՒԵԼԱՍՏԱՑՈՒԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւելի ստանալու իղձ՝ փափագ, ագահութիւն։
ԱՌԱՒԵԼԱՍՏԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւելի ստանալու իղձ՝ փափագ, ագահութիւն։
ԱՌԱՒԵԼԱՍՔԱՆՉ, ի, ա. Աւելի սքանչելի, ամենազարմանալի։
ԱՌԱՒԵԼԱՏԵՍԻԼ, ա. Աւելի փառաւոր տեսքով։
ԱՌԱՒԵԼԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, տե՛ս ԱՌԱՒԵԼՈՒԼ1։
ԱՌԱՒԵԼԵԼ, եցի, տե՛ս ԱՌԱՒԵԼՈՒԼ1։
ԱՌԱՒԵԼԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Առաւել դառնալ, աւելանալ։
ԱՌԱՒԵԼԸՆԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՌԱՒԵԼԱՍՏԱՑՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌԱՒԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առաւել լինելը, առատութիւն, շատութիւն, լիութիւն։ 2. Արժանիքի՝ յատկութեան եւն գերազանցութիւն, գերակշռութիւն։ 3. Չափից աւելի լինելը, չափազանցութիւն։
ԱՌԱՒԵԼՈՒԼ1, ելի, ն. Առաւել դարձնել, աւելացնել, մեծացնել, շատացնել, բազմացնել։
ԱՌԱՒԵԼՈՒԼ2, ելայ, չ. 1. Առաւել դառնալ, աւելանալ, շատանալ, մեծանալ։ 2. Գերազանցել։
ԱՌԱՒԵԼՈՒՄՆ, լման, գ. Առաւել լինելը, առաւելանալը, առաւելութիւն։
ԱՌ ԱՒԻՐ, ԱՌԱՒԻՐ, մ. Իզուր, ապարդիւն, աւելորդ տեղը։
ԱՌԱՒՈՒՇՏ, գ. Միզափամփուշտ։
ԱՌ ԱՒՈՒՐ, ա. Առօրեայ, ամենօրեայ։
ԱՌԱՒՕՏ, ու, ուց, կամ ի, գ. Առաւօտեան պահը՝ արեւածագից առաջ, ցերեկուայ սկիզբը։
ԱՌԱՒՕՏԱԾԱԳ, ԱՌԱՒՕՏԱԾԻՆ, ա. Առաւօտեան ծագող՝ բացուող։
ԱՌԱՒՕՏԱՆԱԼ, չ. Առաւօտ լինել, լուսանալ։
ԱՌԱՒՕՏԵԱՅ, ԱՌԱՒՕՏԵԱՆ, 1. ա. Առաւօտին յատուկ, առաւօտուայ։ 2. մ. Առաւօտուայ պահին, առաւօտը։
ԱՌԱՒՕՏԵԼ, եցի, չ. 1. Առաւօտ կանուխ վեր կենալ։ 2. Առաւօտ լինել, լուսանալ։
ԱՌԱՒՕՏԻՆ, ա. Առաւօտեան, առաւօտուայ։
ԱՌԱՒՕՏՈՒ, ԱՌԱՒՕՏՈՒՆ, ԱՌԱՒՕՏՈՒՑ, մ. Առաւօտը, առաւօտեան դէմ, առաւօտուայ պահին։
ԱՌԱՔԱԿԱՆ, ա. 1. Առաքուող, առաքելի։ 2. (քեր.) Գործիական եւ բացառական հոլովների անուանումը։
ԱՌԱՔԵԱԼ, ելոյ, ոց, ովք կամ օք, ա. գ. 1. Առաքուած, մէկի կողմից որեւէ յանձնարարութեամբ ուղարկուած։ 2. (կրօն.) Քրիստոսի տասներկու աշակերտներից իւրաքանչիւրը։
ԱՌԱՔԵԼ, եցի, ն. 1. Ուղարկել։ 2. փխբ. Յղել, ուղղել։
ԱՌԱՔԵԼԱԲԱՐ, մ. (եկեղց.) Իբրեւ առաքեալ, առաքեալների նման։
ԱՌԱՔԵԼԱԲՈՒՂԽ, ա. (եկեղց.) Առաքեալներից բխած։
ԱՌԱՔԵԼԱԳԷՏ, ա. (եկեղց.) Առաքելական թղթերին գիտակ՝ հմուտ։
ԱՌԱՔԵԼԱԳՈՐԾ, ա. (եկեղց.) Որի մէջ պատմւում են առաքեալների գործերը։
ԱՌԱՔԵԼԱԳՈՒՆԴ, ա. Առաքեալների գնդից խմբուած կամ դասից բաղկացած։
ԱՌԱՔԵԼԱԴԻՐ, ա. (եկեղց.) Առաքեալներից դրուած՝ սահմանուած՝ հաստատուած։
ԱՌԱՔԵԼԱԽՈՂԽՈՂ, ա. (եկեղց.) Առաքեալներ խողխողող՝ սպանող, առաքելասպան։
ԱՌԱՔԵԼԱԽՈՒՄԲ, ա. Առաքեալների պատուի համար խմբուած։
ԱՌԱՔԵԼԱԾԱՆՕԹ, ա. (եկեղց.) Առաքելական վարդապետութեանը՝ քարոզչութեանը ծանօթ՝ տեղեակ։
ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ, ի, աց, ա. (եկեղց.) 1. Առաքեալներին յատուկ՝ վերաբերող։ 2. Առաքեալների կողմից հիմնուած։ 3. գ. Առաքելական թուղթ՝ խօսք՝ քարոզչութիւն։
ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՐԳ, ա. (եկեղց.) Առաքեալներից կարգուած՝ սահմանուած, առաքելադիր։
ԱՌԱՔԵԼԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. Առաքելութեան կցորդ, առաքելութեան մէջ ընկեր։
ԱՌԱՔԵԼԱՀԱՍՏԱՏ, ա. (եկեղց.) Առաքեալներից հաստատուած՝ սահմանուած։
ԱՌԱՔԵԼԱՀՐԱՄԱՆ, ա. (եկեղց.) Առաքեալներից հրամայուած՝ օրինականացուած, առաքեալների հրամանով սահմանուած, առաքելադիր։
ԱՌԱՔԵԼԱՆՄԱՆ, ա. Առաքեալների նման, առաքելաշնորհ։
ԱՌԱՔԵԼԱՆՇԱՆ, ա. 1. Առաքեալների գործերը նշանակող՝ պատմող՝ գրող։ 2. Առաքեալների նման նշաններ՝ հրաշքներ գործող։
ԱՌԱՔԵԼԱՆՈՒԷՐ, ա. (եկեղց.) Առաքելութեանը նուիրուած կամ առաքեալների նման նուիրական։
ԱՌԱՔԵԼԱՇՆՈՐՀ, ա. (եկեղց.) 1. Առաքեալի շնորհ՝ ձիրք ունեցող։ 2. Առաքեալներից շնորհուած։ 3. գ. Առաքելական շնորհ։
ԱՌԱՔԵԼԱՊԵՏ, ի, գ. (եկեղց.) Առաքեալների մէջ գլխաւորը։
ԱՌԱՔԵԼԱՋԱՀ, ա. Առաքելական ջահով լուսաւորուած՝ պայծառօրէն ծագած։
ԱՌԱՔԵԼԱՋԱՆ, ա. (եկեղց.) Առաքեալների նման ջանացող, կամ առաքելութեան մէջ ջանասէր։
ԱՌԱՔԵԼԱՍԱՑ, ա. (եկեղց.) Առաքեալներից կամ առաքեալից ասուած։
ԱՌԱՔԵԼԱՍՊԱՆ, ա. (եկեղց.) Առաքեալ կամ առաքեալներ սպանող։
ԱՌԱՔԵԼԱՐԱՆ, ի, աց, գ. (եկեղց.) Առաքեալների վկայարան։
ԱՌԱՔԵԼԱՑՈՒ, ա. Առաքելի, առաքուող, առաքուելու յարմար։
ԱՌԱՔԵԼԱՔԱՐՈԶ, ա. (եկեղց.) 1. Առաքեալներից քարոզուած։ 2. Առաքեալների նման քարոզող։ 3. Առաքեալի նման քարոզուած եւ հռչակուած։
ԱՌԱՔԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առաքուած՝ ուղարկուած լինելը։ 2. (եկեղց.) Առաքեալ լինելը, առաքեալի գործունէութիւնը։
ԱՌԱՔԵԼՈՒՀԻ, հւոյ, հեաց, գ. (եկեղց.) Կին առաքեալ, առաքելական գործ կատարող կին։
ԱՌԱՔԵԼՕՐԷՆ, տե՛ս ԱՌԱՔԵԼԱԲԱՐ։
ԱՌԱՔԻՆԱԲԱՐ, մ. Առաքինի կերպով, արիաբար։
ԱՌԱՔԻՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի առաքինի։
ԱՌԱՔԻՆԱԳՈՐԾ, ա. Առաքինի գործ կատարող, առաքինի դարձնող, առաքինական։
ԱՌԱՔԻՆԱԶԱՐԴ, ԱՌԱՔԻՆԱԶԳԵՍՏ, ա. Առաքինութեամբ զարդարուած՝ օժտուած, առաքինութեամբ լի։
ԱՌԱՔԻՆԱԶՆ, զին, զունք, ա. Ծագումով՝ ծննդեամբ առաքինի, առաքինազուն։ (Կղնկտ., 245)։
ԱՌԱՔԻՆԱԶՕՐ, ա. Առաքինութեամբ զօրացած՝ հաստատուն։
ԱՌԱՔԻՆԱԿԱՆ, ա. Առաքինութեան յատուկ, առաքինի։
ԱՌԱՔԻՆԱԿԻՑ ԼԻՆԵԼ, Առաքինի կեանք վարել։
ԱՌԱՔԻՆԱԿՐՕՆ, ա. Վարքուբարքով առաքինի, առաքինաբարոյ, բարեկրօն։
ԱՌԱՔԻՆԱՀՐԱՇ, ա. Առաքինութեամբ հրաշալի՝ զարմանալի, շատ առաքինի։
ԱՌԱՔԻՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Առաքինի դառնալ, առաքինութեամբ աչքի ընկնել՝ փայլել, արիանալ, զօրանալ։
ԱՌԱՔԻՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՌԱՔԻՆԱԲԱՐ։
ԱՌԱՔԻՆԱՋԱՆ, ա. Առաքինութեամբ եւ ջանքով եղած։
ԱՌԱՔԻՆԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. 1. Առաքինութիւն սիրող։ 2. Առաքինութեան սիրով կատարուած։
ԱՌԱՔԻՆԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Առաքինասէր լինելը։
ԱՌԱՔԻՆԱՏԵԱՑ, ա. Առաքինութիւնը կամ առաքինուն ատող։
ԱՌԱՔԻՆԱՏԵՍԱԿ, ա. Առաքինի տեսք՝ ձեւ ունեցող, գովելի, լաւ։
ԱՌԱՔԻՆԱՐԱՆ, գ. (կրօն.) Առաքինի նահատակների վկայարան։
ԱՌԱՔԻՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Առաքինի դարձնել, զօրացնել, սրտապընդել։
ԱՌԱՔԻՆԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Առաքինի դարձնող, արիացնող, զօրացնող։
ԱՌԱՔԻՆԱՒԷՏ, ԱՌԱՔԻՆԱՒՈՐ, ա. Առաքինութեամբ լի, առաքինական, առաքինի։
ԱՌԱՔԻՆԵԼ, (իմ), ԱՌԱՔԻՆԵՆԱԼ, եցայ, տե՛ս ԱՌԱՔԻՆԱՆԱԼ։
ԱՌԱՔԻՆԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՌԱՔԻՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՌԱՔԻՆԵՑՈՒՑԻՉ, տե՛ս ԱՌԱՔԻՆԱՑՈՒՑԻՉ։
ԱՌԱՔԻՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. 1. Արի, քաջ, զօրաւոր։ 2. Վարքուբարքով՝ բարոյապէս անբասիր, պարկեշտ։ 3. Գովելի յատկութիւններ՝ ամեն կարգի բարեմասնութիւններ ունեցող։
ԱՌԱՔԻՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առաքինի լինելը։ 2. Առաքինի կեանք վարելը, կենցաղավարութիւն։ 3. Մի բանի արտայայտութիւն, արդիւնք։
ԱՌԱՔԻՉ, քչի, ԱՌԱՔՈՂ, ի, ա. Որ առաքում՝ ուղարկում է։
ԱՌԱՔՈՒՄՆ, քման, գ. Առաքելը, առաքուելը։
ԱՌԲԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. (քեր.) Մակբայ։
ԱՌԲԵՐԱՆ, ոյ, գ. Որեւէ առարկայի՝ իրի եզրը՝ շուրթը, եզերածք։
ԱՌԲԵՐԵԼ, ն. 1. Մօտ՝ առաջ բերել, մէջ բերել, մատուցել։ 2. Իր մէջ՝ իր վրայ կրել։
ԱՌԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Մի բանի վրայ բերուելը, կրուելը։
ԱՌԲՆԱՆԱԼ, եցայ, չ. Մէջը բուն դնել. բնաւորուել, յատուկ լինել։ (Թէոդ.)։
ԱՌԲՆԱՒՈՐԵԼ, (իմ), տե՛ս ԲՆԱՒՈՐԵԼ (իմ)։
ԱՌԳԻՆ, գ. Գնուելիք կամ ծախուելիք ապրանքի նմուշ՝ օրինակ։
ԱՌԳՆՈՂ, ա. գ. Գնորդ, վաճառական։
ԱՌԳՈԼ, տե՛ս ԱՌԵԼ։
ԱՌԳՈՅԱՆԱԼ, տե՛ս ԱՌԵԼ։
ԱՌԳՈՅՔ, յից, գ. Ինչք, գոյք, ունեցուածք, ստացուածք։
ԱՌԳՏԱՆԵԼ, (իմ), չ. Գտնուել մի վիճակի մէջ, համակուել։
ԱՌԳՐԵԼ, եցի, ն. Գրել որեւէ շարքում, դասել, համարել։
ԱՌԴԱՏԵԼ, տե՛ս ԲԱՂԴԱՏԵԼ։
ԱՌԴՆԵԼ, եդի, ն. 1. Մօտը՝ կողքին՝ իրար հետ դնել, կցել, յարադրել, աւելացնել։ 2. Վերագրել։
ԱՌԴՐԵԼ, տե՛ս ԱՌԴՆԵԼ։
ԱՌԴՐՈՒԹԻՒՆ, ԱՌԴՐՈՒՄՆ, գ. Առդնելը, յարադրելը, յարադրութիւն, յաւելուած։
ԱՌԵԼ, առես, առէ, չ. Հետը կամ ներկայ լինել, յարակից լինել։
ԱՌԵՂ, ի, աւ, գ. Սայլի թափքի երկու կողմերի հաստ ձողերը։
ԱՌԵՂԾԱՆԵԼ, ծի, ն. 1. Առեղծուածը լուծել՝ մեկնել՝ պարզաբանել։ 2. Եղծել, խաթարել, խախտել, քակել։
ԱՌԵՂԾԱՆՈՒԼ, տե՛ս ԱՌԵՂԾԱՆԵԼ (1)։
ԱՌԵՂԾՈՒԱԾ, ոյ, գ. 1. Որեւէ առարկայի կամ երեւոյթի այլաբանական կարճ նկարագրութիւն, որ պէտք է լուծել՝ մեկնել՝ պարզաբանել, հանելուկ։ 2. Եղծում, եղծելը։ 3. Լուծում, մեկնութիւն։
ԱՌԵՂԾՈՒԼ, տե՛ս ԱՌԵՂԾԱՆԵԼ (1)։
ԱՌ ԵՐԲ, տե՛ս ԵՐԲ-ի տակ։
ԱՌԵՒԱՆԳ, կամ ԱՌԵՒԱՆԿ, տե՛ս ԱՌԵՒԱՆԳՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌԵՒԱՆԿ, տե՛ս ԱՌԵՒԱՆԳՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌԵՒԱՆԳԵԼ, եցի, ն. Աղջիկ կամ կին փախցնել՝ յափշտակել։
ԱՌԵՒԱՆԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղջիկ՝ կին՝ երեխայ փախցնելը, առեւանգելը։
ԱՌ ԵՒ ԱՊՈՒՐ, տե՛ս ԱՌ1-ի տակ։
ԱՌ ԵՒ ԳՆԱՑ ԱՌՆԵԼ, Առնել ու գնալ, առեւանգել։
ԱՌԷ, էի, էից, ա. գ. 1. Մէկի՝ մի բանի մօտը՝ շուրջը՝ ներսում՝ գոյութիւն ունեցող՝ եղող, ներկայ, ներգոյ, յարակից։ 2. Էակ, գոյ։
ԱՌԷԱԿԵԱԼ, ա. գ. 1. Մէկի՝ մի բանի մօտը՝ շուրջը՝ ներսում՝ գոյութիւն ունեցող՝ եղող, ներկայ, ներգոյ, յարակից։ 2. Էակ, գոյ։
ԱՌԷԱՑԵԱԼ, ա. գ. 1. Մէկի՝ մի բանի մօտը՝ շուրջը՝ ներսում՝ գոյութիւն ունեցող՝ եղող, ներկայ, ներգոյ, յարակից։ 2. Էակ, գոյ։
ԱՌԷՉ, ԱՌԷՋ, առիչոյ, ջոյ, կամ իչից, իջից, գ. 1. Գործուածքի երկայնակի ձգուող թելերը, հենք։ 2. նման. Սարդի ոստայն։
ԱՌԸՆԴԴԻՄԱՑՈՒՄՆ, տե՛ս ԸՆԴԴԻՄԱՑՈՒՄՆ։
ԱՌԸՆԴԵԼԱԿԱՆ, տե՛ս ԸՆԴԵԼԱԿԱՆ։
ԱՌԸՆԴՈՒՆԵԼ, (իմ), առընկալայ, ն. Իր մօտ՝ իր մէջ ընդունել՝ առնել։
ԱՌԸՆԴՈՒՆՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Առընդունելը, մի բանի ընդունման մասնակից լինելը, մասնակցութիւն։
ԱՌԸՆԹԱՆԱԼ, տե՛ս ԸՆԹԱՆԱԼ։
ԱՌԸՆԹԵՐ, թերք, թերց, 1. ա. Մօտը՝ կողքին եղող, մերձակայ, ներկայ։ 2. նխդ. Մօտը, կողքին, մերձ։ 3. նխդ. մ. Անմիջապէս հետեւող, կից, իսկոյնեւեթ։
ԱՌԸՆԹԵՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի առընթեր՝ մօտ, մերձակայ, ներկայ։
ԱՌԸՆԹԵՐԱԳՐԵԼ, եցի, ն. Առընթեր գրել, վրայ բերել, կցել։
ԱՌԸՆԹԵՐԱԴԻՐ, ա. Առընթեր՝ մօտը դրուած կամ դրուելիք։
ԱՌԸՆԹԵՐԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Առընթեր դնելը, կցելը, յարադրութիւն, յարադրելը, յաւելուած։
ԱՌԸՆԹԵՐԱԿԱՅ, ի, ից, ԱՌԸՆԹԵՐԱԿԱՑ, ի, աց, ա. 1. Առընթեր՝ մօտ եղող՝ գտնուող, մերձակայ։ 2. Ներկայ, այժմեան, հիմիկուայ, արդի։
ԱՌԸՆԹԵՐԱԿԻՑ, տե՛ս ԱՌԸՆԹԵՐԱԿԱՅ (1)։
ԱՌԸՆԹԵՐԴՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՌԸՆԹԵՐԱԴՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌԸՆԹԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Առընթեր՝ մօտ լինելը, մերձակայութիւն։
ԱՌԸՆԿԵՆՈՒԼ, տե՛ս ԸՆԿԵՆՈՒԼ։
ԱՌԸՆԿՂՄԵԼ, (իմ), տե՛ս ԸՆԿՂՄԵԼ (իմ)։
ԱՌԸՆՉՈՒՆԻ, տե՛ս ԱՌԻՆՉՈՒՆԱԿ։
ԱՌԸՆՏԱՆԱՆԱԼ, տե՛ս ԸՆՏԱՆԵՆԱԼ։
ԱՌԹԵԼ, եցի, ն. 1. Առիթ՝ միջնորդ լինել հարսնախօսութեան։ 2. Առիթ՝ պատճառ լինել որեւէ բանի, առիթ տալ, պատճառել։
ԱՌԺԱՄԱԳԻՒՏ, ա. Նոյն ժամին՝ իսկոյն գտնուած՝ յօրինուած, նորագիւտ, նոր։
ԱՌԺԱՄԱՅՆ, ԱՌ ԺԱՄԱՅՆ, մ. 1. Հէնց նոյն ժամին՝ նոյն պահին, անմիջապէս, իսկոյն։ 2. Մի առ ժամանակ, որոշ ժամանակ։ 3. Այն ժամանակ, այն ժամին։ 4. ա. Նորագիւտ, նոր, արդի։ 5. Ժամանակաւոր, կարճատեւ, անցաւոր։ 6. Ներկայ, այժմեան, այժմեական։
ԱՌԺԱՄԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Առկայ պատրաստ լինելը, պատրաստականութիւն։
ԱՌԺԱՄԱՅՍ, մ. Այժմ, հիմայ, ներկայումս, այս պահին։
ԱՌԺԱՄԱՅՔ, այս, ա. գ. յոգն. Որ առկայ է՝ կայ ժամանակաւոր, ժամանակաւոր՝ անցաւոր բաներ։
ԱՌԺԱՄԱՆԱԿԵԱՅ, կէի, ից կամ եայց, ա. 1. Ժամանակաւոր, կարճատեւ, անցողիկ, ոչ տեւական, վաղանցուկ։ 2. Նորագիւտ, նոր։
ԱՌ ԺԱՄԱՆԱԿ ՄԻ, ԱՌ ԺԱՄԱՆԱԿՆ, ԱՌ ԺԱՄԱՆԱԿՍ, մ. Որոշ ժամանակի ընթացքում, մի առ ժամանակ, կարճ ժամանակով, որոշ ժամանակ։
ԱՌԺԱՄԵԱՅ, ԱՌԺԱՄԵԱՆ, տե՛ս ԱՌԺԱՄԱՅՆ։
ԱՌ ԺԱՄ ՄԻ, տե՛ս ԱՌ ԺԱՄԱՆԱԿ ՄԻ։
ԱՌ Ի, տե՛ս ԱՌ2։
ԱՌԻԳԱԾ, ի, աց, գ. 1. Մերկ մարմնի վրայ գցուած շորի կտոր, ծածկոյթ, սփածանելիք։ 2. Մերկ մարմնի ծածկոյթ մէջքից դէպի ցած, գոգնոց։
ԱՌԻԳԱԾԵԱԼ, ա. Առիգածով ծածկուած, սփածանելիք կամ գոգնոց կապած։
ԱՌԻԹ, առթի, թաց, գ. 1. Հարսնախօսութեան միջնորդ, բարեխօս։ 2. Առհասարակ՝ միջնորդ։ 3. Որեւէ բան անելու անհրաժեշտ պայման՝ հանգամանք, միջոց, գործիք։ 4. Որեւէ բանի սկզբնական՝ բուն պատճառը, որեւէ բան առաջ բերող պատճառ, սկզբնապատճառ։
ԱՌ Ի ԹԱՒԱԼ, տե՛ս ԹԱՒԱԼ-ի տակ։
ԱՌԻԿՈՂԵԱԼ, տե՛ս ԶԱՌ Ի ԿՈՂԵԱԼ։
ԱՌ Ի՞Մ, ԱՌ ԻՄԷ՞, դ. մ. Ինչու՞, ինչի՞, ինչի՞ համար, ի՞նչ պատճառով։
ԱՌԻՆՉ, առընչի, ից, գ. (փիլ.) Առնչութիւն, յարաբերութիւն, յարակցութիւն, կապակցութիւն, վերաբերութիւն։
ԱՌԻՆՉՈՒՆԱԿ, ի, աց, ա. Առնչութիւն ունեցող։
ԱՌԻՆՉՈՒՆԱԿԱԲԱՐ, մ. Առնչաբար, առնչութեամբ, առնչութիւն պահպանելով։
ԱՌԻՉ, ա. Առնող։
ԱՌԻՒԾ, կամ ԱՌԵՒԾ, ոյ կամ ու, առիւծունք կամ առիւծք, գ. 1. (կենդբ.) Կատուազգիների ընտանիքին պատկանող գիշատիչ կենդանի (Felis leo)։ 2. (աստղգ.) Զոդիակի կենդանակերպներից մէկը՝ եօթներորդը։
ԱՌԵՒԾ, ոյ կամ ու, առիւծունք կամ առիւծք, գ. 1. (կենդբ.) Կատուազգիների ընտանիքին պատկանող գիշատիչ կենդանի (Felis leo)։ 2. (աստղգ.) Զոդիակի կենդանակերպներից մէկը՝ եօթներորդը։
ԱՌԻՒԾԱԲԱՐ, մ. Առիւծի պէս, քաջաբար։
ԱՌԻՒԾԱԳՈՅՆ, ա. 1. Աւելի հզօր կամ կատաղի։ 2. Առիւծի գոյն ունեցող։
ԱՌԻՒԾԱԿԱՊԻԿ, գ. Առիւծի եւ կապկի նման գազան։
ԱՌԻՒԾԱԿԵՐՊ, ա. Առիւծի կերպարանք ունեցող։
ԱՌԻՒԾԱԿՈՐԻՒՆ, րեան, գ. Առիւծի ձագ։
ԱՌԻՒԾԱՄԱՐՏԻԿ ԼԻՆԵԼ, Առիւծի հետ մարտնչել՝ կռուել։
ԱՌԻՒԾԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Առիւծ դառնալ (մեծանալով)։ 2. փխբ. Առիւծի նմանուել, գազան դառնալ, վայրագանալ։
ԱՌԻՒԾԱՆՄԱՆ, ա. մ. Առիւծի նման՝ պէս։
ԱՌԻՒԾԱՇՈՒՆ, գ. Առիւծի եւ շան նման գազան։
ԱՌԻՒԾԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՌԻՒԾԱԲԱՐ։
ԱՌԻՒԾԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Առիւծ դարձնել։
ԱՌԻՒԾԵՆԻ, նւոյ, նեաց, գ. Առիւծի մորթի։
ԱՌԻՒԾՈՍԿՐ, կեր կամ կրի, գ. Առիւծի ոսկր (ծնօտ, ատամ եւն)։
ԱՌԼԵԶ, տե՛ս ՅԱՐԱԼԵԶ։
ԱՌԼԻ, ա. 1. Լեփլեցուն, լիքը։ 2. Առատ, անպակաս։
ԱՌԼԻՆԵԼ, (իմ), առեղէ, չ. Առընթեր՝ մօտը՝ հետը լինել, ընդաբոյս՝ բնածին լինել մի բանի հետ։
ԱՌԼՆՈՒԼ, լցի, ն. 1. Լիքը՝ ամբողջապէս լցնել։ 2. Յագեցնել, լիացնել։ 3. Տոգորել, համակել։ 4. Լրացնել։
ԱՌԼՈՒՂԱԿ, տե՛ս ԼՈՂԱԿ։
ԱՌԼՑՈՒՄՆ, լցման, գ. Լեփլեցուն լինելը, լցուելը, լիանալը։
ԱՌԼՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՌԼՆՈՒԼ։
ԱՌԽԵԹԵԼ, ԱՌԽԹԵԼ, եցի, ն. Առաջ շարժել՝ մղել՝ վարել (նաւը, զօրքը)։
ԱՌԿԱԼ, կացի, չ. Մօտը՝ ներկայ լինել։
ԱՌԿԱՅԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Մօտը՝ ներկայ՝ միասին լինել։ 2. Առընթեր դրուել։ 3. Հաստատուն լինել՝ մնալ, հաստատ կանգնել, տեղ բռնել, տեղաւորուել։ 4. Կանգ առնել, դադարել։
ԱՌԿԱՅԵԼ1, եցի, ն. Հաստատել, հաստատ՝ հաստատուն դարձնել։
ԱՌԿԱՅԵԼ2, (իմ), եցայ, տե՛ս ԱՌԿԱՅԱՆԱԼ։
ԱՌԿԱՅԾ, ա. 1. Վերջին կայծն արձակող, հանգչելու վրայ, մարելու մօտ։ 2. փխբ. Նուազացած, թուլացած։
ԱՌԿԱՅԾԵԱԼ, ա. 1. Վերջին կայծն արձակող, հանգչելու վրայ, մարելու մօտ։ 2. փխբ. Նուազացած, թուլացած։
ԱՌԿԱՅԾԵԼԻ, ա. 1. Վերջին կայծն արձակող, հանգչելու վրայ, մարելու մօտ։ 2. փխբ. Նուազացած, թուլացած։
ԱՌԿԱՅՈՒՆ, ա. Հաստատուն, անշարժ։
ԱՌԿՈՉԵԼ, եցի, ն. Կոչել, անուանել։
ԱՌԿՈՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Անուանակոչութիւն, անուանելը։
ԱՌ ՀԱՍԱՐԱԿ, տե՛ս ՀԱՍԱՐԱԿ։
ԱՌՀԱՍԱՐԱԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի ընդհանուր, ընդհանրագոյն։
ԱՌՀԱՐԿԱՆԵԼ, տե՛ս ԸՆԴՀԱՐԿԱՆԵԼ։
ԱՌՀԱՒԱՏՉԵԱՅ, չէի, ից, գ. 1. Գրաւական, երաշխիք, փխբ. հաւատարմութեան ապացոյց։ 2. ա. Իբրեւ առհաւատչեայ տրուած՝ խոստացուած՝ սահմանուած, յուսադրական, բարենշան, հաւաստի։
ԱՌՁԱՅՆԵԼ, եցի, ն. 1. Ձայն տալ, բարձր ձայնով կոչել՝ կանչել, վերաձայնել։ 2. Անուն տալ, անուանել, յորջորջել։ 3. Ընծայել, նուիրել, վերագրել։
ԱՌՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Սկզբից՝ նախապէս ասուած՝ կոչուած, նախասացութիւն, նախագուշակութիւն։
ԱՌՁԵՌՆ, ա. 1. Ձեռքի տակ՝ անմիջականօրէն եղող, պատրաստ։ 2. Դիւրագիւտ, դիւրին, մատչելի, յայտնի։
ԱՌՁԵՌՆԵԼ, եցի, ն. Ձեռք բերել, ձեռք գցել, նուաճել, գրաւել։
ԱՌՁԵՌՆ ՊԱՏՐԱՍՏ, 1. ա. տե՛ս ԱՌՁԵՌՆ։ 2. մ. Առանց պատրաստութեան՝ նախապատրաստութեան, յանպատրաստից, անյապաղ։
ԱՌՁԵՌՆՊԱՏՐԱՍՏԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՌՁԵՌՆ ՊԱՏՐԱՍՏ (2)։
ԱՌՁԵՌՆՊԱՏՐԱՍՏԱԳՈՅՆ, ա. մ. Աւելի առձեռնպատրաստ, բոլորովին պատրաստ, դիւրապատրաստ։
ԱՌՃԱՆԱՊԱՐՀԱԿԱՆ, ա. Ճանապարհին երգելու (երգ)։
ԱՌՄԱՏՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ՄԱՏՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՌՄԱՏՉԵԼ, (իմ), տե՛ս ՄԱՏՉԵԼ (իմ)։
ԱՌՄՏԱՆԵԼ, մտի, չ. Ծածուկ՝ գաղտնի ներս մտնել, սպրդել։
ԱՌ ՅԱՊԱ, ԱՌ ՅԱՊԱՅ, ԱՌ ՅԱՊԱՅՆ, 1. ա. Ապագայ, յետագայ։ 2. մ. Այսուհետեւ, այնուհետեւ։
ԱՌՆ1, ռին, ինք, գ. Արու ոչխար, խոյ։
ԱՌՆ2, տե՛ս ԱՅՐ1։
ԱՌՆԱԲԱՐ, մ. 1. Տղամարդու նման՝ պէս։ 2. Արիաբար, քաջաբար։
ԱՌՆԱԳՈՅՆ, ա. Տղամարդուն վայել, առնական, այրական։
ԱՌՆԱԶԷՆ, գ. 1. Պատերազմող մարդու զէնք։ 2. մ. Զէնքով, զինուած։
ԱՌՆԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՅՐԱԿԱՆ։
ԱՌՆԱԿԻՆ, կնոջ, կանայք, նանց, գ. ա. Ամուսնացած՝ ամուսին ունեցող կին։
ԱՌՆԱԿՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Կնոջ ամուսնացած լինելը՝ ամուսին ունենալը։
ԱՌՆԱԿՈՅՍ, կուսի, գ. Նշանուած աղջիկ։
ԱՌՆԱՁԵՒ, ա. Տղամարդու կերպարանք ունեցող, առնակերպ, մարդակերպ։
ԱՌՆԱՄՈԼԻ, տե՛ս ԱՐՈՒԱԳԷՏ։
ԱՌՆԱՄՈԼՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐՈՒԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌՆԱՆՈՑ, գ. Տղամարդկանց բաժանմունքը տան մէջ։
ԱՌՆԱՉԱՓ, ա. Մարդու հասակի բարձրութեամբ, մարդաչափ։
ԱՌՆԱՊԱՏԿԵՐ, գ. Մարդու արձան, անդրի։
ԱՌՆԱՊԱՏԿԵՐԱԳՈՐԾ, գ. Մարդու արձան՝ անդրի շինող, քանդակագործ։
ԱՌՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՌՆԱԲԱՐ։
ԱՌՆԱՑԻ, ա. Տղամարդուն յատուկ, այրական, առնական։
ԱՌՆԵԼ, արարի, արա՛, արարեալ, արարող կամ առնող, ն. 1. Անել, գործել, կատարել. կերտել, շինել։ 2. Ստեղծել, ձեւաւորել, գոյացնել, առաջացնել։ 3. Նշանակել, կարգել, համարել։ 4. Փոխել, դարձնել։ 5. Ստանալ, ունենալ։ 6. Դնել։ 7. Կին առնել՝ ունենալ, ամուսնանալ։ 8. Իբրեւ օժանդակ բառ՝ ուրիշ բայերի հետ գործածուելով՝ այդ բայերին տալիս է պատճառական իմաստ։ 9. Տարբեր խօսքի մասերի հետ կազմում է յարադրական բայեր, ինչպես՝ ԱՇԽԱՏ ԱՌՆԵԼ. Նեղել, չարչարել, յոգնեցնել։ ԱՌԱՋԻ ԱՌՆԵԼ. Առաջը դնել, յայտնել, մատուցել։ ԲԱՐՁՐ ԱՌՆԵԼ. Բարձրացնել։ ԴԱՏ ԱՌՆԵԼ. Դատել, վրէժխնդիր լինել։ ՊԱՏԱՍԽԱՆԻ ԱՌՆԵԼ. Պատասխանել, պատասխան տալ եւն։ 10. կ. Առնիմ, նիմ, նի...արարայ... եւն։ Լինել, գոյութիւն ունենալ։ Եւ այլազգ եւս առնին մահք տարաժամք (Եզնիկ)։
ԱՌՆԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. գ. 1. Ինչ որ պէտք է արուի՝ լինի, անելիք։ 2. Անող, շինող, կերտող, ստեղծող։
ԱՌՆԷՏ, (ասոր.), նիտի, տաց, գ. (կենդբ.) Կրծողների կարգին պատկանող փոքր կենդանի, որ ձմեռուայ մեծ մասն անց է կացնում քնափութեան մէջ. քնամոլ, քնամուկ (Glis glis)։
ԱՌՆԻ, ա. Այրական, առնական, տղամարդուն յատուկ։
ԱՌՆԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Որ առնում է, առնող։
ԱՌՆԽՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Հարսնախօսութիւն, նշանադրութիւն։
ԱՌՆՄԱՆԵԼ, տե՛ս ՆՄԱՆԵԼ։
ԱՌՆՇԱՆԱԿԵԼ, տե՛ս ՆՇԱՆԱԿԵԼ։
ԱՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Արիութիւն, քաջութիւն, առաքինութիւն։
ԱՌՆՈՒԼ, առի, ա՛ռ, ն. 1. Առնել, վերցնել։ 2. Ստանալ, ձեռք բերել, ընդունել։ 3. Իր վրայ առնել, յանձն առնել։ 4. Սիրտը տանել, ախորժել։ Զմիսն՝ եթէ սիրտ ուրուք առնոյր եւ ուտէր, ոչ վնասէր (Եզնիկ)։ 5. Վերացնել։ 6. Գրաւել, տիրել։ 7. Յափշտակել, կորզել. բռնել։ 8. Փակել, գոցել։ 9. Ատամները հարել։ Որ ուտիցէ զազոխն, նորին ատամունքն առցին (Երեմ., ԼԱ, 30)։ 10. Բերել։ 11. Գործածել, կիրառել, անել, համարել։ 12. Իմանալ, հասկանալ, մեկնել։ 13. Տեղեկանալ, քննել, զննել։ 14. Ձեռնարկել, սկսել։ 15. Կազմում է բազմաթիւ յարադրութիւններ, որոնք տե՛ս ըստ առաջին բաղադրիչի։
ԱՌՇԵՂ, ա. մ. Շեղուած, շեղակի, շեղօրէն, ոչ ուղիղ, թեք, խոտորնակի, խոտոր։
ԱՌՇԵՂԱՊԷՍ, ա. մ. Շեղուած, շեղակի, շեղօրէն, ոչ ուղիղ, թեք, խոտորնակի, խոտոր։
ԱՌՇԵՂԵԱԼ, ա. մ. Շեղուած, շեղակի, շեղօրէն, ոչ ուղիղ, թեք, խոտորնակի, խոտոր։
ԱՌՈԳ, տե՛ս ԱՌՈՅԳ։
ԱՌՈԳԱԲԱՐՁ, տե՛ս ԱՌՈՅԳԱԲԱՐՁ։
ԱՌՈԳԱԳԱՒԱԿ, ա. Գաւակը լիքը, մսեղ, գէր, պարարտ։
ԱՌՈԳԱՆԱԼ, տե՛ս ԱՌՈՅԳԱՆԱԼ։
ԱՌՈԳԱՆԱՊԷՍ, ա. Ոռոգելով, ուռճացնելով։
ԱՌՈԳԱՆԵԼ, ն. Ոռոգել, ջրել։
ԱՌՈԳԱՆՁՆ, ա. Առոյգ՝ բարեկազմ եւ ուժեղ կազմուածքով։
ԱՌՈԳԱՆՈՒԹԻՒՆ1, գ. Ճիշտ՝ կանոնաւոր շեշտադրութեամբ արտասանելը, առոգանելը։
ԱՌՈԳԱՆՈՒԹԻՒՆ2, գ. Ոռոգում, ոռոգելը։
ԱՌՈԳԱՎԱՐԺ, ա. Լաւ վարժուած, մեծ հմտութիւն ձեռք բերած, քաջավարժ։
ԱՌՈԳԵԼ, տե՛ս ԱՌՈԳԱՆԵԼ։
ԱՌՈԳՈՒՄՆ, գման, տե՛ս ԱՌՈԳԱՆՈՒԹԻՒՆ2։ (Խոր., Գ, 62)։
ԱՌՈՂՋ, ի, ից կամ աց, ոց, ա. 1. Ողջ եւ առոյգ, ոչ հիւանդ։ 2. Ճիշտ, բանական, խելացի, ողջամիտ։ 3. Անթերի, լրիւ, ողջ։ 4. Առողջութիւն բերող, առողջութեան նպաստող, առողջարար։
ԱՌՈՂՋԱԲԱՐ, մ. Առողջ կերպով։
ԱՌՈՂՋԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Առողջարար բերք բերելը, առատ պտղաբերութիւն։
ԱՌՈՂՋԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ ամենեւին առողջ։
ԱՌՈՂՋԱԳՈՐԾ, ա. Առողջացուցիչ, առողջարար։
ԱՌՈՂՋԱԽՈՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Ողջախոհութիւն, ողջամտութիւն, զգաստութիւն։
ԱՌՈՂՋԱԽՈՐՀՈՒՐԴ, ա. Առողջ դատողութեան տէր, ողջամիտ, խելացի։
ԱՌՈՂՋԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Առողջութեան յատուկ, առողջ։ 2. Առողջացնող, առողջարար, օգտակար։
ԱՌՈՂՋԱՄԻՏ, մտի, տաց, ա. 1. Առողջ միտք՝ դատողութիւն ունեցող, ողջամիտ, ողջախոհ։ 2. Ողջամտութիւն արտայայտող՝ պարունակող։
ԱՌՈՂՋԱՄՏԵԼ, չ. Առողջամիտ՝ ողջամիտ լինել։
ԱՌՈՂՋԱՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Առողջամիտ լինելը, ողջամտութիւն, ողջախոհութիւն, զգաստութիւն, պարկեշտութիւն։
ԱՌՈՂՋԱՅԻՆ, տե՛ս ԱՌՈՂՋԱԿԱՆ։
ԱՌՈՂՋԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ապաքինուել, բուժուել, լաւանալ։
ԱՌՈՂՋԱՆԴԱՄ, տե՛ս ՈՂՋԱՆԴԱՄ։
ԱՌՈՂՋԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՌՈՂՋԱԲԱՐ։
ԱՌՈՂՋԱՐԱՐԱԿԱՆ, ա. Առողջարար յատկութիւն ունեցող, առողջութիւն բերող, առողջացնող։
ԱՌՈՂՋԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Առողջ դարձնել, ապաքինել, բուժել։
ԱՌՈՂՋԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Որ առողջացնում է, առողջարար, բուժիչ։
ԱՌՈՂՋՄՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՌՈՂՋԱՄՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌՈՂՋՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Առողջ լինելը։ 2. Առողջանալը։ 3. փխբ. Լաւ՝ ուղիղ՝ ճիշտ լինելը, ուղիղութիւն, պարզամտութիւն, շիտակութիւն, անարատութիւն։ 4. Առողջացուցիչ։ Առողջութիւն եղեւ նա աշխարհիս Հայոց, եւ բազում վիրաւորք ի ծածուկ նովաւ գտին առողջութիւն (Եղիշէ)։
ԱՌՈՅԳ, ա. 1. Ուժը տեղը, ուժեղ։ 2. Ժիր, աշխոյժ։ 3. Լաւ աճած, փարթամ։
ԱՌՈՅԳԱԲԱՐՁ, ա. Առոյգ՝ ուժեղ ազդրեր ունեցող, լիքը ազդրերով։
ԱՌՈՅԳԱԳԱՒԱԿ, տե՛ս ԱՌՈԳԱԳԱՒԱԿ։
ԱՌՈՅԳԱՆԱԼ, ացայ, չ. Առոյգ դառնալ, զարգանալ։
ԱՌՈՅԳԱՆՁՆ, տե՛ս ԱՌՈԳԱՆՁՆ։
ԱՌՈՅԳԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Առոյգ դարձնել, առոյգացնել։
ԱՌՈՅԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Առոյգ լինելը։
ԱՌՈՇՈԳԻ, (ուղղելի՝ ԱՌ ՈՇՈԳԻ), մ. Առանձին, զատ, յատուկ իր համար։ Իբրեւ սեպհական ի բնէ առանձին առոշոգի նոցա էր կարգեալ (Բուզ., Դ, 14)։
ԱՌ ՈՉԻՆՉ ՀԱՄԱՐԵԼ, Բանի տեղ չդնել, արհամարհել։
ԱՌ ՈՏՆ ՀԱՐԿԱՆԵԼ, Ոտնատակ տալ, ոտնահարել, անտեսել։
ԱՌՈՏՆՀԱՐՈՒ, ա. Ոտնահարող, արհամարհող։
ԱՌՈՏՆՀԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ոտնահարութիւն, արհամարհանք, արհամարհելը։
ԱՌՈՒ, ի, իւ, եւ ոյ, ոց, ովք կամ օք, գ. 1. Ջրի բնական բարակ հոսանք, վտակ, փխբ. արեան՝ արտասուքի եւն հոսք։ 2. Այն հունը, որով հոսում է առուն, ջրանցք։
ԱՌՈՒԱԾ, ոյ, ոց, գ. Առնելը, կաշառք։
ԱՌՈՒԱՀԱՆՔ, նաց, գ. Ջրանցք։
ԱՌՈՒԱՄԷՋՔ, տե՛ս ԱՌՈՒ (2)։
ԱՌՈՒԱՐԵԱՆ, կամ ԱՌՈՒ ԱՐԵԱՆ, տե՛ս ԱՐԵԱՆԱՌՈՒ։
ԱՌՈՒԳԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ առոյգ։
ԱՌՈՒԳԱՆԱԼ, տե՛ս ԱՌՈՅԳԱՆԱԼ։
ԱՌՈՒԳՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՌՈՅԳՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌՈՒԿ, ա. Առնող, խլող, յափշտակող։
ԱՌՈՒՂԵԿԱՆ, ա. Ժամանակաւոր, անցաւոր։
ԱՌՈՒՄՆ, առման, գ. Առնելը, վերցնելը։
ԱՌՊԱՏՇԱՃԱԲԱՐ, մ. Ի դէպ, տեղին, պատշաճաբար։
ԱՌ ՍԱԿԱՒ, ԱՌ ՍԱԿԱՒ ՍԱԿԱՒ, տե՛ս ՍԱԿԱՒ։
ԱՌՍՏՈՐՈԳԵԼ, տե՛ս ՍՏՈՐՈԳԵԼ։
ԱՌՍՏՈՒԵՐԱԳԻՐ, ա. Առերեւոյթ, երեւութական, թուացող։
ԱՌ ՎԱՂԻՒ, տե՛ս ՎԱՂԻՒ։
ԱՌ ՎԱՅՐ ՄԻ, տե՛ս ՎԱՅՐ։
ԱՌՎԵՐԸՆԴՈՒՆԵԼ, տե՛ս ՎԵՐԸՆԴՈՒՆԵԼ։
ԱՌՎԿԱՅԵԼ, տե՛ս ՎԿԱՅԵԼ։
ԱՌՏԱՆԵԼ, ն. Առնել տանել, քշել տանել, տանել։
ԱՌՏԱՐՈՐՈՇԵԼ, տե՛ս ՏԱՐՈՐՈՇԵԼ։
ԱՌՏԱՐՈՐՈՇՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ՏԱՐՈՐՈՇՈՒԹԻՒՆ։
ԱՌՏՆԻՆ, կամ ԱՌ ՏՆԻՆ, ա. մ. Տան, տնային, տանու, տանը առանձնաբար։
ԱՌՏՈՒԵԼ, եցի, ն. Մատուցել, տալ, աւանդել։
ԱՌՏՈՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Տալը։
ԱՌՑԵՂ, ա. Ցեղական, առտնին, ներքին։
ԱՌՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՌՓՈԽԵԼ, տե՛ս ՓՈԽԵԼ։
ԱՌՓՈՐՁԵԼ, (իմ), տե՛ս ՓՈՐՁԵԼ (իմ)։
ԱՌՔՏԻՒՌՈՍ, տե՛ս ԱՐՔՏՈՐՈՍ։
ԱՌՕՐԵԱԿ, (անստոյգ բառ), գ. Առօրէական կերակուր։ Եւ զառօրեակն խոտաբուտ ճարակօք վճարեալ (Ագ., 442)։
ԱՌՕՐԵԱՅ, րէի, ից, ա. 1. Նոյն օրուայ, մէկ օրուայ, նոյն օրը տեղի ունեցող՝ կատարուող։ 2. Մի քանի օր տեւող, սակաւօրեայ, ժամանակաւոր, կարճատեւ, անցաւոր։ 3. Ամեն օր՝ օրէցօր տեղի ունեցող՝ կատարուող՝ կրկնուող, ամենօրեայ, օրըստօրեայ։
ԱՌՕՐԷԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՌՕՐԵԱՅ (3)։
ԱՌ ՕՐԻՆ, մ. Նոյն օրն իսկ, հէնց նոյն օրը։
ԱՌՕՐԻՆԱԿԵԼ, եցի, ն. Իբրեւ օրինակ բերել, համեմատել։
ԱՌ ՕՐՆ, մ. Այն օրը, հէնց նոյն օրը։
ԱՍԱԾ, ի, գ. Որ մէկն ասել է, ասուած խօսք, ասածը։
ԱՍԱԿԱՆ, ա. Ասուն, խօսուն, բանական։
ԱՍԱՑԱԾ, ի, գ. Որ մէկն ասել է, ասածը։
ԱՍԱՑՈՒԱԾ, ի կամ ոյ, ոց, գ. Ասուած բան, խօսք։
ԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ, ԱՍԱՑՈՒՄՆ, գ. Ասելը, ասուելը, ասուածը, խօսք, ասացուածք։
ԱՍԵԼ, ասացի, ասա՛, ն. 1. Միտքը խօսքով արտայայտել։ 2. Խօսել, բարբառել։ 3. Պատմել, ճառել։ 4. Անուանել, կոչել։ 5. Նշանակել, հաստատել։ 6. Հարցնել։ 7. Պատասխանել։ 8. Առարկել, հակաճառել։ 9. Պատուիրել, պատուէր տալ։ 10. Վարդապետել, քարոզել։ 11. Արտասանել, արտաբերել։ 12. Երգել։ 13. Խոստանալ։ 14. Համարել։ 15. Կանչել (աքաղաղի)։
ԱՍԵԼՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍԵՂՆ, ասղան, ղունք, ղանց, գ. Մետաղեայ սրածայր ձողիկ՝ փոքրիկ ծակով, որով անց են կացնում թելը՝ կարելու համար, ասեղ։
ԱՍԵՂՆԱԳՈՐԾ, տե՛ս ԱՍՂՆԱԳՈՐԾ։
ԱՍԻԱԾԻՆ, ա. Ասիացի, ասիական։
ԱՍԻԱԿԱՆ, ա. Ասիային յատուկ՝ վերաբերող, արեւելեան։
ԱՍԻԱՊԵՏ, գ. Ասիայի՝ Ասիայի կողմերի պետ՝ իշխան։
ԱՍԻԴ, (երբ., յուն.), տե՛ս ԱՐԱԳԻԼ։
ԱՍԻԴԱՅ, (երբ., յուն.), տե՛ս ԱՐԱԳԻԼ։
ԱՍԿՆ, գ. (հնք.) Սուտակ։
ԱՍՂԱՆԻ, նւոյ, նեաց, գ. 1. Ասեղին անց կացրած թել, կարի թել, դերձան։ 2. Ասեղնագործուած իր։
ԱՍՂԵՆԻ, տե՛ս ԱՍՂԱՆԻ։
ԱՍՂՆԱԳՈՐԾ, ասղնեգործ, ի, աց, ա. Ասեղով գործուած, ասեղնագործուած։
ԱՍՂՆԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Ասեղնագործելու արհեստը, ասեղնագործելը։
ԱՍՂՆԱԾԵԾ, ա. Ասեղով ծակծկուած, ասղահար։
ԱՍՂՆԱՆՔ, գ. յոգն. Ասղանիից՝ թելից կախարդական յուռութներ, բժժանք, համայիլ։
ԱՍՂՆԱՉԱՓ, ա. Մի ասեղի չափ։
ԱՍՂՆԵԱՅ, տե՛ս ԱՍՂՆԱԳՈՐԾ։
ԱՍՃԻ, գ. Ուտելիք, կերակուր։
ԱՍՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ասելու կամ հրաման տալու կարողութիւն։ 2. Ասուածի ներքին իմաստը։
ԱՍՈՐԵՐԷՆ, մ. Ասորիների լեզուով։
ԱՍՈՒԵԱՅ, էի, ից, տե՛ս ԱՍՈՒԻ։
ԱՍՈՒԵՂ, ի, աց, ա. Ասրը՝ բուրդը առատ, բրդոտ։
ԱՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ասուած բան, ասացուած, խօսք։ 2. Բառ։
ԱՍՈՒԻ, ասուոյ, ուեաց, 1. ա. Ասրից՝ բրդից պատրաստուած՝ գործուած, բրդեայ։ 2. գ. Բրդէ՝ բրդեայ շոր։
ԱՍՈՒՆ, ա. գ. Ասելու՝ խօսելու ունակութեամբ օժտուած, բանական։
ԱՍՊԱԶԱՆ, գ. (բսբ.) Գնարբուկազգիների ընտանիքին պատկանող բոյս. ասպուզան (Soldanella)։
ԱՍՊԱԶԷՆ, զինի, նաց, գ. 1. Ձիու զէնք ու զրահ։ 2. ա. մ. Լաւ սպառազինուած՝ որպէս հեծեալ ասպետ, ձիու զէնք ու զրահով։
ԱՍՊԱԶԻՆԵԼ, ն. Ձին զէնք ու զրահով զինել՝ սպառազինել կռուի համար։
ԱՍՊԱԿ, գ. Կերակրի մնացորդ, ուտելիքի պատառ՝ փշրանք։
ԱՍՊԱԿԱՆԱՍՊԱՍ, ԱՍՊԱԿԱՍՊԱՍ, ա. Կերակրի՝ ուտելիքի մնացորդներին՝ փշրանքներին սպասող (շուն)։
ԱՍՊԱԿԱՆԻ, նւոյ, նեաց, գ. 1. Ձիաւոր որսորդ։ 2. Որսկան շուն։
ԱՍՊԱՀԱՊԵՏ, (պհլ.), ի, աց, գ. Զօրապետ, զօրավար, սպարապետ։
ԱՍՊԱՃԱՐԱԿԱԿԱՆ, ա. Հովուական։
ԱՍՊԱՆԴԱԿ, գ. Թամբի երկու կողմից կախուած ոտնատեղ։
ԱՍՊԱՆՋԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՍՊՆՋԱԿԱՆ։
ԱՍՊԱՆՋԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍՊՆՋԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՊԱՆՏԱԿ, տե՛ս ԱՍՊԱՆԴԱԿ։
ԱՍՊԱՍՏԱՆ, (պհլ.), ի, աց, գ. Ձիու ախոռ։
ԱՍՊԱՍՏԱՆԻԿ, (պհլ.), ա. Ախոռում պահուած՝ լաւ խնամուած՝ բտուած (ձի)։
ԱՍՊԱՏԱԿ, (պհլ.), ի, աց, գ. 1. Հեծելախումբ, որ արշաւանք է կատարում աւարառութեան նպատակով։ 2. Աւարառութեան նպատակով կատարուած արշաւանք, ասպատակութիւն։
ԱՍՊԱՏԱԿԱՅԱՐՁԱԿ, ա. Ձին արձակած՝ չափ գցած, ձիարձակ։
ԱՍՊԱՏԱԿԱՒՈՐ, ի, աց, ա. գ. Ասպատակութիւն անող՝ կատարող, ասպատակող։
ԱՍՊԱՏԱԿԵԼ, եցի, չ. 1. Ասպատակութիւն անել, ասպատակութեամբ յարձակուել, արշաւել։ 2. Ձիավարել։
ԱՍՊԱՏԱԿԻ, մ. Արշաւակի, սրընթաց։
ՅԱՍՊԱՏԱԿԻ, մ. Արշաւակի, սրընթաց։
ԱՍՊԱՏԱՆ, տե՛ս ԱՍՊԱՆԴԱԿ։
ԱՍՊԱՏԱՆԳ, տե՛ս ԱՍՊԱՆԴԱԿ։
ԱՍՊԱՐ, (պրսկ.), ի, աց, գ. Վահան։
ԱՍՊԱՐԱԲԵԿ, գ. Ասպարի բեկոր կամ փոքր ասպար։
ԱՍՊԱՐԱԿԻՐ, կրի, րաց, ա. գ. Ասպար կրող, վահանակիր, զինուած պահակ՝ բարապան։
ԱՍՊԱՐԱԿՈՂ, ի, ա. Որի կողը՝ կողքերը պատուած՝ պաշտպանուած են ասպարով (ձի, մարդ)։
ԱՍՊԱՐԱՀԱՏ, ի, աց, ա. Վահանով առաջխաղացման ճանապարհ բացող, վահան պատռող՝ ճեղքող։
ԱՍՊԱՐԱՊԵՏ, տե՛ս ՍՊԱՐԱՊԵՏ։
ԱՍՊԱՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ՍՊԱՐԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՊԱՐԱՒՈՐ, տե՛ս ՎԱՀԱՆԱՒՈՐ։
ԱՍՊԱՐԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ասպար կրելն ու գործածելը։
ԱՍՊԱՐԱՓԱԿ, տե՛ս ՎԱՀԱՆԱՓԱԿ։
ԱՍՊԱՐԵԼ, չ. Ասպար գործածել։
ԱՍՊԱՐԷԶ, ԱՍՊԱՐԷՍ,(պրսկ.), րիզի կամ սի, սաց կամ սից, գ. 1. Ձիարշաւարան, մրցարան, կրկէս։ 2. Երկարութեան չափ, որ հաւասար է 625 ոտնաչափի = 184,97 մ։ 3. Հրապարակ, հանդիսարան, ատեան։ 4. Դաշտ։ 5. Ընթացք։
ԱՍՊԱՐԸՆԿԷՑ, ա. Ասպարը դէն գցող, փխբ. կռուի դաշտից փախչող, դասալիք։
ԱՍՊԱՐԻՍԱԽԱՂԱՑ, տե՛ս ԱՍՊԱՐԷՍ (1)։
ԱՍՊԱՐԻՍԱԿԱՆ, ա. Ասպարէսին (2) վերաբերող։
ԱՍՊԱՐԻՍԵԼ, չ. Արշաւել։
ԱՍՊԵՏ, (հպրսկ.), ի, աւ կամ իւ, գ. Հեծեալ իշխանաւոր (ժառանգական պատուանուն Բագրատունիների տոհմի նախարարների, որոնք կոչւում էին թագադիր եւ ասպետ), աւագ իշխան։
ԱՍՊԵՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Ասպետ լինելը, ասպետի իշխանութիւնը։
ԱՍՊԻՍ, (յուն.), գ. Վահան, ասպար։
ԱՍՊՆՋԱԿԱՆ, (պհլ.), ի, ից կամ աց, ա. 1. Հիւրընկալ, օտարընկալ, եկուորին օթեւան տուող։ 2. փխբ. Իր մէջ՝ իր գիրկն ընդունող, տեղ տուող։ Ծով, որ ասպնջական եւ հիւրամեծար է գետոց բազմաց (Վեցօր.)։ 3. գ. Պատճառ (որեւէ բանի)։
ԱՍՊՆՋԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ասպնջական լինելը, հիւրընկալութիւն, հիւրասիրութիւն։
ԱՍՊՈՒԶԱՆ, տե՛ս ԱՍՊԱԶԱՆ։
ԱՍՊՈՒՃԱԿ, գ. (կենդբ.) Կեռնեխների ընտանիքին պատկանող երգեցիկ թռչուն (Erithacus rubecula)։
ԱՍՏ, մ. 1. Այստեղ, այս տեղում։ 2. Այս ժամանակ։ 3. Այս աշխարհում, այս կեանքում։ 4. Այստեղ, դէպի այստեղ։ 5. Գոյականների ի(յ) նախդրով տրականի հետ գործածւում է այս դերանուան իմաստով կամ փոխարինում է ս ցուցական յօդին։ Ի դրախտի աստ։ Յանապատի աստ։
ԱՍՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աստի՝ ազդու՝ ուժեղ։
ԱՍՏԱԿՈՍ, (յուն.), գ. (կենդբ.) Ծովային տասնոտանի խեցգետին (Cancer)։
ԱՍՏԱՆԴԵԼ, եցի, ն. Այս ու այն կողմ տանել, ձգձգել, բուն ուղղութիւնից շեղել, տատանել։
ԱՍՏԱՆԴԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՍՏԱՆԴԵԼ։
ԱՍՏԱՆԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Տատանում, տատանուելը։
ԱՍՏԱՆՕՐ, մ. 1. Այստեղ, ահա այստեղ, ահա այս ժամանակ։ 2. ա. Այստեղի, այժմեան, արդի։
ԱՍՏԵՂԱԲԱՆԱԿ, գ. ա. Աստղերով գուշակութիւն անող, աստղագուշակ, աստղաբան։
ԱՍՏԵՂԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստղերով գուշակութիւն անելը, աստղագուշակութիւն, աստղաբանութիւն։
ԱՍՏԵՂԱԲԱՇԽ, ա. գ. Աստղաբաշխութեամբ զբաղուող։
ԱՍՏԵՂԱԲԱՇԽԱԿԱՆ, ա. 1. Աստղաբաշխութեան վերաբերող։ 2. գ. տե՛ս ԱՍՏԵՂԱԲԱՇԽՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՏԵՂԱԲԱՇԽԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի հմուտ աստղաբաշխութեան։
ԱՍՏԵՂԱԲԱՇԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստղաբաշխութիւն, աստղագիտութիւն։
ԱՍՏԵՂԱԲՈՐԲՈՔՄՈՒՆՔ, գ. յոգն. Ասուպներ։
ԱՍՏԵՂԱԳԷՏ, գիտի, տաց, գ. ա. Աստղագուշակ, աստղաբան։
ԱՍՏԵՂԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աստղաբաշխութիւն։ 2. Աստղագուշակութիւն, աստղաբանութիւն։
ԱՍՏԵՂԱԳԻՒՏ, ի, ից, գ. ա. Աստղագէտ, աստղաբաշխ։
ԱՍՏԵՂԱԶԱՐԴ, ա. Աստղերով զարդարուած, աստղազարդ։
ԱՍՏԵՂԱԼԻՐ, ԱՍՏԵՂԱԼԻՑ, ա. Աստղերով լի, աստղազարդ։
ԱՍՏԵՂԱԿԱՆ, ա. Աստղային. երկնային։
ԱՍՏԵՂԱՀԱՃ, կամ ԱՍՏԵՂԱՀԱՋ, ա. Անտեղի հաչող (շուն)։
ԱՍՏԵՂԱՁԻԳՔ, գ. յոգն. Վայր ընկնող կամ թռչող աստղեր, ասուպներ։
ԱՍՏԵՂԱՃԱՃԱՆՉ, ա. Աստղի նման ճաճանչող՝ ցոլացող։
ԱՍՏԵՂԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Աստղի նման փայլել՝ շողալ։ 2. Աստղերի չափ բազմանալ (Աբրահամ նահապետի տոհմի մասին)։
ԱՍՏԵՂԱՆԻՇ, ա. Աստղի տեսք՝ նշան ունեցող։
ԱՍՏԵՂԱՆԿԱՐ, ա. Վրան աստղեր նկարուած, աստղաձեւ զարդեր ունեցող։
ԱՍՏԵՂԱՆՇՄԱՐ, ա. Աստղագուշակ, աստղահմայ։
ԱՍՏԵՂԱՊԷՍ, մ. Աստղի պէս, որպէս աստղ։
ԱՍՏԵՂԱՏԵՍԱԿ, ԱՍՏԵՂԱՏԻՊ, ա. Աստղի նմանութիւն ունեցող, աստղակերպ, աստղաձեւ։
ԱՍՏԵՂԱՏՈՒՆ, տան, գ. Համաստեղութիւն։
ԱՍՏԵՂԵԱՅ, ա. Աստղերից կազմուած՝ կերտուած, աստղէ։
ԱՍՏԵՂՆԱԳՈՅՆ, ա. Աստղի նման փայլող։
ԱՍՏԵՂՕՐԷՆ, մ. ա. Աստղի պէս, աստղի նման, պայծառ։
ԱՍՏԵՂՕՐԷՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստղաբաշխութիւն։
ԱՍՏԵՒՈՐ, ա. 1. Հաստատուն, կուռ, պինդ, կարծր։ 2. Շատ լաւ, ընտիր։
ԱՍՏԷՆ, մ. 1. Այստեղ։ 2. Այժմուանից։ 3. ա. Այս, ներկայ, այժմեան։
ԱՍՏԷՔ, էից, գ. յոգն. Այստեղ եղածները, երկրային բաները՝ արարածները։
ԱՍՏԻ1, մ. 1. Այստեղից, այս բանից, սրանից։ 2. Գոյականների բացառական հոլովի հետ գործածւում է այս դերանուան իմաստով կամ փոխարինում է ս ցուցական յօդին։ Ի մարմնոյ աստի։ Յաշխարհէ աստի։ 3. ա. Այստեղի, այստեղ եղած, այստեղից ծագած, այս աշխարհի, ժամանակաւոր, երկրաւոր։
ԱՍՏԻ2, աստոյ, ւոջ, տիք, տեաց կամ տից, 1. ա. Հաստատուն, անյողդողդ, առաքինի, տոկուն, պինդ, ուժեղ, ազդու։ 2. գ. Հաստատութիւն, պնդութիւն, զօրութիւն, առոյգութիւն, ուժեղութիւն։ 3. Հասակ, տարիք, մանաւանդ՝ արբունք, չափահասութիւն։
ԱՍՏԻՃԱՆ, կամ ԱՇՏԻՃԱՆ, ի, աց, գ. 1. Սանդուղքի ամեն մի ոտքը, սանդղամատ։ 2. Սանդուղք։ 3. Բեմ։ 4. Որեւէ բանի զարգացման՝ ընթացքի իւրաքանչիւր մասը՝ փուլը, վիճակ։ 5. Տան յարկ, դստիկոն։ 6. Առաջադիմութիւն։ 7. Բարձրութիւն, բարձր դիրք՝ աստիճան։ 8. Եկեղեցական կարգ։
ԱՍՏԻՃԱՆԵԼ1, եցի, ն. Աստիճան տալ, աստիճանի բարձրացնել։
ԱՍՏԻՃԱՆԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. 1. Աստիճան-աստիճան վեր բարձրանալ։ 2. Աստիճանով զանազանուել։
ԱՍՏԻՆ, ա. Հաստատուն, առաքինի։
ԱՍՏՂ, տեղ, տեղաց կամ տեղց, տեղօք կամ տեղբք, գ. 1. Երկրային լուսատու մարմին։ 2. Արուսեակ (արեգակի մոլորակներից մէկը)։ 3. (կենդբ.) Ծովի աստղ, ծովաստղ։
ԱՍՏՂԱԲԱՇԽՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍՏԵՂԱԲԱՇԽՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՏՂԱԳԷՏ, տե՛ս ԱՍՏԵՂԱԳԷՏ։
ԱՍՏՂԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍՏԵՂԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՏՂԱԳՈՒՇԱԿ, ա. Աստղով գուշակուած։
ԱՍՏՂԱԿԵՐՊ, ա. Աստղի նման, աստղաձեւ։
ԱՍՏՂԱՃԱՃԱՆՉ, տե՛ս ԱՍՏԵՂԱՃԱՃԱՆՉ։
ԱՍՏՂԱՅԻՆ, տե՛ս ԱՍՏԵՂԱԿԱՆ։
ԱՍՏՂԱՆՄԱՆ, ա. մ. Աստղի նման։
ԱՍՏՂԱՆՇԱՆ, տե՛ս ԱՍՏԵՂԱՆԻՇ։
ԱՍՏՂԱՎԱՐ, ա. Աստղեր պարունակող, աստղաւոր, աստղալից։
ԱՍՏՂԱՏՈՒՆ, տե՛ս ԱՍՏԵՂԱՏՈՒՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾ, տուծոյ, գ. (կրօն.) Աստուած, Տէր։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՆ, ի, ից, ա. գ. 1. Որ խօսում կամ գրում է աստծու մասին եկեղեցական ուսմունքների համաձայն։ 2. Աստուածաբանական։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՆԱԲԱՐ, մ. Որպէս աստուածաբան, աստուածաբանի պէս։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Իրեն մեծ աստուածաբան համարող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՆԱԿ, ա. Աստծու հետ խօսող, աստուածախօս (Մովսէս մարգարէի մասին ասուած), աստուածային։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՆԱԿԱՆ, ա. Աստուածաբանութեան՝ աստուածաբանին յատուկ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՆԵԼ, եցի, ն. Խօսել կամ գրել աստծու եւ կրօնի մասին եկեղեցական ուսմունքների համաձայն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աստծու եւ կրօնի մասին խօսելը՝ գրելը եկեղեցական ուսմունքների համաձայն։ 2. Աստուածաշունչը, մարգարէական եւ առաքելական գրուածքները։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՐ, մ. 1. Աստուածային կերպով, որպէս աստուած, աստուածօրէն։ 2. Հոգեւորապէս։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՐԲԱՌ, ա. 1. Որ աստծու մասին է խօսում կամ երգում։ 2. Աստծուց ասուած՝ խօսուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԵՐ, ա. Աստծուց առաջ եկած, աստուածատուր։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲՆԱԿ, ի, աց, ա. Որ եղել է աստծու բնակարան, որտեղ աստուած կամ աստուածներն են բնակւում՝ ապրում։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲՈՒՂԽ, ա. Աստծու բխեցրած, աստծուց բխած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԲՈՒՆ, ա. Որ բնիկ՝ յատուկ է աստծուն, աստծուն սեփական։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԳԷՏ, ա. 1. Աստծուն իմացող՝ ճանաչող, աստուածածանօթ։ 2. Աստուածգիտութիւն պարունակող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԳԻԾ, ԱՍՏՈՒԱԾԱԳԻՐ, ա. Աստծու գծած՝ գրած կամ կամքով՝ թելադրութեամբ գրուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԳԻՒՏ, ա. 1. Աստծու գտած։ 2. Աստծուն գտնող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՅՆԱԳՈՅՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԳՈՐԾ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Աստծուց գործուած, աստծու արած։ 2. Աստուածային։ 3. Աստուած դարձնող, աստուածացնող։
ԱՍՏՈՒԾԱԳՈՐԾԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Աստուածագործութեան վերաբերող, աստուածացնող, սրբարար, սրբազան։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. 1. Աստուած դարձնել, աստուածացնել։ 2. Սրբազան արարողութիւն կատարել, սրբազնագործել, քահանայագործել։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Որպէս աստուած՝ աստուածապէս գործելը, աստուածային գործ կատարելը։ 2. Սըրբազան արարողութիւն կատարելը, սրբազնագործութիւն, քահանայագործութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԳՈՒԹ, ա. Աստծու նման գթացող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԳՐԵԱԼ, ա. Աստծուց գրուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԴԻՐ, ա. Աստծուց դրուած՝ սահմանուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԴՐՈՇՄ, ա. Աստծուց դրոշմուած՝ գրուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԱՆ, ի, ից, ա. Աստուածանման, աստուածակերպ, աստուածազգի, աստուածային, սրբազան։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աստուածազան՝ աստուածային, աստուածագոյն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԱՐԴ, ԱՍՏՈՒԾԱԶԱՐԴԵԱԼ, ա. Աստծով զարդարուած՝ փառաւորուած, սրբազան։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԱՒԱԿ, ա. (կրօն.) Աստծուց ծնուած, աստծու զաւակ, աստուածորդի։ (Եղիշէ, Բ)։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԳԱՑԻԿ, ա. Աստծուց զգացուած՝ թելադրուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԳԵԱՑ, ա. 1. Աստծուն իր վրայ կամ իր մէջ կրող։ 2. Աստծուց ընդունուած՝ պարգեւուած, աստուածապարգեւ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԳԵՍՏ, ի, աց կամ ից, ա. 1. տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԳԵԱՑ (1)։ 2. Աստծուց ներշնչուած (մարգարէացող)։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԳԵՍՏԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Աստծուց ներշնչուել (մարգարէանալ)։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԳԻ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԱՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԵՆ, ա. Աստծու՝ աստուածների համար զենուած՝ մորթուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶՈՅԳ, ա. Աստծուց զուգուած, աստծու հրամանով ամուսնացած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶՈՒԱՐՃ, ա. Աստծուց զուարճացած կամ աստծուն զուարճացնող, հոգեզուարճ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԶՕՐ, ա. Աստծու զօրութիւնը իր մէջ՝ իր վրայ կրող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽԱԲ, ա. Աստծուն խաբող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽԱՉ, գ. Աստծու՝ Քրիստոսի խաչը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽԱՌՆ, ա. 1. Աստծու՝ աստուածութեան հետ խառնուած՝ միաւորուած։ 2. Աստծու հետ սիրով միացած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽԱՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծու՝ աստուածութեան հետ խառնուելը՝ միաւորուելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽՆԱՄ, ա. 1. Աստծուց խնամուած, աստծու խնամքը վայելող։ 2. Աստուածային խնամքով կատարուած, նախախնամական։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽՈՀ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԻՄԱՍՏ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽՈՅԶ, ա. Աստծուն փնտրող՝ որոնող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽՈՍՏ, ա. Աստծուն խոստովանող կամ ուխտ դնող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽՐԱՏ, ա. Աստծուց խրատուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽՕՍ, ի, աց, ա. 1. Աստծու հետ խօսող, աստուածաբան։ 2. Աստծուց խօսուած։ 3. Որտեղ խօսել է աստուած։ 4. Աստծու հետ դաշնակցած։ 5. Աստծուն հարս գրուած՝ հարսնացած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽՕՍԱԿ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱԽՕՍ (1)։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽՕՍԵԼ, եցի, եալ, ն. չ. 1. Խօսել աստծու եւ կրօնի մասին, աստուածաբանել։ 2. Խօսել իբրեւ աստուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աստուածախօս լինելը։ 2. Աստուածաբանութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԱԳ, ա. Աստծուց ծագած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԱՆ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԱՆՕԹ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԱՆՕԹՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԱՆՈՒՀԻ, գ. Աստուածածանոթ կին։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԱՆՕԹ, ի, ից, ա. 1. Աստծուն ճանաչող, աստուածապաշտ։ 2. Աստծուց ծանուցուած՝ յայտնուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԱՆՕԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծուն ծանօթ լինելը՝ գիտենալը՝ ճանաչելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԻՆ, ծնի, ա. գ. 1. Աստծուն ծնող, աստուծամայր։ 2. Քրիստոսի մօր՝ Մարիամի մակդիրը, տիրամայր։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾՆԵԱԼ, ա. Աստծով ծնուած (մկրտութեան միջոցով)։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾՆԵԼԱԿԱՆ, ա. Աստուած ծնելու կարող՝ ընդունակ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾՆԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աստուածածնեալ լինելը, աստծով ծնուելը, աստուածային ծնունդ (մկրտութեամբ)։ 2. Աստուածածին լինելը, աստծուն ծնելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾՆՈՂ, ա. գ. Աստծու հայր, հայր աստուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾՆՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծու ծնող՝ մայր լինելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աստծուց ծնուած լինելը։ 2. Հեթանոսական աստուածների ծննդաբանութիւնը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Մոգութեամբ՝ հմայութեամբ աստուածներ կամ աստուածային ոգիներ կանչելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԱԶՄ, ա. Աստծուց կազմուած՝ յօրինուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԱՄ, ա. 1. Աստծու կամքն յայտարարող։ 2. Աստծու կամքով եղած։ 3. Աստծուն ցանկալի՝ հաճելի։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԱՄԱՐ, գ. Աստծու կամարը՝ գօտին, ծիրանի գօտի, ծիածան։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԱՅ, ա. Աստծու կայանը կազմող՝ հանդիսացող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԱՅԾԱԿՆ, ա. Որտեղ կայ աստծու կայծակը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Աստծուն յատուկ, աստուածային։ 2. գ. Աստուած, աստուածութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աստուածական, բոլորովին աստուածային։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԱՌՔ, գ. Աստծու կամ աստուածային կառք։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԱՏԱՐ, ա. Աստուածութեամբ կատարուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԱՐԳ, ա. Աստծուց կարգուած՝ սահմանուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԵԱՑ, ա. 1. Աստծու մէջ ապրելու համար։ 2. Որտեղ ապրում է աստուած (երկնքի մասին)։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԵՐՊ, ա. 1. Աստուածանման, աստուածային։ 2. մ. Որպէս աստուած, աստծու պէս։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԵՐՊԵԼ, եցի եւ եցայ, ն. չ. Աստծու նմանեցնել. աստծու նմանուել։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՄԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԵՐՏ, ա. Աստծուց կերտուած՝ շինուած՝ ստեղծուած, աստուածաշէն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԵՐՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծու կերտուածքը՝ շէնքը՝ ստեղծագործութիւն, արարչագործութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԷԶ, ա. Աստծով կիզուած՝ այրուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԻՐ, ա. 1. Իր մէջ աստծուն կրող՝ ունեցող։ 2. Աստծու հետ միաւորուած, աստուածային։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿԻՑ, ա. 1. Աստուածութեամբ կցորդ, նոյն աստուածութիւնը ունեցող։ 2. Աստծու հետ միացած՝ միաւորուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿՈԽ, ա. Որտեղ աստուած ոտք է դրել։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿՈՂՄՆ, ԱՍՏՈՒԱԾԱԿՈՅՍ ԿՈՂՄՆ, գ. Աստծու կողմը, որ աստծու կողմն է՝ աստծուն հաճելի է։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿՈՉ, ա. Աստծուց կանչուած՝ հրաւիրուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿՈՐՈՅՍ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՍՊԱՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածակիր լինելը, իր մէջ աստծուն կրելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱԿՐՕՆ, ա. Աստծուն հաճելի՝ աստուածապաշտութեան պատշաճ վարքուբարք՝ կարգուկանոն ունեցող, բարեպաշտ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՃՈՅ, ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՃՈՅԱԿԱՆ, ա. Աստծուն հաճելի՝ ընդունելի։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՃՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծուն հաճելի՝ ընդունելի լինելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՅՐ, հօր, գ. Աստծու (Քրիստոսի) հայր։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՆՃԱՐ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԻՄԱՍՏ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՇՏ, ա. Աստծու հետ հաշտեցնող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՍ, ա. Աստծուց հասած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՍՏԱՏ, ա. Աստծուց կամ աստծով հաստատուած՝ հաստատ պահուող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՐ, ա. Աստծուց հարուածուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՐՈՒԱԾՔ, ծոց, գ. Աստծուց ուղարկուած հարուածներ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՐՔ, գ. Աստծուց ուղարկուած հարուածներ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՒԱՍԱՐ, ի, ից, ա. Աստծուն հաւասար, աստուածանման։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԱՒԱՔ, ա. Աստծու հաւաքած կամ աստծու անունով հաւաքուած, աստուածագումար։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀԻՒՍ, ա. Աստծու հիւսած՝ պատրաստած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀՈՍ, ԱՍՏՈՒԱԾԱՀՈՍԱՆ, ա. Աստծու հոսեցրած, աստծուց բխած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀՐԱՄԱՆ, ա. Աստծու հրամայած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀՐԱՇ, ի, ից, ա. Որ աստծու հրաշքով է առաջ եկել, գերահրաշ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀՐԱՇԱԲԱՐ, մ. Աստուածահրաշ կերպով, սքանչելապէս։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՀՐԱՒԻՐԱԿ, ա. 1. Աստծուց հրաւիրուած, աստուածակոչ։ 2. Դէպի աստուած հրաւիրող՝ մօտեցնող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածային ձայն՝ խօսք՝ պատգամ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՁԵՒ, ա. Աստծու կերպարանքով, աստուածանման։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՁԻՐ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՐԳԵՒ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՃԱՌ, ա. Աստծու մասին ճառող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄԱՅՐ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱԾԻՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄԱՐՏ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Աստծու դէմ մարտնչող՝ կռուող։ 2. Աստուածամարտական։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄԱՐՏԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Աստծու դէմ մարտնչել՝ կռուել։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄԱՐՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծու դէմ մարտնչելը՝ կռուելը, աստուածամարտ լինելը, կռիւ աստծու դէմ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄԱՔՈՒՐ, ա. Աստծով մաքրուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄԵՐՁ, ի, աց կամ ից, ա. 1. Աստծուն մօտ գտնուող՝ մերձաւոր։ 2. Դէպի աստուած մերձեցնող՝ մօտեցնող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄԷՏ, ա. Դէպի աստուած միտող կամ աստծուց սահմանուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄՈՌԱՑ, ա. Աստծուն մոռացող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄՈՒԽ, ա. 1. Խորամուխ եղած աստուածային շնորհքով, սերտ միացած աստծուն, աստուածամերձ։ 2. Աստծով մխուած՝ պողպատի նման, աստուածային հրով թափանցած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄՈՒՍՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Հեթանոսական աստուածների ամուսնութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՄՈՒՏ, ա. Որտեղ մտնում է աստուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՅԱՂԹ, ա. Աստծու յաղթութիւնը յայտարարող, աստծով յաղթող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՅԱՅՏՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աստծու յայտնուելը մարդկանց։ 2. (կրօն.) Քրիստոսի մարմնանալը, յայտնութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՅԻՆ, յնոյ, ոց, ա. 1. Աստծուն յատուկ՝ վերաբերող՝ սեփական։ 2. Աստուածանման, աստուածազարմ, սրբազան, սուրբ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՅՆԱԲԱՐ, մ. Որպէս աստուած, աստծու պէս։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՅՆԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի կամ ամենեւին աստուածային։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՅՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՅՆԱԲԱՐ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աստուածային լինելը, աստուածութիւն։ 2. Աստուածանմանութիւն։ 3. Սրբութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՅՈՐԴՈՐ, ա. Աստծուց յորդորուած կամ յորդուած, հոգելից։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՅՐԱԿԱՆ, ա. (կրօն.) Աստուածային եւ մարդկային, աստուածամարդուն՝ Քրիստոսին յատուկ՝ վերաբերող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՅՕՐԻՆԵԱԼ, ա. Աստծուց յօրինուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Աստուած դառնալ։ 2. Աստուածանման լինել, աստուածային պատիւների արժանանալ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆԱԽԱՆՁ, ա. Աստծու համար նախանձաւոր՝ նախանձախնդիր։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծու մասին անգէտ լինելը, աստուած չճանաչելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆԵՆԳ, ա. Աստծուն նենգող, ուխտազանց։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆԵՐԿ, ա. Աստծով ներկուած՝ տոգորուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆԻՍՏ, ա. Որտեղ նստում է աստուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՄԱՆ, ի, ից, ա. Աստծու նման, աստուածակերպ, գերահրաշ, սուրբ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՄԱՆԱԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՄԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՄԱՆԱՊԷՍ, մ. Աստուածանման լինելով, աստծուն նմանուելով։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՄԱՆԵԱԼ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՄԱՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՄԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածանման լինելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՇԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածային նշաններ՝ հրաշքներ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՇԱՆՔ, գ. Աստուածային նշաններ՝ հրաշքներ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՈՒՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Աստծու անուան՝ յատկութիւններին վերաբերող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՆՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածային անուն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՇԱՀ, ա. Աստծով շահած, շահաւոր։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՇԱՐԺ, ա. Աստծով շարժուած՝ շարժուող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՇԷՆ, ա. Աստծուց շինուած, աստուածակերտ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՆՈՐՀ, ա. 1. Աստծուց շնորհուած։ 2. Աստծու շնորհքով լցուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՆՉ, ա. 1. Աստծուց ներշնչուած՝ ազդուած։ 2. Աստծու ներշնչմամբ կատարուած։ 3. գ. Ս. Գիրքը, մանաւանդ՝ Հին կտակարանը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՇՈՒՔ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՏԻՒ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՉԱՐՉԱՐ, ա. 1. Աստծուն չարչարող, աստուածասպան (հրեաների մասին)։ 2. (կրօն.) Աստծուն չարչարուած համարող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՉԱՐՉԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածաչարչար լինելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՀ, ա. Աստծու պահած, աստծուց պահպանած։ (Ասող., Բ, 2)։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՅԾԱՌ, ա. Աստծով պայծառացած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՇՏ, ի, աց կամ ից, ա. 1. Աստծուն պաշտող, բարեպաշտ։ 2. Աստուածապաշտութեան վերաբերող, բարեպաշտական։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՇՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աստուածապաշտ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՇՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾՊԱՇՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՏԻԺ, ա. 1. Աստծու պատիժն եղող։ 2. գ. Աստծուց հասած պատիժ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՏԻՒ, ա. Աստծուց պատիւ գտած, սրբազան պատուով։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՏՈՒԷՐ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՀՐԱՄԱՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՏՈՒՄ, ա. 1. Աստծու մասին պատմող՝ ճառող։ 2. Աստծու պատմած՝ խօսած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՐԱԿ, գ. Աստուածային խումբ՝ հօտ՝ ջոկ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՐԱՐԿ, արկք, ա. գ. Աստծու՝ աստուածների առջեւ պար բռնող՝ պարող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՐԳԵՒ, ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՐԳԵՒԱԿ, ա. Աստծուց պարգեւուած՝ շնորհուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծու պաշտամունք։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՐ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊՈՐՏ, ա. Որ որովայնին է ծառայում, որովայնամոլ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊՍԱԿ, ԱՍՏՈՒԱԾԱՊՍԱԿԵԱԼ, ա. Աստծուց պսակուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՊՐԵՑՈՅՑ, ա. Աստծով ապրած՝ ազատուած՝ փրկուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՌԱՔ, ա. Աստծուց առաքուած՝ ուղարկուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՍԱՍՏ, ա. Աստծու սաստը՝ հրամանը պարունակող, աստծու բարկութեամբ եղած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. 1. Աստծուն սիրող, բարեպաշտ։ 2. Աստծուն սիրելի, աստուածահաճոյ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՍԻՐԱԳՈՅՆ, ա. Աստծուն շատ սիրելի։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՍԻՐԱԿ, ա. Աստծուն սիրող, աստուածսիրական։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾՍԻՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՍՊԱՆ, ի, ից, ա. 1. Աստծուն սպանող, տիրասպան։ 2. Աստուածներին սպանող, սուրբ կրակը (զրադաշտական) հանգցնող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՍՏԵՂԾ, ի, ից, ա. 1. Աստծուց ստեղծուած։ 2. Աստուած՝ կուռք ստեղծող՝ կերտող (մարդ)։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՍՏԵՂԾԵԼ, եցի, ն. Աստուած ստեղծել՝ դարձնել. աստուածացնել։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆ, գ. (կրօն.) Աստծու ստեղծուելը (Քրիստոսի մարդեղութեան մասին)։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՍՔԱՆՉ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՀՐԱՇ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՎԱԽ, ա. Աստծուց վախեցող՝ երկիւղած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՎԱՃԱՌ, ա. 1. Աստծուն վաճառող (Յուդայի մասին)։ 2. Աստծու շնորհքը վաճառող, դրամի համար ձեռնադրութիւն կատարող, սիմոնական։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՎԱՅԵԼ, ա. Աստծուն վայել։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՎԱՅԵԼՈՒՉ, ա. Աստծուն վայել։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՎԱՅԵԼՉԱԲԱՐ, մ. Աստուածավայել կերպով։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՎԱՅԵԼՉԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՎԱՅԵԼՈՒՉ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՎԱՅԵԼՉԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՎԱՅԵԼՉԱԲԱՐ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՎԱՅԵԼՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածավայելուչ լինելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՎԱՐ, ա. Աստծուց ղեկավարուած՝ առաջնորդուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՎՐԷԺ, ա. գ. Աստուածային վրէժ պարունակող, աստուածապատիժ, աստծու վրէժ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵԱՑ, ա. 1. Աստծուն ատող։ 2. Աստծուն ատելի։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵԼԻ, ա. Աստծուն ատելի։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍ, ի, աց կամ ից, ա. 1. Աստծուն տեսնող։ 2. Աստուածային տեսք՝ կերպարանք ունեցող, աստուածանման։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աստուածատես։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍԱԿ, ի, աց, ա. 1. Աստուածանման, աստուածակերպ, աստուածատիպ։ 2. Աստծուն տեսնող, աստուածատես։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍԱԿԱԲԱՐ, մ. Աստուածանման՝ աստուածային կերպով։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍԱԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աստուածատեսակ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Աստուածատեսութեան վերաբերող՝ յատուկ։ 2. Աստծուն տեսնել կարող։ 3. գ. Աստծուն տեսնելու կարողութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածատեսակ լինելը, աստուածանմանութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍԻԼ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍԱԿ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աստուածատես լինելը։ 2. Աստուածային տեսիլ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծուն ատելը, աստուածատեաց լինելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԻՊ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍԱԿ (1)։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏՈՒՆԿ, ա. Աստծու կողմից տնկուած, աստծու տնկած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏՈՒՐ, ա. Աստծուց տրուած՝ պարգեւուած՝ շնորհուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏՊՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծուն կերպարանելը նիւթական կերպով։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏՕՆԱԿ, ա. Աստուածային տօներ կատարող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՐԱՐ, ա. Աստուած դարձնող, աստուածացնող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածացնելը, սրբացնելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՐԵԼ, եցի, 1. ն. Աստուածացնել, աստուած դարձնել։ 2. չ. Հոգով յափշտակուել, մարգարէանալ. մոլեգնել։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՐԵԼԱԲԱՐ, մ. Որպէս աստուած համարելով, աստուածաբար։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՐԺԱՆ, ա. Աստծուն արժանի, աստուածավայել։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՐԿՈՒ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱԶԱՐԴ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածարուելը, հոգով յափշտակութիւն, մարգարէութիւն. մոլեգնութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՑԱՍ, ա. Աստծուն բարկացնող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Աստուած դարձնել, աստուածային պատիւ տալ։ 2. (կրօն.) Մարդկային մարմինը աստուածութեան հետ միաւորել (Քրիստոսի մարդեղութիւնը)։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Աստուածացնող, աստուած դարձնող։
ԱՏՈՒԱԾԱՒԱՆԴ, ա. Աստծուց աւանդուած՝ տրուած, աստուածատուր։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՒԱՆԴԱՊԷՍ, մ. Աստծու աւանդածի նման։
ԱՍՏՈՒԾԱՓԱԽՈՅՑ, ա. Աստծուն՝ աստծու շնորհքը փախցնող՝ հեռացնող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՓԱՅԼ, ա. Աստուածային փայլ ունեցող, սրբափայլ։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՓԱՅՓԱՅՈՂ, ա. Աստծուն փայփայող՝ փայփայելով պահող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՔԱՂՑՐ, ցունք, ցունց, ա. Աստծով քաղցրացած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՔԱՆԴԱԿ, ա. Աստծուց քանդակուած՝ փորագրուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՔԱՐՈԶ, ա. Աստծուն քարոզող։
ԱՍՏՈՒԱԾԱՔՆԱՐ, ա. Որ իբրեւ քնար աստծուն է երգում՝ քարոզում։
ԱՍՏՈՒԱԾԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծուն գիտենալը՝ ճանաչելը, աստուածածանօթութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԵԱՆ, ա. Աստուածային, աստուածեղէն։
ԱՍՏՈՒԱԾԵՂԲԱՅՐ, բօր, գ. Աստծու եղբայր (Քրիստոսի եղբայր Յակոբոսը)։
ԱՍՏՈՒԱԾԵՂԷՆ, ղինի, նաց, ա. Աստծուն յատուկ՝ սեփական, աստուածային։
ԱՍՏՈՒԱԾԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուած լինելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԵՐԵՒՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՅԱՅՏՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾԵՐԿԻՒՂ, ա. Աստծուց երկիւղած, աստուածավախ, բարեպաշտ։
ԱՍՏՈՒԱԾԵՐԿԻՒՂԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծուց երկիւղած լինելը, աստուածավախութիւն, բարեպաշտութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾԸՄՊԵԼԻ, գ. Աստուածային՝ աստուածներին արժանի ըմպելիք։
ԱՍՏՈՒԱԾԸՆԴԴԷՄ, ա. Աստծու դէմ՝ հակառակ։
ԱՍՏՈՒԱԾԸՆԿԱԼ, ա. Աստծուն ընդունող, աստուածակիր։
ԱՍՏՈՒԱԾԸՆՏԻՐ, ա. Աստծուց ընտրուած։
ԱՍՏՈՒԱԾԻՄԱՍՏ, ի, ից, ա. Գիտակ՝ հմուտ աստուածային իմաստութեան՝ գիտութեան։
ԱՍՏՈՒԱԾԻՄԱՍՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածիմաստ լինելը։
ԱՍՏՈՒԱԾԽՕՍՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾՈՐԴԻ, դւոյ, ոց, գ. 1. Աստծու որդին, Քրիստոս։ 2. Աստուածների որդի՝ սերունդ։
ԱՍՏՈՒԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. (կրօն.) 1. Աստուած լինելը։ 2. Աստուածային էութիւնը։ 3. Աստուած։
ԱՍՏՈՒԱԾՈՒՀԻ, հւոյ, հեաց, գ. (կրօն.) Կին աստուած, դիցուհի։
ԱՍՏՈՒԱԾՈՒՆԱԿ, ա. 1. Աստուածընկալ, աստուածակիր։ 2. Աստուածանման, աստուածապարգեւ, աստուածային, սուրբ։
ԱՍՏՈՒԱԾՈՒՍՈՅՑ, ա. Աստծուց ուսած՝ սովորած, աստծու սովորեցրած։
ԱՍՏՈՒԱԾՈՒՍՏ, մանաւանդ ՅԱՍՏՈՒԱԾՈՒՍՏ, մ. ա. Աստծու կողմից, աստծուց։
ԱՍՏՈՒԱԾՈՒՐԱՑ, ա. Աստծուն ուրացող։
ԱՍՏՈՒԱԾՊԱՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աստուածապաշտ լինելը։ 2. Աստծուն պաշտելը, բարեպաշտութիւն։
ԱՍՏՈՒԱԾՊԱՏՈՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծուն պատուելը։
ԱՍՏՈՒԱԾՊԵՏԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Աստծու տէրութեանը՝ իշխանութեանը՝ կարողութեանը յատուկ՝ յարմար՝ համապատասխան, աստուածավայելուչ, ամենատէր։
ԱՍՏՈՒԱԾՊԵՏԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աստուածպետական։
ԱՍՏՈՒԱԾՊԵՏԱԿԱՆԱՊԷՍ, մ. Աստուածային ի շխանութեամբ։
ԱՍՏՈՒԱԾՊԵՏԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծուտէրութիւնը՝իշխանութիւնը, աստուածութիւն, աստուած։
ԱՍՏՈՒԱԾՊԵՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծուտէրութիւնը՝իշխանութիւնը, աստուածութիւն, աստուած։
ԱՍՏՈՒԱԾՍԻՐԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾՍԻՐԱՊԷՍ։
ԱՍՏՈՒԱԾՍԻՐԱԿԱՆ, ա. Աստուածասէրին յատուկ, աստծու սիրոյ համար կատարուած։
ԱՍՏՈՒԱԾՍԻՐԱՊԷՍ, մ. Որպէս աստուածասէր, աստծուն սիրելով։
ԱՍՏՈՒԱԾՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստուածասէր լինելը, աստծուն սիրելը։
ԱՍՏՈՒԱԾՏԵՍՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍՈՒԹԻՒՆ։
ԱՍՏՈՒԱԾՕՐԷՆ, մ. ա. 1. Աստուածաբար, աստուածավայել կերպով։ 2. Աստուածակերպ, աստուածավայելուչ, աստուածային։ 3. Աստուածային օրէնքներին համապատասխան։
ԱՍՏՈՒԱԾՕՐՀՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծուն օրհնելը եւ փառաբանելը։
ԱՍՏՈՒՍՏ, մ. 1. Այստեղից, այս կողմից։ 2. Սրանից։ 3. Այստեղ։
ԱՍՏ ՈՒՐԵՄՆ, մ. Այստեղ, այս տեղում, այս ժամանակ. յետոյ ուրեմն։
ԱՍՏՌՈՂԱԲՈՆ, (յուն.), գ. Աստղաբաշխական գործիք, որով դիտում էին երկնային լուսատուների ընթացքը. աստրոլաբ։
ԱՍՏՌՈՆՈՄԻ, (յուն.), գ. Աստղաբաշխական աղիւսակ։
ԱՍՏՍՏԻՆ, մ. 1. Այստեղ, այս տեղում՝ վայրում։ 2. Այստեղից։ 3. Այժմուանից։
ԱՍՏՐ, մ. Այստեղ։
ԱՍՏՐԱՏԻԳԱՅ, (յուն., ասոր.), գ. Զօրագլուխ։
ԱՍՐ, ասրոյ կամ րու կամ ասու, ասրով կամ ասերբ, ասուոց կամ ասրոց, գ. 1. Ոչխարի բուրդ (մանաւանդ կտրած եւ մաքրած՝ սպիտակ), գեղմ։ 2. Ասուեղէն՝ բրդէ հագուստ։
ԱՍՐԱԲԵՐ, ԱՍՐԱԲՈՅՍ, ա. Ասր բերող՝ տուող, բրդատու։
ԱՍՐԱԳՈՐԾ, գ. ա. Բրդից կտոր գործող։
ԱՍՐԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. Բրդից կտոր գործել։
ԱՍՐԱԶԳԵԱՑ, ա. Ոչխարենի հագնող՝ վրան առնող։
ԱՍՐԱՎԱՃԱՌ, ա. Բուրդ կամ բրդեղէն վաճառող։
ԱՍՐԱՏԵՍԱԿ, ա. Ասրի նման սպիտակ, ասրակերպ։
ԱՍՐԱՓԱՅԼ, ԱՍՐԱՓԱՌ, ա. Սպիտակ ասրի նման փայլուն՝ մաքուր։
ԱՍՐԵԱՅ, րէի, ից, ա. Ասուէ, ասուեղէն։
ԱՍՐԵՂԷՆ, ղինի, նաց, ա. Ասուէ, ասուեղէն։
ԱՍՔ, ասից, գ. Ասուած խօսք՝ բան, ասացուածք։
ԱՏԱԿ, (պհլ.), ա. Կարող, ընդունակ, ձեռնհաս։
ԱՏԱԿԵԼ, եցի, չ. Կարող՝ ձեռնհաս լինել, կարողանալ, ժամանակը բաւականացնել, միջոց ունենալ։
ԱՏԱՂՁ, ի, ից, գ. Շինարարական եւ ատաղձագործական փայտ, փայտանիւթ։
ԱՏԱՂՁԱԳՈՐԾ, ա. Ատաղձից իրեր պատրաստող։
ԱՏԱՄԱՑԵԼ, եցի, ն. Ատամներով խածատել՝ ծակոտել, կծոտել, կծել։
ԱՏԱՄԱՑԻ, մ. Ատամներով։
ԱՏԱՄՆ, ման, մունք, մանց, մամբք, գ. Ատամ, ակռայ։
ԱՏԱՄՆԱԽԻԼ ԱՌՆԵԼ, Ատամները հանել՝ քաշել։
ԱՏԱՄՆԱԿԱՐԿԱՋ, ա. մ. Ատամները կրճտող, ատամները կրճտացնելով՝ կրճտելով։
ԱՏԱՄՆԱՌՈՒ, ա. Ատամի տակ ընկնող (աւազ եւն)։
ԱՏԱՄՆԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Թթու բան ուտելուց ատամների առնուելը՝ բռնուելը՝ հարուելը։
ԱՏԱՄՆԱՑԱՒ, գ. Ատամի ցաւ։
ԱՏԱՄՆԱՑԻ, տե՛ս ԱՏԱՄԱՑԻ։
ԱՏԱՄՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Ատամներ ունեցող։
ԱՏԵԱԼ, եայ, եայր, տե՛ս ԱՏԵԼ։
ԱՏԵԱՆ, ատենի, ից գ. 1. Դատարան, դատավճիռ կայացնելու հաւաքատեղի։ 2. Դատական նիստ։ 3. Դատական քննութիւն, դատավճիռ, դատաստան։ 4. Դատաւորների կազմը. դատական նիստի մասնակիցները։ 5. Եկեղեցու մասը բեմից ներքեւ, որտեղ կանգնում է հոգեւորական դասը։ Յամենայն ատեանս յիշեցին զանուանս նոցա (Եղիշէ)։
ԱՏԵԼ, եցի, ն. Չսիրել, չհամակրել, գարշել, զզուել, խորշել։
ԱՏԵԼԱԿԱՆ, ա. Ատելութիւնից առաջ եկած։
ԱՏԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Ատելութիւն հարուցող, զզուանք առաջացնող։ 2. Ատող, թշնամի, չարակամ։
ԱՏԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ատելը, զզուանք, գարշանք։ 2. Ոխակալութիւն, թշնամութիւն, հակառակութիւն։
ԱՏԵՆԱԲԱՆԵԼ, եցի, չ. Ատեանում՝ հասարակութեան առաջ խօսել մի հարցի մասին, ճառել։
ԱՏԵՆԱԲԱՐ, մ. Հրապարակային կերպով, հրապարակօրէն։
ԱՏԵՆԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ատենական փաստաթղթերի բովանդակութիւնը՝ գրի առնուած, արձանագրութիւն։
ԱՏԵՆԱԴՊԻՐ, դպրի, րաց, գ. Ատեանի դպիր, դպրապետ։
ԱՏԵՆԱԽՕՍ ԼԻՆԵԼ, տե՛ս ԱՏԵՆԱԲԱՆԵԼ։
ԱՏԵՆԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ատենաբանելը։ 2. Ատենական խօսք։
ԱՏԵՆԱԿԱԼ, ի, աց, ա. գ. Ատեանի անդամներից իւրաքանչիւրը. դատաւոր, խորհրդական, դպիր։
ԱՏԵՆԱԿԱՆ, ա. 1. Ատեանին յատուկ։ 2. Հանդէսային, հրապարակային։ 3. Ճարտասանական երեք ճառերից մէկը, որ խօսւում է ատեանում՝ մէկին պաշտպանելու կամ մեղադրելու համար։
ԱՏԵՆԱԿԻՑ, ա. գ. Ատեանում պաշտպան, դատապաշտպան։
ԱՏԵՆԱՊԵՏ, գ. Ատեանի պետ, դատաւոր։
ԱՏԵՆԱՏՈՒՆ, տե՛ս ԱՏԵԱՆ (1)։
ԱՏԵՆԱՔԱՐՇ, ա. Ատեան՝ դատարան քարշ տրուած։
ԱՏԵՑՈՒՄՆ, ցման, գ. Ատելը, ատելութիւն։
ԱՏԻՃԱՂ, տե՛ս ՊԱՏԻՃԱՂ։
ԱՏՇԻԼ, (արաբ.), շեալ, չ. Ծարաւել։ (ՄԾԲ. 350, ՀԱԲ)։
ԱՏՈՔ, ա. Լիքը, առլեցուն, ուռճացած, լաւ հասած։
ԱՏՈՔԱՀԱՏ, ա. Ատոք հատիկներով՝ հատիկներ ունեցող։
ԱՏՈՔԱՃԵՄ, տե՛ս ԱՏՈՔ։
ԱՏՈՔԱՆԱԼ, ացայ, չ. Լաւ լցուել, հասունանալ։
ԱՏՈՔԱՏԵՍԻԼ, ա. Ատոք տեսքով, լաւ հասած։
ԱՏՈՔԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ատոք դարձնել, հասունացնել։
ԱՏՈՔՈՒԹԻՒՆ, գ. Ատոք՝ լիքը լինելը, բերրիութիւն, լիութիւն, պարարտութիւն։
ԱՏՏԻԿԵՑԻ, ա. գ. Ատտիկէի (հին Աթէնքի) բնակիչ, աթէնացի։
ԱՏՐԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Կրակի գոյն ունեցող, հրագոյն, ատրաշէկ, հրափայլ, հրացայտ։
ԱՏՐԱՇԷԿ, ա. Շիկացած երկաթի գոյն ունեցող, հրաշէկ, հրատեսիլ։
ԱՏՐՈՐԱԿ, տե՛ս ԱՏՐԱԳՈՅՆ։
ԱՏՐՈՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՏՐԱԳՈՅՆ։
ԱՏՐՈՒՇԱՆ, ի, աց, գ. Կրակատուն, մեհեան։
ԱՐԱ՛, տե՛ս ԱՌՆԵԼ։
ԱՐԱԲԱՑԻ, ցւոյ, ւոց, 1. գ. Արաբիայի բնակիչ, արաբ։ 2. ա. Արաբիային՝ արաբներին յատուկ՝ վերաբերող, արաբական։
ԱՐԱԲՈՎԹ, (եբր.), գ. Ձաւար, կորկոտ։
ԱՐԱԳ, արագունք կամ արագք, ա. 1. Արագ ընթացող, արագընթաց, արագաշարժ, սրընթաց։ 2. Կարճ ժամանակում կատարուող, կարճ ժամանակ տեւող։ 3. մ. Շուտ, շուտով, փութով, շուտափոյթ, արագօրէն, անմիջապէս։
ԱՐԱԳԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Կարճ՝ համառօտ խօսելը։
ԱՐԱԳԱԳԻՐ, գրի, րաց, ա. Արագ գրող։
ԱՐԱԳԱԳՆԱՑ, ա. 1. Արագ ընթացող, արագընթաց, արագաշարժ։ 2. Կարճ ժամանակ տեւող, շուտ անցնող, վաղանցուկ։
ԱՐԱԳԱԳՆԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Արագագնաց՝ արագընթաց լինելը։
ԱՐԱԳԱԳՈՅՆ, ա. մ. Աւելի արագ։
ԱՐԱԳԱԶ, տե՛ս ԵՐԱԳԱԶ։
ԱՐԱԳԱԶԵՐԾ ԼԻՆԵԼ, Արագ՝ շուտով ազատուել՝ դուրս պրծնել։
ԱՐԱԳԱԹԵՒ, ա. Արագ թռչող, արագաթռիչ։
ԱՐԱԳԱԹՈՂ, ա. Արագ կամ հեշտ թողնուող՝ ներուող, ներելի (մեղք)։
ԱՐԱԳԱԹՌԻՉ, ա. Արագ թռչող՝ սլացող։
ԱՐԱԳԱԹՌՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Արագաթռիչ լինելը, արագ թռչելու կարողութիւն։
ԱՐԱԳԱԼՈՅԾ, ա. Արագ լուծուող՝ քայքայուող՝ նեխող։
ԱՐԱԳԱԼՈՒՐ, ա. Շուտ ուրիշին լսող՝ հետեւող, դիւրահաւան։
ԱՐԱԳԱԽԱԲԻԿ, ա. Հեշտ խաբող, դիւրախաբ։
ԱՐԱԳԱԽԱՂԱՑ, տե՛ս ԱՐԱԳԱԳՆԱՑ։
ԱՐԱԳԱԽԱՂԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Արագախաղաց լինելը, արագաշարժութիւն։
ԱՐԱԳԱԽԱՄՈՒՐ, ա. Արագ խամրող, շուտ թառամող։
ԱՐԱԳԱԽՕՍ, ա. Արագ-արագ խօսող։
ԱՐԱԳԱՀԱՍ, ա. 1. Արագօրէն հասնող, շուտ վրայ հասնող։ 2. Արագ, յանկարծ։
ԱՐԱԳԱՀԱՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արագահաս լինելը, շուտ վրայ հասնելը։ 2. Հասունանալը։
ԱՐԱԳԱՃԵՊ, ա. մ. 1. Շատ արագ, շուտափոյթ, ճեպով։
ԱՐԱԳԱՄԱՀ, ա. մ. 1. Մահը արագօրէն վրայ հասած, յանկարծամահ։ 2. Մահը շուտ վրայ հասած, վաղամեռիկ։
ԱՐԱԳԱՄԱՇ, ա. Շուտ կամ հեշտ մաշուող։
ԱՐԱԳԱՄԷՏ, ա. Արագօրէն այս կամ այն կողմը միտուող՝ թեքուող, դիւրաշարժ։
ԱՐԱԳԱՄԻՏ, ա. Արագ մտածող, սրամիտ։
ԱՐԱԳԱՅԱԳ, ա. Շուտ կշտացող։
ԱՐԱԳԱՇԱՐԺ, ա. Արագօրէն շարժուող, անդանդաղ։
ԱՐԱԳԱՇԱՐԺԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի արագաշարժ։
ԱՐԱԳԱՇԱՐԺՈՒԹԻՒՆ, գ. Արագաշարժ լինելը։
ԱՐԱԳԱՊԷՍ, մ. Արագ կերպով, փութով, անմիջապէս։
ԱՐԱԳԱՌՈՒ, ա. Արագ ըմբռնող՝ հասկացող, մտառու, սրամիտ։
ԱՐԱԳԱՍԽԱԼ, ա. Արագ կամ յաճախ սխալուող, դիւրասխալ։
ԱՐԱԳԱՎԱԽՃԱՆ, ա. Վախճանը արագ հասնող, շուտ անցնող, վաղանցուկ, կարճատեւ։
ԱՐԱԳԱՏԵՍ, ա. Սուր տեսողութիւն ունեցող, սրատես, փխբ. արագ՝ շուտ ըմբռնող։
ԱՐԱԳԱՏԵՍԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի սրատես։
ԱՐԱԳԱՏԵՍԻԼ, տե՛ս ԱՐԱԳԱՏԵՍ։
ԱՐԱԳԱՏԵՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Արագատես լինելը, սրատեսութիւն։
ԱՐԱԳԱՓՈԽ, ա. Արագ՝ շուտ փոխուող՝ փոփոխուող, դիւրափոփոխ, փոփոխական։
ԱՐԱԳԱՓՈՓՈԽ, ա. Արագ՝ շուտ փոխուող՝ փոփոխուող, դիւրափոփոխ, փոփոխական։
ԱՐԱԳԱՔԱՅԼ, ա. Արագ քայլող՝ շարժուող, արագընթաց։
ԱՐԱԳԵԼ, եցի, 1. չ. Շտապել, փութալ, աճապարել։ 2. ն. Արագացնել, շտապեցնել։
ԱՐԱԳԵՂ, ա. Շատ արագ։
ԱՐԱԳԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՐԱԳԵԼ (2)։
ԱՐԱԳԸՆԹԱՑ, ա. Արագ ընթացող, արագագնաց, արագաշարժ։
ԱՐԱԳԻԼ, գլի, լաց, գ. (կենդբ.) 1. Արագիլների ընտանիքին պատկանող թռչուն (Ciconia ciconia)։ 2. Տառեղների ընտանիքին պատկանող ջրային թռչուն. տառեղ (Ջսգբջ չկլբսբջ)։
ԱՐԱԳՈՏՆ, ա. Արագաշարժ ոտքեր ունեցող, արագաքայլ, արագագնաց, արագընթաց։
ԱՐԱԳՈՏՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Արագոտն՝ արագաքայլ լինելը, արագընթացութիւն։
ԱՐԱԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Շարժման կամ գործողութեան արագ լինելը։
ԱՐԱԳՈՒՄՆ, գ. Արագելը, փութալը։
ԱՐԱԳՈՒՆ, ա. Արագ. սուր։
ԱՐԱԳՈՒՍՈՒՄՆ, ա. Արագ՝ շուտ սովորող, սրամիտ, ուշիմ։
ԱՐԱԼԷԶ, տե՛ս ՅԱՐԱԼԷԶ։
ԱՐԱԾ, ի, ից, կամ ոյ, ոց, գ. 1. Բորից կամ վէրքից մարմնի վրայ մնացած սպի՝ հետք։ 2. Փտութեան նշան քարի՝ պատի՝ հագուստի վրայ։ 3. ա. Արած՝ սպի առաջացնող՝ գցող։
ԱՐԱԾԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՐԱԾԵԼ։
ԱՐԱԾԵԼ, եցի, ն. 1. Արածեցնել, արածել տալ, հօտը կամ նախիրը արածելու տանել։ 2. Դալար խոտը ուտել՝ ատամներով պոկելով, ճարակել։ 3. փխբ. Լափել, սպառել, ոչնչացնել։
ԱՐԱԿԱՆ, ա. Արուին յատուկ, այրական, առնական, առնի։
ԱՐԱՀԵՏ, ի, ից, գ. 1. Բանուկ՝ լայն ճանապարհ։ 2. Նեղ ճանապարհ, կածան։
ԱՐԱՀԵՏԵԼ, չ. Արահետով գնալ, ուղեւորուել, դէպի առաջ շարժուել։
ԱՐԱՄԱԶԴԱՅ, (աստղ, մոլորակ), Արեգակնային համակարգութեան ամենամեծ մոլորակը, Լուսնթագ (Իւպիտէր)։
ԱՐԱՄԱԶԴԱՅ ԳՕՏԻ, Ծիրանի գօտի, ծիածան։
ԱՐԱՄԲ, ԱՅՐ1-ի եզակի գործիականը։
ԱՐԱՄԲԻ, բւոյ, բեաց կամ բւոց, ա. գ. Մարդու գնացած, ամուսին ունեցող՝ ամուսնացած կին։
ԱՐԱՄՈՒՐ, մրի, գ. 1. Մշուշ, մէգ. մրրիկ, փոթորիկ, բուք։ 2. ա. Մրոտած, սեւացած։
ԱՐԱՆՑ, ԱՅՐ1-ի յոգնակի սեռականը եւ տրականը։
ԱՐԱՆՑԻ, տե՛ս ԱՐԱԿԱՆ։
ԱՐԱՍՏՈՅ, արազդոյ, ա. Շատ պինդ, կարծր, ապառաժ (քար)։
ԱՐԱՏ, ոյ, ով, գ. 1. Մարմնական որեւէ պակասութիւն (խեղութիւն, կաղութիւն, կուրութիւն եւն)։ 2. Բարոյական պակասութիւն՝ թերութիւն՝ ախտաւորութիւն։ 3. Վնաս։
ԱՐԱՏԱՒՈՐ, ա. Արատ ունեցող, ախտաւոր։
ԱՐԱՏԵԼ1, եցի, ն. Արատաւոր դարձնել, արատաւորել, աղտեղել, վնաս հասցնել։
ԱՐԱՏԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Ճեղքուել (պատի մասին)։
ԱՐԱՐ, ոյ, ոց, գ. 1. Արած՝ ստեղծած՝ կատարած գործ, շէնք, շինուածք, կազմութիւն։ 2. Ունեցուածք, ստացուածք, գոյք, ինչք։ 3. Կալուածք։ 4. Բերք, արդիւնք։
ԱՐԱՐԱԾ, ոյ, ոց, ա. գ. 1. Եղած, ստեղծուած, կատարուած. շնչաւոր էակ եւ անշունչ առարկայ, գոյացութիւն, գոյակ։ 2. Ստեղծելը, արարչութիւն։ 3. Կատարած գործ, արարք։
ԱՐԱՐԱԾԱԿԱՆ, ա. Եղած, ստեղծուած։
ԱՐԱՐԱԾԱՊԱՏՈՒՄ, ա. (կրօն.) Աշխարհի արարչագործութիւնը պատմող (Մովսէս մարգարէի մասին)։
ԱՐԱՐԱԿ, ա. Արարող, կատարող, ստեղծող։
ԱՐԱՐԱԿԵՐՊ, ա. Ստեղծուածի նման։
ԱՐԱՐԻ, տե՛ս ԱՌՆԵԼ։
ԱՐԱՐԻՉ, րչի, րչաց, ա. գ. 1. Որեւէ բան անող՝ շինող՝ կատարող՝ յօրինող՝ ստեղծող՝ կերտող։ 2. Աստուած։ 3. (Յունարէնի հետեւողութեամբ) Ստեղծագործող, բանաստեղծ։
ԱՐԱՐՈՂ, ի, աց, ա. Անող, գործող, կատարող, ստեղծող, արարիչ։
ԱՐԱՐՈՂԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Արարողին յատուկ, ստեղծելու ընդունակ, ներգործող, ներգործական։
ԱՐԱՐՈՂԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Արարողական լինելը, ստեղծելու կարողութիւն, ներգործելու ընդունակութիւն, ներգործականութիւն։
ԱՐԱՐՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արարող լինելը, ստեղծելը, անելը. արարք։ 2. (եկեղց.) Ծէս։
ԱՐԱՐՈՒԱԾ, ոյ, ոց, գ. 1. Մի բան անելը՝ գործելը՝ կատարելը, արարք, գործողութիւն։ 2. Արած՝ կատարած գործ։
ԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, ԱՐԱՐՈՒՄՆ, տե՛ս ԱՐԱՐՈՒԱԾ։
ԱՐԱՐՉԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ արարիչ, աստուածաբար։
ԱՐԱՐՉԱԳԻՐ, ա. Արարչից գրուած, աստուածաւանդ։
ԱՐԱՐՉԱԳՈՐԾ, ի, աւ, ա. 1. Արարչական գործ կատարող, արարիչ, ստեղծող։ 2. Արարչից ստեղծուած, արարչի կերտած։
ԱՐԱՐՉԱԳՈՐԾԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Արարչագործին կամ արարչագործութեան յատուկ՝ վերաբերող, արարչական։
ԱՐԱՐՉԱԳՈՐԾԱԿԻՑ, տե՛ս ԱՐԱՐՉԱԿԻՑ։
ԱՐԱՐՉԱԳՈՐԾԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՐԱՐՉԱԲԱՐ։
ԱՐԱՐՉԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. 1. Իբրեւ արարիչ ստեղծել։ 2. Ստեղծել, դարձնել։
ԱՐԱՐՉԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արարչութիւն, արարչագործելը, ստեղծելը. յօրինուածք, ստեղծագործութիւն։ 2. Մկրտութեամբ հոգեպէս նոր ծնուելը, վերածնունդ։
ԱՐԱՐՉԱԴԻՐ, ա. Արարչից դրուած՝ սահմանուած։
ԱՐԱՐՉԱԽՆԴԻՐ, ա. Արարչի գաղտնիքներին յետամուտ եղող։
ԱՐԱՐՉԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Արարչին յատուկ, աստուածային։ 2. Արարչագործելու՝ ստեղծելու զօրութիւն՝ կարողութիւն ունեցող, արարող, ստեղծող, կերտող։
ԱՐԱՐՉԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Արարչական լինելը, արարչական զօրութիւն՝ կարողութիւն։
ԱՐԱՐՉԱԿԵՐՏ, տե՛ս ԱՐԱՐՉԱԳՈՐԾ։
ԱՐԱՐՉԱԿԵՐՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐԱՐՉԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐԱՐՉԱԿԻՐ, ա. Արարչին իր մէջ կրող, աստուածակիր։
ԱՐԱՐՉԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. (կրօն.) Միասին ստեղծող, արարչութեան մասնակից։
ԱՐԱՐՉԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արարչակից լինելը։ 2. նման. Արարչի նման գործելը (ծնողների, որոնք սերում են զաւակներ)։
ԱՐԱՐՉԱՆՈՐՈԳ, ա. Արարչից նորոգուած։
ԱՐԱՐՉԱՊԱՇՏ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՇՏ։
ԱՐԱՐՉԱՊԱՐԳԵՒ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՐԳԵՒ։
ԱՐԱՐՉԱՊԵՏ, գ. (կրօն.) Գլխաւոր՝ բուն արարիչ, արարչութեան առաջին պատճառ։
ԱՐԱՐՉԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՐԱՐՉԱԲԱՐ։
ԱՐԱՐՉԱՍՏԵՂԾ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՍՏԵՂԾ։
ԱՐԱՐՉԱՏԵՍ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍ։
ԱՐԱՐՉԱՏԻՊ, ա. մ. Աստուածանման, աստուածակերպ։
ԱՐԱՐՉԱՏՈՒՐ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՏՈՒՐ։
ԱՐԱՐՉԱՒԱՆԴ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԱՒԱՆԴ։
ԱՐԱՐՉԵՂԷՆ, ա. Արարչական, աստուածեղէն։
ԱՐԱՐՉԸՆԿԱԼ, տե՛ս ԱՍՏՈՒԱԾԸՆԿԱԼ։
ԱՐԱՐՉՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արարչագործելը, ստեղծելը, գոյացնելը։ 2. Արարչական զօրութիւն։ 3. Աստուած. աստուածութիւն։ 4. Ստեղծուած, յօրինուած, արարուած։
ԱՐԱՑ, ի, գ. Հայկական տոմարի վեցերորդ ամիսը։
ԱՐԱՔԱՋԱՆԱԼ, չ. Արի եւ քաջ դառնալ, արիանալ, խիզախանալ։
ԱՐԲ, գ. Խմելը, գինարբուք, խրախճանք։
ԱՐԲԱՆԵԱԿ, եկի, կաց, գ. 1. Սպասաւոր, ծառայ, պաշտօնեայ։ 2. Սպասարկու, կամակատար, գործակալ, գործակից, հպատակ։ 3. Միջնորդ։
ԱՐԲԱՆԵԿԱԿԱՆ, ա. Արբանեակին՝ պաշտօնեային յատուկ, ծառայական, սպասաւորական։
ԱՐԲԱՆԵԿԵԼ, եցի, 1. չ. Սպասաւորել, ծառայել, հետեւել։ 2. ն. Սպասարկել, խնամարկել, պիտոյքը հոգալ։
ԱՐԲԱՆԵԿԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Ծառայեցնել, գործադրել մի բանի համար։
ԱՐԲԱՆԵԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Ծառայութիւն, սպասաւորութիւն, գործակցութիւն։
ԱՐԲԵԱԼ, Անց. դերբայը ԸՄՊԵԼ-ի եւ ԱՐԲԵՆԱԼ-ի, ա. Խմած, հարբած։
ԱՐԲԵԼԻՔ, լեաց, գ. Հարբեցութիւն։
ԱՐԲԵՆԱԼ, եցայ, եցող, եցեալ կամ բեալ, չ. 1. Հարբել, զինովանալ։ 2. փխբ. Տոգորուել, համակուել։
ԱՐԲԵՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Հարբեցութիւն, գինեհարութիւն։ 2. Ոգելից ըմպելիք, խմիչք։ 3. փխբ. Յափշտակութիւն, զմայլանք։
ԱՐԲԵՑՈՒՄՆ, տե՛ս ԱՐԲՈՒՄՆ։
ԱՐԲԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Հարբեցնել, զինովացնել։ 2. Ոռոգել, ջրել։
ԱՐԲՇԻՌ, շռի, ռաց, ա. Հարբեցութեան՝ կերուխումի անձնատուր, հարբած, հարբող, շուայտ, զեխ, անառակ։
ԱՐԲՇՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Հարբեցութիւն, շուայտութիւն, զեխութիւն, անառակութիւն։
ԱՐԲՈՒՄՆ, բման, գ. 1. Արբելը, խմելը։ 2. Խմելիք։
ԱՐԲՈՒՆ1, ա. Ըմպելի, խմելու պիտանի՝ յարմար։
ԱՐԲՈՒՆ2, բունք, բունց, բամբք, գ. Տարիքի հասունութիւն, առոյգ հասակ, չափահասութիւն։
ԱՐԲՈՒՑԱՆԵԼ, բուցի, բո՛, պբ. 1. Խմեցնել, խմելու ջուր տալ։ 2. Ծարաւը յագեցնել՝ անցկացնել։ 3. Ոռոգել, ջրել։ 4. Խմեցնել, հարբեցնել։
ԱՐԲՈՒՑԻՉ, ա. Խմեցնող, ծարաւը հագեցնող։
ԱՐԲՈՒՑՈՒՄՆ, ցման, գ. 1. Խմեցնելը։ 2. Խմելը։ 3. Խմելիք։ 4. Ոռոգելը, ջրելը։
ԱՐԳԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի յարգելի՝ պատուական։
ԱՐԳԱԴԻՐ ՆՈՒԷՐ, Յարգանքի կամ յիշատակի համար տաճարում դրուած նուէր։
ԱՐԳԱՀԱՏԱՆՔ, տե՛ս ԱՐԳԱՀԱՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐԳԱՀԱՏԵԼ, եցի, չ. ն. 1. Գթալ, կարեկցել, խղճալ, ողորմել, ցաւակցել։ 2. Գութը շարժել, թախանձագին խնդրել, աղերսել, աղաչել, պաղատել, հայցել։
ԱՐԳԱՀԱՏԵԼԻ, ա. Խղճալի, ցաւալի։
ԱՐԳԱՀԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գթութիւն, գթասիրութիւն, կարեկցութիւն։ 2. Աղաչանք, աղերսանք։
ԱՐԳԱՆԱԿ, ի, աց, գ. Եփած մսի ջուր, մսաջուր, խաշու։
ԱՐԳԱՆԴ, ի, աւ, գ. 1. Կանանց սեռական ներքին գործարանը, որի մէջ սաղմը բեղմնաւորւում եւ աճում է մինչեւ ծնուելը։ 2. փխբ. Որեւէ բան ծնող՝ առաջ բերող երեւոյթ։
ԱՐԳԱՍԱՒՈՐ, ա. Արգասիք՝ արդիւնք ունեցող, արդիւնաւոր, արդիւնաւէտ։
ԱՐԳԱՍԱՒՈՐԱԿԱՆ, ա. Բերրի, բարեբեր։
ԱՐԳԱՍԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. Արգասաւոր՝ արդիւնաւէտ դարձնել։
ԱՐԳԱՍԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Արգասաւոր լինելը, պտղաբերութիւն, առատութիւն, ճոխութիւն։
ԱՐԳԱՍԻՔ, (յուն.), սեաց, գ. 1. Աշխատանքով ստեղծուած նիւթական արժէք, արդիւնք, վաստակ, գործ։ 2. Բերք։ 3. Որեւէ գործի՝ գործունէութեան հետեւանք։
ԱՐԳԱՍՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐԳԱՍԻՔ։
ԱՐԳԱՒԱՆԴ, ա. Բերրի, պտղաբեր, պարարտ, յուռթի։
ԱՐԳԱՒԱՆԴԱԲԵՐ, ա. Առատօրէն պտղաբերող, բերրի։
ԱՐԳԱՒԱՆԴԱՀՈՂ, ա. Արգաւանդ՝ բերրի հող ունեցող, պարարտ։
ԱՐԳԱՒԱՆԴԱՄԻՏ, ա. Խոհամիտ, ուշիմ, խելացի, մտացի։
ԱՐԳԱՒԱՆԴԱՊՏՈՒՂ, ա. Առատօրէն պտղաբերող, պտղաւէտ, պտղալից, բերրի։
ԱՐԳԱՒԱՆԴԵԱՅ, տե՛ս ԱՐԳԱՒԱՆԴ։
ԱՐԳԱՒԱՆԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Արգաւանդ լինելը, պտղաբերութիւն։
ԱՐԳԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Նշանաւոր, պատուաւոր, գլխաւոր, երեւելի։
ԱՐԳԵԼ, գ. 1. Արգելիչ հանգամանք, արգելք։ 2. Արգելարան, բանտ։
ԱՐԳԵԼԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Արգելելը, խափանում։
ԱՐԳԵԼԱԿԱՆ, ի, աց, գ. ա. 1. Մի տեղում արգելուած՝ փակուած, պաշարուած։ 2. Միայնակեաց, ճգնաւոր։ 3. Արգելականին՝ ճգնաւորին յատուկ, ճգնաւորական։
ԱՐԳԵԼԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Արգելական լինելը։
ԱՐԳԵԼԱՆ, ի, աց, գ. 1. Արգելելու՝ փակելու տեղ, փակ տեղ, արգելարան։ 2. Բանտ։
ԱՐԳԵԼԱՆԱՒՈՐ, ա. գ. Կալանաւոր, բանտարկեալ։
ԱՐԳԵԼԱՆԵԼ, (իմ), գելայ, գելի՛ր, կ. եւ չ. ԱՐԳԵԼՈՒԼ-ի։ Արգելուել։
ԱՐԳԵԼԱՆՈՑ, տե՛ս ԱՐԳԵԼԱՐԱՆ։
ԱՐԳԵԼԱՎԱՆՔ, նից, գ. Ճգնաւոր կոյսերի վանք, կուսանոց։
ԱՐԳԵԼԱՎԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Արգելականի՝ ճգնաւորի վարք՝ կենցաղավարութիւն, ժուժկալութիւն։
ԱՐԳԵԼԱՐԱՆ, ի, աց, գ. Արգելման տեղ՝ վայր, բանտ։
ԱՐԳԵԼԱՒՈՐ, ի, աց, ա. գ. Մի տեղում արգելուած՝ փակուած, պաշարուած։
ԱՐԳԵԼԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐԳԵԼԱՎԱՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐԳԵԼԵԼ, տե՛ս ԱՐԳԵԼՈՒԼ։
ԱՐԳԵԼԻՉ, ա. Արգելք եղող, արգելող, խափանող։
ԱՐԳԵԼԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Որ պէտք է արգելել, արգելելու արժանի։
ԱՐԳԵԼՈՑ, ի, աց, տե՛ս ԱՐԳԵԼԱՆՈՑ։
ԱՐԳԵԼՈՒԼ, գելի, գե՛լ, ն. 1. Խոչընդոտ լինել, արգելք հանդիսանալ, խափանել, խանգարել, թոյլ չտալ։ 2. Զսպել, կաշկանդել։ 3. Փակել ու պահել մի տեղում, արգելքի տակ պահել, չթողնել ելնել, արգելափակել, բանտարկել։
ԱՐԳԵԼՈՒՄՆ, լման, գ. 1. Արգելելը, արգելուելը։ 2. Արգելք։
ԱՐԳԵՍՏԷՍ, (յուն.), գ. Հիւսիսարեւմտեան քամի։
ԱՐԳԻՏԷՍ, (յուն.), գ. Ասուպ։
ԱՐԳԻՒՐՈՆ, (յուն.), գ. Արծաթէ դրամ։
ԱՐԳՈԲ, (եբր., յուն.), այ, գ. Տոպրակ։
ԱՐԳՈՅ, ա. 1. Յարգ՝ արժէք ունեցող, պատուական, պատուելի, յարգելի, ազնիւ, ընտիր։ 2. Ներգործող, ազդու, գործուն։
ԱՐԳՈՅ ՆԱՒՔ, ւաց, գ. (դից.) Արգոնաւորդներ։
ԱՐԴ1, ու, ուց, գ. Յարդարանք, արդուզարդ, շէնք ու շնորհք (գործ է ածւում ԶԱՐԴ բառի հետ միասին)։
ԱՐԴ2, 1. մ. Այժմ, ներկայումս, հիմայ։ 2. շ. Ուրեմն, ապա ուրեմն, այսպէս ուրեմն։ 3. ա. Արդի, այժմեան, ներկայիս, հիմիկուայ։
ԱՐԴԱԾԻՆ, ա. Այժմ ծնուած, նորածին, դեռածին։
ԱՐԴԱԿ, ա. 1. Հարթ, հարթածաւալ։ 2. Ուղիղ, շիտակ։
ԱՐԴԱԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ հարթ։
ԱՐԴԱԿԵԼ, եցի, ն. Հարթել, հաւասարեցնել, ուղղել, շտկել։
ԱՐԴԱՅԻՆ, տե՛ս ԱՐԴԵԱՆ։
ԱՐԴԱՏՈՒՆԿ, ա. Նոր տնկած, նորատունկ, մատաղատունկ։
ԱՐԴԱՐ, ոյ, ոց, ա. 1. Արդարութեամբ դատող, արդարադատ, ուղղադատ, անաչառ։ 2. Բարեպաշտ։ 3. Մեղք՝ յանցանք չգործած, անմեղ, անպարտ։ 4. Անկեղծ, աննենգ, անխարդախ, հաւատարիմ։ 5. Ճշմարիտ, իրաւացի, օրինաւոր։ 6. Ուղիղ, ճիշտ, ստոյգ։ 7. Անարատ։ 8. մ. Արդար կերպով, արդարութեամբ, իրաւացիօրէն։
ԱՐԴԱՐԱԲԱՆ, ա. Արդար՝ ճշմարտացի պատմող՝ մատենագրող, արդարախօս, ճշմարտախօս։
ԱՐԴԱՐԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ջատագովութեան խօսք, ջատագովութիւն։
ԱՐԴԱՐԱԲԱՇԽ, ա. Արդարութեամբ բաշխող՝ բաժանող, հաւասարաբաշխ։
ԱՐԴԱՐԱԲԱՐ, մ. Արդար կերպով, արդարապէս, արդարօրէն։
ԱՐԴԱՐԱԳԻՏՈՂ, ա. Արդարը՝ ուղիղը՝ ճշմարիտը իմացող՝ ճանաչող։
ԱՐԴԱՐԱԳՆԱՑ, ԱՐԴԱՐԱԳՆԱՑԻԿ, ա. Արդար ճանապարհով գնացող, արդարութեամբ գործող, արդարագործ, արդար։
ԱՐԴԱՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի արդար։
ԱՐԴԱՐԱԳՈՐԾ, ա. Արդար գործ կատարող, արդարութիւն գործող, արդար։
ԱՐԴԱՐԱԳՈՐԾԵԼ, ն. չ. Արդար գործ կատարել, արդարագործ լինել։
ԱՐԴԱՐԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արդար գործ կատարելը, արդարագործ լինելը։ 2. Կատարուած արդար գործ, արդարութիւն։
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏ, ի, աց, ա. 1. Արդարութեամբ դատող, անաչառ։ 2. Արդարադատութեան յատուկ, արդարադատական, իրաւացի։
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏԱՊԷՍ, մ. Արդարադատ՝ իրաւացի կերպով։
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արդարութեամբ դատելը, արդարադատ լինելը։ 2. Արդար՝ անաչառ դատաստան՝ դատավճիռ։
ԱՐԴԱՐԱԼԼՈՒԿ, ա. Արդարացիօրէն լլկուած՝ չարչարուած։
ԱՐԴԱՐԱԽՆԴԻՐ, ա. Արդարութիւն եւ իրաւունք փնտրող։
ԱՐԴԱՐԱԽՈՀ, ԱՐԴԱՐԱԽՈՐՀ, ա. Արդարը եւ իրաւացին՝ արդարութիւնը մտածող՝ կամեցող, արդարամիտ։
ԱՐԴԱՐԱԽՈՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Արդարախոհ լինելը։
ԱՐԴԱՐԱԽՕՍ, ԱՐԴԱՐԱԽՕՍՈՂ, ա. Արդար՝ ճշմարտացի խօսող, ճշմարտախօս, ուղղախօս, անկեղծ։
ԱՐԴԱՐԱԾԵՐ, ա. Արդար եւ ծեր։
ԱՐԴԱՐԱԿ, ի, աց, ա. 1. Ուղիղ, հարթ։ 2. Արդար, օրինաւոր, զուգակշիռ, իրաւացի։ 3. Անմեղ։ 4. գ. Արդարութիւն, արդար իրաւունք, արդար հատուցում՝ վարձատրութիւն։
ԱՐԴԱՐԱԿՇԻՌ, ա. 1. Արդար կշռող՝ կշռադատող, իրաւախոհ։ 2. Արդար՝ ճիշտ կշռուած։ 3. գ. Արդար՝ ճիշտ կշէռք, զուգակշռութիւն։
ԱՐԴԱՐԱԿՇՌՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐԴԱՐԱԿՇԻՌ (3)։
ԱՐԴԱՐԱԿՈՐՈՎ, ա. 1. Արդարութեամբ կորովի, արդարութիւնը քաջ պաշտպանող։ 2. Ամենայն արդարութեամբ եղած, բոլորովին արդարացի։
ԱՐԴԱՐԱՀԱՅԵԱՑ, ա. Արդարութեամբ նայող՝ քննող, ճշմարտատես, արդարախոհ։
ԱՐԴԱՐԱՀԱՅՑ, ա. Արդարը եւ իրաւացին՝ արդարութիւն հայցող՝ փնտրող։
ԱՐԴԱՐԱՀՐԱՀԱՆԳ, ա. Արդարութեամբ կրթուած՝ դաստիարակուած։
ԱՐԴԱՐԱՁԵՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Արդար ձեւանալը, կեղծաւորութիւն։
ԱՐԴԱՐԱՃՈԽ, ա. Արդարութեամբ ճոխացած՝ զարդարուած։
ԱՐԴԱՐԱՄԻՏ, ա. Արդար մտածող՝ դատող, ողջամիտ, աննենգ, անկեղծ։
ԱՐԴԱՐԱՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Արդարամիտ լինելը, անկեղծութիւն, հաւատարմութիւն։
ԱՐԴԱՐԱՆԱԼ, ացայ, ցի՛ր, չ. 1. Արդար՝ իրաւացի դուրս գալ՝ լինել։ 2. Անմեղ՝ անպարտ ճանաչուել։ 3. Մի բանի ճշմարիտ՝ իրաւացի լինելը երեւան գալ՝ ապացուցուել։ 4. Արդար ձեւանալ՝ երեւալ։
ԱՐԴԱՐԱՆՄԱՆ, ա. Ճշմարտանման, իրաւացի։
ԱՐԴԱՐԱՊԱՏՈՒՄ, ա. մ. Արդարը՝ ճշմարիտը պատմող՝ պատմելով, ճշմարտախօս։
ԱՐԴԱՐԱՊԷՍ, մ. 1. Արդարացի՝ իրաւացի կերպով։ 2. Ստոյգ կերպով, յիրաւի, իսկապէս, իրօք։
ԱՐԴԱՐԱՍԷՐ, ա. Արդարը՝ արդարութիւն սիրող, իրաւասէր, ճշմարտասէր։
ԱՐԴԱՐԱՎԱՅԵԼՈՒՉ, ա. Որ վայել է արդարութեան, իրաւացի, արդարացի։
ԱՐԴԱՐԱՏԵՍ, ա. Արդարօրէն տեսնող։
ԱՐԴԱՐԱՑԻ, ցւոյ, ցեաց, ա. Արդարութեամբ եղած՝ կատարուած, իրաւացի, ճշմարիտ, արդար։
ԱՐԴԱՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Արդար՝ անմեղ՝ անպարտ ճանաչել, արդարացնել։ 2. Իրաւացի համարել։ 3. Ճշմարտացիութիւնը՝ ճշմարիտ լինելը ցոյց տալ՝ հաստատել։
ԱՐԴԱՐԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Արդարացնող, արդարութիւնը հաստատող։
ԱՐԴԱՐԱՔԱՐՈԶ, ա. Արդար հռչակուած։
ԱՐԴԱՐԱՔՆԻՆ, ա. Արդարութեամբ քննուած, արդարացի։
ԱՐԴԱՐԵՒ, 1. մ. Իսկապէս, յիրաւի, իրօք, ճիշտ որ։ 2. ա. Ճշմարիտ, իսկական, իրական, ստոյգ։
ԱՐԴԱՐԸՆԿԱԼ, ա. Արդարութիւն ընդունող, բարեսէր, բարի։
ԱՐԴԱՐՄՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐԴԱՐԱՄՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐԴԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արդար լինելը, անմեղութիւն։ 2. Արդար գործ՝ արարք, բարեգործութիւն։ 3. Առաքինութիւն։ 4. Արդարացնելը. արդարանալը։ 5. Մաքրութիւն, սրբութիւն։ 6. Ճշմարտութիւն, ստուգութիւն, հաւաստիք։ 7. Զուգահաւասարութիւն։
ԱՐԴԱՐՈՒԹԻՒՆԱԲԵՐ, ա. Արդարութիւն բերող՝ գործող։
ԱՐԴԱՐՈՒՀԻ, հւոյ, ա. Արդար (կին)։
ԱՐԴԱՐՈՒՍՈՅՑ, ա. Արդարն ու ճշմարիտն ուսուցանող՝ սովորեցնող, արդարութեան ուսուցիչ՝ քարոզիչ։
ԱՐԴԵԱՄԲՔ, տե՛ս ԱՐԴԻՒՆՔ-ի տակ։
ԱՐԴԵԱՆ, ա. Ներկայ, այժմեան։
ԱՐԴԵԼ, եցի, ն. Յարդարել, վայելուչ տեսք տալ, կոկել, կարգի բերել, շտկել։
ԱՐԴ ԵՒՍ, տե՛ս ԱՐԴ2։
ԱՐԴԵՕՔ, մ. 1. Իրաւ, յիրաւի, իհարկէ, անշուշտ, իսկապէս, այո։ 2. Գործածւում է որպէս թարմատար՝ յաւելադիր բառ։ 3. Մի՞թէ։ 4. Այժմ, հիմայ, արդ։ 5. շ. Ուրեմն, ապա։
ԱՐԴԷՆ, մ. 1. Ցոյց է տալիս որեւէ բանի կատարուած լինելը, որեւէ բանից առաջ, աւելի առաջ, առաջուց։ 2. Այժմ, հիմայ, ներկայումս, հէնց նոր, հէնց այժմ։
ԱՐԴԷՆ ԻՍԿ, մ. 1. Ցոյց է տալիս որեւէ բանի կատարուած լինելը, որեւէ բանից առաջ, աւելի առաջ, առաջուց։ 2. Այժմ, հիմայ, ներկայումս, հէնց նոր, հէնց այժմ։
ԱՐԴԻ, դիք, դեաց, ա. 1. Այժմեան, ներկայիս, հիմիկուայ։ 2. մ. Այժմ, հիմայ, հէնց նոր, հէնց այժմ, արդէն իսկ։
ԱՐԴԻՒՆ, դեան, տե՛ս ԱՐԴԻՒՆՔ։
ԱՐԴԻՒՆԱԲԵՐ, ա. 1. Արդիւնք բերող, բերրի, արգաւանդ, պտղաւէտ, բարեբեր։ 2. Օգտակար, շահաւէտ։
ԱՐԴԻՒՆԱԲՈՒԽ, ա. Արդիւնք բխող՝ բխեցնող։
ԱՐԴԻՒՆԱԳՈՐԾ, ի, աց, ա. Հողագործ, երկրագործ։
ԱՐԴԻՒՆԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. Արդիւնք բերել՝ ստեղծել՝ առաջացնել։
ԱՐԴԻՒՆԱԳՐԵԼ, եցի, ն. Իրօք կամ իրականը գրել։
ԱՐԴԻՒՆԱԺՈՂՈՎ, ա. Արդիւնքը՝ բերքը ժողովող։
ԱՐԴԻՒՆԱԼՈՒՐ, ա. Լսելու համար շահեկան՝ օգտակար։
ԱՐԴԻՒՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Արդիւնք տուող՝ բերող, արդիւնաւոր, վաստակաշատ։ 2. Գործնական, շահեկան, օգտակար, պիտանի։
ԱՐԴԻՒՆԱԿԱՆԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՐԴԻՒՆԱԿԱՆ (1)։
ԱՐԴԻՒՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Արդիւնաւոր լինելը։
ԱՐԴԻՒՆԱԿԱՏԱՐ, ա. 1. Արդիւնք տուող՝ բերող, բարիք գործող, լաւ աշխատող։ 2. Ներգործող։
ԱՐԴԻՒՆԱԿԱՏԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Արդիւնակատար լինելը։
ԱՐԴԻՒՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Արդիւնք դառնալ, իբրեւ օգուտ՝ վաստակ մնալ։
ԱՐԴԻՒՆԱՇԱՏ, ա. Շատ արդիւնք տուող՝ բերող, յուռթի։
ԱՐԴԻՒՆԱՊԷՍ, մ. Արդիւնաւոր կերպով, արդիւնքով լի։
ԱՐԴԻՒՆԱՏՈՒ, ա. Արդիւնք տուող, բարեբեր, պտղատու։
ԱՐԴԻՒՆԱՏՐԵԼ, եցի, ն. Արդիւնատու դարձնել։
ԱՐԴԻՒՆԱՏՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Արդիւնք տալը, պտղաբերութիւն։
ԱՐԴԻՒՆԱՐԱՐ, ի, աց, ա. 1. Հողը մշակող, հողագործ, երկրագործ, մշակ։ 2. Արդիւնք բերող՝ տուող, պտղաբեր, պտղատու։
ԱՐԴԻՒՆԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Արդիւնարար լինելը. երկրագործութիւն. պտղաբերութիւն։
ԱՐԴԻՒՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՐԴԻՒՆԱՒՈՐԵԼ։
ԱՐԴԻՒՆԱՒՈՐ, ա. 1. Արդիւնք բերող՝ տուող, շահեկան, օգտակար, պիտանի։ 2. Ներգործող, ազդող։
ԱՐԴԻՒՆԱՒՈՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Արդիւնաւոր լինելը, արդիւնականութիւն։
ԱՐԴԻՒՆԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. 1. Արդիւնք առաջ բերել՝ ստեղծել, բուսնել տալ, աճեցնել։ 2. Իրականացնել, ի կատար ածել։
ԱՐԴԻՒՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Արդիւնաւոր լինելը։
ԱՐԴԻՒՆՔ, դեանց, դեամբք կամ դեօք, գ. 1. Մշակութեամբ ստացուած բերք։ 2. Աշխատանքով ստեղծուած իր՝ առարկայ եւն։ 3. Որեւէ գործից՝ գործունէութիւնից բխած արգասիք։ 4. Ունեցուածք, գոյք, ստացուածք։
ԱՐԴ ՀԱՐՍՈՒՆՔ, գ. Նորահարսներ։
ԱՐԴՆ, արդունք, դեանց, գ. Փայտէ կոթով զէնք, որի ծայրին հագցուած է սրածայր երկաթեայ տէգ, գեղարդ։
ԱՐԴՆԱԿԻՐ, ԱՐԴՆԱՒՈՐ, ա. Գեղարդ կրող, գեղարդով զինուած։
ԱՐԴՆԸՆԿԷՑ, ա. Գեղարդ նետող՝ ձգող (կռուի կամ մրցախաղի ժամանակ)։
ԱՐԴՈՒ, (հպրսկ.), ի, աց, գ. Ալիւրի եւ ընդեղէնի չափ =29կգ 376գր։
ԱՐԴՈՒԱԾ, ոյ, գ. Յօրինուածք, ձեւ։
ԱՐԴՎԱՏՆԱԿԱՆ, կամ ԱՐԴ ՎԱՏՆԱԿԱՆ, ա. Շուտ վատնուող կամ այժմ վատնուած։
ԱՐԵԱՆԱԳԻՆ, ա. Արիւնով լցուած (աչք)։
ԱՐԵԱՆԱՌՈՒ, ԱՐԵԱՆ ԱՌՈՒ, յոգն. արեան առուք կամ առուք արեան՝ արեանց, ա. Նոյն արիւնից սերուած, արիւնակից, ազգակից։
ԱՐԵԱՆԱՐԲՈՒ, տե՛ս ԱՐԻՒՆԱՐԲՈՒ։
ԱՐԵԱՆՀԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Արեան հոսելը, սպանութիւն։
ԱՐԵԱՑԻ, ա. Կտրիճ, քաջ։
ԱՐԵԳ, ի, գ. Հայկական տոմարի ութերորդ ամիսը։
ԱՐԵԳԱԿՆ, ական, կունք, կանց, գ. 1. Արեգակ, արեւ։ 2. փխբ. Փայլուն՝ շողշողուն՝ պայծառ բան։
ԱՐԵԳԱԿՆԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՐԵԳԱԿՆԱՊԷՍ։
ԱՐԵԳԱԿՆԱԾԱԳ, ա. Որտեղից ծագում է արեգակը, արեւելեան։
ԱՐԵԳԱԿՆԱԾԱԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Արեգակի կամ արեգակի պէս ծագելը։
ԱՐԵԳԱԿՆԱԿ, գ. Արեւահայեաց պատշգամբ։
ԱՐԵԳԱԿՆԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՐԵԳԱԿՆԱՅԻՆ։
ԱՐԵԳԱԿՆԱԿԵՐՊ, ա. Արեգակի նման պայծառ՝ փայլուն, արեւի նման։
ԱՐԵԳԱԿՆԱԿԷԶ, ա. 1. Երբ արեգակը կիզող՝ տոչորող է, շատ շոգ, տօթ։ 2. Արեգակից կիզուած՝ տոչորուած՝ այրուած, արեւակէզ։
ԱՐԵԳԱԿՆԱԿԻԶՈՒԹԻՒՆ, գ. Արեգակնակէզ լինելը, արեգակից կիզուելը։
ԱՐԵԳԱԿՆԱԿՈԽ, ա. Որտեղ ներգործում է արեգակի ջերմութիւնը։
ԱՐԵԳԱԿՆԱՀՐԱՇ, ա. Արեգակի նման հրաշալի՝ գեղեցիկ, արփիափայլ։
ԱՐԵԳԱԿՆԱՃԵՄ, ա. Որտեղ սփռուած է արեգակի լոյսը, լոյսով ողողուած, լուսափայլ։
ԱՐԵԳԱԿՆԱՅԻՆ, յնոյ, նոց կամ նայինց, ա. Արեգակին յատուկ, արեգակի։
ԱՐԵԳԱԿՆԱՆԻ, նւոյ, նեաց, տե՛ս ԱՐԵԳԱԿՆԱՅԻՆ։
ԱՐԵԳԱԿՆԱՆՄԱՆ, ա. մ. Արեգակի նման։
ԱՐԵԳԱԿՆԱՊԱՇՏ, տե՛ս ԱՐԵՒԱՊԱՇՏ։
ԱՐԵԳԱԿՆԱՊԷՍ, մ. Արեգակի նման։
ԱՐԵԳԱԿՆԱՏԵՆՉԻԿ, ա. Արեգակը տենչացող՝ սիրող, արեւապաշտ։
ԱՐԵԳԱԿՆԱՏԵՍ, ԱՐԵԳԱԿՆԱՏԵՍԻԼ, ա. Արեգակի տեսք ունեցող, արեգակնակերպ։
ԱՐԵԳԱԿՆԱՒՈՐ, ի, գ. Երկնային լուսեղէն գօտի, որի մէջ գտնւում է արեգակը, օդի վերին ոլորտները, եթեր (հին պատկերացումներով)։
ԱՐԵԳԱԿՆԱՓԱՅԼ, ա. մ. Արեգակի նման փայլուն՝ փայլող։
ԱՐԵԳԱԿՆՕՐԷՆ, մ. ա. Արեգակնապէս. արեգակնակերպ։
ԱՐԵԳԱՒԷՏ, ա. Միշտ արեւ տեսնող, յաւէտ կենդանի։
ԱՐԵԿ, ա. Ուժեղ, զօրաւոր, սաստիկ։
ԱՐԵՆԱԶԱՆԳ, տե՛ս ԱՐԻՒՆԱԶԱՆԳ։
ԱՐԵՆԱԹԱԹԱՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Արիւնաթաթախ լինելը։
ԱՐԵՆԱՃԵՄ, ա. Արեան մէջ թաթախուած, արիւնաթաթաւ։
ԱՐԵՆԱՊԱՐՏ, տե՛ս ԱՐԻՒՆԱՊԱՐՏ։
ԱՐԵՆԱՋՈՒՐ, գ. Թարախ, շարաւ։
ԱՐԵՆՀԵՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐԻՒՆՀԵՂՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐԵՒ, ու, գ. 1. Արեգակ։ 2. Արեգակի արձակած լոյսը եւ ջերմութիւնը։ 3. փխբ. Կեանք, կենդանութիւն։
ԱՐԵՒԱԳԱԼ, գ. Արեւի ծագելու ժամանակը, արեւածագ։
ԱՐԵՒԱԴԷՄ, գ. (բսբ.) Գաղտրիկազգիների ընտանիքին պատկանող միամեայ բոյս. խամբար (Heliotropium)։
ԱՐԵՒԱԾԱՅՐՔ, տե՛ս ԱՐԵՒԱԳԱԼ։
ԱՐԵՒԱԿԷԶ, ա. Արեւից այրուած՝ կիզուած՝ տոչորուած։
ԱՐԵՒԱԿՆ, տե՛ս ԱՐԵԳԱԿՆ։
ԱՐԵՒԱՀԱՐՔ, գ. Արեւածագ։
ԱՐԵՒԱՊԱՇՏ, ի, աց կամ ից, ա. Արեգակը իբրեւ աստուած պաշտող։
ԱՐԵՒԱՓԱՌ, ա. Լուսափառ, լուսափայլ, արեգակնակերպ։
ԱՐԵՒԵԼԱԲՈՅՍ, ա. Արեւելքում՝ դրախտում բուսած։
ԱՐԵՒԵԼԱԾԱԳ, ա. Արեգակի ծագելու կողմի, արեւելեան։
ԱՐԵՒԵԼԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Արեւելքում եղող՝ գտնուող, արեւելեան։ 2. Արեւելքի բնիկ՝ բնակիչ, արեւելցի։
ԱՐԵՒԵԼԱԿՈՂՄՆ, ման, գ. Արեւելեան կողմը։
ԱՐԵՒԵԼԱՅԻՆ, ա. Արեւելեան, արեւելքի։
ԱՐԵՒԵԼԱՆՇԱՆ, ա. Արեւելքից երեւացող՝ ծագող։
ԱՐԵՒԵԼԵԱՅ, եայք, եայց կամ եաց, ա. 1. Արեւելեան, արեւելքին յատուկ՝ վերաբերող։ 2. գ. Արեւելցի, արեւելքի բնիկ՝ բնակիչ։
ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ, ա. 1. տե՛ս ԱՐԵՒԵԼԵԱՅ (1)։ 2. Առաւօտեան, արեւածագի ժամանակուայ։
ԱՐԵՒԵԼՔ, ելից, գ. 1. Հորիզոնի այն կողմը, որտեղից ծագում է արեգակը։ 2. Արեւելքի բնակիչներ։
ԱՐԵՒԻՇՈՒՇՏ, ա. Ապերախտ, երախտամոռ, ապաշնորհ։
ԱՐԵՒՄՈՒՏՔ, մտից, գ. 1. Արեւի մայր մտնելը, արեւամուտ, մայրամուտ։ 2. Արեւելքին հակադիր հորիզոնի այն կողմը, որտեղ մայր է մտնում արեգակը։ 3. Արեւմուտքի բնակիչներ։
ԱՐԵՒՄՏԱԿԱՆ, ԱՐԵՒՄՏԱՅԻՆ, տե՛ս ԱՐԵՒՄՏԵԱՅ։
ԱՐԵՒՄՏԵԱՅ, եայք, եայց, ա. 1. Դէպի արեւմուտք ընկած, արեւմուտքում գտնուող։ 2. Արեւմուտքին յատուկ՝ վերաբերող։
ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ, տե՛ս ԱՐԵՒՄՏԵԱՅ։
ԱՐԶ, կամ ԱՐԶՆ, գ. Պաղլեղ, շիբ։
ԱՐԷՍ, (յուն.), գ. (աստղգ.) Հրատ (արեգակի մոլորակներից մէկը, Մարս)։
ԱՐԸՆԿՄՆԵԼ, ն. Կտրատել։
ԱՐԸՌՏԱԲՈՅԾ, (ուղտուց), առըրտաբոյծ (ՆՀԲ-ում ԱՐՕՏԱԲՈՅԾ), ա. Արածեցնող. ուղտապան, ուղտարած։
ԱՐԹՆԱԲԱՐ, մ. Արթուն կերպով։
ԱՐԹՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Արթունին յատուկ, արթուն։
ԱՐԹՆԱՄԻՏ, ա. Միտքը արթուն, աչալուրջ, շրջահայեաց, զգաստ։
ԱՐԹՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Քնած վիճակից դուրս գալ, զարթնել։
ԱՐԹՆԱՉԵԱՅ, ա. Արթուն աչքերով, աչքերը բաց։
ԱՐԹՆԵԱՅ, ա. Արթուն։
ԱՐԹՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արթուն լինելը, քնած չլինելը։ 2. փխբ. Զգաստութիւն, աչալրջութիւն, զգօնութիւն։
ԱՐԹՈՒՆ, թնոյ, ոց, ա. 1. Չքնած, զարթուն։ 2. փխբ. Ուշադիր, աչալուրջ, զգաստ։ 3. փխբ. Եռանդուն, փութաջան, ժիր։
ԱՐԹՉԵԼ, (իմ), չ. Խոյս տալ, հրաժարուել։
ԱՐԹՐ, (յուն.), թեր, գ. (քեր.) Յօդ (ս, դ, ն)։
ԱՐԺԱՆ, (պհլ.), ի, ից, ա. 1. Որին ըստ արդարութեան եւ իրաւունքի վայելում է մի բան։ 2. Այն բանը, որ ըստ արդարութեան եւ իրաւունքի պատշաճում է մէկին։ 3. Համապատասխան, տեղին, պատշաճ, վայել։ 4. Արժող, արժեցող, յարգ ու գին ունեցող։ 5. Էժան, էժանագին։ 6. գ. Արժանիք, արժանաւորութիւն։ 7. Իրաւունք, արդարութիւն։
ԱՐԺԱՆԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ստայօդ՝ անհիմն՝ անհեթեթ խօսք։
ԱՐԺԱՆԱԲԱՐ, տե՛ս ԱՐԺԱՆԱՊԷՍ։
ԱՐԺԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի արժանաւոր, սրբագոյն։
ԱՐԺԱՆԱԳՈՎ, ԱՐԺԱՆԱԳՈՎԵԼԻ, ա. Գովեստի արժանի, գովելի։
ԱՐԺԱՆԱԺԱՌԱՆԳ, ա. Ժառանգելու արժանաւոր, արժանաւորապէս ժառանգած։
ԱՐԺԱՆԱԼՈՒՐ, ա. Լսելու արժանի։
ԱՐԺԱՆԱԿՇԻՌ, ա. Արժանաւոր կշռով՝ չափով, չափաւոր։
ԱՐԺԱՆԱՀԱՅԵԱՑ, ա. Նայելու արժանի։
ԱՐԺԱՆԱՀԱՅՑ, ա. Արժանաւորապէս հայցող՝ խնդրող կամ խնդրուած. ընդունելի։
ԱՐԺԱՆԱՀԱՍ, ա. Արժանապէս վրայ հասած, իրաւացի։
ԱՐԺԱՆԱՀԱՏՈՅՑ, ա. Ըստ արժանւոյն հատուցող՝ հատուցուած։ Հատցես... զարժանահատոյց տոկոսեացս տոյժս տաժանակիրս (Նար., 301)։
ԱՐԺԱՆԱՀԱՒԱՏ, ԱՐԺԱՆԱՀԱՒԱՏԱԼԻ, ա. Հաւատալու արժանի, հաւատ ներշնչող, հաւատարիմ, վստահելի։
ԱՐԺԱՆԱՀԱՒԱՏԱՐՄԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ արժանահաւատ՝ վստահելի։
ԱՐԺԱՆԱՅԱՂԹ, ի, ից, ա. Արժանապէս յաղթող, յաղթութեան արժանի։
ԱՐԺԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Արժանի լինել։
ԱՐԺԱՆԱՊԱՏԻԺ, ա. Պատժի արժանի։
ԱՐԺԱՆԱՊԱՏԻՒ, ա. Պատուի արժանի, պատուարժան, պատուաւոր, յարգի, վսեմ։
ԱՐԺԱՆԱՊԱՏՈՒԱԲԱՐ, մ. Արժանապէս, ըստ արժանւոյն։
ԱՐԺԱՆԱՊԱՐՏ, ա. Արժանի, արժանահաւատ։
ԱՐԺԱՆԱՊԷՍ, մ. Արժանի, արժանաւոր կերպով, ըստ արժանւոյն, վայեչապէս։
ԱՐԺԱՆԱՍԱՍՏ, ա. Արժանապէս սաստող։
ԱՐԺԱՆԱՎԱՅԵԼՈՒՉ, ա. Արժանապէս վայելուչ, արդար գործ, արդարութիւն։
ԱՐԱՎԱՅԵԼՉԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի արժանավայելուչ, նախապատիւ։
ԱՐԺԱՆԱՎԱՅԵԼՉԱՊԷՍ, մ. Արժանավայել կերպով։
ԱՐԺԱՆԱՏԱՐՓԵԼԻ, ԱՐԺԱՆԱՏԵՆՉԱԼԻ, ա. Տենչանքի՝ տարփանքի արժանի, շատ ցանկալի, տենչալի, փափագելի։
ԱՐԺԱՆԱՏԵՍ, ի, աց, ա. 1. Տեսնող լինելու արժանի։ 2. Տեսնելու արժանի։
ԱՐԺԱՆԱՏԵՍԻԼ, ա. Տեսնելու արժանի, արժանատես։
ԱՐԺԱՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Արժանի դարձնել, արժանի՝ արժանաւոր համարել։ 2. Գինը՝ արժէքը որոշել, գնահատել։
ԱՐԺԱՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. 1. Մի բանի արժանի։ 2. Արժանիք ունեցող, գնահատելի։ 3. Տեղին, յարմար, պատշաճ, վայելուչ։ 4. Իրաւացի, արդար։ 5. Յարգի, պիտանի, կարեւոր, արժէք ներկայացնող։ 6. մ. Արժանապէս, ըստ արժանւոյն։
ԱՐԺԱՆԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի արժանաւոր, շատ յարգի։
ԱՐԺԱՆԱՒՈՐԱՊԷՍ, մ. 1. Արժանաւոր կերպով, արժանապէս, վայելչապէս։ 2. Յիրաւի, արդարեւ։ 3. ա. Արժանաւոր։
ԱՐԺԱՆԱՒՈՐԵԼ1, եցի, ն. Արժանաւոր՝ արժանի դարձնել՝ համարել։
ԱՐԺԱՆԱՒՈՐԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Արժանաւոր՝ արժանի դառնալ՝ լինել մի բանի, արժանանալ։
ԱՐԺԱՆԱՒՈՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՐԺԱՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՐԺԱՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արժանաւոր լինելը։ 2. Արժանիք, գովելի յատկութիւն։ 3. Պատիւ, իշխանութիւն, հեղինակութիւն, յարգ։
ԱՐԺԱՆԱՓԱԿ, ա. Արժանապէս՝ լաւ փակուած։
ԱՐԺԱՆԱՓԱՅԼ, ա. Արժանաւորութեամբ փայլող, շատ արժանաւոր։
ԱՐԺԱՆԱՓԱՌ, ա. Փառաւորելու արժանի, փխբ. գովական։
ԱՐԺԱՆԵԼ, եցի, ն. Դրամի արժողութիւնը՝ արժէքը դրոշմել վրան։
ԱՐԺԱՆԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՐԺԱՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՐԺԱՆԸՆԴՈՒՆԱԿ, ԱՐԺԱՆԸՆԿԱԼ, ա. Ընդունելու արժանի, ընդունելի, հաճոյական։
ԱՐԺԱՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. 1. Մի բանի համար արժանիք ունեցող, արժանաւոր։ 2. Համապատասխան, յարմար, վայել։ 3. Արժող, արժեցնող։
ԱՐԺԱՆՔ, գ. Որքան արժելը, արժէք, գին։
ԱՐԺԵԼ, ժէ, ժեն, ն. չ. Գնով՝ արժէքով կամ արժանիքով հաւասարուել մի բանի՝ մէկին, արժենալ։
ԱՐԻ, րւոյ, րեաց, ա. Քաջ, կտրիճ, խիզախ, կորովի, սրտոտ, աներկիւղ։
ԱՐԻ՛, ԱՐԻ՛Ք, տե՛ս ՅԱՌՆԵԼ։
ԱՐԻԱԲԱՐ1, մ. Արիութեամբ, քաջաբար։
ԱՐԻԱԲԱՐ2, րք, րաց, ա. Արի բարքով, առաքինի։
ԱՐԻԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. 1. Աւելի կամ շատ արի։ 2. Լաւագոյն։
ԱՐԻԱԿԱՆ1, ա. Արի մարդուն յատուկ, արի։
ԱՐԻԱԿԱՆ2, ա. Պարսկական։
ԱՐԻԱՆԱԼ, ացայ, չ. Արի դառնալ, խիզախանալ, քաջալերուել։
ԱՐԻԱՆՈՍ, ի, աց, ա. գ. Արիոսի աղանդին հետեւող, Արիոսի հերետիկոսութեան կողմնակից։
ԱՐԻԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՐԻԱԲԱՐ1։
ԱՐԻԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Արի դարձնել, սիրտ տալ, սրտապնդել, քաջալերել։
ԱՐԻՈՂԱԿԱՆ, (լատ.), ա. գ. Նախագուշակ, գուշակող, հմայող։ Զոր ոչ կարացին բուժել արիողական կախարդքն (Խոր., Բ, 2Գ)։
ԱՐԻՈՍԱԲԱՐ, մ. Արիոսի նման։
ԱՐԻՈՍԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՐԻԱՆՈՍ։
ԱՐԻՈՎԹ, (երբ., յուն.), գ. (բսբ.) Դդմազգիների ընտանիքին պատկանող բոյս. վայրի ձմերուկ, դառնադդում, ազոխ (Citrullus colocynthis)։
ԱՐԻՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արի լինելը, քաջասրտութիւն։ 2. Արի մարդու գործ՝ արարք, քաջագործութիւն։ 3. հզդպ. Այրութեան՝ երիտասարդութեան հասակ։
ԱՐԻՍՏՈՏԷԼԱԲԱՐ, մ. Ըստ Արիստոտէլի, Արիստոտէլի նման։
ԱՐԻՒՆ, արեան, եանց, գ. 1. Արիւն։ 2. փխբ. Սպանութիւն, արիւնահեղութիւն, կոտորած։ 3. փխբ. Ազգականութիւն, ազգակցութիւն։
ԱՐԻՒՆԱԲԱԺԱԿ, գ. Արիւնով լցուած բաժակ։
ԱՐԻՒՆԱԲԵՐ ԼԻՆԵԼ, Արիւն փսխել։
ԱՐԻՒՆԱԲՈՒԽ, ԱՐԻՒՆԱԲՈՒՂԽ, ա. 1. Որտեղից արիւն է բխում։ 2. Արիւն բխեցնող։
ԱՐԻՒՆԱԳԵՂ, ա. Արիւնով գեղեցկացած։
ԱՐԻՒՆԱԳՈՅՆ, ա. Արիւնի գոյն ունեցող, արեան գոյնի, կարմիր։
ԱՐԻՒՆԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Արեան շրջանառութիւն։
ԱՐԻՒՆԱԶԱՆԳ, ա. Արիւնով շաղախուած, արիւնաշաղախ։
ԱՐԻՒՆԱԶԳԵՍՏԵԱԼ, ա. Որի զգեստը արիւնով է ներկուած՝ շաղախուած։
ԱՐԻՒՆԱԹԱԹԱԽ, ԱՐԻՒՆԱԹԱԹԱՒ, ԱՐԻՒՆԱԹԱՒԱԼ, ա. Արեան մէջ թաթախուած, արիւնաշաղախ, արիւնոտ։
ԱՐԻՒՆԱԹՈՐ, ա. Որից արիւն է թորում՝ ծորում՝ հոսում, արիւն թորող՝ ծորող, արիւնաբուխ։
ԱՐԻՒՆԱԼԻՑ, ա. Արիւնով լցուած։
ԱՐԻՒՆԱԽԱՆՁ, ա. Արեան ծարաւի, արիւնախում, արիւնարբու։
ԱՐԻՒՆԱԽԱՌՆ, ա. Արեան հետ խառն, արիւնոտ։
ԱՐԻՒՆԱԾՈՒԾ, ա. Արիւն ծծող։
ԱՐԻՒՆԱԿԱԼ, գ. Անօթ, որի մէջ զոհաբերութեան ժամանակ հաւաքւում էր զոհի արիւնը։
ԱՐԻՒՆԱԿԵՐՊԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Արիւնակերպ՝ արիւնանման դառնալ՝ լինել։
ԱՐԻՒՆԱԿԻՑ, ա. Նոյն արիւնից սերուած, ազգակից։
ԱՐԻՒՆԱՀԱՆ, ա. Արիւն հանող (վիրաւորելով, սպանելով)։
ԱՐԻՒՆԱՀԵՂ, ա. Արիւն թափող, մարդասպան։
ԱՐԻՒՆԱՀԵՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐԻՒՆՀԵՂՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐԻՒՆԱՀՈՍ, ա. 1. Արիւն հոսեցնող, արիւնահեղ։ 2. Որտեղից արիւն է հոսում։
ԱՐԻՒՆԱՀՈՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Մարմնից արիւն հոսելը։
ԱՐԻՒՆԱՅԵՂՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Սովորականից աւելի արիւն ունենալը, արեան առատութիւն՝ շատութիւն։
ԱՐԻՒՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Արիւն դառնալ, արիւն կտրել, արիւնոտուել։
ԱՐԻՒՆԱՆԵՐԿ, ա. Արեան գոյն ունեցող, արիւնագոյն։
ԱՐԻՒՆԱՆԵՐԿԵԱԼ, ա. Արեան գոյն ունեցող, արիւնագոյն։
ԱՐԻՒՆԱՆՄԱՆ, ա. Արեան նման, արիւնագոյն։
ԱՐԻՒՆԱՆՇԱՆ, ա. Արիւնանման, արիւնակերպ։
ԱՐԻՒՆԱՇԱՂԱԽ, ա. Արեան մէջ՝ արիւնով շաղախուած, արիւնաթաթախ։
ԱՐԻՒՆԱՇԱՏ, ա. Արիւնը շատ՝ առատ, փխբ. առոյգ։
ԱՐԻՒՆԱՊԱՐՏ, ա. Արեան պարտական, մարդասպանութիւն գործած՝ կատարած, արնատէր։
ԱՐԻՒՆԱՍԱԿԱՒ, ա. Քիչ արիւն ունեցող, սակաւարիւն, փխբ. եռանդ՝ աւիւն չունեցող։
ԱՐԻՒՆԱՍԷՐ, ա. Արիւն՝ արիւնահեղութիւն սիրող։
ԱՐԻՒՆԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Արիւնասէր լինելը։
ԱՐԻՒՆԱՎԷԺ, ա. Արիւն վիժող, ամսականով հիւանդ, տեռատես (կին)։
ԱՐԻՒՆԱՏԵՍԱԿ, ԱՐԻՒՆԱՏԵՍԻԼ, տե՛ս ԱՐԻՒՆԱՆՄԱՆ։
ԱՐԻՒՆԱՐԲՈՒ, ա. Արիւն խմող, արեան ծարաւի, արիւնահեղ, գազանաբարոյ։
ԱՐԻՒՆԱՐԲՈՒԹԻՒՆ, գ. Արիւնարբու լինելը, արիւնահեղութիւն։
ԱՐԻՒՆԱՑԱՅԹ, ԱՐԻՒՆԱՑԱՅՏ, ա. Արիւն ցայտող կամ վրան արիւն ցայտած, արիւնաշաղախ։
ԱՐԻՒՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Արիւն դարձնել, արեան վերածել։
ԱՐԻՒՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Արիւն ունեցող։
ԱՐԻՒՆԵՌԱՆԴՆ, ա. Որի արիւնը եռ է գալիս, կայտառ, աշխոյժ, ժիր։
ԱՐԻՒՆԵՐԱՆԳ, ա. Արեան գոյնի, արիւնագոյն։
ԱՐԻՒՆԸՆԾԱՅ, ա. Արիւնով ընծայած՝ նուիրած։
ԱՐԻՒՆԸՌՈՒՇՏ, ա. 1. Արիւնով լցուած, արիւնակալած, կարմրած։ 2. Արիւնաշաղախ։ 3. Արիւնարբու, արիւնախում։
ԱՐԻՒՆՀԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Արիւն թափելը, սպանութիւն, կոտորած։
ԱՐԻՒՆՈՌՈԳ, ա. Արիւնով ոռոգող կամ ոռոգուած, արիւնաշաղախ։
ԱՐԻՒՆՈՏ, ա. Արիւնոտած, արիւնաթաթախ, արիւնլուիկ։
ԱՐԻՒՆՈՐԱԿ, տե՛ս ԱՐԻՒՆԵՐԱՆԳ։
ԱՐԻՒՆՈՒՏ, ա. 1. Արիւն ունեցող։ 2. Արիւնագոյն։
ԱՐԻՒՆՈՒՏԱՅԻՆ, ա. Արիւնանման։
ԱՐԻՒՆՌՈՒՇՏ, տե՛ս ԱՐԻՒՆԸՌՈՒՇՏ։
ԱՐԻՔ, արեաց, գ. Արիներ, պարսիկներ։
ԱՐԾԱԹ, ոյ, ոց, գ. 1. Սպիտակափայլ ազնիւ մետաղ։ 2. Արծաթէ սպասք, արծաթեղէն։ 3. Արծաթից կտրած դրամ, ընդհանրապէս՝ փող, դրամ։
ԱՐԾԱԹԱԳԻՆ, գնի, 1. ա. Արծաթով՝ դրամով գնուած։ 2. գ. Դրամով գնուած ստրուկ՝ ծառայ։
ԱՐԾԱԹԱԳՈՅՆ, ա. Արծաթի գոյն ունեցող։
ԱՐԾԱԹԱԳՈՐԾ, 1. գ. Արծաթից զանազան իրեր պատրաստող արհեստաւոր։ 2. ա. Արծաթից շինուած, արծաթէ։
ԱՐԾԱԹԱԳՈՐԾԱԿԱՆ, ա. Արծաթագործին կամ արծաթագործութեան յատուկ։
ԱՐԾԱԹԱԳՈՒՆԵԱՆ, տե՛ս ԱՐԾԱԹԱԳՈՅՆ։
ԱՐԾԱԹԱԶՕԾ, ա. Արծաթապատ։
ԱՐԾԱԹԱԺՈՂՈՎ, ա. Արծաթ՝ դրամ հաւաքող, փխբ. ագահ։
ԱՐԾԱԹԱԾՐԱՐ, ա. Արծաթը՝ դրամը պահող՝ թաքցնող, քանքարաթաքոյց։
ԱՐԾԱԹԱՀԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Արծաթ հալելը, արծաթ հալելու գործը՝ արհեստը։ (Կղնկտ., 190)։
ԱՐԾԱԹԱՀԱՆՔ, գ. Արծաթի հանք։
ԱՐԾԱԹԱՁՈՅԼ, ա. 1. Արծաթ ձուլող՝ հալեցնող, արծաթագործ։ 2. Արծաթից ձուլած։
ԱՐԾԱԹԱՃԱՃԱՆՉ, ա. Արծաթի նման, ճաճանչող՝ փայլող։
ԱՐԾԱԹԱՆՄԱՆ, ա. Արծաթի նման, փխբ. պայծառափայլ։
ԱՐԾԱԹԱՊԱՏ, ի, աց, ա. Արծաթով՝ արծաթէ թիթեղով պատած։
ԱՐԾԱԹԱՌ, ԱՐԾԱԹԱՌՈՒ, ա. Արծաթ՝ դրամ առնող, առեւտրական։
ԱՐԾԱԹԱՍԱՆՁ, ա. Որի սանձն արծաթից է։
ԱՐԾԱԹԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. Արծաթ՝ դրամ սիրող, փողասէր, ընչաքաղց, ագահ։
ԱՐԾԱԹԱՎԱՃԱՌ, ա. Արծաթի՝ դրամի առեւտուր անող, լումայափոխ, սեղանաւոր։
ԱՐԾԱԹԱՏԵՍԱԿ, տե՛ս ԱՐԾԱԹԱՆՄԱՆ։
ԱՐԾԱԹԱՐԱՐ, ա. Արծաթեղէն շինող, արծաթագործ։
ԱՐԾԱԹԱՐԺՈՒԹԻՒՆ, գ. Արծաթի արժէքը, սակը՝ տէրութիւնից սահմանուած։
ԱՐԾԱԹԱՓԱՅԼ, ա. Արծաթի պէս փայլուն՝ պայծառ։
ԱՐԾԱԹԱՓՈԽԱՏՈՒ, ա. Արծաթը՝ դրամը տոկոսով փոխ տուող, վաշխառու։
ԱՐԾԱԹԵՂԷՆ, ղինի, նաց, ա. Արծաթից սարքուած՝ շինուած, արծաթեայ, արծաթէ։
ԱՐԾԱԹԻ, թւոյ, թեաց, ա. Արծաթից սարքուած՝ շինուած, արծաթեայ, արծաթէ։
ԱՐԾԱԹՈՒՆԱԿ, ա. Արծաթ պահող՝ կրող (գանձանակ)։
ԱՐԾԱԹՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Արծաթասէր լինելը, ընչաքաղցութիւն, ագահութիւն։
ԱՐԾԱՐԾԱՆԵԼ, ծի, ԱՐԾԱՐԾԵԼ, եցի, ն. 1. Բորբոքել, թեժացնել, բոցավառել։ 2. փխբ. Հրահրել մի բան, գրգռել։ 3. փխբ. Վերանորոգել, վերականգնել, արթնացնել մի բան։
ԱՐԾԱՐԾԻՉ, ա. Որ արծարծում է, արծարծող։
ԱՐԾԱՐԾՈՒԹԻՒՆ, ԱՐԾԱՐԾՈՒՄՆ, գ. Արծարծելը, արծարծուելը։
ԱՐԾԻՒ, ծուի, գ. 1. տե՛ս ԱՐԾՈՒԻ։ 2. (աստղգ.) Հասարակածային համաստեղութիւն. Արծիւ (Aquila)։
ԱՐԾՆԵԼ, եցի, ն. Արծնիչով կոկել՝ փայլեցնել։
ԱՐԾՈՒԱԲԱՐ, մ. 1. Արծուի պէս։ 2. ա. Արծուանման, արծուային։
ԱՐԾՈՒԱԹՌԻՉ, ա. Արծուի թռիչք ունեցող, արծուի թռիչքի նման, սրաթռիչ։
ԱՐԾՈՒԱՆՄԱՆ, ա. Արծուի նման։
ԱՐԾՈՒԷԿԻՐ, ա. Արծիւ կրող՝ պահող (թագաւորի առաջ)։
ԱՐԾՈՒԷՆՇԱՆ, ա. Արծուի պատկեր՝ զինանշան ունեցող՝ կրող։
ԱՐԾՈՒԻ, ծուոյ, ծուեաց, գ. (կենդբ.) Ճուռակների ընտանիքին պատկանող գիշատիչ մեծ թռչուն. արծիւ (Aquila)։
ԱՐԾՌՆԳՈՒԹԻՒՆ, կամ ԱՐԾՌԸՆԿՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Արծուաքիթ լինելը։
ԱՐԾՌՈՒՆԳՆ, կամ ԱՐԾԸՌՈՒՆԿՆ, ա. Արծուաքիթ, կորաքիթ։
ԱՐԿ, արկք, կից, գ. 1. Ձգուածք, ձգուած որեւէ բան։ 2. Դժբախտ դէպք, փորձանք, պատահար։
ԱՐԿԱԾ, ի, ից, գ. 1. Որ ընկնում է՝ վրայ է գալիս՝ վրայ է թափւում (արկած ջրոյ՝ հրոյ եւն)։ 2. Անակնկալ դէպք, պատահմունք, դիպուած։ 3. Դժբախտ դէպք, փորձանք, պատահար։
ԱՐԿԱՆԵԼ1, արկի, ա՛րկ, ն. 1. Գցել, նետել։ 2. Մի տեղ գցել՝ նետել՝ դնել։ 3. Մտցնել, ներս տանել, խոթել։ 4. Հագցնել, անց կացնել մի բանի վրայ։ 5. Առաջը դնել։ 6. Տարածել, սփռել։ 7. Ածել, լցնել։ 8. Վրան գցել՝ առնել, հագնել։ 9. Վերացնել, հանել, զրկել։ 10. Մէկի վրայ գցել, վերագրել մէկին, մեղադրել։ 11. Ձգել, շինել, կառուցել։ 12. Հաստատել, կարգել, դնել։
ԱՐԿԱՆԵԼ2, (իմ), արկայ, արկեալ կամ արկուցեալ, ն. չ. Հագնել, հագնուել։
ԱՐԿԱՆԵԼ3, (իմ), տե՛ս ԱՆԿԱՆԵԼ (իմ)։
ԱՐԿԱՆԵԼԻ1, լւոյ, լեաց, ա. Գցող, ձգող, լցնող։
ԱՐԿԱՆԵԼԻ2, իք, գ. Վրայի հագուստ, վերարկու, մեկնոց, ծածկոց։
ԱՐԿՂ, (լատ.), կեղ, ղաց, գ. 1. Տախտակներից սարքած աման՝ զանազան բաներ մէջը լցնելու եւ պահելու համար, սնդուկ։ 2. Դրամ պահելու արկղ՝ տուփ, գանձանակ։ 3. Արկղաձեւ շինուածք, որի մէջ պահում էին սրբերի մարմինները կամ նշխարները, տապան։
ԱՐԿՂԱԳՈՐԾ, ԱՐԿՂԱԿԵՐՏ, ա. Արկղի նման շինուած՝ կերտուած, արկղանման։
ԱՐԿՂԻԿ, գ. Փոքր արկղ, տուփ։
ԱՐԿՈՒԱԾ, ոյ, ոց կամ ի, ից, գ. 1. Ձգուածք, նետուած իր։ 2. Փորձանք, պատահար։ 3. Ծածկոյթ, ծածկոց։ 4. Առեղծուած։ 5. Պատրուակ։
ԱՐԿՈՒՄՆ, կման, գ. Գցելը, գցուելը։
ԱՐՀԱԿԱՆ, ա. Զարհուրելի, ահ ազդող։
ԱՐՀԱՄԱՐՀ, ա. Արհամարհելի, խոտելի, մերժելի, անպիտան, անարգ, նուաստ, ցածր։
ԱՐՀԱՄԱՐՀԱԲԱՐ, մ. Արհամարհական կերպով, արհամարհելով, անարգաբար։
ԱՐՀԱՄԱՐՀԱՆՔ, նաց, գ. 1. Արհամարհելը, արհամարհութիւն։ 2. Արհամարհանքի արժանի բան։
ԱՐՀԱՄԱՐՀԵԱԼ1, տե՛ս ԱՐՀԱՄԱՐՀԵԼ։
ԱՐՀԱՄԱՐՀԵԱԼ2, տե՛ս ԱՐՀԱՄԱՐՀ։
ԱՐՀԱՄԱՐՀԵԼ, եցի, ն. 1. Բանի տեղ չդնել, կարեւորութիւն՝ նշանակութիւն չտալ, քամահրել։ 2. Անարգել, պարսաւել, ծաղրել։ 3. Անտես առնել, հաշուի չառնել, ականջ չդնել։
ԱՐՀԱՄԱՐՀԵԼԻ, տե՛ս ԱՐՀԱՄԱՐՀ։
ԱՐՀԱՄԱՐՀԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արհամարհելի լինելը։ 2. Արհամարհելը։
ԱՐՀԱՄԱՐՀԻՉ, ա. Որ արհամարհում է, արհամարհող։
ԱՐՀԱՄԱՐՀՈՏ, ա. Արհամարհող, անարգող, անսաստ։
ԱՐՀԱՄԱՐՀՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐՀԱՄԱՐՀԱՆՔ։
ԱՐՀԱՒԻՐՔ, ւրաց, գ. 1. Սաստիկ ահ եւ երկիւղ, ահաբեկող՝ ահուդող պատճառող երեւոյթ՝ տեսիլք։ 2. Մեծամեծ դժբախտութիւններ՝ չարիքներ, աղէտ։
ԱՐՀԵՍՏ, ԱՐՀԵՍՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐՈՒԵՍՏ։
ԱՐՁԱԳԱՆԳ, գի, գ. 1. Ձայնի անդրադարձումը՝ յետադարձ կրկնութիւնը, արձագանք։ 2. ա. Արձագանք տուող, արձագանքող։
ԱՐՁԱԳԱՆԳՔ, գանգաց, գ. 1. Ձայնի անդրադարձումը՝ յետադարձ կրկնութիւնը, արձագանք։ 2. ա. Արձագանք տուող, արձագանքող։
ԱՐՁԱԿ, ի, աց, ա. 1. Չկաշկանդուած, ազատ։ 2. Բաց, չփակուած, չկնքուած։ 3. Ընդարձակ, լայն։
ԱՐՁԱԿԱԲԱՐ, մ. Ազատօրէն, անխափան, բացարձակօրէն։
ԱՐՁԱԿԱՀԵՐ, նոյնն է՝ ՀԵՐԱՐՁԱԿ։
ԱՐՁԱԿԱՆԻՍՏ, ա. Լայնօրէն տարածուած, ընդարձականիստ, լայնանիստ։
ԱՐՁԱԿԱՆՈՑ, տե՛ս ՁԻԱՐՁԱԿԱՐԱՆ։
ԱՐՁԱԿԱՍՈՒՆ, տե՛ս ԸՆԴԱՐՁԱԿԱՍՈՒՆ։
ԱՐՁԱԿԱՎԱՅՐ, գ. Արձակ՝ ազատ տեղ քաղաքի շրջակայքում, արուարձան։
ԱՐՁԱԿԱՐԱՆ, ի, աց, գ. Ձիարշաւարան։
ԱՐՁԱԿԱՔԱՂԱՔ, ա. Պարիսպ չունեցող, անպարիսպ (քաղաք)։
ԱՐՁԱԿԵԼ, եցի, ն. 1. Կապերը՝ կապանքները քանդել, արգելքից ազատել, ազատութիւն տալ, բաց թողնել, ներել։ 2. Թողնել, թոյլ տալ։ 3. Բաց թողնել մի տեղ գնալու՝ մի բան անելու համար, ուղղել դէպի մի տեղ, ուղարկել։ 4. Ձգել, նետել։ 5. Բաց անել, դուրս հանել, բուսցնել։ 6. Տարածել, սփռել։ 7. Բարձրացնել։
ԱՐՁԱԿԵՐԱՍԱՆ, ԱՐՁԱԿԵՐԱՍԱՆԱԿ, ա. մ. Երասանը՝ սանձը արձակած, անսանձ, սանձարձակ։
ԱՐՁԱԿԻՉ, ա. Որ արձակում է կապանքներից, արձակող։
ԱՐՁԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Արձակ լինելը։
ԱՐՁԱԿՈՒԼ, արձակի, արձա՛կ, տե՛ս ԱՐՁԱԿԵԼ։
ԱՐՁԱԿՈՒՄՆ, կման, գ. Արձակելը, արձակուելը։
ԱՐՁԱԿՈՒՐԴ, գ. Արձակելը, թոյլ տալը, թոյլտուութիւն, ազատութիւն։
ԱՐՁԱՆ, ի, աց, գ. 1. Կոթող, կանգուն քար, քարէ սիւն յիշատակագրութեամբ, մանաւանդ գերեզմանի վրայ կանգնեցրած քարեղէն յուշարձան, մահարձան։ 2. Սահմանանիշ քար, սահմանաքար։ 3. Քար, վէմ, քարի կտոր՝ բեկոր։ 4. Փորագրուած քարէ տախտակ։ 5. Արձանի՝ քարի վրայ փորագրուած գրութիւն, արձանագրութիւն, գրաւոր հաստատուած խօսք։ 6. Մարդու եռաչափ քանդակ։ 7. Քարէ կամ փայտէ կուռք։
ԱՐՁԱՆԱԳԻՐ, գրի, րաց, գ. 1. Արձան, որի վրայ գրութիւն՝ յիշատակութիւն է փորագրուած։ 2. Արձանագրութիւն, փորագրութիւն։
ԱՐՁԱՆԱԳՈՐԾ, ա. Քարերից շինած, քարաշէն։
ԱՐՁԱՆԱԳՐԵԼ, եցի, ն. Իբրեւ արձանագրութիւն փորագրել՝ գրել, նկարագրօրէն շարադրել, գրի առնել, անջնջելիօրէն դրոշմել, վաւերագրել։
ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արձանի վրայ փորագրուած գրութիւն՝ յիշատակութիւն։ 2. Որեւէ փաստ՝ իրողութիւն հաւաստող՝ վաւերացնող գրութիւն։
ԱՐՁԱՆԱԽԻՏ, ա. Որտեղ խիտ առ խիտ քարեր կամ քարի բեկորներ կան, քարքարոտ։
ԱՐՁԱՆԱԽՕՍ ԼԻՆԵԼ, Անմոռաց՝ անջնջելիօրէն խօսել՝ ինչպէս արձանի վրայ գրուածը։
ԱՐՁԱՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. գ. 1. Քարին՝ վէմին յատուկ։ 2. Արձանագրութիւններին յատուկ՝ վերաբերող, վիմական։ 3. Պարսաւելի գործերի յիշատակարան։ 4. Անցեալի յիշատակները պարունակող գրուածք՝ գիրք։
ԱՐՁԱՆԱԿԱՌ, ա. Արձանի նման կանգնեցուած, կուռ եւ հաստատուն, քարաշէն եւ հաստակառոյց։
ԱՐՁԱՆԱԿԱՌՈՅՑ, ա. Արձանի նման կանգնեցուած, կուռ եւ հաստատուն, քարաշէն եւ հաստակառոյց։
ԱՐՁԱՆԱԿԵԼ, տե՛ս ԱՐՁԱՆԱԳՐԵԼ։
ԱՐՁԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Արձանի նման անշարժ կանգնած մնալ, անշարժ կանգնել։ 2. փխբ. Հաստատ՝ անփոփոխ մնալ, պինդ՝ ամուր կանգնած մնալ։ 3. Արձան դառնալ, արձանի վերածուել, քար կտրել, քարանալ։
ԱՐՁԱՆԱՇԱՐ, ա. Որտեղ շարքով միակտուր քարեր կան, քարաշատ։
ԱՐՁԱՆԱՊԱՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Արձաններ՝ կուռքեր պաշտելը, կռապաշտութիւն։
ԱՐՁԱՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Արձանի՝ քարի նման պինդ ու ամուր կանգնեցնել, հաստատուն դարձնել, ամրացնել։ 2. Կանգնեցնել, կասեցնել, արգելել, խափանել, դադարեցնել։ 3. Նշաւակ դարձնել, նշաւակել։ 4. Գրի առնել, նկարագրօրէն շարադրել, արձանագրել, մատենագրել։ 5. Արձան դարձնել, քարացնել։
ԱՐՁԱՆԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Որ արձանացնում է, արձանացնող. հաստատուն դարձնող, ամրացնող. կասեցնող. նշաւակող, յանդիմանող։
ԱՐՁԱՆԱՔԱՆԴԱԿ, ի, գ. Արձանի վրայ փորագրուած քանդակ։
ԱՐՁԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Արձանի՝ քարի նման ամուր՝ պինդ լինելը, ամրութիւն։
ԱՐՁԱՆՈՒՆԱԿ, ա. Իր մէջ քար՝ վէմ պարունակող, վիմածին։
ԱՐՁՈՂ, ԱՐՁՈՅԼ, ի, գ. Ձկնորսական ուռկան՝ ցանց։
ԱՐՄ, տե՛ս ԱՐՄՆ։
ԱՐՄԱԽԱՐԻՍԽ, ա. Արմատով խարըսխուած, հաստարմատ։
ԱՐՄԱՆԱԳՈՐԾ, տե՛ս ԶԱՐՄԱՆԱԳՈՐԾ։
ԱՐՄԱՆԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԶԱՐՄԱՆԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐՄԱՆԱԼ, տե՛ս ԶԱՐՄԱՆԱԼ։
ԱՐՄԱՆԱԼԻ, ԱՐՄԱՆԱԿԱՆ, ա. Զարմանք պատճառող։
ԱՐՄԱՏ, ոյ, ոց, գ. 1. Բոյսի այն մասը, որն ամրանում է հողում՝ ստանալով հանքային նիւթեր եւ ջուր։ 2. փխբ. Նախահայր, սերունդների՝ ցեղի՝ տոհմի սկիզբը։ 3. փխբ. Սկզբնապատճառ, առիթ։ 4. Որեւէ բանի ստորին մասը՝ ծայրը, հիմք, խորք, հետք։
ԱՐՄԱՏԱԳԷՏ, ա. Բոյսերի արմատներին եւ նրանց բուժական եւ այլ յատկութիւններին գիտակ՝ տեղեակ՝ հմուտ։
ԱՐՄԱՏԱԽԻԼ, ա. Արմատից՝ արմատով խլած՝ պոկած՝ դուրս քաշած։
ԱՐՄԱՏԱԽԼԵԼ, եցի, ն. Արմատախիլ անել, արմատով պոկել՝ հանել։
ԱՐՄԱՏԱԿԵՐ, ա. 1. Արմատ ուտող՝ կրծող, արմատը հանող։ 2. Արմատներով՝ միայն բուսական սնունդով կերակրուող՝ սնուող, խոտաճարակ, ընդակեր։
ԱՐՄԱՏԱԿԻՑ ԱՌՆԵԼ, Հաստատապէս հաղորդակից դարձնել։
ԱՐՄԱՏԱԿՏՈՒՐ, կտրի, րաւ, ա. Արմատը կտրող։
ԱՐՄԱՏԱՀԱՏ ԱՌՆԵԼ, Արմատից կտրել։
ԱՐՄԱՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Արմատ բռնել՝ արձակել՝ տարածել, արմատակալել։ 2. փխբ. Արմատ գցել, հիմնաւորուել, հաստատուել։
ԱՐՄԱՏԱՋԻՆՋ ԱՌՆԵԼ, Արմատախիլ՝ բնաջինջ անել։
ԱՐՄԱՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Արմատանալ տալ, արմատաւորել, արմատացնել։
ԱՐՄԱՏԱՒՈՐ, ա. Արմատ ունեցող, փխբ. արմատ գցած, արմատաւորուած, հաստատուն։
ԱՐՄԱՏԱՔԻ, ԱՐՄԱՏԱՔԻՆ, մ. 1. Արմատից, արմատով հանդերձ, ամբողջ արմատով։ 2. Արմատապէս, իսպառ, բոլորովին, հիմնովին։
ԱՐՄԱՏԵԼ, եցի եւ եցայ, տե՛ս ԱՐՄԱՏԱՆԱԼ։
ԱՐՄԱՏԻՔ, տեաց, տե՛ս ԱՐՄԱՏ։
ԱՐՄԱՑՈՒՄՆ, տե՛ս ԶԱՐՄԱՑՈՒՄՆ։
ԱՐՄԱՒ, ոյ, գ. 1. Արմաւենու պտուղը։ 2. Արմաւի ողկոյզ։ 3. տե՛ս ԱՐՄԱՒԵՆԻ։ 4. Արմաւենու տերեւ։ 5. (կենդբ.) Արմաւահաւ, փիւնիկ (առասպելական թռչուն)։
ԱՐՄԱՒԱՋՈՒՐ, ա. Արմաւի ջուր կամ մեղր։
ԱՐՄԱՒԱՍՏԱՆ, ի, աց, գ. Արմաւենիների պարտէզ։
ԱՐՄԱՒԵՆԻ, նւոյ, նեաց, գ. 1. (բսբ.) Արմաւենիների ընտանիքին պատկանող ծառ. փիւնիկ (Phoenix)։ 2. Արմաւենու ճիւղ կամ տերեւ։ 3. Արմաւենու ճիւղի ձեւ ունեցող զարդ կամ քանդակ։
ԱՐՄԶԴԱԿԱՆ, տե՛ս ՈՐՄԶԴԱԿԱՆ։
ԱՐՄԻՈՆ, (յուն.), գ. Նաւի առագաստ։
ԱՐՄՆ, մին, մամբ, գ. Ծառաբնի ստորին՝ արմատամերձ մասը։
ԱՐՄՆԵԼ, (իմ), եցայ, տե՛ս ԱՐՄԱՏԱՆԱԼ։
ԱՐՄՈՒԿՆ, մկան, մկունք, կանց, գ. (կզմխս.) Արմունկ (Cubitus)։
ԱՐՄՏԱԺՈՂՈՎ, ա. Արմտիք ժողովող՝ հաւաքող։
ԱՐՄՏԻ, տե՛ս 1. ԱՐՄՏԻՔ։ 2. ԱՐՄԱՏ։
ԱՐՄՏԻՔ, տեաց, գ. յոգն. Տարբեր տեսակի ունդեր՝ հունդեր, ընդեղէն (ցորեն, գարի, ոսպ եւն)։
ԱՐՇԱԼՈՒՇՔ, ԱՐՇԱԼՈՒՐՇՔ, ԱՐՇԱԼՈՒՐՋՔ,(գործածուած է միայն անեզական կերպով եւ ընդ նախդրով, որպէս մակբայ՝ Արշալոյսին), գ. Գիշերուայ այն պահը, երբ լոյսը նոր սկսում է բացուել, արշալոյս։
ԱՐՇԱԿՈՒՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. Արշակունիների ցեղից։
ԱՐՇԱՒԱԿԻ, մ. Արշաւելով, վազելով, արագ ընթացքով։
ԱՐՇԱՒԱՀԱՆԴԷՍ, ա. Հանդէսում՝ հրապարակում արշաւող՝ վազող։
ԱՐՇԱՒԱՆ, ի, անք, նաց, գ. 1. Ընթացք, շարժման ուղղութիւն։ 2. Յարձակում, ասպատակութիւն։ 3. Արշաւ, վազք։
ԱՐՇԱՒԱՆԻ, տե՛ս ԱՐՇԱՒԱԿԻ։
ԱՐՇԱՒԱՍՈՅՐ, ա. Արագ արշաւող, սրարշաւ, արագընթաց։
ԱՐՇԱՒԵԼ1, եցի, չ. 1. Արագ ընթացքով՝ սրընթաց գնալ, արագօրէն վազել։ 2. Յարձակուել։ 3. Ասպատակել։ 4. Վրայ տալ։ 5. տե՛ս ԱՐՇԱՒԵՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՐՇԱՒԵԼ2, (իմ), եցայ, տե՛ս ԱՐՇԱՒԵԼ1։
ԱՐՇԱՒԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Արշաւել տալ, արշաւեցնել։
ԱՐՈՅՐ, արուրի, գ. Պղնձի համաձուլուածք ցինկի խառնուրդով. դեղին պղինձ։
ԱՐՈՒ, արուի, ուաց, ա. Արական սեռին պատկանող, որձ։
ԱՐՈՒԱԲԱՐ, մ. (քեր.) Իբրեւ արական սեռի, արականաբար։
ԱՐՈՒԱԳԷՏ, գիտի, տաց, ա. Արուամոլութեան ախտ ունեցող, արուամոլ։
ԱՐՈՒԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Հակաբնական սեռական խառնակութիւն երկու արուների միջեւ, արուամոլութիւն։
ԱՐՈՒԱԿԱՆ, ա. Արուին յատուկ, արական։
ԱՐՈՒԱՄՈԼ, տե՛ս ԱՐՈՒԱԳԷՏ։
ԱՐՈՒԱՄՈԼՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐՈՒԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐՈՒԱՍՊԱՆ, ա. Արուին սպանող։ (Կղնկտ., 172)։
ԱՐՈՒԱՆԱԼ, չ. Արու դառնալ։
ԱՐՈՒԱՊՂԾՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐՈՒԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ։ (Արծ., 336)։
ԱՐՈՒԱՍԷՐ, ա. Արուագէտ, արուամոլ։
ԱՐՈՒԱՅԻԿ, ա. Արաբացի։
ԱՐՈՒԱՏԵՍԱԿ, ա. Արուի նման կտրիճ, արի։
ԱՐՈՒԱՐՁԱԿԱՆ, ա. Սահմանակից, բնակութեամբ կամ գաւառով մօտիկ գտնուող։
ԱՐՈՒԱՐՁԱՅԻՆ, ա. Քաղաքից դուրս՝ արուարձաններում բնակուող, խորանաբնակ։
ԱՐՈՒԱՐՁԱՆ, ի, աց, գ. 1. Քաղաքին մերձակայ՝ յարող բնակավայր։ 2. Կուռքի արձան։
ԱՐՈՒԱՐՁԱՆԵԱՅ, եայք, ա. գ. 1. տե՛ս ԱՐՈՒԱՐՁԱԿԱՆ։ 2. Արուարձանում բնակուող, արուարձանի բնակիչ։
ԱՐՈՒԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Հակաբնականօրէն իգականը արականի վերածել։
ԱՐՈՒԳ, արուք, ա. 1. Նիհար, վտիտ։ 2. Զուրկ, թափուր։ 3. Ուժը՝ ներգործութիւնը կորցրած։ 4. Չոր, անպտուղ (ծառ)։
ԱՐՈՒԵՍՏ, ի, իւ կամ աւ, գ. 1. Արհեստ։ 2. Վարպետութիւն, հմտութիւն, ճարտարութիւն, հնարք։ 3. Խաբէութիւն, մեքենայութիւն, պատրանք, կեղծիք։ 4. Հրաշք, սքանչելիք։ 5. Հրէշ, ճիւաղ։ 6. Ճարտարուեստ գործ։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԲԱՆ, ի, աց, ա. Ճարտար կամ պատրանքով խօսող, ճարտարախօս։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԲԱՆԵԼ, եցի, ն. չ. Ճարտար կամ պատրանքով խօսել, ճարտարախօսել։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ճարտարախօս լինելը. ճարտարախօսութիւն, ճարտար խօսք։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԲԱՐ, մ. Վարպետօրէն, հնարագիտօրէն, ճարտարաբար։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԳԷՏ, ա. գ. 1. Արհեստ իմացող, արհեստին հմուտ՝ գիտակ, վարպետ։ 2. Որեւէ բանի յետեւից ընկած, սիրող, երկրպագու։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐՈՒԵՍՏԳԻՏՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԳԻՒՏ, գիւտի կամ գտի, տաց, ա. Արհեստ հնարող՝ գտնող, վարպետօրէն գտած՝ գտնուած։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի ճարտար։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. 1. Արուեստով՝ ճարտարութեամբ մի բան ստեղծել՝ կերտել՝ յօրինել, ճարտարել։ 2. Մեքենայել, չարիք նիւթել։ 3. Հրաշք գործել կամ հրէշներ առաջ բերել։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Ճարտար կամ զարմանալի՝ արուեստով կերտած բան, ստեղծագործութիւն։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԽԱՌՆ, ա. Ճարտար, զարմանալի։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԽՕՍ, ի, ից, ա. Ճարտասանութեան՝ քերականութեան քաջատեղեակ, քերականագէտ։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԽՕՍԵԼ, եցայ, չ. Արուեստի կանոններով խօսել, ճարտարախօսել, փաստաբանել։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԿԱՆ, ի, աց, ա. գ. 1. Արհեստին՝ արհեստաւորին յատուկ։ 2. Ճարտարութեամբ արուած՝ կատարուած, ճարտար։ 3. Արհեստաւոր, վարպետ։ 4. Առաքինի, բարեպաշտ։ 5. Հնարագէտ, չարահնար, նենգ։ 6. Երաժշտական։ 7. Երաժիշտ։ 8. Երաժշտութիւն։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի արուեստական, քաջարուեստ, ճարտարուեստ։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԿԵԼ, տե՛ս ԱՐՈՒԵՍՏԱԳՈՐԾԵԼ (1, 2)։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԿԵՐՏԵԼ, տե՛ս ԱՐՈՒԵՍՏԱԳՈՐԾԵԼ (1)։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԿԻՏՈՒԱԾ, ա. Ճարտարութեամբ՝ վարպետօրէն կիտուած։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. Նոյն արհեստն ունեցող, միեւնոյն արհեստով զբաղուող, արհեստակից։ Յանդիմանեսցի յիւրոց արուեստակցացն (Եզնիկ)։
ԱՐՈՒԵՍՏԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Արհեստակից լինելը, գործակցութիւն։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՀԻՒՍԱԿ, ա. Ճարտարութեամբ հիւսուած՝ յօրինուած, ճարտարահիւս։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՅԱՐՄԱՐ, ա. Ճարտարութեամբ յարմարեցուած, գեղայարմար։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՆՈՑ, գ. Արհեստանոց, աշխատավայր։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՊԵՏ, գ. Արհեստաւորների գլխաւոր, ճարտար՝ մեծահմուտ արհեստաւոր կամ նուագածու։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՐՈՒԵՍՏԱԲԱՐ։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՍԷՐ, ա. Արհեստի եւ ուսման նկատմամբ սէր ունեցող, արհեստ սիրող, ուսումնասէր։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՍԻՐԵԼ, եցի, ն. 1. Ճարտարութեամբ յօրինել։ 2. Ջանադրաբար երկասիրել։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Արհեստասէր լինելը, արհեստասէրի յատկանիշը, ճարտարութիւն։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՑԵԱԼ, ա. Ճարտարութեամբ շինուած։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՒՈՐ, ի, աց, գ. ա. 1. Արհեստ ունեցող, արհեստի տէր, արհեստաւոր, վարպետ։ 2. Ճարտարող, ստեղծող, արարիչ։ 3. Առաքինի։ 4. Հմուտ, ներհուն։ 5. Ճարտարութեամբ կերտուած՝ ստեղծուած, ճարտարուեստ։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԱՐՈՒԵՍՏԱԳՈՅՆ։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՒՈՐԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՐՈՒԵՍՏԱԲԱՐ։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. 1. տե՛ս ԱՐՈՒԵՍՏԱԳՈՐԾԵԼ (1)։ 2. Հնարք գտնել, հնարել, ջանալ։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՒՈՐԻՉ, ա. Ճարտարութեամբ շինող՝ յօրինող՝ ստեղծող։
ԱՐՈՒԵՍՏԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արհեստաւոր լինելը։ 2. Արհեստ, ճարտարութիւն։ 3. Մեքենայութիւն, նենգութիւն։
ԱՐՈՒԵՍՏԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Հմտութիւն, վարպետութիւն, ճարտարութիւն, հնարագիտութիւն։
ԱՐՈՒԵՍՏԵԼ, տե՛ս ԱՐՈՒԵՍՏԱԳՈՐԾԵԼ (1)։
ԱՐՈՒԵՍՏԻԿ, արհեստիկ, գ. Թեթեւ արհեստ։
ԱՐՈՒԵՍՏՈՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՐՈՒԵՍՏԱԿԱՆ։
ԱՐՈՒԷԳ, գ. Թէ՛ արական եւ թէ՛ իգական սեռական յատկանիշներ իր մէջ միաւորող անհատ, որձեւէգ։
ԱՐՈՒԹԻՒՆ, արւութիւն, գ. 1. Արիութիւն, կտրիճութիւն, խիզախութիւն, քաջութիւն, կորովութիւն։ 2. Արու լինելը։ 3. Պատանեկութեան յաջորդող հասակը, արբունք։ 4. Տղամարդու սեռական անդամ, առնանդամ։ 5. (կենսբ.) Արուի սերմ կամ սերմնահոսութիւն։
ԱՐՈՒՃԱՆԱԿ, (պհլ.), գ. Նկարի ուրուագիծ։
ԱՐՈՒՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի արի՝ քաջ՝ հզօր։
ԱՐՈՒՍԵԱԿ, արօսեակ (պհլ.), եկի, իւ, գ. 1. (աստղգ.) Արեգակի մոլորակներից մէկը, որ երեւում է իբրեւ շատ պայծառ աստղ երեկոյեան (Գիշերավար) կամ առաւօտեան (Լուսաբեր, Լուսաստղ), Վեներա։ 2. փխբ. Սատանայ։ 3. Արեգակ, արեւ, փխբ. Քրիստոս։
ԱՐՈՒՍԵԿԱՁԵՒ, ա. Արուսեակի ձեւ ունեցող, լուսապայծառ։
ԱՐՈՒՔ, տե՛ս ԱՐՈՒԳ։
ԱՐՋ, ոյ, ոց կամ ու, ուց, գ. 1. (կենդբ.) Արջերի ընտանիքին պատկանող կաթնասուն գիշատիչ գազան (Ursus)։ 2. (աստղգ.) Մեծ արջ եւ Փոքր արջ (երկնակամարի հիւսիսային կիսագնդի համաստեղութիւններից երկուսը)։
ԱՐՋԱՅԻՆ, ա. Հիւսիսային, հիւսիսային բեւեռի։
ԱՐՋԱՌ, ոյ ոց կամ աց, գ. 1. Ջահել եզ, աչառ։ 2. Խոշոր եղջերաւոր ընտանի կենդանիների ընդհանուր անուանումը. տաւար։
ԱՐՋԱՌԱԲԱՐ, մ. Արջառի պէս։
ԱՌՋԱՌԱԿԱՇԻ, շւոյ, շեաց, գ. Արջառի կաշի։
ԱՐՋԱՌԱՀԱՏ, ա. Արջառ կոտորող՝ ջարդող։
ԱՐՋԱՌԱՄԱՀ, մահք, գ. Արջառի՝ տաւարի մահաբեր ցաւ։
ԱՐՋԱՌԱՄՈՐԹ, գ. Արջառի մորթ՝ կաշի։
ԱՐՋԱՌԱՋԻԼ, ջլի, ջլաց, գ. 1. Արջառի՝ ջիլ՝ խիստ չորացրած, որ գործածում էին իբրեւ խարազան։ 2. ա. Արջառաջլին յատուկ, արջառաջլային։
ԱՐՋԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Արջառ լինելը, արջառի յատկութիւնը։
ԱՐՋԱՍՊ, գ. (քիմ.) Ծծմբային մի քանի աղերի ընդհանուր անուանումը։
ԱՐՋՆԱԲՈԼՈՐ, ա. Բոլորովին սեւ՝ մթին։
ԱՐՋՆԱԳՈՅՆ, ա. Սեւ գոյն ունեցող, սեւագոյն, սեւաթոյր։
ԱՐՋՆԱԶԳԵՍՏ, ա. Սեւ զգեստ հագած, սեւ զգեստներով, սեւազգեստ, փխբ. սգաւոր։
ԱՐՋՆԱԹՈՅՐ, տե՛ս ՍԵՒԱԹՈՅՐ։ (Կղնկտ., Բ, 18)։
ԱՐՋՆԱՏԵՍ, ա. Սեւ տեսք ունեցող, սեւատեսիլ, սեւագոյն, թխագոյն։
ԱՐՋՆԴԵՂ, գ. (բսբ.) Մեխակազգիների ընտանիքին պատկանող բոյս, որի սեւ հատիկներն օգտագործւում են որպէս համեմունք. սեւագնդիկ, սեւ գնդիկ (Agrostemma githago)։
ԱՐՍԻՆ, (անստոյգ բառ), տե՛ս ԱՍԻԴ։ Արսինն յերկինս ծանեաւ զժամանակ իւր (Երեմ., Ը, 7)։
ԱՐՏ1, ոյ, ոց, գ. Ցանած կամ ցանելիք հող։
ԱՐՏ2, ԱՐՏԱ, Նախածանց, որ բառին տալիս է «դուրս, դէպի դուրս» նշ.։
ԱՐՏԱԲԱՆԱԼ, ն. Դէպի դուրս բացել։
ԱՐՏԱԲԵՐԱԿԱՆ, ա. Արտաբերելու, արտասանական։
ԱՐՏԱԲԵՐԵԼ, եցի, ն. 1. Դուրս բերել՝ հանել, առաջ բերել, դրսեւորել։ 2. Տարածել, ընդարձակել։ 3. Արտասանել, հնչել։
ԱՐՏԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արտաբերելը։ 2. (յունաբանութեամբ) Յուղարկաւորութիւն։
ԱՐՏԱԲԵՐՈՒՄՆ, րման, գ. Արտաբերելը, արտասանելը, հնչելը։
ԱՐՏԱԲՆԱԿ, ա. Հայրենիքից դուրս՝ օտար երկրում բնակուող, գաղթական։
ԱՐՏԱԲՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Արտաբնակ լինելը, օտար երկրում ապրելը, տարաբնակութիւն։
ԱՐՏԱԲՈՅՍ, գ. Ծլած՝ դուրս եկած բոյս, փխբ. մտքի ծնունդ՝ ստեղծագործութիւն։
ԱՐՏԱԲՈՒՆԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Բոյսի նման իր բնից դուրս ելնել, փխբ. բխել, ցայտել, ճառագել։
ԱՐՏԱԳԾԵԼ, եցի, ն. Փորագրութեամբ գծագրել։
ԱՐՏԱԳՆԱՑԱԿԱՆ, ա. Դուրս գնացող, ծաւալուող, տարածուող։
ԱՐՏԱԳՈՉԵԼ, եցի, ն. չ. Աղաղակ արձակել, աղաղակել, գոչել։
ԱՐՏԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. Անել, գործել, կատարել։
ԱՐՏԱԳՐԵԼ, եցի, ն. Դուրս գրել։
ԱՐՏԱԴԱՏԵԼ, եցի, ն. Պարզ որոշել, բացորոշել, դիտել, զննել։
ԱՐՏԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Դուրս զեղուելը, դուրս հոսելը, թափուելը։
ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՐՏԱԲԵՐԱԿԱՆ։
ԱՐՏԱԴՐԵԼ, եցի, ն. 1. Ցուցադրել, նկարագրել, շարադրել, բացայայտել, մեկնաբանել, պարզել, յայտնի դարձնել։ 2. Առջեւը դնել, տալ։ 3. Թարգմանել։ 4. Դուրս տալ, դուրս հանել, ծնել, ստեղծել։ 5. Դուրս ձգել, գցել։
ԱՐՏԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արտադրելը, ցուցադրում, ցուցադրելը, բացայայտութիւն, բացայայտելը, պարզաբանութիւն, մեկնաբանութիւն, արտայայտութիւն, արտայայտելը։ 2. Ստեղծագործութիւն, գրուածք։
ԱՐՏԱԶԱՆՑԵԼ, եցի, չ. Զանց առնել, պատուիրանից դուրս գալ, զանցառու՝ պատուիրազանց լինել։
ԱՐՏԱԶԱՏԵԼ, եցի, ն. Զատել, անջատել, բաժանել, սահմանազատել։
ԱՐՏԱԹԱՓԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Դուրս թափուել՝ ցայտել, ժայթքել (կայծի մասին)։
ԱՐՏԱԹՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Դուրս հոսել՝ թափուել, արտաթորուել։
ԱՐՏԱԹՈՐՈՒԹԻՒՆ, ԱՐՏԱԹՈՐՈՒՄՆ, գ. 1. Արտաթորելը, դուրս թորում։ 2. Մարմնից դուրս մղուող աւելորդ նիւթերը։
ԱՐՏԱԼԱԾ, ա. Արտահալած, հալածուած, արտաքսուած, վտարուած, դուրս քշուած։
ԱՐՏԱԼԱԾԱԿԱՆ, ա. Հալածական, հալածուած, վտարանդի։
ԱՐՏԱԼԱԾԵԼ, եցի, ն. Հալածելով արտաքսել, դուրս հանել՝ քշել, տարագրել։
ԱՐՏԱԼԱԾԻԿ, տե՛ս ԱՐՏԱԼԱԾ։
ԱՐՏԱԼԱԾԻՉ, ա. Արտահալած անող, դուրս վանող։
ԱՐՏԱԼԱԾՈՒԹԻՒՆ, ԱՐՏԱԼԱԾՈՒՄՆ, գ. 1. Արտահալած անելը, հալածելը։ 2. Հալածուած՝ արտաքսուած լինելը, տարագրութիւն, վտարանդութիւն։
ԱՐՏԱԽԵԼՔ, լաց, ա. Խելքը կորցրած, խելազուրկ։
ԱՐՏԱԽՈՅՐ, կամ ԱՐՏԱԽՈՒՐ, գ. 1. տե՛ս ԱՐՏԱԽՈՒՐԱԿ (1)։ 2. (աստղգ.) Արեգակնային համակարգութեան մոլորակներից մէկը (Լուսնթագ կամ Երեւակ)։
ԱՐՏԱԽՈՒԶԵԼ, ն. Լաւ պրպտել, հետազօտել։
ԱՐՏԱԽՈՒՐԱԿ, ի, աց, գ. 1. Խոյր, ապարոշ (գլխազարդ թագի ձեւով). թագ։ 2. Ծածկոց, ծածկոյթ։
ԱՐՏԱԽՈՒՐԵԼ, ն. Պսակ դնել, թագով պսակել, թագազարդել։
ԱՐՏԱԾԱՂԿԵԼ, (իմ), չ. Ծաղկելով դուրս գալ՝ բացուել, բողբոջել։
ԱՐՏԱԾԱՂԿԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Որպէս ծաղիկ բողբոջել տալ, վերածաղկեցնել։
ԱՐՏԱԿԱԼ, կացի կամ կացայ, տե՛ս ԱՐՏԱԿԱՅԵԼ։
ԱՐՏԱԿԱՅԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Հեռու մնալ, հրաժարուել, հեռանալ, դուրս մնալ, զատուել։
ԱՐՏԱԿԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Հեռաւորութիւն, տարածութիւն։
ԱՐՏԱԿԱՐԳԵԼ, եցի, ն. Իրարից զատ-զատ՝ ջոկ-ջոկ կարգել՝ դասել, զատել։
ԱՐՏԱԿԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ինքն իրենից դուրս գալը, ապշութիւն, յափշտակութիւն, հիացում։ 2. Խելագարութիւն։
ԱՐՏԱԿԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Հեռացնել։
ԱՐՏԱԿԵՐՏԵԼ, եցի, ն. Դուրս բերել, երեւան բերել, ասպարէզ հանել, ներկայացնել։
ԱՐՏԱԿԷՏ, կիտի, իւ, գ. Կարթ։
ԱՐՏԱԿԻՏԵԼ, եցի, ն. 1. Կիտուածքներով՝ պուտ-պուտ զարդարել։ 2. Կարթով բռնել՝ որսալ։
ԱՐՏԱՀԱԼԱԾ, ա. Դուրս հալածուած, հալածական։
ԱՐՏԱՀԱԼԱԾԵԼ, եցի, ն. Դուրս հալածել, հալածել, վանել, հեռացնել։
ԱՐՏԱՀԱՆԵԼ, եցի, ն. Կեանքից զրկել, սպանել։
ԱՐՏԱՀԱՆՈՒԹԻՒՆ, ԱՐՏԱՀԱՆՈՒՄՆ, գ. Կեանքից զրկուելը, մեռելութիւն, մահ։
ԱՐՏԱՀԱՐԵԼ, եցի, ն. Յանդիմանել, կշտամբել։
ԱՐՏԱՀՈՍԵԼ, եցի, 1. ն. Դուրս հոսեցնել՝ թափել։ 2. չ. Դուրս հոսել՝ թափուել։
ԱՐՏԱՀՈՍԵՑՈՒՑԻՉ, ա. Դուրս հոսեցնող։
ԱՐՏԱՀՈՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Դուրս հոսելը՝ թափուելը։
ԱՐՏԱՀՈՒՆՁ, տե՛ս ԱՐՏՀՈՒՆՁ։
ԱՐՏԱՁԱՅՆԵԼ, եցի, ն. Ձայն արձակել, արտասանել, արտաբերել, խօսել։
ԱՐՏԱՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Արտաձայնելը, արտասանելը, արտաբերութիւն, խօսք։
ԱՐՏԱՁԳԵԼ, եցի, ն. Դուրս ձգել. ստեղծել։
ԱՐՏԱՁԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Արտաձգելը, դուրս քաշելը։
ԱՐՏԱՃԱՌԵԼ, եցի, ն. Ճառի ձեւով արտայայտել, հրապարակօրէն խօսել՝ ճառել, վիճաբանել։
ԱՐՏԱՃԱՌՈՒԹԻՒՆ, ԱՐՏԱՃԱՌՈՒՄՆ, գ. 1. Հրապարակային ճառ՝ խօսք։ 2. Հակաճառութիւն, վիճաբանութիւն։
ԱՐՏԱՄԵՐԺԵԼ, եցի, ն. 1. Հեռացնել, վանել։ 2. Մերժել, բացասել, չընդունել։
ԱՐՏԱՄԵՐԺՈՒՄՆ, ժման, գ. Արտամերժելը։
ԱՐՏԱՄԵՐԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. Մերկանալ, մերկ դառնալ, զրկուել։
ԱՐՏԱՄԻՏԵԼ, չ. Շեղուել դէպի դուրս, խոտորուել, զարտուղել։
ԱՐՏԱՅԱՅՏ, ա. մ. Բացայայտ, յայտնապէս։
ԱՐՏԱՅԱՅՏԵԼ, եցի, ն. Յայտնի դարձնել, իմացնել, ցոյց տալ, տեղեկացնել, մեկնաբանել, յայտնել, նշանակել։
ԱՐՏԱՆՈՒԱԳ, ա. Ոչ երաժշտական, աններդաշնակ, լսողութեան համար ոչ ախորժելի։
ԱՐՏԱՇԷԿ, ա. Ատրաշէկ, կրակ դարձած, շիկացած, կաս-կարմիր։ Զոր ջեռուցեալ, կրկնեաց բոլորեալ որպէս պսակ, եւ յոյժ արտաշէկ արարեալ, ասէ (Խոր., Գ, 37)։
ԱՐՏԱՇԻԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի ատրաշէկ, սաստիկ շիկացած, կաս-կարմիր դարձած։
ԱՐՏԱՇԻԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Ատրաշէկ դառնալ, շիկանալ։ 2. փխբ. Ջերմ՝ ջերմագին դառնալ, ջերմանալ։
ԱՐՏԱՇՆՉԱԿԱՆ, ա. Շունչը փչող, մահ պատճառող, մեռցնող, մահառիթ։
ԱՐՏԱՇՆՉԱՆԱԼ, ացայ, չ. Շունչը փչել, անշնչանալ, մեռնել։
ԱՐՏԱՇՆՉԵԼ, եցի, 1. ն. Օդը թոքերից դուրս մղել, դուրս շնչել։ 2. չ. Շունչը փչել, մեռնել։
ԱՐՏԱՇՆՉՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արտաշնչելը։ 2. Երկրի մակերեւոյթից բարձրացող գոլորշի։ 3. Շունչը փչելը, անշնչանալը, մեռնելը։
ԱՐՏԱՇՆՉՈՒՄՆ, չման, գ. Ազդակ, դրդում, խթան։
ԱՐՏԱՊԱՏՄԵԼ, եցի, ն. Ուրիշի պատմածը նորից պատմել։
ԱՐՏԱՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Արտապատմելը, ուրիշի պատմածը կրկնելը։
ԱՐՏԱՊԱՐԶԵԼ, եցի, ն. Պարզել, պարզաբանել, երեւան հանել։
ԱՐՏԱՊՈՂՈՏԱՅ, ա. Ճանապարհից դուրս եկած՝ շեղուած։
ԱՐՏԱՍԱՀՄԱՆ, ա. Սահմանից՝ չափից դուրս, անչափ։
ԱՐՏԱՍԱՀՄԱՆԱՀԱԼԱԾ, ա. մ. Սահմանից դուրս հալածուած, վտարանդի։
ԱՐՏԱՍԱՀՄԱՆ ԱՌՆԵԼ, տե՛ս ԱՐՏԱՍԱՀՄԱՆԵԼ։
ԱՐՏԱՍԱՀՄԱՆԵԼ, եցի, ն. Սահմաններից դուրս հանել՝ արտաքսել, տարագրել, աքսորել, վտարել։
ԱՐՏԱՍԱՀՄԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Արտասահմանելը, տարագրութիւն, վտարանդութիւն, աքսոր։
ԱՐՏԱՍԱՀՄԱՆՈՒՄՆ, գ. Արտասահմանելը, տարագրութիւն, վտարանդութիւն, աքսոր։
ԱՐՏԱՍԱՆԵԼ, եցի, ն. Խօսքով՝ բառերով ասել՝ արտայայտել, պատմել, նկարագրել, մեկնաբանել։
ԱՐՏԱՍԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Պատմական բովանդակութեամբ գրուածք՝ ճառ, պատմութիւն։ 2. Նկարագրութիւն։
ԱՐՏԱՍԵԼ, տե՛ս ԱՐՏԱՍԱՆԵԼ։
ԱՐՏԱՍՈՐԵԼ, չ. Դուրս հոսել։
ԱՐՏԱՍՈՒ, տե՛ս ԱՐՏԱՍՈՒՔ։
ԱՐՏԱՍՈՒԱԲԵՐ, ա. Արտասուք բերող՝ առաջացնող։
ԱՐՏԱՍՈՒԱԳՈՉ, ա. մ. Արտասուախառն գոչումով՝ աղաղակով, արտասուք թափելով։
ԱՐՏԱՍՈՒԱԹՈՐ, ա. Արտասուք հոսեցնող՝ կաթեցնող, արտասուաբուխ։
ԱՐՏԱՍՈՒԱԼԻՑ, ա. Արտասուքով լցուած, արցունքոտ։
ԱՐՏԱՍՈՒԱԽԱՌՆ, ա. Արտասուքի՝ լացի հետ խառն։
ԱՐՏԱՍՈՒԱԿԱԹ, տե՛ս ԱՐՏԱՍՈՒԱԹՈՐ։
ԱՐՏԱՍՈՒԱԿԻՑ, ԱՐՏԱՍՈՒԱԿՑՈՐԴ, ա. Միասին արտասուող՝ լացող։
ԱՐՏԱՍՈՒԱՀԱՌԱՉ, ա. Արտասուախառն՝ արտասուագին հառաչանքով։
ԱՐՏԱՍՈՒԱՀՈՍ, տե՛ս ԱՐՏԱՍՈՒԱԹՈՐ։
ԱՐՏԱՍՈՒԱՅԵՂՑ, տե՛ս ԱՐՏԱՍՈՒԱԼԻՑ։
ԱՐՏԱՍՈՒԵԼ, եցի, չ. 1. Արտասուք թափել, լաց լինել, լալ։ 2. ն. Արտասուք թափելով վիշտ՝ ցաւ արտայայտել, սգալ, ողբալ։
ԱՐՏԱՍՈՒԵԼԻ, ա. 1. Արտասուելու արժանի։ 2. տե՛ս ԱՐՏԱՍՈՒԱԼԻՑ։
ԱՐՏԱՍՈՒՔ, սուաց, գ. Արցունք։
ԱՐՏԱՍՓՌԵԼ, ն. Դուրս սփռել, տարածել, ծաւալել։
ԱՐՏԱՎԱԶԵԼ, չ. Դուրս վազել, խուսափել, փախչել։
ԱՐՏԱՎԱԶԻԿ, ա. Դուրս վազող, խուսափող, փախչող։
ԱՐՏԱՎԱՅՐ, գ. Արտի տեղը, արտատեղ։
ԱՐՏԱՎԱՐ, ի, աց, գ. 1. Արտը վարող՝ հերկող, երկրագործ։ 2. Վարած կամ վարելի արտ, ցանք։ 3. Մի արտի տարածութիւն, արտաչափ։
ԱՐՏԱՏԵՂԻ, ա. Անտեղի, ոչ տեղին, անպատեհ, ոչ ի դէպ, ոչ յարմար։
ԱՐՏԱՏԻՊ, գ. Կնիքից ստացուած դրոշմ։
ԱՐՏԱՏՈՀՄ, ա. Տոհմից դուրս, օտար, անսովոր, այլանդակ։
ԱՐՏԱՏՈՒԵԱԼ, ա. Դուրս տրուած, վրայ բերուած, ասուած։
ԱՐՏԱՏՊԱՒՈՐ, տե՛ս ԱՐՏԱՏԻՊ։
ԱՐՏԱՏՊԱՒՈՐԵԼ, ն. Թեթեւակի՝ երեսանց տպաւորել, դրոշմել։
ԱՐՏԱՏՐՈՀԵԼ, եցի, ն. Տրոհել, զատել, բաժանել, հեռացնել։
ԱՐՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ն. Դրսեւորել, արտացոլել։
ԱՐՏԱՒԱԶԴԱՀԱՒ, գ. (կենդբ.) Քաջահաւերի ընտանիքին պատկանող բարձրասրուն եւ երկարակտուց թռչուն. քաջահաւ (Plegadis falcinellus)։
ԱՐՏԱՓ, տե՛ս ԱՐԴՈՒ։
ԱՐՏԱՓԱՅԼԵԼ, եցի, 1. ն. Դէպի դուրս փայլեցնել, պայծառ դարձնել, պայծառացնել։ 2. չ. Դէպի դուրս փայլել, պայծառանալ, ճառագայթել, ցոլալ։
ԱՐՏԱՓԱՅԼԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Արտափայլել տալ, պայծառ եւ երեւելի դարձնել։
ԱՐՏԱՓԱՅԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Արտափայլելը, փայլ արձակելը, ճառագայթելը։
ԱՐՏԱՓՉԵԼ, տե՛ս ԱՐՏԱՇՆՉԵԼ։
ԱՐՏԱՓՉՈՒՄՆ, փչման, գ. Շնչառութեան մի աննշան վայրկեան, մի շնչառութիւն։
ԱՐՏԱՔԱՂԵԼ, ն. Դուրս քաշել, հանել, պոկել։
ԱՐՏԱՔԻՆ, քնոյ, ոց, ա. 1. Դրսի, որեւէ բանի սահմաններից դուրս գտնուող։ 2. Դրսի կողմից, որեւէ բանի դրսի կողմում գտնուող։ 3. Հեռաւոր, հեռու։ 4. Օտար։
ԱՐՏԱՔՆԱԽՈՐՀՈՒՐԴ, ա. Ըստ արտաքին հեղինակների խորհող, հեթանոսաբար մտածող։
ԱՐՏԱՔՆԱՅԱՐԴԱՐ, ա. Դրսից միայն մաքուր։ Զարտաքնայարդար բաժակս անմաքուր (Նար., ԻԷ)։
ԱՐՏԱՔՈՅ, նխդ. մ. (որպէս նախադրութիւն գործածւում է նաեւ քան-ի հետ՝ արտաքոյ քան), 1. Դուրս, դուրսը, դրսից։ 2. Բացի, զատ, առանց։ 3. Հեռու։
ԱՐՏԱՔՈՒՍՏ, մ. ա. 1. Դրսից, դրսի կողմից։ 2. Արտաքին, դրսի։ 3. Օտար, օտարամուտ։
ԱՐՏԱՔՍ, մ. 1. Դուրս, դէպի դուրս։ 2. Դուրսը։
ԱՐՏԱՔՍԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐՏԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐՏԱՔՍԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի դուրս։
ԱՐՏԱՔՍԱՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐՏԱՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐՏԱՔՍԱՆԱԼ, ացայ, չ. (կրօն.) Դուրս գալով անջատուել (հոգու՝ մարմնից)։
ԱՐՏԱՔՍԱՇՆՉՈՒՄՆ, չման, գ. Արտաշնչում, արտաշնչութիւն։
ԱՐՏԱՔՍԱՌԱՔԱԲԱՐ, մ. (կրօն.) Դուրս առաքուելով, բխելով (Ս. հոգու՝ Հօրից)։
ԱՐՏԱՔՍԱՌԱՔՈՒՄՆ, քման, գ. (կըրօն.) Դուրս առաքուելը, բխումը (Ս. հոգու՝ Հօրից)։
ԱՐՏԱՔՍԵԼ, եցի, ն. 1. Դուրս անել, վռնդել, վտարել, հեռացնել։ 2. Աքսորել։ 3. Հանել, դուրս բերել, ազատել։
ԱՐՏԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. (Ուղիղ ճանապարհից) դուրս գալը, շեղուելը, խոտորուելը։
ԱՐՏԵՐԵՒԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Դուրս գալով երեւալ, նկատելի դառնալ։
ԱՆՏԵՐԵՒՈՒԹԱՆԱԼ, տե՛ս ԵՐԵՒՈՒԹԱՆԱԼ։
ԱՐՏԵՒԱՆ, գ. 1. Աչքի թարթիչի մազը։ 2. (յունարէնի հետեւողութեամբ) Լեռան գագաթ։
ԱՐՏԵՒԱՆՈՒՆՔ, նանց կամ նաց, գ. հաւաք. Աչքի թարթիչները։
ԱՐՏԻԿ, գ. Վայրի ոչխար։
ԱՐՏԻՒՏ, տե՛ս ԱՐՏՈՅՏ։
ԱՐՏՀՈՒՆՁ, գ. Արտը հնձող, հնձուոր։
ԱՐՏՈԳԵԼ, եցի, ն. Վերանուանել, վերակոչել, մականուանել։
ԱՐՏՈՅՏ, գ. (կենդբ.) Արտոյտների ընտանիքին պատկանող փոքրիկ թռչուն. աբեղաձագ (Alauda cristata)։
ԱՐՏՈՐԱՅ, ի, ից կամ ոց, ԱՐՏՈՐԵԱՅ, րէի, ից, գ. հաւաք. Արտեր, ցանքեր։
ԱՐՏՈՐՈՇԵԼ, եցի, ն. Ջոկելով զատել՝ բաժանել, զանազանել։
ԱՐՏՈՒՂԻ, ա. 1. Ճանապարհից դուրս, ոչ ուղիղ ճանապարհով, զարտուղի, խոտոր, թիւր, մոլար։ 2. գ. Հիմնական ճանապարհից շեղուող՝ դուրս եկող ուղի, զարտուղի՝ խոտոր ճանապարհ կամ ընթացք։
ԱՐՏՈՒՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Ուղիղ ճանապարհից շեղուելը, շեղում։
ԱՐՏՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Նախապատուութիւն, առաւելութիւն, գերակշռութիւն, գերադասութիւն, գերազանցութիւն։
ԱՐՏՈՒՍՏ, մ. ա. Արտաքուստ կամ արտաքին։
ԱՐՏՕՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՐՏՈՒՆՈՒԹԻՒՆ։
ԱՐՏՕՍՐ, գ. 1. Արտասուք, արցունք։ 2. Ծառերից հոսող հիւթ՝ հեղուկ, ծառի խէժ, ծառի արցունք։
ԱՐՏՕՍՐԱԲՈՒՂԽ, ա. Արտասուք բխող, արտասուաբուխ։
ԱՏՕՍՐԱԳՈՐԾ, ա. Արտասուք պատճառող։
ԱՐՏՕՍՐԱԳՈՒԹ, ա. Արտասուալից, արտասուաբուխ։
ԱՐՏՕՍՐԱԹՈՐ, տե՛ս ԱՐՏԱՍՈՒԱԹՈՐ։
ԱՐՏՕՍՐԱԼԻՐ, ԱՐՏՕՍՐԱԼԻՑ, տե՛ս ԱՐՏԱՍՈՒԱԼԻՑ։
ԱՐՏՕՍՐԱԾԻՆ, տես՛ ԱՐՏՕՍՐԱԲՈՒՂԽ։
ԱՐՏՕՍՐԱԿԻՑ, տե՛ս ԱՐՏԱՍՈՒԱԿԻՑ։
ԱՐՏՕՍՐԱՀԱՌԱՉ, տե՛ս ԱՐՏԱՍՈՒԱՀԱՌԱՉ։
ԱՐՏՕՍՐԱՀԵՂ ԼԻՆԵԼ, Արտասուք թափել։
ԱՐՏՕՍՐԱՀՈՍ, տե՛ս ԱՐՏԱՍՈՒԱՀՈՍ։
ԱՐՏՕՍՐԻՋՈՅՑ, ա. Արտասուք հոսեցնող, արտասուահեղ։
ԱՐՏՕՐԷՆ, ա. Օրէնքից՝ կարգից դուրս, անբնական, անսովոր, այլանդակ։
ԱՐՏՕՐԻՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի անկարգ՝ անբնական։
ԱՐՒԱՆԱԼ, տե՛ս ԱՐԻԱՆԱԼ։
ԱՐՓ, տե՛ս ԱՐՓԻ։
ԱՐՓԱԹԵՒԵԼ, չ. Թռչել՝ սլանալ դեպի արփին, շարժուել՝ թեւածել եթերում։
ԱՐՓԱՃԱՃԱՆՉ, տե՛ս ԱՐՓԻԱՃԱՃԱՆՉ։
ԱՐՓԱՄԵՐՁ, ա. Արփիին մերձ՝ մօտ։
ԱՐՓԱՅԱԳՆԱՑ ԼԻՆԵԼ, Արագօրէն հեռանալ, հեռու սլանալ։
ԱՐՓԱՅԻՆ, ա. Արփիին յատուկ, եթերային, արեւամերձ, երկնային, լուսաւոր, հրեղէն։
ԱՐՓԱՒՈՐ, ա. Լուսաւոր, լուսեղէն։
ԱՐՓԱՓԱՅԼ, տե՛ս ԱՐՓԻԱՓԱՅԼ։
ԱՐՓԵԱՆ, փենի, ից, տե՛ս ԱՐՓԻ։
ԱՐՓԵԳՆԱՑ ԼԻՆԵԼ, Օդը բարձրանալ, երկինք սլանալ (տե՛ս նաեւ ԱՐՓԱՅԱԳՆԱՑ ԼԻՆԵԼ)։
ԱՐՓԻ, փւոյ, փեաց, գ. 1. Երկնային լուսեղէն գօտի, որի մէջ գտնւում է արեգակը, եթեր (հին պատկերացմամբ)։ 2. Արեգակը իբրեւ լոյսի աղբիւր։ 3. Լոյս, լուսեղէն տարածութիւն։ 4. ա. Արփային, լուսաւոր, լուսեղէն։
ԱՐՓԻԱԲԱՇԽ, ա. Լոյս բաշխող՝ սփռող՝ տարածող։
ԱՐՓԻԱԲՆԱԿ, ա. Երկնաբնակ, լուսաբնակ։
ԱՐՓԻԱԳԵՂ, ա. Արեգակի նման գեղեցիկ, լուսագեղ, չքնաղ։
ԱՐՓԻԱԴԻՏԱԿ, ա. Արեգակի նման վերեւից լոյս սփռող, պայծառ։
ԱՐՓԻԱԶԱՐԴ, տե՛ս ԼՈՒՍԱԶԱՐԴ։
ԱՐՓԻԱԶԱՐԴԵԱԼ, տե՛ս ԼՈՒՍԱԶԱՐԴ։
ԱՐՓԻԱԶԳԵՍՏ, տե՛ս ԼՈՒՍԱԶԳԵՍՏ։
ԱՐՓԻԱԹԵՒԵԼ, տե՛ս ԱՐՓԱԹԵՒԵԼ։
ԱՐՓԻԱԿԱՆ, ա. Արփիին յատուկ, երկնային, արեգակային, լուսեղէն։
ԱՐՓԻԱԿԵՐՊ, ի, ից, ա. Լուսեղէն կերպարանքով, հրաշակերպ։
ԱՐՓԻԱԿԻԶՆ, տե՛ս ԼՈՒՍԱԿԻԶՆ։
ԱՐՓԻԱՀՐԱՏ, ա. Լոյս եւ հուր սփռող, լուսավառ։
ԱՐՓԻԱՃԱՃԱՆՉ, ա. Լուսաճաճանչ, լուսապայծառ։
ԱՐՓԻԱՃԵՄ, տե՛ս ԼՈՒՍԱՃԵՄ, ԵՐԿՆԱՃԵՄ։
ԱՐՓԻԱՄԻՏ, ա. Լուսաւոր մտքով, լուսամիտ։
ԱՐՓԻԱՆԿԱՐ, ա. Լոյսով նկարուած, լուսազարդ։
ԱՐՓԻԱՆՄԱՆ, ա. մ. Արեգակի նման՝ պէս, պայծառ։
ԱՐՓԻԱՆՈՒԷՐ, ա. Արեգակին կամ արեգակի պաշտամունքին նուիրուած։
ԱՐՓԻԱՍԿԻԶԲՆ, ա. Առաւօտուայ լոյսը բաց անող։
ԱՐՓԻԱՑՆՑՈՒՂ, ա. Լուսաբացին ցնցղկող՝ իջնող (ցօղ)։
ԱՐՓԻԱՒՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Լոյսով զարդարուել, լուսաւորուել։
ԱՐՓԻԱՓԱՅԼ, ա. Արեգակի նման փայլող, լուսափայլ, արեւափայլ, ամենապայծառ։
ԱՐՓԻԱՓԱՅԼԵԼ, չ. Արեգակի նման փայլել, լուսափայլել, պայծառանալ։
ԱՐՓԻԱՓԱՅԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Արփիափայլ լինելը, լուսափայլութիւն, խիստ պայծառութիւն։
ԱՐՔ, ԱՅՐ1-ի յոգնակի ուղղականը։
ԱՐՔԱՅ, ի, ից, գ. Թագաւոր։
ԱՐՔԱՅԱԲԱՐ, մ. Արքայի պէս։
ԱՐՔԱՅԱԲՆԱԿ, տե՛ս ԹԱԳԱՒՈՐԱԲՆԱԿ։
ԱՐՔԱՅԱԳՈՒՆԴ, գնդի, գ. Զօրքի գունդ՝ թագաւորի մօտ։
ԱՐՔԱՅԱԶՆ, զին, զունք, ա. գ. Արքայի տոհմից՝ ցեղից սերուած, թագաւորի որդի՝ ազգական։
ԱՐՔԱՅԱԿԱՆ, ա. Արքային յատուկ՝ վերաբերող, թագաւորական. արքունի։
ԱՐՔԱՅԱԿԵՐՊ, ա. Արքայի կերպարանք՝ տեսք ունեցող։
ԱՐՔԱՅԱՄԱՆՈՒԿ, տե՛ս ԱՐՔԱՅՈՐԴԻ (1)։ (Խոր., Բ, 77)։
ԱՐՔԱՅԱՆԻՍՏ, ա. Որտեղ նստում է արքան, թագաւորանիստ։
ԱՐՔԱՅԱՉՈՒ, ա. Արքայի չուին՝ ճանապարհորդութեանը յարմար՝ պատշաճ։
ԱՐՔԱՅԱՊԱՏԻՒ, ա. Արքայական պատիւ՝ հարգ ունեցող, արքայավայել, արքայաշուք։
ԱՐՔԱՅԱՏՈՒՐ, ա. Արքայից տրուած՝ շնորհուած։
ԱՐՔԱՅԱՐԱՆ, գ. 1. Արքայական պալատ։ 2. Արքայանիստ քաղաք։
ԱՐՔԱՅԵՂԲԱՅՐ, գ. Արքայի եղբայր։
ԱՐՔԱՅԵՆԻ, ա. Արքայական, փխբ. ազնիւ, ընտիր, հարգի։
ԱՐՔԱՅՈՐԴԻ, դւոյ, ւոց, գ. 1. Արքայի որդի։ 2. (կրօն.) Աստծու որդին, Քրիստոս։
ԱՐՔԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Թագաւորի իշխանութիւնը, թագաւորի գործունէութիւնը։ 2. Թագաւորի իշխանութեան տակ գտնուող երկիրը, տէրութիւն։ 3. Թագաւորելու ժամանակաշրջանը՝ ժամանակամիջոցը։ 4. Ըստ կրօնական պատկերացումների՝ վայր, որտեղ արդարների հոգիները մշտնջենապէս երանաւէտ կեանք են վայելելու. երկնային թագաւորութիւն՝ դրախտ։ 5. Արքայ։
ԱՐՔԱՅՈՒԹԻՒՆԱԲԵՐ, ա. Արքայութիւն բերող՝ տուող։
ԱՐՔԱՅՈՒՀԻ, հւոյ, գ. Թագուհի, թագաւորի մայր կամ կին։
ԱՐՔԱՅՕՐԷՆ, մ. ա. Արքայաբար, արքայական։
ԱՐՔԱՊԱՏԿԵՐ, ա. Արքայի պատկերը կրող, արքայական դրոշմ ունեցող (դրամի մասին)։
ԱՐՔԵԱՆ, ա. Արքայական։
ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ, (յուն.), ի, աց, գ. (եկեղց.) Եպիսկոպոսների պետ՝ աւագ, եպիսկոպոսապետ, պատրիարք։
ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՊԵՏ, տե՛ս ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ։
ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Արքեպիսկոպոսի աստիճանը։
ԱՐՔԵՐԷՑ, (յուն.), գ. (եկեղց.) Աւագ երէց՝ քահանայ, աւագերէց։
ԱՐՔԷՆ, մ. Ի պատիւ քեզ, ի յարգանս քո, խաթերդ համար։
ԱՐՔԻԴԻԱԿՈՆ, (յուն.), գ. (եկեղց.) Աւագ սարկաւագ, սարկաւագապետ։
ԱՐՔԻՄԱՆՏՐԻՏ, (յուն.), գ. (եկեղց.) Վանահայր, աբբայ։
ԱՐՔՈՒՆԱԴՐՈՇՄ, ա. Արքունական դրոշմ կրող։
ԱՐՔՈՒՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Արքունի, արքայական, թագաւորական։
ԱՐՔՈՒՆԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի արքունական։
ԱՐՔՈՒՆԱՃԵՄ, ա. Որտեղ արքան ճեմում, է որտեղով արքան անցնում է, արքայական։
ԱՐՔՈՒՆԱՇԷՆ, ա. Արքայի շինած՝ կառուցած, արքայաշէն։
ԱՐՔՈՒՆԱՏՈՒՐ, ա. Արքայից կամ արքունիքից տրուած՝ շնորհուած։
ԱՐՔՈՒՆԵԱՆ, տե՛ս ԱՐՔՈՒՆԻ։
ԱՐՔՈՒՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. Արքունական, արքայական, թագաւորական։
ԱՐՔՈՒՆԻՔ, նեաց, գ. 1. Արքայի պալատը։ 2. Թագաւորական գանձ, գանձատուն։ 3. Թագաւորի ընտանիքը։ 4. հաւաք. Պալատականներ։
ԱՐՔՏԱԿԱՆ, (յուն.), ի, աց, ա. Արջային, այսինքն՝ հիւսիսային (քամի)։
ԱՐՔՏՈՐՈՍ, (յուն.), գ. (աստղգ.) Հիւսիսային երկնակամարի համաստեղութիւններից մէկը. Եզնարած։
ԱՐՕՍԱՆԱԼ, ացայ, չ. Անմշակ մնալով խոպանանալ, կորդանալ։
ԱՐՕՍԻ, գ. (բսբ.) Վարդազգիների ընտանիքին պատկանող ծառ. սնձնի (Sorbus)։
ԱՐՕՏ, ի, ից, գ. 1. Կանաչ խոտ, որ անասուններն արածում են, անասունների կեր, ճարակ։ 2. Արօտավայր, արօտատեղ։ 3. Արածում, արածելը, ճարակելը։
ԱՐՕՏԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Արօտով կերակրուող՝ արածող։
ԱՐՕՏԱԿԻՑ ԼԻՆԵԼ, Միասին արածել, նոյն արօտում ճարակել, միեւնոյն հօտից լինել։
ԱՐՕՐ, ոյ, ով, գ. Հողը հերկելու՝ վարելու երկրագործական պարզ գործիք։
ԱՐՕՐԱԲԱՐ, մ. Արօրով վարելու՝ հերկելու կերպով։
ԱՐՕՐԱԴԻՐ, ա. Արօրը ձգող՝ քաշող, արօրաձիգ։
ԱՐՕՐԱԴՐԵԼ, եցի, տե՛ս ԱՐՕՐԱԴԻՐ ԱՌՆԵԼ։
ԱՐՕՐԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Հողը վարելը՝ ցանելու համար, հերկ, վար։
ԱՐՕՐԱՁԻԳ, ա. Արօր ձգող՝ քաշող, արօրադիր։
ԱՐՕՐԱՅԵՂ, ա. Արօրով շուռ տուած՝ վարած՝ հերկած։
ԱՐՕՐԱՆԱԼ, չ. Երամով թռչել գետնի վրայով (թռչունների մասին)։
ԱՐՕՐԱՎԱՐ, ի, 1. ա. Արօրով վարած։ 2. գ. Արօրով կատարած վար։
ԱՐՕՐԵԼ, եցի, ն. Արօրով վարել՝ հերկել։
ԱՒ, աբ (ասոր., եբր.,), գ. Հրէական տոմարի տասնմեկերորդ ամիսը։
ԱՒԱԳ, ի, աց, ա. գ. 1. Առաջինը, գլխաւորը, ամենամեծը (կոչումով, պատուով, դիրքով եւն)։ 2. Տարիքով աւելի մեծ, երէց։ 3. Մեծ, կարեւոր, նշանակալից։ 4. Ազնուականութեան բարձր խաւին պատկանող անձ, իշխանաւոր, իշխան, պետ։
ԱՒԱԳԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի աւագ կամ ամենից աւագ։
ԱՒԱԳԱԳՈՐԾ, ի, իւ, ա. Մեծ գործ կատարող, մեծագործ, հոյակապ։
ԱՒԱԳԱԽՈՒՄԲ, ա. Աւագներից՝ մեծամեծներից խմբուած։
ԱՒԱԳԱՄԵԾԱՐ, ա. Նախամեծար, նախապատիւ, գերապատիւ, վսեմական։
ԱՒԱԳԱՅՆԻ, տե՛ս ԱՒԱԳԱՆԻ։
ԱՒԱԳԱՆԱԼ, ացայ, չ. Աւագ դառնալ, աւագութեան հասնել, մեծարուել։
ԱՒԱԳԱՆԻ, նւոյ, նւով կամ նեաւ, նեօք, գ. հաւաք. Աւագներ, իշխաններ, մեծամեծներ, թագաւորի խորհրդականներ։
ԱՒԱԳԱՇՈՒՔ, ա. Աւագութեան շուք՝ փառք ունեցող, մեծաշուք, մեծապատիւ։
ԱՒԱԳԱՓՈՂ, գ. Մեծ փող (երաժշտական փողային գործիք)։
ԱՒԱԳԵՐԷՑ, երիցու, գ. (եկեղց.) Աւագ երէց՝ քահանայ։
ԱՒԱԳՈՅԹ, գ. Աւագ՝ մեծ հասակ, չափահասութիւն կամ ծերութիւն։
ԱՒԱԳՈՐԵԱՐ, կամ ԱՒԱԳ ՈՐԵԱՐ, գ. Մեծամեծներ, իշխաններ, աւագանի։
ԱՒԱԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւագ լինելը, աւագի աստիճան՝ պատիւ՝ մեծութիւն։
ԱՒԱԳՈՒՀԻ, հւոյ, հեաց, գ. (եկեղց.) Կուսանոցի՝ կոյսերի վանքի մայրապետ, աբբայուհի։
ԱՒԱԳՕՐԷՆ, մ. Աւագին արժանի կերպով։
ԱՒԱԴԻԿ, մ. 1. Ահա այդ։ 2. Ահա այդտեղ։
ԱՒԱԶ, ոյ, ով կամ աւ, գ. Մանր խիճ, լայնաբար՝ հող, փոշի։
ԱՒԱԶԱԴԻՐ, (փխ. ԱՒԱԶԱԾԻՐ), ա. Աւազով դրուած (սահման)։
ԱՒԱԶԱԼԻՑ, ա. Աւազով լի՝ լցուած։
ԱՒԱԶԱԽԻՐ, ա. Աւազի մէջ խրուած, աւազուտ, քարքարոտ։
ԱՒԱԶԱԾԻՐ, ա. Որ ծիր՝ սահման ունի աւազը, աւազի ծիր ունեցող։
ԱՒԱԶԱԿ, ի, աց, գ. ա. Աւազակութիւն անող, ելուզակ։
ԱՒԱԶԱԿԱԲԱՐ, մ. Աւազակի պէս։
ԱՒԱԶԱԿԱԲԱՐՈՅ, ա. Աւազակի բարք ունեցող, աւազակի նման վարուող։
ԱՒԱԶԱԿԱԽՈՂԽՈՂ, ա. Աւազակներից խողխողուած՝ սպանուած։
ԱՒԱԶԱԿԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. Աւազակի ընկեր, աւազակութեան մասնակից։
ԱՒԱԶԱԿԱՆՈՑ, գ. Աւազակների բնակավայր, աւազակաբոյն։
ԱՒԱԶԱԿԱՊ, ա. Աւազով կապուած՝ փակուած։
ԱՒԱԶԱԿԱՊԵՏ, ի, իւ կամ աւ, գ. Աւազակախմբի պետ։
ԱՒԱԶԱԿԱՐԱՆ, տե՛ս ԱՒԱԶԱԿԱՆՈՑ։
ԱՒԱԶԱԿԵԼ, եցի, ն. չ. Աւազակութիւն անել, բռնութեամբ եւ աւազակաբար կողոպտել՝ յափշտակել։
ԱՒԱԶԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւազակաբար՝ բռնութեամբ կողոպտելը՝ յափշտակելը։
ԱՒԱԶԱԿՈՒՏ, ա. 1. Որտեղ աւազակներ շատ կան, աւազականոց։ 2. Աւազակաբարոյ։
ԱՒԱԶԱՀԻՄՆ, ա. Որի հիմքն աւազի վրայ է, փխբ. խախուտ, անհաստատ։
ԱՒԱԶԱՄԱԾ, ա. Կրի հետ աւազ խառնած, կրով շաղախուած աւազից։
ԱՒԱԶԱՆ, (պրսկ.), ի, աց, գ. 1. Որեւէ նիւթից շինած աման՝ մէջը ջուր հաւաքելու կամ պահելու համար, տաշտ, կոնք, լուացարան։ 2. Փոքր աւազան, գուռ։ 3. (եկեղց.) Աւազան՝ փոքրիկ գուռ, որի մէջ մկրտում են երեխաներին։ 4. (եկեղց.) Մկրտութիւն. ապաշխարութիւն։
ԱՒԱԶԱՆԱԶԱՐԴ, ա. (եկեղց.) Աւազանում մկրտուած։
ԱՒԱԶԱՆԱՊԱՃՈՅՃ, ա. Մկրտութեան աւազանով զարդարուած, աւազանազարդ։
ԱՒԱԶԱՓՈՒԼ, ա. Աւազի վրայ կամ աւազից շինուած, աւազաշէն, խախուտ։
ԱՒԱԶԵԼ, եցի, ն. Աւազով շփել, աւազոտել։
ԱՒԱԶԵՂԷՆ, ա. Աւազից բաղկացած կամ աւազի հետ խառն, աւազոտ։
ԱՒԱԶԻ, ա. Աւազով լի՝ առատ՝ հարուստ, աւազապատ, աւազոտ։
ԱՒԱԶԻՆ, ա. Աւազով լի՝ առատ՝ հարուստ, աւազապատ, աւազոտ։
ԱՒԱԶՈՒՏ, ա. Աւազով լի՝ առատ՝ հարուստ, աւազապատ, աւազոտ։
ԱՒԱՂ, 1. ձ. Վիշտ՝ ցաւակցութիւն՝ խղճահարութիւն արտայայտող միջարկութիւն. վա՜յ, ափսո՜ս, եղո՜ւկ։ 2. գ. Վշտի՝ ցաւակցութեան հառաչ՝ ձայն, ափսոսանք, վիշտ, ցաւ։
ԱՒԱՂԱԲԵՐ, ա. Վնաս բերող, թշուառութեան պատճառ եղող։
ԱՒԱՂԱԲՈՅՍ, ա. Խղճալի՝ ողորմելի բուսականութիւն ունեցող։
ԱՒԱՂԱԿԱՆ, ա. Աւաղ պարունակող, ողբական, ցաւագին, վշտալի։
ԱՒԱՂԱՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւաղի ձայն արձակելը, ողբի՝ վշտի ձայն։
ԱՒԱՂԱՆՔ, նաց, գ. Աւաղելը, ափսոսալը, ողբալը, հառաչելը, ախուվախ։
ԱՒԱՂԱՊԷՍ, մ. Աւաղելի՝ խղճալի կերպով, խեղճաբար։
ԱՒԱՂԵԼ, եցի, ն. չ. Աւաղ ասել, վայ տալ, վիշտ՝ ցաւ արտայայտել, կարեկից լինել, ափսոսալ, ողբալ, սգալ։
ԱՒԱՂԻԿ, ԱՒԱՂՈՒԿ, ա. Աւաղելի, խղճալի, ողորմելի, խղճուկ։
ԱՒԱՂՈՒՄՆ, տե՛ս ԱՒԱՂԱՆՔ։
ԱՒԱՆ, (պհլ.), ի, աց, գ. Մեծ գիւղ, փոքր կամ չպարսպապատուած քաղաք, գիւղաքաղաք։
ԱՒԱՆԱԳԵՂ, ԱՒԱՆԱԳԵՕՂ, գ. Փոքր գիւղաքաղաք։
ԱՒԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Աւան դառնալ, շէնանալ, բազմամարդ դառնալ։
ԱՒԱՆԱՊԵՏ, տե՛ս ԽՈՌԱՊԵՏ։
ԱՒԱՆԴ, ի, իւ, իւք կամ օք, գ. 1. Ցպահանջ պահ տրուած դրամ կամ այլ իր։ 2. Կտակ, պատուէր, խրատ, յանձնարարութիւն։ 3. Տուրք, ընծայ, նուէր, նուիրատուութիւն։ 4. Աւանդութիւն, սովորութիւն։
ԱՒԱՆԴԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւանդութիւններին տեղեակ լինելը։
ԱՒԱՆԴԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Աւանդութեամբ հասած՝ հաստատուած։
ԱՒԱՆԴԱԿԻՐ, տե՛ս ԱՒԱՆԴԱՊԱՀ։
ԱՒԱՆԴԱԿՈՐՈՅՍ, ա. Աւանդը կորցնող։
ԱՒԱՆԴԱՄՈՌԱՑ, ա. Աւանդը մոռացող, պատուիրազանց։
ԱՒԱՆԴԱՊԱՀ, ի, աց, ա. Աւանդութիւնը պահող, աւանդութիւններին հետեւող, օրինապահ։
ԱՒԱՆԴԱՊԱՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւանդապահ լինելը։
ԱՒԱՆԴԱՌՈՒ, ա. Պահելու համար աւանդ առնող՝ ստացող։
ԱՒԱՆԴԱՏՈՒ, ԱՒԱՆԴԱՏՈՒՐ, գ. ա. Պահելու համար աւանդ տուող, աւանդի տէր։
ԱՒԱՆԴԵԼ1, եցի, ն. 1. Պատուէր՝ խրատ տալ իբրեւ աւանդ։ 2. Յանձնել՝ փոխանցել՝ թողնել՝ տալ մէկին։
ԱՒԱՆԴԵԼ2, (իմ), չ. Մոլեգնել, զայրանալ։
ԱՒԱՆԴՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աւանդելը, աւանդուելը, աւանդուածը, աւանդ։ 2. Ժողովրդական անգիր վիպական ստեղծագործութիւն, որ սերունդից սերունդ է անցնում, աւանդազրոյց։
ԱՒԱՆԻԿ, մ. 1. Ահա այն։ 2. Ահա այնտեղ։
ԱՒԱՉ, (պհլ.), ոյ, ով կամ աւ, գ. 1. Ձայն, հնչիւն։ 2. Լեզու, խօսք։
ԱՒԱՉԱԿԱՆ, ա. Եղանակաւոր, մրմնջաձայն։
ԱՒԱՍԻԿ, մ. 1. Ահա այս։ 2. Ահա այստեղ։
ԱՒԱՏԱԼ, տե՛ս ՀԱՒԱՏԱԼ։
ԱՒԱՐ, (պհլ.), ի կամ ոյ, աց կամ ից, գ. 1. Պատերազմի ժամանակ թշնամուց գրաւուած ամեն ինչը (մարդ, զէնք, մթերք, գոյք եւն)։ 2. Առհասարակ՝ կողոպուտ, թալան։ 3. Աւարառութիւն, կողոպտելը, թալանելը։
ԱՒԱՐԱԲԱՇԽ, ա. Աւարը բաժանող։
ԱՒԱՐԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ աւար, աւարառութեամբ։
ԱՒԱՐԱՄԱՍՆ, գ. Աւարի մաս՝ բաժին, աւարից բաժին հանուած մաս։
ԱՒԱՐԱՌՈՒ, ուի, ուաց, ա. 1. Աւար առնող՝ յափշտակող։ 2. Աւարը բաժանող, աւարաբաշխ։ 3. Աւարառուին յատուկ, իբրեւ աւար առնուած։
ԱՒԱՐԱՌՈՒԹԻՒՆ, ԱՒԱՐԱՌՈՒՄՆ, գ. Աւար առնելը, աւարառելը։
ԱՒԱՐԵԼ, եցի, ն. Աւար առնել, կողոպտել, յափշտակել։
ԱՒԱՐՈՒԹԻՒՆ, ԱՒԱՐՈՒՄՆ, տե՛ս ԱՒԱՐԱՌՈՒԹԻՒՆ։
ԱՒԱՐՏ, (պհլ.), ի, գ. Վերջ (որեւէ բանի)։
ԱՒԱՐՏԱԲԱՆԵԼ, եցի, ն. Խօսքը՝ գրուածքը մինչեւ վերջ հասցնել՝ վերջացնել։
ԱՒԱՐՏԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Խօսքի կամ գրուածքի աւարտը՝ վերջին մասը։
ԱՒԱՐՏԱԲԱՐ, մ. Աւարտելով, մինչեւ վերջը հասցնելով։
ԱՒԱՐՏԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. Մինչեւ աւարտը հասցնել, գլուխ բերել, աւարտել։
ԱՒԱՐՏԱԿԷՏ, կիտի, գ. Կէտադրական նշան, որ դրւում է աւարտուած նախադասութեան վերջում. վերջակէտ։
ԱՒԱՐՏԱՀԱՍԱԿ, ա. Կատարեալ՝ հասուն հասակի հասած։
ԱՒԱՐՏԵԼ1, եցի, ն. Վերջացնել, աւարտին հասցնել, գլուխ բերել։
ԱՒԱՐՏԵԼ2, (իմ), չ. Կատարելութեան հասնել, կատարեալ դառնալ, գերազանցել։
ԱՒԱՐՏԵՂ, ա. գ. Եռավանկ բառ, որի առաջին վանկը կարճ է, յաջորդ երկուսը երկար։
ԱՒԱՐՏՈՒՄՆ, տման, գ. Աւարտելը, աւարտուելը, աւարտ, վերջ։
ԱՒԱՐՏՈՒՆ, տնոյ, ոց, ա. Աւարտուած, ամբողջական, կատարեալ։
ԱՒԱՔԵԼ, եցի, ն. 1. Ապաքինել, փարատել (ցաւը, հիւանդութիւնը)։ 2. Հաւաքել։
ԱՒԱՔԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՒԱՔԵԼ (1)։
ԱՒԵԱԼ, ա. Գրգռուած, մոլեգնած։
ԱՒԵԼ, գ. Աւելելու սարք՝ յարմարանք։
ԱՒԵԼԱԲԱՆԵԼ, ն. Աւելորդ բաներ ասել՝ խօսել։
ԱՒԵԼԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւելորդ ու անտեղի բաներ՝ խօսքեր ասելը՝ գործածելը, աւելորդաբանութիւն, զրախօսութիւն։
ԱՒԵԼԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. մ. Առաւել, առաւել եւս, էլ աւելի, աւելի եւ աւելի, հետզհետէ աւելանալով։
ԱՒԵԼԱԳՈՐԾ, ա. Աւելորդ տեղը գործ կատարող, զուր՝ ապարդիւն աշխատող, անպէտք, անպիտան, անարժէք։
ԱՒԵԼԱԳՈՐԾԱԿ, ա. Աւելորդ տեղը գործ կատարող, զուր՝ ապարդիւն աշխատող, անպէտք, անպիտան, անարժէք։
ԱՒԵԼԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. Աւելորդ՝ ապարդիւն աշխատել, զուր աշխատանք կատարել։
ԱՒԵԼԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւելագործ լինելը, աւելորդ գործ՝ աշխատանք։
ԱՒԵԼԱԴՐԵԼ, եցի, ն. Մի բան աւելի դնել, մի բան աւելացնել։
ԱՒԵԼԱԽՆԴԻՐ, ա. Աւելորդ բաների յետեւից ընկնող, աւելորդ հետաքրքրութիւն ունեցող։
ԱՒԵԼԱԽՕՍ, ա. Աւելորդ ու անտեղի բաներ խօսող, զրախօս, ունայնաբան, դատարկախօս։
ԱՒԵԼԱԾՈՒ, ուի, ուաց, ա. գ. Աւելող, աւելով մաքրող։
ԱՒԵԼԱԿԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւելի քան հարկն է ուտելը, շատակերութիւն։
ԱՒԵԼԱՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Մէկին տրուած վերադիր անուն, մականուն։
ԱՒԵԼԱՅԱՆՑ, ա. Չափն անց կացրած, չափազանց։
ԱՒԵԼԱՍՏԱՑ, ա. Աւելի քան հարկն է ստացող, ապօրինի վաստակի ձգտող, ագահ։
ԱՒԵԼԱՍՏԱՑՈՒ, ա. Աւելի քան հարկն է ստացող, ապօրինի վաստակի ձգտող, ագահ։
ԱՒԵԼԱՍՏԱՑՈՒԱԾ, ա. Աւելի քան հարկն է ստացող, ապօրինի վաստակի ձգտող, ագահ։
ԱՒԵԼԱՍՏԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աւելաստաց լինելը, ագահութիւն, ընչաքաղցութիւն։ 2. Ստացուածքի՝ ունեցուածքի շատութիւն, գոյքի՝ իրերի առատութիւն՝ աւելորդութիւն։
ԱՒԵԼԱՏՐԱՄԱԿԱՅ, ա. Աւելի մեծ տարածութիւն գրաւող, ընդարձակածաւալ։
ԱՒԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Նշուած՝ սահմանուած չափից շատ, առաւել։ 2. Աւելորդ, անհարկի, զուր, իզուր, ապարդիւն։ 3. գ. Սահմանուածից աւելի մեծ քանակութիւն։ 4. մ. Աւելի մեծ չափով։
ԱՒԵԼՈՐԴ, ի, աց, ա. գ. 1. Իբրեւ աւելի՝ ոչ հարկաւոր, որ աւելի է, քան պէտք է, անկարեւոր, անհարկի, անտեղի, անպէտք, դատարկ, ապարդիւն, փուչ։ 2. Աւելցուկ, աւելի մնացածը՝ եղածը, մնացորդ։ 3. Յաւելուած։ 4. Զուրկ, անմասն։ 5. Կենտ, անզոյգ, կոճատ (թիւ)։ 6. մ. Աւելի եւս, առաւել։
ԱՒԵԼՈՐԴԱԲԱՐ, մ. 1. Աւելորդ տեղը, իզուր։ 2. Առատաբար, լիուլի։
ԱՒԵԼՈՐԴԱԳՈՐԾ, տե՛ս ԱՒԵԼԱԳՈՐԾ։
ԱՒԵԼՈՐԴԱԾԱԽՔ, խից, ա. գ. 1. Աւելորդ ծախսեր անող։ 2. Աւելորդ ծախսեր։
ԱՒԵԼՈՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Աւելորդ լինելը։ 2. Այն, ինչ որ աւելորդ է։ 3. Չափազանցութիւն։
ԱՒԵԼՈՑ, տե՛ս ԱՒՈԼՈՑ։
ԱՒԵԼՈՒԱԾՔ, տե՛ս ԱՒԵԼԱՍՏԱՑՈՒԹԻՒՆ։
ԱՒԵՂԿԵԼ, ն. չ. Ափսոսալ, կարեկցել, խղճալ։
ԱՒԵՏԱԲԱՆԵԼ, եցի, ն. Աւետաւոր խօսք ասել, աւետել, աւետարանել։
ԱՒԵՏԱԲԵՐ, ա. 1. Աւետիք՝ աւետաւոր՝ բարի լուր բերող։ 2. Ուրախալի, ուրախութիւն՝ բերկրութիւն պատճառող։
ԱՒԵՏԱԲԵՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՒԵՏԱԲԵՐ։
ԱՒԵՏԱԳԻՐ, ա. Աւետիք պարունակող գրութիւն. աւետիք գրող։
ԱՒԵՏԱԳՈՉ, ա. Աւետաւոր լուրը բարձրաձայն հռչակող։
ԱՒԵՏԱԳՐԵԼ, եցի, ն. Աւետաւոր լուրը՝ աւետիքը գրել՝ գրի առնել, աւետարանել։
ԱՒԵՏԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւետագրելը, աւետիքի կամ աւետարանի գրութիւնը։
ԱՒԵՏԱԼԻՑ, ա. Աւետիքով լի կամ լցուած, աւետիք պարունակող, շատ ուրախալի։
ԱՒԵՏԱԼՈՅՍ, ա. Լոյսը աւետող։
ԱՒԵՏԱԼՈՒՐ, մ. Աւետաւոր լուրը՝ աւետիքը լսելի դարձնելով։
ԱՒԵՏԱՁԱՅՆԵԼ, ն. Աւետիքի ձայն հնչեցնել, աւետել։
ԱՒԵՏԱՃԵԱԼ, ա. Լաւ աճած, ուռճացած, սոնքացած։
ԱՒԵՏԱՄԱՏՈՅՑ, տե՛ս ԱՒԵՏԱԲԵՐ։
ԱՒԵՏԱՊԱՏՃԷՆ, ա. Աւետիքի պատճէնը կրող՝ տանող։
ԱՒԵՏԱՊԱՐԳԵՒ, ա. 1. Աւետիք պարգեւող, ուրախարար։ 2. Աւետիքի համաձայն պարգեւուած։
ԱՒԵՏԱՍՔԱՆՉ, ա. Աւետող եւ սքանչելի։ (Կղնկտ., 112)։
ԱՒԵՏԱՏՈՒ, ա. Աւետիք տուող, աւետաբեր, աւետաւոր։
ԱՒԵՏԱՐԱՆ, ի, աց, գ. (կրօն.) 1. Քրիստոսի վարդապետութիւնը՝ ուսմունքը։ 2. Այն գիրքը, որ պարունակում է Քրիստոսի վարդապետութիւնը եւ նրա կեանքի պատմութիւնները։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԲԱՐ, մ. Ըստ աւետարանի։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԳԻՐ, գրի րաց, ա. գ. (կրօն.) Աւետարանը գրող, աւետարանիչ։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԳՈՐԾ, ա. Ըստ աւետարանի գործուած, կամ աւետարանական գործ կատարող։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւետարան գրելը։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԺԱՌԱՆԳ, ա. Աւետարանական վարդապետութեան ժառանգ՝ հետեւորդ դարձած։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆ, ա. 1. (կրօն.) Աւետարանին յատուկ՝ վերաբերող, աւետարանի։ 2. Աւետաւոր, աւետաբեր։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԲԱՐ։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆԱՒԱՆԴ, ա. Աւետարանը աւանդող։ (Թէոդ.)։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱՇԱՀ, ա. Աւետարանի քարոզութեան մէջ շահ փնտրող։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱՊԱՏՈՒՄ, ա. Աւետարանի մէջ պատմուած՝ գրուած՝ քարոզուած։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԲԱՐ։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԱՏՈՒՆԿ, ա. (կրօն.) Աւետարանի տնկած՝ աճեցրած։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԵԼ, եցի, ն. 1. (կրօն.) Աւետարանի վարդապետութիւնը քարոզել։ 2. Աւետաւոր լուր տալ, աւետել։ 3. Հռչակել՝ յայտնի դարձնել, քարոզել։
ԱՒԵՏԱՐԱՆԻՉ, նչի, չաց, գ. ա. 1. (կրօն.) Աւետարանող, աւետարանը քարոզող։ 2. Աւետաւոր լուր հաղորդող, աւետաբեր։
ԱՒԵՏԱՐԱՆՈՒԹԻՒՆ, ԱՒԵՏԱՐԱՆՈՒՄՆ, գ. (կրօն.) 1. Աւետարանելը։ 2. Աւետարանիչ լինելը։ 3. Աւետարանական վարդապետութիւն։
ԱՒԵՏԱՒՈՐ, ա. 1. Աւետող, աւետաբեր, աւետատու։ 2. Աւետիք պարունակող, ուրախալի, բերկրալի։ 3. Աւետուած, խոստացուած։
ԱՒԵՏԱՒՈՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԱՒԵՏԱՐԱՆԱԿԱՆ։
ԱՒԵՏԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. 1. Աւետիք տալ, ուրախալի լուր հաղորդել, աւետել։ 2. Աւետիքի լուրով ուրախացնել։
ԱՒԵՏԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ուրախալի լուր, աւետիք։ 2. Աւետիք տալը, աւետարանելը։
ԱՒԵՏԱՔԱՐՈԶ, ա. Աւետիքը հռչակող՝ աւետող։
ԱՒԵՏԵԼ, տե՛ս ԱՒԵՏԱՒՈՐԵԼ։
ԱՒԵՏԻՔ, տեաց, տեօք, գ. 1. Ուրախալի՝ բարի լուր, աւետիս։ 2. Բարիքի՝ պարգեւի խոստում։
ԱՒԵՏՉԵԱՅ, գ. Աւետիք բերողին տրուած պարգեւը՝ նուէրը, աչքալուսանք։
ԱՒԵՏՕՐԷՆ, մ. ա. Աւետիքի կերպով, աւետիքով եղած։
ԱՒԵՐ, (պհլ.), ա. 1. Աւերուած, քանդուած, քարուքանդ եղած, ամայացած։ 2. գ. Աւերում, աւերանք, աւերածութիւն, կործանում։ 3. գ. Աւերակ։
ԱՒԵՐԱԾ, ոյ կամ ի, ոց, գ. 1. Աւեր, աւերանք, աւերածութիւն, կործանում։ 2. ա. Փչացած, անառակ, պոռնիկ (կին)։
ԱՒԵՐԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Աւերած կամ աւերակ լինելը, ամայանալը, անապատանալը։
ԱՒԵՐԱԿ, ի, աց, ա. 1. Աւերուած, քանդուած, ամայացած, անշէն, անբնակ։ 2. փխբ. Եղծուած, ապականուած, փչացած։ 3. գ. Աւերուած տեղ՝ բնակավայր, կործանուած շինութեան՝ բնակավայրի մնացորդները՝ բեկորները, փլատակ։ 4. Աւերում, աւեր։
ԱՒԵՐԱԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ աւերակ։
ԱՒԵՐԱՆՔ, նաց, գ. Աւերում, աւերածութիւն, կործանում։
ԱՒԵՐԵԼ, եցի, ն. 1. Կործանել, քանդել, աւերակ դարձնել։ 2. Անշէն՝ ամայի դարձնել։ 3. Եղծել, փչացնել, ապականել, ի դերեւ հանել։
ԱՒԵՐԻՉ, ա. Աւերող, աւերելու յատկութիւն ունեցող։
ԱՒԵՐՈՒԱԾ, ոյ, ոց, ԱՒԵՐՈՒՄՆ, րման, գ. Աւերելը, աւերուելը, աւեր, աւերածութիւն, կործանում։
ԱՒԻՇ, ԱՒԻՇՔ, գ. Կենդանական եւ բուսական մարմինների բջիջներում, հիւսուածքներում, խոռոչներում պարունակուող եւ զատուող հեղուկ նիւթ, հիւթ։
ԱՒԻՒՆ, գ. Կիրք, մոլեգին բաղձանք։
ԱՒՈԼՈՑ ԵԼԱՆԵԼ, Դուրս ցատկել, դուրս թռչել, մի կողմ փախչել, խրտնել։
ԱՒՈՂԱԿԱՆ, ա. Աւիւնով բռնուած, ընդոստ խրտնող (հմմտ. ԱՒԵԱԼ)։
ԱՒՈՒՐ, տե՛ս ԱՒՐ։
ԱՒՍԱՐԴ, գ. Հասակն առած կին, պառաւ։
ԱՒՐ, աւուր, աւուրբ, աւուրք, աւուրց, տե՛ս ՕՐ։
ԱՓ, ոյ, ով, գ. Ձեռքի թաթի ներսի կողմը։
ԱՓԱՓԱՅ, այք, այից, գ. 1. Ժայռոտ՝ ապառաժոտ՝ առապար տեղ։ 2. ա. Ապառաժոտ, քարքարոտ։
ԱՓԻԲԵՐԱՆ, մ. Ձեռքը բերանին դրած, փխբ. լուռ, պապանձուած։
ԱՓԻԲԵՐԱՆԵԼ, եցի, ն. Ափիբերան անել, բերանը փակել, պապանձեցնել, լռեցնել։
ԱՓՆ, ափին կամ ափան, ափամբ, ափունք, անց, գ. 1. Ջրի (ծովի, գետի եւն) ափ՝ եզերք։ 2. Որեւէ տեղի կամ բանի եզր, սահման, ծայր, կողմ։ 3. տե՛ս ԱՓՆԻ (2)։
ԱՓՆԱԾԻՐ, ա. Ափ կազմող, ջրային տարածութիւնը շրջապատող (գիծ)։
ԱՓՆԻ, գ. 1. Հնձից յետոյ մնացած թափթփուկ հասկերը, որ ձեռքով են հաւաքում։ 2. Այգու չորս կողմի ազատ մասերը, որտեղ խաղողի որթեր չեն տնկում, այլ ծառեր։
ԱՓՇԵԼ, (իմ), տե՛ս ԱՊՇԵԼ (իմ)։
ԱՓՇԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԱՊՇԵՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԱՓՇՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱՊՇՈՒԹԻՒՆ։
ԱՓՇՏԱԿՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ՅԱՓՇՏԱԿՈՒԹԻՒՆ։
ԱՓՍԵԱՅ, ԱՓՍԷ,(յուն.), գ. Մետաղէ տափակ ու կլոր աման կերակրի համար, պնակ։
ԱՓՐՈԴԻՏԱԿԱՆՔ, գ. յոգն. Ափրոդիտէի երկրպագուներ, մոլի ցանկասէրներ, վաւաշոտներ։
ԱՓՓՈՎ, (եբր.), մ. Այժմ, հիմայ։
ԱՓՓՈՒՍՈՎԹ, (եբր.), ա. Հիւանդ։
ԱՔ, ի, ից, գ. Ոտք։
ԱՔԱՂԱՂ, ոյ, ոց, կամ ի, աց, գ. Ընտանի հաւի արուն, աքլոր, որձակ։
ԱՔԱՐ, ի, աց, գ. (կենդբ.) Մայրեհաւերի ընտանիքին պատկանող թռչուն (Bonasa bonasia)։
ԱՔԱՑԱՆՔ, նաց, նօք, գ. յոգն. Ոտքեր։
ԱՔԱՑԵԼ, եցի, ն. չ. Աքացի տալ, ոտքի թաթով՝ սմբակով հարուածել, քացահարել։
ԱՔԱՑԵԼԻ, իք, լեաց, ա. Աքացող, աքացի՝ քացի տուող, քացահարող։
ԱՔԱՑԻ, մ. Աքով, ոտքով։
ԱՔԱՑԻՔ, ցեաց, ԱՔԵԱՑՔ, եցաց, տե՛ս ԱՔԱՑԱՆՔ։
ԱՔԻՍ, աքսի, ից, գ. (կենդբ.) Կզաքիսների ընտանիքին պատկանող գիշատիչ կաթնասուն կենդանի, ծմուկ (Mustena nivalis)։
ԱՔՍՈՏԵԼ, եցի, չ. Վեր-վեր թռչել, ցատկոտել, ոստոստել. աքացել։
ԱՔՍՈՐԱՆՔ, նաց, ԱՔՍՈՐՔ, րից,(յուն.), գ. 1. Աքսորելը, աքսորուելը, տարագրութիւն։ 2. Աքսորուելու տեղը, աքսորավայր։
ԱՔՍՈՐԵԼ, եցի, ն. Արտաքսել, երկրի սահմաններից վտարել։
ԱՔՑԱՆ, աքծան, գ. Կրակ բռնելու երկճիւղ մետաղեայ գործիք, ունելիք։
ԱՔՑՈՏԵԼ, եցի, ն. չ. Աքացի տալ, աքացել։
Բ, բ (բեն), 1. Հայերէն այբուբենի երկրորդ տառը, թուական արժէքը՝ երկու, երկրորդ։ 2 Երկշրթնային ձայնեղ պայթական հնչիւն։ 3. Գործիական հոլովի հոլովակազմիչ, օրինակ՝ հայր-հարբ, աստղ-աստեղբ, հիմն-հիմամբ, անձն-անձամբ։
ԲԱ1, տե՛ս ԲԱՅ1։
ԲԱ2, ձ. Զարմանքի բացականչութիւն. օ՜, ա՜յ։
ԲԱԲ, (արաբ.), գ. Դուռ։
ԲԱԲԱԽԵԼ1, եցի, ն. 1. Իրար զարկել։ 2. Բախել, ծեծել (դուռը)։
ԲԱԲԱԽԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Իրար դիպչել, զարկուել, բախուել։
ԲԱԲԱԽՈՒՄՆ, խման, գ. Բախում, բախուելը, իրար ընդհարուելը՝ դիպչելը, բախիւն։
ԲԱԲԱՆ, ի, աց, գ. Ամրութիւններ քանդելու պատերազմական քարընկէց փայտակերտ մեքենայ։
ԲԱԲԵԼԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Բաբելոնին՝ բաբելոնացիներին յատուկ՝ վերաբերող, բաբելոնեան։
ԲԱԲԵԼԱՑԻ, ցւոյ, ւոց, ա. գ. Բաբելոնի բնակիչ, բաբելոնացի։
ԲԱԲԵԼՈՎՆԱՑԻ, ԲԱԲԻԼԱՑԻ, ցւոյ, ւոց, ա. գ. Բաբելոնի բնակիչ, բաբելոնացի։
ԲԱԲԷ, (յուն.), ձ. Զարմանքի բացականչութիւն. օ՜, ա՜յ, բա՜։
ԲԱԲԷԱԿԱՆ, ա. Բաբէ ասելու արժանի, զարմանալի, հրաշալի։
ԲԱԳ1, (պհլ.), գ. Բաժին, ժառանգութիւն։
ԲԱԳ2, ա. Կից, միասին հաւաքուած։
ԲԱԳԻՆ, գնի կամ գնոյ, նաց, նեաց կամ նից, գ. 1. Զոհի սեղան (հեթանոսական), զոհարան։ 2. Եկեղեցու զոհասեղան։ 3. Հեթանոսական մեհեան, կուռքերի տաճար, կռատուն։
ԲԱԳՁԱՁԱԲԱՐ, մ. Հաւաքական կերպով, հաւաքաբար, միասնաբար, միատեղ։
ԲԱԳՁԱՁԱԿԱՆ, կամ ԲԱԿՁԱՁԱԿԱՆ, ա. Հաւաքական։
ԲԱԳՁԱՁԵԼ, կամ ԲԱԿՁԱՁԵԼ, եցի, ն. Մի տեղ գումարել՝ խմբել, հաւաքել, միաւորել, ամփոփել։
ԲԱԳՆԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, կամ ԲԱԳՆԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Ծաղրածութիւն, խեղկատակութիւն, միմոսութիւն։
ԲԱԳՆԱՁԵՒ, ա. Բագինի՝ մեհեանի ձեւ ունեցող, բագինի նման։
ԲԱԳՆԱՅԱՐԿ, ա. Յարկի տակ բագին ունեցող, որի մէջ բագին է զետեղուած։
ԲԱԳՆԱՊԵՏ, ի, աց, գ. Բագինի՝ մեհեանի պետ, քրմապետ։
ԲԱԳՆԱՍԷՐ, ա. Բագիններ՝ կուռքեր սիրող։
ԲԱԳՈՐԴ, (սովորաբար բաժանորդ բառի հետ), ա. Մասնակից, հաղորդակից։ Իւրոյ արքայութեան զմեզ բագորդս եւ բաժանորդս առնէ (Բուզ. Դ, 6)։
ԲԱԴ, (պրսկ.), գ. (կենդբ.) Բադերի ընտանիքին պատկանող ջրային թռչուն (Anas)։
ԲԱԴԷՆ, (եբր.), գ. Կտաւէ կամ բեհեզէ սպիտակ շապիկ։
ԲԱԴՐՈՆ, (յուն.), ի, գ. 1. Տախտակէ նստարան՝ բազմոց, տախտ։ 2. Սանդուղք, աստիճան։
ԲԱԶԱՅ, ԲԱԶԷ (պհլ.), ի, ից, գ. (կենդբ.) Բազէների ընտանիքին պատկանող գիշակեր թռչուն. բազէ (Falco peregrinus)։
ԲԱԶԷԱԿԱԼ, ԲԱԶԷԱԿԻՐ, ԲԱԶԷԿԻՐ, գ. Ձեռքի կամ ուսի վրայ բազէ կրող՝ պահող (որսի ժամանակ)։
ԲԱԶԷԱԿԻՐ, ԲԱԶԷԿԻՐ, գ. Ձեռքի կամ ուսի վրայ բազէ կրող՝ պահող (որսի ժամանակ)։
ԲԱԶԿԱԿԻՑ, ա. Աջակից, օգնական, զօրավիգ, թեւ ու թիկունք։
ԲԱԶԿԱՁԻԳ, ա. Բազուկը՝ ձեռքը ձգող՝ մեկնող (մի բան բռնելու համար)։
ԲԱԶԿԱՄՐՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Ըմբշամարտի ժամանակ բազուկներով՝ ձեռքերով մրցելը՝ կռուելը, ձեռնամարտ։
ԲԱԶԿԱՍՏԱԾՈՒ, ա. Մարդու ձեռքով խնամուած եւ աճեցրած (ծառերի մասին)։
ԲԱԶԿԱՏԱՐԱԾ, ա. մ. Բազուկները տարածած, թեւերը լայն բացած։
ԲԱԶԿԱՏԱՐԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազկատարած լինելը։
ԲԱԶԿԱՐՁԱԿ, ա. Բազուկներ՝ ճիւղեր արձակած՝ տարածած, ճիւղաւորուած։
ԲԱԶԿԵԼ, եցի, ն. 1. Ծայրատել։ 2. Կըրճատել, համառօտել։
ԲԱԶՄԱԲԱԺ, ԲԱԶՄԱԲԱԺԻՆ, ա. Շատ մասերի բաժանուած, բազմադիմի, տեսակ-տեսակ, պէս-պէս։
ԲԱԶՄԱԲԱՂՁ, ԲԱԶՄԱԲԱՂՁԻԿ, ա. Շատ բաղձալի, խիստ փափագելի։
ԲԱԶՄԱԲԱՆ, ա. 1. Պերճախօս, ճոխ՝ հարուստ լեզու ունեցող։ 2. Շատ խօսքերի կարօտ։
ԲԱԶՄԱԲԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բազմաբան։
ԲԱԶՄԱԲԱՆԵԼ, եցի, չ. Շատ՝ երկար խօսել, երկարաբանել։
ԲԱԶՄԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմաբան լինելը, երկարաբանութիւն, շատախօսութիւն։
ԲԱԶՄԱԲԱՇԽ, ա. Շատերին բաշխուած՝ բաժանուած կամ շատ բաշխող՝ բաժանող, բազմատեսակ, բազմապատիկ, բազմօրինակ, պէսպէս։
ԲԱԶՄԱԲԱՐ, մ. ա. 1. Բազմատեսակ կերպով։ 2. Յոգնակի։
ԲԱԶՄԱԲԱՐԲԱՌ, ա. 1. Բազմալեզու։ 2. Մի քանի՝ տարբեր ձայներով նուագող, բազմաձայն։
ԲԱԶՄԱԲԱՐՈՅ, ա. (կենդբ.) Բազմակենցաղ։
ԲԱԶՄԱԲԱՒԱԿԱՆ, ա. Շատ բանի բաւական՝ ձեռնհաս՝ կարող։
ԲԱԶՄԱԲԵՂՈՒՆ, ա. 1. Շատ բեղուն՝ բեղմնաւոր, արգասալից, բերրի։ 2. Առատածին, բազմածին, բազմածնունդ։ 3. Բազմակերպ, բազմատեսակ, բազմապիսի, շատ։
ԲԱԶՄԱԲԵՐ, ա. 1. Բազմաբեղուն, առատ պտղաբերող։ 2. Բազմակերպ, բազմատեսակ, բազմապիսի։ 3. մ. Առատ կերպով, առատօրէն։
ԲԱԶՄԱԲԵՐԱՆԵԱՆ, ա. Շատ բերան ունեցող, նման. շատ ստեղներ ունեցող (կանթեղ)։
ԲԱԶՄԱԲԵՐՁ, ա. Շատ բարձր, վսեմ։
ԲԱԶՄԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Արգասաւոր լինելը, առատ պտղաբերութիւն, շատ բերք տալը։
ԲԱԶՄԱԲԻԾ, ա. Շատ բծեր՝ արատներ ունեցող, արատաւոր, բազմամեղ։
ԲԱԶՄԱԲԻՒՐ, ա. Բազմաթիւ, բիւրաւոր, անհամար, անբաւ, անչափ, շատ։
ԲԱԶՄԱԲԻՒՐԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Բազմաբիւր, բիւրաւոր զինուորներ ունեցող։
ԲԱԶՄԱԲՆԱԿ, ա. Շատ բնակչութիւն ունեցող, մարդաշատ, բազմամարդ։
ԲԱԶՄԱԲՈՂԲՈՋ, ա. Բազմակերպ ընձիւղած կամ զարդարած։
ԲԱԶՄԱԲՈՅԼ, ա. Մեծ խումբ կազմող, բազմախումբ, բազմահոյլ, շատուոր։
ԲԱԶՄԱԲՈՅԾ, ա. Շատերից սնուցուած կամ շատերին սնուցող։
ԲԱԶՄԱԲՈՅՍ, ա. Յուռթի, փարթամ, ճոխ։
ԲԱԶՄԱԲՈՑ, ա. Շատ բոց ունեցող, սաստիկ վառուած, բոցավառ։
ԲԱԶՄԱԲՈՒԽ, ա. Առատօրէն բխող, առատաբուխ, յորդառատ։
ԲԱԶՄԱԲՈՒՐԵԱՆ, ա. Բազմազան բուրմունքներ ունեցող, շատ հոտաւէտ, բազմաբոյր։
ԲԱԶՄԱԳԱՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Անչափ ագահութիւն, անյագութիւն։
ԲԱԶՄԱԳԱՆՁ, ա. 1. Գանձերով կամ հարստութեամբ լի, շատ հարուստ։ 2. Թանկագին, մեծագին։
ԲԱԶՄԱԳԵՐԱՆ, ա. Շատ գերաններ ունեցող՝ պարունակող (անտառի մասին)։
ԲԱԶՄԱԳԷՏ, ա. Շատ գիտելիքներ պարունակող։
ԲԱԶՄԱԳԹԵԼԻ, ա. Շատ գթող՝ սայթաքող՝ սխալուող։
ԲԱԶՄԱԳԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմագութ լինելը։
ԲԱԶՄԱԳԻՆ, գնի, ԲԱԶՄԱԳՆԻ, գնւոյ, ա. Մեծ գին ունեցող, մեծագին, թանկագին։
ԲԱԶՄԱԳԻՐ, ա. Շատ գրութիւն պարունակող, բազմօրինակ՝ պէսպէս գրուած։
ԲԱԶՄԱԳԼԽԵԱՆ, ԲԱԶՄԱԳԼԽԻ, տե՛ս ԲԱԶՄԱԳԼՈՒԽ։
ԲԱԶՄԱԳԼՈՒԽ, ա. Շատ գլուխ ունեցող, բազմագլխանի։
ԲԱԶՄԱԳՆԱՑ, ա. Շատ բանուկ։
ԲԱԶՄԱԳՈՅՆ1, ա. Աւելի շատ։
ԲԱԶՄԱԳՈՅՆ2, ա. 1. Շատ գոյներ ունեցող, գոյնզգոյն, բազմերանգ։ 2. մ. Բազմատեսակ, կերպով, շատ կերպ։
ԲԱԶՄԱԳՈՎ, ԲԱԶՄԱԳՈՎԵՍՏ, ա. Շատ գովուած՝ հռչակուած, մեծահամբաւ, բարեհռչակ։
ԲԱԶՄԱԳՈՐԾ, ա. Շատ գործ կամ շատ տեսակ գործեր կատարող, բազմահնար, ճարտար։
ԲԱԶՄԱԳՈՒԹ, ա. Գութը շատ, գթառատ, բարեգութ։
ԲԱԶՄԱԳՈՒՄԱՐ, ա. Բազմաթիւ, բազմամարդ, շատ։
ԲԱԶՄԱԳՈՒՆԱԿ, ա. Բազմազան, բազմատեսակ, բազմապիսի, պէսպէս։
ԲԱԶՄԱԳՈՒՆԴ, ա. 1. Մեծ գունդ՝ խումբ կազմող, բազմամարդ, ստուար բազմութեամբ։ 2. գ. Մեծ գունդ, բազմամարդ գունդ, բազմութիւն։
ԲԱԶՄԱԳՈՒՆԻ, ա. Բազմատեսակ, զանազան, պէսպէս։
ԲԱԶՄԱԴԱՇՆ, ա. Խիստ երդումով դաշինք՝ պայման՝ ուխտ կնքող։ (Կղնկտ., 250)։
ԲԱԶՄԱԴԱՍԵԱԼ, ա. Կարգ-կարգ դասաւորուած, դաս-դաս բաժանուած։
ԲԱԶՄԱԴԱՐՁ, ա. Շատ դարձող՝ պտտուող, յաճախ փոփոխուող։
ԲԱԶՄԱԴԱՐՄԱՆ, ա. Առատ դարման՝ սնունդ պարունակող, լաւ խնամող՝ խնամք տանող։
ԲԱԶՄԱԴԵՒ, ա. 1. Շատ դեւեր (իր մէջ) կրող։ 2. Շատ դեւերի (իբրեւ աստուածների) պաշտող։
ԲԱԶՄԱԴԷԶ, ա. Չափազանց շատ դիզուած, ծանր՝ մեծ կոյտ կազմող, մեծ եւ ծանր։
ԲԱԶՄԱԴԷՄ, ա. 1. Շատ դէմք՝ կերպարանք ունեցող։ 2. Բազմատեսակ, բազմադիմի, բազմազան, զանազան, պէսպէս։ 3. մ. Այլեւայլ՝ բազմազան կերպով։
ԲԱԶՄԱԴԷՏ, ա. Շատ բան դիտող, լաւ նկատող, սրատես։
ԲԱԶՄԱԴԻՄԱԿ, ա. Բազմադիմի, բազմատեսակ, զանազան, պէսպէս։
ԲԱԶՄԱԴԻՄԻ, ա. 1. Բազմազան, զանազան, պէսպէս։ 2. մ. Բազմադիմի՝ այլեւայլ կերպով, բազմադիմօրէն։
ԲԱԶՄԱԴԻՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմադէմ լինելը, շատ դէմքեր՝ կերպարանքներ ունենալը։
ԲԱԶՄԱԴՈՒՌՆ, ա. Շատ դռներ՝ մուտքեր՝ անցքեր ունեցող, փխբ. բազմիմաստ։
ԲԱԶՄԱԴՐՈՒԱԳԵԱԼ, ա. Շատ դրուագներով յօրինուած, բազմազան, զանազան, պէսպէս։
ԲԱԶՄԱԴՐՈՒԱԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմադրուագ՝ բազմամասն լինելը, բազմամասնութիւն։
ԲԱԶՄԱԴՐՈՒԱՏ, ա. Շատ դրուատող՝ գովասանող, գովեստ պարունակող, ներբողական։
ԲԱԶՄԱԶԱՆ, ա. 1. Զանազան, պէսպէս, բազմապիսի, բազմադիմի, բազմատեսակ, տեսակ-տեսակ։ 2. մ. Բազմազան կերպով։
ԲԱԶՄԱԶԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բազմազան, խիստ զանազանուած։
ԲԱԶՄԱԶԱՆԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Բազմազան լինել։
ԲԱԶՄԱԶԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմազան լինելը, բազմատեսակութիւն, պէսպիսութիւն։
ԲԱԶՄԱԶԱՌԱՄ, ա. Շատ զառամածին յատուկ։
ԲԱԶՄԱԶԱՐԴ, ա. Բազմաթիւ զարդեր ունեցող, շատ զարդարուն, շքեղ։
ԲԱԶՄԱԶԱՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմազարդ լինելը, շքեղութիւն։
ԲԱԶՄԱԶԱՒԱԿ, ա. Շատ զաւակ ունեցող, բազմորդի, բազմածին։
ԲԱԶՄԱԶԲԱՂ, ա. Շատ զբաղեցնող, շատ հոգս պատճառող։
ԲԱԶՄԱԶԳԵԱՆ, ա. 1. Շատ ազգերի վերաբերող։ 2. Տեսակ-տեսակ, բազմազան։
ԲԱԶՄԱԶԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմազգ լինելը, շատ ազգերից բաղկացած լինելը։
ԲԱԶՄԱԶԳՈՒՇԱԼԻ, ա. Շատ զգուշալի։
ԲԱԶՄԱԶԵՂ, ԲԱԶՄԱԶԵՂՈՒՆ, ա. Խիստ առատ՝ շատ, լիառատ, առատաբուխ, յորդառատ։
ԲԱԶՄԱԶԻՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ՍՊԱՌԱԶԻՆՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱԶՄԱԶՈՒԱՐՃ, ա. Շատ զուարճալի, զուարթագին, խնդալից։
ԲԱԶՄԱԶՕՐ, ա. 1. Մեծ զօրութիւն ունեցող, զօրաւոր, զօրեղ, հզօր։ 2. գ. Զօրքի մեծ բազմութիւն։
ԲԱԶՄԱԹԱԳԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ թագաւոր լինելը (մի երկրում), բազմիշխանութիւն։
ԲԱԶՄԱԹԱԽԱՆՁ, ա. Շատ հոգս՝ նեղութիւն պատճառող։
ԲԱԶՄԱԹԵՐԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ թերթեր՝ տերեւներ ունենալը։
ԲԱԶՄԱԹԵՒ, ԲԱԶՄԱԹԵՒԵԱՆ, ա. Շատ թեւեր ունեցող, թեւերը շատ։
ԲԱԶՄԱԹԻՒ, ա. Թուով շատ, մեծ քանակութիւն կազմող, շատ։
ԲԱԶՄԱԹԻՒՐ, ա. Շատ թիւր՝ սխալ, շատ սխալուող՝ մոլորուող կամ մոլորեցնող։
ԲԱԶՄԱԺԱՄԱՆԱԿ, տե՛ս ԲԱԶՄԱԺԱՄԱՆԱԿԵԱՅ։
ԲԱԶՄԱԺԱՄԱՆԱԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի հին։
ԲԱԶՄԱԺԱՄԱՆԱԿԵԱՅ, ԲԱԶՄԱԺԱՄԱՆԱԿԵԱՆա. 1. Երկար ժամանակ ապրող, երկարատեւ կեանք ունեցող։ 2. Հին, հնուց՝ վաղուց ի վեր գոյութիւն ունեցող, վաղուց ի վեր տեւող։
ԲԱԶՄԱԺԱՄԱՆԱԿԷՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմաժամանակեայ կամ ծեր լինելը, երկարակեցութիւն։
ԲԱԶՄԱԺԱՌԱՆԳ, ա. Շատ ժառանգներ ունեցող։
ԲԱԶՄԱԺՈՂՈՎ, ա. 1. Որտեղ շատ մարդ է հաւաքուած, մարդաշատ, բազմամարդ։ 2. Բազմաթիւ, խուռն, շատ։ 3. գ. Հաւաքուածների մեծ խումբ, բազմութիւն։
ԲԱԶՄԱԼԵԶՈՒ, ա. Բազմազան՝ զանազան լեզուներով։
ԲԱԶՄԱԼԻՑ, ա. Բազմութեամբ լի, բազմամարդ, մարդաշատ։
ԲԱԶՄԱԼԻՔ, ա. Ալեկոծ, փոթորկայոյզ։
ԲԱԶՄԱԼՈՅՍ, ա. Լոյսը առատ, շատ լուսաւոր, լուսափայլ։
ԲԱԶՄԱԼՈՒՐ, ա. Շատ բան լսող։
ԲԱԶՄԱԽԱԲ, ա. Շատ խաբէական, շատ խաբէութիւն պարունակող։
ԲԱԶՄԱԽԱՂ, ա. Որտեղ շատ խաղեր են կատարւում։
ԲԱԶՄԱԽԱՂԱԼԻ, ա. Շատ խաղացկուն՝ շարժուն՝ ճկուն, դիւրաշարժ։
ԲԱԶՄԱԽԱՂԱՂ, տե՛ս ԲԱԶՄԱԽԱՌՆ (1)։
ԲԱԶՄԱԽԱՌՆ, ա. 1. Շատ՝ զանազան նիւթերից խառնուած՝ բաղադրուած։ 2. Մի քանի՝ տարբեր ձայներից բաղկացած, բազմաձայն։
ԲԱԶՄԱԽԻՏ, ա. 1. Շատ խիտ, հոծ, խիտ առ խիտ, բազմաճիւղ։ 2. Բանուկ (ճանապարհ)։ 3. Շատ մասերից բաղկացած։
ԲԱԶՄԱԽՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ խմելը, գինարբութիւն, արբեցութիւն։
ԲԱԶՄԱԽՆՃՈՅ, ա. Որտեղ խնջոյքներ շատ են լինում, ուրախ, շէն։
ԲԱԶՄԱԽՈՂԽՈՂ, ա. Շատ խողխողող՝ կոտորող՝ սպանող։
ԲԱԶՄԱԽՈՅԶ, ա. Շատ հետազօտելի, պրպտելի։
ԲԱԶՄԱԽՈՐԱՆ, ա. Խորանաշատ, փխբ. շատ կատար կամ ցցունք ունեցող (սաղաւարտ)։
ԲԱԶՄԱԽՈՐՇԱԿ, ա. Շատ խորշակ բերող, կիզող, տոչորող։
ԲԱԶՄԱԽՈՐՏԱԿԵԼԻ, ա. Բոլորովին խորտակուած՝ ջախջախուած՝ քայքայուած։
ԲԱԶՄԱԽՈՐՏԻԿ, ա. Որտեղ շատ՝ բազմատեսակ խորտիկ՝ առատ կերակուր կայ, ճոխ։
ԲԱԶՄԱԽՈՐՏԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմախորտիկ լինելը, խորտիկների առատութիւն՝ բազմազանութիւն։
ԲԱԶՄԱԽՈՒԶԵԼ, տե՛ս ԲԱԶՄԱԽՈՅԶ ԼԻՆԵԼ։
ԲԱԶՄԱԽՈՒԶՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմախոյզ լինելը, շատ քննելը, հետազօտելը։
ԲԱԶՄԱԽՈՒՄԲ, ա. 1. Որտեղ խմբուած է մեծ բազմութիւն, բազմաժողով, բազմաթիւ, շատ։ 2. Խմբական, խմբով կատարուած։
ԲԱԶՄԱԽՈՒՌՆ, ա. Շատ խռնուած, խուռն բազմութեամբ, կուտակուած։
ԲԱԶՄԱԽՌԻՒ, ա. Իր մէջ շատ խռիւ կամ փուշ կրող, որտեղ շատ խռիւ՝ փուշ կայ։
ԲԱԶՄԱԽՏԵԱՆ, ա. Շատ ախտերի ենթակայ, շատ ախտաւոր։
ԲԱԶՄԱԽՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ ախտերի ենթակայ լինելը, շատ ախտաւորութիւն։
ԲԱԶՄԱԽՕՍ, ա. 1. Շատախօս։ 2. Շատ բաներ խօսող՝ պատմող։
ԲԱԶՄԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատախօսելը, շատախօսութիւն։
ԲԱԶՄԱԾԱԽ, ա. Շատ ծախս պահանջող, մեծածախս, մեծագին, թանկարժէք։
ԲԱԶՄԱԾԱԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմածախս լինելը, շատ ծախսելը։
ԲԱԶՄԱԾԱՂԻԿ, ա. Որտեղ շատ ծաղիկ կայ, շատ ծաղիկ ունեցող, ծաղկառատ։
ԲԱԶՄԱԾԱՌԱՅ, ի, ից, ա. Շատ ծառաներ ունեցող, շատ ծառաների տէր։
ԲԱԶՄԱԾԻԾԱՂԵԼԻ, ա. Շատ ծիծաղելի, ծաղրի արժանի, ծաղրալից։
ԲԱԶՄԱԾԻՆ, ա. 1. Շատ ծնող, շատ երեխայ բերող, շատ ծին ունեցող, բազմածնունդ։ 2. Միանգամից շատ ձագեր ծնող։
ԲԱԶՄԱԾՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմածին լինելը, բեղմնաւորութիւն։
ԲԱԶՄԱԾՆՈՒՆԴ, տե՛ս ԲԱԶՄԱԾԻՆ։
ԲԱԶՄԱԾՈՒՓ, ա. Շատ ալեկոծուած՝ յուզուած՝ վրդովուած։
ԲԱԶՄԱԿ, (իրան.), ի, աց, գ. 1. Ճրագ, մոմ, կանթեղ։ 2. Ճրագարան, ճրագակալ, աշտանակ։
ԲԱԶՄԱԿԱԼ, գ. 1. Ճրագ։ 2. Ճրագարան, աշտանակ։ 3. տե՛ս ԲԱԶՄԱԿԱԿԱԼ։ 4. փխ. ԲԱԶՄԱԿԱՆ։
ԲԱԶՄԱԿԱԿԱԼ, ի, աց, գ. Ճրագը յարդարելու՝ մոմի այրուած քիթը կտրելու ունելիք՝ փոքրիկ մկրատ, յարդարիչ։
ԲԱԶՄԱԿԱՆ, (պրսկ.), ի, աց, ա. 1. Կոչունքի հրաւիրուած, սեղանի՝ հիւրասիրութեան մասնակից, սեղանակից, հիւր։ 2. Կոչունք, հացկերոյթ, խնջոյք, խրախճանք։ 3. Բազմոց, նստելու տեղ սեղանի շուրջը, բազմելու պատուաւոր տեղ։
ԲԱԶՄԱԿԱՆԱԿԻՑ, ա. Բազմականի մասնակից, սեղանակից։
ԲԱԶՄԱԿԱՆԱՏՈՒ, գ. Կոչունքի հրաւիրող՝ հացկերոյթ տուող անձը, կոչնատէր։
ԲԱԶՄԱԿԱՊ, ա. Շատ կապեր ունեցող։
ԲԱԶՄԱԿԱՌ, ա. Փառաւոր կառուցուածք ունեցող, կամ շքեղ եւ բարձր։
ԲԱԶՄԱԿԱՏԱՐ, ա. 1. Ամեն բանով կատարեալ, ամենակատար։ 2. (յունաբանութեամբ) Մեծածախս, բազմածախս։
ԲԱԶՄԱԿԱՑ, ա. Շատ հոգով՝ շատերը միասին ապրող։
ԲԱԶՄԱԿԵՐՊ, ԲԱԶՄԱԿԵՐՊԻ, ա. Զանազան կերպի, բազմատեսակ, բազմապիսի, տեսակ-տեսակ։
ԲԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմակերպ լինելը։
ԲԱԶՄԱԿԸՄՊԱՆՈՑ, բազմակըմբանոց, ա. Ուտելու եւ խմելու համար շատ տեղեր՝ նստարաններ ունեցող։
ԲԱԶՄԱԿԻ, ԲԱԶՄԱԿԻՆ, ա. մ. 1. Շատ կերպ, բազմազան։ 2. Շատ անգամ, յաճախակի, շատ։
ԲԱԶՄԱԿՆ, ական, ա. Շատ աչք ունեցող, շատ աչքանի, բազմաչեայ։
ԲԱԶՄԱԿՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ աչք ունենալը, բազմաչեայ լինելը։
ԲԱԶՄԱԿՈԽ ԼԻՆԵԼ, Շատ յաճախել, մի տեղ շատ անգամ գնալ։
ԲԱԶՄԱԿՈՀԱԿ, ա. 1. Շատ կոհակներ՝ ալիքներ ունեցող։
ԲԱԶՄԱԿՈՅՏ, ա. Շատ կուտակուած՝ դիզուած։ 2. Բազմամարդ, բազմամբոխ։ 3. գ. Մեծ կոյտ՝ կուտակութիւն, բազմութիւն, շատութիւն։
ԲԱԶՄԱԿՐԿԻՆ, ա. Յաճախակի կրկնուող, կրկին եւ կրկին։
ԲԱԶՄԱԿՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ կրքեր ունենալը՝ կրելը։
ԲԱԶՄԱՀԱՃՈՅ, ա. Շատ հաճելի՝ սիրելի։
ԲԱԶՄԱՀԱՄ, ոյ, ոց, ա. Շատ՝ տարբեր համեր ունեցող, շատ համեղ։
ԲԱԶՄԱՀԱՄԲԱՐ, ա. Առատապէս համբարուած, լիովին մթերուած։
ԲԱԶՄԱՀԱՄԲԱՒ, ա. Մեծահամբաւ, մեծահռչակ, երեւելի։
ԲԱԶՄԱՀԱՄԲԵՐ, ա. Շատ՝ շատ բանի համբերող, համբերատար։
ԲԱԶՄԱՀԱՅԵԱՑ, ա. Շատ կողմեր նայող կամ նայել կարողացող։
ԲԱԶՄԱՀԱՆԴԷՍ, ա. Շատ քրտինք թափած, նշանաւոր դարձած, յայտնի, երեւելի։
ԲԱԶՄԱՀԱՆՃԱՐ, ա. Շատ բան իմացող, բազմագէտ, ճարտար։
ԲԱԶՄԱՀԱՌԱՉ, ա. 1. Շատ հառաչող՝ հեծող։ 2. Հառաչանքով լի։
ԲԱԶՄԱՀԱՏ, ԲԱԶՄԱՀԱՏԵԱՅ, ա. Շատ հատիկներ ունեցող, հատիկները շատ։
ԲԱԶՄԱՀԱՏՈՒԱԾ, ա. Շատ հատուածներ՝ մասեր ունեցող, բազմամասնեայ։
ԲԱԶՄԱՀԱՐԿԻ, ա. Շատ մեծարանքով՝ պատուով։
ԲԱԶՄԱՀԱՐՈՒԱԾ, ա. Շատ հարուածների՝ ձաղկանքի՝ ծեծի արժանի։
ԲԱԶՄԱՀԱՐՈՒԱԾԵԱՆ, ա. Շատ հարուածներ տուող՝ ծեծող (գործիք)։
ԲԱԶՄԱՀԱՐՈՒՍՏ, ա. Հարուստ եւ երեւելի, շատ փարթամ, ճոխ։
ԲԱԶՄԱՀԱՒԱՔ, ա. Որտեղ շատ են հաւաքուած՝ խմբուած, բազմամարդ։
ԲԱԶՄԱՀԵՂ, ա. Շատ՝ առատապէս հեղուած՝ թափուած, յորդահոս։
ԲԱԶՄԱՀԵՏ, ա. 1. Որտեղ շատ հետքեր՝ ուղիներ կան։ 2. Շատ ուղղութիւններով գնացող՝ քայլող։
ԲԱԶՄԱՀԵՐՁ, ա. Շատ ճեղքատուած՝ մասնատուած։
ԲԱԶՄԱՀԻԱՑԻԿ, ա. Շատ զարմանալի։
ԲԱԶՄԱՀԻՒՍ, ա. Շատ հիւսուած՝ ոլորուած, փխբ, մանուածապատ, խրթին, խաբէական։
ԲԱԶՄԱՀՄՈՒՏ, ա. Շատ հմուտ, լաւատեղեակ, բանիբուն, ներհուն։
ԲԱԶՄԱՀՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմահմուտ լինելը, մեծ հմտութիւն։
ԲԱԶՄԱՀՆԱՐ, ա. 1. Շատ հնարագէտ, ճարտար։ 2. Շատ հնարագէտ՝ ուրիշներին չարիք պատճառելու՝ վնասելու՝ խաբելու մէջ, խորամանկ։ 3. Ճարտարաբար՝ վարպետութեամբ գտնուած՝ յօրինուած։
ԲԱԶՄԱՀՆԱՐԱԳԷՏ, ա. Շատ հնարագէտ՝ ճարտար։
ԲԱԶՄԱՀՆՉՈՒՄՆ, հնչման, գ. Հընչիւնների՝ ձայների շատութիւն, բարձր եւ ուժեղ ձայն։
ԲԱԶՄԱՀՈԳ, ա. Շատ հոգսեր ունեցող, շատ զբաղուած, բազմազբաղ։
ԲԱԶՄԱՀՈԳԱՆԱԼ, ացայ, չ. Շատ հոգալ, շատ հետաքրքրուել։
ԲԱԶՄԱՀՈԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմահոգ՝ բազմազբաղ լինելը։
ԲԱԶՄԱՀՈԼՈՎ, ա. 1. Շատ հոլովուող՝ պտոյտներ գործող, մեծ պտոյտ ունեցող։ 2. Շատ եւ շատ, շատ տեղ սփռուած։
ԲԱԶՄԱՀՈԾ, ա. Խիստ հոծ, խուռն բազմութեամբ, խռնուած, բազմաթիւ։
ԲԱԶՄԱՀՈՄԱՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. Շատ հոմանիներ՝ սիրուհիներ ունեցող։
ԲԱԶՄԱՀՈՅԼ, ա. Մեծ հոյլ՝ խումբ կազմող, բազմախումբ, բազմահոծ, բազմաթիւ, բազմատեսակ, շատ-շատ։
ԲԱԶՄԱՀՈՍ, ԲԱԶՄԱՀՈՍԱՆ, ա. Յորդահոս, առատահոս, յորդ։
ԲԱԶՄԱՀՈՒՆՁ, ա. Առատ հունձ ունեցող։
ԲԱԶՄԱՀՈՒՆՉ, ա. Շատ ձայներ հանող՝ արձակող, փխբ. շատախօս, շաղակրատ, շաղփաղփ։
ԲԱԶՄԱՀՌՉԱԿ, ա. Շատ հռչակուած, հռչակաւոր, մեծահամբաւ։
ԲԱԶՄԱՀՐԱՇԱՒՈՐ, ա. Շատ հրաշալի, մեծահրաշ, մեծասքանչ։
ԲԱԶՄԱՁԱՅՆ, ա. 1. Մեծ՝ ուժգին՝ զօրեղ ձայնով, մեծաձայն։ 2. Զանազան լեզուներով, բազմալեզու։
ԲԱԶՄԱՁԵՌՆ, ա. 1. Շատ (զէնք գործածող) ձեռքերով։ 2. Բազմաթիւ ձեռքերով՝ շատ մարդկանց միջոցով կատարուող։
ԲԱԶՄԱՁԵՌՆԵԱՆ, տե՛ս 1. ԲԱԶՄԱՁԵՌՆ։ 2. ԲԱԶՄԱՀՆԱՐ։
ԲԱԶՄԱՁԵՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բազմաձեռն լինելը, ուժերի համախմբում, գործակցութիւն, ձեռնտուութիւն։ 2. Յաճախ լինելը, յաճախութիւն։
ԲԱԶՄԱՁԵՒ, ա. Շատ ձեւեր ունեցող, բազմաթիւ ձեւերով, բազմատեսակ, բազմակերպ, պէսպէս։
ԲԱԶՄԱՂԻ, ա. Շատ աղիք՝ լար ունեցող, բազմալար։
ԲԱԶՄԱՃԱՃԱՆՉ, ա. Շատ ճաճանչաւոր, ճառագայթարձակ, ճառագայթաւէտ, ճաճանչագեղ, լուսափայլ, պայծառ։
ԲԱԶՄԱՃԱՄՈՒԿ, ա. Խիստ զարդարուն, երփներանգ, գոյնզգոյն, խատուտիկ։
ԲԱԶՄԱՃԱՌԱԳԱՅԹ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՃԱՃԱՆՉ։
ԲԱԶՄԱՃԻՒՂ, ա. Շատ ճիւղեր՝ ճիւղաւորումներ ունեցող։
ԲԱԶՄԱՃՃԻՔ, գ. յոգն. Շատ եւ զանազան տեսակի ճճիներ։
ԲԱԶՄԱՄԱԳԻԼ, ա. Շատ մագիլներ ունեցող, մագիլները շատ կամ մեծ։
ԲԱԶՄԱՄԱՂՁ, ի, ից, ա. Շատ մաղձ ունեցող, մաղձոտ։
ԲԱԶՄԱՄԱՆ, ա. 1. Շատ մանուած՝ հիւսուած՝ ոլորուած, ոլորքը շատ, բազմահիւս։ 2. Ոլորներ գործող, ոլորապտոյտ, գալարուող։ 3. փխբ. Մանուածապատ, խճճուած, մթին։
ԲԱԶՄԱՄԱՆԱԿ, ի, աց, ա. 1. տե՛ս ԲԱԶՄԱՄԱՆ։ 2. (քեր.) Երկար (ձայնաւոր կամ վանկ)։
ԲԱԶՄԱՄԱՆԻ, նւոյ, նեաց, տե՛ս ԲԱԶՄԱՄԱՆ։
ԲԱԶՄԱՄԱՆԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ մանուկներ՝ որդիներ ունենալը, շատ երեխաների տէր լինելը, բազմազաւակութիւն։
ԲԱԶՄԱՄԱՆՈՒԱԾ, ա. Մանուածապատ, խճճուած, անհասկանալի, խճողուած, մթին։
ԲԱԶՄԱՄԱՆՈՒԱԾՈՅ, ա. Ոլորներով ձգուող, ոլորապտոյտ։
ԲԱԶՄԱՄԱՍՆ, ա. Շատ մասեր ունեցող, շատ մասերից բաղկացած, բաղադրեալ։
ԲԱԶՄԱՄԱՍՆԱԲԱՐ, մ. 1. Շատ մասերով, բազմակողմանի կերպով, մանրամասնաբար, 2. Յաճախաբար, յաճախակի։
ԲԱԶՄԱՄԱՍՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բազմամասն։
ԲԱԶՄԱՄԱՍՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՄԱՍՆԱԲԱՐ։
ԲԱԶՄԱՄԱՍՆԵԱՅ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՄԱՍՆ։
ԲԱԶՄԱՄԱՍՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմամասն՝ շատ մասերից բաղկացած լինելը։
ԲԱԶՄԱՄԱՏՈՅՑ, ա. Առատութեամբ մատուցուած՝ տրուած՝ մատակարարուած։
ԲԱԶՄԱՄԱՐԴ, ա. Որտեղ շատ մարդ կայ՝ շատ մարդ է բնակւում, մարդաշատ։
ԲԱԶՄԱՄԱՐԴԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բազմամարդ դարձնել, շատ մարդկանցով լցնել, շէնացնել։
ԲԱԶՄԱՄԱՐԴԻ, ԲԱԶՄԱՄԱՐԴԻԿ, ԲԱԶՄԱՄԱՐԴՈՅտե՛ս ԲԱԶՄԱՄԱՐԴ։
ԲԱԶՄԱՄԱՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմամարդ լինելը, մարդկանց շատանալը՝ շատութիւն։
ԲԱԶՄԱՄԱՐՄԻՆ, ա. Մեծամարմին, յաղթամարմին, մարմնեղ, խոշոր։
ԲԱԶՄԱՄԱՐՏ, ի, ից, ա. Շատ պատերազմներ մղող՝ մղած, քաջամարտիկ, անպարտելի։
ԲԱԶՄԱՄԲՈԽ, ա. 1. Որտեղ մեծ ամբոխ՝ բազմութիւն կայ, շատ ամբոխուած, խռնուած։ 2. Շատ-շատ, տեսակ-տեսակ, շատ առատ։ 3. Որ մեծ բազմութիւն ունի իր ձեռքի տակ։ 4. Խառնակ, փոփոխական, խռովայոյզ, բազմավրդով։ 5. գ. Խուռն բազմութիւն, խառնիճաղանջ ամբոխ, խառնամբոխ։
ԲԱԶՄԱՄԲՈԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Խառնակութիւն, խռովութիւն, շփոթութիւն, իրարանցում։
ԲԱԶՄԱՄԵԱՅ, ա. 1. Շատ տարիք ունեցող, շատ տարիներ ապրած, ծեր։ 2. Երկար՝ շատ տարիներ տեւող, վաղուց ի վեր գոյութիւն ունեցող, երկարամեայ, հին։
ԲԱԶՄԱՄԵԱՆ, մենի, ից, նոյնն է՝ ԲԱԶՄԱՄԵԱՅ։
ԲԱԶՄԱՄԵԾԱՐ, ա. 1. Շատ մեծարանքի՝ պատուի արժանի։ 2. Շատ շքեղ, մեծաշուք։
ԲԱԶՄԱՄԵՂ, ի, աց կամ ից, ա. Շատ մեղաւոր, մեղքերը շատ, շատ մեղքեր՝ յանցանք գործած։
ԲԱԶՄԱՄԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմամեղ լինելը։
ԲԱԶՄԱՄԵՏԱՔՍ, ա. Որտեղ մետաքս շատ կայ։
ԲԱԶՄԱՄԹԵՐ, ա. Շատ մթերք ունեցող՝ պարունակող, մթերքներով հարուստ։
ԲԱԶՄԱՄԻՏ, ա. Շատ խելօք, ճարտարամիտ։
ԲԱԶՄԱՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմամեայ լինելը, երկար կեանք։
ԲԱԶՄԱՄՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմամիս՝ շատ մսոտ լինելը, գիրութիւն, պարարտութիւն, լեցունութիւն։
ԲԱԶՄԱՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմամիտ լինելը, խելացիութիւն, ճարտարամտութիւն։
ԲԱԶՄԱՄՕԹԵԱՅ, ա. Ամօթով լի, ամօթալից, խայտառակ։
ԲԱԶՄԱՄՕՔ, մ. Շատ տարիներով, շատ տարիներից ի վեր։
ԲԱԶՄԱՅԱԾԵԱՆ, ա. Շատ յածող՝ շրջող, այս ու այն կողմը շատ պտտուող՝ թեքուող։
ԲԱԶՄԱՅԱՏՈՒԿ, ա. Որ ընդունակ է շատերին (թռչունների, նուագարանների եւն) յատուկ ձայներ հանել։
ԲԱԶՄԱՅԱՐԴԱՐ, ա. Բազմօրինակ յարդարուած՝ զարդարուած, շատ զարդարուն։
ԲԱԶՄԱՅԱՐՄԱՐ, ա. Շատ յարմար, լաւ սարքաւորուած՝ յարմարեցուած։
ԲԱԶՄԱՅԵՂ, ա. Շատ տեսակ, բազմօրինակ, բազմազան, պէսպէս։
ԲԱԶՄԱՅԵՂԱՆԱԿ, ա. Շատ տեսակ, բազմօրինակ, բազմազան, պէսպէս։
ԲԱԶՄԱՅԵՂՑ, ա. Բազմազեղ, յորդառատ, լիուլի, շատ։
ԲԱԶՄԱՅՈՅԶ, յուզի, ից, ա. Շատ յուզուած, խռովայոյզ։
ԲԱԶՄԱՅՈՐԴ, ա. Շատ յորդ, չափից դուրս, չափազանց։
ԲԱԶՄԱՅՈՐԴՈՐ, ա. Շատ յօժար՝ յօժարակամ, բարեյօժար, փութեռանդ, փութաջան։
ԲԱԶՄԱՅՐ, առն, ա. 1. Յաջորդաբար մի քանի ամուսին ունեցած (կին), շատ տղամարդկանց հետ ամուսնացած։ 2. Բազմամարդ, մարդաշատ։
ԲԱԶՄԱՅՕԴ, ա. 1. Շատ յօդեր՝ խաղեր ունեցող։ 2. մ. Կտոր-կտոր։
ԲԱԶՄԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Շատանալ, թուով աւելանալ։ 2. Առատանալ, աւելանալ, լիանալ, լցուել։
ԲԱԶՄԱՆԱԿ, ա. Շատութիւն ցոյց տուող, յոգնակիութիւն արտայայտող, յոգնակի։
ԲԱԶՄԱՆԻՒԹ, ի, աց կամ ից, ա. 1. Շատ նիւթ պարունակող, շատ նիւթերից բաղկացած։ 2. Շատ բան նիւթող, բազմահնար, նենգաւոր, խորամանկ։
ԲԱԶՄԱՆԿ, ա. Շատ հիւսուածքներով, մանուածապատ, բազմատեսակ։
ԲԱԶՄԱՆԿԻՒՆ, ի, ից, ա. Շատ անկիւն ունեցող։
ԲԱԶՄԱՆԿՈՂԻՆ, ղնոյ, ոց, ա. Մի քանի անգամ մարդու գնացած, բազմայր։
ԲԱԶՄԱՆՁՈՒԿ, ա. Մեծ անձկութեամբ՝ գթով՝ սիրով՝ կարօտով։
ԲԱԶՄԱՆՇԱՆ, ԲԱԶՄԱՆՇԱՆԱԿ, ա. Շատ բան նշանակող՝ արտայայտող, շատ նշանակութիւններ ունեցող։
ԲԱԶՄԱՆՇԱՆԱԿԱՊԷՍ, մ. Բազմանշանակ կերպով, համանունաբար։
ԲԱԶՄԱՆՇՈՅԼ, ա. Շատ լուսաւոր, առատ լոյսով։
ԲԱԶՄԱՆՈՒԱԳ, ա. Շատ նուագներ՝ եղանակներ պարունակող, ներդաշնակ։
ԲԱԶՄԱՆՈՒԱՃ, ա. Շատ նուաճող կամ նուաճուած։
ԲԱԶՄԱՆՈՒԷՐ, ա. Որտեղ նուէրները շատ են, շատ նուիրական։
ԲԱԶՄԱՆՈՒՆ, ա. Շատ անուններ ունեցող, շատ անուններով կոչուող։
ԲԱԶՄԱՆՈՒՆԱԲԱՐ, ԲԱԶՄԱՆՈՒՆԱՊԷՍ, մ. 1. Բազմանուն կերպով։ 2. Յոգնակիաբար, յոգնակի ձեւով։
ԲԱԶՄԱՆՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, բազմանուանութիւն, գ. Բազմանուն լինելը։
ԲԱԶՄԱՇԱՀ, ա. Որ շատ շահ՝ օգուտ ունի, մեծ շահ՝ օգուտ բերող, շահաւէտ։
ԲԱԶՄԱՇԱՀԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բազմաշահ։
ԲԱԶՄԱՇԱՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմաշահ լինելը, շահաւէտութիւն։
ԲԱԶՄԱՇԱՐԱԴՐԵԱԼ, ա. Շատ մասերից բաղադրուած, բազմամասն։
ԲԱԶՄԱՇԱՐԺ, ի, ից, ա. Շատ շարժուող՝ փոփոխուող, շատ շարժուն, դիւրափոփոխ։
ԲԱԶՄԱՇԱՐԺՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմաշարժ լինելը, փոփոխականութիւն։
ԲԱԶՄԱՇԱՒԻՂ, ա. Շատ շաւիղներ ունեցող. տարբեր՝ զանազան ճանապարհներով գնացող՝ քայլող։
ԲԱԶՄԱՇԽԱՏ, ա. Շատ աշխատանք՝ նեղութիւն պահանջող։
ԲԱԶՄԱՇԽԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ՝ ծանր՝ տքնաջան աշխատանք, ճիգ։
ԲԱԶՄԱՇՆՈՐՀ, ա. 1. Շատ շնորհող՝ պարգեւող, առատաշնորհ, շնորհատու։ 2. Շատ շնորհք ունեցող, խիստ շնորհալի։
ԲԱԶՄԱՇՈՒՔ, ա. Շատ շուք՝ շուաք՝ ստուեր ունեցող (ծառ)։
ԲԱԶՄԱՇՐՋՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ տեղ՝ աշխարհը շրջելը՝ ման գալը։
ԲԱԶՄԱՇՐՋՈՒՄՆ, շրջման, գ. (Խօսքի) շատ դարձուածքներ, պէսպիսութիւններ։
ԲԱԶՄԱՇՓՈՅԹ, ա. Շատ շփոթ, խառնակ, խառնափնթոր։
ԲԱԶՄԱՈՍՏ, ա. Բազմոստ, բազմաճիւղ։
ԲԱԶՄԱՉԱՐ, ա. Շատ չարիք բերող, շատ չար՝ վատ, չարիքով լի։
ԲԱԶՄԱՉԱՐՉԱՐ, ա. Շատ չարչարուած՝ չարչարանք կրած։
ԲԱԶՄԱՉԱՐՉԱՐԵԼԻ, ա. Շատ չարչարուած՝ չարչարանքի ենթակայ՝ չարչարանքի տակ ընկած։
ԲԱԶՄԱՉԱՓ, ա. Մեծ չափով՝ քանակով։
ԲԱԶՄԱՉԵԱՅ, այք, ա. Շատ աչք ունեցող, շատ աչքանի։
ԲԱԶՄԱՊԱՂԱՏ, ա. Պաղատանքով լի, պաղատագին, թախանձալից։
ԲԱԶՄԱՊԱՃՈՅՃ, ա. Շատ պաճուճուած՝ զարդարուած, խիստ զարդարուն։
ԲԱԶՄԱՊԱՅԾԱՌ, ա. 1. Շատ պայծառ՝ փայլուն, մեծապայծառ, պայծառափայլ։ 2. փխբ. Շատ շքեղ, փառահեղ, հոյակապ, վսեմ։ 3. փխբ. Շատ մաքուր, մաքրափայլ, յստակ։
ԲԱԶՄԱՊԱՅԾԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմապայծառ լինելը, մեծ պայծառութիւն, շքեղութիւն։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԻԿ, տկի, տկաց, ա. 1. Բազմատեսակ, բազմապիսի, բազմադիմի, տեսակ-տեսակ, բազմազան, զանազան, շատ։ 2. Շատ պատուաւոր, մեծապատիւ, ընտիր, ազնիւ։ 3. մ. Բազմապատիկ կերպով, բազմազանօրէն, աւելի շատ՝ մեծ չափով, առաւելապէս, մեծապէս։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԻՐ, ա. Շատ պատիր՝ խաբէական՝ խաբէութիւն պարունակող, խիստ խաբող, խաբուսիկ։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԻՒ, ա. 1. Շատ պատուաւոր, մեծապատիւ, մեծաշուք։ 2. Պատուական, մեծագին։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԿԱԲԱՐ, մ. 1. Բազմապատիկ կերպով։ 2. Բազմապատկելով։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բազմապատիկ։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Բազմապատիկ դառնալ, բազմանալ, աւելանալ, շատանալ։ 2. (թուաբ.) Բազմապատկուել։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԿԱՊԷՍ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՊԱՏԻԿ (3)։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԿԱՌ, ա. Շատ պատկառած, ամօթով մնացած, ամօթապարտ։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԿԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՊԱՏԿԵԼ (1)։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԿԵԼ, եցի, ն. 1. Աւելացնել, շատացնել։ 2. (թուաբ.) Բազմապատկելու գործողութիւն կատարել։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԿԵՐ, ա. Շատ պատկեր՝ կերպարանք ունեցող, բազմադիմի, բազմօրինակ։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԿԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՊԱՏԿԵԼ (2)։
ԲԱԶՄԱՊԱՏԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բազմապատիկ լինելը, շատանալը, աւելանալը։ 2. Շատութիւն, առատութիւն, լիութիւն։ 3. Բազմապատիւ՝ պատուական՝ մեծագին լինելը։ 4. Բազմապատկելու գործողութիւն, բազմապատկելը։
ԲԱԶՄԱՊԱՏՈՒՄ, ա. 1. Շատ բան պատմող՝ արտայայտող։ 2. Շատ կերպ պատմուած։
ԲԱԶՄԱՊԱՐԳԵՒ, ա. 1. Շատ պարգեւող, զանազան պարգեւներ տուող, առատաշնորհ, առատաձեռն։ 2. Շատ պարգեւուած, առատապէս տրուած։
ԲԱԶՄԱՊԱՐԻՍՊ, ա. Շատ կամ ամուր պարիսպներ ունեցող, լաւ պարսպապատուած։
ԲԱԶՄԱՊԱՐՈՒՆԱԿ, ա. Շատ բան պարունակող, բազմաբովանդակ։
ԲԱԶՄԱՊԱՐՏ, ա. Շատ պարտք ունեցող, փխբ. շատ մեղքի տէր, բազմամեղ։
ԲԱԶՄԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ, Կառավարման ձեւ, երբ իշխանութիւնը շատերին է պատկանում, ռամկավարութիւն։
ԲԱԶՄԱՊԷՍ, մ. Շատ չափով, մեծապէս, առատապէս։
ԲԱԶՄԱՊԻՍԻ, ա. Շատ տեսակ, բազմազան, զանազան, պէսպէս։
ԲԱԶՄԱՊՏՂԱԲԵՐ, ԲԱԶՄԱՊՏՈՒՂ, ա. Շատ պտուղ բերող, շատ պտղաբեր, պտղալից։
ԲԱԶՄԱՋԱՆ, ա. Որտեղ շատ ջանք՝ աշխատանք է գործ դրւում, բազմաշխատ, աշխատալից, տաժանելի։
ԲԱԶՄԱՋՈՒՐ, ա. Որտեղ շատ ջուր կայ, ջրառատ, ջրարբի։
ԲԱԶՄԱՌԱՏ, ա. Շատ առատ, յորդառատ, առատաձիր։
ԲԱԶՄԱՍԱՀ, ա. Շատ սահեցնող, լպրծուն, փխբ. շատ գայթակղիչ։
ԲԱԶՄԱՍԱՑ, ա. Բազմաբան, շատախօս։
ԲԱԶՄԱՍԵՂԵԽ, ա. Շատ տարփածու ունեցող, անառակ, պոռնիկ (կին)։
ԲԱԶՄԱՍԵՐ, ա. Շատ՝ բազմաթիւ սերունդ ունեցող, բազմազաւակ։
ԲԱԶՄԱՍԵՐԵԼ, եցի, ն. Սերունդը բազմացնել։
ԲԱԶՄԱՍԵՐՄ, ԲԱԶՄԱՍԵՐՄՆ, ա. 1. Շատ սերունդ ունեցող։ 2. փխբ. Շատ կանանց հետ խառնակուող։
ԲԱԶՄԱՍԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմասերունդ՝ բազմազաւակ լինելը։ Ի սմանէ աճումն եւ բազմասերութիւն լեալ՝ լցին զՍիմն ասացեալ լեառն (Խոր., Ա, 23)։
ԲԱԶՄԱՍԽԱԼ, ա. Շատ սխալուող, շատ սխալներ ունեցող։
ԲԱԶՄԱՍՏԱՑՈՒԱԾ, ոյ, ոց, ա. Շատ ստացուածք ունեցող, հարուստ։
ԲԱԶՄԱՍՏԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմաստացուած լինելը, հարստութիւն։
ԲԱԶՄԱՍՏԵՂ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՍՏԵՂՔ։
ԲԱԶՄԱՍՏԵՂՆ, ա. Շատ ստեղներ՝ ճիւղեր՝ ոստեր ունեցող, շատ ճիւղաւորուած։
ԲԱԶՄԱՍՏԵՂՆԵԱՆ, ա. Շատ ստեղներ՝ ճիւղեր՝ ոստեր ունեցող, շատ ճիւղաւորուած։
ԲԱԶՄԱՍՏԵՂՔ, եղաց, գ. (աստղգ.) Եօթ տեսանելի աստղեր Ցուլի համաստեղութիւնում, Բազումք։
ԲԱԶՄԱՍՏՈՒԱԾ, ծի, ծից կամ ծոց, ա. Շատ աստուածներ ընդունող՝ պաշտող՝ ունեցող։
ԲԱԶՄԱՍՏՈՒԱԾԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ բազմաստուած, հեթանոսաբար։
ԲԱԶՄԱՍՏՈՒԱԾԵԱՆ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՍՏՈՒԱԾ։
ԲԱԶՄԱՍՏՈՒԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. (կրօն.) Բազմաստուած լինելը, շատ աստուածների գոյութիւնն ընդունելը՝ պաշտելը, հեթանոսութիւն, դիցապաշտութիւն, կռապաշտութիւն։
ԲԱԶՄԱՍՔԱՆՉ, ա. Շատ սքանչելի, մեծասքանչ, հրաշափառ, հրաշալի. սքանչելագործ։
ԲԱԶՄԱՎԷՊ, վիպի, աց, ա. 1. Շատ բաներ պատմող, բազմապատում։ 2. Շատ վէպեր պարունակող։
ԲԱԶՄԱՎԷՐ, վիրի, րաց, ա. Շատ վէրքեր ունեցող։
ԲԱԶՄԱՎԻՇՏ, ա. 1. Շատ վշտեր կրած՝ կրող, շատ չարչարուած, բազմաչարչար։ 2. Որտեղ շատ վիշտ կայ, վշտալից։
ԲԱԶՄԱՎՆԱՍ, ա. Շատ վնասակար, շատ վնասներ պատճառող։
ԲԱԶՄԱՎՏԱՆԳ, ա. Շատ վտանգներ պարունակող, շատ վտանգաւոր։
ԲԱԶՄԱՎՐԴՈՎ, ա. Շատ վրդովուած՝ յուզուած, շատ խառնակ, տակնուվրայ եղած։
ԲԱԶՄԱՎՐԷՊ, ա. Շատ վրիպող՝ սխալուող, սխալաշատ։
ԲԱԶՄԱՏԱԳՆԱՊ, ա. Տագնապով լի, շատ տագնապներ յարուցող, տագնապալից։
ԲԱԶՄԱՏԱՐ, ա. Շատ բան իր մէջ տանող՝ պարունակող, ընդարձակ, մեծ։
ԲԱԶՄԱՏԱՐԱԾ, ա. 1. Շատ տարածուած, ընդարձակածաւալ։ 2. Յաճախակի։
ԲԱԶՄԱՏԵՂԵԱԿ, ա. Շատ բանի տեղեակ, բազմահմուտ։
ԲԱԶՄԱՏԵՆՉԱԼԻ, ա. Շատ տենչալի՝ փափագելի։
ԲԱԶՄԱՏԵՍ, ա. 1. Շատ բան տեսնող՝ տեսած։ 2. Բազմաչեայ։
ԲԱԶՄԱՏԵՍԱԿ, ա. 1. Շատ տեսակներ ունեցող, բազմակերպ, բազմազան, բազմօրինակ, տեսակ-տեսակ։ 2. մ. Բազմապատիկ կերպով։
ԲԱԶՄԱՏԵՍԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմատեսակ լինելը, պէսպիսութիւն, զանազանութիւն։
ԲԱԶՄԱՏԵՍԻԼ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՏԵՍԱԿ եւ ԲԱԶՄԱՏԵՍ։
ԲԱԶՄԱՏԵՍՈՂ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՏԵՍ։
ԲԱԶՄԱՏԵՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բազմատես լինելը։ 2. Բազմատեսակ լինելը։
ԲԱԶՄԱՏԵՒԱԿԱՆ, ա. Երկար ժամանակ տեւող, տեւողական, երկարատեւ, դիմացկուն։
ԲԱԶՄԱՏԷՐ, ա. Շատ տէր ունեցող, շատ տէրերի պատկանող։
ԲԱԶՄԱՏԻ, ոյ, ոց, ա. Մեծ տարիքով, շատ ծեր։
ԲԱԶՄԱՏԻՊ, ա. Շատ կերպ, բազմատեսակ, բազմօրինակ։
ԲԱԶՄԱՏԽՈՒՐ, ա. Շատ տխուր՝ տրտում, տխրալից։
ԲԱԶՄԱՏՈՀՄ, ա. 1. Առատաբեր, բազմազեղ։ 2. Բազմամարդ։
ԲԱԶՄԱՏՈՒՆԿ, ա. Տունկերով հարուստ, տնկախիտ, առատ ճիւղերով ու տերեւներով։
ԲԱԶՄԱՐԴԻՒՆ, ա. Շատ արդիւնք բերող՝ ունեցող, արդիւնաշատ, արդիւնաւէտ, բարեբեր։
ԲԱԶՄԱՐԺԱՆԻ, ա. Բոլորովին արժանաւոր, շատ իրաւացի, արդար։
ԲԱԶՄԱՐԾԱԹ, ա. Շատ արծաթ՝ փող ունեցող, բազմագանձ, հարուստ։
ԲԱԶՄԱՐԿԱԾԵԱՆ, ա. Արկածներով լի, շատ վտանգաւոր։
ԲԱԶՄԱՐՄԱՏ, ա. Շատ արմատներ ունեցող, լաւ արմատացած, փխբ. խոր արմատներ ձգած։
ԲԱԶՄԱՐՈՒԵՍՏ, ի, ից, ա. 1. Շատ արհեստներ իմացող, հմուտ արհեստաւոր՝ վարպետ։ 2. Ճարտար, հնարագէտ, բազմահնար։ 3. Մեծ արուեստով շինուած՝ պատրաստուած։
ԲԱԶՄԱՐՏՕՍՐ, ա. Շատ արտասուող, շատ արտասուք թափող։
ԲԱԶՄԱՑԵՂ, ա. Շատ ցեղերից բաղկացած, ցեղն անորոշ։
ԲԱԶՄԱՑԻՐ, ա. Շատ ցրուած, ցիրուցան եղած։
ԲԱԶՄԱՑՆՈՐ, ա. Շատ հոգս՝ մտահոգութիւն պատճառող, բազմահոգս, դժուարին։
ԲԱԶՄԱՑՈՐԵԱՆ, ա. Որտեղ շատ ցորեն է լինում։
ԲԱԶՄԱՑՈՒՄՆ, ցման, գ. Բազմանալը, շատութիւն։
ԲԱԶՄԱՑՈՒՆԴ, ա. Շատ սփռուած՝ տարածուած, բազմազեղ։
ԲԱԶՄԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բազմացնել, մեծացնել, շատացնել, աճեցնել, աւելացնել, առատացնել։
ԲԱԶՄԱՒԱՂԵԼԻ, ա. Շատ աւաղելի՝ ցաւալի։
ԲԱԶՄԱՒՈՐ, ա. Շատ, բազմաթիւ, շատուոր։
ԲԱԶՄԱՒՈՐԱԲԱՐ, մ. Յոգնակիաբար, յոգնակի թուով։
ԲԱԶՄԱՒՈՐԱԿԱՆ, ա. 1. Շատ, բազմաթիւ, բազմապատիկ։ 2. մ. Յոգնակիաբար, յոգնակի։
ԲԱԶՄԱՒՈՐԱՊԷՍ, մ. Շատ անգամ։
ԲԱԶՄԱՒՈՒՐԲ, ա. Շատ՝ երկար օրեր՝ տարիներ տեւող, երկարատեւ։ (Կղնկտ., Բ, 3Օ)։
ԲԱԶՄԱՓԱՂԱՂ, ա. Շատերին փաղաղող՝ լափող։
ԲԱԶՄԱՓԱՅԼ, ա. Շատ փայլուն, լուսապայծառ։
ԲԱԶՄԱՓԱՅԼԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բազմափայլ։
ԲԱԶՄԱՓԱՐԹԱՄ, ա. Շատ փարթամ, շատ հարուստ։
ԲԱԶՄԱՓԱՓԱԳ, ա. Շատ փափագելի՝ տենչալի՝ ցանկալի։
ԲԱԶՄԱՓՈԽ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՓՈՓՈԽ։
ԲԱԶՄԱՓՈՅԹ, ա. Շատ աշխատալից, հոգսերով լի։
ԲԱԶՄԱՓՈՐՁ, ա. Շատ փորձառու, բազմահմուտ, ներհուն։
ԲԱԶՄԱՓՈՐՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմափորձ լինելը, շատ փորձառութիւն՝ հմտութիւն։
ԲԱԶՄԱՓՈՓՈԽ, ա. Շատ փոփոխական։
ԲԱԶՄԱՔԱՆԴԱԿ, ա. 1. Շատ քանդակներ ունեցող, քանդակներով առատ։
ԲԱԶՄԱՔԱՆՔԱՐ, ա. 1. Շատ քանքար արժեցող, մեծագին, թանկագին։ 2. Շատ քանքար կշռող, ծանրակշիռ, քաշը ծանր։
ԲԱԶՄԱՔՆԻՆ, ԲԱԶՄԱՔՆՆԻՆ, ա. Շատ քննող՝ հետազօտող։
ԲԱԶՄԱՔՆՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմաքնին լինելը, հետաքրքրութիւն։
ԲԱԶՄԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Հանդիսաւոր կերպով՝ պատուով նստել։ 2. Սեղան նստել։
ԲԱԶՄԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմածնութիւն, բեղմնաւորութիւն։
ԲԱԶՄԵՐԱԽՏ, ա. Շատ երախտիքով եղած։
ԲԱԶՄԵՐԱԽՏԻՍ, ԲԱԶՄԵՐԱԽՏԻՔ, ա. Շատ երախտիք ունեցող, շատ բարիք արած։
ԲԱԶՄԵՐԱԽՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ երախտիք, մեծամեծ բարերարութիւն։
ԲԱԶՄԵՐԱՆ, ԲԱԶՄԵՐԱՆԱՒԷՏ, ա. Շատ երանելի, երանաւէտ, շատ երջանիկ։
ԲԱԶՄԵՐԱՆԳ, ա. Շատ երանգներ ունեցող, երփներանգ, գոյնզգոյն։
ԲԱԶՄԵՐԱՆԵԱՆ, տե՛ս ԲԱԶՄԵՐԱՆ։
ԲԱԶՄԵՐԳԵԼԻ, ա. Շատ երգուելու արժանի, փխբ. շատ դրուատելի՝ գովելի, մեծահռչակ։
ԲԱԶՄԵՐԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ երգեցողութիւն, յաճախակի սաղմոսերգութիւն։
ԲԱԶՄԵՐԵՍՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱԶՄԱԴԻՄՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱԶՄԵՐՋԱՆԻԿ, ա. Շատ երջանիկ, երանելի։
ԲԱԶՄԵՐՋԱՆԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմերջանիկ լինելը, երանութիւն։
ԲԱԶՄԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բազմել տալ, բազմեցնել, պատուով նստեցնել։
ԲԱԶՄԵՓԵԱՑ, ա. Շատ նիւթերից եփուած։
ԲԱԶՄԸՌԻՇՏ, ա. Շատ ճղճիմ, կծծի, ժլատ։
ԲԱԶՄԻՄԱՍՏ, ա. Շատ իմաստուն, շատ խելացի, իմաստալից։
ԲԱԶՄԻՇԽԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Կառավարման այն ձեւը, երբ իշխանութիւնը մի քանի անձանց ձեռքին է գտնւում։
ԲԱԶՄԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ բաներով հետաքրքրուելը, աւելորդ հետաքրքրութիւն։
ԲԱԶՄՈՍՏ, ԲԱԶՄՈՍՏԵԱՅ, ա. Շատ ոստեր՝ ճիւղեր ունեցող, բազմաճիւղ։
ԲԱԶՄՈՏԱՆԻ, ա. 1. Շատ ոտքեր (չորսից աւելի) ունեցող։ 2. գ. (կենդբ.) Ջրային պարզագոյն կենդանի (պոլիպ)։
ԲԱԶՄՈՏՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմոտանի լինելը, շատ ոտքեր ունենալը։
ԲԱԶՄՈՐԱԿ, ա. Բազմագոյն, գոյնըզգոյն։
ԲԱԶՄՈՐԴԻ, տե՛ս ԲԱԶՄԱԶԱՒԱԿ։
ԲԱԶՄՈՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմազաւակ լինելը, շատ երեխայ ունենալը, բազմազաւակութիւն։
ԲԱԶՄՈՐԻՇ, ա. Շատ տեսակ, բազմազան, զանազան, բազմօրինակ։
ԲԱԶՄՈՐՈԳԱՅԹ, ա. Որտեղ շատ որոգայթներ կան, փխբ. արկածալից, բազմավտանգ։
ԲԱԶՄՈՑ, գ. Բազմելու՝ նստելու տեղ (սեղանի շուրջը)։
ԲԱԶՄՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Շատ՝ շատուոր լինելը, շատութիւն, մեծ քանակութիւն, շատուորութիւն։ 2. Առատութիւն, լիութիւն, ճոխութիւն։ 3. Մարդկանց մեծ խումբ, ամբոխ։
ԲԱԶՄՈՒՆԱԿ, ա. Շատ բան իր մէջ կրող՝ պարունակող։
ԲԱԶՄՈՒՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. (յունարէն ոճով) Ագահութիւն։
ԲԱԶՄՈՒՍՄՆԱԲԱՐ, մ. Բազմուսումնաբար, գիտականօրէն։
ԲԱԶՄՈՒՍՄՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱԶՄՈՒՍՈՒՄՆՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱԶՄՈՒՍՈՒՄՆ, սման, ա. Շատ ուսեալ՝ գիտուն, մեծ գիտութեան տէր։
ԲԱԶՄՈՒՍՈՒՄՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բազմուսում՝ շատ գիտուն լինելը։
ԲԱԶՄՈՒՐԱԽ, ա. մ. Շատ ուրախ, մեծ ուրախութեամբ։
ԲԱԶՄՕՐԵԱՅ, րէի, ից, ա. 1. Շատ օրեր տեւող, շատ օրուայ։ 2. Շատ օրեր ապրած, երկարակեաց։ 3. մ. Շատ օրերի ընթացքում, երկար ժամանակով, շատ օրերով։
ԲԱԶՄՕՐԻՆԱԿ, ի, աց, ա. 1. Շատ տեսակ, զանազանակերպ, բազմակերպ, բազմազան, բազմապիսի, պէսպէս։ 2. մ. Բազմօրինակ կերպով, շատ կերպով։
ԲԱԶՄՕՐԻՆԱԿԱԲԱՐ, ԲԱԶՄՕՐԻՆԱԿԱՊԷՍ, ԲԱԶՄՕՐԻՆԱԿՕՔ, մ. Բազմօրինակ կերպով, զանազանակերպ։
ԲԱԶՄՕՐՀՆԵԱԼ, ա. Շատ օրհնութեան արժանի։
ԲԱԶՄՕՐՀՆԵԱՆ, ա. 1. Որտեղ օրհնութիւն շատ կայ։ 2. Շատ օրհնութեան արժանի։
ԲԱԶՈՒԿ, (պրսկ.), զկի, կաց, գ. 1. (կզմխս.) Ձեռքի՝ ուսից մինչեւ արմունկը հասնող մասը (Brachium)։ 2. Ձեռք, թեւ։ 3. փխբ. Ուժ, զօրութիւն, կարողութիւն, իշխանութիւն. բռնութիւն։ 4. Տունկերի ճիւղ՝ ոստ, մանաւանդ՝ վազի դալար մատ։ 5. Զօրքի աջակողմեան կամ ձախակողմեան մասը, բանակի թեւ։ 6. Արմաւի ողկոյզ։
ԲԱԶՈՒՄ, բազմի, մաւ, մաց, մօք, ա. 1. Շատ, բազմաթիւ։ 2. գ. Շատ բան։ 3. մ. Շատ անգամ։
ԲԱԶՈՒՄԱՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Մի քանի անգամ մարդու գնացած լինելը։
ԲԱԶՈՒՄԺԱՄԱՆԱԿԵԱՅ, ա. 1. Երկարատեւ կեանք ունեցող, երկարակեաց։ 2. Շատ ժամանակով, երկար ժամանակից ի վեր։
ԲԱԶՈՒՄՈՂՈՐՄ, ա. Շատ ողորմած՝ գթած։
ԲԱԶՈՒՄՈՒՍՄՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱԶՄՈՒՍՈՒՄՆՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱԶՐԻՔ, գ. Բազմոց, գահոյք։
ԲԱԹՐՈՆ, տե՛ս ԲԱԴՐՈՆ։
ԲԱԺ, (պհլ.), ի, ից, գ. 1. Մաս, բաժին։ 2. Արքունական հարկ, տուրք, մաքս։ 3. Ստացուածի կամ տրուածի դիմաց տրուելիք կամ ստանալիք գինը՝ արժէքը, հատուցում, փոխհատուցում։ Թէ գուցէ ընդ որդւոյն տալոյ՝ զնա բաժ առնուցու (Եզնիկ)։
ԲԱԺԱԿ, (պհլ.), ի, աւ, եւ ոյ, գ. 1. Գաւաթ, ըմպանակ։ 2. Բաժակի մէջ լցուած հեղուկը, մանաւանդ՝ գինի։ 3. փխբ. Չարչարանքի, վշտի, բարկութեան, ինչպէս նաեւ փրկութեան, ուրախութեան, սիրոյ եւն խորհրդանիշ, փորձութիւն։ 4. (բսբ.) Ծաղկաթերթերն արտաքուստ շրջապատող տերեւների բաժականման պսակը, որի մէջ ամփոփւում է ծաղիկը։
ԲԱԺԱԿԱԳՈՂ, գ. Բաժակ գողացող։ (Կղնկտ., 83)։
ԲԱԺԱԿԱԼ, ա. գ. Բաժակը բռնող կամ կրող. ափսէ, որի վրայ դրւում է բաժակը։
ԲԱԺԱԿԱԿԱԼ, ա. գ. Բաժակը բռնող կամ կրող. ափսէ, որի վրայ դրւում է բաժակը։
ԲԱԺԱԿԵԱՆ, ա. Մի բաժակի տարողութիւն ունեցող, մի գաւաթի պարունակութեամբ։
ԲԱԺԱԿԵԼ, եցի, ն. Տունկի շուրջը փոսացնել՝ ջրելու համար։
ԲԱԺԱԿԻԿ, գ. 1. Փոքր բաժակ։ 2. Սակաւ գինի։
ԲԱԺԱՄԻՏ, ա. Երկմիտ, թերահաւատ, տարակուսող, կասկածոտ։
ԲԱԺԱՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Բաժամիտ լինելը, երկմտութիւն։
ԲԱԺԱՆ, գ. Բաժին, մաս։
ԲԱԺԱՆԱԲԱՐ, մ. Բաժանուած՝ անջատ կերպով, բաժանելով, անջատելով։
ԲԱԺԱՆԱԿԱԼ, ա. Իր բաժինն ստացած՝ առած, ժառանգ, ժառանգորդ։
ԲԱԺԱՆԱԿԱՄ, ա. Բաժանուել՝ բաժանք կամեցող կամ սիրող, փխբ. անմիաբան, միաբանութիւն չսիրող։
ԲԱԺԱՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Որ կարող է մասերի բաժանուել, բաժանուող։ 2. Զանազանող, տարբերակող, զատող, որոշիչ։
ԲԱԺԱՆԱԿԻՑ, ա. 1. Մաս եւ բաժին ունեցող։ 2. Մասնակից, հաղորդակից, բաժնեկից, ընկեր։
ԲԱԺԱՆԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. Բաժանել՝ բաժանք սիրող։
ԲԱԺԱՆԱՐԱՐ, ա. 1. Որ բաժանում է (ժառանգութիւնը)։ 2. Բաժանող, սահմանազատող, անջատող։
ԲԱԺԱՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Բաժանուած, իւրաքանչիւրն առանձին իր բաժինն ունեցող։
ԲԱԺԱՆԵԼ, եցի, ն. 1. Ամեն մէկին իր բաժինը տալ, հասանելիք բաժինը յանձնել, մաս հանել։ 2. Բաժին-բաժին՝ մաս-մաս անել, մասնատել։ 3. Սփռել, ցրել, տարածել։ 4. Իրարից բաժանել, անջատել, զատել։ 5. Տրոհել, զանազանել։
ԲԱԺԱՆՈՂԱԿԱՆ, ա. Որ կարող է բաժանել՝ տրոհել, բաժանելու ընդունակ։
ԲԱԺԱՆՈՂԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բաժանողական լինելը, բաժանելու կարողութիւն՝ ընդունակութիւն։
ԲԱԺԱՆՈՐԴ, ի, աց, ա. Մասնակից, հաղորդակից, կցորդ։
ԲԱԺԱՆՈՒՄՆ, նման, գ. Բաժանելը, բաժանուելը։
ԲԱԺԻՆ, ժնի կամ նոյ, նիւ կամ աւ, ից կամ ոց կամ նեաց, նիւք կամ նեօք, գ. 1. Բաժանուած ամբողջի ամեն մի մասը՝ կտորը։ 2. Բաժանուած ամբողջի այն մասը, որ հասնում է ամեն մէկին։ 3. Բաժանում, տրոհում, զատում, երկպառակութիւն։ 4. Զանազանութիւն, պէսպիսութիւն։
ԲԱԼ, ի, ից, գ. Մէգ, մշուշ, մառախուղ։
ԲԱԼԱԽ1, ա. Սնոտի, անպիտան, անարժէք, չնչին, աննշան։
ԲԱԼԱԽ2, գ. (բսբ.) Թելուկազգիների ընտանիքին պատկանող միամեայ բոյս. ասփուշ (Salicornia)։
ԲԱԼԱՁԵՒ, ա. Մէգի՝ մշուշի նման։
ԲԱԼԱՁԻԳ, ԲԱԼԱՁԻԳՔ, ա. Մէգ՝ մշուշ ձգող, մէգով՝ մշուշով պատող, միգաբեր։
ԲԱԼԱՍԱՆ, (արաբ.), գ. Բուրսերազգիների ընտանիքին պատկանող բալասենի (Amyris) ծառը, նրա ծաղիկը եւ անուշահոտ իւղը։
ԲԱԼԱՏԵՍԻԼ, տե՛ս ԲԱԼԱՁԵՒ։
ԲԱԼԻՍՏՐ, տե՛ս ԲԱՂԻՍՏՐ։
ԲԱԼՂԻՆՋ, (վրաց.), գ. Մլուկ, փայտոջիլ։
ԲԱԼՂԻՆՋԻԿ, (վրաց.), գ. Մլուկ, փայտոջիլ։
ԲԱԽ, գ. Բախում, ընդհարում։
ԲԱԽԱԾ, ա. Խելքից պակաս, պակասամիտ, պակասաւոր, խելագար, յիմար։
ԲԱԽԲԱԽԵԼ, տե՛ս ԲԱԲԱԽԵԼ։
ԲԱԽԲԱԽՈՒՄՆ, տե՛ս ԲԱԲԱԽՈՒՄՆ։
ԲԱԽԵԼ, եցի, ն. 1. Հարուած տալ, հարուածել, զարկել, ծեծել (դուռը, կուրծքը եւն)։ 2. Դիպցնել, խփել։ 3. Նուագարանի լարերին հարուածելով հնչեցնել՝ նուագել։ 4. Յետ մղել, ընկրկել տալ, վանել։ 5. Դիպչել զգայարաններին, ազդել զգայարանների վրայ։ 6. չ. Իրար դիպչել՝ զարկուել, ընդհարուել։
ԲԱԽԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բախել տալ։
ԲԱԽԻՒՆ, տե՛ս ԲԱԽՈՒՄՆ։
ԲԱԽՈՂԱՐԱՐ, ա. Բախում առաջացնող։
ԲԱԽՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱԽՈՒՄՆ։
ԲԱԽՈՒՄՆ, խման, գ. 1. Բախում, բախելը, հարուածելը։ 2. Իրար դիպչելը՝ զարկուելը, ընդհարուելը։ 3. Հարուած։
ԲԱԽՏ, (պհլ.), ի, ից, գ. 1. Ճակատագիր։ 2. Բարեբախտ դէպք՝ դիպուած՝ պատահմունք, բարեբախտութիւն, յաջողութիւն։ 3. Ոգի (բարի կամ չար)։
ԲԱԽՏԱԲԱՇԽ, ա. Բախտ բաշխող՝ բաժանող։
ԲԱԽՏԱԳԻՒՏ, ա. Մէկի բախտը գտնող՝ գուշակող։
ԲԱԽՏԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բախտի գրածը, ճակատագիր։
ԲԱԽՏԱՆՈՑ, գ. Մեհեան, կռատուն։
ԲԱԽՏԱՑԻ, մ. Բախտի բերմամբ։
ԲԱԽՏԱՒՈՐ, ա. Բախտ՝ յաջողութիւն ունեցող, բարեբախտ, երջանիկ։
ԲԱԽՏԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բախտաւոր լինելը, բախտ՝ յաջողութիւն ունենալը, բարեբախտութիւն։
ԲԱԾԻՆ, կամ ԲԱՁԻՆ, գ. (անստոյգ նշ. բառ) Մի տեսակ աղած ձուկ։ (Մանդ., 210, ՀԱԲ)։
ԲԱԿ, (վրաց.), ի, ից կամ աց, գ. 1. Ցանկապատած կամ պարսպապատած բաց տեղ տան, տաճարի եւն առջեւ՝ շուրջը, գաւիթ։ 2. Ոչխարների փարախ, մակաղատեղ։ 3. Շրջան, բոլորակ։ 4. Պայծառ ծիածանային օղակ, որ երբեմն երեւում է լուսնի շուրջը։ 5. Արեւի սկաւառակը կամ գունդը։ 6. Աստղերի՝ աստեղատների միջեւ ընկած տարածութիւնը։
ԲԱԿԱՌԱԲԱՐ, մ. Շուրջանակի մէջ առնելով։
ԲԱԿԱՌԵԼ, եցի, ն. 1. Իր մէջ ամփոփել, չորս կողմից մէջն առնել, պարփակել, բովանդակել։ 2. Շրջան կազմել, բոլորել։
ԲԱԿԵՂԵԹ, բակեղաթ, բակաղեթ (եբր.), ի, աւ, գ. Տոպրակ, քսակ, պարկ, մախաղ։
ԲԱՀ, ու կամ ի, գ. Փայտէ կոթով եւ մետաղեայ թիակով ձեռքի գործիք՝ հողը փորելու՝ թափելու եւն համար։
ԲԱՀԼԻԿ, գ. Պատերազմական զրահ (Բահլ քաղաքում շինուած)։ Պատառի վերտ եւ ամուր բահլիկ եւ կուռ զրահին ամրութիւն արքային Քուշանաց ի նիզակէն Սմբատայ (Սեբէոս, 107)։
ԲԱՀՂԱԿ, պահղակ, գ. Անստոյգ նշ. բառ, թերեւս՝ դահլիճի կահաւորանքի ինչ-որ առարկայ։ Եւ ելեալ արտաքս ի դահլիճն, նստի ի բոբ եւ ի բահղակ (Սեբէոս, 103)։
ԲԱՀՈՒԱՆԴ, (պհլ.), գ. Կանացի ականակուռ զարդ. ապարանջան։
ԲԱՂ, նախածանց՝ Կից, միասին, համա... նշ.։
ԲԱՂԱԲԱՂԵԼ, տե՛ս ԲԱՂԲԱՂԵԼ։
ԲԱՂԱԴՐԱԿԱՆ, ա. Հետը՝ կից՝ միասին դրուած, կցուած։
ԲԱՂԱԴՐԵԼ, եցի, ն. Առանձին մասերից մի ամբողջութիւն կազմել, միասին դնել, կցել, յարել։
ԲԱՂԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բաղադրելը։ 2. Բաղադրիչ մասերի կազմը եւ յարաբերութիւնը։
ԲԱՂԱԶԱՆ, ա. Կցուած, կապակցուած, բաղադրուած, յարմարեցրած։
ԲԱՂԱԶԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի յարմար։
ԲԱՂԱԶԱՆԵԼ, եցի, ն. Կցել, կապակցել, բաղադրել, յարմարեցնել։
ԲԱՂԱԶԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Կցելը, կապակցելը, բաղադրելը, յարմարեցնելը։ 2. Կից՝ միասին լինելը։
ԲԱՂԱԶԱՆՈՒՄՆ, տե՛ս ԲԱՂԱԶԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՂԱԽՈՀԱԿԱՆ, տե՛ս ԲԱՂԽՈՀԱԿԱՆ։
ԲԱՂԱԽՈՀԵԼ, (իմ), տե՛ս ԲԱՂԽՈՀԵԼ (իմ)։
ԲԱՂԱԽՈՀՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՂԽՈՀՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՂԱԽՈՐՀՈՒՐԴ, ա. Միեւնոյն կերպ մտածող, համախոհ, համամիտ։
ԲԱՂԱՁԱՅՆ, ա. (լեզուաբ.) Ձայնաւորի հետ կցուող (հնչիւն), ձայնաւորի օգնութեամբ արտասանուող։
ԲԱՂԱՁԱՅՆԱԿԱՆ, ա. Միաձայն, միաբան։
ԲԱՂԱՁԱՅՆԱԿԻ, մ. Ձայնակից լինելով, միաբան կերպով։
ԲԱՂԱՁԱՅՆԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Ձայնակից լինել, ձայնակցել, համաձայնել։
ԲԱՂԱՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ձայնակից՝ միաբան լինելը, ձայնակցութիւն, համաձայնութիւն։ 2. Երաժշտական ձայների համաձայնութիւն՝ միաձայնութիւն։
ԲԱՂԱՅՔ, յից կամ այց, գ. 1. Կցկցուած՝ անհիմն մեղադրանք, սուտ պատճառանք։ 2. Պատճառ, փաստարկ։
ԲԱՂԱՆԱՊԵՏ, գ. Բաղնիքի պետ՝ վերակացու՝ տէր։
ԲԱՂԱՆԷՊԱՆ, գ. 1. Բաղնիք պահող։ 2. Բաղնիքում ծառայող։
ԲԱՂԱՆԻՔ, (յուն.), նեաց, գ. Տաք ջրով լողանալու տեղ, բաղնիք։
ԲԱՂԱՆՈՒԱՆԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Մի բանի հետ կից կամ անմիջապէս անուանուել։
ԲԱՂԱՆՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Միեւնոյն անունը կրելը, նոյն բանը նշանակելը, համանունութիւն։
ԲԱՂԱՆՏ, (յուն.), գ. Քսակ, տոպրակ, պարկ։
ԲԱՂԱՍԱՄՈՎՆ, տե՛ս ԲԱԼԱՍԱՆ։
ԲԱՂԱՐԿԵԼ, ԲԱՂԱՐԿՈՑԵԼ, եցի, ն. Ի մի բերել, միասին խմբել՝ ժողովել՝ հաւաքել, հանգանակել։
ԲԱՂԱՐՋ, ի, ից կամ աց. ոյ, ոց, 1. գ. Անթթխմոր հաց։ 2. ա. Չթթուած խմորից թխած, չխմորուած։
ԲԱՂԱՐՋԱԿԵՐՔ, րաց, գ. Բաղարջակերութիւն, հրեաների զատկին վերաբերող տօնը, երբ նրանք բաղարջ (մացա) են ուտում։
ԲԱՂԱՐՋԵԱՅ, տե՛ս ԲԱՂԱՐՋ (2)։
ԲԱՂԱՐՋԸՆԾԱՅ, ա. Չխմորուած՝ անխմոր ընծայուած՝ մատուցուած՝ նուիրուած։
ԲԱՂԲԱՂԱՅՔ, այից կամ այց, տե՛ս ԲԱՂԱՅՔ։
ԲԱՂԲԱՂԱՆՔ, նաց, տե՛ս ԲԱՂԱՅՔ։
ԲԱՂԲԱՂԵԼ, եցի, ն. Անհիմն մեղադրանք կցկցել, սուտումուտ պատճառաբանութիւններ հնարել, մեղադրել, դատապարտել։
ԲԱՂԲԱՂՈՒՄՆ, ղման, գ. Բաղբաղելը, անհիմն մեղադրանք, սուտ պատճառաբանութիւն։
ԲԱՂԲԱՆԱԿԱՆ, ա. (քեր.) Խօսքը խօսքի հետ կապող, հաւաքական (շաղկապ)։
ԲԱՂԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ՀԱՒԱՔԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՂԲԱՆՋՈՒՄՆ, ջման, տե՛ս ԲԱՋԱՂԱՆՔ։
ԲԱՂԲԱՋԱՆՔ, նաց, տե՛ս ԲԱՋԱՂԱՆՔ։
ԲԱՂԴԱՍՈՒԹԻՒՆ, գ. (լեզուաբ.) Շարադասութիւն։
ԲԱՂԴԱՏԱԿԱՆ, ա. 1. Բաղդատութեան վրայ հիմնուած, ընտրութեամբ տեղի ունեցող՝ կատարուող, համեմատական, զուգակշիռ։ 2. (լեզուաբ.) Որակական ածականների համեմատական աստիճանը, որ ցոյց է տալիս յատկանիշի աւելի կամ պակաս լինելը ուրիշ առարկայի նոյն յատկանիշի համեմատութեամբ։ 3. (յունական ոճով) Տարբերիչ, որոշիչ, զանազանիչ։
ԲԱՂԴԱՏԵԼ, եցի, ն. 1. Համեմատել, բաղդատութիւն կատարել, որեւէ բանով նմանեցնել։ 2. Հաւաքել, միաւորել։
ԲԱՂԴԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բաղդատելը, համեմատելը, համեմատութիւն։ 2. (յունաբանութեամբ) Բաղկացութիւն, միաւորում, խառնուրդ։
ԲԱՂԵԶԵՐՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՂԵԶԵՐՈՒՄՆ, ա. Եզրակացութիւն, եզրահանգում, հետեւութիւն։
ԲԱՂԵՂՆ, ղան, գ. (բսբ.) Արալիազգիների ընտանիքին պատկանող մագլցող բոյս. բաղեղ, զողլապատ (Hedera)։
ԲԱՂԻՍՏՐ, (յուն., լատ.), գ. 1. Քարեր՝ նետեր արձակող պատերազմական մեքենայ։ 2. Նետ։
ԲԱՂԽԵԼ, տե՛ս ԲԱԽԵԼ։
ԲԱՂԽՈՀԱԿԱՆ, ա. Միասին խորհըրդակցելուն՝ քննարկելուն վերաբերող, խորհրդակցական։
ԲԱՂԽՈՀԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Խորհրդակցել, խորհուրդ անել, քննարկել, կշռադատել, լաւ խորհել՝ մտածել։
ԲԱՂԽՈՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Խորհրդակցութիւն, խորհրդակցելը, խորհրդակցում, խորհուրդ. կարծիք։
ԲԱՂԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Կազմուած լինել, բաղադրութեամբ կազմուել, բաղադրուել։ 2. Կայանալ, լինել, միասին լինել։
ԲԱՂԿԱՑԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ բաղկացուցիչ։
ԲԱՂԿԱՑԱԿԱՆ, ԲԱՂԿԱՑԵԼԻ, ա. Բաղադրական, բաղադրուած, բաղադրովի, բաղադրելի։
ԲԱՂԿԱՑՈՒ, ա. Հետը՝ կողքին՝ մօտը կանգնող՝ գտնուող, ընթերակայ, աջակից, օգնական։
ԲԱՂԿԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բաղկանալը, մասերից կազմուելը, բաղադրութիւն։ 2. Բաղկացած նիւթը՝ առարկան, գոյացութիւն, շինուածք, կազմուածք։ 3. Միասին՝ յարակից լինելը։ 4. Վարժութիւն, վարժեցնելը։
ԲԱՂԿԱՑՈՒՄՆ, ցման, տե՛ս ԲԱՂԿԱՑՈՒԹԻՒՆ (1)։
ԲԱՂԿԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Բաղկանալ տալ, գոյացնել, ստեղծել, առաջացնել, յօրինել, հաստատել։ 2. Բաղադրել, կազմել։
ԲԱՂԿԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Որ բաղկանալ է տալիս, մաս կազմող, բաղադրող, բաղկացական։
ԲԱՂՀԱՒԱՔԱԿԱՆ, ա. Հաւաքաբանութեան յատուկ՝ վերաբերող, հաւաքաբանական։
ԲԱՂՀԱՒԱՔՈՒՄՆ, տե՛ս ՀԱՒԱՔԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՂՀԻՒՍԱԿԱՆ, ա. Իրար հետ կապակցող, շաղկապող, շարամանող։
ԲԱՂՀԻՒՍԵԼ, եցի, ն. Իրար հետ միաւորել՝ կապակցել։
ԲԱՂՁԱԼ, ացայ, ձա՛, չ. ն. Ըղձալ, տենչալ, ցանկանալ, փափագել, անձկալ, ձգտել, սրտանց ուզել։
ԲԱՂՁԱԼԻ, ա. 1. Շատ ըղձալի, տենչալի, փափագելի, ցանկալի։ 2. Բաղձանքով լի, մեծափափագ։
ԲԱՂՁԱԼԻՑ, ա. Բաղձանքով լի, մեծափափագ, անձկալից։
ԲԱՂՁԱԿԱՆ, ա. Բաղձանք յարուցող, բաղձալի, ցանկալի։
ԲԱՂՁԱՆԱԼ, տե՛ս ԲԱՂՁԱԼ։
ԲԱՂՁԱՆՔ, նաց, գ. Բաղձալը, իղձ, սրտի փափագ, բուռն ցանկութիւն, տենչանք, ըղձանք։
ԲԱՂՁՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՂՁՈՒՄՆ, ԲԱՂՁՔ, տե՛ս ԲԱՂՁԱՆՔ։
ԲԱՂՄԱՏ, ա. (քեր.) Անունը պայմանի եւ պատճառական շաղկապների։
ԲԱՂՅՕԴ, ա. (քեր.) Յօդ ունեցող, յօդով գործածուող։
ԲԱՂՍԱՄՈՍ, ԲԱՂՍԱՄՈՎՆ, տե՛ս ԲԱԼԱՍԱՆ։
ԲԱՂՍՏՈՐԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Հաւանութիւն, համաձայնութիւն, յանձնառութիւն։
ԲԱՃԿՈՆ, ի, աւ, գ. Վերարկու կամ վերարկուի տակից հագնելու զգեստ՝ պատմուճան, պարեգօտ։
ԲԱՃԿՈՆԱԿ, գ. Փոքր բաճկոն։
ԲԱՄ, (միշտ ասել բայի յարադրութեամբ), շ. Թէ, որ։
ԲԱՄԱ, (եբր.), գ. Զոհի սեղան։
ԲԱՄԲԱԿ, (պհլ.), գ. Բամբակենու պտուղը։
ԲԱՄԲԱՍ, ա. Մեղադրական յանցանք։
ԲԱՄԲԱՍԱԿԱՆ, ա. Բամբասանք պարունակող, մեղադրող, մեղադրական։
ԲԱՄԲԱՍԱՆՔ, նաց, գ. Չարախօսութիւն, վատաբանութիւն, մեղադրանք, պարսաւանք, լուտանք։
ԲԱՄԲԱՍԱՍԷՐ, ա. Բամբասել՝ բամբասանք սիրող, չարախօս։
ԲԱՄԲԱՍԱՒՈՐ, տե՛ս ԲԱՄԲԱՍԱԿԱՆ։
ԲԱՄԲԱՍԵԼ, եցի, ն. Չարախօսել, վատաբանել, զրպարտել, պարսաւել, մեղադրել, ամբաստանել, լուտալ։
ԲԱՄԲԱՍՈՂՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՄԲԱՍՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՄԲԱՍԱՆՔ։
ԲԱՄԲԵՐԳԱՅԻՆ, յնոյ, ա. Բամբ ձայն հանող, բամբ ձայնով երգող։
ԲԱՄԲԻՇՆ, (պհլ.), բշան, գ. 1. Թագուհի։ 2. Նախարարի կին, տիկին։ 3. փխբ. Աւագ, ամենապատուաւոր դիրք ունեցող։
ԲԱՄԲԻՌՆ, (յուն.), բռան, գ. Եռալար երաժշտական գործիք, փանդիռ։
ԲԱՅ1, (միշտ ասել բայի յարադրութեամբ), շ. 1. Թէ, որ։ 2. մ. Արդարեւ, իրօք, յիրաւի, իսկապէս, անշուշտ, ասես թէ։ 3. (յունաբանութեամբ) Ասաց, ասում է։
ԲԱՅ2, ի, ից, գ. 1. Խօսքի մաս, որն արտայայտում է գործողութիւն, եղելութիւն։ 2. Արտասանուած խօսք, բան։ 3. Որեւէ բառ։
ԲԱՅԱԾԱԿԱՆ, ա. (լեզուաբ.) Բայակազմ ածական։
ԲԱՅԱՆԱԼ, ացայ, ԲԱՅԵԼ, եցի, չ. 1. Բայոց՝ որջ մտնել, որջում պատսպարուել՝ թաքնուել, որջանալ։ 2. փխբ. Պատսպարուել՝ ամրանալ ապահով տեղում։
ԲԱՅՈՑ, գ. Գազանների (յատկապէս արջի) եւ սողունների որջ՝ բոյն։
ԲԱՅՑ, շ. 1. Սակայն։ 2. Այլ։ 3. Իսկ։ 4. Բայց միայն, բայց եթէ, եթէ ոչ, բացի։ 5. նխդ. Բացի։
ԲԱՆ1, ի, ից, գ. 1. Խօսք, ասացուած։ 2. Միտք, գաղափար, իմաստ, նշանակութիւն։ 3. Մտածողութիւն, դատողութիւն, բանականութիւն, խելք։ 4. Պատգամ, պատուիրան, հրաման, պատուէր։ 5. Բառ։ 6. (նաեւ՝ ԲԱՆՆ, ԲԱՆ ՀՕՐ, ԲԱՆ ԱՍՏՈՒԾՈՅ ԷԱԿԱՆ, ԲԱՆՆ ԱՍՏՈՒԱԾ, ԲԱՆ ՍՈՒՐԲ ՀՈԳՒՈՅՆ, ԲԱՆ ՏԵԱՌՆ, ԲԱՆ ՏԷՐՈՒՆԱԿԱՆ, ԲԱՆ ՓՐԿՉԻՆ), (կրօն.) Հօր աստծու խօսքի մարմնացումը, աստծու միածին որդին, Քրիստոս։ 7. Յարաբերութիւն, յարակցութիւն, առնչութիւն, փոխյարաբերութիւն, կարգ։ 8. Պատճառ, առիթ։ 9. Գործածւում է իբրեւ անորոշ անուն անշունչ իրերի՝ առարկաների՝ երեւոյթների եւն փոխարէն։ 10. Լեզու։
ԲԱՆ2, (պրսկ.), գ. Հալիլայ (Prunus myrobalana) բոյսը, նրա ծաղիկը, պտուղը եւ իւղը։
ԲԱՆԱԳԷՏ, ա. Բանիմաց, խորագէտ, խորագիտակ։
ԲԱՆԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՆԳԻՏՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՆԱԳԻՐ, գրի, գրաց, ա. Գրող, շարադրող, մատենագրող։
ԲԱՆԱԳԻՒՏ, ա. Խծբծանքի յետեւից ընկնող, խարդաւանիչ, նենգարկու։
ԲԱՆԱԳՆԱՑ, ա. Պատգամաւոր, բանակցութիւն վարող։
ԲԱՆԱԳՈՎՈՒԹԻՒՆ, գ. Գովաբանութիւն, գովասանական՝ գովեստի խօսք։
ԲԱՆԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. 1. Խօսքը յարմարեցնել։ 2. Գործադրել։
ԲԱՆԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Մարգարէի խօսք, ասացուած։ 2. Առակ։
ԲԱՆԱԳՏԱԿ, ա. տե՛ս ԲԱՆԱԳԻՒՏ։
ԲԱՆԱԳՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գրուածք, շարադրութիւն։
ԲԱՆԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ճառագրութիւն, նկարագրութիւն։
ԲԱՆԱԴՐԵԼ, եցի, ն. 1. (եկեղց.) Բանադրանքի՝ նզովքի՝ անէծքի ենթարկել։ 2. Մեղադրել, դատապարտել։
ԲԱՆԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. (եկեղց.) Բանադրանք։
ԲԱՆԱԶԻՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բանակռիւ վարելը։
ԲԱՆԱԼ, բացի, բա՛ց, ն. 1. Բացել, բաց անել։ 2. Արգելքը վերացնել՝ խզել, ազատութիւն տալ։ 3. Ակներեւ՝ ակնյայտ դարձնել։ 4. Մեկնել, բացատրել։ 5. կ. չ. Բացուել։
ԲԱՆԱԼԻ, լւոյ, լեաց, գ. Որեւէ բան բացելու յարմարանք, դուռը բացելու կամ փակելու մետաղէ սարք՝ գործիք, փականք, կողպէք։
ԲԱՆԱԽՕՍ, ա. Ատեանում խօսող՝ ճառող, ատենախօս, ճառախօս, հռետոր։
ԲԱՆԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Ատեանում խօսելը՝ ճառելը, ատենախօսութիւն, ճառախօսութիւն, հրապարակախօսութիւն։
ԲԱՆԱԿ1, ի, աց, գ. 1. Մարդկանց բազմութիւն, որ համախմբուած է ճանապարհ գնալու, ուղեւորուողների քարաւան։ 2. Զօրքի գունդ՝ չուի ժամանակ կամ պատերազմի դաշտում։ 3. Այն տեղը, որտեղ զօրքը դադար է առնում, զօրքի կայան՝ ճամբար։
ԲԱՆԱԿ2, գ. (եկեղց.) Դատաստանի ականակուռ տախտակ, որ եբրայեցի քահանայապետները դատաստան նստելիս կախում էին կրծքից. լանջանոց։
ԲԱՆԱԿԱԿԻՑ, ա. Խմբակից, դասակից։
ԲԱՆԱԿԱՄԷՋ, գ. Բանակի՝ զօրքի կայանի միջին տեղը՝ մասը։
ԲԱՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Մտածելու ու խօսելու ունակութիւն ունեցող՝ կարողութեամբ օժտուած, խորհող ու խօսող, մտածող, տրամաբանող, իմացական։ 2. Առողջ դատողութեան վրայ հիմնուած, խելքի մօտիկ։
ԲԱՆԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բանական։
ԲԱՆԱԿԱՆԱՊԷՍ, մ. 1. Որպէս բանական, բանականի պէս։ 2. Բանական կերպով, խելացիօրէն։
ԲԱՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բանական լինելը, բանականի յատկութիւնը։ 2. Խորհելու եւ խօսելու ունակութիւն, իմացական կարողութիւն։
ԲԱՆԱԿԱՏԵՂ, տե՛ս ԲԱՆԱԿԵՏՂ։
ԲԱՆԱԿԱՐԳ, ա. Խելացի կերպով կարգաւորուած։
ԲԱՆԱԿԱՐԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Միտքը կարգով դասաւորելը, կարգաբանութիւն։
ԲԱՆԱԿԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Իջեւանել, դադար առնել հանգստանալու՝ գիշերելու համար (զօրքի մասին)։ 2. Յարմար դիրք գրաւել՝ ճակատամարտի համար։
ԲԱՆԱԿԵՏՂ, ետեղ, ետղք, ղաց, գ. Չուող բազմութեան՝ ուղեւորուողների իջեւան՝ կայան, հանգստանալու՝ գիշերելու տեղ, օթեւան։
ԲԱՆԱԿԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բանակել տալ։
ԲԱՆԱԿՈՐՈՎ, ա. Խօսքով կորովի՝ ուժեղ՝ ազդու։
ԲԱՆԱԿՌԻՒ, կռուի, ուաց, ա. Բանակռիւ վարող, հակառակ խօսող, հակաճառել սիրող, վիճաբանող, վիճող։
ԲԱՆԱԿՌՈՒԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Բանակռիւ վարել, բանակռուի՝ վիճաբանութեան մէջ մտնել։
ԲԱՆԱԿՌՈՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Բանակռիւ վարելը, հակառակաբանութիւն, վիճաբանութիւն, վէճ։
ԲԱՆԱԿՐԿԻՏ, ա. Ուրիշի խօսքերը կրկտող, խարդաւանիչ, նենգարկու։
ԲԱՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Մէկի հետ խօսելը, խօսակից լինելը, խօսակցութիւն։
ԲԱՆԱՀԻՒՍ, ի, աց կամ ից, ա. Բանաստեղծ, քերթող։
ԲԱՆԱՃԱՌԵԼ, եցի, ն. Ճառախօսել, ճառօրէն արտայայտել։
ԲԱՆԱՃԱՐԱԿ, ա. Մտքումը մի բան որոճող, մտածող, խորհող, քննող։
ԲԱՆԱՄԱՐՏ, ի, ից, ա. 1. տե՛ս ԲԱՆԱԿՌԻՒ։ 2. Բանակռուի բնոյթ ունեցող, վիճողական։
ԲԱՆԱՅԵՂՑ, ա. Ճոխ ու առատ խօսքերով։
ԲԱՆԱՇՈՒՐՋ, ա. 1. Խօսքը շուռ տուող՝ փոխող։ 2. Իր խօսքից յետ կանգնող։
ԲԱՆԱՊԱՀ, ա. Խօսքը իբրեւ աւանդ պահող, իր տուած խօսքին հաստատ մնացող։
ԲԱՆԱՊԱՃՈՅՃ, ա. Պաճուճած՝ զարդարուն խօսքերով, պերճաբան, ճոռոմաբան։
ԲԱՆԱՊԱՏԿԱՌԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Խօսքով՝ խօսակցութեամբ պատկառելի լինել։
ԲԱՆԱՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Ճառ, մեկնութիւն։
ԲԱՆԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. Բան՝ խօսք սիրող, ուսումնասէր, իմաստասէր։
ԲԱՆԱՍԻՐԱԲԱՐ, մ. Որպէս բանասէր՝ ուսումնասէր։
ԲԱՆԱՍՏԵՂԾ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Չափածոյ ստեղծագործութիւններ գրող, պօէտ։ 2. Առակախօս, առակասաց։ 3. Ճարտարամիտ, բանիմաց, ճարտարախօս։
ԲԱՆԱՍՏԵՂԾ, (ԲԱՆ), ԲԱՆԱՍՏԵՂԾԱԿԱՆ, ա. 1. Բանաստեղծօրէն յօրինուած, քերթողական։ 2. Ճարտարութեամբ յօրինուած, ճարտարահնար։ 3. Ստեղծուած, հնարովի, շինծու, մտացածին, խաբէական։
ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Ճարտար խօսք՝ յօրինուածք, ստեղծագործութիւն։
ԲԱՆԱՎԱՃԱՌ, ա. Խօսք ծախող՝ վատնող, իմաստակ։
ԲԱՆԱՐԱՆԱԿԱԼ, ա. Կրծքի վրայ վակաս (բանակ2) կրող (եբրայեցի քահանայապետ)։
ԲԱՆԱՐԱՐ, ի, աց, ա. 1. Բանաստեղծ, պօէտ։ 2. Խօսքը՝ կամքը կատարող, հնազանդ, հլու։
ԲԱՆԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Ճարտարաբանութիւն։
ԲԱՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. 1. Բանականութիւն ունեցող, բանական, խորհող, մտածող, խօսող։ 2. Խելացի, գիտուն, մտացի։ 3. Բանաւորական, իմանալի, հոգեւոր։
ԲԱՆԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բանաւոր, շատ գիտուն, նրբամիտ։
ԲԱՆԱՒՈՐԱԿԱՆ, ա. Բանաւորին յատուկ՝ վերաբերող, բանական։
ԲԱՆԱՒՈՐԱՊԷՍ, տե՛ս ԲԱՆԱԿԱՆԱՊԷՍ։
ԲԱՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. տե՛ս ԲԱՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ։ 2. Խելացիութիւն, խոհեմութիւն, խելք։
ԲԱՆԱՔԱՂ, ա. 1. Փուչ խօսքեր քաղող՝ կցկցող՝ մի կեղծիք ստեղծելու համար, խարդաւանիչ, պարսաւասէր։ 2. Բանագող (աւետարանից)։
ԲԱՆԱՔՆՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Քննադատութիւն։
ԲԱՆԲԵՐ, ի, աց կամ ից, գ. 1. Լուր բերող, լրաբեր, համբաւաբեր։ 2. Պատգամաւոր։
ԲԱՆԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Բանագէտ լինելը, ուսմամբ ձեռք բերուած հմտութիւն, գիտութիւն։
ԲԱՆԳՆ, տե՛ս ԲԱՆԿՆ։
ԲԱՆԴ, տե՛ս ԲԱՆՏ։
ԲԱՆԴԱԳՈՒՇԱՆ, տե՛ս ԲԱՆԴԱԳՈՒՇԱՆՔ։
ԲԱՆԴԱԳՈՒՇԱՆՔ, նաց, գ. 1. Բանդագուշելը։ 2. Ցնորք, պատրանք։ 3. Ցնորական՝ ափեղցփեղ խօսք, ցնդաբանութիւն, յիմարաբանութիւն, զառացանք։ 4. Երեւակայական ծնունդներ, հրէշներ։
ԲԱՆԴԱԳՈՒՇԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Պատրանքով մոլորեցնել, կասկածի՝ վարանքի մէջ գցել, շուարեցնել, խելքահան անել։
ԲԱՆԴԱԳՈՒՇԵԼ1, տե՛ս ԲԱՆԴԱԳՈՒՇԵԼ2 (իմ)։
ԲԱՆԴԱԳՈՒՇԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. 1. Ցնորուել, յիմարանալ, երազանքի մէջ ընկնել, զառանցական՝ ցնորական բաներ ասել՝ դուրս տալ, ցնդաբանել։ 2. Պատրանքի մէջ ընկնել, պատրանքի ենթարկուել, մոլորուել, շուարել, վարանել, տատանուել, տատամսել։
ԲԱՆԴԱԽԱՌՆ, ա. Լարերը խառնուած՝ խախտուած (նուագարանի)։
ԲԱՆԴԱԿԱՆ, տե՛ս ԲԱՆՏԱԿԱԼ։
ԲԱՆԴԵԼ, եցի, ն. 1. Բանտը գցել, բանտարկել։ 2. Փակել՝ արգելափակել որեւէ տեղում։
ԲԱՆԵԱՐ, գ. հաւաք. 1. Խօսք ու զրոյց, վէճ, կռիւ, հակառակութիւն։ 2. Ամբաստանութիւն, մեղադրանք, յանդիմանութիւն։
ԲԱՆԵԼ, ն. չ. (յունաբանութեամբ) Ասել, խօսել։
ԲԱՆԵՂ, ա. 1. Լեզուանի, շատախօս։ 2. Ճոռոմաբան, ճոռոմախօս։ 3. Ճարտարախօս, պերճախօս։ 4. Լեզու ունեցող, բանական։
ԲԱՆԵՐՈՂ, ա. Կռուասէր, կռուարար։
ԲԱՆԸՆԴԴԷՄ, ա. Դէմ՝ հակառակ խօսող, ընդդիմաբան, հակաճառող։
ԲԱՆԻԲՈՒՆ, բունք, ա. 1. Խօսելու մէջ հմուտ, ճարտարախօս, պերճաբան, ճարտասան, հռետոր։ 2. Մի բանի լաւ տեղեակ՝ գիտակ, հմուտ։
ԲԱՆԻՄԱՍՏ, ա. Բանիմաց, լաւատեղեակ։
ԲԱՆԻՋՈՅՑ, տե՛ս ԲԱՆԻԲՈՒՆ։
ԲԱՆԻՑ ԽՆԴԻՐ, տե՛ս ԲԱՆԵՐՈՂ։
ԲԱՆԿԱՅ, ա. Որի խօսքն անցնում է՝ ընդունելի է, խօսքն արժէք ունեցող։
ԲԱՆԿՆ, բանկունք, գ. Ստայօդ պատմութիւն, առասպել, հէքեաթ, հանելուկ։
ԲԱՆԿՆԱՐԿԵԼ, եցի, ն. Առասպելաբանել, իբրեւ առասպել ներկայացնել։
ԲԱՆՈՐՍԱԿ, ԲԱՆՈՐՍՈՂ, ա. Ուրիշի բերանից խօսք քաշող՝ նրան մեղադրելու համար, պարսաւասէր, խարդաւանիչ, բանսարկու։
ԲԱՆՈՒԿԱՆ, (պհլ.), գ. յոգն. Պալատական տիկիններ։ Եւ առին զկապուտ զաւար բանակին, եւ զկանայս թագաւորին եւ զբամբիշն, եւ զբանուկան (տպ. զբանակսն) ընդ նոսին (Բուզ., Գ, ԻԱ)։
ԲԱՆՋԱՐ, ոյ, ոց, եւ ի, իւ կամ աց, գ. Ուտելի խոտաբոյսեր, բանջարեղէն, կանաչեղէն։
ԲԱՆՋԱՐԱԾԱԽ, տե՛ս ԲԱՆՋԱՐԱՎԱՃԱՌ։
ԲԱՆՋԱՐԱԿԵՐ, ԲԱՆՋԱՐԱՃԱՇԱԿ, ա. Բանջար ուտող, միայն բանջարեղէնով կերակրուող՝ ապրող, բուսակեր։
ԲԱՆՋԱՐԱՃԱՇԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Բանջարակեր լինելը, միայն բանջարեղէնով կերակրուելը՝ ապրելը, բուսակերութիւն։
ԲԱՆՋԱՐԱՆՈՑ, գ. Արտ, որտեղ ցանում ու մշակում են բանջարեղէն։
ԲԱՆՋԱՐԱՎԱՃԱՌ, գ. Բանջարեղէն վաճառող։
ԲԱՆՋԱՐԱՒՈՐ, ի, աց, ԲԱՆՋԱՐԵՂԷՆ, ղինի, նաց, ա. Բանջար պարունակող, բանջարից՝ բանջարեղէնից բաղկացած, բանջարային։
ԲԱՆՋԱՐԻԿ, գ. Քիչ բանջար, աղքատիկ բանջարեղէն։
ԲԱՆՍԱՐԿԵԼ, եցի, ն. Քսութիւն անել, չարախօսել, խարդաւանել, բամբասել, զրպարտել։
ԲԱՆՍԱՐԿՈՒ, ուի, ուաց, ա. գ. 1. Քսութեամբ՝ չարախօսութեամբ միմեանց դէմ գրգռող, խառնակիչ, խարդաւանիչ, նենգարկու։ 2. Սատանայ։
ԲԱՆՍԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բանսարկու լինելը, չարախօսութիւն, խարդաւանք, հակառակութիւն։ 2. (կրօն.) Սատանայի լարած որոգայթները մարդու դէմ։
ԲԱՆՍԵՐԹՈՒԿ, ա. Դիւրահաւան, դիւրահաւատ։
ԲԱՆՍՈՒՏ, ա. Ստախօս, բանսարկու, չարախօս։
ԲԱՆՏ, (պհլ.), ի, ից, գ. Բանտարկութեան դատապարտուած անձանց՝ յանցաւորներին պահելու տեղ, զնդան։
ԲԱՆՏԱԿԱԼ, ԲԱՆՏԱԿԱՆ, ի, աց, ա. գ. Բանտարկեալ, կալանաւոր։
ԲԱՆՏԱՄՈՒՏ, ա. Բանտ մտած՝ մտնող. բանտային։
ԲԱՆՏԱՊԱՀ, ԲԱՆՏԱՊԱՆ, ի, աց, ա. գ. Բանտի պահապան՝ վերակացու։
ԲԱՆՏԱՊԵՏ, ի, աց, գ. Բանտի պետ եւ վերակացու։
ԲԱՆՏԱՐԳԵԼ, ի, ից, ա. Բանտում արգելուած, բանտ գցուած, բանտարկեալ։
ԲԱՆՏԱՐԳԵԼԻՔ, լեաց, գ. յոգն. Բանտում արգելուածները, բանտարկեալներ։
ԲԱՆՏԱՐԳԵԼՈՂ, ա. Կապող-կաշկանդող։
ԲԱՆՏԱՐԳԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Բանտում արգելուած լինելը, բանտային արգելանք՝ պատիժ։
ԲԱՆՏԱՐԿԵԱԼ, ելոյ, ոց, ա. գ. Բանտարկուած մարդ, կալանաւոր։
ԲԱՆՏԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Բանտում գտնուող, բանտարկեալ, կալանաւոր։
ԲԱՆՏԵԼ, տե՛ս ԲԱՆԴԵԼ։
ԲԱՇԽ, մանաւանդ ԲԱՇԽՔ (պրսկ.), ից, գ. 1. Բաժին, ողորմութիւն։ 2. Վիճակ, բախտ, ճակատագիր։ 3. Հարկ, տուրք (իւրաքանչիւր շնչի համար), գլխահարկ։
ԲԱՇԽԱԿԱՆ, ա. Բաշխման յատուկ՝ վերաբերող, բաշխող, պարգեւատու, մասնատրող։
ԲԱՇԽԱԿԻՑ, ա. Որ իրեն վիճակուած՝ բաժին ընկած հողով սահմանակից է ուրիշին. հողի հարեւան։
ԲԱՇԽԱՏՈՒՐ, տե՛ս ԲԱՇԽԱԿԱՆ։
ԲԱՇԽԵԼ, եցի, ն. 1. Ամեն մէկին իր բաժինը տալ, բաժանել մասնակիցների մէջ, բաժանել իբրեւ նուէր, իբրեւ պարգեւ տալ, պարգեւել, շնորհել։ 2. Բաժանել, զատել։
ԲԱՇԽԻՇ, (պրսկ.), գ. Հասանելիք բաժին աւարամասից։
ԲԱՇԽԻՉ, ա. Բաշխող, մասնատրող։
ԲԱՇԽՈՂԱԿԱՆ, տե՛ս ԲԱՇԽԱԿԱՆ։
ԲԱՇԽՈՂԱԿԻՑ, ա. Բաշխելու մասնակից, միասին պարգեւ բաշխող։
ԲԱՇԽՈՂՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՇԽՈՒՄՆ։
ԲԱՇԽՈՅՔ, գ. Պարգեւ տրուելիք իրեր, մատակարարում։
ԲԱՇԽՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՇԽՈՒՄՆ։
ԲԱՇԽՈՒՄՆ, խման, գ. Բաշխելը, բաշխուելը։
ԲԱՋԱՂԱՆՔ, նաց, գ. 1. Բաջաղելը։ 2. Ցնդաբանութիւն, յիմար՝ անհեթեթ՝ սուտումուտ խօսքեր՝ զրոյցներ, դատարկաբանութիւն, շաղակրատանք, զառացանք։ 3. Ցնորք։
ԲԱՋԱՂԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Ցնորական բաներ խօսել, յիմար-յիմար դուրս տալ, բանդագուշել, ցնդաբանել, սուտումուտ բաներ յօդել, առասպելաբանել։ 2. Ցնորքների մէջ ընկնել, երազել։
ԲԱՋԱՂԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Շաղփաղփութիւն անել, մեծ-մեծ խօսել, մեծաբանել, պոռոտախօսել։
ԲԱՋԱՂՈՒՄՆ, տե՛ս ԲԱՋԱՂԱՆՔ։
ԲԱՌ, ի, ից, գ. 1. Լեզուի ինքնատիպ միաւոր՝ հնչիւն կամ հնչիւնների որոշակի կապակցութիւն, որ ունի իմաստ եւ անկախ գործածութիւն։ 2. Մի քանի բառերից բաղկացած իմաստ պարունակող խօսք։ 3. Երաժշտական ձայն, եղանակ։
ԲԱՌԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Բառերի կցում, կից բառով բարդուած լինելը։
ԲԱՌԱՉ, գ. Անասունների (ոչխարի, կովի եւն) արձակած ձայնը, բառաչելու ձայնը, մայոց։
ԲԱՌԱՉԵԼ, եցի, չ. 1. Բառաչ արձակել, մայել։ 2. փխբ. Սրտի կսկծից՝ ցաւից՝ մրմուռից աղաղակել։
ԲԱՌԱՉՈՒՄՆ, չման, գ. Բառաչելը, բառաչ։
ԲԱՌԱՑԻ, ա. Անուանի, մեծանուն, հռչակաւոր, մեծափառ, փառաւոր, հարուստ։
ԲԱՌԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Բառացի լինելը, փառաւորութիւն, մեծութիւն, շքեղութիւն, ճոխութիւն։
ԲԱՌՆԱԼ, բարձի, բա՛րձ, ն. 1. (Մի բան գետնից) վերցնել, բարձրացնել։ 2. Վեր բարձրացնել։ 3. Վերցնել, տանել։ 4. Իր վրայ վերցնել, ստանձնել, յանձն առնել, կրել։ 5. Մէջտեղից վերացնել, ոչնչացնել, ջնջել։ 6. Բարձել, վրան դնել, բեռնել։ 7. Համբերել, դիմանալ, տոկալ։ 8. փխբ. Պարզել, բացայայտելը։ Արձակէ ի Հայս արս զհողոյ եւ զջրոյ, զի եկեսցեն բարձցեն նմա զհմայսն (Բուզ., Դ, 54)։
ԲԱՌՆԱԼԻՔ, լեաց, գ. յոգն. Լծակներ՝ ձողեր՝ ծանրութիւններ բարձրացնելու համար, լծակներ։
ԲԱՌՆԱՆԵԼ, (իմ), չ. (անսովոր բայաձեւ, փխ. ԲԱՌՆԱԼ-ի) Վերցուել։
ԲԱՍ, ձ. Հապա, բա՛։ Զի ասացեր, բա՛ս, մարդիկ են (Ագ., 35)։
ԲԱՍԻԼԻՍԿՈՍ, ԲԱՍԻՂԻՍԿՈՍ,(յուն.), գ. (կենդբ.) Արքայօձ, արքայիկ օձ (Basiliscus)։
ԲԱՍԻՐ, (ասոր.), ա. Պարսաւելի, մեղադրելի, անարգելի։
ԲԱՍՏ1, գ. Բախտ, յաջողութիւն, բարեբախտութիւն, երջանկութիւն։
ԲԱՍՏ2, (պրսկ.), գ. Անմատչելի տեղ, ապաստարան, պատսպարան։
ԲԱՍՏԱՅԵՂՑ, ա. Բախտով՝ երջանկութեամբ լցուած, շատ բարեբախտ։
ԲԱՍՏԱՐԱՆ, (պրսկ.), ի, աց, գ. Կապարան, որտեղ պահում են կապանքներով. բանտ։
ԲԱՍՏԵՌՆ, (յուն.), ռան, ռունք, գ. Փափուկ բազմոց, գահաւորակ։ Տիկնայք փափկասունք Հայոց աշխարհին, որ գրգեալք եւ գգուեալք էին յիւրաքանչիւր բաստեռունս եւ ի գահաւորակս (Եղիշէ)։
ԲԱՍՐԱՆՔ, գ. Պարսաւանք, մեղադրանք, բամբասանք, նախատինք, թշնամանք։
ԲԱՍՐԵԼ, եցի, ն. 1. Պարսաւել, մեղադրել, պախարակել, բամբասել, նախատել։ 2. (յունական ոճով) Պատճառանք հնարել, պատրուակ բռնել։
ԲԱՐԱԿ1, (պհլ.), ա. Նուազ՝ աննշան հաստութիւն ունեցող, ոչ հաստ, նուրբ։
ԲԱՐԱԿ2, (պրսկ.), գ. Որսկան շուն, քերծէ։
ԲԱՐԱԿ3, տե՛ս ԲՈՐԱԿ։
ԲԱՐԱԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարակ, նըրբագոյն։
ԲԱՐԱԿԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարակ գործելը՝ մանելը։
ԲԱՐԱԿԱՄԱՆ, ա. 1. Բարակ մանող։ 2. Բարակ մանուած։
ԲԱՐԱԿԱՎԱՆԳ, ա. Նուրբ՝ ախորժելի արտաբերութիւն ունեցող, քաղցր ձայնով։ (Կղնկտ., 228-29)։
ԲԱՐԱՄԲՈՒՆՔ, գ. յոգն. Վանդակի ձողերը։
ԲԱՐԱՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեբեր տարի լինելը, տարուայ պտղաբերութիւն։
ԲԱՐԱՇԽ, ա. Խիստ, բիրտ (բնաւորութեան մասին)։
ԲԱՐԱՊԱՆ, ԲԱՐԱՊԵՏ, ի, աց, գ. Դռան պահապան, դռնապան։
ԲԱՐԱՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Անշունչ առարկաներին շնչաւորի յատկութիւններով օժտելը, դիմառնութիւն, անձնաւորում։ 2. լայնաբար՝ Այլաբանութիւն։
ԲԱՐԱՏԵԱՑ, տե՛ս ԲԱՐԵԱՏԵԱՑ։
ԲԱՐԱՑՈՒՑԱԿԱՆ, ա. Բարքը՝ բնաւորութիւնը ցոյց տուող։
ԲԱՐԱՒՈՐ, ի, աց, գ. Տան դռան շրջանակի վերեւի սեմը, շեմքի վերին մասը, վերնասեմ։
ԲԱՐԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարք, բնաւորութիւն, սովորութիւն։
ԲԱՐԲԱՆՋ, ԲԱՐԲԱՋ, գ. Վայրիվերոյ՝ ափեղցփեղ՝ անիմաստ՝ փուչ խօսք, յիմարաբանութիւն, ցնդաբանութիւն, շաղակրատութիւն, դատարկաբանութիւն, առասպել։
ԲԱՐԲԱՋ, գ. Վայրիվերոյ՝ ափեղցփեղ՝ անիմաստ՝ փուչ խօսք, յիմարաբանութիւն, ցնդաբանութիւն, շաղակրատութիւն, դատարկաբանութիւն, առասպել։
ԲԱՐԲԱՆՋԱՆՔ, ԲԱՐԲԱՋԱՆՔ, գ. Վայրիվերոյ՝ ափեղցփեղ՝ անիմաստ՝ փուչ խօսք, յիմարաբանութիւն, ցնդաբանութիւն, շաղակրատութիւն, դատարկաբանութիւն, առասպել։
ԲԱՐԲԱՆՋԵԼ, ԲԱՐԲԱՋԵԼ, եցի, ն. չ. Վայրիվերոյ՝ ափեղցփեղ՝ անիմաստ բաներ խօսել, յիմարաբար դուրս տալ, շաղակրատել, դատարկախօսել, ցնդաբանել։
ԲԱՐԲԱՆՋՈՒՄՆ, ԲԱՐԲԱՋՈՒՄՆ, ջման, գ. Բարբաջելը, բարբաջանք, բարբաջ։
ԲԱՐԲԱՌ, ոյ, ոց, գ. 1. Մարդկային ձայն, խօսք։ 2. Ընդհանրապէս՝ ձայն, հնչիւն, գոչիւն, աղաղակ։ 3. Որեւէ ազգի լեզու։
ԲԱՐԲԱՌԱԿԻՑ, ա. 1. Իրար նման խօսող, փխբ. համախոհ, համամիտ, կողմնակից։ 2. (լեզուաբ.) Ձայնորդ։
ԲԱՐԲԱՌԱԿՈԾԵԼ, եցի, ն. Բախելով ձայն տալ, ազդել։
ԲԱՐԲԱՌԱԿՑԵԼ, (իմ), տե՛ս ՁԱՅՆԱԿՑԵԼ (իմ)։
ԲԱՐԲԱՌԵԼ, եցի եւ եցայ, ն. չ. 1. Խօսել, ասել մի բան։ 2. Կանչել, ձայն տալ, ձայնել, բարձր գոչել։ 3. Գովերգել, երգել։
ԲԱՐԲԱՌԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բարբառել՝ խօսել տալ, խօսեցնել։
ԲԱՐԲԱՌՈՒՄՆ, ռման, գ. Բարբառելը, խօսելը։
ԲԱՐԲԱՐԱՆՔ, գ. Վարանք, տատանում, տատամսելը։
ԲԱՐԲԱՐԵԼ, եցի կամ եցայ, չ. Ժամանակ չունենալ, ձեռնհաս չլինել (մի բան անելու), վարանել, տատանուել, տատամսել։
ԲԱՐԲԱՐԻԱՆՈՍ, (յուն.), ա. (կրօն.) Բորբորիտոն աղանդին վերաբերող, փխբ. աղտեղի, գարշ, պիղծ։
ԲԱՐԲԱՐԻԿ, ԲԱՐԲԱՐԻԿՈՆ, տե՛ս ԲԱՐԲԱՐՈՍԱԿԱՆ։
ԲԱՐԲԱՐՈՍ, (յուն.), ի, աց, 1. ա. գ. Այլազգի, օտարազգի, քաղաքակրթութեան ստորին աստիճանի վրայ գտնուող ազգ՝ ժողովուրդ։ 2. ա. Բարբարոսական, վայրենաբարոյ, խուժադուժ, անկիրթ, վայրենի։
ԲԱՐԲԱՐՈՍԱԿԱՆ, ԲԱՐԲԱՐՈՍԻԿ, ա. Բարբարոսին յատուկ։
ԲԱՐԳԱՒԱՃ, ի, ից, ա. 1. Պերճ, պանծալի, անուանի, փառաւոր, մեծանուն, վսեմ։ 2. Զուարթ, ծաղկած, ուռճացած, շքեղ։
ԲԱՐԳԱՒԱՃԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. 1. Աւելի բարգաւաճ։ 2. Ծաղկահասակ։
ԲԱՐԳԱՒԱՃԱԿԱՆ, տե՛ս ԲԱՐԳԱՒԱՃ։
ԲԱՐԳԱՒԱՃԱՆԱԼ, ացայ, տե՛ս ԲԱՐԳԱՒԱՃԵԼ (իմ)։
ԲԱՐԳԱՒԱՃԱՆՔ, նաց, գ. Պերճութիւն, փառաւորութիւն, մեծանունութիւն, պատիւ, շուք։
ԲԱՐԳԱՒԱՃԱՊԷՍ, մ. Փառաւորապէս, առօք-փառօք։
ԲԱՐԳԱՒԱՃԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Բարգաւաճ լինել, փառաւորուել, մեծարուել։ 2. Աճել, ծաղկել, զուարթանալ։
ԲԱՐԳԱՒԱՃՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐԳԱՒԱՃԱՆՔ։
ԲԱՐԴ1, ի, ից, գ. Չորացրած խոտի դէզ, շեղջ։
ԲԱՐԴ2, ա. (քեր.) Երկու արմատներից (բառերից) բաղկացած՝ կազմուած (բառ)։
ԲԱՐԴԱԾ, ա. Բարդ, բաղադրուած, բաղադրեալ։
ԲԱՐԴԱԾՔ, գ. Շեղջ, կոյտ, դէզ։
ԲԱՐԴԵԼ, եցի, ն. 1. Իրար վրայ դնել՝ կուտակել, կուտակելով շեղջ կազմել՝ սարքել, դիզել, կիտել։ 2. Առանձին մասերից մի ամբողջութիւն կազմել, բաղադրել։ 3. Բազմապատկել։ 4. փխբ. Դնել, վերագրել։
ԲԱՐԴՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՐԴՈՒՄՆ, գ. Բարդելը, բարդուելը, կուտակելը, կուտակուելը։
ԲԱՐԵԱԳՈՐԾ, տե՛ս ԲԱՐԵԳՈՐԾ։
ԲԱՐԵԱԽՈՐԺ, ա. Բարին ախորժող՝ սիրող, բարեսէր։
ԲԱՐԵԱՍԱՑ, ա. Բարին ասող, բարի խօսող, բարեխօս, միջնորդ։
ԲԱՐԵԱՏԵԱՑ, ա. Բարին ատող, չարասէր, չարակամ։
ԲԱՐԵԱՑԱՊԱՐՏ, ի, ից, ա. Բարեգործ, բարերար, երախտիք ունեցող, երախտաւոր։
ԲԱՐԵԱՒ, մ. 1. Բարով, ուրախութեամբ, հաճոյքով։ 2. Առանց փորձանքի, յաջողութեամբ։
ԲԱՐԵԲԱԽՏ, ի, ից, ա. 1. Բարի բախտ ունեցող, բախտաւոր, երջանիկ, բարեբաստիկ, յաջողակ։ 2. մ. Բարեբախտ կերպով։
ԲԱՐԵԲԱԽՏԱԲԱՐ, մ. Բարեբախտ կերպով, յաջողութեամբ։
ԲԱՐԵԲԱԽՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարեբախտ՝ յաջողակ։
ԲԱՐԵԲԱԽՏԱՆԱԼ, ացայ, տե՛ս ԲԱՐԵԲԱԽՏԵԼ (իմ)։
ԲԱՐԵԲԱԽՏԱՊԷՍ, տե՛ս ԲԱՐԵԲԱԽՏԱԲԱՐ։
ԲԱՐԵԲԱԽՏԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Բարեբախտ դառնալ՝ լինել, երջանկանալ, յաջողութիւն գտնել, բախտը բերել։
ԲԱՐԵԲԱԽՏԻԿ, տե՛ս ԲԱՐԵԲԱԽՏ։
ԲԱՐԵԲԱԽՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեբախտ լինելը, երջանկութիւն, յաջողութիւն, բարեկեցութիւն, բարօրութիւն։
ԲԱՐԵԲԱՂԴ, տե՛ս ԲԱՐԵԲԱԽՏ։
ԲԱՐԵԲԱՆ, ա. Գովասանական, օրհներգական։
ԲԱՐԵԲԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարեբան։
ԲԱՐԵԲԱՆԱԿԱՆ, ա. Օրհներգական, գովասանական, բարեբանութեան արժանի։
ԲԱՐԵԲԱՆԱԿԻՑ, ա. Միասին բարեբանող, բարեբանութեան մասնակից։
ԲԱՐԵԲԱՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Աստծուն միասին օրհնելը։
ԲԱՐԵԲԱՆԱՊԷՍ, մ. Բարեբանելով, օրհնելով. արժանապէս, արժանաւոր խօսքով։
ԲԱՐԵԲԱՆԵԼ, եցի, ն. 1. Բարին՝ լաւը ասել, գովել, օրհնել։ 2. Յատկապէս՝ աստծուն փառաբանել՝ օրհնել, օրհնաբանել, գոհաբանել։
ԲԱՐԵԲԱՆԻՉ, ԲԱՐԵԲԱՆՈՂ, ա. Որ բարեբանում է՝ օրհնում է՝ գովում է։
ԲԱՐԵԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՐԵԲԱՆՈՒՄՆ, գ. 1. Բարեբանելը, բարեբանական խօսք։ 2. Օրհնութիւն, օրհնաբանութիւն, գովաբանութիւն, փառաբանութիւն։
ԲԱՐԵԲԱՇԽ, ա. Բարւոք բաշխուած։
ԲԱՐԵԲԱՇԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարիք բաշխելը, առատաբաշխութիւն, առատաձեռնութիւն։
ԲԱՐԵԲԱՍՏ, նոյնն է՝ ԲԱՐԵԲԱԽՏ։
ԲԱՐԵԲԱՍՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարեբաստ՝ յաջողակ։
ԲԱՐԵԲԱՍՏԱՆԱԼ, տե՛ս ԲԱՐԵԲԱՍՏԵԼ (իմ)։
ԲԱՐԵԲԱՍՏԱՊԷՍ, տե՛ս ԲԱՐԵԲԱԽՏԱԲԱՐ։
ԲԱՐԵԲԱՍՏԵԼ, (իմ), տե՛ս ԲԱՐԵԲԱԽՏԵԼ (իմ)։
ԲԱՐԵԲԱՍՏԻԿ, տե՛ս ԲԱՐԵԲԱԽՏ։
ԲԱՐԵԲԱՍՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐԵԲԱԽՏՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԵԲԱՐՈՅ, ի, ից, ա. 1. Բարի՝ լաւ վարք ու բարք ունեցող, քաղցրաբարոյ, բարեսիրտ, բարեսէր, մարդասէր։ 2. Մարդասիրական, բարի։
ԲԱՐԵԲԱՐՈՅԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարեբարոյ՝ բարեսիրտ։
ԲԱՐԵԲԱՐՈՅՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՐԵԲԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեբարոյ՝ քաղցրաբարոյ լինելը, բարի վարք ու բարք ունենալը։
ԲԱՐԵԲԱՐՒՈՅ, ԲԱՐԵԲԱՐՔ, տե՛ս ԲԱՐԵԲԱՐՈՅ։
ԲԱՐԵԲԵՐ, ա. Լաւ բերք բերող՝ տուող, պտղաբեր, բերրի։
ԲԱՐԵԲԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեբեր՝ արգասաւոր լինելը, արգասաւորութիւն։
ԲԱՐԵԲՈՂԲՈՋ, ա. Լաւ բողբոջած՝ բողբոջներ արձակած։
ԲԱՐԵԲՈՅՍ, ա. Լաւ՝ ընտիր բոյս բուսցնող, լաւ բուսցնող։
ԲԱՐԵԲՈՒՂԽ, ա. Բարիք բխեցնող՝ բերող։
ԲԱՐԵԲՈՒՆ, ա. Բարի բնաւորութիւն ունեցող։
ԲԱՐԵԳԵՂ, ա. Շատ գեղեցիկ, վայելչագեղ, չքնաղ։
ԲԱՐԵԳԵՂԵՑԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեգեղ՝ վայելչագեղ լինելը, չքնաղութիւն։
ԲԱՐԵԳԹԱՑԵԱԼ, ա. մ. Բարեգթութիւն ցոյց տուող, մարդասիրաբար։
ԲԱՐԵԳԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեգութ լինելը, գթածութիւն, ողորմածութիւն։
ԲԱՐԵԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, (բարուց.), գ. (յունական ոճով) Բնախօսութիւն, ֆիզիոլոգիա։
ԲԱՐԵԳՆԱՑ, ի, ից, ա. Լաւ ընթացք՝ հոսանք ունեցող, լաւ՝ խաղաղ հոսող՝ գնացող, արագընթաց, արագահոս (գետ)։
ԲԱՐԵԳՈՅԱԿ, ա. Իբրեւ բարի գոյացած, բնականից բարի ստեղծուած։
ԲԱՐԵԳՈՅՆ1, ա. Աւելի լաւ, լաւագոյն, բարւոք։
ԲԱՐԵԳՈՅՆ2, ա. 1. Լաւ գոյն ունեցող, գոյնը լաւ։ 2. Լաւ եղանակ (երաժշտական) ունեցող, լաւ՝ դուրեկան եղանակով։
ԲԱՐԵԳՈՎԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Շատ գովելի լինել, գովութեան արժանանալ, օրհնուել։
ԲԱՐԵԳՈՎԵԼԻ, ա. Շատ գովելի, բարի եւ գովելի։
ԲԱՐԵԳՈՐԾ, ի, աց, ա. 1. Բարի գործ կատարող, բարիք գործող, որի գործածը բարի է։ 2. Մէկին բարիք՝ լաւութիւն անող, բարերար, երախտագործ, մարդասէր։
ԲԱՐԵԳՈՐԾԱԿ, տե՛ս ԲԱՐԵԳՈՐԾ։
ԲԱՐԵԳՈՐԾԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Բարեգործութեանը կամ բարերարին յատուկ՝ վերաբերող, բարերարական։
ԲԱՐԵԳՈՐԾԱԿԱՆԵԼ, տե՛ս ԲԱՐԵԳՈՐԾԵԼ։
ԲԱՐԵԳՈՐԾԱՊԷՍ, մ. Իբրեւ բարեգործ կամ բարերար, մարդասիրաբար։
ԲԱՐԵԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. չ. 1. Բարի գործ՝ լաւ բան անել։ 2. Լաւութիւն՝ բարերարութիւն՝ բարեգործութիւն անել, բարերարել։ 3. (յունական ոճով) Բարեբախտ լինել, երջանկանալ, բախտաւորուել։
ԲԱՐԵԳՈՐԾԻՉ, ա. Բարերար, երջանկացնող։
ԲԱՐԵԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարի գործ անելը, բարին գործելը։ 2. Հանրօգուտ՝ մարդասիրական գործ։ 3. Բարեկարգութիւն։ 4. Բարերարութիւն։ 5. Բարեկեցութիւն, բարօրութիւն, յաջողութիւն։
ԲԱՐԵԳՈՐՈՎԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Շատ գորովել, գութ ունենալ, գթասէր լինել։
ԲԱՐԵԳՈՐՈՎՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեգորով՝ բարեգութ լինելը, բարեգթութիւն։
ԲԱՐԵԳՈՒԹ, ա. Շատ գթած, գթասիրտ, գթառատ, քաղցրագութ։
ԲԱՐԵԴԷՄ, ա. Բարի՝ գեղեցիկ դէմք ունեցող, գեղեցիկ տեսքով, վայելուչ դէմքով, գեղատես։
ԲԱՐԵԴԻՊՈՒԹԻՒՆ, գ. Դէպքի յաջող բերմունք, յաջողութիւն, բարեբախտութիւն։
ԲԱՐԵԴԻՐ, ա. 1. Լաւ դիրք ունեցող, դիրքը լաւ։ 2. Հաստատուն։
ԲԱՐԵԴՐՈՒԺ, ա. Բարիքը դրժող, երախտամոռ, ապերախտ։
ԲԱՐԵԶԱՐԴ, ա. Լաւ զարդարուած, զարդարուն, վայելուչ, բարեկարգ, պատշաճաւոր։
ԲԱՐԵԶԱՐԴԱԲԱՐ, մ. Բարեզարդ՝ վայելուչ կերպով, վայելչաբար։
ԲԱՐԵԶԱՐԴԵԼ, եցի, ն. Վայելուչ՝ պատշաճ տեսք տալ, վայելչացնել, զարդարել։
ԲԱՐԵԶԱՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեզարդ լինելը, վայելչութիւն, պայծառութիւն, բարեկարգութիւն. համեստութիւն։
ԲԱՐԵԶԱՐՄ, ա. Լաւ զարմից՝ տոհմից սերուած, ազնուազարմ, քաջատոհմիկ։
ԲԱՐԵԶԱՒԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Լաւ զաւակներ ունենալը։
ԲԱՐԵԶԳԵԱՑ, ԲԱՐԵԶԳԵՍՏ, ա. Բարին՝ լաւը իբրեւ զգեստ ունեցող, բարեզարդ, բարեկարգ, բարեվայելուչ։
ԲԱՐԵԶԵԿՈՅՑ, ա. Բարի՝ լաւ բան ազդարարող, ուրախ լուր տուող։
ԲԱՐԵԶՈՒԱՐԹ, ա. Շատ զուարթ, զուարթագին, զուարթատես։
ԲԱՐԵԶՈՒԱՐՃ, ա. Զուարճալի, բերկրալի։
ԲԱՐԵԸՆԿԱԼ, ա. Լաւ՝ սիրով ընդունող, հեշտութեամբ՝ ախորժելով լսող, յօժարամիտ։
ԲԱՐԵԺԱՄ, ա. Յարմար ժամանակին, նպատակայարմար, բարեպատեհ, յարմարաւոր։
ԲԱՐԵԺԱՄԱՆԱԿ, տե՛ս ԲԱՐԷԺԱՄԱՆԱԿ։
ԲԱՐԵԺԱՄԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ազատ միջոց՝ ժամանակ։
ԲԱՐԵԺԱՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Ժամանակի տեղին լինելը՝ դիպուկութիւն, յարմար՝ դիպուկ ժամանակ, բարեյարմարութիւն։
ԲԱՐԵԺՄԻՏ, կամ ԲԱՐԵԺՊԻՏ, ա. Քաղցր՝ բարի ժպիտ ունեցող։
ԲԱՐԵԺՈՂՈՎ, ա. Լաւ ժողովուած, կամ հեշտ ժողովուող՝ հաւաքելի։
ԲԱՐԵԼԱՒ, ա. Շատ լաւ, բարւոք։
ԲԱՐԵԼԱՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարելաւ՝ ընտիր լինելը։
ԲԱՐԵԼԻՆԵԼՈՒԹԻՒՆՔ, գ. յոգն. Բարւոք ստեղծուած իրեր. բարի արարածներ։
ԲԱՐԵԼԻՑ, ա. Բարիքներով լի՝ լցուած, առատ, ճոխ։
ԲԱՐԵԼՈՒԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Բոլորովին ազատ եւ արձակ լինելը, կատարեալ՝ լրիւ ազատութիւն։
ԲԱՐԵԼՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարիքների լիութիւն, բարիքներով լի լինելը, ճոխութիւն։
ԲԱՐԵԽԱՌՆ, ռին, ա. 1. Չափաւոր, մեղմ։ 2. Ոչ տաք եւ ոչ սառն, գաղջ, գոլ։
ԲԱՐԵԽԱՌՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարեխառն։
ԲԱՐԵԽԱՌՆԱԿԱՆ, տե՛ս ԲԱՐԵԽԱՌՆ։
ԲԱՐԵԽԱՌՆԵԼ, եցի, ն. Բարեխառն դարձնել։
ԲԱՐԵԽԱՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարեխառն լինելը։ 2. Բարեխառն ջերմութիւն։ 3. Չափաւորութիւն։
ԲԱՐԵԽՆԱՄ, ա. Լաւ խնամք տանող՝ խնամող, բարեգութ։
ԲԱՐԵԽՆԱՄԱԲԱՐ, ԲԱՐԵԽՆԱՄԱՊԷՍ, մ. Բարեխնամ կերպով, բարեխնամօրէն։
ԲԱՐԵԽՆԱՄԵԼ, եցի, ն. չ. Լաւ խնամել, գթութեամբ հոգալ, գթալ։
ԲԱՐԵԽՆԱՄՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարեխնամ լինելը, բարեգթութիւն։ 2. (կրօն.) Նախախնամութիւն։
ԲԱՐԵԽՆԴԻՐ, դրի, րաց, ա. Բարին փնտրող, բարի բանին՝ բարեգործութեանը հետամուտ։ Որոց բարեխընդրացն բարութեան ուրախութիւն պատրաստեցին (Ագ., 252)։
ԲԱՐԵԽՈՀ, ի, ից, ա. 1. Լաւ խորհող՝ մտածող, քաջախոհ, խոհական, ողջամիտ, խելացի, խոհեմ։ 2. Բարին մտածող, բարեմիտ, բարեսիրտ։
ԲԱՐԵԽՈՀՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐԵԽՈՐՀՐԴՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԵԽՈՐՀ, տե՛ս ԲԱՐԵԽՈՀ։
ԲԱՐԵԽՈՐՀԵԼ, (իմ), եցայ, ն. չ. Բարին խորհել՝ մտածել, բարին կամենալ։
ԲԱՐԵԽՈՐՀՈՂ, ի, աց, տե՛ս ԲԱՐԵԽՈՀ։
ԲԱՐԵԽՈՐՀՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐԵԽՈՐՀՐԴՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԵԽՈՐՀՈՒՐԴ, տե՛ս ԲԱՐԵԽՈՀ։
ԲԱՐԵԽՈՐՀՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարեխոհ լինելը, խոհականութիւն, ողջամտութիւն, խոհեմութիւն, զգօնութիւն։ 2. Բարեսիրութիւն։
ԲԱՐԵԽՐԱՏ, ի, ից կամ ուց, ա. 1. Բարին խրատող, բարի՝ լաւ խրատներ տուող։ 2. Լաւ խրատուած՝ կրթուած՝ դաստիարակուած։
ԲԱՐԵԽՐԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Լաւ խրատուած՝ կրթուած՝ դաստիարակուած լինելը, բարեկրթութիւն։
ԲԱՐԵԽՕՍ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Բարի՝ քաղցր խօսող, քաղցրախօս, քաղցրաբան։ 2. ա. գ. Հաշտարար, յորդորիչ, բարեխօսող, միջնորդ, մխիթարիչ։
ԲԱՐԵԽՕՍԱՆՔ, նաց, տե՛ս ԲԱՐԵԽՕՍՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԵԽՕՍԵԼ, եցի, ն. չ. Բարեխօսութիւն անել, բարեխօս լինել, միջնորդել մէկի համար, խնդրել։
ԲԱՐԵԽՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեխօս լինելը, բարեխօսելը, միջնորդութիւն, աղաչանք մէկի համար։
ԲԱՐԵԾԱՆՈՅՑ, ա. Բարին ծանուցանող՝ ազդարարող՝ հասկացնող, կամ լաւ ծանուցուած՝ ազդարարուած։
ԲԱՐԵԾՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Արգասաւորութիւն, պտղաբերութիւն։ 2. Բարետոհմութիւն, ազնուականութիւն, բարելաւութիւն։
ԲԱՐԵԿԱՄ, ի, աց, ա. գ. 1. Մէկին բարիք կամեցող, բարեացակամ։ 2. Սիրելի, սրտակից, մտերիմ։ 3. Մի բանի հետ կապուած, մի բանի ընտելացած, մի բանի հակում՝ սէր ունեցող։
ԲԱՐԵԿԱՄԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բարեկամ դառնալ՝ լինել, մտերիմ սիրով կապուել, դաշնակցել։
ԲԱՐԵԿԱՄԱՊԷՍ, մ. Իբրեւ բարեկամ, բարեկամաբար, մտերմաբար։
ԲԱՐԵԿԱՄԱՍԷՐ, ա. Բարեկամ սիրող։
ԲԱՐԵԿԱՄԵԼ1, եցի, ն. Բարեկամ դարձնել, բարեկամացնել։
ԲԱՐԵԿԱՄԵԼ2, (իմ), եցայ, տե՛ս ԲԱՐԵԿԱՄԱՆԱԼ։
ԲԱՐԵԿԱՄԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բարեկամ դարձնել, բարեկամացնել, հաշտեցնել։
ԲԱՐԵԿԱՄԻԿ, ա. Սիրելի՝ մտերիմ բարեկամ։
ԲԱՐԵԿԱՄՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարեկամ լինելը։ 2. Լաւ բարեկամական յարաբերութիւն։
ԲԱՐԵԿԱՄՈՒՀԻ, ա. գ. Կին բարեկամ կամ ծանօթ։
ԲԱՐԵԿԱՐԳ, ա. Լաւ կարգաւորուած, կարգի բերուած։
ԲԱՐԵԿԱՐԳԱՊԷՍ, մ. 1. Բարեկարգ կերպով, կարգ ու կանոնով, ըստ պատշաճի, վայելչապէս։ 2. ա. Բարեկարգ։
ԲԱՐԵԿԱՐԳԵԼ, եցի, ն. Բարեկարգ դարձնել, կարգի բերել, կարգաւորել։
ԲԱՐԵԿԱՐԳՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարեկարգ լինելը։ 2. Կարգ ու կանոն, լաւ կարգաւորութիւն։
ԲԱՐԵԿԵԱՑ, կեցի, ցաց, ա. Լաւ ապրող, մանաւանդ՝ անկարիք ու անհոգ ապրող՝ կեանք վարող, անկարօտ՝ մեղկ՝ ցոփ կեանքի սովոր, փափկակեաց, հեշտակեաց, փափկասուն։
ԲԱՐԵԿԵՆԴԱՆ, ի, գ. (եկեղց.) Մեծ պասին նախորդող շաբաթուայ տօն. բուն բարեկենդան։
ԲԱՐԵԿԵՆԴԱՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բարեկենդանի փոխել, բարեկենդան անել տալ։
ԲԱՐԵԿԵՆԴԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Լաւ՝ քաջառողջ կեանք։ 2. Բարեկեցիկ կեանք, բարեկեցութիւն, բարօրութիւն, յաջողութիւն, զուարթութիւն, ուրախութիւն։ 3. տե՛ս ԲԱՐԵԿԵՆԴԱՆ։
ԲԱՐԵԿԵՐՊ, ա. Լաւ՝ բարի կերպարանք ունեցող, լաւ՝ բարի երեւացող։
ԲԱՐԵԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐԵՁԵՒՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԵԿԵՑԻԿ, տե՛ս ԲԱՐԵԿԵԱՑ։
ԲԱՐԵԿԵՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեկեցիկ՝ անկարօտ՝ ապահով կեանք, բարօրութիւն. յղփութիւն։
ԲԱՐԵԿԻՐ, ա. 1. Բարեկեցիկ։ 2. Ուրախ եւ զուարթ, բերկրամիտ։ 3. Բարեացակամ, բարեմիտ, բարեբարոյ, հաւատարիմ։
ԲԱՐԵԿԻՐԹ, ա. Բարեկրթութիւն արտայայտող՝ պարունակող, լաւ մշակուած։
ԲԱՐԵԿՇԻՌ, ա. Լաւ կշռող, հաւասար՝ արդար կշռող։
ԲԱՐԵԿՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Բարեկեցիկ՝ լաւ դրութեան մէջ լինել, առողջ լինել։
ԲԱՐԵԿՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեկիր լինելը, լաւ՝ բարւոք վիճակ ունենալը, բարեկեցութիւն։
ԲԱՐԵԿՐՕՆ, ի, ից, ա. Լաւ վարքի տէր, բարեպաշտ, առաքինի։
ԲԱՐԵՀԱՃԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Բարեհաճ՝ բարեացակամ լինել, կամենալ։ 2. Հաճոյանալ, հաճելի դառնալ՝ լինել։
ԲԱՐԵՀԱՃՈՅ, ա. Շատ հաճելի, հաճոյական, գովելի։
ԲԱՐԵՀԱՃՈՅԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բարեհաճոյ դառնալ, շատ հաճելի լինել։
ԲԱՐԵՀԱՃՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեհաճոյ լինելը։
ԲԱՐԵՀԱՄ, ի, աց, ա. Ախորժելի համ ունեցող, քաղցրահամ, համով (ջրի մասին)։
ԲԱՐԵՀԱՄԲԱՒ, ա. 1. Լաւ համբաւ ունեցող, բարի անուան տէր, բարեհռչակ, անուանի։ 2. Բարին համբաւող՝ հռչակող՝ գովող։
ԲԱՐԵՀԱՄԲԱՒԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարեհամբաւ, առաւել հռչակուած։
ԲԱՐԵՀԱՄԲԱՒԵԼ, եցի, ն. 1. Բարին համբաւել, բարի համբաւը տարածել, հռչակել, ներբողել, գովել։ 2. Օրհնել։
ԲԱՐԵՀԱՄԲԱՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեհամբաւ՝ բարեհռչակ լինելը, բարի անուն ունենալը, բարի համբաւ, գովութիւն, գովեստ։
ԲԱՐԵՀԱՄԲՈՅՐ, ա. Հաճելի, դուրեկան, մեղմ։
ԲԱՐԵՀԱՅԵԱՑ, տե՛ս ՔԱՂՑՐԱՀԱՅԵԱՑ։
ԲԱՐԵՀԱՅՑ, ա. Բարին՝ լաւ բան հայցող՝ խնդրող։
ԲԱՐԵՀԱՆԴԷՊ, ա. Յարմար հանդիպած՝ պատահած, բարեպատեհ, տեղին։
ԲԱՐԵՀԱՆԴԷՍ, ա. Շատ գովելի՝ առաքինի։
ԲԱՐԵՀԱՆՃԱՐ, ա. Մեծ հանճարով՝ ճարտարութեամբ կատարուած։
ԲԱՐԵՀԱՇՏՈՂ, ա. Բարի եւ հաշտ, ներողամիտ։
ԲԱՐԵՀԱՍԱԿ, ա. Վայելուչ հասակով, վայելչակազմ։
ԲԱՐԵՀԱՍԱԿԱՉԱՓ, ա. Վայելուչ հասակով, վայելչակազմ։
ԲԱՐԵՀԱՍՏԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Ապահով եւ հաստատուն լինելը, հաստատունութիւն, ամրութիւն։
ԲԱՐԵՀԱՏՈՅՑ, ա. Բարին հատուցող, բարիք տուող. բարերար։
ԲԱՐԵՀԱՒ, ա. Լաւ սկիզբ ունեցող, լաւ սկսուած, բարեյաջող, բարեբախտ։
ԲԱՐԵՀԱՒԱՆ, ի, ից, ա. Շուտ հաւանող՝ համաձայնող, հեշտութեամբ յարմարուող՝ հաւանութիւն տուող, դիւրահաւան, անսացող, հլու։
ԲԱՐԵՀԱՒԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեհաւան՝ անսացող լինելը, յարմարուելու յատկութիւն, հլութիւն։
ԲԱՐԵՀԵԶ, ա. Բարի եւ հեզ, հեզաբարոյ։
ԲԱՐԵՀՆԱՐ, ա. Հնարագէտ, ճարտար։
ԲԱՐԵՀՆՉԱԿ, ա. Լաւ հնչող, բարեհընչիւն, ներդաշնակ։
ԲԱՐԵՀՈԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեհոգի՝ բարեսիրտ լինելը։
ԲԱՐԵՀՌՉԱԿԱՊԷՍ, մ. Բարեհռչակ կերպով, լաւ հռչակելով, բարեհամբաւելով։
ԲԱՐԵՀՌՉԱԿԵԼ, տե՛ս ԲԱՐԵՀԱՄԲԱՒԵԼ։
ԲԱՐԵՀՌՉԱԿՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐԵՀԱՄԲԱՒՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԵՀՐԱՄԱՆ, ա. Լաւ կամ բարին հրամայող, բարի հրաման տուող։
ԲԱՐԵՀՐԱՒԷՐ, ա. Դէպի բարին հրաւիրող՝ յորդորող, բարեյորդոր։
ԲԱՐԵՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ՔԱՂՑՐԱՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԵՁԵՒ, ա. Լաւ ձեւ՝ տեսք՝ կերպարանք ունեցող, բարետես, վայելուչ, պարկեշտ, համեստ։
ԲԱՐԵՁԵՒԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի բարեձեւ, վայելչագոյն։
ԲԱՐԵՁԵՒԱԶԱՐԴԵԱԼ, ա. Բարեձեւ կերպով՝ վայելչապէս զարդարուած։
ԲԱՐԵՁԵՒԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Բարեձեւ դառնալ, վայելչանալ, զգաստանալ, պարկեշտանալ։ 2. Բարեկարգուել։
ԲԱՐԵՁԵՒՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարեձեւ՝ վայելուչ լինելը, վայելչութիւն, գեղեցկութիւն։ 2. Բարեկարգութիւն, բարեզարդութիւն։ 3. Պարկեշտութիւն։ 4. Արտաքուստ բարի ձեւանալը, կեղծաւորութիւն։
ԲԱՐԵՁԻՐ, տե՛ս ԱՌԱՏԱՁԻՐ։
ԲԱՐԵՄԱՆԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ երեխաներ ունենալը, բազմազաւակ լինելը, բազմազաւակութիւն։
ԲԱՐԵՄԱՍՆ, սին, ա. 1. Լաւ վիճակ ունեցող, բարեվիճակ։ 2. գ. Լաւ վիճակ՝ դրութիւն։
ԲԱՐԵՄԱՍՆԱԲԱՐ, մ. Բարեմասն կերպով, առատապէս։
ԲԱՐԵՄԱՍՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարեմասն լինելը, լաւ վիճակ ունենալը, բախտաւորութիւն, երջանկութիւն, շնորհք, փառք։ 2. Լաւ յատկութիւն, արժանաւորութիւն, չափակցութիւն, բարեձեւութիւն։
ԲԱՐԵՄԱՏՈՅՑ, ա. Բարիք բերող՝ տուող։
ԲԱՐԵՄԱՐԴԻԿ, ա. Երեսպաշտ, շողոքորթ, կեղծաւոր, լաւամարդ, մարդահաճ։
ԲԱՐԵՄԱՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Երեսպաշտութիւն, կեղծաւորութիւն, շողոքորթութիւն, մարդահաճութիւն։
ԲԱՐԵՄԱՐՏ, տե՛ս ՔԱՋԱՄԱՐՏԻԿ։
ԲԱՐԵՄԱՔՈՒՐ, ա. Շատ մաքուր։
ԲԱՐԵՄԻՏ, մտի, տաց, ա. 1. Միտքը բարի, բարեսիրտ, բարեացակամ։ 2. Բարի, միամիտ, աննենգ, անխարդախ, պարզ։ 3. մ. Անվնաս, անմեղ։
ԲԱՐԵՄՈՅՆ, ա. Լաւ՝ բարի բնաւորութեան տէր, ուրախ ու զուարթ, կայտառ։
ԲԱՐԵՄՈՌԱՑ, ա. Բարիքը մոռացող, երախտամոռ։
ԲԱՐԵՄՏԱԲԱՐ, մ. Բարեմիտ կերպով, բարեմտօրէն, անկեղծօրէն, հաւատարմօրէն, սիրով։
ԲԱՐԵՄՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարեմիտ, յօժարամիտ, յօժար սրտով։
ԲԱՐԵՄՏԵԼ, եցի, չ. Բարեմիտ լինել, յօժարութեամբ հնազանդուել, հանգիստ սրտով համբերել։
ԲԱՐԵՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարեմիտ՝ բարեհոգի լինելը, բարեհոգութիւն, բարեսրտութիւն։ 2. Միամտութիւն, անկեղծութիւն, պարզութիւն, անչարութիւն, անխարդախութիւն։ 3. Զուարթութիւն, լաւ տրամադրութիւն։
ԲԱՐԵՅԱՂԹ, ԲԱՐԵՅԱՂԹՈՂ, ա. Լաւ յաղթութիւն տարած, քաջայաղթ, յաղթող։
ԲԱՐԵՅԱՂԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Լաւ՝ պանծալի՝ փառաւոր յաղթութիւն, քաջայաղթութիւն։
ԲԱՐԵՅԱՅՏ, տե՛ս ՔԱՋԱՅԱՅՏ։
ԲԱՐԵՅԱՐՄԱՐ, ա. Լաւ յարմարած, շատ յարմար, վայելուչ։
ԲԱՐԵՅԵՂԱՆԱԿ, ա. Լաւ՝ գեղեցիկ եղանակ ունեցող (երաժշտութիւն)։
ԲԱՐԵՅՈՅՍ, ա. Լաւ յոյս՝ բարի ակնկալութիւն ունեցող, վստահ։
ԲԱՐԵՅՈՒՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեյոյս լինելը, յոյս ունենալը, հաստատ յոյս։
ԲԱՐԵՅՕԴ, ա. Լաւ կազմուած, բարեձեւ։
ԲԱՐԵՅՕԺԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարի կամք, պատրաստակամութիւն։
ԲԱՐԵՆԱԽԱՆՁ, ա. 1. Բարի բանին նախանձող, նախանձոտ։ 2. Բարի նախանձ ունեցող, դէպի բարին ձգտող։
ԲԱՐԵՆԱԼ, տե՛ս ԲԱՐԻԱՆԱԼ։
ԲԱՐԵՆՇԱՆ, ի, ից, ա. 1. Բարի նշան պարունակող, բարեգուշակ։ 2. Բախտաւոր, նշանաւոր, հռչակաւոր։ 3. Վայելուչ, պայծառ։
ԲԱՐԵՆՇԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարենշան, շատ նշանաւոր։
ԲԱՐԵՆՇՄԱՐ, ա. Բարի նշան կրող, բարետես, բարեվայելուչ։
ԲԱՐԵՇԱՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ շահաւէտութիւն՝ օգտակարութիւն։
ԲԱՐԵՇԱՉԻՒՆ, ա. Լաւ՝ ախորժելի շաչիւն հանող (ջուր)։
ԲԱՐԵՇԱՒԻՂ, ա. Ուղիղ ճանապարհով գնացող կամ առաջնորդող։
ԲԱՐԵՇԷՆ, ա. Շէն, բարեկարգ, բարելից։
ԲԱՐԵՇՆՈՐՀ, ի, ից, ա. 1. Շնորհալի, շնորհազարդ, շէնք ու շնորհք ունեցող։ 2. Բարիք շնորհող՝ պատճառող։
ԲԱՐԵՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Շնորհակալութիւն բարիքի համար, գոհութիւն։
ԲԱՐԵՇՆՈՐՀԱՊԷՍ, մ. Բարեշնորհ կերպով, շնորհակալ լինելով, գոհութեամբ։
ԲԱՐԵՇՆՈՐՀՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Շնորհք։ 2. Շնորհալի լինելը։ 3. Շնորհակալութիւն։ 4. (եկեղց.) Սուրբ հաղորդութեան խորհուրդը։
ԲԱՐԵՇՆՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեշունչ լինելը, քաղցր՝ անուշ կերպով փչելը, կամ բարեխառն լինելը։
ԲԱՐԵՇՈՒՆՉ, ա. 1. Քաղցր՝ անուշ կերպով փչող, քաղցրաշունչ։ 2. նման. Քաղցր հնչող, քաղցրաբարբառ։
ԲԱՐԵՇՈՒՔ, տե՛ս ԲԱՐԵՁԵՒ։
ԲԱՐԵՇՔՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐԵՁԵՒՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԵՉԱՓՈՒԹԻՒՆ, գ. Չափակցութիւն, չափաւորութիւն, բարեձեւութիւն, վայելչութիւն։
ԲԱՐԵՊԱՇՏ, ի, ից կամ աց, ա. 1. Աստուածապաշտ, աստուածավախ, հաւատացեալ, առաքինի, արդար։ 2. Բարեպաշտական։
ԲԱՐԵՊԱՇՏԱԲԱՐ, մ. Բարեպաշտ կերպով, իբրեւ բարեպաշտ, բարեպաշտի նման։
ԲԱՐԵՊԱՇՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարեպաշտ։
ԲԱՐԵՊԱՇՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. (կրօն.) Բարեպաշտ դառնալ։
ԲԱՐԵՊԱՇՏԱՊԷՍ, տե՛ս ԲԱՐԵՊԱՇՏԱԲԱՐ։
ԲԱՐԵՊԱՇՏԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Բարեպաշտ լինել՝ դառնալ, բարեպաշտութեամբ ապրել։
ԲԱՐԵՊԱՇՏԻԿ, ա. 1. Բարեպաշտ, աստուածապաշտ։ 2. Բարեպաշտական։ 3. Սրբազան, աստուածային։
ԲԱՐԵՊԱՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարեպաշտ լինելը, աստուածապաշտութիւն, երկիւղածութիւն, առաքինութիւն։ 2. Մեծարանք, ծառայութիւն։ 3. (յունական ոճով) Յարգանք՝ պատկառանք՝ պարտուպատշաճ ծառայութիւն դէպի ծնողները եւ հայրենիքը։
ԲԱՐԵՊԱՇՏՈՒՀԻ, հւոյ, ա. Բարեպաշտ կին։
ԲԱՐԵՊԱՇՏՕՆ, տե՛ս ԲԱՐԵՊԱՇՏ (1)։
ԲԱՐԵՊԱՏԵՀ, ա. Շատ պատեհ՝ յարմար, խիստ պատշաճ, բարեյարմար, վայելչական։
ԲԱՐԵՊԱՏԻՒ ԼԻՆԵԼ, Մեծ պատուի արժանանալ, մեծարուել։
ԲԱՐԵՊԱՏՇԱՃԱՊԷՍ, մ. Բարեպատշաճ՝ բարեյարմար կերպով, վայելչապէս։
ԲԱՐԵՊԱՏՈՒԵԼ, եցի, ն. Լաւ պատուել, մեծարել, յարգանք մատուցել։
ԲԱՐԵՊԱՐԳԵՒ, ա. Բարիք պարգեւող, առատութեամբ պարգեւող, առատապարգեւ։
ԲԱՐԵՊԱՐԻՇՏ, տե՛ս ԲԱՐԵՊԱՇՏ։
ԲԱՐԵՊԱՐՏ, տե՛ս ԲԱՐԵԱՑԱՊԱՐՏ։
ԲԱՐԵՊԵՏԱԿԱՆ, ա. Բարեպետութեան յատուկ, աստուածային, աստուածպետական։
ԲԱՐԵՊԵՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարու կամ բարիքների պետը՝ սկիզբը լինելը (աստծու մասին)։
ԲԱՐԵՊՏՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեպտուղ լինելը, պտղաբերութիւն, արգասաւորութիւն։
ԲԱՐԵՊՏՈՒՂ, ա. Առատ պտղաբերող, արգասաւոր, բարեբեր։
ԲԱՐԵՍԱՂԱՐԹ, ա. Լաւ սաղարթով, սաղարթագեղ, տերեւազարդ։
ԲԱՐԵՍԱՑ, ա. Բարեխօս, միջնորդ։
ԲԱՐԵՍԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեսաց լինելը, բարեխօսութիւն, միջնորդութիւն։
ԲԱՐԵՍԵՐՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Սերմի լաւ լինելը, լաւ սերմ։
ԲԱՐԵՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. 1. Բարին՝ բարութիւնը սիրող, սիրտը բարի, արդարամիտ, մարդասէր։ 2. Բարեսիրական, մարդասիրական։
ԲԱՐԵՍԻՐԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ բարեսէր, բարեսէր կերպով։
ԲԱՐԵՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեսէր լինելը, մարդասիրութիւն։
ԲԱՐԵՍԿԶԲՆԱԿԱՆ, տե՛ս ԲԱՐԵՊԵՏԱԿԱՆ։
ԲԱՐԵՍՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Լաւ սնուելը կամ սնուցելը, լաւ սնունդ։
ԲԱՐԵՍՆՈՒՆԴ, ա. 1. Լաւ սնուցող, լաւ սնունդ պարունակող։ 2. Լաւ սնուած, փափկասուն։
ԲԱՐԵՍՏԵՂԾՈՂ, ա. Բարին ստեղծող (աստծու մասին)։
ԲԱՐԵՎԱՅԵԼՈՒՉ, ա. Շատ վայելուչ, բարեձեւ, պատուական։
ԲԱՐԵՎԱՅԵԼՉԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բարեվայելուչ լինել՝ դառնալ, բարեկարգուել, զարդարուել։
ԲԱՐԵՎԱՅԵԼՉԱՊԷՍ, մ. Բարեվայելուչ կերպով, վայելչապէս, արժանապէս։
ԲԱՐԵՎԱՅԵԼՉԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, պբ. Բարեվայելուչ դարձնել, զարդարել տալ։
ԲԱՐԵՎԱՅԵԼՉՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարեվայելուչ լինելը, բարեձեւութիւն, գեղեցկութիւն։ 2. Վայելք, բաւականութիւն, զբօսանք։
ԲԱՐԵՎԱՐ, ա. Իրեն կարգին պահող, բարեբարոյ։
ԲԱՐԵՎԻՃԱԿ, ա. Լաւ վիճակի մէջ գտնուող, բարեյարմար, բարեզարդ, բարեկարգ։
ԲԱՐԵՎՍՏԱՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Մեծ վստահութիւն, ապահովութիւն, համարձակութիւն։
ԲԱՐԵՏԱՒԻՂ, ա. Լաւ տաւիղով ներդաշնակուած, ներդաշնակ, քաղցրանուագ։
ԲԱՐԵՏԵՍԱԿ, ի, աց, ա. 1. Լաւ տեսք՝ արտաքին ունեցող, բարետես, բարեձեւ, վայելուչ, գեղեցիկ։ 2. Բարի հայեացք ունեցող, բարեհամբոյր, բարեսէր։
ԲԱՐԵՏԵՍԱԿԱՊԷՍ, ԲԱՐԵՏԵՍԱԿՈՒԹԵԱՄԲ, մ. Բարետես լինելով, բարեսիրաբար, մարդասիրաբար, լաւ աչքով նայելով։
ԲԱՐԵՏԵՍԻԼ, տե՛ս ԲԱՐԵՏԵՍԱԿ։
ԲԱՐԵՏԵՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարետես՝ բարետեսիլ լինելը, գեղեցկութիւն, վայելչութիւն։
ԲԱՐԵՏԷՐ, գ. Բարի՝ լաւ՝ պատուական տէր։
ԲԱՐԵՏԻՊ, ա. Լաւ՝ գեղեցիկ տիպի, բարետես, բարեձեւ, վայելուչ։
ԲԱՐԵՏՈՀՄ, ի, ից կամ աց, ա. Լաւ տոհմի սերունդ, ազնուատոհմ, ազնուազարմ, քաջատոհմիկ։
ԲԱՐԵՏՈՀՄԻԿ, ա. 1. տե՛ս ԲԱՐԵՏՈՀՄ։ 2. Բարեբեր։
ԲԱՐԵՏՈՀՄՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարետոհմ լինելը, քաջատոհմութիւն, ազնուականութիւն։ 2. (կրօն.) Համագոյ լինելը, համագոյութիւն։
ԲԱՐԵՏՈՒՈՂ, ողի, ղաց, ա. Բարիք տուող, բարիքների պատճառ։
ԲԱՐԵՏՈՒՐ, տրի, ից, ա. Բարիք տուող, բարիքների պատճառ։
ԲԱՐԵՏՐԱԿԱՆ, ա. Բարետուրին յատուկ, բարերարական։
ԲԱՐԵՏՐԱՊԷՍ, մ. Իբրեւ բարետուր, առատապէս տալով։
ԲԱՐԵՏՐՈՂ, տե՛ս ԲԱՐԵՏՈՒՐ։
ԲԱՐԵՏՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարիքի փոխարինութիւն, շնորհակալութիւն, տրիտուր, փոխհատուցում։
ԲԱՐԵՐԱՐ, ի, աց, ա. 1. Բարիք գործող, բարի՝ օգտակար գործեր կատարող։ 2. Մէկին բարիք՝ լաւութիւն անող, բարեգործ։ 3. Լաւ ազդեցութիւն ունեցող, շատ օգտակար։ 4. Բարերարական։
ԲԱՐԵՐԱՐԱԿԱՆ, ա. Բարերարին յատուկ՝ վերաբերող, մարդասիրական։
ԲԱՐԵՐԱՐԱՊԷՍ, մ. Իբրեւ բարերար, բարերարի պէս, մարդասիրաբար։
ԲԱՐԵՐԱՐԵԼ, եցի, ն. չ. Բարերարութիւն անել. բարերար լինել։
ԲԱՐԵՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարերար լինելը։ 2. Մարդասիրութիւն, սիրալիրութիւն, բարութիւն։ 3. Բարի գործ, լաւութիւն, բարեգործութիւն։
ԲԱՐԵՐՋԱՆԻԿ, նկի, կաց, ա. Շատ երջանիկ, բարեբախտ, երանելի։
ԲԱՐԵՐՋԱՆԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարերջանիկ լինելը, մեծ երջանկութիւն, բարեբախտութիւն։
ԲԱՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, պբ. Բարի դարձնել, բարիացնել, լաւացնել։
ԲԱՐԵԻՔ, տե՛ս ԲԱՐՒՈՔ։
ԲԱՐԵՓԱՌ, ի, աց, ա. 1. Շատ փառաւոր, մեծափառ, բարեհռչակ, պանծալի, երջանիկ, երանելի։ 2. (կրօն.) Ուղղափառ։
ԲԱՐԵՓԱՌԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարեփառ։
ԲԱՐԵՓԱՌԱՊԷՍ, մ. Բարեփառ՝ պանծալի կերպով, ողջամտաբար։
ԲԱՐԵՓԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարեփառ լինելը, փառք ու պարծանք, շքեղութիւն, բարեզարդութիւն. երջանկութիւն, բարեբախտութիւն։ 2 (կրօն.) Ուղղափառութիւն։
ԲԱՐԵՓԱՓԱԳ, ա. Բարիք փափագող, կամ շատ փափագող։
ԲԱՐԵՓՈՐՁ, ա. Լաւ փորձուած, փորձով յաջողակ ճանաչուած, լաւ։
ԲԱՐԵՓՈՐՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեփորձ լինելը, փորձով յաջողակ ճանաչուելը, լաւութիւն։
ԲԱՐԵՔ, տե՛ս ԲԱՐԵՔԻ։
ԲԱՐԵՔԱՇԿԱՊԷՍ, մ. Լաւ կարգով՝ օրէնքով։
ԲԱՐԵՔԵԼ, եցի, ն. Լաւ՝ բարւոք ձեւացնել՝ պաճուճել, պատրուակել։
ԲԱՐԵՔԻ, քւոյ, քւոց, ա. Բարւոք, բարի, լաւ, ընտիր, կոկիկ, վայելուչ։
ԲԱՐԵՔԻԿ, տե՛ս ԲԱՐԵՔԻ։
ԲԱՐԷԱԶԳԻ, տե՛ս ԲԱՐԻԱԶԳԻ։
ԲԱՐԷԴՐՈՒԱՏԵԼԻ, ա. Շատ դրուատելի, խիստ գովելի, բարեյիշատակ։
ԲԱՐԷԶԲՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Լաւ բանով զբաղուելը։
ԲԱՐԷԸՆԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարէընկալ լինելը, յօժարամտութիւն։
ԲԱՐԷԺԱՄԱՆԱԿ, ա. Բարեյարմար։
ԲԱՐԷԿԱՄԵՆԱԼ, տե՛ս ԲԱՐԵԿԱՄԱՆԱԼ։
ԲԱՐԷՅԱՆԴԳՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Յանդըգնութիւն մի լաւ բան անելու համար, գովելի համարձակութիւն։
ԲԱՐԷՅՈՐԴՈՐ, ա. Յօժար դէպի բարին, բարի բանի ձգտող։
ԲԱՐԷՅՈՐԴՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեյորդոր լինելը, յօժարութիւն դէպի բարին, դէպի բարին ձգտելը։
ԲԱՐԷՆՇԱՆ, տե՛ս ԲԱՐԵՆՇԱՆ։
ԲԱՐԷՊԱՐԳԵՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեպարգեւ լինելը, առատաձեռնութիւն։
ԲԱՐԷՍԱՑՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐԵՍԱՑՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԸՆԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐԷԸՆԿԱԼՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԺԱՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱԺԱՆՈՒՄՆ։
ԲԱՐԺԱՆԵԼ, (իմ), տե՛ս ԲԱԺԱՆԵԼ։
ԲԱՐԻ, րւոյ, րեաց, ա. 1. Լաւ, գովելի, ազնիւ, ընտիր, հաճոյ, սիրելի, բաղձալի։ 2. գ. Բարութիւն, բարեգործութիւն, բարերարութիւն, բարի գործեր։ 3. Ինչք, գոյք, ունեցուածք։ 4. Ողջութիւն, բարօրութիւն, յաջողութիւն։
ԲԱՐԻԱԶԳԻ, ա. 1. Լաւ ազգից՝ տոհմից։ 2. Ազնուական, պատուական։
ԲԱՐԻԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բարի՝ լաւ դառնալ։
ԲԱՐԻԱՆՈՒՆ, ա. Անունը բարի, բարեհամբաւ, անուանի։
ԲԱՐԻԱՆՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարիանուն լինելը, բարի անուն ունենալը։
ԲԱՐԻԱՍԱՑ, տե՛ս ԲԱՐԵՍԱՑ։
ԲԱՐԻԱՏԵԱՑ, տե՛ս ԲԱՐԵԱՏԵԱՑ։
ԲԱՐԻԱՏՈՒՐ, տե՛ս ԲԱՐԵՏՈՒՐ։
ԲԱՐԻԱՐԱՐԱԾ, ա. Բարի՝ իբրեւ բարի ստեղծուած։
ԲԱՐԻԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բարիանալ տալ։
ԲԱՐԻԳԱՒԱՌԵԱՅ, ա. Լաւ գաւառից, լաւ ծագում ունեցող։
ԲԱՐԻԸՆԿԱԼ, ա. Բարին ընդունող։
ԲԱՐԻԽՈՐՀՐԴՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐԵԽՈՐՀՐԴՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԻԿՐԵԼ, (իմ), տե՛ս ԲԱՐԵԿՐԵԼ (իմ)։
ԲԱՐԻՈՏՆ, ա. Ոտքը բարի, բարենշան, բարեգուշակ։
ԲԱՐԻՈՐԴՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՄԱՆԿՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐԻՈՔ, տե՛ս ԲԱՐՒՈՔ։
ԲԱՐԻՈՔԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարւոք՝ լաւ, լաւագոյն։
ԲԱՐԻՈՔԱՊԷՍ, տե՛ս ԲԱՐՒՈՔԱՊԷՍ։
ԲԱՐԻՈՔՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարւոք՝ լաւ լինելը, բարելաւութիւն։
ԲԱՐԻՕՐԻՆԱԿ, տե՛ս ԲԱՐԵՏԵՍԱԿ։
ԲԱՐԿ, ա. 1. Խիստ ազդու, սաստիկ թթու՝ կծու, թունդ։ 2. Ցասկոտ, զայրացկոտ, բարկասիրտ, դիւրաբորբոք, բռնկուող, զայրագին։ 3. մ. Սաստկապէս, ուժգին։
ԲԱՐԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կատաղի, սաստկագոյն։
ԲԱՐԿԱՃԱՅԹ, ա. Սաստիկ՝ ուժգին ճայթող։
ԲԱՐԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Զայրոյթով՝ բարկութեամբ լցուել, զայրանալ, չարանալ, սրտմտել։ 2. Դժկամել, նեղանալ, դժուարը գալ։
ԲԱՐԿԱՍԻՐՏ, սրտի, տաց, ա. Բարկացող, ցասկոտ, բարկացկոտ, զայրացկոտ։
ԲԱՐԿԱՑԱՅՏ, ա. Սաստկապէս ցայտող՝ վեր խոյացող, սաստիկ յուզուած, խռովուած (ալիքների մասին)։
ԲԱՐԿԱՑՈՂ, տե՛ս ԲԱՐԿԱՍԻՐՏ։
ԲԱՐԿԱՑՈՂԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարկացող՝ բարկասիրտ։
ԲԱՐԿԱՑՈՂՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՐԿԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարկացող՝ բարկասիրտ լինելը, զայրացկոտութիւն, բարկացկոտութիւն։
ԲԱՐԿԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Առիթ տալ բարկանալու, զայրոյթ պատճառել, բարկացնել, զայրացնել, չարացնել։
ԲԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարկանալը, զայրոյթ, ցասում։ 2. Սաստկութիւն, խստութիւն, պատիժ։ 3. Հուր տեղացող պատիժ, կայծակնահարութիւն, կայծակ։ 4. Բարկ՝ թունդ՝ թեժ լինելը։
ԲԱՐՁ, (զենդ.), ի, ից, գ. 1. Փետուրներով՝ բրդով եւն լցրած կտաւէ տոպրակ, որ պառկելիս դնում են գլխի տակ իբրեւ փափուկ յենարան։ 2. Աթոռ, բազմոց, նստարան (հացկերոյթի սեղանի շուրջը)։ 3. Պատուաւոր տեղ, որ թագաւորները շնորհում էին ազնուականներին, նախարարներին՝ ըստ աւագութեան աստիճանի։ Եւ բարձ նորա ի վեր քան զամենայն նախարարացն (Բուզ., Ե, 7)։ 4. յոգն. Ազդրեր։ 5. յոգն. Եռանկեան կամ այլ երկրաչափական ձեւերի ու մարմինների հիմքը։ 6. յոգն. Նաւի լայնքին դրուած գերանները, որոնք ծառայում են իբրեւ յենարան կամ տակդիր։
ԲԱՐՁԱԲԵԿ, ա. Բարձերը՝ ազդրերը ջարդուած։
ԲԱՐՁԱԲԵԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարձաբեկ լինելը, ազդրերը ջարդուած լինելը, կաղութիւն։
ԲԱՐՁԱԲԵՐՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարձր բարձ՝ պատիւ ունենալը, բարձի՝ գահի աւագութիւն։
ԲԱՐՁԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. 1. Սեղանակից (հացկերոյթի ժամանակ)։ 2. Միեւնոյն բարձը՝ պատուաւոր տեղն ունեցող, աւագութեամբ հաւասար, աթոռակից, գահակից։
ԲԱՐՁԱԿՐԵԼ, եցի, ն. Իր վրայ բառնալ ու կրել, շալակել։
ԲԱՐՁԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարձակից՝ աթոռակից լինելը։ 2. Բարձակիցների խումբը։
ԲԱՐՁԱՁԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Դէպի բարձ՝ աւագութիւն ձգտելը, կռիւ պատուաւոր տեղի՝ աւագութեան համար։
ԲԱՐՁԱՊԱՆ, ի, աց, գ. Բարձերը՝ ազդրերը պահպանող զրահ։
ԲԱՐՁԱՌՈՒ, ա. Բարձ՝ աւագութիւն՝ իշխանութիւն ստացող։
ԲԱՐՁԵԱԼ ԹՈՂԵԱԼ ԼԻՆԵԼ, Բարձիթողի արուել, անուշադրութեան մատնուել, անտեսուել։ Ապա բարձեալ թողեալ եղեն նոքա ի ձեռանէ տեառն (Բուզ., Գ, 13)։
ԲԱՐՁԵՐԷՑ, ա. 1. Բարձով՝ աւագութեամբ երէց, նախապատիւ բարձ ունեցող։ 2. յոգն. Նախապատիւ բարձեր ունեցող աւագներ, առաջին մեծամեծներ (թագաւորի սեղանին)։
ԲԱՐՁ ԵՒ ԹՈՂ ԱՌՆԵԼ, Բարձիթողի անել, անուշադրութեան մատնել, անտեսել, ձգել, լքել։
ԲԱՐՁԷՐԷՑ, տե՛ս ԲԱՐՁԵՐԷՑ։
ԲԱՐՁԸՆՏԻՐ, տրի, րաց, ա. Ընտրուած առաջին բարձի՝ աւագութեան համար, գահագլուխ։
ԲԱՐՁԻԿ, գ. Փոքր բարձ։
ԲԱՐՁԻՉ, ա. Բարձրացնող, իր վրայ վերցնող՝ կրող։
ԲԱՐՁԿՆԵԱՐ, ներոյ, գ. յոգն. Փոքր՝ զարդարուն բարձեր, բարձիկներ՝ արմունկով վրան յենուելու։
ԲԱՐՁՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Վերցնելու՝ բարձրացնելու կարողութիւն՝ ուժ, իր վրայ վերցնելը՝ կրելը։
ԲԱՐՁՈՒԱՆԴԱԿ, ԲԱՐՁՈՒԱՒԱՆԴԱԿ, տե՛ս ԲԱՐՁՐԱՒԱՆԴԱԿ։
ԲԱՐՁՈՒԵՆԵԱԿ, գ. (բսբ.) Բարդածաղկաւորների ընտանիքին պատկանող խոտաբոյս. օշինդր (Artemisia)։
ԲԱՐՁՈՒՄՆ, ձման, գ. 1. Վերցնելը, վերցուելը, բարձրացնելը։ 2. Վերանալը, ոչնչանալը, պակասելը։ 3. Վերացում, ոչնչացում. կորուստ, մահ։
ԲԱՐՁՈՒՍՏ, Ի ԲԱՐՁՈՒՍՏ, մ. Բարձրից, վերեւից։
ԲԱՐՁՈՒՑԱՆԵԼ, ձուցի, պբ. Բառնալ՝ վերցնել տալ, բարձրացնելուն օգնել, բարձել։
ԲԱՐՁՐ, ձու, ձունք, ձանց, ա. 1. Ներքեւից դէպի վեր մեծ տարածութիւն ունեցող։ 2. Վեհ, վսեմ, պանծալի։ 3. Հզօր, երեւելի, մեծանուն, նշանաւոր, պատուաւոր։ 4. Շքեղ։ 5. Ամբարտաւան։ 6. Ուժգնօրէն հնչող, ուժգին։ 7. գ. Բարձր տեղ, բարձրութիւն, բարձունք։
ԲԱՐՁՐԱԲԱՆ, ա. մ. Բարձր խօսող, փխբ. մեծախօս, մեծախօսութեամբ։
ԲԱՐՁՐԱԲԱՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Բարձրաբանին յատուկ՝ վերաբերող, մեծ-մեծ խօսող։
ԲԱՐՁՐԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Վսեմ նիւթերի մասին գրուածք՝ խօսք, բարձր՝ վսեմ ոճ։
ԲԱՐՁՐԱԲԱՐ, մ. Բարձր՝ վսեմ կերպով։
ԲԱՐՁՐԱԲԱՐԲԱՌ, ա. մ. Բարձրաձայն, բարձր ձայնով, բարձրաձայն խօսքով։
ԲԱՐՁՐԱԲԱՐԲԱՌԱԳՈՅՆ, ա. մ. Աւելի բարձր ձայնով։
ԲԱՐՁՐԱԲԵՐՁ, ի, աց, ա. Շատ՝ չափազանց բարձր։
ԲԱՐՁՐԱԲԵՐՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Շատ վեր բարձրանալը։
ԲԱՐՁՐԱԲՆԱԿ, ի, աց, ա. 1. Բարձր տեղերում բնակուող՝ ապրող, լեռնաբնակ։ 2. Բարձունքում՝ երկնքում բնակուող։
ԲԱՐՁՐԱԲՈՒՆ, ա. Բարձր բուն կամ ձող ունեցող, բունը՝ ձողը բարձր։
ԲԱՐՁՐԱԳԱԳԱԹՆ, թան, թունք, թանց, ա. Բարձր գագաթ ունեցող, բարձր գագաթով։
ԲԱՐՁՐԱԳԱՀ, ա. 1. Բարձր գահ ունեցող, բարձր դիրքի տէր, շատ պատուաւոր, նախապատիւ։ 2. Դիրքը բարձր, բարձրադիր։ 3. Պերճ, վեհ, վսեմ։
ԲԱՐՁՐԱԳԱՀՈՅՔ, տե՛ս ԲԱՐՁՐԱԳԱՀՔ (1)։
ԲԱՐՁՐԱԳԱՒԱՌ, ա. Բարձր դիրք ունեցող գաւառ, նման. երկինք։
ԲԱՐՁՐԱԳԵՂ, ա. Բարձր եւ գեղեցիկ, վայելչագեղ։
ԲԱՐՁՐԱԳԼՈՒԽ, ա. մ. 1. Բարձր եւ գըլխաւոր, առաջաւոր, գերազանց, պանծալի։ 2. Գլուխը բարձր պահող, բաց ճակատով, համարձակ, անվեհեր, աներկիւղ, վստահ, պարզերես։ Վասն որոյ եւ աստուածպաշտութիւնն բարձրագլուխ կամակարութեամբ երեւելի լինէր յաշխարհին Հայոց (Եղիշէ)։
ԲԱՐՁՐԱԳՈՅՆ, գունի, ից կամ աց, ա. 1. Աւելի բարձր։ 2. Վերին, ծայրագոյն, ամենաբարձր։ 3. մ. Աւելի բարձր՝ բարձրագոյն կերպով, առաւելագոյն աստիճանով։
ԲԱՐՁՐԱԴԷԶ, ա. Բարձր՝ իրար վրայ դիզուած, փրփրած (ալիքներ)։
ԲԱՐՁՐԱԴԷՏ, ԲԱՐՁՐԱԴԻՏԱԿ, ա. Բարձր տեղում զետեղուած, բարձրադիր, բարձր։
ԲԱՐՁՐԱԹԵՒ, ա. Բարձր թեւերով, թեւերը բարձր (խաչի մասին)։
ԲԱՐՁՐԱԹԻՌ, ԲԱՐՁՐԱԹՌԻՉ, ա. 1. Բարձր՝ դէպի բարձր թռչող։ 2. Շատ բարձր՝ բարձրից թռչող։ 3. փխբ. Դէպի բարձունքները՝ իմացութեան խորքերը սլացող՝ ընթացող։
ԲԱՐՁՐԱԹՌՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարձրաթռիչ լինելը, դէպի բարձր թռչելը։
ԲԱՐՁՐԱԼԵՐԻՆՔ, ա. Բարձր լեռներ ունեցող, լեռնոտ։
ԲԱՐՁՐԱԽԱՌՆ, ա. Որի մէջ բարձրութիւն կայ, որը անբաժանելի է բարձրութիւնից (Քրիստոսի մարդեղութիւնը)։
ԲԱՐՁՐԱԽՈՒՄԲ, տե՛ս ԵՐԿՆԱԳՈՒՄԱՐ։
ԲԱՐՁՐԱԾԱՅՐ, ա. Բարձր ծայր ունեցող, բարձրագագաթ, բարձրաբերձ։
ԲԱՐՁՐԱԾԱՅՐԵԱԼ, ա. Բարձր ծայրը՝ ծարագոյն աստիճանին հասած։
ԲԱՐՁՐԱԾԱՅՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարձրածայր լինելը, փխբ. գերագոյն բարձրութիւն։
ԲԱՐՁՐԱԾՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Դէպի բարձր՝ դէպի վեր բուսնելը։
ԲԱՐՁՐԱԿԱԼ, ա. Բարձր տեղ բռնող, բարձր աստիճանի, գերաստիճան։
ԲԱՐՁՐԱԿԱՅ, ա. Բարձրում գտնուող, բարձրադիր, բարձրաբերձ։
ԲԱՐՁՐԱԿԱՆ, ա. Որ բարձրանում է, բարձրաթռիչ եղող։
ԲԱՐՁՐԱԿԱՏԱՐ, ա. Որի կատարը՝ գագաթը բարձր է, բարձրածայր, բարձրաբերձ։
ԲԱՐՁՐԱԿՈՀԱԿ, ա. Բարձր կոհակներով, ալիքները բարձր։
ԲԱՐՁՐԱԿՈՒՏԱԿ, ա. Բարձր կուտակուած՝ դիզուած, բարձրակոհակ։
ԲԱՐՁՐԱՀԱՅԵԱՑ, ա. Դէպի բարձրը՝ դէպի վեր նայող։
ԲԱՐՁՐԱՀԱՍԱԿ, ա. Բարձր կամ երկար հասակ ունեցող։
ԲԱՐՁՐԱՀՌՉԱԿ, ա. Շատ հռչակուած, մեծահռչակ, հռչակաւոր, համբաւաւոր։
ԲԱՐՁՐԱՁԱՂԿ, ա. Բարձր ոստեր՝ ճիւղեր ունեցող, բարձրուղէշ։
ԲԱՐՁՐԱՁԱՅՆ, ա. մ. Բարձր ձայնով, բարձրագոչ։
ԲԱՐՁՐԱՁԱՅՆԵԼ, եցի, ն. չ. Բարձր ձայնով գոչել՝ հռչակել։
ԲԱՐՁՐԱՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարձրաձայնելը, բարձր ձայնով գոչելը՝ աղաղակելը։ 2. Բարձր ձայն։
ԲԱՐՁՐԱՁԵՂՈՒՆ, ա. Ձեղունը՝ առիքը բարձր։
ԲԱՐՁՐԱՁԵՌՆ, ա. մ. Հզօր ձեռքով, յաղթական, յաղթականօրէն։
ԲԱՐՁՐԱՁԵՒ, ա. Բարձր ձեւով, բարձրատեսակ, փխբ. պանծալի, շքեղ։
ԲԱՐՁՐԱՃԻՉ, ա. Բարձր ճիչ արձակող, բարձր ճիչով, բարձրագոչ։
ԲԱՐՁՐԱՄԻՏ, ա. Մեծամիտ, ինքնահաւան, ամբարտաւան, հպարտացող։
ԲԱՐՁՐԱՄՈՒՐ, ա. Բարձր եւ ամուր, անառիկ։
ԲԱՐՁՐԱՄՏԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Մեծամտել, ամբարտաւանել, հպարտանալ, գոռոզանալ, փքուել։
ԲԱՐՁՐԱՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարձրամիտ լինելը, մեծամտութիւն, ամբարտաւանութիւն, գոռոզութիւն, հպարտութիւն։
ԲԱՐՁՐԱՅՕՆ, ԲԱՐՁՐԱՅՕՆԱԿ, ա. Ինքնահաւան, ամբարտաւան, մեծամիտ, սնապարծ, գոռոզ։
ԲԱՐՁՐԱՅՕՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարձրայօն լինելը, մեծամտութիւն, գոռոզութիւն, ամբարտաւանութիւն։
ԲԱՐՁՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Ցած տեղից շարժուել՝ ելնել դէպի վեր՝ դէպի բարձր, վեր ելնել։ 2. Երկարել, աճել (դէպի վեր)։ 3. Սաստկանալ, ուժեղանալ։ 4. Մեծանալ, բարգաւաճել, զօրանալ, փառաւորուել, բարձր դիրքի հասնել։ 5. Մեծամտել, ամբարտաւանել, գոռոզանալ։
ԲԱՐՁՐԱՆՇԱՆ, ա. Շատ նշանաւոր, մեծահրաշ, սքանչելի, հրաշալի։
ԲԱՐՁՐԱՇԷՆ, ա. Բարձր շինուած՝ կառուցուած, բարձրակառոյց։
ԲԱՐՁՐԱՇՈՒՔ, ա. Բարձր ու շքեղ, շատ շքեղ, մեծաշուք։
ԲԱՐՁՐԱՊԱՏԻՒ, ա. 1. Բարձր պատիւ ունեցող, մեծապատիւ, մեծաշուք, հռչակաւոր։ 2. մ. Բարձր՝ մեծ պատուով։
ԲԱՐՁՐԱՊԱՏՈՒՄ, ա. 1. Բարձր ձայնով պատմող՝ հռչակող։ 2. մ. Բարձր ձայնով՝ բարձրաձայն պատմելով։
ԲԱՐՁՐԱՊԱՐԱՆՈՑ, ի, աց, ա. Բարձրավիզ, ամբարտաւան, գոռոզ։
ԲԱՐՁՐԱՊԱՐԱՆՈՑՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐՁՐԱՎԶՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐՁՐԱՊԱՐԻՍՊ, ա. Բարձր պարիսպներ ունեցող։
ԲԱՐՁՐԱՊԷՍ, մ. Բարձր կերպով, բարձր ձայնով։
ԲԱՐՁՐԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարձր՝ պանծալի խօսք, պերճախօսութիւն, վսեմաբանութիւն։
ԲԱՐՁՐԱՍԻՐՏ, տե՛ս ԲԱՐՁՐԱՄԻՏ։
ԲԱՐՁՐԱՍՐՈՒՆ, ա. Բարձր սրունքներ ունեցող։
ԲԱՐՁՐԱՎԱՐՍ, ա. Բարձր ճիւղեր ու տերեւներ ունեցող, սաղարթախիտ ու ճիւղաշատ։
ԲԱՐՁՐԱՎԶԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բարձրավիզ լինել, գոռոզանալ, հպարտանալ, փքուել։
ԲԱՐՁՐԱՎԶԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Բարձրավիզ լինել, գոռոզանալ, հպարտանալ, փքուել։
ԲԱՐՁՐԱՎԶՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարձրավիզ լինելը, ամբարտաւանութիւն, գոռոզութիւն, հպարտութիւն։
ԲԱՐՁՐԱՎԻԶ, վզի, ից, ա. Վիզը բարձրացրած՝ տնկած, ամբարտաւան, գոռոզ, փքուած։
ԲԱՐՁՐԱՏԵՍԱԿ, ա. Բարձր երեւացող, բարձրաձեւ։
ԲԱՐՁՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Ցած տեղից շարժել՝ տանել դէպի վեր, բարձրացնել։ 2. Երկարացնել դէպի վեր։ 3. Ամբառնալ, ցցել, տնկել։ 4. Բարձր աստիճանի՝ պատուի հասցնել, մեծարել, փառաւորել։ 5. Համբաւել, հռչակել, գովաբանել, փառաբանել։ 6. Սուր՝ զիլ դարձնել, սաստկացնել (ձայնը)։
ԲԱՐՁՐԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Բարձրացնող։
ԲԱՐՁՐԱՒԱՆԴ, տե՛ս ԲԱՐՁՐԱՒԱՆԴԱԿ։
ԲԱՐՁՐԱՒԱՆԴԱԿ, ի, աց, ա. գ. Բարձր, բարձր դիրք ունեցող (տեղ), բարձրութիւն, բարձր դիրքում գտնուող հարթութիւն։
ԲԱՐՁՐԱՒԱՆԴԱԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարձրաւանդակ։
ԲԱՐՁՐԱՒԱՆԴԱՅԱՐԿ, ա. Բարձր՝ բարձրաբերձ յարկեր ունեցող, բարձրաշէն։
ԲԱՐՁՐԱՔԵԱՑ, ա. Բարձր ոտքեր ունեցող, բարձրասրունք։
ԲԱՐՁՐԲԱՐՁ, տե՛ս ԲԱՐՁՐԱԲԵՐՁ։
ԲԱՐՁՐԵԱԼ, ելոյ, ա. գ. Բարձր կամ բարձրում եղող, վերին, ամենաբարձր, ամենաբարձրը (աստծու մասին)։
ԲԱՐՁՐԵՂՋԻՒՐ, ա. Բարձր՝ երկար եղջիւրներ ունեցող։
ԲԱՐՁՐԻՉ, ա. Բարձրացնող, բարձրացուցիչ։
ԲԱՐՁՐՄՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐՁՐԱՄՏՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՐՁՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարձր լինելը։ 2. Բարձր տեղ, բարձունք։ 3. Բարձր դիրք՝ պատիւ՝ աստիճան, մեծութիւն, գերազանցութիւն, փառաւորութիւն, փառք։ 4. Հպարտութիւն, մեծամտութիւն։
ԲԱՐՁՐՊԱՐԱՆՈՑ, տե՛ս ԲԱՐՁՐԱՊԱՐԱՆՈՑ։
ԲԱՐՇ, (պհլ.), ի, գ. Ձիու եւ այլ կենդանիների վզի երկար մազերի խուրձը, բաշ։
ԲԱՐՈՅԱԽՕՍ, ի, ից կամ աց, ա. գ. Կենդանիների բարքերն ու բնութիւնը նկարագրող, բնախոս։
ԲԱՐՈՅԱԽՕՍԵԼ, եցայ կամ եցի, չ. Բարքերի (կենդանիների եւ մարդկանց) մասին խօսել՝ գրել։
ԲԱՐՈՅԱԾԻՆ, տե՛ս ԲՆԱԾԻՆ։
ԲԱՐՈՅԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Բարոյականութեան կանոններին համապատասխանող, բարոյականութեան կանոնները պահպանող՝ նպաստող, բարոյականութեան վերաբերող։ 2. գ. Բարոյական սկզբունք՝ դաւանանք։ 3. Գրուածքից՝ առակից բխող բարոյական եզրակացութիւն։ 4. Կենդանիների բարքի եւ կենցաղի նկարագրութեան վերաբերող։
ԲԱՐՈՅԱԿԱՆԱԲԱՐ, մ. Բարոյական տեսակետից, բարոյականութեան սկզբունքների՝ կանոնների համաձայն։
ԲԱՐՈՅԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բարոյական։
ԲԱՐՈՅԱԿԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԲԱՐՈՅԱԿԱՆԱԲԱՐ։
ԲԱՐՈՅԱԿԻՑ, ա. Միեւնոյն բարքի՝ բնաւորութեան տէր, համաբարոյ։
ԲԱՐՈՅՔ, ոյից, իւք, տե՛ս ԲԱՐՔ։
ԲԱՐՈՎ, մ. Ուրախութեամբ, հաճոյքով, սիրով։
ԲԱՐՈՒ, րուք, գ. (կենդբ.) Ագռաւների ընտանիքին պատկանող գիշակեր թռչուն. սեւ ագռաւ, գայլագռաւ (Corvus corone)։
ԲԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարի՝ լաւ լինելը, բարիի յատկութիւնը։ 2. Բարի գործ, բարերարութիւն, բարեգործութիւն։ 3. Բարիք։
ԲԱՐՈՒՆԱԿ, ի, աց, գ. 1. Խաղողի որթի երկար ուռը՝ մատը, որ պտղաբերում է։ 2. Ծառի բնից կամ կոճղից բուսած ճիւղ՝ ոստ, շառաւիղ։
ԲԱՐՈՒՆԱԿԱՑԵԱԼ, ա. Բարունակից պտղաբերած՝ բուսած։
ԲԱՐՈՒՆԱԿԵԱԼ, ա. Բարունակից պտղաբերած՝ բուսած։
ԲԱՐՈՒՐ, ԲԱՐՈՒՐԱՆՔ, տե՛ս ԲԱՐՈՒՐՔ։
ԲԱՐՈՒՐՔ, րուրս, գ. 1. Պատճառաբանութիւն, պատճառանք։ 2. Շինծու՝ սուտ պատճառ՝ պատճառաբանութիւն, չքմեղութիւն, պատրուակ։ 3. Պատճառ, առիթ։ 4. Կեղծ մեղադրանք, զրպարտութիւն։
ԲԱՐՍԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Հեշտասիրութիւն, ցանկական կիրք, մարմնական ցանկութիւն։
ԲԱՐՍԵԱԼ, ա. Կեղծած, խարդախած, սուտ։
ԲԱՐՍԵԼ, տե՛ս ԲԱՍՐԵԼ։
ԲԱՐՍՄՈՒՆՔ, (զենդ.), մանց, գ. Ծառի բարակ ճիւղերի խուրձ, որ կրակապաշտները բռնում էին ձեռներին՝ զոհ անելու ժամանակ։
ԲԱՐՐԱԿԱՆ, ա. Բարուրանք պարունակող, զրպարտող։
ԲԱՐՐԱՆՔ, նաց, տե՛ս ԲԱՐՈՒՐՔ։
ԲԱՐՐԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Կեղծ պատճառներ հնարել, կեղծաւորել։
ԲԱՐՐԵԼԻ, ա. Բարուրանքի յատուկ՝ վերաբերող, խաբէական, կեղծ։
ԲԱՐՒՈՔ, ա. 1. Լաւ, բարի, բարելաւ, կարգին։ 2. մ. Լաւ՝ բարելաւ կերպով։ 3. Իսպառ, բոլորովին, ամբողջովին։
ԲԱՐՒՈՔԱՊԷՍ, մ. Բարելաւ կերպով, կարգին, յարմարապէս։
ԲԱՐՒՈՔԵԼ, եցի, չ. Բարիք՝ լաւութիւն անել, լաւ վերաբերուել։
ԲԱՐՔ, րուց, րուք, գ. 1. Հոգեկան յատկանիշների ամբողջութիւնը, բնական սովորութիւն, բնաւորութիւն։ 2. Վարք, վարքագիծ, վարուելակերպ։ 3. Եղանակ, կերպ, օրինակ, որպիսութիւն։ 4. Կարգ, սովորոյթ, սովորութիւն, կանոն, օրէնք։ 5. Ճանաչում, կարծիք, սկզբունք։ 6. Կամք, համաձայնութիւն, յօժարութիւն, միտում։
ԲԱՐՕՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բարօր լինելը, անդորրութիւն, հանգստութիւն։ 2. Բարեկեցութիւն, բարեբախտութիւն, երջանկութիւն, յաջողութիւն։ 3. Բարի օր կամ բարի լոյս մաղթելը։
ԲԱՑ1, բացաւ, բացօք, ի բաց, ա. Բացուած դրութեան մէջ, ոչ փակ, չփակուած, չծածկուած։
ԲԱՅ2, նախածանց՝ Հեռու, դուրս նշ.։
ԲԱՑ Ի, նխդ. 1. Բացի, զատ։ 2. Առանց։
ԲԱՑԱԲԱՌՆԱԼ, բարձի, ն. Վրայից վերցնել, վերցնել մի կողմ գցել, վերացնել։
ԲԱՑԱԲԱՐՁՈՂԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Վերցնող, վերացուցիչ։
ԲԱՑԱԲԱՐՁՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՑԱԲԱՐՁՈՒՄՆ, գ. Մի կողմ՝ դէն վերցնելը, հանելը։
ԲԱՑԱԲԵՐԱՆԵԱԼ, ա. Բերանաբաց եղած, բերանը բաց մնացած։
ԲԱՅԱԲԻԾ, ա. Յայտնի բիծ՝ արատ ունեցող։
ԲԱՑԱԲՆԱԿ, ա. Օտարութեան մէջ՝ հայրենիքից հեռու ապրող, տարագիր, գաղթական, պանդուխտ, վտարանդի։
ԲԱՑԱԲՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Բացաբնակ լինելը, տարագրութիւն, վտարանդութիւն, պանդխտութիւն։
ԲԱՑԱԳԱՅԵԼ, (իմ), չ. Ի յայտ գալ, երեւան գալ, բացայայտուել, արտայայտուել։
ԲԱՑԱԳԱՆՉՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՑԱԳԱՆՉՈՒՄՆ, գ. 1. Բարձր ձայն արձակելը, գոչելը։ 2. Արձագանք։ 3. Արտասանութիւն, իբրեւ առած արտասանուած խօսք։
ԲԱՑԱԳԼԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Բացագլուխ՝ գլխաբաց լինելը, գլխաբացութիւն։
ԲԱՑԱԳԼՈՒԽ, ա. մ. Բաց գլխով, գլուխը բաց, գլխաբաց։
ԲԱՑԱԳՆԱԼ, չ. Ազատ՝ համարձակ գնալ, ճեմել։
ԲԱՑԱԳՆԱՑ, ա. Հեռու տեղ՝ օտարութիւն գնացած, վտարանդի եղած, տարագնաց, գաղթած։
ԲԱՑԱԳՆԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Բացագնաց լինելը, հեռու տեղ՝ օտարութիւն գնալը։
ԲԱՑԱԳՈՅ, ի, ից, ա. Հեռւում՝ ուրիշ տեղ գտնուող, բացակայ, հեռաւոր։
ԲԱՑԱԳՈՅՆ, ա. 1. Աւելի հեռու, աւելի հեռաւոր։ 2. մ. նխդ. Հեռու, հեռուից։
ԲԱՑԱԳՈՐԾԵԼ, եցի, ն. Դուրս՝ առաջ բերել, ներգործել, կատարել։
ԲԱՑԱԳՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բացագոյն՝ աւելի հեռու լինելը, հեռաւորութիւն։
ԲԱՑԱԴԱՌՆԱԼ, դարձայ, չ. 1. Յետ դառնալ, հեռանալ։ 2. Երես դարձնել, խորշել։
ԲԱՑԱԴԱՐՁ ԱՌՆԵԼ, արարի, չ. 1. Յետ դառնալ, հեռանալ։ 2. Երես դարձնել, խորշել։
ԲԱՑԱԴԱՐՁԵԼ, եցի, չ. 1. Յետ դառնալ, հեռանալ։ 2. Երես դարձնել, խորշել։
ԲԱՑԱԴԱՐՁՈՒՑԱՆԵԼ, ձուցի, պբ. Յետ դարձնել, դուրս անել, հեռացնել։
ԲԱՑԱԴՐԵԼ, եցի, ն. 1. Մի կողմ՝ հեռու դնել, հեռացնել։ 2. Բացատրել, մեկնել։
ԲԱՑԱԹՈՒԵԼ, եցի, ն. Պարզ՝ որոշակի թուել, թուարկել։
ԲԱՑԱԼԻՆԵԼ, (իմ), բաց եղեալ, չ. Հեռու՝ բացակայ լինել, ներկայ չլինել՝ չգտնուել։
ԲԱՑԱԼՔԱՆԵԼ, լքի, ԲԱՑԱԼՔԵԼ, եցի, ն. Լքել, անտես առնել, երեսի վրայ թողնել՝ ձգել։
ԲԱՑԱԽԱՅՏԱԼ, ացի, չ. Խայտալով փախչել, մի կողմ ցատկել, փախս տալ (ձիու մասին)։
ԲԱՑԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Հրապարակով արտասանուած խօսք. վճիռ։
ԲԱՑԱԾԱԳԵԼ, եցի, չ. Դուրս գալ՝ ծագել, ցայտել, արտափայլել։
ԲԱՑԱԾԱՆՈՒՑԱՆԵԼ, ուցի, պբ. Յայտնի անել, արտայայտել։
ԲԱՑԱԾԱՆՕԹԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Անծանօթ՝ անյայտ մնալ։ 2. (յունական ոճով) Վհատուել, յուսալքուել։
ԲԱՑԱԾՆԵԼ, եցի, ն. Ծնել, աշխարհ բերել, ծնեցնել, երեւան հանել։
ԲԱՑԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Մի կողմ՝ հեռու տանելը՝ քշելը, հեռացնելը։ 2. Անել դրութեան մէջ դնելը։
ԲԱՑԱԿԱԼ, կացի, ցեալ, չ. Հեռու կանգնած՝ հեռացած լինել. հեռանալ, օտարանալ։
ԲԱՑԱԿԱՅ, ի, ից, ա. 1. Հեռու՝ հեռւում գտնուող, հեռաւոր։ 2. Իրարից հեռու, տարբեր, օտար։
ԲԱՑԱԿԱՅԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Հեռու կանգնել՝ մնալ, հրաժարուել։ 2. Բացակայ լինել, հեռու՝ հեռւում լինել՝ գտնուել։
ԲԱՑԱԿԱՅԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Հեռու կանգնել՝ մնալ, հրաժարուել։ 2. Բացակայ լինել, հեռու՝ հեռւում լինել՝ գտնուել։
ԲԱՑԱԿԱՅՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՑԱԿԱՅՈՒՄՆ, գ. Հեռու՝ հեռւում գտնուելը՝ լինելը, հեռակայութիւն, հեռաւորութիւն։
ԲԱՑԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Հեռու՝ հեռւում գտնուող, հեռաւոր, բացակայ։ 2. Բաց տեղ՝ բաց երկնքի տակ եղող՝ ապրող, բացօթեայ։ 3. Բաց արած, տարածած (թեւերի մասին)։
ԲԱՑԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. 1. Աւելի հեռու՝ հեռաւոր։ 2. Խիստ օտար՝ տարբեր, աննման։
ԲԱՑԱԿԱՏԱՐԵԼ, եցի, ն. 1. Ամբողջապէս աւարտել, իրագործել, գլուխ բերել։ 2. Կատարել։
ԲԱՑԱԿԱՏԱՐՈՒԱԾ, ԲԱՑԱԿԱՏԱՐՈՒՄՆ, գ. 1. Արդիւնք, գործ։ 2. Կատարուած գործ, կերտուածք։
ԲԱՑԱԿԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Հեռու՝ հեռւում լինելը՝ գտնուելը, տարակացութիւն։
ԲԱՑԱԿԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Հեռու կանգնեցնել, հեռացնել։
ԲԱՑԱԿՈՂՄԱՆՔ, գ. յոգն. Հեռաւոր կողմեր, ծայրագաւառներ։
ԲԱՑԱԿՈՉԵԼ, եցի, ն. Անուն դնել, անուանել, կոչել։
ԲԱՑԱԿՏՈՒՐ, ա. Անկատար, թերի, թերակատար, կիսակատար։
ԲԱՑԱԿՏՐԵԱԼ, ա. Կտրած հեռացրած։
ԲԱՑԱՀԱԼԱԾԵԼ, եցի, ն. Դուրս հալածել, հալածելով քշել։
ԲԱՑԱՀԱՅԵԱՑ, ա. Բաց (աչքի մասին)։
ԲԱՑԱՀԱՅԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Հեռու նայել։ 2. Լաւ նայել, ակնարկել։
ԲԱՑԱՀՈՍԵԼ, եցի, ն. Դուրս հոսեցնել, հեռացնել։
ԲԱՑԱՀՈՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Բացահոսելը, դուրս հոսեցնելը, հեռացնելը։
ԲԱՑԱՀՈՍՈՒՄՆ, գ. Արտաթորում, արտաթորութիւն։
ԲԱՑԱՁԱՅՆԵԼ, եցի, ն. Բարձր ձայնով կոչել՝ կանչել, գոչել, վերաձայնել։
ԲԱՑԱՁԳԵԼ, եցի, ն. Հեռու՝ մի կողմ գցել, հեռացնել, վանել։ (Արծ., 36Օ)։
ԲԱՑԱՁԻԳ, ա. Հեռու ձգուած՝ ընկած, հեռւում գտնուող՝ եղող, հեռաւոր։
ԲԱՑԱՁԿՏԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Դէպի հեռու՝ հեռուները ձգուել։
ԲԱՑԱՃԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Բաց՝ բացայայտ ճառելը՝ մեկնելը, բացայայտութիւն, բացատրութիւն։
ԲԱՑԱՄԵՐԺԵԼ, եցի, ն. Դուրս քշել, վռնդել, վտարել, վանել, հեռացնել։
ԲԱՑԱՄԵՐԺՈՒԹԻՒՆ, գ. Տարագրութիւն, վտարում։
ԲԱՑԱՅԱՅՏԱԿԱՆ, տե՛ս ԲԱՑԱՅԱՅՏԻՉ։
ԲԱՑԱՅԱՅՏԱԿԻ, մ. Բացայայտ՝ ակնյայտ կերպով, որոշակի, պարզ կերպով։
ԲԱՑԱՅԱՅՏԵԼ, եցի, ն. 1. Արտայայտել, հրապարակել, յայտնի անել։ 2. Բացատրել, պարզաբանել, մեկնել։ 3. Ի յայտ բերել, բաց անել, երեւան հանել։
ԲԱՑԱՅԱՅՏԻՉ, ա. Բացայայտող, արտայայտող, յայտնող, նշանակող։
ԲԱՑԱՅԱՅՏՆԵԼ, տե՛ս ԲԱՑԱՅԱՅՏԵԼ։
ԲԱՑԱՅԱՅՏՈՒՄՆ, տման, գ. Ի յայտ գալը, երեւան հանուելը, արտայայտուելը։
ԲԱՑԱՅԻՇԱՏԱԿ, գ. Յիշելու արժանի՝ յիշատակելի խօսք կամ գործ։
ԲԱՑԱՅԻՇԵՑԵԱԼ, ա. Յիշատակութեան արժանի։
ԲԱՑԱՆԱՒԵԼ, եցի, չ. Նաւով դուրս գալ՝ մեկնել, նաւարկել։
ԲԱՑԱՆՑԱԿԱՆ, ա. Որ անցնում գնում է, անցնող գնացող։
ԲԱՑԱՆՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Փորի լուծելը, փորլուծութիւն, լոյծ։
ԲԱՑԱՋՆՋԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Ջնջուել, ոչնչանալ։
ԲԱՑԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Բացառում, բացառելը, բացառուելը։
ԲԱՑԱՍԱԲԱՐ, մ. Բացասելով, մերժելով, ժխտողաբար, հաւանութիւն չտալով։
ԲԱՑԱՍԱԿԱՆ, ա. 1. Բացասում պարունակող, ժխտողական։ 2. Արտայայտութեան՝ արտայայտման վերաբերող, բացատրական, մեկնողական, հաստատողական։
ԲԱՑԱՍԱՀՄԱՆԵԼ, եցի, ն. Որոշել, զատել։
ԲԱՑԱՍԱՅՑ, դ. ԱՅՍ-ի կամ ՍԱ-ի յոգն. բացառականը, այսինքն՝ յայսց, յայսցանէ, ի սոցանէ։ Սրանցից։
ԲԱՑԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բացասում, բացասելը, ժխտելը, ո՛չ ասելը։ 2. Յայտնի՝ պարզ՝ մատչելի՝ հասկանալի խօսք, յայտնաբանութիւն։
ԲԱՑԱՍԵԼ, ասեցի, սեա՛, կամ ասացի, ասա՛, ն. 1. Բացայայտ՝ յայտնապէս՝ հրապարակով ասել, յայտնել, բացատրել։ 2. Վճռել, վճիռ կայացնել։
ԲԱՑԱՍՈՑԵԼ, ն. Բացասական պատասխան տալ, բացասել, ժխտել, ո՛չ ասել։
ԲԱՑԱՍՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՑԱՍՈՒՄՆ, գ. 1. Բացայայտ՝ յայտնապէս ասելը. վճիռ, որոշում։ 2. Բացասելը, ժխտելը, ո՛չ ասելը։
ԲԱՑԱՎԱԶԵԼ, եցի, չ. Դուրս վազել, վազելով հեռանալ։
ԲԱՑԱՎԱՅՐ, ի, աց, գ. Բաց՝ արձակ վայր՝ տեղ, դաշտ, արտ։
ԲԱՑԱՎԻՃԱԿԵԱԼ, ա. Առանձին վիճակուած՝ զատուած։
ԲԱՑԱՎՃԱՐԵԼ, տե՛ս ԲԱՑԱԿԱՏԱՐԵԼ։
ԲԱՑԱՏ, ի, ից կամ աց, օք, գ. 1. Բաց՝ ազատ՝ դատարկ տեղ։ 2. Առարկաները՝ երեւոյթները եւն միմեանցից բաժանող սահման, անջրպետ, խտրոց։ 3. Հեռաւորութիւն, տարածութիւն։ 4. Բաց՝ ազատ տեղ քաղաքի շրջակայքում։ 5. ա. Հեռաւոր, հեռու, բացօթեայ, ազատ, դատարկ։
ԲԱՑԱՏԱՐԱԾԵԼ, ն. Լայն տարածել, պարզել, մեկնել (ձեռքերի մասին)։
ԲԱՑԱՏՆՕՐԻՆԵԼ, ն. Դուրս հանել, արձակել, մերժել։
ԲԱՑԱՏՈՒԵԼ, եցի, ն. 1. Աւանդել։ 2. (յունական ոճով) Պարզել, բացատրել, նշանակել։
ԲԱՑԱՏՈՒԹԻՒՆ, ԲԱՑԱՏՈՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Հեռաւորութիւն, հեռակայութիւն, տարածութիւն, անջրպետ, արանք։
ԲԱՑԱՏՐԵԼ, եցի, ն. 1. Յանձնել, տալ, աւանդել։ 2. Բացայայտել, մեկնաբանել, պարզաբանել, մեկնել։ 3. Արձակել, բաց թողնել, նետել։ Ու՞ր բացատրեցից զբազմութիւն նետիցն (Եղիշէ)։
ԲԱՑԱՏՐՈՀԵԼ, եցի, ն. Բաժանել, անջատել, զատել, հեռացնել։
ԲԱՑԱՏՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Յանձնելը, տալը, աւանդելը։ 2. Զատելը, որոշելը, բաժանելը։ 3. Բացատրութիւն, պարզաբանում, մեկնութիւն։
ԲԱՑԱՐԱՆ, գ. Բացելու գործիք, բանալի. բացող, բացիչ։
ԲԱՑԱՐՁԱԿ, ի, աց, ա. 1. Բաց եւ արձակ, անպարփակ, ընդարձակ։ 2. Համարձակ, ազատ, անարգել, անխափան։ 3. Հեռու, հեռաւոր։
ԲԱՑԱՐՁԱԿԱԿԱՆ, ա. (քեր.) Ոչ յարաբերական, բացարձակ։
ԲԱՑԱՐՁԱԿԵԼ, եցի, ն. Դուրս արձակել, արտացոլել։
ԲԱՑԱՐՁԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բաց եւ արձակ՝ անպարփակ լինելը, ընդարձակութիւն, լայնատարածութիւն։ 2. Հեռաւորութիւն, անջրպետութիւն։
ԲԱՑԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ն. Ապացուցել։
ԲԱՑԱՒԱՐՏԵԼ, եցի, ն. Կրկնել նոյն խօսքերով։
ԲԱՑԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Հեռաւորութիւն, հեռակայութիւն։
ԲԱՑԱՓԱՅԼ, ա. 1. Արտափայլող, պայծառափայլ, պայծառ, յստակ, ջինջ։ 2. մ. Բացափայլ կերպով, պայծառապէս։
ԲԱՑԱՓԱՅԼԱԳՈՅՆ, ա. մ. Աւելի բացափայլ։
ԲԱՑԱՓԱՅԼԱՊԷՍ, մ. Բացափայլ կերպով, պայծառապէս։
ԲԱՑԱՓԱՅԼԵԼ, եցի, ն. Պայծառ փայլեցնել, պայծառացնել։ չ. Պայծառ փայլել, արտափայլել, պայծառանալ։
ԲԱՑԱՓԱՅԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Բացափայլելը, պայծառանալը, արտափայլութիւն, պայծառութիւն։
ԲԱՑԱՔԱՐՈԶԵԼ, եցի, ն. Բացարձակ՝ յայտնապէս քարոզել, հռչակել։
ԲԱՑԲԱՐՁԱԿԱՆ, ա. 1. Վերացնող, ոչնչացնող։ 2. Ժխտողական, բացասական։
ԲԱՑԲԱՐՁՈՂ, ա. Եղծող, փչացնող, ապականող, ոչնչացնող։
ԲԱՑԲԱՐՁՈՒՄՆ, կամ Ի ԲԱՑԲԱՐՁՈՒՄՆ, ձման, մունք, գ. 1. Եղծելը, ապականելը, ոչնչացնելը, ջնջելը։ 2. Ժխտելը, հերքելը, բացասելը։
ԲԱՑԵԱՅ, ցէի, ից, ա. Հեռաւոր, բացակայ։
ԲԱՑԵՐԵՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Համարձակութիւն։ 2. Յայտնի լինելը, բացերեւութիւն։
ԲԱՑԵՐԵՒ, ա. Բաց՝ յայտնի երեւացող, աչքին պարզ երեւացող, ակներեւ։
ԲԱՑԵՐԵՒԱԿ, ա. Բացը՝ հեռուն երեւացնող, լայն հորիզոն ունեցող։
ԲԱՑԵՐԵՒԱԿԱՆ, ա. (քեր.) Որոշակի միտք արտայայտող, բացորոշ, յայտնի։
ԲԱՑԵՐԵՒԱԿԻ, ԲԱՑԵՐԵՒԱՊԷՍ, մ. Յայտնի՝ ակներեւ կերպով, առանց թաքցնելու, յայտնապէս, համարձակ։
ԲԱՑԵՐԵՒԵԼ, եցի, ն. ԲԱՑԵՐԵՒԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բաց՝ յայտնի երեւացնել՝ երեւալ տալ, յայտնապէս ասել, արտայայտել։
ԲԱՑԵՐԵՒԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Բաց՝ յայտնի երեւալ, արտայայտուել, հանդիսանալ։
ԲԱՑԵՐԵՒՈՑԵԼ, տե՛ս ԲԱՑԵՐԵՒԵՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԲԱՑԵՐԵՒՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Յայտնի երեւալը, ակներեւ լինելը։ 2. Յայտնի երեւացնելը՝ ցոյց տալը. ապացոյց, ցուցում։ 3. (յունաբանութեամբ) Որոշակի մի բան ասելը, այո՛ կամ ո՛չ ասելը։
ԲԱՑԵՐԵՒՈՒՄՆ, ւման, գ. Բաց՝ յայտնի երեւալը, տեսանելի դառնալը։
ԲԱՑԷ, Ի ԲԱՑԷ, մ. Հեռու, հեռուից։
ԲԱՑԷ Ի ԲԱՑ, Ի ԲԱՑԷ Ի ԲԱՑ, մ. 1. Հեռուից։ 2. Շատ հեռու, հեռագոյն։ 3. Բոլորովին, իսպառ, բնաւ, շատ-շատ։
ԲԱՑԸՆԿԵՑԻԿ, Ի ԲԱՑ ԸՆԿԵՑԻԿ, ա. Երեսից ձգուած, արհամարհուած, անարգ։
ԲԱՑ Ի ԲԱՑ, տե՛ս ԲԱՑԷ Ի ԲԱՑ։
ԲԱՑԻՉ, ա. Բաց անող, բացող։
ԲԱՑԽՓԻԿ, կամ ԲԱՑԽՓՆԻԿ, ա. Երբեմն բաց, երբեմն խուփ, կիսաբաց-կիսածածկ։
ԲԱՑՈՐՈՇԱԲԱՐ, մ. Բացորոշ՝ յայտնի՝ պարզ կերպով, յատկապէս։
ԲԱՑՈՐՈՇԵԼ, եցի, ն. 1. Զատել, անջատել, սահմանազատել։ 2. Բացորոշ՝ յայտնի՝ պարզ դարձնել, որոշակի նշանակել, սահմանել։
ԲԱՑՈՐՈՇՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Զատում, անջատում, զանազանում։ 2. Որոշում, սահմանում։
ԲԱՑՈՐՈՇՈՒՄՆ, տե՛ս ԲԱՑՈՐՈՇՈՒԹԻՒՆ (2)։
ԲԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բաց լինելը, փակուած չլինելը։ 2. Բաց՝ լայն՝ ընդարձակ լինելը, ընդարձակութիւն։
ԲԱՑՈՒՄՆ, ցման, գ. Բանալը, բացուելը, բացուած լինելը։
ԲԱՑՈՒՍԵԼ, եցի, ն. Բացասել, մերժել, ժխտել։
ԲԱՑՈՒՍՈՒՑԱՆԵԼ, ուսուցի, պբ. Բացայայտ՝ յայտնի՝ լաւ ուսուցանել։
ԲԱՑՈՒՍՏ, Ի ԲԱՑՈՒՍՏ, մ. Հեռուից։
ԲԱՑՈՒՍՏ Ի ԲԱՑ, տե՛ս ԲԱՑԷ Ի ԲԱՑ։
ԲԱՑՕԹԵԱԳ, թեգի, թեգաց, ԲԱՑՕԹԵԱՅ, թէի, թէից, ա. մ. Բաց տեղ՝ բաց երկնքի տակ գիշերող, դուրսը՝ դրսում մնացած։
ԲԱՒ, գ. Սահման, ծայր, վերջ, չափ։
ԲԱՒԱԿ, ա. Ձեռնհաս, հասու, կարող։
ԲԱՒԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Բաւարար չափով՝ քանակով, հարկաւոր եղածին չափ։ 2. Գոհ (եղածով, ունեցածով)։ 3. Ձեռնհաս, կարող, հասու։ 4. Յարմար, արժանաւոր, արժանի։ 5. Ամենազօր, ամենակատարեալ (աստծու մակդիր)։ 6. գ. Պէտք եղած քանակը, բաւական չափով՝ հերիք լինելը։ 7. Կարիք, պահանջ, պէտք, պիտոյք։ 8. մ. Բաւական չափով, բաւականաչափ, բաւականին, հերիք, զգալի, շատ։
ԲԱՒԱԿԱՆԱԲԱՐ, մ. Բաւական չափով, որքան հարկաւոր՝ պէտք է, բաւականաչափ, բաւականին։
ԲԱՒԱԿԱՆԱԲՈՅՍ, ա. Բաւականաչափ՝ առատօրէն բուսցնող, առատաբոյս։
ԲԱՒԱԿԱՆԱԲՈՒԽ, ա. Բաւականաչափ բխող, առատաբուխ, լիաբուխ։
ԲԱՒԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. մ. Աւելի բաւական, բաւականին աւելի, շատ, լիուլի։
ԲԱՒԱԿԱՆԱԶՕՐ, ա. Ամենազօր, ամենակարող։
ԲԱՒԱԿԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Բաւական լինել, բաւականացնել, բաւարարել, հերիքել։ 2. Բաւական՝ հերիք համարել, գոհ լինել, գոհանալ, բաւարարուել։ 3. Ձեռնհաս՝ կարող լինել, ուժը պատել, կարողանալ, զօրել։ 4. Յարմար՝ արժանի համարել։
ԲԱՒԱԿԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԲԱՒԱԿԱՆԱԲԱՐ։
ԲԱՒԱԿԱՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Կարող եւ արժանի անել։
ԲԱՒԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բաւական՝ հարկաւոր չափով լինելը, չափաւորութիւն, շատութիւն, առատութիւն։ 2. Ձեռնհաս՝ կարող լինելը, ձեռնհասութիւն։
ԲԱՒԱՆԴԱԿ, տե՛ս ԲՈՎԱՆԴԱԿ։
ԲԱՒԱՆԴԱԿԵԼ, տե՛ս ԲՈՎԱՆԴԱԿԵԼ։
ԲԱՒԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆ։
ԲԱՒԵԼ, եցի, չ. 1. Բաւական՝ հերիք լինել, բաւականանալ։ 2. Ձեռնհաս՝ կարող լինել, կարողանալ, զօրել։ 3. Տոկալ, դիմանալ, ժուժկալել։ 4. Երկարել, տեւել, հասնել մինչեւ։
ԲԱՒԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Բաւականացնել, հերիք անել։ 2. Երկարացնել, հասցնել մինչեւ։
ԲԱՒԻՂ, գ. Լաբիրինթոս։
ԲԱՒՂԱԿ, գ. Ծածկուած մութ տեղ՝ նկուղի նման։
ԲԱՒՂԱԿԱՁԵՒ, ա. Բաւղակի կամ բաւիղի ձեւով՝ նման։
ԲԱՔԱՍԱԿԱՆ, ա. (քեր.) Զարմանք արտայայտող, զարմացական։
ԲԲԻՒՆ, կամ ԲԸԲԻՒՆ, գ. Աղմուկ, գոչիւն, յաղթական աղաղակ։
ԲԲՋԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Բիբերը չռել, յառած նայել։
ԲԴԵԴ, ի, գ. Փաթեթ, ծրար։ Ի մէջ բդեդի պահարանեալ նամակ տանին (Արծր.)։
ԲԴԵԱՇԽ, ԲԴԵՇԽ, (պհլ.), բդեշխի, խաց, գ. 1. Մեծ իշխան, կուսակալ, կողմնապետ, կողմնակալ։ 2. Հիւպատոս։
ԲԴԵՇԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Բդեշխի աստիճանը՝ իշխանութիւնը, կուսակալութիւն, կողմնակալութիւն, հիւպատոսութիւն։
ԲԵԴԵԿ, (եբր.), գ. Ճեղքուած՝ խարխլուած շինութեան վերանորոգում։
ԲԵԶԱԿ, ԲԵԶԵԿ (եբր.), ի, գ. 1. Փայլատակում։ 2. Արեգակ։
ԲԵԶԵԿԵԱՆ, ա. Արեգակնափայլ, արեգակնային։
ԲԵԹ, (եբր.), գ. Հեղուկի չափ։
ԲԵԺ, տե՛ս ԲԷԺ։
ԲԵԼԻԱՐ, (եբր.), այ, գ. 1. Սատանայ։ 2. նման. Չար՝ ժանտ մարդ։
ԲԵԿ, ա. 1. Կոտրած, ջարդած։ 2. Խեղանդամ։ 3. փխբ. Սիրտը կոտրուած, ընկճուած, վհատուած, լքուած։ 4. փխբ. Խոնարհ, հեզ։
ԲԵԿԱՆԵԼ, բեկի, բե՛կ, ն. 1. Կտոր-կտոր՝ մաս-մաս անել, մասնատել, կտրել։ 2. Կոտրել, կոտրտել, ջարդել, փշրել, մանրել։ 3. Պատառ-պատառ անել, պատառոտել, գիշատել, բզկտել։ 4. Հարուածել, ջախջախել, կործանել։ 5. Ահաբեկել, սարսափեցնել։ 6. կ. չ. Ձայնին արձագանք տալ։
ԲԵԿԱՐ, ի, գ. Արքունական հարկի՝ տուրքի մի տեսակ, թերեւս հողային հարկ։
ԲԵԿԲԵԿԵԼ, եցի, ն. 1. Աղճատել, ծռմռել, ծեքծեքել, կոտրատել։ 2. Թուլացնել, տկարացնել։
ԲԵԿԲԵԿՈՒՄՆ, կման, գ. Բեկբեկելը, բեկբեկուելը։
ԲԵԿՈՐ, գ. Կոտրուած՝ ջարդուած առարկայի մաս, կտոր։
ԲԵԿՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԵԿՈՒՄՆ։
ԲԵԿՈՒՄՆ, կման, գ. 1. Կոտրելը, կոտրուելը։ 2. Կոտորած, ջարդ։ 3. Հարուած, կործանում, կորուստ։ 4. Լքում, սրտաբեկութիւն։
ԲԵԿՏԵԼ, եցի, ն. Կոտրատել, կոտրտել, ջարդոտել, փշրտել։
ԲԵԿՏՈՒ, ա. Բեկուող, կոտրուող, դիւրաբեկ, փշրուող։
ԲԵԿՏՈՒՄՆ, տման, գ. 1. Բեկտելը։ 2. նման. Թուլամորթ՝ փափկակեաց լինելը, թուլամորթութիւն, մեղկութիւն։
ԲԵՀԵԶ, կամ ԲԵՀԷԶ (յուն.), ոյ, ոց կամ ի, աց, գ. 1. Վուշի բարակ թել։ Վուշի թելից գործուած նուրբ կտոր։ 3. Բեհեզէ զգեստ։
ԲԵՀԵԶԱԶԱՆԳՈՒԱԾ, ա. Բեհեզից պատրաստուած, բեհեզէ։
ԲԵՀԵԶԱԶԳԵՍՏ, ա. Բեհեզի զգեստ հագած՝ հագնող։
ԲԵՀԵԶԱՏԻՊ, ա. Բեհեզի նման, բեհեզէ։
ԲԵՀԵԶԵԱՅ, ԲԵՀԵԶԵՂԷՆ, ա. Բեհեզից պատրաստուած, բեհեզէ։
ԲԵՀՄՈՒԹ, (եբր.), ա. Հրէշային։ Ի բեհմութ շարժելոյ գլխոյն ահաբեկ գարհուրանօք դողումն ունէր զբնութիւն մարդոյ (Կղնկտ., 229)։
ԲԵՂՄՆ, ման, գ. (կենսբ.) Սերմ։
ԲԵՂՄՆԱԲԵՐ, ա. Պտղաբեր, առատաբեր։
ԲԵՂՄՆԱՒՈՐ, տե՛ս ԲԵՂՆԱՒՈՐ։
ԲԵՂՄՆԱՒՈՐԵԼ, տե՛ս ԲԵՂՆԱՒՈՐԵԼ։
ԲԵՂՆԱՒՈՐ, ա. 1. Աճելու՝ արգասաւորելու ընդունակ։ 2. Բերրի, բարեբեր, բազմապտուղ։ 3. Բազմածին։
ԲԵՂՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բեղմնաւոր լինելը, պտղաբերութիւն, արգասաւորութիւն։
ԲԵՂՈՒՆ, ղնոյ, գ. 1. (կենսբ.) Սերմ։ 2. Բերք, պտուղ, արգասիք, արդիւնք։
ԲԵՄ, (յուն.), ի, աց, գ. 1. Բարձր տեղ ատեանում, դատաւորական աթոռ։ 2. Բարձր տեղ ատենախօսութեան կամ քարոզչութեան համար, ամբիոն։ 3. (եկեղց.) Եկեղեցու առաջակողմի բարձր մասը, որտեղից քարոզ են կարդում, եւ որտեղ գտնւում է սեղանը, լայնաբար՝ խորան։ 4. Գահոյք, բազմոց, նստարան։
ԲԵՄԱԿԱՆ, ի, աց, ա. գ. (եկեղց.) Նա, որ իրաւունք ունի բեմը բարձրանալու, եկեղեցու պաշտօնեայ, եկեղեցական, քահանայ, սարկաւագ։
ԲԵՄԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Բեմից ճառելը կամ քարոզելը, ատենախօսութիւն, քարոզ։
ԲԵՄԲ, ի, տե՛ս ԲԵՄ։
ԲԵՄԲԱԿԱՆ, տե՛ս ԲԵՄԱԿԱՆ։
ԲԵՆԱԶՆ, (անստոյգ բառ եւ նշ.), գ. Դպիր։
ԲԵՌՆ, ռին, ռինք, ռանց, գ. 1. Փոխադրելի ծանրութիւն՝ իր, բեռ։ 2. Բարձած իր, ապրանք, մթերք։ 3. փխբ. Մէկի վրայ դրուած պարտաւորութիւն՝ աշխատանք, մէկի վրայ ընկած հոգս։
ԲԵՌՆԱԲԱՐՁ, ա. Բեռ վերցնող՝ կրող, բեռնակիր։
ԲԵՌՆԱԿԱՆ, ա. Ծանր, դժուարալուր (խօսք)։
ԲԵՌՆԱԿԱՐ, ա. Բեռ կրելու կարող՝ ընդունակ, փխբ. համբերատար։
ԲԵՌՆԱԿԻՐ, կրի, րաց, ա. 1. Բեռ կրող՝ տանող, բեռնաբարձ։ 2. գ. Շալակով բեռ փոխադրող մարդ, համալ։
ԲԵՌՆԱԿՐԵԼ, եցի, ն. Բեռ կամ բեռի ծանրութիւնը կրել։
ԲԵՌՆԱԿՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բեռ կրելը՝ փոխադրելը։ 2. փխբ. Բեռ՝ ծանրութիւն կրելը, նեղութիւն, չարչարանք։
ԲԵՌՆԱՌՈՒ, ա. Իր վրայ բեռ վերցնող, բեռ կրելու ընդունակ։
ԲԵՌՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Բեռ ունեցող, բեռնաւորուած, ծանրաբեռնուած։
ԲԵՌՆԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. Բեռնել, ծանրաբեռնել։
ԲԵՍԵՔԻՍՏՈՆ, բեսեքտոն (յուն.), գ. Նահանջ տարուայ մէկ աւելորդ օրը, որը կազմում է փետրուարի 29-ը։
ԲԵՍԻՆ, (յուն.), գ. Կէս լիտրանոց շիշ (հեղուկի չափ)։
ԲԵՐ1, ի, ից կամ ոյ, ոց, գ. 1. Բերում, բերելը։ 2. Բերք, պտուղ, արգասիք։ 3. Արգասաւորութիւն, պտղաբերութիւն։ 4. Ծնունդ, ծննդաբերութիւն։
ԲԵՐ2, հրամ. եզ. ԲԵՐԵԼ-ի։ (յունաբանութեամբ), եղբ. Արտայայտում է յորդորանք՝ խրախուսանք՝ ե՛կ, եկե՛ք, դէ, ապա նշ.։
ԲԵՐԱՆ, ոյ, ոց կամ ի, աւ, օք, գ. 1. (կզմխս.) Բերան (Os)։ 2. Ծակ, անցք, մուտք։ 3. Սրի հատող սուր մասը՝ կողմը, սայր, շեղբ։ 4. Անձ, դէմք, մարդ, ինքը։ 5. Գետի՝ լճի ճիւղաւորում։ 6. Հրաման, պատգամ, վկայութիւն։ 7. Սկիզբ։
ԲԵՐԱՆԱԲԱՑ, ա. մ. 1. Բերանը բաց, բաց բերանով։ 2. փխբ. Բերանը բացած, ապուշ կտրած, ապշած։
ԲԵՐԱՆԱԲԱՑԵԱԼ, ա. Բերանը բացած, բերանաբաց։
ԲԵՐԱՆԱԲԱՑԵԼ, եցի, ն. Բերան բանալ, բերան բաց անել խօսելու համար։
ԲԵՐԱՆԱԲԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Բերանաբաց՝ բերանը բաց լինելը։
ԲԵՐԱՆԱԼԻՐ, մ. 1. Լիքը՝ լեցուն բերանով (ուտել)։ 2. Լիաբերան, ամբողջ ուժով, ամբողջ սրտով։
ԲԵՐԱՆԱԼՈՒԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Պասը լուծելը՝ քանդելը։
ԲԵՐԱՆԱԿԱՊ, ի, գ. 1. Բերանի՝ ցռուկի կապ, ցռկակապ 2. ա. մ. Բերանը կապած, կապած բերանով։ 3. փխբ. Բերանը փակուած, պապանձուած։
ԲԵՐԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բերանի պէս բացուել, անցք դառնալ հոսանքի՝ ճառագայթի համար։
ԲԵՐԱՆԱՑԱՒ, գ. Բերանի ցաւ՝ խոց։
ԲԵՐԱՆԱՑԱՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Բերանի ցաւ՝ խոց։
ԲԵՐԱՆԱՑԻ, մ. Բերանով, բերանի միջոցով։
ԲԵՐԱՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բերանանալ տալ, բանալ։
ԲԵՐԱՆՈՒՆ, գ. (քեր.) Անուն, որ տրւում է մէկին որեւէ պատահարի՝ դիպուածի պատճառով։
ԲԵՐԱՆՈՒՆԱՊԷՍ, մ. Որպէս բերանուն, ըստ բերման՝ ըստ պատահմունքի դրուելով։
ԲԵՐԱՆՍԵԼ, եցի, ն. Բերանը փակել, լռեցնել, պապանձեցնել։
ԲԵՐԴ, (ասոր.), ի, իւ կամ աւ, գ. Պաշտպանութեան համար կառուցուած պարսպապատ ամրութիւն, ամրոց։
ԲԵՐԴԱԿԱԼ, ի, աց, գ. Բերդի պետը՝ տէրը, բերդի զօրքի գլխաւորը, բերդապահ։
ԲԵՐԴԱԿԱԼԵԱՆ, գ. 1. Բերդակալներ։ 2. Բերդապահ զօրք։
ԲԵՐԴԱՄԱՐՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բերդի դէմ կամ բերդից կռուելը։ 2. Բերդապարսպի վրայ ամրացուած եւ պաշտպանուած շինութիւն, որտեղից բերդապահ զօրքը կռւում էր թշնամու դէմ. մարտկոց։
ԲԵՐԴԱՄԷՋ, միջի, գ. Բերդի միջին մասը, բերդի պարիսպների միջեւ եղած տարածութիւնը։
ԲԵՐԴԱՅԻՆՔ, յնոց, գ. յոգն. Բերդի մէջ եղողները, բերդը պաշտպանող զինուորները, բերդապահներ։
ԲԵՐԴԱՆՄԱՆ, ա. Բերդի նման, ամրոցի պէս ամուր կամ բարձր։
ԲԵՐԴԱՊԱՀ, ա. գ. Բերդը պահպանող՝ պաշտպանող, բերդակալ։
ԲԵՐԴԱՏԵՂԻ, գ. Բերդի տեղ, այն տեղը, որտեղ բերդն է գտնւում։
ԲԵՐԴԱՐԳԵԼ, ա. Բերդում արգելուած՝ պաշարուած։
ԲԵՐԴԱՔԱՂԱՔ, գ. Բերդ ունեցող քաղաք։
ԲԵՐԴԱՔԱՂԱՔԱՑԻ, գ. Բերդաքաղաքի բնակիչ։
ԲԵՐԴԵԱՆ, գ. յոգն. Բերդեր։
ԲԵՐԴԵՑԻՔ, ցեաց, տե՛ս ԲԵՐԴԱՅԻՆՔ։ (Կղնկտ., Գ, 2Օ)։
ԲԵՐԴԶԵՂ, ա. (թերեւս ուղղելի՝ ԲԸՐԴ-ԳԸԶԵՂ), Բրդգզած երկար մազերով, երկայնահեր, հերարձակ։
ԲԵՐԴՆՈՐԴԻՔ, դեաց, ա. գ. Բերդում պատսպարուած՝ ապաստանած, բերդական, բերդացի։
ԲԵՐԴՈՐԱՅ, այք, գ. Բերդերը, բոլոր բերդերը։ (Սեբ., ԽԶ)։
ԲԵՐԵԼ, բերի, բե՛ր, ն. 1. Որեւէ բան հեռուից մօտ փոխադրել։ 2. Հեռու տեղից մօտեցնել՝ առաջնորդել մէկի՝ մի բանի մօտ կամ մի տեղ։ 3. Բերելով յանձնել՝ տալ, մատուցել։ 4. Իր մէջ ունենալ՝ ամփոփել՝ պարունակել՝ բովանդակել, իր վրայ վերցնել, յանձն առնել, ստանձնել։ 5. Համբերել, հանդուրժել, դիմանալ, տանել, տոկալ։ 6. Պտուղ՝ բերք տալ, պտղաբերել։ 7. Պատճառել, առաջացնել, հասցնել, առթել։ 8. Վարել, մղել, ստիպել։
ԲԵՐԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. Բերող։ (Բուզ., Գ, 10)։
ԲԵՐ Ի ՄԷՋ, ա. գ. Խառնակիչ, բամբասող, բանսարկու։
ԲԵՐԻՒՂ, տե՛ս ԲԻՒՐԵՂ։
ԲԵՐԿՐԱԲԵՐ, ա. Բերկրութիւն բերող, բերկրալի։
ԲԵՐԿՐԱԲԵՐՁ, ա. Շատ բերկրալի, վսեմ։
ԲԵՐԿՐԱԼԻՐ, ԲԵՐԿՐԱԼԻՑ, ա. Բերկրութեամբ՝ խնդութեամբ՝ ուրախութեամբ լի, խնդալից, ուրախալից։
ԲԵՐԿՐԱԿԱՆ, ա. 1. Բերկրութեան՝ ուրախութեան յատուկ, ուրախական։ 2. Բերկրութիւն՝ ուրախութիւն պատճառող, ուրախարար։
ԲԵՐԿՐԱՄԻՏ, տե՛ս ԽՆԴԱՄԻՏ։
ԲԵՐԿՐԱՆՈՑ, ի, աց, գ. Բերկրանքի՝ ուրախանալու՝ զուարճութեան տեղ. հովանոց։
ԲԵՐԿՐԱՆՔ, նաց, տե՛ս ԲԵՐԿՐՈՒԹԻՒՆ։
ԲԵՐԿՐԱՊԱՏԱՐ, ա. Բերկրանքով լցուած՝ տոգորուած, բերկրալից։
ԲԵՐԿՐԱՍԻՐԵԼ, եցի, չ. Սիրով բերկրել, ուրախանալ, զուարճանալ։
ԲԵՐԿՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԲԵՐԿՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԲԵՐԿՐԵԼ, եցի, ն. ԲԵՐԿՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Հոգեկան մեծ բաւականութիւն պատճառել, ուրախացնել, զուարթացնել, զուարճացնել։
ԲԵՐԿՐԵԼ, (իմ), եցայ, եա՛ց կամ եա՛, չ. Հոգեկան մեծ բաւականութիւն ստանալ, ուրախանալ, հրճուել, ցնծալ։
ԲԵՐԿՐԵԼԻ, ա. Բերկրական, բերկրալի, ուրախալի։
ԲԵՐԿՐԵՑՈՒՑԻՉ, ԲԵՐԿՐԻՉ, ա. Բերկրանք պատճառող, բերկրութիւն բերող, ուրախարար։
ԲԵՐԿՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Հոգեկան մեծ բաւականութիւն, բերկրանք, հրճուանք, ցնծութիւն, ուրախութիւն։
ԲԵՐԿՐՈՒՄՆ, րման, գ. Բերկրելը, հրճուելը, բերկրանք, բերկրութիւն։
ԲԵՐՁԱԿԱՏԱՐ, տե՛ս ԲԱՐՁՐԱԿԱՏԱՐ։
ԲԵՐՁՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐՁՐՈՒԹԻՒՆ։
ԲԵՐՈՒՄՆ, րման, գ. 1. Բերելը, բերուելը։ 2. Տարուելը, շարժուելը, ընթացք։ 3. Անցք, դէպք, պատահմունք։ 4. Յօժարութիւն, տրամադրութիւն, հակամիտութիւն, ձգտում։ 5. Բերք, բերուածը։
ԲԵՐՐԻ, րւոյ, րեաց, ա. 1. Բերք ունեցող՝ կրող։ 2. Շատ պտղաբեր, արգասաւոր, արգաւանդ, առատաբեր։ 3. Բարիքներով լի։
ԲԵՒԵԿՆ, գ. Բեւեկնի ծառից ստացուող խէժ՝ իւղ։
ԲԵՒԵԿՆԻ, նւոյ, նեաւ, գ. (բսբ.) Աղտորազգիների ընտանիքին պատկանող ծառ, որից բեւեկն է ստացւում (Pistacia mutica)։
ԲԵՒԵՌ1, ի, աց, գ. Գամ, մեխ։
ԲԵՒԵՌ2, ի, աց, գ. 1. Երկրի առանցք։ 2. Շրջանի կենտրոնը։
ԲԵՒԵՌԱԿԱՊ, ա. մ. Բեւեռներով կապուած՝ ամրացուած, երկաթագամ, մեխուած։
ԲԵՒԵՌԱՊԻՆԴ, ա. մ. Բեւեռներով պնդացրած՝ ամրացրած։
ԲԵՒԵՌԱՊՆԴԵԼ, եցի, ն. Բեւեռներով պնդացնել, գամել, մեխել։
ԲԵՒԵՌԵԼ, եցի, ն. 1. Բեւեռներով պնդացնել՝ ամրացնել, հեղուսել, գամել, մեխել։ 2. փխբ. Սեւեռել, անշարժ պահել մի տեղում՝ մի կէտի վրայ։
ԲԵՒԵՌԻՉ, ա. Բեւեռող, գամող։
ԲԵՒԵՌՈՒՄՆ, ռման, գ. Բեւեռելը, գամելը։
ԲԵՒՐ, տե՛ս ԲԻՒՐ։
ԲԶԱՔ, (պրսկ.), գ. Արու այծ։
ԲԶԶԱԼ, ացի, զա՛, ԲԶԶԵԼ, եցի, եա՛, չ. Բզզոց հանել, տզզալ։
ԲԶԷԶ, զի, գ. (կենդբ.) Պատենաթեւ միջատ (Scarabaeus)։
ԲԶԻԶ, բզզոյ, ոց, գ. (կենդբ.) Պատենաթեւ միջատ (Scarabaeus)։
ԲԷԵՂԶԵԲՈՒՂ, (եբր.), այ, աւ, գ. Սատանայապետ, դեւերի իշխան։
ԲԷԺ, վէժ, ի, գ. Կտաւէ վարագոյր, ծածկոց։
ԲԷՇԿ ՄՇԿՈՅ, (պրսկ.), գ. (կենդբ.) Վիւերայինների ընտանիքին պատկանող կենդանի, որից ստացւում է հոտաւէտ մուշկ (Viverra zibetha)։
ԲԹԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի՝ առաւել բութ։
ԲԹԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բութ դարձնել, բթացնել, փխբ. անպիտան դարձնել, ի դերեւ հանել, խափանել։
ԲԹԵԼ1, եցի, ն. Բութ դարձնել, բթացնել։
ԲԹԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Բութ դառնալ, բթանալ։
ԲԹԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԲԹԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԲԹՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բութ՝ ոչ սուր լինելը։ 2. (քեր.) Շեշտի բութ լինելը առոգանութեան մէջ։
ԲԺԱԲԵՐ, ա. 1. Բիժ կրող, բժոտ։ 2. Բիժ բերող՝ առաջացնող։
ԲԺԺԱՆՔ, նաց, գ. Յուռութք, թալիսման։
ԲԺԻՇԿ, (պհլ.), բժշկի, կաց, գ. 1. Նա, որ բժշկում է՝ բժշկութիւն է անում։ 2. փխբ. Ցաւերն ամոքող՝ սփոփող, առողջութիւնը պահպանող։
ԲԺՇԿԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Բժշկին եւ բժշկութեան վերաբերող՝ յատուկ։ 2. Բժշկող, բուժիչ, առողջացուցիչ։
ԲԺՇԿԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բժշկելու արուեստը՝ գիտութիւնը, բժշկութիւն։
ԲԺՇԿԱՅԻՆ, տե՛ս ԲԺՇԿԱԿԱՆ։
ԲԺՇԿԱՆՈՑ, տե՛ս ԲԺՇԿԱՐԱՆ։
ԲԺՇԿԱՆՔ, նաց, գ. յոգն. Բժշկական իրեր՝ նիւթեր։
ԲԺՇԿԱՊԵՏ, ի, աց, գ. ա. Բժիշկների գլխաւորը, նշանաւոր բժիշկ, ճարտար բժիշկ կամ բուժող։
ԲԺՇԿԱՊԵՏԵԼ, եցի, չ. ն. Ճարտար բժիշկ լինել. ճարտարութեամբ բժշկել՝ բուժել։
ԲԺՇԿԱՊԷՍ, մ. Որպէս բժիշկ, բժշկի նման։
ԲԺՇԿԱՐԱՆ, ի, աց, գ. 1. Բժշկի տուն եւ կրպակ։ 2. Բժշկական՝ բուժական օգնութիւն ստանալու տեղ, բուժարան։ 3. Բուժական դեղ՝ միջոց, դեղուդարման։ 4. Բժշկական խորհուրդներ՝ տեղեկութիւններ պարունակող գիրք։
ԲԺՇԿԵԼ, եցի, ն. 1. Բուժել, դարմանել, դեղ անել։ 2. Բուժել՝ փարատելով ցաւերը, առողջացնել, ապաքինել, լաւացնել։ 3. Ընդհանրապէս՝ ամոքել, սփոփել, մեղմել, փարատել։ 4. (յունաբանութեամբ) Պաշտել։
ԲԺՇԿԻՉ, ա. Բժշկող, բուժիչ, առողջարար։
ԲԺՇԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բուժելը, բուժուելը, բուժում, ապաքինում։ 2. Բժշկելու արուեստը, բժշկականութիւն։ 3. Բժըշկութեան ծախսը։
ԲԺՈՏԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Բժոտ լինել, բժով՝ ճիպռով բռնուել, ճպռոտել։ 2. Պարզ՝ պայծառ չտեսնել, տեսողութիւնը թուլանալ՝ աղօտանալ։
ԲԻԲ, բբի, բբաց, գ. (կզմխս.) Աչքի մէջտեղում, ծիածանաթաղանթի միջի անցքը, որով լոյսի ճառագայթները թափանցում են աչքի ներսը (Pupilla)։
ԲԻԲԵԼ, եցի, չ. Բի-բի՝ ճիւ-ճիւ ձայն արձակել (թռչունների ձագերի մասին)։
ԲԻԲՂՈՍ, (յուն.), ի, աւ, գ. 1. Բոշխազգիների ընտանիքին պատկանող բոյս, որի տերեւները հնում գործ էին ածում իբրեւ թուղթ գրելու համար. պապիրուս (Cyperus papyrus)։ 2. Լայնաբար՝ գիրք, մատեան, մագաղաթ։
ԲԻԺ, (պհլ.), բժոյ, գ. 1. Ճիպռ, ճպուռ։ 2. Լայնաբար՝ արծաթի խարամ, աղտ։
ԲԻԾ, բծի, ից կամ բծոյ, ոց, գ. 1. Բնական գոյնը փոխած փոքրիկ նշան մաշկի վրայ։ 2. փխբ. Ախտ, արատ, թերութիւն, պակասութիւն։ 3. Մարմնի վրայ գոյացած բշտիկ՝ թարախապալար։ 4. Տեսական կամ գործնական լուծում պահանջող հարց, խնդիր։ 5. ա. Բիծ ունեցող, արատաւոր, պակասաւոր, պիղծ։
ԲԻՏ, գ. Թռչունների (սովորաբար արուների) ոտքի յետեւի սուր ճանկը։
ԲԻՏՈՆ, գ. (կենդբ.) Սղոցաձուկ (Pristis pectinata)։
ԲԻՐ, բրի, րաց կամ ով, ովք, գ. Հաստ գաւազան, մահակ։
ԲԻՐՏ, ա. 1. Բռի, կոպիտ, դաժան, վայրագ, տմարդի։ 2. Չոր, կարծր, ամուր, պինդ։
ԲԻՒՐ, (պհլ.), բիւրու, ուց, կամ րի, րեաւ. ոյ, ոց, 1. թ. Տասը հազար։ 2. ա. Խիստ շատ, անչափ, անթիւ, անհամար։ 3. մ. Բիւր անգամ, շատ անգամ, բիւրապատիկ, բազմապատիկ։
ԲԻՒՐԱԲԱՌԵԱՆ, ա. Բիւր անգամ ասուած՝ կրկնուած։
ԲԻՒՐԱԲԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Բիւր անգամ ասելը՝ կրկնելը։
ԲԻՒՐԱԲԵՂՈՒՆ, ա. Շատ բեղուն՝ բերրի, բազմառատ։
ԲԻՒՐԱԳԼԽԻ, ա. Շատ գլուխներ ունեցող, բազմագլուխ։
ԲԻՒՐԱԳՈՅՆ, ա. մ. Շատ գոյներ ունեցող, բազմագոյն, բազմապատիկ։
ԲԻՒՐԱԳՈՐԾ, ա. Շատ չարիքներ գործող։
ԲԻՒՐԱԶԳԻ, ա. 1. Բազմազան, բազմատեսակ, տեսակ-տեսակ։ 2. մ. Բազմապատիկ կերպով։
ԲԻՒՐԱԿ, տե՛ս ԲԻՒՐԵԱԿ։
ԲԻՒՐԱԿԱՃԱՌ, ա. Բազմաթիւ անձերից բաղկացած, բազմամբոխ։
ԲԻՒՐԱԿԵՐՊ, ԲԻՒՐԱԿԵՐՊԵԱՆ, ա. Բազմակերպ, բազմատեսակ, տեսակ-տեսակ։
ԲԻՒՐԱԿՆԵԱՅ, ա. Շատ ակներ՝ գոհարներ ունեցող։
ԲԻՒՐԱԿՈՐԾԱՆ, ա. Շատ անգամ կործանուած՝ աւերուած։
ԲԻՒՐԱՀՈՍ, ա. Շատ հոսեցնող, առատահոս։
ԲԻՒՐԱՄԱՍՆԵԱՅ, տե՛ս ԲԱԶՄԱՄԱՍՆԵԱՅ։
ԲԻՒՐԱՄԵԱՆ, ա. Շատ տարիներ՝ երկար ժամանակ գոյութիւն ունեցող, շատ հին։
ԲԻՒՐԱՊԱՏԱՀԱՐ, գ. Շատ պատահարներ։
ԲԻՒՐԱՊԱՏԻԿ, ա. 1. Բազմապատիկ, շատ եւ շատ տեսակ։ 2. մ. Բիւր անգամ, շատ անգամ աւելի։
ԲԻՒՐԱՊԱՏԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բիւրապատիկ։
ԲԻՒՐԱՊԱՏԿԵԱՆ, տե՛ս ԲԻՒՐԱՊԱՏԻԿ։
ԲԻՒՐԱՍՊԻ, (զենդ.), ա. Բիւր՝ տասը հազար ձիու տէր (մակդիր)։
ԲԻՒՐԱՍՏԵՂՆ, ա. Շատ ստեղներ՝ ճիւղեր ունեցող։
ԲԻՒՐԱՏԵՍԱԿ, ա. Շատ տեսակներից կազմուած՝ բաղկացած, շատ տեսակներ ունեցող, բազմատեսակ։
ԲԻՒՐԱՒՈՐ, ա. 1. Մի բիւր պարունակող, բիւրից բաղկացած։ 2. Անթիւ, անհամար։ 3. Իր հրամանի տակ բիւր՝ տասը հազար զինուոր ունեցող, բիւրի պետ։ 4. Շատ ճոխ, ամեն բան ունեցող։
ԲԻՒՐԵԱԿ, րեկի, կաց, գ. 1. Բիւրը իբրեւ մի ամբողջութիւն։ 2. ա. Բիւրաւոր, անթիւ, անհամար։
ԲԻՒՐԵՂ, (յուն.), ի, աց, գ. 1. Թանկագին քար՝ երկնագոյն կամ ծովագոյն երակներով (Beryllus)։ 2. Վանակն, լեռնաբիւրեղ։
ԲԻՒՐԻՆ, ինք, ա. Բիւրաւոր։
ԲԻՒՐՂԱԲԵՐ, ա. Բիւրեղ բերող, որտեղից բիւրեղ է ստացւում։
ԲԻՒՐՂԱՅ, ԲԻՒՐՂԵԱՅ, ա. Բիւրեղից կազմուած՝ պատրաստուած, բիւրեղէ։
ԲԻՒՐՈՍՏԵԱՆ, տե՛ս ԲԻՒՐԱՍՏԵՂՆ։
ԲԼԹԱԿ, ի, աց, գ. (կզմխս.) 1. Ականջի ներքեւի փափուկ մասը։ 2. Մարմնի որեւէ օրգանի վրայ յաւելուած կտոր (օր. լեարդի բլթակ)։
ԲԼԻԹ, գ. Բոլորաձեւ փափուկ հաց։
ԲԼՇԱԿ, գ. Խուփ, կափարիչ։
ԲԼՇԱԿՆԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Աչքերի տեսողութիւնը բթանալ՝ տկարանալ՝ մթագնել, վատատես լինել, շլանալ։
ԲԼՇԱԿՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Տեսողութեան բթանալը՝ թուլանալը, վատատեսութիւն։
ԲԼՇԱՆԱԼ, ացայ, տե՛ս ԲԼՇԱԿՆԵԼ (իմ)։
ԲԼՇԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ԲԼՇԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Սրութիւնը բթացնել՝ թուլացնել։
ԲԼՈՒՐ, բլրոյ, րոց կամ րի, նաեւ բլեր, գ. Բարձրութիւն գետնի երեսին, ցածր՝ փոքրիկ լեռ, բարձր թումբ։
ԲԼՐԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ բլուր, բլրի պէս։
ԲԼՐԱԿ, գ. Փոքր բլուր։
ԲԼՐԱՁԵՒ, ա. Բլրի ձեւով, բլրի նման, բլրակերպ։
ԲԼՐԱՑԻ, ցւոյ, ոց, ա. Բլրի վրայ բնակուող։
ԲԼՐԻԿ, տե՛ս ԲԼՐԱԿ։
ԲԽԵԼ, տե՛ս ԲՂԽԵԼ։
ԲԽԻՉ, տե՛ս ԲՂԽԻՉ։
ԲԾԱՄԻՏ, ա. Արտաւոր մտքով, չարամիտ, չարախորհուրդ։
ԲԾԱՒՈՐ, ա. Բիծ՝ արատ ունեցող, արատաւոր։
ԲԾԱՒՈՐԱԿԱՆ, ա. Բիծ՝ արատ ունեցող, արատաւոր։
ԲԾԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. Արատաւորել, ապականել, աղտեղել, պղծել։
ԲԾԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բծաւոր՝ արատաւոր լինելը, արատաւորութիւն։
ԲԾԵԼ, եցի, ն. Բիծ՝ արատ դնել, արատաւորել, մեղադրել։
ԲԾԻԾ, գ. Ոջիլ։
ԲԾԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԾԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ։
ԲԾԿԱՆՔ, գ. յոգն. Արատներ. արատաւորուածներ։
ԲԾՈՏԵԱԼ, ա. Արատաւորուած, ապականուած։
ԲՂԽԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. 1. Դուրս հոսել՝ թափուել՝ վիժել, արտահոսել, յորդել, ծորալ, ցայտել։ 2. Դուրս գալ, բուսնել, ընձիւղել, ծլել։ 3. Դուրս խուժել, հոտ ծավալուել՝ տարածուել, հոտ գալ, բուրել։ 4. ն. Բխեցնել, հոսեցնել, զեղել։ 5. Առաջ բերել, դուրս բերել։ 6. Ծորել, կաթեցնել։ 7. (կրօն.) Որդու (Բանի) ծնուելը Հօրից։
ԲՂԽԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բխել տալ, բխեցնել։
ԲՂԽԻՉ, ա. Բխեցնող, բխող։
ԲՂԽՈՂԱԲԱՐ, մ. Բխելու պէս, բխելով։
ԲՂԽՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Բխելութիւն, բխելը, ծնուելը։
ԲՂԽՈՒՄՆ, խման, գ. 1. Բխելը։ 2. Բըխող, բխիչ։
ԲՂՋԱԽՈՀ, ա. 1. Ցանկասէր, տռփասէր, ոչ ողջախոհ։ 2. Ցանկասէրին՝ ցանկասիրութեան յատուկ՝ վերաբերող, ցանկասիրական։ 3. Չարախորհ, չարամիտ։
ԲՂՋԱԽՈՀԱԿԱՆ, ա. Բղջախոհին՝ բղջախոհութեան յատուկ՝ վերաբերող, ցանկական, տռփական։
ԲՄԲԻՒՆ, տե՛ս ԲՈՄԲԻՒՆ։
ԲՆԱԲԱՆ, ի, ից, գ. Բուն խօսք։
ԲՆԱԲԱՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Բնախօս, բնագէտ։ 2. Բնութեան ուսումնասիրութեան յատուկ՝ վերաբերող, բնախօսական, բնագիտական։
ԲՆԱԲԱՆԵԼ, տե՛ս ԲՆԱԽՕՍԵԼ։
ԲՆԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բնախօսութիւն, բնագիտութիւն։ 2. Բուն՝ իսկական խօսք, ճիշտ բացատրութիւն։
ԲՆԱԲԱՐ, մ. ա. Ի բնէ, բնականաբար, սովորաբար, բնական, բուն, հարազատ, սովորական։
ԲՆԱԲԱՐՁ, ա. Բնից՝ հիմքից՝ արմատից վերացուած, բնաջնջուած, ոչնչացուած։
ԲՆԱԲՆԱԿ, ա. Բուն բնակատեղ, հայրենի, բնիկ, բուն։
ԲՆԱԲՈՒՆ, ա. Ի բնէ բնական, բնածին, ընդաբոյս։
ԲՆԱԳԱՒԱՌ, գ. Բնիկ՝ հայրենի՝ հայրենական գաւառ, ծննդավայր հանդիսացող գաւառ։
ԲՆԱԳԻՐ, գրի, րաց, գ. 1. Բուն գրուածք, սկզբնագիր Աստուածաշնչի՝ ըստ հին օրինակների եւ թարգմանութեան։ 2. Արձանագրութիւն ի յիշատակ վախճանուածների։ Բնագրօք յիշատակեցան նոքա (Եղիշէ)։
ԲՆԱԳՈՅՆ, ա. Բուն եւ գլխաւոր։
ԲՆԱԴԻՐ, դրի, րաց, գ. Բանակատեղ։
ԲՆԱԶԱՆՑ, ԲՆԱԶԱՆՑԱԲԱՐ, ա. մ. Բնազանցութեան վրայ հիմնուած, բնազանցութեան մեթոդով կատարուած, բնազանցական, մետաֆիզիկական. բնազանցական կերպով, մետաֆիզիկապէս։
ԲՆԱԽՐԱՏ, ի, ից, ԲՆԱԽՐԱՏԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Ի բնէ խրատուած։ 2. Խրատական, ուրիշներին իբրեւ խրատ ծառայող։
ԲՆԱԽՕՍ, ի, աց, ա. գ. 1. Նա, որ խօսում է զգայական էակների բնութեան մասին։ 2. Ճշմարտախօս, ճշմարտաբան։
ԲՆԱԽՕՍԵԼ, եցի, ն. չ. 1. Զգայական էակների բնութեան մասին խօսել։ 2. Ճիշտ քննել, ստոյգը՝ իսկականը ասել, ճշգրտաբանել, ճշմարտախօսել։
ԲՆԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գրուածք կամ խօսք զգայական էակների բնութեան մասին։ 2. Բնիկ խօսք՝ լեզու։
ԲՆԱԾԻՆ, ա. Բնատուր, բնական, բնութիւնից ժառանգած, ոչ ստացական։
ԲՆԱԿ, ի, աց, ա. 1. Բուն, բնիկ, հարազատ, իսկական։ 2. Բնաւորուած, տեւական, մնայուն։ 3. գ. Բուն բնակիչ, բնիկ, տեղացի։ 4. Բուն բնակութեան տեղ, բուն տեղը, բնակարան։
ԲՆԱԿԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ բնիկ, տեղացի բնակիչ լինելով։
ԲՆԱԿԱԿԻՐ, ա. Ի բնէ կրող, բնածին, բնական, բնատուր, ընդաբոյս։
ԲՆԱԿԱԿԻՑ, ա. 1. Միասին բնակուող, մէկի հետ նոյն տեղում ապրող։ 2. Նոյն բնութիւնը՝ բնոյթը ունեցող, ազգակից, նման։
ԲՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Բնութեան օրէնքներին համապատասխան, բնութիւնից սահմանուած։ 2. Բնութիւնից ստեղծուած՝ տրուած, բնածին։ 3. Բնիկ, սեփական, հարազատ։ 4. Բնախօս, բնախօսական։
ԲՆԱԿԱՆԱԲԱՐ, մ. 1. Բնական կերպով, բնականից, ի բնէ։ 2. Տեղին, ի դէպ, յարմարապէս։ 3. Որպէս բնիկ՝ բուն բնակիչ։ 4. Ընտանեբար։
ԲՆԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. 1. Աւելի բնական։ 2. Խիստ բնական կերպով։
ԲՆԱԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Բնակուել, բնիկ բնակիչ դառնալ։ 2. Ընտանի դառնալ, ընտելանալ։
ԲՆԱԿԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԲՆԱԿԱՆԱԲԱՐ։
ԲՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բնական հարազատութիւն, ազգականութիւն, ազգակցութիւն։
ԲՆԱԿԱՍՆՈՒՆԴ, ա. Բուն սնուցող, իր կաթով սնուցող։
ԲՆԱԿԱՐԱՆ, ի, աց, գ. 1. Բնակուելու տեղ, բնակավայր։ 2. Իր մէջ կրող՝ ամփոփող, պարփակող, ընդունարան։
ԲՆԱԿԱՐԾԻՔ, գ. Արմատաւորուած՝ հին կարծիք, նախապաշարմունք։
ԲՆԱԿԱՒՈՐ, ա. 1. Բուն դրած, հաստատապէս բնակուած, մնայուն։ 2. Բնիկ, բնական։
ԲՆԱԿԱՓՈԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Բնակութեան տեղը փոխելը, տեղափոխութիւն, գաղթականութիւն, վտարանդութիւն, պանդխտութիւն։
ԲՆԱԿԵԼ, եցայ եւ եցի, չ. 1. Բնակութիւն հաստատել, բնակուել, ապրել։ 2. Բնակութեամբ մի տեղում հաստատուել, բնակութեան տեղ ընտրել։ 3. (յունական ոճով) Բնակելի՝ շէն դառնալ՝ լինել, բնակչութիւն հաստատուել, բնակիչներ ունենալ։
ԲՆԱԿԵՏՂ, ետեղ, գ. Բնակատեղ, բնակարան։
ԲՆԱԿԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Բնակուել տալ, բնակեցնել։ 2. Որեւէ տեղ բնակելի դարձնել, հիմնել։
ԲՆԱԿԵՑՈՒՑԻՉ, ցչի, ցչաց, ա. Բնակեցնող՝ բնակութեան տեղ հիմնող, որեւէ տեղ բնակելի դարձնող։
ԲՆԱԿԵՑՈՒՑՈՂ, ի, աց, ա. Բնակեցնող՝ բնակութեան տեղ հիմնող, որեւէ տեղ բնակելի դարձնող։
ԲՆԱԿԷՏ, կիտի, գ. (քեր.) Վերջակէտ։
ԲՆԱԿԻՉ, կչի, չաց, ա. գ. 1. Որեւէ տեղում մշտական բնակութիւն ունեցող մարդ։ 2. տե՛ս ԲՆԱԿԵՑՈՒՑԻՉ։
ԲՆԱԿԻՏ, տե՛ս ՊՆԱԿԻՏ։
ԲՆԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. 1. Բնիկ, բնական, ընդաբոյս։ 2. (կրօն.) Բնութենակից, էակից, համագոյակից։ 3. տե՛ս ԲՆԱԿԱԿԻՑ։
ԲՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բնակուելը, որեւէ տեղում հաստատուելը բնակուելու համար։ 2. Բնակուելու տեղ, բնակավայր, բնակատեղ, բնակարան։ 3. Սահմանակից լինելը, սահմանակցութիւն։
ԲՆԱԿՈՒՆԱԿ ԿԱՅԱՆՔ, Գերեզման, շիրիմ։
ԲՆԱԿՑԱԲԱՐ, ԲՆԱԿՑԱՊԷՍ, մ. 1. Բնական կերպով, բնականապէս։ 2. Բնակակից լինելով, ազգակցապէս։ 3. Ի դէպ, յարմարապէս։
ԲՆԱԿՑԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Բնութեամբ՝ բնաւորութեամբ կցուել՝ միանալ, բնակակից՝ դասակից լինել։
ԲՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բնակից՝ բնութենակից լինելը, համագոյութիւն։ 2. Ազգակցութիւն, ընտանութիւն։ 3. Բընակակից լինելը, միասին բնակուելը։
ԲՆԱՄԱՏԵԱՆ, գ. Բուն՝ վաւերական մատեան՝ գիրք։ (Ագ., 257)։
ԲՆԱՆԱԼ, տե՛ս ԲՆԱՒՈՐԵԼ (իմ)։
ԲՆԱՇԽԱՐՀ, ի, աց, գ. 1. Մայր երկիր, մայր ցամաք։ 2. Բուն երկիր, հայրենիք։
ԲՆԱՇԽԱՐՀԻԿ, ա. Բուն՝ հայրենի երկրին յատուկ՝ վերաբերող։
ԲՆԱՋԻՆՋ, ա. Բնից՝ հիմքից՝ արմատից ջնջուած, իսպառ վերացուած, ոչնչացուած։
ԲՆԱՏԷՐ, տեառն, տերանց կամ րաց, գ. Բուն՝ իսկական՝ հարազատ տէր։
ԲՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ՇՈՒՐՋԲՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԲՆԱՒ, ի, ից, ա. 1. Բոլոր, ամեն, բովանդակ, ամենայն, համայն։ 2. մ. Բոլորովին, ամենեւին, իսպառ, գլխովին։ 3. Արդարեւ, յիրաւի, անշուշտ, անգամ, արդեօք, առհասարակ։
ԲՆԱՒԵԼ, եցի, ն. Բոլորովին սահմանել, ամբողջացնել, բովանդակել։
ԲՆԱՒԻՄԲ, մ. Բոլորովին, ամենեւին, իսպառ, բնաւ։
ԲՆԱՒԻՆ, տե՛ս ԲՆԱՒ։
ԲՆԱՒՈՐ, տե՛ս ԲՆԱԿԱՆ։
ԲՆԱՒՈՐԱԲԱՐ, տե՛ս ԲՆԱՒՈՐԱՊԷՍ։
ԲՆԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԲՆԱՒՈՐԱԿԱՆԱԳՈՅՆ։
ԲՆԱՒՈՐԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Բնական, բնութեանը յատուկ։ 2. Բնական գիտութիւններով զբաղուող, բնախօս։
ԲՆԱՒՈՐԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. մ. Աւելի բնաւորական՝ բնական։
ԲՆԱՒՈՐԱԿԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԲՆԱՒՈՐԱՊԷՍ։
ԲՆԱՒՈՐԱԿԻՑ, տե՛ս ԲՆԱԿԻՑ։
ԲՆԱՒՈՐԱՊԷՍ, մ. 1. Բնականաբար, էապէս, իսկապէս։ 2. Յարմարաբար, ի դէպ։
ԲՆԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. Բնաւորութիւն դարձնել, արմատացնել, հիմնաւորել։
ԲՆԱՒՈՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բնաւորութիւն դարձնել, արմատացնել, հիմնաւորել։
ԲՆԱՒՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. 1. Բնութիւնից ստանալ, բնականից ունենալ, սովորել։ 2. Բուն բռնել, բուսնել, գոյանալ, ծնուել։
ԲՆԱՔՆՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Բնութեան քննութիւն։
ԲՆԴԵՌՆ, ԲՆԴԻՌՆ, դռան, դռունք, դռանց, գ. (կենդբ.) Պատենաթեւ միջատ. աղբաբզէզ, կոյաբնդիռ (Geotrupes stercorarius)։
ԲՆԻ, ա. Բուն, բնիկ, իսկական, հարազատ։
ԲՆԻԿ, բնկի, ա. գ. 1. Բուն, իսկական, հարազատ, սեփական, հայրենի։ 2. Նահապետ, ցեղապետ։ 3. Տեղացի, տեղաբնակ, ոչ օտար։
ԲՆԻՈՆ, ի, աց, գ. Մանր դրամ՝ դանգի մէկ քառորդի արժողութեամբ. լումայ։
ԲՆՈՒԹԵՆԱԿԻՐ, ա. Նոյն բնութիւնը կրող՝ ունեցող։
ԲՆՈՒԹԵՆԱԿԻՑ, տե՛ս ԲՆՈՒԹԻՒՆԱԿԻՑ։
ԲՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Էութիւն, գոյութիւն, ինքնութիւն, իսկութիւն, ով՝ ինչ՝ որպիսին լինելը։ 2. Էակ, արարած. զգայական առարկայ, իր։ 3. Տարր, տարերք։ 4. Բընաւորութիւն, բարք, սովորութիւն։ 5. Որոշում, դիտաւորութիւն։ 6. Սեռական անդամներ, որոնցով տարբերւում են արուն եւ էգը։
ԲՆՈՒԹԻՒՆԱԲԱՐ, մ. Բնութեամբ, ֆիզիկապէս։
ԲՆՈՒԹԻՒՆԱԿԱՆ, ա. Բնական, ֆիզիկական։
ԲՆՈՒԹԻՒՆԱԿԻՑ, ա. (կրօն.) Նոյն բնութիւնից, համագոյակից, էակից։
ԲՆՈՒԹԻՒՆԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. (կրօն.) Բնութենակից լինելը, համագոյութիւն։
ԲՆՈՒՍՏ, Ի ԲՆՈՒՍՏ, մ. Ի բնէ, բնականից, հէնց սկզբից։
ԲՆՉԵԼ, եցի, չ. Բառաչել։
ԲՈԲ, (պհլ.), ի, գ. Գորգ կամ բարձ։ Նստի ի բոբ եւ ի բահղակ (Սեբէոս, 103)։
ԲՈԲՈՂՈՆ, (յուն.), գ. Գոմէշ։
ԲՈԳ, գ. (բսբ.) Բոգազգիների ընտանիքին պատկանող բոյս. օձի դեղ (Gentiana)։
ԲՈԶ, (վրաց.), ի, աց, գ. Անառակ կին, պոռնիկ։
ԲՈԶԱԲԱՐ, մ. Բոզի նման, բոզի պէս։
ԲՈԶԱԲՈՅԾ, ԲՈԶԱՀՈՄԱՆԻ, ա. Բոզ պահող, բոզարած։
ԲՈԶԱՆՈՑ, ի, աց, գ. Հասարակաց տուն, բոզատուն, պոռնկանոց։ 2. տե՛ս ԲՈԶԱԲՈՅԾ։
ԲՈԶԱՍՊԱՆ, ա. Բոզ՝ բոզին սպանող։
ԲՈԶՈՐԴԻ, գ. Բոզի որդի, պոռնկորդի։
ԲՈԶՈՒԹԻՒՆ, գ. Բոզ լինելը, պոռնկութիւն։
ԲՈԼՈՐ, ի, իւ կամ ով, ա. 1. Ամբողջ, ամեն, բովանդակ, համայն, ամենայն։ 2. Կլոր, շրջանաձեւ, բոլորշի, գնդաձեւ։ 3. գ. Ամբողջը, բոլորը, ամեն ինչը, ամբողջութիւն։ 4. Շրջան, պտոյտ։ 5. Բեւեռ, երկնքի առանցք։ 6. Ծաղկի կոկոն։ 7. Զգեստի շրջանաձեւ զարդ։
ԲՈԼՈՐԱԲԱՐ, մ. Ինքն իր վրայ դառնալով, ինքն իրենով կրկնուելով։
ԲՈԼՈՐԱԲՆԱԿ, ա. Որի շուրջբոլորը՝ ամեն տեղ բնակութիւն կայ։
ԲՈԼՈՐԱԲՈՒԽ, ա. Լիուլի բխող, յորդաբուխ, առատ, շատ։
ԲՈԼՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Բոլորը մի գոյնի, միագոյն։
ԲՈԼՈՐԱԳՈՒԼ, ա. Բոլորաձեւ։ (Կղնկտ., Բ, 41)։
ԲՈԼՈՐԱԳՈՒՆԴ, գնդի, գ. Գնդի շրջագիծ, շրջան։
ԲՈԼՈՐԱԴԷԶ, ա. Բոլորաձեւ՝ կլոր դէզ կազմող, լաւ՝ լի դիզուած։
ԲՈԼՈՐԱԶԱՐԴ, ա. Ամբողջապէս՝ չորս բոլորը զարդարուած, զարդարուն։
ԲՈԼՈՐԱԼՈՅՍ, ա. Ամբողջովին լուսաւոր, ամենապայծառ։
ԲՈԼՈՐԱԾԻՐ, գ. Բոլորակ ծիր, շրջանագիծ, շրջան։
ԲՈԼՈՐԱԾԻՐԱՆ, ի, ա. Ամբողջապէս ծիրանի՝ ծիրանեգոյն կամ ծիրանիի։
ԲՈԼՈՐԱԿ, ի, աց, ա. 1. Շրջանի ձեւ ունեցող, շրջանաձեւ, գնդաձեւ, բոլորշի, կլոր։ 2. Ամբողջ, լիակատար։ 3. գ. Սկաւառակ, շրջանաձեւ առարկայ, գունդ, շրջանակ։ 4. Շրջան։
ԲՈԼՈՐԱԿԱԲԱՐ, մ. Բոլորակի ձեւով, շուրջանակի, շրջանաձեւ։
ԲՈԼՈՐԱԿԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի՝ լրիւ բոլորակ՝ բոլորշի՝ կլոր։
ԲՈԼՈՐԱԿԱԾԻՐ, ա. Բոլորակ՝ կլոր ծիր ունեցող, բոլորածիր։
ԲՈԼՈՐԱԿԱՁԵՒ, գ. Բոլորակ՝ կլոր ձեւ ունեցող մարմին։
ԲՈԼՈՐԱԿԱՁԵՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Բոլորակի ձեւ ունենալը, բոլորաձեւ լինելը։
ԲՈԼՈՐԱԿԱՄ, ա. մ. Բոլորը մի կամքով միացած, միակամ, համակամ։
ԲՈԼՈՐԱԿԱՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի ընդհանուր՝ ընդհանրական։
ԲՈԼՈՐԱԿԱՊԷՍ, տե՛ս ԲՈԼՈՐԱԿԱԲԱՐ։
ԲՈԼՈՐԱԿԱՏԱՐ, ի, ից, ա. 1. Բոլոր մասերով կատարեալ, անթերի, ողջ, ամբողջ, բոլոր, բովանդակ։ 2. մ. Բոլորովին, ամբողջապէս։
ԲՈԼՈՐԱԿԱՏԵՍԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Բոլորակաձեւ տեսք ունենալը, բոլորակութիւն։
ԲՈԼՈՐԱԿԵՐՊ, ա. Ամենակերպ, ամենատեսակ։
ԲՈԼՈՐԱԿԵՐՏ, ա. Բոլորակի ձեւով կերտուած՝ շինուած. բոլորովին՝ ամբողջապէս կերտուած՝ շինուած։
ԲՈԼՈՐԱԿԵՐՏԵԼ, եցի, ն. Բոլորովին՝ ամբողջապէս կերտել՝ ստեղծել. բոլորովին՝ ամբողջապէս յարմարեցնել, յօրինել։
ԲՈԼՈՐԱԿԻ, մ. Շրջան կազմելով, շուրջանակի։
ԲՈԼՈՐԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բոլորակ՝ շրջանաձեւ լինելը, կլորութիւն։ 2. Լըրում, բոլորում, բովանդակում։
ԲՈԼՈՐԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲՈԼՈՐԱԿՈՒԹԻՒՆ (2)։
ԲՈԼՈՐԱՀԵՇՏ, տե՛ս ԱՄԵՆԱՀԵՇՏ։
ԲՈԼՈՐԱՀՈՎԻՏ, ա. Լայնատարած՝ համատարած հովտի նման, ընդարձակածաւալ։
ԲՈԼՈՐԱՁԵՒ, ա. Բոլորակաձեւ, բոլորշի, կլոր։
ԲՈԼՈՐԱՁՈՅԼ, ա. Միաձոյլ, ամբողջական, միակտուր. բոլորաձեւ։
ԲՈԼՈՐԱՄԱՍՆ, ա. Բոլոր մասերով լրիւ եւ անթերի, կատարեալ, բոլորակատար։
ԲՈԼՈՐԱՄԻՏ, ա. Ողջամիտ. ամբողջ, կատարեալ։
ԲՈԼՈՐԱՅԱՐՄԱՐ, տե՛ս ԱՄԵՆԱՅԱՐՄԱՐ։
ԲՈԼՈՐԱՇԷՆ, տե՛ս ԲՈԼՈՐԱԿԵՐՏ։
ԲՈԼՈՐԱՊԷՍ, մ. 1. Բոլորովին, ամբողջապէս, լիովին։ 2. Ընդհանրապէս։ 3. Բոլորակի ձեւով։ 4. Շրջանառութեամբ։
ԲՈԼՈՐԱՊՏՈՒՂ, պտղոյ, ոց, ա. Բոլոր պտուղը զոհ բերուած՝ մատուցուած, ողջակէզ, ամբողջովին նուիրուած, բոլորանուէր։
ԲՈԼՈՐԱՍԵՐ, ա. Բոլորովին կլորակ, անխառն, անարատ (մարգարիտ)։
ԲՈԼՈՐԱՎԻՃԱԿ, (յունական ոճով), տե՛ս ԲՈԼՈՐԱԿԱՏԱՐ։
ԲՈԼՈՐԱՏԵՍ, ԲՈԼՈՐԱՏԵՍԱԿ, տե՛ս ԲՈԼՈՐԱՁԵՒ։
ԲՈԼՈՐԱՏԷԳ, ա. Բոլորաձեւ տէգ՝ սլաք ունեցող (նիզակ)։
ԲՈԼՈՐԱՒԷՏ, ա. Համայն, բովանդակ, լիուլի, անթերի, ամենակերպ։
ԲՈԼՈՐԱՓԱՅԼ, ա. Ամբողջապէս փայլող, միշտ փայլող՝ պայծառ, մշտափայլ, մշտապայծառ։
ԲՈԼՈՐԵԱԿ, գ. Երկնային գունդ, տիեզերք։
ԲՈԼՈՐԵԼ, եցի, ն. 1. Ոլորելով բոլորակի ձեւ տալ, փաթաթել, հիւսել։ 2. Շուրջը պատել՝ կլոր օղակ կազմելով։ 3. Հաւաքել, խմբել, ամփոփել։ 4. Շրջան կատարել, լրացնել։
ԲՈԼՈՐԵՔԵԱՆ, ԲՈԼՈՐԵՔԻՆ, ցուն կամ ցունց, դ. Ամենքը, բոլորը, բոլորն էլ։
ԲՈԼՈՐԻՄԲ, տե՛ս ԲՈԼՈՐՈՎԻՄԲ։
ԲՈԼՈՐՇԻ, ա. Բոլորակի ձեւ ունեցող, բոլորաձեւ, կլոր։
ԲՈԼՈՐՈՎԻՄԲ, ԲՈԼՈՐՈՎԻՆ, մ. 1. Ամեն կերպ, ամեն բանով, բոլոր մասերով, բոլոր կողմերից։ 2. Ամբողջապէս, լիովին, իսպառ, լրիւ։ 3. Իբրեւ ժխտական՝ ամենեւին, բնաւ, իսկի։ 4. ա. Բոլոր, ամբողջ, բովանդակ։
ԲՈԼՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բոլորը՝ լրիւ լինելը, բովանդակութիւն, ամբողջութիւն։ 2. Բոլորակ՝ կլոր լինելը, բոլորակութիւն, բոլորում։
ԲՈԼՈՐՈՒՄՆ, րման, գ. 1. Շրջան կատարելը, շրջանը լրացնելը։ 2. Բոլորութիւն, ամբողջութիւն, բովանդակութիւն, լրութիւն։
ԲՈԽԱՍԵՐ, ա. Անկոխ, դժուարակոխ, դժուարանցանելի։
ԲՈԿ, ա. մ. Ոտքերը մերկ, մերկ ոտքերով, բոբիկ, բոկոտն։
ԲՈԿԱԳՆԱՑ, ա. Մերկ ոտքերով՝ բոբիկ ման եկող։
ԲՈԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. Ոտքերը մերկացնել, կօշիկները հանել, բոբիկանալ։
ԲՈԿԱՆԻ, իք, ա. մ. Բոկագնաց, բոկոտն, բոբիկ։
ԲՈԿԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բոկանալ տալ, բոբիկացնել։
ԲՈԿՈՏՆ, ա. մ. Ոտքերը բոբիկ, բոբիկ ոտքերով։
ԲՈԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Բոբիկ լինելը, բոբիկութիւն։
ԲՈՀ, բոխ (եբր., ասոր.), ա. Անկոխ, ամայի, անշէն։
ԲՈՀԲՈԽԵԼ, կամ ԲՈՀԲՈՀԵԼ, ն. Շողիքը՝ թուքը վազեցնել։
ԲՈՀՄՈՒՆՔ, մանց, գ. Սաստիկ սպառնալիք, երկիւղ, սոսկում, վախ։
ԲՈՂԲՈՋ, ոյ, ոց, կամ ի, ից կամ աց, գ. 1. Ծիլ, ընձիւղ։ 2. փխբ. Ծնունդ, զարմ, սերունդ, շառաւիղ։ 3. Ջրի պղպջակ։
ԲՈՂԲՈՋԱԶԱՐԴ, ա. Բողբոջներով զարդարուած, լաւ բողբոջած, ծլած-ծաղկած։
ԲՈՂԲՈՋԱԹԱՓ, ա. Բողբոջները՝ ծիլերը թափած՝ թափուած։
ԲՈՂԲՈՋԱԽԻՏ, ա. Խիտ բողբոջներ ունեցող, բողբոջներով պատուած, բողբոջազարդ։
ԲՈՂԲՈՋԱՆԱԼ, ացայ, ԲՈՂԲՈՋԵԼ, եցի, չ. 1. Ծլել, բողբոջներ արձակել։ 2. փխբ. Բուռն կերպով զարգանալ, ծաղկել, փթթել։ 3. փխբ. Ծնուել։ 4. Զուարճանալ, ցնծալ։
ԲՈՂԿՈՒԿ, գ. Կենդանիների նոր դուրս ցցուող եղջիւր, եղջիւրի գլուխ։
ԲՈՂՈՆ, տե՛ս ԱՂԱԲՈՂՈՆ։
ԲՈՂՈՔ, ոյ, ով, գ. 1. Բարձրաձայն աղաղակ, ճիչ։ 2. Տրտունջի՝ դժգոհութեան աղաղակ։ 3. Որեւէ կարգադրութեան կամ վճռի դէմ գանգատ։
ԲՈՂՈՔԵԼ, եցի, չ. 1. Ճիչ՝ աղաղակ բարձրացնել։ 2. Տրտունջ՝ դժգոհութիւն արտայայտել աղաղակով, բարձրաձայն գանգատուել։
ԲՈՂՈՔԻՉ, ա. Բողոքող, գանգատաւոր։
ԲՈՂՈՔՈՒՄՆ, քման, գ. Բողոքելը. բողոք։
ԲՈՂՋԱԽՈՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Բղջախոհ լինելը, բղջախոհութիւն։
ԲՈՄԲԻՒԼՈՍ, (յուն.), գ. (կենդբ.) Մետաքսաթել հիւսող որդ, շերամ (Bombyxmori)։
ԲՈՄԲԻՒՆ, գ. 1. Խուլ աղմուկ, թնդիւն, դղրդիւն։ 2. Թմբուկի կամ քնարի ձայն՝ հնչիւն։
ԲՈՅԹ, բութի, թաց, ԲՈՅԹՆ, բթին, թանց, գ. Ձեռքի եւ ոտքի կարճ եւ հաստ մատը, բթամատ, բութ։
ԲՈՅԺ, բուժի, օք, գ. Բուժամիջոց, բուժանիւթ, դեղ։
ԲՈՅԼ, բոյլք, բուլից, գ. Խումբ, երամ, ջոկ, գունդ։
ԲՈՅՆ, բունոյ, ոց, գ. 1. Թռչունի բոյն։ 2. Գազանի որջ։ 3. Հիւղակ, խրճիթ։ 4. նման. Խորշ, ծակ։
ԲՈՅՍ, բուսոյ, ոց, գ. 1. Բոյս։ 2. Մարդկային ծնունդ, սերունդ, զարմ։ 3. Մտքի ծնունդ, ստեղծագործութիւն։
ԲՈՆՈՍՈՍ, (յուն.), գ. Վայրի ցուլ։
ԲՈՇԽՆԵԼ, տե՛ս ԸՄԲՈՇԽՆԵԼ։
ԲՈՉՈՅ, կամ ԲՌՉՈՅ (վրաց.), գ. Փոքրիկ ձի։
ԲՈՌ, ոյ, ոց, գ. Վայրի մեղու, իշամեղու։
ԲՈՍՈՐ, (եբր.), րայ, ա. գ. Մուգ կարմիր, արեան գոյնի, արիւնի գոյն։
ԲՈՍՈՐԱԲՈՒՂԽ, ա. Որից բոսոր գոյն է բխում, փխբ. որից արիւն է բխում, արիւնաբուխ։
ԲՈՍՈՐԱԿԱՅԼԱԿ, ա. Բոսորագոյն կայլակներով, արեան շիթեր՝ կաթիլներ կրող։
ԲՈՍՈՐԱՅԻՆ, ա. Բոսորի յատկութիւն ունեցող, կարմրագոյն, արիւնագոյն։
ԲՈՍՈՐԵՐԱՆԳԵԱՆ, տե՛ս ԲՈՍՈՐԱՅԻՆ։
ԲՈՎ, ոյ կամ ու, բովք, վոց կամ վուց, կամ վաց, գ. 1. Հնոց, որի մէջ մետաղը հալում են՝ զտելու համար։ 2. Անօթ, որի մէջ մետաղը հալում են եւ ձուլում, հալոց, քուրայ։ 3. Կրակ բորբոքելու անօթ, բուրուառ։ 4. Մետաղի հալում՝ զտում։ 5. փխբ. Փորձ, քննութիւն։ 6. Հանք։
ԲՈՎԱԿԱՆ, տե՛ս ԲԱՒԱԿԱՆ։
ԲՈՎԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՒԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԲՈՎԱՆԴԱԿ, ի, ա. 1. Բոլոր, ամբողջ, ողջ, լրիւ, համայն։ 2. Բաւական, բաւականաչափ, հերիք, շատ։ 3. Կարող, հասու։ 4. մ. Բոլորովին, ամբողջապէս, առհասարակ, լիովին, իսպառ։
ԲՈՎԱՆԴԱԿԱԲԱՐ, մ. 1. Բոլորովին, ամբողջապէս, լիովին։ 2. Բաւական կերպով՝ չափով, բաւականաչափ, հերիք։
ԲՈՎԱՆԴԱԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բաւական՝ հերիք լինել, բաւականանալ, հերիքել։
ԲՈՎԱՆԴԱԿԱՊԷՍ, մ. Բոլորովին, ամբողջապէս, լրիւ։
ԲՈՎԱՆԴԱԿԵԼ, եցի, ն. 1. Իր մէջ տեղաւորել, ամփոփել, պարփակել։ 2. Իր մէջ կրել՝ ունենալ, պարունակել։ 3. Հաւաքել, ժողովել, գումարել, համախմբել։ 4. Գլուխ բերել, կատարել, լրացնել, աւարտել։ 5. չ. Բաւական՝ հերիք լինել, հերիքել, բաւել։
ԲՈՎԱՆԴԱԿԻՉ, ա. գ. Բովանդակող, պարունակող։
ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԱԾ, գ. Լրում, աւարտ, վերջ։
ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բովանդակելը, բովանդակուելը։ 2. Ամբողջութիւն, կատարելութիւն, լրութիւն։ 3. Սահման, ծայր, վերջ, աւարտ։
ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒՄՆ, կման, գ. Բովանդակելը. բովանդակութիւն։
ԲՈՎԵԼ, եցի, չ. 1. Բաւել, ձեռնհաս՝ կարող լինել։ 2. Հանդուրժել, տոկալ, համբերել, տանել։
ԲՈՎԻՃԱՅՔ, գ. յոգն., Բուրաւէտ՝ անուշահոտ նիւթեր, խնկեղէն։
ԲՈՏՈՏ, գ. Ընդհանուր անուանում տարբեր կարգի որդերի՝ ճիճուների, որոնք լինում են փայտի, պտղի, որովայնի մէջ։
ԲՈՏՈՏԱԿԵՐ, ԲՈՏՈՏԱԿԵՐԵԱԼ, ա. Բոտոտից կերուած, որդ ընկած, որդնակեր, որդնահար, փտած։
ԲՈՐԱԿ, (պհլ.), ի, աւ, գ. (քիմ.) Բնական կալաքարային աղ. աղբորակ։
ԲՈՐԲ, գ. Լոյսի յորդութիւն, ճառագայթների կենտրոնացում։
ԲՈՐԲՈՐԻՏ, ԲՈՐԲՈՐԻՏՈՆ,(յուն.), ա. Վաւաշոտ, ցանկասէր, անառակ, պիղծ։
ԲՈՐԲՈՔ, գ. 1. Բոցավառութիւն, բռնկում։ 2. ա. Լաւ բոցավառուած, բորբոքուած, բորբոքուն։
ԲՈՐԲՈՔԱԽԱՌՆ, ա. Բորբոքուած, բոցավառուած։
ԲՈՐԲՈՔԵԼ, եցի, ն. 1. Կրակն արծարծել, բոցավառել, բռնկել, բոցակիզել, այրել։ 2. փխբ. Գրգռել, յուզել։
ԲՈՐԲՈՔԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԲՈՐԲՈՔԵԼ։
ԲՈՐԲՈՔԻՉ, ա. Բորբոքող, բոցավառող։
ԲՈՐԲՈՔՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲՈՐԲՈՔՈՒՄՆ։
ԲՈՐԲՈՔՈՒՄՆ, քման, գ. Բորբոքելը, բորբոքուելը։
ԲՈՐԵԱՆ, րենի, ից, ԲՈՐԵՆԻ, նւոյ, նեաց, ԲՈՐԷ, գ. (կենդբ.) Բորենիների ընտանիքին պատկանող գիշակեր գազան, մարդագայլ (Hyaena)։
ԲՈՐԿՈՆԻՄ, (եբր., յուն.), ի, աւ, գ. (բսբ.) Բարդածաղկաւորների ընտանիքին պատկանող բոյս. տատասկ, գեղաւեր (Cirsium)։
ԲՈՐՈՏ, ի, ից, ա. Բոր ունեցող, բորով հիւանդ, ուրկոտ. քոսոտ։
ԲՈՐՈՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բորով հիւանդանալ, բորոտ լինել, բոր ստանալ. քոսոտուել։
ԲՈՐՈՏԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Բորով հիւանդանալ, բորոտ լինել, բոր ստանալ. քոսոտուել։
ԲՈՐՈՏՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բորոտ լինելը, բոր ունենալը, ուրկոտութիւն։ 2. Բոր հիւանդութիւնը. քոսոտութիւն։
ԲՈՑ, ոյ, ով, գ. 1. Այրուող նիւթից բարձրացող հրեղէն գոյացութիւն։ 2. Լուսաւոր ցոլք։ 3. փխբ. Սաստիկ կիրք՝ յոյզ՝ զգացում։
ԲՈՑԱԳՈՅՆ, ա. Բոցի գոյնով, հրագոյն, բոցակերպ, բոցանման։
ԲՈՑԱԴԷԶ, ա. Դիզուած՝ առատ բոցով, բազմաբոց։
ԲՈՑԱԶԱՐԴ, ա. Բոցով զարդարուած, բոցափայլ։
ԲՈՑԱԶԳԵՍՏ, ա. Բոց հագած, բոցեղէն, հրակերպ։
ԲՈՑԱԼԵԶՈՒ, ա. Բոցեղէն լեզու ունեցող, հրեղէն լեզուով։
ԲՈՑԱԼՈՅՍ, ա. Բոցափայլ լոյս ունեցող, բոցի պէս լուսաւոր, պայծառ։
ԲՈՑԱԽԱՌՆ, ա. Բոցի հետ խառնուած, փխբ. այրող, տոչորող։
ԲՈՑԱԽՄԲԵՑԵԱԼ, ելոյ, ոց, ա. Բոցերի մէջ խմբուած, կամ բոցերով շրջապատուած։
ԲՈՑԱԾԱԳՈՒՄՆ, գման, գ. Բոցով երեւալը, բոցափայլութիւն, հրափայլութիւն։
ԲՈՑԱԾԻՆ, ա. Բոցից կամ բոցի մէջ ծնուած՝ առաջ եկած, դժոխածին։
ԲՈՑԱԿԵՐՊ, ա. Բոցի կերպարանք՝ տեսք ունեցող, բոցատեսիլ, բոցեղէն, հրակերպ։
ԲՈՑԱԿԵՐՊԵԱԼ, ա. Բոցակերպ դարձած, բոցի կերպարանք՝ տեսք ստացած, պայծառած։
ԲՈՑԱԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ, գ. Բոցակերպ՝ բոցափայլ լինելը, բոցափայլութիւն։
ԲՈՑԱԿԷԶ, ա. 1. Բոցի պէս կիզող՝ այրող, սաստիկ տօթ։ 2. Բոցերից կիզուած՝ կիզուող։
ԲՈՑԱԿԷԶ ԱՌՆԵԼ, տե՛ս ԲՈՑԱԿԻԶԵԼ։
ԲՈՑԱԿԻԶԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բոցակէզ։
ԲՈՑԱԿԻԶԵԼ, եցի, ն. Բոցակէզ անել, բոցով կամ որպէս բոց այրել, խորովել, տոչորել։
ԲՈՑԱԿԻԾ, ա. Բոցի պէս կծող՝ դաղող։
ԲՈՑԱԿՆԱԳՈՅՆ, ա. Բոցի պէս փայլուն՝ բոցափայլ աչքերով, հրաչեայ։
ԲՈՑԱՁԵՒ, տե՛ս ԲՈՑԱՏԵՍԻԼ։
ԲՈՑԱՃԱՃԱՆՉ, ա. Բոցի պէս ճաճանչող, ճառագայթող, բոցափայլ, լուսաւոր, պայծառ։
ԲՈՑԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բոց դառնալ՝ լինել, որպէս բոց ներգործել, այրել։
ԲՈՑԱՆԻՇ, տե՛ս ԲՈՑԱՃԱՃԱՆՉ։
ԲՈՑԱՆԻՒԹ, ի, ից, ա. Որի նիւթը բոցից է, բոցեղէն, հրեղէն, լուսեղէն։
ԲՈՑԱՆՇԱՆ, ԲՈՑԱՆՇՈՅԼ, ա. Բոցի նման փայլուն՝ շողշողուն, բոցի պէս նշոյլներ արձակող, բոցաճաճանչ, բոցափայլ, փայլակնացայտ։
ԲՈՑԱՇԱՐԺ, ա. Բոցի նման շարժուն, թեթեւ։
ԲՈՑԱՇԱՒԵՂ, ԲՈՑԱՇԱՒԻՂ, ա. Բոցի նման շաւիղ՝ ընթացք ունեցող, բոցի պէս ընթացող։
ԲՈՑԱՇՆՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Բոցաշունչ լինելը, բոցը իբրեւ շունչ արձակելը, բոց շնչելը, հրացայտութիւն։
ԲՈՑԱՇՈՒՆՉ, ա. Բոց արտաշնչող՝ արձակող, հրաշունչ, փխբ. սաստիկ տօթ՝ շոգ, կիզիչ, տօթագին, տապախառն։
ԲՈՑԱՍՆՈՅՑ, ա. Բոցով բորբոքուած։
ԲՈՑԱՎԱՌԵԱԼ, ա. Բոցեր արձակող, բոցավառուած, հրաբորբոք։
ԲՈՑԱՏԱՊԱԳՈՅՆ, ա. Խիստ այրող՝ կիզող, սաստիկ տաք։
ԲՈՑԱՏԵՍ, ԲՈՑԱՏԵՍԱԿ, ԲՈՑԱՏԵՍԻԼ, ա. Բոցի տեսք ունեցող, բոցի նման, բոցակերպ, բոցեղէն։
ԲՈՑԱՏԵՐԵՒ, ա. Բոցի պէս վառվռուն՝ բոցափայլ՝ կարմրափայլ տերեւներ ունեցող (վարդի մակդիր)։
ԲՈՑԱՏԻՊ, տե՛ս ԲՈՑԱՏԵՍԻԼ։
ԲՈՑԱՓԱՅԼ, ա. Բոցի պէս փայլող, հրափայլ, բոցաճաճանչ։
ԲՈՑԱՓԱՅԼԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Բոցի նման փայլել, խիստ պայծառանալ, շողշողալ։
ԲՈՑԵՂԷՆ, ղինի, նաց, ա. Բոցից կազմուած՝ բաղկացած՝ շինուած, հրեղէն, լուսեղէն։
ԲՈՒ, բուոյ, ոց, գ. (կենդբ.) Գիշերային գիշատիչ թռչուն (Վմսկդ ջհւչը)։
ԲՈՒԷՃ, գ. (կենդբ.) Մեծ բու, բբռէճ (Strix aluco)։
ԲՈՒԹ, ա. 1. Ոչ սուր, գուլ։ 2. (քեր.) ա) Առոգանութեան նշան. ցոյց է տալիս, որ ձայնը պէտք է իջեցնել։ բ) Տրոհութեան նշան (՝)։ 3. (երկրչ.) 90 աստիճանից մեծ անկիւն։
ԲՈՒԹԱՆԿԻՒՆ, ա. (երկրչ.) Բութ անկիւն ունեցող։
ԲՈՒԺԱԿ, ա. Բուժող, բժշկող, բժշկիչ։
ԲՈՒԺԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Բուժելու յատկութիւն ունեցող, բժշկող, բուժիչ, առողջացնող։ 2. գ. Բուժական դեղ։ 3. Բժիշկ։
ԲՈՒԺԱՆՔ, նաց, գ. Բուժելը, բժշկելը, բուժական դեղ։
ԲՈՒԺԵԼ, եցի, ն. 1. Բժշկել, առողջացնել, ապաքինել, լաւացնել, ցաւերը փարատել։ 2. Փրկել, ազատել, պահպանել փորձանքներից՝ չարիքներից։
ԲՈՒԺԻՉ, ա. Բժշկող, բուժող, առողջացնող, ազատող, փրկող։
ԲՈՒԺԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բժշկութիւն։ 2. Փրկութիւն, ազատուելը։
ԲՈՒԺՈՒՄՆ, ժման, գ. 1. Բուժելը, բուժուելը։ 2. Փրկուելը, ազատուելը։
ԲՈՒԽՏԱԿ, գ. (բսբ.) Խաչածաղկաւորների ընտանիքին պատկանող բոյս. կոտմնտուկ (Iberis)։
ԲՈՒԾ, բծի, բծաց կամ ոց, գ. Գառ կամ ուլ՝ կաթնակեր հասակում։
ԲՈՒԾԱՆԵԼ, բուծի, բո՛յծ, ն. 1. Սնել, սնուցել, կերակրել, բտել, պարարել, պահել մեծացնել։ 2. Խնամել, դարմանել, տածել, հոգ տանել։
ԲՈՒԾԵԼ, եցի, տե՛ս ԲՈՒԾԱՆԵԼ։
ԲՈՒԾԻՆ, (ասոր.), բուծնոյ, գ. Պատրոյգ։
ԲՈՒԾՈՒՄՆ, ծման, գ. Բուծելը, սնելը, պահելը։
ԲՈՒՂԽ, գ. Պտղի բողբոջը կամ ազոխը, որ երեւում է ծաղիկը թափուելուց յետոյ։
ԲՈՒՆ, (պհլ.), բնի կամ բնոյ, ից կամ աց, գ. 1. Ծառի վերգետնեայ մասը մինչեւ ճիւղերը։ 2. նման. Երկայնաձեւ ձող, որ ծառայում է իբրեւ կոթ՝ բռնատեղ եւն (աշտանակի, նիզակի եւն)։ 3. փխբ. Սկիզբ, սկզբնաւորութիւն։ 4. Հիմք, արմատ, խորք։ 5. Բանակ. բանակի գունդ։ 6. յոգն. Բուն նախնիներ, սերունդի նախահայրերը, նախորդ սերունդները։ 7. ա. Հիմնական, էական, իսկական, հարազատ, ճշմարիտ, ճշգրիտ, իսկ եւ իսկ։
ԲՈՒՆԱՆԱԼ, ացայ, տե՛ս ԲՈՒՆԵԼ։
ԲՈՒՆԱՒՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, տե՛ս ԲՈՒՆԵԼ։
ԲՈՒՆԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Բոյն դնել, բունաւորուել, տեղաւորուել, պատսպարուել, բնակալել։
ԲՈՒՆԻԿ, գ. Փոքրիկ բոյն։
ԲՈՒՇՏ, գ. (կզմխս.) Միզափամփուշտ (Vesica urinaria)։
ԲՈՒՌ, (աքքադ.), բռոյ, ով, գ. 1. Կրաքար, կիր։ 2. Գիպս, գաճ։ 3. Կարմրադեղ, սուսր։
ԲՈՒՌԿԱՆԻԱ, (լատ.), գ. Հրաբուխ։
ԲՈՒՌՆ, բռան, բռունք, ռանց, գ. 1. Ձեռքի միջի փոսորակը, որ ստացւում է կուչ բերելով եւ մատները իրար հպելով, բուռ։ 2. փխբ. Ձեռք, իշխանութիւն։ 3. Բռնութիւն, հարստահարութիւն, զրկանք։ 4. ա. Ուժգին, սաստիկ, խիստ։ 5. Հզօր, զօրեղ, կորովի, կտրիճ, ուժեղ։ 6. գ. Հզօր անձ, ուժի միջոցով իշխող, բռնակալ։ 7. մ. Բռնի կերպով, բռնաբար, ուժգնօրէն. դժուարութեամբ, հազիւհազ։
ԲՈՒՌՆԱԼԻՐ, ա. Բուռը լցնող, լիաբուռ, առատ։
ԲՈՒՍԱԲԵՐ, ա. 1. Բոյս բերող, բուսցընող։ 2. ա. գ. Իբրեւ բոյս առաջացած՝ ծագած, բուսածին. ծառ, տունկ։
ԲՈՒՍԱԶԳԵՍՏ, ա. Բոյսերով զգեստաւորուած՝ զարդարուած՝ պատուած։
ԲՈՒՍԱԾԻՆ, ա. Իբրեւ բոյս ծագած, բուսեղէն, բուսական։
ԲՈՒՍԱԿ, գ. Մէկ հատ՝ առանձին բոյս (ծառ, տունկ եւն)։
ԲՈՒՍԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Բոյսերին յատուկ։ 2. գ. Բուսական մարմին, բոյս։
ԲՈՒՍԱԿԻՑ, ա. Միասին բուսնող, միաւորուած։
ԲՈՒՍԱՆԵԼ, (իմ), սայ, սի՛ր, չ. 1. Սերմից ծիլ արձակել, ընձիւղել, բողբոջել։ 2. Աճել, կենսագործունէութիւն ունենալ, լինել։ 3. Մազեր դուրս գալ։ 4. Յանկարծ՝ անսպասելի կերպով երեւալ՝ գալ, յայտնուել։ 5. Առաջ գալ, գոյանալ, ծագել։
ԲՈՒՍԱՐՁԱԿ, ա. Բոյս արձակող, բուսաբեր, բերրի։
ԲՈՒՍՈՂ, ի, աց, ա. Բուսցնող, փխբ. ծնող։
ԲՈՒՍՈՂՕՐԷՆ, մ. Բուսնելու կերպ, բոյսի նման։
ԲՈՒՍՈՒԿ, գ. Որեւէ բան, որ բուսնում է՝ ծնւում է։
ԲՈՒՍՈՒՄՆ, սման, գ. Բուսնելը։
ԲՈՒՍՈՒՑԱՆԵԼ, սուցի, սո՛, պբ. Բուսնել տալ, բուսցնել։
ԲՈՒՍՈՒՑԻՉ, ցչի, չաց, ա. Բուսցնող։
ԲՈՒՏ, գ. 1. Անասունների կեր, ճարակ։ 2. Ուտելիք, կերակուր։
ԲՈՒՐԱԶՈՒԱՐԹ, ա. Զուարթացնող բուրմունքով, բուրաւէտ։
ԲՈՒՐԱՆՈՑ, տե՛ս ԲՈՒՐՈՒԱՌ։
ԲՈՒՐԱՍՏԱՆ, ի, աց, գ. 1. Բուրաւէտ ծառերի ու ծաղիկների տնկարան, ծաղկոց, պարտէզ։ 2. նման. Խոտաւէտ՝ ծաղկաւէտ դաշտ, մարգ։ 3. Քաղաքի շրջակայք, արուարձան։
ԲՈՒՐԱՍՏԱՆԱՏԵՍԱԿ, ա. Բուրաստանի նման, դրախտանման։
ԲՈՒՐԱՍՏԱՆԵԱԼ, ա. Բուրաստանի նման ծաղկած։
ԲՈՒՐԱՍՏԱՆԵԱՅՔ, եայց կամ եաց, գ. յոգն. Բուրաստաններ, պարտէզներ։
ԲՈՒՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԲՈՒՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԲՈՒՐԳՆ, (ասոր.), բրգան, գունք, գանց, գ. 1. Աշտարակաձեւ շինութիւն, աշտարակ, բուրգ։ 2. Աշտարակաձեւ կոթող շինութեան վրայ։
ԲՈՒՐԴ, բրդոյ, ոց, գ. Ոչխարի եւ մի քանի այլ կենդանիների թաւ՝ փափուկ մազը, գեղմ, ասր։
ԲՈՒՐԵԼ, եցի, ն. 1. Հոտ արձակել՝ տարածել։ 2. չ. Հոտ ծաւալուել՝ տարածուել, հոտ գալ։
ԲՈՒՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բուրել տալ, խնկարկել, խնկել։
ԲՈՒՐԻՉ, ա. Բուրող։
ԲՈՒՐՈՒԱՌ, բուրուվառ, բուրվառ, ի, աց, գ. Մետաղեայ անօթ, որի մէջ կրակ են բորբոքում եւ խունկը մէջը գցելով՝ խնկարկում են. բուրուառ։
ԲՈՒՐՈՒՄՆ, րման, գ. Բուրելը։
ԲՈՒՔ, բքոյ, ոց, գ. Սաստիկ քամի, որ մրրկում է տեղացող կամ նոր եկած ձիւնը։
ԲՉԵԼ, տե՛ս ԲՆՉԵԼ։
ԲՉԻԻՆ, գ. Բառաչ։
ԲՉՈՂԱԿԱՆ, ա. Բառաչելու յատուկ, բառաչող։
ԲՉՈՒՄՆ, չման, գ. Բառաչելը. բառաչ։
ԲՋԻՋ, բջջի, ջաց, գ. 1. Մեղրահացի վեցանկիւնի փոսերը, որոնց մէջ մեղուները լցնում են մեղրահիւթը կամ էգը ձու է դնում՝ նոր ձագ հանելու։ 2. նման. Թոքերի ծակոտիներ։
ԲՌԱԾԵՓ, ա. Բուռով ծեփած։
ԲՌԵԼ, եցի, ն. Բուռով ծեփել, կրով կամ գաջով սպիտակացնել։
ԲՌՆԱԲԱՐ, մ. 1. Բռնի կերպով, բռնութեամբ։ 2. Ստիպմամբ, ակամայ, հարկադրաբար, ստիպուած։
ԲՌՆԱԲԱՐԲԱՌ, ա. (քեր.) Բռնի երկբարբառ համարուած, կեղծ երկբարբառ (է՛ւ, ը՛ւ, ի՛ւ զուգորդութեան մասին)։
ԲՌՆԱԲԱՐԲԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. (քեր.) Բռնաբարբառ լինելը։
ԲՌՆԱԲԱՐԵԼ, եցի, ն. Բռնութիւն՝ ուժ գործադրել, հարստահարել, բռնադատել։
ԲՌՆԱԲԱՐՈՒ, ուք, ա. Բռնաբարող, բռնադատիչ։
ԲՌՆԱԲՕՍԵԼ, տե՛ս ԲՌՆԱԶԲՕՍԵԼ։
ԲՌՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի զօրաւոր՝ ուժեղ, հզօրագոյն։
ԲՌՆԱԳՈՐԾ, ա. Դժուար մշակելի, կարծր, պինդ։
ԲՌՆԱԴԱՏ, ի, աց, ա. Բռնաւոր, բռնակալ. բռնակալական։
ԲՌՆԱԴԱՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի բռնադատ։
ԲՌՆԱԴԱՏԱԿԱՆ, ա. Բռնադատուած, բռնական։
ԲՌՆԱԴԱՏԵԼ, եցի, ն. 1. Բռնութեամբ՝ ուժով ստիպել, հարկադրել։ 2. Բռնութիւն՝ ուժ գործադրել, հարստահարել։ 3. Բռնաբարել, լլկել։
ԲՌՆԱԴԱՏԻՉ, ա. Բռնադատող։
ԲՌՆԱԴԱՏՈՂԱԿԱՆ, ա. Ստիպողական, հարկադրական։
ԲՌՆԱԴԱՏՈՒ, ա. Բռնադատիչ, բռնադատող։
ԲՌՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Բռնադատելը, հարկադրելը, բռնութիւն, հարկադրանք։
ԲՌՆԱԶԲՕՍԱԲԱՐ, մ. Բռնազբօսիկ՝ բռնի կերպով, բռնաբար։
ԲՌՆԱԶԲՕՍԵԼ, եցի, ն. Բռնադատել, հարկադրել։
ԲՌՆԱԶԲՕՍԻԿ, ա. Ոչ կամովին՝ հարկադրաբար կատարուած, բռնադատական, բռնի։
ԲՌՆԱԶԲՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Բռնադատութիւն, բռնութիւն, հարստահարութիւն։
ԲՌՆԱԶԳԵՑԻԿ, ա. Բռնութեամբ առած ու հագած, ուժով տիրացած։
ԲՌՆԱԺԱՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. 1. Սոսկալի՝ ուժեղ ժանիքներ ունեցող։ 2. գ. Առասպելական գազան՝ փղից մեծ, մէկ եղջիւրով։
ԲՌՆԱԼԻՐ, մ. ա. Լեցուն ձեռքով, լիքը բռով, բուռը լիքը։
ԲՌՆԱԽՈՅԵԱՆ, ա. Հզօր ախոյեան, ուժեղ հակառակորդ։
ԲՌՆԱԿԱԼ, ի, աց, ա. գ. Բռնի ուժով իշխանութիւնը յափշտակող, բռնութեամբ տիրող, բռնաւոր։
ԲՌՆԱԿԱԼԵԼ, եցի, չ. Իբրեւ բռնակալ իշխել՝ տիրել, ուժով բռնանալ։
ԲՌՆԱԿԱԼՈՒ, տե՛ս ԲՌՆԱԿԱԼ։
ԲՌՆԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Բռնակալ լինելը, բռնակալելը։
ԲՌՆԱԿՌԻՒ, ռուի, ուաց, ա. գ. Բըռունցքներով կռուող՝ մենամարտող, բռնցքամարտիկ. բռնցքամարտ։
ԲՌՆԱՀԱՐԵԼ, եցի, ն. Բռնի ուժով ձեռքը գցել, բռնել. բռնադատել։
ԲՌՆԱՀԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ձեռքը գցելը, բռնելը։ 2. Բռնելու կամ բռնուելու տեղ, առիթ։
ԲՌՆԱՁԳԵԼ, եցի, ն. Բռնի կերպով՝ բռնութեամբ ձգել։
ԲՌՆԱՁԻԳ, ա. Բռնութեամբ ձգող՝ քարշ տուող, չարչարող։
ԲՌՆԱՄԱՀ, ա. Բռնութեամբ՝ բռնի՝ ուժով մահացած, սպանուած։
ԲՌՆԱՄԱՐՏ, տե՛ս ԲՌՆԱՄԱՐՏԻԿ։
ԲՌՆԱՄԱՐՏԻԿ, տկի, կաց, ա. գ. 1. Ըմբիշ, որ կռւում է բռունցքներով, բռնցքամարտիկ։ 2. Բուռն՝ ուժեղ կռուող, քաջ մարտիկ կամ նահատակ։ 3. Որի դէմ դժուար է կռուել, անառիկ։ 4. Բռունցքներով կռիւ, բռնցքամարտ։
ԲՌՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բռնութեամբ՝ ուժով իշխել՝ տիրել, գերիշխել, հարստահարել։
ԲՌՆԱՇՈՒՆՉ, ա. Ուժգին՝ սաստիկ փչող, սաստկաշունչ (քամի)։
ԲՌՆԱՎԱՐԵԼ, եցի, ն. Բռնաբար՝ ուժով վարել՝ քշել։
ԲՌՆԱՎԷԺ, ա. Ուժով՝ բռնութեամբ ցած վիժող։
ԲՌՆԱՏԵՂ, գ. Բռնելու տեղ, կոթ։
ԲՌՆԱՐԿԵԼ, եցի, ն. Ձեռնարկել, սկսել։
ԲՌՆԱՒՈՐ, ի, աց, գ. ա. 1. Բռնակալ։ 2. Բուռն, սաստիկ, ուժգին։ 3. Բռնի, բռնութեամբ՝ ուժով կատարուած։
ԲՌՆԱՒՈՐԱԲԱՐ, մ. Բռնաւորի պէս, բռնի կերպով։
ԲՌՆԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի բռնաւոր։
ԲՌՆԱՒՈՐԱԿԱՆ, ա. Բռնաւորին՝ բռնութեան յատուկ՝ վերաբերող, ահաւոր։
ԲՌՆԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. 1. Բռնադատել, հարկադրել, ստիպել։ 2. Զսպել։ 3. չ. Բռնակալել, բռնաբար տիրել, ուժով բռնանալ։ 4. կ. Բռնութիւն կրել։
ԲՌՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Բռնակալութիւն, բռնութիւն։
ԲՌՆԱՔԱՐ, ի, րինք, րանց, րամբք, գ. Բռով՝ ձեռքով նետելու քար։
ԲՌՆԵԼ, եցի, ն. 1. Բռի՝ ափի մէջ առնել։ 2. Ձեռքում ունենալ՝ պահել։
ԲՌՆԻ, ԲՌՆԻՒ, տե՛ս ԲՌՆԱԲԱՐ։
ԲՌՆԽԷԹՔ, գ. Բռունցքով խթելը, բռունցքով հարուած։
ԲՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Բռնանալը։ 2. Բուռն՝ սաստիկ լինելը, սաստկութիւն, ուժգնութիւն։ 3. Բռնի ուժ, հարկադրանք։
ԲՌՆՈՒՄՆ, նման, գ. Բռնելը։
ԲՌՆՑԻ, մ. Բռունցքով։
ԲՌՇՈՊ, ա. Խառնաշփոթ, խռովայոյզ, խառնակ։
ԲՏԵԼ, եցի, ն. Բուտ տալով սնել՝ պարարել, գիրացնել։
ԲՐԱԲԻՈՆ, (յուն.), ի, աց, գ. Յաղթութեան մրցանակ՝ պսակ։
ԲՐԱԶՈՀ ԱՌՆԵԼ, Չարաչար բրածեծ անել՝ ծեծել։
ԲՐԱԾԵԾ, ա. Բրով ծեծուած, գանակոծուած։
ԲՐԱԾՈՅ, ա. Փորելով շինուած, հիմքը ամուր։
ԲՐԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Բիր կրող, բրով զինուած։
ԲՐԴԱԶԳԵԱՑ, ա. Բրդոտ, բրդեղ։
ԲՐԴԵԱՅ, գ. Բրդից հագուստ։
ԲՐԴԵԼ, եցի, ն. 1. Կտոր-կտոր՝ պատառ-պատառ անել, մանրել (հացի մասին)։ 2. չ. Մեծ-մեծ փաթիլներով տեղալ (ձեան մասին)։
ԲՐԵԼ, եցի, ն. 1. Բրիչով հողը փորել, քանդել։ 2. Փորելով դուրս հանել։
ԲՐԷՏ, բրիտի, տաց, գ. (կենդբ.) Իշամեղու (Bombus)։
ԲՐԻՉ, գ. Հողը փորելու երկաթեայ գործիք։
ԲՐՈՂԱԿԱՆ, ա. Հանածոյ։
ԲՐՈՒՏ, բրտի, տից կամ տաց, գ. Կաւից ամանեղէն պատրաստող արհեստաւոր, կաւագործ։
ԲՐՏԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ խիստ բիրտ։
ԲՐՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Կոշտանալ, պնդանալ, կարծրանալ։ 2. Սառչել, ընդարմանալ, փայտանալ։
ԲՐՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Բրտանալ տալ։
ԲՐՏԵԱՅ, ա. Կաւեղէն, հողաշէն։
ԲՐՏԵՐԱԽ, տե՛ս ԽՍՏԵՐԱԽ։
ԲՐՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Բիրտ լինելը, խստութիւն։
ԲՔԱԲԵՐ, ա. Բուք բերող՝ առաջացնող։
ԲՔԱԽԵՂԴ, ա. Բքից խեղդուած։
ԲՔԱՅՈՅԶ, ԲՔԱՅՈՐԴՈՐ, ա. Բուք փչող, բքաշունչ, բքաբեր, բքախառն։
ԲՔԱՆԱԼ, ացայ, չ. Բուք լինել, մրրկուել։
ԲՔԱՐԱՐ, տե՛ս ԲՔԱԲԵՐ։
ԲՕԹ, գ. Վատ լուր, գոյժ։
ԲՕԹԱԲԵՐ, ա. Բօթ բերող, վատ լուր հաղորդող։
ԲՕԹԱԼԻ, ա. Բօթով լի, շատ տխրալի, սգալի։
Գ, գ (գիմ), 1. Հայերէն այբուբենի երրորդ տառը, թուական արժէքը՝ երեք, երրորդ։ 2. Յետնալեզուային ձայնեղ պայթական հնչիւն։
ԳԱԲԵՂԷՆ, ղինի, նաց, գ. Թաղիքէ վերարկու։
ԳԱԳԱԹՆ, (աքքադ.), թան, թունք, թանց, գ. 1. Գլխի ամենավերին մասը։ 2. Գլխի ամբողջ սկաւառակը, կառափ, զանգ։ 3. Լեռան ամենաբարձր մասը, կատար, գլուխ։ 4. Առհասարակ՝ վերին մասը, ծայրը։
ԳԱԳԱԹՆԱԴԱՇ, ԳԱԳԱԹՆԱԴԱՇՆ, գ. Գլխի պահպանակ, սաղաւարտ։
ԳԱԳԱԹՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գագաթը բարձրանալ, վեր բարձրանալ, վերանալ։
ԳԱԳԱՇԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Ցնդել, ցնորուել, զառանցել։
ԳԱԳԱՇՈՏ, ա. Ցնդած, ցնորուած, կամ պագշոտ։
ԳԱԴԻՇ, (ասոր.), դշի, գ. Խրձերի դէզ, բարդ, օրան. կալ։
ԳԱԶ, ի, ից, գ. (բսբ.) Թիթեռնածաղկաւորների ընտանիքին պատկանող փշոտ թուփ. հոսի (Astragalus)։
ԳԱԶԱԽ, ԳԱԶԱՂգ. Մոխիր, հող ու մոխիր։
ԳԱԶԱՂԱԴԷՄ, կամ ԳԱԶԱԽԱԴԷՄ, ա. Մոխրոտ դէմքով, մոխրադէմ (կրակապաշտների արհամարհական մակդիր)։
ԳԱԶԱՂԱՆԱԼ, ացայ, չ. Մոխիր դառնալ, մոխրանալ, փխբ. պապանձուել։
ԳԱԶԱՆ, ի, աց, գ. 1. Վայրի գիշատիչ կենդանի։ 2. Առանձնապէս՝ փիղ։ 3. Օձ, վիշապ։
ԳԱԶԱՆԱԲԱՐ, մ. Գազանի պէս, վայրենաբար։
ԳԱԶԱՆԱԲԱՐՈՅ, ի, ից, ա. 1. Գազանի բարքով, վայրենի, կատաղի, անզուսպ։ 2. Գազանին յատուկ, գազանային։
ԳԱԶԱՆԱԲԱՐՈՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Գազանաբարոյ լինելը, գազանաբարոյ արարք։
ԳԱԶԱՆԱԲԵԿ, ի, աց, ա. Գազանից բեկուած՝ պատառոտուած՝ յօշոտուած՝ գիշատուած՝ կծուած։
ԳԱԶԱՆԱԲԵԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Գազանաբեկ լինելը։
ԳԱԶԱՆԱԲՆԱԿ, ա. 1. Որտեղ գազաններ են ապրում։ 2. Գազանների հետ կամ մէջ ապրող։
ԳԱԶԱՆԱԲՈՅԾ, ա. Գազան սնուցող՝ պահող, գազանների պահապան՝ վերակացու։
ԳԱԶԱՆԱԳԷՇ, ա. Գազաններից գիշատուած կամ գիշատուող, գազանաբեկ։
ԳԱԶԱՆԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի գազան՝ վայրենի՝ կատաղի. աւելի սաստիկ, սաստկագոյն։
ԳԱԶԱՆԱԴԷՄ, ա. Գազանի դէմքով՝ տեսքով, գազանակերպ։
ԳԱԶԱՆԱԽԱՌՆ, ա. Մարդուց ու գազանից սերուած, կէսը գազան, կիսագազան։
ԳԱԶԱՆԱԾԱԽ, տե՛ս ԳԱԶԱՆԱԲԵԿ։
ԳԱԶԱՆԱԿԱՆ, ա. 1. Գազանին յատուկ՝ վերաբերող, գազանային։ 2. Գազանի նման։
ԳԱԶԱՆԱԿԵԱՑ, ա. Գազանի կեանք վարող։
ԳԱԶԱՆԱԿԵՐ, տե՛ս ԳԱԶԱՆԱԿՈՒՐ։
ԳԱԶԱՆԱԿԵՐՊ, ի, ից, ա. Գազանի կերպարանքով, գազանի նման։
ԳԱԶԱՆԱԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ, գ. Գազանի կերպարանք, գազանակերպ լինելը, գազանի կերպարանք ունենալը կամ ստանալը։
ԳԱԶԱՆԱԿՈՒՏ, տե՛ս Գազանուտ։
ԳԱԶԱՆԱԿՈՒՐ, ա. Գազանից կերուած, գազանի կերակուր դարձած, գազանակեր, գազանաբեկ։
ԳԱԶԱՆԱԿՌԻՒ, կռուի, ուաց, ա. Գազանների հետ կռուող, գազանամարտիկ։
ԳԱԶԱՆԱՁԵՒ, տե՛ս ԳԱԶԱՆԱԿԵՐՊ։
ԳԱԶԱՆԱՄԱՐՏ, ի, ից, գ. 1. Մարտ՝ կռիւ գազանների հետ։ 2. տե՛ս ԳԱԶԱՆԱՄԱՐՏԻԿ։
ԳԱԶԱՆԱՄԱՐՏԻԿ, տկի, կաց, ա. գ. Գազանների հետ կռուող՝ մարտնչող ըմբիշ։
ԳԱԶԱՆԱՄԻՏ, տե՛ս ԳԱԶԱՆԱԲԱՐՈՅ։
ԳԱԶԱՆԱՄՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳԱԶԱՆԱԲԱՐՈՅՈՒԹԻՒՆ։
ԳԱԶԱՆԱՅԻՆ, տե՛ս ԳԱԶԱՆԱԿԱՆ։
ԳԱԶԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գազանի նման դառնալ, գազանի նմանուել, վայրագանալ, կատաղել, մոլեգնել։
ԳԱԶԱՆԱՆՄԱՆ, ա. Գազանի նմանուած, գազանակերպ։
ԳԱԶԱՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԳԱԶԱՆԱԲԱՐ։
ԳԱԶԱՆԱՍԻՐՏ, ա. Գազանի սիրտ ունեցող, վայրագ, անգութ։
ԳԱԶԱՆԱՏԵՍԱԿ, ա. Գազանի նման, գազանակերպ։
ԳԱԶԱՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գազան դարձնել, վայրենացնել, կատաղեցնել։
ԳԱԶԱՆԵԼ, եցի եւ եցայ, տե՛ս ԳԱԶԱՆԱՆԱԼ։
ԳԱԶԱՆԵՂԷՆ, տե՛ս ԳԱԶԱՆԱԿԱՆ։
ԳԱԶԱՆԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԳԱԶԱՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԳԱԶԱՆԸՆԿԷՑ, ա. Գազանների առաջ գցուած։
ԳԱԶԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գազանի բնոյթ՝ յատկութիւն։ 2. Անգթութիւն, կատաղութիւն, վայրագութիւն։
ԳԱԶԱՆՈՒՏ, ա. Որտեղ շատ գազաններ կան, գազանաշատ։
ԳԱԶԱՆՕՐԷՆ, ա. Գազանի նման, գազանակերպ, գազանային։
ԳԱԶԵՐԲՈՒԱԿ, (արաբ.), գ. Մշկընկոյզ։
ԳԱԶՊԷՆ, կամ ԳԱԶԱՊԷՆ (պհլ.), գ. Մանանայ, գազպէ։
ԳԱԼ, եկի, ե՛կ, եկա՛յք, եկեալ, չ. 1. Շարժուել՝ փոխադրուել՝ տեղափոխուել մի տեղից մի ուրիշ տեղ, որտեղ գտնւում է կամ որի մօտ է խօսողը։ 2. Երբեմն գործածւում է իբրեւ յաւելադրութիւն՝ թարմատար (օր. Եկն եբեր փուշ եւ տատասկ, փխ. Եբեր փուշ եւ տատասկ)։ 3. Իբրեւ օժանդակ բայ՝ կազմում է բազմաթիւ յարադիր բայեր եւ դարձուածքներ։
ԳԱԼԱՐԱՓՈՂ, ոյ, ոց, գ. Գալարաւոր փողով երաժշտական գործիք։
ԳԱԼԱՐԵԼ, եցի, ն. 1. Ոլորել, փաթաթել, գալարի ձեւ տալ։ 2. Ոլորելով սեղմել՝ ճնշել, պրկել։ 3. կ. չ. Գալարուել, գալարներ կազմել, գալար-գալար լինել։ 4. Աղիքները գալարուել, սիրտը ճմլուել, գութը շարժուել, կարեկցել։
ԳԱԼԱՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԳԱԼԱՐԵԼ։
ԳԱԼԱՐՈՒՄՆ, րման, գ. Գալարներ կազմելը, գալարուելը։
ԳԱԼԼՈՍ, (յուն.), գ. Ներքինի։
ԳԱԼՈՒՍՏ, լստեան, գ. Գալը, ժամանելը։
ԳԱԿՆՈՒԼ, չ. Հպատակուել, ազդեցութեանը ենթարկուել։
ԳԱՀ, (պհլ.), ու, ուց եւ ի, ից, գ. 1. Բարձր տեղ՝ նստելու համար, բարձրադիր աթոռ։ 2. Թագաւորական իշխանութիւն։ 3. Այն տեղը՝ աթոռը, որ յատկացուած էր ազնուական տոհմի անդամին՝ թագաւորի սեղանի շուրջը կամ ատեանում. բարձ։ 4. Պատուի՝ աւագութեան աստիճան։ 5. Զառիվայր բարձրութիւն, բարձրադիր տեղ, բարձունք։
ԳԱՀԱԳԼԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Գահագլուխ լինելը, առաջին՝ գլխաւոր գահն ունենալը, գահերիցութիւն։
ԳԱՀԱԳԼՈՒԽ, ա. 1. Առաջին՝ գլխաւոր գահը գրաւող, գահերէց, նախաթոռ։ 2. տե՛ս ԳԱՀԱԳԼԽՈՒԹԻՒՆ։
ԳԱՀԱԿ, գ. Օղակ, լամբակ։
ԳԱՀԱԿԱԼ, գ. Իշխանութեան գահը գրաւող, իշխան, պետ։
ԳԱՀԱԿԱԼԵԼ, իլ, չ. Գահակալ դառնալ, գահ նստել՝ բարձրանալ։
ԳԱՀԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Գահակալելը, իշխանութիւն, պատուի՝ աւագութեան աստիճան։
ԳԱՀԱԿԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Գահի վրայ լինելը, գահակալութիւն։
ԳԱՀԱԿԱՐԳԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գահի՝ պատուի աթոռի վրայ կարգուել, գահ նստել։
ԳԱՀԱԿԵԼ, եցի, ն. Շուրջբոլորը լարով պատել։ (հմմտ. ԳԱՀԱԿ)։
ԳԱՀԱԿԻՑ, տե՛ս ԱԹՈՌԱԿԻՑ։
ԳԱՀԱԿՑԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գահակից՝ աթոռակից լինել։
ԳԱՀԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԱԹՈՌԱԿՑՈՒԹԻՒՆ։
ԳԱՀԱՄԵԾԱՐ, ա. Գահով (3, 4) մեծարուած, պատուաւոր։
ԳԱՀԱՆՇԱՆ, ա. Գահով նշանաւոր, թագաւորազն։
ԳԱՀԱՆՍՏԵԼ, (իմ), տեալ, չ. Գահ՝ պատուի աթոռ նստել։
ԳԱՀԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գահի՝ պատուի՝ իշխանութեան սէր ունենալը, իշխանասիրութիւն։
ԳԱՀԱՎԷԺ, ա. 1. Բարձր տեղից՝ բարձունքից շեշտակիօրէն՝ սրընթաց դէպի ցած ընկնող՝ թափուող՝ գլորուող։ 2. փխբ. Կործանարար։
ԳԱՀԱՎԻԺԵԼ, (իմ), տե՛ս ԳԱՀԱՎԷԺ ԼԻՆԵԼ։
ԳԱՀԱՎԻԺՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գահավէժ լինելը, գահավիժելը։ 2. Գահավէժ՝ զառիվայր տեղ, գահաւանդ։
ԳԱՀԱՒԱՆԴ, ԳԱՀԱՒԱՆԴԱԿ, գ. 1. Բարձրադիր տեղ, բարձունք։ 2. Անդունդի գլուխ՝ պռունկ։
ԳԱՀԱՒՈՐ, (պհլ.), ի, աց, ա. գ. 1. Գահի պահապան (արքունի պաշտօնեայ)։ 2. Գահաւորակ. դեսպակ։
ԳԱՀԱՒՈՐԱԿ, (պհլ.), ի, աց, գ. 1. Մեծ ու փափուկ բազմոց։ 2. Ծածկոյթով պատգարակ, դեսպակ։ 3. Կասկարայ։
ԳԱՀԱՒՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գահի եւ պատուի արժանանալ, գահով եւ պատուով մեծարուել։
ԳԱՀԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, ԳԱՀԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Գահ եւ պատիւ ունենալը, պատուի աստիճան, իշխանութիւն։
ԳԱՀԵՐԷՑ, երիցու, երէցք կամ երիցունք, ցանց, գ. ա. 1. Գահով (3) աւագ, ատեանում գլխաւոր տեղը՝ առաջին գահը գրաւող։ 2. Գահերէցին յատուկ, նախապատիւ։
ԳԱՀԵՐԷՑԱԳՈՅՆ, կամ ԳԱՀԻՐԻՑԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի պատուաւոր, աւագագոյն, նախամեծար։
ԳԱՀԵՐԷՑՈՒԹԻՒՆ, ԳԱՀԵՐԻՑՈՒԹԻՒՆ, ԳԱՀԻՐԻՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գահերէց լինելը, առաջին գահը (3) գրաւելը։ 2. Գահասիրութիւն, պատուասիրութիւն։
ԳԱՀԸՆԿԱԼ, տե՛ս ԳԱՀԱԿԱԼ։
ԳԱՀԸՆԿԱԼԵԼ, տե՛ս ԳԱՀԱԿԱԼԵԼ։
ԳԱՀԻՆՔ, գ. յոգն. Գահաւանդներ, անդունդներ։
ԳԱՀՄՈՒՆՔ, տե՛ս ԳԱՀԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ։
ԳԱՀՆԱՄԱԿ, (պհլ.), գ. Նախարարական գահերի՝ պատուաստիճանների ցուցակ հին Հայաստանում։
ԳԱՀՈՂ, ոյ, ոց, գ. Որսորդական թակարդի մի տեսակ։
ԳԱՀՈՅԱՆԻ, նւոյ կամ նոյ, տե՛ս ԳԱՀՈՅՔ։
ԳԱՀՈՅՔ, ոյից, գ. 1. Արքայական գահ։ 2. Թախտ, անկողին, մահիճ, մահճակալ։ 3. Պատգարակ, դեսպակ։
ԳԱՂԱՏՈՍ, ի, աց, գ. Որմնադիր, քարագործ, քարտաշ։
ԳԱՂԱՓԱՐ, ի, աց, գ. Նախատիպ, նախնական՝ սկզբնատիպ հանդիսացող օրինակ՝ տիպար՝ նմուշ՝ կաղապար։
ԳԱՂԱՓԱՐԵԼ, եցի, ն. Տպաւորել, օրինակել, նմանեցնել, ձեւաւորել։
ԳԱՂԱՓԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Նմանութիւն, օրինակ, տեսք։
ԳԱՂԹ, ի, ից, գ. 1. Գաղթելը, չու։ 2. հաւաք. Գաղթողների խումբ՝ բազմութիւն, գաղթականներ։
ԳԱՂԹԱԿԱՆ, ի, աց, ա. գ. 1. Գաղթող՝ գաղթած մարդ։ 2. Գաղթ, գաղթականութիւն։
ԳԱՂԹԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳԱՂԹ։
ԳԱՂԹԵԼ1, եցի, ն. Ժողովուրդը տեղահան անելով քշել, վտարել։
ԳԱՂԹԵԼ2, եցի եւ եցայ, չ. Փախչել եւ որեւէ տեղում ապաստանել, հայրենիքից հեռանալ եւ բնակութիւն հաստատել ուրիշ երկրում։
ԳԱՂՁՆ, գ. (բսբ.) Գաղձազգիների ընտանիքին պատկանող մակաբոյծ բոյս. գայլախոտ (Cuscuta)։
ԳԱՂՁՆԱՒՈՐ, ա. Գաղձ ունեցող, գաղձով պատուած։
ԳԱՂՃ, տե՛ս ԳԱՂՋ։
ԳԱՂՈՒԹ, (ասոր.), գաղթի, տե՛ս ԳԱՂԹ։
ԳԱՂՋ, ա. Մի քիչ տաք, ոչ տաք եւ ոչ սառն, գոլ, եղկ։
ԳԱՂՋԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, գաղճացուցանել, ցուցի, պբ. Գաղջ դարձնել, գաղջացնել։
ԳԱՂՏ, մ. 1. Կողմնակի մարդկանցից թաքուն, գաղտնաբար, գաղտնապէս, ծածկաբար, լռելեայն։ 2. նխդ. Գաղտնի, ծածուկ։
ԳԱՂՏԱԲԱՐ, տե՛ս ԳԱՂՏ (1)։
ԳԱՂՏԱԳՆԱՑ, ա. Գաղտնաբար գնացող՝ հեռացող։
ԳԱՂՏԱԳՈՂ, ա. մ. Գողի նման գաղտնի՝ ծածուկ՝ թաքուն, գաղտնաբար, ծածկաբար, գողէգող, սուսուփուս։
ԳԱՂՏԱԳՈՂԱՑԵԱԼ, ա. մ. Գողի նման գաղտնի՝ ծածուկ՝ թաքուն, գաղտնաբար, ծածկաբար, գողէգող, սուսուփուս։
ԳԱՂՏԱԳՈՂԱՑԻ, ա. մ. Գողի նման գաղտնի՝ ծածուկ՝ թաքուն, գաղտնաբար, ծածկաբար, գողէգող, սուսուփուս։
ԳԱՂՏԱԳՈՂԻ, ա. մ. Գողի նման գաղտնի՝ ծածուկ՝ թաքուն, գաղտնաբար, ծածկաբար, գողէգող, սուսուփուս։
ԳԱՂՏԱԳՈՂՕՆՔ, գ. 1. Գաղտնի իւրացում, գողութիւն։ 2. Գաղտնի հնարքներ՝ միջոցներ։
ԳԱՂՏԱԽԹԵԼ, եցի, ն. Գաղտնապէս՝ ծածուկ կաշառք տալով դրդել։
ԳԱՂՏԱԿԵԱՑ, ա. Գաղտնի՝ թաքուն ապրող, ահից թաքնուող, անհամարձակ։
ԳԱՂՏԱԿԵՐ, ա. Գաղտնապէս՝ թաքուն ուտող։
ԳԱՂՏԱԿԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Գաղտնապէս կծող՝ խայթող՝ շորթող լինելը, փխբ. նենգութիւն, դաւաճանութիւն, մեքենայութիւն։
ԳԱՂՏԱԿՈՒՐ, կրի, րաց, գ. (կենդբ.) Ծովային երկպատեան խեցեմորթ, մարգարտախեցի։
ԳԱՂՏԱԿՐԱԿԱՆ, ա. Գաղտակրին յատուկ։
ԳԱՂՏԱԿՐԱՅ, տե՛ս ԳԱՂՏԱԿՈՒՐ։
ԳԱՂՏԱԿՐԱՔԱՂ, ի, աց, ա. Գաղտակուր հաւաքող՝ որսացող։
ԳԱՂՏԱՁԻԳ, ա. Գաղտնի կերպով՝ գաղտնի տեղից ձգուած՝ արձակուած։
ԳԱՂՏԱՄԵՍՏ, ա. մ. Գաղտնի, գողունի. խարդախօրէն, խարդախութեամբ։
ԳԱՂՏԱՇՈՒՐՋ, ա. Գաղտնի շրջող՝ ման եկող։
ԳԱՂՏԱՊԱՏԻՐ, ա. Գաղտնի կերպով խաբող, խորամանկութեամբ մոլորեցնող։ (Թէոդ.)։
ԳԱՂՏԱՊԷՍ, մ. Գաղտնի՝ ծածուկ կերպով, գաղտնաբար։
ԳԱՂՏԱՌՈՒ, ա. Գաղտնի՝ թաքուն կերպով կծող (շների մասին)։
ԳԱՂՏԱՍՈՅՐ, ա. Գաղտնապէս՝ գաղտագողի ներս սողացող՝ սպրդող։
ԳԱՂՏԻԿ, տե՛ս ԳԱՂՏՈՒԿ։
ԳԱՂՏՆԱԳՆԱՑ, տե՛ս ԳԱՂՏԱԳՆԱՑ։
ԳԱՂՏՆԱԳՈՐԾՔ, գ. յոգն. Գաղտնի գործեր։
ԳԱՂՏՆԱԾԱԾՈՒԿ, ա. Գաղտնի եւ ծածուկ, խիստ գաղտնի՝ ծածուկ։
ԳԱՂՏՆԱԿՈՒՐ, ա. Գաղտնապէս ուտող՝ կրծող։
ԳԱՂՏՆԱՁԻԳ, տե՛ս ԳԱՂՏԱՁԻԳ։
ԳԱՂՏՆԱՄԱՐՏ, ա. Գաղտնի՝ ծածուկ կերպով կռուող՝ մարտնչող։
ԳԱՂՏՆԱՇՇՈՒՆՉ, ա. Գաղտնի փսփսացող, քրթմնջող։
ԳԱՂՏՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. 1. Ծածուկ, թաքուն, անյայտ։ 2. մ. Գաղտնաբար, գաղտնապէս։
ԳԱՂՏՆՈՐՈԳԱՅԹ, ա. Գաղտնի՝ ծածուկ որոգայթ ունեցող, թաքնուած որոգայթով։
ԳԱՂՏՆՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գաղտնի լինելը։ 2. Գաղտնիք։
ԳԱՂՏՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳԱՂՏՆՈՒԹԻՒՆ։
ԳԱՂՏՈՒԿ, մ. Գաղտնի՝ ծածուկ կերպով, գաղտնաբար, գաղտնապէս։
ԳԱՄ, (պրսկ.), ու կամ ոյ, գամք, գամս, գ. 1. Ելք, հնարք, միջոց։ 2. Յենարան, յենուելու՝ ոտք դնելու տեղ։ 3. Անգամ։
ԳԱՄԱԳԻՏ ԼԻՆԵԼ, Ելք՝ հնարք՝ միջոց գտնել (մէկին վնասելու, սպառնալու եւն), վնասել, վտանգել։
ԳԱՄԱԳԻՒՏ ԼԻՆԵԼ, Ելք՝ հնարք՝ միջոց գտնել (մէկին վնասելու, սպառնալու եւն), վնասել, վտանգել։
ԳԱՄԱՊԵՏ, գ. Գումարտակի պետ՝ հրամանատար, խմբապետ։
ԳԱՅԹ, ի, ից, գ. 1. Գայթելը։ 2. Խոչ, որին ոտքը դիպչում ու սայթաքում է։
ԳԱՅԹԱԳՂԱԿԱՆ, ա. Գայթակղութիւն պատճառող։
ԳԱՅԹԱԳՂԱԿԻՑ, ա. Գայթակղութեան պատճառ դարձող, գայթակղեցնող։
ԳԱՅԹԱԳՂԱՆՔ, նաց, տե՛ս ԳԱՅԹԱԳՂՈՒԹԻՒՆ։
ԳԱՅԹԱԳՂԵԼ1, եցի, տե՛ս 1. ԳԱՅԹԱԳՂԵԼ2 (իմ)։ 2. ԳԱՅԹԱԳՂԵՑՈՒՑԱՆԵԼ։
ԳԱՅԹԱԳՂԵԼ2, (իմ) կամ ԳԱՅԹԱԿՂԵԼ (իմ), եցայ, չ. 1. Ոտքը խոչի դիպչել, ոտքը սահել, գլորուել ընկնել, սայթաքել։ 2. փխբ. Գայթակղուել, մոլորուել, սխալուել, մեղքերի մէջ ընկնել։ 3. Փախչելով մի տեղ ապաստանել։
ԳԱՅԹԱԳՂԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Գայթել տալ, գայթեցնել։ 2. փխբ. Մոլորեցնել, սխալեցնել, մեղքի՝ փորձանքի՝ որոգայթի մէջ գցել։
ԳԱՅԹԱԳՂԵՑՈՒՑԻՉ, ցչի, չաց, ա. Գայթակղեցնող, մոլորեցնող, սխալեցնող, չար օրինակ տուող։
ԳԱՅԹԱԳՂՈՒԹԻՒՆ, կամ ԳԱՅԹԱԿՂՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գայթելը, ոտքը սահելը։ 2. Խոչ, արգելք, որոգայթ։ 3. փխբ. Ինչ որ չար օրինակ է ծառայում, մարդուն շեղում է ուղիղ ճանապարհից, միտքը պղտորում, մոլորեցնում, սխալեցնում։
ԳԱՅԹԱԳՂՈՒՄՆ, գղման, գ. Գայթակղուելը, գայթակղանք, սխալանք։
ԳԱՅԹԱԿՂ, Ի ԳԱՅԹԱԿՂԻ, մ. Անհաստատ կերպով։
ԳԱՅԹԱՆՔ, տե՛ս ԳԱՅԹՈՒՄՆ։
ԳԱՅԹԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. 1. Սայթաքել, ոտքը սահել։ 2. փխբ. Ուղիղ ճանապարհից շեղուել, սխալուել, մոլորուել։
ԳԱՅԹՈՏ, ա. 1. Հեշտութեամբ կամ յաճախ գայթող։ 2. Որտեղ հեշտութեամբ կարելի է գայթել, լպրծուն։
ԳԱՅԹՈՒՄՆ, թման, գ. Գայթելը, գայթակղուելը, սխալուելը։
ԳԱՅԻՍՈՆ, (յուն.), ի, աւ, գ. Գեղարդ, նիզակ, տէգ։
ԳԱՅԻՍՈՆԱԲԱՐ, մ. Գայիսոնի՝ նիզակի պէս։
ԳԱՅԻՍՈՒԹԻՒՆ, (անստոյգ բառ եւ նշ.), գ. Բարձր պաշտօն բիւզանդական պալատում, թերեւս՝ գլխաւոր դատաւոր։
ԳԱՅԼ1, ոյ կամ ու, ոց, գ. (կենդբ.) Գայլերի ընտանիքին պատկանող գիշատիչ գազան (Canis lupus)։
ԳԱՅԼ2, գ. Բերանի կապ (երկաթից, փայտից, պարանից եւն), բերանակապ։
ԳԱՅԼԱԲԱՐ, մ. Գայլի նման, գայլապէս։
ԳԱՅԼԱԲԱՐՈՅ, ա. Գայլի բարք ու բնաւորութիւն ունեցող։
ԳԱՅԼԱԲԵՐԱՆ, ա. Գայլի պէս բերան ունեցող։
ԳԱՅԼԱԽԱԶ, ի, ից, գ. (հնք.) Կայծքար (Silex)։
ԳԱՅԼԱԽԱԶԵԱՅ, ա. Գայլախազից պատրաստուած՝ շինուած։
ԳԱՅԼԱԿԵՐ, ա. Գայլից կերուած։
ԳԱՅԼԱԿՈՐԻՒՆ, գ. Գայլի ձագ։
ԳԱՅԼԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գայլ դառնալ, գայլի պէս լինել, գայլի բարք ստանալ։
ԳԱՅԼԱՌ, ի, ից, ա. Գայլի յափշտակած՝ տարած (գառ, ոչխար եւն)։
ԳԱՅԼԱՎԱՏՆԵԱԼ, ա. Գայլերից վարատուած՝ ցրուած։
ԳԱՅԼԵՂԷՆ, ա. Գայլային, գայլի։
ԳԱՅԼԵՆԻ, գ. Գայլի մորթի։
ԳԱՅԼԻԿՈՆ, ի, աց, գ. Սուր ծայրով մետաղեայ ծակիչ գործիք։
ԳԱՅԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Գայլաբարոյ բարք՝ բնաւորութիւն։
ԳԱՅՌ, ի, ից, գ. 1. Կեղտոտ՝ գարշահոտ ցեխ, տիղմ։ 2. Աղբ, կեղտ, ապականութիւն։
ԳԱՅՌԱԳԻՂ, տե՛ս ԳԱՌԱԳԻՂ։
ԳԱՅՌԱԼ, ացի, ԳԱՅՌԵԼ, եցի, չ. Պառկել։
ԳԱՅՌԱՆՈՑ, ԳԱՅՌՈՑ, ի, աց, գ. (կզմխս.) Սրբան, յետանցք։
ԳԱՅՏ, ա. Խիտ, հոծ, ոչ նօսր։
ԳԱՅՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գայտ՝ խիտ՝ հոծ լինելը, խտութիւն։
ԳԱՆ, ի, ից, գ. Ծեծ, ձաղկանք։
ԳԱՆԱԲԵԿ, ա. Սաստիկ՝ չարաչար ծեծուած, ծեծ կերած, գանակոծ, խոշտանգուած։
ԳԱՆԱԼԻ, ա. Սաստիկ՝ չարաչար ծեծուած, ծեծ կերած, գանակոծ, խոշտանգուած։
ԳԱՆԱԼԻՑ, ա. Սաստիկ՝ չարաչար ծեծուած, ծեծ կերած, գանակոծ, խոշտանգուած։
ԳԱՆԱԾԵԾ, ա. Սաստիկ՝ չարաչար ծեծուած, ծեծ կերած, գանակոծ, խոշտանգուած։
ԳԱՆԱՀԱՐ, ա. Սաստիկ՝ չարաչար ծեծուած, ծեծ կերած, գանակոծ, խոշտանգուած։
ԳԱՆԱՀԱՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գանահար լինել, ծեծուել, ծեծ ուտել։
ԳԱՆԳ, ի, ից, գանգունք, գ. (կզմխս.) Գլխի կմախքը։
ԳԱՆԳԱՉԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գանգաչիւն հանել՝ բարձրացնել, հնչեցնել, զնգզնգացնել։
ԳԱՆԳԱՏ, գ. Տրտունջ, բողոք, դժգոհութիւն։
ԳԱՆԳԱՏԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Բողոք՝ տրտունջ յայտնել, բողոքել, գանգատ ունենալ։
ԳԱՆԳԻՒՆ, գ. Առարկաների իրար բախուելուց առաջացող ձայն՝ աղմուկ։
ԳԱՆԳՈՒՐ, ա. Ոլորուն, խուճուճ, գռուզ։
ԳԱՆԳՈՒՐԱԳԵՂ, ԳԱՆԳՐԱԳԵՂ, ա. Գանգուրներով գեղեցիկ, գեղեցիկ գանգուրներով, գեղագանգուր։
ԳԱՆԳՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գանգուր։
ԳԱՆԳՐԱՀԵՐ, ա. Գանգուր մազերով, մազերը գանգուր։
ԳԱՆԳՐԱՁԵՒ, ա. Ոլորած, ոլործուն, ծալ-ծալ։
ԳԱՆԵԼ, եցի, ն. 1. Ծեծել, ձաղկել, հարուածել։ 2. Ծաղրել, նախատել, կշտամբել, խստօրէն պարսաւել՝ վատաբանել։
ԳԱՆԿ, տե՛ս ԳԱՆԳ։
ԳԱՆՁ, (պհլ.), ու, ուց, եւ ի, ից, գ. 1. Պահած թանկագին իրերի ամբողջութիւն, հարստութիւն, ունեցուածք։ 2. Գանձ պահելու տեղ, գանձարան։ Եւ կայ ի գանձի իմում (Բուզ.)։ 3. Պետութեան դրամական հարստութիւն, եկամուտ, հասոյթ, հարկ։ Զի թէպէտ եւ գանձն յարքունիս Պարսկաց երթայր (Եղիշէ)։
ԳԱՆՁԱԳԻՆ, ա. Գանձով՝ փողով գնած։
ԳԱՆՁԱԼԻՑ, ա. Գանձով լի՝ լցուած։
ԳԱՆՁԱԿ, (պհլ.), ի, աց, գ. Փոր, որովայն, փորոտիք։
ԳԱՆՁԱԿՈՂՈՊՈՒՏ, ԳԱՆՁԱՀԱՏ, ա. գ. 1. Գանձը կամ գանձարանը կողոպտող՝ գողացող։ 2. Գրպան կտրող, գրպանահատ։
ԳԱՆՁԱՆԱԿ, (պհլ.), ի, աց, գ. 1. Գանձ՝ դրամ պահելու տեղ (պահարան, արկղ, տուփ եւն)։ 2. Եկեղեցում փոքր արկղ՝ մէջը դրամ գցելու համար։
ԳԱՆՁԱՇԱՏ, ա. Գանձը՝ դրամը շատ, հարուստ։
ԳԱՆՁԱՊԱՀ, ի, աց, ա. գ. Գանձը պահող, գանձի պահապան, գանձակալ։
ԳԱՆՁԱՍԷՐ, տե՛ս ԱՐԾԱԹԱՍԷՐ։
ԳԱՆՁԱՏՈՒՆ, գ. Գանձի տուն, գանձարան։
ԳԱՆՁԱՐԱՆ, ի, աց, գ. Գանձ պահելու տեղ, գանձատուն. շտեմարան։
ԳԱՆՁԱՒՈՐ, (պհլ.), ի, աց, ա. գ. 1. Գանձերի վերակացու, գանձապետ, գանձապահ։ 2. Գանձող, դիզող։
ԳԱՆՁԱՒՈՐԱՊԵՏ, ի, աց, գ. Գանձապետ, գանձապահ։
ԳԱՆՁԵԼ, եցի, ն. Գանձ դիզել՝ հաւաքել, մթերել։
ԳԱՆՈՒՄՆ, նման, գ. Գանելը, ծեծելը. ծեծ, տանջանք։
ԳԱՆՉԵԼ, եցի, չ. Ձայն արձակել, գոչել, կանչել։
ԳԱՆՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Ձայն արձակելը, գոչիւն։
ԳԱՌԱԳԵՂԵԼ, եցի, ն. Գառագիղի մէջ գցել՝ փակել, փխբ. բանտարկել։
ԳԱՌԱԳԻՂ, գառագեղ, գառագիւղ, գառագեւղ (յուն.), գղի, ղիւ, ղաց, գ. 1. Գազաններ պահելու երկաթէ վանդակ։ 2. փխբ. Արգելարան, բանտ, զնդան։
ԳԱՌԱԳՂԱՆՄԱՆ, ա. Գառագիղի նման։
ԳԱՌԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գայռել տալ, պառկեցնել։
ԳԱՌԵԼ, եցի եւ եցայ, տե՛ս ԳԱՅՌԵԼ։
ԳԱՌՆ, ռին, գառինք, ռանց, գ. Ոչխարի ձագ։
ԳԱՌՆԱԶԳԵՍՏ, ա. Գառան մորթի հագած, կեղծաւոր։
ԳԱՌՆԱԶԵՆ, 1. ա. Հրէական զատկին գառը մորթելուն յատուկ՝ վերաբերող։ 2. գ. Գառը մորթելը հրէական զատկին։
ԳԱՌՆԱԾԻՆ, ա. Գառ ծնող։
ԳԱՌՆԱՄՈԼՔ, գ. յոգն. Գառների զոյգ։
ԳԱՌՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գառ դառնալ, հեզանալ, մեղմանալ։
ԳԱՌՆԵՆԻ, նւոյ, նեաց, գ. 1. Գառան մորթի։ 2. ա. Գառան մորթուց պատրաստած։
ԳԱՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գառան բնաւորութիւն՝ բարք, փխբ. հեզաբարոյութիւն։
ԳԱՍՐԵԼ, եցի, ն. Կերակրով ստամոքսը լցնել՝ ծանրաբեռնել, շատ ուտելով ստամոքսի մարսողութիւնը դժուարացնել՝ խանգարել։
ԳԱՐ, ա. մ. Ծուռ, կոր։
ԳԱՐԱՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Աղիքների խանգարում, փորլուծութիւն, փորհարութիւն։
ԳԱՐԳԱՇԵԼ, (իմ), տե՛ս ԳԱԳԱՇԵԼ (իմ)։
ԳԱՐԳԱՓՈՒՄՆ, փման, գ. Տախտակների վրայ կոխկրտելու ձայն, թնդիւն, դոփիւն, թխկթխկոց։
ԳԱՐԳԱՓՔ, գ. Ուղտի ցատկոտելը՝ ոստոստելը։
ԳԱՐԳՄԱՆԱԿ, գ. 1. Ոսկուց ու արծաթից շինուած արծիւ, որ զինուորական սաղաւարտի վրայ կրում էին իբրեւ գլխի զարդ։ 2. Այդ զարդով սաղաւարտ։
ԳԱՐԵԼԻ, կամ ԳԱՐՐԵԼԻ, ա. Ցաւալի, ողորմելի, խղճալի, աղէտալի, կսկծալի։
ԳԱՐԵՀԱՏ, կամ ԳԱՐԷՀԱՏ, գ. Գարու հատիկի ծանրութիւն ունեցող չափ։
ԳԱՐԵՀԱՏԱՁԵՒ, ա. Գարու հատիկի ձեւ ունեցող։
ԳԱՐԵՀԱՑ, ի, ից, գ. Գարու ալիւրից պատրաստուած հաց։
ԳԱՐԵՂԷՆ, ղինի, նաց, ա. Գարուց պատրաստուած, գարէ։
ԳԱՐԵՋՈՒՐ, կամ ԳԱՐԷՋՈՒՐ, գ. Գարու ջուր։
ԳԱՐԸՆԿԷՑ, ա. գ. Գարիով գուշակութիւն՝ հմայութիւն անող, գարի գցող։
ԳԱՐԻ, րւոյ, րեաց, գ. 1. (բսբ.) Հացազգիների ընտանիքին պատկանող միամեայ բոյս (Hordeum vulgare)։ 2. Այդ բոյսի սերմը՝ հատիկը։ 3. Գարեհաց։ 4. Ծանրութեան չափ, գարեհատ։ 5. ա. Գարուց պատրաստուած, գարէ։
ԳԱՐՀԱՅԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Մորմոքուել, սիրտը այրուել՝ տոչորուել։
ԳԱՐՆԱՅԻՆ, յնոյ, ա. 1. Գարնանը յատուկ՝ վերաբերող, գարնանային։ 2. Գարնանը տեղի ունեցող՝ կատարուող։
ԳԱՐՆԱՅՆԻ, նւոյ, նոյ, ա. 1. Գարնանը յատուկ, գարնանային։ 2. գ. Գարուն։ 3. մ. Գարնանը, գարնան ժամանակ։
ԳԱՐՆԱՆԱԲԵՐ, ա. 1. Գարուն բերող։ 2. Գարնան բերած։
ԳԱՐՆԱՆԱԲՈՅՍ, ԳԱՐՆԱՆԱԲՈՒՂԽ, ա. Գարնանը բուսնող, բխող։
ԳԱՐՆԱՆԱԳԵՂ, ա. Գարնան նման գեղեցիկ, գարնան նման կանաչ, կանաչագեղ։
ԳԱՐՆԱՆԱԳՈՒՇԱԿ, ա. Գարունը գուշակող, գարնան առաջընթաց՝ նախընթաց։
ԳԱՐՆԱՆԱԶԱՅՐ, ա. Գարնանը սաստկացող՝ յորդացող (ջրերի մասին)։
ԳԱՐՆԱՆԱԼ, տե՛ս ԳԱՐՆԱՆԱՆԱԼ։
ԳԱՐՆԱՆԱՅԻՆ, տե՛ս ԳԱՐՆԱՅԻՆ։
ԳԱՐՆԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գարուն դառնալ, գարնան փոխուել՝ նմանուել։
ԳԱՐՆԱՆԱՇԱՐԺ, ա. Գարնանը շարժուող՝ յորդացող։
ԳԱՐՆԱՆԻ, տե՛ս ԳԱՐՆԱՅՆԻ։
ԳԱՐՇ, ի, ից, ա. Զզուանք պատճառող, խորշելի, զզուելի, աղտեղի, կեղտոտ, պիղծ, տգեղ։
ԳԱՐՇԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Անպարկեշտ՝ կեղտոտ բաներ խօսելը, գարշելի՝ զազրելի խօսք՝ արտայայտութիւն, զազրախօսութիւն, հայհոյանք։
ԳԱՐՇԱԲԱՐ, մ. Գարշելի կերպով։
ԳԱՐՇԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գարշ։
ԳԱՐՇԱԽԱՌՆ, ա. Գարշելի գործերի մէջ խառնուող, աղտեղասէր։
ԳԱՐՇԱՀՈՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գարշելի հոտ։
ԳԱՐՇԱՆԱԼ, ացայ, չ. Պղծուել, ապականուել, կեղտոտուել։
ԳԱՐՇԱՆՔ, նաց, գ. Գարշելի գործ՝ բան, ամօթալի բան։
ԳԱՐՇԱՊԱՐ, գ. 1. Ոտքի կրունկ։ 2. Ոտնատեղ, հետք։
ԳԱՐՇԱՍԷՐ, ա. Գարշելի բաներ սիրող։
ԳԱՐՇԱՏԵՍԻԼ, ա. Գարշելի՝ զզուելի տեսքով։
ԳԱՐՇԵԼ1, եցի, ն. Գարշելի համարել, մերժել իբրեւ գարշելի բան։
ԳԱՐՇԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Զզուանք՝ նողկանք զգալ, զզուել, խորշել։
ԳԱՐՇԵԼԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ գարշելի։
ԳԱՐՇԵԼԱՊԷՍ, տե՛ս ԳԱՐՇԱԲԱՐ։
ԳԱՐՇԵԼԻ, լւոյ, լիք, լեաց, ա. Գարշանք պատճառող, խորշելի, զզուելի, նողկալի, պիղծ, գարշ։
ԳԱՐՇԵԼՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳԱՐՇՈՒԹԻՒՆ։
ԳԱՐՇԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. 1. Գարշելի դարձնել։ 2. Գարշանք յարուցել՝ պատճառել։
ԳԱՐՇԵՑՈՒՑԻՉ, ա. Գարշող, զզուող։
ԳԱՐՇՈՒԹԻՒՆ, գ. Գարշելի՝ զազրելի բան, պղծութիւն, աղտեղութիւն, կեղտ։
ԳԱՐՇՈՒՆԱԿ, ա. Գարշելի բաներ կրող, զզուելի, գարշ։
ԳԱՐՈՒՆ, գարնան, գ. Տարուայ չորս եղանակներից մէկը։
ԳԱՐՈՒՆԱԲԵՐ, տե՛ս ԳԱՐՆԱՆԱԲԵՐ։
ԳԱՒԱԶ, (պրսկ.), ի, գ. Բազէի էգը։
ԳԱՒԱԶԱՆ, (պհլ.), ի, աց, գ. Ծառի ճիւղ՝ ոստ, փայտէ կլոր ու երկար ձող՝ անասուններ քշելու կամ մարդ ծեծելու համար. ցուպ, մահակ, ձեռնափայտ։ 2. Հովուական՝ թագաւորական՝ իշխանական մական, որպէս իշխանութեան խորհըրդանիշ։ 3. փխբ. Ազգի՝ ցեղի՝ տոհմի շառաւիղ՝ յետնորդ, զարմ։ 4. փխբ. Իշխանութիւն։ 5. փխբ. Խրատ. ծեծ։ 6. Թագաւորների՝ հայրապետների՝ իշխանների փոխյաջորդութեան ցուցակ՝ աղյուսակ։ 7. փխբ. Ծիածանի իւրաքանչիւր գոյնի շերտը։
ԳԱՒԱԶԱՆԱՀԱՐ, ի, աց, ա. Գաւազանը կամ գաւազանով խփող։
ԳԱՒԱԶԱՆԱՒՈՐ, ա. Գաւազան ունեցող՝ կրող։
ԳԱՒԱԶԱՆԵՐԳՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ՀԱԳՆԵՐԳՈՒԹԻՒՆ։
ԳԱՒԱԹ, տե՛ս ԲԱԺԱԿ։
ԳԱՒԱԿ, ի, աց, գ. 1. Ձիու յետեւի կողմը՝ պոչից մինչեւ մէջքը։ 2. Այլ կենդանիների յետեւի մասը՝ կողմը։
ԳԱՒԱՌ, ի, աց, գ. 1. Խոշոր վարչատերիտորիալ միաւոր որեւէ երկրի կամ պետութեան կազմում, երկրամաս, նահանգ, հայրենի երկիր։ 2. Եպիսկոպոսական թեմ։
ԳԱՒԱՌԱԿ, ի, աց, ա. գ. Փոքրիկ գաւառ, ագարակների՝ գիւղերի եւ աւանների ամբողջութիւն՝ խումբ։
ԳԱՒԱՌԱԿԱԼ, ի, աց, ա. գ. Գաւառի տէր կամ կառավարիչ։
ԳԱՒԱՌԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Գաւառին յատուկ՝ վերաբերող, գաւառային։ 2. գ. Գաւառի բնակիչ, գաւառցի։
ԳԱՒԱՌԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. գ. Միեւնոյն գաւառից, նոյն գաւառցի։
ԳԱՒԱՌԱԿՈՂՄՆ, ման, մանց, գ. Գաւառի սահմանը՝ կողմերը։
ԳԱՒԱՌԱԿՈՅՏ, ա. Գաւառներից կուտակուած՝ հաւաքուած։
ԳԱՒԱՌԱՅԻՆ, տե՛ս ԳԱՒԱՌԱԿԱՆ։
ԳԱՒԱՌԱՊԵՏ, ի, աց, գ. 1. Գաւառի՝ աւանի՝ տան վերակացու՝ կառավարիչ, տնտես։ 2. Որբերի հոգաբարձու՝ խնամակալ։
ԳԱՒԱՌԱՊԵՏԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ խնամակալ։
ԳԱՒԱՌԱՊԵՏԱԿԱՆ, ա. Գաւառապետին յատուկ՝ վերաբերող։
ԳԱՒԱՌԱՊԵՏԵԼ, եցի, չ. ն. Որբերի հոգաբարձու՝ խնամակալ լինել, խնամակալութիւն անել, որբերին խնամել, խնամարկել։
ԳԱՒԱՌԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գաւառապետ լինելը։
ԳԱՒԱՌԱՍԻՐԵԼ, եցի, ն. Սիրել ինչպէս հայրենի գաւառը, հաւանել մի տեղի։
ԳԱՒԱՌԱՏԷՐ, տեարք, գ. Գաւառի տէր։
ԳԱՒԱՌԱՑԻ, ցւոյ, ցեաց, գ. Գաւառի բնակիչ, գաւառցի, գաւառակից։
ԳԱՒԱՐՍ, (պրսկ.), գ. (բսբ.) Հացազգիների ընտանիքին պատկանող կորեկանման բոյս. քուրիմ (Holcus)։
ԳԱՒԻԹ, (զենդ.), ւթի, թաց կամ թից, գ. 1. Տան՝ տաճարի՝ ապարանքի բակ կամ նախասենեակ։ 2. Ոչխարների փարախ։ 3. փխբ. Երկնքի արքայութիւն։
ԳԲԱՅԱԹ, գ. Տուն, բնակարան (անստոյգ նշ.)։
ԳԳՈՒԱՂԵԼ, տե՛ս ԳՐԳՈՒԱՂԵԼ։
ԳԳՈՒԱՆՔ, նաց, գ. Գգուելը, փայփայելը, ողջագուրում։
ԳԳՈՒԵԼ, եցի, ն. 1. Սիրով ու քնքշութեամբ գրկել ու շոյել, ողջագուրել, փայփայել, փաղաքշել։ 2. փխբ. Մեծարանք ցոյց տալ, մեծարել, պատուել, յարգել։
ԳԳՈՒԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԳԳՈՒԵԼ։
ԳԳՈՒԻՉ, ա. Գգուող, փայփայող, ողջագուրող։
ԳԳՈՒՈՂԱԿԱՆ, ա. Գգուանք արտայայտող՝ պարունակող, գգուական։
ԳԴԱԿ, գ. Գլխարկ, գլխանոց։
ԳԵԴԴՈՒՐ, (եբր.), այ, գ. Հէն, աւազակ, ելուզակ։
ԳԵԶՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Ճեղքուածք, ճեղք, ճաքած տեղ (քարի վրայ)։ 2. Բիծ, խազ (ադամանդի վրայ)։
ԳԵԹ, տե՛ս ԳԷԹ։
ԳԵԼ, ա. Ոլորած, պրկած։
ԳԵԼԱՍ, գ. Ծեծած ու թրջած կտաւատ, որից ձէթ են հանում։
ԳԵԼԱՐԱՆ, ԳԵԼՈՑ, ի, աց, գ. 1. Գործիք (մամուլ, կոճղ, փոկ, լար), որով մի բան պրկում՝ ճնշում՝ ճմլում են։ 2. Նոյնպիսի գործիք՝ պատժուողին տանջելու համար։
ԳԵԼՈՒԼ, գելի, գե՛լ, ն. Պրկել, ոլորելով սեղմել՝ ճնշել, ճմլել, գալարել, տրորել։
ԳԵԼՈՒՄՆ, լման, գ. Գելելը, պրկելը, ճնշելը, ճմլելը։
ԳԵՀ, (եբր.), գ. Վիհ, փոս, գերեզման։
ԳԵՀԵԱՆ, գ. Հնոց (սովորական)։
ԳԵՀԵՆ, (եբր.), ի կամ ոյ, գ. Անշէջ հնոց, որի մէջ մեղաւորները պէտք է այրուեն դժոխքում, դժոխք։
ԳԵՀԵՆԱԲՈՐԲՈՔ, ա. Հնոցի պէս բորբոքուած, անշէջ, դժոխային։
ԳԵՀԵՆԱԺԱՌԱՆԳ, ա. Գեհենի՝ դժոխքի ժառանգ, դժոխքում այրուելու արժանի։
ԳԵՀԵՆԱԿԻՑ, ա. Գեհենի ընկեր, մեղսակից։
ԳԵՂ1, ի, ից, տե՛ս ԳԻՒՂ։
ԳԵՂ2, ոյ, ոց, գ. 1. Գեղեցկութիւն։ 2. Գեղեցիկ դէմք՝ տեսք։
ԳԵՂԱԲՆԱԿ, ա. Գիւղում բնակուող, գիւղաբնակ։
ԳԵՂԱԳԵՂԻՉ, գ. Նկարիչ։ (Կղնկտ., 225)։
ԳԵՂԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գեղեցիկ, գեղեցկագոյն։
ԳԵՂԱԳՈՒՆԱԿ, տե՛ս ԳԵՂԱԶԱՆ։
ԳԵՂԱԳՐԵԼ, եցի, ն. Գեղեցիկ գրել՝ զարդարել։
ԳԵՂԱԶԱՆ, ի, ից, ա. Շատ գեղեցիկ, գեղեցկութեամբ՝ որակով աչքի ընկնող։
ԳԵՂԱԶԱՏ, գ. Արու ձի։
ԳԵՂԱԶԱՐԴ, ա. Գեղեցկութեամբ կամ գեղեցիկ զարդարուած, վայելչազարդ, չքնաղ, շքեղ։
ԳԵՂԱԶԱՐԴԵԼ, եցի, ն. Գեղեցկութեամբ կամ գեղեցիկ զարդարել, պաճուճել, պճնել։
ԳԵՂԱԶԱՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկ զարդարանք, զարդարանքի գեղեցկութիւն, չքնաղութիւն։
ԳԵՂԱԾԻԾԱՂ, ա. Գեղեցիկ՝ ծիծաղկոտ տեսքով, ծիծաղուն, զուարթ։
ԳԵՂԱԾՓԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գեղեցիկ ծփանք տալ՝ ծփալ, ալիքները մեղմ ու գեղեցիկ խաղալ։
ԳԵՂԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գիւղացուն՝ շինականին յատուկ կեանք՝ նիստուկաց՝ սովորութիւններ, գիւղականութիւն։
ԳԵՂԱՂԷՇ, ա. Շատ գեղեցիկ, վայելչագեղ, գեղեցկափայլ, պայծառ, չքնաղ։
ԳԵՂԱՂԷՇԱԲԱՐ, մ. Գեղեցկապէս, վայելչաբար։
ԳԵՂԱՂԷՇԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ գեղեցիկ, չքնաղագոյն։
ԳԵՂԱՂԷՇԱԴԻՏԱԿ, ա. Շատ գեղեցիկ տեսք ունեցող, գեղատեսիլ, գեղատես։
ԳԵՂԱՃԵՄԵԼ, եցի, չ. Գեղեցիկ ճեմել։
ԳԵՂԱՅԱՐՄԱՐ, ա. Գեղեցիկ յարմարեցուած, վայելուչ, գեղեցիկ։
ԳԵՂԱՅՕՐԷՆ, ա. Գեղեցիկ յօրինուած, գեղապատշաճ, գեղազարդ։
ԳԵՂԱՇԻՏԱԿ, ա. Գեղեցիկ ու շիտակ, ուղղաբերձ։
ԳԵՂԱՇՈՒՔ, ա. Գեղեցիկ ու շքեղ, գեղապանծ։
ԳԵՂԱՊԱՃՈՅՃ, ա. 1. Գեղեցկութեամբ կամ գեղեցիկ պաճուճուած՝ զարդարուած, պճնազարդ, գեղազարդ։ 2. Գեղեցիկ պաճուճող՝ զարդարող, պճնազարդող։
ԳԵՂԱՊԱՆԾ, ա. Գեղեցիկ ու պանծալի, պանծալի գեղեցկութեամբ, չքնաղ։
ԳԵՂԱՊԱՆՁ, ա. Գեղեցիկ ու պանծալի, պանծալի գեղեցկութեամբ, չքնաղ։
ԳԵՂԱՊԱՆԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղապանծ լինելը, շքեղութիւն, փառաւորութիւն։
ԳԵՂԱՊԱՏԻՒ, ա. Գեղեցիկ ու պատուական, վայելչաշուք, գեղեցկայարմար։
ԳԵՂԱՊԱՏՇԱՃ, ա. Վայելչատես, վայելչագեղ, վայելչակազմ, բարեձեւ։
ԳԵՂԱՊԱՐԵԼ, եցի, չ. 1. Գեղեցիկ պար բռնել, պարել, գեղեցիկ պարով՝ պար բռնած ուրախանալ եւ նուագել։ 2. Գեղեցիկ ընթացքով՝ կարծես պարելով առաջ գնալ, առաջադէմ լինել, առաջադիմել, զարգանալ։
ԳԵՂԱՊԱՐՈՅՐ, ա. Գեղեցկութեամբ պարուրուած՝ լի, շատ գեղեցիկ։
ԳԵՂԱՊԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկ պար՝ երգերով ու նուագարանով։
ԳԵՂԱՊՃՆԵԱԼ, ելոյ, ա. Գեղեցիկ պճնուած՝ զարդարուած, գեղապաճոյճ, գեղազարդ։
ԳԵՂԱՍԱՂԱՐԹ, ա. Գեղեցիկ սաղարթով, սաղարթագեղ, վարսագեղ, գեղեցիկ ոստերով ու տերեւներով։
ԳԵՂԱՍՏԱՆԵԱՅՔ, կամ ԳԵՕՂԱՍՏԵԱՅՔ, ԳԵՕՂԱՍՏԱՅՔ, գ. յոգն. Գիւղեր, կալուածքներ։
ԳԵՕՂԱՍՏԵԱՅՔ, ԳԵՕՂԱՍՏԱՅՔ, գ. յոգն. Գիւղեր, կալուածքներ։
ԳԵՂԱՏԱԽՏԱԿ, ա. գ. Տախտակի վրայ գեղեցիկ նկարող, պատկերահան։
ԳԵՂԱՏԻՊ, ա. Գեղատես, գեղեցիկ։
ԳԵՂԱՏԽՈՒՐ, ա. Անզարդ, անշուք, մթագին։
ԳԵՂԱՐԴՆ, դեան կամ դան, դունք, գ. Փայտէ կոթով պատերազմական զէնք, որի ծայրին ամրացուած էր տափակ կամ եռանիստ սրածայր երկաթեայ տէգ. գեղարդ։
ԳԵՂԱՐԴՆԱԽՈՑ, ԳԵՂԱՐԴՆԱՊԱՏԱՌ, ա. Գեղարդով խոցուած՝ պատռուած՝ վիրաւորուած։
ԳԵՂԱՐԴՆԱՒՈՐ, ա. Գեղարդով զինուած, գեղարդ կրող։
ԳԵՂԱՒՈՐ, ի, աց, ա. 1. Շատ գեղեցիկ, գեղանի։ 2. Գեղեցիկ պարող, պար բռնող։
ԳԵՂԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղաւոր լինելը, գեղեցկութիւն։
ԳԵՂԱՔԱՂԱՔ, գ. Քաղաքատիպ մեծ գիւղ, գիւղաքաղաք, քաղաքագիւղ, աւան։
ԳԵՂԳԵՂ1, (եբր.), գ. Անիւ, գլորում, թաւալում։
ԳԵՂԳԵՂ2, տե՛ս ԳԵՂԳԵՂԱՆՔ։
ԳԵՂԳԵՂԱՆՔ, նաց, գ. 1. Գեղգեղելը։ 2. Գեղգեղելու ձայնը։ 3. Ձայնի նրբերանգ ելեւէջ, դայլայլ։
ԳԵՂԳԵՂԵԼ, եցի, ն. 1. Գեղգեղանքով երգել, դայլայլել։ 2. Գեղեցիկ զարդարել, գեղազարդել։
ԳԵՂԳԵՂՈՒՄՆ, ղման, տե՛ս ԳԵՂԳԵՂԱՆՔ։
ԳԵՂԵՐԵՍԵԼ, եցի, ն. Երեսը գեղեցիկ զարդարել՝ գեղեցկացնել, պաճուճել, արծնել։
ԳԵՂԵՐՓՆԵԼ, եցի, ն. Գեղեցիկ գոյներով ներկել՝ զարդարել, գոյնզգոյն նկարել։
ԳԵՂԵՑԻԿ, ցկի, կաց, ա. 1. Գեղանի, սիրուն, չքնաղ, վայելչագեղ, գեղատեսիլ։ 2. Վայելուչ, պատշաճ։ 3. Հաճելի, դուրեկան, ախորժելի։ 4. Լաւ, ընտիր, ազնիւ։ 5. մ. Գեղեցիկ՝ լաւ կերպով, գեղեցկօրէն, վայելչապէս, յարմարապէս, պատշաճօրէն։
ԳԵՂԵՑԿԱԲԱՆ, ա. Գեղեցիկ խօսող, վայելչախօս, պերճախօս։
ԳԵՂԵՑԿԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցկաբան լինելը, գեղեցիկ խօսելու ընդունակութիւն՝ յատկութիւն, վայելչախօսութիւն, պերճախօսութիւն. զարդարուն՝ գեղեցիկ ոճ։
ԳԵՂԵՑԿԱԲԱՐ, մ. Գեղեցիկ կերպով։
ԳԵՂԵՑԿԱԲԱՐԲԱՌ, տե՛ս ԳԵՂԵՑԿԱԲԱՆ։
ԳԵՂԵՑԿԱԲԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկ վարք ու բարք ունենալը, լաւաբարոյ լինելը։
ԳԵՂԵՑԿԱԲՈՅՍ, ա. Գեղեցիկ՝ լաւ բուսած՝ աճած։ (Կղնկտ., 285)։
ԳԵՂԵՑԿԱԲՈՒՂԽ, ԳԵՂԵՑԿԱԲՈՒԽ, տե՛ս ԲԱՐԵԲՈՒՂԽ։
ԳԵՂԵՑԿԱԳԵՂ, ա. Վայելչագեղ, գեղեցկատես, շատ գեղեցիկ։
ԳԵՂԵՑԿԱԳԻԾ, ա. Գեղեցիկ գրուած։
ԳԵՂԵՑԿԱԳԻՐ, ա. Գեղեցիկ ձեռագիր ունեցող, վայելչագիր, գեղագիր, ճարտար գրիչ՝ ընդօրինակող։
ԳԵՂԵՑԿԱԳԻՒՏ, ա. Ճարտարութեամբ գտնուած՝ յօրինուած, ճարտարահնար, պատուական։
ԳԵՂԵՑԿԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. 1. Աւելի գեղեցիկ՝ լաւ։ 2. մ. Շատ գեղեցիկ կերպով, վայելչապէս։
ԳԵՂԵՑԿԱԳՈՐԾ, ի, աց կամ ից, ա. 1. Գեղեցիկ դարձնող, գեղեցկացնող։ 2. Գեղեցիկ կատարած՝ սարքած։
ԳԵՂԵՑԿԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկ դարձնելը, գեղեցկացնելը. գեղեցիկ գործ։
ԳԵՂԵՑԿԱԳՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկ գոյն ունենալը, գեղեցիկ գոյն։
ԳԵՂԵՑԿԱԴԱՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկ դասաւորութիւն՝ կարգ։
ԳԵՂԵՑԿԱԴԷՄ, ա. Գեղեցիկ դէմքով։
ԳԵՂԵՑԿԱԴԻՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Դէմքի գեղեցկութիւն։
ԳԵՂԵՑԿԱԴԻՏԱԿ, ա. Գեղեցիկ տեսք՝ կերպարանք ունեցող, գեղեցիկ հասակով ու կերպարանքով։
ԳԵՂԵՑԿԱԴԻՐ, ա. Գեղեցիկ դիրքով, գեղեցկայարմար։
ԳԵՂԵՑԿԱԶԱՆ, տե՛ս ԳԵՂԵՑԿԱԿԵՐՊ։
ԳԵՂԵՑԿԱԶԱՆՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳԵՂԵՑԿԱԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ։
ԳԵՂԵՑԿԱԶԱՐԴ, ա. Գեղեցկութեամբ կամ գեղեցիկ զարդարուած, վայելչազարդ, գեղեցիկ։
ԳԵՂԵՑԿԱԶԱՐԴԵԼ, եցի, ն. Գեղեցկութեամբ կամ գեղեցիկ զարդարել, գեղազարդել։
ԳԵՂԵՑԿԱԶԱՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Բարեզարդութիւն, վայելչութիւն, գեղեցկութիւն։
ԳԵՂԵՑԿԱԹՈՅՐ, ա. Գեղեցիկ գոյնով, երփնագեղ։
ԳԵՂԵՑԿԱԽԱՂԱՂ, ա. Գեղեցիկ՝ լաւ կարգ ունեցող՝ կարգի մէջ դրուած (ժամանակագրութիւն)։
ԳԵՂԵՑԿԱԽԱՅՏՈՒՑ, ա. Գեղեցիկ խայտուցներ ունեցող։
ԳԵՂԵՑԿԱԽԱՌՆ, ա. Բարեխառն, բարեյարմար։
ԳԵՂԵՑԿԱԽՕՍ, տե՛ս ԳԵՂԵՑԿԱԲԱՆ։
ԳԵՂԵՑԿԱԾԱՂԻԿ, ա. Գեղեցիկ ծաղիկներով կամ ծաղկած, փխբ. նորաբողբոջ, ծաղկահասակ, ծաղիկ հասակ ունեցող։
ԳԵՂԵՑԿԱԾԱՒԱԼ, ա. Գեղեցիկ կերպով ծաւալուած՝ տարածուած։
ԳԵՂԵՑԿԱԿԱՐԳ, տե՛ս ԲԱՐԵԿԱՐԳ։
ԳԵՂԵՑԿԱԿԱՐԳՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԲԱՐԵԿԱՐԳՈՒԹԻՒՆ եւ ԳԵՂԵՑԿԱԴԱՍՈՒԹԻՒՆ։
ԳԵՂԵՑԿԱԿԵՐՊ, ա. Գեղեցիկ կերպարանք՝ դէմք ունեցող, գեղեցիկ կերպարանքով, գեղեցկատես։
ԳԵՂԵՑԿԱԿԵՐՊԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գեղեցկակերպ։
ԳԵՂԵՑԿԱԿԵՐՊՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցկակերպ՝ գեղեցիկ լինելը։
ԳԵՂԵՑԿԱԿԵՐՏԵԼ, եցի, ն. Գեղեցիկ կերտել՝ կազմել։
ԳԵՂԵՑԿԱՀԻՒՍ, ա. Գեղեցիկ հիւսուած, նման. գեղեցիկ կերտուած՝ շինուած։
ԳԵՂԵՑԿԱՀՐԱՇ, ա. Հրաշալի՝ հիանալի գեղեցկութեամբ, հրաշագեղ։
ԳԵՂԵՑԿԱՁԱՅՆ, ա. Գեղեցիկ ձայն ունեցող, քաղցրաձայն։
ԳԵՂԵՑԿԱՁԱՅՆԵԱԼ, ա. Գեղեցիկ հնչուած՝ երգուած։
ԳԵՂԵՑԿԱՁԱՅՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկ ձայն ունենալը, քաղցրաձայնութիւն։
ԳԵՂԵՑԿԱՁԵՒ, ա. Գեղեցիկ ձեւ ունեցող, բարեձեւ, բարեկարգ։
ԳԵՂԵՑԿԱՁԻ, ոյ, ա. Գեղեցիկ ձի ունեցող, գեղեցիկ ձի հեծած։
ԳԵՂԵՑԿԱՁԻԳ, ա. Գեղեցիկ եւ անվրէպ ձգող՝ արձակող (նետը)։
ԳԵՂԵՑԿԱՂԵՂՆ, ա. Լաւ աղեղնաւոր՝ նետաձիգ։
ԳԵՂԵՑԿԱՃԱՇԱԿ, ա. Լաւ համ ունեցող, քաղցրահամ։
ԳԵՂԵՑԿԱՄԱՆԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկ մանկութիւն։
ԳԵՂԵՑԿԱՄԱՍՆ, ա. Գեղեցիկ մասեր՝ անդամներ ունեցող, մասերի՝ անդամների համաչափութիւն՝ ներդաշնակութիւն ունեցող, համաչափ։
ԳԵՂԵՑԿԱՄԱՍՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցկամասն լինելը, մասերի՝ անդամների համաչափ՝ ներդաշնակ լինելը, համաչափութիւն։
ԳԵՂԵՑԿԱՄԱՐՄԻՆ, մնոյ, ոց, ա. Գեղեցիկ մարմին ունեցող, գեղեցիկ մարմնով։
ԳԵՂԵՑԿԱՄՕՐՈՒ, ա. Գեղեցիկ մօրուք ունեցող, գեղեցիկ մօրուքով։
ԳԵՂԵՑԿԱՅԱՐՄԱՐ, ա. Գեղեցիկ յարմարեցրած՝ յարմարեցուած, գեղեցկաշէն, բարեկարգ, բարեձեւ։
ԳԵՂԵՑԿԱՅԱՐՄԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցկայարմար լինելը, գեղեցիկ զուգադրուած լինելը, բարեձեւութիւն, չափակցութիւն։
ԳԵՂԵՑԿԱՅՕԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցկայարմար լինելը, գեղեցիկ զուգադրուած լինելը, բարեձեւութիւն, չափակցութիւն։
ԳԵՂԵՑԿԱՆԱԶ, ա. Գեղեցիկ եւ նազելի, չքնաղ, շքեղ։
ԳԵՂԵՑԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Գեղեցիկ դառնալ, գեղեցկութիւն ստանալ։ 2. (յունական ոճով) Պարծենալ, պերճանալ, ճոխանալ։
ԳԵՂԵՑԿԱՆԻՍՏ, ա. Գեղեցիկ՝ լաւ նստուածք՝ դիրք ունեցող, լայնանիստ։
ԳԵՂԵՑԿԱՆՈՒԱԳ, ա. Գեղեցիկ եղանակով, քաղցրաձայն, ախորժալուր։
ԳԵՂԵՑԿԱՆՍԻՀ, ա. Գեղեցկակերպ, լաւ հանգամանքով։
ԳԵՂԵՑԿԱՇԷՆ, ա. Գեղեցիկ շինուած։
ԳԵՂԵՑԿԱՇՈՒՔ, ա. Գեղեցիկ եւ շքեղ, փառաւոր։
ԳԵՂԵՑԿԱՇՔԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցկութիւն եւ շքեղութիւն։
ԳԵՂԵՑԿԱՊԱՃՈՅՃ, ա. Գեղեցիկ պաճուճուած՝ զարդարուած, շատ զարդարուն։
ԳԵՂԵՑԿԱՊԱՆԾ, տե՛ս ԳԵՂԱՊԱՆԾ։
ԳԵՂԵՑԿԱՊԱՏԻՐ, ա. Իր գեղեցկութեամբ պատրող՝ խաբող՝ հրապուրող։
ԳԵՂԵՑԿԱՊԱՐԱՆՈՑ, ա. Գեղեցիկ պարանոց՝ վիզ ունեցող։
ԳԵՂԵՑԿԱՊԱՐԾԻԿ, ա. Պարծանքի գեղեցիկ առիթ, որի գեղեցկութեամբ կարելի է պարծենալ, պանծալի։
ԳԵՂԵՑԿԱՊԷՍ, մ. Գեղեցիկ կերպով, վայելչապէս։
ԳԵՂԵՑԿԱՊՏՈՒՂ, ա. Գեղեցիկ պտուղ ունեցող՝ բերող։
ԳԵՂԵՑԿԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. Գեղեցիկը սիրող։
ԳԵՂԵՑԿԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկը՝ գեղեցկութիւնը սիրելը։
ԳԵՂԵՑԿԱՍՏԵՂՆ, ա. Գեղեցիկ ստեղներ՝ ճիւղեր ունեցող։
ԳԵՂԵՑԿԱՎԱՅԵԼՈՒՉ, ա. Գեղեցիկ եւ վայելուչ, բարեվայելուչ։
ԳԵՂԵՑԿԱՏԱՐՓԵԼԻ, ա. Իր գեղեցկութեամբ ցանկալի, շատ բաղձալի։
ԳԵՂԵՑԿԱՏԵՍ, ԳԵՂԵՑԿԱՏԵՍԱԿ, ԳԵՂԵՑԿԱՏԵՍԻԼ, ա. 1. Գեղեցիկ տեսք՝ կերպարանք ունեցող, գեղեցկակերպ, վայելչագեղ։ 2. (յունաբանութեամբ) Լաւ տեսնուող, բացայայտ, պայծառ։
ԳԵՂԵՑԿԱՏԵՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցկատես լինելը, գեղեցկութիւն։
ԳԵՂԵՑԿԱՏԻՊ, տե՛ս ԳԵՂԱՏԻՊ։
ԳԵՂԵՑԿԱՐԱՐ, ա. Գեղեցիկ դարձնող, գեղեցկացնող, գեղեցկագործ։
ԳԵՂԵՑԿԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցկարար՝ գեղեցկագործ լինելը։
ԳԵՂԵՑԿԱՐՈՒԵՍՏ, ա. Գեղեցիկ արհեստ ունեցող, արհեստին հմուտ։
ԳԵՂԵՑԿԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գեղեցիկ դարձնել, գեղեցկացնել։
ԳԵՂԵՑԿԱՓԱՅԼ, ա. Գեղեցկութեամբ փայլող, պայծառափայլ։
ԳԵՂԵՑԿԱՔԱՆԴԱԿ, ա. Գեղեցիկ քանդակուած, գեղեցիկ քանդակով։
ԳԵՂԵՑԿՈՂԿՈՅԶ, ա. Գեղեցիկ ողկոյզ ունեցող՝ բերող։
ԳԵՂԵՑԿՈՏՆ, ա. Գեղեցիկ ոտքեր ունեցող, փխբ. գեղեցիկ քայլող, արագընթաց։
ԳԵՂԵՑԿՈՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկ քայլուածք ունենալը, արագընթաց լինելը։
ԳԵՂԵՑԿՈՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկ որդիներ ունենալը, շատ որդիներ ունենալը, բազմազաւակութիւն։
ԳԵՂԵՑԿՈՐՈՇԱԲԱՐ, մ. Գեղեցիկ որոշմամբ, լաւ ընտրողութեամբ, ընտրողաբար։
ԳԵՂԵՑԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Գեղեցիկ լինելը։
ԳԵՂԵՑԿՈՒՂԷՇ, տե՛ս ԳԵՂԵՑԿԱՍՏԵՂՆ։
ԳԵՂԵՑԿՕՐԷՆ, մ. Գեղեցիկ կերպով։
ԳԵՂԵՒ, ի, աց, գ. Կոյս աղջիկ, ջահել աղջիկ։
ԳԵՂԻԿ, գ. Փոքրիկ գիւղ, գիւղակ։ (Կղնկտ., Գ, 11)։
ԳԵՂՁ1, գ. (բսբ.) Պատատուկազգիների ընտանիքին պատկանող բոյս. պատատուկ (Convolvulus)։
ԳԵՂՁ2, (կզմխս.) Օրգան, որ արտադրում է կենսագործունէութեան համար անհրաժեշտ նիւթեր կամ արտազատում ոչ պիտանի նիւթեր (Glandula)։
ԳԵՂՁԱԼ, ացայ, ԳԵՂՁԵԼ(իմ), եցայ, չ. 1. Սաստիկ փափագել, ըղձալ, տենչալ։ 2. Փղձկալ։
ԳԵՂՁՈՒՄՆ, ձման, գ. 1. Խիստ փափագելը, ըղձալը, ձգտում, տենչ։ 2. Փըղձկալը, փղձկում։
ԳԵՂՄՆ, ման, մանց, գ. Բուրդ, ասր։
ԳԵՂՄՆԱԲԱՐՁ, ա. Վրան գեղմ՝ բուրդ կրող՝ ունեցող, չխուզած։
ԳԵՂՄՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Գեղմը՝ բուրդն առատ, բրդոտ։
ԳԵՂՈՒԼ, տե՛ս ԳԵԼՈՒԼ։
ԳԵՂՈՒՂԷՇ, տե՛ս ԳԵՂԵՑԿՈՒՂԷՇ։
ԳԵՂՋԱՅԻՆ, յնոյ, ոց, ա. Գիւղացի, գեղջուկ, շինական։
ԳԵՂՋԱՒԱԳ, գ. Գիւղի աւագ, գիւղապետ, տանուտէր։
ԳԵՂՋԵԱՅ, ջէի, ից, տե՛ս ԳԵՂՋԱՅԻՆ։
ԳԵՂՋԿԱԲԱՆԵԼ, եցի, չ. Գեղջուկի լեզուով՝ ռամկօրէն՝ բարբառով խօսել՝ անուանել։
ԳԵՂՋՈՒԿ, ջկի, ջկաց, ա. գ. 1. Գիւղի բնակիչ, գիւղացի, շինական։ 2. փխբ. Գռեհիկ, անկիրթ, անտաշ։ 3. փխբ. Աղքատիկ, անշուք։
ԳԵՂՏ, ա. Պիսակաւոր, բծաւոր, գոյնըզգոյն։
ԳԵՂՕՆ, օնք, գ. 1. Գեղգեղանք։ 2. Գեղազարդութիւն։
ԳԵՆԵՍԻՍ, (յուն.), գ. Հարազատ ազգական։
ԳԵՌ, տե՛ս ԳԱՅՌ։
ԳԵՌԱԹԱԹԱԽ, ա. Տղմաթաթախ, տղմաշաղախ, ցեխակոլոլ, ցեխոտ։
ԳԵՍՏՐԱՍ, գ. Որսորդ։
ԳԵՏ, ոյ, ոց, նաեւ ի, աւ, գ. 1. Ջրի մեծաքանակ հոսանք, որ ընթանում է իր բնական հունով։ 2. նման. Հեղուկի մեծ քանակութիւն։
ԳԵՏԱԲԱՐ, մ. Գետի նման՝ պէս, գետօրէն։
ԳԵՏԱԲՈՒՂԽ, ա. 1. Որտեղից գետ է բխում։ 2. Գետի նման բխող։
ԳԵՏԱԽԱՌՆՈՒՆՔ, գ. Երկու գետերի խառնարան։
ԳԵՏԱԾԻՆ, ա. Գետից ծնուած՝ գոյացած։
ԳԵՏԱԿՈՒՐ, ա. Գետում խեղդուած։
ԳԵՏԱՀԵՏԵԼ, եցի, ն. չ. Գետի պէս՝ գետօրէն հոսեցնել՝ հոսել։
ԳԵՏԱՀԵՐՁ, ա. Գետը հերձող՝ ճեղքող։
ԳԵՏԱՀՈՍԵԼ, տե՛ս ԳԵՏԱՀԵՏԵԼ։
ԳԵՏԱՄԵՌ, ա. Գետի մէջ մեռած՝ խեղդուած։
ԳԵՏԱՄՈՅՆ, ա. Գետի մէջ թափած՝ ընկղմած։
ԳԵՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գետի նման յորդանալ՝ առատանալ՝ մեծանալ։
ԳԵՏԱՆԱՒ, գ. Գետի վրայ երթեւեկող նաւ։
ԳԵՏԱՍՈՅԶ, ա. Գետի մէջ սուզուած՝ ընկղմուած։
ԳԵՏԱՎԷԺ, ա. Գետի մէջ վիժած՝ թափած, գետի մէջ ընկած եւ խեղդուած։
ԳԵՏԱՐԾՈՒԻ, ծուոյ, գ. (կենդբ.) Ճուռակների ընտանիքին պատկանող խոշոր գիշատիչ թռչուն՝ սպիտակ պոչով ու կտուցով, որ ապրում է ջրամօտ անտառներում եւ սնւում է ձկներով ու ջրային թռչուններով. ծովարծիւ (Haliaeetus albicilla)։
ԳԵՏԱՓՆ, գ. Գետի ափ, գետեզր։
ԳԵՏԱՔԱՐ, գ. Գետի քար։
ԳԵՏԵԶՐ, զեր, երաց, գ. Գետի եզերք, գետափ։
ԳԵՏԵԼ, եալ, տե՛ս ԳԵՏԱՆԱԼ։
ԳԵՏԸՆԿԵՑԻԿ, ԳԵՏԸՆԿԷՑ, ա. Գետը գցուած՝ նետուած, գետավէժ։
ԳԵՏԻՆ, տնոյ, ոց, ովք կամ օք, գ. 1. Երկրի ցամաք մակերեւոյթը, որի վրայ քայլում ենք։ 2. Հող, հողային տարածութիւն։
ԳԵՏՆԱԲԵԿ, ա. Գետնի վրայ՝ առանց անկողնու պառկող, գետնախշտի։ Վասն զի ցերեկ արեւակէզք էին եւ զամենայն գիշերսն գետնաբեկք (Եղիշէ)։
ԳԵՏՆԱԲԻՐ, ա. Գետինը բրող՝ փորող։
ԳԵՏՆԱԳՆԱՑ, ի, աց, ա. 1. Գետնի երեսին ման եկող, գետնի վրայ գնացող, սողացող։ 2. մ. Ոտքով, հետիոտն։
ԳԵՏՆԱԹԱՒԱԼ, ա. մ. Գետնի վրայ թաւալուող՝ թաւալուելով։
ԳԵՏՆԱԽՇՏԵԱՅ, ԳԵՏՆԱԽՇՏԻ, ա. Որի անկողինը մերկ գետինն է, չոր գետնի վրայ՝ առանց անկողնու պառկող, գետնաբեկ։
ԳԵՏՆԱԽՇՏԵԼ, (իմ), ԳԵՏՆԱԽՇՏԻԿ ԼԻՆԵԼ, նոյնն է՝ ԳԵՏՆԱԽՇՏԻ ԼԻՆԵԼ։
ԳԵՏՆԱԽՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գետնախշտի լինելը, մերկ գետնի վրայ պառկելը։
ԳԵՏՆԱԽՈՐՀՈՒՐԴ, ա. Երկրի՝ աշխարհի մասին մտածող, որի միտքը երկրային բաներով է զբաղուած, աշխարհային, աշխարհասէր։
ԳԵՏՆԱԾԱԾԿՈՅԹ ՎԵՐԱՐԿՈՒ, գ. 1. Գերեզման։ 2. Գերեզմանի հող։
ԳԵՏՆԱԿՈԽ, ԳԵՏՆԱԿՈԽՈՂ, ի, աց, ա. Գետինը կոխող, երկրի վրայ քայլող, փխբ. երկրածին, մահկանացու։
ԳԵՏՆԱԿՈՉ, ի, աց, գ. Կախարդ, որ ականջը գետնին դնելով՝ իբր թէ գետնից ձայներ է լսում եւ ըստ այնմ շշնջիւնով հմայութիւններ ու գուշակութիւններ անում։
ԳԵՏՆԱԿՈՉՈՒԹՈՒՆ, գ. Գետնակոչ լինելը, գետնակոչի զբաղմունքը՝ գործը։
ԳԵՏՆԱՀԱՐՑ, ԳԵՏՆԱՁԱՅՆ, տե՛ս ԳԵՏՆԱԿՈՉ։
ԳԵՏՆԱՄՈՒՏ, ա. Գետնի մէջ՝ հողի տակ մտնող եւ բոյն դնող, սորամուտ։
ԳԵՏՆԱՅԻՆ, ա. Գետնին յատուկ՝ վերաբերող, գետնից ծագած։
ԳԵՏՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գետին դառնալ, գետնի հետ հաւասարուել։
ԳԵՏՆԱՆԱԽԱՆՁ, ի, ից կամ աց, ա. Դէպի գետին հակուած, մինչեւ գետին խոնարհուած, գետնի վրայ սողացող՝ քարշ եկող, փխբ. ստորաքարշ, ստոր, անարգ, նուաստ։
ԳԵՏՆԱՆԱԽԱՆՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Գետնանախանձ լինելը, գետնաքարշութիւն։
ԳԵՏՆԱՇԱՐԺ, ի, ից, գ. 1. Երկրաշարժ։ 2. ա. Գետնի վրայ շարժուող՝ սողացող։
ԳԵՏՆԱՉԱՓՈՒԹԻՒՆ, գ. Գետինը՝ հողի երեսը չափելը, հողաչափութիւն։
ԳԵՏՆԱՌԻՒԾ, գ. (կենդբ.) Քամէլէոնների ընտանիքին պատկանող մողեսանման կենդանի, որ ընդունակ է գունափոխուել շրջապատող առարկաների համապատասխան. քամէլէոն (Chamaelo chamaelon)։
ԳԵՏՆԱՍՈՂ, ա. Գետնի վրայ սողացող՝ քարշ եկող, փխբ. ստորաքարշ։
ԳԵՏՆԱՍՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Գետնասող լինելը, փխբ. ստորաքարշութիւն։
ԳԵՏՆԱՍՏՈՐ, րք, գ. Գետնի վրայի փռուածք՝ փռոց, ինչպէս՝ գորգ, խսիր, կարպետ եւն։
ԳԵՏՆԱՏԱՐԱԾ, ա. Գետնի վրայ տարածուած (տարածուող)՝ փռուած (փռուող), գետնախշտի։
ԳԵՏՆԱՏԱՐԱԾ ԼԻՆԵԼ, Գետնի վրայ պառկել՝ տարածուել։ Ի վերայ երկրի գետնատարածք լինէին (Փարպ., 11Օ)։
ԳԵՏՆԱՏԱՐԱԾԱՆԿՈՂԻՆ, տե՛ս ԳԵՏՆԱԽՇՏՈՒԹԻՒՆ։
ԳԵՏՆԱՏԱՐԱԾՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳԵՏՆԱԽՇՏՈՒԹԻՒՆ։
ԳԵՏՆԱՏՈՒՆ, տան, գ. 1. Գետնի մէջ շինուած տուն, գետնափոր տան ստորին յարկը։ 2. Մեղուի բջջի յատակը։
ԳԵՏՆԱՏՐՏՈՒՆՋ, ա. Գետինը փորելիս մռմռացող՝ մռթմռթացող (խոզի մասին)։
ԳԵՏՆԱՓՈՐ, ա. 1. Գետնի մէջ փորուած։ 2. գ. Գետնի մէջ փորուած տեղ (ապաստարան, կացարան եւն)։ 3. Ստորերկրեայ անցք՝ ուղի, ական։
ԳԵՏՆԱՔԱՐՇ, ի, ից, ա. 1. Գետնի վրայ քարշ եկող՝ սողացող։ 2. փխբ. Ստորաքարշ, անարգ, նուաստ։
ԳԵՏՆԱՔԱՐՇԵԼ, (իմ), ԳԵՏԱՔԱՐՇ ԼԻՆԵԼ (իմ), չ. Գետնաքարշ (2) լինել, ստորանալ։
ԳԵՏՆԱՔԱՐՇՈՒԹԻՒՆ, գ. Գետնաքարշ լինելը, ստորանալը։
ԳԵՏՕՐԷՆ, տե՛ս ԳԵՏԱԲԱՐ։
ԳԵՐ1, 1. նխդ. (պահանջում է սովորաբար հայցական հոլովով խնդիր), Աւելի վեր, աւելի բարձր, առաւել քան։ 2. ա. Վերին, բարձր, աւագ, գերագոյն, առաւելագոյն։ 3. նախածանց. Գործածւում է (հիմնականում ոչ ոսկեդարեան մատենագրութեան մէջ) բազմաթիւ բարդութիւններում՝ ցոյց տալով բուն բառի նշանակութեան սաստկութիւնը, ածականների գերադրական աստիճանը։
ԳԵՐ2, գ. Ողբ, լացուկոծ, սուգ ու շիւան։
ԳԵՐԱԲՂԽԵԼ, եցի, ն. Առատաբար՝ յորդահոս բխել։
ԳԵՐԱԲՆԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի՝ ամենեւին գերաբուն։
ԳԵՐԱԲՆԱԿԱՊԷՍ, մ. Գերաբնակ կերպով, երկնաբնակ լինելով, գերագոյն բնութեամբ։
ԳԵՐԱԲՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Երկնային օթեւան։
ԳԵՐԱԲՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԳԵՐԲՆԱԲԱՐ։
ԳԵՐԱԲՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերաբուն լինելը, գերբնականութիւն։
ԳԵՐԱԲՈՒՂԽ, ԳԵՐԱԲՈՒԽ, ա. Առատ՝ յորդահոս բխող, յորդաբուխ։
ԳԵՐԱԲՈՒՆ, բնի, ից, ա. Բնութիւնից վեր՝ բարձր, գերբնական։
ԳԵՐԱԳԳՈՒԵԼ, եցի, ն. Գերագոյն կերպով գգուել՝ փայփայել։
ԳԵՐԱԳԼՈՒԽ, գ. Գերագոյն գլուխ։
ԳԵՐԱԳՈՅ, ի, իւ, ա. (կրօն.) Գերագոյն էութեամբ՝ գոյութեամբ՝ գոյացութեամբ, ամենաբարձր։
ԳԵՐԱԳՈՅԱԲԱՐ, տե՛ս ԳԵՐԱԳՈՅԱՊԷՍ։
ԳԵՐԱԳՈՅԱԿ, ԳԵՐԱԳՈՅԱԿԱՆ, ա. Գերագոյ յատկութիւն ունեցող, գերագոյին յատուկ՝ վերաբերող։
ԳԵՐԱԳՈՅԱՊԷՍ, մ. Գերագոյի պէս, ծայրագոյն կերպով։
ԳԵՐԱԳՈՅՆ, ա. 1. Ամենավերին, ամենաբարձր, ծայրագոյն, վեհագոյն, գերազանց։ 2. մ. Գերազանց կերպով, աւելի բարձր քան։
ԳԵՐԱԳՈՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերագոյ լինելը, գերագոյի յատկութիւնը։
ԳԵՐԱԳՈՒՆԱԿ, ԳԵՐԱԳՈՒՆԱԿԱՆ, ա. Գերագոյնի յատկութիւն ունեցող, գերագոյնին յատուկ՝ վերաբերող, գերազանց։
ԳԵՐԱԳՈՒՆԱԿԱՊԷՍ, մ. Գերագոյն կերպով, գերազանցապէս։
ԳԵՐԱԳՈՒՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, ԳԵՐԱԳՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերագոյն լինելը, գերագոյնի յատկութիւնը, գերազանցութիւն։
ԳԵՐԱԴՐԱԿԱՆ, ա. Ամենաբարձր դրուած, բարձրագոյն, գերաստիճան, գերապանծ, վսեմ։
ԳԵՐԱԴՐԱՊԷՍ, մ. Գերբնական կերպով։
ԳԵՐԱԴՐԵԼ, եցի, ն. 1. Վեր դասել, գերադասել։ 2. Վրայ դնել, աւելացնել։
ԳԵՐԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գերադասելը, գերազանցութիւն։ 2. Վրայ դնելը, աւելացնելը, յաւելուած։
ԳԵՐԱԶԱՆՑ, ա. 1. Լաւ յատկութիւններով բոլորից անցնող՝ բարձր, ամենալաւ, ամենաբարձր, ամենավերին, ամենավեհ, ամենավսեմ, կատարեալ։ 2. մ. Գերազանց կերպով՝ չափով։
ԳԵՐԱԶԱՆՑԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գերազանց։
ԳԵՐԱԶԱՆՑԱԿԱՆ, տե՛ս ԳԵՐԱԶԱՆՑ։
ԳԵՐԱԶԱՆՑԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Որեւէ (սովորաբար լաւ) յատկութեամբ մէկից կամ մի բանից անցնել, գերազանց գտնուել՝ լինել։
ԳԵՐԱԶԱՆՑԻԿ, ա. Գերազանց, գերազանցած։
ԳԵՐԱԶԱՆՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գերազանց լինելը, առաւելութիւն, մեծութիւն, անչափութիւն։ 2. Չափից անցնելը։
ԳԵՐԱԶԱՆՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Չափը անց կացնել, գերազանցել։
ԳԵՐԱԶԱՆՑՕՐԷՆ, մ. Գերազանց կերպով՝ չափով, չափից դուրս։
ԳԵՐԱԶԱՐԴ, ի, ից, ա. 1. Չափազանց զարդարուած, վայելչազարդ, շքեղ, պանծալի։ 2. Չնաշխարհիկ, գերաշխարհիկ։
ԳԵՐԱԶԱՐԴԱԲԱՐ, ԳԵՐԱԶԱՐԴԱՊԷՍ, մ. 1. Գերազարդ կերպով, շքեղապէս, փառաւորապէս։ 2. Չնաշխարհիկ՝ գերաշխարհիկ կերպով։
ԳԵՐԱԶԱՐԴԵԱԼ, ա. Շատ շքեղ զարդարուած, գերազարդ։
ԳԵՐԱԶԱՐԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերազարդ լինելը, հրաշազարդ վայելչութիւն, շքեղութիւն. հրաշալի զարդ՝ զարդարանք։
ԳԵՐԱԶՕՐ, ա. Իր զօրութեամբ գերազանցող, արտակարգ՝ ծայրայեղ զօրութեամբ, ամենազօր, մեծազօր։
ԳԵՐԱԹՌՉԵԼ, (իմ), թռեայ, չ. Վեր՝ բարձր՝ բարձունքներ թռչել։
ԳԵՐԱԼԻՐ, լրի, ա. Բոլորովին լիքը, լեփ-լեցուն, լիակատար, ամենակատարեալ։
ԳԵՐԱԼՈՒՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Արտակարգ՝ ծայրայեղ լուսաւորութիւն՝ պայծառութիւն, գերագոյն՝ գերազանց լոյս։
ԳԵՐԱԼՐԱՊԷՍ, մ. Գերալիր կերպով, արտակարգ՝ ծայրագոյն լրութեամբ, կատարելապէս։
ԳԵՐԱԼՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերալիր լինելը, ծայրագոյն՝ արտակարգ լրութիւն, գերագոյն կատարելութիւն։
ԳԵՐԱԽԱՆՉ, ա. Չափազանց խանչող՝ հպարտացող, յոխորտ, մեծամիտ, ամբարտաւան։
ԳԵՐԱԾԱՒԱԼ, ա. Շատ ծաւալուած՝ տարածուած։
ԳԵՐԱԿԱՅ, ի, ից, ա. 1. Ամենից բարձր կանգնած՝ գտնուող, ծայրագոյն։ 2. Գերագոյն, գերազանց։
ԳԵՐԱԿԱՅԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ գերակայ, գերակայ լինելով, գերազանցաբար։
ԳԵՐԱԿԱՅԱՑԵԱԼ, ԳԵՐԱԿԱՅԵԱԼ, ա. Գերակայ եղած, գերազանցող, գերաստիճան։
ԳԵՐԱԿԱՅՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերակայ լինելը, բարձրութիւն, գերազանցութիւն։
ԳԵՐԱԿԱՏԱՐ, ա. 1. Բարձրագոյն կատարելութեան հասած, միանգամայն՝ բոլորովին կատարեալ, ամենակատարեալ, գերազանց։ 2. (քեր.) Վաղակատար անցեալ եւ յարակատար անցեալ ժամանակաձեւերի անուանումը։
ԳԵՐԱԿԱՏԱՐԵԼ, եցի, ն. Լիովին կատարել։
ԳԵՐԱԿԱՏԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերազանց կարգ։
ԳԵՐԱԿԱՐԳԵԱԼ, ա. Բարձրագոյն կարգում դրուած։
ԳԵՐԱԿՈԽԵԼ, եցի, ն. Վրայ հասնել եւ ոտնատակ անել։
ԳԵՐԱՀԵՂԵԱԼ, ա. Բուռն կերպով զեղուած՝ դրսեւորուած՝ արտայայտութիւն գտած, ամենածաւալ։
ԳԵՐԱՀՆՉԵԱԼ, ա. Շատ համբաւուած՝ համբաւաւոր։
ԳԵՐԱՀՌՉԱԿ, ա. Շատ հռչակուած, մեծահամբաւ։
ԳԵՐԱՀՌՉԱԿԵԼ, եցի, ն. Շատ հռչակել, համբաւը տարածել, շատ գովել, ներբողել։
ԳԵՐԱՀՐԱՇ, ա. Շատ՝ աւելի քան հրաշալի, սքանչելի, հրաշափառ, հրաշագեղ։
ԳԵՐԱՀՐԱՇԱՊԷՍ, մ. Գերահրաշ կերպով։
ԳԵՐԱՀՐԱՇԱՑԵԱԼ, ԳԵՐԱՀՐԱՇԵԱԼ, ա. Գերահրաշ դարձած, աւելի սքանչելի եղած։
ԳԵՐԱՃԱՃԱՆՉ, ա. Շատ ճաճանչող, ճաճանչագեղ, խիստ լուսափայլ։
ԳԵՐԱՃՈՒՄՆ, ճման, գ. Աւելի քան աճում՝ զարգացում. մեծ առաջադիմութիւն։
ԳԵՐԱՄԱՔՈՒՐ, ա. Գերազանց մաքրութիւն ունեցող, ամենամաքուր, ամենասուրբ։
ԳԵՐԱՄԲԱՌՆԱԼ, բարձի, ձայ, բա՛րձ, չ. Շատ վեր բարձրանալ, բոլորից վեր բարձրանալ՝ լինել։
ԳԵՐԱՄԲԱՐՁ, ա. Շատ վեր բարձրացած, շատ՝ խիստ բարձր, գերակայ, գերագոյն, գերազանց։
ԳԵՐԱՄԲԱՐՁԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի կամ շատ գերամբարձ։
ԳԵՐԱՄԲԱՐՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերամբարձ լինելը, ծայրագոյն բարձրութիւն, գերազանցութիւն։
ԳԵՐԱՄԵԾԱՐ, ա. Շատ մեծարելի՝ յարգելի, պատուական։
ԳԵՐԱՅԱՅՏԵԼ, եցի, ն. Արտայայտել, վեր հանել, բացատրել։
ԳԵՐԱՅԱՐՁԱԿԵԱԼ, ա. Շատ տարածուած՝ ձգուած, գերածաւալ։
ԳԵՐԱՆ, ի, աւ, գ. 1. Հեծան, մարդակ։ 2. Ճիւղերը մաքրած մեծ ծառաբուն։ 3. Մի տեսակ օդերեւոյթ։
ԳԵՐԱՆԱԿԻՐ, ա. Գերան կրող՝ պարունակող։
ԳԵՐԱՆԱՁԵՒ, ա. Գերանի ձեւ ունեցող կամ գերանի չափ։
ԳԵՐԱՆԱՒԵԼ, եցի, ն. Նաւել ալիքների վրայով՝ ալիքները յաղթահարելով։
ԳԵՐԱՆԲԱՒ, ա. Անբաւից էլ վեր՝ բարձր՝ գերազանց։
ԳԵՐԱՆԴԱԲԵՐ, ԳԵՐԱՆԴԱԶԷՆ, ա. Գերանդի կրող, գերանդիով զինուած։
ԳԵՐԱՆԴԻ, դւոյ, դեաց, գ. 1. Երկար կոթի վրայ ամրացուող փոքր-ինչ կորացրած շեղբով պողպատէ սուր, որով քաղում են խոտը կամ հնձում են արտը։ 2. Փայտէ կարճ կոթով կեռ սրաբերան երկաթէ գործիք՝ խոտ եւ հացաբոյսեր հնձելու համար, մանգաղ։
ԳԵՐԱՆԾԱՆՕԹ, ա. Բոլորովին անծանօթ, անգիտելի։
ԳԵՐԱՆՈՒՆ, ա. Ամեն անունից կամ յորջորջումից վեր, որին ոչ մի անուն չի յարմարւում։
ԳԵՐԱՇԽԱՐԱՆ, ա. Որտեղ մեծ լաց ու ողբ կայ, մեծ լաց ու կոծով։
ԳԵՐԱՇԽԱՐՀԱՊԷՍ, մ. Իբրեւ այս աշխարհից աւելի վեր՝ բարձր։
ԳԵՐԱՇԽԱՐՀԻԿ, ա. 1. Այս աշխարհից բարձր, երկնային, վերին, աստուածային, հրեշտակային, չնաշխարհիկ։ 2. մ. տե՛ս ԳԵՐԱՇԽԱՐՀԱՊԷՍ։
ԳԵՐԱՉԱՓ, ա. Չափն անց կացրած, չափազանց։
ԳԵՐԱՊԱՃՈՅՃ, ա. Վերին աստիճան պաճուճուած՝ զարդարուած, գեղապանծ։
ԳԵՐԱՊԱՅԾԱՌ, ա. Խիստ պայծառ, շքեղ, չքնաղ, երեւելի, փառաւոր։
ԳԵՐԱՊԱՅԾԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերապայծառ լինելը, լուսափայլութիւն, շքեղութիւն։
ԳԵՐԱՊԱՆԾ, ի, ից, ա. Շատ պանծալի, փառաւոր, շքեղ։
ԳԵՐԱՊԱՆԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերապանծ լինելը, մեծ շքեղութիւն, փառաւորութիւն։
ԳԵՐԱՊԱՏԻՒ, ա. Բարձրագոյն պատուի արժանի, շատ պատուաւոր՝ յարգի, նախապատիւ։
ԳԵՐԱՊԱՏՃԱՌ, գ. Գերագոյն՝ առաջին պատճառ։
ԳԵՐԱՊԱՏՈՒԵԱԼ, ա. Գերագոյն՝ մեծ պատուի հասած, շատ մեծարուած։
ԳԵՐԱՊԱՐԶ, ԳԵՐԱՊԱՐԶԵԱԼ, ա. Բացարձակ պարզութիւն ունեցող, ամենապարզ, ամենամաքուր։
ԳԵՐԱՊԱՐԾ, ա. Մեծ պարծանքի արժանի։
ԳԵՐԱՊԵՏԱԳՈՅՆ, ա. Գերագոյն իշխանութիւն ունեցող, գերագոյն իշխանութեան յատուկ, գերիշխանական։
ԳԵՐԱՊԷՍ, մ. Գերագոյն կերպով։
ԳԵՐԱՌԱՒԵԼ, ԳԵՐԱՌԱՒԵԼԵԱԼ, ա. Չափից անցած, խիստ աւելի, չափազանց։
ԳԵՐԱՍԱՀՄԱՆ, ա. Սահմանից այն կողմ անցած, սահմանից դուրս, սահման չունեցող։
ԳԵՐԱՍԵՐՏԵԼ, (իմ), եցայ, տեալ, չ. Խիստ սերտ լինել, բոլորովին միանալ։
ԳԵՐԱՍԿԶԲՆԱԳՈՅՆ, ա. Ամեն սկզբից աւելի վեր՝ առաջ։
ԳԵՐԱՍՏԻՃԱՆ, ա. մ. Գերագոյն՝ շատ բարձր աստիճանի հասած. բարձրագոյն իշխանութեամբ։
ԳԵՐԱՍՏՈՒԱԾ, ա. (կրօն.) Գերագոյն ըստ աստուածութեան, գերաստուածային։
ԳԵՐԱՍՔԱՆՉԵԼԻ, ա. Աւելի քան սքանչելի, խիստ հրաշալի՝ հիանալի։
ԳԵՐԱՎԱԽՃԱՆ, ա. Կատարեալ վախճան՝ վերջ ունեցող։
ԳԵՐԱՏԱՐԱԾ, ա. Ամենուրեք տարածուած՝ ծաւալուած, համատարած։
ԳԵՐԱՏԵՍԱԿ, ա. Ամեն տեսակից վեր, իր տեսակը չունեցող։
ԳԵՐԱՏՐՈՀ, ա. Շատ տրոհուած՝ բաժանուած, բոլորովին հեռացած։
ԳԵՐԱՐԺԱՆԻ, ա. Շատ արժանաւոր, չափազանց յարգելի։
ԳԵՐԱՐՏՕՍՐ, գ. Առատ արտասուք՝ արցունք։
ԳԵՐԱՐՏՕՍՐԱԼԻՑ, ա. Առատ արտասուքով լի՝ լցուած, խիստ արտասուագին, շատ արտասուելի։
ԳԵՐԱՐՓԻ, ա. Արփիից վեր, գերերկնային, գերապայծառ, լուսափայլ, լուսեղէն։
ԳԵՐԱՓԱՅԼ, ա. Գերազանց փայլ ունեցող, շատ փայլուն, գերապայծառ։
ԳԵՐԱՓԱՅԼԵԼ, եցի, չ. Գերափայլ լինել, գերազանց փայլ արձակել, պայծառ փայլել, պայծառանալ։
ԳԵՐԱՓԱՌ, ա. Գերագոյն փառք ունեցող, փառքով գերազանցող, շատ փառաւոր, հրաշափառ, վեհափառ։
ԳԵՐԱՓԱՌԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գերափառ, գերազանց։
ԳԵՐԲՆԱԲԱՐ, մ. Գերբնական կերպով։
ԳԵՐԲՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերբնական լինելը, գերբնական երեւոյթ։
ԳԵՐԲՆԱՊԷՍ, տե՛ս ԳԵՐԲՆԱԲԱՐ։
ԳԵՐԳՈՎԵԼԻ, ա. Չափազանց գովելի, ամեն գովասանքից վեր։
ԳԵՐԴԱՍՏԱԿԱՆ, ի, աց, տե՛ս ԳԵՐԴԱՍՏԱՆԻԿ։
ԳԵՐԴԱՍՏԱՆ, ի, աց, գ. 1. Ընտանիքը եւ նրա հետ ապրող ոչ արենակից մարդիկ (ծառաներ, վերակացուներ եւն)։ 2. Ինչք, ունեցուածք։ 3. Հողային կալուածք։
ԳԵՐԴԱՍՏԱՆԻԿ, նկի, կաց, գ. Ծառայ, աղախին։
ԳԵՐԵԴԱՐՁ, գ. Գերութիւնից դառնալը, գերիների դարձը՝ ազատուելը։
ԳԵՐԵԶՄԱՆ, (պրսկ.), ի, աց, գ. 1. Գետնի մէջ փորուած փոս՝ մեռելը թաղելու համար։ 2. Այն տեղը, ուր թաղուած է մեռելը, շիրիմ։
ԳԵՐԵԶՄԱՆԱԲՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերեզմանը բրելը՝ մեռելի իրերը՝ զարդերը կողոպտելու նպատակով։
ԳԵՐԵԶՄԱՆԱԿԱՆ, ա. Գերեզմանին յատուկ՝ վերաբերող։
ԳԵՐԵԶՄԱՆԱԿԻՑ, ա. Նոյն գերեզմանում միասին թաղուած։
ԳԵՐԵԶՄԱՆԱԿՈՒՐ, ա. Գերեզմանին կերակուր եղած, մեռած ու թաղուած։
ԳԵՐԵԶՄԱՆԱԿՐԿԻՏ, կրկիտ, տաց, ա. Գերեզմանը կրկտող՝ փորող՝ բացող եւ մեռելի զարդերը՝ իրերը գողացող, գերեզմանի գող։
ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՀԱՏ, տե՛ս ԳԵՐԵԶՄԱՆԱԿՐԿԻՏ։
ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գերեզման դառնալ, գերեզմանի վերածուել։
ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՍԷՐ, ա. Գերեզմանները սիրող՝ այցելող, ննջեցեալներին յիշող։
ԳԵՐԵԶՄԱՆԱՏԵՂԻ, ղւոյ, գ. Գերեզմանի տեղ, գերեզման, շիրիմ։
ԳԵՐԵԼ, եցի, ն. 1. Գերի վերցնել, գերի տանել։ 2. փխբ. Նուաճել, իրեն ենթարկել, իր ազդեցութեան տակ առնել։
ԳԵՐԵԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. Գերութեան ընկեր, վշտակից, չարչարակից։
ԳԵՐԵՍՏԱՆԵԱՅՔ, եայց կամ եաց, գ. յոգն. Գերիներ, գերիների խումբ՝ բազմութիւն։
ԳԵՐԵՎԱՐ, ի, աց, ա. գ. Գերի վարող, գերի տանող։
ԳԵՐԵՐԵՒԱԿ, ա. Շատ երեւելի, գերապայծառ, լուսափայլ։
ԳԵՐԵՐԵՒԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերերեւակ լինելը, գերապայծառութիւն, լուսափայլութիւն։
ԳԵՐԵՐԵՒԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գերագոյն՝ վերագոյն երեւալ։
ԳԵՐԵՐԻ, գ. (բսբ.) Գետնասունկ (Tuber)։
ԳԵՐԵՐՋԱՆԻԿ, ա. Չափազանց երջանիկ, կատարելապէս բախտաւոր։
ԳԵՐԷԴԱՐՁ, տե՛ս ԳԵՐԵԴԱՐՁ։
ԳԵՐԸՆԴԱՐՁԱԿ, ա. Խիստ՝ շատ ընդարձակ, լայնատարած։
ԳԵՐԻ, րւոյ, րեաց, գ. 1. Օտարութիւն քշուած՝ ստրկութեան մատնուած մարդ։ 2. Աւարի առնուած անասուններ՝ ունեցուածք՝ իրեր։ 3. նման. Մէկի կամ մի բանի ազդեցութեանը խիստ ենթարկուած մարդ։ 4. Գերիների խումբ՝ բազմութիւն։
ԳԵՐԻՄԱՍՏ, ա. Գերագոյն իմաստութիւն ունեցող, շատ իմաստուն, հանճարեղ։
ԳԵՐԻՄԱՑ, ԳԵՐԻՄԱՑԵԱԼ, ա. Անիմանալի, որ բարձր է որեւէ հասկացողութիւնից։
ԳԵՐԻՇԽԱՆԱԿԱՆ, ա. Ամեն իշխանական կարգից վեր, ամենիշխան։
ԳԵՐԻՉ, րչի, չաց, ա. Գերող, գերի վերցնող։
ԳԵՐ Ի ՎԵՐՈՅ, նխդ. մ. 1. Աւելի վեր, աւելի բարձր, գերազանց, շատ աւելի, աւելի քան։ 2. ա. Բարձրագոյն, կատարելագոյն, լաւագոյն։
ԳԵՐԾ, ա. Գերծած, ածիլած։
ԳԵՐԾԱՆԵԼ, ծի, ԳԵՐԾԵԼ, ծեցի, ԳԵՐԾՈՒԼ, ծի, ն. Ածիլել, սափրել, մազերը կտրել։
ԳԵՐԾՈՒՄՆ, ծման, գ. Գերծելը, ածիլելը, սափրում։
ԳԵՐՄԱԿ, ոյ, ա. 1. Մանր աղացած, նուրբ։ 2. Մանրամաղ՝ մանր ալիւրից պատրաստուած։
ԳԵՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գերի լինելը։ 2. Գերիների խումբ՝ բազմութիւն, գերուած մարդիկ, գերիներ։
ԳԵՐՈՒՄՆ, րման, գ. Գերելը, գերուելը, գերութիւն։
ԳԵՐՈՒՆԱԿ, ի, աց, ա. Գերակայ, գերագոյն, գերազանց։
ԳԵՐՈՒՆԱԿԱԶԱՐԴ, ա. Հրաշալի կերպով զարդարուած, շքեղաշուք, շքեղափայլ։
ԳԵՐՈՒՆԱԿԱԿԱՆ, ա. Գերունակին յատուկ, գերազանց, գերագոյն, ծայրագոյն։
ԳԵՐՈՒՆԱԿԱՊԷՍ, մ. Գերունակ կերպով, գերազանցապէս։
ԳԵՐՈՒՆԱԿԱՓԱՌ, ա. Գերունակ փառք ունեցող, շատ փառաւոր։
ԳԵՐՈՒՆԱԿԵԱԼ, ա. Գերունակ դարձած, բարձրացած, մեծացած։
ԳԵՐՈՒՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերունակ լինելը, գերազանցութիւն, մեծութիւն, վսեմութիւն, առաւելութիւն։
ԳԵՐՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Գերուելը, գերի գնալը։
ԳԵՐՊԱՐՈՒՆԱԿ, ա. Լաւ՝ լիովին պարունակող՝ ամփոփող։
ԳԵՐՍՏՈՐԱԿԱՅ, ա. Ստորիններից աւելի քան բարձր եղող։
ԳԵՐՎԱՐԱԳՈՒՐԵԼ, եցի, ն. Կատարելապէս վարագուրել՝ անջրպետել, լաւ ծածկել։
ԳԵՐՓԱՆՔ, նաց, գ. Գերփելը, գերփուելը։
ԳԵՐՓԵԼ, եցի, ն. Կողոպտել, թալանել, գերութեամբ եւ աւարառութեամբ աւերել՝ կործանել՝ ապականել՝ ոչնչացնել՝ ջնջել։
ԳԵՐՓՈՂ, ա. Կողոպտող, գերող։
ԳԵՐՓՈՒՄՆ, փման, գ. Գերփելը, գերփանք, աւերում, կործանում։
ԳԵՐ ՔԱՆ, նխդ. Գերիվերոյ քան, աւելի քան։
ԳԵՐՕՐԻՆԱԿ, ա. գ. Որեւէ օրինակից վեր՝ բարձր, անօրինակ, աննման. գերագոյն օրինակ։
ԳԵՒՂ, տե՛ս ԳԻՒՂ։
ԳԵՒՂԵԱՆ, կամ ԳԻՒՂԵԱՆ, գ. յոգն. Գիւղեր։
ԳԻՒՂԵԱՆ, գ. յոգն. Գիւղեր։
ԳԶԱԹ, (ասոր.), ու, գ. Ոչխարի խուզած բուրդ, գեղմ։
ԳԶԵԼ, եցի, ն. Պատառոտել, ծուատել, բզիկ-բզիկ անել։
ԳԶԵՌԵԼ, եցի, ն. Ճանկելով քաշել (անստոյգ նշ.)։
ԳԶԻՐ, գզրի, րաւ, գ. Կնիւն՝ պրտու, որից խսիր են գործում կամ կողով հիւսում։
ԳԶՐԵԼ, եցի, չ. Գործած յանցանքի վրայ մտածելով ափսոսանք զգալ՝ զղջալ՝ ցաւել, ապաշաւել։
ԳԶՐՈՑ, ի, աց, գ. 1. Գզիրից հիւսած կողով։ 2. Տուփ, արկղիկ։
ԳԶՐՈՑԻԿ, ցկան, գ. Փոքրիկ գզրոց։
ԳԷԶ, գ. 1. Մթամած մաս՝ տեղ լուսատուների վրայ, բիծ։ 2. փխբ. Կասկած, տարակոյս։
ԳԷԹ, գեթ, եղբ. շ. 1. Գոնէ, թէկուզ։ 2. Միայն։ 3. Թէ որ, միայն թէ։
ԳԷՃ, տե՛ս ԳԷՋ։
ԳԷՆ ՔՈ, Աղաչում եմ, շնորհ արա՛։
ԳԷՇ, գիշոյ, ոց կամ ուց, գ. Մեռած մարդու կամ կենդանու դիակ, լէշ, մեռելոտի։
ԳԷՇԱԳԷՇ, ԳԷՇ ԳԷՇ, մ. Պատառ-պատառ, բզիկ-բզիկ, ծուէն-ծուէն, բզկտելով։
ԳԷՇԱՔԱՐՇ ԱՌՆԵԼ, տե՛ս ԳԻՇԱՔԱՐՇ ԱՌՆԵԼ։
ԳԷՋ, գիջոյ, ոց, ա. 1. Թաց, խոնաւ։ 2. Ցանկասէր, վաւաշոտ, անառակ։ 3. գ. Թացութիւն, խոնաւութիւն։
ԳԷՍ, (պհլ.), զիսոյ կամ սի, սոց կամ սուց, գ. Գլխի երկար մազ, վարս, ծամ։
ԳԷՏ, գիտի, տաց կամ տից, ա. գ. 1. Գիտակ, իմացող, տեղեակ։ 2. Ծանօթ, բարեկամ։ 3. Սուտ գուշակ՝ մարգարէ, երազահան, կախարդ։
ԳԷՐ, գիրի, րաց, ա. Պարարտ, ճարպոտ, չաղ։
ԳԹԱԳԻՆ, ա. 1. Գթութեամբ՝ գթով լի։ 2. Գութ շարժող, ողորմագին, ցաւագին, աղերսալի։
ԳԹԱԼ, ացայ, թա՛, չ. Կարեկցութիւն գգալ դէպի մէկը, գութը շարժուել, կարեկցել, ողորմել, գորովել։
ԳԹԱԼԻ, ա. Գթով լի, շատ գթացող՝ կարեկից։
ԳԹԱԾ, ի, աց, ա. Գթացող, գութ ունեցող, բարեգութ, կարեկցող, ողորմող։
ԳԹԱԾԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ գթած, գթութեամբ, գթութիւն ցուցաբերելով, մարդասիրաբար։
ԳԹԱԾԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գթած։
ԳԹԱԾԱԳՈՐԾ, ա. Գթութեան գործ գործող, գթութեամբ գործող, գութ ցուցաբերող, գորովագութ։
ԳԹԱԾՈՒԹԻՒՆ, գ. Գթած՝ գթոտ լինելը, գթութիւն։
ԳԹԱՍԷՐ, ա. Գութ սիրող, գթացող, գթասիրտ, գորովագութ։ Գթասէրն Աստուած եկն (Ասող., 213)։
ԳԹԱՍԻՐԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ գթասէր, մարդասիրաբար, կարեկցաբար։
ԳԹԱՍԻՐԵԼ, եցի, չ. Գթասէր լինել, սիրով գթալ, խնամարկել։
ԳԹԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գթասէր լինելը, գութ եւ սէր ունենալը, կարեկցութիւն։
ԳԹԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, ԳԹԱՐԿՈՒՄՆ, գ. 1. Գութ շարժելը, պաղատելը, պաղատանք։ 2. Սրտի մէջ գութ ընկնելը, գթասիրութիւն։
ԳԹԵԼ, եցի, չ. 1. Գայթել, սայթաքել, ոտքը սահել։ 2. փխբ. Ուղիղ ճանապարհից շեղուել, գայթակղուել, մոլորուել, սխալուել, խոտորուել, յանցանք գործել։ 3. ն. Գայթեցնել։
ԳԹԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գթել՝ գայթել տալ, գայթեցնել։
ԳԹՈՒԹԻՒՆ, գ. Գութ, գորով, գթածութիւն, կարեկցութիւն, մարդասիրութիւն։
ԳԺԴՄԱԳՈՅՆ, ա. Խիստ խոժոռ, մռայլ կերպարանքով։
ԳԺԴՄԵԼ, (իմ), ԳԺԴՄՆԵԼ (իմ), եցայ, չ. Խոժոռուել, դժկամել, խոժոռ տեսք՝ արտայայտութիւն ստանալ, խոժոռ կերպարանք ընդունել, մռայլուել։
ԳԺԴՄՆՈՒԹԻՒՆ, ԳԺԴՄՈՒԹԻՒՆ, գ. Խոժոռութիւն, մռայլութիւն, դժկամութիւն։
ԳԺԻՌ, ա. Դաժան, խիստ, ծանր (խօսքի մասին)։
ԳԺՏԵԼ1, եցի, ն. Խոժոռեցնել, տրտմեցնել, բարկացնել, սիրտը ցաւացնել։
ԳԺՏԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Գժտուել, մէկի հետ տարաձայնութիւն ունենալ, վիճել, դժկամել, ընդհարուել, կռուել։
ԳԺՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գժտուելը, դժկամութիւն, անմիաբանութիւն։
ԳԻ, գիոյ, ոց, գ. 1. (բսբ.) Նոճազգիների ընտանիքին պատկանող մշտադալար թուփ կամ փոքր ծառ. գիհի (Juniperus)։ 2. Գիհու փայտ։
ԳԻԼ, գիլք, գ. Գլորելու՝ շպրտելու քար։
ԳԻԾ, գծի, ից կամ աց, գծոյ, ոց, գ. 1. Որեւէ մակերեսի վրայ երկարութեամբ ձգուած՝ տարած խազ։ 2. (երկրչ.) Մակերեսի սահման, որ ունի միայն մէկ չափում՝ երկարութիւն։ 3. Տառ, գիր։ 4. Տիպ, դրոշմ, բիծ, սպի, հետք, նշան։ 5. Ուղիղ շարք, տող։
ԳԻՂԱՀՄԱՅՔ, գ. յոգն. Գիլեր՝ քարեր նետելով հմայելը։
ԳԻՃՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳԻՋՈՒԹԻՒՆ։
ԳԻՆ, գնոյ, ոց, գ. 1. Որեւէ բանի արժէքը, արժողութիւն։ 2. Գնելը, առեւտուր անելը։ 3. Վարձ, վճար։ 4. Գնուած իր։
ԳԻՆԱՐԲՈՒ, ի, աց, Գինի խմող, գինեսէր, գինեմոլ, հարբեցող, սեղանակից։
ԳԻՆԱՐԲՈՒՄՆ, տե՛ս ԳԻՆԱՐԲՈՒՔ։
ԳԻՆԱՐԲՈՒՔ, ուաց, գ. Կերուխում, խնջոյք, խրախճանք։
ԳԻՆԱՒԷՏ, տե՛ս ԳԻՆԵՒԷՏ։
ԳԻՆԴ, գնդի, դաց կամ դից, գ. 1. Ականջի օղ՝ զարդ։ 2. Մանեակ, օղամանեակ։
ԳԻՆԵԱԿ, գ. Մի քիչ գինի։
ԳԻՆԵԲԵՐ, կամ ԳԻՆԷԲԵՐ, ա. Առատ գինի բերող՝ տուող, գինեւէտ։
ԳԻՆԵԲՈՒՂԽ, ա. Որից առատ գինի է բխում, գինեբեր։
ԳԻՆԵԶԵԽՈՒԹԻՒՆ, գ. Չափից դուրս գինի գործածելը, գինեմոլութիւն, հարբեցողութիւն։
ԳԻՆԵԶԷՆ, ա. Գինով հարբած՝ հարբեցրած։
ԳԻՆԵԶԻՆԵԼ, (իմ), զեցայ, չ. Գինով հարբել՝ բորբոքուել։
ԳԻՆԵԶԻՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գինով հարբելը՝ բորբոքուելը։
ԳԻՆԵԼ, եցի, չ. Թեթեւ գինովանալ, գինով զուարթանալ, գինուց բացուել։
ԳԻՆԵԼԻՑ, ա. Գինով, հարբած։
ԳԻՆԵԽԱԶՈՒԹԻՒՆ, գ. Գինովութիւն, հարբածութիւն, գինուց հարբելը։
ԳԻՆԵԿԷԶ, ա. Հարբած, գինեհար, գինով։
ԳԻՆԵԿԻԶՈՒԹԻՒՆ, գ. Գինովութիւն, հարբածութիւն։
ԳԻՆԵՀԱՄ, ա. Գինու համ ունեցող։
ԳԻՆԵՀԱՆ, գ. Երկար խողովակաձեւ անօթ, որով կարասի խորութիւնից գինի են հանում՝ համը փորձելու համար։
ԳԻՆԵՀԱՏ, ա. Գինուց կտրուած, գինի խմելուց հրաժարուած։
ԳԻՆԵՀԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գինեհատ լինելը, գինի խմելուց հրաժարուելը։
ԳԻՆԵՀԱՐ, ա. Գինով, հարբած։
ԳԻՆԵՀԱՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գինովանալ, հարբել։
ԳԻՆԵՀԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գինեհար լինելը, գինովութիւն, հարբածութիւն։
ԳԻՆԵՄԱՆ, գ. Գինի լցնելու աման՝ շերեփ։
ԳԻՆԵՄՈԼ, ի, աց, ա. Չափազանց գինեսէր, հարբեցող։
ԳԻՆԵՆԱԼ, եցայ, չ. Գինի դառնալ, գինի կտրել, փխբ. սաստիկ հարբել։
ԳԻՆԵՊԱՇՏ, ա. Գինի մատուցող, մատռուակ։
ԳԻՆԵՊԱՇՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Մատռուակելը, մատռուակութիւն։
ԳԻՆԵՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. Գինի՝ խմել սիրող։
ԳԻՆԵՎԱՃԱՌ, ա. գ. Գինի վաճառող, գինու առեւտուր անող։
ԳԻՆԵՎԱՃԱՌԻԿ, գ. Գինի վաճառելը, գինու առեւտուր, գինեվաճառութիւն։
ԳԻՆԵՏԵՍԱԿ, ԳԻՆԵՏԵՍԻԼ, ա. Գինու նմանութիւն՝ գոյն ունեցող, գինենման, գինեգոյն։
ԳԻՆԵՐԲՈՒ, տե՛ս ԳԻՆԱՐԲՈՒ։
ԳԻՆԵՐԲՈՒՆՔ, ԳԻՆԵՐԲՈՒՔ, տե՛ս ԳԻՆԱՐԲՈՒՔ։
ԳԻՆԵՒԷՏ, ա. Գինով հարուստ՝ առատ, գինեբեր։
ԳԻՆԸՄՊԵԼԻՔ, տե՛ս ԳԻՆԱՐԲՈՒՔ։
ԳԻՆԸՄՊՈՒ, ա. Գինի խմող, գինարբու։
ԳԻՆԸՄՊՈՒԹԻՒՆ, գ. Գինի խմելը, գինարբութիւն։
ԳԻՆԸՄՊՈՒՔ, տե՛ս ԳԻՆԱՐԲՈՒՔ։
ԳԻՆԻ, նւոյ, նեաց, գ. Խմիչք, որ ստացւում է խաղողի հիւթի խմորումից։
ԳԻՆՁ, գնձոյ, ոց, գ. 1. (բսբ.) Հովանոցաւորների ընտանիքին պատկանող բոյս. համեմ (Coriandrum)։ 2. Այդ բոյսի սերմը։
ԳԻՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գինովութիւն, հարբածութիւն։
ԳԻՆՏ, տե՛ս ԳԻՆԴ։
ԳԻՇ, տե՛ս ԳԷՇ։
ԳԻՇԱԳԷՇ, տե՛ս ԳԷՇԱԳԷՇ։
ԳԻՇԱԽԱՆՁ, ԳԻՇԱԽԱՆՁԵԱԼ, ա. Գէշի՝ լէշի փափագ՝ տենչ ունեցող, գէշ ուտելու ցանկութեամբ բռնուած, գիշակեր։
ԳԻՇԱԿԵՐ, ի, աց, ա. Գէշ՝ լէշ ուտող, հում մսով սնուող։
ԳԻՇԱՀՈՏ, ա. Գէշի՝ լէշի հոտ ունեցող։
ԳԻՇԱՄՈՒԽ, ա. Գէշի՝ լէշի վրայ յարձակուող, գիշախանձ, գիշակեր։
ԳԻՇԱՏԵԼ, եցի, ն. Պատառ-պատառ անել, պատառոտել, բզկտել, յօշոտել։
ԳԻՇԱՔԱՐՇ ԱՌՆԵԼ, Գէշի նման քարշ տալ եւ մի կողմ գցել։
ԳԻՇԵԼ, տե՛ս ԳԻՇԱՔԱՐՇ ԱՌՆԵԼ։
ԳԻՇԵՐ, ոյ, նաեւ ի, աց, գ. 1. Օրուայ մի մասը՝ մայրամուտից մինչեւ լուսաբաց։ 2. փխբ. Խաւար, մթութիւն, մռայլութիւն, տխրութիւն։ 3. մ. Գիշերը, գիշեր ժամանակ։
ԳԻՇԵՐԱԳՆԱՑ, ա. Գիշերները գնացող՝ քայլող՝ թափառող։
ԳԻՇԵՐԱԴԷՏ, դիտի, տաց, ա. գ. Գիշերուայ պահակ՝ պահապան, գիշերապահ։
ԳԻՇԵՐԱԽԱՌՆ, մ. Գիշերը, գիշերով, գիշեր ժամանակ։
ԳԻՇԵՐԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Գիշերուան յատուկ, գիշերային։
ԳԻՇԵՐԱԿԵՐՊ, ա. Գիշերուայ կերպարանքով, խաւարային։
ԳԻՇԵՐԱԿՈՒԼ, ա. Գիշերը կլանող, խաւարը փարատող (արեգակի մասին)։
ԳԻՇԵՐԱՂՈՒԷՍ, գ. Գիշերաշրջիկ աղուէս (անստոյգ նշ.)։
ԳԻՇԵՐԱՄԱՐՏ, ի, ից, 1. գ. Գիշերային մարտ՝ կռիւ։ 2. ա. Գիշերը պատերազմող՝ կռուող։
ԳԻՇԵՐԱՄԱՐՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գիշերային մարտ՝ կռիւ՝ պատերազմ։
ԳԻՇԵՐԱՅԱԾ, ԳԻՇԵՐԱՅԱԾՈՒ, ա. Գիշերով շրջող՝ թափառող, գիշերաշրջիկ։
ԳԻՇԵՐԱՅԻՆ, յնոյ, ոց, ա. 1. Գիշերուան յատուկ՝ վերաբերող։ 2. փխբ. Խաւար, տխուր։
ԳԻՇԵՐԱՅՆ, մ. Գիշերը, գիշերով, գիշեր ժամանակ։
ԳԻՇԵՐԱՊԱՀ, ի, աց, ա. գ. Գիշերային պահակ՝ պահապան, գիշերադէտ։
ԳԻՇԵՐԱՊԱՀՈՒԹԻՒՆ, գ. Գիշերային պահպանութիւն։
ԳԻՇԵՐԱՊԱՇՏՕՆ, տաման, գ. (եկեղց.) Գիշերային պաշտամունք՝ եկեղեցական տօների նախատօնակներին, հսկում։
ԳԻՇԵՐԱՋԱՆ, ա. Գիշերը ջանացող, գիշերուայ աշխատանքով՝ հսկումով կատարուած։
ԳԻՇԵՐԱՍԷՐ, ա. Գիշեր՝ խաւար սիրող։
ԳԻՇԵՐԱՎԱՐ, գ. Արուսեակ (Վեներա) մոլորակը, երբ երեւում է երեկոյեան դէմ։
ԳԻՇԵՐԱՏԵՍԱԿ, ա. Գիշերուայ տեսք ունեցող, սեւատեսիլ։
ԳԻՇԵՐԱՑ, մ. Գիշերը, գիշերով, գիշեր ժամանակ։
ԳԻՇԵՐԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գիշեր դարձնել, խաւարեցնել, մթնեցնել։
ԳԻՇԵՐԻ, ԳԻՇԵՐՈՅՆ, մ. Գիշերը, գիշերով, գիշեր ժամանակ։
ԳԻՇԵՐՕԹԵԼ, (իմ), թեալ, չ. Գիշերը մնալ՝ անցկացնել որեւէ տեղ, գիշերել։
ԳԻՋԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գէջ։
ԳԻՋԱԳՈՐԾ, ա. Գէջ, թաց։
ԳԻՋԱԼԻՑ, ա. Գիջութեամբ լի։
ԳԻՋԱԿԱՆ, ա. Գիջութեան յատուկ՝ վերաբերող, ցանկական, վաւաշոտ։
ԳԻՋԱԿՆ, կան, կունք, կանց, ա. Թաց՝ ջրակալած՝ ճպռոտ աչքեր ունեցող։
ԳԻՋԱԿՆԵԱՅ, տե՛ս ԳԻՋԱԿՆ։
ԳԻՋԱՄՈԼ, ԳԻՋԱՄՈԼԻ, ա. Սաստիկ վաւաշոտ՝ անառակ։
ԳԻՋԱՄՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գիջական՝ վաւաշոտ մտածողութիւն ունենալը, վաւաշոտ երեւակայութիւն, ցանկասիրութիւն, անառակութիւն։
ԳԻՋԱՅԻՆ, ա. 1. Գէջ, թաց, խոնաւ։ 2. Ցանկական, վաւաշոտ։
ԳԻՋԱՆԱԼ, կամ ԳԻՃԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Խոնաւանալ, թացանալ, տամկանալ, ջրակալել։ 2. Գիջութիւն անել, անառակել։
ԳԻՋԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գիջանալ տալ, խոնաւացնել, թացացնել, տամկացնել։
ԳԻՋԻՆ, տե՛ս ԳԻՋԱՅԻՆ։
ԳԻՋՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գէջ լինելը, խոնաւութիւն, թացութիւն, տամկութիւն։ 2. Կակղութիւն, մեղմութիւն։ 3. Ցանկասիրութիւն, վաւաշոտութիւն, անառակութիւն։
ԳԻՍԱԲՈՒՂԽ, ա. Գէս՝ մազ բխող՝ բուսցնող։
ԳԻՍԱԳԵՐԾ, ա. Գէսը՝ մազը գերծած՝ կտրած՝ ածիլած։
ԳԻՍԱԽՌԻՒ, ա. Գզգզուած՝ խառնակ մազերով։
ԳԻՍԱԿ, ի, աց, գ. Մազերի հիւս, հիւսած մազեր, ծամ։
ԳԻՍԱԿԱԳԵՂ, ա. Գեղեցիկ գիսակներ ունեցող, գեղեցկաստեւ։
ԳԻՍԱՐՁԱԿ, ա. Մազերն արձակած, հերարձակ, գիսաւոր։
ԳԻՍԱՒՈՐ, ի, աց, ա. 1. Գէս՝ երկար մազեր ունեցող։ 2. ա. գ. (աստղգ.) Գիսաւոր աստղ, գիսաստղ, վարսամ։
ԳԻՍԱՒՈՐԵԱԼ, ա. Մազաւոր, բրդոտ։
ԳԻՍԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գիսաւոր լինելը, երկար մազեր ունենալը։
ԳԻՏԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԳԻՏՆԱԳՈՅՆ։
ԳԻՏԱԿ, ի, աց, ա. Գիտեցող, տեղեակ, գիտուն։
ԳԻՏԱԿԱԿԻՑ, ա. 1. Ուրիշի հետ միասին գիտակ՝ տեղեակ։ 2. Գիտակցող, գիտակից։
ԳԻՏԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Գիտունին յատուկ՝ վերաբերող, գիտնական։ 2. Գիտենալ տուող, բացատրող։ 3. Գուշակական։
ԳԻՏԱԿԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գիտակ դառնալ, տեղեկանալ, ծանօթանալ։
ԳԻՏԱԿԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գիտակ դարձնել, տեղեկացնել, ծանօթացնել։
ԳԻՏԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. Նա, որ գիտակցում է՝ գիտակցութիւն ունի, գիտակցող։
ԳԻՏԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Գիտակ լինելը, հմտութիւն։
ԳԻՏԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Գիտակից լինելը, գիտակցելը։
ԳԻՏԱՀԱՐՑ, ի, ից, ա. Նա, որ դիմում է գէտերին՝ կախարդներին՝ վհուկներին՝ գուշակութիւններ անելու։
ԳԻՏԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Սեռական յարաբերութիւն ունենալ մէկի հետ, կենակցել։ 2. Գիտենալ, իմանալ, ճանաչել, ծանօթ լինել։
ԳԻՏԱՆՈՑ, ի, աց, գ. Գէտերի՝ կախարդների՝ վհուկների՝ գուշակների տեղ։
ԳԻՏԱՆՔ, գ. Գիտենալը։
ԳԻՏԱՑ ԱՌՆԵԼ, Իմաց անել՝ տալ. ազդել, հասկացնել։
ԳԻՏԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, ցո՛, պբ. Գիտենալ տալ, իմացնել։
ԳԻՏԵԼ, տացի, տեա՛ կամ տա՛, ն. 1. Գիտենալ, իմանալ։ 2. Ճանաչել, ծանօթութիւն ունենալ, ծանօթ՝ տեղեակ լինել։ 3. Հասկանալ, ըմբռնել, գիտակցել։ 4. Համարել, ընդունել իբրեւ։ 5. չ. Սովոր լինել, կարող լինել, կարողանալ։ 6. չ. Կնոջ հետ սեռական յարաբերութիւն ունենալ, կենակցել, մերձաւորուել։
ԳԻՏԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Այն, ինչ որ հարկաւոր է՝ անհրաժեշտ է կամ կարելի է գիտենալ։ 2. Նախապէս իմացուած՝ ճանաչուած, ծանօթ, յայտնի։
ԳԻՏԵԼՈՒԹԻՒՆ, գ. Գիտենալը, իմացութիւն, տեղեկութիւն, ծանօթութիւն։
ԳԻՏԵՆԱԼ, ն. 1. Իմանալ, ճանաչել։ 2. չ. Կենակցել, զուգաւորուել, մերձաւորուել։
ԳԻՏՆԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գիտուն։
ԳԻՏՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Գիտունին եւ գիտութեան յատուկ՝ վերաբերող, իմացողական, ճանաչողական։
ԳԻՏՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գիտուն լինելը, գիտունութիւն, հմտութիւն, իմացութիւն։
ԳԻՏՆԱՊԷՍ, մ. Իբրեւ գիտուն, գիտունի պէս, հմտաբար։
ԳԵՏՆԱՒՈՐ, ի, աց, ա. Գիտելիքներով հարուստ, գիտուն, խելօք, հմուտ։
ԳԻՏՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳԻՏՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԳԻՏՈՂ, ի, աց, ա. 1. Գիտուն։ 2. Գուշակ, մարգարէ։
ԳԻՏՈՂԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ գիտող՝ գիտեցող, գիտենալով, գիտակցաբար։
ԳԻՏՈՂԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Գիտենալու ընդունակ, ճանաչողական, զգացողական, ըմբռնողական։
ԳԻՏՈՂԱՊԷՍ, տե՛ս ԳԻՏՈՂԱԲԱՐ։
ԳԻՏՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Գիտենալը, ճանաչելը, ճանաչողութիւն։
ԳԻՏՈՒԱԾ, ոյ, գ. Գիտենալը, իմանալը։
ԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գիտենալը, տեղեակ՝ իրազեկ լինելը։ 2. Տեղեկութիւն, ծանօթութիւն, հմտութիւն։ 3. Իմացութիւն, ճանաչողութիւն, հասկացողութիւն։ 4. Ուսմունք։
ԳԻՏՈՒՄՆ, տման, գ. Գիտենալը, գիտութիւն։
ԳԻՏՈՒՆ, տնոյ, ոց, ա. 1. Գիտելիքներով հարուստ, գիտնական, ուսում առած, ուսեալ, շատ խելօք։ 2. Գիտակ, տեղեակ, հմուտ։ 3. Գուշակ, հմայող։ 4. Գիտելի, ծանօթ, յայտնի։
ԳԻՐ, գրոյ, ոց, գ. 1. Տառ, նշանագիր։ 2. Այբուբեն։ 3. Գրուածք, գրութիւն։ 4. Ողջունագիր, նամակ։ 5. Գրաւոր կարգադրութիւն՝ հրաման, հրովարտակ։ 6. Գիրք, մատեան։ 7. Ս. Գիրք, Աստուածաշունչ։
ԳԻՐԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գէր դառնալ, չաղանալ, ճարպակալել։
ԳԻՐԱՊԱՐԱՐ, ա. Գէր եւ պարարտ։
ԳԻՐԱՑՈՒՑԻՉ, ցչի, չաց, ա. Գիրացնող, չաղացնող։
ԳԻՐԳ, ա. Փափուկ մեծացած, փափկասուն։
ԳԻՐԿ, գրկի, կաւ, մանաւանդ՝ ԳԻՐԿՔ, գրկաց, կօք, գ. 1. Կրծքի եւ բացուած ձեռքերի միջի տարածութիւնը, գոգ։ 2. Մէկ գրկաչափ։
ԳԻՐԿԸՆԿԱԼ, տե՛ս ԳՐԿԸՆԿԱԼ։
ԳԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գէր լինելը, պարարտութիւն։
ԳԻՐՔ, տե՛ս ԳԻՐ (6, 7)։
ԳԻՒՂ, գեւղ, գեաւղ, գեօղ, գեղ, գեղջ, ջէ, ղիւ, ղից, ղիւք, գ. Գիւղ, շէն, աւան։
ԳԻՒՂԱՍՏԱՆԵԱՅՔ, տե՛ս ԳԵՂԱՍՏԱՆԵԱՅՔ։
ԳԻՒՂԱՔԱՂԱՔ, տե՛ս ԳԵՂԱՔԱՂԱՔ։
ԳԻՒՌՆԻՈՎՆ, (յուն.), գ. Շատ փոքր գորտ կամ գորտի շերեփուկ։
ԳԻՒՏ, ի, ից, գ. 1. Գտնուելը՝ կորած կամ փնտրած իրի։ 2. Հնարք, ճարտարութիւն։ 3. Դիպուածով՝ աշխատութեամբ կամ հնարագիտութեամբ գտնուած՝ յայտնաբերուած բան։ 4. Շահ, օգուտ։ 5. ա. Գտնող, հնարող։
ԳԻՒՏԱԿԱՆ, ա. Կախարդական, դիւթական, մոգական։
ԳԼԱԹԱՒԱԼ, ա. Գիլի՝ քարի պէս գլորուած, թաւալգլոր։
ԳԼԱՆ, գ. Գլանի ձեւ ունեցող քարէ՝ փայտեայ ողորկ մարմին՝ զանազան գործածութիւնների համար։
ԳԼԱՆԱԼ, ացայ, չ. Թմրել, քնել։
ԳԼԱՋԱՐԴ ԱՌՆԵԼ, Քարերով ջարդել, քարկոծել։
ԳԼԵԼ, եցի, ն. 1. Գլորել։ 2. Վայր գցել, տապալել, կործանել։ 3. Շրջել, փոխել, յեղաշրջել։ 4. ն. չ. Յաղթել, յաղթահարել, գերակշռել, գերազանցել, իշխել։ 5. Հակամիտել։
ԳԼԽԱԲԱՑԵԱԼ, ա. Գլուխը բաց՝ չծածկած, գլխաբաց։
ԳԼԽԱԳԱՐ, ա. Գլուխը ծանրացնող՝ ցաւեցնող։
ԳԼԽԱԳԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գլխի ցաւ, գլխածանրութիւն։ 2. փխբ. Գլխացաւանք, փորձանք։
ԳԼԽԱԳԵՐԾ, ի, աց, ա. 1. Գլուխը գերծած՝ ածիլած։ 2. փխբ. Անպատկառ։
ԳԼԽԱԳԻՐ, գ. Վերնագիր, վերտառութիւն։
ԳԼԽԱԴԻՐ, գ. Գլխին դնելու ծածկոյթ, գլխի ծածկոց, գլխարկ կամ լաչակ։
ԳԼԽԱԾԱՆՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գլուխը ծանրանալ՝ ցաւել։
ԳԼԽԱԾԱՆՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գլխի ծանրանալը՝ ցաւելը։
ԳԼԽԱԿԱՐԳՈՒԹԻՒՆ, գ. Բովանդակութիւն, ցանկ։
ԳԼԽԱԿՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գլուխը կախել՝ հակել, ամօթահար լինել։
ԳԼԽԱՀԱՐ, ա. Գլխին պատիժ, խստաբարոյ, բռնաւոր։
ԳԼԽԱՆԻ, նւոյ կամ նոյ, գ. յոգն. Գլուխներ։
ԳԼԽԱՆՈՑ, գ. Գլխի ծածկոց. սաղաւարտ։
ԳԼԽԱՇՈՒՔ, ա. գ. Գլխի շուք՝ պատիւ եղող. գլխադիր։
ԳԼԽԱՊԱՆ, գ. Գլխի պահպանակ, սաղաւարտ, գլխանոց։
ԳԼԽԱՊԱՐՏ, ա. Գլխով պարտական, գլխատման ենթակայ, մահապարտ։
ԳԼԽԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գլխապետ՝ զօրապետ լինելը, զօրապետութիւն։
ԳԼԽԱՊԻՆԴ, ա. Գլուխը պինդ կապող, գլխին պինդ կապած։
ԳԼԽԱՏԵԼ, եցի, ն. Գլուխը հատել՝ կտրել։
ԳԼԽԱՏՈՒԹԻՒՆ, ԳԼԽԱՏՈՒՄՆ, գ. Գլխատելը։
ԳԼԽԱՐԿ, ի, աց, գ. Գլխին դնելու ծածկոյթ։
ԳԼԽԱՐԿԵԼ, եցի, չ. Գլուխը կախել՝ ցած հակել (ծանրութիւնից, ամօթից, տխրութիւնից եւն)։
ԳԼԽԱՑԱՒ, ա. Գլխի ցաւ ունեցող։
ԳԼԽԱՑԱՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Գլխի ցաւ, գլուխը ցաւելը։
ԳԼԽԱՒՈՐ, ի, աց, ա. 1. Ուրիշների շարքում առաջին տեղը գրաւող՝ իր նշանակութեամբ, կարեւորութեամբ, դիրքով, ուժով եւն, պետ, աւագ, իշխան, առաջնորդ, պարագլուխ, նախարար, ազնուական։ 2. Որեւէ հանգամանքով աչքի ընկնող՝ ուշադրութիւն գրաւող, երեւելի, նշանաւոր։
ԳԼԽԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գլխաւոր, մեծագոյն, առաւելագոյն, աւագագոյն։
ԳԼԽԱՒՈՐԱԿԱՆ, ա. 1. Գլխաւոր, ծայրագոյն։ 2. Բովանդակող, ամբողջացնող, ամփոփոխ։
ԳԼԽԱՒՈՐԱՊԷՍ, մ. 1. Առաւելապէս, մանաւանդ։ 2. Բովանդակելով, ամբողջացնելով, ամփոփելով։
ԳԼԽԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. Գլուխ բերել, աւարտել, կատարել, վերջացնել։
ԳԼԽԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գլխաւոր լինելը։ 2. Գլուխ, հիմք։ 3. Գլխաւորելը, կատարելը, աւարտելը, գլուխ բերելը։
ԳԼԽԱՒՈՐՕՐԷՆ, մ. Գլխաւորը բովանդակելով՝ ամբողջացնելով՝ ամփոփելով, համառօտակի։
ԳԼԽԱՓԱՌԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գլխաւոր փառքի հասնել, նահատակութեամբ փառաւորուել։
ԳԼԽԵԼ, տե՛ս ԳԼԽԱՒՈՐԵԼ։
ԳԼԽԻԲԱՑ, մ. Բաց գլխով, գլխաբաց։
ԳԼԽԻՎԱՅՐ, մ. Գլուխը դէպի ցած՝ ներքեւ դարձած դրութեամբ, գլխի վրայ։
ԳԼԽԻՎԱՅՐԵԱԼ, ա. Գլուխը կախած՝ ցած հակած, գլխիկոր։
ԳԼԽՈՎԻՄԲ, մ. Ամբողջապէս, բոլորովին, լիովին։ (Ասող., Բ, 2.)։
ԳԼԽՈՎԻՆ, Ի ԳԼԽՈՎԻՆ, մ. 1. Հէնց ինքը, ինքն էլ, ինքնին։ 2. Ամբողջապէս, բոլորովին։ 3. Դրամագլխով միասին։
ԳԼԽՕՐԷՆ, տե՛ս ԳԼԽԱՒՈՐՕՐԷՆ։
ԳԼՈՐ, մ. Գլորուելով, թաւալգլոր։
ԳԼՈՐԱԿԱՄ, ա. Ուրիշին գլորել՝ կործանել կամեցող, չարակամ։
ԳԼՈՐԵԼ, եցի, ն. 1. Որեւէ բան տեղից տեղ տանել՝ իր առանցքի շուրջը պտտեցնելով։ 2. Մի բան կանգնած տեղից գետին տապալել, վայր գցել, շրջել։ 3. փխբ. Կործանել, տապալել։ 4. կ. չ. Գլորուել, ընկնել, ցած ընկնել։
ԳԼՈՐԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԳԼՈՐԵԼ։
ԳԼՈՐԵՑՈՒՑԻՉ, ԳԼՈՐԻՉ, ա. Գլորող, փխբ. կործանող, տապալող։
ԳԼՈՐՈՒԹԻՒՆ, ԳԼՈՐՈՒՄՆ, գ. Գլորելը, գլորուելը, փխբ. կործանում, տապալում, անկում։
ԳԼՈՒԽ, գլխոյ, ոց, գ. Մարդու մարմնի վերին, իսկ կենդանիների՝ վերին կամ առաջնային մասը, որ պարանոցով միանում է մարմնի հետ։ 2. նման. Առարկայի վերին մասը, ծայր, կատար, գագաթ։ 3. Ընդհանրապէս՝ ծայրը (սկիզբ կամ վերջ)։ 4. Պետ, իշխան, գլխաւոր, վերակացու, առաջնորդ։ 5. Ամեն մի անհատ, ամեն մէկը՝ առարկաներից իւրաքանչիւրը որպէս առանձին՝ մէկ միաւոր։ 6. Դրամական գումար, դրամագլուխ։ 7. Գրքի հատուած՝ բաժին՝ մաս։
ԳԼՈՒՄՆ, գլման, գ. Կործանում, խորտակում, յաղթութիւն։
ԳԽՏՈՐ, տե՛ս ԳՂԹՈՐ։
ԳԽՏՈՐԱՀԱՄ, ա. Գխտորի համ ունեցող, փոթոթահամ, տտիպ։
ԳԾԱԳԻՐ, գրի, րաց, գ. 1. Մի առարկայի՝ գծերով արտայայտուած նմանութիւն՝ պատկեր՝ օրինակ, կնիք, դրոշմ, տիպ։ 2. Նշանագիր, գիր, տառ։ 3. ա. Գծագրուած, գծուած։ 4. Գրագիր։
ԳԾԱԳՐԱԿԱՆ, ա. Գծագրով կամ գծագրութեամբ կատարուած, ուրուագծային։
ԳԾԱԳՐԵԼ, եցի, ն. 1. Առարկայի պատկերը՝ օրինակը գծերով արտայայտել։ 2. Ուրուագծել, պատկերել։ 3. Ձեւացնել, որեւէ բանի արտայայտութիւն տալ։
ԳԾԱԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գծագրելը։ 2. Գծագրուած պատկեր, գծագիր։
ԳԾԱԾ, գ. Գծագրուած պատկեր, գծագիր, կնիք, նշան, տիպ, օրինակ։
ԳԾԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գծագրութիւն, նկարագիր, տիպ։
ԳԾԵԼ, եցի, ն. 1. Գիծ՝ գծեր քաշել։ 2. Գծաձեւ հետք՝ նշան թողնել։ 3. Գծագրել։ 4. Գրել, արձանագրել։ 5. Դրոշմել։
ԳԾԾԱԿԵՐՊ, տե՛ս ԳՁՁԱԿԵՐՊ։
ԳԾՈՒԾ, տե՛ս ԳՁՈՒՁ։
ԳԾՕՐԷՆ, մ. Գծի պէս, որպէս գիծ։
ԳՁՁԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գծուծ։
ԳՁՁԱԿԵՐՊ, ա. Գծուծ կերպարանք՝ տեսք ունեցող, խղճուկ արտաքինով։
ԳՁՁԱՍԷՐ, ա. Գծուծ կեանք՝ անշքութիւն սիրող։
ԳՁՁԱՏԵՍԱԿ, տե՛ս ԳՁՁԱԿԵՐՊ։
ԳՁՁԵԼ1, եցի, ն. Գծուծ դարձնել, անշքացնել, նուաստացնել։
ԳՁՁԵԼ2, (իմ), եցայ, չ. Գծուծ դառնալ, անշքանալ, նուաստանալ, վատթարանալ։
ԳՁՁՈՒԹԻՒՆ, գ. Անշքութիւն, խեղճութիւն, աղքատութիւն։
ԳՁՈՒՁ, ա. 1. Անշուք, խղճուկ, աղքատիկ։ 2. Չնչին, անարգ, նուաստ, արհամարհելի։
ԳՂԵՐ, ԳՂԵՐԻԿՈՍ, տե՛ս ԿՂԵՐ, ԿՂԵՐԻԿՈՍ։
ԳՂԶԻԿ, կամ ԳՂԶՈՒԿ, զկոյ, գ. Նետի կոթը կամ ստորին ծայրը, որ դրւում է աղեղի լարի վրայ։
ԳՂԶՈՒԿ, զկոյ, գ. Նետի կոթը կամ ստորին ծայրը, որ դրւում է աղեղի լարի վրայ։
ԳՂԹՈՐ, գ. Փոքր ընկոյզի մեծութեամբ պինդ նիւթ, որ առաջ է գալիս որոշ բոյսերի, յատկապէս կաղնու տերեւների վրայ. գխտոր։
ԳՂՏՈՐԱՀԱՄ, տե՛ս ԳԽՏՈՐԱՀԱՄ։
ԳՄԲԵԹ, կամ ԳՄԲԷԹ (պհլ.), եթի, թաց, գ. Կորնթարդ՝ կիսակամարաձեւ մաս շինութեան վերեւում։
ԳՄԲԵԹԱՁԵՒ, ա. Գմբեթի ձեւ ունեցող, կամարաձեւ, վրանաձեւ։
ԳՄԲԵԹԱՅԱՐԴ, ԳՄԲԵԹԱՐԴ, ա. Գմբեթի նման, գմբեթաձեւ։
ԳՄԲԵԹԱՒՈՐ, ա. Գմբեթ ունեցող։
ԳՄԲԵԹԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. Գմբեթաւոր դարձնել, շինութեան վրայ գմբեթ կառուցել։
ԳՄԲԵԹԵԱՅ, ա. Գմբեթաւոր, գմբեթածածկ, գմբեթայարկ։
ԳՄԵԼ, եցի, ն. Ջարդել։
ԳՄԵԼՈՒԼ, ելի, գմե՛լ, ն. Քնեցնել, պառկեցնել։
ԳՆԱԼ, ացի, գնա՛, չ. 1. Մի տեղից մի այլ տեղ փոխադրուել, առաջ շարժուել։ 2. Ճանապարհ ընկնել, ուղեւորուել, մեկնել։ 3. Քայլել, շրջել, ման գալ։ 4. փխբ. Վարուել, կեանք վարել։ 5. Հոսել։ 6. Անցնել, ըստ ժամանակի հեռանալ։
ԳՆԱԼԻ, ա. Ուր կամ որտեղով որ պէտք է գնալ։
ԳՆԱԾՈՅ, ա. Գնուած, փողով ձեռք բերուած։
ԳՆԱՅԱԿԱՆ, ա. Գնալի, դիւրագնաց։
ԳՆԱՅՈՒՆ, ա. Գնալու՝ քայլելու՝ ընթանալու ընդունակութիւն՝ յատկութիւն ունեցող, շարժուն։
ԳՆԱՑ, տե՛ս ԳՆԱՑՔ։
ԳՆԱՑԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Գնացող, գնայուն։ 2. Փախստական։ 3. Նա, որ գնալու է՝ մեռնելու է, վախճանուած։
ԳՆԱՑԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գնալը, երթ։
ԳՆԱՑԱԿԻՑ, ա. Միասին գնացող, ընթացակից, ուղեկից։
ԳՆԱՑԱՐԱՐ, ա. Գնալ տուող, քայլեցնող։
ԳՆԱՑՈՂ, ա. Արագաքայլ (ձի)։
ԳՆԱՑՈՒՄՆ, տե՛ս ԳՆԱՑՔ։
ԳՆԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գնալ տալ։
ԳՆԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Գնալ տուող։
ԳՆԱՑՔ, ցից, ցիւք, գ. 1. Գնալը, ընթացք, երթ։ 2. Շարժում, տեղափոխութիւն։ 3. Հոսանք (ջրի)։ 4. Անցք, ճանապարհ։ 5. Ճեմելու տեղ, ճեմելիք։ 6. Վարուեցողութիւն, վարքագիծ, վարք։ 7. Տեւողութիւն։
ԳՆԴԱԾԱՂԻԿ, գ. (բսբ.) Բարդածաղկաւորների ընտանիքին պատկանող բոյս. երիցուկ (Matricaria)։
ԳՆԴԱԿ, ի, աց, գ. 1. Փոքր գունդ։ 2. Շրջանակ, պարունակ (տանիքի)։ 3. Կէտի կամ այլ խոշոր ջրային կենդանիների մարմնի կոշտ մասը։
ԳՆԴԱԿԱՆ, ա. Գնդին՝ գնդաձեւ մարմնին յատուկ, գնդի նման, բոլորշի, կլորակ։
ԳՆԴԱԿԵԼ, եցի, ն. Կապել մի բանից։
ԳՆԴԱԿԻՑ, ա. Միեւնոյն գնդին պատկանող, դասակից։
ԳՆԴԱՁԵՒ, ա. 1. Գնդի ձեւ ունեցող, բոլորշի, բոլորակ, կլոր։ 2. Կամարաձեւ, գալարուն, կոր։
ԳՆԴԱՁԵՒԱԿԱՆ, տե՛ս ԳՆԴԱՁԵՒ։
ԳՆԴԱՁԵՒՈՒԹԻՒՆ, գ. Գնդաձեւ լինելը, բոլորակութիւն։
ԳՆԴԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գունդ դառնալ, գնդի ձեւ ստանալ։
ԳՆԴԱՆՈՑ, գ. 1. Ականջի օղ՝ զարդ, գինդ։ 2. Օղ, որից կախուած է գինդը, գնդակալ։
ԳՆԴԱՊԷՍ, մ. Գնդի պէս՝ նման։
ԳՆԴԱՏԵՍԱԿ, ա. 1. Գնդաձեւ, գնդակերպ, բոլորածիր։ 2. Կամարաձեւ, կոր։
ԳՆԴԱՏԵՍԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Գնդաձեւ՝ կամարաձեւ լինելը, գնդաձեւութիւն, կամարաձեւութիւն։
ԳՆԴԱՏԵՍԻԼ, տե՛ս ԳՆԴԱՁԵՒ։
ԳՆԴԱՏԵՍՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳՆԴԱՁԵՒՈՒԹԻՒՆ։
ԳՆԴԵԼ, եցի, ն. 1. Գնդաձեւ դարձնել, բոլորել, կծկել։ 2. Խտացնել, սեղմել։
ԳՆԵԼ, եցի, ն. Դրամով առնել՝ ձեռք բերել։ 2. փխբ. Վաստակել, ձեռք բերել, նուաճել։
ԳՆՉՈՒ, ա. Թլուատ, թոթովախօս, կակազ։
ԳՇՏԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Մաշկեղէն հագուստ հագնել. աբեղայ դառնալ։
ԳՈԲՂԱՅ, ԳՈԲՈՂԱՅ, (լատ.), ի, ից, գ. Սաղմոսների շարք՝ բաղկացած 2-4 սաղմոսից։
ԳՈԲՈՂԱԲԱՐ, գուբղայաբար, մ. Շուրջը բոլորած՝ հաւաքած, ի մի ամփոփած։
ԳՈԳ1, ոյ, ոց, գ. 1. Գիրկ։ 2. Նստած մարդու փորի եւ ազդերի միջեւ գոյացած փոսը։ 3. Շորի այն մասը, որ ծածկում է գոգը՝ գիրկը, զգեստի առջեւի քղանցքը։ 4. Զանազան առարկաների՝ տեղանքի փոս ընկած մասը, խորշ, ծոց։
ԳՈ՛Գ2, գոգէ՛ք, գոգջի՛ր, գոգջի՛ք, գոգցես, գոգցէ, գոգցուք, գոգջիք, գոգցեն (պակասաւոր բայ). Ասա՛, ասես։
ԳՈԳԱԾ, գ. Գոգ ընկած տեղ, գոգաւութիւն, գոգ, ծոց։
ԳՈԳԱԿԻՑ, ա. Ուրիշի հետ միասին մահից յետոյ նոյն գոգում հանգստութիւն գտած։
ԳՈԳԱՁԵՒ, ա. Գոգի ձեւ ունեցող, գոգ կազմող, փոս ընկած, գոգաւոր։
ԳՈԳԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գոգ դառնալ, փոս գոյանալ, փոսանալ։
ԳՈԳԱՒՈՐ, ա. Գոգ ունեցող, ներսի կողմից փոս ընկած։
ԳՈԳԵԼ, եցի, ն. 1. Գոգաւոր՝ գոգաձեւ դարձնել, փոս գցել, գոգաւորել։ 2. Գըրկել, գոգն առնել, պատել, ամփոփել։
ԳՈԴԵՆՈՑ, գ. Ուրկանոց, բորոտների հիւանդանոց-մեկուսարան։
ԳՈԴԻ, դւոյ, դեաց, գ. Բորով հիւանդ, բորոտ, ուրուկ, քոսոտ։
ԳՈԴՈՒԹԻՒՆ, գ. Բորոտութիւն, ուրկութիւն, քոսոտութիւն։
ԳՈԼ1, գոմ, գոս, գոյ, գոմք, գոյք, գոն, գոյր, գուցէ (պակասաւոր բայ). 1. Լինել, գոյութիւն ունենալ։ 2. իբրեւ գ. Գոյութիւն, էակ։
ԳՈԼ2, գ. 1. Ջերմութիւն, տաքութիւն։ 2. Գոլորշի։
ԳՈԼԱԽԱՌՆ, ա. Տօթագին եւ միգամած, տաք գոլորշիով խառն։
ԳՈԼԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գոլ դառնալ, տաքանալ, ջերմանալ։
ԳՈԼԱՒՈՐ, ա. Տաք, ջերմ։
ԳՈԼՈՇԱՁԵՒ, ա. Գոլորշու տեսք ունեցող, գոլորշու նման։
ԳՈԼՈՇԱՆԱԼ, ԳՈԼՈՐՇԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գոլորշի դառնալ, գոլորշու վերածուել։
ԳՈԼՈՇԱՏԵՍԱԿ, ԳՈԼՈՐՇԱՏԵՍԱԿ, ա. Գոլորշու տեսք ունեցող, գոլորշու նմանուող, գոլորշաձեւ։
ԳՈԼՈՇԻ, ԳՈԼՈՐՇԻ, շւոյ կամ շոյ, շեաց, գ. 1. Եռացող ջրի փոխակերպմամբ՝ ջերմութեան ազդեցութեամբ առաջացող գազ, շոգի։ 2. Բերանից՝ քթից ելնող ծխանման արտաշնչութիւնը։
ԳՈԼՈՐՇՈՒՈՐ, ա. Գոլորշի ունեցող՝ պարունակող, գոլորշիաւոր։
ԳՈՀ, ա. Գոհունակ, բաւական, բաւարարուած, շնորհակալ։
ԳՈՀԱԲԱՆ, ա. Գոհութիւնը խօսքերով արտայայտող, գոհաբանող։
ԳՈՀԱԲԱՆԱԿԱՆ, ա. Գոհաբանութիւն պարունակող, գոհութեան արտայայտիչ։
ԳՈՀԱԲԱՆԵԼ, եցի, չ. Գոհաբան լինել, գոհութիւնն արտայայտել, գոհանալով փառաւորել։
ԳՈՀԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գոհութեան խօսք՝ արտայայտութիւն, գովեստ։
ԳՈՀԱԲԱՐ, մ. Գոհանալով, գոհութեամբ, գոհ սրտով։
ԳՈՀԱԿԱՆ, տե՛ս ԳՈՀԱՑՈՂԱԿԱՆ։
ԳՈՀԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գոհ լինել, գոհաբանել, գոհունակութիւնն արտայայտել։
ԳՈՀԱՐ, (պհլ.), ի, աց, գ. 1. Թանկագին՝ ազնիւ քար։ 2. փխբ. Ազնուագոյնը՝ լաւագոյնը իր տեսակի մէջ, շատ պատուական։
ԳՈՀԱՐԱՆ, գ. Գոհութիւն մատուցելու տեղ, տաճար։
ԳՈՀԱՑՈՂԱԲԱՐ, մ. Գոհաբար, գոհանալով, շնորհակալութեամբ, գոհութիւն յայտնելով։
ԳՈՀԱՑՈՂԱԿԱՆ, ա. Գոհութիւն արտայայտող, գոհութեան նշան։
ԳՈՀԱՑՈՂԱԿԻՑ, ա. Միասին գոհութիւն արտայայտող, գովաբանակից։
ԳՈՀԱՑՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Գոհանալը, գոհութիւն, շնորհակալութիւն, երախտագիտութիւն։
ԳՈՀՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Շնորհակալութիւն, գոհունակութիւն, գոհ լինելու արտայայտութիւն։ 2. (եկեղց.) Հաղորդութիւն։
ԳՈՂ, ոյ, ոց, գ. 1. Գողութիւն անող։ 2. ա. Գողին յատուկ, գողային։
ԳՈՂԱԲԱՐ, մ. Գողի պէս՝ նման, իբրեւ գող, գաղտագողի։
ԳՈՂԱԽԻԺԱԲԱՐ, մ. Գաղտագողի հնարքներով, ճարտար գողութեամբ։
ԳՈՂԱԿԻՑ, ա. Գողութեան մասնակից՝ ընկեր։
ԳՈՂԱՀԱՆ, ա. գ. Գողի տարածը, գողացուածը։
ԳՈՂԱՂԻԺԱԲԱՐ, տե՛ս ԳՈՂԱԽԻԺԱԲԱՐ։
ԳՈՂԱՄԻՏ, ա. Չարամիտ իբրեւ գող, գողութիւն անելու հակուած։
ԳՈՂԱՆԱԼ, ացայ, ն. 1. Գողութիւն անել։ 2. Խորամանկութեամբ՝ խաբէութեամբ յափշտակել։ 3. Վարպետօրէն՝ խորամանկութեամբ խաբել։ 4. Որեւէ հնարքով խլել, կորզել։ 5. Անհետացնել, վերացնել, ջնջել։ 6. Ծածկել, պատրուակել։ 7. Քօղարկել, ծածկել։
ԳՈՂԱՆՔ, նաց, գ. 1. Գողացուած իրեր, գողօնք։ 2. Գողութիւն։
ԳՈՂԱՑԻԿ, ա. Գողունի, գաղտնի եւ ծածուկ։
ԳՈՂԵԼ, եցի, ն. Թաքցնել, ծածկել, պահել։
ԳՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գողանալը, գողութիւն անելը։ 2. Գողացուած իրեր, գողօնք։ 3. Դաւաճանութիւն։
ԳՈՂՈՒՂԻ, գ. Գաղտնի՝ անծանօթ՝ ծածուկ ճանապարհ։
ԳՈՂՈՒՄՆ, ղման, գ. 1. Գողանալը, գողութիւն։ 2. Գողացուածը, գողացած իրեր։
ԳՈՂՈՒՆԻ, նւոյ, նեաց, ա. 1. Գողացուած, գողութեամբ ձեռք բերուած։ 2. Անհարազատ։
ԳՈՂՏՐ, տե՛ս ԳՈՂՏՐԻԿ։
ԳՈՂՏՐԱԲԱՐԲԱՌ, ա. Քաղցրալեզու, հաճոյախօս, կեղծաւոր, շողոքորթ։
ԳՈՂՏՐԱԿԱՆ, տե՛ս ԳՈՂՏՐԻԿ։
ԳՈՂՏՐԻԿ, ա. Քնքուշ, քաղցրիկ, ախորժելի, հաճելի, դուրեկան։
ԳՈՂՕՆ, ի, գ. Գողացուած իր՝ իրեր, գողացուած՝ գողունի բան։
ԳՈՂՕՆՔ, նից, գ. Գողացուած իր՝ իրեր, գողացուած՝ գողունի բան։
ԳՈՂՕՐԷՆ, տե՛ս ԳՈՂԱԲԱՐ։
ԳՈՃԱԶՄ, ի, գ. Կապուտակ թանկագին քար. լաջուարդ (Lapis lazuli)։
ԳՈՃԱՆ, տե՛ս ԿՈՃԱՆ։ (Ագ., 379)։
ԳՈՃՄԱԿ, գ. (բսբ.) Գոճմակազգիների ընտանիքին պատկանող թուփ. տերեւատ (Daphne mezereum)։
ԳՈՄ, ոյ, ոց, նաեւ ի, աց, գ. Ընտանի անասուններ պահելու տեղ, ախոռ, փարախ։
ԳՈՄԱՄՈՒՏ ԼԻՆԵԼ, Գոմը մտնել։
ԳՈՄԷՇ, (պհլ.), գոմշոյ կամ գոմիշոյ, ոց, գ. Սնամէջ եղջերաւորների ընտանիքին պատկանող կենդանի (Bubalus)։
ԳՈՄՈՐ, (յուն.), գ. Ընդեղէնի եւ սորուն նիւթերի չափ. արդու, գրիւ։
ԳՈՅ, ի, ից, գ. 1. Որ կայ՝ գոյութիւն ունի, գոյացութիւն, գոյակ, էակ, արարած։ 2. Աստուած։ 3. Էութիւն, գոյութիւն, ինքնութիւն, իսկութիւն, իր։ 4. Տե՛ս ԳՈՅՔ։
ԳՈՅԱԿ, տե՛ս ԳՈՅ (1)։
ԳՈՅԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Գոյութիւն ունեցող, գոյաւոր, էական։
ԳՈՅԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գոյութիւն ունենալը, գոյութիւն, գոյացութիւն, իսկութիւն։
ԳՈՅԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. 1. Միասին գոյութիւն ունեցող, համագոյ, էակից։ 2. Միեւնոյն գոյացութիւնն ունեցող, նմանակից, նոյնատեսակ։
ԳՈՅԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Գոյակից լինելը։
ԳՈՅԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Գոյ (1) դառնալ, գոյութիւն ստանալ, առաջանալ, ստեղծուել, ծագել։ 2. Բաղկանալ, լինել։
ԳՈՅԱՆՈՒՆՈՒԹԻՒՆ, գ. (կրօն.) Գոյի անուանումը՝ էական անուն, որ արտայայտում է աստծու էութիւնը։
ԳՈՅԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ, գ. (կրօն.) Գոյապետ՝ արարչապետ լինելը, արարչապետութիւն։
ԳՈՅԱՊԷՍ, մ. Էապէս, իսկապէս։
ԳՈՅԱՐԱՆ, ԳՈՅԱՐԱՐ, գ. Գոյութեան աղբիւր՝ պատճառ, գոյացնող, ստեղծող, արարիչ։
ԳՈՅԱՐԱՐՈՂԱԿԱՆ, ա. Գոյարարի յատկութիւն ունեցող, արարչական։
ԳՈՅԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գոյարար լինելը, արարչագործութիւն։
ԳՈՅԱՑԱԲԱՐ, մ. Ըստ գոյացութեան, էապէս։
ԳՈՅԱՑՈՂԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Գոյացնող, բաղկացնող։
ԳՈՅԱՑՈՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Գոյացութիւն. բաղկացութիւն։
ԳՈՅԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գոյացած՝ գոյաւոր բան, ինքնակայ գոյութիւն՝ էութիւն՝ էակ։ 2. Որեւէ իր, մարմին, առարկայ։ 3. Անձնաւորութիւն, անձ։ 4. Գոյաւորութիւն։
ԳՈՅԱՑՈՒՄՆ, ցման, գ. Գոյանալը, ստեղծուելը։
ԳՈՅԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գոյութիւն տալ, առաջ բերել, ստեղծել։
ԳՈՅԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Գոյացնող, ստեղծող, արարիչ։
ԳՈՅԱՒՈՐ, ի, աց, ա. 1. Գոյի՝ մեծ ունեցուածքի տէր, հարուստ, ունեւոր։ 2. Անձնաւոր, էական։
ԳՈՅԱՒՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Հարուստ՝ ունեւոր դառնալ, հարստանալ։
ԳՈՅԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գոյացութիւն, գոյութիւն։ 2. Գոյք, ինչք, ունեցուածք, հարստութիւն։
ԳՈՅԵՂ, ի, ից, ա. Իրապէս գոյութիւն ունեցող, ի բնէ անանջատ, էական։
ԳՈՅԵՂԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ գոյեղ, էապէս, անանջատաբար։
ԳՈՅԵՂԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գոյեղ՝ էական։
ԳՈՅԵՂԷՆ, ղինի, նաց, ա. Գոյաւոր, գոյացական, գոյեղ, էական։
ԳՈՅԵՂԻՆԱԲԱՐ, ԳՈՅԵՂԻՆԱՊԷՍ, մ. Իբրեւ գոյացութիւն, էապէս, իսկապէս, ըստ էութեան։
ԳՈՅԵՂՈՒԹԻՒՆ, գ. Գոյեղ՝ ստեղծուած՝ գոյացած լինելը, լինելութիւն, ստեղծում, ծնունդ։
ԳՈՅԵՂՈՒՏ, ղտի, ից, ա. Գոյեղ, գոյեղէն, գոյացական։
ԳՈՅԺ, գուժի, ից, գ. 1. Աղէտի՝ չարիքի լուր՝ տեղեկութիւն, վատ լուր, բօթ։ 2. Լաց ու կոծ, ողբ, ճիչ, վայնասուն։
ԳՈՅԺԱԿՌԻՉ, ա. Գոյժ՝ վատ լուր կռնչացող՝ ճչացող, գուժակռինչ, չարագուշակ։ (Կղնկտ., 109)։
ԳՈՅԻԲՈՒԱԿ, տե՛ս ԳԱԶԵՐԲՈՒԱԿ։
ԳՈՅՆ, (պհլ.), գունոյ, ոց, նաեւ գունի, ից, գ. 1. Այն տպաւորութիւնը, որ ստանում է աչքը՝ առարկայից անդրադարձող լուսային ճառագայթներից. երանգ։ 2. Գունաւորող նիւթ, ներկ։ 3. Դալուկ, դեղնացաւ, դեղնախտ։ 4. նխդ. Պէս, նման։
ԳՈՅՆԱԳՈՅՆ, ա. Զանազան գոյներով, գոյնզգոյն, բազմագոյն, բազմերանգ, երփներանգ։
ԳՈ՛ՅՇ, ԳՈՅՇ ԹԷ, ԳՈՅՇ ՈՒՐԵՔ, եղբ. Զգո՛յշ, գուցէ թէ, մի գուցէ, չլինի թէ, յանկարծ թէ, կարող է պատահել։
ԳՈՅՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Լինելը, լինելութիւն։ 2. Էակ, գոյակ։ 3. Գոյացութիւն, էութիւն, իսկութիւն։ 4. Աստուած, աստուածութիւն։ 5. տե՛ս ԳՈՅՔ։
ԳՈՅՈՒՄՆ, գ. Գոյացութեան պատճառ, գոյացնող։
ԳՈՅՔ, գոյից, գ. Ինչք, ունեցուածք, ստացուածք, հարստութիւն, կարողութիւն։
ԳՈՆԳ, գ. (բսբ.) Բոշխազգիների ընտանիքին պատկանող ճահճային բոյս. դուն (Cyperus)։
ԳՈՆԳԻԱՐԻՈՆ, (յուն., լատ.), գ. Դրամական նուէր, որ հռոմէացիները բաժանում էին ժողովրդին կամ զօրքերին։
ԳՈՆԵԱ, ԳՈՆԵԱՅ, ԳՈՆԷ, եղբ. 1. Գէթ, առնուազն։ 2. Թերեւս, թէկուզ, անգամ։
ԳՈՆՃԱՆԱԼ, տե՛ս ԳՈՆՋԱՆԱԼ։
ԳՈՆՉԱԿ, գ. Փոքր՝ դեռահաս խոյ։
ԳՈՆՋԱՆԱԼ, ացայ, չ. Խեղանդամ՝ հաշմանդամ դառնալ, գօսանալ։
ԳՈՆՋՈՒԹԻՒՆ, գ. Գոնջ՝ խեղ լինելը, խեղութիւն։
ԳՈՇ, տե՛ս ԳՈՐՇ։
ԳՈՉԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Լաւ հնչող, բարձրագոչ։
ԳՈՉԵԼ, եցի, չ. 1. Բարձր ձայն արձակել, աղաղակել, գոռալ, բղաւել, ճչալ, մռնչալ։ 2. Բարձրաձայն կանչել՝ մի բան ասել։
ԳՈՉԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գոչել տալ, հնչեցնել։
ԳՈՉԻՒՆ, ԳՈՉՈՒՄՆ, գ. 1. Գոչելու ձայնը։ 2. Գոչելը։
ԳՈՌ, գ. 1. Գոչիւն, գոռոց, բղաւոց։ 2. Կռիւ, մարտ, պատերազմ։ 3. ա. Խրոխտ, ահարկու, սարսափելի։
ԳՈՌԱԼ, ացայ կամ ացի, ացի՛ր, չ. 1. Կռուի տենչով բռնուել, խրոխտանալ, խիզախել, մաքառել, մարտնչել, կռուել։ 2. Խրոխտալ, գոռոզանալ, յոխորտալ, մեծաբանել։ Գոռոզանայր, եւ գոռալով հողմն հանէր ընդ չորս կողմանս երկրի (Եղիշէ)։
ԳՈՌԵԽ, կամ ԳՈՌԵՂ, ոյ, գ. (կենդբ.) Կրէտ, պիծակ (Vespa vulgaris)։
ԳՈՌՈԶ, ի, աց կամ ից, գ. 1. Բռնաւոր, բռնակալ, հզօր իշխան։ 2. Սատանայ։ 3. Թագաւոր, կայսր։ 4. ա. Բուռն, խրոխտ, բռնաւորական։
ԳՈՌՈԶԱԲԱՐ, մ. 1. Բռնակալի նման՝ պէս, իբրեւ բռնաւոր։ 2. Հպարտութեամբ, արհամարհանքով։
ԳՈՌՈԶԱԳՈՅՆ, գունի, ից, ա. Աւելի գոռոզ։
ԳՈՌՈԶԱԿԱՆ, ա. Գոռոզին յատուկ, ամբարտաւան։
ԳՈՌՈԶԱՀԱՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գոռոզից՝ բռնակալից հարստահարուել, բռնադատուել, նեղուել։
ԳՈՌՈԶԱՆԱԼ, ացայ, չ. 1. Բռնակալել, բռնութիւն անել։ 2. Հպարտանալ, բարձրամտել, փքուել։
ԳՈՌՈԶԱՍՊԱՆ, ա. Գոռոզին՝ բռնակալին սպանող (մակդիր Արամազգի, որ սպանել է Կռոնոսին)։
ԳՈՌՈԶԱՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գոռոզ՝ բռնակալ սպանելը։
ԳՈՌՈԶԵԼ, (իմ), տե՛ս ԳՈՌՈԶԱՆԱԼ։
ԳՈՌՈԶՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գոռոզ (1) լինելը, բռնակալութիւն, բռնաւորութիւն։ 2. Հպարտութիւն, մեծամտութիւն, ամբարտաւանութիւն։
ԳՈՌՈՒԹԻՒՆ, ԳՈՌՈՒՄՆ, գ. 1. Գոռալը։ 2. Գոռոզութիւն։ 3. Թշնամութիւն, ոխ։
ԳՈՎ, ի, գովք, ից, գ. Գովեստի խօսք, գովութիւն, գովասանք, դրուատանք, ներբող։
ԳՈՎԱԿԱՆ, ա. Գովեստական, ներբողական։
ԳՈՎԱՆՔ, նաց, գ. Գովք, գովեստ, գովասանք։
ԳՈՎԱՊԷՍ, մ. Գովելի կերպով։
ԳՈՎԱՍԱՆ, ա. Գովք ասող, գովասաց, գովաբանող, գովող։
ԳՈՎԱՍԱՆԱԿԱՆ, ա. Գովեստ պարունակող, գովական, գովեստական, ներբողական։
ԳՈՎԱՍԱՆԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գովասանելը, գովեստ պարունակող խօսք, գովութիւն, գովասանք, գովք։
ԳՈՎԱՍԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գովասանելը, գովեստ պարունակող խօսք, գովութիւն, գովասանք, գովք։
ԳՈՎԱՍԱՑ, տե՛ս ԳՈՎԱՍԱՆ։
ԳՈՎԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳՈՎԱՍԱՆՈՒԹԻՒՆ։
ԳՈՎԵԼ, եցի, ն. 1. Դրուատել, գովաբանել, ներբողել։ 2. Փառաւորել, մեծարել, հռչակել։ 3. Բարեբանել, փառաբանել, օրհնել։ 4. Երանի տալ, երանել։ 5. չ. Պանծալ, պարծենալ։
ԳՈՎԵԼԻ, ա. Գովութեան՝ գովելու արժանի։
ԳՈՎԵՍՏ, ի, ից, գ. Գովասանքի խօսք, գովութիւն, գովք։
ԳՈՎԵՍՏԱԲԱՆԵԼ, եցի, ն. Գովեստի խօսք ասել, գովաբանել, գովել։
ԳՈՎԻՉ, վչի, չաց, ա. գ. Գովող, դրուատող։
ԳՈՎՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գովելը, գովասանքի խօսք, գովեստ, գովք։ 2. (կրօն.) Օրհնութիւն, բարեբանութիւն, փառաբանութիւն։
ԳՈՐԾ, ոյ, ոց, գ. 1. Որեւէ գործ կատարելը, մի բան անելը, աշխատանք, զբաղմունք։ 2. Աշխատանքի արդիւնք։ 3. Ծառայութիւն, պաշտօն։ 4. Արարմունք, արարք։ 5. Կառուցուածք, շինուածք, յօրինուածք։
ԳՈՐԾԱԾ, գ. Շինուածք, կառուցուածք, կերտուածք։
ԳՈՐԾԱԿ, ա. Գործող, անող, հեղինակ, պատճառ։
ԳՈՐԾԱԿԱԼ, ի, աց, գ. 1. Իշխանութիւնը՝ երկիրը կամ նրա առանձին նահանգը գլխաւորող՝ կառավարող՝ ղեկավարող պաշտօնեայ, կուսակալ։ 2. (եկեղց.) Հոգեւոր գործերի վերակացու՝ կառավարիչ թեմի որեւէ մասում։
ԳՈՐԾԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գործակալ լինելը, գործակալի պաշտօնը։ 2. Աշխատանք՝ գործ անելը՝ կատարելը, գործով զբաղուելը, գործ։
ԳՈՐԾԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Գործով կատարուող՝ իրագործուող, գործնական։ 2. Գործնականօրէն անող՝ կատարող, գործունեայ, գործուն։
ԳՈՐԾԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Կատարուած գործ, կառուցուածք, շինուածք։
ԳՈՐԾԱԿԻՑ, կցի, ցաց, ա. Միասին գործ անող՝ աշխատող, գործի ընկեր, օգնական, աջակից, մասնակից։
ԳՈՐԾԱԿՑԱԲԱՐ, մ. Իբրեւ գործակից, գործակցելով։
ԳՈՐԾԱԿՑԵԼ, եցի, ն. Գործակից դարձնել, կցել։
ԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Գործակից լինելը, գործակցելը։
ԳՈՐԾԱՁԵՌՆ, տե՛ս ՁԵՌԱԳՈՐԾ։
ԳՈՐԾԱՄԽԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գործամուխ լինել, գործի մէջ մտնել։
ԳՈՐԾԱՆՈՑ, գ. 1. Խանութ։ 2. Գործատուն, արհեստանոց։
ԳՈՐԾԱՌՆՈՒԹԻՒՆ, ԳՈՐԾԱՌՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գործ անելը՝ կատարելը, գործի ձեռնարկելը, կատարուելիք գործ։ 2. Աշխատասիրութիւն։ 3. Պաշտօն, ծառայութիւն։ 4. Արած՝ կատարած գործ, արարք։
ԳՈՐԾԱՍԷՐ, սիրի, րաց, ա. Գործ՝ աշխատանք սիրող, աշխատասէր։
ԳՈՐԾԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գործասէր՝ աշխատասէր լինելը, աշխատասիրութիւն։
ԳՈՐԾԱՍՏԱՑԻԿ, ա. Գործունէութիւն ցոյց տուող, գործի հրահրող՝ դրդող, ազդող։
ԳՈՐԾԱՎԱՐ, ի, աց, գ. Որեւէ գործի վերակացու՝ կառավարիչ, գործակալ։
ԳՈՐԾԱՎԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գործավարի պաշտօնը։ 2. Գործը վարելը, գործը վարելու կարգը՝ եղանակը։
ԳՈՐԾԱՏԵԱՑ, ա. Գործ՝ աշխատանք ատող, չաշխատող, ծոյլ։
ԳՈՐԾԱՐԱՆ, ի, աց, գ. 1. Գործելու՝ աշխատելու տեղ, գործատուն, արհեստանոց, խանութ։ 2. Մարմնի մաս, օրգան։ 3. Գործիք։
ԳՈՐԾԱՐԱՆԱԿԱՆ, ա. 1. Գործարան (2) ունեցող, օրգանական։ 2. Գործով կատարուող՝ իրագործուող, գործնական։
ԳՈՐԾԱՐԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գործարան (2) լինելը կամ ունենալը։
ԳՈՐԾԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գործ անելը՝ կատարելը, գործառնութիւն։
ԳՈՐԾԱՒՈՐ, ի, աց, ա. գ. 1. Գործ անող, աշխատանք կատարող, արհեստաւոր։ 2. Ընդհանրապէս՝ վարձու աշխատող, մշակ։ 3. Երկրագործ, այգեգործ։ 4. Գործունեայ, ներգործող, ազդու, ուժեղ։
ԳՈՐԾԱՒՈՐԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գործունեայ՝ ներգործող՝ ազդու։
ԳՈՐԾԱՒՈՐԱԿԱՆ, ի, աց, ա. Գործաւորին յատուկ՝ վերաբերող, առաջ բերելու՝ ներգործելու՝ ազդելու ընդունակ։
ԳՈՐԾԱՒՈՐԱՊԷՍ, մ. Իբրեւ գործաւոր։
ԳՈՐԾԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գործառնութիւն, աշխատանք, գործ։ 2. Ներգործելու կարողութիւն, ազդողութիւն։ 3. Գրաւոր գործ. գրուածքի մաս՝ գլուխ։
ԳՈՐԾԵԱԿ, գ. Չնչին՝ աննշան գործիք։
ԳՈՐԾԵԱՆ, գ. յոգն. Գործեր։
ԳՈՐԾԵԼ, եցի, եա՛, ն. 1. Աշխատանք կատարել, գործ անել, բանել։ 2. Մշակել (հողը, այգին)։ 3. Անել, կատարել։ 4. Մի արդիւնք առաջ բերել, առաջացնել, ստեղծել, ծնել։ Մին ասէ՝ թէ ի մերում գեւղ ծովացուլ զկով գործեաց (Եզնիկ)։ 5. Ներգործել, ազդել։
ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՆ, տե՛ս ԳՈՐԾԱՐԱՆԱԿԱՆ (1)։
ԳՈՐԾԵԼԻ, լւոյ, լեաց, ա. 1. Ինչ որ պէտք է գործել, գործելիք, անելիք։ 2. Գործուած, կատարուած, եղած։ 3. Գործող։
ԳՈՐԾԵՏՂ, գ. Գործի տեղ, գործատեղ, աշխատանոց։
ԳՈՐԾԻ, ծւոյ, ծեաւ կամ ծւով, գործիք, ծեաց կամ ծուոց, ծեօք կամ ծւովք, գ. 1. Գործիք։ 2. Նուագարան։ 3. Գործարան, օրգան։ 4. փխբ. Ուրիշի ազդեցութեանը ենթարկուած եւ նրա թելադրանքով գործող մարդ։ 5. փխբ. Որեւէ նպատակի ծառայող՝ որեւէ բան իրականացնող միջոց՝ առիթ։
ԳՈՐԾԻԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Գործարան (2) ունեցող, օրգանական։ 2. Գործիքի միջոցով կատարուող։ 3. Գործնական։
ԳՈՐԾԻՉ, ա. գ. Գործող, շինող, անող։
ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ, տե՛ս ԳՈՐԾԱԿԱՆ։
ԳՈՐԾՈՅՔ, ոյից, գ. յոգն. Գործին վերաբերող բաներ, ինչ որ պէտք է՝ հարկաւոր է գործի համար։
ԳՈՐԾՈՒԱԾ, ոյ, ոց, գ. Ինչ որ արուած՝ գործուած՝ ստեղծուած՝ յօրինուած է, արարուած, յօրինուածք, գործ։
ԳՈՐԾՈՒՆ, ԳՈՐԾՕՆ, ի, աց կամ ից, ա. 1. Գործող, կատարող, անող։ 2. Գործունեայ, ներգործող, ազդեցիկ։ 3. Մշակուած (հող)։ 4. Գործելիք, անելիք։
ԳՈՐԾՈՒՆԵԱՅ, ԳՈՐԾՕՆԵԱՅ, նէի, ից կամ նեայց, նեաց, ա. 1. Գործ անող, աշխատող, ժիր, փութաջան, աշխատասէր, եռանդուն։ 2. Գործող, կատարող, անող։
ԳՈՐՇ, ա. Սպիտակի եւ սեւի խառնուրդից ստացուող գոյնով, մոխրագոյն, թխագոյն։
ԳՈՐՇԱԽԱՅՏ, ա. Գորշագոյն խայտեր ունեցող, խատուտիկ։
ԳՈՐՇԱԽԱՐԻՒ, ԳՈՐՇԱԽԱՐՈՒ, տե՛ս ԳՈՐՇԱԽԱՅՏ։
ԳՈՐՇԱՊԱՀԱՆԳ, գոշապահանգ, գոշապարհանգ (պրսկ.), գ. Ականջի օղ, գինդ եւ յարակից զարդեր։
ԳՈՐՈՎ, ոյ, ոց, գ. 1. Բուռն սիրոյ եւ գըթութեան զգացմունք, սէր, գութ, խանդաղատանք։ 2. ա. Գորովական, գորովով լի։
ԳՈՐՈՎԱԳԻՆ, ԳՈՐՈՎԱԳՈՅՆ, ա. Շատ գորովական, գորովագութ։
ԳՈՐՈՎԱԳՈՒԹ, ա. 1. Գորովով ու գթութեամբ համակուած, գորով ու գութ արտայայտող, բարեգութ, գթած։ 2. Գըթասիրական։
ԳՈՐՈՎԱԼ, տե՛ս ԳՈՐՈՎԵԼ։
ԳՈՐՈՎԱԼԻ, ԳՈՐՈՎԱԼԻՐ, ԳՈՐՈՎԱԼԻՑ, ա. մ. Գորովով՝ գորովանքով համակուած՝ տոգորուած՝ լի, գորովագին։
ԳՈՐՈՎԱԿԱՆ, ա. Գորով՝ գորովանք պարունակող՝ արտայայտող, գորովանքով լի, խանդաղատական։
ԳՈՐՈՎԱՁԱՅՆ, ա. Գորով՝ գութ շարժող ձայնով, գորովալի ձայնով։
ԳՈՐՈՎԱՄԵԾ, ա. Մեծ գորովով՝ գթով, գորովագին, գորովալից։
ԳՈՐՈՎԱՆՔ, նաց, տե՛ս ԳՈՐՈՎ։
ԳՈՐՈՎԱՍԻՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գորովասէր՝ գթասէր՝ բարեգութ լինելը, գթասիրութիւն, գորով։
ԳՈՐՈՎԵԼ, եցի եւ եցայ, ն. չ. Գորովանքով սիրել՝ փայփայել, գորով ունենալ՝ զգալ, գորովանք արտայայտել, խանդաղատել, գթասիրել։
ԳՈՐՈՎՈՒՄՆ, վման, գ. Գորովելը, գորովանք, խանդաղատանք, գթասիրութիւն։
ԳՈՐՏ, ոյ, ոց կամ ի, ից, գ. (կենդբ.) Երկկենցաղ կենդանի, որ ապրում է ճահիճներում եւ ջրամօտ տեղերում (Rana)։
ԳՈՒԲ, (ասոր.), գբոյ, ոց, գ. 1. Խորունկ փոս, հոր։ 2. Ջրափոս, ջրհոր։ 3. Խորխորատ, վիհ։ 4. յոգն. Խորիսխի բջիջները։ 5. Ջրի խողովակ, փողրակ։
ԳՈՒԲՂԱՅԱԲԱՐ, տե՛ս ԳՈԲՈՂԱԲԱՐ։ (Կղնկտ., Ա, 18)։
ԳՈՒԳԱԶ, գ. Անկանոն՝ անկազմակերպ զօրք։
ԳՈՒԶ ԳՈՒԶ, մ. Կուզէկուզ, կուչ գալով։
ԳՈՒԹ, գթոյ, ոց, գ. 1. Կարեկցութիւն, գթութիւն, խղճահարութիւն։ 2. Սէր։ 3. Աղաչանք, պաղատանք։
ԳՈՒԺԱԲԵՐ, ա. Գոյժ՝ վատ լուր բերող։
ԳՈՒԺԱԼ, տե՛ս ԳՈՒԺԵԼ։
ԳՈՒԺԱՊԱՐՏ, ա. Գուժելու արժանի, ողբալի, ցաւալի։
ԳՈՒԺԱՏԱՐ, ա. Գոյժ տանող, գուժաբեր, գուժկան։
ԳՈՒԺԱՏՈՒ, ա. Գոյժ տուող՝ հաղորդող, գուժաբեր։
ԳՈՒԺԱՐԿՈՒ, ա. 1. Գուժող, գուժկան։ 2. Բողոք բարձրացնող, բողոքարկու։
ԳՈՒԺԱՒՈՐ, ա. Գուժկան, գուժաբեր։
ԳՈՒԺԵԼ, եցի, չ. 1. Գոյժի ձայն բարձրացնել, ճչալ, ողբալ, լացուկոծ անել։ 2. Գոյժի ձայն բարձրանալ, ճիչ՝ աղաղակ լսուել՝ տարածուել։ 3. ն. Գոյժ՝ վատ լուր հաղորդել։
ԳՈՒԺԻԿ, ժկան, ա. գ. Գուժկան, բօթաբեր։
ԳՈՒԺԻՒՆ, գ. Գոյժի ձայն, լացուկոծ, գոյժ։
ԳՈՒԺԿԱՆ, ի, աց, ա. գ. 1. Գոյժ՝ վատ լուր բերող՝ հաղորդող, գուժաբեր, բօթաբեր։ 2. Լացուկոծ բարձրացնող, գուժարկու, գուժող։ 3. Աղէտալի լուր, ցաւալի անցք, աղէտ, գոյժ։
ԳՈՒԺՈՒՄՆ, ժման, գ. Գոյժի ձայն, լացուկոծ։
ԳՈՒՂՁՆ, գղձան, գ. Հողի կոշտ, կոշտ հողակտոր, հողի խոշոր կտոր։
ԳՈՒՃ, գուճք, գ. Ծնկի կոճը՝ ծալքը, ծունկ։
ԳՈՒՄ ԱՌՆԵԼ, Գումարել, հաւաքել, համախմբել մի տեղ։
ԳՈՒՄԱՐ, գ. Խումբ, խմբուելը, մի տեղ հաւաքուելը, հաւաքուած բազմութիւն։
ԳՈՒՄԱՐԱՀՈԼՈՎ, կամ ԳՈՒՄԱՐԱՅՈԼՈՎ, ա. Մեծ քանակութեամբ հաւաքուած՝ գումարուած։
ԳՈՒՄԱՐԵԼ, եցի, ն. 1. Հաւաքել, ժողովել, խմբել, կուտակել։ 2. Համախմբել մէկի դէմ, զօրք հաւաքելով կռուի պատրաստուել։ 3. Հաւաքուած զօրքի հրամանատարութիւնը մէկին յանձնել, զօրքի հրամանատար կամ գաւառի կառավարիչ նշանակել։ 4. Հաշուել (ժամանակը, տարիները)։ 5. կ. չ. Հաւաքուել։ 6. Կռուի պատրաստուել։ 7. Կռուի գնալ մէկի դէմ։ 8. Կռուել, բախուել, ընդդիմանալ։
ԳՈՒՄԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գումարելը, գումարուելը։
ԳՈՒՄԱՐՏԱԿ, (պհլ.), ի, իւ կամ աւ, աց, գ. 1. Զօրագունդ, զօրախումբ, բանակ։ 2. Խումբ, բազմութիւն։ 3. Վզին գցելու զարդ, մանեակ։ 4. ա. Խմբուած, հաւաքուած, բազմախումբ։
ԳՈՒՄԱՐՏԱԿԱՆ, ա. Խմբական, հաւաքական, համախումբ։
ԳՈՒՄԱՐՏԱԿԵԼ, տե՛ս ԳՈՒՄԱՐԵԼ։
ԳՈՒՄԷԶ, գոմէզ (պհլ.), ոյ, գ. Կովի մէզ։ Ձեռք առանց գումիզոյ մի՛ լուասցին (Եղիշէ)։
ԳՈՒՆԱԳԵՂ, ա. Գեղեցիկ գոյնով, գոյնզգոյն, երփներանգ։
ԳՈՒՆԱԳՈՅՆ, տե՛ս ԳՈՅՆԱԳՈՅՆ։
ԳՈՒՆԱԶԱՆԱԳԵՂ, տե՛ս ԳՈՒՆԱԳԵՂ։
ԳՈՒՆԱԶԱՐԴԵԼ, եցի, ն. Գոյներով զարդարել՝ գեղեցկացնել, գունագեղել։
ԳՈՒՆԱԿ, (պհլ.), գ. 1. Գոյն, երանգ։ 2. Կերպ, տեսակ, եղանակ։ 3. նխդ. մ. Նըման, պէս, որպէս, իբր։
ԳՈՒՆԱԿԱՒՈՐԵԱԼ, ԳՈՒՆԱԿԵԱԼ, ա. Գոյներով զարդարուած, գունագեղ։
ԳՈՒՆԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գունաւոր լինելը, գունաւորութիւն։ 2. Պէսպիսութիւն, զանազանակերպութիւն։
ԳՈՒՆԱՊԱՃՈՅՃ, ա. Գոյներով պաճուճուած՝ զարդարուած, գունագեղ։
ԳՈՒՆԱՏ, ա. Գոյնը գցած, գունաթափ, դժգոյն։
ԳՈՒՆԱՏԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գոյնը գցել, դժգունանալ։
ԳՈՒՆԱՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գունատ լինելը, դժգունութիւն։
ԳՈՒՆԱՒՈՐ, ա. 1. Գեղեցիկ՝ վառ գոյնով։ Իսկ ձին՝ յորում հեծեալ՝ մեծ հասակաւ, եւ էր գունաւոր, գնացող (Բուզ., Զ, 8)։ 2. Բազմագոյն. բազմատեսակ, զանազան։
ԳՈՒՆԱՒՈՐԵԼ, եցի, ն. Գունաւոր դարձնել, փխբ. ուրիշ կերպարանք տալ, ուրիշ գոյնով ներկայացնել։
ԳՈՒՆԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գունաւոր՝ գոյնզգոյն լինելը։
ԳՈՒՆ ԳՈՐԾԵԼ, Ջանք թափել, ճիգ գործադրել, ջանալ, հնարք գործ դնել։
ԳՈՒՆ ԴՆԵԼ, Ջանք թափել, ճիգ գործադրել, ջանալ, հնարք գործ դնել։
ԳՈՒՆԴ1, (պհլ.), գնդոյ կամ գնդի, դիւ կամ դաւ, գ. 1. Կլոր ձեւ ունեցող իր՝ առարկայ, գնդանման զանգուած։ 2. Ճրագարանի միջի գնդաձեւ ամանը, որի մէջ ձէթ էին լցնում. լապտեր։ 3. Երկնակամար։ 4. Որեւէ երկնային մարմին։ 5. Ծովի խորութիւնը չափելու գործիք։
ԳՈՒՆԴ2, (պհլ.), գնդի, դաց կամ դից, գ. 1. Ընդհանուր զօրքի մի խոշոր հատուած՝ մաս։ 2. Բազմութիւն, խումբ, դաս։ 3. փխբ. Որեւէ բանի մեծ քանակութիւն։
ԳՈՒՆԴԱԳՈՒՆԴ, ա. մ. Շատ խմբերից բաղկացած, բազմամարդ, յոգնախումբ, գնդերով, գունդ գնդի յետեւից։
ԳՈՒՆԵԱՅ, ԳՈՒՆԵԱՆ, ԳՈՒՆԵՂ, ա. Գոյնը տեղը, լաւ՝ գեղեցիկ գոյնով։
ԳՈՒՆԵԼ, եցի, ն. 1. Գոյն տալ, գունաւորել, ներկել։ 2. փխբ. Ուրիշ կերպարանք տալ, ուրիշ գոյնով ներկայացնել, այլակերպել։
ԳՈՒՆԵՐԱՆԳ, ա. Գոյնզգոյն, բազմերանգ։
ԳՈՒՆՏ, տե՛ս ԳՈՒՆԴ։
ԳՈՒՇԱԿ, գ. 1. Լուրեր իմացող եւ հաղորդող, լրատար, մատնիչ, լրտես։ 2. Ապագան գուշակող, մարգարէ։ 3. Յայտարարող, ազդարար, նախանշան։
ԳՈՒՇԱԿԱՒՈՐ, ա. Գուշակուած, նախանշուած, յայտնի։
ԳՈՒՇԱԿԵԼ, եցի, ն. 1. Լինելիքը նախապէս գիտենալ եւ ասել, կանխատեսել, մարգարէանալ։ 2. Նախապէս նշան տալ, նախազգուշացնել, տեղեկացնել, յայտնել։ 3. Լուր տալ, մատնել։
ԳՈՒՇԱԿՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Իբրեւ կանխատեսութիւն յայտնուածը՝ գուշակուածը, նախատեսութիւն, մարգարէութիւն։ 2. Գաղտնի ազդարարելը, լուր տալը, մատնելը։ 3. Նախանշելը, նշանակ, նշան։
ԳՈՒՇԱԿՈՒՄՆ, կման, գ. Գուշակելը, գուշակութիւն։
ԳՈՒՇԱՆԱԼ, տե՛ս ԶԳՈՒՇԱՆԱԼ։
ԳՈՒՊԱՐ, ի, աց կամ ից, գ. 1. Կռիւ, մենամարտ, մրցութիւն։ 2. Գիսաւոր աստղ։
ԳՈՒՊԱՐԱԴԻՐ, ա. Մրցութեան հանդէսի կարգադրող՝ ղեկավար, հանդիսադիր։
ԳՈՒՊԱՐԱԾ, գ. Կռիւ, մրցութիւն։
ԳՈՒՊԱՐԵԼ, եցի եւ եցայ, չ. Կռուի բռնուել, մարտնչել, մաքառել, մրցել։
ԳՈՒՊԱՐՈՒՄՆ, րման, գ. Կռուի բռնուելը, մարտնչելը, ոգորում, մրցում։
ԳՈՒՍԱՆ, (պհլ.), ի, աց, գ. 1. Երգող եւ նուագող տղամարդ կամ կին։ 2. Նուագարան։ Եւ ուրախ առնէր զնա գուսանօք (Բուզ., Ե, 7)։ 3. Թմբուկ խփող եւ երգող կին։ 4. Կատակերգու, խեղկատակ, ծաղրածու, միմոս։
ԳՈՒՍԱՆԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Գուսանին յատուկ՝ վերաբերող, գուսաներգական։ 2. Կատակերգական։
ԳՈՒՍԱՆԱՄՈԼ, ա. Գուսանական երաժշտութեան եւ խաղերի սիրահար։
ԳՈՒՍԱՆԱՄՈՒՏ ԼԻՆԵԼ, Գուսաններին իր մօտ հրաւիրել։
ԳՈՒՍԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Ժողովրդական՝ աշխարհիկ երաժշտութիւն եւ խաղեր։
ԳՈՒՑԷ, եղբ. 1. Մի գուցէ, չլինի թէ, յանկարծ։ 2. Թերեւս, հնարաւոր է, կարող է պատահել։
ԳՈՒՑԷ ԵՐԲԷՔ, ԳՈՒՑԷ ԹԷ, եղբ. 1. Մի գուցէ, չլինի թէ, յանկարծ։ 2. Թերեւս, հնարաւոր է, կարող է պատահել։
ԳՌԵԱՀ, տե՛ս ԳՌԵՀԻԿ։
ԳՌԵՀ, ի, աց կամ ից, գ. Փողոց։
ԳՌԵՀԻԿ, ա. գ. Ռամիկ, գեղջուկ, աշխարհական։
ԳՌԵՀԻՔ, հեաց, գ. յոգն. Գռեհիկներ։
ԳՌԵՀՕՐԷՆ, ա. մ. Գռեհիկ, գռեհկական, գռեհկաբար։
ԳՌԶԻ, գ. (բսբ.) Բարդածաղկաւորների ընտանիքին պատկանող բոյս. օձի սինձ (Scorzonera crispatula)։
ԳՌՂԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Կուչ գալ, կծկտել, շուարել։
ԳՌՈԹ, կամ ԳՌՈՅԹ կամ ԳՌՈՒԹ, տե՛ս ԴՌՈՅԹ եւ ԳՐՈՀ։
ԳՌՈՅԹ, կամ ԳՌՈՒԹ, տե՛ս ԴՌՈՅԹ եւ ԳՐՈՀ։
ԳՏԱԿ, ի, աց, ա. գ. Գտնող, գիւտ անող, հնարող, սկզբնապատճառ։
ԳՏԱՆԵԼ, գտի, գի՛տ, ն. 1. Կորած կամ փնտրած բանը ձեռք բերել, ստանալ, գտնել։ 2. կ. չ. Լինել, գտնուել, գոյութիւն ունենալ, հանդիսանալ։
ԳՏԱՆՔ, նաց, գ. Գտնելը, հնարելը, գիւտ։
ԳՏԻՉ, ա. Գտնող, հնարող։
ԳՏՈՑԻԼ, չ. Գտնուելու լինել։
ԳՏՈՒՄՆ, տման, գ. Գտնելը, հնարելը, գտանք, գիւտ։
ԳՐԱԲԱՆԱԿԱՆ, ա. Գրաւոր, Ս. Գրքից առնուած։
ԳՐԱԳԷՏ, գիտի, տաց, ա. Կարդալ-գրել իմացող։
ԳՐԱԳԻԾ, ա. Գծագրող, գրող, գծագրուած, գրուած։
ԳՐԱԳԻՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գրագէտ լինելը, գրելու եւ կարդալու հմտութիւն։
ԳՐԱԳԻՐ, գրի, րաց, ա. գ. Գիրք գրող, մատենագիր։
ԳՐԱԳԻՒՏ, ի, գ. Գիր՝ այբուբեն գտնելը՝ հնարելը, նշանագրերի գիւտ։
ԳՐԱԴԵՂ, ոյ, գ. Թանաք, մելան։
ԳՐԱԶԱՐԴ, ա. Գրքից բերուած վկայութիւններով զարդարուած։
ԳՐԱԿԱՆ, ի, աց, ա. 1. Գրագէտ, ուսեալ։ 2. Քերականութեան հմուտ, քերականութեան ուսուցիչ։ 3. Փորագրական, քանդակագործական։
ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Քերականութիւն։
ԳՐԱԿԱՐԴԱՑ, ի, գ. (եկեղց.) Ս. Գիրք կարդացող դպիր։
ԳՐԱԿԱՐԴԱՑՈՒԹԻՒՆ, գ. Գրակարդաց լինելը։
ԳՐԱԿԱՐԴԱՑՈՒՄՆ, ցման, գ. (կրօն.) Ս. Գրքի ընթերցանութիւն։
ԳՐԱԿԷՍ, գ. Փոքրիկ տառանշան, նշանախեց։
ԳՐԱՁԵԻ, ա. Գրքի ձեւ ունեցող։
ԳՐԱՄԱՐ, (յուն.), գ. Ծանրութեան չափ =6 կերատ։
ԳՐԱՄԱՐՏԻԿՈՍ, (յուն.), ի, աց, գ. ա. Քերականութեան հմուտ, քերականագէտ, քերական, ընդհանրապէս՝ ուսումնական, գիտուն։
ԳՐԱՄԱՐՏԿՈՒԹԻՒՆ, գ. Քերականական արուեստը, քերականութիւն։
ԳՐԱՅԻԴԱՅ, (յուն.), գ. Պառաւ կին։
ԳՐԱՆՈՑ, ի, աց, գ. Գրքեր պահելու տեղ, գրադարան, գրատուն։
ԳՐԱՊԱՆ, (պհլ.), ի, աց, գ. 1. Զգեստի եզր՝ քղանցքի, օձիքի վրայ եւն։ 2. Վակաս, ուսանոց։
ԳՐԱՊԱՆԱԿ, (պրսկ.), ի, աց, գ. 1. Համայիլ, բժժանք։ 2. Քահանայապետի վակաս։
ԳՐԱՍՏ, ու, ուց, գ. 1. Հեծնելու, մանաւանդ՝ բեռնակիր ընտանի կենդանի (ձի, ջորի, էշ)։ 2. Ընդհանրապէս՝ անասուն։ 3. փխբ. Անասնամիտ։
ԳՐԱՏ, գրաստ, դրատ, դրաստ, գ. Երկար ու լայն թիկնոցանման վերնազգեստ, պատմուճան, վերարկու։
ԳՐԱՐԱՐ, գ. Գիր անող, հմայութեան գրեր գրող։
ԳՐԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գրարար լինելը, գրարարի զբաղմունքը։ 2. Կախարդական գրութիւն, համայիլ։
ԳՐԱՒ, (պհլ.), ի, աց կամ ից, գ. 1. Պարտատիրոջ տրուած պարտապանի իրը կամ գումարը՝ իբրեւ պարտքի վերադարձման երաշխիք, գրաւական։ 2. Գրաւ դնելը։ 3. Կանխավճար, նախավճար, հաւատչէք։ 4. Ապացոյց, նշան։ 5. Փրկագին, փրկանք։ 6. Պայման, գրազ։
ԳՐԱՒԱԴԻՐ, դրի, րաց, ա. Գրաւ դնող, գրազ եկող։
ԳՐԱՒԱԴՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գրազ գալը՝ բռնելը։
ԳՐԱՒԱԹԱՓ ԱՌՆԵԼ, կամ ԼԻՆԵԼ, Գրաւով՝ փրկանք տալով ազատել, փրկագնել։
ԳՐԱՒԱԿԱՆ, ի, աց, գ. 1. Այն իրը, որ գրաւ է դրուած, գրաւ։ 2. Երաշխիք, ապահովանք, առհաւատչեայ։ 3. Պատանդ։ 4. Փրկանք, փրկագին։ 5. Գրազ։
ԳՐԱՒԱԿԱՆԵԼ, եցի, ն. 1. Գրաւական տալով փոխանակել, գրաւից ազատել։ 2. Գրաւականով՝ փրկանքով ազատել, փրկագնել։
ԳՐԱՒԱՀԱՐԿ, ի, աց, գ. ա. Գրաւով հարկ պահանջելը. հարկով գրաւը պահանջող։
ԳՐԱՒԱՀԱՐԿՈՒԹԻՒՆ, ԳՐԱՒԱՀԱՐԿՈՒՄՆ, գ. Հողերի՝ արտերի բաժանում. հողային տուրք։
ԳՐԱՒԵԼ, եցի, ն. 1. Գրաւ առնել՝ վերցնել մի բան։ 2. Ձեռք գցել, տիրանալ, տիրել։ 3. Բռնադատել, հարկադրել։ 4. Գրաւից ազատել, փրկագնել, փոխանակել, վարձել։
ԳՐԱՒՈՐ, ա. Գրով՝ գրութեան միջոցով աւանդուած, գրուած։
ԳՐԱՒՈՐԱԲԱՐ, մ. Գրաւոր կերպով, ըստ գրուած օրէնքի։
ԳՐԱՒՈՐԱԿԱՆ, ա. 1. Գրաւոր աւանդուած, մանաւանդ՝ Ս. Գրքում գրուած, օրինական։ 2. Գրուած, գրութեան միջոցով արտայայտուող՝ արտայայտուած։
ԳՐԱՒՈՐԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գրագէտ դառնալ, տառերը ճանաչել, գրել-կարդալ սովորել։
ԳՐԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆ, գ. Գրութիւն, շարադրանք, գրուածք, գիրք։
ԳՐԱՒՈՒՄՆ, ման, գ. Գրաւելը, տիրելը։
ԳՐԳԱԼ, ացի կամ ացայ, չ. Գուրգուրալ, փայփայել, խնամք տանել։
ԳՐԳԱՆՔ, նաց, գ. 1. Գգուանք, գուրգուրանք։ 2. Փափկութիւն, փափուկ՝ բարեկեցիկ կեանք։
ԳՐԳԱՐԱՆ, ի, աց, գ. Գրգանքի՝ փափկութեան տեղ՝ վայր, եդեմական դրախտ։
ԳՐԳԵԼ, եցի, ն. 1. Գուրգուրանքով՝ փաղաքշանքով պահել՝ խնամք տանել, գուրգուրել, փայփայել։ 2. Ամոքել, մեղմացնել, քաղցրացնել։
ԳՐԳԵՑՈՒՑԱՆԵԼ, տե՛ս ԳՐԳԵԼ։
ԳՐԳԻՉ, ա. Գուրգուրանքով՝ փաղաքշանքով պահող՝ խնամք տանող, գուրգուրող, փայփայող։
ԳՐԳԻՌ, գ. Հակառակութիւն, դրդում, ազդակ։
ԳՐԳԼԻ, լիք, լեաց, գ. Քրքրուած՝ պատառոտուած՝ հինումին հագուստ, ցնցոտի, քուրջ։
ԳՐԳՈՒԱՂԵԼ, եցի, չ. 1. Մարմնի վրայ խնամք չտանել, չլուացուել, չսանրուել, գջլոտուել։ 2. Խեղճ՝ ողորմելի հագնուել կամ թափառել։
ԳՐԳՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳՐԳԱՆՔ։
ԳՐԳՌԵԼ, եցի, ն. 1. Մի բանի դրդել՝ մղել՝ հրահրել։ 2. Առաջ բերել, յարուցել, պատճառել։ 3. Յուզել, բորբոքել, բարկացնել։
ԳՐԳՌԻՉ, ռչի, ա. Գրգիռ առաջացնող, գրգռող։
ԳՐԳՌՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Վէճ, կռիւ, խռովութիւն, գժտութիւն, հակառակութիւն։ 2. Գրգռելը, գրգռում։
ԳՐԴԱԼ, ացի, չ. Խանչել, խռնչալ (խոզի)։
ԳՐԴԱՆՔ, նաց, գ. Յորձանք, ջրապտոյտ։
ԳՐԵԱ՛ ԹԷ, տե՛ս ԳՐԵԹԷ։
ԳՐԵԱՆ, գրենոյ, գ. յոգն. 1. Գրքեր։ 2. Նշանագրեր, տառեր, այբուբեն։
ԳՐԵԱՆՔ, գրենաց, գ. յոգն. Գրքեր։
ԳՐԵԹԷ, մ. Համարեա թէ, իբր թէ, կարծես թէ, նոյնն է թէ, մասնաւորապէս։
ԳՐԵԼ, եցի, եա՛, ն. 1. Գրելով դրոշմել, գրային նշաններով արտայայտել։ 2. Միտքը գրաւոր կերպով հաղորդել, գրի առնել, շարադրել, արձանագրել։ 3. Փորագրել, քանդակել, դրուագել։ 4. Նկարել, գծագրել։ 5. Համարել, ընդունել, սեպել, դասել։ 6. Վերագրել, ընծայել։
ԳՐԷ, տե՛ս ԿՌՈՒՆԿ։
ԳՐԹԱԽԱՂԱՑ, ա. Գլորուելով՝ սահելով իջնող, փխբ. մոլորեցուցիչ (քարեղէն կուռքերի մասին)։ Ընդվայրակոշկոճ, գրթախաղաց քարանցն եւ փայտիցն (Ագ.)։
ԳՐԹԻ, տե՛ս ԳՐԹԱԽԱՂԱՑ։
ԳՐԹԻՉ, ա. Խաբող, խաբեբայ։
ԳՐԹՑԵԼ, եցի, ն. Հրել, մշտել, խեթկել, եղջիւրով խփել, պոզահարել։
ԳՐԻՉ, գրչի, չաց, ա. գ. 1. Գրչութեան արհեստին հմուտ, վարժ գրող, գրագիր։ 2. Թանաքով գրելու գործիք։ 3. Փորագրութեան ձեռքի գործիք, գրոց։ 4. (յունական ոճով) Նկարիչ։
ԳՐԻՒ, (պրսկ.), գրուի, ուաց, գ. Ընդեղէնի եւ սորուն նիւթերի չափ=9 կգ 792գ.։
ԳՐԿԱԲԵՐԵԼ, ն. Գրկումը կրել, գիրկն առած բերել։
ԳՐԿԱԼԻՐ, ա. 1. Գիրկը լայն բացած՝ լարուած ուժերով (աղեղից նետը արձակելու ժամանակ)։ 2. Գրկաբաց։
ԳՐԿԱԽԱՌՆ, ա. Իրար գրկած՝ փաթաթուած։
ԳՐԿԱԽԱՌՆԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Իրար գրկել՝ փաթաթուել, գրկախառնուել։
ԳՐԿԱԽԱՌՆՈՒԹԻՒՆ, գ. Գրկախառնուելը։
ԳՐԿԱՆՔ, նաց, գ. Գրկելը, ողջագուրելը։
ԳՐԿԱՉԱՓ, գ. Երկարութեան չափ, որ հաւասար է լայն բացուած գրկի տարածութեան։
ԳՐԿԱՊԱՏ, տե՛ս ԳՐԿԱԽԱՌՆ։
ԳՐԿԱՊԻՆԴ, ա. մ. Պինդ գրկով, ձեռքերի մկանները լարած։
ԳՐԿԱՏԱՐԱԾ, ա. Գիրկը լայնօրէն բացած, գրկաբաց։
ԳՐԿԱՐԱՆ, ա. Իբրեւ գիրկ ծառայող, գիրկ դարձած. գրկող։
ԳՐԿԵԼ, եցի, ն. Գիրկն առնել։
ԳՐԿԸՆԴԽԱՌՆ, ա. Իրար գրկած՝ փաթաթուած, գրկախառնուած։
ԳՐԿԸՆԿԱԼ, ա. Գրկելու, գրկի (երեխայ)։
ԳՐԿՈՅՔ, ԳՐԿՈԻՆՔ, գ. Գրքոյկ, փոքր գիրք։
ԳՐՈԽ, տե՛ս ԳՐՈՀ։ (Արծ., 354)։
ԳՐՈՀ, (պհլ.), ի, ից, գ. Մարդկանց բազմութիւն, ժողովուրդ, ազգ։
ԳՐՈՀԵԼ, եցի, չ. Ամբոխով դիմել՝ ընդառաջ գնալ, խուռն բազմութեամբ յարձակուել, խուժել։
ԳՐՈՑ, ի, աց, գ. Փորագրելու՝ քանդակելու պողպատէ սրածայր գործիք։
ԳՐՈՒԱՀ, գ. Քրէական յանցաւոր։
ԳՐՈՒԱՆ, ի, աց, գ. 1. Աման՝ մէկ կամ մի քանի գրիւի տարողութեամբ։ 2. Աման, որ գործադրւում է իբրեւ ծածկոց։
ԳՐՈՒԱՆՈՂ, ա. Գրուանի տակ թաքցնող կամ թաքնուող, խուսափող։
ԳՐՈՒԹԻՒՆ, գ. 1. Գրելը, գրուելը։ 2. Գրուած բան, գրուածք։
ԳՐՈՒՒՃ, գ. (կենդբ.) Փոքր մորեխ։
ԳՐՈՒՄՆ, տե՛ս ԳՐՈՒԹԻՒՆ։
ԳՐՉՈՒԹԻՒՆ, գ. Գրելու արուեստը՝ եղանակը։
ԳՐՋԼԻ, տե՛ս ԳՐԳԼԻ։
ԳՐՏԱԿ, (պրսկ.), գ. Թխած կլոր հաց, նկանակ։
ԳՕՇ, տե՛ս ՔՕՇ։
ԳՕՇԵԼ, եցի, ն. Պատառոտել, գիշատել, յօշոտել, բզկտել։
ԳՕՍ, ա. 1. Չոր, չորացած։ 2. Հաշմ, խեղանդամ։
ԳՕՍԱԳՈՅՆ, ա. Աւելի գօս՝ գօսացած։
ԳՕՍԱՆԱԼ, ացայ, չ. Գօս դառնալ, չորանալ, սմքել։
ԳՕՍԱՑՈՒՑԱՆԵԼ, ցուցի, պբ. Գօս դարձնել, գօսացնել, չորացնել։
ԳՕՍԱՑՈՒՑԻՉ, ա. Գօս դարձնող, գօսացնող, չորացնող։
ԳՕՍՈՒԹԻՒՆ, գ. Գօս լինելը, գօսանալը, չորանալը, սմքելը։
ԳՕՏԵԼԱԾ, ա. Գօտի կապած։
ԳՕՏԵՒԱԾ, ա. Գօտի կապող։
ԳՕՏԵՒՈՐ, ա. Գօտի ունեցող, գօտի կապած։
ԳՕՏԵՒՈՐԵԼ, եցի եւ եցայ, ն. չ. 1. Գօտի կապել (ուրիշին կամ ինքն իրեն)։ 2. փխբ. Կազմ ու պատրաստ լինել, գօտեպնդուել, զօրանալ, սրտապնդուել։
ԳՕՏԷԿՌԻՒ ԼԻՆԵԼ, տե՛ս ԳՕՏԷՄԱՐՏԵԼ (իմ)։
ԳՕՏԷԿՌՈՒՈՒԹԻՒՆ, տե՛ս ԳՕՏԷՄԱՐՏՈՒԹԻՒՆ։
ԳՕՏԷՄԱՐՏԵԼ, (իմ), եցայ, չ. Գօտեմարտ վարել, ըմբշամարտել, մենամարտել։
ԳՕՏԷՄԱՐՏՈՒԹԻՒՆ, գ. Գօտեմարտելը։
ԳՈՏԷՊԻՆԴ, ա. Կազմ եւ պատրաստ, համարձակ, արի։
ԳՕՏԻ, տւոյ, տեաց, գ. 1. Մէջքի գօտի, մէջկապ։ 2. (աստղգ.) Մոլորակների ուղեծրի կազմած ձուածրաձեւ շրջանակը։ 3. (աշխգր.) Երկրագնդի մակերեւոյթի՝ երկու միջօրէականների միջեւ պարփակուած տարածութիւնը։ 4. Լեռնաշղթայ։ 5. Կամարաձեւ ճեմելու տեղ ապարանքներում։
ԳՕՏԻԱԾՈՒ, ուի, ուաց, ա. Որ կարող է ինքն իր գօտին կապել։


Classical Armenian Dictionary
Словарь древнеармянского языка
Գրաբարի բառարան, Ռուբէն Ղազարեան, 2000։


ա. – ածական | ածբ. – աստվածաբանական | անարգ – անարգական | աշխգր. – աշխարհագագրություն | ասոր.– ասորերեն | աստղգ. – աստղագիտութիւն | արաբ. – արաբերէն | աքքադ. – աքքադերէն | բժշկ. – բժշկական | բսբ. – բուսաբանութիւն | գ. – գոյական | գրկն. – գրականագիտութիւն | գռ. – գաւառական | դ. – դերանուն | դից. – դիցաբանութիւն | եբր. – եբրայերէն | եկեղց. – եկեղեցական | եղբ. – եղանակաւորող բառ | երժշտ. – երաժշտական | երկրչ. – երկրաչափութիւն | զենդ. – զենդերէն թ. – թուական | թուաբ. – թուաբանութիւն | իրան. – իրանական | իրաւ. – իրաւաբանութիւն | լատ. – լատիներէն | լեզուաբ. – լեզուաբանական | կ. – կրաւորական, կրաւորաձեւ | կենդբ. – կենդանաբանութիւն | կենսբ. – կենսաբանութիւն | կզմխս. – կազմախօսութիւն | կրօն. – կրօնական | հ. – հասարակ բայ | հաւաք. – հաւաքական | հզդպ. – հազուադէպ | հկռ. – հակառակը | հմմտ. – համեմատել | հնք. – հանքային | հարսկ. – հին պարսկերէն | ձ. – ձայնարկութիւն | ճարտ. – ճարտարապետութիւն | մ. – մակբայ | մբ. – միադիմի բայ | յոգն. – յոգնակի | յուն. – յունարէն | ն. – ներգործական բայ | նբ. – նախդիր | նխդ. – նախադրութիւն | նման. – նմանութեամբ | նուազ. – նուազական | շ . – շաղկապ | չ. – չեզոք բայ | պր. – պատճառական բայ | պոլ. – պահլաւերէն | պրսկ. – պարսկերէն | սաստկ. – սաստկական | սխ. – սխալ | սնոտ. – սնոտիապաշտութիւն | վր., վրաց. – վրացերէն | տոմար. – տոմարագիտութիւն | տրամ. – տրամաբանութիւն | փիլ. – փիլիսոփայութիւն | փխ. – փոխանակ | փխբ. – փոխաբերական | փխն. – փոխանունութիւն | փղքշ. – փաղաքշական | քեր. – քերականական | քիմ. – քիմիական | օդերեւ. – օդերեւութաբանութիւն |